You are on page 1of 4

ANNALES

UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKODOWSKA


LUBLIN - POLONIA
VOL.LX, SUPPL. XVI, 102 SECTIO D 2005

witokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach

ANNA FRANKIEWICZ

The level of social aid to patients being hospitalized


on the neurosurgery ward
Ocena poziomu wsparcia spoecznego u pacjentw hospitalizowanych
w oddziale neurochirurgii

Pojcie wsparcia spoecznego po raz pierwszy pojawio si w literaturze z zakresu zdrowia


psychicznego w latach 70-tych. .Jednak ju w latach 40-tych psychoterapeuta Carll Rouson Rogers
postawi zachowanie wspierajce w centrum teorii psychoterapii skoncentrowanej na osobie .W tym
samym czasie wzroso zainteresowanie wsparciem spoecznym wrd pielgniarek, kiedy to prof.
H.Radliska utosamia wsparcie z pomaganiem ,a do ostatnich lat gdy na Wydziale Akademii
Medycznej w Lublinie odbyy si dwie konferencje (Pielgnowanie a systemy spoecznego wsparcia
)-kwiecie 1991;Wsparcie spoeczne w zdrowiu i w chorobie-padziernik 1992. Dla potrzeb
pielgniarstwa wsparcie spoeczne rozumiane jest jako przywracanie pacjentowi potencjalnie
dostpnego wsparcia, ( 7 ) z jego naturalnych rde, wwczas, gdy z jakich powodw, sam nie moe
z nich skorzysta .
Potrzebuj go szczeglnie ludzie, ktrych choroba, cierpienie stao si czci ich ycia, a wic
osoby niesprawne, bd o ograniczonej sprawnoci, chorujcy przewlekle, z zaburzeniami
neurologicznymi jak i wyszych czynnoci nerwowych . Pacjenci ci czsto staj w obliczu wielu
problemw typu niepewnoci co do rokowania, czstych i dugotrwaych hospitalizacji itp. bez
pomocy innych nie s w stanie rozwiza takich problemw, dlatego wiadomie bd niewiadomie
szukaj wsparcia. Wanym jest zatem badanie poziomu wsparcia spoecznego, ktre otrzymuj chorzy
hospitalizowani w oddziaach neurochirurgii. Do bada wykorzystano standaryzowane narzdzie
,,Skal Wsparcia Spoecznego ( SWS ) opracowane i wstpnie zweryfikowane w praktyce
pielgniarskiej w 1997 r. Suy ono gwnie do pomiaru poziomu wsparcia spoecznego na potrzeby
pielgnowania. Celem pracy byo:
 ocena poziomu wsparcia spoecznego pacjentw hospitalizowanych w oddziale
neurochirurgii
 rodzaj wsparcia na ktry najczciej mog liczy pacjenci
 ocena zakresu dostpu pomocy profesjonalnej i nieprofesjonalnej

MATERIA I METODA
Badania przeprowadzono w II poowie 2004 roku , wrd pacjentw hospitalizowanych w
oddziale neurochirurgii Wojewdzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
Badaniami objto 52 osoby .Kryterium doboru pacjentw do bada byo: stan zdrowia
umoliwiajcy swobodn komunikacj chorego , zgoda pacjenta na udzia w badaniach, hospitalizacja
w oddziale neurochirurgii W badaniach wykorzystano narzdzie badawcze - Skala Wsparcia
Spoecznego (SWS), ktre pozwala oceni poziom dostpnego wsparcia spoecznego.

471
WYNIKI
Ponad poow badanych 53,8 % stanowiy osoby od 40-60 roku ycia i gwnie kobiety.
Najliczniejsz grup respondentw byy osoby zamieszkujce wie 38,5% i 27% due miasto.
Zdecydowana wikszo ankietowanych 71,2 % miaa wyksztacenie rednie, 15,4 % podstawowe, a
9,6 % wysze Prawie poowa badanych 42,3% to emeryci i rencici, a pidziesit procent to osoby
zatrudnione w tym 19,3 % na L4 .
W 53,8 % badanych byy to osoby funkcjonujce samodzielnie, a 46,2 % respondentw byo
zalenych od innych wymagajcy pomocy.
0%

