IN YNIERIA MORSKA I GEOTECHNIKA

nr 5/2003, 314- 319

Dr in . Jerzy winia ski,

Keller Polska Sp. z o.o., Specjalistyczne Techniki Fundamentowania, o/Gdynia

Ocena podatno ci podo a przy wymiarowaniu pyt fundamentowych

Streszczenie Przedstawiono metody oceny podatno ci podo a stosowane przez konstruktorw do
wymiarowania fundamentw pytowych na spr ystym podo u. Porwnano warto ci
wspczynnikw podatno ci zalecane przez r nych autorw i okre lone na podstawie prognozy
osiadania projektowanych obiektw. Przedstawiono przykady przeszacowania podatno ci podo a
prowadz ce do zbyt ryzykownego wymiarowania pyt fundamentowych. W nawi zaniu do
zrealizowanych projektw pokazano sposoby wzmacniania podo a prowadz ce do zmniejszenia i
wyrwnania podatno ci gruntu pod fundamentami.

Assessment of subgrade reaction at the designing of slab foundations

Summary In ynieria Morska i Geotechnika. Vol. 24 :2003, No 5, p. 314. Methods of the

assessment of subgrade reaction used by designers for calculation of slab foundations resting on
elastic subsoil. Comparison of the subgrade reaction coefficients recommended by various authors,
determined by the prediction of settlements. Some examples showing the overestimation of the
subgrade reaction causing to risky designing of slab foundations. Description of soil improvement
methods enabling reduction and leveling the subgrade under foundations.

IMiG 5/2003

winia ski

1. WPROWADZENIE
W celu poprawnego okre lenia si wewn trznych oraz ugi odksztacalnych fundamentw budowli
niezb dne jest uwzgl dnienie przy ich projektowaniu podatno ci podo a gruntowego. Wiarygodne
modelowania wsppracy ukadu budowla-fundament-podo e jest trudnym, w wi kszo ci
przypadkw trjwymiarowym zagadnieniem in ynierskim i naukowym, wymagaj cym
odpowiedniej wiedzy i narz dzi do jednoczesnego uwzgl dnienia budowli i podo a gruntowego,
ktre sa cz sto niedost pne w przeci tnej praktyce projektowej.
W projektowaniu i wymiarowaniu odksztacalnych fundamentw, szczeglnie fundamentw
pytowych, konstruktorzy powszechnie stosuj r ne programy (np. ABC Pyta, PLATO, RM-WIN,
ROBOT i inne) oparte na uproszczonym, z reguy jednoparametrowym modelu podo a typu
Winklera lub modelu pprzestrzeni spr ystej.
Te uproszczone modele, jakkolwiek odlege od osi
na w miar poprawne zaprojektowanie ukadu
konstruktorzy przyjmuj cz sto niewa ciwe
niebezpiecznych b d nieekonomicznych rozwi za

gni dzisiejszej mechaniki gruntw, pozwalaj

fundament-podo e. Pomimo ich prostoty,
parametry do oblicze , co prowadzi do
projektowych [1], [3].

Celem niniejszego artykuu jest przedstawienie na projektowych przykadach z praktymi oblicze i

