Przedstawianie Iraku w telewizji Al-Dazira spotkao si zarwno z uznaniem jak i
krytyk. Pierwsza prba w konfrontacji Irak-Stany Zjednoczone miaa miejsce w 1998 roku, kiedy to pastwa te znalazy si w impasie spowodowanym usuniciem z Iraku inspektorw ONZ do spraw broni biologicznej i nuklearnej. AlDazira zyskaa przewag nad innymi sieciami telewizyjnymi, zwaszcza CNN, dziki wysaniu swoich korespondentw do Iraku zaraz po nalotach lotnictwa amerykasko-brytyjskiego i atakach rakietowych w ramach Operacji Pustynny Lis. Al-Dazira przeprowadzia take na wyczno rozmow z Saddamem Husajnem, ktry chcia podobno nawiza kontakt ze stacj bdc w stanie dotrze do duej grupy odbiorw arabskich. Niektrzy obserwatorzy twierdz, e to wanie w tym czasie telewizja Al-Dazira staa si popularna i zacza by odbierana jako wiarygodna na Bliskim Wschodzie. Z drugiej jednak strony, osoby krytykujce AlDazir oskaray j o przedstawianie Iraku jako ofiary w czasie impasu poprzez koncentrowanie si bardziej na szkodliwych skutkach sankcji ekonomicznych ni na lekcewaeniu przez Saddama Husajna rezolucji ONZ. Relacjonowanie przez Al-Dazir z wojny w Iraku w 2003 roku stao si samo w sobie histori wpltan w wiksz histori wojny. Tak jak byo to ju wczeniej, AlDazir doceniano za wgld i relacje ze rodka Iraku, z drugiej jednak strony krytykowano za sensacyjno i brak obiektywizmu w relacjonowaniu amerykaskiej operacji wojskowej. Niektrzy obserwatorzy doceniali Al-Dazir za wysanie reporterw i ekip telewizyjnych na miejsce dziaa wojennych, do samego Bagdadu, Mosulu czy Basry i relacjonowanie na ywo tych wydarze, do ktrych niektre amerykaskie stacje, m.in. CNN, miay dostp jedynie dziki umowom partnerskim. Jak podaje BusinessWeek, w czasie trwania wojny, AlDazira wysaa do Iraku wicej reporterw ni jakakolwiek inna dua stacja informacyjna. Al-Dazira jest rwnie jedn z niewielu stacji, ktra transmitowaa briefingi prasowe urzdnikw irackich, jak rwnie pokazywaa nagrania spotka Saddama Husajna z innymi irackimi przywdcami, ktrych jednak autentyczno bya poddawana w wtpliwo. Stacja pokazaa komentarze kilku urzdnikw amerykaskich oraz niezalenych ekspertw na temat wojny. Przed rozpoczciem wojny, Pentagon przyzna Al-Dazirze cztery miejsca do ulokowania dziennikarzy w armii amerykaskiej. Pomimo tego, wikszo reporterw AlDaziry pracujcych na obszarze dziaa wojennych pozostaa niezalena od amerykaskiego wojska. Jak twierdzi profesor Samer Shehata z Uniwerystetu Georgetown relacjonowanie wydarze wojennych w telewizji Al-Dazira wypada korzystniej w porwnaniu do relacji z wojny w amerykaskich sieciach telewizyjnych.. Al-Dazira ma lepszy punkt widzenia. To obraz wojny z perspektywy Irakijczykw.. ale nie widziaem nigdy w Al-Dazirze niczego przychylnego na temat irackiego reimu.
Pocztkowo uruchomiona jako arabski informacyjny kana satelitarny, Al-Dazira
jest teraz sieci z wieloma rodkami masowego przekazu. Ponad 250 milionw gospodarstw domowych (Villarreal, 2011) w ponad 100 krajach ma do niej dostp. Jej zasig jest zaraz po CNN dostpnej w 260 milionach domw (Turner Press, 2011) i BBC dostpnej w 303 milionach domw (BBC Press Release, 2010). Al-Dazira zostaa uruchomiona w 1996 roku przez katarskiego emira szejka Hamada bin Khalifa al-Thani w celu niezalenego przekazywania informacji, co od dugiego czasu byo lekcewaone przez pastwowych nadawcw z tamtego regionu (Doherty, 2011). Poprzedni dyrektor generalny Al-Daziry powiedzia w wywiadzie, e wizj stacji jest wprowadzenie do wiata arabskiego swobodnego i wolnego relacjonowania, dalekiego od propagandy, a take umoliwienie wiatu arabskiemu wyraania opinii (rozmowa z Wadahem Khanfarem dyrektorem generalnym Al-Daziry, 2006). Edward Said w swojej przeomowej pracy pt. Orientalizm dowodzi, e w przeszoci wschd postrzegany by przez zachd z perspektywy prawie cakiem etnocentrycznej, czyli takiej w ktrej wiat zachodni nie pozwala wschodniemu opowiada swej wasnej historii (Said, 1979). Powstanie Al-Daziry skoczyo z wszechobecnoci jednostronnego przedstawiania Bliskiego Wschodu w mediach zdominowanych przez wiat zachodni. Jednoczenie, Al-Dazira oddaa gos ucinionej ludnoci zamieszkaej na terenach objtych despotycznymi reimami Bliskiego Wschodu. Zmiany te mona podsumowa jako rewolucyjna zmiana perspektywy w