You are on page 1of 52

Prezes Urzdu Ochrony

Konkurencji i Konsumentw
Marek Niechcia

DDK-61-7/14/AH/AK/MN
Warszawa, 30 grudnia 2016 r.

Wersja jawna
(tajemnice przedsibiorstwa i inne informacje prawnie chronione oznaczono [***])

DECYZJA Nr DDK 26/2016

I.
Na podstawie art. 26 ust. 1 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r.
o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) w zw. z art. 7
ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1634) w zw. z art. 3 ustawy z dnia
10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy
Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 945), po przeprowadzeniu
postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, Prezes
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw uznaje za praktyk naruszajc zbiorowe
interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego
2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw, dziaanie Orange Polska Spka Akcyjna
z siedzib w Warszawie, polegajce na automatycznym przeduaniu umw o wiadczenie
usug telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony w umowy na kolejny czas
oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta, co stanowi
nieuczciw praktyk rynkow w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r.
o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. nr 171, poz. 1206 ze zm.)
oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentw i nakazuje zaniechanie jej stosowania.

II.
Na podstawie art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji
i konsumentw (Dz. U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) w zw. z art. 7 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015
r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz niektrych innych ustaw
(Dz. U. z 2015 r., poz. 1634) w zw. z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania
cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 945), po przeprowadzeniu postpowania w sprawie
praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, Prezes Urzdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw nakada na Orange Polska Spka Akcyjna z siedzib
w Warszawie:
1. rodek usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw
w postaci obowizku zwrotu grupie konsumentw wyodrbnionej spord konsumentw
dotknitych praktyk, o ktrej mowa w pkt I niniejszej decyzji, jako:

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 1
a) konsumenci, ktrzy na dzie 8 maja 2014 r. byli stronami umw o wiadczenie
usug telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony z Orange Polska S.A.
przewidujcych automatyczne przeduenie umowy na kolejny czas oznaczony
w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta,
oraz
b) konsumenci, ktrzy w okresie od dnia 9 maja 2014 r. do dnia 14 maja 2014 r.
stali si stronami umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych na czas
oznaczony z Orange Polska S.A. przewidujcych automatyczne przeduenie
umowy na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania
ze strony konsumenta,
i umowy te w obu przypadkach (a i b) - przed zadziaaniem mechanizmu
automatycznego przeduenia umowy na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku
aktywnego dziaania ze strony konsumenta - nie zostay od dnia 15 maja 2014 r.
zmienione za porednictwem strony internetowej lub w salonie Orange Polska
S.A. lub od dnia 1 czerwca 2016 r. - za porednictwem infolinii Orange Polska
S.A.
oraz
c) konsumenci, ktrzy w okresie od dnia 15 maja 2014 r. do dnia 31 maja 2016 r.
stali si stronami umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych na czas
oznaczony z Orange Polska S.A. przewidujcych automatyczne przeduenie
umowy na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania
ze strony konsumenta, a do ww. zawarcia lub zmiany umowy doszo
za porednictwem infolinii Orange Polska S.A., i umowy te - przed zadziaaniem
mechanizmu automatycznego przeduenia umowy na kolejny czas oznaczony
w sytuacji braku dziaania ze strony konsumenta - nie zostay zmienione
za porednictwem strony internetowej, w salonie lub od dnia 1 czerwca 2016 r.
- za porednictwem infolinii Orange Polska S.A.,
w stosunku do ktrych do dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji - nastpio
automatyczne przeduenie umowy na kolejny czas oznaczony,
i ktrzy na skutek rozwizania umowy przez Orange Polska S.A. z winy abonenta
lub jej rozwizania przez abonenta przed upywem okresu, na jaki umowa zostaa
przeduona, zostali obcieni obowizkiem zwrotu przyznanej ulgi w rozumieniu
art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz. U.
z 2016 r., poz. 1489 ze zm.) i obowizek ten wykonali,
uiszczonych z tego tytuu kwot po zgoszeniu przez konsumentw stosownego dania
wzgldem Spki w terminie nie pniej ni w dniu przypadajcym na dzie upywu
4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji
wraz ze wskazaniem przez konsumenta sposobu realizacji przez Orange Polska S.A.
zwrotu (przelewem bankowym lub przekazem pocztowym), w terminie 2 (dwch)
miesicy od zgoszenia si poszczeglnych konsumentw;
2. rodek usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw
w postaci obowizku poinformowania konsumentw, o ktrych mowa w pkt II.1
niniejszej decyzji o przysugujcych im uprawnieniach poprzez:
a) skierowanie do wymienionej grupy konsumentw pisemnej informacji
o przysugujcych im uprawnieniach oraz czynnociach, jakie musi podj

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 2
konsument w celu ich realizacji wraz ze wskazaniem daty dziennej ostatniego dnia
terminu, w ktrym czynnoci te naley podj, tj. daty przypadajcej na dzie
upywu 4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji,
w terminie 2 (dwch) miesicy od daty uprawomocnienia si przedmiotowej
decyzji;
b) publikacj na koszt Orange Polska S.A., na stronie internetowej tego
przedsibiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa
www.orange.pl) w terminie 2 (dwch) tygodni od daty uprawomocnienia si
przedmiotowej decyzji informacji o przysugujcych wymienionej grupie
konsumentw uprawnieniach oraz czynnociach, jakie musi podj konsument
w celu ich realizacji wraz ze wskazaniem daty dziennej ostatniego dnia terminu,
w ktrym czynnoci te naley podj, tj. daty przypadajcej na dzie upywu
4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji, w ten
sposb, e odnonik do komunikatu powinien zosta umieszczony na stronie
gwnej oraz utrzymywany na przedmiotowej stronie internetowej przez okres
4 (czterech) miesicy od daty opublikowania na stronie internetowej;
3. rodek usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw
w postaci obowizku zaniechania wobec konsumentw, o ktrych mowa w pkt II.1 a-c
niniejszej decyzji, w stosunku do ktrych do dnia uprawomocnienia si niniejszej
decyzji - nastpio automatyczne przeduenie umowy na kolejny czas oznaczony,
i ktrzy na skutek rozwizania umowy przez Orange Polska S.A. z winy abonenta lub
jej rozwizania przez abonenta przed upywem okresu, na jaki umowa zostaa
przeduona, zostali obcieni obowizkiem zwrotu przyznanej ulgi w rozumieniu art.
57 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz. U. z 2016 r.,
poz. 1489 ze zm.),
i ktrzy tego obowizku nie wykonali, dochodzenia tego roszczenia w terminie
1 (jednego) miesica od uprawomocnienia si decyzji;
4. rodek usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw
w postaci obowizku poinformowania konsumentw, o ktrych mowa w pkt II.3
o zaniechaniu dochodzenia wobec ww. grupy konsumentw przedmiotowego roszczenia
poprzez:
a) skierowanie do wymienionej grupy konsumentw pisemnej informacji
o zaniechaniu dochodzenia wobec ww. konsumentw przedmiotowego roszczenia
w terminie 2 (dwch) miesicy od daty uprawomocnienia si przedmiotowej
decyzji;
b) publikacj na koszt Orange Polska S.A., na stronie internetowej tego
przedsibiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa
www.orange.pl) w terminie 2 (dwch) tygodni od daty uprawomocnienia si
przedmiotowej decyzji informacji o zaniechaniu dochodzenia wobec ww. grupy
konsumentw przedmiotowego roszczenia w ten sposb, e odnonik
do komunikatu powinien zosta umieszczony na stronie gwnej oraz
utrzymywany na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 4 (czterech)
miesicy od daty opublikowania na stronie internetowej;
5. rodek usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw
w postaci obowizku umoliwienia konsumentom, o ktrych mowa w pkt II.1 a-c
niniejszej decyzji, w stosunku do ktrych - do dnia uprawomocnienia si niniejszej

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 3
decyzji - nastpio automatyczne przeduenie umowy o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych zawartej na czas oznaczony w umow na kolejny czas oznaczony,
i ktrzy na skutek zadziaania opisanego mechanizmu - na dzie uprawomocnienia
niniejszej decyzji w dalszym cigu pozostaj stronami tych umw, wypowiedzenia tych
umw bez obowizku zwrotu przyznanej przy przedueniu umowy ulgi w rozumieniu
art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne w terminie nie
pniej ni w dniu przypadajcym na dzie upywu 4 (czterech) miesicy od dnia
uprawomocnienia si niniejszej decyzji ;
6. rodek usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw
w postaci obowizku poinformowania konsumentw, o ktrych mowa w pkt II.5.
o przysugujcych im uprawnieniach poprzez:
a) skierowanie do wymienionej grupy konsumentw pisemnej informacji
o przysugujcych im uprawnieniach oraz czynnociach, jakie musi podj
konsument w celu ich realizacji, wraz ze wskazaniem daty dziennej ostatniego
dnia terminu, w ktrym czynnoci te naley podj, tj. daty przypadajcej
na dzie upywu 4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej
decyzji, w terminie 2 (dwch) miesicy od daty uprawomocnienia si
przedmiotowej decyzji;
b) publikacj na koszt Orange Polska S.A., na stronie internetowej tego
przedsibiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa
www.orange.pl) w terminie 2 (dwch) tygodni od daty uprawomocnienia si
przedmiotowej decyzji informacji o przysugujcych wymienionej grupie
konsumentw uprawnieniach oraz czynnociach, jakie musi podj konsument
w celu ich realizacji wraz ze wskazaniem daty dziennej ostatniego dnia terminu,
w ktrym czynnoci te naley podj, tj. daty przypadajcej na dzie upywu
4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji, w ten
sposb, e odnonik do komunikatu powinien zosta umieszczony na stronie
gwnej oraz utrzymywany na przedmiotowej stronie internetowej przez okres
4 (czterech) miesicy od daty opublikowania na stronie internetowej,
7. obowizek publikacji niniejszej decyzji w wersji jawnej (tj. bez informacji
stanowicych tajemnic przedsibiorstwa lub innych informacji prawnie chronionych,
w tym danych osobowych) w caoci, na koszt Orange Polska S.A., na stronie
internetowej tego przedsibiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona
internetowa www.orange.pl), w terminie 2 (dwch) tygodni od daty uprawomocnienia
si przedmiotowej decyzji, w ten sposb, e odnonik do treci decyzji powinien zosta
umieszczony na stronie gwnej oraz utrzymywania jej na przedmiotowej stronie
internetowej przez okres 4 (czterech) miesicy od daty opublikowania na stronie
internetowej.

III.
Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji
i konsumentw w zw. z art. 7 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw oraz niektrych innych ustaw w zw. z art. 3 ustawy z dnia
10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy
Kodeks postpowania cywilnego, Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 4
nakada na Orange Polska Spka Akcyjna z siedzib w Warszawie, patn do budetu
pastwa, kar pienin w wysokoci:
- 28 630 372, 00 z (sownie: dwadziecia osiem milionw szeset trzydzieci tysicy
trzysta siedemdziesit dwa zote 0/100) z tytuu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art.
24 ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy ochronie konkurencji i konsumentw w zakresie opisanym
w pkt I rozstrzygnicia niniejszej decyzji;

IV.
Na podstawie art. 77 ust. 1 w zw. z art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentw w zw. z art. 7 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz niektrych innych ustaw w zw. z art. 3
ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego oraz na podstawie art. 263 1 i art. 264 1
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (Dz. U.
z 2016 r., poz. 23 t.j. z pn. zm.) w zwizku z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw, obcia si Orange Polska Spka Akcyjna z siedzib w Warszawie
kosztami postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw
oraz zobowizuje si tego przedsibiorc do zwrotu Prezesowi Urzdu Ochrony Konkurencji
i Konsumentw kosztw postpowania w kwocie 84,70 z (sownie: osiemdziesit cztery
zote 70/100) w terminie 14 (czternastu) dni od daty uprawomocnienia si niniejszej
decyzji.

Uzasadnienie

Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw (dalej rwnie jako: Prezes Urzdu),
przeprowadzi postpowanie wyjaniajce w sprawie wstpnego ustalenia,
1
czy Telekomunikacja Polska S.A. (obecnie Orange Polska S.A. ) z siedzib w Warszawie,
dopucia si naruszenia przepisw uzasadniajcego wszczcie postpowania w sprawie
zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw lub naruszenia
chronionych prawem interesw konsumentw uzasadniajcego podjcie dziaa
okrelonych w odrbnych ustawach, w zwizku ze stosowaniem praktyki polegajcej
na automatycznym przeduaniu umw zawartych na czas oznaczony w kolejny czas
oznaczony (sygn. akt DDK-405-85/13/AH; k. 1). Postpowanie zostao wszczte w zwizku
ze skargami konsumentw.
Ustalenia dokonane w toku postpowania wyjaniajcego oraz zgromadzony w sprawie
materia dowodowy uzasadniay wszczcie postpowania w sprawie praktyk naruszajcych
zbiorowe interesy konsumentw, w zwizku z czym w dniu 8 maja 2014 r. Prezes Urzdu
postanowi o wszczciu postpowania w sprawie stosowania przez Orange Polska S.A.
z siedzib w Warszawie (dalej rwnie jako: Orange, Orange Polska Spka, OPL)
praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, o ktrych mowa w art. 24 ust. 2
pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. Nr 50,
poz. 331 ze zm., dalej rwnie jako: ustawa, uokik), polegajcych na automatycznym
przeduaniu umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony

1
W dniu 31 grudnia 2013 r. dokonano wpisu do rejestru KRS nr 47 zmieniajc dane w zakresie firmy, pod ktr
Spka prowadzi dziaalno w ten sposb, e w rubryce I dziau I wykrelono Telekomunikacja Polska Spka
Akcyjna i wpisano Orange Polska Spka Akcyjna (Monitor Sdowy i Gospodarczy nr 4/2014 (4383), poz. 2625).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 5
w umowy na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony
konsumenta, co mogo stanowi nieuczciw praktyk rynkow w rozumieniu art. 4 ust. 1
ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym
(Dz. U. nr 171, poz. 1206 ze zm.) oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentw (sygn. akt
DDK-61-7/14/AH; k. 27).
Postanowieniem z dnia 8 maja 2014 r. (k. 27) Prezes Urzdu wczy do materiau
dowodowego okrelone dokumenty zgromadzone w toku postpowania wyjaniajcego oraz
postanowieniem z dnia 6 grudnia 2016 r. (k. 281) - zaliczy w poczet dowodw
w przedmiotowym postpowaniu przykadowe pisma konsumentw oraz innych organw
i instytucji zajmujcych si ochron konsumentw, ktre wpyny do Urzdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw oraz dotyczyy dziaalnoci Orange w zakresie kwestionowanej
w niniejszym postpowaniu praktyki.
W celu dokonania ustale stanu faktycznego sprawy Prezes Urzdu wzywa Spk w toku
prowadzonego postpowania do przekazania danych informacji i dokumentw, a take
do przekazania stanowiska w sprawie w pismach z dnia: 8 maja 2014 r., 12 wrzenia
2014 r., 26 listopada 2014 r., 6 marca 2015 r., 7 marca 2016 r., 7 wrzenia 2016 r.,
12 padziernika 2016 r., 8 listopada 2016 r. oraz 9 grudnia 2016 r.
Spka przekazaa dane informacje i dokumenty oraz stanowisko w sprawie w pismach
z dnia: 26 maja 2014 r., 1 padziernika 2014 r., 12 grudnia 2014 r., 23 marca 2015 r.,
24 marca 2016 r., 6 kwietnia 2016 r., 2 czerwca 2016 r., 21 wrzenia 2016 r.,
24 padziernika 2016 r., 12 listopada 2016 r., 22 listopada 2016 r. (2 pisma), 1 grudnia
2016 r., 16 grudnia2 2016 r., 20 grudnia 2016 r., 22 grudnia 2016 r. oraz 28 grudnia 2016 r.
W toku postpowania, dnia 27 kwietnia 2016 r. oraz dnia 4 listopada 2016 r., w siedzibie
Urzdu odbyy si spotkania pomidzy przedstawicielami Spki a przedstawicielami
Prezesa Urzdu, majce na celu wyjanienie pojawiajcych si wtpliwoci Spki
oraz stanowiska Prezesa Urzdu. Przebieg spotka zosta utrwalony w notatkach
subowych z dnia 27 kwietnia 2016 r. (k. 128) oraz 10 listopada 2016 r. (k. 275).
W odpowiedzi na wszczcie postpowania wyjaniajcego, pismem z dnia 1 padziernika
2013 r. (k. 5), Spka wyjania, e w jej ocenie przyjte rozwizanie uzna mona nie
tylko za zgodne z obowizujcym prawem (), ale take za rozwizanie korzystne
z punktu widzenia konsumenta, z uwagi na zachowanie promocyjnej ceny waciwej
dla umowy zawartej na czas oznaczony.
Spka wskazaa: Cena (obniona cena abonamentowa) wskazana jest w regulaminie
promocji. Nawet jeeli abonent nie pamita warunkw regulaminu promocji, to cena,
a zatem wysoko kwoty wskazanej do zapaty po przedueniu umowy nie jest dla niego
zaskoczeniem. Abonent nie musi zatem pamita, kiedy koczy mu si pierwotny okres
umowy, bo nie oznacza to rozpoczcia korzystania z usug na warunkach standardowej
oferty, czyli najczciej za wysz cen (). Abonent powinien pamita i zapewne bdzie
pamita o dacie kocowej pierwotnego okresu umowy tylko w przypadku, gdy bdzie
zainteresowany now ofert promocyjn lub sta ofert specjaln () albo w przypadku,
gdy bdzie chcia zakoczy wspprac z TP (obecnie Orange przyp. wasny).
Pismem z dnia 29 listopada 2013 r. Spka, odnoszc si do stanowiska Prezesa Urzdu
kwestionujcego stosowany przez ni model przeduania umowy jako mogcy stanowi
nieuczciw praktyk rynkow, podtrzymaa swoje stanowisko wskazujc, e w jej ocenie
obecny (obowizujcy do 15 maja 2014 r. przyp. wasny) proces przeduania umw

2 Na skutek omyki pisarskiej, jako dat pisma, Spka wskazaa 16 listopada 2016 r.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 6
na kolejny czas okrelony jest korzystny dla klientw i zapewnia im pena wiedz
o warunkach przedue, poniewa postanowienia dotyczce tych warunkw znajduj si
w umowach klienckich (k. 12).
Pismem z dnia 12 grudnia 2014 r. (k. 70), majc na uwadze stanowisko Prezesa Urzdu,
Spka wniosa o wydanie w niniejszej sprawie decyzji w trybie art. 28 uokik. Po wyraeniu
przez Spk woli zoenia propozycji zobowizania, jeszcze przed formalnym jej
sformuowaniem, Prezes Urzdu wskaza, e dokonanie zmiany postanowie umw
dotyczcych moliwoci automatycznego przeduenia umowy zawartej na czas oznaczony
w kolejn umow zawart na czas oznaczony w sytuacji braku wyraenia przez abonenta
innego owiadczenia woli oraz zaproponowane przez Spk rozwizania, w ramach ktrych
nowi konsumenci oraz konsumenci przeduajcy umow mog okreli swoje preferencje
co do sposobu przeduenia umowy na etapie skadania zawierania umowy we wszystkich
kanaach sprzeday zmierzaoby do zaniechania dziaa kwestionowanych
w przedmiotowym postpowaniu (k. 62).
W pimie z dnia 23 marca 2015 r. (k. 77) Spka sformuowaa zobowizanie, w ramach
ktrego zadeklarowaa:
1. wobec dotychczasowych klientw bdcych konsumentami, ktrzy na etapie skadania
zamwienia na umow albo w ramach procesu utrzymaniowego nie byli informowani
o moliwoci dokonania wyboru odnonie przeduenia umowy, a tym samym
postanowienie o automatycznym przedueniu umowy zostao wskazane w ich umowie
z automatu, a nie zgodnie z ich wyranym wyborem sposobu przeduenia warunkw
umowy, tj. klientom, ktrzy zawarli umow z OPL przed dniem 15 maja 2014 roku
i umowa ta nie zostaa po tym terminie zmieniona zmian tych umw w trybie
art. 60a ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 60a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo
telekomunikacyjne (Dz. U. 2014 r. poz. 243 - j.t. ze zm., dalej: Pt), tj. poprzez
poinformowanie tych abonentw na co najmniej miesic przed wejciem tych zmian
w ycie o planowanych zmianach i o moliwoci wypowiedzenia umowy z powodu braku
ich akceptacji z zachowaniem dotychczasowego (przewidzianego w umowie) okresu
wypowiedzenia ze wskazaniem, e wprowadzenie zmian wynika z koniecznoci
usunicia przez Spk niedozwolonych postanowie umownych, a wypowiedzenie
umowy przez konsumenta nastpowa bdzie na podstawie art. 60a ust. 3 pkt 1 ustawy
Prawo telekomunikacyjne z koniecznoci zwrotu przez abonenta ulgi przyznanej
abonentowi przy zawieraniu umowy pomniejszonej o proporcjonaln jej warto
za okres od zawarcia umowy do dnia jej rozwizania, o ile konsumenci uzyskali tak
ulg. Zmiana umw zostanie dokonana poprzez wyrane w nich wskazanie, e w trakcie
trwania umowy konsument moe w dowolnej formie zoy owiadczenie o braku woli
przeksztacania umowy w kolejny czas oznaczony albo o woli przeksztacenia jej na czas
nieoznaczony albo o woli rozwizania umowy z upywem okresu jej obowizywania.
2. wobec konsumentw zawierajcych now umow z Orange Polska S.A
lub przeduajcych dotychczasowe umowy do informowania konsumentw
o moliwoci wyboru sposobu przeduenia umowy (tj. przeduenia na czas okrelony,
przeduenia na czas nieokrelony, wyganicia) bezporednio we wszystkich kanaach
dystrybucji z zastrzeeniem, e w przypadku skadania zamwienia na stronie
internetowej Orange Polska S.A. klient otrzyma informacj o moliwoci wybrania
wariantu wyganicia umowy ze wskazaniem, e moe tego dokona telefonicznie bd
w dowolnym salonie Orange.
Pismem z dnia 7 marca 2016 r. (k. 85) Prezes Urzdu, majc na uwadze docierajce
do niego sygnay od konsumentw oraz instytucji zajmujcych si ochron konsumentw,

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 7
wyrazi swoje wtpliwoci co do zasadnoci przyjcia zobowizania w ksztacie
zaproponowanym przez Spk oraz wezwa Orange do przekazania dodatkowych
materiaw i informacji. W ocenie Prezesa Urzdu, analiza przekazanych materiaw
rodzia podejrzenia co do braku efektywnoci rozwizania zadeklarowanego przez Spk
jako ju wdroonego, tj. wprowadzenia od 15 maja 2014 r. do procesw obsugi staej
praktyki informowania konsumentw o moliwoci wyboru przez nich sposobu przeduenia
umowy poprzez przeduenie umowy na czas okrelony lub nieokrelony. Tym samym,
w ocenie Prezesa Urzdu, zasadne stao si podejrzenie, e to samo rozwizanie,
rozszerzone o moliwo wyboru wyganicia umowy wraz z kocem okresu promocji,
nawet po zobowizaniu Spki do jego stosowania przez Prezesa Urzdu w wydanej decyzji
(pkt 2 zobowizania), rwnie moe nie by skutecznie realizowane.
Majc na uwadze powysze, Prezes Urzdu wskaza na zasadno ponownego
zweryfikowania treci zobowizania, tak aby jego realizacja gwarantowaa efektywne
zakoczenie naruszenia oraz usunicia jego skutkw (k.128). Pismem z dnia 2 czerwca
2016 r. (k. 129) Spka owiadczya, e zoone przez ni zobowizanie pozostaje aktualne
i e nie wyraa woli jego modyfikacji. Dodatkowo Spka wskazaa, e w jej ocenie
nieprawidowoci dostrzeone przez Prezesa Urzdu nie maj charakteru systemowego, ale
wynikaj jedynie z tzw. bdw ludzkich, wobec czego celem ich eliminacji
po spotkaniu 27 kwietnia 2016 r. podja szereg dziaa majcych na celu popraw
procesw sprzedaowych obowizujcych w Spce, w tym w zakresie dotyczcym wyboru
sposobu przeduenia umowy.
Majc na uwadze ustalenia poczynione na podstawie zgromadzonego w sprawie materiau
dowodowego oraz wynikajce z tego konkluzje co do efektywnoci podejmowanych
dotychczas przez Spk dziaa w zakresie zaniechania kwestionowanej w postpowaniu
praktyki, pismem z dnia 7 wrzenia 2016 r. (k. 163) Prezes Urzdu poinformowa Spk,
e tre zobowizania przedstawiona w toku niniejszego postpowania nie moe zosta
uznana za zmierzajc do zakoczenia naruszenia lub usunicia jego skutkw, wobec czego
nie przewiduje jego uwzgldnienia.
W odpowiedzi na wezwanie Prezesa Urzdu, pismem z dnia 21 wrzenia 2016 r. (k. 166),
Spka wskazaa, e powtrnie przystpia do rewizji propozycji zobowiza moliwych
do zoenia w niniejszym postpowaniu i w ich efekcie, pismem z dnia 24 padziernika
2016 r. (k. 247), przedstawia zmodyfikowan propozycj dziaa majcych na celu
w ocenie Spki zakoczenie oraz usunicie skutkw zarzucanego przez Prezesa Urzdu
naruszenia. Spka zadeklarowaa nastpujce rozwizania:
1. w stosunku do konsumentw, ktrzy zawarli umowy/aneksy przed 15 maja 2014 r. i nie
przeduyli ich po tej dacie podtrzymanie propozycji zobowizania wyraonego w pkt 1
pisma Spki z dnia 23 marca 2015 r.;
2. w stosunku do konsumentw-abonentw Spki, ktrzy zawarli umowy/aneksy
po 15 maja 2014 r. doinformowanie abonentw-klientw Spki o ich sposobie
przeduenia umowy poprzez wystosowanie do nich wraz z faktur informacji
o nastpujcej treci: Przypominamy, e zgodnie z Pastwa umow, po zakoczeniu
okresu promocyjnego umowa ta przeduy si automatycznie na dalszy czas okrelony,
chyba e zdecyduj Pastwo o zmianie sposobu jej przeduenia. Szczegy w umowie.
W razie wtpliwoci prosimy o kontakt pod numerem XXX XXX XXX lub wizyt w salonie
Orange.;