oceny wspczynnika podatno ci podo a oraz mo liwo ci jego modyfikacji dla potrzeb
ekonomicznego i bezpiecznego projektowania pyt fundamentowych.
2. DEFINICJA I WARTO CI WSPCZYNNIKA PODATNO CI PODO A
W klasycznym modelu Winklera wa ciwo ci podo a opisuje staa nazywana wspczynnikiem
podatno ci podo a C [kN/m3] (niem.: Bettungszahl, ang.: coefficient of subgrade reaction).
W literaturze spotykane s rwnie inne okre lenia np.: znami gruntu [1], wspczynnik podo a
[4], wspczynnik reakcji podo a [6], wspczynnik sztywno ci [9] czy wspczynnik spr ysto ci
podo a.
Analogi dla modelu Winklera jest ukad niepowi zanych ze sob spr yn, ktrych ugi cie jest
proporcjonalne do nacisku w danym punkcie i niezale ne od obci e innych punktw. W analizie
zakada si jednakowy przebieg linii ugi cia fundamentu wraz z budowl o okre lonej sztywno ci i
odksztacenie ukadu spr yn podpieraj cych fundament.
Cz sto przyjmowane przez konstruktorw zao enie, e wspczynnik podatno ci podo a jest
parametrem zale nym jedynie od stanu i rodzaju gruntu prowadzi do jednakowych odksztace i
przemieszcze fundamentw niezale nie od ich wymiarw, co jest sprzeczne z podstawowymi
zasadami mechaniki gruntw. Niekiedy wr cz oczekuje si od geologw podawania wprost tego
parametru w dokumentacji geologicznej [9]. Przykady warto ci wspczynnikw podatno ci
podawanych w literaturze dla r nych gruntw zamieszczono w tablicy 1.
W zamieszczonym zestawieniu zwraca uwag znaczna rozbie no warto ci wspczynnika
podatno ci, proponowanych przez r nych autorw.

Geotechniczna ocena podatno ci podo a przy wymiarowaniu pyt fundamentowych

Tablica 1. Orientacyjne warto ci wspczynnika podatno ci wg rde literaturowych:

Autor/ rdo
Wpczynnik podatno ci:
Grunty niespoiste
Piaski pylaste
Piaski drobne
Piaski rednie, grube i wiry
Grunty spoiste: iy, gliny, pyy
mi kkoplastyczne
plastyczne i twardoplastyczne
pzwarte

Kalisz wg [9]
C[MN/m3]

Sawinow [4],[6]
wsp. podatn. dyn.
Co[MN/m3]

5,7-7,0
7,0-8,5
8,5-11,5

8-10
10-12
12-16

3,5 -7,0
7,0 -14,0 twpl
--

5-10
10-20
20-30

Kuczy ski [5]

C[MN/m3]

40-60(piasek miaki)
50-150
40-90 (grunt gliniasty)
50-200 (zle aa glina)
100-200 (zwarta glina)

Jak wiadomo osiadania i odksztacenia fundamentw budowli zale

oprcz warunkw
gruntowych, rwnie od: poziomu i charakteru obci e , wymiarw i sztywno ci fundamentw i
budowli, g boko ci posadowienia oraz zasi gu strefy aktywnej pod fundamentami.
Powy sze czynniki wpywaj na warto i rozkad podatno ci podo a pod fundamentami, co
prowadzi do wniosku, e wspczynnik podatno ci nie powinien by traktowany jako parametr lub
gruntowy, a raczej jako parametr caego modelu budowla-fundament-podo e, ktry wymaga
kalibracji na drodze empirycznej lub teoretycznej [2], [7].
Empiryczna weryfikacja wspczynnikw podatno ci podo a dokonywana jest najcz ciej za
pomoc prbnych obci e gruntu sztywn pyt lub rzadziej fundamentem o wi kszej
powierzchni. Empiryczne korelacje oraz ekstrapolacja wynikw bada podo a pyt o rednicy 3060 cm budz powa ne w tpliwo ci ze wzgl du na znaczny efekt skali, wpyw g boko ci aktywnej,
szczeglnie w przypadku gruntw niejednorodnych i uwarstwionych [2].
Dlatego te cz sto stosowan metod okre lania i weryfikacji parametrw podatno ci podo a jest
warunek zgodno ci osiadania okre lonego w oparciu o przyj te podatno ci oraz osiadania
prognozowanego za pomoc innego modelu teoretycznego, najcz ciej metod odksztace
jednoosiowych lub trjosiowych dla podo a opisanego modelem pprzestrzeni spr ystej
Boussinesqa [1], [2], [3].
Dla konstruktora dokonuj cego wyboru warto ci i rozkadu podatno ci podo a pod fundamentem
oznacza to konieczno
wykonania, samodzielnie lub we wsppracy z geotechnikiem,
wcze niejszej analizy stanu granicznego u ytkowania obiektu, w tym osiadania redniego,
cakowitego oraz nierwnomiernego projektowanego obiektu.
Na kryterium zgodno ci osiadania opieraj si wzory do obliczania podatno ci proponowane przez
wielu autorw, mi dzy innymi Forina, Kglera [1], Gorbunow-Posadowa [5] oraz Wiuna [6]:
wg Forina [1]:
gdzie

