You are on page 1of 16

10.02.

2017 CURIA - Dokumenty

Wydanietymczasowe

OPINIARZECZNIKAGENERALNEGO
MACIEJASZPUNARA
przedstawionawdniu8lutego2017r.(1)

SprawaC610/15

StichtingBrein
przeciwko
ZiggoBV,
XS4ALLInternetBV

[wniosekowydanieorzeczeniawtrybieprejudycjalnymzoonyprzezHogeRaadder
Nederlanden(sdnajwyszyNiderlandw)]

PrawoautorskieiprawapokrewneDyrektywa2001/29/WEArtyku3ust.1Publiczne
udostpnianiePojcieWitrynaindeksujcapozwalajcanawymianutworwchronionych
bezzezwoleniapodmiotwprawautorskichArtyku8ust.3Korzystanieprzezosobtrzeci
zusugporednikawcelunaruszeniaprawaautorskiegoNakaznawniosek

Wprowadzenie

1.[]thefilebeingsharedintheswarmisthetreasure,theBitTorrentclientistheship,
the.torrentfileisthetreasuremap,ThePirateBayprovidestreasuremapsfreeofchargeandthe
trackeristhewiseoldmanthatneedstobeconsultedtounderstandthetreasuremap(2).

2. Poprzez to zasugujce na ochron prawem autorskim porwnanie australijski sdzia


JusticeCowdroywyjania,jakodbywasiwymienianieplikwznaruszeniemprawautorskich
za pomoc protokou bittorrent(3). W niniejszej sprawie zwrcono si do Trybunau
o okrelenie podstaw prawnych i zakresu ewentualnej odpowiedzialnoci za te naruszenia
dokonaneprzezudostpniajcychmapy,czyliprzezwitrynyinternetowetakiejakThePirate
Bay(zwanadalejTPB).TPBjestbowiemjednznajwikszychinajbardziejznanychwitryn
pozwalajcych na wymian plikw zawierajcych utwory muzyczne i filmowe. Wymiana ta
odbywa si nieodpatnie i w odniesieniu do zdecydowanej wikszoci tych utworw
znaruszeniemprawautorskich.

3. Komisja Europejska, ktrej stanowisko podziela, jak mi si wydaje, Zjednoczone


Krlestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej, uwaa, e odpowiedzialno witryn
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 1/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

internetowych tego rodzaju stanowi kwesti stosowania prawa autorskiego, ktr mona
rozstrzygn nie na poziomie prawa Unii, lecz w ramach wewntrznych systemw prawnych
pastwczonkowskich.Jednaktakiepodejcieuzaleniaobytodpowiedzialno,iostatecznie
zakres praw przysugujcych uprawnionym, od bardzo rozbienych rozwiza przyjtych
wrnychkrajowychsystemachprawnych.Zagroziobytozaosigniciuceluzamierzonego
przezwzgldniebogateustawodawstwoUniiwdziedzinieprawaautorskiego,ktrymjest
wanie harmonizacja zakresu praw przysugujcych autorom i pozostaym podmiotom
w ramach jednolitego rynku. Z tego powodu odpowiedzi na kwestie podniesione w niniejszej
sprawienaleymoimzdaniemposzukiwaraczejwprawieUnii.

4.Chcrwniezmiejscapodkreli,eproblematykaniniejszejsprawyrnisimoim
zdaniem zasadniczo od wystpujcej w dwch niedawnych sprawach dotyczcych prawa
publicznegoudostpnianiautworwzaporednictwemInternetu,czyliwsprawach,wktrych
zapady wyroki Svensson i in.(4) oraz GS Media(5). Sprawy te dotyczyy bowiem wtrnego
udostpnianiautworwjudostpnychwInternecieprzezosob,ktrasamabyatwrctreci
internetowych. Niniejsza za sprawa dotyczy pierwotnego udostpniania w ramach sieci
rwnorzdnej(peertopeer).Niesdzwic,byrozumowanieprzyjteprzezTrybunawtych
sprawachmogoznalebezporedniezastosowaniewsprawierozpatrywanejwpostpowaniu
gwnym.

Ramyprawne

5. Zgodnie z art. 12 dyrektywy 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia


8 czerwca 2000 r. w sprawie niektrych aspektw prawnych usug spoeczestwa
informacyjnego, w szczeglnoci handlu elektronicznego w ramach rynku wewntrznego
(dyrektywyohandluelektronicznym)(6),zatytuowanymZwykyprzekaz:

1.Pastwaczonkowskiezapewniaj,ebywprzypadkuwiadczeniausugispoeczestwa
informacyjnego polegajcej na transmisji w sieci telekomunikacyjnej informacji przekazanych
przez usugobiorc lub na zapewnianiu dostpu do sieci telekomunikacyjnej usugodawca nie
byodpowiedzialnyzaprzekazywaneinformacje[].

[]

3.Niniejszyartykuniemawpywunamoliwowymaganiaodusugodawcyprzezsdlub
organadministracyjny,zgodniezsystememprawnympastwczonkowskich,ebyprzerwaon
naruszeniaprawalubimzapobieg.

6.Namocyart.14tejdyrektywy,zatytuowanegoHosting:

1.Pastwaczonkowskiezapewniaj,ebywprzypadkuwiadczeniausugispoeczestwa
informacyjnego polegajcej na przechowywaniu informacji przekazanych przez usugobiorc
usugodawca nie by odpowiedzialny za informacje przechowywane na danie usugobiorcy,
podwarunkieme:

a)usugodawcaniemawiarygodnychwiadomociobezprawnymcharakterzedziaalnoci
lub informacji, a w odniesieniu do roszcze odszkodowawczych nie wie o stanie
faktycznymlubokolicznociach,ktrewsposboczywistywiadczotejbezprawnoci

lub

b) usugodawca podejmuje niezwocznie odpowiednie dziaania w celu usunicia lub


uniemoliwieniadostpudoinformacji,gdyuzyskatakiewiadomocilubzostanieonich
powiadomiony.

http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 2/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

[]

3.Niniejszyartykuniemawpywunamoliwowymaganiaodusugodawcyprzezsdy
lub organy administracyjne, zgodnie z systemem prawnym pastw czonkowskich, eby
przerwaonnaruszeniaprawalubimzapobiegorazniemawpywunamoliwoustanowienia
procedurregulujcychusuwanielubuniemoliwianiedostpudotychinformacjiprzezpastwa
czonkowskie.

7. Artyku 3 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja


2001 r. w sprawie harmonizacji niektrych aspektw praw autorskich i pokrewnych
w spoeczestwie informacyjnym(7), zatytuowany Prawo do publicznego udostpniania
utworwiprawopodawaniadopublicznejwiadomociinnychprzedmiotwobjtychochron,
stanowiwust.1:

Pastwa czonkowskie powinny zapewni autorom wyczne prawo do zezwalania lub


zabraniania na jakiekolwiek publiczne udostpnianie ich utworw, drog przewodow lub
bezprzewodow,wczajcpodawaniedopublicznejwiadomociichutworwwtakisposb,e
osobypostronnemajdonichdostpwwybranymprzezsiebiemiejscuiczasie.

8.Artyku8,zatytuowanySankcjeirodkinaprawcze[prawne],przewidujewust.3:

Pastwaczonkowskiezapewni,abypodmiotyprawautorskichmogywnioskowaowydanie
nakazuprzeciwkoporednikom,ktrychusugiswykorzystywaneprzezstrontrzeciwcelu
naruszeniaprawautorskichlubpokrewnych.

9.Artyku2dyrektywy2004/48/WEParlamentuEuropejskiegoiRadyzdnia29kwietnia
2004 r. w sprawie egzekwowania praw wasnoci intelektualnej(8), zatytuowany Zakres,
stanowiwust.2:

Niniejsza dyrektywa pozostaje bez uszczerbku dla przepisw szczeglnych w sprawie


stosowania praw oraz w sprawie wyjtkw zawartych w prawodawstwie wsplnotowym
dotyczcym praw autorskich i praw pokrewnych, w szczeglnoci praw podanych []
wdyrektywie2001/29/WE,azwaszczawjej[]art.8.