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 8
3. wsplne zobowizanie w stosunku do konsumentw, okrelonych w pkt 1 i 2 tj.
konsumentw, ktrym umowa przeduya si na zasadach APU3, a nie zosta wobec nich
speniony obowizek informacyjny zrezygnowanie z prawa do dania zwrotu ulg, jakie
w okresie po przedueniu umowy s przyznawane konsumentowi - abonentowi Spki
poprzez odpowiednie uksztatowanie procesu reklamacyjnego, tj.:
a) dla klientw, ktrzy zawarli umow/aneks przed 15 maja 2014 r. reklamacje
dotyczce zwrotu ulg w zwizku z rozwizaniem umowy w okresie APU bd
zaatwiane pozytywnie w okresie APU od poinformowania konsumentw
o zmianie umowy w sposb okrelony w pkt 1 propozycji zobowizania wyraonego
w pimie z dnia 23 marca 2015 r.;
b) dla klientw, ktrzy zawarli umow/aneks po 15 maja 2014 r. i ktrym umowa
przynajmniej raz si przeduya na zasadach APU reklamacje dotyczce zwrotu
ulg w zw. z rozwizaniem umowy w okresie APU bd zaatwiane pozytywnie, jeeli
z odsuchanej rozmowy sprzedaowej lub z owiadczenia sprzedawcy zawierajcego
umow z klientem wynika, e klient nie zosta zapytany o sposb przeduenia
umowy lub nie bya moliwa weryfikacja, czy klient zosta odpytany o sposb
przeduenia umowy;
4. zobowizanie w stosunku do przyszych klientw, tj. wobec konsumentw zawierajcych
now umow z Orange Polska S.A. lub przeduajcych dotychczasowe umowy -
podtrzymanie propozycji zobowizania wyraonego w pkt 2 pisma Spki z dnia 23 marca
2015 r.;
5. zobowizanie w stosunku do przyszych klientw, tj. wobec konsumentw zawierajcych
now umow z Orange Polska S.A lub przeduajcych dotychczasowe umowy
umieszczenie w wycigu do umowy/aneksu oraz w potwierdzeniu wysyanym
do klientw w ramach bezaneksowej zmiany umowy (BZU4) w przejrzystej formie
informacji, e wybr opcji APU wie si z moliwoci dania przez Spk zwrotu ulg
przyznanych w okresie przeduenia.
Pismem z dnia 8 listopada 2016 r. (k. 253) Prezes Urzdu zgosi uwagi co do powyszych
propozycji oraz wskaza, e podtrzymuje swoje stanowisko zaprezentowane na spotkaniach
27 kwietnia 2016 r. i 4 listopada 2016 r. (k. 275) w zakresie koniecznoci uwzgldnienia
w treci zobowizania sytuacji byych konsumentw-abonentw Spki, ktrzy ponieli
skutki kwestionowanej praktyki, co jest szczeglnie istotne w kontekcie dugotrwaoci
praktyki Spki, ktra nie ulega zadeklarowanym zmianom w maju 2014 r., lecz
kontynuowana bya do 31 maja 2016 r. Ponadto Prezes Urzdu wyrazi swoj wtpliwo
co do celowoci zobowizania wyraonego w pkt 3, tj. uzaleniania uznania reklamacji
odnonie zasadnoci naoenia obowizku zwrotu ulgi w zwizku z przedterminowym
rozwizaniem przeduonej umowy od jednostronnego owiadczenia sprzedawcy w zakresie
spenienia przez niego obowizkw wynikajcych z koniecznoci zapytania konsumenta
o sposb wyboru przeduenia umowy. Prezes Urzdu wskaza, e ujawnione rozbienoci
interpretacyjne co do transkrypcji rozmw utrzymaniowych prezentowanych na spotkaniu
w siedzibie Urzdu dnia 27 kwietnia 2016 r. rodz podejrzenia, e rwnie odsuch
rozmowy sprzedaowej dokonywany wycznie przez Spk moe nie by miarodajny

3
Automatyczne Przeduenie Umowy na kolejny czas oznaczony.
4
W tzw. procesie utrzymaniowym Spka przewiduje mechanizm zmiany umowy w trybie przewidzianym
w ustawie Prawo telekomunikacyjne, tzn. telefonicznie, bez przesyania aneksu, a jedynie z przesaniem
potwierdzenia dokonania zmiany (BZU Bezaneksowa Zmiana Umowy).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 9
dla stwierdzenia, czy umoliwienie konsumentowi wyboru w zakresie sposobu przeduenia
umowy byo realne.
Pismem z dnia 22 listopada 2015 r. (k. 267) Spka wskazaa, e - w jej ocenie -
oczekiwania Prezesa Urzdu wydaj si nieproporcjonalne do zarzucanego Spce
naruszenia, zarwno w wietle przepisw majcych zastosowanie w niniejszej sprawie
(art. 28 uokik w brzmieniu aktualnym na dzie wszczcia postpowania jako przesank
wydania decyzji zobowizujcej wymienia jedynie podjcie lub zaniechanie okrelonych
dziaa zmierzajcych do zapobieenia tym naruszeniom), jak i ciaru zarzucanej Spce
praktyki.
Jednoczenie, majc na wzgldzie uwagi Prezesa Urzdu, Spka zaproponowaa
nastpujce modyfikacje propozycji zobowizania:
ad pkt 1. i 2. wysanie do wszystkich konsumentw-abonentw Spki, ktrzy zawarli
umowy/aneksy przewidujce przeduenie umowy na czas oznaczony (w tym rwnie
do tych, o ktrych mowa w pkt 1 pisma Spki z dnia 23 marca 2015 r.) informacji
na fakturze o sposobie przeduenia umowy wraz z rozszerzeniem tej informacji o skutki
APU oraz moliwo zmiany sposobu przeduenia umowy o treci:
Przypominamy, e po zakoczeniu obecnego okresu promocyjnego Pastwa umowa
przeduy si na kolejny czas okrelony. W dowolnym momencie trwania umowy mog
Pastwo zmieni sposb jej przeduenia, wybierajc jeden z poniszych wariantw:
1. przeduenie na czas nieokrelony co wie si z tym, ze po zakoczeniu czasu
okrelonego w umowie Pastwa abonament wzronie do opaty wskazanej w cenniku dla
danej usugi; lub
2. rozwizanie umowy wtedy z dniem, kiedy obecna umowa si zakoczy, usuga zostanie
odczona (zlikwidowana).
Zmiany zasad przeduania umowy mog Pastwo dokona w kadej chwili, kontaktujc si
z nami w dowolnej formie, tj.:
- odwiedzajc Salon Sprzeday, w ktrym zostanie podpisany aneks do umowy,
- wysyajc pismo z informacj o zmianie na adres korespondencyjny Orange
ul. Jagielloska 34, 96-100 Skierniewice,
- dzwonic na numer naszej infolinii 510 100 100 (opata zgodna z cennikiem operatora).
W ostatnich dwch przypadkach otrzymaj Pastwo od Orange potwierdzenie zmiany
warunkw umowy.
W razie wtpliwoci prosimy o kontakt pod numerem XXX xxx xxx lub wizyt w salonie
Orange.
ad pkt 4. rozszerzenie zakresu zobowizania poprzez umoliwienie klientom wyboru opcji
wyganicia umowy po zakoczeniu okresu promocyjnego rwnie w kanale www;
ad pkt 5. rozszerzenie zakresu zobowizania poprzez informowanie klientw o moliwoci
zmiany sposobu przeduenia umowy rwnie na etapie kontraktowania poprzez
wprowadzenie do skryptw sprzedaowych informacji: Sposb przeduenia umowy
po zakoczeniu okresu promocyjnego moe Pan/Pani zmieni w kadym momencie trwania
umowy;

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 10
Pismem z dnia 22 grudnia 2016 r. (k. 404) Prezes Urzdu poinformowa Spk
o podtrzymaniu swojego stanowiska w zakresie zamiaru nieuwzgldnienia zobowizania
zoonego przez Spk.
Penomocnik Spki zapozna si z aktami sprawy w siedzibie Urzdu w dniach 5 grudnia
2016 r. (protok, k. 277) oraz 14 grudnia 2016 r. (protok, k. 431).
Zgodnie z zasad wyraon w art. 10 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks
postpowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 t.j. z pn. zm., dalej: kpa),
Prezes Urzdu pismem z dnia 22 grudnia 2016 r. zawiadomi Spk o zakoczeniu
postpowania dowodowego w przedmiotowej sprawie, wyznaczajc termin na zapoznanie
si z aktami sprawy. Spka nie skorzystaa z moliwoci zapoznania si z aktami sprawy
w ww. terminie, przedstawia jednak ostateczne stanowisko w sprawie.
Pismem z dnia 28 grudnia 2016 r. (k. 562) Orange podtrzymaa swoje dotychczasowe
stanowisko prezentowane w ramach niniejszego postpowania, i zgodnie z przepisami
obowizujcego prawa (w tym ustawy z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta
(Dz. U. z 2014 poz. 827)) przeduenie umw na dalszy czas oznaczony jest dozwolone.
Spka wskazaa rwnie, e: OPL wychodzc naprzeciw oczekiwaniom Prezesa UOKiK
w ramach niniejszego postpowania podj jednak szereg dziaa danych przez Prezesa
UOKiK, ktre doprowadziy do zmiany praktyki OPL w ten sposb, e Spka od 15 maja
2014 roku aktywnie informuje klientw bdcych konsumentami o moliwoci sposobu
przeduenia umowy.
Spka ustosunkowaa si rwnie do materiau dowodowego wczonego do akt sprawy
postanowieniem z dnia 6 grudnia 2016 r., tj. pism konsumentw oraz innych uprawnionych
organw i instytucji, wskazujc, e w ocenie OPL materia ten pozostaje bez zwizku
z niniejszym postpowaniem, poniewa zasadnicza wikszo skarg, ktrych dotycz
interwencje dotyczy stosowania klauzul umownych dotyczcych APU, za argumentacja
w nich zawarta odwoywanie si do postpowa prowadzonych przez Prezesa Urzdu
w stosunku do Vectra S.A z siedzib w Gdyni5 i Niezalenego Operatora Midzystrefowego
z siedzib w Warszawie6 jest nieadekwatna, z uwagi na to, e ani Vectra S.A. ani NOM
Sp. z o. o. nie zdecydowali si na dawanie klientom wyboru sposobu przeduenia umowy,
co uczyni OPL. Ta argumentacja zawarta w skargach pokazuje, ze klienci OPL znaj
mechanizm przeduania umw na dalszy czas okrelony, lecz kwestionuj moliwo jego
stosowania (k. 562).
Spka wskazaa, e w jej ocenie skargi te nie wiadcz ani o tym, e stosowany przez OPL
mechanizm przeduenia umw jest niewaciwy, ani o tym, e jest on niepodany przez
klientw, ani o tym, ani o tym, e informacja przekazana przez OPL przed zawarciem
umowy, a dotyczca przeduenia umowy na dalszy czas oznaczony bya niewystarczajca,
ale o tym, e postpowania Prezesa UOKiK stay si dla czci klientw tylko pretekstem,
aby zakoczy umow wbrew jej postanowieniom, pomimo, i dotychczas klient je
akceptowa i akceptujc je nie podejmowa wczeniej prb ich zmian, czy to wskazujc
na ch korzystania z usugi na innych warunkach (np. z umow zawart na czas
nieoznaczony), czy decydujc o zakoczeniu korzystania z usugi po upywie 12 albo 24
miesicy albo 6 miesicy (jeli dochodzio do APU) (k. 562).

5 Decyzja nr RWR 37/14.


6 Decyzja nr RKR - 52/2013.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 11
Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw ustali, co nastpuje.

Orange Polska S.A. z siedzib w Warszawie jest przedsibiorc wpisanym do Rejestru


Przedsibiorcw Krajowego Rejestru Sdowego prowadzonego przez Sd Rejonowy
dla m. st. Warszawy pod numerem 0000010681. Przedmiotem dziaalnoci Spki jest
gwnie dziaalno m.in. w zakresie telekomunikacji przewodowej i bezprzewodowej.
Dziaalno telekomunikacyjna jest dziaalnoci regulowan i podlega wpisowi do Rejestru
Przedsibiorcw Telekomunikacyjnych prowadzonego przez Prezesa Urzdu Komunikacji
Elektronicznej. Orange Polska S.A. jest wpisana do ww. rejestru pod numerem 1.
W ramach swojej dziaalnoci Spka wiadczy m.in. usugi telekomunikacyjne
w stacjonarnej sieci telefonicznej, usug stacjonarnego dostpu do sieci Internet oraz
usug nadawania i rozprowadzania programw telewizyjnych.
W celu umoliwienia konsumentom korzystania z usug stacjonarnych Spka zawiera
z konsumentami umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych na czas okrelony (12 lub
24 miesice) oraz na czas nieokrelony. W zalenoci od wybranej przez konsumenta oferty
oraz obowizujcego w czasie zawierania umowy wzorca umowy, czas trwania umowy
okrelany jest w umowie postanowieniem o treci:
Umowa zostaje zawarta na czas (okrelony LUB nieokrelony), ktry
upywa z kocem (np. 12 LUB 24 miesica), liczony od dnia rozpoczcia
wiadczenia Usugi7
lub - dla umw zawartych/aneksowanych po zmianie wzorcw w dniu 18 lutego 2016 r.8
Umow zawieramy (na czas okrelony 12 miesicy) lub (na czas okrelony 24 miesicy),
liczony od rozpoczcia wiadczenia Usugi lub jeeli umowa jest zawierana na czas
nieokrelony Umow zawieramy na czas nieokrelony9.

Model przeduania umowy stosowany od dnia 22 listopada 2010 r. do dnia 14 maja 2014 r.
W okresie od dnia 22 listopada 2010 r. do dnia 14 maja 2014 r., przy zawieraniu
z konsumentami umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, Spka stosowaa wzorce
umowy zawierajce postanowienia, ktre - w sytuacji braku zoenia przez konsumenta
owiadczenia o rezygnacji (nieprzedueniu umowy) albo owiadczenia o przedueniu
umowy w zawart na czas nieoznaczony przed upywem okresu, na jaki umowa zostaa
zawarta - przewidyway automatyczne przeduenie umowy na czas oznaczony w umow
na kolejny czas oznaczony wynoszcy odpowiednio:
- 6 miesicy (niezalenie od rodzaju pierwotnej umowy) w przypadku usug opartych
na szerokopasmowym dostpie do Internetu (Neostrada, Neostrada + Usuga TV, Dostp
do Internetu z Nielimitowanymi Rozmowami, pakiet usug Neostrada z Usug TV
i Telefoni Internetow),

7 2 ust. 3 wzorca Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (plik za. 1_wzr umowy usuga
telefoniczna z pyty zaczonej do pisma Spki z dnia 1 padziernika 2013 r.; k. 9).
8 Pismem z dnia 2 czerwca 2016 r. (k. 134) Spka poinformowaa, e w ramach projektu majcego na celu

uproszczenie dokumentw formalnych dla klientw, ktry toczy si w Spce od poowy 2015 r., zmianie uleg
m.in. wzr umowy, w tym brzmienie postanowie dotyczcych zasad jej przeduania (wzorzec k. 157, data
obowizywania wzorca - k. 434).
9 2 ust. 1 wzorca umowy Umowa o wiadczenie pakietu usug Neostrada z Usug TV i Telefoni Internetow

(zacznik nr 5 do pisma Spki z dnia 2 czerwca 2016 r.; k. 156).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 12
- 12 miesicy lub 24 miesice (w zalenoci od rodzaju umowy pierwotnej przeduenie
na analogiczny okres) w przypadku usugi gosowej (tzw. POTS) (k. 32-33 i 37).
Poniej wskazano postanowienia przewidujce opisany mechanizm automatycznego
przeduania umw zawartych na czas oznaczony, zwany w skrcie APU, w brzmieniu:
2 ust. 7. 10 O ile Abonent nie wyrazi innego owiadczenia woli przed upywem okresu
na jaki Umowa zostaa zawarta, Umowa zawarta na czas okrelony uwaana bdzie
za przeduon na czas okrelony (6 LUB 12 LUB 24 mies.).
2 ust. 8. W przypadku przeduenia Umowy, o ktrym mowa w ust. 7, Abonent bdzie
ponosi opaty abonamentowe w wysokoci opaty abonamentowe za ostatni miesic
korzystania z Usugi na warunkach Umowy zawartej na czas okrelony.
2 ust. 9. O ile Abonent nie wyrazi innego owiadczenia woli przed upywem okresu,
na jaki Umowa zostaa przeduona, tj. (6 LUB 12 LUB 24 mies.), Umowa
kadorazowo uwaana bdzie za przeduon na kolejny czas okrelony (6 LUB 12 LUB
24 mies.), na warunkach okrelonych w ust. 8. (k. 9)
Powysze postanowienia lub postanowienia o zblionej treci Spka stosowaa w stosunku
do umw o usugi: Neostrada, Neostrada + Usuga TV, Dostp do Internetu
z Nielimitowanymi Rozmowami, pakiet usug Neostrada z Usug TV i Telefoni Internetow
oraz Telefonia Stacjonarna, zarwno we wzorcach umowy, jak i aneksw. (k. 32)
Tym samym, zawierajc ze Spk umow o wiadczenie usug telekomunikacyjnych
na czas oznaczony (lub dokonujc zmiany umowy na podstawie aneksu bd
bezaneksowo11), konsument nie mia moliwoci wyboru sposobu przeduenia umowy
po okresie, na jaki zostaa zawarta, i musia zaakceptowa wynikajcy z wzorca model
polegajcy na automatycznym przedueniu umowy na kolejny czas okrelony. W celu
uniknicia automatycznego przeduenia umowy na kolejny czas oznaczony, konsument
musia zoy owiadczenie wyraajce inne owiadczenie woli, tj. zmieniajce warunki
przeduenia umowy. Zoenie ww. owiadczenia mogo nastpi poprzez zoenie
dyspozycji zakoczenia umowy zgodnie z terminem, na jaki zostaa zawarta, lub poprzez
zoenie dyspozycji przeksztacenia umowy w umow zawart na czas nieoznaczony (pismo
Spki z dnia 1 padziernika 2013 r., k. 5). W treci stosowanych wzorcw brak byo jednak
informacji precyzujcych, jak naley rozumie pojcie inne owiadczenie woli.
We wskazanym wyej okresie wzorce umowy wykorzystywane w obrocie konsumenckim nie
wskazyway rwnie, w jaki sposb, w jakim okresie oraz w jakiej formie naley zoy
przedmiotowe owiadczenie. W odpowiedziach na reklamacje oraz wystpienia rzecznikw
konsumentw Spka wskazywaa: Abonent ma moliwo w kadej chwili poczwszy
od dnia zawarcia umowy, a zakoczywszy na ostatnim dniu, na jaki umowa zostaa
zawarta lub przeduona zoy inne owiadczenie woli odnonie czasu trwania zawartej
przez niego umowy. Moe on zadecydowa, aby umowa po upywie wskazanego okresu nie
ulega przedueniu, lub aby ulega przeksztaceniu w umow zawart na warunkach
waciwych dla umowy na czas nieoznaczony. () Od automatycznego przeduenia mona
odstpi, ale tylko na wyrane yczenia Abonenta. Istnieje rwnie moliwo rezygnacji

10
Przywoywana w niniejszej decyzji numeracja cytowanych postanowie moe rni si w zalenoci
od obowizujcego w danym okresie wzorca umowy/aneksu lub przedmiotu umowy/aneksu (usugi);
zastosowana wyej numeracja obowizuje we wzorcu Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (plik
za. 1_wzr umowy usuga telefoniczna z pyty zaczonej do pisma Spki z dnia 1 padziernika 2013 r.; k. 9).
11
W tzw. procesie utrzymaniowym Spka przewiduje mechanizm zmiany umowy w trybie przewidzianym
w ustawie Prawo telekomunikacyjne, bez przesyania aneksu, a jedynie z przesaniem potwierdzenia dokonania
zmiany (BZU Bezaneksowa Zmiana Umowy, k. 104).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 13
z APU do ostatniego dnia trwania umowy skadajc owiadczenie w salonie lub zdalnie
za pomoc infolinii (wtedy Abonent otrzyma potwierdzenie tak jak przy bezaneksowej
zmianie umowy) (odpowied Spki z dnia 2 grudnia 2015 r. na wystpienie powiatowego
rzecznika konsumentw w sprawie konsumentki [***] dot. umowy zawartej 14 marca
2013 r. na czas okrelony 24 miesicy, APU 1 kwietnia 2015 r.; folder [***], plik odp. OPL
na interwencj, k. 115).
Wrd dokumentacji przekazywanej abonentowi w zwizku z zawarciem umowy znajdowa
si dokument Wycig z umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, zawierajcy
w formie tabelarycznej m.in. dane wybranej oferty/promocji, wrd ktrych znalaza si
pozycja Dugo Umowy. Wycig nie zawiera danych wskazujcych na sposb przeduenia
umowy (k. 295).

Model przeduania umowy stosowany od dnia 15 maja 2014 r.


