Professional Documents
Culture Documents
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Planowanie Wytwarzania CAD/CAM
(MiBM, I st., INM4018)
materiay do wykadu
jesie 2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Plan wykadu
1.
Wspomaganie komputerowe w
projektowaniu konstrukcyjnym (CAD)
2.
3.
Materiay do wykadu
Warunki prawne
Niniejsza prezentacja zostaa opracowana do wykadu
prowadzonego na Politechnice Wrocawskiej. Stanowi
autorskie dzieo chronione prawem wasnoci
intelektualnej, przynalenej autorom i Politechnice.
Prezentacja nie moe by wykorzystywana w celu innym
ni powyszy i przez nikogo innego ni suchaczy tego
wykadu, prowadzonego na Politechnice Wrocawskiej
Zabrania si rejestracji prezentacji w inny sposb oraz
zmiany jej formy czy rozpowszechniania w innej postaci
ni plik w formacie PDF przygotowany i przekazany przez
jej autorw suchaczom wykadu.
Politechnika Wrocawska
2012
Politechnika Wrocawska
Wspomaganie Komputerowe w
Projektowaniu Konstrukcyjnym
(CAD) cz 1
Politechnika Wrocawska
Literatura
[1]. Maciej Sydor,
Wprowadzenie do CAD.
Podstawy komputerowo
wspomaganego
projektowania, PWN,
Warszawa 2009
Politechnika Wrocawska
Projektowanie konstrukcyjne
Koncepcja (tylko dla nowych produktw)
lista wymaga
zasada rozwizania
warianty koncepcji
struktura funkcjonalna
ocena koncepcji
Projektowanie
Dokumentacja
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Modelowanie geometryczne
Tworzenie i przetwarzanie komputerowego
zapisu ksztatw obiektw
Przedmiotem modelowania
s obiekty fizyczne,
trjwymiarowe,
posiadajce niezerow
objto
Modele geometryczne s
tylko przyblieniem
ksztatw obiektw
rzeczywistych
Politechnika Wrocawska
Modele 3D zaawansowane
Hybrydowe
Obiektowe
Parametryczne
Wariantowe
Zoeniowe
Politechnika Wrocawska
Modele 2D
Pocztek zastosowa komputerw, lata 50. XX wieku;
wspieranie tworzenia rysunkw
Przestrze robocza:
kartezjaska nieskoczona paszczyzna XY z okrelonym punktem
pocztkowym
moe by ograniczona dla uytkownika
operacje: zoom, przesu (pan)
Prymitywy:
podstawowe: punkt, linia, okrg, uk
zoone: polilinia, prostokt, wielokt foremny, elipsa, tekst,
wymiar itp.
Operacje:
wymazywanie, przenoszenie, kopiowanie, obracanie, lustrzane
odbicie, ucinanie, itp.
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Modele 2D
Reprezentacja w komputerze:
Wady:
tylko paskie rysunki (rzuty) niejednoznaczno
reprezentacji obiektw fizycznych (rzeczywistych)!
brak moliwoci bezporedniego wykorzystania
rysunkw w innych dziaaniach inynierskich
Politechnika Wrocawska
Modele 3D krawdziowe
Rozszerzaj funkcjonalno modeli 2D na
przestrze trjwymiarow, wczesne lata 60.
ubiegego wieku
Przestrze robocza:
kartezjaska nieskoczona przestrze XYZ z punktem
pocztkowym
moe by ograniczona dla uytkownika
operacje: zoom, przesu, punkt obserwacji,
perspektywa, skrt
Prymitywy i operacje:
jak dla modeli 2D, ale w przestrzeni
Politechnika Wrocawska
Modele 3D krawdziowe
Reprezentacja w komputerze:
jak dla modeli 2D, ale w przestrzeni, np. punkt 3
liczby, linia 6 liczb; okrg rodek, promie,
orientacja paszczyzny (6 liczb)
Wady:
niejednoznaczno reprezentacji obiektw!
Materiay do wykadu
czy
2012
Politechnika Wrocawska
Modele 3D krawdziowe
Brak koniecznych danych o geometrii
niemoliwa integracja z innymi systemami
wspierajcymi rozwj produktu: CAE, CAM, RP/RT/RM)
Benedict Radcliffe
Politechnika Wrocawska
Modele 3D krawdziowe
Brak koniecznych danych o geometrii
niemoliwa integracja z innymi systemami
wspierajcymi rozwj produktu: CAE, CAM, RP/RT/RM)
www.subaru.com
Politechnika Wrocawska
Modele 3D powierzchniowe
Powstay w pnych latach 60. XX w. do opisu
karoserii samochodw, patw skrzyde itp.
