PREZES

URZDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTW
DELEGATURA URZDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTW
w Warszawie

RWA-61-18/14/WJ

Warszawa, 28 grudnia 2016 r.

DECYZJA nr RWA-7/2016

I.

Na podstawie art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji

i konsumentw (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 184 ze zm.) w zwizku z art. 7 ustawy
z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz
niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1634) oraz stosownie do art. 33 ust. 4, 5
i 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw, po przeprowadzeniu postpowania
w sprawie podejrzenia stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno pod
firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie
dziaajc w imieniu Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
po
uprawdopodobnieniu
stosowania
przez
Tomasza
Braniewskiego,
prowadzcego dziaalno pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz
w Warszawie, praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw polegajcych
na:
1.

nieoznaczeniu przycisku, za pomoc ktrego konsument skada zamwienie przy

zawieraniu umowy na odlego, z uyciem rodkw komunikacji elektronicznej,
tj. stron internetowych prowadzonych przez Tomasza Braniewskiego,
prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz
w Warszawie, nakadajcej na konsumenta obowizek zapaty, sowami
zamwienie z obowizkiem zapaty lub innym rwnowanym sformuowaniem
wskazujcym, i zawierana umowa ma charakter odpatny, wbrew obowizkowi
przewidzianemu w art. 17 ust. 3 w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 30 maja
2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827), co moe godzi
w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym stanowi praktyk naruszajc

zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24 ust. 2 w zw. z art. 24

ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw;
2.

wywodzeniu przez przedsibiorc skutkw prawnych z umw nakadajcych na

konsumenta obowizek zapaty, zawieranych na odlego z uyciem rodkw
komunikacji elektronicznej, tj. stron internetowych prowadzonych przez
Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, przy wykorzystaniu wzorca
umownego wobec konsumentw, ktrych owiadczenia woli o chci zawarcia
umowy nie zostay zoone w sposb przewidziany w art. 17 ust 3 ustawy
o prawach konsumenta, wskutek czego nie dochodzio do zawarcia tych umw,
co moe stanowi nieuczciwa praktyk rynkow, o ktrej mowa w art. 4 ust. 1
ustawy z dnia 20 wrzenia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom
rynkowym (Dz.U. z 2007 r., nr 171 poz. 1206 ze zm.) w zw. z art. 17 ust. 4 ustawy
o prawach konsumenta oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym
samym stanowi praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej
mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw;

3.

ksztatowaniu treci umw o wiadczenie usugi internetowej reklamy

nieruchomoci zawieranych za porednictwem stron internetowych
prowadzonych przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno
gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, w taki
sposb, e przewiduj one rozwizanie umowy za wypowiedzeniem z
zachowaniem terminu wypowiedzenia, co moe narusza zakaz ksztatowania
stosunku prawnego w sposb sprzeczny z natur (waciwoci) umowy oraz
zasadami wspycia spoecznego wyraony w art. 3531 ustawy z dnia 23
kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.),
co moe godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym stanowi
praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24
ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw;

4.

naruszeniu obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej

informacji poprzez niedostarczanie konsumentom w sposb jasny i widoczny,
bezporednio przed zoeniem przez konsumenta zamwienia poprzez strony
internetowe prowadzone przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego
dziaalno gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie,
informacji o ktrych mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17 ustawy o prawach
konsumenta, tj. o:
1) gwnych cechach wiadczenia z uwzgldnieniem przedmiotu wiadczenia
oraz sposobu porozumiewania si z konsumentem,
2) cznej cenie lub wynagrodzeniu za wiadczenie wraz z podatkami,

3) czasie trwania umowy oraz sposobie i przesankach wypowiedzenia

umowy,
4) minimalnym czasie trwania zobowiza konsumenta wynikajcych
z umowy
wbrew obowizkowi przewidzianemu w art. 17 ust. 1 tej ustawy, co moe godzi
w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym stanowi praktyk naruszajc
zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24 ust. 2 pkt 2
w zw. z art. 24 ust. 1 o ochronie konkurencji i konsumentw;
5.

nieprzekazywaniu konsumentom potwierdzenia zawarcia umowy na odlego

zawieranej za porednictwem stron internetowych prowadzonych przez
Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, na trwaym noniku w rozsdnym
czasie po jej zawarciu najpniej przed rozpoczciem wiadczenia usugi, wbrew
obowizkowi wyraonemu w art. 21 ust 1 ustawy o prawach konsumenta,
co moe godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym stanowi
praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24
ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw;

6.

naruszeniu obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej

informacji poprzez niedostarczanie konsumentom w sposb jasny i widoczny,
najpniej w chwili wyraenia przez konsumenta woli zwizania si umow na
odlego zawieran za porednictwem stron internetowych prowadzonych
przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, informacji o:
1) firmie przedsibiorcy
2) cznej cenie lub wynagrodzeniu za wiadczenie wraz z podatkami
wbrew obowizkowi przewidzianemu w art. 12 ust. 1 pkt. 2 i 5 ustawy o prawach
konsumenta, co moe godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym
stanowi praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa
w art. 24 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 1 o ochronie konkurencji i konsumentw.

i po zobowizaniu si przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno

pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, do usunicia trwajcych
skutkw tych dziaa poprzez:
A.

przekazanie klientom przedsibiorcy wiadomoci e-mail o treci:

Szanowna Pani/Szanowny Panie,
kontaktuj si z Pani/Panem w zwizku z przeprowadzonym przez Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw postpowaniem dotyczcym
prowadzonych przeze mnie, Tomasza Braniewskiego prowadzcego

dziaalno gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz, portali

internetowych: www.bez-posrednikow.pl, www.ofertynet.com.pl, www.alegratka.com, www.alegratka.eu, www.top-gratka.com, www.ale-gratka.pl.
Informuj, e z powodu nieoznaczenia przycisku sucego do zoenia
zamwienia w wymagany prawem sposb nie doszo do skutecznego zawarcia
umowy w zakresie zamieszczenia reklam nieruchomoci za porednictwem ww.
portali, a w zwizku z tym nie ma Pan/i adnych zobowiza wobec mnie,
a jeeli dokona Pan/i wpaty wynagrodzenia, to ma Pan/i prawo
do wystpienia z wnioskiem o zwrot uiszczonego wynagrodzenia. W tym celu
prosz o przesanie wniosku na adres e-mail: investnet@interia.pl wraz
ze wskazaniem danych do przelewu i wysokoci uiszczonego wynagrodzenia.
Wpacone rodki zostan zwrcone w terminie 14 dni od dnia otrzymania
Pana/i wniosku.
B.

wypacenia konsumentom, ktrzy wystpi z wnioskiem o zwrot,

uiszczonego przez nich wynagrodzenia, kadorazowo w terminie 14 dni
od dnia otrzymania wniosku

nakada si na Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno pod firm

Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, obowizek wykonania
zobowizania, przy czym okrela si termin dwch tygodni od dnia
uprawomocnienia si niniejszej decyzji na wykonanie zobowizania z pkt I A.
powyej.

II.

Na podstawie art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji

i konsumentw (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 184 ze zm.) w zwizku z art. 7
ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1634) oraz
stosownie do art. 33 ust. 4, 5 i 6 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
dziaajc w imieniu Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
nakada si na Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, obowizek przedoenia
Prezesowi Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw sprawozdania
z wykonania naoonego zobowizania w postaci:
w zakresie zobowizania okrelonego w pkt I A. powyej, potwierdzenia
przesania wiadomoci e-mail o treci wskazanej w pkt I A. powyej do wszystkich
klientw przedsibiorcy w terminie jednego miesica od dnia uprawomocnienia
si niniejszej decyzji;
w zakresie zobowizania okrelonego w pkt I B. powyej comiesicznych
informacji o liczbie otrzymanych wnioskw o zwrot wpaconych rodkw
pieninych i ich adresatach zawierajcych potwierdzone za zgodno

z oryginaem wydruki wiadomoci e-mail lub pism z wnioskami, oraz dokumentw

potwierdzajcych zwrcenie wpaconych rodkw pieninych tym konsumentom,
w terminie do 7 dnia kolejnego miesica, przez okres 6 miesicy od dnia
uprawomocnienia si decyzji.

