1. Wymieni gwne przedsiwzicia eksploatacyjne? 11.

Omwi ocen niezawodnoci obiektw naprawialnych, wymieni

Rozpoznanie stanu technicznego obiektu ( identyfikacja zasobw funkcjonowania, wskaniki?
wykrywanie stanw przed awaryjnych) Obiekty naprawialne w procesie eksploatacji mog znajdowa si w dwch stanach:
- Konserwacja (spowalnianie procesw zuycia i starzenia) w stanie pracy i w stanie naprawy. Dla potrzeb wyznaczania miar niezawodnoci
- Regulacja ( przywracanie wymaganych parametrw pracy obiektu) obiektu naprawialnego zakada si jednak, e naprawa w peni odnawia obiekt, tzn.
- Obsuga (praca wykonana na obiekcie przywracajca zasb funkcjonowania) w peni odtwarza jego stan techniczny. Przyjcie zaoe odnonie penej odnowy
- Modernizacja (obiektu w celu poprawy osigw lub efektywnoci, procesu obiektu pozwala wykorzysta metody wypracowane przez teori odnowy.
eksploatacji w celu dopasowania momentw wykonywania przedsiwzi Przyjmujc, e T jest zmienn losow, reprezentujc czas pracy obiektu do
eksploatacyjnych do naturalnych potrzeb obiektu) uszkodzenia, to wwczas nastpujcy cig zmiennych losowych wyznacza strumie
2. Wymieni strategie eksploatacji i poda warunki ich stosowania? odnowy: T1, T2, T3, , Tn, ,
Gwne strategie eksploatacj to: Wyrazy tego cigu dotycz kolejno odpowiednich przedziaw czasu pracy do
1. strategia eksploatacji wedug ustalonego resursu dla caej populacji, uszkodzeni
2. strategia eksploatacji wedug resursu ustalonego dla danego obiektu, FUNKCJA ODNOWY
3. strategia eksploatacji wedug niezawodnoci,
4. strategia eksploatacji wedug stanu technicznego.
Strategia "wedug resursu" polega na:
rozmieszczeniu na osi czasu uytkowania oraz czasu kalendarzowego raz ustalonego
zestawuvobsug, napraw i odnw w caym procesie eksploatacji. Strategia
H(t)=E[N(t)]= k P(k)(t)= F (k) (t)
k=1 k=1
eksploatacji "wedug stanu" polega na:
- cigym lub dyskretnym ledzeniu stanu technicznego,
- analizie historii ycia obiektu i aktualnego stanu technicznego, gdzie: F(k)(t) to dystrybuanta czasu pracy obiektu do wystpienia k-tego
- prognozowaniu i wnioskowaniu o zachowaniu zdatnoci do nastpnej kontroli uszkodzenia (odnowy).
stanu, obsugi lub naprawy. GSTO ODNOWY
3. Poda wskaniki niezawodnoci obiektw nienaprawialnych?
-nieuszkadzalnoci, czyli zdolnoci do zachowania stanu zdatnoci
podczas wykonywania zadania;
- obsugiwalnoci, czyli podatnoci na obsug, napraw (odnow) Wskaniki procesu odnowy N(t):
gotowoci, czyli zdolnoci do terminowego rozpoczcia i realizacji H(t) funkcja odnowy warto oczekiwana liczby odnw w przedziale czasu [0, t]
zadania; h(t) gsto odnowy warto oczekiwana liczny odnw w przedziale czasu (t, t +
- bezpieczestwa, czyli zdolnoci przeciwdziaania skutkom DT)
uszkodze, powodujcym zagroenie bezpieczestwa; Wskaniki procesu uszkodze Nu(t)
Niezawodno -Jest to cecha oglna, ktra charakteryzuje poprawn prac i Hu(t) funkcja uszkodze warto oczekiwana liczby uszkodze w przedziale
gotowo elementu do wykonywania okrelonych zada w danych warunkach i czasu [0, t]
wymaganym czasie, hu(t) gsto uszkodze warto oczekiwana liczby uszkodze w przedziale
Nieuszkadzalno -Przez nieuszkadzalno rozumiana jest wasno obiektu, czasu (t, t + Dt)
charakteryzujc jego zdolno do zachowania stanu zdatnoci podczas 13. Poda sposb wyznaczania niezawodnoci urzdze poczonych szeregowo
wykonywania zadania. i rwnolegle?
Nieuszkadzalno obiektu jest okrelona przez prawdopodobiestwo Elementy mog by poczone midzy sob w systemie szeregowym, rwnolegym
R(t) = pr { t } R(t) nieuszkadzalno - czas pracy bez uszkodzenia lub mieszanym
t - zaoony (lub wymagany) czas pracy bez uszkodzenia Poczenie szeregowe: Nieuszkadzalno
Uszkadzalno - F(t) = Pr (T < t) n
5. Jakie parametry wyznaczaj rozkad normalny i jak wpywaj na jego
ksztat?
R1=R1R2Rn= R i Ri=Rn
i=1