Przestrze robocza:
przestrze XYZ
do pracy z krzywymi czsto wykorzystywane s
zdefiniowane przez uytkownika paszczyzny
Prymitywy:
takie same jak w modelach krawdziowych oraz
krzywe wielomianowe (np. Bziera, splajny, krzywe
NURBS) oraz krzywe fraktalne
powierzchnie swobodne (przez rozszerzenie wzorw na
krzywe np. na powierzchnie NURBS)
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Krzywa w przestrzeni
xt a x t 3 bx t 2 c x t d x
3
2
y t a y t b y t c y t d y
3
2
z
t
a
t
b
t
czt d z
z
z
0 t 1
-2
-
2
2
-2
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Krzywe NURBS
NURBS = Non-uniform Rational B-splines (niejednorodne wymierne krzywe Bsklejane):
n
C (t )
i 0
n
N i , p (t ) wi Pi
i 0
N i , p (t ) wi
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Powierzchnie NURBS
powierzchnia NURBS jako rozszerzenie krzywej:
S (u, v)
i 0
m
j 0
n
i 0
powierzchnia NURBS
N i , p (u ) N j , p (v) wi , j Pi , j
j 0
N i , p (u ) N j , p (v) wi , j
punkt kontrolny
krzywa NURBS
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Operacje:
dla elementw krawdziowych jak w modelach krawdziowych
dla krzywych i powierzchni sklejanie i cicie, zmiana
parametrw ksztatu (np. przez edycj punktw kontrolnych)
Wady:
Materiay do wykadu
10
2012
Politechnika Wrocawska
Wspomaganie Komputerowe w
Projektowaniu Konstrukcyjnym
(CAD) cz 2
Politechnika Wrocawska
Siatki trjktne
Stanowi zapis powierzchni w sposb przybliony,
powstaj w efekcie pomiarw ksztatw 3D,
wykorzystywane s te dla wymiany danych 3D
Przestrze robocza:
kartezjaska przestrze XYZ
Prymitywy:
siatka (mesh) zbir poczonych paskich trjktnych
patw powierzchni 3D, z ktrych kady jest rozpity na 3
wierzchokach i czy si kad swoj krawdzi z
dokadnie 1 ssiednim trjktem
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Zalety i zastosowania:
zapis wynikw pomiaru ksztatw
wymiana danych o geometrii 3D
przy odrzuceniu informacji o
prymitywach wyszego rzdu
porwnywanie modeli 3D
Politechnika Wrocawska
Modele 3D bryowe
Powstay na pocztku lat 70. XX wieku, w postaci
pierwotnej niemal nie wystpuj (wyjtek: np. AutoCAD)
Przestrze robocza:
przestrze XYZ
Prymitywy:
bryy proste: kostka, klin, kula, stoek, cylinder, torus
Operacje:
Zalety:
wreszcie pena informacja o geometrii obiektw fizycznych!
Wady:
brak moliwoci modelowania ksztatw swobodnych
Politechnika Wrocawska
Modele 3D bryowe
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Modele
2D
Modele
3D
krawdziowe
Modele
3D
powierzchniowe
Modele
3D
bryowe
-/+
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Modele 3D hybrydowe
Powstay przez poczenie funkcjonalnoci systemw do
modelowania powierzchni i bry, w celu udostpnienia
moliwoci modelowania swobodnych ksztatw bry
Przestrze robocza:
przestrze XYZ
do pracy z obiektami bryowymi wykorzystywane s definiowane przez
uytkownika paszczyzny (tzw. paszczyzny szkicowania)
Prymitywy:
uoglnione wycignicia paskiego obiektu wzdu dowolnej trajektorii
Wady:
zoono obliczeniowa
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
lub inaczej:
nie wystpuj w nim elementy lune, niezwizane
wszystkimi swoimi krawdziami z pozostaymi elementami i
kada krawd jest wsplna dla dokadnie dwch
elementw powierzchniowych
lub inaczej:
speniona jest uoglniona regua Eulera
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Prymitywy:
woksele opisane wartociami 0 lub 1, a w niektrych
zastosowaniach wartociami materiaowymi, np. gstoci
Politechnika Wrocawska
Operacje:
mao doniesie o przetwarzaniu samych modeli
raczej wszelkie rodzaje analiz, np.
porwnanie dwch modeli (inspekcja)
identyfikacja niecigoci materiau (zliczanie porw)
obliczanie gruboci cianek (w odlewach lub wypraskach)
Politechnika Wrocawska
CSG
(mode e bryowe
kanoniczne)
Dokadno
modelowania
Zakres
reprezentowalnych
obiektw
Unikatowo
reprezentacji
B-rep (modele
hybrydowe)
+
--
ograniczona wybranym
rozmiarem tabeli
tylko predefiniowane
prymitywy
Mode e
wokselowe
+
+
Zapewnienie
poprawnoci modeli
nie ma prostych
algorytmw
++
Efektywno
obliczeniowa
( zoono/istnienie
algorytmw)
-/+
-/-
+/+
Aktualny zakres
zastosowania
-/+
najczciej stosowana
Materiay do wykadu
++
-/+
do wspomagania
sprztowego
2012
Politechnika Wrocawska
Wspomaganie Komputerowe w
Projektowaniu Konstrukcyjnym
(CAD) cz 3
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Modelowanie obiektowe
Operacje odejmujce tworz obiekty
podobne do efektw procesw
technologicznych, np. otwr, fazowanie,
kiesze itp.