UZASADNIENIE

Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw Delegatura w Warszawie

przeprowadzi postpowanie wyjaniajce (znak: RWA-403-8/15/WJ) majce na celu
wstpne ustalenie, czy w zwizku z zawieraniem na odlego, poprzez strony
internetowe, umw o wiadczenie usugi internetowej reklamy nieruchomoci
przez przedsibiorc Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie (dalej jako Przedsibiorca, Tomasz
Braniewski, Invest-Net), nastpio naruszenie przepisw ustawy z dnia 16 lutego 2007 r.
o ochronie konkurencji i konsumentw (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 184 ze zm.)
uzasadniajce wszczcie postpowania w sprawie zakazu stosowania praktyk
naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw.
W toku powyszego postpowania wyjaniajcego Prezes Urzdu ustali, e
Przedsibiorca prowadzi dziaalno w zakresie wiadczenia usugi internetowej
reklamy nieruchomoci, za porednictwem prowadzonych przez siebie domen
internetowych m.in.: www.bez-posrednikow.pl, www.ofertynet.com.pl, www.alegratka.com oraz www.alegratka.eu, www.ale-gratka.pl. Usuga wiadczona przez
Przedsibiorc polega na zamieszczaniu otrzymanego ogoszenia na portalach,
z ktrymi wsppracuje. W celu zawarcia umowy konsument musi wypeni formularz
zamieszczony na stronach internetowych Przedsibiorcy i dokona jego wysania
poprzez nacinicie przycisku, oznaczonego sowami zgo ofert.
Analiza treci stron internetowych przedsibiorcy, w tym zamieszczonych na
nich regulaminw, oraz sposobu przebiegu poszczeglnych etapw zawierania umowy
wykazaa na nieprawidowoci dajce podstaw do postawienia Przedsibiorcy zarzutu
stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw. W zwizku
z powyszym, postanowieniem z dnia 30 listopada 2015 r. Prezes Urzdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw (dalej jako: Prezes UOKiK, Prezes Urzdu) wszcz
postpowanie w sprawie stosowania przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego
dziaalno pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie (dalej jako Tomasz
Braniewski, Przedsibiorca, Invest-Net), praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw, polegajcych na:
1. nieoznaczeniu przycisku, za pomoc ktrego konsument skada zamwienie przy
zawieraniu umowy na odlego, z uyciem rodkw komunikacji elektronicznej,
tj. stron internetowych prowadzonych przez Tomasza Braniewskiego,

prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz

w Warszawie, nakadajcej na konsumenta obowizek zapaty, sowami
zamwienie z obowizkiem zapaty lub innym rwnowanym sformuowaniem
wskazujcym, i zawierana umowa ma charakter odpatny, wbrew obowizkowi
przewidzianemu w art. 17 ust. 3 w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 30 maja 2014
r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r. poz. 827), co moe godzi w zbiorowe
interesy konsumentw i tym samym stanowi praktyk naruszajc zbiorowe
interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24 ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw;
2.

wywodzeniu przez przedsibiorc skutkw prawnych z umw nakadajcych na

konsumenta obowizek zapaty, zawieranych na odlego z uyciem rodkw
komunikacji elektronicznej, tj. stron internetowych prowadzonych przez
Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, przy wykorzystaniu wzorca
umownego wobec konsumentw, ktrych owiadczenia woli o chci zawarcia
umowy nie zostay zoone w sposb przewidziany w art. 17 ust 3 ustawy
o prawach konsumenta, wskutek czego nie dochodzio do zawarcia tych umw,
co moe stanowi nieuczciwa praktyk rynkow o ktrej mowa w art. 4 ust. 1
ustawy z dnia 20 wrzenia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom
rynkowym (Dz.U. z 2007 r., nr 171 poz. 1206 ze zm., dalej jako ustawa o p.n.p.r.)
w zw. z art. 17 ust. 4 ustawy o prawach konsumenta oraz godzi w zbiorowe
interesy konsumentw i tym samym stanowi praktyk naruszajc zbiorowe
interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw;

3.

ksztatowaniu treci umw o wiadczenie usugi internetowej reklamy

nieruchomoci zawieranych za porednictwem stron internetowych
prowadzonych przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno
gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, w taki
sposb, e przewiduj one rozwizanie umowy za wypowiedzeniem
z zachowaniem terminu wypowiedzenia, co moe narusza zakaz ksztatowania
stosunku prawnego w sposb sprzeczny z natur (waciwoci) umowy oraz
zasadami wspycia spoecznego wyraony w art. 3531 ustawy z dnia
23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 121
ze zm.), co moe godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym
stanowi praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa
w art. 24 ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw;

4.

naruszeniu obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej

informacji poprzez niedostarczanie konsumentom w sposb jasny i widoczny,
bezporednio przed zoeniem przez konsumenta zamwienia poprzez strony
internetowe prowadzone przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego
6

dziaalno gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie,

informacji o ktrych mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17 ustawy o prawach
konsumenta, tj. o:
1) gwnych cechach wiadczenia z uwzgldnieniem przedmiotu wiadczenia
oraz sposobu porozumiewania si z konsumentem,
2) cznej cenie lub wynagrodzeniu za wiadczenie wraz z podatkami,
3) czasie trwania umowy oraz sposobie i przesankach wypowiedzenia
umowy,
4) minimalnym czasie trwania zobowiza konsumenta wynikajcych
z umowy
wbrew obowizkowi przewidzianemu w art. 17 ust. 1 tej ustawy, co moe godzi
w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym stanowi praktyk naruszajc
zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24 ust. 2
pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 1 o ochronie konkurencji i konsumentw;
5.

nieprzekazywaniu konsumentom potwierdzenia zawarcia umowy na odlego

zawieranej za porednictwem stron internetowych prowadzonych przez
Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, na trwaym noniku w rozsdnym
czasie po jej zawarciu najpniej przed rozpoczciem wiadczenia usugi, wbrew
obowizkowi wyraonemu w art. 21 ust 1 ustawy o prawach konsumenta,
co moe godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym stanowi
praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24
ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw;

6.

naruszeniu obowizku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej

informacji poprzez niedostarczanie konsumentom w sposb jasny i widoczny,
najpniej w chwili wyraenia przez konsumenta woli zwizania si umow na
odlego zawieran za porednictwem stron internetowych prowadzonych
przez Tomasza Braniewskiego, prowadzcego dziaalno gospodarcz pod firm
Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie, informacji o:
1) firmie przedsibiorcy
2) cznej cenie lub wynagrodzeniu za wiadczenie wraz z podatkami
wbrew obowizkowi przewidzianemu w art. 12 ust. 1 pkt. 2 i 5 ustawy o prawach
konsumenta, co moe godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym samym
stanowi praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa
w art. 24 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 1 o ochronie konkurencji i konsumentw.

W toku postpowania Przedsibiorca, z uwagi na zaniechania stosowania

kwestionowanych praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, zoy
zobowizanie do usunicia ich trwajcych skutkw poprzez:
7

A. przekazanie klientom przedsibiorcy wiadomoci e-mail o treci:

Szanowna Pani/Szanowny Panie,
kontaktuj si z Pani/Panem w zwizku z przeprowadzonym przez Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw postpowaniem dotyczcym
prowadzonych przeze mnie, Tomasza Braniewskiego prowadzcego dziaalno
gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz, portali internetowych:
www.bez-posrednikow.pl,
www.ofertynet.com.pl,
www.ale-gratka.com,
www.alegratka.eu, www.top-gratka.com, www.ale-gratka.pl. Informuj, e
z powodu nieoznaczenia przycisku sucego do zoenia zamwienia
w wymagany prawem sposb nie doszo do skutecznego zawarcia umowy
w zakresie zamieszczenia reklam nieruchomoci za porednictwem ww. portali,
a w zwizku z tym nie ma Pan/i adnych zobowiza wobec mnie, a jeeli
dokona Pan/i wpaty wynagrodzenia, to ma Pan/i prawo do wystpienia
z wnioskiem o zwrot uiszczonego wynagrodzenia. W tym celu prosz o przesanie
wniosku na adres e-mail: investnet@interia.pl wraz ze wskazaniem danych do
przelewu i wysokoci uiszczonego wynagrodzenia. Wpacone rodki zostan
zwrcone w terminie 14 dni od dnia otrzymania Pana/i wniosku.
B.

wypacenie konsumentom, ktrzy wystpi o zwrot, uiszczonego przez nich

wynagrodzenia, kadorazowo w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku.