Pismem z dnia 26 maja 2014 r. (k. 37) Spka poinformowaa Prezesa Urzdu, e w dniu
15 maja 2014 r. wdroya do procesw sprzedaowych oraz utrzymaniowych
(tj. obejmujcych kontakt z konsumentem nawizywany pod koniec czasu oznaczonego
dotychczasowej umowy) rozwizanie, w ramach ktrego nowi klienci oraz klienci
przeduajcy umow mog, na etapie skadania zamwienia, okreli swoje preferencje
co do sposobu przeduenia umowy.
Zgodnie z pismem Spki z dnia 1 padziernika 2014 r. (k. 44), dnia 15 maja 2014 r. Orange
miaa wprowadzi do procesw sta praktyk informowania konsumentw o istniejcych
wariantach przeduenia umowy, tj. moliwoci wyboru przez nich automatycznego
przeduenia umowy na czas oznaczony lub na czas nieoznaczony, a na wyrane yczenie
konsumenta - jej wyganicia po upywie okresu lojalnociowego. Moliwo przeduenia
umowy na czas oznaczony oraz przeduenie umowy na czas nieoznaczony miay by
aktywnie prezentowane konsumentom podczas skadania zamwienia w zwizku
z zawieraniem umowy, a take w trakcie akcji utrzymaniowych (zarwno w salonach
Orange, jak i za porednictwem infolinii Spki (konsultant mia wprost wskazywa
na istnienie takich moliwoci), natomiast opcja wyganicia umowy wraz z kocem okresu
lojalnociowego mimo e moliwa do wyboru przez konsumentw - miaa nie by
wymieniana przez konsultanta na rwni z dwoma pozostaymi, ale pojawia si jedynie
wtedy, gdy konsument o ni zapyta. Wybr klienta mia znajdowa odzwierciedlenie
w podpisywanej umowie lub aneksie poprzez podstawienie odpowiedniego postanowienia,
zgodnego z wyborem dokonanym przez konsumenta, wedug nastpujcego schematu:
a) jeeli konsument wybierze wariant polegajcy na przedueniu umowy na czas
oznaczony, w zawieranej z nim umowie znajdzie si postanowienie dotyczce APU
w brzmieniu:
6. O ile Abonent nie wyrazi innego owiadczenia woli przed upywem okresu na jaki
Umowa zostaa zawarta, Umowa zawarta na czas okrelony uwaana bdzie
za przeduon na czas okrelony (6 LUB 12 LUB 24 mies.).
7. W przypadku przeduenia Umowy, o ktrym mowa w ust. 7, Abonent bdzie
ponosi opaty abonamentowe w wysokoci opaty abonamentowej za ostatni miesic
korzystania z Usugi na warunkach Umowy zawartej na czas okrelony.
8. O ile Abonent nie wyrazi innego owiadczenia woli przed upywem okresu, na jaki
Umowa zostaa przeduona, tj. (6 LUB 12 LUB 24 mies.), Umowa

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 14
kadorazowo uwaana bdzie za przeduon na kolejny czas okrelony (6 LUB 12
LUB 24 mies.), na warunkach okrelonych w ust. 8 (k. 57).;
lub dla umw zawartych/aneksowanych po zmianie wzorcw w dniu 18 lutego 2016 r.:
3. Jeli nie zdecyduj Pastwo inaczej, po okresie, na jaki Umowa zostaa zawarta,
tj. po (12/24) miesicach, przeduy si ona na czas okrelony (6/12/24) miesicy.
W tym okresie bd Pastwo ponosi opaty abonamentowe jak w ostatnim miesicu
przed przedueniem.
4. Jeli nie zdecyduj Pastwo inaczej, po okresie na jaki Umowa zostaa
przeduona, tj. po (6/12/24) miesicach, kadorazowo bdzie ona przeduona
na kolejny czas okrelony (6/12/24) miesicy. Opaty abonamentowe pozostan bez
zmian (k. 157).;
b) jeeli konsument wybierze wariant polegajcy na przedueniu umowy na czas
nieoznaczony, w zawieranej z nim umowie znajdzie si postanowienie wskazujce na takie
rozwizanie o treci:
6. O ile Abonent nie wyrazi innego owiadczenia woli przed upywem okresu na jaki
Umowa zostaa zawarta, Umowa zawarta na czas okrelony uwaana bdzie
za przeduon na czas nieokrelony. W takim przypadku wiadczenie usugi bdzie
odbywa si na warunkach waciwych dla umowy zawieranej na czas nieokrelony,
a Abonent bdzie ponosi opaty w wysokoci wskazanej w Cenniku (k. 57).;
lub dla umw zawartych/aneksowanych po zmianie wzorcw w dniu 18 lutego 2016 r.:
3. Jeli nie zdecyduj Pastwo inaczej, po okresie, na jaki Umowa zostaa zawarta,
tj. po (12/24) miesicach, przeduy si ona na czas nieokrelony. W takim
przypadku warunki promocyjne przestana obowizywa i bd Pastwo ponosi
opaty abonamentowe w wysokoci wskazanej w Cenniku (k. 157).;
c) jeeli natomiast konsument uzna, e nie chce kontynuowa umowy ze Spk,
w zawieranej z nim umowie znajdzie si postanowienie wskazujce na jej wyganicie
w nastpujcym brzmieniu:
6. Umowa zawarta na czas okrelony wygasa po upywie okresu na jaki zostaa
zawarta, chyba e Abonent zoy inne owiadczenie przed upywem tego okresu.
Wyganicie Umowy wie si z zakoczeniem wiadczenia Usugi (k. 57).
lub dla umw zawartych/aneksowanych po zmianie wzorcw w dniu 18 lutego 2016 r.:
3. Jeli nie zdecyduj Pastwo inaczej, po okresie, na jaki Umowa zostaa zawarta,
tj. po (12/24) miesicach, Umowa wyganie. Wraz z wyganiciem Umowy nastpi
likwidacja Usugi (k. 157).
Wzr umowy/aneksu obowizujcy od dnia 18 lutego 2016 r. przewiduje dodatkowo
postanowienie odnoszce si do sposobu zmiany przeduenia umowy w brzmieniu:
4/5.12 W dowolnym czasie mog Pastwo zmieni sposb przeduenia Umowy,
kontaktujc si z nami osobicie, pisemnie lub telefonicznie (k. 157).
Tym samym, oprcz wskazania - w przypadku umw zawartych/aneksowanych od 18 lutego
2016 r. - kanau kontaktu, za porednictwem ktrego mona dokona zmiany w zakresie
sposobu przeduenia umowy, umowy zawierane z konsumentami w dalszym cigu nie

12
Numeracja zalena od dokonanego przez konsumenta wyboru sposobu przeduenia umowy, a co za tym idzie
grupy postanowie pojawiajcych si w jego umowie.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 15
wskazuj wprost dopuszczalnych przez Spk w praktyce wariantw zmiany (przeduenie
na czas nieokrelony/wyganicie wraz z kocem okresu zobowizania).
Wrd dokumentacji przekazywanej abonentowi w zwizku z zawarciem umowy w dalszym
cigu znajdowa si dokument Wycig z umowy, zmodyfikowany jednak w ten sposb,
e oprcz pozycji Dugo Umowy, pojawia si pozycja Przeduenie umowy wypeniania
zgodnie z postanowieniami umowy, tj. czas okrelony 6 mies./czas nieokrelony/Umowa
wygasa po okresie na jaki zostaa zawarta (k. 159).

Mechanizm dokonywania przez konsumentw wyboru sposobu przeduenia umowy


w trakcie rozmowy telefonicznej
Pismem z dnia 1 padziernika 2014 r. Spka przekazaa aktualne na dzie pisma skrypty
sprzedaowe oraz instrukcje wykorzystywane przez tzw. doradcw klienta przy zawieraniu
umw z konsumentami lub zmienianiu ich warunkw (k. 47 57). Pismem z dnia 24 marca
2016 r. Spka wskazaa, e w zakresie informowania o APU skrypty nie ulegy zmianom
(k. 94), jednoczenie przekazujc skrypty wykorzystywane na dzie sporzdzenia pisma
(k. 95-114).
Zgodnie z przekazanym skryptem, w przypadku umw zawieranych/zmienianych13
za porednictwem infolinii (w trakcie tzw. kontaktu utrzymaniowego), w kocowej fazie
rozmowy po podsumowaniu warunkw przeduenia umowy, konsultant zobligowany jest
do odczytania formuy:
[***] (k. 49)
Pod pytaniem w skrypcie znalazy si dodatkowe informacje dla konsultanta w brzmieniu:
[***] (k. 49).
Zgodnie ze skryptem, w przypadku, w ktrym konsument nie zdecyduje si na skorzystanie
z oferty, w zwizku z czym jego umowa przeduy si zgodnie z regu APU, konsultant ma
obowizek odczyta formu:
[***] (k. 49).
Przedoone przez Spk skrypty nie przewidyway przekazania konsumentom informacji
o konsekwencjach wyboru przeduenia umowy na kolejny czas oznaczony w sytuacji jej
pniejszego wypowiedzenia przed upywem okresu, na jaki zostaa przeduona
(obowizek proporcjonalnego zwrotu ulgi).
Pismem z dnia 6 kwietnia 2016 r. Spka przekazaa dane przez Prezesa Urzdu nagrania
tzw. rozmw utrzymaniowych przeprowadzanych z konsumentami w okresie, w ktrym
zgodnie z informacjami przekazanymi przez Spk zastosowanie miay mie procedury
umoliwiajce konsumentom dokonanie wyboru sposobu przeduenia umowy (k. 125
i 126).
Analiza nagra wykazaa, e mimo wprowadzenia do skryptw sprzedaowych
tzw. formuki APU, tj. obowizkowego pytania skierowanego do konsumenta odnonie
do wyboru sposobu przeduenia umowy lub informacji o zadziaaniu mechanizmu APU
w przypadku niepodjcia przez konsumenta adnych dziaa, odpowiednia informacja nie
zostaje wygoszona w wielu rozmowach sprzedaowych (l.p. 2, 7, 11, 22). Jeli natomiast
tzw. formuka APU jest odczytywana, czsto konsultant nastpnie dopowiada, jakie
13 Dot. zmiany dokonywanej zarwno bezaneksowo (tzn. w opcji BZU, w ramach tej samej promocji), jak
i z wykorzystaniem aneksu (w ramach nowej promocji).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 16
warunki konsument powinien wybra. W rozmowach pojawiaj si nastpujce
zachowania konsultantw Spki: zadawanie przez konsultanta pytania w sposb sugerujcy
odpowied poprzez ukazywanie korzyci pyncych jedynie z przeduenia umowy
na kolejny czas okrelony z pominiciem potencjalnych negatywnych skutkw (obowizku
zwrotu przyznanej ulgi przy przedterminowym rozwizaniu umowy) (l.p. 6, 13, 16, 20, 23);
zadawanie pytania bez oczekiwania na odpowied i dopowiadanie jej przez konsultanta,
np. pytanie sugerujce uzupenione o sformuowanie: zaznaczmy oznaczony, dobrze?,
zaznaczmy oznaczony, tak? (l.p. 3, 5, 8, 12, 17, 18); sugerowanie, e odpowied nie ma
wikszego znaczenia, bowiem przed kocem okresu, na jaki zostaje zawarta umowa,
konsultant ponownie bdzie kontaktowa si z konsumentem (l.p. 3, 4, 24); sugerowanie,
e umowa koczy si lub skoczy si, pomimo stosowania automatycznego
przeduenia umowy na kolejny czas oznaczony (l.p. 6, 7, 10).
Ponisza tabela zawiera wybrane fragmenty z przykadowych rozmw sprzedaowych
przekazanych przez Spk.

L.p. Nazwa Cytat z oznaczeniem momentu w rozmowie (min:sek)


pliku Konsultant (K)/Abonent (A)
[wytuszczenia i komentarze wasne]
1. [***], 3:32 K: I jeszcze chciaam Pani spyta: czy po tych 2 latach umowa ma przej, tak jak
k. 126 obecnie, na czas okrelony, taka terminowa ma pozosta, czy czas nieokrelony.
3:42 A: Na czas nieokrelony, bo tak nam pasuje
3:44 K: Na czas okrelony Pastwu lepiej pasuje, bo
3:47 A: Nie, nieokrelony raczej.
3:49 K: Teraz Pastwo macie okrelony. A wie Pani dlaczego pytam? Bo ten czas
nieokrelony to bycie Pastwo jeszcze wyszy abonament pacili.
3:55 A: To nie.
3:55 K: I dlatego jest korzystniej. Teraz Pastwo mielicie na 2 lata, na kolejne 2 lata
bdzie przeduona, to jest tez ten czas okrelony, a ja Pani spytam czy wyraa Pani
zgod na kontakt telefoniczny na telefony stacjonarne dostpne w Orange Polska w celu
przedstawienia ofert Orange to wanie jak bdzie si koczya Pastwu umowa, to czy
mog do Pastwa zadzwoni z taka informacj.
(Konsultant - nie uzyskujc odpowiedzi - nie powrci do pytania o sposb przeduenia
umowy)
2. [***], 1:31 K: Umowa si skoczya i automatycznie si sama przeduya. I my dzwonimy,
k. 126 eby zaproponowa te nowe warunki, eby Pan paci mniej o te 15 z miesicznie. ()
5:30 K: Ta umowa jest na 24 miesice i po tym okresie dwch lat jest ta ochrona, e na
6 miesicy ta sama kwota i my bdziemy dzwoni, pyta si, co dalej robimy.
(Nie pada pytanie o sposb przeduenia umowy)
3. [***], 3:33 K: Prosz Pana, jeszcze jedno pytanie. A jeeli za 24 miesice nie podejmie Pan
k. 126 adnej decyzji w sprawie tej Neostrady, nie przeduy tej umowy, ani nie zoy
wypowiedzenia, to co w takiej sytuacji ma si sta? Czy ta umowa ma si wtedy
przeduy automatycznie na okres 6 miesicy, opata abonamentowa nie ulegnie wtedy
zmianie, czy ma przeduy si na czas nieokrelony, co jednak moe wiza si wtedy
ze wzrostem abonamentu. Ja bym Panu osobicie proponowa to pierwsze rozwizanie
i tak wczeniej do Pana zadzwonimy.
4:02 A: Nie ma opcji eby si rozwizao? Dobrze, dobrze.
4:04 K: To znaczy wie Pan, i tak wczeniej do Pana zadzwonimy, wic bdzie mia Pan
czas na zastanowienie. Jeeli bdzie Pan chcia rezygnowa, to normalnie rezygnacj Pan
skada miesic przed kocem umowy i ta umowa przestaje obowizywa. A to 6 miesicy
jest te tak dobr alternatywn, bo np. nasza oferta za te 40 z za dwa lata nie bdzie
Pana satysfakcjonowaa, to po prostu przedua Pan sobie wtedy automatycznie na te
6 miesicy i przez 6 miesicy czeka na lepsz ofert. To jest taka zawsze alternatywa
jaka, ale oczywicie jeli bdzie Pan chcia rezygnowa, to i tak Pan rezygnacj Pan
normalnie skada i ta umowa wtedy dobiega koca po prostu, ale tak alternatywnie to
te 6 miesicy zawsze bdzie w zapasie, dobra?
4. [***], 0:13 K: Kontaktuj si odnonie przeduenia umowy
k. 126 0:14 A: Wie Pani co, ja chyba zrezygnuj w ogle z tego telefonu ju () no bo nie mam
zamiaru niepotrzebnie paci pienidzy, take nie jestem zainteresowana
(konsultant przypomina o umowie na Internet do 19 listopada 2017 r. i koniecznoci

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 17
ponoszenia opaty za utrzymanie cza w przypadku rezygnacji z telefonu)
5:38 A: Do kiedy Na jaki czas musz zawrze t umow?
5:39 K: Wie Pani co, to wtedy umowa te byaby na kolejne 2 lata.
5:43 A: No dobrze, jak tak musi by. Ale to ja wtedy nigdy si od Was nie odczepi,
bo zawsze bd miaa Internet, tak? To w takim razie musz wczeniej Internet
zrezygnowa, z Internetu w 2017, tak?
5:51 K: Tak, wtedy tak.
5:55 A: No dobrze, to niech tak bdzie. ()
7:04 K: I dodatkowo jeszcze jak jestemy w temacie kontynuacji mam 2 pytania odnonie
odwieenia zgd marketingowych
7:12 A: Wie Pani co, nie jestem zainteresowana ()
7:17 K: Ale wie Pani co, chodzi tylko o to, ebymy my mogli za 2 lata na przykad dzwoni
jak bdzie koczya si umowa () (Nie pada pytanie o sposb przeduenia umowy.)
5. [***], 4:41 K: I po tych 2 latach ta umowa ma by tak samo jak do tej pory, czyli na czasie
k. 126 okrelonym, tj. na tych samych warunkach z t sam kwot, czy woli moe Pani t umow
na czasie nieokrelonym, ale wtedy jest droej. Ja zalecam na 2 lata na czas okrelony
i jak umowa si koczy to wszystko tu Pani bdzie moga zrobi, dobrze?
6. [***], 3:34 K: Czy zgadza si Pani na kontakt marketingowy na numery telefoniczne dostpne
k. 126 w Orange Polska S.A. w celu przedstawienia oferty Orange? Czyli prosz Pani, jak bdzie
si Pani koczy umowa, czy nasza firma Orange, prosz Pani, moe do Pani dzwoni?
3:52 A: To dobrze.
3:53 K: Czy w razie czego, prosz Pani, po tych 2 latach, jakbymy si przypumy do Pani
nie dodzwonili, to czy w razie czego umowa te ma by na czasie okrelonym z t sam
sum czy moe chciaaby Pani czas nieokrelony
4:03 A: to znaczy wie Pani, 2 lata to jest dua rnica, wie Pani, no ja nie mog nic
na ten, na ten czas powiedzie co za 2 lata
4:13 K: Dlatego ja bym bardziej proponowaa czas okrelony jak Pani miaa obecnie
do tej pory, eby chocia ta kwota Pani
4:18 A: Tak, tak, dobrze, na okrelony, na 2 lata
4:20 K: eby chocia tez ta kwota po prostu pniej Pani nie wzrosa, a wtedy jeszcze
bdziemy i tak wczeniej z Pani w kontakcie, dobrze?
7. [***], 3:34 K: I jeszcze zgoda na ponowny kontakt z Pani, czyli czy wyraa Pani zgod
k. 126 na kontakt na numery telefoniczne dostpne w Orange w celu przedstawienia oferty
Orange, czyli ebymy mogli za 2 lata ponownie si z Pani kontaktowa jak bdzie si
koczya umowa? (Nie pada pytanie o sposb przeduenia umowy.)
8. [***], 4:02 K: I umowa po 2 latach zostaje dalej na czas okrelony, tak? Na te 2 lata,
k. 126 po 2 latach zostawimy czas okrelony, a przed zakoczeniem bdziemy dzwoni,
dobrze?
9. [***], 1:18 K: Czy te w przyszoci chciaaby Pani, aby nasze oferty z firmy Orange byy
k. 126 na czasie okrelonym, czy na czasie bezterminowym, tyle e czas bezterminowy jest
droszy, dlatego lepiej tak jak teraz co 2 lata odnawia warunki.
2:35 A: No to jak teraz niech bdzie, bo nie wiem jak tu dugo ja jeszcze, ja ju miaam
si std wyprowadzi, no ale tak si zoyo, ze jeszcze zostaam, no To niech bdzie tak
jak byo i tego, na czas okrelony, nie?
2:51 K: Dokadnie.
10. [***], 0:25 K: Chciaam Pana spyta, czy moemy chwile porozmawia odnonie koczcej si
k. 126 umowy na telefon stacjonarny. Bo dobiega wanie koca Pastwa umowa na ten obecny
Plan za 32,36 z () I wanie chciaam pata spyta czy ten sam plan moe by przeduony
na kolejny okres?
0:48 A: To znaczy nie, ja bd w ogle rezygnowa z tego domowego.
0:50 K: W ogle ju nie przeduacie Pastwo umowy?
0:52 A: Tak, tak ()
1:23: K: I to ostateczna decyzja odnonie tego telefonu?
1:24 A: No raczej tak ()
1:35 K: Dobrze, to dzikuj Panu. Do usyszenia, do widzenia.
(Nie pojawia si informacja o APU w razie bezczynnoci konsumenta.)
11. [***], 3:22 A: Dzikuj bardzo, take ja rezygnuj. Dobrze, e Pan mi przypomnia, e to si
k.126 w grudniu skoczyo, bo ja mylaem, e to jako w marcu si koczy. Take ja dzikuj
bardzo.
3:32 K: No bo przeduyo si to Pastwo na p roku, dokadnie, tak, ta usuga.
3:37 A: Nie rozumiem
3:38 K: Od 1 stycznie przeduya si Pastwu ta usuga do 30 czerwca, tak?
3:43 A: A jakim cudem si przeduya sama?
3:46 K: Na p roku. No tak, tak wie Pan, tak wynika w umowie, tej pierwotnej.
3:49 A: A w tej umowie, o ile ja si orientuj, to jest miesiczne wypowiedzenie.
3:53 K: No zgadza si, jest jak najbardziej jest miesiczny okres wypowiedzenia,

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 18
natomiast, nie wiem czy Pastwo nie podjlicie akurat chyba, tak, decyzji co do tej
usugi z kocem roku, dlatego tak to si Pastwu noo samoczynnie przeduyo na p roku
()(Nie pojawia si informacja o kolejnym APU w razie bezczynnoci konsumenta, mimo
e z rozmowy wynika, e konsument nie chce kontynuowa umowy.)
12. [***], 2:25 K: Bdzie to w dalszym cigu plan Na Kad Kiesze, ta obecna forma na okres 2-letni
k. 126 za 32, 36z miesicznie brutto, automatyczne odnowienie wejdzie w ycie z dniem
1 czerwca. Za te 2 lata gdyby nic nie ulego zmianie to czy te warunki maj by
zachowane w takiej formie jak s teraz, czyli na ten czas okrelony co 2 lata czy te
woli Pan czas nieokrelony, ale to si wie z podwyk. Ja ten czas okrelony bym
Panu proponowa, ta obecn form, dobrze?
13. [***], 2:55 K: Czy po zakoczeniu 2-letniego okresu chce Pan, eby abonament dalej
k. 126 ksztatowa si na czas okrelony, bo te moe przej na nieokrelony, ale to
powoduje podwyszenie abonamentu, wic polecam bez zmian, tak jak jest.
14. [***], 3:12 K: A po okresie promocyjnym umowa przechodzi na kolejny czas okrelony
k.126 i po tych 2 latach umowa ma przej na czas okrelony czy moe czas nieokrelony
z podwyszonym abonamentem bdzie Pani wybiera. To taka wstpna decyzja, ja
proponuj czas okrelony, wtedy nic si nie bdzie podwysza, dalej pozostaje ten
sam.
15. [***], 3:41 K: A takie pytanie: gdyby np. za 2 lata okazao si, e nie ma jak si z Panem
k. 126 poczy, gdzie Pan np. wyjedzie, nie bdzie jak przeduy tej umowy, to wolaby
Pan takie automatyczne przeduenie na okres 6 miesicy w tej samej cenie bez
moliwoci wzrostu abonamentu czy te czas nieokrelony, ktry powoduje
podwyszenie abonamentu do ceny zgodnej z cennikiem?
4:02 A: Dobrze, prosz Pani, a jak ja bym chcia to zlikwidowa cakowicie, to wtedy jakby
to byo?
(Konsultant udziela informacji o pimie do salonu na miesic przed, nie informuje
o moliwoci wyboru zakoczenia umowy wraz z kocem okresu promocji, finalnie nie
czeka na odpowied konsumenta odnonie do wyboru sposobu przeduenia umowy)
16. [***], 2:27 K: Zapytam si jeszcze czy ewentualnie po tym okresie chciaby Pan eby ta umowa
k. 126 bya odnawiana w takiej formie jak jest teraz, czyli na ten czas okrelony, czy te woli Pan
czas nieokrelony, ale to si wie z podwyk. Na ten czas okrelony bym Panu
proponowa, t obecn opcje, dobrze?
17. [***], 3:36 K: I ja zapytam Pani krciutko: czy po 2 latach jeli do Pani nie zadzwonimy, a Pani
k. 126 by si z nami nie skontaktowaa, to wolaaby Pani, aby umow przeduy z cen
promocyjn z tym samym czy na czas nieokrel
3:46 A: Prosz Pani, za 2 lata moe rnie by. Bardzo prosz na razie da mi to.
Bo pniej si zaczyna kopot, dobra?
3:56 K: Dobrze, to umwmy si, e zostaje czas okrelony i cena promocyjna.
(Konsultant zasugerowa opcj niezgodn z preferencjami konsumenta)
18. [***], 2:14 K: Czy po zakoczeniu okresu promocyjnego chce Pan, aby umowa przeksztacia si
k. 126 na czas okrelony, dziki czemu ta promocyjna cena za usug bdzie utrzymana, czy te
woli Pan, aby umowa przesza na czas okrelony, spowoduje jednak podwyszenie
abonamentu do ceny zgodnej z cennikiem. Proponuj na czas okrelony, wtedy cena
pozostanie bez zmian. Czyli zaznaczymy na czas okrelony, prawda?
2:31 A: Znaczy na czas okrelony to tak jak byo do tej pory, tak?
2:36 K: Tak, oczywicie.
2:37 A: Na dwa lata?
2:38 K: Umowa na 24 miesice, pniej Pan decyduje co dalej i w zwizku z tym mam
pytanie: czy wyraa Pan zgod na kontakt na numery telefoniczne w sieci Orange w celu
przedstawienia oferty, bymy mogli do Pana zadzwoni, jak si umowa bdzie koczya,
czy tak jak teraz, jak bdziemy mieli now ofert. (Po zadaniu pytania konsultant nie
umoliwi konsumentowi wyboru sposobu przeduenia umowy)
19. [***], 1:04 K: Czy po zakoczeniu okresu promocyjnego chce Pan, aby umowa przeksztacia si
k. 126 na czas okrelony czy te woli Pan, aby umowa przeksztacia si na czas nieokrelony. Ja
oczywicie proponuj na czas okrelony na kolejne 2 lata.
20. [***], 2:28 K: Czy po zakoczeniu 2-letniego okresu chce Pani, eby abonament dalej ksztatowa
k. 126 si na czas okrelony czy te moe przej na czas nieokrelony, ale to powoduje
podwyszenie abonamentu, wic polecam bez zmian tak jak jest.
21. [***], 3:00 K: Zapytam si jeszcze czy ewentualnie po tym okresie chciaaby Pani, eby ta
k. 126 umowa bya odnawiana w takiej formie jak to jest teraz na czas okrelony co 2 lata czy
te woli Pani czas nieokrelony, ale to si wie z podwyk. Ja osobicie bym Pani
proponowa ten czas okrelony
22. [***], 2:45 A: I nie wiem czy bd z Wami. Kiedy si koczy nasza umowa?
k. 126 2:47 K: Umowa na telefon stacjonarny si koczy si, 13 marca, ale tu ma Pani Neostrad
przeduon do 14 wrzenia 2017 r. ()
4:22 K: Czyli rozumiem, ze bdzie Pani rezygnowa z telefonu stacjonarnego?

