Centtralna Komisja Egzaminacyyjna

Arkkusz zawiera innformacje praawnie chronionne do momen

ntu rozpoczciia egzaminu.
Ukad graficzny CKE 2011

UZUPEN
NIA UCZE

miejssce
KOD UC
CZNIA PESEL
L na nakklejk
z kod
dem

EGZ
ZAMIN UZUPE
NIA ZESP
P
W KLA
ASIE TRZE
ECIEJ GIM
MNAZJUM
M NADZ
ZORUJCYY
CZ
Z MAT
TEMATYCCZNO-PRZZYRODNIICZA
dyssleksja
PRZED
DMIOTY PRZYRO
ODNICZE
E
Instrrukcja dla ucznia
1. Spprawd, czyy zestaw zadda zawieraa 14 stron (zzadania 12 24).
Ew wentualny brak
b stron luub inne usteerki zgo nauczycielow
n wi.
2. Na
N tej stroniee wpisz swj kod, num mer PESEL i naklej nakllejk z kodeem.
3. Na
N karcie oddpowiedzi wpisz
w swj kod i num mer PESEL, wypenij matryc
m
znnakw oraz naklej nakllejk z kodeem. KWIE
ECIE 20013
4. Czzytaj uwanie wszysttkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z
z poleceniam
p mi.
5. Rozwizania zada zapisuj dugopisem lub pirrem z czzarnym
tuuszem/atram
mentem. Niee uywaj korektora.
6. W arkuszu znajduj
z si rne typpy zada. Ich rozwizzania zaznaczaj na
kaarcie odpow
wiedzi w nasstpujcy spposb:
wybierz jedn z podanyych odpow wiedzi i zamaluj kratk
z odpow
wiadajc jejj liter, np. gdy wybrae odpowieed A:
Czzas pracy:
60
6 minut

wybierz waciw odpowied i zamaluuj kratk z odpowieddnimi

literami, np. gdy wyybrae odpoowied FP lub
l NT:

luub

do infoormacji oznnaczonych waciw liter dob bierz inform macje

l liter i zamaluj oddpowiedni kratk, npp. gdy
oznaczoone liczb lub
wybraee liter B i liczb
l 1 lubb litery NB:

l
lub

7. S
Staraj si niie popenia bdw przy zaznaczzaniu odpowwiedzi, ale jeli si
pomylisz, bdne zaznacczenie otoczz kkiem i zaznacz inn
n odpowieed, np.

8. R
Rozwizujcc zadania, moesz wykorzysta
w miejsce opatrzone
o n
napisem
B
Brudnopis. Zapisy w brudnopisie
b nie bd spprawdzane i oceniane.

Powodzenia
P a!

GM-P1-132
G 2
Zadanie 1. (02)
Od padziernika do marca futro gronostaja ma biay kolor, jedynie kocwka ogona jest
czarna.
Pewien naukowiec przeprowadzi dowiadczenie z oswojonym drapienym jastrzbiem.
Do dowiadczenia przygotowa poruszajce si modele rnie ubarwionych gronostajw:
cakowicie biaych oraz z czarn plam umiejscowion w rnych czciach ciaa. W terenie
wypuszcza wielokrotnie poszczeglne modele gronostajw (tyle samo razy w takim samym
czasie) i liczy, ile atakw jastrzbia na ofiar koczyo si jej zapaniem. Wyniki
dowiadczenia zilustrowa diagramem.

liczba zapanych
modeli gronostajw

Poniej sformuowano trzy problemy badawcze:

I Czy rodzaj ubarwienia gronostaja ma wpyw na liczb skutecznych atakw jastrzbia?
II Wpyw rozmieszczenia plam na futrze gronostaja na prawdopodobiestwo upolowania go
przez jastrzbia.
III Dlaczego futro gronostaja nie jest cakowicie biae o kadej porze roku?

1.1. Ktre sformuowania mog by problemami badawczymi dowiadczenia

przeprowadzonego przez tego naukowca? Wybierz odpowied spord podanych.

A. Tylko I. B. I i II. C. II i III. D. Tylko III.

1.2. Ktry wniosek mona sformuowa na podstawie uzyskanych wynikw? Wybierz

odpowied spord podanych.