Prezes UOKiK ustali nastpujcy stan faktyczny:

Tomasz Braniewski, prowadzcy dziaalno pod firm Invest-Net Braniewski
Tomasz w Warszawie, jest przedsibiorc wpisanym do Centralnej Ewidencji
i Informacji o Dziaalnoci Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej od padziernika
2014 r.
Przedmiotem dziaalnoci gospodarczej prowadzonej przez Przedsibiorc jest
m.in. dziaalno portali internetowych (PKD 63.12.Z). Przedsibiorca prowadzi portale
internetowe
www.bez-posrednikow.pl,
www.ofertynet.com.pl,
www.alegratka.com, www.alegratka.eu, www.top-gratka.com, www.top-gratka.pl oraz
www.ale-gratka.pl, za porednictwem ktrych zawiera z konsumentami umowy
o wiadczenie usugi internetowej reklamy nieruchomoci W ramach tej usugi
Przedsibiorca, po otrzymaniu od klienta za porednictwem ww. serwisw stosownego
ogoszenia o sprzeday nieruchomoci, zobowizywa si do zamieszczenia ogoszenia
klienta w portalach wsppracujcych z serwisem. W celu zawarcia umowy konsument
musia wypeni formularz zamieszczony na stronach internetowych Przedsibiorcy
i dokona jego wysania poprzez nacinicie przycisku, oznaczonego sowami zgo
ofert. Do dokonania powyszych czynnoci niezbdne byo zaznaczanie przycisku
wyboru (check box) z informacj o akceptacji regulaminu. Momentem zawarcia umowy
byo wysanie wypenionego zgoszenia. Przedsibiorca nie wysya do konsumentw
adnych informacji po zawarciu umowy.
8

Prezes Urzdu ustali rwnie, i w regulaminach Przedsibiorcy znajdoway si

nastpujce postanowienia:
1. Regulamin serwisu internetowego www.ofertynet.com.pl:

Administrator - waciciel Serwisu: Invest-Net ul. Zota 61 lok.100, 00-819

Warszawa (DEFINICJE),

Po upywie darmowego okresu testowego o ile Klient nie odstpi

od Umowy - umowa o korzystanie z usug Serwisu zostaje zawarta na czas
nieokrelony na warunkach okrelonych w niniejszym Regulaminie.
Wynagrodzenie za 1 miesic wiadczenia usugi wynosi 399 z netto
powikszona o naleny podatek VAT. Klient moe wypowiedzie Umow
z zachowaniem 3 miesicznego okresu wypowiedzenia skutecznego na
koniec okresu rozliczeniowego. Okres rozliczeniowy trwa jeden miesic
( 5 pkt 6).

2. Regulamin serwisu internetowego www.bez-posrednikow.pl

Administrator - waciciel Serwisu: INVEST-NET (DEFINICJE),

Po upywie darmowego okresu testowego o ile Klient nie odstpi

od Umowy - umowa o korzystanie z usug Serwisu zostaje zawarta
na czas nieokrelony na warunkach okrelonych w niniejszym
Regulaminie. Wynagrodzenie za 1 miesic wiadczenia usugi wynosi
399 z netto powikszona o naleny podatek VAT. Klient moe
wypowiedzie Umow z zachowaniem 3 miesicznego okresu
wypowiedzenia skutecznego na koniec okresu rozliczeniowego. Okres
rozliczeniowy trwa jeden miesic ( 5 pkt 6).

3. Regulamin serwisu internetowego www.alegratka.eu

Klient moe wypowiedzie Umow z zachowaniem miesicznego okresu

wypowiedzenia skutecznego na koniec okresu rozliczeniowego. Okres
rozliczeniowy trwa jeden miesic ( 5 pkt 6 in fine),

Serwis www.alegratka.eu naley do firmy: Invest-Net ul. Zota 61 lok.100,

00-819 Warszawa (8 pkt 4).

4. Regulamin serwisu internetowego www.ale-gratka.com

Klient moe wypowiedzie Umow z zachowaniem miesicznego okresu

wypowiedzenia skutecznego na koniec okresu rozliczeniowego ( 5 pkt 6
in fine),

Serwis www.ale-gratka.com naley do firmy: Invest-Net ul. Zota 61

lok. 100, 00-819 Warszawa (8 pkt 4).

Klientami prowadzonych przez Przedsibiorc serwisw s konsumenci

w rozumieniu art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.:
Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.), tj. osoby fizyczne dokonujce z przedsibiorc

czynnoci prawnych niezwizanych bezporednio z ich dziaalnoci gospodarcz lub

zawodow. Powysz okoliczno potwierdzaj skargi konsumenckie znajdujce si
w aktach przeprowadzonego postpowania oraz owiadczenia Przedsibiorcy zawarte
m.in. pimie z dnia 5 sierpnia 2015 r.
W toku postpowania Przedsibiorca przedoy owiadczenie, e nie prowadzi
ju przedmiotowych portali internetowych oraz zobowizuje si w przyszoci nie
prowadzi tego typu dziaalnoci na rzecz konsumentw. Na dowd zaniechania
prowadzenia portali, w pimie z dnia 21 lipca 2016 r. Przedsibiorca zaczy wydruki
ze stron www.bez-posrednikow.pl, www.ofertnet.com.pl, www.ale-gratka.com,
www.alegratka.eu, www.top-gratka.pl, www.top-gratka.com, z ktrych wynika, e
powysze strony nie istniej (komunikat o nieosigalnoci witryny).
Na dzie wydawania niniejszej decyzji wszystkie powysze strony, jak rwnie
strona www.ale-gratka.pl, byy niedostpne.

Majc na uwadze zebrany materia dowodowy, Prezes UOKiK zway,

co nastpuje:
W toku postpowania, w dniu 17 kwietnia 2016 r. wesza w ycie nowelizacja
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw ustawa z dnia 16 padziernika 2015 r.
o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz niektrych innych ustaw
(Dz. U. z 2015 r., poz. 1634). Art. 7 tej ustawy stanowi, i do spraw, w ktrych
postpowanie przed Prezesem Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw wszczto
przed dniem jej wejcia w ycie, stosuje si przepisy dotychczasowe.
W tym stanie rzeczy, majc na uwadze, e postpowanie w niniejszej sprawie
zostao wszczte 30 listopada 2015 r., podstaw rozstrzygnicia Prezesa Urzdu
stanowi przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw w brzmieniu
obowizujcym przed nowelizacj.
Interes publiczny
Podstaw do rozstrzygania sprawy w oparciu o przepisy ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw jest uprzednie zbadanie przez Prezesa Urzdu, czy w danej
sprawie zagroony zosta interes publicznoprawny. Stwierdzenie, e to nastpio,
pozwala na realizacj celu tej ustawy, wskazanego w art. 1 ust. 1, ktrym jest okrelenie
warunkw rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie
publicznoprawnym ochrony interesw przedsibiorcw i konsumentw. Zdaniem
Prezesa Urzdu rozpatrywana sprawa ma charakter publicznoprawny, albowiem wie
si z ochron interesu wszystkich konsumentw, ktrzy byli lub s klientami
Przedsibiorcy. Interes publicznoprawny przejawia si take w postaci zbiorowego
interesu konsumentw. Innymi sowy naruszenie zbiorowego interesu konsumentw
jest jednoczenie naruszeniem interesu publicznoprawnego. Zatem uzasadnione byo