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 19
4:24 A: Chyba tak ()
4:33 K: To dzikuj. Pozdrawiam. (Nie pojawia si informacja o APU w razie bezczynnoci
konsumenta)
23. [***], 1:06 K: I czy po zakoczeniu okresu promocyjnego chce Pani, aby umowa przeksztacia si
k. 126 na czas okrelony czy te woli Pani, aby umowa przeksztacia si na czas nieokrelony, ale
spowoduje to podwyszenie abonamentu. Ja proponuj zostawi to na czasie
okrelonym, eby ta kwota Pani pniej nie wzrosa.
24. [***], 2:48 K: Jeeli umowa bdzie dobiega koca bdziemy si kontaktowa, natomiast
k. 126 w razie gdybymy nie mogli Pana zasta telefonicznie pod koniec tej umowy, to wtedy
umowa ma Panu przej w razie czego na p roku na tych samych warunkach i ma Pan
gwarancj, e (niezrozumiale) czy na czas nieokrelony. Ja tutaj polecam Panu w razie
czego p roku na tych samych warunkach
3:05 A: Yhm
3:06 K: bo to jest jako zabezpieczanie w razie gdybymy nie mieli adnego kontaktu,
prawda?
25. [***], 2:07 K: I jeszcze zapytam tylko: czy po tych 2 latach chce Pani, aby umowa przesza
k. 126 na kolejny czas okrelony na tych samych warunkach, czy na nieokrelony, co spowoduje
podwyszenia abonamentu. Proponuj, ta pierwsz opcj wtedy abonament Pani nie
wzronie, dobrze?
26. [***], 2:40 K: Czy ewentualnie po tym okresie chciaaby Pani, eby ta umowa bya odnawiana
k. 126 w takiej formie jak to jest teraz, czyli na ten czas okrelony, czy te woli Pani czas
nieokrelony, ale to si wie z podwyk. Ja osobicie bym Pani proponowa czas
okrelony, t obecna forma, dobrze?

Powysze zastrzeenia Prezesa Urzdu zostay przedstawione Spce w trakcie spotkania


w siedzibie Urzdu w dniu 27 kwietnia 2016 r. W efekcie zgoszonych uwag, pismem z dnia
2 czerwca 2016 r. Spka wskazaa, e w jej ocenie nieprawidowoci dostrzeone przez
Prezesa Urzdu nie maj charakteru systemowego, ale wynikaj jedynie z tzw. bdw
ludzkich, wobec czego celem ich eliminacji po spotkaniu podja szereg dziaa
majcych na celu popraw procesw sprzedaowych obowizujcych w Spce, w tym -
w zakresie dotyczcym wyboru sposobu przeduenia umowy (k. 132).
Wrd tych dziaa znalazo si m.in. przeredagowanie z dniem 1 czerwca 2016 r. skryptw
sprzedaowych w zakresie APU poprzez:
wskazanie [***];
zamieszczenie wprost w skrypcie zastrzeenia, e [***];
zakaz [***] w przypadku konsumentw objtych automatycznym przedueniem
umowy na kolejny czas okrelony (k. 133).
Spka podja rwnie dziaania majce na celu zwikszenie wiadomoci konsultantw
w zakresie dziaania mechanizmu APU, wrd ktrych wymienia przesanianie
konsultantom komunikatw dotyczcych APU w ramach komunikacji wewntrznej (system
Telesales oraz skrzynki funkcyjne), a take przeprowadzanie dodatkowych szkole
dla doradcw przez kierownikw zespow dla rnych kampanii utrzymaniowych (k. 134).
Analiza nagra przesanych przez Spk pismami z dnia 22 listopada oraz 1 grudnia 2016 r.
wskazuje na niewielk liczb rozmw, w trakcie ktrych konsumentowi uniemoliwiono
dokonanie wyboru sposobu przeduenia umowy, co pozwala stwierdzi, e od dnia
wprowadzenia do obsugi klienta ww. procedur, tj. od dnia 1 czerwca 2016 r.,
konsumentom skutecznie umoliwiono wybr14 sposobu przeduenia umowy. Jednoczenie

14Na marginesie wskaza naley, e wybr ten zosta ograniczony jedynie do dwch opcji: przeduenia umowy
na czas oznaczony lub nieoznaczony, bez proponowania przez Spk wyganicia umowy wraz z kocem okresu
zobowizania, co cho oceniane przez Prezesa Urzdu negatywnie nie mieci si w ramach niniejszego
postpowania wyznaczonych przez brzmienie zarzutu sformuowanego w postanowieniu Prezesa Urzdu z dnia
8 maja 2014 r.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 20
wskaza naley, e pewne bdy w procesie informowania o APU wykaza rwnie wasny
monitoring Spki, o czym moe wiadczy fragment korespondencji pana [***] skierowanej
do doradcw sprzeday telefonicznej w brzmieniu: [***] (wiadomo e-mail z dnia
29 wrzenia 2016 r., wytuszczenie wasne, k. 435).

Mechanizm dokonywania przez konsumentw wyboru sposobu przeduenia umowy przez


Internet
W przypadku umw zawieranych za porednictwem strony internetowej od dnia 15 maja
2014 r. Spka przyja rozwizanie, w ramach ktrego konsument, zawierajc umow lub
zmieniajc jej warunki, musi sam zdecydowa o wariancie jej przeduenia poprzez
zaznaczenie odpowiedniego pola w formularzu, przy czym domylnie nie jest zaznaczona
adna opcja. Konsument dokonuje wyboru pomidzy jedynie dwiema opcjami, tzn.
pomidzy przedueniem umowy na kolejny czas okrelony lub na czas nieokrelony,
wyczajc moliwo natychmiastowego wyboru wyganicia umowy po upywie okresu
zobowizania. Proces wyboru sposobu przeduenia umowy opatrzony jest komunikatem:
Aby zachowa cigo usugi po zakoczeniu okresu promocyjnego, proponujemy dwa
sposoby przeduenia umowy. Moesz zmieni poniszy wybr w dowolnym czasie trwania
umowy. Nie eliminuje on moliwoci rezygnacji z usugi po zakoczeniu czasu trwania
umowy.
Wybr sposobu przeduenia umowy przedstawia si nastpujco:

(k. 52)
Dokonanie wyboru jest obowizkowe, tzn. przejcie do weryfikacji zamwienia poprzez
kliknicie przycisku Zamawiam nie jest moliwe bez zaznaczenia ktregokolwiek z pl.
Dodatkowo pod dostpnymi opcjami pojawia si pisany czerwon czcionk komunikat
przypominajcy o koniecznoci dokonania wyboru o treci: Wybierz sposb przeduenia
umowy (k. 55).
Zgodnie z wyjanieniami Spki15 z dnia 12 grudnia 2014 r. (k. 70), w przypadku umw
zawieranych za porednictwem strony internetowej moliwe jest rwnie wybranie
wariantu wyganicia umowy po upywie okresu zobowizania, jednak dla jego dokonania
konieczny jest dodatkowy element w postaci kontaktu z konsultantem. Spka stoi bowiem
na stanowisku, e konsument, podejmujc decyzj bez moliwoci skonsultowania swojej
decyzji z przedstawicielem Spki, nie bdzie w peni wiadomy konsekwencji swego
wyboru. Brak dziaania ze strony konsumenta w takim przypadku moe spowodowa nie
tylko zaprzestanie wiadczenia usugi, konieczno zawarcia nowej umowy, ponownej
rejestracji usug, uiszczenia opaty aktywacyjnej oraz najprawdopodobniej w przypadku

15
Formularz dostpny na stronie internetowej nie zawiera ani takiej opcji, ani informacji w tym zakresie.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 21
usugi gosowej zmian numeru, ale rwnie w przypadku gdy porty i karty w wzach
zostan w midzyczasie zajte przez zamwienie kolejnego klienta - brak moliwoci
ponownego podczenia konsumenta do sieci Spki. Zdaniem Spki, uprzednia rozmowa
z konsultantem, podczas ktrej moliwe jest wytumaczenie konsumentowi skutkw
podjtej decyzji o wyganiciu umowy po upywie okresu na jaki zostaa zawarta,
zminimalizuje ryzyko podejmowania przez konsumentw bdnych decyzji i jest wyrazem
dbaoci o interes klientw (k. 70).

Konsekwencje rozwizania przeduonej umowy


Zawarcie oraz przeduenie umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych na czas
oznaczony moe wiza si z przyznaniem konsumentowi ulgi w wysokoci i na warunkach
wynikajcych z postanowie odpowiednich regulaminw, cennikw oraz regulaminw
promocji.
Zawarcie umowy powizane z przyznaniem ulgi znajdzie odzwierciedlenie w treci umowy
poprzez podstawienie odpowiednich sformuowa w brzmieniu:
- dla umw zawartych przed dniem 15 maja 2014 r.:
2 ust. 1. Na podstawie Umowy TP wiadczy na rzecz Abonenta Usug w planie
telefonicznym .. (nazwa planu telefonicznego) okrelonym w Cenniku usug
telekomunikacyjnych dopasowane plany dla domu. Zawarcie Umowy zwizane jest
z przyznaniem Abonentowi ulg okrelonych w wyej wymienionym cenniku.
2 ust. 2. W ramach niniejszej Umowy Abonent .. (nie korzysta z oferty
promocyjnej/korzysta z nastpujcej oferty promocyjnej) (ktrej zasady zostay okrelone
w regulaminach Promocji lub Ofert Okresowych) (nazwa promocji) (Promocja).
Zawarcie Umowy zwizane jest z przyznaniem Abonentowi ulg okrelonych
w regulaminach ofert promocyjnych. Minimalny okres wymagany do skorzystania z Usugi
na warunkach Promocji wynosi . (np. 12 miesicy LUB 24 miesice).16;
- lub - dla umw zawartych po zmianie wzorca w dniu 15 maja 2014 r.:
2 ust. 3 W ramach Umowy Abonent nie korzysta z oferty promocyjnej./W ramach Umowy
Abonent korzysta z nastpujcej oferty promocyjnej . (nazwa promocji) (zwanej dalej
Promocj). Zawarcie Umowy zwizane jest z przyznaniem Abonentowi ulg okrelonych
w regulaminach lub cennikach ofert promocyjnych. Minimalny okres wymagany
do skorzystania z Usugi na warunkach promocji wynosi .. (np. 12 miesicy)17
lub - dla umw zawartych/aneksowanych po zmianie wzorcw w dniu 18 lutego 2016 r.:
4 ust. 3. W zwizku z zawarciem Umowy przyznajemy Pastwu ulgi, ktre okrelone s
w regulaminie i cenniku promocji: Superpromocja w FunPacku.18
lub:
2 ust. 1. wiadczymy Pastwu Usugi w planie telefonicznym (np. Plan Na Kady
Dzie) okrelonym w (np. Cenniku usug telekomunikacyjnych dopasowane plany dla
domu). Zawarcie Umowy zwizane jest z przyznaniem Pastwu ulg okrelonych w wyej

16 Wzorzec Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (plik za. 1_wzr umowy usuga telefoniczna
z pyty zaczonej do pisma Spki z dnia 1 padziernika 2013 r.; k. 9).
17 Wzorzec Umowa o wiadczenie usugi Neostrada, k. 59.
18 Wzorzec (wypeniony) Umowa o wiadczenie Pakietu usug Neostrada z Telefoni Internetow i Usug TV, k.

156.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 22
wymienionym cenniku. W trakcie skadania zamwienia na Usug, decyduj Pastwo,
czy chc skorzysta z oferty promocyjnej.
2. W ramach Umowy nie korzystaj Pastwo z oferty promocyjnej / korzystaj Pastwo
z oferty promocyjnej (nazwa promocji) (zwanej dalej Promocj). Zawarcie Umowy
zwizane jest z przyznaniem Pastwu ulg okrelonych w regulaminach lub cennikach
ofert promocyjnych. Minimalny okres wymagany do skorzystania z Usug na warunkach
Promocji wynosi (np. 12 miesicy)19.
Zakres oraz wysoko przyznanej ulgi s uzaleniona od wybranej przez konsumenta
promocji i okrelone w odpowiednim regulaminie promocji. Przykadowo, w Regulaminie
Promocji Superpromocja Neostrady20 dotyczcym usug stacjonarnego dostpu
do Internetu, kwesti ulgi reguluj postanowienia w brzmieniu:
6. Promocja polega na:
1) obnieniu opaty aktywacyjnej Usugi z 99,00 z z VAT lub opaty za instalacj
i aktywacj Usugi ze 199,00 z z VAT (dotyczy Klientw, o ktrych mowa w ust. 4 pkt 1)
do wysokoci okrelonych w Cenniku Promocji;
2) obnieniu miesicznej opaty abonamentowej za korzystanie z Usugi.
7. Promocja wie si z przyznaniem ulg, w wysokoci okrelonej w poniszej tabeli:

Rozwizanie umowy przeduonej na kolejny czas oznaczony w wyniku zadziaania


mechanizmu APU przed okresem, na jaki zostaa automatycznie przeduona, skutkuje
dochodzeniem przez Spk roszczenia w zwizku z przyznanymi konsumentowi ulgami.
Powysze, w odniesieniu do umw zawartych przed 15 maja 2014 r., reguluje, 2 ust. 10
umowy21 w brzmieniu:
W przypadku rozwizania Umowy przez TP z winy Abonenta lub jej rozwizania przez
Abonenta, przed upywem okresu, na jaki zostaa zawarta lub okresu na jaki Umowa
zostaa przeduona, TP ma prawo da kary umownej wynikajcej z przyznanych
Abonentowi ulg, pomniejszon o proporcjonaln jej warto za okres od dnia zawarcia
Umowy do dnia jej rozwizania.

19 Wzorzec Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, http://www.orange.pl/ocp-


http/PL/Binary2/1983352/4061905519.pdf (dostp na dzie wydania decyzji).
20 Promocja obowizuje od 01-07-2016 do odwoania,

https://www.orange.pl/b/binaries/PL/684/regulamin%20promocji%20Superpromocja%20Neostrady%20od%2001.
07.2016.pdf (dostp na dzie wydania decyzji).
21
Wzorzec Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (plik za 1_wzr umowy usuga telefoniczna
z pyty zaczonej do pisma Spki z dnia 1 padziernika 2013 r.).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 23
lub w przypadku umw dla umw zawartych/aneksowanych po zmianie wzorcw w dniu
18 lutego 2016 r. 2 ust. 8 w brzmieniu:
Jeli umowa zostanie rozwizana z Pastwa winy lub rozwi j Pastwo przed upywem
okresu, na jaki zostaa zawarta, lub okresu, na jaki Umowa zostaa przeduona, mamy
prawo da odszkodowania wynikajcego z przyznanych Pastwu ulg, pomniejszonego
o proporcjonaln jego warto za okres od dnia zawarcia Umowy do dnia jej rozwizania22.
Konsekwencje rozwizania umowy przed czasem w niej oznaczonym okrelone s rwnie
w regulaminach promocji, np. w przypadku przywoanego wyej Regulaminu Promocji
Superpromocja Neostrady:
12. Ponadto w przypadku rozwizania Umowy przez Orange z winy Abonenta lub jej
rozwizania przez Abonenta przed upywem okresu, na jaki Umowa zostaa zawarta lub
przeduona w przypadku, gdy zgodnie z jej warunkami przeduenie nastpio na kolejny
czas okrelony, Abonent zostanie obciony odszkodowaniem, zwizanym z przyznan
w ramach Promocji ulg w zakresie opaty abonamentowej, w wysokoci liczonej jako
suma opat abonamentowych, okrelonych w tabeli w ust. 2 Cennika Promocji, pozostaych
do zakoczenia okresu, na jaki Umowa zostaa zawarta lub przeduona, nie wysz jednak
ni wysoko przyznanej ulgi, okrelonej w tabeli w ust. 7, pomniejszonej
o proporcjonaln jej warto za okres od dnia zawarcia umowy lub aneksu do umowy
do dnia jej rozwizania. (k. 129)
Analogiczne postanowienia znajduj si w regulaminach promocji stacjonarnych usug
gosowych, przy czym wiadczenie, do ktrego dania uprawniona jest Spka, okrelone
jest jako zapata rwnowartoci przyznanej w ramach Promocji ulgi. Przykadowo,
w Regulaminie promocji P roku za mniej wskazano w tym zakresie:
W przypadku rozwizania Umowy przez Orange z winy Abonenta lub jej rozwizania przez
Abonenta przed upywem okresu na jaki Umowa zostaa zawarta lub przeduona,
w przypadku gdy zgodnie z jej warunkami przeduenie nastpio na kolejny czas
oznaczony, Orange moe da od Abonenta zapaty rwnowartoci przyznanej w ramach
promocji ulgi, pomniejszonej o proporcjonaln jej warto za okres korzystania
z Promocji. (k. 130)
O powyszych konsekwencjach stanowi rwnie poszczeglne regulaminy wiadczenia
usug.
W odpowiedziach na reklamacje oraz wystpienia rzecznikw konsumentw Spka
wskazywaa: Informujemy, e Abonent, ktremu automatycznie przeduono umow moe
zrezygnowa z usugi, ale zapaci kar za czas pozostay do zakoczenia 24 miesicznej
przeduonej umowy (odpowied Spki z dnia 2 grudnia 2015 r. na wystpienie
powiatowego rzecznika konsumentw w sprawie konsumentki [***] dot. umowy zawartej 14
marca 2013 r. na czas okrelony 24 miesicy, APU 1 kwietnia 2015 r.; folder [***], plik odp.
OPL na interwencj, k. 115).
Spka korzysta z przedmiotowego uprawnienia, egzekwujc zwrot przyznanej ulgi
w proporcjonalnej wysokoci od konsumentw, w stosunku do ktrych dokonao si
automatyczne przeduenie umowy zawartej na czas oznaczony o kolejny czas oznaczony
w sytuacji barku dziaania z ich strony oraz ktrzy rozwizali umowy przed upywem
okresu, na jaki zostay przeduone (lub z ktrymi umowy przed upywem tego okresu

22 Wzorzec Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, http://www.orange.pl/ocp-


http/PL/Binary2/1983352/4061905519.pdf (dostp na dzie wydania decyzji).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 24
rozwizaa z ich winy Spka). W notach obcieniowych Spka specyfikuje powysz
naleno jako kar umown za rozwizanie umowy zawartej w promocji przed upywem
terminu okrelonego w umowie (przykadowa nota obcieniowa - k. 313).
Powysze nie znajdowao zastosowania w przypadku przeduenia umowy na czas okrelony
12 lub 24 miesicy, a nastpnie wypowiedzenia jej - odpowiednio - w pierwszym miesicu
po przedueniu dla umowy 12-miesicznej i w pierwszych 3 miesicach po przedueniu
dla umowy 24-miesicznej. Zgodnie bowiem z 3 ust. 11 wzorca umowy23:
Prawo do dania przez TP zwrotu ulg udzielonych Abonentowi w zwizku z zawarciem
Umowy nie stosuje si w przypadku wypowiedzenia Umowy w okresie pierwszego miesica
po jej przeduaniu na kolejny czas okrelony 12 miesicy albo w okresie 3 pierwszych
miesicy po jej przedueniu na kolejny czas okrelony 24 miesicy.
lub w przypadku umw dla umw zawartych/aneksowanych po zmianie wzorcw w dniu
18 lutego 2016 r.- zgodnie z 2 ust. 9 w brzmieniu:
Powysze prawo nie bdzie nam przysugiwa, jeli wypowiedz Pastwo Umow w okresie
(pierwszego miesica po jej przedueniu na kolejny czas okrelony 12 miesicy /
3 pierwszych miesicy po jej przedueniu na kolejny czas okrelony 24 miesicy).
W pismach kierowanych do Prezesa Urzdu konsumenci, skarc si na skutki
automatycznego przeduenia umowy na kolejny czas oznaczony bez ich aktywnego
udziau, wskazywali:
Dnia 27.11.2012 r. zawaram z Orange Polska S.A. umow na wiadczenie usug
telekomunikacyjnych Plan domowy na co dzie plus. Umowa zostaa zawarta
na czas okrelony 24 m-ce, co wizao si z promocj polegajc na obnieniu
kosztw abonamentu w stosunku do obowizujcego wczeniej w trakcie
wieloletniej umowy na czas nieokrelony zawartej z poprzednikiem prawnym
Orange S.A. Telekomunikacj Polsk S.A. (TP). Termin umowy okresowej upyn
30.11.2014 r. Miesic temu (pismo z dnia 2 grudnia 2015 r. przyp. wasny) udaam
si do punktu obsugi klienta Orange Polska S.A. () w celu wypowiedzenia umowy.
Usyszaam od konsultanta, ze moja umowa koczy si za rok, a jeli chc ja teraz
wypowiedzie musz zapaci kar w wysokoci rnicy miedzy promocyjnym
i oglnym abonamentem, co wyniesie mniej wicej poow paconego obecnie
przeze mnie abonamentu (56 z) pomnoone przez liczb miesicy pozostaych
do koca umowy, czyli do 30.11.2015 r. (k. 321).
() O zbliajcym si terminie upywu okresu czasu zobowizania umowy nie
zostaam poinformowana, a umowa ta zostaa automatycznie przeduona na okres
kolejnych 12 miesicy. Z powodu braku chci korzystania z usug w/w operatora
zaniechaam uiszczania comiesicznych rachunkw, wobec czego podmiot Orange
Polska S.A. obciy mnie not obcieniow nr [***] z dnia 19 padziernika 2015 r.
a nastpnie, pismem z dnia 14 marca 2016 r. podmiot Intrum Iustitia Sp. z o. o.
Centrum Operacyjne w Biaymstoku wezwa mnie do uregulowania zaduenia w
wysokoci 548,89 z, informujc, i w przypadku tego nie dokonania przedmiotowe
nalenoci dochodzone bd na drodze postpowania sdowego (k. 362).
Dnia 31.05.2015 r. zoyam wypowiedzenie umowy z miesicznym okresem
wypowiedzenia. Nie zostaa ona uznana, gdy umowa z firm Orange Polska S.A.
zostaa automatycznie przeduona na okres 6 miesicy, a od tego czasu nadal
23
Wzorzec Umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (plik za 1_wzr umowy usuga telefoniczna
z pyty zaczonej do pisma Spki z dnia 1 padziernika 2013 r.).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 25
zostaa mi naliczona opata za uytkowanie usugi. Obecnie firma domaga si spaty
zaduenia (k. 362).
Mj ojciec [***] (Abonent) by do 31 marca 2016 r. stron zawartej
z Orange Polska S.A. na czas oznaczony do dnia 31 marca 2016 r. umowy
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (umowa dotyczya telefonii
stacjonarnej). Przed wyganiciem umowy podj dziaania zmierzajce zmiany
operatora wraz z tzw. przeniesieniem numeru, udzielajc nowemu operatorowi
Netia S.A. penomocnictwa do wypowiedzenia umowy z Orange Polska S.A.
Formalne zoenie wypowiedzenia nastpio w kwietniu br., a wic po wyganiciu
dotychczasowej umowy z Orange S.A. Umowa ta ulega jednak automatycznemu
przedueniu na kolejny okres (odnowieniu z dniem 1 kwietnia 2016 r.) jako umowa
na czas okrelony, na rzekomo na promocyjnych w ocenie Orange S.A. warunkach,
z moliwoci jej rozwizania z jednomiesicznym wypowiedzeniem. Przeduona
umowa wobec jej wypowiedzenia w kwietniu br. (pismo z 2016 r. przyp. wasny)
ulega rozwizaniu z dniem 31 maja 2016 r. W czerwcu br. Abonent otrzyma not
na kwot 660 z jako kara umowna za rozwizanie umowy zawartej w promocji
przed upywem terminu okrelonego w umowie. W miesicu marcu lub kwietniu
br. konsultant BOK Orange Polska S.A. nie poinformowa o warunkach,
w szczeglnoci promocyjnych warunkach przeduanej z dniem 1 kwietnia 2016 r.
umowy () (k. 371).
W odpowiedziach na reklamacje zgaszane przez konsumentw w zwizku z zadziaaniem
mechanizmu automatycznego przeduenie umowy zawartej na czas oznaczony w umow
zawart na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku dziaania przez konsumenta, Spka
wskazywaa:
Pragniemy poinformowa, e przyjte przez Orange Polska rozwizanie odnonie
automatycznego przeduenia umowy (APU) uzna mona nie tylko za zgodne
z obowizujcym prawem (w tym szczegln jego czci regulujc stosunki pomidzy
przedsibiorcami, a konsumentami), ale take za rozwizanie korzystne z punktu widzenia
konsumentw. Naley stwierdzi, e Orange w umowach o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych stosuje postanowienia, dotyczce mechanizmu automatycznego
przeduenia umw, zawartych na czas oznaczony.
Mechanizm jest tak skonstruowany, e:
1) abonent jest wiadomy (postanowienie wpisane do umowy, ktr podpisa, a wic
zaakceptowa jej postanowienia), e po zakoczeniu umowy na czas oznaczony, umowa
ulega przedueniu rwnie na czas oznaczony,
2) abonent jest poinformowany, e do ostatniego dnia obowizywania umowy zawartej
na czas oznaczony, moe wyrazi inne owiadczenie woli odnonie czasu trwania zawartej
przez niego umowy,
3) cena za usug w okresie przeduenia pozostaje na tym samym poziomie, jak opata
za ostatni miesic zawartej umowy,
4) Abonent nie ryzykuje wyczenia usugi po upywie okresu oznaczonego w umowie,
jeliby zapomnia o podjciu innych decyzji o zakoczeniu umowy z Orange Polska
lub wyborze innego operatora (k. 115, folder [***], plik odp. OPL na interwencj).
W odpowiedzi na wystpienie powiatowego rzecznika konsumentw zwracajcego si
do Spki z prob o wyjanienia sytuacji konsumentki, ktra po zadziaaniu mechanizmu
APU (aneks do umowy zawarty 1 maja 2013 r.) i wypowiedzeniu w czasie trwania okresu

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 26
oznaczonego umowy zostaa obciona obowizkiem zwrotu ulgi, Spka dodatkowo
wskazaa:
Odnoszc si do sugestii Szanownej Pani, ze automatyczne przeduenie umw na kolejny
czas okrelony moe stanowi nieuczciw praktyk rynkow, uprzejmie wyjaniamy,
ze podstaw prawna do umieszczenia zapisu o automatycznym przedueniu umowy, jest
swoboda zawierania umw. Klient ma prawo wybra innego dostawc usug i nie godzi si
na te zapisy. Nie s one niezgodne z prawem (k. 115, folder [***], plik img-105121628-001-
odp.OPL ).
Pismem z dnia 2 czerwca 2016 r., ustosunkowujc si do reklamacji objtych zapytaniem
Prezesa Urzdu, Spka wskazaa: Do OPL jako podmiotu wiadczcego usugi na terenie
caego kraju wpywa miesicznie ok. [***] reklamacji konsumenckich dotyczcych rnych
aspektw zwizanych ze wiadczeniem usug stacjonarnych. Spord tych reklamacji
jedynie ok. [***] % dot. naoenia kary w zw. ze zwrotem ulgi z powodu przedterminowego
rozwizania umowy przez klienta. Przy czym reklamacje te niekoniecznie wynikaj z
niewiadomoci klienta co do sposobu przeduenia umowy zgodnie z zapisami w jego
umowie i dotyczy mog zarwno naliczania kary w przypadku wypowiedzenia umowy w
okresie promocyjnym, jak i po przedueniu si umowy na zasadach APU (k. 129).

