1

dr Iwona Wyciechowska
i.e.wyciechowska@uw.edu.pl
dyury: rody g. 18.30 20.00. p. 401 na urawiej 4

WSPCZESNE STOSUNKI MIDZYNARODOWE

WYKAD IDZ 2016 - 2017

1. Stosunki midzynarodowe jako dziedzina stosunkw spoecznych, geneza i rozwj nowoytnych

stosunkw midzynarodowych. Status i role midzynarodowe pastw oraz innych uczestnikw
stosunkw midzynarodowych midzynarodowe aspekty istnienia pastw, pastwa upade.
2. Problemy regulacji i instytucjonalizacji w midzynarodowych stosunkach politycznych. Role pastw w
stosunkach midzynarodowych. Reimy midzynarodowe. Pojcie suwerennoci a interwencja
humanitarna. Czynniki ksztatujce stosunki midzynarodowe, systematyka czynnikw /warunkujce
i regulujce/ oraz analiza poszczeglnych czynnikw / geograficzne, demograficzne, narodowe,
religijne, spoeczne i kulturowe, ekonomiczne, technologiczne, militarne, prawne, polityczne /.
3. Zmiany na mapie politycznej wiata. Dekolonizacja. Upadek systemu socjalistycznego i jego
nastpstwa.
4. ONZ i system NZ - Karta NZ, organy i funkcjonowanie organizacji, rola Rady Bezpieczestwa ONZ w
utrzymaniu i przywracaniu pokoju midzynarodowego, przykady konfliktw midzynarodowych, w
rozwizywaniu ktrych uczestniczya RB, skuteczno dziaania RB w wypenianiu podstawowych jej
funkcji.
5. Organizacje midzynarodowe we wspczesnym wiecie. Geneza i istota organizacji
midzynarodowych. Systematyka organizacji midzynarodowych. Organizacja Narodw
Zjednoczonych i system NZ. Organizacje regionalne i grupowe. Integracja europejska. Zaoenia i
etapy realizacji koncepcji integracyjnych. Rozszerzenie UE. Traktat Lizboski.
6. Bezpieczestwo uczestnikw stosunkw midzynarodowych. Oglne rozumienie bezpieczestwa,
bezpieczestwo narodowe (pastwa), bezpieczestwo midzynarodowe. Czynniki ewolucji
bezpieczestwa. Poszerzanie pojcia bezpieczestwa. Bezpieczestwo w ujciu podmiotowym,
przedmiotowym i funkcjonalnym (procesualnym).
7. Spory i konflikty midzynarodowe pojcia, regulacja, sposoby i metody rozwizywania. patologia czy
trway element stosunkw midzynarodowych? Przyczyny, uwarunkowania i skutki kryzysw i
konfliktw midzynarodowych.
8. Midzynarodowa ochrona praw czowieka. Przykady amania praw czowieka.
9. Migracje midzynarodowe - problemy prawne i polityczne. Polityka pastw imigracyjnych i skutki
migracji. Uchodcy problemy prawne i humanitarne.
10. Fundamentalizm religijny i ekspansja islamu we wspczesnym wiecie. Charakterystyka wiata
islamskiego; islam jako doktryna religijna i koncepcja adu spoecznego; fundamentalizm jako rdo
ekstremizmu religijnego; islam i konflikty zbrojne; konflikt bliskowschodni; kontrowersje wok
polityki zagranicznej Iranu; Arabska Wiosna aspekty wewntrzne i midzynarodowe; Pastwo
Islamskie i samozwaczy kalifat na Bliskim Wschodzie.
11. Terroryzm jako nowa forma konfliktw w XXI wieku ?
12. Dyplomacja i konsulat. Definicja stosunkw dyplomatycznych i konsularnych - prawo legacji i
jego podmioty. Geneza i historyczny rozwj dyplomacji. Rodzaje dyplomacji wspczesnej. Cele,
metody i funkcje wspczesnej dyplomacji. Kodyfikacja prawa dyplomatycznego i
konsularnego.
13. Elementy protokou dyplomatycznego. Protok dyplomatyczny gwne zasady. Ceremonia
pastwowy i dyplomatyczny. Kurtuazja midzynarodowa
14. Rola wielkich mocarstw w ksztatowaniu stosunkw midzynarodowych.
Procesy globalizacyjne.
15. Aktywno pastw w stosunkach midzynarodowych. Pojcie i istota polityki zagranicznej - polityka
zagraniczna a polityka wewntrzna pastw. Uwarunkowania polityki zagranicznej pastw (wewntrzne-
zewntrzne, subiektywne - obiektywne). Cele rodki, metody i funkcje polityki zagranicznej.
Kategoria interesu i racji stanu w polityce zagranicznej wpyw racji stanu na polistrategie
midzynarodowe pastw.
 2