A. Biae futro bez plam maskuje gronostaja najlepiej.

B. Jastrzbie najczciej atakuj gronostaje z czarn plam na gowie.
C. Czarna plama na grzbiecie gronostaja skutecznie chroni go przed atakami jastrzbia.
D. Najwiksze szanse na uniknicie upolowania maj gronostaje z czarn plam na ogonie.

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 2 z 14
Zadanie 2. (01)
Na schemacie przedstawiono wybrane zalenoci pokarmowe w biocenozie pola kapusty.
Literami A, B, C oznaczono wybrane populacje.

C
B

Na podstawie schematu oce prawdziwo zda. Wybierz P, jeli informacja jest

prawdziwa, lub F jeli jest faszywa.

Populacja A konkuruje o pokarm z populacj C. P F

Zmniejszenie liczebnoci populacji B wpynie na liczebno populacji C. P F

Zadanie 3. (01)
Krew czowieka skada si z osocza, krwinek czerwonych i biaych oraz pytek krwi. Kady
skadnik krwi peni waciw dla niego funkcj.

Ktre elementy krwi transportuj tlen do wszystkich komrek ciaa? Wybierz

odpowied A albo B i jej uzasadnienie 1. albo 2.

A. Krwinki biae, 1. zawieraj hemoglobin.

poniewa
B. Krwinki czerwone, 2. maj zdolno poruszania si.

Zadanie 4. (01)
Aksolotl meksykaski jest spotykany w naturze tylko w dwch wysokogrskich jeziorach
Meksyku. Ma pokryte luzem, masywne ciao oraz 2 pary koczyn. Za du gow znajduj
si 3 pary zewntrznych pierzastych skrzeli. Ogon jest dugi, bocznie spaszczony. Na
grzbiecie znajduje si grzebie. Aksolotl jest drapieny, ywi si maymi rybami
i bezkrgowcami.

Wska gromad krgowcw, do ktrej zaliczany jest aksolotl. Wybierz odpowied

spord podanych.

A. Ryby. B. Pazy. C. Gady. D. Ssaki.

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 3 z 14
Zadanie 5. (01)
Poniej zamieszczono fragment ulotki z informacjami o paracetamolu.

Opis dziaania
Lek o dziaaniu przeciwblowym i przeciwgorczkowym [...]. Nie uszkadza bony luzowej
odka, nie hamuje krzepnicia krwi. Nie wolno podawa tego leku niemowltom poniej 3.
miesica ycia. Przeciwwskazaniem do jego stosowania jest rwnie cika niewydolno
wtroby i nerek.

Po przeczytaniu fragmentu ulotki oce prawdziwo stwierdze przedstawionych

w tabeli. Wybierz P, jeli informacja jest prawdziwa, lub F jeli jest faszywa.

Lek ten mona zay po zabiegu usunicia zba. P F

Lek mog zaywa osoby z chorob wrzodow odka. P F

Zadanie 6. (01)
Roliny s w rny sposb przystosowane do zapylania. Na Kubie ronie pncze zapylane
przez nietoperze ywice si jego nektarem kwiatowym. Cz rolin wytwarza nad kwiatami
wklse licie, odbijajce fale dwikowe wysyane przez te zwierzta. Kwiaty rolin
z wklsymi limi s dwukrotnie czciej odwiedzane przez nietoperze, ni kwiaty rolin
pozbawionych takich lici. Niestety, licie wklse mniej efektywnie przeprowadzaj proces
fotosyntezy.
http://news.sciencemag.org/sciencenow/2011/07/how-to-invite-bats-for-dinner.html

Ktre dokoczenia zdania mona wybra, aby otrzyma informacje prawdziwe?

Wybierz odpowied spord podanych.

I efektem dziaania doboru naturalnego.

Obecno wklsych lici jest II przystosowaniem do efektywnej fotosyntezy.
III adaptacj do zapylania przez nietoperze.

A. Tylko I. B. I i II. C. Tylko II. D. I i III.

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 4 z 14
Zadanie 7. (01)
Na rysunku przedstawiono fragment ukadu okresowego pierwiastkw.

liczba atomowa symbol pierwiastka

11Na
Sd nazwa pierwiastka
1 18
1H
23 2He
masa atomowa, u
1 Wodr Hel
1 2 13 14 15 16 17 4
3Li 4Be 5B 6C 7N 8O 9F 10Ne
2 Lit Beryl Bor Wgiel Azot Tlen Fluor Neon
7 9 11 12 14 16 19 20
11Na 12Mg 13Al 14Si 15P 16S 17Cl 18Ar
3 Sd Magnez Glin Krzem Fosfor Siarka Chlor Argon
23 24 27 28 31 32 35,5 40
19K 20Ca 31Ga 32Ge 33As 34Se 35Br 36Kr
4 Potas Wap Gal German Arsen Selen Brom Krypton
39 40 70 73 75 79 80 84
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa, 2004.