10.Zgodniezart.11tejdyrektywy,zatytuowanymZakazysdowe:

[] Pastwa czonkowskie zapewniaj te wacicielom [praw wasnoci intelektualnej]


moliwo skadania wniosku o zakaz [wydanie zakazu] wobec porednikw, z usug ktrych
korzysta strona trzecia do naruszania [przy naruszaniu] prawa wasnoci intelektualnej, bez
uszczerbkudlapostanowieart.8ust.3dyrektywy2001/29/WE.

Okolicznocifaktyczne,postpowanieipytaniaprejudycjalne

11. Powdka w postpowaniu gwnym, Stichting Brein, jest fundacj prawa


niderlandzkiego, ktrej gwnym celem jest zwalczanie nielegalnego korzystania
zprzedmiotwchronionychprawemautorskimiprawamipokrewnymi,atakeochronawtej
dziedzinieintereswpodmiotwtychpraw.

12. Pozwane w postpowaniu gwnym, Ziggo BV i XS4ALL Internet BV (zwana dalej


XS4ALL), s spkami prawa niderlandzkiego, ktrych dziaalno polega w szczeglnoci
na dostarczaniu konsumentom dostpu do Internetu. Zgodnie z informacjami zawartymi
w przedstawionych przez Stichting Brein uwagach na pimie s to dwaj najwiksi dostawcy
dostpudoInternetunarynkuniderlandzkim.

13.StichtingBreinwniosaonakazanieZiggoBViXS4ALLnapodstawieprzepiswprawa

http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 3/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

niderlandzkiego transponujcych art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29(9), aby zablokoway


odbiorcomichusugdostpdoadreswinternetowychwitrynyTPB,wyszukiwarkiplikwpeer
topeer. Uzasadnieniem powyszego wniosku jest okoliczno, e to za pomoc tej
wyszukiwarki odbiorcy usug wiadczonych przez pozwane w postpowaniu gwnym,
korzystajc z tych usug, dopuszczaj si narusze praw autorskich na wielk skal poprzez
wymian plikw zawierajcych przedmioty objte ochron (gwnie utwory muzyczne
ifilmowe)bezzezwoleniapodmiotwtychpraw.

14. Wniosek ten, uwzgldniony w pierwszej instancji, zosta oddalony w postpowaniu


wdrugiejinstancjizasadniczoztegopowodu,epopierwsze,toodbiorcyusugwiadczonych
przezpozwanewpostpowaniugwnym,anieTPB,ssprawcaminaruszeniaprawautorskich,
a po drugie, dana blokada nie jest proporcjonalna do zakadanego celu, czyli skutecznej
ochronyprawautorskich.StichtingBreinwniosaodtegoorzeczeniaskargkasacyjndosdu
odsyajcego.

15. W powyszych okolicznociach Hoge Raad der Nederlanden (sd najwyszy


Niderlandw) postanowi zawiesi postpowanie i zwrci si do Trybunau z nastpujcymi
pytaniamiprejudycjalnymi:

1)Czyoperatorwitrynyinternetowejdokonujepublicznegoudostpnianiawrozumieniu
art.3ust.1dyrektywy2001/29,jeeliwitrynataniezawierachronionychutworw,lecz
istnieje system [], indeksujcy i kategoryzujcy dla uytkownikw metadane
o utworach chronionych, ktre znajduj si na komputerach uytkownikw, tak e
uytkownicy mog za jego pomoc wyszuka oraz zaadowa lub pobra chronione
utwory?

2)Wrazieudzielenianapytaniepierwszeodpowiedziprzeczcej:

Czyart.8ust.3dyrektywy2001/29iart.11dyrektywy2004/48stanowipodstawdla
wydania nakazu przeciwko porednikowi w rozumieniu tych przepisw, ktry uatwia
wsposbopisanywpytaniupierwszymdziaaniaosbtrzecichstanowicenaruszenie?.

16.PostanowienieodsyajcewpynodoTrybunauwdniu18listopada2015r.Uwagina
pimie przedstawiy strony postpowania gwnego, rzdy: hiszpaski, woski, portugalski
i Zjednoczonego Krlestwa, jak rwnie Komisja. Strony postpowania gwnego, rzdy
hiszpaskiifrancuskiorazKomisjabyyreprezentowanenarozprawie,ktraodbyasiwdniu
27padziernika2016r.

Analiza

17. Poprzez oba pytania prejudycjalne w niniejszej sprawie sd odsyajcy podnosi


w rzeczywistoci kwesti odpowiedzialnoci operatorw witryn indeksujcych sieci peerto
peer za naruszenia praw autorskich dokonane w ramach korzystania z tych sieci. Czy mona
uzna, e sami ci operatorzy powoduj te naruszenia, co skutkowaoby ich bezporedni
odpowiedzialnoci (pytanie pierwsze)? Czy te, jeli nawet nie s bezporednio
odpowiedzialni,czymonanakazazablokowaniedostpudoichwitryninternetowych,cojak
wyjanidalej,wymagaistnieniapewnejformyodpowiedzialnociporedniej(pytaniedrugie)?

18.Rozpocznanalizodkrtkiegoomwieniasposobufunkcjonowaniasiecipeertopeer
iichroliwnaruszeniachprawautorskich.

Uwagiwstpnesiecipeertopeer

19.ChoInternetzostapomylanyjakosiekomputerwfunkcjonujcychniezalenieod
siebie, to najbardziej spektakularny przykad zastosowania Internetu, World Wide Web, dziaa
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 4/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

weduginnegomodelu,mianowiciewoparciuoscentralizowanarchitekturnazywanklient
serwer.Wtymmodelutreci(zazwyczajwitrynainternetowa)sprzechowywanenaserwerze
iuytkownicymogznichkorzystazapomocswoichkomputerwnazywanychklientami
i swojego oprogramowania klienta (przegldarki internetowej). Nietrudno dostrzec, e taka
architektura World Wide Web pozwala na wzgldnie atw kontrol zgodnoci z prawem
zawartychtreciiwalkztreciaminielegalnymi:wystarczyzajserwerlubuzyskaodjego
administratora usunicie zakazanej treci. Naley rwnie zauway, e ustawodawstwo
dotyczce usug spoeczestwa informacyjnego, czyli zasadniczo Internetu, jest szczeglnie
dostosowane do tego modelu dziaania, zwaszcza e przewiduje brak odpowiedzialnoci
usugodawcw bdcych porednikami za zawarte treci, jednak nakada na nich pewne
obowizkiwsppracywwalceprzeciwkotreciomnielegalnym.

20.Siecipeertopeerszorganizowanenainnejzasadzie.Wtymmodelukomputerkadego
uytkownika, czyli kady host (peer) jest nie tylko klientem, ktry otrzymuje informacje, ale
take serwerem, ktry je przechowuje i udostpnia innym hostom. Sie jest wic
zdecentralizowana(niemacentralnegoserwera)imazmienngeometri,gdyjedyniehosty
serwery poczone online tworz sie w danym momencie (w odrnieniu od sieci
tradycyjnej, w ktrej serwery s zazwyczaj poczone na stae, a klienci cz si lub
rozczaj czasowo). Taka konfiguracja sieci ma liczne zalety, zwaszcza jeli chodzi
ooptymalnewykorzystaniezdolnocidoprzechowywaniaitransmisjidanych.Takasie,dziki
swojej zdecentralizowanej architekturze, jest te odporniejsza na ataki, jak i na ingerencj
organw cigania lub podmiotw uprawnionych z tytuu praw autorskich. W szczeglnoci
trudnejestusuniciezasobwznajdujcychsiwsiecipeertopeer,gdyznajdujsionena
rnychserwerachnalecychdornychosbfizycznychwrnychkrajach.

