You are on page 1of 52

C--1 3 ^ O -B -E R .

H A R D

CZOWIEK
W SP C ZESN Y
Nr Q
< 2 3 ^1 Z .
Sem Duchown#
Pienino

W I T Y J Z E F
A
CZOWIEK WSPCZESNY

BIBLIOTEKA SVD y
O. Bernard od Maki Boej
Kcrmeita Bosy

WITY JOZEF
A
CZOWIEK WSPCZESNY
Z PRZEDMOW
JAN DOBRACZYSKIEGO

Kazania wygoszone w Kolegiacie


Kaliskiej w 150 rocznic koronacji
cudownego obrazu w. J z e f a .

1 9 4 8
Wydawnictwo O O . Karmelitw Bosych Krakw, Rakowicka 1t
F r. J o s e p h a V irg in e C a rm eli, p ro y in c ia lis O. C. D. I
V a rs a v ia e 27/1. 1948.

PRZED M O W A

Zanim waciwy temat porusz, kilka sw pro


L . 969/48
domo sua. Pracujc przed kilku laty po raz pierwszy
PO ZW A LA M Y D RU K O W A
a tak si uoyo, e do tego tematu powraca musiaem
K U R IA K S I C O -M E T R O P O L IT A L N A
kilkakrotnie nad dramatem o B. Jolancie, ksinej
K R A K W , 14 lu te g o 1948 r. kaliskiej, musiaem si starym Kaliszem, tym najstar
szym, jeszcze przez Ptolomeusza wymienionym grodzie
f STANISLAUS polskim, mocno zainteresowa. Nie byem tu, a przecie
v ic -g en .
jako pisarz dbajcy o atmosfer miejsca dramatu m u
Ks. Stefan Mazanek siaem zada sobie trud odtworzenia w wyobrani w y
kanclerz gldu miasta. Jest bowiem w historii B. Jolanty i jej
ma Bolesawa, zwanego pod koniec ycia Pobonym,
co, co si moe wytumaczy tylko atmosfer Kalisza.
Niewtpliwie, silniejsze w historii dwojga wadcw byy
powielmy epoki, tej najpikniejszej z epok wiata, fran
ciszkaskiego redniowiecza. Bo one kazay maej ksi
nej stworzy z polskiego zamku oaz chrzecijaskiego
miosierdzia, za z miasta oaz chrzecijaskiego ycia.
To one kazay temu ktliwemu Piasiowiczowi nie
o wasne krzywdy, nie o ze dziay, nie o jakie tam
grdki czy wsie prawowa si z brami ale o wielki
O kadk p ro je k to w a a
mira Polskiego Krlestwa krwawi si pod Ldem czy
JA D W IG A A D O L IN S K A Santokiem. Jolanta bya krlewn obcej krwi, z dalekiej
puszty, Bolesaw by maym ksitkiem, ktremu z wiel
kiej schedy dziada zosta tylko Kalisz z przy leg ociami.
M-17127 D r u k a rn ia ,,P o w c i g liw o i P r a c a K ra k w 68.3

