Vademecum

GIELDAMATURALNA.PL
ODBIERZ KOD DOSTPU*

Jzyk polski

- Twj indywidulany klucz do wiedzy!

*Kod na kocu klucza odpowiedzi

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI

Prbna Matura z OPERONEM
Jzyk polski
Poziom podstawowy

Operon

Jzyk polski

ZAKRES PODSTAWOWY I ROZSZERZONY

KOD WEWNTRZ

Zacznij
przygotowania
do matury ju dzi

Listopad 2016
Zadania sprawdzajce rozumienie czytanego tekstu
Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mog przybiera rn form
jzykow, ale ich sens musi by synonimiczny wobec modelu.
Uwaga: Za pen odpowied przyznaje si maksymaln liczb punktw, za niepen wskazane
w rubryce punkty czstkowe. Nie naley przyznawa powek punktw. Za brak odpowiedzi
lub odpowied bdn nie przyznaje si punktw.
Zadanie 1.
Agnieszka Krzemiska, Sercowe sprawy
Nr
zadania

Poprawna odpowied

Maksymalna
liczba
punktw

Punkty czstkowe

1.1.

np.
sprawy sercowe sprawy dotyczce mioci
Autorka przedstawia kwestie dotyczce serca
z rnych dziedzin anatomii, medycyny, filozofii,
religii. Opisaa serce jako cz ciaa, jego funkcjonowanie i schorzenia, a take omwia dawne znaczenie serca jako siedliska myli i uczu, obdarzanego
kultem i wykorzystywanego w rytuaach.

1.2.

np.
serce skacze [komu] do garda strach, przeraenie, wzruszenie
serce [komu] omal z piersi nie wyskoczy strach,
wzburzenie, wzruszenie, szczcie, rado
serce zamiera [w kim] niepokj, strach

1 za podanie zwizkw
1 za przypisanie
emocji

1.3.

np.
staroytno zatrzymanie pracy serca oznaczao
mier (fizjologia)
redniowiecze chrzecijanie uwaali serce za siedlisko niemiertelnej duszy

1 za odpowied czciow

1.4.

1.5.

np.
Autorka sugeruje, e o Janie III Sobieskim wicej powiedz jego listy ni badania jego ciaa. O czowieku
wicej dowiemy si z jego wypowiedzi ni z anatomii; o czowieku wicej mwi kultura ni biologia.

w w w. o p e r o n . p l

100%

MATURA
2017
VA D EMECUM

sklep.operon.pl/matura

Jzyk polski. Poziom podstawowy

Prbna Matura z OPERONEM i Gazet Wyborcz

Nr
zadania

Poprawna odpowied

Maksymalna
liczba
punktw

Punkty czstkowe

1.6.

1.7.

1. P
2. F
3. F

1 za dwie poprawne
odpowiedzi

Razem

10

nowysklep.operon.pl/matura
strona
40

sklep.operon.pl/matura

Zadanie 2.
Jan Miodek, Podaj mi swoje namiary
Nr
zadania

Poprawna odpowied

Maksymalna
liczba
punktw

Punkty czstkowe

2.1.

potoczny

2.2.

np.
oywiaj styl
s pretekstem do sformuowania podsumowania
sugeruj niejednoznaczno ocen uywania frazeologizmw w polszczynie oficjalnej

2.3.

np.
ekspresywny wyrazisty, wyraajcy emocje, przeycia; o silnym nacechowaniu emocjonalnym
proweniencja pochodzenie

1 za odpowied czciow

2.4.

podmiot metafory
orzeczenie ra

1 za odpowied czciow

2.5.

2.6.

np.
a) zasugujce na pozytywn ocen; odwieanie
stereotypowych wypowiedzi; podana dysautomatyzacja
b) trzeba uwaa; nie powinno si; naley odnie

1 za trzy poprawnie
wypisane sformuowania

Pierwszy akapit zawiera temat wypowiedzi lub jest

punktem wyjcia wywodu lub przedstawia tez
(stanowisko autora) uzasadniane w dalszym cigu tekstu.

2.7.