Intensywno t)=(t)++(t)= i(t)

i=1

Poczenie rwnolege:

1R
6. Kiedy stosujemy rozkad wykadniczy do opisu procesu uszkodze obiektw
technicznych i

poda posta funkcyjn? n
Nieuszkadzalno Ri=1- )

i
f (t)= e t -f.gstoci
F(t)= e t -f. uszkadzalnoci
R(t)= e t f. niuszkadzalnoci i=1
t t Pt T t t |T t prawdopodobiestwo uszkodzenia w chwili t t
pod warunkiem e do chwili t obiekt si nie uszkodzi Rs=1-(1-R) n

1/ ET f. intensywnoci szkodze Poczenie mieszane

7. Wymieni rodzaje nadmiarw w konstrukcjach lotniczych?
Rodzaje nadmiarw:
-strukturalny
funkcjonalny
informacyjny
czasowy
wytrzymaociowy
parametryczny
8. Omwi pojcie trwaoci i od czego zaley?
Trwao - okres, w ktrym obiekt zachowuje swoje waciwoci uytkowe.
Okrelona jest dla normalnych, czyli zaoonych przy projektowaniu,
warunkw eksploatacji
Trwao obiektu wyznaczaj:
rozwizania techniczne i materiay zastosowane w konstrukcyji,
warunki eksploatacji determinujce zuycie i starzenie.
Wyrniamy trwao:
szacowan dla ustalonych wymaga bezpieczestwa i efektywnoci eksploatacji,
naturaln dla podstawowej konstrukcji obiektu.
Nadana konstrukcyjnie bezpieczna trwao jest to trwao stwierdzona w procesie
projektowania i wdraania do eksploatacji pomniejszona o zapas bezpieczestwa
uwzgldniajcy: - niejednorodno materiaw; - bdy technologiczne; - bdy 8) remontu biecego. 9) obsugi biecej. 10) likwidacji. 11) transportu.
obsugi diagnostyczno - konserwacyjnej; - przekroczenia eksploatacyjne
(przecienia rnej natury); - nieprzewidziany destrukcyjny wpyw otoczenia; - i
inne zakcenia w cyklu ycia SP.
9. Jakie funkcjonalnoci zawiera system wsparcia procesu eksploatacji techniki
lotniczej SAMANTA?
system umoliwia uzyskanie danych ewidencyjno-eksploatacyjnych SP, zespow
SP i zabudowanych w nich elementw,ocen stanu realizacji dokumentw o
charakterze nakazowym, takie jak biuletyny techniczne, telegramy, rozkazy i
zarzdzenia, ledzenie i ocena skutecznoci zastosowanej profilaktyki
kompleksow ocen niezawodnoci i bezpieczestwa SP za dowolny przedzia
czasu, obejmujc:bezpieczestwo ,naprawialno, obsugiwalno
nieuszkadzalno , gotowo techniczn,intensywno uytkowania,trwao gdzie: n (t, t+t) liczba uszkodze w przedziale czasu t,
W systemie zbiera si i gromadzi szczegow informacj o przebiegu procesu
eksploatacji kadego egzemplarza sp, jego zespou i agregatw, tworzc ich
histori ycia. dane o remontach sp, zespoach, dane o obsugach,data produkcji
data ewidencji w systemie, pena ciga info o przebiegu procesu eksploatacji:
10. Wymieni funkcjonalnoci systemu oceny bezpieczestwa lotw TURAWA?
Przeznaczeniem systemu jest utrzymanie wysokiego bezpieczestwa lotw SP SZ
RP. System ten zawiera: dane o locie ( data i miejsce, czas startu i lotu, warunki
atmosferyczne, identyfikacje czonkw zaogi, rodzaj lotu/wiczenia, identyfikacje
Sp); dane o eksploatacji SP (dane eksp. SP, resurs, wymiana zuytych elementw,