10

w niniejszej sprawie podjcie przez Prezesa Urzdu dziaa przewidzianych w ustawie

o ochronie konkurencji i konsumentw.
Strona postpowania
Zakaz stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw
okrelony w art. 24 ust. 1 ustawie o ochronie konkurencji i konsumentw dotyczy
jedynie przedsibiorcw, a zatem stron postpowania prowadzonego przed Prezesem
UOKiK moe by wycznie podmiot posiadajcy status przedsibiorcy w rozumieniu tej
ustawy.
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw zawiera legaln definicj
przedsibiorcy. Zgodnie z jej art. 4 pkt 1, pod pojciem tym naley rozumie
przedsibiorc w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
dziaalnoci gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.) oraz: a) osob
fizyczn, osob prawn, a take jednostk organizacyjn niemajc osobowoci prawnej,
ktrej ustawa przyznaje zdolno prawn, organizujc lub wiadczc usugi
o charakterze uytecznoci publicznej, ktre nie s dziaalnoci gospodarcz
w rozumieniu przepisw o dziaalnoci gospodarczej, b) osob fizyczn wykonujc
zawd we wasnym imieniu i na wasny rachunek lub prowadzc dziaalno w ramach
wykonywania takiego zawodu, d) zwizek przedsibiorcw w rozumieniu pkt 2
na potrzeby przepisw dotyczcych m.in. praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw1. Natomiast w myl art. 4 ust. 1 ustawy o swobodzie dziaalnoci
gospodarczej, przedsibiorc jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka
organizacyjna niebdca osob prawn, ktrej odrbna ustawa przyznaje zdolno
prawn wykonujca we wasnym imieniu dziaalno gospodarcz. Waciw dla
przedsibiorcy dziaalnoci gospodarcz jest zarobkowa dziaalno wytwrcza,
budowlana, handlowa, usugowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie
kopalin ze z, a take dziaalno zawodowa, wykonywana w sposb zorganizowany
i cigy (art. 2 ww. ustawy).
Tomasz Braniewski prowadzi we wasnym imieniu dziaalno gospodarcz pod
firm Invest-Net Braniewski Tomasz w Warszawie. Nie ulega zatem wtpliwoci,
i posiada status przedsibiorcy w rozumieniu powoywanego powyej art. 4 pkt 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw. Oznacza to, e przy wykonywaniu
dziaalnoci gospodarczej podlega on rygorom okrelonym w ustawie o ochronie
konkurencji i konsumentw. Tym samym jego dziaania mog podlega ocenie
w aspekcie naruszenia zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw.

Trzeci czon definicji przedsibiorcy zawartej w art. 4 pkt 1 lit. c) ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw znajduje zastosowanie wycznie w postpowaniach w sprawach koncentracji.
1

11

Uprawdopodobnienie
konsumentw

stosowania

praktyk

naruszajcych

zbiorowe

interesy

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw, jeeli

w toku postpowania przed Prezesem UOKiK w sprawie praktyk naruszajcych
zbiorowe interesy konsumentw zostanie uprawdopodobnione na podstawie
okolicznoci sprawy, informacji zawartych w zawiadomieniu, o ktrym mowa w art. 100
ust. 1, lub bdcych podstaw wszczcia postpowania e zosta naruszony zakaz,
o ktrym mowa w art. 24, a przedsibiorca, ktremu jest zarzucane naruszenie tego
zakazu, zobowie si do podjcia lub zaniechania okrelonych dziaa zmierzajcych
do zakoczenia naruszenia lub usunicia jego skutkw, Prezes Urzdu moe, w drodze
decyzji, zobowiza przedsibiorc do wykonania tych zobowiza. W przypadku gdy
przedsibiorca zaprzesta naruszania zakazu, o ktrym mowa w art. 24, i zobowie si
do usunicia skutkw tego naruszenia, zdanie pierwsze stosuje si odpowiednio
Analiza przepisu art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
pozwala jednoznacznie stwierdzi, e Prezes UOKiK moe wyda powysz decyzj
w sytuacji cznego spenienia dwch przesanek:

uprawdopodobnienia w trakcie postpowania w sprawach praktyk

naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, i przedsibiorca stosuje
niedozwolon praktyk, o ktrej mowa w art. 24 ww. ustawy,

zobowizania si przedsibiorcy do podjcia lub zaniechania okrelonych dziaa

zmierzajcych do zakoczenia naruszenia lub usunicia jego skutkw.

Uprawdopodobnienie oznacza, e na korzy strony postpowania odstpiono od

udowodnienia okrelonych faktw na rzecz uprawdopodobnienia, e stosuje
on praktyk okrelon w art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Uprawdopodobnienie bezprawnoci dziaania przedsibiorcy
Bezprawno, do ktrej odwoa si ustawodawca, wprowadzajc do ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentw definicj praktyki naruszajcej zbiorowe
interesy konsumentw, naley rozumie jako sprzeczno z prawem lub dobrymi
obyczajami.
Ad I.1 sentencji decyzji
Przy zawieraniu umw na odlego, przy uyciu rodkw komunikacji
elektronicznej, ktre nakadaj na konsumenta obowizek zapaty, przedsibiorca
zobowizany jest do dochowania szczeglnych obowizkw, przewidzianych w art. 17
ust. 13 ustawy o prawach konsumenta. W myl art. 17 ust. 3 ustawy o prawach
konsumenta, jeeli do zoenia zamwienia uywa si przycisku lub podobnej funkcji,
musz by one oznaczone w atwo czytelny sposb sowami zamwienie

12

z obowizkiem zapaty lub innego rwnowanego jednoznacznego sformuowania.

Jeeli przedsibiorca nie spenia powyszych wymaga, umowa nie zostaje zawarta.
Wprowadzenie powyszego obowizku ma dwojaki cel. Po pierwsze,
ma wskazywa konsumentowi, ju na ostatnim etapie procedury skadania zamwienia,
i umowa, ktr zamierza zawrze, bdzie wiza si z powstaniem po jego stronie
zobowizania do wiadczenia pieninego. Po drugie, ma zapewni konsumentom
moliwo dokadnego ustalenia momentu, w ktrym nastpuje zoenie przez niego
owiadczenia, poprzez ktre przyjmuje na siebie obowizek zapaty na rzecz
przedsibiorcy.
Przedsibiorca zmierza do zawarcia z konsumentami umowy o wiadczenia
usug m.in. za pomoc nastpujcych stron internetowych: www.ofertynet.com.pl,
www.ale-gratka.com, www.alegratka.eu, www.bez-posrednikow.pl, www.ale-gratka.pl.
Procedura skadania zamwienia przebiegaa w nastpujcy sposb: konsument
wypenia przygotowany przez sprzedawc formularz, zaznacza pole informujce,
i akceptuje tre regulaminu strony internetowej, oraz naciska przycisk oznaczony
sowami Zgo ofert. Wraz z naciniciem przycisku, zgodnie z postanowieniami
regulaminw, nastpowao zawarcie umowy. Sposb oznaczenia przycisku, poprzez
ktry konsument dokonuje wysania owiadczenia woli o chci zawarcia umowy, nie
wskazywa, i konsument wraz z jego uyciem bdzie zobowizany do wiadczenia
pieninego na rzecz przedsibiorcy.
Powysze uzasadnia naruszenie przez Przedsibiorc obowizku wyraonego
w art. 17 ust. 3 ustawy o prawach konsumenta i uprawdopodabnia naruszenie art. 24
ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Ad I.2 sentencji decyzji
Jako jedn z zakazanych praktyk naruszajcych zbiorowy interes konsumentw
okrelonych w art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
ustawodawca wymieni stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych. Oznacza to,
e jeli mamy do czynienia z nieuczciw praktyk rynkow w rozumieniu przepisw
o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ktra jednoczenie narusza
zbiorowe interesy konsumentw, to takie dziaanie w wietle prawa moe zosta uznane
za praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw.
Stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych jest zakazane na mocy art. 3
ustawy o p.n.p.r. W myl art. 4 ust. 1 ustawy o p.n.p.r., praktyka przedsibiorcy jest
nieuczciwa, jeeli pozostaje w sprzecznoci z dobrymi obyczajami i w istotny sposb
znieksztaca lub moe znieksztaci zachowanie rynkowe przecitnego konsumenta
przed zawarciem umowy dotyczcej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej
zawarciu.
Przedsibiorca na swoich stronach internetowych zamieci przycisk sucy do
skadania zamwienia przez konsumentw, oznaczony sowami Zgo ofert.

