3.

Dane:

Szukane:

r = 10 mm = 102 m

q=

Wzory:
F=

q1 = q2

o = 8,854 1012 F / m
= 1, 00059 1

r =

1
q q
1 22
4 o r r

F = 0, 72 103 N

F=

1
q q
1 22
4 o r r

F 4 o r r 2 = q1 q2
q1 = F 4 o r r 2 = 0, 72 103 4 3,14 8,854 1012 (102 )

q1 = 0, 72 10 3 4 3,14 8,854 1012 (10 2 ) = 8 1018 = 2,83 109 C

2

______________________________________________________________________
3.2

Dane:

Szukane:

r = 5 km = 5 103 m
Q1 = 10 C

F=

Q2 = 20 C

Wzory:
F=

r =

o = 8,854 1012 F / m
= 1, 00059 1

1
q q
1 22
4 o r r

F=

1
q q
1 22
4 o r r

F=

1
10 20
200

=
= 0, 0719 106 N 72000 N
2
12
6
3
4 3,14 8,854 10
111,
2

25

10
( 5 10 )

______________________________________________________________________
3.3

Dane:

Szukane:

r = 5, 29 10 11 m

F=

e = 1, 6 1019 C
p = +1, 6 1019 C

o = 8,854 1012 F / m

Wzory:
F=

r =

1
q q
1 22
4 o r r

F=

1
q q
1 22
4 o r r

F=

1
1, 6 1019 1, 6 10 19
2, 56 1038

=
=
34
11 2
4 3,14 8,854 1012
111,
2

27,
98

10
5,
29

10
(
)

2, 56 10 38
2,56 104
=
8, 2 10 8 N
34
111, 2 27, 98 10
3111,55
______________________________________________________________________
3.4

F=

Dane:

Szukane:

r = 5, 29 10 11 m

v=

Wzory:
FC =

e = 1, 6 1019 C
me = 9,11 1031 kg

r =

p = +1, 6 1019 C

1
q q
1 22
4 o r r

F = ma

o = 8,854 1012 F / m

a=

v2
r

FC sia Culombowska
1
q q
e p
FC =
1 22 =
4 o r r
4 o r r 2
FC =

1, 6 10 19 1, 6 1019

4 3,14 8,854 1012 ( 5, 29 10 11 )

2, 56 1038
=
111, 2 27, 98 1034

2,56 10 38
2,56 104
=
8, 2 108 N
111, 2 27,98 1034
3111,55
Fd sia dorodkowa

FC =

Fd = me a = me

F = FC
me

v2
r

v2
= FC
r

FC r
8, 2 108 5, 29 10 11
=
= 4, 761 1012 2,18 106 m / s
me
9,11 10 31
______________________________________________________________________
3.5
v=

Dane:

Szukane:
q=

Wzory:
F=

1
q q
1 22
4 o r r

m = 0, 5 g = 0, 5 103 kg

r =

l = 20 cm = 0, 2 m

G = m g

r = 5 cm = 5 102 m

o = 8,854 1012 F / m
r = 1
rysunek w zadaniu.

r
h = l2
2
F
r
=
G 2h

1
q q
1 22
4 o r r
=
m g

q2

4 o r r m g
2

q=

r
2 l2
2

r
2 l
2

4 o r r3 m g

r
2 l2
2

2 o r3 m g

r
l2
2

2 3,14 8,854 1012 ( 5 102 ) 0,5 10 3 9,81

3

2 3,14 8,854 1012 ( 5 10 2 ) 0, 5 103 9,81

5 102
0, 2

q=

0, 04

25 104
2

33,8 1018
0, 04

25 10 4
4

33,8 10 18
13 10 C
0, 2

______________________________________________________________________
3.6

Dane:

Szukane:

r = a = 5 cm = 0, 05 m = 5 10 m

F1 =

q1 = q2 = q3 = 0, 2 C = 0, 2 10 6 C

F2 =

o = 8,854 1012 F / m
r = 1

F3 =

Wzory:
F=

r =

1
q q
1 22
4 o r r

q3

F2

F1
F23

F12
F3

F2

q1

q2

F1 = F2 = F3
F1 =

q q
1
1
0, 2 10 6 0, 2 106
123=

4 o r r
4 3,14 8,854 1012
(5 102 ) 2

1
0, 2 10 6 0, 2 106
0, 04 10 12
F1 =

=
0,144 N
4 3,14 8,854 1012
(5 102 ) 2
0, 278 10 12
Sia jest wielkoci wektorow wic dodawanie lub odejmowanie to wyliczenie Siy
wypadkowej (dodajemy geometrycznie)
= 60o z zasady trjkta rwnobocznego
= 30o bo wypadkowa dzieli = 60o na dwa rwne kty
______________________________________________________________________
3.7

Dane:

Szukane:

rp = 1

Fw
=
Fp

rw = 81
F1 == F3

q1 q2
1
q q
1 22
2
Fw 4 o rw r
4 o 81 r
=
=
= 81
q1 q2
q1 q2
1
1
Fp

4 o rp r 2
4 o 1 r 2
1

Wzory:
F=

r =

1
q q
1 22
4 o r r

______________________________________________________________________
3.8

Dane:

Szukane:

q1 = q2 = q3
r = bok trjkta
a = odlego rodka trjkta
od wierzchoka

qo =

Wzory:
F=

r =

1
q q
1 22
4 o r r

F12

F2

F1
q3

Fo

qo

q1

q2
r

adunki jednoimienne si odpychaj wic ten w rodku musi by przeciwnego znaku.

Sia jest wielkoci wektorow wic dodawanie lub odejmowanie to wyliczenie Siy
wypadkowej (dodajemy geometrycznie)
= 60o z zasady trjkta rwnobocznego
= 30o bo wypadkowa dzieli = 60o na dwa rwne kty

F12 = F1 + F2

1
F12
2
= cos
F1
1
F12 = F1 cos
2
qq 3
qq
1
1
2
=
2 3
4 o r r
2
4 o r r
odlego wierzchoka od rodka to (jak kto pamita z gimnazjum) promie koa opisanego
na trjkcie. A jak nie , to trzeba wyprowadzi.
1
r
2 = cos
a
1
1
1
r
r
r
r
r 3
a= 2 = 2 o = 2 =
=
cos cos 30
3
3
3
2
F12 = 2 F1 cos = 2

Fo =

qq
1
20
4 o r a

F12 = Fo
qq
qq
1
1
2 3=
20
4 o r r
4 o r a
q0
q 3
=
2
2
r
r 3

3
2

q 3 r 3
q 3 r2 3 q 3
q
q0 = 2
=

=
=

2
9
3
r
r
3
3

______________________________________________________________________
3.9

Dane:

Szukane:

q1 = 107 C

E=

q2 = 0,5 107 C
r = 10 cm = 0,1 m
r = 1

V=

Wzory:
1
4 o r
1
V=
4 o r
E=

r =

q
r2
q

E2

q1

q2
r/2

E1
r

1
q
12
4 o r r

2
1
q
E2 =
22
4 o r r

2
Natenie pola jest wielkoci wektorow wic dodawanie lub odejmowanie to wyliczenie
wypadkowej (dodajemy geometrycznie). Tutaj poniewa le na jednej prostej dodajemy
arytmetycznie
E1 =

Ex = E1 + E2
1
1
4
q
q
q +q
12+
22 =
1 2 2
4 o r r 4 o r r
4 o r
r


2
2
7
1
10 + 0,5 107
1,5 107
V
q1 + q2
Ex =

=
=
= 5,39 107
2
12
2
r
3,14 8,854 10 0,1
27,8
m
o r
Potencja nie jest wektorowy wic dodaje si tylko arytmetycznie
q
1
V1 =
1
4 o r r
2
1
q2
V2 =

4 o r r
2
1
q
1
q
2
q +q
Vx = V1 + V2 =
1+
2 =
1 2
4 o r r 4 o r r 4 o r
r
2
2
7
7
1
10 + (0,5 10 ) 0,5 105
Vx =

=
= 8992 V
2 3,14 8,854 1012
0,1
5,56
______________________________________________________________________
3.10
Ex =

Dane:

Szukane:

Wzory:
E=

1
q
2
4 o r r

V=

q
1

4 o r r

q = 10 6 C
r = 8 cm = 0, 08 m
= const

E2 =

o = 8,854 1012 F / m
r1 = 2
r2 = 1

E8 =

E4 =

r =

E6 =
E16 =

w powietrzu
1
q
1
106
106
V
kV
E16 =
2 =

=
= 351261 3,5
12
2
4 o r r
4 3,14 8,854 10
0,16
2,847
m
cm
1
q
1
106
106
V
kV
2 =

=
= 140505 14
12
2
4 o r r
4 3,14 8,854 10
0, 08
0, 712
m
cm
w kuli
4
objto kuli: V = r 3
3
poniewa podano e gsto rozoenia adunku w kuli jest staa to
4
23 106 8 106
V2 cm q2 cm
V2 cm q 3
=
q2 cm =
=
=
1,56 108 C
4
V8 cm
q
V8cm
512
83
3
q2 cm
1
1
1,56 108 1,56 104
V
kV
E2 =
2 =

=
175350 1, 75
12
2
4 o r r2
4 3,14 8,854 10 2 0, 02
0, 0889
m
cm
E16 =

4
43 106
V4 cm q 3
64 106
=
q4 cm =
=
0,125 106 C
4
V8cm
512
83
3
q
1
1
0,125 10 6 0,125 10 6
V
kV
E4 =
4 cm
=

=
351261 3, 5
2
12
2
4 o r r4
4 3,14 8,854 10 2
0, 04
0,3558
m
cm

V4 cm q4 cm
=
V8 cm
q

4
43 106
V6 cm q 3
216 10 6
q6 cm =
=
=
0, 422 106 C
4
V8 cm
512
83
3
q
1
1
0, 422 10 6 0, 422 106
V
kV
E6 =
6 cm
=

=
527048 5, 27
2
12
2
4 o r r6
4 3,14 8,854 10 2
0, 06
0,8
m
cm

V6 cm q6 cm
=
V8 cm
q

q8cm
1
1
10 6
106
V
kV
E8 =
2 =

=
702523 7
12
2
4 o r r8
4 3,14 8,854 10 2 0, 08 1, 423
m
cm

______________________________________________________________________
3.11

Dane:

