Raport - Telemedycyna (Fin) 10.03.2015

ROZWOJU TELEMEDYCYNY W POLSCE
RAPORT
UWARUNKOWANIA ROZWOJU
TELEMEDYCYNY W POLSCE
Potrzeby, bariery, korzyci,

analiza rynku, rekomendacje
WWW.KIGMED.EU
Warszawa
Wersja - marzec 2015 r.
1|S t r o n a
Raport opracowa zesp ekspertw:

Krajowej Izby Gospodarczej
i
Izby Gospodarczej Medycyna Polska
- Jerzy Bujok
- Robert Gierek
- Ryszard Olszanowski (koordynator)
- Mariusz Skrzypek
Autorzy skadaj serdecznie podzikowania wszystkim,

ktrzy przekazali swoje uwagi do opracowania.
W sposb szczeglny, za przekazanie wielu cennych
merytorycznych uwag pragniemy podzikowa:
prof. Ryszardowi Piotrowiczowi
prof. Marianowi Zembali
dr Andrzejowi Horochowi
dr Teresie Rydzyskiej
dr Ewie Tanc
2|S t r o n a
Badania medyczne zrobiy tak niebyway postp, e dzi praktycznie nie ma

ju ani jednego zdrowego czowieka
Aldous Huxley
3|S t r o n a
S PIS TRECI
Cel dokumentu ........................................................................................................................................................ 5
Definicja Telemedycyny .......................................................................................................................................... 7
Rodzaje Usug telemedycznych ........................................................................................................................... 7
Prognozy zapotrzebowania na usugi telemedyczne w Polsce. Rozwj rynku usug telemedycznych. .................. 9
Prognoza zapotrzebowania ................................................................................................................................. 9
Ocena i prognozy rynku usug zdrowotnych i opiekuczych............................................................................. 10
Usugi zdrowotne i opiekucze finansowane ze rodkw publicznych ............................................................. 10
Rynek prywatnych usug zdrowotnych i opiekuczych ..................................................................................... 11
Bariery rozwoju rynku telemedycznego ................................................................................................................ 13
Bariera informacyjna spoecznego odbioru ................................................................................................... 14
Bariera finansowa. Finansowanie wiadcze zdrowotnych i opiekuczych ze rodkw publicznych .............. 17
Bariera wsppracy na styku technologia-medycyna ........................................................................................ 18
Bariera inwestycyjna. Bariera zastosowania odpowiednich technologii .......................................................... 20
Bariera braku regulacji prawnych w zakresie telemedycyny ............................................................................ 21
Korzyci z zastosowania telemedycyny ................................................................................................................. 23
Analiza Polskiego rynku usug telemedycznych .................................................................................................... 28
Rekomendacje rozwiza warunkujcych rozwj telemedycyny w Polsce .......................................................... 35
Standaryzacja procedur Telemedycznych ......................................................................................................... 36
Finansowanie procedur telemedycznych .......................................................................................................... 37
Koordynowanie rynku telemedycznego ............................................................................................................ 38
Rozwj bada naukowych ukierunkowanych na innowacyjne technologie w medycynie. .............................. 40
Szkolenie personelu medycznego z dziedziny wykorzystania nowoczesnych technologii mobilnych
w medycynie ..................................................................................................................................................... 41
Nakady finansowe ............................................................................................................................................ 41
Najpilniejsze dziaania ....................................................................................................................................... 42
4|S t r o n a
C EL DOKUMENTU
Celem tego dokumentu jest analiza sytuacji obecnej, identyfikacja podstawowych

czynnikw majcych wpyw na ksztatowanie si trendw oraz przedstawienie wizji rozwoju
telemedycyny w Polsce jako narzdzia wspierajcego prac personelu medycznego
dla zapewnienia podniesienia poziomu bezpieczestwa zdrowotnego Polakw, poprawienia
i wyrwnania terytorialnego dostpu do wiadcze zdrowotnych oraz jakoci ich udzielania.
Jak wskazuje Diagnoza spoeczna 2011, zdrowie jest wymieniane przez

64% respondentw tego badania jako najwyej ceniona warto i jako takie ma rwnie
najwikszy wpyw na wielorakie aspekty ycia spoeczestwa. Zgodnie z Europejskim
Raportem Zdrowotnym 2012 opublikowanym przez WHO, zmianie ulega tradycyjne pojcie
zdrowia. Definicja zdrowia WHO stwierdza, e zdrowie to nie tylko brak chorb lub
kalectwa, ale rwnie stan fizycznego, psychicznego i spoecznego dobrostanu. Dalej raport
ten wskazuje, e pomidzy odczuciem dobrostanu a zdrowiem istnieje silna zaleno.
Brak zdrowia w silny sposb obnia poczucie dobrostanu obywateli.
Zwikszenie odczucia wymienionego w definicji dobrostanu stanowi wyzwanie dla

wszystkich pastw Unii Europejskiej, w szczeglnoci wynikajce ze zmian w strukturze
demograficznej spoeczestw. Zgodnie z raportem Polska 2030, pogorszenie relacji midzy
liczb ludnoci w wieku przed- i poprodukcyjnym w cigu najbliszych dwch dekad jest
procesem nieuchronnym. Ewentualne trwae zwikszenie dzietnoci w najbliszych latach
moe przyczyni si bowiem do zmniejszenia wskanikw obcienia demograficznego
w perspektywie najbliszego pidziesiciolecia, ale nie wpynie na popraw sytuacji do
2030 r.. Szacuje si, e w roku 2050 udzia liczby osb powyej 65 roku ycia wzronie
z obecnych 15% do 25%. Jednoczenie rednia dugo ycia wzronie o kolejne 5 lat, z 76
do 81. Dlatego wyzwaniem dla systemw opieki zdrowotnej oraz, szerzej, dla wszystkich
systemw pastwa jest utrzymanie jak najdusze go ycia obywatela w zdrowiu.
W niniejszym raporcie uwzgldnione s zalecenia i plany dziaa zawarte w

dokumentach Unii Europejskiej i polskim dokumencie "Kierunki informatyzacji, 'e-Zdrowie
Polska' na lata 2011-2015".
Najnowszy dokument Komisji Europejskiej, zaprezentowany w kwietniu br. to

GREEN PAPER on mobile Health (''m'Health''), by on zapowiedziany w innym dokumencie
Komisji Europejskiej, eHealth Action Plan 2012-2020 Innovative healthcare for the 21st
century (07.12.2012 r.). Przywoane tu dokumenty to dokumenty podstawowe,
wyznaczajce kierunki dziaania w zakresie eZdrowia dla pastw Unii Europejskiej.
Autorzy niniejszego raportu w peni podzielaj zaoenia zawarte we wstpie do

dokumentu ZIELONA KSIGA o mobilnym Zdrowiu (''mZdrowie''), w skrcie mZdrowie.
mZdrowie w zaoeniach Komisji Europejskiej ma wspomc wiadczenie wysokiej

jakoci opieki zdrowotnej, jak i zapewni trafniejsze diagnozy oraz wesprze kuracje.
Spowoduje wyposaanie pacjentw w narzdzia, dziki ktrym bd mogli zarzdza aktywnie
swym zdrowiem, przy jednoczesnym zachowaniu ich swobody dziki samoocenie oraz
rozwizaniom przenonego monitoringu stanu zdrowia i czynnikw rodowiskowych, takich
jak np. zmiany temperatury i jakoci powietrza, ktre mog wpyn na warunki zdrowotne.
5|S t r o n a
W tym wszystkim mZdrowie nie zmierza do zastpienia profesjonalistw, ktrzy pozostaj

rdzeniem w zapewnianiu opieki zdrowotnej, lecz jest ono raczej rozwaane jako narzdzie
wsparcia dla zarzdzania i wiadczenia usug zdrowotnych.
mZdrowie ma potencja, by odegra kluczow rol w zmianie ludzkiego ycia

na lepsze. Naley podj dziaania zmierzajce do oceny, czy technologia ta jest bezpieczna
dla jej uytkownikw oraz w ktrych elementach procesu leczenia moe by wykorzystywana.
Celem Zielonej Ksigi, zaanonsowanej w eHealth Action Plan 2012-2020, jest rozpoczcie
szeroko zakrojonych konsultacji pomidzy interesariuszami na temat istniejcych barier
i spraw zwizanych z mZdrowiem. Zielona Ksiga okrela potencja mZdrowia oraz jego
aspekty technologiczne, a take prezentuje kwestie, w ktrych udzia interesariuszy jest
konieczny. Analizuje take potencja mZdrowia celem utrzymania i poprawy zdrowia
pacjentw, a take celem zachcenia ich do aktywnego wczenia si w prowadzenie
zdrowego trybu ycia. W ocenie autorw tego opracowania, te wyzwania wymagaj
przewartociowania priorytetw w systemie polskiej opieki zdrowotnej i spoecznej, ktre
powinny zosta skierowane na szerokie wykorzystanie nowoczesnych technologii
teleinformatycznych.
6|S t r o n a
D EFINICJA T ELEMEDYCYNY
W polskim prawodawstwie nie ma ugruntowanej definicji e-medycyny czy

telemedycyny. Powszechnie stosowanych jest wiele definicji. Do najbardziej popularnych
nale:
Telemedycyna to transfer informacji medycznych z jednego odlegego miejsca do

innego, ktry wykorzystuje elektroniczn komunikacj w celu prewencji chorb, utrzymania
zdrowia, zapewnienia i monitoringu opieki zdrowotnej pacjenta, edukacji pacjentw i osb
wiadczcych im opiek zdrowotn, a take wparcia pracownikw opieki zdrowotnej z innych
dyscyplin. To zdalna medyczna diagnoza, konsultacja i leczenie, ktre mona zastosowa
I
synchronicznie (w czasie rzeczywistym) lub asynchronicznie.
Uznana przez Amerykaskie Stowarzyszenie Telemedycyny (ATA) definicja mwi, e

telemedycyna jest form wymiany informacji medycznych pomidzy dwoma stronami,
przebiegajca przy wykorzystaniu narzdzi telekomunikacyjnych, ktrej celem jest poprawa
II
stanu zdrowia pacjenta.
wiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, e telemedycyna to dostarczanie

przez specjalistw usug medycznych, w przypadku, gdy dystans jest kluczowym czynnikiem,
wykorzystujc technologie komunikacyjne do wymiany istotnych informacji dla diagnozy,
leczenia, profilaktyki, bada, konsultacji czy wiedzy medycznej w celu polepszenia zdrowia
III
pacjenta.
Pomimo rnych definicji telemedycyny mona w kadej z nich wyodrbni

stwierdzenia wsplne. Zatem o telemedycynie mwimy wwczas, gdy istnieje przesyanie
danych z wykorzystaniem technologii teleinformatycznych i ten transfer nastpuje w celu
polepszenia zdrowia pacjenta.
Z pojciem telemedycyny zwizane jest rwnie nowe pojcie, a mianowicie

teleobecno. Odnosi si ono do wykorzystania zaawansowanych technologii, takich jak
wirtualna rzeczywisto, dla odpowiednio zaawansowanego postpowania medycznego,
takiego jak zabieg czy operacja, podczas ktrej zdalnie sterowane roboty i wirtualna
rzeczywisto s zintegrowane do obsugi narzdzi chirurgicznych, wykonujc wybrane
IV
chirurgiczne postpowanie na pacjencie z odlegych, czsto niedostpnych miejsc.
R ODZAJE U SUG TELEMEDYCZN YCH
Teleopieka opieka nad pacjentami chorymi przewlekle. Ten rodzaj dziaalnoci

telemedycznej polega na pomiarze parametrw yciowych pacjenta przez rnego rodzaju
czujniki (np. puls, cinienie krwi, saturacja, EKG, KTG, liczba oddechw na minut, poziom
glukozy we krwi, waga, nawodnienie, aktywno ruchowa - liczba zuytych kalorii, pozycja
ciaa, uycie inhalatora, zaycie zaordynowanego leku, monitorowanie pracy stymulatora
serca lub mzgu lub implantu usznego z moliwoci korygowania charakterystyki jego pracy,
inne), ktre umoliwiaj proste automatyczne dokonanie pomiaru i ich przesyanie do
centrum monitorowania, gdzie zostaj opracowane i wstpnie zinterpretowane przez
specjalistyczne oprogramowanie a przypadki w ktrych wystpiy odchylenia od osobniczo
7|S t r o n a
ustalonych progw bd interpretowane i oceniane przez lekarza. W szczeglnych

przypadkach poprzez cza telekomunikacyjne osoba potrzebujca moe uzyska zdaln
opiek (obraz z miejsca pobytu), porad lub konsultacj medyczn lub, jeli to potrzebne,
bezporedni interwencj lekarsk poprzez wezwanie pogotowia lub lekarza POZ.
Telediagnostyka opis badania (diagnoza) dokonywany na podstawie medycznych

danych mulimedialnych (dane cyfrowe, tekstowe, obrazowe, dwikowe), przesanych za
pomoc sieci telekomunikacyjnych (np. telefon) czy teleinformatycznych (np. Internet) jako
zapisane pliki danych. Najczciej opis wykonywany jest w wyspecjalizowanych centrach
diagnostycznych. Istnieje wiele odmian telediagnostyki. Do najbardziej rozpowszechnionych
moemy zaliczy:
Teleradiologi,
TeleEKG, KTG, EMG,
Teleendoskopi,
TeleUSG,
Telepatologi, w tym opracowywanie farmakoterapii indywidualnej opartej
o badania genetyczne.
Telekonsultacja to moliwo przekazania za pomoc czy video (w tym

w rozdzielczoci HD) w czasie rzeczywistym obrazu i przeprowadzenia konsultacji,
np. z zakresu dermatologii, badania endoskopowego, ultrasonograficznego lub uzyskania
w rozmowie "on line" konsultacji po przedstawieniu problemu medycznego od wysokiej klasy
specjalisty - konsultanta.
Telenauczanie najczciej realizowane jest poprzez internetowe platformy

telemedyczne wspomagajce pracownikw medycznych i pacjentw. Mog to by portale
telenauczania medycznego, zorganizowane zarwno w postaci tradycyjnych portali wiedzy,
jak i platform e-learningowych. Do tej kategorii nale rwnie rnego rodzaju bazy
informacyjne umoliwiajce uzyskanie i wymian informacji na temat sposobw leczenia.
Telezabiegi, Teleoperacje rodzaj zabiegu, operacji, przeprowadzanej przy pomocy

robota chirurgicznego sterowanego zdalnie. To najbardziej zaawansowany technologicznie
rodzaj usugi telemedycznej. czy w sobie elementy chirurgii, telekomunikacji, informatyki
oraz robotyki. W odrnieniu od chirurgii zrobotyzowanej, telechirurgia pozwala na
przeprowadzenie operacji, w ktrej fizyczna odlego midzy pacjentem a lekarzem przestaje
by istotna. Zadania chirurgiczne s wykonywane bezporednio przez robota medycznego,
wyposaonego w odpowiednie narzdzia chirurgiczne. Robotem, za pomoc konsoli
sterowania zawierajcej manipulatory, kieruje lekarz znajdujcy si w innej lokalizacji. Ruchy
manipulatorw przesyane s za pomoc bezpiecznego poczenia telekomunikacyjnego do
urzdzenia na sali operacyjnej, ktre zamienia je na precyzyjne akcje narzdzi chirurgicznych.
8|S t r o n a
P ROGNOZY ZAPOTRZEBOWANIA NA USUGI