qr
sr

C=

qr
sr

(1)

jest rednim naciskiem przekazywanym przez fundament na podo e

jest rednim osiadaniem fundamentw budynku obliczonym z uwzgl dnieniem
rzeczywistej budowy i ci liwo ci Mo warstw podo a gruntowego,
3

IMiG 5/2003

winia ski
C=

wg Kglera, [1]:
gdzie

(2)

jest wspczynnikiem zale nym od ksztatu fundamentu i stosunku wymiarw

fundamentu (bl lub D) do mi szo ci h gruntu ci liwego pod fundamentem [1],

wg Gorbunow-Posadowa [5]:
gdzie

m Mo
b

C=

Eo

(3)

(1 o2 )ho

jest moduem odksztacenia warstwy ci liwej,

o jest wspczynnikiem Poissona gruntu cisliwego,
ho
jest mi szo ci warstwy ci liwej pod fundamentem,
B
jest szeroko ci lub rednic obci onego obszaru/fundamentu,
Eo
wg Wiuna [6]:
C=
(1 o2 )B
gdzie

Eo

Eo

o
B

(4)

jest moduem odksztacenia warstwy ci liwej,

jest wspczynnikiem Poissona gruntu ci liwego,
jest szeroko ci lub rednic obci onego obszaru/fundamentu,
jest wspczynnikiem wpywu zale nym od ksztatu i sztywno ci fundamentu.

3. PORWNAWCZA ANALIZA WPCZYNNIKA PODATNO CI PODO A

Dla porwnania warto ci podatno ci otrzymywanych za pomoc powy szych wzorw i zalece
wykonano obliczenia dla nast puj cego przykadowego fundamentu pytowego (rys.1):
wymiary pyty BLh: 10,020,00,5 [m],
8 supw 2150 kN/sup, wsp. obc. f=1,2
g boko posadowienia: D=2 m
0-5 m p.p.t. lu ny nasyp piaszczysty NN(Pd/Ps)
5-7 m p.p.t. glina pylasta prchn., mpl. G+H
7-20 m p.p.t. zag. piasek gruby i wir Pr/

redni nacisk pod pyt qn r=117 kPa,

obci enie cian zewn. 100kN/m37mb
poziom ZWG 2,5 m p.p.p.t.
Mo=20 Mpa, =17kN/m3, =0,3
Mo=10 Mpa, =20kN/m3, =10 kN/m3=0,35
Mo=160 Mpa, =10 kN/m3, =0,2

Osiadanie rednie fundamentu s r okre lono dla charakterystycznych napr e dodatkowych

powi kszonych o 50 % (=0,5) napr e pierwotnych w poziomie posadowienia zd= qn r-(1)D=117-(1-0,5)172=100 kPa,
Stosunek napr e dodatkowych zd do warto ci osiadania s r pozwala na obliczenie najni szego,
charakterystycznego oszacowania wspczynnika podatno ci Cn=zd/s r.
Wychodz c jednak z zao enia Forina, e przy osiadaniu s r redni nacisk pod fundamentem
wynosi qn r otrzymamy maksymaln , charakterystyczn warto wspczynnika podatno ci
Cn=qn r/s r. Tak zdefiniowany wspczynnik mgby by podstaw do analizy ukadu budowlafundament-podo e w stanach granicznych u ytkowania (np. osiadanie, ugi cia czy rozwarcie rys).
Nasuwa si rwnie pytanie czy w analizie stanw granicznych no no ci, w tym si wewn trznych
dziaaj cych w ukadzie konstrukcyjnym w budowli i w fundamentach, ktre wykonuje si dla
obci e obliczeniowych, nale y stosowa charakterystyczn warto
podatno ci Cn.? Takie
przyj cie prowadzioby do wi kszych osiada i odksztace ukadu ni w analizie stanw
granicznych u ytkowania. Zao enie, e osiadania i deformacje ukadu powinny by porwnywalne
w obu rodzajach analiz prowadzi z kolei do konieczno ci podwy szenia, obliczeniowej warto ci
wspczynnika podatno ci Cr., tj.
4