Szukane:

Wzory:

1
4 o r
1
V=
4 o r
E=

E=

q
V = 8 kV

V=

r = 20 cm = 0, 2 m

r = 1

V=

r =

q
r2
q

1
q

4 o r r

E2 =

1
q
1
4
q V
8
kV

=
=
= 10
2
4 o r ( 2r )
4 r 4 o r r 4 r 4 0, 2
m

V2 =

1
q
1
4
q V 8

=
= = = 4 kV
4 o r 2 r 2 4 o r r 2 2

E3 =

1
q
1
4
q V
8
kV

=
=
= 4, 44
2
4 o r ( 3r )
9 r 4 o r r 9 r 9 0, 2
m

V3 =

q V 8
1
1
4
q
= = = 2, 67 kV

=
4 o r 3 r 3 4 o r r 3 3

E4 =

1
q
1
4
q
V
8
kV

=
=
= 2,5
2
4 o r ( 4r ) 16 r 4 o r r 16 r 16 0, 2
m

V4 =

1
q
1
4
q V 8

=
= = = 2 kV
4 o r 4 r 4 4 o r r 4 4
20
18
16
14

x1000

12
E=f( r )
10

V=f( r )

8
6
4
2
0
0

0,5

1,5

2,5

[m]

______________________________________________________________________
3.12

Dane:

Szukane:

U = 75 V

q=

rA = 30 cm = 0,3 m
rB = 60 cm = 0, 6 m

q=

V=

r =

r = 1

U AB = VA VB =

Wzory:

1
q
1
q
q

=
4 o r rA 4 o r rB 4 o r

1
q

4 o r r

1 1

rA rB

U AB 4 o r 75 4 3,14 8,854 1012 8340 10 12

=
=
5 109 C
1 1
1
1
1

0,3 0, 6
0, 6
rA rB

_____________________________________________________________________
3.13

Dane:

Szukane:

q = 10 12 C

Ep =

d = 3 mm = 3 10 3 m
ro = 2, 2

Eo =

rp = 1
r=

D=

Wzory:
1
q
2
4 o r r
D = E
E=

r =

d
2

q
1
1012
V
=

4000
2
2
12
4 o rp r
4 3,14 8,854 10
m
3 3
10
2

12
1
q
1
10
4 1012
C
D p = E p = o rp
2 =

=
35, 4 10 9 2
2
4 o rp r
4 3,14 3 3
113
m
10
2

12
1
1
10
q
V
Eo =
2 =

1818
2
12
4 o ro r
4 3,14 8,854 10 2, 2 3 3
m
10
2

12
1
q
1
10
4 1012
C
Do = Eo = o ro
2 =

=
35, 4 10 9 2
2
4 o ro r
4 3,14 3 3
113
m
10
2

______________________________________________________________________
3.14
Ep =

Dane:

Szukane:

Wzory:

C
m
d = 10 cm = 0,1 m

E=

1
q
2
4 o r r
D = E
= DS

= 2 109
r = 1

E=

=Q

r =

Q = l ladunek przypadajcy na pewn dlugosc przewodu

S = 2 r l

powierzchnia sfery ( walca ) wokl przewodu w odleglosci ' r '

=Q
D S = l
D 2 r l = l

E 2 r l = l
l

E=
=
2 r l 2 r

2 109
2 103
V
E=
=
=
= 359, 6
12
2 o r 2 3,14 8,854 10 0,1 5,56
m
______________________________________________________________________
3.15

Dane:
Eo = 2 105

V
m

Szukane:

Wzory:

E3 =

E=

r =

1
q
2
4 o r r

E1

E2

E2

E2

Eo
E1o
E2o

.
.

q1

q2

teraz troszk geometrii:

E
E2 o = E1o = o
np. z waciwoci przektnej kwadratu
2
1
q
E1o =
2
4 o r r
Eo
2
q=

1
q
2
4 o r r

Eo
2

r to odlego od wierzchoka do rodka kwadratu

4 o r r 2

r 2 = a a to bok kwadratu
natenie pola od obu adunkw w trzecim wierzchoku
Eo
4 o r r 2
q1
q1
Eo
1
1
E1 =
2 =

= 2
=
2
2
4 o r a
4 o r r 2
8 o r r
2 2

E2 =

1
q2

4 o r a 2

1
q1

4 o r r 2 2

Eo
4 o r r 2
Eo
= 2
=
2
16 o r r
4 2

E2 rozkadamy na dwie skadowe E2 ' i E2 '' z pomoc Pitagorasa lub funkcji

trygonometrycznych, lub po prostu z waciwoci przektnej kwadratu.
Eo
E
E
E2 ' = E2 '' = 2 = 4 2 = o
8
2
2
Kocowe natenie pola z Pitagorasa

E=

( E2 ') + ( E2 ''+ E1 )
2

2
2
2
Eo
Eo Eo
Eo Eo 2 + 4 Eo
= + +
=
+

8 2
8 8 2 2
8
2

2
2
Eo Eo ( 2 + 4)
1 2 +4
E = +
= Eo +
=

8 2
8 8 2
8

2
1 2 +4
5
5
5 V
E = 2 10 +
= 2 10 0, 0156 + 0, 229 = 2 10 0, 495 0, 99 10
m
8 8 2
lub innym sposobem obliczamy dusz przektn rwnolegoboku, co na jedno powinno
wyj.
5

_____________________________________________________________________
3.16

Dane:

Szukane:

V
kV
= 30
m
cm
2
d = 2 cm = 2 10 m

Eo =

Emax = 30 105

U max =

Wzory:
E=

r =

U = 30 kV

U
d

rp = 1
U 30000
V
kV
V
=
= 15000
= 15
= 15 105
d
2
cm
cm
m
5
4
2
U max = Emax d = 30 10 2 10 = 60 kV = 6 10 V
______________________________________________________________________
3.17
Eo =

Dane:

Szukane:

S = 120 cm 2 = 1, 2 102 m 2

Q=

V
kV
= 30
m
cm
2
d = 2 cm = 2 10 m
Emax = 30 105

U = 30 kV

rp = 1

Wzory:
S
d
Q = U C
C =

r =

S
1, 2 102
= 8,854 1012
= 5, 3 1012 F
2
d
2 10
Q = U C = 30000 5, 3 1012 = 1,59 107 C
C =

______________________________________________________________________

3.18

Dane:

Szukane:

V
m
d = 0, 2 mm = 2 104 m
k = 2,5

U=

Emax = 35 106

Wzory:
E=

r =

U
d

U max = U k
U k = Emax d
U=

Emax d 35 106 2 10 4
=
= 2800 V = 2,8 kV
2,5
k

______________________________________________________________________

3.19

Dane:

Szukane:

Wzory:

S = 50 cm 2 = 5 103 m2
U = 120 V

E=

D = E

D=

d = 3 mm = 3 10 3 m
r = 2

= DS
U
E=
d

Q=

r =

U
120
V
=
= 40 103
3
d 3 10
m
D = E = o r E = 8,854 1012 2 40 103 = 7, 08 10 7 C / m 2

E=

Q = = D S = 7, 08 10 7 5 10 3 = 35, 4 10 10 C

______________________________________________________________________

3.20

Dane:

Szukane:

q = 5 1012 C

E1 =

U = 400 V

E2 =

d = 8 cm = 8 10 2 m

V1 =

r = 0, 5 cm = 0, 5 102 m

V2 =

Wzory:
E=

U
d

q
4 r 2
1
q
V=

4 r
E=

r =

U
400
V
=
= 5 103
2
d 8 10
m
1
q
5 1012
5 1012
V
Eq =
2 =
=
= 1, 798 103
2
16

12

2
4 r
27,8 10
m
4 3,14 8,854 10 ( 0,5 10 )

E=

V
m
V
E1 = E Eq = 5 103 1, 798 103 3, 2 103
m

E1 = E + Eq = 5 103 + 1, 798 103 6, 79 103

+
d

Eq
r

d/2

Vk

V1k + Vq
E

V2k + Vq
E

Eq

Vo

q
5 1012
5 1012
=
=
= 9V
4 r 4 3,14 8,854 1012 0,5 102 55, 6 1014
U1
E=
d

+r
2

V1k = U1 = E + r = 5 103 0, 045 = 225 V

2

U2
E=
d

r
2

V2 k = U 2 = E r = 5 103 0, 035 = 175 V

2

poniewa potencja nie jest wektorowy, dodajemy skalarnie

V1 = V1k + Vq = 225 + 9 = 234 V
Vq =

V2 = V2 k + Vq = 175 + 9 = 184 V

______________________________________________________________________

3.21

Dane:

Szukane:

Wzory:

C = 10 F

Q=

Q = U C

U = 300 V
Q = U C = 300 10 = 3000 C = 3 10 3 C = 0, 003 C
______________________________________________________________________

3.22

Dane:

Szukane:

Wzory:

Galwanometr czuy miernik magnetoelektryczny, suy do mierzenia niewielkich wartoci

natenia prdu elektrycznego.
Kondensator nie jest idealny, bo powietrze te nie jest idealnym dielektrykiem. Rezystancja
waciwa mocno zaley od wilgotnoci. Nawet jak przyjmie si za rezystancj suchego
powietrza dolny zakres dla materiaw izolacyjnych to okoo 1010 m ,to bardzo czuy
miernik przynajmniej teoretycznie pokae zmian natenia prdu. Dla bliszej odlegoci,
rezystancja kondensatora bdzie mniejsza czyli wikszy prd popynie. Dla wikszej
odwrotnie.

______________________________________________________________________

3.23

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

C=

Q = U C
S
C=
d
= o r

S = 1 cm 1,5 cm = 1,5 104 m 2

d = 0, 05 mm = 5 105 m

r = 7
S

7 8,854 10 12 1, 5 104 92,96 1016

C=
=
=
= 186 1012 F = 186 pF
5
5
d
5 10
5 10
______________________________________________________________________

3.24

Dane:

Szukane:

Wzory:

 o = 8,854 1012 F / m

C=

S = 125 cm 2 cm = 0, 025 m2
d = 0,11 mm = 0,11 103 m

r = 2, 2
C=

r o S
d

Q = U C
S
C=
d
= o r

2, 2 8,854 1012 0, 025 0, 487 109

=
= 4, 43 109 F = 4, 43 nF
0,11 103
0,11103

______________________________________________________________________

3.25

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

C=

Q = U C
S
C=
d
= o r

S = 125 cm 2 cm = 0, 025 m2
d = 0,11 mm = 0,11 103 m

r = 2, 2

dodatkowa warstwa izolatora nie jest wkadana pomidzy aby zwikszy odlego pomidzy
okadzinami. Lecz na jedn okadzin. Po zwiniciu powstaje jakby dodatkowy rwnolegy
kondensator. Przy wikszej iloci zwojw spokojnie mona przyj pojemno razy dwa.

troszk ten limak wyszed krzywy ale oddaje sens.