TELEMEDYCZNE W P OLSCE .
R OZWJ RYNKU USUG TELEMEDYCZNYCH .
P ROGNOZA ZAPOTRZEBOWA NIA
W perspektywie roku 2030 naley spodziewa si wzrostu zapotrzebowania

na wiadczenia zdrowotne ze wzgldu na zmiany demograficzne, ktre spowoduj wzrost
liczby osb powyej 65 roku ycia. Prognozowan struktur spoeczestwa przedstawia
V
Gwny Urzd Statystyczny w dokumencie Prognoza ludnoci na lata 2003-2030.
rdo: GUS Prognoza ludnoci na lata 2003-2030
Diagnozujc sytuacj demograficzn GUS podaje: W okresie nastpnych 20 lat liczba

ludnoci w wieku produkcyjnym bdzie systematycznie male, a do 20,8 mln w 2030 r.,
a w wieku poprodukcyjnym rosn a do 9,6 mln. czna liczba osb w wieku
nieprodukcyjnym, przypadajcych na 100 osb w wieku produkcyjnym, zwikszy si z 60
do 72 (a wic tzw. obcienie ekonomiczne wzronie o jedn pit). Znaczny przyrost
zanotujemy w najstarszych grupach wieku. Liczba osb w wieku 85 lat i wicej wzronie
do 2010 r. o 50% i osignie p miliona, a w 2030 r. dojdzie do prawie omiuset tysicy. Liczba
stulatkw wzronie ponad piciokrotnie do ponad 9 tysicy.
Rosncy udzia ludzi w podeszym wieku bdzie mia wpyw nie tylko na system
wiadcze spoecznych nadzorowanych przez pastwo, ale te na rynek dbr i usug
zakupywanych w celu zaspokajania rozmaitych potrzeb tej grupy ludzi. Naley si spodziewa,
e w przyszoci jeszcze wikszy bdzie popyt na wyroby farmaceutyczne i usugi medyczne,
ale te prawdopodobnie na to wszystko, co jest zwizane ze spdzaniem czasu wolnego.
W dalszej przyszoci potrzeba bdzie jeszcze wicej lekarzy, pielgniarek i orodkw opieki,
chocia by moe rozwin si zautomatyzowane systemy monitorowania zdrowia
i sprawowania opieki medycznej.
9|S t r o n a
Przy takiej skali zmian wymagane jest skoordynowane dziaanie w wielu obszarach
zwizanych z ochron zdrowia i opiek spoeczn, poczwszy od szkolenia personelu
medycznego z zastosowania zawansowanych rozwizaniach technologicznych czy wspierania
aplikowania nowych technologii do praktycznych zastosowa. Rozwj rozwiza
telemedycznych w wietle prognozowanych zmian nie jest jedynie moliwoci, lecz jest
wrcz koniecznoci zmierzajc do efektywniejszego wykorzystania zasobw osobowych
i materialnych ochrony zdrowia i opieki spoecznej oraz zwikszenia jej efektywnoci w relacji
koszt - efekt zdrowotny (opiekuczy).
O CENA I PROGNOZY R YNKU U SUG ZDROWOTNYCH

I OPIEKUCZYCH
W najszerszym rozumieniu rynkiem dla usug telemedycznych jest rynek usug

medycznych i opiekuczych.
W Polsce rynek ten, ze wzgldu nas sposb finansowania wiadcze zdrowotnych

i opiekuczych, moemy podzieli na:
Rynek usug finansowanych ze rodkw publicznych,
Rynek usug prywatnych.
U SUGIZDROWOTNE I OPIEKUCZE FINANSOWANE ZE RODK W

PUBLICZNYCH
W Polsce w 1999 roku przyjto model finansowania ochrony zdrowia, ktry oparty
jest na powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Celem tego modelu jest ochrona ludzi
przed nieprzewidywalnym zdarzeniem i wynikajc z niego utrat bezpieczestwa
materialnego, w ramach realizacji zasady solidaryzmu spoecznego. Kady zatrudniony paci
okrelon procentowo stawk ubezpieczenia, zalen od uzyskiwanych dochodw.
Powszechne ubezpieczenie zdrowotne stanowi gwne rdo finansowania opieki zdrowotnej
w Polsce.
Model finansowania opiera si na wykazie usug finansowanych przez system

powszechnych ubezpiecze, czyli tak zwanym koszyku wiadcze gwarantowanych. List
usug oraz wymagania, ktre naley speni przy ich realizacji, okrela Minister Zdrowia
w formie rozporzdze. Na ich podstawie Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia wydaje
zarzdzenia w sprawie zasad realizacji wiadcze i zabezpiecza dostp do wiadcze w trybie
konkursu ofert. Wielko rodkw, jakie NFZ przeznaczy na finansowanie wiadcze opieki
zdrowotnej w 2012 r., to 61,5 mld z. Rynek ten ma tendencj wzrostow, w 2010 roku 54
mld z., a w roku 2011 wynosi 56,5 mld z. Wzrost ten wyprzedza wzrost o charakterze
inflacyjnym w skali makro.
10 | S t r o n a
Efektem tego jest sytuacja, w ktrej w zakresie rynku wiadcze finansowanych ze

rodkw publicznych, aby dany produkt mg funkcjonowa jako usuga zdrowotna, musi
znale si w koszyku wiadcze gwarantowanych, a tym samym musi mie okrelone
warunki jego realizacji.
Co wicej, w wietle obecnych regulacji prawnych przychody z kontraktw z NFZ

stanowi podstawowe, a niekiedy jedyne rdo utrzymania dla publicznych Zakadw Opieki
Zdrowotnej. Zatem moliwo finansowania produktw telemedycznych w ramach
powszechnych ubezpiecze zdrowotnych warunkuje ich realizacj przez podmioty publiczne
na szerok skal.
Warto zauway, e system opieki zdrowotnej jest jednym z czciej

modyfikowanych obszarw polityki spoecznej w Polsce, a kolejne zmiany maj na celu
usprawnienie niewydolnego systemu, w drodze do osignicie w peni sprawnego i
efektywnego modelu funkcjonowania. Mimo wprowadzania kolejnych zmian, jest to w
dalszym cigu jedno z priorytetowych wyzwa stojcych przed ustawodawcami, politykami. W
opublikowanym w 2009 r. raporcie Polska 2030 - Wyzwania rozwojowe" opieka zdrowotna
jest zaliczona do jednego z omiu strategicznych obszarw rozwoju Polski w najbliszych
latach. Sytuacja taka z jednej strony stwarza szans na zmiany na lepsze w tym obszarze, z
drugiej strony jednak silne uzalenienie jakiegokolwiek segmentu rynku od decyzji
politycznych negatywnie wpywa na stabilno rynku i wzrost jakoci wiadczonych na nim
usug.
R YNEK PRYWATNYCH USU G ZDROWOTNYCH I OPIEKUCZYCH
Rynek prywatnych usug zdrowotnych w Polsce, jak wskazuj badania, jest rwnie
rynkiem rosncym. W roku 2009 przychody najwikszych firm prywatnych wiadczcych
VI
usugi medyczne wzrosy o 17 proc. . Wzrasta take liczba podmiotw wiadczcych usugi
na tym rynku. Szacuje si, i w 2011 roku prywatny rynek zdrowia, cznie z wydatkami na leki
i sprzt medyczny, oscylowa w okolicach 36 mld z. Ze wskazanej kwoty najwicej rodkw
Polacy przeznacz na leki ok. 20 mld z oraz usugi laboratoryjne ok. 7,5 mld z. Kolejn
grup stanowi prywatne usugi stomatologiczne, na ktre wydatki mog przekroczy 5,1 mld
z.
Pomimo kryzysu gospodarczego e-zdrowie wci ma duy, wzrostowy potencja

rynkowy. Globalny rynek telemedycyny odnotowa wzrost z 9,8 mld dol. w 2010 r. do 11,6
mld dol. W 2011 r. Spodziewany jest dalszy rozwj tego rynku, do 27,3 mld dol. w 2016 r.,
przy redniorocznej stopie wzrostu wynoszcej 18,6%. Szybko rozwija si rynek usug
zwizanych ze zdrowym stylem ycia, czemu sprzyjaj technologie cyfrowe (aplikacje i
urzdzenia mobilne). Dziki konwergencji midzy technologiami cznoci bezprzewodowej
i urzdzeniami uywanymi w opiece zdrowotnej oraz midzy opiek zdrowotn i spoeczn,
powstaj nowe przedsibiorstwa. Zmiany modelu opieki zdrowotnej oraz srebrna gospodarka
(gospodarka ukierunkowana na wykorzystanie potencjau osb starszych i uwzgldniajca ich
VII
potrzeby - kom. autorzy) rwnie oferuj bardzo obiecujce moliwoci rynkowe .
Inne rda podaj: "Co do przychodw mZdrowia , wsplne analizy dokonane przez
GSMA i PwC przewiduj, e warto wiatowego rynku mZdrowia osignie rwnowarto $ 23
mld w 2017 r., liczc kolejno: Europie- $ 6.9 mld., Azji i Pacyfiku do $6,8 mld, wyprzedzajc
11 | S t r o n a
pnocnoamerykaski rynek $6,5mld. Wedug tego raportu rozwizania zdalnego

monitorowania leczenia stanowi bd prawie 60 % ogu wdroe mZdrowia w Europie.
Rozwizania, ktre zwikszaj efektywno pracownikw opieki zdrowotnej i systemw
stanowi bd prawie 15 % wszystkich wdroe, obok aplikacji dotyczcych zdrowia i dobrego
samopoczucia. Wczeniejsze badania, takie jak analizy Frost & Sullivan z 2008 r. nie
przewidyway takiego wzrostu. Opieka zdrowotna rynku europejskiego, wykorzystujca
technologie mobilne i bezprzewodowe, warta bya wtedy tylko nieco ponad 1 mln . Fenomen
rozwoju mZdrowia w Europie moe by czciowo wyjaniony przez niespodziewane
pojawienie si aplikacji mobilnych."
Mimo kolejnych zapowiedzi, w Polsce nie ma rozbudowanego systemu prywatnych

ubezpiecze zdrowotnych, ktre mogyby wspiera dynamiczny rozwj tego rynku, co wicej,
termin prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego nie wystpuje w przepisach prawa. Dlatego
gwny udzia w rynku stanowi wydatki na leki, ktre znajduj si poza wykazem lekw
refundowanych. Naley uzna, e ten rynek jest rynkiem rozwijajcym si o duym potencjale
wzrostu. Ten wzrost moe jeszcze ulec przyspieszeniu w przypadku stworzenia regulacji dla
prywatnych ubezpiecze zdrowotnych. W kontekcie usug telemedycznych rynek ten nie
posiada barier formalnoprawnych wejcia na rynek. Rozwj tych usug jest ograniczony
jedynie popytem.
W Polsce istnieje przestrze do rozwoju prywatnych usug opiekuczych zwizanych

z osobami starszymi. System Domw Pomocy Spoecznej (DPS) finansowany przez samorzdy
lokalne w swym obecnym ksztacie nie jest w stanie obsuy zapotrzebowania obecnej
populacji osb starszych, a co dopiero w sytuacji wzrostu rynku o kilkadziesit procent. Ju
obecnie czas oczekiwania do DPS w zalenoci od regionu waha si od 4 do nawet 36
VIII
miesicy .
Usugi opieki domowej nie s usugami medycznymi i nie naley ich myli z opiek
pielgniarsk. Celem usug opieki domowej jest podniesienie pozazdrowotnej jakoci ycia
pacjenta (nHQL, non-health related quality of life), w rozumieniu subiektywnie postrzeganego
przez pacjenta jego stanu psychicznego i sytuacji yciowej. Opieka domowa ma charakter
uzupeniajcy wobec opieki pielgniarskiej. Opiekunki nie maj prawa wykonywa czynnoci
medycznych. Opieka domowa pozwala osobie starszej komfortowo i bezpiecznie mieszka we
wasnym domu, w szczeglnoci, gdy nie ma moliwoci korzystania z opieki ze strony rodziny.
Jest to bardzo wane wobec powszechnego przekonania, e domy spokojnej staroci powinny
IX
by traktowane jako rozwizanie najmniej humanitarne z punktu widzenia osoby starszej.
12 | S t r o n a
R YNEK USUG Z OBSZARU E ' ZDROWIA
Wraz z rozwojem mobilnych technologii komunikacyjnych, pojawi si rynek usug zwizanych

ze zdrowiem. Pojawia si na rynku i dynamicznie si rozwija, oferta usug z zakresu: od
profilaktyki zdrowotnej i ksztatowania zachowa prozdrowotnych poczynajc, poprzez usugi
telemonitoringu i teleopieki do usug telemedycznych.
Podzia ksztatujcego si rynku usug z obszaru e'zdrowia, mona zobrazowa jak na

poniszym rysunku.
m'zdrowie
Telemonitoring, Telemedycyna
aplikacje mobilne
wspomagajce zachowania Teleopieka systemy wspomagajce prac
prozdrowotne np.: personelu medycznego:
systemy monitorujce: - telediagnostyka
- dietetyczne, zliczajce - rne parametry yciowe umoliwiajca cigy pomiar
kalorie (temperatur, cinienie, parametrw yciowych
- mobilizujce ruchowo, saturacj, poziom glukozy, pacjenta (jak w
zliczajce spalone kalorie EKG, KTG, inne....) telemonitoringu) atestowana
sygnalizujce stan zagroenia do wymag dla poziomu
- lokalizujce miejsce, pozycj podopiecznego, wynikajcy z
ciaa wiadczenia zdrowotnego,
przekroczenia osobniczo - telerehabilitacja
- nadzorujce farmakoterapi ustalonych, wartoci
progowych dla kadego - telekonsultacje zdrowotne,
- inne
mierzonego parametru - inne
INTERNETOWE KONTO PACJENTA (IKP)
Sekcja Sekcja Sekcja
Informacje ze wszystkich obszarw e'zdrowia, powinny by udostpniane w wyodrbnionych,

oznakowanych, co do jakoci wprowadzanej informacji, sekcjach IKP, tak aby mogy by we
waciwy sposb wykorzystane do oceny stanu zdrowia pacjenta, przez fachowy personel
ochrony zdrowia.
13 | S t r o n a
B ARIERY ROZWOJU RYNKU TELEMEDYCZNEGO
Do gwnych problemw rozwoju tego rynku w Polsce naley zaliczy nastpujce

bariery:
Informacyjn spoecznego odbioru,

Finansow finansowanie wiadcze zdrowotnych ze rodkw publicznych,
Wsppracy na styku technologie teleinformatyczne medycyna
Inwestycyjn bariera zastosowania odpowiednich technologii,
Prawn brak regulacji prawnych.
B ARIERA INFORMACYJNA SPOECZNEGO ODBIORU
Elementem ograniczajcym rozwj telemedycyny jest niska wiadomo spoeczna

korzyci dla pacjentw i brak zaufania w szczeglnoci osb starszych do tego typu rozwiza.
Zmiana formy kontaktu osobistego pomidzy pacjentem i lekarzem postrzegana jest przez
pacjentw jako odhumanizowanie opieki medycznej. Problem ten dostrzega przede
wszystkim personel medyczny, a jest on niejednokrotnie pomijany przez firmy technologiczne.
W tym obszarze barier rozwoju telemedycyny jest zjawisko tzw. "wykluczenia

cyfrowego". Jego ograniczenie jest szczeglnie wane ze wzgldu na rol telemedycyny
w wyrwnywaniu szans dostpnoci do wiadcze zdrowotnych. Raport Ministerstwa
Administracji i Cyfryzacji definiuje grupy osb podlegajcych wykluczeniu cyfrowemu. Wedug
tego raportu 9,5 mln osb w Polsce nie korzysta z Internetu (33% mieszkacw). Liczebno
osb objtych wykluczeniem cyfrowym, tj. nigdy niekorzystajcych z Internetu,
w poszczeglnych grupach spoecznych w 2011 r. wyniosa:
9,2 mln osb z wyksztaceniem rednim lub niszym,

6,1 mln osb w wieku 55+,
5,9 mln emerytw i rencistw,
4,5 mln mieszkacw wsi,
2,8 mln osb z gospodarstw o najniszych dochodach (netto poniej 1 536 z
miesicznie),
2 mln mieszkacw regionu wschodniego,
1,6 mln osb niepenosprawnych,
558 tys. osb bezrobotnych.
W poszczeglnych grupach spoecznych skala e-wykluczenia, czyli odsetek

niekorzystajcych z Internetu, przedstawiaa si nastpujco:
85% w grupie wiekowej 65-74 lata,