Razem

nowysklep.operon.pl/matura
strona
270

sklep.operon.pl/matura

nowysklep.operon.pl/matura
strona
33

nowysklep.operon.pl/matura
strona
275

sklep.operon.pl/matura

10

Zadanie 3.
Przykadowy plan rozprawki

nowysklep.operon.pl/matura
strony
280281

Podane tu odpowiedzi s wycznie przykadow, a nie jedyn poprawn realizacj zada. W zadaniu jest oceniana umiejtno tworzenia wypowiedzi pisemnej zgodnej z reguami jej organizacji, zachowujcej zasady spjnoci znaczeniowej i logicznej, majcej czyteln kompozycj,

w w w. o p e r o n . p l

sklep.operon.pl/matura

Jzyk polski. Poziom podstawowy

Prbna Matura z OPERONEM i Gazet Wyborcz

bdcej spjn i funkcjonaln pod ktem stylistycznym. Za zadanie przyznaje si maksymalnie

50 punktw. Wypracowanie musi mie nie mniej ni 250 sw.
Wypowied pisemna jest sprawdzana zgodnie z kryteriami podanymi w Informatorze o egzaminie maturalnym z jzyka polskiego od roku szkolnego 2014/2015 (www.cke.edu.pl).
Temat 1. Jaki wpyw na czowieka mog mie ksiki? Rozwa problem i uzasadnij swoje
zdanie, analizujc podany fragment Lalki Bolesawa Prusa. Odwoaj si do losw bohatera oraz do innego, wybranego przez siebie, tekstu kultury. Twoja praca powinna liczy
co najmniej 250 sw.
1. Postawienie tezy
Sformuowanie wasnej opinii dotyczcej problemu postawionego w temacie bd sformuowanie hipotezy, np. Ksiki ksztatuj sposb widzenia wiata i/lub ksiki daj czowiekowi wsparcie
w trudnych chwilach, i/lub ksiki mog rozbudza oczekiwania wobec wiata, mie zgubny
wpyw na czowieka.
2. Analiza podanego fragmentu, np.
przedstawienie sytuacji prezentacja bohatera: Stanisaw Wokulski, zawiedziony w mioci,
niepotraficy si odnale po rozczarowaniu, jakiego dowiadczy, spdzajc samotnie i bezczynnie czas, zwraca uwag na ksiki;
przegldajc ryciny, zapomina o cierpieniu, jednak wspomnienie Don Quichota znw przywouje Wokulskiemu wasn sytuacj; los Don Kichota jest dla niego obrazem wasnego losu
zanurzonego w poezji idealisty skazanego na porak w konfrontacji ze wiatem;
powrt bohatera do lektur z modoci pozwala znowu oderwa si od rzeczywistoci, daje
moliwo zapomnienia o bolesnych rozczarowaniach, poczucia si lepiej;
lektura Tysica i jednej nocy pobudza wyobrani, przywraca nadziej i wiar w siebie, pozwala
znowu marzy.
3. Wnioski z analizy fragmentu, np.
fragment ukazuje Wokulskiego jako wytrawnego czytelnika, ktrego uksztatoway modziecze lektury;
szczeglne znaczenie ma dla niego ksika, z ktrej bohaterem si identyfikuje uwiadamia
sobie, e sta si ofiar literatury;
jednoczenie czytanie daje Wokulskiemu wytchnienie, jest rdem przyjemnoci, przywraca rwnowag;
Wokulski rnicuje literatur rodzim i obc; pierwsza staa si rdem frustracji, druga wlewaa we poczucie mocy, sprawczoci;
tekst pokazuje, e literatura znaczco wpyna na ycie bohatera, uksztatowaa jego wizj
wiata i osobowo.
4. Odwoanie do caoci utworu, np.
dostrzeenie, e Wokulski ma wiadomo wpywu literatury na jego ycie (sytuacja z lektur
tomiku Mickiewicza zakupionego w Paryu);
wewntrzne monologi bohatera niejednokrotnie pokazuj, e zna on i pamita poezj;
przywoanie zachowa bohatera potwierdzajcych wpyw ksiek na jego postaw (idealizacja mioci).
w w w. o p e r o n . p l

nowysklep.operon.pl/matura
strona
163

sklep.operon.pl/matura

Jzyk polski. Poziom podstawowy

Prbna Matura z OPERONEM i Gazet Wyborcz

5. Przywoanie innych utworw, w odmienny lub podobny sposb odnoszcych si do

problemu postawionego w temacie, np.
przykady utworw ukazujcych pozytywny wpyw ksiek na ycie bohatera (np. lektura Biblii
dla Raskolnikowa, francuskie ksiki czytane przez Misz Kostylewa z Innego wiata, ksiki jako
rdo nadziei, pasja czca ludzi w Zodziejce ksiek Markusa Zusaka lub filmie na podstawie
powieci, lub inne;
przykady utworw ukazujcych, e literatura moe mie zgubny wpyw na czowieka (Emma
Bovary z powieci Flauberta, Gustaw z IV czci Dziadw lub inne).
6. Podsumowanie rozwaa, ostateczne sformuowanie wasnego stanowiska
Kryteria oceny
rozprawki