2 r o S 2 2, 2 8,854 1012 0, 025 2 0, 487 109
Cx = C + C = 2 C =
=
=
8,86 109 F 8,86 nF
d
0,11103
0,11103

______________________________________________________________________

3.26

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

d=

Q = U C
S
C= r o
d
= o r

S = 0, 02 m 2
C = 32 F

r = 11, 6
C=
d=

r o S
d

r o S
C

11, 6 8,854 1012 0, 02 2, 054 106

=
= 0, 0642 10 6 m = 6, 42 105 mm
32 106
32

______________________________________________________________________

3.27

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

r =

Q = U C
S
C= r o
d
= o r

S = 150 cm 2 = 150 10 4 m 2
C = 3,32 nF = 3,32 109 F
d = 0,1 mm = 104 m
C=

r o S

d
C d
3,32 10 9 104
3, 32 1013
=
=
= 2,5
r =
o S 8,854 1012 150 104 1328 1016
______________________________________________________________________

3.28

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

r =

Q = U C
S
C= r o
d
= o r

R = 4 cm = 4 102 m
r = 0, 5 cm = 0, 5 102 m
n = 15
C = 3,32 nF = 3,32 109 F
d = 1 mm = 10 3 m

r = 1

1
1
1
R 2 r 2 = ( R 2 r 2 ) = 1, 57 15, 75 10 4 = 2, 47 10 3 m 2
2
2
2
pomidzy 15 pytkami jest 14 przestrzeni dielektrycznych czyli 14 rwnolegych
kondensatorw.
S
8,854 10 12 2, 47 103
= 14
= 306 1012 F = 306 pF
C = ( n 1) r o
d
103
S1 =

______________________________________________________________________

3.29

Dane:

Szukane:

o = 8,854 10

12

Wzory:

Q = U C
S
C= r o
d
2 l
C= r o
r
2,3log 2
r1
U
E=
d
= o r

U max =

F /m

l = 400 m
x = 4 mm = 4 103 m
d1 = 16 mm = 16 103 m

r = 2, 2
Emax = 150 105

V
m

+Q
-Q

r2
r1

 =Q
DS = Q

ES = Q
E=

Q
Q
=
S 2 r l

Q
r2
Q E r2
U= =
= E r
r
r
E=

r1

r1

U = E d r =
r2

C=

C=

r2

Q
2 rl

dr =

r1

dr =
(ln r ln r ) =
(ln r
2 l r
2 l
2 l
1

r2

ln r1 ) =

Q
2 l

ln

Q 2 l
2 l
=
=
U ln r2 2, 3log r2
r1
r1

r o 2 l
2,3log

Ex =

r1 + x
r1

2, 2 8,854 1012 2 3,14 400

49 1010
=
= 121 109 F = 121 nF
8+ 4
2,3 0,1761
2,3log
8

Wzr na natenie pola w izolacji w punkcie x(odlego od rodka)

r2
x 2,3log
r1
najwiksze natenie pola jest na r1 (na powierzchni yy, bo potem im dalej tym mniejsze),
[moje wnioski: nawet gdyby to by kondensator rurkowy/cylindryczny/walcowy to i tak w
tym miejscu jest najwiksze co wynika z prawa Gaussa (powierzchnia sfery wewntrznej jest
mniejsza ni zewntrznej)]
U max
U max
Emax =
=
r
r
x 2,3log 2 r1 2,3log 2
r1
r1
r
12
U max = Emax r1 2,3log 2 = 150 105 0, 008 2, 3log = 2, 76 105 0,1761 = 4,86 104 V = 48, 6 kV
r1
8
______________________________________________________________________

3.30

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

r =

Q = U C

r2
r1

l = 2,5 cm = 2,5 102 m

C=

r1 = 2 mm = 2 103 m

C=

r2 = 2,5 mm = 2,5 103 m

r o S
d

r o 2 l
2,3log

C = 10, 6 nF = 10, 6 109 F

E=

r2
r1

U
d

= o r

C=

r o 2 l
2,3log

r2
r1

r2
2,5 103
10, 6 109 2,3log
r1
2 103 = 10,6 2,3 log1, 25 = 10, 6 2,3 0, 09691 1700
r =
=
12
o 2 l
8,854 10 2 3,14 2,5 10 2
139 105
139 105
C 2,3log

______________________________________________________________________

3.31

Dane:

Szukane:

o = 8,854 10

12

Wzory:

Q = U C
S
C= r o
d
2 l
C= r o
r
2,3log 2
r1
U
E=
d
= o r

Q=

F /m

l = 2,5 cm = 2,5 102 m

Emax =

r1 = 2 mm = 2 103 m
r2 = 2,5 mm = 2,5 103 m
C = 10, 6 nF = 10, 6 109 F
U = 400 V

Q = U C = 400 10, 6 109 = 4, 24 106 C = 4, 24 C

Emax =

U
r1 2, 3 log

r2
r1

400
2 103 2,3 log

2, 5 10
2 103

400
V
8,97 105 ~
2 10 2,3 0, 0969
m
3

______________________________________________________________________

3.32

Dane:

Szukane:

Wzory:

 o = 8,854 10

12

F /m

C=

l = 1 km = 10 m
3

a = 120 cm = 1, 2 m
d = 5 mm = 5 103 m

Q = U C
S
C= r o
d
2 l
C= r o
r
2,3log 2
r1
U
E=
d
= o r

R1 , R2 promienie przewodw jeeli s rne

C

=
l ln D
R1 R2

3
12
9
9
9
l
10 3,14 8,854 10
27,8 10
27,8 10
27,8 10

=
=
=
=
= 5, 07 109 F = 5, 07 nF
C =
D
1, 2
ln 240
ln 240
5, 48

ln
ln
3
3

R1 R2
5 10 5 10
C=

l 103 3,14 8,854 1012 27,8 10 9 27,8 109 27,8 109

=
=
=
=
= 4, 5 109 F = 4,5 nF
a
1, 2
ln
480
ln
480
6,173
ln
ln
r
2,5 103

______________________________________________________________________

3.32a

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

C=

Q = U C
S
C= r o
d
2 l
C= r o
r
2,3log 2
r1
U
E=
d
= o r

l = 1 km = 103 m
a = 120 cm = 1, 2 m
d = 5 mm = 5 103 m

C=

Q
V

C=

Q
V1 V2

Q
C
= l
l V1 V2
C

=
l V1 V2

y
a<1

a>1
a=const

a2=const
R2
h2

R1

r2

r1

-b

x
h1
a1=const

Potencja elektryczny w punkcie P obliczamy jako superpozycje (nakadanie) potencjaw

pochodzcych od obu osi i moemy wyrazi go wzorem

V ( P) =
ln r1 +
ln r2 =
ln 2 =
ln a
2
2
2 r1 2
linie ekwipotencjalne (to linia o tym samym potencjale) tworz punkty V ( P) = const .
Z rwnania moemy wyznaczy zaleno, z jak linie te s opisywane:

r1 = y 2 + ( x b) 2
r2 = y 2 + ( x + b) 2
r1
= a = const
r2
jest to rwnanie okrgu:
y 2 + ( x h) 2 = R 2
a2 + 1
h= 2 b
a 1

R=

2ab
a2 1

b2 = h2 R2
h+b
h+b
R
a=
=
=
h b hb
R
b pooenie osi elektrycznej powierzchni ekwipotencjalnej
h pooenie osi geometrycznej powierzchni ekwipotencjalnej
a parametr, przy ktrym linie ekwipotencjalne wyznaczaj powierzchnie
przewodnikw
R oznacza promie przewodu
Podstawiajc h = h1 i R = R1 oraz h = h2 i R = R2 otrzymamy dwie wartoci a
dla dwch przewodw:
a1 > 1, gdy r2 > r1 (prawa strona na rysunku dla dodatnich x) oraz
a2 < 1, gdy r2 < r1 (lewa strona na rysunku dla ujemnych x).
tu jeszcze par mdroci i wzr na pojemno linii:
C

=
R1 R2 to REDNICE przewodw
l ln D
R1 R2

C=

l
103 3,14 8,854 1012 27,8 109 27,8 109 27,8 109
=
=
=
=
= 5, 07 109 F = 5, 07 nF
D
1, 2
ln
240
ln
240
5,
48
ln
ln
R1 R2
5 103 5 103

Z tego wykadu co przepisywaem , Jest to niestety zagmatwane i nieczytelne.

______________________________________________________________________
3.32b

Wyprowadzenie wzoru na Pojemno Linii Dwuprzewodowej

Pole dwch naadowanych cienkich przewodw

Rys. 3.12. lady naadowanych cienkich przewodw

W obliczeniach pola wytworzonego przez nie [54] korzysta si
zarwno z wynikw uzyskanych dla pojedynczego przewodu, stosujc
wzory (3.30) (3.41), jak i z zasady superpozycji. Zakada si, e
1 = 2 =
(3.55)
Potencja V wytworzony w punkcie A przez oba naadowane
przewody) V = ln r1 (3.55a)
2

r2

Linie ekwipotencjalne V = const speniaj rwnanie

r1
= const = a
r2

2
Po uwzgldnieniu r1 = ( b + x )2 + y 2 ;
r2 = ( b x ) + y 2
i wykonaniu przeksztace, wzr (3.55a) opisujcy linie
ekwipotencjalne przybiera posta
2

(3.56a)

1 + a2
2ab
b + y2 =
x
2
2
1 a
1 a

Rwnanie to sprowadzimy do postaci

(3.56a)
( x x0 )

+ y2 = R2

Powyszy wzr jest rwnaniem okrgu. Z zalenoci (3.56) i (3.56a)

wynika, e linie ekwipotencjalne pola wytworzonego przez
naadowane cienkie przewody s okrgami o
promieniu
x0 =

1 + a2
b
1 a2

R=

2ab
1 a2

y0 = 0

, ktrych rodki okrelaj wsprzdne

Rys. 3.13. .Linia ekwipotencjalna

Jedn z linii ekwipotencjalnych przedstawiono na rys. 3.13. Krelc
linie ekwipotencjalne zaoono, e rnica potencjau midzy
dowolnemu ssiednimi linami ekwipotencjalnymi jest staa (patrz rys.
3.15)
V = Vk +1 Vk = const
dla k = 1, 2,3,
(3.57)
Po podstawieniu wzoru (3.55) do (3.57)
V =

r
r

ln 1,k +1 : 1,k
2 r2,k +1 r2,k

ln k +1
=
ak
2

(3.57a)

Warunek staej rnicy potencjau midzy ssiednimi liniami

zapisujemy w postaci ak +1 = d = const (3.58)
ak

Linie wektora natenia pola E pokrywaj si z liniami E = const.