68% emerytw i rencistw,
62% wrd osb niepenosprawnych,
61% w grupie wiekowej 55-64 lata,
59% w gospodarstwach domowych o miesicznych dochodach netto poniej 1 536 z,
56% wrd rolnikw,
54% osb z wyksztaceniem podstawowym lub gimnazjalnym.
14 | S t r o n a
Dodatkowo raport podaje, e podstawow barier w korzystaniu z Internetu jest bariera

mentalna, zwizana z brakiem motywacji, a czasami wrcz z obaw przed korzystaniem
z mediw cyfrowych. Wie si ona z tym, e osoby e-wykluczone nie maj zaufania do rde
wiedzy, m.in. o nowych technologiach. Nie prbuj samodzielnie z nich korzysta, nie wiedz,
jak dziaaj media cyfrowe, ile to kosztuje, a przede wszystkim do czego im to si moe
przyda i jakie korzyci odnios, wykorzystujc nowe technologie w codziennym yciu i pracy.
Bardzo ciekawe s wyniki badania "Korzystanie z usug medycznych przez Internet",

zrealizowanego w czerwcu 2013 roku przez Centrum Badania Opinii Spoecznej, na zlecenie
spki wsppracujcej z Krajow Izb Gospodarcz i Izb Gospodarcz Medycyna Polska
"E-leczenie24", na reprezentatywnej dla caego kraju losowej prbie 965 dorosych Polakw.
Najwiksz popularnoci wrd ankietowanych cieszy si moliwo zasignicia

anonimowej porady lekarskiej. Z tego rodzaju usugi zdecydowaoby si skorzysta blisko
siedmiu na dziesiciu badanych (67,5%). Niewielu mniej zdecydowaoby si na internetowe
konsultacje z lekarzem w razie nagej potrzeby (64,3%).
Mniej atrakcyjna dla badanych jest moliwo otrzymania recepty, skierowania lub
zawiadczenia, z czego przez Internet skorzystaby mniej wicej co trzeci respondent (35,5%)
oraz zdalna interpretacja wynikw bada, na ktr zdecydowaoby si 33,8%. Tylko mniej
wicej co pity ankietowany (22,9%) skorzystaby ze zdalnych konsultacji z zakresu zdrowia
psychicznego.
Oglnie rzecz biorc 35,7% respondentw nie zdecydowaoby si na korzystanie

z internetowych usug medycznych, a 64,3% wskazao, e byoby skonnych do takiej formy
kontaktu z lekarzem.
Zainteresowanie internetowymi usugami medycznymi jest zalene od wieku

badanych. Im respondenci modsi, tym czciej deklaruj zainteresowanie poradnictwem
internetowym. I tak wrd badanych w wieku 18-24 gotowo do zdalnych konsultacji
wyraane jest niemal powszechnie (87%), podczas gdy wrd najstarszych, ktrzy przekroczyli
65 rok ycia, deklaruje je jedynie co czwarty (26%), a wikszo wyklucza tak moliwo
(74%).
Czciej skonni do korzystania z e-poradnictwa s mieszkacy duych miast, powyej

100 000 mieszkacw, wrd ktrych zainteresowanie t form kontaktu z lekarzem wyraa
trzy czwarte respondentw (75%). W przypadku najwikszych aglomeracji, powyej 500 000
mieszkacw, odsetek ten wynosi 79%. Naley jednak zwrci uwag, e nawet na wsiach
zainteresowanie zdalnym poradnictwem zdrowotnym wyraa ponad poowa badanych (57%).
Czciej ni inni tak form poradnictwa zainteresowane s osoby z wyszym

wyksztaceniem (87%), respondenci o najwyszych dochodach przekraczajcych 2000 z netto
(76%) i osoby przekonane, e ich sytuacja materialna jest lepsza ni wikszoci rodzin w Polsce
(79%). Opinie w tej sprawie znaczco rnicuje dostpno do Internetu. Wrd badanych,
ktrzy korzystaj z tego medium minimum raz w tygodniu osb zainteresowanych e-
poradnictwem jest dwukrotnie wicej ni pord korzystajcych z sieci rzadziej lub wcale
(odpowiednio 82% do 39%). Zainteresowanie t form kontaktu z lekarzem nie zaley
natomiast od stycznoci ze sub zdrowia (publiczn i prywatn).
Osoby zainteresowane zdalnymi konsultacjami, jak i tych, ktrzy odrzucali tak

moliwo, prosilimy w pytaniu otwartym o uzasadnienie swojej decyzji. Brak
15 | S t r o n a
zainteresowania na og wynika z cyfrowego wykluczenia respondentw. 38,2%

argumentowao swoj niech tym, e nie korzysta z Internetu, komputera bd nie zna si na
nowych technologiach. Wicej ni co trzeci badany (35,2%) podkrela potrzeb osobistego
kontaktu z lekarzem, argumentujc to niekiedy tym, e zdalnie nie da si postawi
profesjonalnej diagnozy. Niech blisko co dziesitego (9,5%) wynikaa z braku zaufania do
Internetu jako medium komunikacji z lekarzem, lub przekonania, e zdrowie to zbyt powana
sprawa, aby przy problemach go dotyczcych ufa nowym technologiom. Nieliczni badani
wskazuj na brak potrzeby korzystania z tego rodzaju usug, wynikajcy np. z tego, e maj
lekarza w rodzinie, a mniej wicej co sidmy badany (15,3%) nie potrafi uzasadni swojego
stanowiska w tej sprawie.
Respondenci gotowi do korzystania z porad internetowych najczciej (54,5%)

wskazywali na oszczdno czasu i szybko kontaktu z lekarzem, podkrelali rwnie, e
pomoc tego rodzaju moe sprawdzi si w przypadkach nagych, wymagajcych szybkiej
reakcji. Dwch na piciu respondentw (43,4%) swoj decyzj argumentowao wygod,
a wic tym, e nie trzeba rusza si z domu, mona unikn kolejek i rejestracji, podkrelali te
niekiedy atwo kontaktu.
Zdecydowanie rzadziej badani akcentowali kwestie anonimowoci porady (3,6%),

spodziewali si, e zdalna usuga bdzie tasza ni tradycyjna (2,0%) lub wyraali opini, e
jest to co nowoczesnego, zgodnego z duchem czasu (1,0%). Co dwudziesty badany swoj
decyzj argumentowa po prostu stanem zdrowia, a 6,5% udzielio innych odpowiedzi.
Badanych, ktrzy nie wyraali zainteresowania internetowymi konsultacjami

medycznymi zapytalimy o to, czy byliby gotowi z nich skorzysta, gdyby byy one tasze ni
usugi tradycyjne. Okazuje si, e argument finansowy przekonaby tylko 14,1% wrd osb
spontanicznie odrzucajcych tak moliwo, a zdecydowana wikszo (85,9%) tych, ktrzy
odrzucaj moliwo wykorzystania nowych technologii do kontaktu z lekarzem, nie
zdecydowaaby si na to nawet wobec niszej ceny.
Ankietowani gotowi do korzystania ze zdalnego poradnictwa medycznego pod

warunkiem atrakcyjnej ceny takiej usugi wskazywali, e powinna ona by tasza od
tradycyjnej rednio o 46%, by zdecydowali si z niej skorzysta. Najczciej udzielan
odpowiedzi byo 50%.
Oglnie rzecz biorc 64,3% ankietowanych wyraa spontanicznie zainteresowanie

korzystaniem w jakiej formie z internetowych usug medycznych. Co dwudziestego
przekonaby argument finansowy (5,0%), a trzech na dziesiciu wyklucza tak moliwo
nawet gdyby bya ona tasza od tradycyjnej (30,6%).
W podsumowaniu tych bada naley stwierdzi, e aby uzyska efekt ze stosowania

nowoczesnych technologii, naley ponie nakady na promocje rozwiza telemedycznych
oraz dostosowanie przekazywanych treci do rnych grup docelowych tak, by byy one dla
nich przejrzyste i zrozumiae. Naley jednak zauway, e wraz z upywem czasu problem
bdzie stopniowo zanika. Dla obecnych pokole na rynku pracy technologie informatyczne s
codzienn rzeczywistoci. Trzeba rwnie podkreli, e realizowany przez Rzd program
informatyzowania i ucyfrowiania administracji publicznej przynosi i, z racji duych
planowanych nakadw na ten cel programowanych w nowej perspektywie finansowej dla
rodkw Unii Europejskiej, bdzie przynosi niewtpliwe efekty w postaci szybko
zmniejszajcej si liczby osb i rodowisk e-wykluczonych.
16 | S t r o n a
Podobn sytuacj pokazuj badania dotyczce posiadania telefonu komrkowego

X
.
W ostatnim roku a 90% osb, ktre posiadaj telefon komrkowy uznao, e jest to dla
nich wane, a sami ankietowani coraz czciej korzystaj z zaawansowanych aparatw
telefonicznych (smartfonw). W badaniu konsumenckim w 2013 r. 64% respondentw
wskazao, e posiada tradycyjny telefon komrkowy, 35% osb posiadao smartfon,
a pozostae 2% oba rodzaje aparatw telefonicznych. Dla porwnania rok wczeniej
z telefonu tradycyjnego korzystao 81% osb, natomiast smartfon posiadao zaledwie
17% ankietowanych. Znaczy to, e w cigu roku podwoia si liczba osb dysponujcych
smartfonami.
Osoby korzystajce z telefonii komrkowej nie chc z niej rezygnowa. A 82% osb
odpowiedziao, e nic nie jest ich w stanie skoni do rezygnacji z usugi. Porwnujc ostatnie
wyniki z 2012 r., kiedy to 20% ankietowanych zrezygnowaoby z usugi w przypadku podwyki
kosztw, a 61% odpowiedziao, e z niej nie zrezygnuje, naley zauway coraz wiksze
przywizanie do usugi.
Inne badanie, wykonane w 2013 roku w firmie "Nefrologin", rwnie wsppracujc

z Krajow Izb Gospodarcz i Izb Gospodarcz Medycyna Polska, na ponad 300 pacjentach
wykonujcych dializ otrzewnow, wykazao, e 95% badanych uywa telefonu
komrkowego, a w tym 7% smartfonu, przy redniej wieku badanych osb wynoszcej ponad
53 lata. W grupie osb 50+ ponad 81% osb posugiwao si telefonem komrkowym,
a w tym prawie 3% smartfonem.
W tej sytuacji mona prognozowa, e przekazywanie danych medycznych za pomoc

telefonii mobilnej nie bdzie stanowio bariery w rozwoju tej usugi.
B ARIERA FIN ANSOWA .

F INANSOWANIE WIADCZE ZDROWOTN YCH I OPIEKUCZYCH
ZE RODKW PUBLICZNYCH
wiadczenia zdrowotne
Obecnie brak jest jasnych regulacji prawnych pozwalajcych na finansowanie
wiadcze telemedycznych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Pomimo rnych interpretacji
co do moliwoci finansowania telemedycyny w ramach wiadcze zdrowotnych
finansowanych ze rodkw publicznych, bezsprzecznym pozostaje fakt, e wiadczenia te nie
s obecnie finansowane w ramach umw z NFZ. Zatem podstawowym rdem rozwoju usug
telemedycznych w Polsce pozostaj rodki prywatne obywateli. Naley jednak zdawa sobie
spraw, e tego rodzaju wiadczenia zdrowotne o podwyszonym standardzie dostpne mog
by jedynie dla osb zamoniejszych lub pracujcych w firmach oferujcych tego typu pakiety
zdrowotne. Ze wzgldu na struktur zamonoci naszego spoeczestwa na tle lepiej
rozwinitych gospodarczo spoeczestw zachodniej Europy, dynamika rozwoju tego sektora
jest znaczco ograniczona. Pomimo tego, i zgodnie z danymi Gwnego Urzdu
Statystycznego wydatki w tym obszarze rosn i w roku 2011 wynosiy ponad 28 miliardw
zotych, naley pamita, e wikszo tej kwoty stanowi prywatne wydatki na leki oraz
leczenie stomatologiczne.
17 | S t r o n a
Brak finansowania telemedycyny ze strony NFZ stanowi rwnie powan barier

przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych przez organy zaoycielskie podmiotw
leczniczych. Jeeli telemedycyna nie moe stanowi przychodw ze wiadcze zdrowotnych
finansowanych ze rodkw publicznych, w sposb naturalny przegrywa z innymi aspektami
dziaalnoci podmiotw leczniczych. W pierwszej kolejnoci decyzje inwestycyjne s
skierowane naturalnie na technologie, ktre s finansowane przez patnika publicznego.
Finansowanie telemedycyny ze rodkw publicznych wymaga jednak cisej wsppracy ze
rodowiskiem medycznym i powinno by poprzedzone programami pilotaowymi (badaniami
klinicznymi), ktre bd bada skutecznoci tego typu terapii i okrela warunki jej stosowania
w caym procesie leczenia pacjenta.
wiadczenia opiekucze
Obecnie w Polsce istnieje okoo 50 agencji opiekuczych, ktre jednak w wikszoci
eksportuj swoje usugi na rynki UE, szczeglnie na rynek niemiecki, gdzie zapotrzebowanie
na tego typu usugi jest obecnie bardzo due. Tendencji wzrostowych naley si rwnie
spodziewa w przypadku Polski. Istotn barier wzrostu tego rynku moe stanowi jednak
niski poziom wiadcze emerytalnych, ktre mog uniemoliwia, w przeciwiestwie do rynku
niemieckiego, prywatne finansowanie tych wiadcze. Dlatego w rozwoju tego sektora
celowym jest rozwaenie mieszanego modelu finansowania, ktry w czci finansowany jest
przez osob zainteresowan, w czci przez pastwowy system opieki spoecznej.
B ARIERA WSPPRACY NA STYKU TECHN OLOGIA - MEDYCYNA
Telemedycna jest specyficzn form wiadcze opieki zdrowotnej. Wymaga ona

cigej wsppracy i wzajemnego uzupeniania si dwch dziedzin: medycyny oraz
teleinformatyki. adna z tych dziedzin nie jest w tym obszarze samowystarczalna.
Medycyna dostarcza know-how w zakresie metodyki realizacji wiadcze

zdrowotnych i merytorycznej oceny stanu zdrowia, teleinformatyka dostarcza rodkw
18 | S t r o n a
technicznych do realizacji usug, ktre w normalnych warunkach wymagaj, bardziej

kosztownej, bezporedniej interakcji pacjenta z lekarzem.
Dlatego podstawowym elementem rozwoju telemedycyny jest zbudowanie relacji

pomidzy wiadczeniodawcami a firmami z obszaru IT, popartej wzajemnym zaufaniem, co
bdzie gwarantowao bezpieczn realizacj wiadcze. To zaufanie musi przeoy si na
zaufanie pacjenta, ktry powinien uwierzy, e jako opieki zdalnej, wykorzystujcej
nowoczesne technologie, jest nie gorsza od tradycyjnej formy opieki, a jest lepsza i moe
przynie korzyci jemu samemu, chociaby przez fakt cigego dostpu do niej, ktry
umoliwia stae zabezpieczenie pacjenta.
Szczeglne wymagania musz by postawione sensorom (czujnikom) mierzcym

parametry funkcjonowania organizmu pacjenta jak i rozwizaniom technologicznym. Aby te
sensory w sposb optymalny mogy by stosowane do monitorowania rnych parametrw
yciowych pacjenta, powinny spenia w moliwie najwikszym zakresie takie wymagania jak:
Sensor powinien umoliwia pomiar parametru bezinwazyjnie, w sposb moliwie

wygodny, nieutrudniajcy wykonywania niezbdnych czynnoci,
Sensor powinien umoliwia pomiar cigy mierzonego parametru,
Zapisywanie w pamici wynikw pomiaru winno si odbywa bez udziau pacjenta,
Energochonno rozwiza winna by na poziomie, zapewniajcym moliwie jak
najdusze autonomiczne funkcjonowanie ukadu pomiarowego i przekazywania
danych,
Umoliwia transmisj do Elektronicznego Konta Pacjenta, tylko istotnych danych
z punktu widzenia prowadzonych pomiarw w sposb gwarantujcy ich
bezpieczestwo.
Jak z powyszych warunkw wida, dla rozwoju tego rynku niezwykle istotna jest
dobra wsppraca pomidzy pracownikami sektora technologicznego, medycznego
i pacjentami. Naley j nie tylko nawiza, stale pielgnowa, ale rwnie finansowa.
Problem ten dotyczy zarwno maych i rednich firm z sektora technologicznego, jak
i podmiotw medycznych, ktre nie s w stanie samodzielnie finansowa konsultacji lekarzy
specjalistw czy odpowiednich specjalistw IT, by zapewni opacalno oraz funkcjonalnoci
medyczn i technologiczn systemu. Rwnie wiele orodkw medycznych, mimo i rozumiej
korzyci pynce z zastosowania takich rozwiza technologicznych, ze wzgldu na trudn
sytuacj finansow nie jest w stanie sfinansowa wkadu merytorycznego w rozwj takiego
oprogramowania. Oprogramowanie takie musi by bowiem na tyle uniwersalne, by znale
zastosowanie dla takiej liczby klientw, ktra zapewni osignicie efektu skali opacalnoci
ekonomicznej. Wsppraca ta wymaga take znajomoci kosztw udzielanych wiadcze,
dlatego e cz opaty uzyskanej od patnika przez podmiot medyczny za wiadczenie
telemedyczne, musi by przeznaczona dla firmy technologicznej, ktra dostarcza usugi dla
szpitali i przychodni. Dlatego uwiadomienie, e obnienie kosztw wiadczenia usug
medycznych z udziaem rozwiza telemedycznych rekompensuje potencjalne koszty
zwizane z opat za infrastruktur IT, bdzie wpywao na rozwj telemedycyny. Do tego
naley zauway, e technologie telemedyczne zwikszaj satysfakcj z jakoci usugi
i zwikszaj poczucie bezpieczestwa zdrowotnego pacjentw-klientw, a take wyrwnuj
rnice w dostpnoci do wielu rodzajw wiadcze, co jest wartoci nie do przecenienia,
zwaszcza dla obszarw o maej gstoci zaludnienia lub o utrudnionej komunikacji.
19 | S t r o n a
Dziaania zmierzajce do zniesienia tej bariery przyczyni si do rozwoju