Zakres stosowanej praktyki


Z analizy materiaw zgromadzonych w sprawie, w szczeglnoci skarg konsumenckich
oraz informacji przekazanych przez Spk wynika, e na dzie wydania decyzji Spka
w dalszym cigu stosuje mechanizm automatycznego przeduania umw zawartych
na czas oznaczony w umowy na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego
dziaania ze strony konsumenta w stosunku do konsumentw, ktrzy na etapie zawierania
umowy albo w ramach procesu utrzymaniowego nie byli informowani o moliwoci
dokonania wyboru sposobu przeduenia umowy, a tym samym postanowienie
o automatycznym przedueniu umowy zostao wskazane w ich umowach w sposb
domylny, a nie zgodnie z ich wyranym wyborem. Tym samym praktyka automatycznego
przeduania umowy zawartej na czas oznaczony w umow na kolejny czas oznaczony
w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta trwa w stosunku do:
konsumentw, ktrzy zawarli lub zmienili umow o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych z Orange Polska od dnia 22 listopada 2010 r., a umowy te -
przed zadziaaniem mechanizmu automatycznego przeduenia umowy zawartej
na czas oznaczony w umow na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku dziaania
ze strony konsumenta - nie zostay od dnia 15 maja 2014 r. zmienione
za porednictwem strony internetowej lub w salonie Orange Polska lub - od dnia
1 czerwca 2016 r. - za porednictwem infolinii Orange Polska;
konsumentw, ktrzy zawarli lub przeduyli umow o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych z Orange Polska w okresie od dnia 15 maja 2014 r. do dnia
31 maja 2016 r. za porednictwem infolinii Orange Polska i umowy te - przed
zadziaaniem mechanizmu automatycznego przeduenia umowy w umow
na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku dziaania ze strony konsumenta - nie
zostay zmienione za porednictwem strony internetowej lub w salonie Orange
Polska.
Ponisza tabela zawiera wybrane cytaty z przykadowych odpowiedzi udzielanych przez
Spk na reklamacje konsumentw, ktre odnosz si do praktyki przeduania zawartych

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 27
umw na czas oznaczony w kolejne umowy na czas oznaczony i potwierdzaj jej
stosowanie w stosunku do ww. grup konsumentw.

Data zawarcia
Okres Data
umowy/aneksu Cytat z pisma Spki rdo
obowizywania zadziaania
na czas (wytuszczenia wasne)
umowy APU
okrelony
23.05.2013 r. 01.06.2013 r. 1.06.2015 r. Aneks ten zosta zawarty 23 maja pismo Spki z
31.05.2015 r. 2013 r. na czas okrelony 24 dnia 26.11.2015
(24 mies.) miesice z moc obowizujc od 1 r., [***] interw.+
czerwca 2013 r. do 31 maja 2015 r., odp. OPL, k. 115
w ramach oferty promocyjnej Plan
Na Kad Kiesze. Z uwagi na brak
dyspozycji Klienta, Umowa od 1
czerwca 2015 r. zostaa
automatycznie przeduona o
kolejne 24 miesice, na tych
samych warunkach promocyjnych
(APU).
brak danych 01.05.2013 r. 01.05.2015 r. Aneks zawarty zosta w ofercie pismo Spki z
30.04.2015 r. promocyjnej Plan Na Kad Kiesze dnia 5.01.2015 r.,
(24 mies.) na czas okrelony 24 miesice [***], img-
liczony od 01.05.2013 r. do 105121628-0001-
30.04.2015 r. W Aneksie w 3 pkt 4 odp. OPL, k. 115
jest informacja, o ile Abonent nie
wyrazi innego owiadczenia woli
przed upywem okresu, na jaki
Umowa zostaa zawarta, Umowa
zawarta na czas okrelony uwaana
bdzie za przeduon na czas
okrelony 24 miesicy. Sytuacja
wyej opisana miaa miejsce w
omawianym przypadku. Zostao
zarejestrowanie zamwienie [***] na
automatyczne przeduenie ww.
Umowy na kolejne 24 miesice od
dnia 01.05.2015 r. do 30.04.2017 r.
21.03.2013 r. 26.03.2013 r. 26.03.2015 r. Umowa zostaa zawarta na czas pismo Spki z
25.03.2015 r. okrelony 24 m-ce, obowizujcy od dnia 29.10.2015
(24 mies.) 26.03.2013 r. do 25.03.2015 r. () Z r., [***]
uwagi na fakt, e nie byo do dnia odp.interw.1; [***]
25.03.2015 r. innej dyspozycji c.d., k. 115
Klientki, Umowa zgodnie z w/w
zapisami (przytoczone 3 pkt 5 i 6
przyp. wasny) zostaa przeduona
na kolejny okres 24 m-cy,
obowizujcy od 26.03.2015 r. do
25.03.2017 r.
Brak danych 01.04.2013 r. - 01.04.2015 r. Umowa zawarta zostaa na czas pismo Spki z
31.03.2015 r. okrelony 24 miesice z dat dnia 2.12.2015 r.,
obowizywania od 1 kwietnia 2013 r. [***], odp. OPL na
do 31 marca 2015 r. Zgodnie z interwencje, k.
zapisem przedmiotowej Umowy 3 115
pkt 4: O ile Abonent nie wyrazi
innego owiadczenia woli przed
upywem okresu, na jaki Umowa
zostaa zawarta, Umowa zawarta na
czas okrelony uwaana bdzie za
przeduon na czas okrelony 24
miesice. Majc na uwadze
powysze oraz brak pisemnej
dyspozycji Klientki, umowa
zostaa przeduona na kolejne 24
miesice i obowizywaa od 1
kwietnia 2015 r. do 31 marca

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 28
2017 r.
9.07.2013 r. 11.07.2013 r. 11.07.2015 r. Umowa zostaa zawarta na czas pismo Spki z
10.07.2015 r. okrelony, ktry upywa z kocem dnia 9.02.2016 r.,
(24 mies.) 24 miesica, liczony od dnia [***], Odpowied
rozpoczcia wiadczenia Usugi, tj. OPL [***], k. 115
od 11 lipca 2013 r. do 10 lipca 2015
r. () Majc na uwadze powysze
oraz brak zoenia do dnia 10
lipca 2015 r. pisemnej dyspozycji
umowa zostaa przeduona na
kolejne 6 miesicy ()
Brak danych 1.11.2012 r. 1.12.2014 r. Na podstawie zawartego aneksu pismo Spki z
30.11.2014 r. do umowy o wiadczenie usug dnia 4.01.2016 r.,
telekomunikacyjnych od dnia [***] wystpienie
1 listopada 2012 r. zosta 1 cz I; [***]
aktywowany plan abonamentowy wystpienie 2,
Plan na Kady Dzie. Zgodnie k.115
z podpisanym aneksem omawiany
plan zosta uruchomiony do dnia
30 listopada 2014 r. (przytoczony 3
ust. 4 oraz ust. 5 dot. APU przyp.
wasny) Majc na uwadze
powysze oraz zgodnie z zapisami
aneksu do umowy o wiadczenie
usug telekomunikacyjnych od dnia
1 grudnia 2014 r. na okres
24 miesicy nastpio
Automatyczne Przeduenie
Umowy (tzw. APU
na dotychczasowych warunkach
w zakresie usugi gosowej nr ()
08.05.2014 r. 01.06.2014 r. 01.06.2016 Przeduenie umowy wprowadzilimy pismo Spki z
30.05.2016 r. na podstawie zapisu z aneksu [***]: dnia 01.09.2016
O ile abonent nie wyrazi innego r., k. 412
owiadczenia przed upywem okresu,
na jaki Umowa zostaa zawarta na
czas okrelony uwaana bdzie za
przeduon na czas okrelony
6 miesicy.
20.06.2012 01.08.2012 r. 01.08.2014 r. Dnia 01.08.2014 umowa zostaa pismo Spki z
31.07.2014 r. przeduona wedle zapisu, i jeli dnia 23.11.2015
Abonent nie wyrazi innego r., k. 422
owiadczenia woli przed upywem
okresu, na jaki umowa zostaa
zawarta, umowa zawarta na czas
okrelony uwaana bdzie za
przeduon na czas okrelony
24 miesicy.

Zgodnie z pismem Spki z dnia 20 grudnia 2016 r. na dzie wszczcia postpowania, tj.
na dzie 8 maja 2014 r., Spka wiadczya ok. [***]24 usug stacjonarnych realizowanych
na podstawie umw zawartych z konsumentami na czas oznaczony, ktre po tej dacie
automatycznie przeduyy si na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego
dziaania ze strony konsumenta (k. 550).

24 Wskazana liczba uwzgldnia jedynie usugi, w stosunku do ktrych APU dokonao si po tej dacie po raz
pierwszy.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 29
Ok. [***]25 konsumentw z ww. grupy zostao obcionych przez Orange - na skutek
rozwizania umowy przez Orange z winy abonenta lub przez abonenta przed upywem
okresu, na jaki zostaa przeduona - obowizkiem zwrotu przyznanej ulgi.
Na dzie 15 grudnia 2016 r. rednia wysoko kwoty uiszczonej z tego tytuu przez
konsumentw 2016 r. wyniosa [***] z, natomiast czna kwota uzyskana z tego tytuu
przez Spk wyniosa [***] z, przy czym nie uwzgldniono w niej kwot anulowanych oraz
przekazanych do windykacji zewntrznej (pismo Spki z dnia 22 grudnia 2016 r., k. 555).
Z ww. liczby [***] usug stacjonarnych realizowanych na podstawie umw zawartych
z konsumentami na czas oznaczony, ktre po tej dacie automatycznie przeduyy si
na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta,
na dzie 15 grudnia 2016 r. abonentami Spki pozostaje w dalszym cigu ok. [***]
konsumentw (pismo Spki z dnia 20 grudnia 2016 r., k. 550).
Przychd rachunkowy osignity przez Spk w roku rozliczeniowym poprzedzajcym
moment wydania decyzji, tj. w roku 2015, wynis [***] z (pismo Spki
z dnia 22 grudnia 2016 r., k. 556), przy czym przychd rachunkowy z tytuu usug
stacjonarnych wynis - [***] z (pismo Spki z dnia 28 grudnia 2016 r., k. 562).

Prezes Urzdu zway, co nastpuje.

Stosownie do art. 1 ust. 1 uokik ochrona interesw przedsibiorcw i konsumentw


podejmowana w ramach dziaa Prezesa Urzdu jest prowadzona w interesie publicznym.
Naruszenie interesu publicznego stanowi podstaw do rozstrzygnicia przez Prezesa Urzdu
sprawy w oparciu o przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw. Interes
publiczny zostaje naruszony w szczeglnoci wwczas, gdy okrelonymi dziaaniami
przedsibiorcy dotknity jest szerszy krg uczestnikw rynku, wzgldnie, gdy wywouj one
na rynku niekorzystne zjawiska, powodujc zaburzenia w jego prawidowym
funkcjonowaniu (por. wyrok Sdu Antymonopolowego z dnia 24 padziernika 1991 r., sygn.
akt XVII Amr 8/90).
W ocenie Prezesa Urzdu, rozpatrywana sprawa ma charakter publiczny, gdy wie si
z ochron praw potencjalnie nieograniczonej liczby konsumentw, ktrzy mogli by
naraeni na negatywne skutki praktyki stosowanej przez Spk. Dziaania przedsibiorcy
analizowane w toku niniejszego postpowania nie dotycz zatem interesw poszczeglnych
osb, ktrych sprawy miayby charakter jednostkowy, indywidualny i nie dajcy si
porwna z innymi, ale krgu konsumentw byych, obecnych i przyszych kontrahentw
Spki, ktrych sytuacja jest identyczna. Naruszenie interesu publicznoprawnego przejawia
si tym samym w naruszeniu zbiorowego interesu konsumentw. W niniejszej sprawie
istniej zatem podstawy do oceny zachowania przedsibiorcy pod ktem stosowania
praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw.

Ocena dziaa Orange Polska S.A. w aspekcie zakazu stosowania praktyk naruszajcych
zbiorowe interesy konsumentw

25 Obliczono na podstawie danych wskazanych przez Spk pismem z dnia 22 grudnia 2016 r. w pkt 2, 4 i 6
(k. 555).

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 30
Zgodnie z art. 24 ust. 1 uokik w zw. z art. 7 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz niektrych innych ustaw (Dz. U.
z 2015 r., poz. 1634, dalej: nowelizacja z 2015 r.) w zw. z art. 3 ustawy z dnia
10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy
Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 945, dalej: nowelizacja z 2014 r.)
stanowi, i przez praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw rozumie si
godzce w nie bezprawne dziaanie przedsibiorcy. Konsumentem w rozumieniu przepisw
ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw jest osoba fizyczna dokonujca czynnoci
prawnej niezwizanej bezporednio z jej dziaalnoci gospodarcz lub zawodow (art. 221
ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny26). Zbiorowe interesy konsumentw
podlegaj ochronie przed dziaaniami przedsibiorcw, ktre s sprzeczne z prawem,
tj. przepisami okrelonych aktw prawnych oraz zasadami wspycia spoecznego
i dobrymi obyczajami. W zwizku z powyszym, dla uznania dziaania przedsibiorcy
za niezgodne z zawartym w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentw zakazem
stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw naley wykaza,
i spenione zostay kumulatywnie trzy nastpujce przesanki:
A. oceniane dziaanie musi by podejmowane przez podmiot bdcy przedsibiorc
w rozumieniu przepisw ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw;
B. dziaanie to jest bezprawne;
C. dziaanie to godzi w zbiorowe interesy konsumentw.

A. Status przedsibiorcy
Zgodnie z art. 4 pkt 1 uokik w zw. z art. 7 nowelizacji uokik z 2015 r. w zw. z art. 3
nowelizacji uokik z 2014 r., pod pojciem przedsibiorcy naley rozumie przedsibiorc
w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci
gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.), tj. osob fizyczn, osob
prawn i jednostk organizacyjn niemajc osobowoci prawnej, ktrej odrbna ustawa
przyznaje zdolno prawn, wykonujc we wasnym imieniu dziaalno gospodarcz
(art. 4 ust. 1 ww. ustawy). Dziaalnoci gospodarcz jest zgodnie z przepisem art. 2
ww. ustawy, zarobkowa dziaalno wytwrcza, budowlana, handlowa, usugowa oraz
poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze z, a take dziaalno
zawodowa, wykonywana w sposb zorganizowany i cigy.
Orange Polska S.A. z siedzib w Warszawie jest spk prawa handlowego wpisan
do Krajowego Rejestru Sdowego pod numerem KRS 0000010681, prowadzc dziaalno
gospodarcz polegajc m.in. na wiadczeniu usug telekomunikacyjnych. Nie ulega zatem
wtpliwoci, i posiada status przedsibiorcy w rozumieniu powoywanego powyej art. 24
ust. 2 uokik.
Tym samym Spka przy wykonywaniu dziaalnoci gospodarczej podlega rygorom
okrelonym w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentw i jej dziaania mog podlega
ocenie pod ktem naruszenia zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw.

26 Wg brzmienia na dzie wszczcia postpowania.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 31
B. Bezprawno dziaania
Bezprawno tradycyjnie ujmowana jest jako sprzeczno z obowizujcym porzdkiem
prawnym. Bezprawno jest kategori obiektywn. Rozwaenia przy ocenie bezprawnoci
wymaga kwestia, czy zachowanie przedsibiorcy byo zgodne, czy te niezgodne
z obowizujcymi zasadami porzdku prawnego. rdem tych zasad s normy prawa
powszechnie obowizujcego, a take nakazy i zakazy wynikajce z zasad wspycia
spoecznego i dobrych obyczajw (wyrok Sdu Okrgowego w Warszawie Sdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw z dnia 13 listopada 2007 r., sygn. akt XVII AmA 45/07).
Dla stwierdzenia bezprawnoci dziaania przedsibiorcy bez znaczenia pozostaje strona
podmiotowa czynu.

Nieuczciwe praktyki rynkowe


Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym
praktykom rynkowym (dalej rwnie jako: upnpr), praktyka rynkowa stosowana przez
przedsibiorc wobec konsumentw jest nieuczciwa, jeeli jest sprzeczna z dobrymi
obyczajami i w istotny sposb znieksztaca lub moe znieksztaci zachowanie rynkowe
przecitnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczcej produktu, w trakcie jej
zawierania lub po jej zawarciu.
Zgodnie z art. 2 pkt 4 upnpr, przez praktyk rynkow rozumie si dziaanie lub zaniechanie
przedsibiorcy, sposb postpowania, owiadczenie lub informacj handlow,
w szczeglnoci reklam i marketing, bezporednio zwizane z promocj lub nabyciem
produktu przez konsumenta.
Art. 2 pkt 3 upnpr stanowi, e przez produkt rozumie si kady towar lub usug, w tym
nieruchomoci, prawa i obowizki wynikajce ze stosunkw prawnych.
W ocenie Prezesa Urzdu, dziaanie Orange Polska polegajce na automatycznym
przeduaniu umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony
w umowy na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony
konsumenta, mieci si w pojciu praktyki rynkowej w rozumieniu art. 2 pkt 4 upnpr, gdy
wie si bezporednio z promocj lub nabyciem produktu przez konsumenta i dotyczy
produktu w rozumieniu art. 2 pkt 3 upnpr, tj. wiadczonych przez Spk stacjonarnych
usug telekomunikacyjnych.