Geotechniczna ocena podatno ci podo a przy wymiarowaniu pyt fundamentowych

n
q nr q rr f q r
sr =
=
=
,
Cn Cr
Cr

sk d

Cr = f Cn

(5)

Wyniki oblicze porwnawczych wspczynnika podatno ci dla analizowanego przykadu

zamieszczono w tablicy 1.
Tablica 2. Wyniki porwnawczych oblicze wspczynnika podatno

Autor

Forin
[1]

Kgler
[2]

1
Cn =
Cn =
Cr =

2
3880
4540
5450

3
4740
5550
6660

Gorbunow
- Posadow
[5], [7]
4
2600
3040
3650

Sawinow
[4],[6],[9]

Wiun
[6]

5
19880
23260
27910

6
4280
5010
6010-

[kN/m3].

wg autora artykuu
bez
ze
wzmocnienia wzmocnieniem
7
8
3970
6620
4640
7750
5570
9300

Obliczenia autora artykuu oparto na zao eniu Forina i osiadaniach obliczonych metod
odksztace jednoosiowych programem GRETA [11] dla wariantu bez wzmocnienia oraz ze
wzmocnieniem podo a pod pyt za pomoc 50 kolumn wirowych o rednicy 70 cm i dugo ci
5,5m.
Wspczynniki podatno ci obliczone w oparciu o warto ci osiadania (tablica 1, kol. nr 1, 7) lub na
podstawie wzorw stosowanych do ich obliczania (tablica1, kol. nr 2, 3, 6) prowadz do zbli onych
warto ci. Nieco ni sze warto ci otrzymano jedynie ze wzoru Gorbunowa-Posadowa. Natomiast
wspczynnik podatno ci dynamicznej okre lony wg empirycznego wzoru Sawinowa prowadzi do
okoo pi ciokrotnie wy szej warto ci podatno ci. Nale y jednak zauwa y , e w przypadku
wzmocnienia podo a kolumnami
wirowymi warto
wspczynnika podatno ci dla
analizowanego przykadu wzrasta o ok. 70%, ale nie przekracza poziomu 10000 kN/m3.
Na rysunku 1 przedstawiono dla porwnania map podatno ci podo a pod tym samym
fundamentem wyznaczon na podstawie iteracyjnych oblicze pyty metod elementw
sko czonych programem SLAB-GGU [10]. Pyta o zadanej sztywno ci spoczywa na
uwarstwionym podo u opisanym za pomoc edometrycznych moduw odksztacenia
zdefiniowanych w siatce zadanych otworw geologicznych. Na podstawie cakowania rwnania
Boussinesqa dla ka dego w za podo a okre lana jest w ka dym kroku oblicze lokalna podatno
zdefiniowana jako stosunek napr enia do osiadania w za. Dla tak okre lonego rozkadu
podatno ci obliczana jest pyta oraz jej ugi cia. Obliczenia prowadzone s iteracyjnie, a do
uzyskania zakadanej zgodno ci odksztace pyty i osiadania podo a pod pyt . W celu unikni cia
koncentracji napr e pod kraw dziami fundamentu program daje mo liwo
ograniczenia
maksymalnego napr enia przenoszonego przez podo e pod pyt .
Wynikowy rozkad podatno ci podo a pod pyt (patrz rys. 1), w tym wzrost wspczynnika Cn
pod kraw dziami i naro ami fundamentu (do max. Cn32.000 kN/m3) jest charakterystyczny dla
fundamentu o sko czonej sztywno ci spoczywaj cego na spr ystej pprzestrzeni Boussinesqa. W
wewn trznej strefie pyty pomi dzy cianami w osiach nr 1, 6 i D warto ci wspczynnika
podatno ci Cn ksztatuj si w zakresie od 2550 do 4000 kN/m3, tj na poziomie zbli onym do
warto ci zamieszczonych w tablicy 2.
Motak [3] zaproponowa in yniersk procedur okre lania rozkadu podatno ci podo a pod
fundamentami opart na podobnej zasadzie podziau du ego fundamentu na szereg
5