13

Tymczasem, zgodnie z art. 17 ust 3 ustawy o prawach konsumenta, jeeli do zoenia

zamwienia uywa si przycisku lub podobnej funkcji, musz by one oznaczone
w atwo czytelny sposb sowami zamwienie z obowizkiem zapaty lub innego
rwnowanego jednoznacznego sformuowania. Jeeli przedsibiorca nie spenia
powyszych wymaga, umowa nie zostaje zawarta.
Pomimo naruszania powyszego obowizku przedsibiorca kierowa do
konsumentw wezwania, w ktrych domaga si uiszczenia zapaty za wiadczone
usugi. Wywodzenie przez Przedsibiorc skutkw prawnych z umw zawieranych
z konsumentami przy wykorzystaniu wzorca umownego, ktre z powodu jego
zaniedba, w myl powszechnie obowizujcych przepisw, nie zostay skutecznie
zawarte, moe wyczerpywa dyspozycj nieuczciwej praktyki rynkowej okrelonej
w art. 4 ust. 1 ustawy o p.n.p.r. Obowizek oznaczenia przycisku sucego do zawarcia
odpatnej umowy sowami, wskazujcymi jednoznacznie, i jego uycie bdzie wizao
si z powstaniem po stronie konsumenta obowizku zapaty, ma prowadzi
do ostrzeenia konsumenta przed ukrytymi opatami, zawartymi w rozbudowanych
wzorcach umownych, ktrych znalezienie w gszczu informacji zamieszczonych
na stronie internetowej niejednokrotnie okazuje si niezwykle trudne. Realny skutek tej
ochrony ujawnia si w sankcji, jak przewidzia ustawodawca w przypadku naruszenia
powyszego obowizku, tj. braku zawarcia umowy. W takiej sytuacji, wywodzenie
jakichkolwiek skutkw prawnych przez przedsibiorc wobec konsumentw jest
dziaaniem sprzecznym z dobrymi obyczajami, ktre moe wprowadza konsumentw
w bd i w istotny sposb znieksztaca ich zachowanie. Na skutek dziaa Przedsibiorcy
konsument, niewiadomy tego, i do zawarcia umowy nie doszo, mg podj decyzj
o uiszczeniu wskazanej przez Przedsibiorc kwoty.
Powysze ustalenia uzasadniaj zarzut bezprawnoci dziaa polegajcych
na wywodzeniu przez Przedsibiorc skutkw prawnych ze wzorcw umownych
stosowanych przy zawieraniu umw z konsumentami wobec konsumentw, ktrych
owiadczenie woli o chci zawarcia umowy nie zostay zoone w sposb przewidziany
w art. 17 ust. 3 ustawy o prawach konsumenta, wskutek czego nie dochodzio do
zawarcia tych umw, co mogo stanowi nieuczciwa praktyk rynkow, o ktrej mowa
w art. 4 ust. 1 ustawy o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym oraz
godzi w zbiorowe interesy konsumentw, a tym samym uprawdopodobnione jest
stosowanie praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa
w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw.
Ad I.3 sentencji decyzji
Przedsibiorca w stosowanych przez siebie regulaminach zawar postanowienia,
przewidujce rozwizanie zawartej z konsumentem umowy z zachowaniem terminu
wypowiedzenia. Umowy zawierane z konsumentami dotyczyy usug polegajcych
na zamieszczaniu przez Przedsibiorc na zlecenie klienta ofert sprzeday

14

nieruchomoci na stronach internetowych. Umowy te zawierane byy na okres trzech

miesicy, za ktry nie przysuguje wynagrodzenie, a po jego upywie automatycznie
ulegaj przeksztaceniu w odpatne umowy na czas nieokrelony. Przez pierwsze trzy
miesice trwania umowy konsument mia moliwo odstpienia od umowy w kadym
czasie. Po upywie tego okresu wypowiedzenie umowy mogo nastpi tylko po upywie
terminu wypowiedzenia, ktry w zalenoci od tego, poprzez ktr stron internetow
zawarta zostaa umowa trwa miesic lub trzy miesice.
Stosowanie przez Przedsibiorc w umowach internetowej reklamy
nieruchomoci postanowie przewidujcych rozwizanie umowy za wypowiedzeniem
z zachowaniem terminu wypowiedzenia w ocenie Prezesa UOKiK jest sprzeczne
z waciwoci (natur) zawieranej umowy oraz zasadami wspycia spoecznego
i z uwagi na tre art. 58 1 i 2 k.c. w zw. z art. 3531 k.c., czynno prawna w tym
zakresie jest niewana.
Umowy zawierane przez Przedsibiorc z konsumentami s umowami
o wiadczenie usug, do ktrych zgodnie z art. 750 k.c. stosuje si odpowiednio przepisy
o zleceniu. Przynaleno tego rodzaju stosunku prawnego do umw objtych hipotez
powyszego przepisu nie budzi wtpliwoci. Pomimo tego, i co do zasady s to umowy
celowe podmiot zamawiajcy usug zawiera j, gdy chce osign okrelony rezultat,
w niniejszym przypadku znale nabywc lub najemc swojej nieruchomoci ich
zamierzony wynik z reguy jest na tyle wtpliwy, e nie sposb uzna je za umowy
o dzieo. W umowach o wiadczenie usug reklamowych, podobnie jak w umowach
zlecenia, istotn rol odgrywa czynnik wzajemnego zaufania stron, co przemawia za
stosowaniem wzgldem nich jednakowego reimu prawnego.
Konstrukcja stosunkw prawnych opierajcych si na wzajemnym zaufaniu
kontrahentw wymaga, aby mogy by one rozwizane przez kad ze stron, w kadym
czasie, nawet bez wystpienia uzasadniajcych to wanych powodw.
Urzeczywistnieniem tej zasady jest art. 746 k.c. Zgodnie z tym przepisem dajcy zlecenie
moe je wypowiedzie w kadym czasie. Rozwizanie umowy nastpuje, zgodnie
z art. 61 k.c., z chwil zoenia owiadczenia woli i wywouje skutki ex nunc. Norma
zawarta w art. 746 k.c. ma charakter wzgldnie obowizujcy. W umowie zlecenia
strony mog wyczy t moliwo lub j ograniczy. Nie mona jednak z gry wyczy
uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z wanych powodw (art. 746 3 k.c.).
Przedsibiorca zawiera umowy z konsumentami przy wykorzystaniu wzorcw
umownych regulaminw. Tre wszystkich wzorcw regulaminw stosowanych przez
niego bya niemal identyczna. Postanowienie dotyczce rozwizania umowy brzmiao
nastpujco: Klient moe wypowiedzie Umow z zachowaniem miesicznego
(w niektrych wzorcach okres ten wynosi 3 miesice) okresu wypowiedzenia
skutecznego na koniec okresu rozliczeniowego. Powysze postanowienie modyfikuje
zasad wyraon w przepisach dotyczcych zlecenia w ten sposb, i skutek w postaci
rozwizania umowy nastpuje wraz z upywem terminu wypowiedzenia. Nie ma przy
tym znaczenia, czy rozwizanie umowy nastpuje z wanych powodw czy nie.

