ycie ilustrowany tygodnik literacko- Jakimowicz i Jan Rembowski.

Grupa :Rytm (1922-32 )

artystyczno-spoeczny, od 1897, Przeciwstawienie si hegemonii Warszawska grupa o jednolitym
Krakw Lww. Artur Grski cykl "Sztuki", zaprzeczenie niektrym programie artystycznym, cho bez
artykuw pt. "Moda Polska". zaoeniom modopolskim, np. manifestu. kontynuacja modernizmu
Nastpnie redaktorem S. unikania tzw. literatury w obrazie. Modej Polski, wzbogacona
Przybyszewski, ogosi artyku Nazywaa si czasem "Grup Norwid", elementami klasycyzmu a nawet
"Confiteor", manifest z gwnym od patrona. kubizmu, a pozbawiona - przynajmniej
hasem "sztuka dla sztuki". Grupa Zero od 1908, rok w zaoeniach - pierwiastka
Chimera warszawska czasopismo- wystawiajca swoje prace w Krakowie. impresjonistycznego. Denie do
literacko-artystyczne w latach 1901- Rne postawy i estetyki W. Kossak, J. rytmicznej budowy obrazu, do
1907. Redaktorem Zenon Przesmycki, Malczewski, Brandt, Wojtkiewicz, V. wyranych konturw, umiarkowanego
publikowali: B Lemian, Z Nakowska, Hofman. Niech do Sztuki (gosia, modelunku przedmiotw w pytkiej
F Jasieski, S eromski, S e poza ni "nie ma malarzy, lecz s przestrzeni oraz barwnej kolorystyce.
Przybyszewski, L Staf, SWyspiaski, tylko same zera"). Nazwa ironiczn Od 1925 doczyo do nich "Bractwo
M Konornicka. Ilustratorzy: E Oku i F polemik z tym pogldem. w. ukasza". E ak, MBerezowska, Z
Siedlecki, F Ruszczyc by autorem Intensywizm Kazimierz Sichulski, W Stryjeska, W Wsowicz, R
okadek. Jarocki, intensywne kolory Malczewski, T Pruszkowski, W
dekadentyzm- pesymizm, pustka,. Luminizm wiato jako czynnik Skoczylas
Schopenhauer, Nietsche i Hartmanna. wyzwalajcy wibracje kolorystyczn, Polska sztuka dekoracyjna na
Po rozwoju nastpi musi Turner, Pissarro Wystawie paryskiej w 1925 r Artyci
obumieranie. Myl o kryzysie Intymizm ukazywanie wntrz z stowarzyszeni w Warsztatach
wspczesnej cywilizacji. umieszczonymi w nich postaciami, .Krakowskich. uczestniczyli w zagr.
Kwestionowali wartoci moralne i scenki kameralne jak gdyby targach i wystawach, m.in. 1925 w
spoeczne Poczucie wyszoci wobec podejrzane. Bonnard nabista, L midzynar. Wystawie Sztuki
nie artystw. Fascynacja zjawiskami Wyczkowski nurt buduarowy, Dekoracyjnej w Paryu. Byo co
parapsychicznymi i spirytyzmem. Axentowicz panny z wyszych sfer w takiego jak Plac Warszawski, midzy
Literaci: Kazimierza Przerwy- buduarach, chwilowo Podkowiski stoiskiem ZSRR a Niemcami
Tetmajera, L Stafa i S Przybyszewski synteza sztuk w Modej Polsce, w Art. Deco Polsk odmian (zw. polsk
Szkoa Sztuk Piknych w Weselu Wyspias poczenie rnych sztuk stosowan) tworzyy
Krakowie od 1900 ASP w Krakowie sztuk w jednym dziele: wizji ugrupowania propagujce rzemioso
dyrektorem jej Faat. Panuje tu malarskiej, wizji muzycznej, jzyka artystyczne, np. Warsztaty
wolno akademicka, , prace w utworu. Krakowskie, Rytm, Ryt czy ad.
plenerze. Z dziaalnoci szkoy wie korespondencja sztuk Odwoyway si do sztuki ludowej i
si artystyczne ugrupowanie rozpoznawanie podobiestw midzy dyy do stworzenia stylu
SZTUKA. sztuka ma by na wskro rnymi dziedzinami sztuki typowymi narodowego. J. Czajkowski, W.