IMiG 5/2003

winia ski

oddziaywuj cych na siebie podfundamentw. Wykorzystanie programw typu SLAB-GGU

znacznie uatwia wykonanie analizy ukadu fundament-podo e w porwnaniu do dosy
pracochonnej procedury zaproponowanej przez Motaka.

Rysunek 1. Mapa podatno ci podo a obliczona dla spr ystej pprzestrzeni Boussinseqa za
pomoc programu SLAB-GGU [10]

Mo liwe jest rwnie okre lenie mapy podatno ci podo a programem SLAB-GGU i
wykorzystanie jej do analizy ukadu budowla-fundament-podo e za pomoc stosowanych
powszechnie programw typu Robot, ABC Pyta oraz inne.
3. PRZYKADY FUNDAMENTW PYTOWYCH NA WZMOCNIONYM PODO U
Analiza posadowienia fundamentw, w tym szczeglnie pytowych komplikuje si znacznie w
przypadku silnie niejednorodnego podo a oraz wyst powania gruntw antropogenicznych. W
takich przypadkach niezb dna jest analiza nierwnomiernego osiadania obiektu oraz cz sto
konieczne s dodatkowe zabiegi w celu wzmocnienia gruntw nasypowch i wyrwnania jego
parametrw. W tablicy 3 zamieszczono siedem rzeczywistych przykadw posadowienia obiektw
na pytach fundamentowych wraz z charakterystyk fundamentw, obci e , gruntw oraz
zakresem zrealizowanego b d projektowanego wzmocnienia podo a. W przypadku gruntw
antropogenicznych i spoistych zastosowano wzmocnienie metod wibrowymiany za pomoc
kolumn wirowych. W przypadku lu nych gruntw piaszczystych zastosowano metod klasycznej
wibroflotacji.

Geotechniczna ocena podatno ci podo a przy wymiarowaniu pyt fundamentowych

Tablica 3. Przykady rzeczywistych fundamentw pytowych na wzmocnionym podo u

Przykad A ilustruje posadowienie budynku hotelowego bez podpiwniczenia. Ze wzgl du na

niejednorodne, niekontrolowane nasypy o zmiennej mi szo ci przewidziano wzmocnienie podo a
kolumnami wirowymi w ukadzie dostosowanym do obci e i mi szo ci nasypw (patrz rys. 2).
Pod naciskiem Inwestora konstruktor przyj wst pnie pyt o grubo ci 40 cm na podo u o
podatno ci 30.000 kN/m3. W wyniku dokadniejszej analizy si wewn trznych i odksztace pyty
oraz podo a zaprojektowano pyt o grubo ci 50 cm na wzmocnionym podo u o podatno ci 6600
kN/m3.

Rysunek 2. Warunki posadowienia pyty obiektu hotelowego dla przykadu A.

Przykad B1 i B2 zawiera schemat posadowienia dwch s siaduj cych obiektw u yteczno ci

publicznej posadowionych na r nej g boko ci. W efekcie wzmocnienia podo a pod budynkiem
B1 przyj to 40 cm pyt pogrubion pod supami do maks. 90 cm ze wzgl du na warunek przebicia.
W strefach wi kszych obci e dog szczono siatk kolumn wirowych, co pozwolio na przyj cie
7

IMiG 5/2003

winia ski

zwi kszonego wspczynnika podatno ci do 19000 kN/m3. Pod budynkiem B2 jedynie w strefie
g bszych nasypw i gruntw organicznych wykonano lokalnie wzmocnienie podo a kolumnami
wirowymi. Ze wzgl du na wi ksze zag bienie budynku B2 w porwnaniu do B1 otrzymano
znacznie wy sze warto ci wspczynnika podatno ci ni pod pyt budynku B1.