15

Art. 3531 k.c. wyznacza uczestnikom obrotu prawnego granice ksztatowania

praw podmiotowych. Zgodnie z tym przepisem strony zawierajce umow mog uoy
stosunek prawny wedug swego uznania, byleby jego tre lub cel nie sprzeciwiay si
waciwoci (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom wspycia spoecznego.
Uczestnicy obrotu maj wic swobod w kreowaniu czcych ich stosunkw prawnych.
Ich tre jest w caoci uzaleniona od wsplnej woli stron. Nie moe ona jednak
pozostawa w sprzecznoci z natur zawieranej umowy, narusza przepisy ustawy bd
zasady wspycia spoecznego. Konsekwencj naruszenia normy zawartej
w art. 3531 k.c. jest niewano czynnoci prawnej (art. 58 1 i 2 k.c.). Jeeli jednak
niewanoci jest dotknita tylko cz czynnoci prawnej, czynno pozostaje w mocy
co do pozostaych czci, chyba e z okolicznoci wynika, i bez postanowie
dotknitych niewanoci czynno nie zostaaby dokonana (art. 58 3 k.c.).
W ocenie Prezesa Urzdu postanowienia przewidujce moliwo rozwizania
umowy o wiadczenia usug internetowej reklamy nieruchomoci za okresem
wypowiedzenia godz w natur zawieranej umowy i naruszaj zasady wspycia
spoecznego. Przyczyn zawarcia przez konsumenta z Przedsibiorc umowy
internetowej reklamy nieruchomoci jest ch sprzeday lub powierzenia w posiadanie
zalene (np. najem) swojej nieruchomoci. Istot usugi wiadczonej przez
Przedsibiorc jest natomiast prezentowanie na portalach internetowych oferty
sprzeday (wynajmowania) nieruchomoci w celu znalezienia nabywcy (najemcy)
i dokonania przez klienta sprzeday (najmu) tej nieruchomoci. Wobec powyszego
uzna naley, e causa tej umowy odpada np. w sytuacji dokonania sprzeday tej
nieruchomoci przez konsumenta bd rezygnacji z chci jej sprzeday. Sprzeczne
z natur zobowizania jest jego dalsze wiadczenie w sytuacji, gdy odpada przyczyna
(cel) jego zacignicia. W przypadku umowy dotyczcej reklamy nieruchomoci celem
tym jest wypromowanie oferty dotyczcej tej nieruchomoci i znalezienie nabywcy
(najemcy). Umowa zawierana midzy Przedsibiorc a konsumentem nie przewidywaa
jednak moliwoci jej niezwocznego rozwizania, nawet w przypadku wystpienia
wanych przyczyn. Jedynym sposobem na zakoczenie stosunku umownego
z Przedsibiorc byo jego wypowiedzenie z zachowaniem terminu wypowiedzenia.
Wobec powyszego jeeli konsument znalaz osob, wyraajc wol nabycia jego
nieruchomoci, i dokona skutecznej transakcji, wci by zobowizany do zapaty
na rzecz Przedsibiorcy wynagrodzenia przez cay okres wypowiedzenia, pomimo tego,
i dalsze wiadczenie usugi nie przedstawiao ju dla niego jakiejkolwiek wartoci.
W zalenoci od portalu, przez ktry zawarta zostaa umowa, byy to opaty
w wysokoci od 490,77 z do 1472,31 z. Kwoty te s zdecydowanie istotnym
obcieniem pieninym. Mimo zatem braku potrzeby i zasadnoci we wskazanych
sytuacjach dalszego zamieszczania przez Przedsibiorc na portalach internetowych
ogosze o tej nieruchomoci, Przedsibiorca nie przyznawa konsumentowi prawa
do rozwizania zawartej umowy wczeniej anieli z upywem okresu wypowiedzenia.
Jak wspominano, przepisy dotyczce rozwizywania umowy zlecenia maj
charakter norm dyspozytywnych. W pimiennictwie i orzecznictwie dopuszcza si

16

moliwo dokonania ich modyfikacji na mocy zgodnej woli stron. W niniejszej sprawie
postanowienia kwestionowane przez Prezesa Urzdu byy narzucane we wzorcach
umownych stosowanych przez Przedsibiorc. W takich sytuacjach nie sposb mwi,
i tre stosunku prawnego formuowana jest w caoci w oparciu o zgodn wol stron,
oczywistym bowiem jest, i konsument w zdecydowanej wikszoci przypadkw nie
ma wpywu na ksztat postanowie zawartych we wzorcu. Element ten jest istotny
w procesie wykadni postanowie i dokonywania ich oceny przez pryzmat art. 3531 k.c.
Narzucenie konsumentowi terminu wypowiedzenia umowy reklamy
nieruchomoci, niezalenie od okolicznoci uzasadniajcych rozwizanie stosunku
umownego przez konsumenta, godzi w zasady wspycia spoecznego, stanowic
przejaw nierzetelnego i nierwnorzdnego traktowania kontrahenta. Powysze
postanowienie, modyfikujce przecie podstawowy tryb rozwizania umowy zlecenia
wynikajcy z przepisw k.c. rozwizanie z chwil dokonania wypowiedzenia, wydaje
si zabezpiecza jedynie interes Przedsibiorcy. Z treci regulaminw nie wynikao
wprost, czy w okresie wypowiedzenia Przedsibiorca nadal wiadczy usug
utrzymywania ogoszenia na portalach internetowych w przewidzianym okresie
wypowiedzenia (co take mogo wiza si z niedogodnociami dla konsumenta
np. otrzymywaniem kolejnych zgosze od chtnych nabywcw nieruchomoci ju po jej
sprzedaniu, ze wzgldu na fakt, i ogoszenie wci widniao na portalach
reklamowych). Nie wydaje si, aby w niniejszym stosunku prawnym istniay
jakiekolwiek wane interesy po stronie Przedsibiorcy, ktre uzasadniayby
konieczno wprowadzenia terminu wypowiedzenia umowy w celu umoliwienia
mu przygotowania si na ustanie zobowizania, take w sytuacji, gdy rozwizanie
umowy nie nastpio z wanych powodw. Specyfika Internetu umoliwia wrcz
natychmiastowe usunicie okrelonej treci z witryny internetowej bez ponoszenia
nadmiernych nakadw ekonomicznych. Postanowienie to jest jednostronne i prowadzi
do zabezpieczania interesu silniejszej strony umowy Przedsibiorcy, kosztem
konsumenta, co bez wtpienia narusza zasady wspycia spoecznego.
W konsekwencji stwierdzi naley, e ksztatowanie przez Przedsibiorc treci
umw o wiadczenie usugi internetowej reklamy nieruchomoci w taki sposb,
e przewiduj one rozwizanie umowy za wypowiedzeniem z zachowaniem terminu
wypowiedzenia, mogo narusza zakaz ksztatowania stosunku prawnego w sposb
sprzeczny z natur (waciwoci) umowy oraz zasadami wspycia spoecznego
wyraony w art. 3531 k.c., co mogo godzi w zbiorowe interesy konsumentw i tym
samym stanowi praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa
w art. 24 ust. 2 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Ad I.4 sentencji decyzji
W myl art. 17 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta, jeeli umowa zawierana na
odlego, przy uyciu rodkw komunikacji elektronicznej, nakada na konsumenta
obowizek zapaty, przedsibiorca ma obowizek dostarczy konsumentowi w sposb

17

jasny i widoczny, bezporednio przed zoeniem przez konsumenta zamwienia,

informacje, o ktrych mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17 tej ustawy, tj. o:
1)

gwnych cechach wiadczenia z uwzgldnieniem przedmiotu wiadczenia

oraz sposobu porozumiewania si z konsumentem,

2)

cznej cenie lub wynagrodzeniu za wiadczenie wraz z podatkami,

3)

czasie trwania umowy oraz sposobie i przesankach wypowiedzenia umowy,

4)

minimalnym czasie trwania zobowiza konsumenta

z umowy w przypadku gdy ma to zastosowanie.

wynikajcych

Powyszy przepis ma stanowi zapewnienie, i w przypadku umw zawieranych

na odlego zawartych za porednictwem stron internetowych konsument bdzie mia
moliwo przeczytania i zrozumienia w caoci gwnych elementw umowy przed
zoeniem zamwienia.
Szczeglny przedkontraktowy obowizek informacyjny zwizany z zawieraniem
umw z konsumentami przewidziany w art. 17 ust. 1 powyej ustawy dotyczy sytuacji,
gdy cznie spenione zostaj nastpujce warunki:
1) umowa jest zawierana na odlego,
2) przy uyciu rodkw komunikacji elektronicznej,
3) a jej zawarcie nakada na konsumenta obowizek zapaty.
W niniejszej sprawie wszystkie powysze przesanki byy spenione.
Przedsibiorca zawiera bowiem z konsumentami umowy na odlego (1) poprzez
swoje strony internetowe (2), a ich zawarcie kreowao po stronie konsumenta
obowizek uiszczenia wynagrodzenia (3). W zwizku z tym zobowizany by
on do przekazywania, bezporednio przed zoeniem zamwienia, gwnych
elementw umowy, wymienionych w art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17 ustawy o prawach
konsumenta. Posuenie si przez ustawodawc pojciem bezporednio przed
wskazuje na aspekt czasowy realizacji obowizku informacyjnego. Elementy
wymienione w art. 17 ustawy o prawach konsumenta maj wic zosta przedstawione
tu przed samym zoeniem zamwienia. Co wicej, przepis wprowadza wymg
zaprezentowania ich w sposb jasny i widoczny. Uyte w preambule dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE2, bdcej europejskim rdem
rozwiza zawartych w ustawie o prawach konsumenta, okrelenie widoczne
w bezporednim ssiedztwie wskazuje, i informacje te powinny by przedstawione
w taki sposb, aby konsument, bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek dodatkowych
dziaa, w szczeglnoci bez koniecznoci przechodzenia do innych stron ni strona
wykorzystywana do zoenia zamwienia, mg je dostrzec i zapozna si z ich treci.
Przedsibiorca pomimo zawierania z konsumentami odpatnych umw
na odlego, przy uyciu rodkw komunikacji elektronicznej (stron internetowych),
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 padziernika 2011 r. w sprawie praw
konsumentw, zmieniajca dyrektyw Rady 93/13/EWG i dyrektyw 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady oraz uchylajca dyrektyw Rady 85/577/EWG i dyrektyw 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
2