uszkodzenia, wykonanie obsug); dane o zdarzeniach lotniczych ( identyfikacja
zdarzenia, dane o zaodze, okolicznoci i przebieg zdarzenia, ekspertyzy komisji,
przyczyny zdarze); dane o personelu latajcym ( dane osobowe, przebieg suby
wojskowej, wyksztacenie oglne i lotnicze, nalot, stan zdrowia, urlopy); informacje
o profilaktyce( przyczyny wprowadzenia, rodzaj i numer dokumentu, adresat
zlecenia, stan realizacji)
Rs=R1R2
17. Jaki jest zwizek uszkadzalnoci, nieuszkadzalnoci i intensywnoci
uszkodze?
Uszkadzalno, nieuszkadzalno i intensywnoci uszkodze to podstawowe
wskaniki (charakterystyki) niezawodnoci elementu/konstrukcji.
F(t) Uszkadzalno (zawodno)- jest skumulowanym prawdopodobiestwem
wystpienia uszkodzenia, rwnym liczbie sztuk uszkodzonych odniesionej do
populacji pocztkowej.
R(t) Nieuszkadzalno (niezawodno)- jest to wasno obiektu,
charakteryzujca jego zdolno do zachowania stanu zdatnoci podczas
wykonywania zadania.
(t) Intensywno uszkodze- wyraa prawdopodobiestwo wystpienia
uszkodzenia w cigu jednostki czasu pracy w okrelonych warunkach
18. Wymieni stany eksploatacyjne obiektu technicznego i omwi miar
gotowoci.
Stan eksploatacyjny obiektu technicznego okrela to, co aktualnie dzieje si z
nim podczas eksploatacji. Wyrnia si nastpujce podstawowe stany
eksploatacyjne:
1) uytkowania aktywnego. 2) przechowywania. 3) konserwacji dugoterminowej.
4) konserwacji staej. 5) przekazania. 6) remontu gwnego. 7) remontu redniego,
W ramach tego zbioru mona wyrni dwa podzbiory:
I - stany od 1 do 5 dotycz uytkowania (aktywnego i pasywnego),
II - stany od 6 do 11 dotycz obsugiwania.
Najwaniejsz miar niezawodnoci (gotowoci) jest prawdopodobiestwo
bezusterkowej pracy w przyjtych warunkach eksploatacji (uytkowania i
obsugiwania) i w danym okresie uytkowania.
19. Co to jest parametr strumienia uszkodze?
Parametr strumienia uszkodze (t)
Parametr strumienia uszkodze (t) mona oszacowa na podstawie
danych eksploatacyjnych, korzystajc ze wzoru
(t) =n(t,t+ t)/Nx t
t - dugo przedziau czasu na jaki podzielono okres obserwacji,
N liczba badanych obiektw.
21. Wymieni rnic oceny niezawodnoci obiektw naprawialnych i
nienaprawialnych?
Podzia wyrobw (obiektw)
Podzia wyrobw ze wzgldu na moliwoci usuwania uszkodze
- wyroby naprawialne (odnawialne),
- wyroby nienaprawialne (nieodnawialne).
Wyroby naprawialne:
- z pomijalnym, krtkim czasem naprawy (odnowy),
- z istotnym czasem naprawy, czas naprawy musi by uwzgldniony w ocenie
niezawodnoci tego wyrobu.
Wyroby (obiekty) z istotnym czasem naprawy mona ocenia poprzez :
- stosunek redniego czasu trwania naprawy (odnowy)
do redniego czasu midzy uszkodzeniami,
- wielko strat ponoszonych przez uytkownika w czasie trwania naprawy
(odnowy).
1. Obiekty z pomijalnym czasem odnowy:
redni czas pracy do uszkodze(w okrelonym czasie T) MTTF Mean Time to