5
Oboje nie robili wraenia wielkich mw stanu i jako nych i szukajcych. Cuda bowiem aski nie obywaj si
cisi, nieznani, z jednego tylko synni, e si miosiernie nigdy prawie bez jakiego udziau si naturalnych.
odnosili do ydw kaliskich przeszli do potomnoci. Kady cud dokonuje si jako niemiao na ostatnim a
K to jednak szuka wzw historycznych i wpyww, pograniczu dziaania waciwoci przyrodzonych. W y
ktre na ludzi historii wywierali ich najblisi, ten musi stpuje dopiero wtedy, gdy one dziaa przestaj.
spostrzec, e wielkie dzieo jednoczenia krlestwa podej
K iedy si zastanawiaem ostatnio nad tym , co mogo
mowane niemiao przez H enryka Brodacza i Lesz
by treci tego wpywu Kalisza na swoich wadcw,
kw mocno przez Przemysawa, wreszcie prawie, e
kiedy dowiedziaem si po raz pierwszy o majcym by
osignite przez okietka, wywodzi si z roje i pragnie
obchodzonym jubileuszu 150-lecia koronacji cudownego
kaliskiej pary wadcw. To oni: ten niespokojny duch
obrazu w. Jzefa w Kolegiacie tutejszej, kiedy wreszcie
Bolesaw, potem pod wpywem ony zasugujcy na
zobaczyem w obraz cudowny i przeczytaem jego i K o
miano pobonego, ta ksina siostra w. Kunegundy kra
legiaty histori, miaem uczucie, e jestem na tropie
kowskiej i czcigodnej Anny, ksinej Slawoskiej, sama
czego, co czuem, ale czego poprzednio wyrazi nie
bogosawiona, a przez Kalisz ukochana, odkrywczym
mogem.
relikw ij w. Stanisawa to oni wychowawcy Przem y
sawa, rodzice ony i najwierniejszej towarzyszki nie S rda aski niby rda wodne zasypane pia
doli okietka, byli twrcami koncepcji zjednoczenia K r skiem czy gruzem, ktre jednak wci si sczc zbie
lestwa. Tu, w Kaliszu, musieli roi i myle, tu musieli raj si, a wreszcie wydobywaj si na zewntrz. Nie-
si modli. B yli bowiem ludmi redniowiecza, tote wie wtpliwie, w maym, starym Kaliszu nie brako tych
dzieli czego w aden sposb nie moe zobaczy prze rde. Bolesaw i Jolanta budowali tu kocioy, a i wcze
citny odurzony odkryciami ostatnich lat: radarem niej, zanim oni dziaa tu zaczli, nawarstwiay si
czy penicylin, bomb atomow czy cyklonem czo w Kaliszu i musiay si nawarstwia zoa mo
wiek, e modlitwa jest najskuteczniejsz form dziaania dlitwy, wiary, ufnoci i mioci. To wszystko czym na
dla sprawy i, e dopiero w modlitwie rozumie si sowa prawd yje wiat a wiat nie yje nienawici, wojn,
poety o czowieku, ktry samotny, wiziony", potrafi uyciem czy zabaw, ale tym , czym si czy z Bogiem
myl i wiar zwala i dioiga trony. to wszystko ma wartoci nieprzemijajce. Nie tylko
sowa i zapowiedzi Chrystusa nie przemin cho prze
Ale jeli Jolanta i Bolesaw s rodzicami idei zjed
min ziemia i niebo. Take adne Ojcze nasz i adne
noczenia Polskiego Krlestwa, to jak to zwykle by
,yZdrowa Mario nie przemijaj bez wiecznotrwaego
wa musieli jak cz swej koncepcji zaczerpn
echa. Kalisz musia y modlitw dugie wieki. Jak dzi
z atmosfery miejsca, w ktrym mieszkali. Ten stary, je
Czstochowa to miejsce, ku ktremu patrzym y cigle
szcze pogaski, Kalisz, musia mie w swoich murach
w oczekiwaniu na chwil 'nowych lubowa i nowych
i w swych drzewach sil przykuwajc myl ludzi czuj
wezwa, tak samo Kalisz musia by przez wieki cae
6
7
wity, ktry przecie nie jest ojcem Boego Dziecitka
miejscem witym i rdem witym . Te tajemnicze? lecz jedynie to ojcostico symbolizuje i okrywa paszczem
stare obrazy, ktre czci si i przed ktrym i modli si lud swej ofiary, jest przecie mimo to a raczej wanie
w tutejszej Kolegiacie, to wiadectwa gorcych modlitw dlatego . patronem rodziny. Jego posta jest czynni
tysicy i setek tysicy. To skarb, ktrego ni ml, ni rdza,
kiem nieodcznym w. Rodziny. To On j strzee
ni zodziej nie tknie. To sia, ktr posiada Koci
On, ktry chcia przecie uciec poznawszy stan swej
tylko on sia zaklta w czas, nienaruszalna, nietopnie-
Maonki, a ktry zosta upewniony o cudzie nad cudy,
jca, zawsze ywa. Latami skarb taki narasta, latami
przez Anioa. Maria nie znaa wahania i Jzef nie zna
napywaj modlitwy i ni si niby ziarna raca na
wahania. Jeden sen wyjania mu wszystko. Ma bowiem
tamie czasu. A skoro nagle przyjdzie chwila, gdy skrzy
wiar szerok, woln od zwtpie. Nie trzeba mu do
nie trzeba otworzy i skarb rzuci na szal historii,
wiadcze, jak Zachariaszowi. Nie walczy tak ze sob.
wtedy tak jak dzi, tutaj idzie si z procesj i proszeniem
Wie przecie, czym mu grozi odtd ycie: widmem ofiary,
do przysypanego rda, odkrywa si to, co jest ywe,
powicenia i samotnoci. Samotnym bowiem musi by
chocia zdawao si ju dawno zamrze, oglda si to,
ten, kto stoi na miejscu Boga. K to znaczy miejsce Boga
co niezwietrzae przeyo wieki, odna jduje si tych, ktrzy
Ojca. Ale Jzef si nie waha. On wie, e tak by musi
przy nas zawsze s, lecz m y lepi .i bezduszni o ich obec
i w tym si zawiera szczcie nad szczciami. Rezygnuje
noci nie pamitamy, zajci tak bardzo naszym yciem
od razu. Zanika w Boskiej Rodzinie. Nie syszymy Jego
jake grzesznym i bahym. I jak w Kaliszu na zielo
sw nie mwi nic, a tylko dziaa. Prowadzi Mari do
nych wzgrzach nad Prosn po latach wojen i cikich
Betlejem, sprowadza J nad brzeg morza, by kamienist,
dowiadcze odnajdujemy myl Bolesawa i Jolanty,
a potem piaszczyst drog wie do kraju Faraonw.
m yl, ktra siga tak wanie na miar dni dzisiejszych
Ten sen, to zwiastowanie Jzefowi wszystkich trwg
za Odr a po W olin i Ran, tak sarno tu w Kaliszu, po
i ucieczek jakie go czekaj, ale i wtedy si nie cofnie.
latach gorzkich i twardych odnajdujemy prawd od
Nie lka si nieznanych drg. Nie lka si troski o po
wieczn, tak star jak chrzecijastwo, lecz nigdy moe
wierzonego mu Boga, tego ciaru nad siy, jaki dwojgu
tak bardzo nie zwizan z rzeczywistoci dnia codzien
dzielnych ludzi kazano dwiga. Ta troska staa si ra
nego jak dzi prawd sw: Idcie do w. Jzefa!
doci Jzefa. Od razu zapmnia o sobie. ycie m
W kaplicy tutejszej Kolegiaty jest obraz, ktrego czyzny przestaje si w ogle liczy, zniko z tym wszyst
150-lecie koronacji obchodzi si dzisiaj uroczycie. Przed kim, co mogo by mu przynie. Moe tam byy ambicje
stawia on w. Rodzin: Mari schylon naci Jezusem Wodza nowego Judy Machabejeyka, moe mdrca
i w. Jzefa z lili w rku. Cho obraz przedstawia ca drugiego Gamaliea, moe artysty-rzemielnika: wszyst
w. Rodzin, jest jednak rdem specjalnego kultu dla kie pogrzeba od razu. Jan stanie si tylko gosemu,
w. Jzefa. I to jest zupenie zrozumiae. wito Jzefa Teresa, maa Tereska z ,^agajniczkau w Lisieuw bdzie
tkw i korzeniami w strukturze ycia rodzinnego. Ten chciaa by tylko pieczk. Jzef jest tylko trosk i sta-