18

nie wykonywa powyszego obowizku. Na ostatnim etapie procedury wysyania

zamwienia nie znajdoway si informacje, o ktrych mowa w art. 17 ust. 1 ustawy
o prawach konsumenta. Przedsibiorca zamieci jedynie tekst w postaci hipercza,
informujcy i konsument akceptuje tre regulaminu serwisu, ktry odsya
konsumenta do treci regulaminu danej strony internetowej. Jak wskazano szczegowo
powyej takie dziaanie nie spenia wymogw przewidzianych w art. 17 ust. 1 ustawy
o prawach konsumenta.
Powysze wskazuje, i Przedsibiorca naruszy obowizek udzielania
konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej informacji wyraony w art. 17 ust. 1
ustawy o prawach konsumenta, co uprawdopodabnia naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 2
w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Ad I.5 sentencji decyzji
W myl art. 21 ustawy o prawach konsumenta przedsibiorca ma obowizek
przekaza konsumentowi potwierdzenie zawarcia umowy na odlego na trwaym
noniku w rozsdnym czasie po jej zawarciu, najpniej w chwili dostarczenia rzeczy lub
przed rozpoczciem wiadczenia usugi. Potwierdzenie obejmuje:
1)

2)

informacje, o ktrych mowa w art. 12 ust. 1, chyba e przedsibiorca

dostarczy konsumentowi te informacje na trwaym noniku przed
zawarciem umowy;
informacj o udzielonej przez konsumenta zgodzie na dostarczenie treci
cyfrowych w okolicznociach powodujcych utrat prawa odstpienia od
umowy.

Dla konsumenta powyszy obowizek ma niezwykle istotne znaczenie. Specyfika

umw zawieranych na odlego powoduje, i caa tre zawieranej pomidzy stronami
umowy udostpniana jest poprzez rodki transmisji nalece do przedsibiorcy. Ma
on wic cakowit kontrol nad informacjami przekazywanymi za ich pomoc. Moliwe
jest wic, i ju po zawarciu umowy z konsumentem sprzedawca usunie ze swojej strony
internetowej tre wzorca umownego lub dokona w nim jednostronnie zmiany.
Wprowadzenie obowizku przekazania przez sprzedawc potwierdzenia zawarcia
umowy na odlego na trwaym noniku danych ma zagwarantowa konsumentowi
cigy dostp do istotnych informacji majcych wpyw na ksztat jego obowizkw oraz
praw podmiotowych zwizanych z zawart umow, w taki sposb, aby mg on mie
do nich dostp i odtworzy je w niezmienionej postaci w odpowiednio dugim okresie
czasu take ju po rozwizaniu umowy czcej go z przedsibiorc z wyczeniem
moliwoci pniejszej, jednostronnej zmiany ich zawartoci przez sprzedawc.
Udostpnienie informacji musi odby si w rozsdnym terminie po zawarciu umowy,
najpniej w chwili rozpoczcia wiadczenia usugi, na trwaym noniku danych.
Przedsibiorca za porednictwem stron internetowych wiadczy usugi
internetowej reklamy nieruchomoci. Umowa zawierana poprzez strony internetowe

19

jest umow zawieran na odlego. W zwizku z powyszym Przedsibiorca, zgodnie

z treci art. 21 ustawy o prawach konsumenta, winien dokona na trwaym noniku
danych potwierdzenia zawarcia umowy z konsumentem. Jak wynika z zebranego
materiau, Przedsibiorca po otrzymaniu zgoszenia od klienta nie wysya do niego
jakichkolwiek informacji. W zwizku z powyszym naley uzna, i zaniedbywa
on obowizek przewidziany w art. 21 ustawy o prawach konsumenta,
co uprawdopodabnia naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Ad I.6 sentencji decyzji
W myl art. 12 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta przedsibiorca, najpniej
w chwili wyraenia przez konsumenta woli zwizania si umow na odlego lub poza
lokalem przedsibiorstwa, ma obowizek poinformowa konsumenta w sposb jasny
i zrozumiay o szeregu istotnych informacji. Wrd nich, w pkt 2 i 5 wymienione zostay
m.in. informacje o swoich danych identyfikujcych, w szczeglnoci o firmie (1) oraz
informacje o cznej cenie lub wynagrodzeniu za wiadczenie wraz z podatkami (2).
1) Zgodnie z art. 434 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
(Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.) firm osoby fizycznej jest jej imi i nazwisko.
Nie wyklucza to wczenia do firmy pseudonimu lub okrele wskazujcych
na przedmiot dziaalnoci przedsibiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych
okrele dowolnie obranych. Firma Tomasza Braniewskiego brzmi wic: InvestNet Braniewski Tomasz. Tymczasem w regulaminach zamieszczonych na
portalach, poprzez ktre Przedsibiorca zawiera z konsumentami umowy,
pojawiaa si jedynie cz firmy Przedsibiorcy, tj. nazwa Invest-Net.
Zagwarantowanie konsumentom dostpu do penej nazwy podmiotu, z ktrym
zawieraj oni umowy w obrocie gospodarczym jest kwesti podstawow
z punktu widzenia ochrony interesw konsumentw. Waga tych informacji
i w konsekwencji niebezpieczestwa zwizane z jej brakiem s na tyle
oczywiste, i nie wymagaj rozbudowanej argumentacji. Dochodzenie
jakichkolwiek roszcze od kontrahenta, czy choby sama prba kontaktu z nim,
bez znajomoci jego nazwy (firmy), s niezwykle utrudnione lub nawet
niemoliwe do zrealizowania.
2) We
wzorcach
umownych
Regulamin
serwisu
internetowego
www.bez-posrednikow.pl ( 5 ust. 6 regulaminu) oraz Regulamin serwisu
internetowego www.ofertynet.com.pl ( 5 ust. 6 regulaminu) Przedsibiorca
zamieci postanowienia, ktre okrelaj wynagrodzenie za wiadczone przez
niego usugi w wysokoci netto, tj. wynagrodzenie nieuwzgldniajce podatku od
towarw i usug (VAT).
W konsekwencji stwierdzi naley, i Przedsibiorca narusza obowizek
udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i penej informacji poprzez