Wybierz zestaw, w ktrym wymieniono atomy majce tak sam liczb elektronw na
ostatniej (zewntrznej) powoce elektronowej.

A. Na, Mg, Al B. H, He, Li C. Be, B, C D. Be, Mg, Ca

Zadanie 8. (01)
Uczniowie obserwowali przebieg dowiadczenia, w ktrym do kolby z wrzc wod
wprowadzono poncy magnez nad powierzchni cieczy. Dowiadczenie zilustrowali
rysunkiem.

palcy si magnez biay proszek

wrzca woda

W czasie dowiadczenia jeden z uczniw sporzdzi notatk, w ktrej zawar zarwno

obserwacje, jak i wnioski.
1. Magnez pali si jasnym, olepiajcym pomieniem.
2. Zachodzi reakcja wymiany pomidzy magnezem i par wodn.
3. Na yeczce do spala powstaje biay proszek.
4. Produktami reakcji s tlenek magnezu i wodr.
Ktre zdania z notatki sporzdzonej przez ucznia s obserwacjami z przeprowadzonego
dowiadczenia? Wybierz odpowied spord podanych.

A. 1. i 3. B. 1. i 2. C. 2. i 4. D. 3. i 4.

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 5 z 14
Zadanie 9. (01)
W tabeli podano rodzaje mieszanin oraz wybrane sposoby ich rozdzielania.

Rodzaj Metoda rozdzielania mieszaniny

mieszaniny
1. zlewanie cieczy znad osadu
A. jednorodna
2. sczenie przez sczek bibuowy
B. niejednorodna
3. odparowanie i skroplenie rozpuszczalnika

Jaki rodzaj mieszaniny otrzymano po cakowitym rozpuszczeniu soli kuchennej w wodzie?

Ktr metod naley zastosowa do rozdzielenia tej mieszaniny na skadniki?

Wybierz rodzaj mieszaniny A albo B i sposb jej rozdzielenia na skadniki 1., 2. albo 3.

A. 1.
Powstaa mieszanina jest i mona j rozdzieli na skadniki metod 2.
B. 3.

Zadanie 10. (01)

W celu odrnienia kwasu oleinowego od stopionego kwasu palmitynowego wykonano
dowiadczenie, ktrego przebieg przedstawiono na schemacie.

wybrany odczynnik

probwka I probwka II

kwas stopiony kwas

oleinowy palmitynowy

W probwce I wybrany odczynnik zmieni zabarwienie.

Ktr substancj zastosowano jako odczynnik do wykonania dowiadczenia? Wybierz

odpowied spord podanych.

A. Roztwr kwasu siarkowego(VI) H2SO4

B. Roztwr wodorotlenku sodu NaOH
C. Roztwr bromu w wodzie Br2(aq)
D. Roztwr wodorotlenku wapnia Ca(OH)2

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 6 z 14
Zadanie 11. (01)
Woda gazowana zawiera rozpuszczony w niej tlenek wgla(IV). W tabeli przedstawiono dane
dotyczce zalenoci rozpuszczalnoci tlenku wgla(IV) w wodzie od temperatury.

Rozpuszczalno CO2
Temperatura w C
w g na 100 g H2O
0 0,335
20 0,167
40 0,097
60 0,058
80 0,027
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.

Oce prawdziwo podanych stwierdze. Wybierz P, jeli stwierdzenie jest prawdziwe,

lub F jeli jest faszywe.

W wyniku rozpuszczenia 0,167 g tlenku wgla(IV) w 100 g wody P F

w temperaturze 20 C powstaje roztwr nasycony.
Rozpuszczalno tlenku wgla(IV) ronie wraz ze wzrostem temperatury. P F

Zadanie 12. (02)

Poniej przedstawiono wzory czterech wglowodorw.

I CH 3 C C CH 3 II CH 3 CH 2 CH 3
III CH 3 CH 2 CH 2 CH 3 IV CH 2 = CH CH 3

Oce prawdziwo podanych zda. Wybierz P, jeli zdanie jest prawdziwe, lub F jeli
jest faszywe.