Obiekty mona wywoywa z gotowych
bibliotek, np. otwr pod rub (w
Solidworks: Hole Wizard) wystarczy
wwczas ustawi zebrane w oknie
dialogowym parametry dotyczce ksztatw
i rozmiarw poszczeglnych cech otworu i
otwr zostanie doczony do modelu
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Modelowanie parametryczne
Modele parametryczne pozwalaj na opisywanie budowanego
modelu przez parametry (np. liczby okrelajce dugoci i kty
w szkicu)
Parametry su do zapisywania intencji projektanta. Jeli ich
brak, czasem trudno odgadn co projektant mia na myli
(np. Czy te linie maj by prostopade czy nie?)
Model parametryczny musi by rozwizywalny wszystkie jego
elementy musz zawiera komplet informacji o geometrii,
podanych explicite przez uytkownika
Gdyby nie byo parametrw, kada zmiana modelu wymagaaby
wymazywania i rysowania zmienianego elementu od nowa
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
6 niewiadomych
4 niewiadome
dodanie 2 relacji
2 niewiadome
(szkic nie w peni zdefiniowany szkic n e w peni zdefiniowany) (szkic nie w peni zdefin owany
dodanie 2 wymiarw
0 niewiadomych
(szkic w peni zdefiniowany)
Politechnika Wrocawska
Modelowanie wariantowe
Modelowanie rodziny obiektw rnicych si
parametrami wariantw tej samej konstrukcji
Aby nie kopiowa
tego samego
modelu, eby w
kopii zmieni jeden
czy dwa parametry,
lepiej stworzy
wariant
(konfiguracj)
rnicy si tylko
tymi parametrami
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
nazwy wymiarw,
szkicw, obiektw lub
inne sowa kluczowe
wartoci
Politechnika Wrocawska
Modelowanie zoeniowe
W systemie CAD budowane jest hierarchiczne
zoenie czci, zwykle opisanych w
oddzielnych modelach/plikach
Moliwe jest wzajemne pozycjonowanie czci
i zespow (dziki parametrycznym wymiarom i
wizom)
Relacje produktzesppodzespcz
odpowiadaj podstawowym funkcjom systemw
PDM (Product Data Management)/PLM (Product
Lifecycle Management)
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Wymiana danych
geometrycznych
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Model CAD 3D
rasteryzacja
Modelowanie na bazie
elektronicznych dokumentw
2D
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Interfejsy wewntrzne
Ich dziaanie jest zwykle niewidoczne dla
uytkownika
W zalenoci od stopnia integracji midzy
programami/moduami CAD i CAM lub CAD i CAE
mog by jedno- lub dwukierunkowe
Te drugie zachowuj asocjatywno modeli
zmiana w jednym module jest automatycznie
przenoszona do drugiego, np.
SolidworksSolidCAM
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
CAD 2
CAD 2
I/F
IF
I/F
I/F
format
neutralny
IF
I/F
CAD 4
CAD 3
I/F
CAD 4
I/F
CAD 3
Politechnika Wrocawska
Formaty neutralne
Czsto dostarczane razem z systemem Cax
(polecenia Otwrz jako/Zapisz jako lub
Import/ Eksport)
Najpopularniejsze formaty:
DXF (Drawing eXchange Format) standard
producenta (Autodesk Inc.), przewanie 2D
IGES (Initial Graphics Exchange Specifications)
standard ANSI/US PRO/IPO 100-1996
STEP (STandard for Exchange of Product model
data) standard ISO 10303
Materiay do wykadu
2012
Politechnika Wrocawska
0
LINE
10
0.0
20
0.0
30
0.0
11
100.0
21
100.0
31
0.0
0
LINE
10
0.0
20
100.0
30
0.0
11
100.0
21
0.0
31
0.0
Politechnika Wrocawska
000000000D
0D
000000000D
0D
000000000D
0D
1P
3P
5P
1
2
3
4
5
6
1
2
3
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
10
2012
Politechnika Wrocawska
DXF
IGES
ACIS,
Parasolid
STL
Krzywe, punkty
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
11
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Renderowanie
Przykad model samochodu
Do renderingu konieczne model CAD samochodu, definicje kolorw i optycznych
waciwoci powierzchni karoserii i szyb samochodu, model lub widok otoczenia,
okrelenie rde wiata zewntrznego i wewntrznego,
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Renderowanie
Modele
Rhinoceros,
Cinema 4D
Rendering POVRay
rdo Wikipedia
Politechnika Wrocawska
Renderowanie
Avatar (2009),
re J
Cameron, Fox
Ponad poowa
filmu to CGI
50% *162 min *
60 s/min * 24
kl /s * 2 obrazy
mln scen
do renderingu
Stworzono ok
petabajta
danych (1 PB
1000 TB)
Politechnika Wrocawska
Wirtualna Rzeczywisto
(Virtual Reality)
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Cyberprzestrze VR
Cyberprzestrze lokalizacja istniejca tylko w umyle
uczestnika, czsto jako rezultat technologii umoliwiajcej
zdaln interaktywn komunikacj midzy osobami i
urzdzeniami. Przykady: Internet, przestrze spoeczna (tzw.