21.Siecipeertopeernadajsidornychzastosowa,takichjakprzesyaniewiadomoci
online, telefonia, dystrybucja oprogramowania, a nawet maj zastosowania wojskowe. Jednak
najbardziejpowszechnieswykorzystywanedowymianyplikw.

22. Czy chodzi tylko o pliki zawierajce dane nielegalne, takie jak utwory wymieniane
z naruszeniem praw autorskich? Nie. W sieci peertopeer mona wymienia pliki o rnym
charakterze,wszczeglnociplikizawierajcedane,ktrenieschronioneprawemautorskim,
utworyrozpowszechnianezazgodpodmiotwuprawnionych,anawetprzezsamychautorw,
utwory, ktrych ochrona (w kadym razie z tytuu praw majtkowych) ju wygasa lub te
utworyobjtewolnlicencj.

23. Jednak wedug danych przedstawionych przez Stichting Brein i, jeli dobrze
zrozumiaem,niekwestionowanychwpostpowaniugwnym,9095%plikwwymienianych
w sieci TPB zawiera utwory chronione i rozpowszechniane bez zgody podmiotw
uprawnionych.Wydajesi,ewielkotaodnosisidowikszocipopularnychsiecipeerto
peer z tego powodu, e treci legalne maj swoje wasne kanay dystrybucji, bd to
profesjonalne, bd amatorskie (klasyczne witryny internetowe, sklepy internetowe, sieci
spoecznociowe itd.). Natomiast sieci peertopeer czsto s wykorzystywane do wymiany
treci, ktre w przeciwnym wypadku nie byyby bezpatnie dostpne publicznie.
Administratorzy tych sieci czsto nawet nie ukrywaj tego celu. Niektre z tych sieci zostay
stworzone niezaprzeczalnie w celu obejcia praw autorskich, uwaanych za stanowice
naduycie(10). Z tego wzgldu sieci peertopeer od ich pojawienia si byy obiektem walki
z piractwem, prowadzonej zwaszcza w Stanach Zjednoczonych, gdzie sieci te bardzo szybko
zyskay popularno. Serwis Napster by pierwsz du sieci peertopeer zlikwidowan
zpowodunaruszaniaprawautorskich(11).

24. Po Napsterze pojawiy si sieci peertopeer nowej generacji. Aktualnie


najpopularniejsze, w kadym razie na rynku europejskim, s sieci dziaajce w oparciu
oprotokbittorrent.Technologiatapozwalapobierazapomocoprogramowaniadostpnego
nieodpatnieonline(tzw.klientabittorrent) ten sam plik podzielony na mae czci z wielu
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 5/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

komputerw hostw. Dziki takiemu podzieleniu pobieranego pliku komputery hostw


bdcychrdempobierania(zwanychwwczasseeders), penicerol serwerw,orazich
cza sieciowe nie s przecione, co pozwala na szybkie pobieranie wzgldnie obszernych
plikw.Zewzgldunato,eliczbahostwposiadajcychiwymieniajcychtensamplikjest
kluczowadlaprdkocipobierania,wtechnologiibittorrentkadyfragmentpobieranegopliku
jestjednoczenieoferowanydopobraniadlainnychhostwposzukujcychtegosamegopliku
(leechers).Inaczejmwic,kadykomputerklient,ktrypobieraplik,automatyczniestajesi
serweremudostpniajcymgoinnymhostom.

25.Niebdsibardziejzagbiawtechnicznefunkcjonowaniesiecipeertopeer,ktrej
szczegoweopisymonaatwoznale(12).Jakbowiemwewszystkichsprawachdotyczcych
technologiiinformacyjnychpostptechnicznyzatwociwyprzedzaprocedurylegislacyjnelub
sdowe, co wie si z ryzykiem, e rozwizania prawne opierajce si na danym
technologicznym status quo stan si przestarzae, jeszcze zanim zostan przyjte(13). Tym,
czego moim zdaniem naley poszukiwa, aby rozstrzygn spraw tak jak rozpatrywana
w postpowaniu gwnym, jest prawna istota pewnych dziaa, nieuzaleniona od rozwiza
technicznych, w jakie wpisuj si te dziaania. Z tego za punktu widzenia wana jest rola
odgrywanaprzezwitrynytakiejakTPBwwymienianiuplikwwsieciachpeertopeer.

26.Wrzeczywistocirolatajestkluczowa.Wykorzystaniejakiejkolwieksiecipeertopeer
zaley od moliwoci znalezienia uytkownikw skorych do wymiany podanego pliku.
Informacjenatentemat,bezwzgldunato,czytechnicznieprzybierajformplikwtorrent,
linkw magnetycznych, czy te inn, znajduj si w witrynach takich jak TPB. Witryny te
oferuj nie tylko wyszukiwark, ale te czsto, jak w przypadku TPB, wykazy utworw
zawartych w tych plikach, uporzdkowanych w rnych kategoriach, na przykad 100
najlepszych lub najnowsze. Nie trzeba wic szuka konkretnego utworu, ale wystarczy
wybra spord tych, ktre s proponowane, jak w katalogu biblioteki (lub, mwic
precyzyjniej, audio lub wideoteki, poniewa chodzi gwnie o utwory muzyczne i filmowe).
Witryny te czsto dostarczaj rwnie dodatkowych informacji, zwaszcza dotyczcych
przypuszczalnego czasu pobierania pliku oraz liczby aktywnych dla danego pliku seeders
ileechers.

27.Oilewicteoretyczniejestmoliwe,jaktwierdzpozwanewpostpowaniugwnym,
znalezienie plikw oferowanych do wymiany w sieci peertopeer bez wchodzenia do witryn
w rodzaju TPB, o tyle w praktyce poszukiwanie tych plikw koczy si generalnie na takiej
witrynie lub na witrynie gromadzcej dane wielu sieci peertopeer. Udzia witryn takich jak
TPB w funkcjonowaniu tych sieci jest wic praktycznie nieodzowny, w kadym razie dla
przecitnegouytkownikaInternetu.

Wprzedmiociepierwszegopytaniaprejudycjalnego

28.Poprzezpierwszepytanieprejudycjalnesdodsyajcyzmierzawistociedoustalenia,
czydziaanieoperatorawitrynyinternetowejpolegajcenatym,eumoliwiaonodnajdywanie
plikw zawierajcych utwory chronione prawem autorskim, ktre s oferowane w celu
wymianywsiecipeertopeer,indeksujcmetadaneodnoszcesidotychplikwidostarczajc
wyszukiwark,stanowipubliczneudostpnianiewrozumieniuart.3ust.1dyrektywy2001/29.

29.Analiztejkwestiirozpocznodkrtkiegoomwieniaprzepiswprawaiorzecznictwa
dotyczcychprawapublicznegoudostpniania.

Prawopublicznegoudostpniania

30.Jeelichodziorozpowszechnianieutworw,autorzytradycyjniecieszylisiwycznym
prawem do zezwalania lub zakazywania w odniesieniu, po pierwsze, do wprowadzania do
obrotukopiitychutworw,apodrugie,doichprezentowaniapublicznociobecnejwmiejscu
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 6/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

przedstawienia.Typowymitegoprzykadamiskoncertyispektakleteatralne.