8 9
rozpdzonym spitfirzeu nie wie czy jeden niebaczny
ranieni. Tylko niepokojem i prac, tylko wiernoci i po
ruch rk nie strci caej kuli ziemskiej w otcha za
wiceniem.
gady. Mona byo nie mie poczucia rwnowagi dawniej.
Dziwny wity. B y najbliszy Jezusa. W idzia jego
Mona byo grzeszy, a nawrciwszy si pokutowa, bo
dziecistwo, niedojrzao. W idzia jak wszechmoc Boa
wiata tamte grzechy nie unicestwiay. Dzi jedno za
odbijaa si w szeroko otwartych oczach dzieclm. W i
amanie si moralne, jedno jeszcze odstpstwo od praw
dzia wszystko. A przecie jest to najbardziej milczcy,
Moieczn/ych, a wszystko poleci w drzazgi. Oto w ynik ewo
najbardziej zamknity w ciszy wity. Nie czyni cudw
lucji, co si dokonywaa coraz gwatowniejszymi sko
za yola. Prawie Go nie wida jak dziaa.
kami od odrodzenia a po dzi. W redniowieczu chrze
Mczennik? Nie. Ofiarowa wszystko, aby wszystko
cijaskim istniaa rwnowaga midzy tym , co czowiek
uzyslca. Odda swe ycie maeskie, aby otrzyma przy
chcia, a tym , co o sobie wiedzia. Potem wydao mu si,
ja, o jakiej na tym wiecie nawet pojcia mie nie
e wie o sobie tyle, ile tylko Bg wie o sobie. To znaczy
moemy.
wszystko. Precz odrzuci rwnowag. Nie bya mu po
Nie o nim prawcie nie wiemy, poza tym co zbudo
trzebna. Tylko, e wtedy by nisko i nie czu zawrotu
waa tak czsto naiwna tradycja. W ieki upywaj, armia
gowy. Dzi rwnowagi takiej nie posiada, a stoi na
witych ronie w mdrcw, prostaczkw, onierzy i e
brakw. Jedni wici odsuwaj w cie drugich. Kada krawdzi drapacza chmur. Ja k wrci cao z tej karko
epoka ma swoich witych, swoich patronw. omnej wyprawy, jak odnale rwnowag w sobie
oto pytanie na dzi. I to jest proba dnia dzisiejszego.
wity Jzef n ie'jest patronem adnej szczeglnej
Do kog mamy z ni i, jeli nie do Tego, ktry
epoki. Zapomniany, po latach wyrasta znowu z zapom
na kad ludzk prob odpowiada: Idcie do Jzefa.
nienia. Jest wiecznie ywy. Ale gdyby chciao si mwi
Idm y do Jzefa. Jest On gow Rodziny, wic w y
o aktualnoci tego witego, to trzeba by powiedzie, e
sucha musi tych, co widz rozkad rodzinnego ycia
150-lecie koronacji jego obrazu wypada wanie w dobie
i klsk, ktr ten rozkad niesie. Jest on robotnikiem-
najbardziej potrzebujcej pomocy w. Jzefa.
ciel z maego miasteczka, wic wysucha tych, ktrzy
Co jest najistotniejsz potrzeb naszych czasw? pracujc w pocie czoa pacz o sprawiedliwo pacy. Jest
Nasza bezradno. Poczucie. e stworzylimy perpetuum opiekunem Kocioa. Jest opiekunem tych, co od radoci
mobile bdu, i ta potworna maszyna wlecze nas poprzez ycia odeszli. Jest opiekunem dzieci, jest opiekunem
ycie ku coraz straszniejszym katastrofom i katakli starcw. Jest opiekunem tych, co ucieka i kry si mu
zmom. Szczliwy by czowiek, gdy otoczony budzcym sieli. I wreszcie jest tym , ktrego litania nazywa mem
trwog nieznanym, zna tylko mao swych si. Dzi najroztropniejszym, a wic tym , ktry wie, czego zb
uruchomiona pod rk czowieka materia nie chce wr kanej ludzkoci potrzeba.
ci do bezwadu. Biedny synek czarnoksinika rozpta
siy, ktre go oszaamiaj. Lecc przez przestrze na Warszawa, 196. Jan Dobraczyski

11
10
NA W ST PIE

Przeywamy obecnie wielkie przemiany na kadym


p o lu : politycznym, spoecznym i religijnym. Przemiany
przychodzi musz, bo duch ludzki jest 'zawsze ywotny
i .szuka cigle nowych drg, wiodcych do zaspokojenia
jego aspiracyj. Postp jest. koniecznoci ywotnego
ducha.
Katolicyzm nie tamowa nigdy postpu w dziedzi
nie: kultury, yda spoecznego czy religijnego. Zarzuty
obciajce Koci powstaway tylko z niezrozumienia
rzeczy. Koci bowiem uznaje i popiera wszelki rozwj
ycia tam, gdzie to jest moliwe, ale nie moe si zgo
dzi na zmiany czy obalenie dogmatycznych prawd i za
sad. Od tego nie odstpi nigdy, bo inaczej straciby fun
dament i oparcie warunkujce- jego trwanie.
W przemianach spoecznych upraszcza si i ycie
religijne. wito podaje si nam w innej formie (jeli
chodzi o zewntrzne metody) dzisiaj, anieli dawniej.
Na pewne postaci witych patrzymy z niezrozumie
niem inne s dla nas bliskie i pocigajce. Zaley to
od tego, jak w icli konstrukcji duchowej uwypukla si
'to, co dla nas dzisiaj jest szczeglnie interesujce.
Spord barwnej galerii witych jest jedna posta
szczeglnie nam bliska i droga to w. Jzef. U zde-