optymalnego (w ocenie autorw opracowania) i zrwnowaonego modelu realizacji usug
telemedycznych, w ktrym kady z podmiotw rynku zajmuje si dziaalnoci, w ktrej si
specjalizuje. Proponowany schemat jest dominujcy w takich krajach jak USA, Niemcy, Francja
czy Wochy.
Schemat dziaania takiego rozwizania obrazuje poniszy rysunek.
Zawiera kontrakt z patnikiem na wiadczy usugi pacjentom w obszarze Jest odbiorc usug telemedycznych
finansowanie usug telemedycznych dostarczenia urzdze pomiarowaych i
Wynjamuje wyspecjalizowan firm przesyu danych
telemedyczn do wiadczenia usug z wiadczy usugi podmiotom leczniczym w
obszaru technologii zakresie specjalistycznego
Zapewnia nadzr lekarzy nad badaniami oprogramowania centrw
pacjentw diagnostycznych
wiadczy usugi w zakresie przetwarzania i
gromadzenia danych
Zapewnia nadzr lekarzy nad badaniami
pacjentw
Przychodnia
Szpital Wyspecjalizowana
firma Pacjent
Lekarz telemedyczna
Istot takiego modelu dziaania jest cisa specjalizacja poszczeglnych jednostek

uczestniczcych w procesie oraz waciwe wykorzystanie zasobw sprztowych i osobowych.
Wyspecjalizowana firma telemedyczna moe wiadczy usugi wielu podmiotom, dziki czemu
uzyskujemy optymalne wykorzystanie zasobw. Budowa infrastruktury jest na tyle drogim
przedsiwziciem, e pojedynczy podmiot leczniczy nie jest w stanie uzyska wystarczajco
intensywnego wykorzystania sprztu, by inwestycja bya opacalna.
Dlatego w takim modelu rol pomiotw leczniczych (przychodni/szpitali) jest leczenie

pacjentw i skupienie si na ocenie wyselekcjonowanych przez specjalistyczne
oprogramowanie przesanych bada wymagajcych oceny. W szczeglnych przypadkach,
np. zapewnienie nocnych dyurw, element ten mgby by rwnie przejmowany przez firmy
telemedyczne.
W takim modelu dziaania koszty inwestycji w sprzt i oprogramowania ponosi

komercyjny podmiot wiadczcy usugi telemedyczne.
B ARIERA INWESTYCYJNA .
B ARIERA ZASTOSOWANIA ODPOWIEDNICH TECHNOL OGII
Usugi telemedyczne dotycz, w znakomitej wikszoci, pacjentw chorych

przewlekle, niezwykle kosztownych dla systemu opieki zdrowotnej. Dla tej grupy pacjentw
wadliwa ocena stanu zdrowia lub ocena niedokonana na czas, moe prowadzi do zagroenia
ycia i zdrowia. Dlatego te nie mona odpowiedzialnie wiadczy tego typu usug
20 | S t r o n a
na infrastrukturze technicznej o niskiej jakoci, niezapewniajcej bardzo wysokiego poziomu

dostpnoci i bezpieczestwa fizycznego, informatycznego i teletransmisyjnego systemw.
Odpowiedzialne wiadczenie usug telemedycznych wymaga budowy odpowiedniej,
bezpiecznej infrastruktury informatycznej (centrw danych), opartej o uznane technologie
przetwarzania i archiwizowania danych, jak i ponoszenia kosztw jej utrzymania. Wymaga
rwnie zatrudnienia specjalistw, ktrzy bd w stanie zarzdza tak infrastruktur. Koszty
takiego przedsiwzicia, sigajce kilkudziesiciu milionw zotych, przekraczaj moliwoci
wikszoci podmiotw leczniczych czy maych lub rednich firm sektora IT. Naley zwrci
uwag na fakt, e efekt ekonomiczny takich inwestycji moe by osignity dopiero przy
odpowiedniej wielkoci przedsiwzicia (efekt skali ekonomicznej). S one rwnie trudno
akceptowalne z punktu widzenia opacalnoci, gdy przynajmniej w pocztkowej fazie rozwoju
telemedycyny naley si spodziewa, e liczba osb korzystajcych z tego typu rozwiza
bdzie stosunkowo niewielka, a zatem okres zwrotu z inwestycji bdzie bardzo dugi.
Dla przykadu koszt stworzenia usug telemedycznych w Instytucie Kardiologii czy Instytucie
Patologii Suchu to ponad 2 mln euro, gdzie wikszo rodkw pochodzia ze rodkw UE
oraz Ministerstwa Zdrowia. Jednak - jak dotd - adna z procedur telemedycznych nie jest
XI
odrbnie finansowana przez NFZ .
Ponadto, w opinii Centrum Systemw Informacyjnych Ochrony Zdrowia inwestycje

w informatyzacj zwracaj si po bardzo dugim czasie, dlatego telemedycyna jest w Polsce
XII
tak mao popularna" .
Autorzy uwaaj, biorc pod uwag powysze uwarunkowania, i w Polsce, dla

zabezpieczenia prawidowego, bezpiecznego funkcjonowania i rozwoju usug telemedycznych,
potrzebnych bdzie 3 do 5 centrw informatycznych speniajcych wymagane warunki.
B ARIERA BRAKU REGULACJI PRAWNYCH W ZAKRESIE

TELEMEDYCYNY
Bariera ta, w wietle analizy rozwiza prawnych, nie wydaje si oczywista. Zgodnie
ze stanowiskiem Ministerstwa Zdrowia, wyraonym w odpowiedzi na interpelacj nr 7498,
telemedycna nie wymaga odrbnych regulacji i w tym przypadku zastosowanie maj
(odpowiednio) oglne przepisy dotyczce udzielania wiadcze zdrowotnych, tj. ustawa z dnia
15 kwietnia 2011 r. o dziaalnoci leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, z pn. zm.), ustawa
z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. Nr 277, poz. 1634,
z pn. zm.), ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze rodkw publicznych (Dz. U. Nr 164, poz. 1027, z pn. zm.) oraz
rozporzdzenia wydane na podstawie tych ustaw. Zgodnie z t interpretacj miejsce i sposb
udzielania wiadcze zdrowotnych nie jest wprost regulowany przez te akty prawne
i w zwizku z tym dopuszczalne jest zastosowanie technologii informatycznych przy realizacji
wiadcze zdrowotnych.
Naley stwierdzi, e takie podejcie, pomimo i de jure moe nie stanowi bariery, to de
facto j tworzy. Tradycyjne metody realizacji wiadcze zdrowotnych s tak gboko
zakorzenione w rodowisku ochrony zdrowia i w spoeczestwie, e aby przeama barier
rozwoju, telemedycyna wymaga specjalnych regulacji prawnych. Tradycyjne rozumienie
pewnych poj stwarza bariery w wiadczeniu usug zdrowotnych z wykorzystaniem
21 | S t r o n a
technologii ITC. Na przykad art. 42 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty stanowi:
lekarz orzeka o stanie zdrowia okrelonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu,
z zastrzeeniem sytuacji okrelonych w odrbnych przepisach, a take art. 9 Kodeksu Etyki
Lekarskiej: Lekarz moe podejmowa leczenie jedynie po uprzednim zbadaniu pacjenta.
Co prawda formalnie orzeczenie ma rne znaczenie od porady lekarskiej, niemniej jednak
ugruntowana jest interpretacja o koniecznoci osobistego kontaktu lekarza z pacjentem.
Lecz czy video rozmowa z pacjentem, zapoznanie si z wynikami przesanych przez Internet,
wczeniej, w czasie wizyty bezporedniej, zleconych bada (gdzie lekarz bezporednio
osucha pacjenta) nie spenia tych wymagania "osobistego zbadania"? Rwnie definicja
porady lekarskiej stosowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, ktra stanowi porada
lekarska - wiadczenie opieki zdrowotnej, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2 czci I zacznika
nr I do rozporzdzenia MZ, udzielone w warunkach ambulatoryjnych albo w domu
wiadczeniobiorcy, przeprowadzone zgodnie z zasadami dobrej praktyki lekarskiej przez
lekarza posiadajcego kwalifikacje okrelone w niniejszym zarzdzeniu, obejmujce:
badanie przedmiotowe lub,

badanie podmiotowe lub,
wiadczenia zabiegowe lub,
badania diagnostyczne niezbdne dla postawienia diagnozy lub kontynuacji
prowadzonego przez lekarza procesu leczenia lub,
ordynacj lekw
moe stanowi utrudnienie w rozwoju telemedycyny. Mona bowiem upiera si, zgodnie z t
definicj, e porada udzielana z udziaem systemw ITC, ktre "oddzielaj" przestrzennie
udzielajcego porad od pacjenta, nie jest porad udzielan w domu lub warunkach
ambulatoryjnych, cho bezporednio w przepisie nie uyto sformuowania mwicego
o koniecznoci bezporedniego kontaktu midzy nimi. W polskich rozwizaniach (w krajach
Unii rwnie) miejsce udzielania porady jest przypisane do miejsca rejestracji podmiotu
leczniczego (np. porada, wiadczenie udzielone w ambulansie pogotowia itp. s przypisane do
podmiotu leczniczego, ktry zarejestrowa tego rodzaju wiadczenia w rejestrze). Jednak
doprecyzowanie w prawie tych wtpliwoci bez wtpienia pomogoby pokonywa bariery
mentalne. Ponadto naley zwrci uwag na brak regulacji w zakresie dokumentowania tego
typu wiadcze zdrowotnych. Rozporzdzenie w sprawie dokumentacji medycznej nie
definiuje sposobu dokumentowania tego typu porad. Wydaje si, e w nowej sytuacji,
w rozporzdzeniu powinno pojawi si wymaganie podania sposobu udzielenia porady.
Skoro logiczne wydaje si zakwalifikowanie porady telemedycznej jako wiadczenia

zdrowotnego przypisanego do podmiotu leczniczego, to konieczne jest uregulowanie prawne
kolejnych problemw:
Wymaga dla pomieszczenia, w ktrym s udzielane wycznie porady telemedyczne, na

pewno innych ni dla gabinetu lekarskiego,
Wyodrbnienia usug telemedycznych w PKD, wykorzystywanej do klasyfikowania
podmiotw gospodarczych dla potrzeb krajowego urzdowego rejestru podmiotw
gospodarki narodowej REGON, wedug rodzaju prowadzonej przez nie dziaalnoci. Brak
ten powoduje, e z formalnego punktu widzenia nie mona zarejestrowa podmiotu
zajmujcego si wycznie usugami z zakresu telemedycyny. Konsekwencj braku
zdefiniowania i umiejscowienia telemedycyny w PKD jest cay szereg barier natury
formalno-prawnej. Biorc pod uwag dynamik rozwoju usug opartych na nowych
22 | S t r o n a
technologiach wydaje si niezbdne wyodrbnienie telemedycyny jako odrbnej grupy

usug medycznych w PKD, nadajc poszczeglnym rodzajom usug telemedycznych
(teleopieka, telediagnostyka, telekonsultacja itp.) odrbne kody PKD. Ponadto brak
wyodrbnionych kodw utrudnia ocen struktury gospodarki narodowej z punktu
widzenia spoecznego podziau pracy, zestawianie dynamicznych szeregw dla potrzeb
ekonomicznej analizy rozwoju gospodarczego oraz opracowywania bilansw gospodarki
narodowej, w tym zintegrowanych rachunkw narodowych.
Zdefiniowanie miejsca usugi telemedycznej w Polskiej Klasyfikacji Wyrobw i Usug
(PKWiU). Umiejscowienie w PKWiU jasno okreli pozycj usug telemedycznych
w odniesieniu do sposobu opodatkowania podatkiem od towarw i usug (VAT), co
pozostaje w bezporednim zwizku rwnie z podatkiem dochodowym od osb
prawnych i podatkiem dochodowym od osb fizycznych.
Naley zwrci uwag, e Rzd podejmuje wiele inicjatyw ustawodawczych zmierzajcych

do uregulowania tych kwestii i uatwienia rozwoju telemedycyny. Do podstawowych naley
zaliczy wprowadzenie elektronicznej dokumentacji medycznej oraz propozycje zmian
w ustawie o informacji w ochronie zdrowia, ktrych intencj jest regulacja tego obszaru opieki
zdrowotnej.
K ORZYCI Z ZAS TOSOWANIA TELEMEDYCY NY
Telemedycyna jest jedn z technologii umoliwiajcych wiadczenie usug w zakresie

opieki zdrowotnej i spoecznej na odlego. Wykorzystanie telemedycyny i innych technologii
na odlego (np. elektronicznej historii choroby), pozwala na synergi korzyci. Technologie
te zapewniaj bezpatn opiek zdrowotn w odpowiednim czasie i miejscu dziki narzdziom
umoliwiajcym wymian informacji w formie kartotek, obrazw i w formie dwikowej.
Raport Gartnera e-zdrowie dla zdrowszej Europy wymienia telemedycyn jako

jeden z najbardziej skutecznych rodkw na redukcj kosztw i racjonalizacj wydatkw
na ochron zdrowia w krajach Unii Europejskiej. Raport stwierdza: Najwikszy potencja
w zakresie zwikszenia dostpnoci oferuje EMR/CPR i telemedycyna. Inicjatywy, ktrych
celem jest zwikszenie dostpnoci usug i lepsze wykorzystanie rodkw, powinny
uwzgldnia potencjalny wpyw wyej wymienionych technologii.
Rozwizania telemedyczne zwikszaj dostpno do wiadcze opieki zdrowotnej

skracajc kolejki poprzez:
Zmniejszenie liczby tradycyjnych kontaktw z placwk ochrony zdrowia, tym samym

redukujc liczb hospitalizacji i porad osb chorych przewlekle, zwalniajc zasoby
i zwikszajc zasoby dla pozostaych osb wymagajcych porady specjalistycznej. Jest to
szczeglnie istotne, gdy z prowadzonych analiz wynika, e blisko 80% porad
specjalistycznych to s porady dla osb bdcych pod opiek lekarza, czyli wizyty
kontrolne, a tylko 20% powiconych jest na leczenie nowych przypadkw. Dlatego stay
monitoring telemedyczny moe to niekorzystne zjawisko odwrci, nie zmniejszajc
poczucia bezpieczestwa pacjenta chorego przewlekle, bdcego pod sta obserwacj
23 | S t r o n a
centrw teleopieki, a zmniejszajc w sposb istotny kolejki do specjalistw lub je

likwidujc.
Zniesienie barier terytorialnych, komunikacyjnych i architektonicznych. Ten element
zwikszenia dostpnoci dotyczy przede wszystkim osb z maych miejscowoci oraz
starszych osb niedonych, dla ktrych czste wizyty u specjalistw stanowi problem
zwizany z koniecznoci dotarcia do siedziby wiadczeniodawcy. Rozwizania
telemedyczne zapewniaj stay monitoring bez koniecznoci wychodzenia z domu.
Moliwo wprowadzenia screeningu pacjentw zgaszajcych si do przychodni
po porady (czy do lekarza? kiedy do lekarza? do ktrego lekarza? z czym
do lekarza?). Opracowanie procedur telescreeningu plus rozsdne wczenie w te
procedury personelu nielekarskiego (np. pielgniarek, innych osb dobrze wyszkolonych
i przygotowanych), ktrego czas jest mniej kosztowny i moe by bardziej dostpny,
pozwoli na ograniczenie "niepotrzebnych wizyt" i automatycznie skrci kolejki, zwaszcza
do specjalistw, nie wspominajc o kosztach z tym zwizanych. Telescreening
poprzedzajcy wizyt oczywicie nie ma zastpowa i nie zastpi oceny lekarskiej, ale
pozwoli na wstpne zorientowanie si, ktry pacjent potrzebuje wizyty pilnej i czy nie
wystarczy np. telekonsultacja, czy wczeniej nie naley wykona innych czynnoci
przygotowawczych do wizyty bezporedniej w gabinecie.
Badania amerykaskiego rynku telemedycznego, prowadzone przez firm Ernst & Young
(E&Y) wrd lekarzy, wykazay:
Telemedycyna moe poprawi jako i komfort pracy lekarzy. Jedna trzecia