54%
46%

Wykres 1.Zakres funkcjonowania pacjenta

Wikszo respondentw 71,2% % okrelaa swoje warunki materialne jako dobre lub przecitne,
a 14,4% trudne.Prawie w 100 % badani posiadali bardzo dobre kontakty z najbliszymi ,ktrzy ich
wspierali i odwiedzali podczas hospitalizacji. U ponad poowy badanych 55,8 % czas od rozpoznania
choroby to 3 m-ce, po 1,9% byy to osoby u ktrych rozpoznano chorob od 2 a nawet do 3lat temu i
powyej .Prawie wszyscy z badanych 90,4% byli hospitalizowani w oddziale neurochirurgii do 5
razy, a pozostay procent 10-20 razy. Wikszo respondentw, bo 57,7 % oczekiwalo rady i wsparcia
w sytuacjach trudnych od innych, 42,3 % radzili sobie sami .Poowa ankietowanych 52 % ocenia
poziom objaww niepodanych w czasie kuracji jako niezbyt uciliwe , 27 % bardzo uciliwe , a u
3,8% badanych objawy takie nie wystpuj .
Najczstsze wydarzenia yciowe towarzyszce ich chorobie w okresie ostatniego roku to: mier
czonka rodziny 7,7% ,kopoty finansowe 48,1, utrata pracy 1,9%, wypadek komunikacyjny, rozwd
7,7 ,zmiana miejsca zamieszkania 3,8% itp.
W 48,1 % ankietowanych aktualne leczenie to przyjmowanie lekw p/ blowych, w 40,3%
respondentw oczekiwao bd byo po zabiegu operacyjnym, chemioterapii.
Znaczny odsetek , bo a 88,6 % badanych nie czuo si chorymi, po 3,8 % czuli si chorzy i
akceptowali leczenie bd nie mieli jednoznacznej opinii o leczeniu. , pozostali badani nie mieli
jasnego pogldu na chorob i potrzeb leczenia . Wikszo badanych , bo a 94,3 % ocenio swoj
wspprac z zespoem terapeutycznym na poziomie dobrym , a 1,9 % zym .
94,3%
dobre
ze
zmienne
1,9% brak
0%
3,8%

Wykres.2 . Poziom wsppracy pacjenta z zespoem terapeutycznym


Ankietowani w 61,6% pochodzili z rodziny 2,3,4-pokoleniowej ,3,8% byy to rodziny 2-
pokoleniowe niepene. Prawie wszyscy respondenci 94,3% nie wymagali sprztu pielgnacyjno-
leczniczo-rehabilitacyjnego, 3,8% posiadao taki sprzt.W przypadku 48% badanych mogo zawsze
liczy na czas i pomoc rodziny, a dla 13,5% respondentw rodzina posiadaa czas do rzadko.

472
13,5% 0%
zawsze
czsto
niedugo
38,5%
48% nigdy
Wykres 3. Dyspozycyjno czasowa rodziny

W 61,6%badanych stwierdzio , i przez ca dob poniedziaku niedzieli mog liczy na pomoc


rodziny, ssiadw, przyjaci i inne osoby, a 17,2% badanym tak pomoc byo im trudno uzyska.
Tylko 38,5%ankietowanych mogo liczy na pomoc lekarsk , pielgniarsk przez ca dob od
poniedzialku niedzieli. Prawie taki sam odsetek ankietowanych 32,7% na pomoc lekarza czy
pielgniarki mogo liczy od poniedziaku niedzieli w okrelonych godzinach 8-13, a w 11,6%
trudno im byo uzyska takiej porady.
Tab. 1. Dostp pomocy profesjonalnej, a nieprofesjonalnej
W godz . W godz . Trudno
caa doba
7- 20 8- 13 uzyska RAZEM
Dostp pomocy pon-niedz.
pon-niedz pon-pit pomoc
N % N % N % N % N %
Nieprofesjo-
32 61,6 3 5,8 8 15,4 9 17,2 52 100
nalnej
Profesjonalnej 20 38,5 9 17,2 17 32,7 6 11,6 52 100

W 65,5% respondentw posiadao wikszo informacji o stanie wasnego zdrowia, a 1,9%


badanych nie posiadao takiej wiedzy, 27% wykorzystywao t wiedz w stosunku do siebie, ktra
pozwalaa im na samowspieranie, a take wspieranie innych osb

Tab. 2. Wydolno pacjenta i opiekuna


OPIEKUN
60 pkt. 45 pkt. 30 pkt. 15 pkt. 0 pkt.
Cakowita Czciowo Czciowa Zbdno
wydolno ograniczona wydolno zbdno wydolnoci
opiekucza opiekucza opiekuna wydolnoci opiekuczej
opiekuna 40,3 % opiekuczej opiekuna
opiekuna
32,7 7,7 % 19,3 %
7,7 % 9,6 % 46,1 % 36,6 %
Brak Czciowy Czcciowe Cakowita
wydolnoci brak ograniczona wydolno
pacjenta wydolnoci wydolno samoopiekucza
pacjenta pacjenta pacjenta
0 pkt. 15 pkt. 30 pkt. 45 pkt. 60 pkt.
PACJENT
Analizujc powysz tabel mona stwierdzi, i 36,6% badanych posiadao cakowit
samodzielno, a 7,7% ankietowanych wymagao udzielania rad , wskazwek i motywowania do
samoopieki. W 19,3% respondentw opiekun by zbdny, 40,3% badanych wymagao wykonywania
niektrych czynnoci przez opiekuna, w przypadku 32,7% badanych wikszo czynnoci wykonywa
opiekun Tab. 3. Poziom wsparcia spoecznego
Poziom Poziom Poziom rednio Poziom
RAZEM
wysoki rednio wysoki niski niski
N % N % N % N % N %
1 1,9 21 40,3 28 53,8 2 3,8 52 100