Polska i moda. dla danej epoki. np. wystpowanie Jastrzbowski, H. Kuna, Z. Stryjeska,
Szko Sztuk Piknych w elementw rnych sztuk w jednym K. Stryjeski, J. Szczepkowski i E.
Warszawie, utworzona w 1904, za utworze (ilustracja w powieci). Wittig,
czasw rektora T. Pruszkowskiego japonizmy przeom XIX/XXw., Sztuka funkcjonalna
przeksztacona 1932 w ASP. elementy dekoracyjne zaczerpnite ze konstruktywici- sztuka funkcjonalna,
Feliks Jasieski kolekcjoner i szt. jap., rzem. artyst. tkanina, tapety, na usugach przecitnego czowieka.
zbieracz drzeworytw, eksponatw z ceramika. Drzeworyt jap. wpyn na Awangarda artystw radzieckich lat
dalekiego wschodu, sztuki secesyjne malarstwo, grafik i 20. XX wieku. Propagowana w
wspczesnej, grafiki, malarstwa, typografi. Elementy japonizujace: szkoach sztuk projektowych
rzeby artystw Modej Polski, ktre rajskie ptaki, kwiaty wini, jap. WChUTEMAS w Zwizku Radzieckim,
udostpnia publicznoci. kaligrafia, a w mal. wyduony format, Bauhaus w Niemczech oraz w
Moda Polska- moda- otwarta na obniony horyzont, asymetria Holandii, Francji, Wgrzech i
nowe prdy artystyczne, polska- kompozycji, delikatny rysunek, Czechach. Do Polski z Rosji przez W
walka o zachowanie odrbnoci subtelna gama barwna, konturowo, Strzemiskiego, K Kobro, M Szczuk i
narodowej sztuki wycinkowo. W polsc propagatorem Tarnowerwn. Koncepcje
Symbolizm czerpali gwnie z natury, F. Jasieski, Pankiewicz- Portret ony niemieckiego Bauhausu, przez H
czowieka na dalszy plan, wraenie w japoskim kimonie Berlewiego, Ide grup Cercle et Carr,
pustki - sam pejza- samotnie rosnce Towarzystwo Polska Sztuka Abstraction-Cration przenis ich
drzewo. Pejza symboliczny - pejza Stosowana 1901-1914, malarze, wspzaoyciel, H Staewski.
wewntrzny, nokturny. Natury, nie rzebiarze, architekci oraz Orodkiem myli konstruktywistycznej
traktowano jako studium natury. etnografowie, hist sztuki. W. Tetmajer, do dzi pozostaje d.
Woda- odbicie duszy ludzkiej. S. Goliski, J. Czajkowski, E. Grupa Blok 1924-1926 sztuka
Wczesny ekspresjonizm od 1918 Trojanowski, J. Warchaowski. Rozwj abstrakcyjna. H. Berlewi, J. Golus, W.
grupa BUNT, malarze i graficy: Jerzy twrczoci rodzimej opartej na tradycji Kajriksztis, K. Kobro, M. Nicz-
Hulewicz, Magorzata Kubicka, i sztuce ludowej, poprzez Borowiakowa, A. Rafaowski, W.
Stanisaw Kubicki, Stefan organizowanie wystaw, konkursw. Strzemiski, H. Staewski, M. Szczuka,
Najgrakowski, Jan Panieski, Wydawao czasopismo Polska T. arnowerwna. nawizywali do
Wadysaw Skotarek, Stefan Szmaj, Sztuka Stosowana. kubizmu, suprematyzmu i
Jan Jerzy Wroniecki, rzebiarz August Warsztaty Krakowskie konstruktywizmu. odrzucali
Zamoyski; teoretycy grupy: Adam stowarzyszenie spdzielcze 1913- dekoracyjno w sztuce,
Boderski i Jan Stur. na styku kultur: 1926, ch stworzenia podstaw kwestionowali rol natchnienia i
polskiej i niemieckiej; berlisk galeri rozwoju sztuki uytkowej i rzemiosa indywidualnoci artysty. Utylitaryzm.