Przedstawimy sposb krelenia linii wektora E. O x przyjto jako
lini odniesienia, zatem dla tej osi = 0 oraz E = 0 . Strumie
przenikajcy przez lini czc o x z punktem A (rys. 3 .14)

E = 1 1 + 2 2 (3.59)
2

Ppo podstawieniu
E =

1
(1 2 )
2

1 = 2 =

(3.59a)

otrzymamy

Rys. 3.14. Linia wektora E

Ze wzoru (3.59a) wynika, e linie E = const, a zatem linie wektora

E s opisane rwnaniem
(1 2 ) = const = (3 .59b)
Na rysunku 3.14 przedstawiono konstrukcj jednej z linii wektora E.
Linie te s okrgami o promieniu = b
sin

i wsprzdnych rodka x0 = 0;
y0 = bctg
gdzie: =
Krelc linie wektora E przyjmuje si, e przyrost strumienia midzy
ssiednimi liniami jest stay E = E ,k +1 E ,k = const (3.60)

Na rysunku 3.15 przedstawiono obraz pola elektrostatycznego

wytworzonego przez dwa nieskoczenie dugie, cienkie przewody
naadowane adunkami o gstoci
liniowej
1 = 2 =

Rys. 3.15. Linie pola elektrostatycznego

Pole niewsposiowych naadowanych walcw

Z zalenoci uzyskanych w przypadku naadowanych cienkich
przewodw mona korzysta do okrelania linii pola naadowanych
walcw przewodzcych [54], poniewa ich powierzchnie s
ekwipotencjalne. Znajc promienic walcw, bdce jednoczenie
promieniami pierwszych powierzchni ekwipotencjalnych, oraz
pooenia geometrycznych osi walcw, mona wyznaczy pooenie
zastpczych osi naadowanych. Na zewntrz walcw wytwarzaj one
takie samo pole jak naadowane walce. Jedyna rnica wystpuje

wewntrz walcw, gdzie pole nie istnieje. Z tego powodu wewntrz

walcw pole rwnowanych osi naley traktowa jako przeduenie
analityczne.
Rozwamy pole dwch identycznych walcw naadowanych
adunkami q i -q. lady tych walcw przedstawiono na rys. 3.16.

Rys. 3.16. Dwa walce

Zgodnie ze wzorami (3,56) i (3.56a)
R=

2ab
(1 a 2 (

x0 =

1 + a2
b
1 a2

(3.61)

Po rozwizaniu tych rwna

b = h 2 R 2 (3.62)
Podany wzr okrela pooenie rwnowanych osi elektrycznych.
Na rysunku 3.17 przedstawiono obraz pola rozpatrywanej linii (dwch
walcw).

Rys. 3.17. Pole walcw o rnych promieniach

Wyznaczymy take pole dwch walcw o rnych promieniach.
Walce s naadowane adunkami o gstociach 1 = 2 =
Na rysunku 3.18 przedstawiono linie pola i lady tych walcw.
Powierzchnie walcw s powierzchniami ekwipotencjalnymi o
rnych promieniach R1 i R2. Odlegoci osi geometrycznych
rozpatrywanych walcw od powierzchni ekwipotencjalnej o
potencjale V = 0 s rne i wynosz h1 oraz h2.

Rys.3.18. Pole walcw o rnych promieniach

W zwizku z tym wzr (3.62) przybiera posta
b = h12 R12 = h2 2 R2 2 (3 . 62a)
Biorc pod uwag, e

D = h1 + h2
na podstawie wzoru (3.62a) otrzymujemy
h1 =

D 2 + R12 R22
;
2D

h2 =

D 2 + R22 R12
2D

(3.63)

Wzory (3.62a) i (3.63) umoliwiaj wyznaczenie pola

rozpatrywanych walcw.
Rozpatrzymy
pole
wytworzone
przez
ukad
niewsposiowych, umieszczonych wewntrz siebie walcw
(rys. 3.19). W tym przypadku nadal duszny jest wzr (3.62a).
Biorc pod uwag, e
D = h1 - h2
na podstawie wzoru ( 3.62a) okrelamy

h1 =

D 2 + R12 R22
;
2D

h2 =

D 2 + R22 R12
2D

(3.63a)

Ukady walcw o rnych promieniach - niezalenie od wzajemnego

ich pooenia - mona rozpatrywa tak samo, jeeli posuymy si
bezwzgldnymi wartociami h1 i h2.

Rys. 3.19. Pole walcw niewsposiowych

WSPCZYNNIKI POTENCJAOWE WASNE I

WZAJEMNE
Pojemno jest wanym parametrem linii elektrycznych. Korzystajc
z wynikw analizy pola elektrostatycznego ukadu nieskoczenie
dugich walcw; obliczymy pojemno linii skadajcych si z
przewodw o przekroju kulowym. Linie te s ukadem nieskoczenie
dugich walcw o przekroju koowym. Pojemno ukadu przewodw
oblicza si zakadajc, e:

a) rodowisko jest liniowe, a wic mona stosowa zasad

superpozycji,
b) obecno nienaadowanych przewodnikw nie znieksztaca
pierwotnego obrazu pola.
Zaoenie (a) jest suszne w zdecydowanej wikszoci
przypadkw wystpujcych w praktyce. Zaoenie (b) natomiast
jest suszne tylko wwczas, gdy wymiary poprzeczne cia s
mae w porwnaniu z odlegociami midzy nimi. Mona to
zapisa w postaci D >> R dla przewodw o przekroju koowym
(rys. 3.16). Zaoenie (b) objaniono porwnujc obraz pola na
rys. 3.20 i 3.21.

Rys. 3.20. Pole przewodu o przekroju koowym

Rys. 3.21. Wpyw elektryzacji na obraz pola

Naelektryzowany przewodnik B znieksztaca pole wytworzone przez
naadowany przewodnik A. Wpyw tego znieksztacenia na pole jest
tym mniejszy, im .wymiary poprzeczne przewodnika B s niniejsze od
odlegoci midzy przewodnikami.

Rys. 3.22. Zbir przewodw

Na rysunku 3,22 przedstawiono zbir n przewodw (np.
nieskoczenie dugich przewodw o przekroju koowym). W

przypadku gdy s one naadowane adunkami q1, q2, ... , qk, ..., qn, ich
potencjay mona wyrazi nastpujcymi wzorami:
V1 = 11q1 + 12 q2 + + 1k qk + 1 p q p + 1n qn

V2 = 21q1 + 22 q2 + + 2 k qk + 2 p q p + 2 n qn

Vk = k 1q1 + k 2 q2 + + kk qk + kp q p + kn qn

V p = p1q1 + p 2 q2 + + pk qk + pp q p + pn q

Vn = n1q1 + n 2 q2 + + nk qk + np q p + nn q1

(3.64)

Ukad rwna (3.64) wynika z zasady superpozycji. Wspczynniki

11, 12, ..., kk , ..., kp nazywamy wspczynnikami potencjaowymi
[54]. Podzielimy je na:
- wspczynniki potencjaowe wasne - z identycznymi znakami
indeksw kk (k=1,2,...,n);
- wspczynniki potencjaowe wzajemne - z rnymi znakami
indeksw kp (k p.)
Wyjanimy sens tych wspczynnikw.
Wyobramy sobie, e tylko przewodnik k jest naadowany, pozostae
za nie maj adunkw swobodnych. Wtedy potencja przewodnika k
Vkk = kk qk (3.64a)
Poniewa
q
Vkk = k (3.65)
Ckk

Wspczynnik potencjaowy wasny jest wic rwny odwrotnoci

pojemnoci wasnej odosobnionego przewodnika.
W celu wyjanienia znaczenia wspczynnikw wzajemnych
zaoymy, e tylko przewodnik p jest naadowany. pozostae za s
pozbawione adunkw swobodnych. W tym przypadku potencja
przewodnika k
Vkp = kp q p (3.64b)
Wspczynnik potencjaowy wzajemny nic moe by (nawet w
przyblieniu) okrelony jako odwrotno pojemnoci wzajemnej,
poniewa
qk
Ckp =
(3.66)
Vkp V pp

Z zaoenia, e tylko qp 0 wynika

Vkp = kp q p ;

V pp = pp q p

(3.64c)

Zatem
qk
1
=
kp pp Vkp V pp

jest pojemnoci tych przewodw.

Na podstawie wzorw wprowadzonych dla pola
wytworzonego przez n walcw naadowanych, stosujc
wspczynniki potencjaowe, okrelimy pojemnoci linii.

POJEMNO LINII DWUPRZEWODOWEJ

Rysunek 3.23 przedstawia lini dwuprzewodow.

Do wyznaczenia rnicy potencjaw (napicia) midzy dowolnymi
powierzchniami ekwipotencjalnymi mona korzysta ze wzoru
(3.57a) okrelajcego rnic potencjaw midzy ssiednimi liniami
ekwipotencjalnymi.