13
mokratyzowaniu dzisiejszego ycia, on chytra jest naj
wicej demokratyczny. W apoteozie dzisiejszej pracy
on moe sta na pierwszym miejscu. W zmierzchu
i upadku koron i m itr wielkich tego wiata, on nic
nie traci, bo Jego wielko na innych oparta warto
ciach. I
ycie Jego, z jednej strony proste, zwyczajne, dla WIELKO W. JZEFA
kadego dostpne, z drugiej strony, prawdziwie wielkie
i wzniose, Ta skromna posta Cieli z Nazaretu woa, Duszo moja niech pie twoja
jak wysoko wznie si moe i dzisiejszy czowiek pracy. Gos*i Jzefowi cze,
Rzecz, ktr obecnie podaj do druku to zarys On wybrany, niezrwnany,
kaza, jakie gosiem z okazji 150 rocznicy koro^ Wic Mu hody trzeba nie,
Z nami chwa niebo cae
nacji cudownego obrazu w. Jzefa w Kaliszu, w maju Niech u Boych zoy ng,
1946 r. Bya to pierwsza oglnopolska uroczysto reli e bez miary Swoje dary
gijna po wojnie. Cudowny obraz w. Jzefa w Kaliszu, Na Jzefa rozla Bg.
to jedyny w Polsce obraz tego witego koronowany
uroczycie przez Papiea. 1.
Pragnbym, by te rozwaania o w. Jzefie przy Rozpiewaa si polska ziemia wznios pieni czci
czyniy si do lepszego poznania, a jeszcze wicej do mariaskiej. Rozkoysa si potny dzwon serc polskich
naladowania tej tak wielkiej w swej prostocie i tak bli mioci i czci najgbszej dla niebios Krlowej. Dwicz
skiej i aktualnej dzisiaj postaci w. Jzefa. w jego tonach akordy najgbszych uczu czowieczych,
Drogi jego podobne byy do naszych, a ycie jego i tej serdecznej ufnoci, z jak od wiekw zwracalimy
jakby z dzisiaj wzite. Jeli tak y bdziemy jak On si do Tej, co bdc Matk Bo, jest rwnie Matk
dojdziemy do wielkoci Jemu podobnej. W sprawiedli i Krlow nasz.
woci bowiem zawarta jest prawdziwa wielko czo Do tego akordu czci mariaskiej docza .si dzisiaj
wieka. tu, w Kaliszu, nowy ton uwielbienia i hodu dla Tego,
ktry po Marii pierwszym by, dla Jej Oblubieca,
Krakw, 194 7.
w. Jzefa, Zebralimy si tu taj prawie z caej Polski
O. Bernard od M atki Boej
na t pierwsz oglnopolsk uroczysto religijn. Spro
karmelita bosy
wadzi nas tu przede wszystkim ten od wiekw cudowny
obraz wielkiego Patriarchy z Nazaretu, syncy rozlicz
nymi cudami^ ktrego 150 rocznic koronacji obcho-

