Professional Documents
Culture Documents
1. Definicja
Tocze rumieniowaty ukadowy (TRU); systemic lupus erythematosus (SLE) to
ukadowa choroba tkanki cznej (kolagenoza), ktrej przyczyn jest
skierowanie ukadu odpornociowego przeciwko wasnemu organizmowi
(autoimmunizacja, choroba autoimmunologiczna). Dochodzi do uszkodzenia
wielu tkanek i narzdw. Najczciej zajta jest skra, stawy i nerki, ale w
zasadzie kady narzd moe by objty chorob. Autoprzeciwciaa odkadaj
si w rnych czciach ciaa w postaci kompleksw autoimmunologicznych i
powoduj stan zapalny. Stan zapalny spowodowany jest atakiem skierowanym
na krwinki, komrki nerwowe i czynniki biorce udzia w krzepniciu krwi.
Postaci choroby mog by agodne (wikszo przypadkw), ale zdarzaj si
te cikie przypadki zagraajce yciu. 90% chorych przeywa ponad 10 lat.
miertelno jest 3-krotnie wiksza ni u osb zdrowych.
2. Przyczyny
Dokadna przyczyna tocznia rumieniowatego ukadowego nie jest znana.
Gwn rol odgrywa genetyka. Czynniki ryzyka zachorowania na tocze:
- ekspozycja na wiato soneczne u osb zdrowych promieniowanie
ultrafioletowe powoduje uszkodzenie komrek naskrka, ktrych fragmenty s
usuwane przez makrofagi. Natomiast w toczniu proces ten jest zaburzony.
Nieusunite fragmenty obumarych komrek s zajmowane przez
przeciwciaa. W ten sposb dochodzi do uruchomienia kaskady stanu
zapalnego i powstania charakterystycznych zmian skrnych, a take zajcia
narzdw wewntrznych.
- zakaenie powoduje nieprawidow odpowied ukadu immunologicznego,
szczeglnie grone s ludzkie retrowirusy i wirus Epsteina-Barrea
- leki istnieje co takiego jak tocze polekowy. Przykadowe leki wywoujce
tocze to: prokainamid, chlorpromazyna, metyldopa, hydralazyna, izoniazyd,
antagonici TNF-alfa, interferon. Zwykle ustpuje po odstawieniu leku, ale
czasem trzeba leczy steroidami.
- inne rozwj chorb autoimmunologicznych moe by stymulowany przez
substancje chemiczne takie jak rozpuszczalniki organiczne, zwizki krzemu,
aminy aromatyczne, dieta wysokotuszczowa i palenie papierosw. Potencjalne
dziaanie ochronne maj kwasy tuszczowe nienasycone oraz witamina D.
3. Epidemiologia
Choruje 30-50 na 100 000 osb. Gwnie kobiety w wieku 16-55, ale czasem
modsi lub starsi. Kobiety 8x czciej ni mczyni.
4. Przebieg
Przebiega bardzo rnie w zalenoci od tego, ktre narzdy s zaatakowane i
w jakim stopniu. Istniej okresy zaostrzenia i remisji choroby. Do objaww
oglnych nieswoistych (mog wystpowa te w innych chorobach) zalicza si
zmczenie, uczucie rozbicia, brak apetytu, chudnicie, gorczk. S to
6. Leczenie
Celem leczenia jest jak najszybsze osignicie trwaej remisji choroby. Przebieg
choroby jest zrnicowany, wic leczenie te. Na zmiany skrne stosuje si maci
lub kremy z glikokortykosteroidem lub takrolimusem. Czasem stosuje si leki
immunosupresyjne oglnoustrojowo.
Na ble mini i staww zaywa si NLPZ. Jak nie pomagaj to stosuje si
steroidy, leki przeciwko malarii lub metotreksat.
W chorobach narzdw wewntrznych gwnie podaje si immunosupresanty. W
celu zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym podaje si leki obniajce
cholesterol (statyny), leki hipotensyjne, przeciwcukrzycowe, aspiryn oraz kwasy
omega-3. W przypadku zespou antyfosfolipidowego stosuje si leki zmniejszajce
krzepliwo krwi
Aby zapobiec osteoporozie aplikuje si odpowiedni poda wapnia oraz witaminy
D. Istniej rwnie typowe leki na osteoporoz (podawane przy leczeniu
steroidami).
Fizjoterapia ma na celu zmniejszenie dolegliwoci blowych ze strony ukadu
ruchu, zwikszenie siy miniowej i eliminacja ewentualnych przykurczw,
utrzymanie prawidowych zakresw ruchomoci oraz dbanie o ogln wydolno
fizyczn chorego (ukad kreniowo-oddechowy).