31. Pojawienie si technicznych rodkw przekazu, w pierwszej kolejnoci dwiku


nadawanego drog radiow, stworzyo konieczno ochrony praw autorw w zakresie tej
moliwoci eksploatacji ich utworw. Stosowne prawo zostao po raz pierwszy wprowadzone
w prawie midzynarodowym w art. 11bis Konwencji berneskiej o ochronie dzie literackich
i artystycznych, ze zmianami (zwanej dalej konwencj bernesk)(14). Obecnie art. 11bis
konwencji berneskiej w brzmieniu nadanym Aktem paryskim z dnia 24 lipca 1971 r., ze
zmianami z dnia 28 wrzenia 1979 r., przewiduje wyczne prawo autorw do udzielania
zezwolenia na nadawanie ich utworw drog radiowotelewizyjn lub publiczne
rozpowszechnianiebezprzewodoweoraznawtrnerozpowszechnianieutworwnadawanych
drog radiowotelewizyjn dokonywane przez inn organizacj ni ta, ktra je nadaa
pierwotnie(15).

32. Powysze uregulowanie prawa publicznego udostpniania zostao pomylane dla


udostpniania typu linearnego, jeli posuy si terminologi zaczerpnit z dyrektywy
2010/13/UE(16). W tym modelu udostpnianiasygna jest popychany (std angielski termin
push) do odbiorcy, ktry moe go przyj (lub nie) tylko w momencie, w ktrym sygna jest
nadawany. Wzgldnie atwo jest wic okreli, kiedy udostpnienie ma miejsce, od kogo
pochodziiktojestjegoodbiorc,czylipublicznoci.Jesttoklasycznymodelfunkcjonowania
radiaiemisjitelewizyjnej.

33.Wrazzpojawieniemsitelewizjinayczenie(videoondemand),azwaszczaInternetu,
zrodzi si nowy sposb udostpniania, w ktrym udostpniana tre jest tylko podana do
wiadomoci potencjalnych uytkownikw, ktrzy mog z niej korzysta w wybranym czasie
i miejscu. W tym modelu sygna jest faktycznie przekazywany (pull) uytkownikowi jedynie
wczasie,wktrymuytkownikzdecydujesiodebratre.Pojawiysiwtpliwoci,czyten
sposbdziaaniaodpowiadapojciupublicznegorozpowszechnianiawrozumieniukonwencji
berneskiej(17).

34. Konwencja berneska zostaa uzupeniona, w szczeglnoci w celu dostosowania jej


postanowie do postpu technicznego, Traktatem wiatowej Organizacji Wasnoci
Intelektualnej o prawie autorskim sporzdzonym w Genewie w dniu 20 grudnia 1996 r.
(zwanym dalej TDA)(18). Pojcie publicznego udostpniania [obejmujce podawanie do
publicznej wiadomoci] zostao tam wyranie wprowadzone: art. 8 TDA przewiduje, e
autoromprzysugujewyczneprawozezwalanianapublicznekomunikowanieswoichutworw
drog przewodow lub bezprzewodow, w tym publiczne udostpnianie [podawanie do
publicznejwiadomoci]utworwwtakisposb,abykadymgmiedonichdostpwmiejscu
iczasieprzezsiebiewybranym.Przepistennieograniczasiwicdoudostpnianiapoprzez
radio lub emisj telewizyjn, ale rozciga si na wszelkie techniczne rodki przekazu. Nie
ograniczasirwniedoudostpnianialinearnego,aleobejmujepodanietrecidowiadomoci
w celu jej odebrania odoonego w czasie. To wanie ten ostatni sposb publicznego
udostpnianiajestszczeglnieistotnywprzypadkuInternetu,azwaszczasiecipeertopeer.

35.Artyku8TDAzostatransponowanydoprawaUniiwart.3ust.1dyrektywy2001/29
przepisie, o ktrego wykadni wystpiono w ramach niniejszej sprawy. Przepis ten powtarza
niemaldosowniesformuowanieprzyjtewTDA.

36. Jednak dyrektywa 2001/29 nie zawiera adnej definicji pojcia publicznego
udostpniania ani podawania do publicznej wiadomoci. Zatem to Trybuna musia si
podj naszkicowania konturw tej definicji. Zgodnie z orzecznictwem dwa elementy s
niezbdne, aby stwierdzi publiczne udostpnianie: czynno udostpnienia i obecno
publicznoci(19).

37. Jeeli chodzi o pierwszy element, Trybuna podkrela nieodzown rol podmiotu
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 7/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

dokonujcego udostpniania oraz zamierzony charakter jego dziaania. Dokonuje on bowiem


czynnoci udostpnienia, gdy podejmuje dziaania w celu udzielenia swoim klientom dostpu
doutworuchronionego,majcpenwiadomokonsekwencjitychdziaa,azwaszczagdy
wwypadkubrakutakichdziaaklienciciniemogliby,codozasady,korzystaznadawanego
utworu(20).

38. Naley tu doda, e jak ju sygnalizowaem, w przypadku podania do publicznej


wiadomoci utworu, ktry ma by odbierany w wybranym przez odbiorcw momencie,
czynno udostpnienia naley ocenia z uwzgldnieniem specyfiki tego sposobu
udostpniania. Dlatego te w odrnieniu od udostpniania, ktre nastpuje z inicjatywy
podmiotu dokonujcego tego udostpniania, w przypadku podania utworu do wiadomoci do
jegorzeczywistegoprzekazaniadochodzitylkopotencjalnieizinicjatywyodbiorcy.Jednake
uprawnieniepodmiotuprawautorskichdosprzeciwieniasitakiemuudostpnianiupowstajeju
w chwili podania do wiadomoci, niezalenie od tego, czy i kiedy nastpi rzeczywisty
przekaz(21).

39. Jeli chodzi o drugi element, czyli obecno publicznoci, zgodnie z orzecznictwem
Trybunaujestonwarunkowanydwomawymogami.Zgodniezpierwszymznichudostpnienie
mabyskierowanedonieokrelonej,leczznacznejliczbypotencjalnychodbiorcw.Kryterium
to jest zazwyczaj spenione w przypadku witryny internetowej zasadniczo dostpnej dla
wszystkichuytkownikwInternetu(22).

40.Zgodniezdrugimwymogiempubliczno,ktrejdotyczydaneudostpnienie,powinna
by now publicznoci. Zdaniem Trybunau, jeeli chodzi o udostpnienie w Internecie,
udostpnienie nie jest dokonane wobec nowej publicznoci, jeli dotyczy ju wczeniej
udostpnionego publicznie utworu swobodnie dostpnego w innej witrynie internetowej.
W takiej sytuacji bowiem udostpnienie jest skierowane, przynajmniej potencjalnie, do tej
samejpublicznoci,doktrejodnosisipierwotnepubliczneudostpnienie,czylidowszystkich
uytkownikwInternetu(23).

41.IstniejejednakograniczenietejwolnociuytkownikwInternetu.ZdaniemTrybunau
bowiem przy stosowaniu kryterium nowej publicznoci naley uwzgldni nie publiczno,
ktra rzeczywicie miaa dostp do utworu, lecz wycznie publiczno, ktra zostaa wzita
pod uwag przez podmiot praw autorskich przy pierwotnym udostpnieniu. Natomiast jeli
utwr sta si rzeczywicie dostpny, lecz bez zezwolenia podmiotu praw autorskich, to
podmiot ten nie bra pod uwag adnej publicznoci, zatem kade kolejne udostpnienie jest
nieuchronnie kierowane do nowej publicznoci, dlatego te naley je traktowa jak publiczne
udostpnianiewrozumieniuart.3ust.1dyrektywy2001/29(24).

42. Niemniej nie ma potrzeby analizowania, czy udostpnienie jest kierowane do nowej
publicznoci, gdy jest dokonywane za pomoc szczeglnego technicznego sposobu przekazu,
czyli technicznego rodka przekazu innego ni uyty w odniesieniu do pierwotnego
udostpnienia(25). W takim przypadku zawsze mamy bowiem do czynienia z publicznym
udostpnianiemwrozumieniudyrektywy2001/29.

43.Teraznaleaobyocenitekryteriawkontekciesiecipeertopeer.