Zasady przyznawania punktw

Liczba
punktw

SformuowaOceniajc prac pod wzgldem sformuowania stanowiska, bierze si

nie stanowiska pod uwag adekwatno, czyli odpowiednio stanowiska i problemu.
6 pkt stanowisko jest adekwatne do problemu podanego w poleceniu
3 pkt stanowisko jest czciowo adekwatne do problemu podanego
w poleceniu
0 pkt stanowisko jest nieadekwatne lub brak stanowiska

06

Uzasadnienie
stanowiska

Oceniajc prac pod wzgldem uzasadnienia stanowiska, bierze si pod

uwag, czy jest ono trafne, czy jest szerokie i czy jest pogbione.
18 pkt uzasadnienie trafne, szerokie i pogbione
12 pkt uzasadnienie trafne i szerokie
8 pkt uzasadnienie trafne, ale wskie
4 pkt uzasadnienie czciowe
0 pkt brak uzasadnienia stanowiska

018

Poprawno
rzeczowa

Oceniajc prac pod wzgldem poprawnoci rzeczowej, bierze si pod

uwag liczb bdw rzeczowych.
4 pkt brak bdw rzeczowych
2 pkt nie wicej ni 1 bd rzeczowy
0 pkt bdy rzeczowe
Bd kardynalny to bd wskazujcy na nieznajomo tekstu kultury
oraz kontekstw, do ktrych odwouje si zdajcy.

04

Zamys kompozycyjny

Oceniajc prac pod wzgldem zamysu kompozycyjnego, bierze si

pod uwag:
funkcjonalno segmentacji czy zostay wyodrbnione w tekcie
(jzykowo i graficznie) czci pracy oraz akapity,
uporzdkowanie tekstu czy wyodrbnione czci i akapity zostay
logicznie uporzdkowane.
6 pkt kompozycja funkcjonalna
3 pkt zaburzenia funkcjonalnoci kompozycji
0 pkt brak zamysu kompozycyjnego

06

Spjno
lokalna

Oceniajc prac pod wzgldem spjnoci lokalnej, bierze si pod uwag

zgodno logiczn i gramatyczn midzy ssiadujcymi zdaniami w akapitach.
2 pkt pena spjno wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spjnoci
1 pkt znaczne zaburzenia spjnoci
0 pkt wypowied niespjna

02

w w w. o p e r o n . p l

Jzyk polski. Poziom podstawowy

Prbna Matura z OPERONEM i Gazet Wyborcz
Kryteria oceny
rozprawki

Zasady przyznawania punktw

Liczba
punktw

Styl tekstu

Oceniajc prac pod wzgldem stylu tekstu, bierze si pod uwag jego
stosowno, zachowanie zasady decorum.
4 pkt styl stosowny
2 pkt styl czciowo stosowny
0 pkt styl niestosowny

04

Poprawno
jzykowa

Oceniajc prac pod wzgldem poprawnoci jzykowej, bierze si pod

uwag liczb i wag bdw skadniowych, leksykalnych, sowotwrczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych.
6 pkt brak bdw lub nieliczne bdy nierace
3 pkt liczne bdy nierace lub nieliczne bdy race
0 pkt liczne bdy race

06

Poprawno
zapisu

Oceniajc prac pod wzgldem poprawnoci zapisu, bierze si pod

uwag liczb oraz wag bdw ortograficznych i interpunkcyjnych.
4 pkt zapis w peni poprawny lub nieliczne bdy nierace
2 pkt liczne bdy nierace lub nieliczne bdy race
0 pkt liczne bdy race

04

Niezalenie od stopnia realizacji poszczeglnych podkryteriw zdajcy:

otrzymuje 0 punktw w pozostaych kategoriach, jeeli przyznano 0 punktw w kategorii sformuowanie stanowiska,
nie otrzymuje punktw w pozostaych kategoriach, jeeli otrzyma 3 punkty w kategorii sformuowanie stanowiska, a 0 punktw za uzasadnienie stanowiska,
otrzymuje punkty tylko w kategoriach: sformuowanie stanowiska, uzasadnienie stanowiska
i poprawno rzeczow, jeli praca skada si z mniej ni 250 sw.
Praca zostaje zdyskwalifikowana w przypadku pojawienia si bdu kardynalnego.