krajobrazie mediw na Bliskim Wschodzie. Finansowanie Pomimo tego, e Al-Dazira jest stacj niezalen politycznie, naley do Pastwa Katar poprzez Qatar Media Corporation (Korporacja Mediw Katarskich) z siedzib w Doha. Nie jest w stanie prowadzi swojej dziaalnoci bez finansowego wsparcia pastwa, z racji tego, e pozyskiwanie staych rodkw finansowych z innych rde na rynku bliskowschodnim jest przedsiwziciem bardzo trudnym. Ostatni raport wskaza, e w regionie dochody z patnej telewizji stanowiy jedynie 5 proc. rynku telewizji satelitarnej (Raport: Katar 2010, 2011). Z myl o wygenerowaniu dochodw i wzrocie ogldalnoci w 2003 roku AlDazira uruchomia kana Al-Dazira Sport. W 2009 roku kana ten naby prawa do transmisji imprez sportowych organizowanych przez FIFA, uzyska prawo do transmisji Mistrzostw Europy 2012, Mistrzostw wiata 2014 i 2018 (Kana Al Dazira Sport kupuje prawa do transmisji Mistrzostw wiata 2018 i 2022, 2011). Dodatkowo, pojawienie si Al-Daziry na rynku globalnym poprzez uruchomienie kanau Al-Dazira English angielskiej wersji arabskojzycznej sieci informacyjnej, spowodowao pojawienie si licznych rde dochodw.
Od lokalnej do globalnej potgi
W latach 1997-2003 Al-Dazira bya monopolist na rynku mediw na Bliskim Wschodzie. Podstaw tego sukcesu bya odwana i nieustajca krytyka pastw majcych swe interesy i dziaajcych w regionie. Z tego samego powodu, AlDazira nie cieszya si, i wci si nie cieszy, popularnoci wrd lokalnych przywdcw (Miles, 2005). Take dlatego, stacja nie jest popularna wrd administracji amerykaskiej (Al Jazeera's Global Gamble, 2006).
Wedug (MacFarquhar, 2010) jedynym krajem, ktrego Al-Dazira nigdy nie
krytykowaa jest jej fundator, Katar (str. 76). By moe dlatego, Al-Dazira cieszy si niespotykan w regionie wolnoci sowa; rdzenna populacja Kataru liczy mniej ni 2 miliony i zdecydowanie nie jest on dla Al-Daziry informacyjnym priorytetem w regionie. Inne pastwa w regionie rwnie uruchomiy satelitarne kanay informacyjne, ktre jednak nie odniosy takiego sukcesu jak Al-Dazira, gwnie dlatego, e s one postrzegane jako narzdzia propagandy poszczeglnych pastw. W 2003 roku czonkowie saudyjskiej rodziny krlewskiej uruchomili stacj Al-Arabiya, ktrej celem miaa by walka z krytyk rodziny krlewskiej pojawiajc si w telewizji Al-Dazira. Z podobnych powodw administracja Busha w 2004 roku uruchomia stacj Al Hurra, ktrej celem byo wywaenie relacjonowania przez AlDazir inwazji na Irak.
Krytycy nazywali Al-Hurr Fox News po arabsku i zarzucali jej proamerykask
stronniczo (Seib, 2008, str.30) Podobnie uruchomiony w 2008 roku kana BBC Arabic, tak jak Al Hurra, BBC Arabic nie zdoa dotrze do odbiorcw arabskich (Hasbani, 2009). Al-Dazira rozcigna swoj obecno, dziki uruchomieniu kanau Al-Dazira English, ktry konkuruje z CNN i BBC. Globalizacja i rozwj internetu sprawiy, e takie popularne midzynarodowe kanay jak Russia Today, France 24 czy Nile TV rwnie odgrywaj wan rol.
Telewizja satelitarna w regionie
Media w Stanach Zjednoczonych s zoon, uregulowan bran wchodzc obecnie w okres dojrzaoci, charakteryzujcy si wolniejszym rozwojem i wikszymi wyzwaniami. (Vogel, 2011, str.25) Media na Bliskim Wschodzie i w Stanach Zjednoczonych funkcjonuj w zupenie innych warunkach. Inna jest take specyfika i dojrzao instytucji i przepisw prawa w tych dwch regionach. Wedug (Zayani, 2005), musimy mie na uwadze, e te same technologie mog oddziaywa w zupenie odmienny sposb w rnych regionach (str.204). Rola operatorw mediw nie jest tak znaczca na Bliskim Wschodzie jak w Stanach Zjednoczonych: nadawcy telewizji satelitarnej zwykle nie pobieraj opat. Co wicej, anten satelitarn wyprodukowan lokalnie mona kupi za mniej ni 100 dolarw (Zayani, 2005, str.204). Oznacza to, e eby mie dostp do telewizji satelitarnej potrzebny jest jedynie talerz. Dodatkowo, jedna antena moe suy wielu gospodarstwom domowym, wikszo z nich charakteryzuje wsplny system rodzinny (joint family system). Ponadto, w miejscach publicznych z jednej anteny moe korzysta wielu uytkownikw. Brak naukowych danych na temat odbiorcw nie pozwala na ilociowe i jakociowe oszacowanie wskanika odbioru telewizji satelitarnej w regionie. Dostpne statystyki dotyczce odbiorcw w regionie s mylce z uwagi na zoone czynniki spoeczne, kulturowe oraz technologiczne.