ankietowanych lekarzy stwierdzia, e musi podejmowa decyzje na podstawie
niekompletnych informacji. Wierz, e dostp do dokumentacji poprzez urzdzenia mobilne
bdzie mg pomaga im w podejmowaniu dobrych decyzji, gdy uzyskaj dostp do bardziej
dokadnych danych w czasie rzeczywistym.
Czterdzieci procent ankietowanych lekarzy potwierdzio, e telemedycyna eliminuje 11%

do 30% wizyt w poradni poprzez wykorzystanie technologii mobilnych, takich jak zdalne
monitorowanie zdrowia, e-mail lub SMS z pacjentami. Jest to istotne w zwizku
z przewidywanym brakiem wystarczajcej liczby lekarzy, ktry nastpi w cigu 20 lat.
Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, w badaniu E&Y, najbardziej s zainteresowani

przepisywaniem lekw na odlego, a specjalici dostpem do elektronicznej dokumentacji
medycznej.
Dla oceny sytuacji w Polsce musimy wzi pod uwag braki personelu medycznego
wystpujce aktualnie i powodujce due trudnoci w dostpie do specjalistycznych
wiadcze zdrowotnych (kolejki). Rozwj usug telemedycznych moe w istotny sposb
wpyn na rozwizanie tego problemu. Dla przykadu przy okrelonych wskazaniach
medycznych pacjent moe by na bieco badany przez osobisty aparat EKG, a wyniki mog
by zdalnie przesyane i oceniane wstpnie przez specjalistyczne oprogramowanie,
a w przypadku stwierdzenia odchyle przekazywane do oceny przez lekarza dyurujcego.
Takie rozwizanie zwikszy poczucie bezpieczestwa pacjenta z jednoczesnym zmniejszeniem
liczby wizyt kontrolnych u lekarza. Pacjent ma wiadomo, e w przypadku pogorszenia stanu
zdrowia zostanie wezwany do kontroli.
Problemem s modele finansowania telemedycyny, ktra zmniejsza koszty i jest bardziej

efektywna, ale wymaga zmian w procesach opieki zdrowotnej i wiadomoci pacjentw.
24 | S t r o n a
Dlatego Ernst & Young twierdzi, e wiadczeniodawcy, w poszukiwaniu dodatkowych

funduszy, powinni rozway moliwo marketingu telemedycyny. Wedug bada
konsumentw miejscem, gdzie najchtniej pozyskiwaliby dostp do rozwiza
telemedycznych, s szpitale.
Cytowany wczeniej raport Gartnera symuluje konkretne korzyci finansowe

z zastosowania rozwiza telemedycznych:
Liczb przyj do szpitala pacjentw cierpicych na schorzenia przewleke mona

ograniczy o 5,6 milionw cznie w szeciu pastwach czonkowskich dziki telemedycynie
i systemowi monitorowania pacjentw w domu.
W studium przypadku zatytuowanym Care Coordination/Home Telehealth: The

Systematic Implementation of Health Informatics, Home Telehealth, and Disease
Management to Support the Care of Veteran Patients with Chronic Conditions,
opublikowanym przez Veterans Health Administration w Stanach Zjednoczonych, czytamy, e
odnotowano spadek iloci hospitalizacji pacjentw cierpicych na schorzenia przewleke
i objtych programem monitorowania w domu o 19,74%. Rocznie we wszystkich szeciu
pastwach czonkowskich odnotowuje si 40 milionw przyj do szpitala. Szacuje si, e 75%
- 85% z nich stanowi przyjcia pacjentw cierpicych na schorzenia przewleke. Przyjmujc
redni 80%, co roku we wszystkich pastwach objtych badaniem ilo przyj do szpitala
przewlekle chorych pacjentw siga 30 milionw.
Oceny wasne w zakresie poziomu zastosowania technologii, dokonane przez specjalistw

z centralnych organw do spraw zdrowia w kadym pastwie czonkowskim, wskazuj na to,
e poziom wdroenia telemedycyny i systemu monitorowania pacjentw w domu wynosi od
0 do 10%, co oznacza, e wikszoci korzyci z zastosowania tych technologii jeszcze
nie zrealizowano. Biorc pod uwag poziom wdroenia technologii ocenia si, e liczb
przyj do szpitala przewlekle chorych pacjentw mona zredukowa o 5,6 miliona rocznie.
Spadek iloci przyj pozwoliby na podniesienie jakoci opieki, a jednoczenie przyczyniby si
do uwolnienia dodatkowych rodkw i zwikszenia dostpnoci usug.
Poprawa jakoci, w tym przypadku, jest w oczywisty sposb zwizana z korzyciami,

mona jednak przyj, e wzronie dostpno, poniewa rodki przeznaczone na leczenie
szpitalne pacjentw przewlekle chorych mona przeznaczy na leczenie innych pacjentw,
zwikszajc wydajno i skracajc czas oczekiwania dla pacjentw rzeczywicie wymagajcych
bezporedniego kontaktu z lekarzem.
Rwnie wedug raportu E&Y zdalny monitoring pacjentw moe by kluczowym

sposobem na ograniczenie wizyt w poradni. Osiemdziesit osiem procent lekarzy powiedziao,
e chcieliby pacjentom zaoferowa monitorowanie parametrw yciowych w domu.
Do podstawowych parametrw, ktre powinny by monitorowane, nale:
waga,
temperatura,
poziom glukozy we krwi,
cinienie krwi, puls, saturacja,
EKG, KTG, (w dalszej perspektywie EMG, EEG)
aktywno fizyczna (ruchowa).
25 | S t r o n a
Skoro telemedycyna i monitorowanie pacjentw w domu daje oczywiste korzyci

finansowe oraz korzyci dla pacjentw, zasadnym jest postawienie pytania, dlaczego jej
rozwj w krajach UE obejmuje jedynie od 0 do 10% potrzeb (w Polsce jest to warto zbliona
do 0).
Potrzeby w tym zakresie dostrzegaj instytucje UE, ktre w dokumencie o tytule

Komunikat Komisji Do Parlamentu Europejskiego, Rady Europy, Europejskiego Komitetu
Ekonomiczno-Spoecznego I Komitetu Regionw pt. Plan dziaania w dziedzinie e-zdrowia na
lata 2012-2020 Innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku stwierdzaj: e-zdrowie moe
przynie korzyci obywatelom, pacjentom, pracownikom medycznym i pracownikom sektora
opieki, ale take instytucjom zdrowotnym i wadzom publicznym. Rozwizania z zakresu e-
zdrowia, o ile s efektywnie stosowane, zapewniaj bardziej spersonalizowane, zorientowane
na pacjenta podejcie do opieki zdrowotnej. Umoliwia to lepsze dostosowanie do potrzeb,
wiksz efektywno i wydajno oraz pomaga zmniejszy liczb bdw, jak te ograniczy
dugo hospitalizacji. Takie podejcie sprzyja integracji spoeczno-gospodarczej i rwnoci,
podniesieniu jakoci ycia i wzmocnieniu pozycji pacjenta dziki wikszej przejrzystoci,
dostpowi do usug i informacji oraz wykorzystaniu mediw spoecznociowych w sektorze
zdrowia. Wymienione korzyci odnotowano w przypadku zastosowania telemedycyny
w leczeniu chorb przewlekych i zaburze zdrowia psychicznego oraz w promocji zdrowia.
Podobne korzyci zaobserwowano w przypadku terapii z zastosowaniem technologii, ktre
mog skutecznie uzupenia rutynow opiek medyczn i poprawia efektywno kosztow
leczenia, a take w przypadku wykorzystania nieoperacyjnych elektronicznych kart zdrowia
i elektronicznych systemw do wystawiania recept, o ile rozwizania te stosowane s
z zachowaniem niezbdnej dyscypliny.
Nie moemy te bagatelizowa moliwoci holistycznego podejcia do pacjenta, jakie

otwiera telemedyczny monitoring jego parametrw yciowych. Dotychczasowe moliwoci
techniczne, z wyjtkiem EKG Holterowskiego, nie pozwalaj na dokonywanie pomiarw
parametrw yciowych pacjenta w sposb cigy w jego naturalnych codziennych warunkach
funkcjonowania. Telemedyczny monitoring tych parametrw nie tylko bdzie to umoliwia,
ale bdzie te moliwe jednoczasowe porwnywanie tych parametrw. Jednoczasowy pomiar
i porwnanie parametrw midzy sob otwiera nierozpoznane na dzi moliwoci
diagnostyczne i moe pozwoli na wnioskowanie o zalenociach funkcjonalnych
wystpujcych pomidzy rnymi parametrami yciowymi.
Na zakoczenie rola telemedycyny i rozwiza z obszaru mZdrowia w profilaktyce

zdrowotnej. Nie ulega wtpliwoci, e jest to rola nie do przecenienia. Najtrafniejsze bdzie
zacytowanie tu fragmentu z dokumentu Green Paper.
"Rozwizania mZdrowia mog pomc w wykrywaniu wczesnych stadiw rozwoju chorb

przewlekych poprzez narzdzia do badania osobistego oraz mobilnej diagnozy, dzielc si
uzyskanymi danymi z personelem medycznym, ktry moe przedsiwzi odpowiednie kroki
we waciwym czasie.
Na tym polu mZdrowie mogoby pomc w przeamywaniu niechci pacjentw do

zasigania porad ze wzgldu na wstyd, jak w przypadku chorb psychicznych, w ktrych tylko
co druga osoba nimi dotknita otrzymuje stosowne leczenie.
Nacisk na profilaktyk ma potencja do polepszenia jakoci ludzkiego ycia, a nawet do

jego przeduenia. Moe by to dodatkowo napdzane poprzez znajdowanie nowych drg
26 | S t r o n a
promocji zdrowych zachowa. W tym przypadku motywacja i zaangaowanie uytkownika

pozostaj kluczow i atrakcyjn sfer do bada nad ekonomik zachowa.
Wreszcie, po zdrowszych populacjach spodziewa si mona zmniejszenia obcienia

finansowego systemw opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej."
"Wreszcie, analiza caociowa wykazuje, e mZdrowie generuje dane, ktre mog

przyczyni si do poprawy efektywnoci opieki zdrowotnej i profilaktyki zdrowotnej poprzez
zapewnienie subom medycznym bardziej dokadny i caociowy obraz choroby oraz
zachowa pacjentw."
"Rozwizania mZdrowia obejmuj te zmian roli pacjentw z raczej biernej do bardziej

czynnej zwikszajc jednoczenie ich odpowiedzialno za wasne zdrowie poprzez czujniki,
ktre wykrywaj i zgaszaj oznaki ycia oraz poprzez aplikacje mobilne, ktre zachcaj ich do
przestrzegania diety i terapii lekowej. mZdrowie ma rwnie zwikszy wiadomo spoeczn
w kwestii spraw zdrowia za porednictwem atwych do zrozumienia informacji o swoim stanie
zdrowia i stylu ycia z tym, co moe pomc im w podejmowaniu bardziej wiadomych decyzji
dotyczcych ich zdrowia."
"Badanie przeprowadzone przez PwC i GSMA9 wskazuje, e do roku 2017 mZdrowie

moe potencjalnie pomc w zaoszczdzeniu sumy 99 000 000 000 na kosztach opieki
zdrowotnej w UE. Najwiksze oszczdnoci odnotowane byyby w zakresie prewencji
(69 miliardw), kuracji i monitoringu (32 miliardy), uwzgldniajc koszty personelu do obsugi
mZdrowia (6.2 miliarda)."
27 | S t r o n a
A NALIZA P OLSKIEGO RYNKU USUG TELEMEDY CZNYCH
W telemedycynie zastosowanie nowoczesnych technologii ma na celu dostarczanie

moliwie najlepszej opieki medycznej, a ich upowszechnianie jest gwnym czynnikiem
podniesienia wydajnoci i konkurencyjnoci w systemach ochrony zdrowia. Wpywa to midzy
innymi na powstawanie nowych rodzajw usug skierowanych do indywidualnych odbiorcw
i przedsibiorstw.
Naley wskaza, i ju w chwili obecnej niektre podmioty lecznicze w Polsce korzystaj

z rozwiza telemedycyny. S to m.in.:
Uniwersytety Medyczne w Warszawie, Wrocawiu, Bydgoszczy, Szczecinie,

Katowicach, Poznaniu,
Uniwersytet Medyczny w Gdasku i Politechnika Gdaska,
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagielloskiego,
Polska Akademia Nauk,
Instytut Matki i Dziecka,
Midzynarodowe Centrum Suchu i Mowy Instytutu Fizjologii i Patologii Suchu,
Instytut Kardiologii w Warszawie,
Polsko - Japoska Akademia Technik Komputerowych,
Care Center Sara,
Medicalgorytmics
Cordia Centrum,
Telemedycyna Polska S.A.,
Osiem spek powstaych w ramach projektu "Kigmed.eu" (MedGo, eMedicina
Polska, M.Mobile Research, Medgenetix, Genomix, Nefrologin, Abacus Med,
Edu4med).
Inne
Z przedstawionej listy jednostek mona zauway, e telemedycyna w Polsce jest domen

gwnie instytucji badawczych i szk medycznych. Telemedycyna rozwija si w Polsce
gwnie w duych szpitalach i klinikach, w ramach ktrych, otwierane s kolejne
specjalistyczne instytuty, samodzielne jednostki i tym podobne podmioty. wiadcz one usugi
przede wszystkim na rzecz podmiotu, w ramach ktrego dziaaj, ale jednoczenie su do
szybszego i taszego procesu wsplnych konsultacji ze specjalistami z innych jednostek
medycznych. Istniejce inicjatywy maj w przewaajcej wikszoci zasig regionalny (czy
wrcz lokalny). Teori t wygasza take S. Ostrowska w artykule z 2010 roku: w Polsce
dziedzina ta dopiero zaczyna si rozwija. Mona co prawda wskaza kilka inicjatyw majcych
na celu rozwj sieci telemedycznych wok duych orodkw medycznych, ale wikszo tych
projektw ma charakter jedynie lokalny. Przykadami mog by projekty wspfinansowane ze
rodkw Unii Europejskiej, takie jak: "Regionalna sie telemedyczna" projekt realizowany
przez Szpital Uniwersytecki w Krakowie oraz Telemedycyna w regionie kujawsko-pomorskim"
projekt realizowany przez Samorzd Wojewdztwa Kujawsko - Pomorskiego, Instytut
XIII
Kardiologii w Aninie czy Instytut Fizjologii i Patologii Suchu w Kajetanach pod Warszaw .
Jednym z pionierw rozwiza telemedycznych w Polsce by Instytut Kardiologii w Aninie,

ktry poprzez takie rozwizania postanowi rozwiza problem rehabilitacji kardiologicznej.
W 2007 r. pozyska rodki na uruchomienie programu zdalnej rehabilitacji kardiologicznej
28 | S t r o n a
pacjentw - TeleInterMed. Do koca 2010 r. programem tym objtych zostao ponad 16 tys.
pacjentw, ktrymi opiekuje si ponad 400 osb personelu medycznego zarejestrowanych na
specjalnej platformie telemedycznej. W ramach projektu zostay wytworzone 2 usugi:
System zdalnych konsultacji EKG,

System zdalnej rehabilitacji telekardiologicznej.
W przypadku telerehabilitacji pacjent moe wykonywa wiczenia z domu, bdc pod

staym nadzorem lekarza. Otrzymuje do rki urzdzenie do pomiaru EKG, ktre automatycznie
przesya otrzymany wynik do Instytutu Kardiologii. Dane wysyane s przez Internet
za porednictwem telefonu komrkowego. System obsuguje cay proces telerehabilitacji:
od zaoenia zlecenia, przez wypoyczenie urzdzenia, monitorowanie wicze
wykonywanych przez pacjenta i odbir bada przez lekarza, a po wydruk i zatwierdzenie
raportu z rehabilitacji. Druga z usug, czyli zdalne konsultacje EKG, oferuje lekarzom
na peryferiach wsparcie w opisie elektrokardiogramu, a tym samym przyspiesza diagnoz
i leczenie pacjenta. Instytut Kardiologii powoa zesp lekarzy, ktry specjalizuje si
w profesjonalnym opisie wynikw badania.
Dziki projektowi realizowanemu w Instytucie Kardiologii chorzy na serce zyskuj szans

na rehabilitacj, do ktrej wczeniej nie mieli dostpu lub bya ona bardzo uciliwa (dalekie
dojazdy na badania, transport osb niepenosprawnych). Analizy wskazuj, e odsetek
zaniechania wicze u pacjentw rehabilitowanych w szpitalach wynosi ok. 20%, podczas gdy
przy korzystaniu z usug telerehabilitacji tylko 1%.
Kolejnym udanym wdroeniem rozwiza telemedycznych moe poszczyci si Instytut

