ZAKRES MATERIAU DO TESTU 4

Ucze:
1) wykonuje dowiadczenie i wyjania przebieg reakcji zobojtniania
(np. HCl + NaOH);
2) pisze wzory sumaryczne soli: chlorkw, siarczanw(VI), azotanw(V),
wglanw, fosforanw(V), siarczkw; tworzy nazwy soli na podstawie
wzorw i odwrotnie;
3) pisze rwnania reakcji dysocjacji elektrolitycznej wybranych soli;
4) pisze rwnania reakcji otrzymywania soli (reakcje: kwas + wodorotlenek
metalu, kwas + tlenek metalu, kwas + metal, wodorotlenek metalu +
tlenek niemetalu);
5) wyjania

pojcie

dowiadczenie
strceniowych

reakcji

strceniowej;

pozwalajce
i

pisze

projektuje

otrzymywa

odpowiednie

sole

rwnania

i
w

reakcji

wykonuje
reakcjach
w sposb

czsteczkowy i jonowy; na podstawie tabeli rozpuszczalnoci soli

i wodorotlenkw wnioskuje o wyniku reakcji strceniowej;
6) wymienia zastosowania najwaniejszych soli: wglanw, azotanw(V),
siarczanw(VI), fosforanw(V) i chlorkw;
7) oblicza masy czsteczkowe prostych zwizkw chemicznych; dokonuje
prostych oblicze zwizanych z zastosowaniem prawa staoci skadu i
prawa zachowania masy;
8) dokonuje interpretacji rwnania reakcji chemicznej z wykorzystaniem
prawa zachowania masy (obliczenia stechiometryczne).

PRZYKADOWE ZADANIA
Zadanie 1.
Zaznacz

rwnanie

reakcji

chemicznej

zachodzcej

akumulatorze

samochodowym, ktrej produktem jest siarczanu(VI) metalu.

A. Zn + H2SO3 ZnSO3 + H2
B. PbO + H2SO4 PbSO4 + H2O
C. ZnO + H2SO4 ZnSO4 + H2O
D. Pb + H2SO3 PbSO3 + H2O
Informacja do zadania 2
W domowej apteczce pastwa Kowalskich znajduj si m.in. leki, materiay
opatrunkowe oraz maci i kremy ochronne. Gwnym skadnikiem leku na
nadkwano, stosowanego przez pana Jana jest wodorotlenek glinu. Na

wysuszon skr rk po pracy w ogrodzie, pani Ewa uywa preparatu z

dodatkiem oliwy z oliwek.
Zadanie 2.
Jakiego

typu

reakcja

chemiczna

zachodzi

odku

chorego

na

nadkwasot po zayciu leku z apteczki pastwa Kowalskich? Wybierz

prawidow odpowied z pierwszej kolumny (zamaluj odpowiedni
kratk w tabeli), a nastpnie zaznacz w drugiej kolumnie rwnanie
zachodzcej reakcji chemicznej.
1.

Typ

reakcji 2. Rwnanie reakcji chemicznej

chemicznej
A. reakcja zobojtniania

A. Zn(OH)2 +

Na2CO3 ZnCO3 + 2

NaOH
B. reakcja strcania

B. Al(OH)3 + 3 HCl AlCl3 + 3 H2O

C. reakcja rozkadu

C. Mg(OH)2 + H2SO4 MgSO4 + 2 H2O

D. reakcja wymiany

D. Na2CO3 + 2 HCl 2 NaCl + H 2O +

CO2

Zadanie 3.
Do produkcji rodkw zmikczajcych wod stosuje si m.in. sl o wzorze
sumarycznym Na3PO4. Zaznacz poprawn nazw tej soli.
A.fosforan(V) wapnia

C. fosforan(V) sodu

B.fosforan(III) sodu

D. fosforan(III) wapnia

Zadanie 4.
Wybierz prawidowe rwnanie reakcji dysocjacji substancji zawartej w
rodkach zmikczajcych wod (zamaluj odpowiedni kratk w tabeli),
a nastpnie zaznacz w drugiej kolumnie nazwy powstajcych jonw.
1.