"Die Aktion", grupami "Die Brcke" i artystycznego, zwizane z Muzeum Artyst - robotnik, proces twrczy -
"Der Blaue Reiter".Manifest grupy - Techniczno-Przemysowym. Osoby produkcja, dzieo sztuki - z produkt. Po
protest przeciwko sztuce zwizane z nim: J. Warchaowski, K. rozpad Bloku, cz jego czonkw
naturalistycznej i impresjonistycznej. Homolacs, W.S. Jastrzbowski, A. trafia do grupy Praesens.
Drzeworyt i linoryt. Buszek, J. Czajkowski, F. Mczyski, Z. Grupa-Preasens- Warszawa 1926-30
Sztuka, Towarzystwo Artystw Lorec, T i T. Stryjescy. Odrzucali r. Czasopismo i grupa. Powstaa po
Polskich Sztuka, w Krakowie w naladowanie stylw historycznych, rozpadzie grupy Blok Prym
1897. Prof krakowskiej ASP, dekoracyjno secesyjn. Produkty architektury.. Problem barwy i formy
najwybitniejsi artyci: T. Axentowicz, J. starannie zaprojektowane i wykonane, podporzdkowany funkcjonalnemu
Chemoski, J. Faat, J. Malczewski, J. o walorach artystycznych i charakterowi budynku. Nowoczesne
Mehofer, J. Stanisawski L. uytkowych. drukowanie tkanin, rozwizania konstrukcyjne, integracja
Wyczkowski, S. Wyspiaski. tkactwo, meblarstwo, ceramika, architektury z otaczajc przestrzeni
Grupa Piciu zaoyli Witold grafika, rzeba, wyroby z metalu, i harmonijnie scalona z dekorujcym
Wojtkiewicz, Leopold Gottlieb, introligatorstwo, dekoracja cienna. j malarstwem i rzeb. chcieli scali
Vlastimil Hofman, Mieczysaw rne rodzaje sztuk pastycznych,
stosuj prefabrykanty, swoje pismo elegancka linia, wyrany kontur Rzeba ekspresjonistyczna wpywy
preasens. Kwartalnik modernistw. okalajcy plamy barwne, , asymetria. Rodina Statyk zastpiono
Kobro, Kryski, Nicz- Borowiakowa, S.Wyspiaski- projekty ekspresyj, symbol.
Starzewski, Jan Golus, Strzemiski, monumentalnych witray, tworzy Kontrastowanie szorstkich i
Syrkus (architekt), Lechert (architekt), polichromie, inspiracja przyroda. nurt nie obrobionych paszczyzn z
Barbara i Stanisaw Brukalscy chopomani gadkimi i wykoczonymi
(architekci), J Szanajca (architekt), Formici 19171922 w Krakowie, Xawery Dunikowski
bracia Pronaszkowie ( rzebiarze) opozycyjna wobec realizmu, symbolista, pniej
A.R. artyci rewolucyjni d 1929 impresjonizmu i postimpresjonizmu. W ekspresjonista, deformowa i
r.Artyci Rewolucyjni wg Przybosia, 1919 w Warszawie wystpili pod syntetyzowa. geometryzacja
Awangarda Rzeczywista wg oficjaln nazw formistw. i surowo bryy,
Strzemiskiego. Byli czonkowie Propagowanie nowych kierunkw w oddziaujce gestem,:
"Praesens'u" Strzemiski, Kobro, sztuce, nacisk na form, kubizacja, Macierzystwo, Fatum,
Starzewski, z poet Przybosiem uproszczenie, brya umieszczona w Tchnienie August Zamoyski
WFormie i Komunikatach a.r. spaszczonej, pozornej gbi, kubizujce, lekkie
(projekty nowego alfabetu Przybosia), zainteresowanie czyst form deformacje, wraenie
prezentacja historii teorii nowoczesnej pozbawion treci i anegdoty monumentalizmu: Ich dwoje,
sztuki. Z inicjatywy Strzemiskiego -inspiracje polsk sztuk ludow, Wniebowstpienie, Pieta Jan
powstaa w 1931 r. w odzi pierwsza w drzeworytem -Andrzej i Zbigniew Szczepokowski szereg
Polsce, a druga na wiecie Galeria Pronaszko ( zaoyciel grupy) -L rzeb portretowych,
Sztuki Nowoczesnej (prace: Picassa Chwistek, Jan Hrynkowski, Konrad geometryzacja formy,
Picassa, Ernsta, Arpa, Legera). W Winkler, T Czyewski, T Niesioowski kanciasty kontur figurk
muzeum dzkim powsta oddzia W Skoczylas, E ak, Witkacy, aktorki Sulimy inaczej zwan
sztuki wspczesnej. Sztuka RWitkowski, J Mierzejewski, A "Na schodach",
zaangaowana w ycie spoeczne, Zamoyski monumentalna rzeba
synteza formy, eksperymenty w Bunt Pozna czysty architektoniczna.