15
14
<Jzimy w tym roku. Sprowadzia nas jednak jeszcze Niech wic te uroczystoci przejm nas tu zebranych,
gbsza myl, podwiadome przeczucie, e w dzisiejszej ale rwnie niech potnym echem rozejd si po Polsce
dobie w. Jzef to najdoskonalszy wzr religijnego i spo caej, uczc wszystkich, jak mamy pojmowa obowizek
ecznego czynu. Stoi przed nami wielkie zadanie odno pracy nad sob i dla dobra oglnego.
wienia zarwno osobistego, jak i pastwowego i spoecz Dlaczego w. Jzef jest tak wielkim i w oczach Bo
nego ycia. ych i w oczach naszych? Czy jest w jego yciu ziem
Czekaj n(as wielkie zadania. skim jaka wielko olniewajca? Czy dokona czynw
Trzeba wielkich wysikw, by zagoi rany zadane sawnych, czy sta na czele innych i by im przewodni
nam przez wroga, by wznie trw ay gmach w pracy oso kiem? Zaiste zdumiewajca bya kariera w. Jzefa, zza
bistej i bytu spoecznego. warsztatu cieli do patronatu nad caym Kocioem
W dzisiejszym chaosie powojennym coraz janiej Chrystusowym! Uwielmoni! go Bg i wywyszy, obda
widzimy, e materialne podstawy odbudowy wiata nie rzy dziwn potg i moc, ale dopiero po dniach jego
bd trwae. Jedynie rozwinite do penoci ycie du ziemskiego ywota.
chowe, przejcie si do gbi duchem Chrystusowym, Jest to dla nas nauka, e prawdziw wielko czo
moe da mocne oparcie, naleyte zrozumienie zada wieka stanowi nie jego czyny, ani dziea zewntrzne,
przed nami lecych, czy to w dziedzinie przey osobi lecz wartoci duchowe. W obliczu Boga bowiem to tylko
stych, czy w dziedzinie pracy dla dobra innych. ma warto, co moe trw a na wieki, a nie chwilowe
Czowiek i wity r rzeczy, ktre przechodz i kocz si jak cie znikomy.
------ :---------- Hf Jeeli w. Jzef jest dzi Patronem caego Kocioa,
I oto .staje przed naii\wzniosa posta c z o w i e k a jest wzorem zarwno dba rodzin, jak i dla .szerokich mas
i w i t e g o , ktry nas 'porywa nie tyle zasigiem pracujcych, jeeli przetrwa tyle wiekw i nie jest mniej
pracy zewntrznej, ile raczej wspania kultur ducha, ywy w pamici ludzkiej dzisiaj, jak by w pierwszych
bujnie rozwinitym yciem religijnym. Wickach Kocioa jest to najwymowniejsze zapew
Zdaje mi si wic, e 'znaczenie tych uroczystoci nienie i najlepszy argument, e trw a mog tylko w ar
kaliskich jest, wiksze, anieliby pozornie sdzi mona toci duchowe. U w. Jzefa nie ma tej wielkoci ze
byo. Idzie z fgp cudownego obrazu Pracownika wi wntrznej, ktra by moga imponowa wiatu, lecz stre
tego potny zew obudzisiejiszego czowieka pracy.! g szcza si on cay w swej duszy, w rowoju jej i deniu
bokiej duszy yjcego z Bogiem przybranego ojca Chry ku J>ogu.
stusa pynie do nas wezwanie, a zarazem przestroga, e
jedynie czowiek ugruntowany w Bogu ii na Biogu oparty Pierwszy po Matce Boej
moe przetrwa ciosy niepowodze, stworzy dziea w. Jzefa stawia si w liturgii Kocioa i w teologii
prawdziwie wartociowe i 'znale szczcie osobiste. ii a pierwszym miejscu po Matce Boej. Tar wielko; Jego

16
17

i
wypywa z posannictwa, jakie spenia w swym ycia przywilejw: diademu chway wyjtkowej i piercienia
ziemskim. Jest bowiem zasadnicz prawd, e Bg, ktry mioci najgbszej. W ybranie w. Jzefa na przybra
stworzy ad i utrzymuje go, tym, ktrych wybiera do nemu ojca Chrystusowego wyniosi go ponad wszystkich
wielkich zada, daje rwnie odpowiednie uzdolnienie Sw il \ cli, gdy tak blisko aden z nich nie wspy
i aski. Std Matce Swojej, ktra miaa by z Nitm z /, Itogi cmi. Ta sama godno jest zapowiedzi wyjtko
czona iiiajcilejszymi wzami ciaa i ducha, da naj wych ask, jakich Bg musia mu udzieli, by swe za
wiksze przywileje i najwyej J podnis. W dziele Od danie mg godnie wypeni. Korneliusz a Lapide mwi,
kupienia obok Marii najbliej stoi w. Jzef. By on /< z a d a n i a i o b o w i z k i w. J z e f a b y y
mem Najw. Dziewicy i przybranym ojcem Chrystusa. n ;i j s z e z y t n i e j s z e, p o n i e w a s i g a j p o -
Ze wzgldu na to swoje posannictwo i wybranie otrzy c y. ii I k u h i p o s t a t y c z n e g o z j e d n o c z e n i a
ma rwnie wyjtkowe aski, uzdalniajce go do spe i S o w a. B o e g o z c i a e m 2). Ewangelia na-
nienia tych wielkich zada i obowizkw. Wielko wic yy wa po prostu O j c e m C h r y s t u s a 3). I jest nim
w. Jzefa wypywa z jego w y b r a n i a, z jego z a d a rzeczywicie nie wedle ciaa, lecz z wybrania i zleconej
i z l a s k, jakie otrzyma. mu pieczy nad Synem Boym. Nazywa rwnie Ewan
gelia w. Jzefa m e m M a r i i 4). Tytu ten pociga
2. za sob to bliskie wspycie, jakie zachodzi pomidzy
maonkami. A chocia nie byli zczeni wedle ciaa,
Niegdy, w Starym Testamencie wybra Bg Abra niemniej jednak stanowili rodzin yjc z sob w naj
hama na ojca i Patriarch ludu wybranego. By mg bliszym kontakcie. Jest wic rzecz jasn, e obok
speni te zadania, obdarzy go Stwrca dziwn moc Dziewicy Niepokalanej, Panny Najczystszej, Istoty pe
i bogosawiestwem we wszystkich jego dzieach. P nej aski, musia stan czowiek o podobnych przymio
niej w Egipcie faraon postawi Jzefa Jakubowego na tach duszy i ciaa.
czele caego narodu. Dla podkrelenia jego wielkoci'
i wadzy odzia swoj szat, da mu swj piercie
i diadem. Wybranie szczeglne*)
w. Jzefa wybra rwnie Bg na Ojca Kocioa Wielko w. Jzefa wypywa z jego zada, jakie
w. przez przywilej przybranego ojcostwa nad Synem spenia w yciu ziemskim. Zadanie to byo podwjne:
Boym. Postawi go na czele ludu wybranego, zrzeszaj opieka nad Matk Bo i Jej Synem, oraz zapewnienie
cego si w wielkim organizmie Kocioa, albowiem ten, rodkw potrzebnych do ycia w. Rodziny. Zrozumia-
co wychowywa Gow Kocioa, jest rwnie Ojcem jego
czonkw1). To wybranie domagao si wyjtkowych 8) Tame, 1, 16.
*) Mat. 1, 16.
*) Korneliusz a Lapide: In Mattiaeum 1, 15. *) Tame, 1, 19.

