Periodyzacja sztuki nowoytnej

Mariusz Karpowicz, Cezury i przeomy w sztuce nowoytnej, w: Sztuki polskiej drogi

dziwne

Lileyko, recenzja Mariusza Karpowicza Sztuki polskiej drogi dziwne

Tatarkiewicz ramy czasowe:

Renesans 1505 1670
Barok 1584 1799
Neoklasycyzm 1764 1831
Te ramy ju nieaktualne. Nie podaje si obecnie takich sztywnych dat.
Karpowicza interesuje pocztek a nie koniec zjawisk. Ornament nie daje w przypadku Polski
dobrego datowania.

1. RENESANS - 1502 nagrobek Olbrachta w katedrze wawelskiej wykonany przez Fr.

Florentczyka.
2. RENESANS OKRZEPY 1550 asymilacja cech renesansu i poczenie ich z
rodzimymi:
Zamek w Brzegu
ratusz w Poznaniu 1 arkadowanie Renes. Dziedzica zastos. do elewacji zewntrznej
Sukiennice w Krakowie
mazowieckie kocioy Jana Baptysty z Wenecji kolegiata w Putusku
3. OKRES WIELONURTOWY 1580 Od manieryzmu do baroku
lokalizacja Zamocia zaprojektowanego przez Bernarda Moranda.
koci jezuitw w Niewieu pierwszy barokowy poza Wochami 1582
manieryzm piczowski Santi Gucci
niderlandyzm
4. BAROK ZYGMUNTOWSKI 1613
Zygmunt powierzy prace przy kociele w. Piotra i Pawa w Krakowie oraz Zamku
Krlewskim w Warszawie Matteo Castello. S to wedug Karpowicza najbardziej
wyjtkowe przerzuty rzymskiej awangardy na pnoc od Alp.
5. BAROK WADYSAWOWSKI 1634
koci w. Teresy w Wilnie projektu Tencalla linia i kontur
6. DOJRZAY BAROK 1648
cezura polityczna Potop Szwedzki 1655, pokj Oliwski 1650 to niewaciwie
pojmowane cezury
epitafium Remigiusza Zalewskiego w kolegiacie warszawskiej(zniszczone) pierwsza
adaptacja emotywnego baroku w Polsce
7. DWA NURTY BAROKU EMOTYWNY I KLASYCYZUJCY 1671
willa Stanisawa Herakliusza Lubomirskiego w Puawach antyczny motyw portyku
wityni zaadoptowany do polskiej budowli po raz pierwszy ale to nie prawda bo
paac Zamoyskiego w Zamociu. Tak czy siak to pierwsza klasycyzujca budowla.
8. BAROK PNY 1711
koci norbertanek w Imbramowicach pod Krakowem projektu Kaspra Baanki,
jednonawowy. Przejcie od jednostki do tumu.
9. ROKOKO 1742
tzw. Harem w Grabkach dla Rupniewskich w 1742 by moe Francesco Placidi.
Pierwsza budowla rokokowa.
 10. ROKOKOWY HISTORYZM 1770
lwowska rzeba rokokowa, gwnie Macieja Polejowskiego w Opatowie zwrot do
przeszoci.
Tej fazie sprzeciwia si Lileyko bo wedug niego rokoko w architekturze polskiej
zapocztkowane zostao przez wykonane dla Czartoryskich do Puaw i gabinetu
Bieliskiego w Warszawie przez Meissoniera wystroje wntrz. One zainspiroway wielu
rodzimych artystw. Niepotrzebnie Karpowicz tak si sprzeciwia uznaniu roli Parya. A
poza tym takie paacyki byy budowane ju wczeniej.