zakresie typografii, wynaleziona przez ekspresjonizm,czerpica z Niemiec(die paskorzeby na elewacji
Karola Hillera technika heliograficzna, Brucke i Der Blaue Reiter), wystawiali gmachu Sejmu RP w
Unizm od ac. unus= jeden, z formistami. skupiali si wok Warszawie .Wacaw
wyzbycie si wszystkiego, cakowity czasopisma Zdrj redaktor Jzef Szymanowski nurt
minimalizm, ociera si o antysztuk. Hulewicz (literet, malarz) ekspresyjno secesyjny,
Strzemiskiego publikacja Unizm w zaangaowanie spoeczno-polityczne, dynamizuje form i temat
malarstwie. Obrazy polski mesjanizm. Duchowe przedstawienia, ukazuje
nieprzedstawiajce, pozbawione posannictwo sztuki, religijna ruch, walk z ywioem,
tematu, elementy nie kojarzce si z symbolika -rodki formalne postacie wyaniajce si z
adnymi znanymi ksztatami natury. podporzdkowane tematyce, nieforemnych bry Pochodu
Operuje wycznie kolorem, ujednolicona forma, drzeworyt, na Wawel., Pomnik Chopina
podziaami paszczyzny, linoryt, -synteza ksztatw do granic Stojcy w Parku
powierzchnie pokrywa minimalnie rozpoznawalnoci przedmiotu - ostry azienkowskim w Warszawie
zrnicowany kolorystycznie i kontrast plam czerni i bieli, Artyci:- Konstanty Laszczka silny
walorowo jeden ton barwy. Cao Stanisaw i Magorzata Kubiccy-Stefan adunek ekspresji,
pozbawiona konturw. rda swe ma Szmaj-Jan Jerzy Woroniecki-August Zrozpaczona zainspirowana
w suprematyzmie i neoplastycyzmu. Zamoyski Danaid Rodina.
namalowa okoo 10 obrazw Czysta Forma ekspresjonizmu
unistycznych, zarzuci unizm na pojcie estetyki S.I.
rzecz malarstwa przedstawieniowego Witkiewicza: miaa ona
znaczenie symboliczne.
jednoci zoon z wieloci
elementw,. Dzieo sztuki nie
ekspresjonizm protest przeciw ma adnych celw
naturalizmowi i impresjonizmowi, informacyjnych,
skrajny subiektywizm,), sugestywny dydaktycznych ani
kolor, czsto w kontrastowych ludycznych. Istnieje tylko
zestawieniach, uycie aktywnych jako Czysta Forma,
faktur, eksponowanie graficznego odzwierciedlaa przeywan
szkieletu kompozycji, deformacja przez twrc harmoni bytu.
uwypuklajca brzydot Witkacy - kobieta
(antyestetyzm), niekiedy waniejsza demoniczna i jej ofiara -
forma ni tre obrazu. Wojtkiewicz, bezwolny, zrozpaczony
Ludwik de Laveaux, Jabczyski Feliks, mczyzna. Koncepcja Firmy
Podkowiski, Wawrzyniecki, Siedlecki, Portretowej.