18 19
ym jest, e jak krl jaki wielki nie -oddaby swojej crki w m i a r , j a fk p o m n a a s i w a s c e 7). Jest wic
umiowanej opiece czowieka nieobdarowanego odpo jasnym, e w. Jzef, bdc talk blisko Boga, speniajc
wiednimi przymiotami tak rwnie Bg nie oddaby wobec Niego obowizki ojcowskie, musia otrzyma,
wr opiek i tak cis zaleno Dziewicy wybranej na j< di ju nie peni aski, to przynajmniej jej obfito.
Matk Swoj komu, kto nie byby godny speni tego Inaczej bowiem nie mgby speni godnie swych za
zadania. A tym mniej powierzyby takiej pieczy Syna szczytnych zada i y w tej przeraajcej bliskoci
Swojego. Boga w Jego yciu ziemskim. Poniewa za aska, jej
Nie dopuszczamy do bliskiego wspycia z nami s topie i nasilenie w duszy daje nie tylko wito czo-
udzi nieumiejcych dostosowa si do nas. Jeli wic icicka, ale decyduje o stopniu jego chway, tedy susznie
Bg dopuci w. Jzefa do tak bliskiej cznoci -z Sob, Koci czci w. Jzefa jako pierwszego po Matce Boej.
musia Go odpowiednio uzdolni, by rozumia i zacho Dobrze nam myle i zagbia si w t wielko
wa wszystkie skryte tajemnice Boe. zawrotn szarego niegdy czowieka zza warsztatu,
Zadania wic w. Jozefa byy 'zarazem przywilejami a dzi tak uwielmonionego. Podkrela to nie tylko prze
Boymi i warunkoway jego wyjtkowe wyniesienie na dziwn sprawiedliwo Bo, ktra umie nagradza trud
szczyty witoci. Std mona odnie do niego te sowa i znj, lecz rwnie jest dla nas zacht, bymy w tru
Pisma w.: W y b r a g o B g z e w s z y s t k i e g o dach yciowych nie tracili odwagi. Cho czsto ycie
c i a a i u b o g o s I a w i 1 g o c h w a 5). pynie bez umiechu, cho czowiek zagubionym jest
Wielko w. Jzefa uwypuklaj przede wszystkim w wielkim szarym tumie, to niemniej moe si wybi
a s k i , jakie otrzyma. Gdy Bg wybra Najw. Dzie ponad innych wielkoci m i u j c e j i u d o s k o n a
wic na Matk Swoj, obdarzy J peni ask. Mwi do l o n e j d u s z y . Wielko taka nie rozwionie si z lada
Niej anio przy Zwiastowaniu: B d p o z d r o wichru powiewem, ale trwa bdzie zarwno w ludzkiej
w i o n a a s k i p e n a ...c). Niepodobna bowiem wy pamici, jak i przed tronem Boym. Chwaa witych,
obrazi sobie, by Bg mg si zczy z dusz, cile a. przede wszystkim chwaa w. Jzefa jest tego do
wspy z ni bez tego przedziwnego daru, ktrym jest wodem.
Piska. Ona bowiem jest tymi wizami przedziwnymi, Niech wic rozpiewa si nasza dusza, niech wznosi
ktre cz Boga Niestworzonego z czowiekiem stwo pienia i cze temu, ktry wybrany i niezrwnany^,
rzonym. Wiekuisto z doczesnoci, peni ''doskonaoci ktrego chwa gosi niebo i ziemia i Koci cay i my
z ndz czowiecz. w. J a n od Krzya, mistyk K ar tu zabrani-przed jego cudownym obrazem ! Na czole
melu, (mwi, e d u s z a z b 1 i a s i d o B o g a uznojonym Cieli z Nazaretu lni dzisiaj zota korona,
woona mu przez Namiestnika Chrystusowego, a wy-
B) Ks. Mdroci 9, 5.
e) uk. 1, 12. 7) Droga na Gr Karmel, fes. III, XIII.

20 21
kuta z wdzicznoci i mioci tych niezliczonych serc,
ktre tu od niego przed tym cudownym obrazem tyle ask
i cudw otrzymay.