Publiczneudostpnianiewsiecipeertopeer

44.Moimzdaniem,gdyutworychronioneprawemautorskimswymienianepoprzezsie
peertopeer,niezaprzeczalniedochodzidopodawaniatychutworwdopublicznejwiadomoci.

45. Po pierwsze, utwory s podane do publicznej wiadomoci na komputerach


uytkownikw sieci w taki sposb, aby wszyscy pozostali uytkownicy mogli je pobra.
Okoliczno, e w systemie bittorrent pliki zawierajce te utwory s podzielone na segmenty
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 8/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

i pobierane fragmentami z rnych komputerw, jest szczegem technicznym bez znaczenia.


Przedmiotem ochrony prawa autorskiego jest bowiem nie plik, lecz utwr. Utwory s za
w caoci podane do publicznej wiadomoci i przesyane do pobierajcych je uytkownikw
rwniewcaoci,zwyjtkiemprzypadkuproblemutechnicznego.

46.Podrugie,liczbapotencjalnychuytkownikwoglnodostpnejsiecipeertopeer,takiej
jakTPB,niewtpliwiejestnieokrelonaiznaczca.

47. Wreszcie po trzecie, niezalenie od tego, e chodzi o szczeglny techniczny rodek


przekazu,kryteriumnowejpublicznocijestrwniespenione,wkadymraziewodniesieniu
doutworwwymienianychbezzezwoleniaichautorw.Ot,jakjuprzypominaemwpkt41
niniejszej opinii, spenienie kryterium nowej publicznoci naley ocenia w stosunku do
publicznoci branej pod uwag przez autora, gdy udziela on swojego zezwolenia(26). Jeli
zatem autor utworu nie zezwoli na jego wymian w sieci peertopeer, uytkownicy
wspomnianejsiecizdefinicjistanowinowpubliczno(27).

48.Naleyjeszczeokreli,ktreosobywsiecipeertopeerdokonujpodaniadopublicznej
wiadomoci utworw, ktre s poprzez t sie wymieniane: jej uytkownicy czy te operator
witrynyindeksujcejtakiejjakTPB.

49. Uytkownicy, instalujc na swoich komputerach i uruchamiajc oprogramowanie do


wymiany plikw (bittorrent client), dostarczajc TPB torrenty pozwalajce na wyledzenie
plikw znajdujcych si na ich komputerach i pozostawiajc swoje komputery wczone, aby
mogy by aktywne w sieci, w sposb umylny publicznie udostpniaj posiadane przez nich
utworyinnymuytkownikomsieci.

50. Jednak utwory te nie byyby dostpne i funkcjonowanie sieci nie byoby moliwe,
a w kadym razie korzystanie z niej byoby duo bardziej skomplikowane i mniej efektywne,
bezwitryntakichjakTPB,ktreumoliwiajznalezienieutworwidostpdonich.Operatorzy
tychwitryn tworz zatem systemumoliwiajcy uytkownikom dostp doutworwpodanych
dowiadomociprzezinnychuytkownikw.Ichudziamonawicuznazaniezbdny(28).

51. Prawd jest, e witryna taka ogranicza si do sporzdzenia wykazu treci zawartych
w sieci peertopeer, czyli metadanych odnoszcych si do utworw oferowanych w celu
wymianyprzezuytkownikwsieci.Operatorwitrynyniemawiczasadniczoadnegowpywu
na pojawienie si danego utworu w tej sieci. Jest tylko porednikiem umoliwiajcym
uytkownikom wymian treci peertopeer. Zatem nie mona mu przypisa decydujcej roli
w publicznym udostpnieniu danego utworu, dopki nie wie on, e utwr zosta niezgodnie
z prawem publicznie udostpniony, a jeli zosta powiadomiony o takiej niezgodnoci
zprawem,dopkipostpujelojalnie,abytemuzaradzi.Jednakodchwili,gdyoperatortenma
wiadomo,epodaniedopublicznejwiadomociodbywasiznaruszeniemprawautorskich
inieczyninic,abyuniemoliwidostpdodanegoutworu,monauwaa,ejegozachowanie
zmierza do tego, by celowo umoliwi kontynuowanie niezgodnego z prawem publicznego
udostpnianiategoutworu,azatem,ejegozachowaniejestumylne.

52.Chcucili,etawiadomooperatorawitrynymusibyrzeczywista.Ztaksytuacj
mamyzwaszczadoczynienia,gdyoperatortenzostawsposbwyranypowiadomionyprzez
podmiot praw autorskich o nielegalnym charakterze informacji zawartych w witrynie(29).
Zatem nie byoby waciwe zastosowanie w przypadku takiej witryny domniemania
wiadomoci analogicznego do ustalonego przez Trybuna w wyroku GS Media dotyczcym
osb, ktre umieciy hipercze w celu zarobkowym(30). Takie domniemanie prowadzioby
bowiemdonaoenianaoperatorwwitrynindeksujcychsiecipeertopeer,ktrzyzazwyczaj
dziaajwceluzarobkowym,powszechnegoobowizkunadzorowaniaindeksowanychtreci.

53.Dziaanietychoperatorwspeniawickryterianiezbdnociiumylnociwymieniane
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=187 9/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

worzecznictwieTrybunau(31). Naley wic moim zdaniem uzna, e rwnie operatorzy ci,


jednoczenie i wsplnie z uytkownikami sieci, dokonuj podania do publicznej wiadomoci
utworw, ktre s wymieniane w sieci bez zezwolenia podmiotw praw autorskich, jeli
operatorzy ci s wiadominielegalnoci i nie interweniuj, aby uniemoliwi dostp do tych
utworw.

54.Napierwszepytanieprejudycjalnenaleywicodpowiedziewtensposb,edziaanie
operatora witryny internetowej polegajce na tym, e umoliwia on odnajdywanie plikw
zawierajcych utwory chronione prawem autorskim, ktre s oferowane w celu wymiany
w sieci peertopeer, indeksujc je i dostarczajc wyszukiwark, stanowi publiczne
udostpnianie w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29, jeeli operator ten ma
wiadomo,eutwrzostapodanydowiadomociwsiecibezzezwoleniapodmiotwpraw
autorskich,inieinterweniuje,abyuniemoliwidostpdotegoutworu.

Wprzedmiociedrugiegopytaniaprejudycjalnego

Uwagiwstpne

55.Drugiepytanieprejudycjalnezostaosformuowaneprzezsdodsyajcyprzyzaoeniu,
e Trybuna odpowie przeczco na pytanie pierwsze, na ktre ja proponuj odpowiedzie
twierdzco.GdybyjednakTrybunaniepodzielimojegostanowiskaprzedstawionegopowyej,
koniecznestaobysizbadaniedrugiegopytaniaprejudycjalnego.Zaproponujwicodpowied
takenatodrugiepytanie.

56. Drugie pytanie prejudycjalne wymienia zarwno art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29, jak
iart.11dyrektywy2004/48.Jednakezgodniezart.2ust.2dyrektywy2004/48orazwsposb
bardziejbezporednizgodniezart.11zdanieostatnietejdyrektywyjejpostanowieniastosuje
si bez uszczerbku dla postanowie dyrektywy 2001/29, w szczeglnoci jej art. 8. Moim
zdaniemwynikaztego,ejelichodziodziedzinyobjteart.8dyrektywy2002/29,przepisten
ma pierwszestwo w stosunku do art. 11 dyrektywy 2004/48. W konsekwencji jedynie art. 8
ust. 3 dyrektywy 2001/29 ma znaczenie dla odpowiedzi na drugie pytanie prejudycjalne.
Wkadymrazieobateprzepisymajpodobntre.