Krzyanowski, Przybyszewski, Weiss strefizm teoria malarska Leona
wczesny ekspresjonizm: (1884r.) Chwistka; odmiana malarstwa
-Podkowiski ycie Warszawy, typy antynaturalistycznego. Kompozycja
ludzkie scenki buduaryjne. podzielona na strefy, charakteryzujce
Ekspresjonizm uprawia rwnolegle z si dominant jednej barwy i jednego
impresjonizmem i symbolizmem. T. zwielokrotnionego ksztatu.
cmentarna, -Ludwik de Laveaux Poszczeglnych stref nie wydzielay
-Jabczyski Feliks- t. mierci i linie; byy one skontrastowane
spirytualizmem, doskonay grafik, , poprzez ukady form i dobr barw.
-Wawrzyniecki- archeolog, etnograf, obraz wielopaszczyznowy Tytus
inicjator prasowiaszczyzny, nurt Czyewski w 1915 zmodyfikowa
chopomani dojrzay ekspresjonizm tradycyjn koncepcj obrazu jako
pod wpywem S Przybyszewskiego i dwuwymiarowego ptna, tworzc z
czasopisma ycie. F Siedlecki--K drewna i dykty obrazy
Krzyanowski--Wojciech Weiss- motyw wielopaszczyznowe. Wywodz si z
mierci, inspiracje Munchem nurt estetyki kubizmu. (Akt z kotem).
cmentarny, inspiracje satanizmem, Czstym tematem fragmentarycznie
inspiracja muzyk: groteska, przedstawione instrumenty muzyczne
spaszczanie przestrzeni, ponura i piciolinie z nutami; motyw taca.
kolorystyka dekoracyjno- Obrazy wielopaszczyznowe zyskay
secesyjny- falista himeryczna, te ksztat pytkich skrzynek
wypenionych reliefowymi formami, Ryt, Stowarzyszenie Polskich
tekturowymi spiralami i skrconymi Artystw Grafikw, 1929-1939, o
kawakami blachy. niejednolitym programie
Kapici Koloryci K.P. nurt artystycznym, z inicjatywy prof
malarstwa postimpresjonistycznego. warszawskiej ASP - L. Gardowskiego i
Nazwa od K. P. (Komitet Paryski). W. Skoczylasa. Coroczne wystawy na
Zawizany w 1924 r. w ASP w bardzo wysokim poziomie, ktrego
Krakowie celem wyjazdu na studia do osignicie byo gwnym celem
Parya (trwa 7 lat) pod egid stowarzyszenia.
Pankiewicza. Inspiracje Czapka Frygijska Warszawska 1934
impresjonizmem, - 1938Z inicjatywy KPP.
postimpresjonizmem, protokubizmem. Sympatyzujce z ideami
Maluj z natury, proste tematy, brak komunistycznymi, pitnujce wyzysk
symboliki i literatury. Budowali buruazji, realistycznie ukazujc
paszczyzny czystymi barwami niedol klasy robotniczej; motywy
unikajc czerni, mieszania barw miejskie, pejzae i kompozycje
dopeniajcych. J Cybis, A figuralne, tematyka pracy. Strona
Nacht-Samborski, T. Piotr Potworowski, formalna podporzdkowana
H. Rudzka Cybisowa, S Szczepaski, Z przekazywanym treciom i szeroko
Waliszewski, J Czapski, J Jarema pojty realizm. sztuki zaangaowanej i
Cech Artystw Plastykw agitacyjnej M Berman, Franciszek
"Jednorg", 1925-1935 w Krakowie. Bartoszek. Z Bobowski, K Gede, J.
kolor jako gwny problem malarstwa, Tynowicki, Parecki, Krajewski.
a doskonao warsztatu ("rzeteln "Artes", Zrzeszenie Artystw
form") za jego podstaw. 30 wystaw. Plastykw Artes, 1929-1936 we
Wyprzedzali kolorystw. J. Hrynkowski Lwowie malarze i graficy, ideowo
i F. Kowarski (zaoyciele), M. nawizujca do lewicy. Nazwa
Krzyanowski, E. Eibisch, J. Fedkowicz, symbolizuje integracj wszystkich
M. Paszkiewicz, l. Pkalski, J. Rubczak, dziedzin sztuki. Postawy estetyczne:
J. Rychter, S. urawski. od klasycyzujcego realizmu i
Pryzmat 1930-1939 w Warszawie, dekoracyjnej stylizacji, przez
gwnie z uczniw F.Sz. Kowarskiego, postimpresjonizm i metaforyczny
skupionych wok jego osoby; brak surrealizm, po wiadome
okrelonego programu artystycznego. antyestetyczne prymityzowanie,
Inspiracji szukano w naturze, uwag kubizm i awangardowy
kierujc ku zagadnieniom koloru. konstruktywizm. O. Hahn, J. Janisch,
uczestnictwo w realiacjach malarstwa A. Krzywobocki, L. Lille, R. Sielski, M.