W przypadku linii dwuprzewodowej tymi powierzchniami s

powierzchnie przewodw linii. Na podstawie zalenoci (3.57a) i
(3.58) mamy
U = V =

a
ln 1
2 a2

(3.67)

gdzie:
a1, a2 - rozwizania rwnania (3.56) dla powierzchni przewodw.
W rwnaniu (3.56a) zamiast x0 wstawiamy h, natomiast R jest
promieniem przewodu. Zaoylimy przy tym, e przewody
rozpatrywanej linii s identyczne Wwczas po rozwizaniu rwnania
(3.56) otrzymamy
a1,2

h
h2
=
1
R
R2

(3.68)

Po uwzgldnieniu, e = q/l
2 l
C=
(3.69)
a
ln

a2

Do wyznaczenia pojemnoci linii dwuprzewodowej [54] jest

potrzebna znajomo wspczynnikw a1 i a2. S one ilorazami
promieni r czcych rwnowane osie elektryczne z dan
powierzchni ekwipotencjaln pokazanych na rys. 3.23. Zatem
r
r
a1 = 21 ;
a2 = 21 (3.70)
r11

r12

Wzory (3.70) s oglne, a (3.68) szczegowe Do wyznaczania

pojemnoci potrzebny jest iloraz a1 /a2 , a nie wartoci a1 i a2. W
obliczeniach mona korzysta z dokadnych wartoci a1, i a2
okrelonych wzorem (3.68) lub z wartoci przyblionych, dla h >> R.
Po uwzgldnieniu zalenoci (3.70) i (3.68) otrzymamy
2 l
l
C=
=
(3.71)
2
2
2
h
h

h
h
ln +

1
:

2
2
R
R

R
R

h
ln +

2
R

Wzr ten okrela dokadn warto pojemnoci odosobnionej linii

dwuprzewodowej.
W przypadku cienkich przewodw, tzn. gdy
upraszcza si do postaci

h
>> 1
R

, wzr (3.71)

C=

l
2h
ln
R

czyli

C=

(3.72)

l
ln

D
R

l dugo linii
D odlego pomidzy przewodami
R promie przewodw

INNY WYKAD OPOJEMNOCI

C=

Q
V

C=

Q
V1 V2

Q
C
= l
l V1 V2
C

=
l V1 V2

y
a<1

a>1
a=const

a2=const
R2
h2

R1

r2

r1

-b

x
h1
a1=const

Potencja elektryczny w punkcie P obliczamy jako superpozycje (nakadanie) potencjaw

pochodzcych od obu osi i moemy wyrazi go wzorem

V ( P) =
ln r1 +
ln r2 =
ln 2 =
ln a
2
2
2 r1 2
linie ekwipotencjalne (to linia o tym samym potencjale) tworz punkty V ( P) = const .
Z rwnania moemy wyznaczy zaleno, z jak linie te s opisywane:

r1 = y 2 + ( x b) 2
r2 = y 2 + ( x + b) 2
r1
= a = const
r2
jest to rwnanie okrgu:
y 2 + ( x h) 2 = R 2
a2 + 1
b
a2 1
2ab
R= 2
a 1

h=

b2 = h2 R2
h+b
h+b
R
a=
=
=
h b hb
R
b pooenie osi elektrycznej powierzchni ekwipotencjalnej
h pooenie osi geometrycznej powierzchni ekwipotencjalnej
a parametr, przy ktrym linie ekwipotencjalne wyznaczaj powierzchnie
przewodnikw
R oznacza promie przewodu
Podstawiajc h = h1 i R = R1 oraz h = h2 i R = R2 otrzymamy dwie wartoci a

 dla dwch przewodw:

a1 > 1, gdy r2 > r1 (prawa strona na rysunku dla dodatnich x) oraz
a2 < 1, gdy r2 < r1 (lewa strona na rysunku dla ujemnych x).
tu jeszcze par mdroci i wychodzi wzr na pojemno linii:

C
=
l ln D
R1 R2
R1 R2 to promienie przewodw
D odlego pomidzy przewodami
l dugo linii

______________________________________________________________________

3.33

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

x=

Q = U C
2 l
C= r o
r
2,3log 2
r1
U
E=
d
= o r

U = 15 kV = 15 103 V
d = 12 mm = 12 103 m
Emax = 18 106
k = 2,5

V
m

d 12 103
=
= 6 103 V
2
2
U max = U k
r1 =

Emax =

U max
r1 2, 3log

Emax r1 2,3log
log

r2
r1

r2
= U max
r1

r2
U k
=
r1 Emax r1 2,3

log r2 log r1 =
log r2 =

U k
Emax r1 2,3

U k
15 103 2,5
37,5 103
3
+ log r1 =
+
log
6

10
=
2, 22184 = 2, 0708
Emax r1 2,3
18 106 6 10 3 2, 3
284, 4 103

log r2 = 2, 0708
r2 = 102,0708 = 0, 008496 m 8,5 103 m
x = r2 r1 = 8,5 103 6 103 = 2, 5 103 m = 2, 5 mm

______________________________________________________________________

3.34

Dane:

Szukane:

Wzory:

o = 8,854 1012 F / m

C1 =

S = 25 cm 2 = 25 104 m 2

Q1 =

Q = U C
S
C=
d
= o r

d = 2 mm = 2 10 m
U = 400 V
d1 = 4 mm = 4 10 3 m

E1 =
C2 =
Q2 =
E2 =
U2 =

8,854 1012 25 10 4 221, 35 1016

=
= 11, 06 1012 F = 11, 06 pF
3
3
d
2 10
2 10
12
Q1 = U C1 = 400 11, 06 10 = 4, 42 109 C
C1 =

U
V
400
=
= 2 105
3
d 2 10
m
12
S 8,854 10 25 104 221, 35 1016
C2 =
=
=
= 55,33 1012 F = 5, 53 pF
d1
4 103
2 103
E1 =

Q2 = Q1 = 4, 42 10 9 C
U2 =

Q2 4, 42 109
=
800 V
C2 5, 53 10 12

E2 =

U2
800
V
=
= 2 105
3
d1 4 10
m

______________________________________________________________________

3.35

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 200 pF = 2 1010 F

C=

1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 800 pF = 8 1010 F
C=

C1 C2
2 10 10 8 1010 16 10 20
=
=
= 1, 6 1010 F = 160 pF
10
10
10
C1 + C2 2 10 + 8 10
10 10

______________________________________________________________________

3.36

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 600 pF = 6 1010 F

C=

1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 10 300 pF = 0,1 3 1010 F

C=

C1 C2
600 10 6000
=
=
9,84 pF
C1 + C2 600 + 10 610

C'=

C1 C2
600 300 180000
=
=
= 200 pF
C1 + C2 600 + 300
900

C = 9,84 200 pF

______________________________________________________________________

3.37

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 400 pF

Cx =

1 1
1
= +
C C1 C2

CZ 1 = 200 + 5% = 210 pF
CZ 2 = 200 5% = 190 pF
1
1
1
= +
CZ 1 C1 C2
C2 =

400 210 84000

C1 CZ 1
=
=
= 442,1 pF
C1 CZ 1 400 210
190

C2 ' =

C1 CZ 2
400 190 76000
=
=
= 361, 9 pF
C1 CZ 2 400 190
210

362 < C x < 442

______________________________________________________________________

3.38

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 4 F

Q=
U=

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 6 F

1 1
1
= +
C C1 C2
C=

C1 C2
4 6 24
=
=
= 2, 4 F
C1 + C2 4 + 6 10

Q = U C = 100 2, 4 = 240 C
Q1 = Q2 = Q
U1 =

Q 240
=
= 60 V
C1
4

U2 =

Q 240
=
= 40 V
C2
6

______________________________________________________________________
3.39

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 2 F = 2 106 F

U1 =

C2 = 4 F = 4 106 F

U2 =

C3 = 6 F = 6 106 F

U3 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

U = 22 kV = 22 103 V

1 1
1
1
= +
+
C C1 C2 C3
1 1 1 1 6 + 3 + 2 11
= + + =
=
C 2 4 6
12
12
12
C=
F
11
12
Q = U C = 22 103 10 6 = 24 103 C
11
Q1 = Q2 = Q3 = Q
U1 =

Q 24 10 3
=
= 12000 V = 12 kV
C1 2 10 6

U2 =

Q 24 103
=
= 6000 V = 6 kV
C2
4 106

U3 =

Q 24 103
=
= 4000 V = 4 kV
C3 6 106

______________________________________________________________________

3.40

Dane:

Szukane:

Wzory:

Czs = 200 pF

C1 =

Czr = 900 pF

C2 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
C = C1 + C2

C zr = C1 + C2
C2 = C zr C1
1
1
1
= +
Czs C1 C2
1
1
1
= +
Czs C1 C zr C1
C C1 + C1
1
= zr
Czs C1 (C zr C1 )
C zs =

C1 (Czr C1 )
C zr

C zs Czr = C1 C zr C12
C12 C1 C zr + C zs C zr = 0
C12 C1 900 + 200 900 = 0
C12 C1 900 + 180000 = 0
= b 2 4ac = 810000 720000 = 90000
C1 =

b 900 300
=
= 300 pF
2a
2

b + 900 + 300
=
= 600 pF
2a
2
C2 = C zr C1 = 900 300 = 600 pF
C1 =

______________________________________________________________________

3.41

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 6 nF = 6 109 F

C=

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 12 F = 12 109 F
C3 = 18 F = 18 10 9 F
a)
1
1
1
= +
Cs C1 C2
Cs =

C1 C2
C1 + C2

C = Cs + C3 =
b)

C1 C2
6 12
72
+ C3 =
+ 18 =
+ 18 = 22 nF
C1 + C2
6 + 12
18

1
1
1
=
+
Cs C3 C2
Cs =

C3 C2
C3 + C2

C = Cs + C1 =

C3 C2
18 12
216
+ C1 =
+6 =
+ 6 = 13, 2 nF
18 + 12
30
C3 + C2

c)
Cr = C2 + C3 = 12 + 18 = 30 nF
1
1
1
=
+
C Cr C1
C=

Cr C1
30 6 180
=
=
= 5 nF
Cr + C1 30 + 6 36

______________________________________________________________________

3.42

Dane:

Szukane:

Wzory:

Cz =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

a)
1
1 1 1 1 4
= + + + =
Cz C C C C C
Cz =

C
4

b)
Cz = C + C + C + C = 4 C
c)
C C
Cz = + = C
2 2
d)
2C 2C 4C2
Cz =
=
=C
2C + 2C 4C
e)
3C C 3C2 3
Cz =
=
= C
3C + C 4C 4
f)
C
4
Cz = + C = C
3
3
g)