Web 2.0)
VR to technologia
zanurzania w
nierzeczywistej
przestrzeni
wygenerowanej w
komputerze
Politechnika Wrocawska
Teleimersja VR
Brak interaktywnoci ze
rodowiskiem graficznym
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Kino i telewizja 3D VR
Brak interaktywnoci ze rodowiskiem graficznym
Politechnika Wrocawska
Historia VR (1)
1916 patent na stereoskopowy wywietlacz peryskopowy
1929 mechaniczny symulator lotw
1946 pierwszy cyfrowy komputer
1956 multimodalny dowiadczalny system wywietlania
1960 stereoskopowa aparatura telewizyjna
1961 hem z wywietlaczami ekranowymi HMD
1965 referat Ivana Sutherlanda (konferencja IFIP) koncepcja
interakcji uytkownika z wirtualnymi przedmiotami
1973 pierwszy komputerowy symulator lotw
1976 laboratorium Videoplace: kamery i ekrany tworz wiat
wirtualny kontrolowany przez uytkownika
Politechnika Wrocawska
Historia VR (2)
1977 Sayre Glove przewodowa rkawica zaopatrzona w
czujniki, pozwalajce okreli pooenie doni uytkownika
1984 NASA: Virtual Interface Environment Workstation
1989 laboratorium VPL: pierwszy system do wirtualnej
rzeczywistoci, wprowadzenie okrelenia Virtual Reality
1991 pierwszy komercyjny hem HMD
1992 konferencja SIGGRAPH: prezentacja CAVE pokoju do
wywietlania VR
1996 CyberGrasp rkawica z siowym sprzeniem zwrotnym
2000 pierwszy 6-cienny CAVE na Uniwersytecie Iowa
2005 karty graficzne do PC z okularami migawkowymi
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Stereowizja w VR
Metody wywietlania obrazw stereoskopowych:
hemy z dwoma ekranami (lewym i prawym)
projektory/monitory z projekcj naprzemienn
projektory/monitory/wydruki dla metody anaglifowej
projektory/monitory z okularami polaryzacyjnymi
projektory/monitory/wydruki z okularami
dichroicznymi
monitory autostereoskopowe
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
View from
the Marsian
rover
OPPORTUNITYs
pair of
navigation
cameras
NASA
Materiay do wykadu
Widok z pary
kamer
nawigacyjnych
marsjaskiego
azika
OPPORTUNITY
NASA
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
CAVE
Cave Automatic Virtual Environment
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Magnetyczne
zalety: krtki czas reakcji
wady: dugi czas pomiaru, interferencje
Ultradwikowe
wady: podatno na zakcenia, niska rozdzielczo, dugi
czas reakcji
Optyczne
zalety: moliwo ledzenia wielu obiektw, dua szybko
wady: konieczna widoczno elementw
Materiay do wykadu
10
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
VRML, X3D
Virtual Reality Modeling Language jzyk opisu
obiektw i animacji w scenie 3D
Zastpi go Extensible 3D (X3D) standard ISO 19775
oparty na formacie XML, sucy do przedstawiania
komputerowej grafiki 3D
Modele 3D s dostpne w Internecie, sceny mona oglda w
przegldarce (potrzebny plugin, np. dla VRML: Cortona, Cosmo
Player)
Komputerowo wygenerowane sceny 3D mog by animowane i
wzbogacane o dwiki (stereo lub 5.1), zdjcia lub filmy
Materiay do wykadu
11
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
12
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
13
Wizualizacja , VR
2012
Politechnika Wrocawska
Medycyna
Politechnika Wrocawska
Politechnika Wrocawska
Materiay do wykadu
14