Fizjologii i Patologii Suchu w Kajetanach, ktry w 2008 roku postanowi przeciwdziaa
pogarszajcym si wadom suchu u dzieci w Polsce. Zainicjowa szeroki program bada
przesiewowych, nakierowanych na wczesne wykrywanie zaburze audiologicznych.
Do przeprowadzenia analiz suchu poza szpitalem posuyy specjalnie skonstruowane
suchawki, podczone do tabletu. Obraz badania wysyany by zaraz po jego wykonaniu do
centrali, gdzie eksperci mogli dokona diagnozy i zarekomendowa leczenie. Wszystkie opisy
trafiay nastpnie do elektronicznych kart pacjenta, stworzonych z myl o prowadzeniu
bada naukowych nad zaburzeniami suchu.
W cigu przecigu pierwszych czterech miesicy programu w 2010 r. badania

przesiewowe suchu i mowy objy 95 000 dzieci z obszarw wiejskich. Od tamtej pory skala
projektu zwikszya si kilkakrotnie. Byy to pierwsze w Polsce badania audiologiczne
przeprowadzone na tak ogromn skal z wykorzystaniem rozwiza telemedycznych. Z jednej
strony ich efektem byo objcie natychmiastow opiek lekarsk pacjentw, u ktrych
wykryto anomalie. Z drugiej zebranie danych demograficznych, ktre umoliwi bardziej
skuteczne leczenie i zapobieganie wielu schorzeniom.
Natomiast Polsko - Japoska Akademia Technik Komputerowych dysponuje

zaawansowanymi rozwizaniami umoliwiajcymi monitorowanie zapisywanie i analizowanie
ruchu caego ciaa czowieka oraz jego wybranych czci. Moliwoci jakie daje to rozwizanie
wymagaj tylko adaptacji do zastosowa terapeutycznych. Rozpoczto ju prace nad
przygotowaniem zestaww wicze i analiz oraz standardw ich monitorowania.
Nie mona tu nie wspomnie o firmie Midicalgorytmiks, ktra osigna nie tylko wysoki,
midzynarodowy poziom technologiczny, ale rwnie niewtpliwy midzynarodowy sukces
biznesowy.
29 | S t r o n a
Medicalgorithmics S.A. to polska firma telemedyczna, ktra jest bez wtpienia firm
eksperck oraz dostawc rozwiza systemowych oraz algorytmicznych w diagnostyce
kardiologicznej, w szczeglnoci w zakresie analizy sygnau EKG. W firmie opracowano system
pod nazw PocketECG, sucy do zdalnego wielodobowego monitorowania zaburze pracy
serca. System zapisuje, przetwarza i rozpoznaje kade uderzenie serca, transmituje zapis
w czasie rzeczywistym i generuje rozbudowane raporty. Trafiaj one do centrum monitoringu
EKG, a po weryfikacji technika do lekarza. Znacznie przyspiesza to i uatwia proces
diagnozowania zaburze rytmu serca, a take pozwala na postawienie wiarygodnego
rozpoznania tam, gdzie do tej pory nie byo to moliwe. Zastosowanie PocketECG nie
ogranicza si do telemetrii kardiologicznej; system wykorzystywany jest w brany cardiac
safety, czyli klinicznych badaniach lekw pod ktem bezpieczestwa kardiologicznego, a take
w projektach naukowych. W pocztkowym okresie istnienia spki jej gwnym obszarem
dziaalnoci byy badania naukowe i prace rozwojowe nad prototypem urzdzenia PocketECG.
Dziaalno badawczo-rozwojowa spki finansowana bya ze rodkw inwestorw
prywatnych (fundusze zalkowe) oraz ze rodkw publicznych m.in. Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego (SPO WKP), programu Innowator Fundacji na rzecz Nauki
Polskiej (FNP) i rodkw finansowanych na nauk (Inicjatywa Technologiczna I i IniTech).
Spka blisko wsppracuje z orodkami diagnostyki i nadzoru kardiologicznego, ktre na bazie
systemu PocketECG wiadcz usugi diagnostyki kardiologicznej. Poczwszy od drugiego
kwartau 2010 r. najszybciej rosncym rdem przychodu spki jest sprzeda wyrobw
medycznych wraz z zapewnieniem wsparcia informatycznego i obsugi technicznej w USA.
Medicalgorithmics ma znaczcy wkad w rozwj wiatowej brany technologii
diagnostycznych w kardiologii, midzy innymi dziki czynnej wsppracy z HarvardMIT
Division of Health Sciences and Technology przy budowie baz danych sygnaw
fizjologicznych (Physionet) stworzonych, wykorzystywanych przez naukowcw i inynierw
z caego wiata w tworzeniu nowych technologii informatycznych w medycynie. Wkad
Medicalgorithmics to stworzenie penej bazy znacznikw klasyfikacji uderze serca w dugich
zapisach sygnaw EKG zawierajcych migotanie przedsionkw (The Long-Term AF
Database:http://physionet.org/physiobank/database/ltafdb/). Oznaczenia klasyfikacji uderze
serca wygenerowane zostay za pomoc algorytmw systemu PocketECG. Spka koncentruje
si na rozwoju urzdze i usug w dziedzinie diagnostyki kardiologicznej, zarwno
stacjonarnej, jak i zdalnej. Plany strategiczne spki zakadaj dynamiczny rozwj
nastpujcych obszarw dziaania:
Diagnostyki medycznej;
Rehabilitacji kardiologicznej;
Technologicznego wsparcia dla brany bada bezpieczestwa kardiologicznego lekw
(cardiac safety);
Rozwiza ECG over-reading (opis i interpretacja EKG spoczynkowego);
Usug integracyjnych i programistycznych dla wsppracujcych placwek
medycznych.
Medicalgorithmics S.A. od 2011 roku jest notowana na rynku NewConnect. W 2014 roku
spka przenosi si na parkiet gwny warszawskiej GPW.
W odniesieniu do spki Medicalgorithmics, spki ktre zostay utworzone w ramach
projektu KIGMED.eu Inkubator innowacyjnych technologii dla e-medycyny
prowadzonego przez Krajow Izb Gospodarcz, s na pocztku drogi. W ramach inkubatora
KIGMED zgoszono 67 innowacyjnych rozwiza, z ktrych 38 zostao ocenionych pozytywnie
30 | S t r o n a
pod ktem innowacyjnoci. Krajowa Izba Gospodarcza wybraa do etapu Inkubacji

8 pomysw, dla realizacji ktrych utworzono spki z o. o. S to:
Medgo Sp. z o.o. Platforma telemedyczna, dziki ktrej mona skontaktowa si ze

specjalistami najwyszej klasy z kadego miejsca i o kadej porze. Platforma oferuje swoje
usugi pozostaym spkom i kademu, kto zechce z niej skorzysta, by za jej porednictwem
oferowa wasne usugi.
M. Mobile Research Sp. z o.o. To system badawczy, ktry dziki wykorzystaniu Internetu
mobilnego pozwoli na zdobywanie informacji od respondentw w dowolnym czasie i miejscu.
System badawczy oparty jest o aplikacje mobilne adresowane do rodowiska
farmaceutycznego, medycznego oraz do pacjentw. Dla uytkownikw zostanie
zagwarantowany szybki dostp do informacji zgromadzonych na platformie, a take proste
wprowadzanie i uzupenianie danych przy uyciu dowolnego urzdzenia
w dowolnym/dogodnym czasie. Dane wprowadzane do systemu bd gromadzone
w chmurze.
Medgenetix Sp. z o.o. Usugi z zakresu genetyki medycznej w oparciu o know-how CBDNA
wiadczona dla instytucji ochrony zdrowia. Zaproponowane rozwizanie dotyczy bada
w zakresie identyfikacji mikroorganizmw metodami biologii molekularnej, mutacji
genetycznych zwizanych z okrelon jednostk chorobow, predyspozycji genetycznych
do chorb 'cywilizacyjnych oraz pokrewiestwa (ustalenie ojcostwa, badania genealogiczne).
Oprcz dziaalnoci usugowej, nowa spka bdzie rwnie realizowa projekty B+R
w kierunku profilowania genetycznego dla profilaktyki chorb i medycyny spersonalizowanej,
okrelenia szerokiego panelu mutacji somatycznych oraz doboru odpowiedniej terapii
celowanej. Usugi bd ulokowane na platformie IT, ktra umoliwi udostpnienie wynikw
bada on-line dla wsppracujcych jednostek suby zdrowia, wymian dowiadcze
pomidzy lekarzami oraz dostp do materiaw naukowych i publikacji dotyczcych terapii
celowanych.
Genomix Sp. z o.o. Sprzeda testw DNA skierowanych bezporednio do konsumentw

za porednictwem aptek. W ramach dziaalnoci spki przewiduje si sprzeda testw
genetycznych poprzez sie aptek. Testy po zakupieniu i pobraniu materiau genetycznego
zostan przesane do laboratorium. Rozwizanie dotyczy bdzie sprzeday testw
genetycznych oraz ich identyfikacji i interpretacji, wraz z usugami telemedycznymi
wiadczonymi poprzez platform IT.
eMedicina Polska Sp. z o.o. Telemedyczny system wspierania opieki medycznej w ramach
telerehabilitacji kardiologicznej i teleKTG. Zaproponowane rozwizanie dotyczy integracji
systemw opieki nad pacjentami po hospitalizacji kardiologicznej a zespoem diagnostyczno-
terapeutycznym w specjalistycznej placwce medycznej. W ramach dziaalnoci spki
zostanie dostarczony i zorganizowany telemedyczny system czcy te dwa oddzielne
podmioty w jedn cao organizacyjn, co umoliwi takie usugi jak: telekonsultacje,
telemonitoring, telerehabilitacj, teleopiek domow, teleedukacj oraz dziaania
interdyscyplinarne. Drugim elementem rozwizania bdzie zdalna opieka nad kobietami
w ciy opierajca si na podobnym systemie telemedycyny, przy czym element
monitoringu bdzie dotyczy wykonywania KTG.
31 | S t r o n a
Nefrologin Sp. z o.o. Ambulatoryjne monitorowanie stanu nawodnienia pacjenta

dializowanego AQUA BALANCE. Ma on na celu popraw kontroli wolemii u osb
dializowanych. Poprawa stanu nawodnienia pacjentw dializowanych ma na celu: obnienie
miertelnoci chorych dializowanych, lepsz wspprac chorego w zakresie realizacji zalece
lekarskich, ograniczenie liczby i kosztw hospitalizacji z powodu leczenia powika
dializoterapii oraz opraw skutecznoci farmakoterapii w leczeniu nadcinienia. Usuga
skierowana jest do podmiotw leczniczych udzielajcych wiadcze zdrowotnych w zakresie
hemodializy i dializy otrzewnowej.
Abacus Med. Sp. z o.o. Bezinwazyjna analiza stopnia zakaenia HCV. W ramach dziaalnoci
spki bdzie oferowane urzdzenie elektroniczne bdce telemetrycznym testem do
szybkiego oznaczania stopnia rozwoju HCV, rejestrowania, przesyania i przechowywania
danych o chorym na platformie IT.
Edu4med Sp. z o.o. Edukacja e-learningowa, Usugi edukacyjne na rzecz pozostaych spek.
Instruktae z zakresu obsugi urzdze medycznych, procedur i systemw informatycznych dla
medycyny. Tworzenie kursw e-learningowych dotyczcych poprawnego wykonywania
procedur medycznych, leczniczych i diagnostycznych oraz uytkowania aparatury medycznej
w oparciu o platform IT suc oferowaniu do sprzeday oraz udostpnianiu tych kursw.
Wszystkie spki tworz klaster pod nazw Telekigmed i wspdziaaj ze sob

w ramach tego klastra. KIG, zgodnie z zaoeniami projektu, swoje mniejszociowe udziay
w spkach musi odsprzeda maksymalnie po 5 latach, a uzyskane rodki bdzie inwestowa w
kolejne innowacyjne przedsiwzicia.
Monitorujc otoczenie naukowo badawcze, mona zidentyfikowa te firmy, ktre osigny

wystarczajcy poziom rozwiza technologicznych, by w moliwie krtkim czasie wprowadzi
swoje produkty na rynek, takie jak:
Nestmedic. Przygotowujca moliwo wykonywania badania TeleKTG.
Sidly. Prezentujca rozwizania technologiczne umoliwiajce telemonitoring wielu
parametrw yciowych.
Medspire. Rozwizania umoliwiajce monitorowanie i kontrolowanie zaywania lekw
wziewnych stosowanych w przewlekych chorobach ukadu oddechowego.
Rwnie rodowisko lekarskie docenio wag telemedycyny. Sekcja Telemedycyny

Polskiego Towarzystwa Lekarskiego zostaa zaoona ju w 2001 roku. Inicjatorem zaoenia
Sekcji i jej prezesem zosta dr Marian R. Baraniecki. Vice-prezesami s: dr Krystyna Podgrska
i dr Adam Czarnecki. Obecnie Sekcja Telemedycyny PTL liczy ponad 100 osb. S w niej
profesorowie, ordynatorzy i dyrektorzy klinik i szpitali, lekarze z rnych regionw Polski,
a take lekarze polscy z zagranicy. W ramach pracy sekcji zorganizowano i przeprowadzono
wiele seminariw i zebra naukowych, m.in. interaktywne video-transmisje zarwno z kraju,
jak i z zagranicy: np. wykady i seminaria z Waszyngtonu (USA), czy z operacji serca z Centrum
Zdrowia Dziecka. Sekcja Telemedycyny PTL wraz z firm TELEMED w Warszawie
wsporganizowaa video-transmisje. TELEMED dla tych celw zainstalowa trzy linie ISDN
w siedzibie PTL oraz m. in. udostpni urzdzenia video-konferencyjne (video-kodery) wraz
z obsug techniczn.
Istnieje rwnie wiele inicjatyw skupiajcych osoby i instytucje z rnych obszarw, takich
jak: medycyna, technologie IT, przemys. Do podstawowych mona zaliczy: Polskie
32 | S t r o n a
Towarzystwo Telemedycyny i e-zdrowia oraz Krajow Izb Gospodarcz (KIG) i Izb