Wglowodory II i III nale do szeregu homologicznego

P F
alkanw.
12.1.
Wglowodr I naley do szeregu homologicznego o wzorze
P F
oglnym CnH2n.
Wglowodr IV odbarwia wod bromow. P F
12.2.
Wglowodory I, II, III i IV mog ulega reakcji spalania
P F
cakowitego.

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 7 z 14
Zadanie 13. (01)
Na wykresie przedstawiono zaleno prdkoci od czasu w ruchu pewnego ciaa.

v m
s
10

0
t (s)
0 5 10 15 20 25 30 35 40

Oce prawdziwo podanych zda. Wybierz P, jeli zdanie jest prawdziwe, lub F jeli
jest faszywe.

Ciao w cigu pierwszych 5 s poruszao si z przyspieszeniem 2 m2 . P F

s
Midzy 5 a 25 sekund ruchu ciao poruszao si ruchem jednostajnym. P F

Zadanie 14. (01)

Zbudowano obwd elektryczny wedug poniszego schematu i odczytano wskazania
miernikw: U = 4 V, I = 0,2 A.

Oce prawdziwo podanych zda. Wybierz P, jeli zdanie jest prawdziwe, lub F jeli
jest faszywe.

Moc wydzielona na oporniku jest rwna 20 W. P F

Opr elektryczny opornika jest rwny 20 . P F

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 8 z 14
Zadanie 15. (01)
Jacek zestawi czynnoci (przyczyny) zwizane z wytwarzaniem dwiku przez strun gitary
i zmiany (skutki) wywoane przez kad z tych czynnoci.
Przyczyna Skutek
I mocniejsze szarpnicie struny wzrost gonoci dwiku
zwikszenie czstotliwoci drga
II mocniejsze nacignicie struny
powietrza w pudle rezonansowym gitary
zwikszenie dugoci drgajcej czci
III obnienie wysokoci dwiku
struny
zmniejszenie dugoci drgajcej czci
IV zmniejszenie czstotliwoci dwiku
struny

W ktrym wierszu tabeli Jacek niepoprawnie zestawi przyczyn z moliwym skutkiem

wywoanym przez ni? Wybierz odpowied spord podanych.

A. I B. II C. III D. IV

Zadanie 16. (01)

Promieniowanie X to niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne charakteryzujce si
du przenikalnoci.

Dokocz zdanie tak, aby otrzyma zdanie prawdziwe.

Promieniowanie X stosuje si w

A. nawigacji (np. GPS).

B. pilotach do sprztu RTV.
C. lampach do opalania.
D. medycynie do przewietle.

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 9 z 14
Zadanie 17. (02)
Na lekcji fizyki uczniowie obserwowali ruch wahadowy kulki zawieszonej na nitce.

I III

II
17.1. Oce prawdziwo informacji. Wybierz P, jeli zdanie jest prawdziwe, lub F jeli
jest faszywe.

Podczas ruchu kulki z pooenia III do pooenia II prdko kulki ronie. P F

Jeli przyjmiemy, e w pooeniu II energia potencjalna kulki jest rwna 0, to

P F
w pooeniu I kulka ma energi kinetyczn wiksz od energii potencjalnej.

17.2. Kulka w cigu 30 sekund przebya 40 razy drog od pooenia I do III i z powrotem do
pooenia I.

Ile czasu zajo kulce jednokrotne przebycie drogi od pooenia I do III

i z powrotem?

3 4 3 8
A. s B. s C. s D. s
4 3 8 3

Zadanie 18. (01)

W tabeli podano czynnoci, ktre wykona Marek, eby ustali, z jakiego metalu wykonano
pytk w ksztacie prostopadocianu. Chopiec dysponowa jedynie wag i linijk.
Numer czynnoci Opis czynnoci
1 Obliczenie gstoci metalu.
2 Zmierzenie dugoci krawdzi pytki.
3 Odczytanie nazwy metalu z tabeli gstoci substancji.
4 Obliczenie objtoci pytki.
5 Zwaenie pytki.

W ktrym zestawie kolejno czynnoci wykonanych przez Marka podano waciwie?

Wybierz odpowied spord podanych.