57.Poprzeztodrugiepytaniesdodsyajcyzmierzawistociedoustalenia,czyart.8ust.3
dyrektywy 2001/29 naley interpretowa w ten sposb, e pozwala on na wydanie przeciwko
dostawcy dostpu do Internetu nakazu w celu zobowizania go do zablokowania jego
uytkownikom dostpu do witryny indeksujcej sie peertopeer, za porednictwem ktrej
zostay dokonane naruszenia praw autorskich, nawet jeli operator tej witryny sam nie
udostpniapublicznieutworw,ktrezostayudostpnionewewspomnianejsieci.

Moliwo zastosowania rodkw przewidzianych w art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29 wobec


witryninternetowychtakichjakTPB

58.Dlaprzypomnienia,zgodniezart.8ust.3dyrektywy2001/29podmiotyprawautorskich
powinny mie moliwo zwrcenia si o wydanie nakazu przeciwko porednikowi, ktrego
usugiswykorzystywaneprzezosobtrzeciwcelunaruszeniaichpraw.

59. W postpowaniu gwnym jest bezsporne, e pozwane jako dostawcy dostpu do


Internetudziaajwcharakterzeporednikwwrozumieniuomawianegoprzepisu.

60.Moimzdaniemjestrwniejasne,eusugitychporednikwswykorzystywaneprzez
osoby trzecie do naruszania praw autorskich. Zostao bowiem ustalone, e niektrzy
korzystajcy z tych usug uywaj sieci peertopeer, aby wymienia utwory bez zezwolenia
podmiotw praw autorskich. Taka wymiana stanowi podawanie utworu do publicznej
wiadomocibezzezwoleniapodmiotuprawautorskich,awkonsekwencjinaruszenietychpraw.
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=18 10/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

61.Sprawwpostpowaniugwnymwyrniato,edanyrodek,czylizablokowanie
dostpu do witryny TPB, odbije si nie tylko na uytkownikach, ktrzy dopuszczaj si
narusze praw autorskich, ale rwnie na witrynie TPB, ktra nie bdzie moga oferowa
swoich usug uytkownikom poczonym z Internetem za porednictwem pozwanych
wpostpowaniugwnym.

62.MoliwozastosowaniatakiegorodkazostaadopuszczonaprzezTrybunawwyroku
UPCTelekabelWien(32). Jednak w tej sprawie chodzio o zablokowanie dostpu do witryny
internetowej, ktrej operatorsam zostauznanyza powodujcego naruszenia prawautorskich.
Podane niezgodnie z prawem do publicznej wiadomoci utwory znajdoway si w omawianej
witrynie internetowej i byy z tej witryny pobierane przez uytkownikw. To te okolicznoci
pozwoliy Trybunaowi orzec, e operator wspomnianej witryny wykorzystywa w celu
naruszania praw autorskich usugi dostawcy dostpu do Internetu wiadczone osobom, ktre
przegldaytwitryn.

63.Wniniejszejsprawiesytuacjajestzupenierna,jeelibowiemzostanieustalone,e
sama TPB nie udostpnia publicznie utworw bez zezwolenia podmiotw praw autorskich, to
nie bdzie mona rwnie wyprowadzi wniosku, e wykorzystuje ona usugi dostawcw
dostpudoInternetudlauytkownikwsiecipeertopeerwcelunaruszaniaprawautorskich.

64. Hipoteza art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29 zakada za, e istnieje zwizek pomidzy
przedmiotem nakazu i naruszeniem praw autorskich. Zastosowanie rodka w postaci
zablokowania witryny internetowej zaley od stwierdzenia odpowiedzialnoci operatora
wspomnianejwitrynyzanaruszenieprawautorskichdokonanezapomocusugporednika,do
ktrego nakaz jest skierowany. To pod tym warunkiem mona zakwalifikowa tego operatora
jakoosobtrzecinaruszajcprawaautorskiewrozumieniuart.8ust.3dyrektywy2001/29.

65. Jeeli dany operator sam nie dokonuje czynnoci objtej monopolem autora (np.
publicznego udostpnienia), to naruszenie przez niego praw autorskich moe by tylko
porednie. Z uwagi na to, e odpowiedzialno za tego rodzaju naruszenia nie zostaa
zharmonizowana na poziomie prawa Unii, powinna by przewidziana w sposb wyrany
wprawiekrajowym.Dosdwkrajowychnaleyustalenie,czytegorodzajuodpowiedzialno
istniejewichprawiewewntrznym.

66. Jeeli da si ustali tak odpowiedzialno po stronie operatora witryny indeksujcej


w sieci peertopeer, w ktrej utwory chronione s wymieniane bez zezwolenia podmiotw
praw autorskich, to naley uzna, e operator ten wykorzystuje usugi dostawcw dostpu do
Internetu, ktrych klienci wymieniaj pliki w tej sieci, analogicznie jak osoba, ktra sama
bezporedniodopuszczasinaruszeprawautorskich.

67.Stwierdzeniategoniepodwaaokoliczno,ewitryntakjakTPBmonabyzaliczy
do kategorii podmiotw wiadczcych usugi hostingowe, ktrych odpowiedzialno za
przechowywaneinformacjejestcodozasadywyczonanapodstawieart.14ust.1dyrektywy
2000/31.Wyczenietejodpowiedzialnocijestbowiemwarunkowe.Zostajeudzielonejedynie
wtedy, gdy usugodawca nie mia wiadomoci bezprawnego charakteru przechowywanych
informacjilubprowadzonejwzwizkuznimidziaalnoci,ipodwarunkiemepowiadomiony
o takiej bezprawnoci usugodawca podejmuje niezwocznie odpowiednie dziaania w celu
usuniciadanychinformacjilubuniemoliwieniadostpudonich.

68. Jeli usugodawca bdcy porednikiem nie spenia tych warunkw, czyli jeli mia
wiadomo, e przechowywane informacje s niezgodne z prawem, ale nie podj dziaa
w celu ich usunicia lub uniemoliwienia do nich dostpu, moe ponosi porednio
odpowiedzialnozateinformacje.

69.Jesttakwszczeglnociwprzypadkuoperatorawitrynyindeksujcejsiepeertopeer,
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=18 11/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

ktry mia wiadomo lub zosta powiadomiony, e pliki torrent dostarczone przez
uytkownikw sieci umoliwiaj wymian utworw podanych do wiadomoci w sieci bez
zezwolenia podmiotw praw autorskich, i nie podj dziaa, aby usun te pliki.
W postpowaniu gwnym jest za bezsporne, e tak jest w przypadku TPB. Artyku 14
dyrektywy 2000/31 nie stoi zatem na przeszkodzie temu, by TPB ponosia odpowiedzialno
zpowodunaruszeprawautorskich,ktrewynikajztakiegoudostpnienia.

70.Naleyjeszczepochylisinadzgodnocitakiegorodkazprawamipodstawowymi.

Zgodnozprawamipodstawowymizablokowaniadostpudowitrynyinternetowej

71. rodki przyjte na podstawie art. 8 ust. 3 dyrektywy 2001/29 powinny by zgodne
zmajcymizastosowanieprawamipodstawowymi(33).Kwestiatejzgodnociwodniesieniudo
rodkanakazujcegozablokowanieuytkownikomkorzystajcymzusugdostawcydostpudo
Internetu moliwoci przegldania witryny uznanej za odpowiedzialn za naruszenia praw
autorskich bya analizowana przez Trybuna w sposb pogbiony w wyroku UPC Telekabel
Wien(34). Trybuna dopuci stosowanie takiego rodka w wietle praw podstawowych,
stawiajctrzywarunki(35).

72.Popierwsze,usugodawcabdcyadresatemnakazupowinienmiemoliwowyboru
technicznych rodkw, jakie naley podj, aby go wykona, oraz moliwo zwolnienia si
z obowizku poprzez wykazanie, e podj on w tym celu wszelkie rozsdne kroki. S to
warunkistawianeprawukrajowemu,ktrychprzestrzeganiepodlegakontrolisdwkrajowych.