ciennego mistrza, (L. Adwentowicz, J. Wodarski, L. Tyrowicz.
Dutkiewicz, M. Jaeschke, Z. Grupa Krakowska o charakterze
Kononowicz, K. Larisch, K. ada, L. koleeskim, studenci ASP (1933).
Pkalski, J.S. Sokoowski, J. Stadnicki, Wahali si midzy przedstawieniem a
M. Szulczewski, W. Taranczewski, K. abstrakcj. Nawizywali do kubizmu
Tomorowicz, J. Wodyski). syntetycznego, futuryzmu i
Zwornik (Zrzeszenie Artystw ekspresjonizmu. Antyfaszystowska,
Plastykw Zwornik), 1929-1939 w antyimperialistyczna,
Krakowie. z inicjatywy E. Krchy, K. i S. antyburuazyjna. Graniczyli z
Pochwalskich i K. Rutkowskiego. Nie prymitywem. S Blonder, Lewicki, M
posiadali cile okrelonego Jarema, Wiciski, J Stern, S.
programu, wsplne zainteresowanie Osostowicz
form, gwnie kolorem. Zorganizowali Mechanofaktura koncepcja Henryka
wiele wystaw w kraju i Belgradzie Berlewiego (czonek Blok) malarstwa
(1935). H. Gotlib, H. Krzetuska, J. bezprzedmiotowego, abstrakcji
Wolf, J. Fedkowicz, Cz. Rzepiski, Z. geometrycznej, ogosi w broszurze
Pronaszko, T. Cybulski mechano- faktura. Zestawienie
Bractwo w. ukasza 1925 -1939. elementw geometrycznych,
prof. Tadeusz Pruszkowski i jego rytmizacja ukadw, mechaniczne
studenci z warszawskiej Szkoy Sztuk odtwarzanie uporzdkowanych,
Piknych - J Gotard, A Jdrzejewski, E schematycznych form za pomoc
Kokoszko, A Michalak, J Podoski, M perforowanych szablonw. Kolorystyka
Schulz, J Wydra i J Zamoyski; B Cybis, ograniczaa si do czerni i bieli,
E Kanarek i C Wdowiszewski, J Kubicki oywionych niekiedy czerwieni.
i S Puaski. Wzorowali si na Mona powiedzie, e by prekursorem
malarstwie z XVI i XVII w. historyczne, popartu i optycznego kinetyzmu
pejzae, portrety, sceny rodzajowe i Suprematyzm w sztuce
biblijne. Zamwienia pastwowe na abstrakcyjnej, inicjatorem Kazimierz
dekoracje wntrz, statkw MS Malewicz (manifest 1915). wyszo
Pisudski i MS Batory, Na wiatow (supremacja) czystego odczucia
Wystaw w Nowym Jorku w 1939 (formy nad treci). Wyeliminowanie
namalowali siedem obrazw. tradycyjnych rodkw wyrazu oraz
Loa Wolnomalarska 1932 przez objaww przedmiotowoci, ogranicza
absolwentw ASP w Warszawie (z stosowane formy do kwadratu,
pracowni T. Pruszkowskiego); prostokta, prostej linii, koa i krzya.
twrczo zindywidualizowana, Prace trjwymiarowe (architekony,
akcentowaa kolorystyk; obejmowaa planity).
pejza, portret, akt, sceny figuralne,
fantastyczne, w ilustratorstwie te
tematyk wspcz.; B. Linke, L.
Nadelmanwna, J. Simon-
Pietkiewiczowa, M. Szymaski, F.
Topolski, F. Weinles-Themerson, K.
Zielenkiewicz