Failure
gdzie: m liczba uszkodze w czasie T,
ti - i - to czas do uszkodzenia
2. Obiekty z istotnym czasem odnowy:
Wspczynnik gotowoci technicznej (dyspozycyjnoci)
gdzie: MRT redni czas napraw Mean Repair Time
k prawdopodobiestwo, e w danej chwili t wyrb (obiekt) bdzie
zdatny do pracy,
ti i ty czas do uszkodzenia, czyli zmienna losowa t
MTBF - redni czas midzyawaryjny
Obiekty nienaprawialne:
R (T) niezawodno jako prawdopodobiestwo
m liczba poprawnie pracujcych wyrobw czasie T,
n liczba wyrobw, ktre rozpoczy prac w momencie t = 0
Z (T) wskanik uszkodze
m liczba poprawnie pracujcych wyrobw czasie T,
n liczba wyrobw, ktre rozpoczy prac w momencie t = 0
22. Jakie moduy (podsystemy) zawiera system wsparcia procesu eksploatacji
techniki lotniczej?
Wersja krtka:
System Informatyczny SAMANTA wersja Online to zbir moduw wsparcia
eksploatacji Statkw Powietrznych (SP) bdcych na wyposaeniu Polskich Si
Zbrojnych.
Moduy SI SAMANTA
Statki Powietrzne (samoloty i migowce) Bezzaogowe Statki Powietrzne
Tribologia Obrona Przeciw Lotnicza
Wymiana danych SI SAMANTA z SI TURAWA - w trakcie opracowania
Metrologia:
o Aparatura Kontrolno Pomiarowa
o Przyrzdy
o Ruchome Warsztaty Obsugowo Remontowe i kontenery specjalistyczne
o Sprzt Naziemnej Obsugi Statkw Powietrznych
o Wyposaenie Wysokociowo Ratunkowe
23. Jakie metody diagnostyczne wykorzystujemy w badaniach nieniszczcych?
Badania nieniszczce struktury samolotu wykonywane s przy uyciu nastpujcych
metod:
Penetracyjna (PT),
Magnetyczno-proszkowa (MT),
Prdw wirowych (ET),
Ultradwikowa (UT),
Radiograficzna (RT),
Wizualna (VT),
Szczelnoci (LT),
Do najczciej stosowanych nale badania wizyjne, drganiowe, ultradwikowe,
termograficzne, elektromagnetyczne (w tym najbardziej popularne wiroprdowe i
magnetyczno proszkowe),radiograficzne, bazujce na technologii laserowej oraz
badania emisji akustycznej.
24.Omwi ryzyko zagroenia wypadkiem w operacjach lotniczych
Kada operacja lotnicza niesie ze sob ryzyko wystpienia zdarzenia/wypadku.
Operacja lotnicza to zoony proces, ktry rozpoczyna si i koczy na ziemi.
Wystpienie wypadku niesie ze sob straty ekonomiczne i materialne, a nawet
skutkowa moe utrat ycia. Do czynnoci wpywajcych na zmniejszenie ryzyka
wystpienia wypadku nale:
- Dziaanie wedug ustalonego schematu (instrukcje, checklisty)
- Odpowiednie rozoenie obowizkw
- Rzetelne wykonywanie pracy (przegldy, obsuga, zachowanie BHP, eksploatacja
itd.)
- Asertywne zachowanie
- Znajomo swojego zakresu odpowiedzialnoci
- Znajomo zasady dziaania urzdze i narzdzi w miejscu pracy
- Porzdek i czysto w miejscu pracy (zapobieganie FOD)
- Przestrzeganie czasu pracy
- Przestrzeganie czasw i ogranicze eksploatacyjnych (czasy pracy urzdze oraz
utrzymanie ich pracy w dopuszczalnych parametrach)
- Umiejtno komunikacji i wsppracy w zaogach/zespoach wieloosobowych