Mony 'wspomoyciel
---------; ? ol
H istoria tego obrazu g isi, e pewien czowiek cik
chorob zoony nie mg nigdzie znale pomocy. Otrzy II
ma wtedy Boe upomnienie, e odzyska zdrowie, jeli
ufunduje obraz, jaki ukaza mu si we nie. Wyszu POTGA W. JZEFA
kawszy biegego malarza, zamwi obraz ; ten yanie, Szczliwy, kto sobie patrona
ktry jest tak czczony w tutejszej Kolegiacie. .< < Jzefa ma za opiekuna,
Wiele niedomaga i udrk trap i dzi nasze dusze. Niechaj si niczego nie boi,
Gdy wity Jzef przy nim stoi,
Potrzeby materialne, bolesne przeycia duchowe to Nie zginie.
wszystko osabia i wyciecza dusz wspczesnego czo
wieka. Czy historia tego obrazu nie wskazuje nam na to, 1.
e wtedy bdziemy uleczeni, kiedy obraz jego stworzymy, Smutne to byy czasy w poowie X V III wieku. Nie
obraz nie na ptnie, ale w naszym wntrzu i w naszym tylko Ojczyzna nasza chylia si ku upadkowi, trawiona
yciu. Kiedy na wzorze ycia w. Patriarchy z Nazaretu niezgod, osabiona upadkiem moralnoci zarwno w y
oprzemy nasze ycie duchowe, nasz prac i wszystkie ciu jednostek, jak i caego spoeczestwa lecz i zaraza
poczynania, wtedy duch nie bdzie saby, nie bdziemy morowa zatrutym tchnieniem zabieraa tysice ludzi.
si lkali niczego, ale tak jak on pracowa bdziemy nad Wiele miast i wiosek opustoszao. Ludzie padali jak
tym, co warto ma wiecznotrwa. To nam zapewni muchy. Rozpacz czarna wyzieraa z oczu tych, co oca
szczcie osobiste tutaj, a kiedy podobn chwa u Boga, leli.
jak osign ju w. Patriarcha. Tam bdziemy wypie I wok Kalisza setki ofiar poeraa zaraza. Po
wywa t cze, o ktrej mwi sowa pieni : wsiach coraz mniej byo ludzi. Widzc, e znikd nie ma
Z nami chwa niebo cae mech u Boych zoy ng, pomocy i ratunku, zwrcili si o pomoc do wsawionego
e bez miary Swoje dary na Jzefa rozla Bg. ju wwczas askami cudownego obrazu w. Jzefa. We
wsi Kominku jeno cz ludzi zostaa przy yciu. Chcc
si ratowa, zoyli uroczyste przyrzeczenie, i zo wo
tum wdzicznoci w. Jzefowi, jeeli ich ocali. Rzeczy
wicie, zaraza ustaa, a wdziczni ludzie przyszli przed

22 23
ten obraz, w wielkiej procesji i zoyli wotum, ktre po Szeset cudw w. Jzefa w Kaliszu^. Jest to zale
dzi dzie ozdabia cudowny obraz w. Jzefa. dwie kropla w tym wielkim morzu dobrodziejstw, jakie
Mony pan ksi litewski Ogiski przejeda si std rozlewa.
w roku 1754 przez Kalisz co Warszawy. By to dzie
Opieki w. Jzefa. Widzc tum y ludzi, przybyy cli z r On nas rozumie
nych stron, mao wierzcy i mao praktykujcy pan
wszed z ciekawoci do kocioa. Chcia zobaczy obraz, w. Jzef przychodzi z pomoc w potrzebach mate
ktremu ludzie wielk cze oddaj. Rozstpowali si rialnych, bo dobrze je rozumie. Przypado mu w udziale
ludzie z wielk pokor przed wielkim panem, ktry szed ycie szare, w pracy i uznojeniu codziennym. Na ka
z dum przez koci. Myla, e jeli ludzie bij czoem waek chleba dla siebie i dla swej Rodziny musia ciko
przed nim, to i niebo bdzie mu si kaniao. Ale jakie pracowa. Nie przyszo mu nic darmo, nie uczyni Bg
byo jego przeraenie, kiedy spojrzawszy na obraz, ujrza adnego cudu, by zapobiec codziennym potrzebom Ro
surowy, peen dziwnej mocy, a zarazem peen grozy dziny Nazaretaskiej.
wzrok w. Jzefa. Pod wpywem tego spojrzenia pad na Przeszed w. Jzef cik dol tuacza. Wprawdzie
kolaina i pocz baga miosierdzia. Zrozumia, jak ina ubogi, ale wasny domek mia w Nazarecie. Wprawdzie
czej ni ludzie Bg sdzi czowieka. Pozna opakany skromny, ale wasny kt mia w swym domu. A oto przy
stan swej duszy i zapragn wej na inne drogi. Ca szed rozkaz, e wszystko trzeba porzuci, zostawi 't
noc przekicza dumny ksi n a kolanach przed cudow chudob, uchodzi do dalekiego Egiptu i tam na nowo
nym obrazem, a skoro wit odby spowied w. i odtd wszystko zaczyna. Pamitamy, jak nam bolenie byo
innym sta si czowiekiem. Jako ofiar wdzicznoci opuszcza dom i rodzinne strony, gdy rka wroga wy
zoy trzy zote korony, ktre po dzi dzie ozdabiaj rzucaa nas przemoc. Jake ciko byo zaczyna na
wite osoby na tym obrazie. nowym osiedlu wszystko od nowa. w. Jzef w Egipcie
Takie cuda dziay si od dawna przed tym obrazem. by sam jeden nieznany wrd obcych. Nie mia ycz
Setki icb jest zapisanych, ale o ile wicej pozostao na liwego serca, ani dobrej rady, wszyscy na krzywo pa
zawsze w sercach ludzkich ukrytych. H istoria tych roz trzyli jako na obcego przybysza. Ile razy cisno mu
licznych wotw, jakie otaczaj zewszd cudowny obraz si bolenie serce, gdy widzia gd u swych najbli
w. Jzefa, to najpikniejsza z ksig na jego cze napi szych, a nie mg go zaspokoi. Hola jego to dola czo
sanych. Mwi one o askach duchowych otrzymanych wieka prawdziwie biednego.
wtedy, gdy ich najwicej potrzeba byo, mwi o pomocy C wic dziwnego, e z tak ufnoci garn si do
otrzymanej w cikich niedolach, o uzdrowieniach z cho niego ludzie! Przygnieceni brzemieniem trosk m aterial
rb, o przywrconym wzroku, o wyleczonym kalectwie. nych i ojcowie ciko pracujcy i matki w swych po
Niedawno temu ukazaa ;si ksika zatytuow ana: trzebach serdecznych, i dzieci w opuszczeniu i smutku.