A. 2, 4, 1, 3, 5
B. 5, 2, 4, 1, 3
C. 2, 4, 3, 5, 1
D. 5, 4, 2, 1, 3
PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 10 z 14
Zadanie 19. (02)
Maciek mieszka w Warszawie (21E). Dnia 24 czerwca o godzinie 14.00 czasu sonecznego
Maciek telefonuje do kolegi, ktry mieszka w Australii, w miejscowoci Karumba (141E).

Uzupenij ponisze zdania tak, aby otrzyma zdania prawdziwe.

19.1. W Karumbie jest godzina A / B czasu sonecznego dnia C / D.

A. 22.00 B. 1.00 C. 24 czerwca D. 25 czerwca

19.2. Dnia 24 czerwca w Karumbie trwa astronomiczna A / B i dzie jest C / D od nocy.

A. jesie B. zima C. duszy D. krtszy

Zadanie 20. (01)

Na mapie przedstawiono formy uytkowania ziemi w Australii.

Kierunek rozwoju australijskiego rolnictwa determinuj warunki naturalne tego kraju.

Dokocz zdanie. Wybierz A albo B i uzasadnienie 1. albo 2.

Uprawy koncentruj si gwnie na

poudniowym
A. poniewa niezbdn ilo opadw 1. z wntrza kontynentu.
wschodzie kraju,
zapewnia ciepe powietrze
pnocnym
B. napywajce 2. znad oceanu.
zachodzie kraju,

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 11 z 14
Zadanie 21. (01)
Na mapie przedstawio
p ono podzia administraccyjny Polsk
ki.

Dokocz zdanie
z tak, aby otrzym
ma zdaniee prawdziw
we.
Ze Sowacjj granicz midzy innnymi wojew
wdztwa:
A. maopoolskie i podkkarpackie.
B. opolskiie i witokrrzyskie.
C. lubelskkie i dolnollskie.
D. lskie i lubuskie.

Zadanie 22. (01)

Na wykressie przedstaawiono wielko produukcji energii elektryczznej (w gigaawatogodziinach,
GWh) pochhodzcej z odnawialnyych rde energii
e w Po
olsce w latacch 200520009.

GWh 5000
5

4
4000

3
3000

2
2000

1
1000

0
2005
2 2006 2007 2008 2009
wodda wiiatr biomasa
b biogaz

N podstawie: Energia
Na E ze r
de odnawialnych w 2009 r., Warszawaa 2010.

PRZENIE
E ROZWI
ZANIA NA KART ODPOWIE
O EDZI!

Strona 12 z 14
Oce prawdziwo podanych stwierdze. Wybierz P, jeli stwierdzenie jest prawdziwe,
lub F jeli jest faszywe.

W latach 20052009 najbardziej wzrosa produkcja energii elektrycznej

P F
w elektrowniach wykorzystujcych wiatr i biomas.
W latach 20082009 elektrownie wodne wytworzyy najwicej energii
elektrycznej spord wszystkich typw elektrowni wykorzystujcych rda P F
odnawialne.

Zadanie 23. (01)

W tabeli podano nazwy pasm grskich i gwnych rzek, ktre znajduj si m.in. na terenie
trzech krajw ssiadujcych z Polsk, oznaczonych w tabeli numerami 13.

Kraj Najwysze pasmo grskie Rzeki gwne przepywajce przez kraj

1. Karpaty Dniepr, Dniestr
2. Alpy Dunaj, aba, Ren
3. Sudety aba, Wetawa

Dokocz zdanie tak, aby otrzyma zdanie prawdziwe.

Kraje, na terenie ktrych znajduj si pasma grskie i rzeki wymienione w tabeli, to kolejno
od 1. do 3.:

A. 1. Czechy, 2. Sowacja, 3. Rosja.

B. 1. Sowacja, 2. Niemcy, 3. Ukraina.
C. 1. Ukraina, 2. Niemcy, 3. Czechy.
D. 1. Sowacja, 2. Ukraina, 3. Biaoru.

Zadanie 24. (01)

Ktra z podanych cech rodowiska przyrodniczego jest wsplna dla krajw
skandynawskich Danii, Szwecji i Norwegii? Wybierz odpowied spord podanych.

A. Sabo rozwinita linia brzegowa.

B. Wystpowanie lodowcw grskich.
C. May udzia lasw w oglnej powierzchni krajw.
D. Formy rzeby powstae w wyniku dziaania ldolodu.

PRZENIE ROZWIZANIA NA KART ODPOWIEDZI!

Strona 13 z 14
 Brudnopis

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Strona 14 z 14