20

niedostarczanie konsumentom w sposb jasny i widoczny, najpniej w chwili

wyraenia przez konsumenta woli zwizania si umow na odlego, informacji o:
1)

firmie przedsibiorcy,

2)

cznej cenie lub wynagrodzeniu za wiadczenie wraz z podatkami,

wbrew obowizkowi przewidzianemu w art. 12 ust. 1 pkt. 2 i 5 ustawy o prawach

konsumenta, co uprawdopodabnia naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 24 ust. 1
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Zaniechanie stosowania praktyk
W toku postpowania Przedsibiorca zoy owiadczenie stwierdzajce, e
zakoczy on prowadzenie dziaalnoci portali internetowych, oraz zobowizuje si
w przyszoci nie prowadzi tego typu dziaalnoci na rzecz konsumentw. W pimie
z dnia 21 lipca 2016 r. Przedsibiorca przedoy jako dowd na powysze wydruki ze
stron
www.bez-posrednikow.pl,
www.ofertnet.com.pl,
www.ale-gratka.com,
www.alegratka.eu, www.top-gratka.pl, www.top-gratka.com, z ktrych wynika,
e strony te nie istniej (komunikat o nieosigalnoci witryny).
Na dzie wydawania niniejszej decyzji wszystkie powysze strony, jak rwnie
strona www.ale-gratka.pl byy niedostpne. Wobec powyszego Prezes Urzdu ustali,
e praktyki zarzucane przedsibiorcy zostay zaniechane wraz z dniem 21 lipca 2016 r.
Zobowizanie Tomasza Braniewskiego
Oprcz uprawdopodobnienia wyej omwionych przesanek warunkiem
pozwalajcym na wydanie decyzji zobowizujcej przez Prezesa UOKiK jest
zobowizanie si przedsibiorcy do podjcia lub zaniechania okrelonych dziaa.
Zobowizanie przedsibiorcy stanowi jednostronny akt woli, ktry w sytuacji wydania
decyzji na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw staje
si obowizkiem prawnym3.
Zobowizanie moe polega na podjciu dziaania bd zaniechania
zmierzajcego do zaprzestania dalszego stosowania praktyki, a w przypadku gdy
praktyka zostaa ju zaniechana, do usunicia jej trwajcych skutkw. Wobec ustalenia,
i Przedsibiorca nie prowadzi ju dziaalnoci poprzez przedmiotowe strony
internetowe, zoy on zobowizanie do usunicia trwajcych skutkw stosowanych
przez siebie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw poprzez:
A.

przekazanie klientom przedsibiorcy wiadomoci e-mail o treci:

Szanowna Pani/Szanowny Panie,
kontaktuj si z Pani/Panem w zwizku z przeprowadzonym przez Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw postpowaniem dotyczcym
prowadzonych przeze mnie, Tomasza Braniewskiego prowadzcego dziaalno

M. Sieradzka [w:] K. Kohutek, M. Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw. Komentarz. Warszawa 2008,
s. 681-682;
3

21

gospodarcz pod firm Invest-Net Braniewski Tomasz, portali internetowych:

www.bez-posrednikow.pl,
www.ofertynet.com.pl,
www.ale-gratka.com,
www.alegratka.eu,
www.top-gratka.com,
www.ale-gratka.pl.
Informuj,
e z powodu nieoznaczenia przycisku sucego do zoenia zamwienia
w wymagany prawem sposb nie doszo do skutecznego zawarcia umowy
w zakresie zamieszczenia reklam nieruchomoci za porednictwem ww. portali,
a w zwizku z tym nie ma Pan/i adnych zobowiza wobec mnie, a jeeli
dokona Pan/i wpaty wynagrodzenia, to ma Pan/i prawo do wystpienia
z wnioskiem o zwrot uiszczonego wynagrodzenia. W tym celu prosz o przesanie
wniosku na adres e-mail: investnet@interia.pl wraz ze wskazaniem danych
do przelewu i wysokoci uiszczonego wynagrodzenia. Wpacone rodki zostan
zwrcone w terminie 14 dni od dnia otrzymania Pana/i wniosku.
B.

wypacenie konsumentom, ktrzy wystpi z wnioskiem o zwrot, uiszczonego

przez nich wynagrodzenia, kadorazowo w terminie 14 dni od dnia otrzymania
wniosku.

W przedmiotowej sprawie, wobec faktu zoenia przez Przedsibiorc

zobowizania do dokonania powyej wskazanych dziaa Prezes UOKiK uzna,
i zasadnym bdzie przyjcie zobowizania Przedsibiorcy i wydanie decyzji na
podstawie art. 28 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
W ocenie Prezesa UOKiK, zobowizanie przedstawione przez Przedsibiorc
zmierza do usunicia trwajcych skutkw dokonanych przez niego narusze
zbiorowych interesw konsumentw, std jego wniosek o wydanie decyzji
zobowizujcej naleao uwzgldni. W efekcie konsumenci uzyskaj wiedz
o konsekwencjach zaniedbania przez przedsibiorcw zawierajcych umowy
na odlego obowizkw wynikajcych z ustawy o prawach konsumentw, jak rwnie
o tym, i nie maj w stosunku do Tomasza Braniewskiego adnych zobowiza, oraz,
co najwaniejsze, jeli wyra tak wol, odzyskaj pobrane bez podstawy prawnej
wynagrodzenie.
W pkt. I sentencji decyzji Prezes Urzdu naoy zatem na Przedsibiorc
obowizek wykonania przyjtego zobowizania, wyznaczajc mu, w zakresie dziaa
wskazanych w pkt I. A sentencji decyzji stosownie do treci art. 28 ust. 2 ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentw termin jego wykonania wynoszcy jeden
miesic. Zdaniem Prezesa Urzdu, termin ten jest wystarczajcy do wykonania
powyszych czynnoci. Przy jego wyznaczaniu zosta wzity pod uwag m.in. fakt,
i w toku postpowania Przedsibiorca dokona ustalenia listy wszystkich klientw jak
rwnie 30 dniowy termin na uprawomocnienie si decyzji.

Wobec powyszego orzeczono jak w punkcie I sentencji decyzji.

22

Obowizek skadania informacji o stopniu realizacji zobowizania

Stosownie do art. 28 ust. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
elementem obligatoryjnym decyzji zobowizujcej jest naoenie przez Prezesa UOKiK
na przedsibiorc obowizku skadania w wyznaczonym terminie informacji o stopniu
realizacji zobowizania, m.in. w formie sprawozdania z wykonania naoonego
zobowizania. Naoenie obowizku sprawozdawczego zwalnia Prezesa UOKiK
z koniecznoci monitorowania zachowa przedsibiorcy4, a pozwala skoncentrowa si
na efekcie kocowym realizacji zobowiza, jakim jest sprawozdanie.
Przedsibiorca powinien zatem wysa do swoich klientw wiadomo e-mail
o treci wskazanej w sentencji decyzji oraz zwrci wszystkim konsumentom, ktrzy
o to wystpi, wpacone wynagrodzenie. Po wykonaniu tych czynnoci Przedsibiorca
powinien przedoy Prezesowi UOKiK dokumenty powiadczajce wykonanie
zobowizania w postaci:
w zakresie zobowizania okrelonego w pkt I A. powyej, potwierdzenia
przesania wiadomoci e-mail o treci wskazanej w pkt I A. powyej do wszystkich
klientw przedsibiorcy w terminie jednego miesica od dnia uprawomocnienia
si niniejszej decyzji;
w zakresie zobowizania okrelonego w pkt I B. powyej, comiesicznych
informacji o liczbie otrzymanych wnioskw o zwrot wpaconych rodkw
pieninych i ich adresatach zawierajcych potwierdzone za zgodno
z oryginaem wydruki wiadomoci e-mail lub pism z wnioskami, oraz dokumentw
potwierdzajcych zwrcenie wpaconych rodkw pieninych tym konsumentom
w terminie do 7 dnia kolejnego miesica, przez okres 6 miesicy od dnia
uprawomocnienia si decyzji.
Wskazane powyej terminy s, w ocenie Prezesa UOKiK, wystarczajce
do skutecznej realizacji naoonego obowizku sprawozdawczego.

Wobec powyszego orzeczono jak w punkcie II sentencji decyzji.

Pouczenia
Stosownie do treci art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
w zwizku z art. 11 ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego i art. 47928 2 ustawy z dnia
17 listopada 1964 r. Kodeks postpowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz.
101 ze zm.; dalej: k.p.c.) od niniejszej decyzji przysuguje odwoanie do Sdu
Okrgowego w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, w terminie
4

D. Misik, [w:] T. Skoczny (red.), Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw. Komentarz. Warszawa 2009, s.1055.

23

miesica od dnia jej dorczenia, za porednictwem Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji

i Konsumentw Delegatury Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
w Warszawie.

z upowanienia Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
Zastpca Dyrektora Delegatury UOKiK w Warszawie
Justyna Radziewska

Otrzymuje:
1.

()

2.

a/a

24