Cr = 2 C
1
1 1
1
2
1
2 2C + C 5C
= + +
= +
=
=
2C C
2C2
Cz C C 2 C C 2 C
Cz =
h)
Cz =

2C2 2C
=
5C
5
C
5C
+C +C =
2
2

i)

Cs =

C
2

C 3 C
=
2
2
3C
3C2

C
C C
3 C
Cz = r
= 2
= 2 =
Cr + C 3 C + C 5 C
5
2
2
j)
Cr = 2 C
Cr = C + C s = C +

Cs =

Cr C
2C C 2C2 2C
=
=
=
Cr + C 2 C + C 3 C
3

C z = C + Cs = C +

2C 5C
=
3
3

______________________________________________________________________

3.43

Dane:

Szukane:

Wzory:

Cz =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C1 = C + C = 2 C
C2 =

C C1
C 2C 2C
=
=
C + C1 C + 2 C
3

2C 5C
=
3
3
5C
5C
C
C C3
3 = 3 = 5 C = 5 2 = 1, 25 F
Cz =
=
8
C + C3 C + 5 C
8
8
3
3
C3 = C + C2 = C +

______________________________________________________________________

3.44

Dane:

Szukane:

Wzory:

Cz =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C1 = C + C = 2 C
C2 =

C C1
C 2C 2C
=
=
C + C1 C + 2 C
3

2C 5C
=
3
3
5C
5C
C
C C3
3 = 3 = 5 C = 5 2 = 1, 25 F
Cz =
=
8
8
8
C + C3 C + 5 C
3
3
C3 = C + C2 = C +

Dane:

Szukane:

Wzory:

C = 480 pF = 0, 48 nF = 480 1012 F

Cx =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C1 = C2 = 300 pF = 300 10 12 F
C3 = C4 = 600 pF = 600 10 12 F
C5 = 1, 2 nF = 1, 2 10 9 F
1
1
1
=
+
C C5 Cz1
C z1 =

C C5
0, 48 1, 2 0,576
=
=
= 0,8 nF = 800 pF
C5 C 1, 2 0, 48 0, 72

C z1 = C1 + Cz 2
C z 2 = Cz1 C1 = 800 300 = 500 pF
Cz 3 =

C2 C3
300 600 180000
=
=
= 200 pF
C3 + C2 600 + 300
900

C z 2 = Cz 4 + Cz 3
C z 4 = Cz 2 C z 3 = 500 200 = 300 pF
1
1
1
=
+
C z 4 C4 C x
Cx =

C4 C z 4
600 300 180000
=
=
= 600 pF
C4 C z 4 600 300
300

______________________________________________________________________

3.45

Dane:

Szukane:

Wzory:

C = 480 pF = 0, 48 nF = 480 1012 F

Cx =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C1 = C2 = 300 pF = 300 10 12 F
C3 = C4 = 600 pF = 600 10 12 F
C5 = 1, 2 nF = 1, 2 10 9 F
C x = 600 pF = 600 10 12 F
U = 600 V
1
1
1
=
+
C C5 Cz1
C z1 =

C C5
0, 48 1, 2 0,576
=
=
= 0,8 nF = 800 pF
C5 C 1, 2 0, 48 0, 72

C z1 = C1 + Cz 2
C z 2 = Cz1 C1 = 800 300 = 500 pF
Cz 3 =

C2 C3
300 600 180000
=
=
= 200 pF
900
C3 + C2 600 + 300

C z 2 = Cz 4 + Cz 3
C z 4 = Cz 2 C z 3 = 500 200 = 300 pF
1
1
1
=
+
C z 4 C4 C x
Cx =

C4 C z 4
600 300 180000
=
=
= 600 pF
C4 C z 4 600 300
300

______________________________________________________________________

3.46

Dane:

Szukane:

Wzory:

C2 = C3 = C4 = 1 nF = 109 F

C1 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C1_ 2 = C1_ 3

C1_ 2 = C1 + C234
1
1
1
1
1
1
1
3
=
+
+
=
+
+
=
C234 C2 C3 C4 1nF 1nF 1nF 1nF
1nF 1
= nF
3
3
1
C1_ 2 = C1 +
3
C1_ 3 = C1_ 2 + C3_ 4
C234 =

C1_ 3 =

C C
C1 C2
C 1 1 1
+ 3 4 = 1 +
C1 + C2 C3 + C4 C1 + 1 1 + 1

C1_ 2 = C1_ 3
C1 +

C
1
1
= 1 +
3 C1 + 1 2

C1 =

C1
1 1
+
C1 + 1 2 3

C1 =

1
C1
+
C1 + 1 6

6 C1 (C1 + 1) = 6 C1 + C1 + 1
6 C12 + 6 C1 = 6 C1 + C1 + 1
6 C12 C1 1 = 0
= b 2 4ac = 1 + 24 = 25
C1 ' =

b 1 5
1
=
=
odrzucamy
2a
12
3

C1 =

b + 1 + 5
=
= 0, 5 nF
2a
12

______________________________________________________________________

3.47

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 6 F = 6 10 6 F

Q1 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 3 F = 3 106 F
C3 = 4 F = 4 106 F
U = 300 V

Q2 =
Q3 =
U1 =
U2 =
U3 =

w tym zadaniu, w wydaniu z roku 1999 jest bd drukarski przy podanej pojemnoci C1
waciwa dana jest tu uwzgldniona.

1
1
1
= +
C12 C1 C2
C12 =

C1 C2
63
=
= 2 F
C1 + C2 6 + 3

C = C12 + C3 = 2 + 4 = 6 F = 6 106 F
Q = U C = 300 6 10 6 = 1,8 103 C
U3 = U
Q3 = U 3 C3 = 300 4 106 = 1, 2 10 3 C
Q = Q3 + Q1_ 2
Q1_ 2 = Q Q3 = 1,8 10 3 1, 2 103 = 0, 6 103 C
Q1_ 2 = Q1 = Q2
Q1 0, 6 103
U1 =
=
= 100 V
C1
6 10 6
U 2 = U U1 = 300 100 = 200 V
______________________________________________________________________

3.48

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 4 F = 4 106 F

C2 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

U1 = 220 V
U 2 = 88 V

Q = U1 C1 = 220 4 10 6 = 8,8 10 4 C
Q = U 2 Cz
Cz =

Q 8,8 104
=
= 10 5 F = 10 F
U2
88

C z = C1 + C2
C2 = C z C1 = 10 4 = 6 F
______________________________________________________________________
3.49

Dane:

Szukane:

Wzory:

U1,2,3,4 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

Q1,2,3,4 =

I = 3,5 A
R = 20
C1 = 1 F = 10 6 F
C2 = 5 F = 5 106 F
C3 = 3 F = 3 106 F
C1 = 2 F = 2 106 F
U = I R = 3,5 20 = 70 V
Q = U C1 = 70 10 6 = 70 10 6 C
C z1 =

C2 (C3 + C4 ) 5 (3 + 2)
=
= 2, 5 F
C2 + C3 + C4
5+3+ 2

C = C1 + Cz1 = 1 + 2,5 = 3,5 F = 3,5 106 F

U1 =

Q 70 10 6
=
= 20 V
C 3, 5 106

Q1 = U1 C1 = 20 1 = 20 106 C = 20 C
Q = Q1 + Qz1
Qz1 = Q Q1 = 70 10 6 20 10 6 = 50 106 C = 50 C
Qz1 = Q2
U2 =

Q2 50 106
=
= 10 V
C2
5 10 6

U 3,4 = U1 U 2 = 20 10 = 10 V
Q3 = U 3 C3 = 10 3 106 = 30 C
Q4 = U 4 C4 = 10 2 106 = 20 C
______________________________________________________________________

3.50

Dane:

Szukane:

Wzory:

E = 150 V

U=

Rw = 2

Q=

R1 = 16

Ip =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
E = U + I Rw
U = I R

R2 = 8
R3 = 32
C = 0, 5 F = 0, 5 106 F

W pierwszej chwili kondensator dziaa jak zwarcie dla prdu staego.

R R
8 32
R = R1 + 2 3 = 16 +
= 22, 4
R2 + R3
8 + 32
E
150
=
6,15 A
Rw + R 2 + 22, 4
Dopiero potem jak si naaduje to jego R
E
150
I=
=
=3A
Rw + R1 + R3 2 + 16 + 32
I=

U = I R3 = 3 32 = 96 V
Q = U C = 96 0,5 106 = 48 106 C = 48 C

______________________________________________________________________

3.51

Dane:

Szukane:

Wzory:

U = 50 V
R1 = 64

U1,2 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
U = I R

R2 = 36

U1w,2 w =

C1 = 80 nF = 80 10 9 F
C2 = 20 nF = 20 10 9 F
Otwarty
C C
80 20
C= 1 2 =
= 16 nF
C1 + C2 80 + 20

Q = U C = 50 16 10 9 = 800 10 9 C
U1 =

Q 800 109
=
= 10 V
C1 80 109

Q 800 109
=
= 40 V
C2
20 10 9
Zamknity
U
50
I=
=
= 0,5 A
R1 + R2 64 + 36
U2 =

U1w = I R1 = 0,5 64 = 32 V
U 2 w = I R2 = 0, 5 36 = 18 V

______________________________________________________________________

3.52

Dane:

Szukane:

Wzory:

U = 240 V
R1 = 100

U1,2,3 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
U = I R

R2 = 50

Q1,2,3 =

R3 = 150
C1 = 1 F = 106 F
C2 = 3 F = 3 106 F
I=

U
240
=
= 0,8 A
R1 + R2 + R3 100 + 50 + 150

U C1 = U U R1 = U I R1 = 240 80 = 160 V
Q1 = U C1 C1 = 160 10 6 = 0,16 10 3 C
U C 23 = I R3 = 0,8 150 = 120 V
C=

C3 C2
23
=
= 1, 2 F = 1, 2 106 F
C3 + C2 2 + 3

Q = U C 23 C = 120 1, 2 10 6 = 144 106 C = 0,144 103 C

Q = Q2 = Q3
UC2

Q 144 106
=
=
= 48 V
C2
3 106

Q 144 10 6
=
= 72 V
C3
2 106
______________________________________________________________________
UC3 =

3.53

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 6 F = 6 10 6 F

Q4 =

C2 = 3 F = 3 106 F

U4 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C3 = 4 F = 4 10 6 F
U = 300 V
C4 = 1,5 F = 1,5 106 F

w tym zadaniu 3.47, w wydaniu z roku 1999 jest bd drukarski przy podanej pojemnoci C1
waciwa dana jest tu uwzgldniona (porwnane z wczeniejszym wydaniem).