Sprzeczno z dobrymi obyczajami


Dobre obyczaje pozostaj klauzul generaln, ktra podlega konkretyzacji na okoliczno
danego stanu faktycznego. Zgodnie z pogldem doktryny, sprzeczne z dobrymi obyczajami
s dziaania, ktre zmierzaj do niedoinformowania, dezorientacji, wywoania bdnego
przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwnoci (...) czyli takie
dziaanie, ktre potocznie okrelone jest jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegajce
in minus od przyjtych standardw postpowania27. W stosunkach z konsumentami dobry
obyczaj powinien wyraa si we waciwym informowaniu o przysugujcych
uprawnieniach, niewykorzystywaniu pozycji profesjonalisty i rzetelnym traktowaniu
partnerw umw. W takich stosunkach szczeglne znaczenie maj te oceny zachowa
podmiotw w wietle dobrych obyczajw, ktre odwouj si do takich wartoci jak:

27 K. Pietrzykowski red., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2002 r., s. 804.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 32
szacunek wobec partnera, uczciwo, szczero, zaufanie, lojalno, rzetelno
i fachowo28.
W niniejszej sprawie za dobry obyczaj naley uzna prawo do zakoczenia czcego strony
stosunku prawnego poprzez upyw oznaczonego czasu, na jaki zostaa zawarta umowa, bez
koniecznoci wykonywania przez konsumenta dodatkowych obowizkw naoonych
jednostronnie przez silniejsz stron stosunku prawnego (przedsibiorc) majcych na celu
niedopuszczenie do automatycznego przeduenia umowy zawartej na czas oznaczony
o kolejny czas oznaczony, ktrego zadziaanie na etapie zawierania umowy nie mogo by
kwestionowane przez sabsz stron stosunku prawnego (konsumenta). Wymieniony dobry
obyczaj zakada istnienie uprawnienia umoliwiajcego konsumentowi na etapie
zawierania umowy dokonanie swobodnego i wiadomego wyboru sposobu przeduenia
umowy zawartej na czas oznaczony o kolejny czas oznaczony lub nieoznaczony bd jej
nieprzeduania, przy jednoczesnym zapewnieniu konsumentowi na etapie
przedkontraktowym rzetelnej i penej informacji co do konsekwencji dokonanego wyboru.
Sprzeczno przedmiotowej praktyki Spki z dobrymi obyczajami polega wic
na zawieraniu umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych na wielomiesiczne
(dwunasto- lub dwudziestoczteromiesiczne) okresy oraz przerzuceniu na konsumenta
obowizku podejmowania dziaa w celu niedopuszczenia do przeduenia umowy zawartej
na czas okrelony o kolejny czas okrelony w sytuacji, w ktrej konsument nie mia
moliwoci - na etapie kontraktowania efektywnego wyboru innego sposobu zakoczenia
stosunku umownego.
Moliwo przeduenia umowy przez abonenta na kolejny czas oznaczony powinna by
alternatyw wiadomie i swobodnie przez niego wybieran, przy czym za wiadomy
i swobodny wybr powinno uznawa si jedynie wybr dokonywanych w warunkach
umoliwiajcych konsumentowi podjcie przemylanej decyzji. Innymi sowy, aby
przeduenie umowy zawartej na czas okrelony o kolejny czas okrelony nie byo
sprzeczne z dobrymi obyczajami, przedsibiorca oprcz formalnego zapewnienia
konsumentowi moliwoci wyboru innego sposobu zakoczenia umowy (przeduenia na
czas nieoznaczony lub wyganicia) powinien przede wszystkim zagwarantowa
konsumentowi swobod dokonania takiego wyboru. O swobodnym i wiadomym wyborze
mona mwi jedynie wtedy, gdy przedsibiorca przedstawi konsumentowi dostpne opcje
w odpowiedni sposb, tj. obiektywnie, bez sugerowania jednego z proponowanych
rozwiza oraz w sytuacji, w ktrej konsument ma dokona wyboru poprzez zaznaczenia
odpowiedniego pola bez wskazywania opcji domylnej. Zasady uczciwoci kupieckiej
wymagaj, aby przedsibiorca zapewni konsumentowi - uwzgldniajc ograniczenia
wynikajce z wybranego rodka komunikacji pewne minimalne warunki, w ktrych
konsument bdzie mg zastanowi si nad samym wyborem, jak i jego konsekwencjami.
Co wicej, wybr ten powinien dokonywa si poprzez dziaanie, a nie zaniechanie.
Konsument powinien mie moliwo otrzymania od Spki propozycji przeduenia umowy
(oferty), obejmujcej informacj o warunkach, na ktrych umowa ulec ma przedueniu,
w tym cen wiadczonych usug czy wysoko udzielonej ulgi, ktra nie musi by udzielona
w tej samej wysokoci jak przy pierwszej zawieranej umowie. Decyzja dotyczca oferty
przedsibiorcy (jej przyjcie lub odrzucenie) powinna by przez konsumenta podjta
w sposb wiadomy i wyraona poprzez zoenie stosownego owiadczenia woli, ktre nie
moe zosta wywiedzione w sposb dorozumiany z braku zoenia przez konsumenta

28A. Olejniczak, Komentarz do art. 385 (1) kodeksu cywilnego, pkt 10 [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny.
Komentarz. Tom III. Zobowizania cz oglna, LEX, 2010.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 33
owiadczenia woli o treci przeciwnej (np. w sytuacji gdy konsument nie odbierze telefonu
w ramach tzw. kontaktu utrzymaniowego).
W tym miejscu naley zaznaczy, e umowa na czas oznaczony nie musi bezwzgldnie
ulega rozwizaniu z kocem okresu na jaki zostaa zawarta. Dopuszczalne jest bowiem
automatyczne jej przeduenie w umow na czas nieoznaczony na podstawie stosownych
postanowie umowy, jeeli konsument nie zoy przeciwnego owiadczenia, pod
warunkiem jednak skutecznego przekazania konsumentowi informacji o automatycznym
przedueniu umowy na czas nieoznaczony nie tylko przy zawieraniu umowy, lecz take w
okresie poprzedzajcym termin na zoenie ww. owiadczenia. Praktyka taka nie jest
uznawana za niedozwolon z racji tego, e rozwizanie umowy zawartej na czas
nieoznaczony nie pociga za sob konsekwencji finansowych dla konsumenta (obowizku
zwrotu ulgi przyznanej przy zawieraniu umowy zgodnie z art. 57 ust. 6 Pt).
Jak wskazano powyej, w opisanym stanie faktycznym sprzeczno przedmiotowej praktyki
z dobrymi obyczajami przejawia si w wymaganiu od konsumenta realizacji dodatkowych
obowizkw narzuconych jednostronnie przez Spk celem nieprzeduenia umowy
na kolejny czas okrelony. W tym kontekcie podkrelenia wymaga, e Spka wymaga
podjcia przez konsumenta ww. dziaa, podczas gdy Orange Polska - po pierwsze nie
informuje konsumenta wprost, e taki obowizek istnieje i po drugie nie wskazuje
konsumentowi sposobu, w jaki ten obowizek ma wykona. Wskaza bowiem naley,
e przed dniem 17 lutego 2016 r. aden z wzorcw wykorzystywanych w obrocie
konsumenckim nie zawiera postanowienia odnoszcego si do sposobu, w jaki konsument
moe zapobiec automatycznemu przedueniu umowy zawartej na czas oznaczony
w umow na kolejny czas oznaczony. Umowa posugiwaa si jedynie pojciem wyraenia
innego owiadczenia woli przed upywem okresu na jaki Umowa zostaa zawarta, bez
wskazania jego formy, sposobu zoenia czy zakresu, w jakim konsument moe w ramach
tego owiadczenia jednostronnie ksztatowa swoj sytuacj w przypadku zakoczenia
okresu lojalnociowego. Dopiero wzorce wprowadzone z dniem 17 lutego 2016 r. odnosiy
si do kanau kontaktu, za porednictwem ktrego mona dokona zmiany w zakresie
sposobu przeduenia umowy. Wzorce te jednak w dalszym cigu nie wskazuj wprost
dopuszczalnych przez Spk w praktyce wariantw zmiany (przeduenie na czas
nieoznaczony/wyganicie wraz z kocem okresu zobowizania).
Tymczasem w kadym przypadku dobry obyczaj wymaga, aby konsument mia wiadomo,
w jaki sposb oraz w jakim zakresie moe korzysta z uprawnie przyznawanych mu przez
umow. Obowizek ten powinien by realizowany w sposb szczeglnie skrupulatny,
gdy niedoinformowanie w tym zakresie, a co za tym idzie niewiadomo istnienia
lub sposobu skorzystania z uprawnienia przysugujcego konsumentowi na podstawie
umowy moe rodzi dla konsumenta daleko idce skutki.
Za nietrafn naley uzna argumentacj Spki, i przeduenie umowy na czas oznaczony
jest dla konsumenta korzystne, gdy pozwala mu utrzyma cen na niezmienionym
poziomie. Podkreli naley, e skorzystanie z prawa do przeduenia umowy na kolejny
czas okrelony na tych samych, promocyjnych warunkach, z uwagi na to, e dokonuje si
w zamian za zrzeczenie si rwnie istotnego co nisza cena prawa do swobodnego
wypowiedzenia umowy przez kolejny czas okrelony, powinno by uprawnieniem
wiadomie wybieranym przez konsumenta, a nie obowizkow opcj, ktra gdy
konsument nie chce z niej skorzysta musi by przez niego odrzucona. Szacunek
do konsumenta wymaga bowiem, aby traktowa go jako osob rozsdna i racjonaln, ktra
sama potrafi oceni, jakie rozwizanie dopuszczane przez przedsibiorc jest dla niego

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 34
z uwagi na jego indywidualne potrzeby oraz motywy dziaania w danej sytuacji
najkorzystniejsze.

Model przecitnego konsumenta


Aby dokona oceny, czy dziaania Spki w istotny sposb znieksztacaj lub mog
znieksztaca zachowanie rynkowe przecitnego konsumenta przed zawarciem umowy
dotyczcej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu, konieczne jest
ustalenie w przedmiotowej sprawie modelu przecitnego konsumenta. W odniesieniu
bowiem do przecitnego konsumenta dokonywana jest ocena znieksztacenia jego
zachowania rynkowego przez praktyk rynkow przedsibiorcy. Zgodnie z art. 2 pkt 8
upnpr, przez przecitnego konsumenta rozumie si konsumenta, ktry jest dostatecznie
dobrze poinformowany, uwany i ostrony. Oceny tej powinno dokona si
z uwzgldnieniem czynnikw spoecznych, kulturowych, jzykowych i przynalenoci
danego konsumenta do szczeglnej grupy konsumentw, przez ktr rozumie si dajc si
jednoznacznie zidentyfikowa grup konsumentw, szczeglnie podatn na oddziaywanie
praktyki rynkowej lub na produkt, ktrego praktyka rynkowa dotyczy, ze wzgldu
na szczeglne cechy, takie jak wiek, niepenosprawno fizyczna czy umysowa.
Przecitnego konsumenta naley rozumie jako dostatecznie dobrze (przecitnie)
rozwanego i zorientowanego, majcego prawo do uzyskiwania od przedsibiorcy
rzetelnych informacji dotyczcych np. stosunku zobowizaniowego (umowy) czcego go
z przedsibiorc, przekazywanych w sposb niewprowadzajcy w bd. Wskazanie na cechy
takie jak dostateczne poinformowanie, uwaga oraz ostrono okrela pewien zesp cech
konsumenta (jego przecitno), polegajc na tym, e z jednej strony mona wymaga
od niego pewnego stopnia wiedzy i orientacji w rzeczywistoci, lecz z drugiej strony nie
mona uzna, e jego wiedza jest kompletna i profesjonalna.
Brak jest podstaw do wyrniania - w wietle kwestionowanej praktyki - szczeglnej grupy
konsumentw, ktrych dziaanie Spki mogo dotyczy. Grup kontrahentw Spki tworz
bowiem osoby dorose (tylko takie mog by stron umowy ze Spk) zainteresowane
korzystaniem z usug telekomunikacyjnych, ktre znajduj si w obszarze wiadczenia
usug przez Orange Polska, a zatem na terenie caego kraju, w obszarach, gdzie Spka
oferuje dostp do sieci stacjonarnej.

Znieksztacenie zachowania rynkowego przecitnego konsumenta


Znieksztacenie zachowania rynkowego przecitnego konsumenta polega na podjciu lub
moliwoci podjcia okrelonej decyzji dotyczcej umowy, ktrej - wobec innego
(uczciwego) zachowania (praktyki rynkowej) przedsibiorcy - konsument mgby nie podj
lub mgby podj decyzj odmienn.
Przedmiotowa praktyka Spki moe istotnie znieksztaca zachowanie rynkowe
przecitnego konsumenta po zawarciu umowy poprzez obcienie go obowizkiem
podejmowania dziaa majcych na celu niedopuszczenie do automatycznego przeduenia
umowy zawartej na czas oznaczony o kolejny czas oznaczony.
W tym kontekcie podkreli naley, e konsument moe - czsto po upywie kilku lat od
zawarcia umowy - nie pamita, jaki model przeduenia umowy przyjty zosta przez
przedsibiorc, z ktrym ma zawart umow. Na rynku usug telekomunikacyjnych
powszechn praktyk, w sytuacji niezoenia przez konsumenta owiadczenia o braku woli

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 35
kontynuowaniu umowy, jest automatyczne przeduenie umowy na czas nieoznaczony.
Konsument wic, majc wiadomo istnienia takiej praktyki, moe nie zoy adnego
owiadczenia woli (o rezygnacji z kontynuowania umowy bd o zgodzie na przeduenie
umowy na czas nieoznaczony), bdc przekonanym, e moe to zrobi w kadym
momencie po upywie terminu, na jaki umowa pierwotna zostaa zawarta, bez ponoszenia
finansowych konsekwencji wykraczajcych poza konieczno uiszczania opaty
abonamentowej w okresie wypowiedzenia umowy. Konsekwencj ww. niedopatrzenia
bdzie dla konsumenta bd obowizek ponoszenia przez niego opat abonamentowych
przez kilkunastomiesiczny okres dodatkowy, bd obowizek zwrotu udzielonej ulgi,
zgodnie z art. 57 ust. 6 Pt, w sytuacji jednostronnego rozwizania umowy przez
konsumenta, wobec ktrego nastpio automatyczne przeduenie umowy. Innym skutkiem
przegapienia przez konsumenta terminu automatycznego przeduenia umowy o kolejny
czas oznaczony moe by uniemoliwienie lub przynajmniej znaczne utrudnienie
skorzystania z prawa do zmiany dostawcy usug, o ktrym mowa w art. 57 ust. 5 Pt.
W toku postpowania Spka podnosia, e pomimo zawarcia w umowach zawartych przed
dniem 15 maja 2014 r. postanowie przewidujcymi automatyczne przeduenie umowy na
kolejny czas oznaczony kadorazowo przed kocem okresu, na jaki zostaa zawarta
umowa, podejmuje kontakt z konsumentem celem przedstawienia mu aktualnej oferty
oraz przypomnienia o przedueniu umowy w razie nie skorzystania z nowej promocji.
W tym miejscu naley jednak zauway, e zaproponowane w trakcie tzw. rozmw
utrzymaniowych nowe warunki umowy s moliwe do wprowadzenia dopiero po wyraeniu
na nie zgody przez konsumenta, a wic dziaania te w dalszym cigu nie niweluj skutku
bezczynnoci konsumenta w postaci automatycznego przeksztacenia umowy na kolejny
czas okrelony. Jeli bowiem konsument nie wyrazi zgody na zaproponowan zmian
warunkw umowy (co moe wskazywa, e nie jest zainteresowany dalszym korzystaniem
z usug Spki), w dalszym cigu bdzie zwizany umow przewidujc jej automatyczne
odnowienie, niezalenie od jego woli w tym zakresie, co ilustruj cytowane fragmenty
rozmw sprzedaowych (l.p. 10, 11 tabeli transkrypcji rozmw).
Na marginesie wskaza naley, e w pimie z dnia 26 maja 2014 r. Orange wskazaa: Spka
ze swej strony, podejmujc akcje utrzymaniowe, przypomina konsumentom o zbliajcym
si terminie zakoczenia umowy, wic klient moe wiadomie decydowa o jej kontynuacji
bd jej zakoczeniu (k. 37, podkrelenie wasne). Analiza przekazanych przez Spk
nagra potwierdza, e w wikszoci przypadkw konsultant mimo zbliajcego si APU
faktycznie informuje konsumenta o koczeniu si umowy (l.p. 2, 10, 22 tabeli
transkrypcji rozmw). W konsekwencji moliwo znieksztacenia zachowania rynkowego
przecitnego konsumenta w wyniku automatycznego przeduenia umowy zawartej na czas
oznaczony o kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony
konsumenta jest dodatkowo spotgowana przez wskazanie mu dziennej daty zakoczenia
umowy, co utwierdza go w przekonaniu, e brak jego aktywnoci bdzie skutkowa
zakoczeniem stosunku umownego.

Majc powysze na wzgldzie, naley uzna, e opisana w pkt I rozstrzygnicia


niniejszej decyzji praktyka Spki ma charakter bezprawny.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 36
C. Godzenie w zbiorowe interesy konsumentw
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw nie podaje definicji zbiorowego interesu
konsumentw, wskazujc jednak w przepisie art. 24 ust. 3, e nie jest nim suma
indywidualnych interesw konsumentw. Godzenie w zbiorowe interesy konsumentw
oznacza zatem naraenie na uszczerbek interesw pewnej grupy lub wszystkich
konsumentw, poprzez stosowan przez przedsibiorc praktyk, obejmujc tak
dziaania, jak i zaniechania. Ponadto, godzenie w zbiorowe interesy konsumentw moe
polega zarwno na ich naruszeniu, jak i na zagroeniu ich naruszenia. Ochrona zbiorowych
interesw konsumentw ma miejsce wwczas, gdy dziaania przedsibiorcy s powszechne
w tym znaczeniu, e mog dotkn kadego konsumenta bdcego lub mogcego by
potencjalnie kontrahentem przedsibiorcy. Przedmiotem ochrony s zatem interesy
wszystkich aktualnych lub potencjalnych klientw traktowanych jako grupa uczestnikw
rynku zasugujca na szczegln ochron (por. wyrok Sdu Apelacyjnego w Warszawie
z dnia 10 lipca 2008 r., sygn. akt VI ACa 306/08).
Stanowisko to zostao potwierdzone rwnie w orzecznictwie Sdu Najwyszego, ktry
w uzasadnieniu jednego z wyrokw stwierdzi, i nie jest zasadne uznawanie,
e postpowanie z tytuu naruszenia ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw mona
wszcz tylko wtedy, gdy zagroone s interesy wielu odbiorcw, a nie jest to moliwe
w sytuacji, gdy pokrzywdzonym jest tylko jeden konsument. Wydawane orzeczenie ma
bowiem wymiar znacznie szerszy, peni take funkcj prewencyjn, suy bowiem ochronie
take nieograniczonej liczbie potencjalnych konsumentw (wyrok SN z dnia 12 wrzenia
2003 r., sygn. akt I CKN 504/01). W innym orzeczeniu SN podkreli, e praktyk
naruszajc zbiorowe interesy konsumentw jest bowiem takie zachowanie przedsibiorcy,
ktre podejmowane jest w warunkach wskazujcych na powtarzalno zachowania
w stosunku do indywidualnych konsumentw wchodzcych w skad grupy, do ktrej
adresowane s zachowania przedsibiorcy, w taki sposb, e potencjalnie ofiar takiego
zachowania moe by kady konsument bdcy klientem lub potencjalnym klientem
przedsibiorcy (wyrok SN z dnia 10 wrzenia 2008 r., sygn. akt III SK 27/07; por. rwnie
wyrok Sdu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 wrzenia 2013 r., sygn. akt VI ACa 67/13).
Nie ulega wtpliwoci, e dziaanie przedsibiorcy godzi w interesy konsumentw wtedy,
gdy wywouje negatywne skutki w sferze ich praw i obowizkw. Natomiast przez interes
zbiorowy naley rozumie interes dotyczcy konsumentw jako okrelonej zbiorowoci.
Dla stwierdzenia godzenia w zbiorowe interesy konsumentw istotne jest ustalenie,
e konkretne dziaanie przedsibiorcy nie ma cile okrelonego adresata, lecz jest
kierowane do nieoznaczonego z gry krgu podmiotw. Jak podnosi si w doktrynie,
w pojciu praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw mieci si take dziaanie
przedsibiorcy skierowane wprawdzie do oznaczonych (zindywidualizowanych)
konsumentw, o ile przy tym konsumentw tych czy jaka wsplna cecha rodzajowa.
Wwczas bowiem poszkodowana zostaje pewna grupa konsumentw, nie bdca jedynie
z punktu widzenia przedsibiorcy stosujcego dan praktyk zbiorowoci przypadkowych
jednostek, lecz stanowic okrelon i odrbn kategori konsumentw, reprezentujc
w znacznym stopniu wsplne interesy (zob. M. Szydo, Publicznoprawna ochrona
zbiorowych interesw konsumentw, Monitor Prawniczy 2004/17/791). Naley zatem
przyj, e zbiorowy interes konsumentw nie musi odnosi si do nieograniczonej liczby
konsumentw, ktrych nie da si zindywidualizowa, gdy indywidualizacja konsumentw
nie sprzeciwia si moliwoci wyodrbnienia kategorii bd zbioru konsumentw
o pewnych cechach. Oznacza to, e nie ilo faktycznych, potwierdzonych narusze,
ale przede wszystkim ich charakter, a w zwizku z tym moliwo (chociaby tylko

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 37
potencjalna) wywoania negatywnych skutkw wobec okrelonej zbiorowoci przesdza
o naruszeniu zbiorowego interesu.
W niniejszej sprawie bez wtpienia mamy do czynienia z godzeniem w zbiorowe interesy
konsumentw. Na praktyki Spki mg by naraony kady konsumentpotencjalny abonent
Orange Polska.
Bezprawne dziaanie Spki nie dotyczyo zatem interesw poszczeglnych osb, lecz
naruszenia uprawnie szerokiego krgu konsumentw, ktrych sytuacja bya identyczna
i wsplna dla caej grupy konsumentw-abonentw Orange Polska.
Interes konsumentw naley rozumie jako interes prawny (a nie faktyczny), a wic uznany
przez ustawodawc na zasugujcy na ochron i zabezpieczenie. Naruszenie zbiorowego
interesu konsumentw powizane jest z naruszaniem interesw gospodarczych
konsumentw. Pod tym pojciem naley rozumie zarwno naruszenie interesw stricte
ekonomicznych (o wymiarze majtkowym), jak rwnie prawo konsumentw
do uczestniczenia w przejrzystych i niezakconych przez przedsibiorc warunkach
rynkowych.
W niniejszej sprawie doszo do naruszenia interesu gospodarczego konsumentw poprzez
dopuszczenie si przez Orange Polska S.A. stosowania bezprawnych praktyk zarwno
w aspekcie ekonomicznym, jak i pozaekonomicznym.
W przypadku praktyki Spki opisanej w pkt I rozstrzygnicia decyzji naley wskaza,
e majtkowy charakter naruszenia interesu gospodarczego konsumentw przejawia si
w koniecznoci ponoszenia przez konsumenta opat abonamentowych - niekoniecznie
w wysokoci konkurencyjnej w stosunku do dostpnych na rynku ofert - przez kolejny okres
zwizania umow (6 miesicy, 12 miesicy, 24 miesice) lub dokonania przez konsumenta
zwrotu przyznanej ulgi, zgodnie z art. 57 ust. 6 Pt, w przypadku wypowiedzenia przez
konsumenta umowy po upywie czasu na jaki zostaa zawarta, ale przed upywem okresu,
na jaki na skutek samoczynnego zadziaania mechanizmu APU - zostaa przeduona.
Aspekt pozaekonomiczny w opisanym stanie faktycznym naley postrzega przede
wszystkim jako konieczno dalszego korzystania przez konsumenta z usug, ktrych moe
ju nie potrzebowa lub na ktre nie zdecydowaby si, gdyby nie fakt zadziaania
automatycznego przeduenia umowy na kolejny czas oznaczony. Nie bez znaczenia jest
te okoliczno, e przeduanie umowy na kolejny, wielomiesiczny czas oznaczony moe
utrudnia konsumentom skorzystanie z prawa do swobodnej zmiany operatora.

Majc powysze na wzgldzie, naley uzna, e opisana w pkt I rozstrzygnicia


niniejszej decyzji praktyka Spki narusza zbiorowy interes konsumentw.

Zaniechanie praktyki w stosunku do czci konsumentw


Majc na uwadze wprowadzony przez Spk w dniu 15 maja 2014 r. do procesw
zawierania umw oraz dokonywania zmian ich warunkw za porednictwem strony
internetowej Spki mechanizm polegajcy na obligatoryjnym wyborze przez konsumenta
sposobu przeduenia umowy po okresie, na jaki umowa ma by zawarta, przyj naley,
e w stosunku do konsumentw, ktrzy zawarli lub zmienili umow za porednictwem tego
kanau od dnia 15 maja 2014 r., a zatem u ktrych postanowienia o APU znalazy si
zgodnie z ich wyborem (ograniczonym do wyboru przeduenia umowy na czas oznaczony
lub nieoznaczony), Spka zaniechaa praktyki automatycznego przeduania umw

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 38
zawartych na czas oznaczony w umowie na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku
aktywnego dziaania konsumenta. W stosunku do tej grupy konsumentw automatyczne
przeduenie umowy na kolejny czas oznaczony bdzie nastpowa jako skutek dziaania
konsumenta na etapie przedkontraktowym polegajcego na wyborze sposobu przeduenia
umowy spord 2 dostpnych (przeduenie na czas oznaczony lub na czas nieoznaczony).
Jednoczenie praktyki tej w dalszym cigu nie mona oceni jako prawidowej, gdy nie
umoliwia ona konsumentom dokonania wyboru zakoczenia umowy w uzgodnionym
terminie oznaczonym, co pozostaje jednak poza ramami niniejszego postpowania
administracyjnego.
Biorc pod uwag wyjanienia zoone przez Spk, w tym przesane zmienione procedury
zawierania umw, przyj rwnie naley, e z dniem 15 maja 2014 r. wprowadzony
mechanizm wyboru sposobu przeduenia umowy na etapie przedkontraktowym
doprowadzi do wyeliminowania zarzucanej praktyki rwnie w przypadku umw
zawieranych/zmienianych w salonach Orange.
Analiza nagra przesanych przez Spk pismami z dnia 22 listopada oraz 1 grudnia 2016 r.
pozwala przyj, e w efekcie wprowadzenia z dniem 1 czerwca 2016 r. dodatkowych
procedur w zakresie obsugi klienta Spka skutecznie umoliwia konsumentom wybr
sposobu przeduenia umowy rwnie w trakcie telefonicznych rozmw sprzedaowych
oraz utrzymaniowych, w zwizku z czym rwnie w stosunku do tej grupy konsumentw
naley stwierdzi, e przeduenie umowy zawartej na czas oznaczony o kolejny czas
oznaczony po upywie okresu, na jaki zostaa zawarta, wynika z wyboru dokonanego przez
konsumenta na etapie zawierania umowy. Jednoczenie praktyka Spki opisana w pkt I
niniejszej decyzji w dalszym cigu stosowana jest wobec konsumentw-abonentw Spki,
ktrzy zawarli umowy przed ww. datami i ktrych umowy nadal obowizuj (por. ustalenia
Prezesa Urzdu, str. 26 niniejszej decyzji).

Wobec powyszego Prezes Urzdu orzek jak w pkt I rozstrzygnicia niniejszej decyzji.