Przykadowy plan interpretacji utworu poetyckiego

Podane tu odpowiedzi s wycznie przykadow, a nie jedyn poprawn realizacj zada. W zadaniu jest oceniana umiejtno odbioru, analizy i interpretacji utworu literackiego oraz tworzenia wypowiedzi pisemnej. Za zadanie przyznaje si maksymalnie 50 punktw. Wypracowanie
musi mie nie mniej ni 250 sw.
Wypowied pisemna jest sprawdzana zgodnie z kryteriami podanymi w Informatorze o egzaminie maturalnym z jzyka polskiego od roku szkolnego 2014/2015 (www.cke.edu.pl).

w w w. o p e r o n . p l

nowysklep.operon.pl/matura
strona
280

sklep.operon.pl/matura

Jzyk polski. Poziom podstawowy

Prbna Matura z OPERONEM i Gazet Wyborcz

Temat 2. Zinterpretuj podany utwr. Postaw tez interpretacyjn i j uzasadnij. Twoja

praca powinna liczy co najmniej 250 sw.
1. Postawienie tezy interpretacyjnej, np.
wiersz jest wyrazem smutku i nostalgii; wspomnieniem utraconej modoci, mioci i ojczyzny.
2. Uzasadnienie tezy, np.
okrelenie sytuacji komunikacyjnej (liryka zwrotu do adresata) i jej funkcji adresatem wypowiedzi jest domowa rzeka Niemen, bdca tu metafor ojczyzny (maej ojczyzny), miejsca utraconego;
charakterystyka podmiotu lirycznego: wygnaniec (emigrant) z alem wspominajcy przeszo;
wskazanie rodkw stylistycznych, wiadczcych o emocjach podmiotu, o jego stosunku do
przeszoci, np. pytania retoryczne o to, co bliskie sercu, a utracone, sielankowy charakter
wspominanej krainy bliski konwencji sentymentalnej;
dostrzeenie, e wiersz jest sonetem i analiza jego budowy (opisowo dwch pierwszych
strof i refleksyjno dwch ostatnich);
dostrzeenie przywoania w wierszu poetyki lamentu;
odczytanie symboliki wody w utworze (zmienno losu, przemijanie, nietrwao szczcia, ale
i element sielskiego pejzau dziecistwa, rzeka przyjazna, reprezentujca askawo natury);
interpretacja koczcego wiersz wykrzyknienia.
3. Przywoanie kontekstw (np. biograficznego, literackiego, filozoficznego, historycznoliterackiego), np.
wpisanie utworu w kontekst biografii i/lub twrczoci Mickiewicza;
wpisanie wymowy wiersza w kontekst historycznoliteracki (sentymentalna wizja relacji czowiek-natura), dostrzeenie charakterystycznych cech epoki i twrczoci autora w utworze.
4. Podsumowanie rozwaa, np.
wpisanie utworu w kontekst biografii i/lub twrczoci Mickiewicza;
wpisanie wymowy wiersza w kontekst historycznoliteracki (sentymentalna wizja relacji czowiek-natura), dostrzeenie charakterystycznych cech epoki i twrczoci autora w utworze;
potwierdzenie tezy interpretacyjnej.
Kryteria oceny
interpretacji
utworu
poetyckiego

Koncepcja interpretacyjna

w w w. o p e r o n . p l

Zasady przyznawania punktw

Oceniajc prac pod wzgldem koncepcji interpretacyjnej, bierze si

pod uwag jej niesprzeczno z utworem oraz skal spjnoci. Istotne
jest rwnie to, czy zdajcy odnajduje sensy niedosowne w utworze.
9 pkt koncepcja niesprzeczna z utworem, spjna i obejmujca sensy
niedosowne
6 pkt koncepcja niesprzeczna z utworem, ale niespjna i/lub obejmujca w wikszoci znaczenia dosowne
3 pkt koncepcja czciowo sprzeczna z utworem
0 pkt brak koncepcji lub koncepcja cakowicie sprzeczna z utworem

Liczba
punktw

09

nowysklep.operon.pl/matura
strona
32

sklep.operon.pl/matura

Jzyk polski. Poziom podstawowy

Prbna Matura z OPERONEM i Gazet Wyborcz
Kryteria oceny
interpretacji
utworu
poetyckiego

Zasady przyznawania punktw

Liczba
punktw

Uzasadnienie
tezy interpretacyjnej

Oceniajc prac pod wzgldem uzasadnienia tezy interpretacyjnej,

bierze si pod uwag, czy jest:
trafna czy zawiera wycznie powizane z tekstem argumenty za
odczytaniem sensu utworu,
pogbiona znajduje potwierdzenie nie tylko w tekcie, lecz take
w kontekstach.
15 pkt uzasadnienie trafne i pogbione
10 pkt uzasadnienie trafne, ale niepogbione
5 pkt uzasadnienie czciowo trafne
0 pkt brak trafnych argumentw uzasadniajcych interpretacj

015

Poprawno
rzeczowa

Oceniajc prac pod wzgldem poprawnoci rzeczowej, bierze si pod

uwag liczb bdw rzeczowych:
4 pkt brak bdw rzeczowych
2 pkt nie wicej ni 1 bd rzeczowy
0 pkt bdy rzeczowe
Bd kardynalny to bd wskazujcy na nieznajomo tekstu kultury
oraz kontekstw, do ktrych odwouje si zdajcy.