Rysunek 3. Warunki posadowienia pyty fundamentowej budynku u yteczno ci publicznej B1

Rysunek 4. Warunki posadowienia pyty fundamentowej budynku u yteczno ci publicznej B2

Przykad C ilustruje posadowienie budynku usugowo-mieszkalnego na sabych nasypach

niekontrolowanych o znacznej i zmiennej mi szo ci. Rwnie w tym przypadku konstruktor
przyj cienk pyt o grubo ci 40 cm na podo u o podatno ci 30.000 kN/m3. Analiza
geotechniczna osiadania przy zao onym zakresie wzmocnienia pozwolia na przyj cie podatno ci
pod pyt na poziomie 8000-13500 kN/m3. Zmniejszona podatno oraz dodatkowo znaczne
rozbie no ci w ocenie warunkw geologicznych podo a spowodoway konieczno zarwno
weryfikacji projektu pyty, jak rwnie wynikw bada geotechnicznych.

Geotechniczna ocena podatno ci podo a przy wymiarowaniu pyt fundamentowych

Inne warunki posadowienia obiektu u yteczno ci publicznej ilustruje przykad D. Poni ej poziomu
posadowienia stwierdzono bardzo niejednorodne grunty piaszczyste o r nej granulacji w stanie
lu nym i bardzo lu nym. Z tego wzgl du konstruktor przyj wst pnie stosunkowo nisk warto
wspczynnika podatno ci podo a na poziomie 3000 kN/m3 i pyt o grubo ci 120 cm na caej
dugo ci budynku. Dokadniejsza analiza posadowienia z zao eniem wzmocnienia podo a metod
wibroflotacji pozwolia na przyj cie podatno ci na poziomie 17000 kN/m3 i zmniejszenie grubo ci
pyty do 70 cm, pogrubionej lokalnie w rejonie silnie obci onych supw.
Przedostatni przykad (E) ilustruje skomplikowane warunki posadowienia kilkukondygnacyjnego
budynku gara u. Poni ej poziomu posadowienia stwierdzono wyst powanie kredy jeziornej,
lokalnie torfw pod cielonych glinami w stanie plastycznym i twardoplastycznym. Projekt
wzmocnienia podo a kolumnami wirowymi zakada stosunkowo wysokie parametry sabych
gruntw i osi gni cie wspczynnika podatno ci rz du 20000 kN/m3. Dokadniejsza analiza
posadowienia wykonana przed realizacj obiektu wykazaa jednak, e przy gorszych gruntach nie
jest mo liwe osi gni cie planowanego stopnia wzmocnienia. Pomimo zweryfikowania podatno ci
do poziomu 7000-9000 kN/m3 nie trzeba byo jednak zmienia konstrukcji pyty.
Przykad (F) dotyczy posadowienia budynku PPL LOT w Warszawie, opisanego przez Tejchmana i
Brzozowskiego [2]. Zamiast posadowienia obiektu na palach zaproponowano i zrealizowano
posadowienie bezpo rednie na cz ciowo wzmocnionym podo u. Ze wzgl du na wyst powanie
pod cz ci obiektu ci liwych gruntw spoistych (patrz rysunek 5) zaproponowano wzmocnienie
podo a kolumnami wirowymi pod cz ci obiektu pokazan na rysunku 6.

Rysunek 5. Warunki gruntowe pod budynkiem PPL LOT w Warszawie (wg Tejchmana i
Brzozowskiego [9] ).