Ocena propozycji zobowizania w rozumieniu art. 28 uokik


Odnoszc si do zoonego przez Orange wniosku o wydanie decyzji na podstawie art. 28
uokik, Prezes Urzdu uzna w niniejszej sprawie za konieczne wydanie decyzji
stwierdzajcej stosowanie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw oraz
zwizane z tym naoenie rodkw usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych
interesw konsumentw.
Zgodnie z art. 28 uokik w brzmieniu aktualnym na dzie wszczcia postpowania w sprawie
naruszenia zbiorowych interesw konsumentw, jeeli w toku postpowania w sprawie
praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw zostanie uprawdopodobnione,
e przedsibiorca stosuje praktyk, o ktrej mowa w art. 24 ustawy, a przedsibiorca,
ktremu jest zarzucane naruszenie tego przepisu, zobowie si do podjcia
lub zaniechania okrelonych dziaa zmierzajcych do zapobieenia tym naruszeniom,
Prezes Urzdu moe, w drodze decyzji, naoy obowizek wykonania tych zobowiza.
Przedoenie przez przedsibiorc propozycji zobowizania nie przesdza o zastosowaniu
art. 28 uokik. Przepis art. 28 ustawy nie obliguje bowiem Prezesa Urzdu do wydania
decyzji zobowizujcej, a jedynie stwarza mu prawn moliwo wydania takiej decyzji

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 39
(Prezes Urzdu moe). Prezes Urzdu jest zatem uprawniony, a nie zobowizany
do wydania decyzji na podstawie art. 28 ust. 1 uokik29 .
W toku postpowania Spka zarzucia Prezesowi Urzdu, e oceniajc dopuszczalno
przyjcia zobowizania w ksztacie zaproponowanym przez Spk, Prezes Urzdu dopuci
si bdnego zinterpretowania jednej z dwch przesanek wydania decyzji zobowizujcej,
tj. zobowizania si przez przedsibiorc do podjcia lub zaniechania okrelonych dziaa
zmierzajcych do zapobieenia zarzucanego przedsibiorcy naruszenia. Spka wskazaa,
e majc na uwadze tre uzasadnienia projektu nowelizacji uokik wprowadzonej ustaw
z 2014 roku, przesanki zobowizania si przez przedsibiorc do podjcia lub zaniechania
okrelonych dziaa zmierzajcych do zapobieenia zarzucanego przedsibiorcy naruszenia
nie naley utosamia z wprowadzon w jej miejsce nowelizacj przesanki zobowizania
si przez przedsibiorc do podjcia lub zaniechania okrelonych dziaa zmierzajcych
do zakoczenia naruszenia lub usunicia jego skutkw. W ocenie Spki, przedmiotowa
zmiana miaa istotny wpyw na zakres stosowania ww. przesanki, a zatem nie jest
uzasadnione, aby do postpowa wszcztych przed dniem wejcia w ycie nowelizacji
stosowa te same szersze - wymogi przyjcia zobowizania, obowizujce w obecnym
brzmieniu uokik. Tym samym, zdaniem Spki, Prezes Urzdu nie powinien uzalenia
moliwoci przyjcia zobowizania, a co za tym idzie, wydania decyzji zobowizujcej,
od zobowizania si przez Spk do podjcia lub zaniechania dziaa zmierzajcych
do usunicia skutkw praktyki.
Jak wskazano wyej, rozstrzygnicie w sprawie naruszenia zbiorowych interesw
konsumentw w trybie przyjcia zobowizania zoonego przez przedsibiorc naley
do kategorii uznania administracyjnego. Wie si to przede wszystkim z koniecznoci
rozwaenia kwestii, jakiego typu orzeczenie w konkretnej sytuacji faktycznej bdzie
korzystniejsze z punktu widzenia interesu publicznego, w ochronie ktrego wystpuje
Prezes Urzdu oraz czy przyjcie zobowizania zoonego przez przedsibiorc,
a co za tym idzie naoenie na niego obowizku wykonania zaproponowanego przez niego
zobowizania w drodze decyzji zobowizujcej bdzie efektywnym narzdziem ochrony
zbiorowego interesu konsumentw. Podkreli przy tym naley, ze przez efektywne
z punktu widzenia ochrony interesu publicznego rozstrzygnicie sprawy w drodze wydania
decyzji zobowizujcej naley postrzega naoenie na przedsibiorc obowizku
wykonania takiego zobowizania, ktre faktycznie doprowadzi do penego zakoczenia
naruszenia, w tym rwnie usunicia jego skutkw.
Propozycja zobowizania zoona przez przedsibiorc zarwno w obecnym,
jak i w poprzednim brzmieniu art. 28 uokik - podlega wic ocenie przede wszystkim
przez pryzmat celu realizowanego przez wydanie decyzji zobowizujcej, ktrym jest
zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony interesw ogu konsumentw. Skadane
przez przedsibiorc w trybie ww. przepisu zobowizanie powinno zmierza nie tylko
do wyeliminowania kwestionowanych zachowa na przyszo, lecz take do usunicia
trwajcych skutkw naruszenia, jakiego dopuci si przedsibiorca, o ile takie skutki
wystpuj w danym stanie faktycznym. W tym duchu naley interpretowa pojcie, ktrym
posugiwa si art. 28 uokik w brzmieniu aktualnym na dzie wszczcia postpowania
w sprawie naruszenia zbiorowych interesw konsumentw, tj. pojcia zapobieenia
naruszeniom. Sformuowanie to jest bowiem pojciem szerszym ni zakoczenie
naruszenia i w ocenie Prezesa Urzdu obejmuje caociowe wyeliminowanie praktyki
przedsibiorcy z obrotu, tj. zarwno zakoczenie naruszenia, jak i usunicie jego
skutkw. Konsekwencj zapobieenia naruszeniom powinien zatem by powrt do stanu
29
Kohutek K., Sieradzka M., Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw. Komentarz., opubl. Lex 2014.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 40
sprzed naruszenia, w ktrym konsumenci nie s w aden sposb dotknici kwestionowan
praktyk. Oznacza to m.in., e ksztat skadanego przez przedsibiorc zobowizania
powinien zapewnia, e jego realizacja zapewni przysporzenie dla ogu konsumentw
dotknitych dziaaniem przedsibiorcy bdcym przedmiotem prowadzonego postpowania
w sprawie stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw, ktre
rekompensowaoby doznany przez konsumentw uszczerbek w ich interesach.
Na marginesie wskaza naley, e pomimo i odniesienie si wprost do usunicia skutkw
praktyki pojawio si literalnie w art. 28 dopiero na skutek nowelizacji uokik z 2014 r.,
to na moliwo zobowizania si przez przedsibiorc do podjcia dziaa zmierzajcych
do usunicia skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw jako okoliczno
przemawiajc za wydaniem decyzji zobowizujcej, Prezes Urzdu wskazywa ju
dokumencie Wyjanienia w sprawie wydawania decyzji zobowizujcej w sprawach
praktyk ograniczajcych konkurencj oraz praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw, opublikowanym na stronie internetowej Urzdu w dniu 26 lipca 2012 r.,
a wic w odniesieniu do brzmienia uokik przed nowelizacj (np. pkt 2.1 lit. a () w takim
przypadku naley uzna za dopuszczalne przyjcie tego zobowizania, pod warunkiem,
e realizacja zaproponowanego przez przedsibiorc zobowizania doprowadzi
do wyeliminowania zarzucanej praktyki lub jej skutkw; rozdz. IV - Zobowizanie
przedsibiorcy powinno by sformuowane w sposb jasny i precyzyjny, umoliwiajcy
ocen, czy jego realizacja pozwoli na osignicie zamierzonego celu, jakim jest
wyeliminowanie zarzucanej praktyki lub jej skutkw; rozdz. IV str. 27 - Jeli
przedsibiorca zoy zobowizanie, ktrego celem jest wyeliminowanie trwajcych
skutkw naruszenia, poprzez naprawienie szkd majtkowych poniesionych przez
konsumentw, wyrzdzonych bezprawnym dziaaniem przedsibiorcy, np. zobowie si
dokona wypaty rekompensaty, polegajcej na zwrocie konsumentom kwot wydanych na
wysane w ramach loterii wiadomoci SMS, naley uzna za dopuszczalne zaakceptowanie
zobowizania przedsibiorcy).
W ocenie Prezesa Urzdu, propozycje zobowizania zoone w toku niniejszego
postpowania nie zapewniaj odpowiedniego poziomu ochrony interesw ogu
konsumentw, poniewa w aden sposb nie usuwaj uszczerbku poniesionego przez
byych konsumentw Spki na skutek jej niezgodnego z dobrymi obyczajami dziaania.
Skadajc zobowizanie, Spka nie uwzgldnia w aden sposb sytuacji byych abonentw
Spki, ktrzy ponieli (i w dalszym cigu ponosz) konsekwencje stosowania mechanizmu
automatycznego przeduania umw zawartych na czas okrelony o kolejny czas okrelony
przy braku dziaania ze strony konsumenta.

rodki usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw


(pkt II rozstrzygnicia decyzji)
Prezes Urzdu naoy na Spk na podstawie art. 26 ust. 2 uokik w zw. z art. 7
nowelizacji uokik z 2015 r. w zw. z art. 3 nowelizacji uokik z 2014 r. wskazane
w rozstrzygniciu decyzji rodki usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych
interesw konsumentw.
Zgodnie z art. 26 ust. 2 uokik w zw. z art. 7 nowelizacji uokik z 2015 r. w zw. z art. 3
nowelizacji uokik z 2014 r. decyzja o uznaniu praktyki za naruszajc zbiorowe interesy
konsumentw moe zawiera elementy dodatkowe, m.in. w postaci: zobowizania
przedsibiorcy do zoenia jednokrotnego lub wielokrotnego owiadczenia o okrelonej
treci lub formie lub zobowizania do publikacji decyzji w caoci lub w czci na koszt

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 41
przedsibiorcy, zmierzajce do usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych
interesw konsumentw.
W niniejszej sprawie Prezes Urzdu zdecydowa o zastosowaniu rodkw zmierzajcych
do usunicia trwajcych skutkw naruszenia polegajcego na automatycznym przeduaniu
umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony w umowy
na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta.
Prezes Urzdu, uznajc w pkt I rozstrzygnicia decyzji praktyk Spki za naruszajc
zbiorowe interesy konsumentw, nakaza zaniechanie jej stosowania. Zaniechanie
stosowania praktyki wywouje jednak skutki wobec zbiorowoci konsumentw jedynie
na przyszo, tj. prowadzi do wyeliminowania szkodliwych zachowa wobec
konsumentw, ktrzy stan lub mogliby sta si abonentami Spki, a take ktrzy ju s
abonentami Spki, lecz nie dotkny ich jeszcze skutki stwierdzanej decyzji (w niniejszym
stanie faktycznym konsumentw, ktrych umowy nie ulegy jeszcze automatycznemu
przedueniu, zgodnie z mechanizmem opisanym w pkt I niniejszej decyzji). W tym
kontekcie, biorc pod uwag zasig i wag trwajcych skutkw stosowanej przez Spk
praktyki wobec aktualnych i byych abonentw Spki, Prezes Urzdu uzna
za konieczne naoenie na Spk rodkw zmierzajcych do usunicia trwajcych skutkw
naruszenia zbiorowych interesw konsumentw.
Decydujc o naoeniu rodkw zmierzajcych do usunicia trwajcych skutkw naruszenia
zbiorowych interesw konsumentw, Prezes Urzdu, posugujc si cezur czasow,
postanowi o ograniczeniu grupy konsumentw, ktrym rodki te na mocy niniejszej decyzji
bd przysugiwa.
Ustalajc grup uprawnionych konsumentw, Prezes Urzdu w pierwszej kolejnoci okreli
grup konsumentw dotknitych kwestionowan praktyk Spki. W tym kontekcie dat
graniczn bdzie dzie 22 listopada 2010 r. jako dzie, od ktrego Spka zacza zawiera
z konsumentami umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawierajce
postanowienia o automatycznym przedueniu umowy zawartej na czas oznaczony
o kolejny czas oznaczony. Tym samym naoone przez Prezesa Urzdu rodki mogy
dotyczy jedynie konsumentw, ktrzy zawarli umowy o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych (lub dokonali zmian ich warunkw) ze Spk od tej daty.
Dalej, majc na uwadze dzie wszczcia postepowania w sprawie naruszenia zbiorowych
interesw konsumentw, Prezes Urzdu postanowi, e rodkami zmierzajcymi
do usunicia trwajcych skutkw naruszania zbiorowych interesw konsumentw zostan
objci na mocy niniejszej decyzji jedynie Ci konsumenci, ktrzy na dzie wszczcia
postpowania, tj. na dzie 8 maja 2014 r., w dalszym cigu pozostawali stronami umw
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartych z Orange Polska.
Kolejn dat istotn dla ustalenia grupy konsumentw objtych rodkami usunicia
trwajcych skutkw naruszenia jest dzie 15 maja 2014 r. jako dzie, w ktrym Spka
umoliwia konsumentom zawierajcym umowy za porednictwem strony internetowej
Spki lub w jej punktach obsugi klienta dokonywanie wyboru sposobu przeduenia
umowy po zakoczeniu okresu, na jaki umowa zostaa zawarta. Za dzie umoliwienia
dokonania tego wyboru w trakcie rozmw sprzedaowych oraz utrzymaniowych
przeprowadzanych telefonicznie przyjto z kolei dzie wprowadzenia przez Spk
mechanizmw zapewniajcych konsumentom moliwo efektywnego podjcia decyzji
co do sposobu kontynuowania umowy, tj. dzie 1 czerwca 2016 r. Nagrania rozmw
przeprowadzonych od dnia 15 maja 2014 r. a przed dniem 1 czerwca 2016 r. w znacznej
liczbie przypadkw wskazyway, e moliwo dokonania ww. wyboru w trakcie rozmowy

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 42
telefonicznej, mimo e teoretycznie powinna by dla konsumenta dostpna, bya jedynie
iluzoryczna, wobec czego nie mona przyj - jako daty zmiany praktyki w tym zakresie
daty 15 maja 2014 r. Jednoczenie Prezes Urzdu uzna, e skala nieprawidowoci
zauwaalna w przebiegu przeanalizowanych przez Prezesa Urzdu telefonicznych rozmw
sprzedaowych (utrzymaniowych) wiadczy o tym, e nie mona mwi o bdach ludzkich,
lecz o kontynuacji dotychczasowej praktyki przez Spk pomimo wprowadzenia skryptw
przewidujcych tzw. formuk APU, zawierajc pytanie o preferencje konsumenta
co do sposobu przeduenia umowy.
Majc na uwadze powysze, okrelajc rodki zmierzajce do usunicia trwajcych
skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw, Prezes Urzdu wyodrbni grup
konsumentw, ktrzy jednoczenie:
- na etapie ustalania warunkw zawieranej umowy albo w ramach procesu utrzymaniowego
nie mieli efektywnej moliwoci dokonania wyboru odnonie do sposobu przeduenia
umowy, a tym samym postanowienie o automatycznym przedueniu umowy zostao
wskazane w ich umowie w sposb domylny, a nie zgodnie z ich wyranym wyborem
oraz
- w stosunku do ktrych nastpio automatyczne przeduenie umowy o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony w umowy na kolejny czas oznaczony
w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta.
Okrelajc grup uprawnionych konsumentw, w sentencji niniejszej decyzji Prezes Urzdu
posugiwa si pojciem konsumentw, ktrzy stali si stronami umw. W tym miejscu
wskaza naley, e dla ich wyodrbnienia bez znaczenia pozostaje czy stali si nimi
na skutek zawarcia nowej umowy ze Spk, zmiany dotychczasowej umowy poprzez
podpisanie aneksu, zmiany dotychczasowej umowy dokonanej w formie bezaneksowej
(jedynie z otrzymaniem potwierdzenia) lub te na skutek zadziaania mechanizmu
automatycznego przeduenia umowy zawartej na czas okrelony o kolejny czas okrelony
w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta.
W ramach ww. grupy osb Prezes Urzdu uwzgldni odmienn sytuacj aktualnych i byych
abonentw Spki - gwne skutki praktyki wobec tych abonentw s bowiem odmienne.
W przypadku aktualnych abonentw Spki istotny jest pozaekonomiczny aspekt
naruszenia, tj. dalsze wielomiesiczne wiadczenie przez przedsibiorc usugi
na dotychczasowych warunkach pomimo upywu okresu, na jaki umowa zostaa zawarta,
co rwnie wie si dla konsumentw z naruszeniem o charakterze ekonomicznym,
tj. obowizkiem uiszczania przez abonentw opaty abonamentowej w wysokoci mogcej
odbiega od poziomu aktualnie oferowanych na rynku konsumenckim cen w stosunku
do usug wiadczonych na podobnym poziomie lub obowizkiem uiszczania przez
abonentw opat abonamentowych za usugi, z ktrych nie korzystaj lub ktrych nie
potrzebuj.
W przypadku byych abonentw Spki, ktrzy zdecydowali si na wypowiedzenie umowy
przed upywem okresu, na jaki umowa zostaa automatycznie przeduona na kolejny czas
oznaczony w sytuacji ich bezczynnoci i ktrym przy przedueniu umowy zostaa
przyznana ulga w rozumieniu art. 57 ust. 6 Pt, najbardziej dotkliw konsekwencj praktyki
Spki mg by obowizek zwrotu ww. ulgi.
Biorc pod uwag odmienny charakter ww. skutkw praktyki Spki, Prezes Urzdu uzna,
e rwnie rodki usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw
konsumentw powinny przyj rny charakter.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 43
rodki usunicia skutkw naruszenia okrelone w pkt II.1 i II.3 rozstrzygnicia decyzji
dotycz byych abonentw usug telekomunikacyjnych wiadczonych przez Orange Polska30
dotknitych - do dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji - praktyk automatycznego
przeduania umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartej na czas oznaczony
w umow na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony
konsumenta (niezalenie od tego, czy przeduenie to nastpio przed wydaniem niniejszej
decyzji czy te po jej wydaniu, a przed jej uprawomocnieniem), ktrzy po automatycznym
przedueniu rozwizali umow lub umowa zostaa z ich winy rozwizana przez Spk
i zostali obcieni przez Spk obowizkiem zwrotu ulgi (w proporcjonalnej wysokoci).
Nakadajc ww. rodki usunicia skutkw naruszenia, Prezes Urzdu uwzgldni odmienn
sytuacj faktyczn byych abonentw Spki, ktrzy mogli speni roszczenie Spki lub nie.
W przypadku konsumentw, ktrzy uicili dane przez Spk kwoty (pkt II.1), rodki te
obejmuj obowizek zwrotu naliczonych z ww. tytuu kwot w terminie 2 (dwch) miesicy
od dnia wystpienia przez konsumentw ze stosownym daniem, ktre powinno zosta
zgoszone przez konsumenta w terminie nie pniej ni w dniu przypadajcym na dzie
upywu 4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji. Zgaszajc
danie konsument powinien wskaza Spce sposb realizacji zwrotu (przelewem
bankowym lub przekazem pocztowym) wraz z danymi umoliwiajcymi jego dokonanie.
W przypadku nieuiszczenia przez konsumentw danej z tytuu zwrotu ulgi opaty (pkt
II.3) rodki usunicia skutkw naruszenia obejmuj obowizek odstpienia przez Spk
od dochodzenia roszcze z tytuu zwrotu ulgi w rozumieniu art. 57 ust. 6 Pt (bez
koniecznoci podjcia przez konsumentw dodatkowych czynnoci) w terminie 1 (jednego)
miesica od daty uprawomocnienia si decyzji.
rodki okrelone w pkt II.5 dotycz natomiast aktualnych na dzie uprawomocnienia si
niniejszej decyzji abonentw usug telekomunikacyjnych wiadczonych przez Orange
dotknitych do dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji -praktyk automatycznego
przeduania umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartej na czas oznaczony
w umow na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony
konsumenta i obejmuj obowizek umoliwienia tym konsumentom wypowiedzenia umowy
w terminie nie pniej ni w dniu przypadajcym na dzie upywu 4 (czterech) miesicy
od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji, z zachowaniem okresu wypowiedzenia
przewidzianego w umowie, bez obowizku zwrotu przez konsumenta przyznanej przy
przedueniu umowy ulgi w rozumieniu art. 57 ust. 6 Pt. Opisane dziaanie stanowi
minimaln gwarancj ochrony interesw konsumentw, ktrzy otrzymaj uprawnienie
do wypowiedzenia bez konsekwencji finansowych umowy automatycznie przeduonej
na kolejny czas oznaczony w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta,
gdyby przeduenie to w ich ocenie okazao si niekorzystne.
Opisane rodki zmierzaj do usunicia skutkw naruszenia wobec abonentw, ktrym
przyznano ulg w rozumieniu art. 57 ust. 6 Pt, z czym wie si obowizek zwrotu tej
kwoty w proporcjonalnej wysokoci w przypadku rozwizania umowy przed upywem czasu,
na jaki zostaa ona przeduona.
30 Konstrukcja rodkw usunicia trwajcych skutkw naruszenia wskazuje, e rodki okrelone w pkt II.1 i II.3
rozstrzygnicia decyzji dotycz byych - na dzie uprawomocnienia si niniejszej decyzji abonentw Spki.
Aktualni na dzie uprawomocnienia si niniejszej decyzji abonenci Spki dysponuj bowiem moliwoci
wypowiedzenia umowy przewidzian w pkt II.5 rozstrzygnicia decyzji. Jednake w sytuacji, w ktrej abonent
Spki (na dzie uprawomocnienia si niniejszej decyzji), skadajc wypowiedzenie umowy po
uprawomocnieniu si decyzji, uiciby jednoczenie kwot wynikajc ze zwrotu ulgi, powinien on zosta
objty rodkami usunicia okrelonymi w pkt. II.1 w sposb analogiczny do byych (na dzie uprawomocnienia
si decyzji) abonentw Spki.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 44
Obowizki naoone na Spk w pkt II.2, II.4 i II.6 rozstrzygnicia decyzji maj na celu
przekazanie konsumentom informacji o przysugujcych im uprawnieniach i zapewnienie
im praktycznej moliwoci skorzystania z uprawnie przewidzianych w pkt II.1 oraz II.5
rozstrzygnicia decyzji. Jednoczenie realizacja rodkw usunicia skutkw naruszenia
okrelonych w pkt II.3 rozstrzygnicia decyzji nie wymaga wspdziaania ze strony
konsumentw, ktrzy nie powinni zosta przez Spk obciani jakimikolwiek
dodatkowymi czynnociami zmierzajcymi do wstrzymania przez Spk dochodzenia
roszcze zwizanych ze zwrotem ulgi w rozumieniu art. 57 ust. 6 Pt. Tym samym obowizki
informacyjne wobec tej grupy konsumentw zostay uksztatowane w wszym zakresie
(pkt II.6 rozstrzygnicia decyzji).
Przewidziane w decyzji obowizki zwizane z poinformowaniem konsumentw
o przysugujcych im uprawnieniach uwzgldniaj dwa podstawowe sposoby kontaktowania
si przez Spk z abonentami: zindywidualizowany (korespondencja pisemna) oraz
generalny (komunikat na stronie internetowej).
W pkt II ust. 2 rozstrzygnicia decyzji Prezes Urzdu naoy na Orange Polska obowizek
poinformowania konsumentw wskazanych w pkt II.1 rozstrzygnicia niniejszej decyzji,
o przysugujcych im uprawnieniach poprzez:
a) skierowanie do wymienionej grupy konsumentw pisemnej informacji
o przysugujcych im uprawnieniach oraz czynnociach, jakie musi podj
konsument w celu ich realizacji wraz ze wskazaniem daty dziennej ostatniego
dnia terminu, w ktrym czynnoci te naley podj, tj. daty przypadajcej
na dzie upywu 4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej
decyzji, w terminie 2 (dwch) miesicy od daty uprawomocnienia si
przedmiotowej decyzji;
b) publikacj na koszt Orange Polska, na stronie internetowej tego przedsibiorcy
(w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa www.orange.pl)
w terminie 2 (dwch) tygodni od daty uprawomocnienia si przedmiotowej
decyzji informacji o przysugujcych wymienionej grupie konsumentw
uprawnieniach oraz czynnociach, jakie musi podj konsument w celu ich
realizacji wraz ze wskazaniem daty dziennej ostatniego dnia terminu, w ktrym
czynnoci te naley podj, w ten sposb, e odnonik do komunikatu powinien
zosta umieszczony na stronie gwnej oraz utrzymywany na przedmiotowej
stronie internetowej przez okres 4 (czterech) miesicy od daty opublikowania
na stronie internetowej.
W pkt II.4 rozstrzygnicia decyzji Prezes Urzdu naoy na Orange Polska obowizek
poinformowania konsumentw, o ktrych mowa w pkt II.3 rozstrzygnicia niniejszej
decyzji, o zaniechaniu wobec nich dochodzenia roszczenia z tytuu zwrotu udzielonej ulgi
poprzez:
a) skierowanie do wymienionej grupy konsumentw pisemnej informacji
o zaniechaniu dochodzenia wobec ww. konsumentw przedmiotowego roszczenia
w terminie 2 (dwch) miesicy od daty uprawomocnienia si przedmiotowej
decyzji;
b) publikacj na koszt Orange Polska, na stronie internetowej tego przedsibiorcy
(w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa www.orange.pl)
w terminie 2 (dwch) tygodni od daty uprawomocnienia si przedmiotowej
decyzji informacji o zaniechaniu dochodzenia wobec ww. grupy konsumentw