73. Po drugie, zastosowane rodki nie powinny niepotrzebnie pozbawia uytkownikw


Internetumoliwocilegalnegodostpudodostpnychinformacji.Jestzaoczywiste,erodek
w postaci blokady danej witryny pozbawia uytkownikw Internetu dostpu do informacji,
ktrenaniejsumieszczane,bezwzgldunato,czyszgodnezprawemczynie.

74. Oceny zgodnoci z prawem takiego rodka naley wic dokonywa moim zdaniem
w zalenoci od okolicznoci kadego przypadku, analizujc proporcjonalno tego rodka
i powodowanego przeze pozbawienia dostpu do informacji w stosunku do rozmiaru i wagi
dokonywanychzaporednictwemwspomnianejwitrynynaruszeprawautorskich.

75.JeelichodzioprzypadekTPB,zgodniezinformacjamidostarczonymiprzezpowdk
w postpowaniu gwnym, ktre powinny oczywicie zosta zweryfikowane przez sd
odsyajcy,ponad90%plikw,doktrychdostpstasimoliwypoprzeztwitryn,zawiera
utwory podane do publicznej wiadomoci bez zezwolenia podmiotw praw autorskich. Co
wicej,operatorzyTPBmielibywielokrotniepowiadamianionielegalnymcharakterzetreci
zawartychwichwitrynieiwzywanidoichusunicia,czegowprostmieliodmwi.

76.MoimzdaniemwtychokolicznociachpozbawienieuytkownikwInternetudostpudo
informacji spowodowane zastosowaniem rodka w postaci zablokowania witryny TPB byoby
proporcjonalne do rozmiaru i wagi dokonanych w tej witrynie narusze praw autorskich.
Podstaw mojej oceny jest zarwno proporcja niezgodnych z prawem treci, jak i postawa
operatorwwspomnianejwitryny.Jesttaktymbardziej,ejeliutworyswymienianezgodnie
z prawem poprzez sie peertopeer, to jest wysoce prawdopodobne, i s atwo i bezpatnie
dostpne w inny sposb lub mog zosta atwo udostpnione. Sytuacja byaby zupenie inna
wprzypadkuwitrynyinternetowej,naktrejzawartotreciniezgodnychzprawemjesttylko
marginalnaiktrejoperatorzywsppracujlojalnie,abyjeusun.

77.Oczywicieostatecznaanalizakwestiiproporcjonalnocizamierzonegorodkanaleydo
sdwkrajowych.

78. Wreszcie, po trzecie, rodek powinien odnosi taki skutek, e uniemoliwi bd


http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=18 12/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

przynajmniej uczyni trudno osigalnym dostp bez zezwolenia do przedmiotw objtych


ochronipowaniezniechciuytkownikwInternetukorzystajcychzusugadresatanakazu
douzyskiwaniadostpudoprzedmiotwudostpnianychimznaruszeniemprawaautorskiego.
Inaczej mwic, rodek powinien mie za cel zaprzestanie narusze praw autorskich
izapobieenieimorazpowinienbywrozsdnymstopniuskutecznywdeniudotegocelu.

79.Wniniejszejsprawiepozwanewpostpowaniugwnymwyraajpowanewtpliwoci
co do skutecznoci rodka polegajcego na zablokowaniu dostpu do witryny TPB. Wedug
nich rodek ten z jednej strony byby nieskuteczny, gdy te same utwory mona znale i si
nimi wymieni w Internecie innymi sposobami ni za pomoc TPB. Z drugiej strony rodek
polegajcy na zablokowaniu adresu internetowego byby atwy do obejcia przez kadego
wprawnegouytkownikaInternetu.

80. Niemniej naley zauway w pierwszej kolejnoci, e zgodnie z orzecznictwem


Trybunau nie jest konieczne, by ochrona wasnoci intelektualnej bya zapewniona w sposb
bezwzgldny,toznaczy,abyzamierzonyrodekskutkowacakowitymzaprzestaniemnarusze
praw autorskich. Wystarczy bowiem, e powanie zniechci on uytkownikw Internetu do
dokonywaniatakichnarusze,powodujc,estansiutrudnione(36).Biorcpoduwagrol
takich jak TPB witryn internetowych w funkcjonowaniu sieci peertopeer, uwaam za za
bezsprzeczne, i zablokowanie dostpu do takiej witryny uniemoliwi lub utrudni wikszoci
uytkownikw znalezienie utworw udostpnionych w tej sieci, a w konsekwencji ich
pobieranieznaruszeniemprawautorskich.

81.Wdrugiejkolejnociokoliczno,einneniTPBwitrynyinternetowemogpenitak
sam rol, w niczym nie umniejsza skutecznoci postulowanego w postpowaniu gwnym
rodka, poniewa mog zosta zoone wnioski o zastosowanie analogicznych rodkw, aby
zablokowazkoleidostpdotychwitryn.Zaakceptowaniesposoburozumowaniapozwanych
wpostpowaniugwnymsprowadzaobysidoprzyznania,eadenrodekprewencjiwobec
wykroczenia przeciwko prawu nie moe by skuteczny, poniewa nowe wykroczenia bd
nadalpopenianeprzezinneosoby.

82. Wreszcie w trzeciej kolejnoci naley przypomnie, e rodek niewtpliwie bardziej


skuteczny, polegajcy na nakazaniu cakowitego zablokowania internetowego transferu
utworw bezprawnie wymienianych w sieciach peertopeer, by ju przedmiotem oceny
Trybunau, ktry odrzuci taki rodek, uznajc go za nadmiernie restrykcyjny w stosunku do
dostawcwInternetuizaidcyzadaleko,jelichodzioingerencjwprawauytkownikw(37).

83. Gdyby dzisiaj trzeba byo odrzuci rodek, ktry jest mniej restrykcyjny dla
usugodawcwiktrystanowimniejszingerencjwprawauytkownikw,ztegopowodu,e
nie jest on wystarczajco skuteczny, dostawcy dostpu do Internetu zostaliby de facto
definitywnie zwolnieni z obowizku wsppracy w walce przeciwko naruszeniom praw
autorskich. Tymczasem przewidziane w dyrektywie 2000/31 odstpstwa w dziedzinie
odpowiedzialnoci usugodawcw bdcych porednikami stanowi jeden z elementw
ustalonej przez t dyrektyw zgodnie z jej motywem 41 rwnowagi pomidzy rnymi,
wchodzcymi w gr interesami. W ramach tej rwnowagi ekwiwalentem tych odstpstw po
stronieusugodawcwbdcychporednikamijestnietylkobrakjakiegokolwiekwspudziau
wnaruszeniachprawa,alerwniewsppracawceluunikniciatychnaruszeizapobiegania
im.Odtegoobowizkuniemogsioniuchyla,powoujcsi,wzalenociodokolicznoci,
albonazbytrestrykcyjnycharakterrodkw,albonaichnieskuteczno.

84.Wkonsekwencjiproponuj,abywrazieudzieleniaodpowiedziprzeczcejnapierwsze
pytanie prejudycjalne Trybuna odpowiedzia na pytanie drugie, i art. 8 ust. 3 dyrektywy
2001/29naleyinterpretowawtensposb,epozwalaonnawydanieprzeciwkoporednikowi
nakazu w celu zobowizania go do zablokowania korzystajcym z jego usug uytkownikom
dostpudo witryny indeksujcejsie peertopeer, jeeli operator wspomnianej witryny moe
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=18 13/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

by na mocy prawa krajowego uznany za odpowiedzialnego z powodu dokonanych przez


uytkownikw tej sieci narusze praw autorskich, pod warunkiem e rodek ten bdzie
proporcjonalnydorozmiaruiwagidokonanychnaruszeprawautorskich,copowinienzbada
sdkrajowy.