PODSTAWOWA LITERATURA
1. S. Biele (oprac.), Prawo w stosunkach midzynarodowych. Wybr dokumentw, Warszawa 2004,
2. Remigiusz Bierzanek, Janusz Symonides, Prawo midzynarodowe publiczne, Warszawa, rne
wydania,
3. Malcolm N. Shaw, Prawo midzynarodowe, Warszawa 2000
4. Stosunki midzynarodowe : geneza, struktura, funkcjonowanie, pod redakcj naukow
E. Haliaka, R. Kuniara, Warszawa 2006,
5. Z. Cesarz, E. Stadtmuller, Problemy polityczne wspczesnego wiata, Wrocaw 2002,
6. Stosunki midzynarodowe w XXI wieku, pod red. E. Haliaka, wyd. Scholar, Warszawa 2006,
7. Rocznik Strategiczny, W wa 1999/2000 I NASTPNE WYDANIA,
8. J. Symonides /red./ Organizacja Narodw Zjednoczonych : bilans i perspektywy,
Warszawa 2006,
9. G. Michaowska (red.), Integracja europejska. Instytucje. Polityka, Warszawa 2003,
10. S. Parzymies, R. Ziba (red.),Instucjonalizacja wielostronnej wsppracy midzynarodowej
w Europie, Warszawa 2004,
11. S. Parzymies, Stosunki midzynarodowe w Europie 1945 1999, Warszawa 1999
12. W. Dobrzycki, Stosunki midzynarodowe w Ameryce aciskiej. Historia i wspczesno, Wwa
2000,
13. M. F. Gawrycki, Regionalne koncepcje bezpieczestwa w Ameryce aciskiej, urawia Papers
Zeszyt 6
14. M. F. Gawrycki, Geopolityka w myli i praktyce Ameryki aciskiej, Warszawa 2007
15. Stosunki midzynarodowe w Afryce, pod red. J.J.Milewskiego i W. Lizaka, W wa 2002,
16. E Haliak, Stosunki midzynarodowe w regionie Azji i Pacyfiku, W-wa 1999
17. Akt Zaoycielski Unii Afrykaskiej, w: S. Biele (oprac.), Prawo w stosunkach
midzynarodowych. Wybr dokumentw, Warszawa 2004
18. W. Lizak, Unia Afrykaska, w: E. Haliak, R. Kuniar (red.), Prawo, instytucje i polityka w procesie
globalizacji, Warszawa 2003, s. 327-343
19. W. Lizak, Geneza konfliktw w Rwandzie i Burundi, Stosunki Midzynarodowe
2000, nr 1-2 (t.21), s. 53-69
20. D. Deska, Instytucjonalizacja regionalizmu afrykaskiego od OJA do Unii Afrykaskiej, w: J. J.
Milewski, W. Lizak (red.), Stosunki midzynarodowe w Afryce, Warszawa 2002, s. 70-95
21. Zarys dziejw Afryki i Azji. Historia konfliktw 1869 - 2000, Warszawa 2000,
rozdz.37, 40, 42
22. J. Kukuka, Historia wspczesnych stosunkw midzynarodowych 1945 2000,
Warszawa 2001, rozdz. XXXII i XXXVI.
23. W. Malendowski (red.), Spory i konflikty midzynarodowe. Aspekty prawne i polityczne, Wrocaw
1999; i nast. wydania,
24. Rocznik Strategiczny, W wa 1999/2000 I NASTPNE WYDANIA,
25. Pascal Boniface, Atlas wojen XX wieku, Warszawa 2001
26. W. M. Stankiewicz, Konflikt jako zjawisko integrujce i dezintegrujce oblicze wspczesnego wiata,
Olsztyn 2008
27. K. Kubiak, Wojny, konflikty zbrojne i punkty zapalne na wiecie, Warszawa 2007
28. I. Wyciechowska, Zasady i konsekwencje Ukadu z Schengen, w: S. Parzymies, R. Ziba (red.),
Instucjonalizacja wielostronnej wsppracy midzynarodowej w Europie, Warszawa 2004
29. I. Wyciechowska Uchodcy, /w:/ ONZ Bilans i perspektywy, pod red. naukow J. Symonidesa,
wyd. Scholar, Warszawa 2006
30. I. Wyciechowska Globalizacja a migracje midzynarodowe, /w:/ Stosunki midzynarodowe
w XXI wieku, pod red. E. Haliaka, wyd. Scholar, Warszawa 2006
31. J. Winiewski, K. od-Kunia, Mocarstwa wspczesnego wiata. Problem przywdztwa wiatowego,
Pozna 2008.
32. S. Biele Pastwa upade, [w:] J. Symonides (red.), Organizacja Narodw Zjednoczonych: bilans i
perspektywy, Warszawa 2006.
33. Karta NZ, [w:] S. Biele (opr.), Prawo w stosunkach midzynarodowych. Wybr dokumentw,
Warszawa 2004.
34. R. Kuniar, System Narodw Zjednoczonych, w:. Haliak, Kuniar (red.), op. cit., r. XV
35. J. Symonides (red.), Organizacja Narodw Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Warszawa 2006,
rozdziay Janusza Symonidesa, Ryszarda Ziby, Ireny Popiuk-Rysiskiej i Justyny Zajc, s. 20-126,
36. J. J. Peece, Prawa mniejszoci, Wydawnictwo Sic!, 2007
 3

37. J. Symonides , Powszechna Deklaracja Praw Czowieka, Pastwo i Prawo, rok LXIII, grudzie 2008,
zeszyt 12 (754), s 3 - 16.