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 45
przedmiotowego roszczenia w ten sposb, e odnonik do komunikatu powinien
zosta umieszczony na stronie gwnej oraz utrzymywany na przedmiotowej
stronie internetowej przez okres 4 (czterech) miesicy od daty opublikowania
na stronie internetowej.
W pkt II.6 rozstrzygnicia decyzji Prezes Urzdu naoy na Orange Polska obowizek
poinformowania konsumentw, o ktrych mowa w pkt II.5 rozstrzygnicia niniejszej
decyzji, o przysugujcych im uprawnieniach poprzez:
a) skierowanie do wymienionej grupy konsumentw pisemnej informacji
o przysugujcych im uprawnieniach oraz czynnociach, jakie musi podj
konsument w celu ich realizacji wraz ze wskazaniem daty dziennej ostatniego dnia
terminu, w ktrym czynnoci te naley podj, tj. daty przypadajcej na dzie
upywu 4 (czterech) miesicy od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji,
w terminie 2 (dwch) miesicy od daty uprawomocnienia si przedmiotowej
decyzji;
b) publikacj na koszt Orange Polska, na stronie internetowej tego przedsibiorcy
(w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa www.orange.pl)
w terminie 2 (dwch) tygodni od daty uprawomocnienia si przedmiotowej decyzji
informacji o przysugujcych wymienionej grupie konsumentw uprawnieniach
oraz czynnociach, jakie musi podj konsument w celu ich realizacji wraz
ze wskazaniem daty dziennej ostatniego dnia terminu, w ktrym czynnoci
te naley podj, tj. daty przypadajcej na dzie upywu 4 (czterech) miesicy
od dnia uprawomocnienia si niniejszej decyzji, w ten sposb, e odnonik
do komunikatu powinien zosta umieszczony na stronie gwnej oraz utrzymywany
na przedmiotowej stronie internetowej przez okres 4 (czterech) miesicy od daty
opublikowania na stronie internetowej.
Czynnoci, o ktrych mowa w pkt II.2.a, ktre bdzie musia podj konsument w celu
poinformowania Spki o woli skorzystania z przysugujcych mu uprawnie tj. dania
zwrotu naliczonych i pobranych opat zwizanych z wypowiedzeniem automatycznie
przeduonej umowy, nie powinny by z jego punktu widzenia czynnociami nadmiernie
skomplikowanymi, wymagajcymi podjcia szeregu dziaa. Czynnoci te powinny
sprowadza si do przekazania Spce owiadczenia woli przez konsumenta w moliwie
prostej formie, wraz ze wskazaniem - w przypadku koniecznoci dokonania przez Spk
zwrotu kwoty pieninej - numeru konta bankowego bd adresu, pod ktry Spka moe
skierowa przekaz pocztowy. Przy okrelaniu sposobu, w jaki konsument bdzie mg
poinformowa Spk o swojej decyzji, Spka powinna uwzgldni zrnicowanie kanaw
komunikacyjnych wykorzystanych przez konsumentw (Internet, infolinia, wizyta
w salonie, poczta), przy czym w celu uniknicia wtpliwoci - w przypadku da
kierowanych listownie o zachowaniu terminu na zgoszenie dania powinna decydowa
data nadania przesyki.
Odnoszc si natomiast do czynnoci, o ktrych mowa w pkt II.6.a rozstrzygnicia decyzji,
wskaza naley, ze mechanizm wypowiedzenia umowy zosta opisany przez Spk
w dokumencie umowy zawartej z konsumentem, wobec czego informacja kierowana w tym
zakresie do konsumentw powinna by z tym mechanizmem zbiena i mie jedynie
charakter przypomnienia o stosowanej procedurze.
Nakadajc na Spk obowizek, o ktrym mowa w pkt II.2.b oraz II.6.b rozstrzygnicia
decyzji, Prezes Urzdu mia na wzgldzie moliwe trudnoci zwizane ze skutecznym
poinformowaniem konsumentw o przysugujcych im uprawnieniach wycznie przy

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 46
wykorzystaniu instrumentu okrelonego w pkt II.2.a oraz II.6.a (np. moliwo zagubienia
przesyki, przypadek, w ktrym konsument niebdcy ju abonentem Spki zmieni
miejsce zamieszkania lub skutecznie wycofa zgod na przetwarzanie danych osobowych).
Tym samym zobowizanie Spki do publikacji informacji o przysugujcych konsumentom
uprawnieniach na stronie internetowej Spki ma na celu zapewnienie, e kady
konsument poszkodowany praktyk Spki otrzyma informacj o przysugujcych mu
uprawnieniach.
Obowizki okrelone w pkt II.4 rozstrzygnicia decyzji zmierzaj natomiast
do poinformowania konsumentw o zaniechaniu dochodzenia przez Spk roszcze
wynikajcych z nieuiszczenia przez konsumentw kosztw zwizanych ze zwrotem
przyznanych ulg (ktry to obowizek zaniechania dochodzenia roszcze w dacie wysyki
listw, o ktrych mowa w pkt II.4.a rozstrzygnicia decyzji, bdzie ju przez Spk
zrealizowany zgodnie z pkt II.3 rozstrzygnicia decyzji). Obowizki informacyjne okrelone
w pkt II.4 rozstrzygnicia decyzji zmierzaj zatem do poinformowania konsumentw
o braku koniecznoci uiszczenia zalegych kwot wynikajcych z opisanego powyej tytuu.
Ponadto w pkt II.7 rozstrzygnicia decyzji Prezes Urzdu naoy na Spk obowizek
publikacji niniejszej decyzji w wersji jawnej (tj. bez informacji stanowicych tajemnic
przedsibiorstwa lub innych informacji prawnie chronionych, w tym danych osobowych)
w caoci, na koszt Spki na stronie internetowej Spki (w dacie wydania niniejszej
decyzji jest to strona internetowa www.orange.pl), w cigu 2 (dwch) tygodni od daty
uprawomocnienia si przedmiotowej decyzji, w ten sposb, e odnonik do treci decyzji
powinien zosta umieszczony na stronie gwnej oraz utrzymywania jej na przedmiotowej
stronie internetowej przez okres 4 (czterech) miesicy od daty opublikowania na stronie
internetowej.
W ocenie Prezesa Urzdu naoony na Spk obowizek publikacyjny zmierza
do przekazania moliwie najszerszemu krgowi odbiorcw (konsumentw rwnie tych
niebdcych abonentami Spki, jak i innych profesjonalnych uczestnikw rynku)
informacji o dziaaniach Orange Polska uznanych za praktyki naruszajce zbiorowe interesy
konsumentw.
Obowizek ten speni funkcj edukacyjn oraz prewencyjn. Ma bowiem stanowi czyteln
informacj dla konsumentw i przedsibiorcw, w jaki sposb zgodnie z prawem
uksztatowa mona umow o wiadczenie usug telekomunikacyjnych w zakresie sposobu
jej przeduenia po zakoczeniu okresu, na jaki bya zawarta. Jednoczenie ma ostrzega,
i w przypadku braku dochowania przez przedsibiorcw wymaganych standardw
i zastosowania podobnych praktyk, musz oni liczy si z okrelonymi sankcjami.
W przypadku uprawomocnienia si niniejszej decyzji, decyzja ta moe stanowi prejudykat
dla dochodzenia przez konsumentw (w szczeglnoci tych, ktrzy nie zostali objci
rodkami usunicia trwajcych skutkw naruszenia), ich roszcze na podstawie art. 12
upnpr, w czym take przejawia si walor praktyczny publikacji decyzji.
Majc na uwadze powysze, Prezes Urzdu orzek jak w pkt II rozstrzygnicia niniejszej
decyzji.

Naoenie kary pieninej (pkt III rozstrzygnicia decyzji)


Stosownie do art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik w zw. z art. 7 nowelizacji uokik z 2015 r.
w zw. z art. 3 nowelizacji uokik z 2014 r., Prezes Urzdu moe naoy na przedsibiorc,
w drodze decyzji, kar pienin w wysokoci nie wikszej ni 10 % przychodu osignitego

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 47
w roku rozliczeniowym poprzedzajcym rok naoenia kary, jeeli przedsibiorca ten,
choby nieumylnie, dopuci si stosowania praktyki naruszajcej zbiorowe interesy
konsumentw w rozumieniu art. 24. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw
wprowadzia zatem zasad fakultatywnoci nakadania kar przez Prezesa Urzdu
na przedsibiorcw, ktrzy dopucili si stosowania praktyki naruszajcej zbiorowe
interesy konsumentw. Przedmiotowa ustawa nie przesdza bezwzgldnie o wysokoci kary
nakadanej przez Prezesa Urzdu, ktry decydujc o tym w kadym konkretnym przypadku,
kieruje si zaoeniem, e sankcja musi spenia zarwno funkcj represyjn (penaln), jak
i prewencyjn (dyscyplinujc) oraz wychowawcz (edukacyjn). Przy ustalaniu wysokoci
kar pieninych, o ktrych mowa w art. 106-108 uokik, Prezes Urzdu powinien wzi pod
uwag w szczeglnoci okres, stopie oraz okolicznoci naruszenia ustawy, a take
uprzednie naruszenie przepisw ustawy (art. 111 uokik w zw. z art. 7 nowelizacji uokik
z 2015 r. w zw. z art. 3 nowelizacji uokik z 2014 r.).
W niniejszej sprawie Prezes Urzdu uzna za zasadne skorzystanie z przysugujcego mu
na mocy przepisw uokik uprawnienia do naoenia kary pieninej w sytuacji stosowania
przez przedsibiorc praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa
w pkt I rozstrzygnicia decyzji.
Podstaw obliczenia wysokoci niniejszej kary jest przychd osignity przez Spk w roku
rozliczeniowym poprzedzajcym rok naoenia kary, tj. 2015, ktry wynis [***] z
(sownie: [***] zotych) i zosta ustalony na podstawie zoonego przez Spk pismem
z dnia 22 grudnia 2016 r. owiadczenia w sprawie przychodu podatkowego osignitego
przez Orange Polska S.A. w 2015 r. Maksymalna kara pienina, jaka moe zosta naoona
na Spk w oparciu o przepis art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik wynosi [***] z (sownie: [***]
zote), po zaokrgleniu do penych zotych.

Kara za stosowanie praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej


mowa w pkt I rozstrzygnicia decyzji (pkt III rozstrzygnicia decyzji)
W pkt I rozstrzygnicia niniejszej decyzji uznano okrelone dziaanie Spki za praktyk
naruszajc zbiorowe interesy konsumentw i nakazano zaniechanie jej stosowania.
Praktyka ta polegaa na automatycznym przeduaniu umw o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony w umowy na kolejny czas oznaczony
w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta.
Nakadajc kar pienin Prezes Urzdu dokona przede wszystkim oceny, czy naruszenie
przez Spk zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw
w sposb okrelony w pkt I sentencji niniejszej decyzji miao charakter umylny
czy nieumylny. Kara pienina moe zosta naoona w przypadku, gdy przedsibiorca
choby nieumylnie dopuci si naruszenia zakazu o ktrym mowa w art. 24 ust. 1
ustawy. Oznacza to, e kara moe by naoona, take w przypadku, gdy po stronie
przedsibiorcy nie bdzie wystpowa wina, rozumiana jako wiadomo bezprawnoci
zachowania. Z tego wzgldu, nakadajc kar pienin, Prezes Urzdu wzi pod uwag
caoksztat okolicznoci sprawy, ktre wskazuj w jego ocenie na nieumylny charakter
naruszenia przez Spk zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw. W zgromadzonym bowiem materiale dowodowym brak jest jednoznacznych
dowodw umylnego naruszenia przez Spk ww. zakazu.
Ustalenie kary w przedmiotowej sprawie miao charakter wieloetapowy, co spowodowane
byo zaistnieniem w postpowaniu okolicznoci majcych wpyw na jej wysoko. Ustalajc

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 48
wymiar kary pieninej Prezes Urzdu w pierwszej kolejnoci dokona oceny wagi
stwierdzonych praktyk i na tej podstawie ustali kwot bazow, stanowic podstaw
do dalszych ustale wysokoci kary, a nastpnie w oparciu o zaistniae w sprawie
okolicznoci majce wpyw na wysoko kary dokona gradacji ustalonej kwoty bazowej.
Przy ustalaniu kwoty bazowej Prezes Urzdu uwzgldni przesanki, o ktrych mowa w art.
111 uokik. Prezes Urzdu w szczeglnoci wzi pod uwag, e praktyka stosowana przez
Spk godzia w zbiorowe interesy konsumentw przede wszystkim na etapie wykonywania
kontraktu. Istot tego rodzaju naruszenia jest zachowanie przedsibiorcy (silniejszej strony
stosunku prawnego) polegajce na wykorzystaniu przewagi wynikajcej z uprzedniego
zawarcia kontraktu poprzez znieksztacenie wynikajcych z przepisw oraz dobrych
obyczajw praw i obowizkw stron kontraktu.
Wag praktyki naley okreli jako znaczn, ze wzgldu na to, e na skutek jej stosowania
w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta dochodzi do automatycznego
przeduenia umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartych na czas oznaczony
w umowy na kolejny, wielomiesiczny czas oznaczony, w takcie ktrego w przypadku
umw zawartych na warunkach promocyjnych konsument nie moe zakoczy wicego
go stosunku prawnego bez koniecznoci poniesienia konsekwencji finansowych w postaci
obowizku zwrotu ulgi przyznanej mu w momencie zawierania umowy. Skutki praktyki
Spki dotykaj zatem przede wszystkim ekonomicznych interesw konsumentw. Z drugiej
strony, na ustalenie wysoko kwoty bazowej wpyna okoliczno stosowania przez
Spk mechanizmw pozwalajcych na zmian sposobu przeduenia umowy po zawarciu
umowy (w trakcie jej trwania), tj. dopuszczalno zoenia przez konsumenta
owiadczenia o braku woli przeduenia umowy na czas oznaczony. Ponadto, Prezes Urzdu
wzi pod uwag, e w przypadku umw przeduajcych si o czas oznaczony wynoszcy
12 lub 24 miesice, w przypadku zoenia wypowiedzenia - odpowiednio w trakcie
pierwszego miesica lub pierwszych trzech miesicy po przedueniu umowy - Spka
rezygnowaa z prawa dania zwrotu przyznanych konsumentowi w zwizku
z przedueniem umowy ulg.
Oceniajc wag naruszenia, Prezes UOKiK mia rwnie na wzgldzie, i zakwestionowana
praktyka wymierzona bya w du grup konsumentw-abonentw Spki, obejmujc
zarwno aktualnych abonentw Spki korzystajcych z usug telekomunikacyjnych
wiadczonych przez Spk, jak i konsumentw, ktrzy byli abonentami Spki w okresie
stosowania praktyki i ktrych umowy ulegy ju rozwizaniu, co dla czci z tych
konsumentw wizao si z koniecznoci zwrotu ulgi, dla innych za z koniecznoci
doczekania do koca umowy i opacania opaty abonamentowej w celu uniknicia
kosztw zwizanych z wypowiedzeniem przeduonej umowy terminowej.
Prezes Urzdu uwzgldni ponadto dugi okres stosowania praktyki, ktry (przy zaoeniu,
e: a) jedn z pierwszych umw zawartych przy wykorzystaniu wzorca umowy
zawierajcego w sobie domylnie postanowienia o automatycznym przedueniu umowy
zawartej na czas oznaczony o kolejny czas oznaczony w sytuacji braku dziaania ze strony
konsumenta zawarto pierwszego dnia stosowania tego wzorca, tj. 22 listopada 2010 r.,
b) zawarto j na minimalny dopuszczalny przez Spk czas oznaczony, tj. 12 miesicy oraz
c) dokonano w stosunku do niej automatycznego przeduenia na kolejny czas oznaczony
w sytuacji braku aktywnego dziaania ze strony konsumenta) rozpocz si 23 listopada
2011 r.
Majc na uwadze powysze, ocena stwierdzonego naruszenia pozwolia Prezesowi Urzdu
na przyjcie kwoty bazowej sucej do obliczenia kary w wysokoci [***] % przychodu

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 49
osignitego przez Spk. Tym samym ustalona przez Prezesa Urzdu kwota bazowa,
po zaokrgleniu do penych zotych wynosi [***] z (sownie: [***] zotych).
Dokonujc ustalenia ostatecznego wymiaru kary pieninej naoonej na Spk, Prezes
Urzdu dokona rwnie oceny zaistniaych w postpowaniu okolicznoci obciajcych
i agodzcych.
W niniejszej sprawie miaa miejsce okoliczno przemawiajca za podwyszeniem kwoty
bazowej kary znaczny zasig naruszenia zwizany z umoliwianiem przez Spk zawarcia
umowy na terenie caego kraju zarwno poprzez placwki Spki, jak i z wykorzystaniem
rodkw porozumiewania si na odlego umoliwiajcych dotarcie z kwestionowan
ofert do bardzo duej liczby konsumentw zamieszkujcych na znacznym obszarze Polski.
W ocenie Prezesa Urzdu ta okoliczno obciajca uzasadnia zwikszenie wyjciowego
poziomu kary o 20%.
Okolicznoci agodzc jest pozytywna reakcja na wszczcie postepowania poprzez
podjcie dziaa majcych na celu zaprzestanie praktyki, niestanowicych jednak penego
zaprzestania, co skutkuje obnieniem kwoty bazowej o 20 %. Za takie dziaania Prezes
Urzdu uzna zmiany wprowadzone 15 maja 2014 r. do procesw zawierania nowych umw
oraz do tzw. procesw utrzymaniowych, w ramach ktrych konsumentom umoliwiono
na etapie kontraktowania wybr sposobu przeduenia umowy po zakoczeniu okresu,
na jaki umowa zostaje zawarta, przy czym, za dat realnego stosowania tego rozwizania
w ramach zawierania lub przeduania umw za porednictwem infolinii Orange Polska
przyjto dopiero dzie 1 czerwca 2016 r. (wczeniej, mimo zastosowania odpowiednich
rozwiza systemowych, w praktyce moliwo dokonania wyboru sposobu przeduenia
umowy przez konsumenta bya jedynie pozorna).
Poniewa wskaniki bdce podstaw zwikszenia oraz obnienia wyjciowego poziomu
kary s tej samej wartoci, wpyw tych czynnikw na wysoko kwoty bazowej niweluje
si, wobec czego finalnie nie maj one wpywu na wysoko kary.
W pkt. II. 1 rozstrzygnicia decyzji Prezes Urzdu naoy na Spk rodki usunicia
trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw. Cho rodek usunicia
trwajcych skutkw naruszenia i kara pienina s wzgldem siebie niezalene, Prezes
Urzdu postanowi uwzgldni przedmiotow okoliczno przy nakadaniu kary pieninej
i obniy nakadan kar, obniajc kwot bazow o 25 %, tj. o kwot 9 543 458 z
po zaokrgleniu do penych zotych.
Wobec powyszego wysoko kary ustalono na poziomie 28 630 372, 00 z (sownie:
dwadziecia osiem milionw szeset trzydzieci tysicy trzysta siedemdziesit dwa
zote 0/100). Kwota ta stanowi [***] % przychodu Spki, a [***] % kary maksymalnej.
Oznacza to, e naoona na Spk kara pienina mieci si w granicach wyznaczonych
przez art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy.
Nakadajc niniejsz decyzj kar pienin za naruszenie przepisw ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw Prezes Urzdu wzi pod uwag, e maj one: po pierwsze
charakter represyjny (nakadana s za naruszenie ustawowych zakazw), po drugie
prewencyjny (maj zapobiega podobnym naruszeniom w przyszoci i zniechca
do naruszania prawa), za zagroenie nimi, czyli potencjalna moliwo naoenia kary
przez Prezesa Urzdu nadaje im charakter dyscyplinujcy (wyrok Sdu Najwyszego
z dnia 7 kwietnia 2004 r., sygn. akt III SK 31/04). W ocenie Prezesa Urzdu kara
we wskazanej powyej wysokoci speni stawiane przed ni cele.

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 50
W ocenie Prezesa Urzdu wymierzona kara jest rwnie adekwatna do okresu, stopnia oraz
okolicznoci naruszenia przepisw ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Wobec powyszego Prezes Urzdu orzek jak w pkt III rozstrzygnicia niniejszej decyzji.
Zgodnie z art. 112 ust. 3 uokik kar pienin naley uici w terminie 14 dni od dnia
uprawomocnienia si niniejszej decyzji na konto Urzdu Ochrony Konkurencji
i Konsumentw: NBP o/o Warszawa nr 51 1010 1010 0078 7822 3100 0000.

Koszty postpowania (pkt IV rozstrzygnicia decyzji)


Zgodnie z art. 80 uokik w zw. z art. 7 nowelizacji uokik z 2015 r. w zw. z art. 3 nowelizacji
uokik z 2014 r., Prezes Urzdu rozstrzyga o kosztach w drodze postanowienia, ktre moe
by zamieszczone w decyzji koczcej postpowanie. Zgodnie z art. 77 ust. 1 uokik
w zw. z art. 7 nowelizacji uokik z 2015 r. w zw. z art. 3 nowelizacji uokik z 2014 r., jeeli
w wyniku postpowania Prezes Urzdu stwierdzi naruszenie przepisw ustawy,
przedsibiorca, ktry dopuci si tego naruszenia, jest obowizany ponie koszty
postpowania.
Zgodnie z art. 263 1 kpa, do kosztw postpowania zalicza si koszty podry i inne
nalenoci wiadkw i biegych oraz stron w przypadkach przewidzianych w art. 56, a take
koszty spowodowane ogldzinami na miejscu, jak rwnie koszty dorczenia stronom pism
urzdowych. Zgodnie z art. 264 1 kpa jednoczenie z wydaniem decyzji organ
administracji publicznej ustali w drodze postanowienia wysoko kosztw postpowania,
osoby zobowizane do ich poniesienia oraz termin i sposb ich uiszczenia.
W wyniku przeprowadzonego postpowania w sprawie stosowania przez przedsibiorc
praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, Prezes Urzdu w pkt I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji stwierdzi naruszenie przepisw ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw w zakresie naruszenia zakazu stosowania praktyk
naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw. Kosztami niniejszego postpowania s
wydatki zwizane z korespondencj prowadzon przez Prezesa Urzdu ze stron
postpowania. W zwizku z powyszym, postanowiono obciy stron postpowania
kosztami postpowania w wysokoci 84,70 z (sownie: osiemdziesit cztery zote
70/100).
Koszty niniejszego postpowania przedsibiorca obowizany jest wpaci na konto Urzdu
Ochrony Konkurencji i Konsumentw w Warszawie w NBP o/o Warszawa Nr 51 1010 1010
0078 7822 3100 0000 w terminie 14 dni od uprawomocnienie si decyzji.

Na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji


i konsumentw (Dz. U. z 2015 r., poz. 184 t.j. z pn. zm.) oraz stosownie do art. 47928 2
ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postpowania cywilnego (Dz.U. z 2016 r. poz.
1822 t.j., dalej: kpc) od niniejszej decyzji przysuguje odwoanie do Sdu Okrgowego
w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, w terminie miesica od daty jej
dorczenia, za porednictwem Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw.
W przypadku jednak kwestionowania wycznie postanowienia o kosztach zawartego
w punkcie IV niniejszej decyzji, na podstawie art. 81 ust. 5 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r.
o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. z 2015 r., poz. 184 t.j. z pn. zm.) oraz
stosownie do art. 47932 1 i 2 kpc i art. 264 2 kpa w zw. z art. 83 uokik, przysuguje
zaalenie do Sdu Okrgowego w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 51
w terminie tygodnia od dnia dorczenia niniejszej decyzji, za porednictwem Prezesa
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw.

z up. PREZESA
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
DYREKTOR
Departamentu Ochrony Interesw Konsumentw
ukasz Wroski

Otrzymuje:
1. Pani
[***]
penomocnik Orange Polska S.A.
Orange Polska S.A.
Al. Jerozolimskie 160
02-326 Warszawa
2. a/a

Urzd Ochrony Konkurencji i Konsumentw tel.: 22 826 34 14 < fax: 22 826 61 25


Pl. Powstacw Warszawy 1 < 00-950 Warszawa sp@uokik.gov.pl < www.uokik.gov.pl 52

You might also like