1
1
1
= +
C12 C1 C2
C12 =

63
C1 C2
=
= 2 F
C1 + C2 6 + 3

C = C12 + C3 = 2 + 4 = 6 F = 6 106 F
Q = U C = 300 6 10 6 = 1,8 103 C
C z = C + C4 = 6 10 6 + 1,5 10 6 = 7,5 106 F
Uz =

Q 1,8 103
=
= 240 V
Cz 7,5 10 6

Uz = U4
Q4 = U 4 C4 = 240 1,5 106 = 0,36 103 C
______________________________________________________________________

3.54

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 7, 2 nF = 7, 2 109 F

Ux =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 800 pF = 0,8 10 9 F
U = 100 V

1 1
1
= +
C C1 C2
C=

C1 C2
7, 2 10 9 0,8 10 9 5, 76 10 18
=
=
= 0, 72 109 F
C1 + C2 7, 2 109 + 0,8 109
8 109

Q = U C = 100 0, 72 109 = 72 109 C

U1 =

Q 72 10 9
=
= 10 V
C1 7, 2 10 9

U2 =

Q 72 109
=
= 90 V
C2 0,8 109

______________________________________________________________________

3.55

Dane:

Szukane:

Wzory:

C2 = 700 pF = 700 1012 F

C1 =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

Cv = 20 pF = 20 10 12 F
U v = 150 V
U = 1500 V

Qv = U v Cv = 150 20 1012 = 3 109 C

Q2 = U v C2 = 150 700 1012 = 105 10 9 C
Q = Qv + Q2 = 3 109 + 105 109 = 108 109 C
U1 = U U v = 1500 150 = 1350 V
Q 108 109
=
= 0, 08 109 = 80 1012 F = 80 pF
U1
1350
______________________________________________________________________
C1 =

3.56

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 2 nF = 2 109 F

U CD =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 4 nF = 4 10 9 F
C3 = 6 nF = 6 109 F
C4 = 3 nF = 3 109 F
U AB = 144 V

C1 C2
2 10 9 4 10 9
8 1018
= 144
= 144
= 192 109 C
Q12 = U AB
9
9
9
2 10 + 4 10
6 10
C1 + C2
U2 =

Q12 192 109

=
= 48 V
4 10 9
C2

U 2 = U CB
C3 C4
6 10 9 3 109
18 10 18
= 144
= 144
= 288 10 9 C
Q34 = U AB
9
9
9
6 10 + 3 10
9 10
C3 + C4
U4 =

Q34 288 109

=
= 96 V
C4
3 10 9

U 4 = U DB
U CD = U CB U DB = 48 96 = 48 V
______________________________________________________________________

3.57

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 2 nF = 2 109 F

U AB =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 4 nF = 4 10 9 F
C3 = 6 nF = 6 109 F
C4 = 3 nF = 3 109 F
U CD = 6 V

Q12 = U AB

C1 C2
2 109 4 109
8 1018
4
= U AB
=
U

= U AB 109 C
AB
9
9
9
C1 + C2
2 10 + 4 10
6 10
3

Q12 = Q2
4
U AB 10 9
Q
U
3
U2 = 2 =
= AB
9
C2
4 10
3
U 2 = U CB
Q34 = U AB

C3 C4
6 109 3 109
18 1018
U
= U AB
=

= U AB 2 109 C
AB
9
9
9
C3 + C4
6 10 + 3 10
9 10

Q34 = Q4
U4 =

Q4 U AB 2 109 2
=
= U AB
3 10 9
3
C4

U 4 = U DB
U CD = U DB U CB
2 U AB U AB

3
3
U AB = 18 V
6=

______________________________________________________________________

3.58

Dane:

Szukane:

Wzory:

S = 100 cm 2 = 102 m 2

C=
Cs =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
S
C =
d
1 U
E=

4 d

d = 4 mm = 4 103 m
d s = 2 mm = 2 103 m

r = 7
U = 10 kV = 104 V
F
o = 8,854 1012
m

Ep =
E ps =
U=

nie opisano jak jest woona ta pytka szklana wiec przyjmuj wersj atwiejsz e woona
jest tak e dotyka jednej z okadzin. Zreszt sposb woenia nie ma wpywu na pojemno
zastpcz tylko problemy z obliczaniem napicia i natenia pola.
S
10 2
C = = 8,854 1012
22,14 1012 F
3
d
4 10

Cp = o

S
8,854 1012 10 2
=
44, 27 1012 F
3
3
d ds
4 10 2 10

S 8,854 7 1012 10 2
Cs = o r =
309,89 1012 F
3
ds
2 10
1
1
1
=
+
C x C p Cs
Cx =

C p Cs
C p + Cs

44, 27 10 12 309,89 1012

13719 1024
=
38, 74 1012 F
44, 27 1012 + 309,89 10 12 354,16 10 12

Q = U C = 10000 38, 74 10 12 = 38, 74 10 8 C

Up =

38, 74 108
Q
=
8750 V
C p 44, 27 1012

38, 74 10 8
Q
=
1250 V
Us =
Cs 309,89 1012
U 10000
V
=
= 25 105
3
d 4 10
m
Up
8750
V
=
= 43, 75 105
E ps =
3
d s 2 10
m
wersja 2. dla dowolnego woenia tej pytki:
Ep =

d-d s -x
d
pytka szklana

ds
x

x (0 ; 2 103 m)
S
C p1 = o
d ds x
Cp2 = o

S
x
S 8,854 7 1012 10 2
=
309,89 1012 F
ds
2 10 3

Cs = o r

1
1
1
1
=
+
+
=
C x C p1 C s C p 2
o

1
S
d ds x

o r

S
ds

S
x

ds
(d d s x) r
ds
1 d ds x
x
x r
=
+
+
=
+
+
Cx
o S
o r S o S
o r S
o r S o r S
1 (d d s x) r + d s + x r
=
Cx
o r S

o r S
o r S
8,854 10 12 7 10 2
Cx =
=
=
d r d s r x r + d s + x r d r d s r + d s 4 103 7 2 10 3 7 + 2 103
8,854 1012 7 102 61, 978 1014
=
38, 74 1012 F
3
3
3
2 10 7 + 2 10
16 10
12
Q = U C = 10000 38, 74 10 = 38, 74 108 C
Cx =

Us =

Q
38, 74 108
=
1250 V
Cs 309,89 10 12

U p1 =

U p1 =

Q
=
C p1

Q
38, 74 108
(2 10 3 x) 38, 74 10 8
=
=
= (2 10 3 x) 4,375 106 V
o S
8,854 10 12 102
8,854 10 14
d d s x 4 103 2 103 x

Q
Q
38, 74 108
x 38, 74 108
=
=
=
= x 4,375 106 V
C p1 o S 8,854 1012 102
8,854 10 14
x
x

U 10000
V
=
= 25 105
3
d 4 10
m
3
U p1
(2 10 x) 4, 375 106
V
E ps1 =
=
= 43, 75 105
3
d ds x
2 10 x
m
Ep =

E ps 2 =

U p2
x

x 4,375 106
V
= 43, 75 105
x
m

wersja 3. do rozwizywania mona podej jeszcze z inaczej , zaczynajc od rozpatrywania

nate pola. Dla niektrych takie podejcie jest atwiejsze ale to ju pozostawiam do
samodzielnego przemylenia i rozwizania.
______________________________________________________________________

3.59

Dane:

Szukane:

Wzory:

S = 100 cm 2 = 102 m 2

C=
Cs =

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
S
C =
d
1 U
E=

4 d

d = 4 mm = 4 103 m
d s = 2 mm = 2 103 m

r = 7
U = 10 kV = 104 V
F
o = 8,854 1012
m

Ep =
E ps =
U=

nie opisano jak jest woona ta pytka szklana wiec przyjmuj wersj atwiejsz e woona
jest tak e dotyka jednej z okadzin. Zreszt sposb woenia nie ma wpywu na pojemno
zastpcz tylko problemy z obliczaniem napicia i natenia pola.
S
10 2
12
C = = 8,854 10
22,14 1012 F
3
d
4 10
S
8,854 1012 10 2
Cp = o
=
44, 27 1012 F
d ds
4 103 2 103
Cs = o r

S 8,854 7 1012 10 2
=
309,89 1012 F
ds
2 10 3

1
1
1
=
+
C x C p Cs
Cx =

C p Cs
C p + Cs

44, 27 10 12 309,89 1012

13719 1024
=
38, 74 1012 F
12
12
12
44, 27 10 + 309,89 10
354,16 10

Q = U C = 10000 38, 74 10 12 = 38, 74 10 8 C

Q
38, 74 108
Up =
=
8750 V
C p 44, 27 1012
Us =

Q
38, 74 10 8
=
1250 V
Cs 309,89 1012

U 10000
V
=
= 25 105
3
d 4 10
m
Up
8750
V
E ps =
=
= 43, 75 105
3
d s 2 10
m
wersja 2. dla dowolnego woenia tej pytki:
Ep =

d-d s -x
d

ds

pytka szklana

x (0 ; 2 103 m)
S
C p1 = o
d ds x
Cp2 = o

S
x

Cs = o r

S 8,854 7 1012 10 2
=
309,89 1012 F
ds
2 10 3

1
1
1
1
=
+
+
=
C x C p1 C s C p 2
o

1
S
d ds x

o r

S
ds

S
x

ds
(d d s x) r
ds
1 d ds x
x
x r
=
+
+
=
+
+
Cx
o S
o r S o S
o r S
o r S o r S
1 (d d s x) r + d s + x r
=
Cx
o r S
Cx =

o r S
o r S
8,854 10 12 7 10 2
=
=
d r d s r x r + d s + x r d r d s r + d s 4 103 7 2 10 3 7 + 2 103