Jeden z pracownikw Al-Daziry powiedzia, e przeprowadzenie jakiejkolwiek
ewidencji na Bliskim Wschodzie jest niezwykle trudne z powodu zarwno czynnikw kulturowych jak i technicznych (Miles, 2005, str.66). W regionie penym niepokoju i niepewnoci, dziennikarstwo ma bolenie osobiste znaczenie. Znaczce pozostaj tylko te informacje, ktre nie s przefiltrowane przez lokalne stacje telewizyjne kontrolowane przez pastwo lub stronnicze zachodnie sieci medialne. Zdolno Al-Daziry do przekraczania granic pastwowych, dziki telewizji satelitarnej poczonej z odpowiednim programem panarabskim sprawiy, e staa si ona niezwykle istotn si w regionie. Poza regionem Al-Dazira jest dostpna w sieci kablowej, czu satelitarnym, za porednictwem IPTV w ADSL, na smartfonach oraz w internecie (Publikacja: AJE Distribution unveiled, 2006). Pomimo globalnego sukcesu, Al-Dazirze nie udao si uzyska dostpu do adnych wikszych systemw kablowych czy satelitarnych w Stanach Zjednoczonych. Czciowo odpowiada za to administracja Busha i jej hasa z 2004 roku goszce, e kana jest rdem penej nienawici propagandy pyncej ze wiata arabskiego (Al Jazeera's Global Gamble, 2006). Po tym jak AlDazirze nie udao si przebi na rynek amerykaski, stacja skierowaa si do internetu, poniewa w internecie kady moe publikowa i rozpowszechnia wasne treci, bez potrzeby uzyskiwania zgody agencji rzdowej lub poruszania si po labiryncie korporacyjnych urzdnikw (Vogel, 2011, str. 47). W 2006 roku Al-Dazira uruchomia swj strumie na ywo na YouTube i jej kana sta si najczciej ogldanym kanaem informacyjnym w serwisie. Obecnie ma ponad 246 000 subskrybentw i ponad 325 milionw wywietle. CNN, z drugiej strony, ma mniej ni 60 000 subskrybentw i mniej ni 352 milionw wywietle. Dodatkowo, strumienie Al-Daziry na ywo dostpne s na jej stronie internetowej oraz na www.livestation.com/aje. Al-Dazira zostaa rwnie pierwsz organizacj informacyjn wydajc materiay na licencji Creative Commons (Bull, 2010, str.461). Podobnie jak wikszo gigantw medialnych, Al-Dazira dziaa aktywnie na Facebooku, Twitterze i innych portalach spoecznociowych. Uruchomia take aplikacje na smartfony do wielu platform. W Stanach Zjednoczonych, Al-Dazira dostpna jest 24h jedynie w czterech miejscach: Nowym Yorku, Waszyngtonie, Burlington Vermont oraz Toledo Ohio (Calderone, 2011). Pojawienie si Al-Daziry na rynku amerykaskim na pewno przyczynioby si wzrostu jej dochodw. Finansowanie w dalszym cigu pozostaje pit Achillesow Al-Daziry, poniewa jest zalene od rodkw publicznych. Za porednictwem mediw spoecznociowych (Facebook, Twitter) oraz specjalnie utworzonej strony Al-Dazira prowadzi obecnie kampani zatytuowan Demand Al Jazeera, w celu przekonania operatorw amerykaskich do wpuszczenia jej na tamtejszy rynek medialny. Dokd teraz? Od bycia okrelan mianem ust Bin Ladena (Josh Rushing, 2007, str. 155) do otrzymania najwaniejszej nagrody dziennikarskiej Uniwersytetu Columbia w 2001 roku, Al-Dazira przesza dug drog. W 2001 roku Sekretarz Stanu Hilary Clinton rwnie docenia Al-Dazir, mwic: Ogldalno Al-Daziry ronie, poniewa stacja przekazuje rzetelne informacje. Kampania marketingowa AlDaziry prowadzona w Stanach Zjednoczonych powinna podkrela te pochway i wyrazy uznania. Dodatkowo, kampanie Al-Daziry powinny dociera do
kampusw uniwersyteckich i aglomeracji miejskich w USA. Spersonalizowana
kampania marketingowa amie mentalne i kulturowe bariery. Biorc pod uwag umacniajc si globaln pozycj Al-Daziry, mona przypuszcza, e w kocu uniezaleni si finansowo od pastwa. Nie mniej jednak, stacja nie powinna zagubi swojego antypastwowego profilu, gdy jej to jej prawdziwy atut.