IMiG 5/2003

winia ski

Rysunek 6. Plan rozmieszczenia kolumn wirowych, wybranych otworw geologicznych oraz

reperw pomiarowych osiadania pod budynkiem PPL LOT w Warszawie (wg Tejchmana i
Brzozowskiego [9] ).

Prognoza przewidywaa osiadanie pyty w zakresie od 7 mm pod kraw dzi pyty do ok. 34 mm
pod jej rodkiem. Pomiary osiadania budynku prowadzone od momentu wykonania pyty
fundamentowej do zako czenia stanu surowego obiektu, tj. w okresie ok. 300 dni wykazay
rwnomierne osiadanie pyty budynku w obrysie cz ci wysokiej w zakresie od min. 13 do maks.
17 mm ( rednio ok. 15 mm). Warto ci osiadania po 300 dniach obserwacji oraz lokalizacj reperw
pomiarowych przedstawiono za zgod autorw artykuu [8] na rysunku 6. redni wspczynnik
podatno ci podo a obliczony na podstawie pomiarw osiadania i obliczony dla caej pyty
budynku PPL LOT wynosi ok. 7000 kN/m3.
7. ZAKO CZENIE
Przedstawiona uproszczona metodyka oblicze i przykady praktycznych zada projektowych
pozwalaj na dokonanie in ynierskiej oceny warto ci wspczynnika podatno ci podo a z
zachowaniem zasad mechaniki gruntw.
Odr bnym problemem, nie dyskutowanym w niniejszym artykule, jest metodyka oblicze osiadania
i przyj cie g boko ci aktywnej pod pytami fundamentowymi, w ocenie ktrych niezb dna jest
rwnie wsppraca konstruktora z geotechnikiem.
Przy ka dej analizie ukadu budowlafundament-podo e dodatkowej oceny konstruktora
wymaga rwnie wpyw zmiany warto ci i ewentualnej niejednorodno ci wspczynnika
podatno ci podo a na zmiany si wewn trznych w budowli i w fundamencie wiadcz cych
10

Geotechniczna ocena podatno ci podo a przy wymiarowaniu pyt fundamentowych

o wra liwo ci budowli na zmienn sztywno podo a. Znajomo tego wpywu pozwala rwnie
na ograniczenie ryzyka zwi zanego z b dnym lub niedokadnym okre leniem warto ci i rozkadu
wspczynnika podatno ci podo a pod projektowanym obiektem.
LITERATURA
[1] Modli ski H.,: Poradnik projektanta przemysowego, Temat 128, Mechanika gruntw w
praktyce in ynierskiej, cz
III, Wasno ci mechaniczne gruntw, COBPBP BISTYP 1979,
[2] Gryczma ski M., Jurczyk P., Modele podo a gruntowego i ich ocena, In ynieria i
Budownictwo, nr 2/1995,
[3] Motak E., In ynierskie modele obliczeniowe ukadu fundament podo e gruntowe, In ynieria i
Budownictwo, nr 2/1995.
[4] Kobiak J., Stachurski W., Konstrukcje elbetowe, tom 2, Arkady, Warszawa 1987.
[5] Kuczy ski J., Miejskie budowle sanitarne i podziemne, PWN, Warszawa, Wrocaw, 1980.
[6] Wiun Z., Zarys geotechniki, Wydawnictwa Komunikacji i czno ci, wydanie 4, Warszawa,
2000,
[7] Biernatowski K., Fundamentowanie, PWN, Warszawa, 1984.
[8] Tejchman A., Brzozowski T., Analiza posadowienia budynkw PLL LOT i PPPL w Warszawie,
In ynieria i Budownictwo, nr 8/2002,
[9] Instrukcja do programu ABC Pyta, pkt. 6.2 Opcja podo e,
[10] Program SLAB-GGU do obliczania osiada , mapy podatno ci podo a oraz si wewn trznych
w fundamentach.
[11] Program GRETA do oblicze osiadania fundamentw na wzmocnionym podo u wg metody
Priebego, opracowany w firmie Keller Grundbau.

11