04

Zamys kompozycyjny

Oceniajc prac pod wzgldem zamysu kompozycyjnego, bierze si

pod uwag:
funkcjonalno segmentacji czy zostay wyodrbnione w tekcie
(jzykowo i graficznie) czci pracy oraz akapity,
uporzdkowanie tekstu czy wyodrbnione czci i akapity zostay
logicznie uporzdkowane.
6 pkt kompozycja funkcjonalna
3 pkt zaburzenia funkcjonalnoci kompozycji
0 pkt brak zamysu kompozycyjnego

06

Spjno
lokalna

Oceniajc prac pod wzgldem spjnoci lokalnej, bierze si pod uwag zgodno logiczn i gramatyczn midzy ssiadujcymi zdaniami
w akapitach.
2 pkt pena spjno wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spjnoci
1 pkt znaczne zaburzenia spjnoci
0 pkt wypowied niespjna

02

Styl tekstu

Oceniajc prac pod wzgldem stylu tekstu, bierze si pod uwag jego
stosowno, zachowanie zasady decorum.
4 pkt styl stosowny
2 pkt styl czciowo stosowny
0 pkt styl niestosowny

04

Poprawno
jzykowa

Oceniajc prac pod wzgldem poprawnoci jzykowej, bierze si pod

uwag liczb i wag bdw skadniowych, leksykalnych, sowotwrczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych.
6 pkt brak bdw lub nieliczne bdy nierace
3 pkt liczne bdy nierace lub nieliczne bdy race
0 pkt liczne bdy race

06

w w w. o p e r o n . p l

Jzyk polski. Poziom podstawowy

Prbna Matura z OPERONEM i Gazet Wyborcz
Kryteria oceny
interpretacji
utworu
poetyckiego

Poprawno
zapisu

Liczba
punktw

Zasady przyznawania punktw

Oceniajc prac pod wzgldem poprawnoci zapisu, bierze si pod

uwag liczb oraz wag bdw ortograficznych i interpunkcyjnych.
4 pkt zapis w peni poprawny lub nieliczne bdy nierace
2 pkt liczne bdy nierace lub nieliczne bdy race
0 pkt liczne bdy race

04

Niezalenie od stopnia realizacji poszczeglnych podkryteriw zdajcy:

otrzymuje 0 punktw w pozostaych kategoriach, jeeli przyznano 0 punktw w kategorii koncepcja interpretacyjna,
nie otrzymuje punktw w pozostaych kategoriach, jeeli otrzyma 3 punkty w kategorii koncepcja interpretacyjna, a 0 punktw za uzasadnienie tezy interpretacyjnej,
otrzymuje punkty tylko w kategoriach: koncepcja interpretacyjna, uzasadnienie tezy interpretacyjnej i poprawno rzeczowa, jeli praca skada si z mniej ni 250 sw.
Praca zostaje zdyskwalifikowana w przypadku pojawienia si bdu kardynalnego.

TWJ KOD DOSTPU

DB3F79C95

Najlepsze zakupy
przed egzaminem!
TesTy, Vademecum
i PakieTy 2017
DOSTA
W

B E ZP

-15%

MATURZYSTW
W W W.g i e l damatu ra l n a .p l

DLA CIEBIE:
WICEJ ZADA
PEEN DOSTP do caego
serwisu przez 2 tygodnie*!

Zaloguj si na gieldamaturalna.pl

Wpisz swj kod

Odblokuj dostp do bazy tysicy zada i arkuszy

Przygotuj si do matury z nami!

* Kod umoliwia dostp do wszystkich materiaw zawartych w serwisie gieldamaturalna.pl przez 14 dni od daty aktywacji
(pierwsze uycie kodu). Kod naley aktywowa do dnia 31.12.2016 r.

w w w. o p e r o n . p l

ER
SUP R A
T
BA

NAJLEPSZY SERWIS DLA

A
TN

Zd e c yd owa n i e

Wybierz