Gospodarcz Medycyna Polska. KIG w ramach rodkw z UE stworzy inkubator
przedsibiorczoci pod nazw KIGMED.eu, ktrego celem jest zapewnienie kapitau
niezbdnego do rozwoju spek z obszaru telemedycyny. Gwnym celem projektu jest
poprawa dostpu i jakoci wiadcze do usug medycznych poprzez wzrost liczby
nowopowstaych firm dziaajcych w oparciu o innowacyjne rozwizania i zajmujcych si
rozwojem sektora telemedycyny. Obecnie zostao ju powoanych 8 spek (wymienione
powyej), wiadczcych usugi z obszaru teleopieki, telekardiologii, dializoterapii, bada
genetycznych, bada marketingowych, teleedukacji.
Rwnie wiele samorzdw wojewdzkich dostrzega istotn rol telemedycyny

w systemie ochrony zdrowia i przygotowuje si do zastosowania takich rozwiza na swoim
terenie. Wyrazem tego s opracowane strategie rozwoju e-zdrowia i telemedycyny.
Jedn z pierwszych strategii bya strategia dla wojewdztwa lubelskiego, ktra zakadaa
wsparcie nastpujcych typw projektw:
Rehabilitacja kardiologiczna,
Domowy monitoring ciarnych,
Opieka domowa nad osobami w wieku podeszym,
Zintegrowany system informatyczny wspomagajcy zarzdzanie szpitalami,
Stworzenie medycznych warstw informacyjnych w ramach projektu GIS
realizowanego na Lubelszczynie,
Centrum zarzdzania projektami telemedycznymi,
Regionalne centrum koordynacji usug telemedycznych,
Centrum kompetencji telemedycznych.
Strategia e-zdrowia dla wojewdztwa dzkiego zakada w latach 2007-2013 wsparcie

nastpujcych projektw:
budowa w latach 20072013 wybranych, a jednoczenie kluczowych dla opieki

zdrowotnej w regionie, systemw ezdrowia,
stworzenie warunkw organizacyjnych powoanie wyspecjalizowanego podmiotu
koordynujcego wdraanie strategii,
regionaln animacj e-zdrowia (w tym zarzdzajcego w imieniu wadz wojewdztwa
implementacj projektw gwnych i tworzon infrastruktur techniczn), aktywne
wykorzystywanie przez regionalnych interesariuszy e-zdrowia szans wynikajcych z
poday rodkw programw i funduszy europejskich oraz krajowych, a take
wykorzystania moliwoci kooperacyjnych na poziomie regionw europejskich.
Rwnie wojewdztwo zachodniopomorskie w swojej strategii sektorowej dla ochrony

zdrowia istotn rol przyznaje rozwizaniom telemedycznym. W ramach projektw
wspfinansowanych ze rodkw Unii Europejskiej kluczow rol odgrywa projekt
Telemedycyna w Euroregionie Pomerania. W projekcie uczestniczy 21 szpitali niemieckich
i 11 polskich oraz dwie szczeciskie uczelnie: Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
i Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny. Pomorski Uniwersytet Medyczny
w Szczecinie jest koordynatorem projektu po stronie polskiej. Oglna warto projektu to
prawie 14 mln EUR, w tym ponad 7 mln EUR przeznaczono dla Polski. Celem projektu jest
utrzymanie wysokiego poziomu opieki medycznej na obszarze polsko-niemieckiego
pogranicza, ktre charakteryzuje si sabym zaludnieniem, odpywem specjalistw i zmianami
33 | S t r o n a
w strukturze demograficznej. Sie telemedyczna, ktra czy szpitale pozwoli utrzyma wysoki
poziom opieki medycznej w zakresie profilaktyki, diagnostyki i terapii, przede wszystkim
chorb nowotworowych, ale rwnie wypadkw oraz schorze serca czy udarw mzgu.
Niestety brak jest precyzyjnych bada na temat wielkoci caego sektora telemedycyny
w Polsce, co moe wiadczy o tym, e nie jest on jeszcze wystarczajco rozwinity, by sta si
przedmiotem analiz statystycznych. Istniej jednak dane szacujce rynek globalny.
Przypomnijmy przytaczane ju dane. wiatowy rynek telemedycyny w 2010 roku warty by ok.
9,8 mld USD, a w 2011 ju 11,6 mld USD. Wedug szacunkw BCC Research globalny rynek
telemedyczny do 2016 roku rosn ma redniorocznie o 18,6% przekadajc si na warto
27,3 mld USD w 2016 r. Najszybciej rozwijajcym si segmentem bdzie segment medycznej
teleopieki domowej. Warto globalna tego segmentu rynku telemedycznego w 2011
wyniosa wg szacunkw 3,5 mld USD, a oczekiwany rednioroczny wzrost do 2016 r. wynie
ma 22,5%, osigajc warto 9,7 mld USD. Coraz bardziej popularne s aplikacje zdrowotne
na urzdzenia mobilne. Jak szacuj analitycy Juniper Research, ilo pobra aplikacji
medycznych wzronie do 142 mln w 2016 r. Juniper Research oczekuje, e w 2016 r. stan
zdrowia 3 mln pacjentw monitorowany bdzie za porednictwem sieci komrkowych.
Eksperci z Vitaphone (niemiecka firma telemedyczna funkcjonujca jako poredniczca

zgodnie z rekomendowanym w niniejszym dokumencie algorytmem oferowania usug
telemedycznych) szacuj, e opieka kardiologiczna w Niemczech, wykorzystujca usugi
telemedyczne, zmniejsza roczne koszty leczenia o ok. 1200 euro w przeliczeniu na jednego
pacjenta, co oznacza jednoczenie rokroczne oszczdnoci rzdu 20% standardowych kosztw
XIV
leczenia .
34 | S t r o n a
R EKOMENDACJE ROZWIZA WARUNKUJCYCH ROZWJ

TELEMEDYCYNY W P OLSCE
Pomimo udokumentowanych korzyci pyncych z telemedycyny nie naley

zapomina, e jest to dziedzina dotyczca zdrowia i ycia obywateli, dlatego jej rozwj
powinien by zrwnowaony i powinien zosta wpisany w procesy i procedury leczenia
pacjentw. Telemedycyna powinna stanowi uzupenienie tradycyjnych form leczenia, bdzie
elementem komplementarnym, uzupeniajcym, a nie podstawowym. Nie mona zapomina,
e bezporedni kontakt personelu medycznego z pacjentem stanowi niezaprzeczaln warto
w procesach leczenia.
Aby zapewni zrwnowaony rozwj telemedycyny w Polsce niezbdny jest rozwj

czterech obszarw.
Standaryzacja
procedur
tlemedycznych
Wsparcie Finansowanie
innowacyjnych procedur
bada telemedycznych
naukowych
Dostarczenie
technologii ITC
35 | S t r o n a
Rekomendacja 1
S TANDARYZACJA PROCEDU R T ELEMEDYCZNYCH
Standaryzacja procedur telemedycznych jest podstawowym warunkiem zapewnienia

odpowiedniego poziomu wiadcze zdrowotnych. Gwn rol w tym obszarze powinny
peni instytuty naukowe i uczelnie dziaajce w obszarze medycyny. Powinny one w trybie
bada naukowych i pilotay okreli:
Standardy wiadczenia opieki telemedycznej tak, by zapewniaa ona wysoki poziom

bezpieczestwa pacjentw oraz stanowia warto dodan do dotychczas
stosowanych metod terapii,
Algorytmy, metody oceny i analizy danych spywajcych do centrw
diagnostycznych, na podstawie ktrych mog zosta opracowane usugi klastra
i systemy (oprogramowanie) eksperckie.
Standard wiadcze telemedycznych powinien zawiera minimum nastpujce elementy:
Opis wskaza medycznych do wiadczenia refundowanych usug telemedycznych.

(zakadane jest, e pozostanie zakres wiadcze telemedycznych poza wskazaniami
do refundacji ze rodkw publicznych, ktre bd finansowane ze rodkw
niepublicznych).
Opis wymaganych kompetencji personelu medycznego.
Opis wymaga w zakresie sprztu pomiarowego do wiadczenia usug
telemedycznych.
Opis standardw komunikacji pomidzy urzdzeniem pomiarowym a centrum usug
telemedycznych.
Opis warunkw udzielania wiadcze zdrowotnych, w szczeglnoci:
o dostpno personelu w czasie,
o wymagane czasy reakcji na zdarzenia w systemie informatycznym,
o wymagane czasy dostpnoci systemw informatycznych.
Przeciwwskazania zdrowotne do wiadczenia usug telemedycznych.
Analiz kosztw udzielania wiadczenia telemedycznego z porwnaniem do kosztw
realizowania wiadcze bez udziau telemedycyny.
Celem tego rodzaju programw pilotaowych powinno by umiejscowienie usugi

telemedycznej w procesie leczenia pacjentw metodami tradycyjnymi w taki sposb, by
usuga telemedyczna staa si komplementarna do pozostaych usug zdrowotnych.
Podstawowym kryterium optymalizacji procesw leczenia z uwzgldnieniem telemedycyny
powinno by bezpieczestwo zdrowotne pacjenta oraz maksymalizacja efektw leczenia przy
okrelonych zasobach finansowych. Oznacza to, e usuga telemedyczna nie powinna
funkcjonowa obok obecnych procesw leczenia jako swego rodzaju ciekawostka dla
zainteresowanych, lecz stanowi jeden z podstawowych elementw procesu leczenia
pacjenta, od ktrego odstpstwo musi by uzasadnione wzgldami zdrowotnymi.
36 | S t r o n a
Elementy skadowe badania pilotaowego przedstawia poniszy schemat:
PROGRAM PILOTAZOWY PROCEDURY TELEMDYCZNEJ
INFORMACYJNE SPRZENIE ZWROTNE DO POSZCZEGLNYCH KROKW PROCESU
Opracowanie Wytworzenie /
Identyfikacja potrzeb Opracowanie Wytworzenie
wymaga dla Testowanie Kwalifikacja Badanie
zdrowotnych i grup procedury oprogramowania
aparatury Urzdze pacjentw pilotaowe
ryzyk telemedycznej Odbiorowego
pomiarowej pomiarowych
WYCENA PROCEDURY TELEMDYCZNEJ
MONITOROWANIE I OCENA SKUTECZNOCI TERAPII (EBM)
Rekomendacja 2
F INANSOWANIE PROCEDUR TELEMEDYCZNYCH
Podstawow barier rozwoju telemedycyny w obszarze wiadcze zdrowotnych jest

brak jej finansowania ze rodkw publicznych. W ocenie twrcw opracowania warunkiem
niezbdnym do efektywnego wykorzystania rodkw publicznych jest opracowanie
standardw leczenia i postpowania w tym obszarze. Dlatego w kontekcie finansowania tych
wiadcze ze rodkw publicznych proponujemy przyjcie nastpujcej procedury dziaania:
Opracowanie standardu leczenia
Ocena i publlikacja standardu przez AOTM
Uwzgldnienie wiadcze w rozprzdzeniach koszykowych
Ogoszenie konkursu ofert na wiadczenia zdrowotne
W procesie refundacji wiadcze zdrowotnych ze rodkw publicznych, niezbdne

jest nie tylko przeprowadzenie bada naukowych i opracowanie standardu wiadczenia usug
zdrowotnych, lecz ocena tak wypracowanych standardw przez niezalen instytucj
powoan do tego celu. W polskim systemie ochrony zdrowia tak instytucj jest Agencja
37 | S t r o n a
Oceny Technologii Medycznych. Dopiero pozytywna ocena tej instytucji powodowaaby

wpisanie procedury telemedycznej wraz ze standardem jej udzielania do koszyka wiadcze
gwarantowanych. W celu zapewnienia rozwoju usug telemedycznych celowe jest, by na ich
finansowanie zostaa wydzielona okrelona pula rodkw. Zatem usugi telemedyczne
powinny by wydzielonym produktem kontraktowym. W pocztkowej fazie rozwoju tych
usug i umieszczenia ich w pakiecie z innymi usugami moe powodowa, e w sposb
naturalny tradycyjne wiadczenia bd wybierane kosztem wiadcze telemedycznych.
Rekomendacja 3
K OORDYNOWANIE RYNKU TELEMEDYCZN EGO
W rozwoju usug telemedycznych w Polsce moemy wyrni co najmniej ich dwa

rodzaje:
1. Usugi wiadczone pomidzy wiadczeniodawcami typu B2B (bussines to bussines)

w tego typu wiadczeniach rozwj reguluje rynek, gdy wystpuje w nich naturalna
rwno podmiotw uczestniczcych. Przedsibiorca jest w stanie wymusi oczekiwan
jako usug od swojego dostawcy, a w przypadku braku oczekiwanych rezultatw
zmieni dostawc usugi. Przykadem tego typu usug telemedycznych jest opisywanie
bada radiologicznych pomidzy podmiotami. Tego typu usugi powinny rozwija si
w sposb naturalny, bez nadmiernych regulacji ze strony instytucji pastwa.
2. Usugi wiadczone obywatelom przez przedsibiorcw. Jest to ten rodzaj usug, w ktrym
pacjent samodzielnie nie jest w stanie wymusi oczekiwanego standardu wiadczenia
usug zdrowotnych. W tego typu usugach celowym kierunkiem dziaa jest wymuszanie
standardu udzielania wiadcze zdrowotnych oraz kontrola podmiotw realizujcych
wiadczenia.
W usugach wiadczonych bezporednio na rzecz pacjentw, moemy wyrni ich

trzy rodzaje:
Polegajce na monitorowaniu pomiarw czynnoci yciowych, ktre stanowi cz

wiadczenia zdrowotnego, w tym opiekuczego, a wyniki tych pomiarw s
odnotowywane w dokumentacji medycznej pacjenta.
Usugi niezwizane z monitorowaniem czynnoci yciowych, np. telekonsultacje itp.,
ktrych wyniki rwnie s odnotowywane w dokumentacji medycznej pacjenta.
Usugi i aplikacje mobilne zwizane gwnie z profilaktyk zdrowotn itp., ktrych
wyniki nie s wprowadzane do dokumentacji medycznej pacjenta.
W przypadku usug zwizanych z monitorowaniem czynnoci yciowych i wszystkich

innych wiadcze medycznych, ktrych wyniki s wprowadzane do dokumentacji medycznej
pacjenta, w ocenie autorw, powinno si nie tylko doprowadzi do opracowania standardw
ich wiadczenia, ale certyfikowa poszczeglne elementy procedury, takie jak urzdzenia
pomiarowe, centra wiadczenia usug telemedycznych oraz oprogramowanie do analizy
wynikw bada. Elementy te powinny by traktowane jak wyroby medyczne. Jest to istotne
ze wzgldu na zapewnienie odpowiedniego poziomu wiadczenia tego typu usug. Pacjent,
38 | S t r o n a
ktry zostaje poddany np. zdalnemu monitorowaniu EKG lub pacjentka z zagroon ci ze
staym monitoringiem KTG musi mie pewno, e urzdzenie, ktrego uywa, wykonuje
pomiar w sposb prawidowy i e w przypadku niepokojcych wynikw w sposb niezawodny
poinformuje ono centrum usug. Podobne wymaganie traktowania jako wyrb medyczny
powinno dotyczy oprogramowania analizujcego pomiary parametrw yciowych w celu
wstpnej oceny ich prawidowoci i oceny odchyle od zadanych warunkw brzegowych lub
odchyle patologicznych, a centra usug musz spenia najwysze wymagania
bezpieczestwa. Budowa infrastruktury technicznej, ktra wiadczy usugi na oczekiwanym
bardzo wysokim poziomie niezawodnoci, jest tak kosztochonna, e naley rozway
moliwo skoordynowania rozwoju tego typu centrw na terenie kraju, w szczeglnoci jeeli
miayby one by finansowane ze rodkw unijnych. W pocztkowej fazie rozwoju tego rynku
wystarczy klika (4-5) centrw przetwarzania danych na terenie kraju. W docelowym modelu
moliwe jest utworzenie regionalnych centrw przetwarzania danych telemedycznych na
poziomie wojewdztw.
Certyfikacj elementw pomiarowych powinny si zaj upowanione laboratoria

placwek naukowo badawczych. Certyfikowaniem oprogramowania moe si zaj
np. Centrum Systemw Informacyjnych Ochrony Zdrowia lub pozarzdowe organizacje
producentw oprogramowania, takie jak np. izby gospodarcze. Oczywiste jest, e
standaryzowaniem procedur medycznych w stosownych programach pilotaowych powinny
si zajmowa medyczne orodki akademickie i instytuty naukowo badawcze, a ich
opiniowaniem przed wprowadzeniem do koszyka wiadcze gwarantowanych finansowanych
ze rodkw publicznych Agencja Oceny Technologii Medycznych.
Oprogramowanie uywane w aplikacjach mobilnych zwizanych ze zdrowym trybem

ycia, profilaktyk zdrowotn itp. nie musz podlega certyfikacji o ile informacje i dane
w nich przetwarzane nie s wprowadzane do dokumentacji medycznej. Do dokumentacji
medycznej mog by wprowadzane, a wic do diagnostyki medycznej i wszelkiego rodzaju
wiadcze zdrowotnych mog by uywane, dane wycznie z urzdze i oprogramowania
certyfikowanego.
Wanym zadaniem dla Polityki Senioralnej jest znalezienie rozwiza koordynujcych

wspdziaanie pomidzy opiek socjaln i opiek zdrowotn, ktre to obszary dziaania
zachodz na siebie i brak stosownej koordynacji bdzie powodowa marnotrawienie rodkw
publicznych kierowanych na zabezpieczenie opieki nad osobami w wieku senioralnym.
Spowodowane jest to tym, e np. ta sama procedura monitorowania niektrych parametrw
yciowych osoby starszej np. EKG, raz moe by realizowana z powodu potrzeby poczucia
bezpieczestwa podopiecznego, a w innym przypadku bdzie badaniem lekarskim czyli
wiadczeniem zdrowotnym zleconym z powodu zidentyfikowania incydentw w pracy serca.
Sdzimy, e wzorem wielu pastw, naley doprowadzi do powstania platformy, na ktrej
mogoby funkcjonowa stosowne oprogramowanie dostpne dla seniorw uatwiajce im
codzienne funkcjonowanie i zabezpieczanie ich yciowych potrzeb a jednoczenie
koordynujce opiek i jej optymalizowanie z punktu widzenia korzystania z rodkw
publicznych skierowanych na zabezpieczenie tej opieki.
Bez wtpienia rol wiodc w tym zakresie, ma do odegrania niedawno powoana do

ycia w Sejmie RP Komisja Polityki Senioralnej.
39 | S t r o n a
Rekomendacja 4
R OZWJBADA NAU KOWYC H UKIERUNKOWANYCH