8,854 1012 7 102 61, 978 1014

Cx =
=
38, 74 1012 F
3
3
3
2 10 7 + 2 10
16 10

Q = U C = 10000 38, 74 1012 = 38, 74 108 C

Us =

Q
38, 74 108
=
1250 V
Cs 309,89 10 12

U p1 =

U p1 =

Q
=
C p1

Q
38, 74 108
(2 10 3 x) 38, 74 10 8
=
=
= (2 10 3 x) 4,375 106 V
12
2
14
o S
8,854 10 10
8,854 10
3
3
d d s x 4 10 2 10 x

38, 74 108
x 38, 74 108
Q
Q
=
=
= x 4,375 106 V
=
12
2
14

8,854 10 10
8,854 10
C p1
o
x
x

U 10000
V
=
= 25 105
3
d 4 10
m
3
U p1
(2 10 x) 4, 375 106
V
E ps1 =
=
= 43, 75 105
3
d ds x
2 10 x
m
Ep =

x 4,375 106
V
= 43, 75 105
x
x
m
U
1250
V
Es = s =
= 6, 25 105
3
d s 2 10
m
E ps 2 =

U p2

Bardziej wytrzymay jest ukad bez pytki szklanej poniewa E p < E p _ max , w drugim
wykonaniu z pytk szklan natenie pola E p w kondensatorze jest wiksze ni maksymalna
wytrzymao elektryczna powietrza na przebicie. Natenie pola w pytce szklanej jest
poniej progu przebicia.
______________________________________________________________________

3.60

Dane:

Szukane:

Wzory:

S = 800 cm 2 = 8 102 m 2

F=

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
S
C =
d
1 U
E=

4 d
C U 2
F=
2d

d = 2 mm = 2 103 m
r = 7
U = 2, 4 kV = 2400 V
F
o = 8,854 1012
m

S
8 10 2
= 8,854 1012 7
2479 1012 F
3
d
2 10
2
12
2
C U
2479 10 2400
F=
=
= 3,57 N
2d
2 2 103

C = o r

______________________________________________________________________

3.61

Dane:

Szukane:

Wzory:

C = 4 nF = 4 109 F

d=

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2
S
C =
d
1 U
E=

4 d
C U 2
F=
2d

U = 500 V

o = 8,854 1012

F
m

F =2N

C U 2
2d
C U 2 4 109 5002
d=
=
= 0, 25 103 m = 0, 25 mm
2 F
22
F=

_____________________________________________________________________

3.62

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 6 F = 6 10 6 F

U=

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 4 F = 4 106 F
U1 = 300 V
U 2 = 200 V

Q=

Q1 = C1 U1 = 6 106 300 = 18 10 4 C
Q2 = C2 U 2 = 4 10 6 200 = 8 10 4 C
Q = Q1 + Q2 = 18 104 + 8 10 4 = 26 104 C
C = C1 + C2 = 6 10 6 + 4 106 = 10 10 6 F
Q 26 104
=
= 260 V
C 10 10 6
Q1 ' = C1 U = 6 10 6 260 = 1, 56 10 3 C

U=

Q2 ' = C2 U = 4 10 6 260 = 1, 04 103 C

Q1 Q1 ' = 18 10 4 1,56 103 = 2, 4 10 4 C

______________________________________________________________________

3.63

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 6 F = 6 10 6 F

U=
Q=

Q = U C
1 1
1
= +
C C1 C2

C2 = 4 F = 4 10 6 F
U1 = 300 V
U 2 = 200 V

Na jednym kondensatorze mamy na okadkach adunki Q1 i Q1 , a na drugim Q2 i Q2 . Po

poczeniu przeciwnie naadowanymi na jednej parze okadek mamy Q1 + (Q2 ) i na drugiej
Q1 + Q2 . adunki po poczeniu ukadaj si na obu kondensatorach tak, aby napicia na
nich byy rwne, (bo przecie s poczone rwnolegle) zatem Q1 Q2 = Qpo _ polczeniu czyli
nowy rozkad adunkw to Qpo _ polczeniu = Q1 '+ Q2 ' .

Q1 = C1 U1 = 6 106 300 = 18 10 4 C
Q2 = C2 U 2 = 4 106 200 = 8 10 4 C

Q = Q1 Q2 = 18 104 8 104 = 10 104 C

C = C1 + C2 = 6 10 6 + 4 10 6 = 10 10 6 F
Q 10 104
=
= 100 V
C 10 106
Q1 ' = C1 U = 6 10 6 100 = 6 104 C

U=

Q2 ' = C2 U = 4 10 6 100 = 4 104 C

___________________________________________________________________

3.64

Dane:

Szukane:

Wzory:

C = 800 F = 0,8 10 3 F

W=

Q = U C

U = 300 V

Q=

W=

C U 2
2

Q = U C = 300 0,8 10 3 = 0, 24 C
W=

C U 2 0,8 103 3002

=
= 0, 4 103 9 104 = 36 J
2
2

______________________________________________________________________

3.65

Dane:

Szukane:

C = 500 F = 0,5 103 F

U=

W = 45 J

Wzory:
W=

C U 2
2

C U 2
2
2 W
2 45
=
424 V
U=
C
0,5 103

W=

______________________________________________________________________

3.66

Dane:

Szukane:

Wzory:

C = 20 F = 20 10 6 F

U=

Q = U C

W = 0, 4 J
C U 2
2
2 W
2 0, 4
U=
=
= 200 V
C
20 10 6

W=

C U 2
W=
2

______________________________________________________________________

3.67

Dane:

Szukane:

Wzory:

S = 4cm 5cm = 20 cm 2 = 20 104 m 2

C=
Q=

Q = U C
S
C =
d
C U 2
W=
2

d = 4,5 mm = 4,5 10 3 m

E=

U = 8 kV = 8 103 V

F=

r = 5
o = 8,854 1012
C = o r

W=

F
m

S 8,854 10 12 5 20 104
=
= 19, 67 10 12 F
d
4, 5 103

Q = U C = 8000 19, 67 1012 = 0,157 106 C

E=

U
8000
V
kV
=
= 1, 778 106 = 17, 78
3
d 4,5 10
m
cm

F=

C U 2 19, 67 1012 (8 103 )2 1259 1012 106

=
=
= 0,14 N
2d
2 4,5 10 3
9 10 3

W=

C U 2 19, 67 1012 (8 103 )2

=
= 0, 629 103 J
2
2

______________________________________________________________________

3.68

Dane:

Szukane:

Wzory:

S = 120 cm 2 = 120 104 m 2

W =
W1 =

Q = U C
S
C =
d
C U 2
W=
2
W = W1 W

d = 2 mm = 2 103 m
U = 3 kV = 3 103 V
d1 = 10 mm = 10 2 m

o = 8,854 1012

F
m

W=

S 8,854 1012 120 104

=
= 53,1 1012 F
3
d
2 10
3
Q = U C = 3 10 53,1 10 12 = 0,1593 10 6 C
C = o

C U 2 53,1 1012 (3 103 )2

=
0, 239 10 3 J
2
2
12
S 8,854 10 120 104
C1 = o =
= 10, 6 1012 F
3
d
10 10
Q 0,1593 106
U1 =
=
= 15 103 V
12
C1 10, 6 10

W=

C1 U12 10, 6 1012 (15 103 )2

=
1,195 103 J
2
2
3
W = W1 W = 1,195 10 0, 239 103 = 0,956 103 J

W1 =

______________________________________________________________________

3.69

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = 20 F = 20 10 6 F

W1 =

Q = U C

C2 = 20 F = 20 106 F

W2 =

C U 2
W=
2

U = 100 V
Q = U C1 = 100 20 10 6 = 2 103 C
W1 =

C1 U 2 20 106 (100)2
=
= 0,1 J
2
2

U2 =

Q
2 103
=
= 50 V
C1 + C2 20 10 6 + 20 106

C1 U 2 2 20 106 (50) 2
=
= 0, 025 J
2
2
C2 U 2 2 20 106 (50)2
W2 ' =
=
= 0, 025 J
2
2
W1 ' =

______________________________________________________________________

3.70

Dane:

Szukane:

Wzory:

Q = U C

C1 = 4 F = 4 106 F

W1 =

C2 = 6 F = 6 10 6 F

W'=

U = 1200 V

U2 =

W=

C U 2
2

Q = U C1 = 1200 4 10 6 = 4,8 10 3 C
W1 =

C1 U 2 4 106 (1200) 2
=
= 2,88 J
2
2

U2 =

Q
4,8 10 3
=
= 480 V
C1 + C2 4 106 + 6 106

C1 U 2 2 4 106 (480) 2
=
= 0, 4608 J
2
2
C U 2 6 10 6 (480) 2
W2 ' = 2 2 =
= 0, 6912 J
2
2
W ' = W1 '+ W2 ' = 0, 4608 + 0, 6912 = 1,152 J
W1 ' =

______________________________________________________________________

3.71

Dane:

Szukane:

Wzory:

C1 = C2 = C3 = 20 F = 20 10 6 F

W=

Q = U C

U = 300 V

W'=

W=

C U 2
2

C p1 = C1 + C3 = 20 + 20 = 40 F
C=

C 2 C p1
C2 + C p1

20 40 800 40
=
=
F = 13,33 F = 13, 33 106 F
20 + 40 60
3

Q = U C = 300
U2 =

40 6
10 = 4 10 3 C
3

Q
4 103
=
= 200 V
C2 20 106

U p1 = U U 2 = 300 200 = 100 V

W1 =
W3 =

C1 U p12
2
C3 U p12
2
C2 U p12

20 106 (100) 2
=
= 0,1 J
2
=

20 106 (100)2
= 0,1 J
2

20 10 6 (200) 2
= 0, 4 J
2
2
W = W1 + W2 + W3 = 0,1 + 0,1 + 0, 4 = 0, 6 J
W3 =

Q2 = Q = 4 10 3 C
Q3 = U p1 C3 = 100 20 106 = 2 10 3 C
Q1 = U p1 C1 = 100 20 106 = 2 10 3 C
po przeczeniu, C2 i C3 poczone zostan okadkami przeciwnie naadowanymi
(w takim przypadku cz adunku idzie w iskr/bysk )
Q p 2 = Q2 Q3 = 4 103 2 103 = 2 103 C
teraz kondensator C1 ma taki sam adunek jak rwnolegle poczone C2 i C3
wic pasuje (bo w szeregowym ukadzie adunki s takie same) i nie zachodzi dodatkowy
przepyw adunku.

______________________________________________________________________