Wnioski

85.Wzwizkuzpowyszymproponuj,abyTrybunaudzielinastpujcejodpowiedzina
pytania prejudycjalne postawione przez Hoge Raad der Nederlanden (sd najwyszy
Niderlandw):

Dziaanie operatora witryny internetowej polegajce na tym, e umoliwia on odnajdywanie


plikw zawierajcych utwory chronione prawem autorskim, ktre s oferowane w celu
wymiany w sieci peertopeer, indeksujc je i dostarczajc wyszukiwark, stanowi publiczne
udostpnianie w rozumieniu art. 3 ust. 1 dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektrych aspektw praw autorskich
ipokrewnychwspoeczestwieinformacyjnym,jeelioperatortenmiawiadomo,eutwr
zosta podany do wiadomoci w sieci bez zezwolenia podmiotw praw autorskich, i nie
interweniowa,abyuniemoliwidostpdotegoutworu.

1Jzykoryginau:francuski.

2Wymienianyplikjestskarbem,klientbittorrentjestokrtem,pliktorrentjestmap
wskazujc,gdzieznajdujesiskarb,ThePirateBayudostpniabezpatniemapy,atrackerjest
starymmdrcem,odktregonaleysidowiedzie,jakodczytamap(tumaczeniewasne).

3WyrokFederalCourtofAustraliazdnia4lutego2010r.wsprawieRoadshowFilmsPtyLtd
przeciwkoiiNetLimited(No.3)[2010]FCA24,pkt70.Fragmenttenbyrwniecytowanyprzez
RobertavanPeursema,rzecznikageneralnegoprzyHogeRaadderNederlanden(sdzienajwyszym
Niderlandw)wpostpowaniugwnym.

4Wyrokzdnia13lutego2014r.,C466/12,EU:C:2014:76.

5Wyrokzdnia8wrzenia2016r.,C160/15,EU:C:2016:644.

6Dz.U.2000,L178,s.1.

7Dz.U.2001,L167,s.10.

8Dz.U.2004,L157,s.45.

9Mianowicieart.26dAuteurswet(niderlandzkiejustawyoprawieautorskim)iart.15Wetop
denaburigerechten(ustawyoprawachpokrewnych).

10TPBnaprzykadzostaastworzonaprzezczonkwPiratbyrn,szwedzkiejorganizacji
sprzeciwiajcejsiprawomautorskim.
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=18 14/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

11OrzeczenieUnitedStatesCourtofAppealsfortheNinthCircuitzdnia12lutego2001r.
wsprawieA&MRecords,Inc.przeciwkoNapster,Inc.(239F.3d1004).

12JakopierwszypunktodniesieniamonawymieniWikipedi,rdojaknajbardziej
odpowiedniewdziedzinieInternetu(hasapeertopeer,bittorrent,ThePirateBay).Zobacz
takeorzeczeniesduaustralijskiegowymienionewprzypisie3,pkt4378,orazL.Edwards,The
RoleandResponsibilityofInternetIntermediariesintheFieldofCopyrightandRelatedRights,
dokumentprzygotowanydlawiatowejOrganizacjiWasnociIntelektualnej,dostpnywjejwitrynie
internetowej,koddokumentuWIPOISOC/GE/11/REF/01/EDWARDS.

13Itakodmomentuzoeniawnioskuowydanieorzeczeniaprejudycjalnegowniniejszej
sprawiewitrynaTPBoprczmoliwocipobieraniaplikwzostaazapomocnowego
oprogramowaniawyposaonawopcjstrumieniowegoprzesyania(streaming)utworw
wymienianychwsiecipeertopeer.Technikatazostaaprzedstawionapodczasrozprawyprzez
przedstawicielaStichtingBrein.

14Aktberliskiz1908r.

15Obecnebrzmienieart.11biskonwencjiberneskiejwynikazaktubrukselskiegozdnia
26czerwca1948r.

16DyrektywaParlamentuEuropejskiegoiRadyzdnia10marca2010r.wsprawiekoordynacji
niektrychprzepiswustawowych,wykonawczychiadministracyjnychpastwczonkowskich
dotyczcychwiadczeniaaudiowizualnychusugmedialnych(Dz.U.2010,L95,s.1).Chodzi
oudostpnianielinearnewczasie,czylitakie,ktregoodbirjestmoliwytylkowtrakcienadawania
[zob.art.1ust.1lit.e)dyrektywy2010/13].

17ZobaczwszczeglnociS.vonLewinski,M.Walter,EuropeanCopyrightLaw.
ACommentary,OxfordUniversityPress2010,s.973980.

18TraktatzatwierdzonywimieniuWsplnotyEuropejskiejdecyzjRady2000/278/WEzdnia
16marca2000r.(Dz.U.2000,L89,s.6).

19Zobaczostatniowyrokzdnia8wrzenia2016r.,GSMedia(C160/15,EU:C:2016:644,
pkt32iprzytoczonetamorzecznictwo).

20Wyrokzdnia8wrzenia2016r.,GSMedia(C160/15,EU:C:2016:644,pkt35).

21Zobaczpodobniewyrokzdnia13lutego2014r.,Svenssoniin.(C466/12,EU:C:2014:76,
pkt19).

22Zobaczpodobniewyrokzdnia13lutego2014r.,Svenssoniin.(C466/12,EU:C:2014:76,
pkt22).
http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=18 15/16
10.02.2017 CURIA - Dokumenty

23Zobaczwyrokzdnia13lutego2014r.,Svenssoniin.(C466/12,EU:C:2014:76,pkt2427).

24Wyrokzdnia8wrzenia2016r.,GSMedia(C160/15,EU:C:2016:644,pkt43).

25Wyrokzdnia7marca2013r.,ITVBroadcastingiin.(C607/11,EU:C:2013:147,pkt39).

26Zobaczwszczeglnociwyroki:zdnia13lutego2014r.,Svenssoniin.(C466/12,
EU:C:2014:76,pkt24)zdnia8wrzenia2016r.,GSMedia(C160/15,EU:C:2016:644,pkt3742).

27Cowynikarwniewsposbdorozumianyzpkt43wyrokuzdnia8wrzenia2016r.,GS
Media(C160/15,EU:C:2016:644).

28Zobaczrwnienatentematpkt26i27niniejszejopinii.

29Zgodniezinformacjamipodanymiwaktachsprawyjesttoprzypadekwitrynyinternetowej
TPBwpostpowaniugwnym.

30Wyrokzdnia8wrzenia2016r.(C160/15,EU:C:2016:644,pkt51).

31Wyrokzdnia8wrzenia2016r.,GSMedia(C160/15,EU:C:2016:644,pkt35iprzytoczone
tamorzecznictwo).

32Wyrokzdnia2marca2014r.(C314/12,EU:C:2014:192).

33Wyrokzdnia27marca2014r.,UPCTelekabelWien(C314/12,EU:C:2014:192,pkt45,46
iprzytoczonetamorzecznictwo).

34Wyrokzdnia27marca2014r.(C314/12,EU:C:2014:192,pkt4663).

35Wyrokzdnia27marca2014r.,UPCTelekabelWien(C314/12,EU:C:2014:192,pkt64).

36Wyrokzdnia27marca2014r.,UPCTelekabelWien(C314/12,EU:C:2014:192,pkt61
63).WedugTrybunaunawetrodek,ktrybezporednioniezapobieganaruszeniompraw
autorskich,leczktrywymagaoduytkownikwtylkoujawnieniaichtosamociwceluuzyskania
dostpudoInternetu,speniatekryteria[wyrokzdnia15wrzenia2016r.,McFadden(C484/14,
EU:C:2016:689,pkt95,96)].

37Wyrokzdnia24listopada2011r.,ScarletExtended(C70/10,EU:C:2011:771,pkt3852).

http://curia.europa.eu/juris/document/document_print.jsf?doclang=PL&text=&pageIndex=0&part=1&mode=DOC&docid=18 16/16

You might also like