NA INNOWACYJNE TECHNOLO GIE W MEDYCYNIE .
Aby moliwe byo pene wykorzystanie potencjau, jaki niesie rozwj nowych
technologii w kontekcie medycyny, niezbdne jest umoliwienie prowadzenia szerokich
bada, zarwno nad wykorzystaniem ju istniejcych technologii, jak i wytworzeniem nowych
na styku przedsibiorczoci i medycyny. Z przykroci naley stwierdzi, e w znakomitej
wikszoci obecnie jedynie implementujemy technologie wymylone i wytworzone poza
granicami kraju. Dlatego powinny zosta podjte dziaania zmierzajce do tego, by nie tylko
wspiera badania naukowe, ktre s w stanie wytworzy nowe technologie, ale rwnie
wspiera naukowcw w procesie rejestracji patentowej, zarwno na ternie kraju, jak i UE.
Czsto wanie brak patentu, ze wzgldu na due nakady niezbdne do jego rejestracji,
uniemoliwia czerpanie korzyci z wytworzonych w naszym kraju technologii. Dziaania
zmierzajce do wspierania bada s zgodne z Planem dziaa w dziedzinie e-zdrowia na lata
2012-2020 Innowacyjna opieka zdrowotna w XXI wieku, przyjtym przez Komisj
Parlamentu Europejskiego. Zgodnie z tym dokumentem w latach 2014-2020 badania
i innowacje bd wspierane w ramach dziaania Zdrowie, zmiany demograficzne
i dobrostan, przewidzianego w programie Horyzont 2020, w nastpujcych dziedzinach:
ramy technologii informacyjno-komunikacyjnych, informatyki i inynierii w subie cyfrowej,

spersonalizowanej i predyktywnej medycyny, w tym zaawansowane modelowanie
i symulacje;
innowacyjne instrumenty, narzdzia i metody umoliwiajce wykorzystanie wartoci danych

oraz prowadzenie zaawansowanych procesw analitycznych, diagnostycznych i decyzyjnych;
nowe media cyfrowe, technologie i aplikacje sieciowe i mobilne, a take narzdzia cyfrowe
integrujce systemy opieki zdrowotnej i opieki spoecznej oraz wspierajce promocje zdrowia
i prewencje;
systemy i usugi e-zdrowia dziaajce na zasadzie znacznego zaangaowania uytkownikw,

z naciskiem na interoperacyjno i zastosowanie nowych technologii zorientowanych
na pacjenta w celu zracjonalizowania kosztw opieki zdrowotnej.
Od 2012 r. Komisja zachca pastwa czonkowskie do zaangaowania si

w Strategiczny plan realizacji Europejskiego partnerstwa na rzecz innowacji sprzyjajcej
aktywnemu starzeniu si w dobrym zdrowiu. Dziaania w ramach planu pomog pastwom
w opracowaniu krajowych (i regionalnych) strategii w dziedzinie e-zdrowia i umoliwi im
wymian informacji na ich temat. Strategie te powinny by opracowane przy uwzgldnieniu
midzynarodowych zalece oraz wdroenia na szersz skal obiecujcych rozwiza w
dziedzinie aktywnego starzenia si w dobrym zdrowiu.
40 | S t r o n a
Rekomendacja 5
S ZKOLENIE PERS ONELU MEDYCZN EGO Z D ZIEDZINY

WYKORZYSTANIA N OWOCZ ESNYCH TECHNOLOGII MOBILNYCH W
MEDYCYNIE
W celu przeamania bariery mentalnej do korzystania z nowoczesnych technologii

w procesach leczenia niezbdne jest, by w procesie rozwoju telemedycyny uwzgldni
szkolenie personelu medycznego z zakresu ich wykorzystania.
Brak zaufania do nowoczesnych rozwiza, a moe nawet dostrzeganie w nich

narzdzia do dehumanizacji medycyny, mona zauway w wielu wypowiedziach
przedstawicieli rodowiska medycznego, np. w procesie wprowadzenia elektronicznej
dokumentacji medycznej. Ochrona zdrowia szeroko korzysta z innowacji technologicznych,
ale jednoczenie jest dziedzin o stosunkowo zachowawczym podejciu do akceptacji nowych
form wiadczenia usug. Wynika to przede wszystkim z faktu, e od wiekw podstaw
satysfakcji pacjenta w relacjach z osobami sprawujcymi w danej spoecznoci funkcje
zwizane z leczeniem by osobisty kontakt i zaufanie panujce pomidzy obydwoma stronami.
Komunikacja elektroniczna burzy paradygmat osobistego kontaktu pomidzy pacjentem
i pracownikiem ochrony zdrowia. Z jednej strony oferuje wiele moliwoci usprawnienia
opieki, z drugiej jednak strony naraa te relacje na takie zagroenia jak dehumanizacja czy te
XV
naduycia poufnoci przekazywanych informacji .
Zmiana tych przyzwyczaje nie dokona si sama, lecz wymaga systematycznej pracy
polegajcej na promocji technologii medycznych jako narzdzi wspierajcych prac personelu
medycznego, a nie konkurencji, ktra moe jej ich pozbawi. Szkolenie personelu powinno
odbywa si na kadym etapie. Wikszy nacisk powinien zosta pooony przez uczelnie
medyczne na aspekty praktyczne prowadzenia elektronicznej dokumentacji medycznej czy
te, szerzej, wykorzystania systemw informatycznych w procesie leczenia. By moe warto
jest rozway moliwo nawizania wsppracy z firmami wytwarzajcymi takie
oprogramowanie, by w programie studiw znalazy si zajcie praktyczne z tych zagadnie.
Tylko osoba sprawnie posugujca si technologi informatyczn jest w stanie doceni jej
wkad w proces dostarczania i analizy informacji o pacjencie.
W przypadku umieszczenia technologii telemedycznych w koszyku wiadcze

gwarantowanych naleaoby rozway moliwo wprowadzenia kursw specjalistycznych
z ich wykorzystania w procesie leczenia w programy specjalizacji personelu medycznego.
Rekomendacja 6
N AKADY FINANSOW E
Najpowaniejsze nakady finansowe musz by poniesione na pokonanie

wymienionych powyej barier. Bariery s zapisane w kolejnoci szacowanych kosztw, jakie
trzeba ponie na ich pokonanie.
41 | S t r o n a
Szacujemy, e przyjmujc ok. 10% moliwo zracjonalizowania wydatkw na

ochron zdrowia dziki rozwizaniom telemedycznym, to przy nakadach ok. 60 mld z na
wiadczenia zdrowotne wydawane przez NFZ, mona uzyska kwot 6 mld, ktre mog by
wykorzystane w bardziej racjonalny sposb i skierowane na zakontraktowanie potrzebnych
wiadcze zdrowotnych. Aby je uzyska trzeba przeznaczy ok. 1,5 mld PLN na pokonanie
barier.
rodki mona uzyska z funduszy Unijnych przeznaczonych dla Polski i funduszy

centralnych Unii. Mona oszacowa, e wskazany sposb ich wykorzystania to ok. 400 mln
PLN na programy pilotaowe (opisane w rekomendacji 1) prowadzone przez Ministerstwo
zdrowia. Przykadem takiego programu moe by np. program zgoszony przez Instytut
Medycyny Wsi proponujcy okrelenie standardw leczenia przy pomocy telemedycyny
mieszkacw rejonw o trudnym dostpie do opieki zdrowotnej. Ok. 300 mln PLN z
programw realizowanych przez Narodowe Centrum Bada i Rozwoju na program sektorowy
dla telemedycyny i wreszcie ok. 500 mln PLN z rodkw programu Horyzont 2020 poprzez
przygotowanie programu powiconego kompleksowej opiece nad osobami w wieku
senioralnym z wykorzystaniem rozwiza teleopieki i telemedycyny.
Rekomendacja 7
N AJPILNIEJSZE DZIAAN IA
1. Zdaniem autorw raportu, najpilniejszym zadaniem jest uruchomienie procesu

standaryzacji procedur w trakcie programw pilotaowych, ktre pozwoliyby na
okrelenie standardw udzielania wiadcze zdrowotnych z wykorzystaniem
telemedycyny, wskaza zdrowotnych przy wystpieniu ktrych jest moliwe i celowe
wprowadzenie rozwizania telemonitoringu okrelonych parametrw zdrowotnych lub
innego rozwizania telemedycznego oraz wskaza przy wystpieniu ktrych dopuszczone
by byo finansowanie wiadczenia ze rodkw NFZ. Ponadto w czasie bada naley ustali
koszty wykonywania tych procedur oraz pokaza korzyci i oszczdnoci, jakie przynosi
zastosowanie rozwiza telemedycznych.
2. Kolejnym zadaniem, powinno by przygotowanie programu strategicznego rozwoju
telemedycyny i teleopieki, ktry wskazywaby cele i zadania, terminy ich realizacji,
nakady przeznaczone na ich wykonanie oraz instytucje odpowiedzialne za wykonanie
zada.
I
Martyniak J. Podstawy informatyki z elementami telemedycyny. Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagielloskiego, Krakw 2009: 180
II
American Telemedicine Association,
www.americantelemed.org/i4a/pages/index.cfm?pageid=1
III
K. Lops, s. 7
IV
Monika Binkowska-Bury, Magorzata Nagrska, Pawe Januszewicz
Wspczesna wizja pielgniarstwa
w systemie e-Zdrowia
V
www.funduszestrukturalne.gov.pl/.../Prognoza%20ludnosci%20na%20la.
42 | S t r o n a
VI
ukasz Witkowski, 2010, Rynek usug medycznych w Polsce nieustannie ronie;
www.pracodawcvrp.pl/aktualnosci/art.15.rvnek-usluQ-rnQdvcznvch-w-polsce-
nieustannierosnie.html
VII
Green Paper
VIII
http://szczecin.gazeta.pl/szczecin/1,34959,13673530,Kolejka_do_domu_pomocy_spoleczn
ej__porazajaca___Co.html
IX
Sektor usug opiekuczych w Polsce opinia Inicjatywy Mobilnoci Pracy dla Ministerstwa
Pracy i Polityki Spoecznej
X
UKE na podstawie bada konsumenckich
XIXI
http://www.termedia.pl/Telemedvcvna-Polacv-nie-chca-z-niej-korzvstac.3539.html
XII
http://www.termedia.pl/Telemedvcvna-Polacv-nie-chca-z-niej-korzvstac.3539.html
XIII
Sabina Ostrowska, 2010, Telemedycyna i Internet medyczny- wpyw nowych rodkw
komunikacji na relacje interesariuszy systemu ochrony zdrowia
XIV
4http://www.dbresearch.com/PROD/DBR_INTERNET_EN-
PROD/PROD0000000000255117/Tele-medicine+improves+patient+care.PDF
XV
Mariusz Duplaga, Marcin Grysztar Pogldy lekarzy na temat przydatnoci systemw
e-zdrowia Zakad Promocji Zdrowia, Instytut Zdrowia Publicznego, Collegium Medicum,
Uniwersytet Jagielloski w Krakowie
43 | S t r o n a

Raport - Telemedycyna (Fin) 10.03.2015

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Raport - Telemedycyna (Fin) 10.03.2015

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ROZWOJU TELEMEDYCYNY W POLSCE

Potrzeby, bariery, korzyci,

Raport opracowa zesp ekspertw:

- Ryszard Olszanowski (koordynator)

Autorzy skadaj serdecznie podzikowania wszystkim,

Badania medyczne zrobiy tak niebyway postp, e dzi praktycznie nie ma

Celem tego dokumentu jest analiza sytuacji obecnej, identyfikacja podstawowych

Jak wskazuje Diagnoza spoeczna 2011, zdrowie jest wymieniane przez

Zwikszenie odczucia wymienionego w definicji dobrostanu stanowi wyzwanie dla

W niniejszym raporcie uwzgldnione s zalecenia i plany dziaa zawarte w

Najnowszy dokument Komisji Europejskiej, zaprezentowany w kwietniu br. to

Autorzy niniejszego raportu w peni podzielaj zaoenia zawarte we wstpie do

mZdrowie w zaoeniach Komisji Europejskiej ma wspomc wiadczenie wysokiej

W tym wszystkim mZdrowie nie zmierza do zastpienia profesjonalistw, ktrzy pozostaj

mZdrowie ma potencja, by odegra kluczow rol w zmianie ludzkiego ycia

W polskim prawodawstwie nie ma ugruntowanej definicji e-medycyny czy

Telemedycyna to transfer informacji medycznych z jednego odlegego miejsca do

Uznana przez Amerykaskie Stowarzyszenie Telemedycyny (ATA) definicja mwi, e

wiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, e telemedycyna to dostarczanie

Pomimo rnych definicji telemedycyny mona w kadej z nich wyodrbni

Z pojciem telemedycyny zwizane jest rwnie nowe pojcie, a mianowicie

R ODZAJE U SUG TELEMEDYCZN YCH

Teleopieka opieka nad pacjentami chorymi przewlekle. Ten rodzaj dziaalnoci

ustalonych progw bd interpretowane i oceniane przez lekarza. W szczeglnych

Telediagnostyka opis badania (diagnoza) dokonywany na podstawie medycznych

Telekonsultacja to moliwo przekazania za pomoc czy video (w tym

Telenauczanie najczciej realizowane jest poprzez internetowe platformy

Telezabiegi, Teleoperacje rodzaj zabiegu, operacji, przeprowadzanej przy pomocy

P ROGNOZY ZAPOTRZEBOWANIA NA USUGI

P ROGNOZA ZAPOTRZEBOWA NIA

W perspektywie roku 2030 naley spodziewa si wzrostu zapotrzebowania

rdo: GUS Prognoza ludnoci na lata 2003-2030

Diagnozujc sytuacj demograficzn GUS podaje: W okresie nastpnych 20 lat liczba

O CENA I PROGNOZY R YNKU U SUG ZDROWOTNYCH

W najszerszym rozumieniu rynkiem dla usug telemedycznych jest rynek usug

W Polsce rynek ten, ze wzgldu nas sposb finansowania wiadcze zdrowotnych

Rynek usug finansowanych ze rodkw publicznych,

Rynek usug prywatnych.

U SUGIZDROWOTNE I OPIEKUCZE FINANSOWANE ZE RODK W

Model finansowania opiera si na wykazie usug finansowanych przez system

Efektem tego jest sytuacja, w ktrej w zakresie rynku wiadcze finansowanych ze

Co wicej, w wietle obecnych regulacji prawnych przychody z kontraktw z NFZ

Warto zauway, e system opieki zdrowotnej jest jednym z czciej

R YNEK PRYWATNYCH USU G ZDROWOTNYCH I OPIEKUCZYCH

Pomimo kryzysu gospodarczego e-zdrowie wci ma duy, wzrostowy potencja

pnocnoamerykaski rynek $6,5mld. Wedug tego raportu rozwizania zdalnego

Mimo kolejnych zapowiedzi, w Polsce nie ma rozbudowanego systemu prywatnych

W Polsce istnieje przestrze do rozwoju prywatnych usug opiekuczych zwizanych

R YNEK USUG Z OBSZARU E ' ZDROWIA

Wraz z rozwojem mobilnych technologii komunikacyjnych, pojawi si rynek usug zwizanych

Podzia ksztatujcego si rynku usug z obszaru e'zdrowia, mona zobrazowa jak na

INTERNETOWE KONTO PACJENTA (IKP)

Sekcja Sekcja Sekcja

Informacje ze wszystkich obszarw e'zdrowia, powinny by udostpniane w wyodrbnionych,

B ARIERY ROZWOJU RYNKU TELEMEDYCZNEGO

Do gwnych problemw rozwoju tego rynku w Polsce naley zaliczy nastpujce

Informacyjn spoecznego odbioru,

B ARIERA INFORMACYJNA SPOECZNEGO ODBIORU

Elementem ograniczajcym rozwj telemedycyny jest niska wiadomo spoeczna

W tym obszarze barier rozwoju telemedycyny jest zjawisko tzw. "wykluczenia

9,2 mln osb z wyksztaceniem rednim lub niszym,

W poszczeglnych grupach spoecznych skala e-wykluczenia, czyli odsetek

85% w grupie wiekowej 65-74 lata,