473
Z tabeli 5 wynika , i wsparcie spoeczne pacjentw w oddziale neurochirurgii zawierao si na
poziomie rednio niskim 53,8%, a niewiele mniej, bo w 40,3% badanych na poziomie rednio wysokim

WNIOSKI
1. Poziom wsparcia spoecznego chorych hospitalizowanych w oddziale neurochirurgii zawiera si na
poziomie rednio niskim.(53,8%)
2. Chorzy zawsze mog liczy na pomoc rodziny , ssiadw , przyjaci.(61,6%)
3. Pomoc profesjonaln pacjenci mog uzyska jedynie w okrelonych godzinach i dniach tygodnia
4. Chorzy oczekuj rady , wsparcia od innych osb w rozwizywaniu swoich problemw zdrowotnych
5. Pacjenci posiadaj informacje na temat wasnego stanu zdrowia , ktre do czsto pozwalaj im na
samowspieranie, a take wspieranie innych osb.

PIMIENNICTWO
1. Bizo Z.i wsp. Ocena otoczenia i oparciaspoecznego wedug Zdzislawa Bizonia. Opis metody i jej
zastosowania.Psychiatria Polska 2001 , TOM XXXV , nr.4 s. 617-634
2. Kawczyska Butrym Z. (red.)Wsparcie spoeczne w zdrowiu i w chorobie . Centrum Metodyczne
Doskonalenia Nauczycieli redniego Szkolnictwa Medycznego, Warszawa 1994
3. Kawczyska Butrym Z.(red.) Diagnoza pielgniarska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa
1999, s. 222-231
4. Kmiecik Baran K. Skala wsparcia spoecznego. Teorie i waciwoci psychometryczne . Przegld
Psychologiczny 1995, TOM 38 , nr.1/2,s. 201-214
5. Pommersbach J. Wsparcie spoeczne a choroba. Przegld Psychologiczny 1988,TOM XXXI , nr.2
6. Woowcka L. (red.) Znaczenie wsparcia spoecznego w praktyce pielgniarskiej . Postpy
Pielgniarstwa i Promocji Zdrowia. Akademia Medyczna im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 1997,
Cz XI, s. 36-41
7. Zarzycka D. Pomiar wsparcia spoecznego w opiece nad pacjentem hospitalizowanym. Pielgniarstwo
Polskie 1999, nr. 9-10, s. 97-104
STRESZCZENIE
Kada choroba przyczyniajca si do zaburze neurologicznych jak i wyszych czynnoci nerwowych
wie si z koniecznoci przystosowania pacjenta do nowej sytuacji yciowej. To pociga za sob zmiany
w funkcjonowaniu pacjenta w ukadach rodzinnych oraz aktywnoci w rodowisku zawodowym i
spoecznym. Istotnym jest zatem badanie poziomu wsparcia , ktre jednostka uzyskuje bdc
hospitalizowan w oddziale neurochirurgii. Celem pracy bya prba odpowiedzi na pytania:
 Na jakim poziomie pacjenci hospitalizowani w oddziale neurochirurgii otrzymuj wsparcie spoeczne?
 Na jakiego rodzaju wsparcie najczciej mog liczy?
Badania przeprowadzono w II poowie 2004 r. w grupie 52 osb hospitalizowanych w oddziale
neurochirurgii Wojewdzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach . Do bada wykorzystano standaryzowane
narzdzie Skal Wsparcia Spoecznego (SWS) suce ocenie
dostpnego wsparcia spoecznego. Przeprowadzone badania wykazay , e poziom wsparcia spoecznego
zawiera si w zdecydowanej wikszoci na poziomie rednio niskim.

SUMMARY
Every disease causing neurological and higher neural functions disturbances relates with the patients
necessity to adapt to a new life situation. This in turn connects with some changes in patients functioning in
family relations and activities in social and work habitat.
Therefore essential is the level of aid obtained by the subject while being hospitalized on the neurosur-
gery ward. The aim of the research was a attempt to answer to the questions:
 What is the level of social aid to patients hospitalized on neurosurgery wards.
 What sorts of help can the patients predominatingly count on.
The research was conducted in the second half of 2004 year, among a group of 52 sick individuals hos-
pitalized on neurosurgery ward of Wojewdzki Szpital Zespolony in Kielce. In the research was used a
standarizated tool: Scale of Social Aid (Skala Wsparcia Spoecznego SWS) serving to estimate available
social aid.The research revealed, that the level of social aid in majority encloses on the middle-high level.

474

You might also like