Rwnanie

reakcji 2. Nazwy powstajcych jonw

chemicznej
A. Na3PO4 H O Na3+ + PO43
2

A. anion

sodu,

kation

B. Na3PO4 H O 3 Na+ + PO43

fosforanowy(V)
B. kation
sodu,

anion

C. Na3PO4 H O Na+ + PO43

fosforanowy(III)
C. kation
sodu,

anion

D. Na3PO4 H O Na + PO43

fosforanowy(V)
D. kation
sodu,

anion

fosforanowy(V)

Informacje do zada 56
Substancje pochodzenia zwierzcego s wykorzystywane przez czowieka
w wielu dziedzinach ycia. W przemyle spoywczym powszechnie uywa
si m.in. elatyny (substancji biakowej) wytwarzanej z koci i chrzstek
zwierzt. elatyna ma rwnie inne zastosowanie, stosuje si j np. do
produkcji klisz fotograficznych, ktrych skadnikiem jest chlorek srebra(I).
Sl, ktra pod wpywem wiata ciemnieje, ulega rozkadowi na pierwiastki.
Jest to przykad reakcji fotochemicznej, a chlorek srebra(I) jest tzw.
substancj wiatoczu.

Zadanie 5.

Zaznacz

poprawnie

zapisane

rwnanie

reakcji

chemicznej zachodzcej na kliszy fotograficznej pod wpywem wiata oraz

rwnania reakcji chemicznej otrzymywania soli, bdcej jej skadnikiem.
1. Rwnanie reakcji

2. Rwnanie reakcji otrzymywania

chemicznej zachodzcej pod

chlorku srebra(I)

wpywem wiata na kliszy

fotograficznej
A. NaCl Na + Cl

A. AgNO3 + HCl AgCl + HNO3

B. AgCl Ag + Cl2

B. 2 Na + Cl2 2 NaCl2

C. 2 AgCl 2 Ag + Cl2

C. NaOH + HCl NaCl + H2O

D. 2 NaCl 2 Na + Cl2

D. 2 AgNO3 + 2 HCl Ag2 Cl2 + 2

HNO3

Zadanie 6. Zaznacz waciwoci fizyczne chlorku srebra(I).

A. Bezbarwna substancja staa, dobrze rozpuszczalna w wodzie.
B. Biaa substancja staa, nierozpuszczalna w wodzie, ciemniejca na
wietle.
C. Bladota substancja staa, nierozpuszczalna w wodzie.

D. ta substancja staa, rozpuszczalna w wodzie

Zadanie 7. W wyniku spalenia w tlenie 60g wgla otrzymano 220g tlenku
wgla(IV). Oblicz, ile gramw tlenu zuyto.
Zadanie 8. Oblicz, w jakim stosunku masowym s poczone ze sob
pierwiastki chemiczne w tlenku sodu (Na2O) i tlenku elaza(III) (Fe2O3).
Zadanie 9. Na schemacie przedstawiono przebieg reakcji chemicznych:
I

III

CaO

Ca(OH)2 + HNO3

Ca(NO3)2

II

CaSO4
Uzupenij podane zdania, wybierajc waciw nazw lub wzr
substancji.
a) Aby dokona przemiany nr I, naley uy substancji o wzorze A. O 2 / B.
H2O
b) W reakcji nr II mona uy A. Tlenku siarki(VI) / B. Kwasu siarkowego(IV)
c) Produktem reakcji nr II jest A. Siarczan(IV)wapnia / B. Siarczan(VI)
wapnia
d) Reakcja oznaczona cyfr III jest przykadem reakcji A. Zobojtniania / B.
Strceniowej
e) Produktem reakcji nr III jest A. Azotan(V) wapnia / B. Fosforan(V)
wapnia.
Zadanie 10. Oblicz, ile gramw chlorku sodu (NaCl) powstanie w reakcji
chemicznej 4,6g sodu z chlorem.