24 25
Opowiadaj kapani polscy, e jedyn pociech w ich zumie potrzeby duchowe czowieka! Czy jego serce nie
katordze w obozie koncentracyjnym w Dachau bya myl wzrusza si na widok tej suchotnicze] anemii, ktra
o tym witym Wygnacu i uprzytomnienie sobie tej ogarnia tysice dusz? Czy nie czuje litoci i ycie,
prawdy, e i on rwnie wiele cierpia. Ile to rwnie ktre przynis Jezus Chrystus, aby y w o t ' m i e l i
opowiada syszymy nieraz od naszych rodakw, ktrzy i o b f i c i e j m i e l i 2) nie ttni w duszach tak
skazani na cikie prace w Niemczech, z dala od swego wielk cen odkupionych? Czy nie jest wwczas niemal
kraju i swoich rodzin, przypominajc wygnanie i tu zmuszony z racji swego posannictwa przychodzi tym
aczk Rodziny w. w Egipcie, atwiej mogli znie swoje duszom z pomoc?
cierpienia. W przykadzie dumnego ksicia Ogiskiego, nawr
Gdy przychodz dowiadczenia zbyt wielkie, w. J conego przed cudownym obrazem w. Jzefa wtedy wa
zef pieszy nieraz z cudown pomoc swoim czcicielom. nie, kiedy najmniej myla o nawrceniu, znajdujemy
Jego proby bowiem przed tronem Boym s niemal potwierdzenie tej troski serdecznej, z jak wity Opie
wszechmocne. Jake mgby mu odmwi Jezus Chry kun Rodziny Nazaretaskiej otacza ca Rodzin Chry
stus kawaka chicha dla jego czcicieli, pociechy i osody stusow Koci wity.
w smutku, On, ktry tyle razy przyjmowa cli eb z jego Jedn z najwikszych witych niewiast, jakie Ko
rki i tyle doznawa czuej jego opieki? ci czci na otarzach, jest wita Teresa od Jezusa.
ycie duchowe tej witej doszo do niebywaego roz
2. kwitu. Napisaa o nim ksigi tak obszerne i gbokie, e
Troska o dusz s nieocenione dla poznania tajnikw duszy ludzkiej.
Wiksze od potrzeb ciaa s potrzeby duchowe. W a Ot sama ta wita mwi, e wszystko co zdobya w y
ciwym bowiem yciem czowieka jest ycie jego duszy. ciu duchowym, zawdzicza w. Jzefowi. Kiedy bowiem
Ciao i jego wymogi to tylko zewntrzna, mniej w arto w modoci zacza si odwraca od wiata ducha do
ciowa strona ycia. Peni za rozwoju energii y wiata zmysw, kiedy wiat j udzi i pociga, tak, e
ciowej daje rozkwit duchowej strony czowieczestwa. niemal daa si uwika w jego sida w. Jzef wy
W yraa to jasno Aposto w tych sowach: J e 1 i we- rwa j z tego niebezpieczestwa i naprowadzi na drog
d l e c i a a y b d z i e c i e, p o m r z e c i e, a j e l i prawdy i cnoty.
d ui chei m s p r a w y c i a a u m a r t w i c i e , y
b d z i e c i e " 1). ycie w. Jzefa to przede wszystkim Chrystus w nas
wspaniay rozkwit jego ycia duchowego. Jeli rozumie ycie duchowe to nic innego, jak tylko rozwj y
on troski' materialne ycia ludzkiego, to ile wicej ro cia Chrystusowego w nas, mwi bowiem w. Pawe:

x) Rzym, 8, 13. a) Jan 10, 10.

26 27
jednak czowiekiem majcym i szczcie prawdziwe i po-
M n i e y j e s t C h r y s t u s 3) . Jeli tedy w. J kj gboki. Praca jego oparta bya na gbokich prze
zef mia powierzon piecz naci wychowaniem i' wzro yciach duszy, dlatego nie bya ani smutn, ani bezce
stem Jezusa Chrystusa, to i dzi ten obowizek mu po low, owszem przyczyniaa si w duej mierze do wydo
zostaje do spenienia, Aby Chrystus przenikn dusze skonalenia si Jego duchowego. Rozumia bowiem, e
ludzkie, w nich y i wzrasta. Opieka w. Jzefa nad tru d i wysiek jest podany, jest nawet konieczny, by
yciem naszym duchownym jest zwaszcza dzisiaj nie mio nie bya tylko czczym sowem. Mio bowiem,
zmiernie zbawienna. Mwimy wszyscy o odbudowie. Dzi jeli ma by prawdziwa, musi by potwierdzona czynem.
wszystko ma by nowe, na nowych zbudowane zasadach. A jaki moe by pikniejszy czyn mioci nad ten, jeli*
Ale czy to nie bd tylko czcze hasa? Ozy to nie bd czowiek swe trudy, wysiki i prace znosi z mioci. Czy
sowa tylko, jeli ta odbudowa nie dokona isi na pod nie tak pojmuj ludzie mio? Wemy przykad z lite
ou duchowym ? Rozwizanie materialistyczne zadali ratu ry piknej. Powieciopisairze, chcc stworzy po
yciowych czowieka nie da mu nigdy zadowolenia. stacie o wielkim nateniu mioci, ktra by bya ywa
Czowiek stworzony do niemiertelnoci, noszcy i czynna, wprowadzaj momenty trudne, wymagajce
w sobie tsknot za czym wiekuistym, nie zadowoli si istotnego powicenia. Im wicej takich przej spotyka
tym, co jest doczesne i krtkotrwale. Tote kultura, roz si w yciu danego bohatera, tym wicej mio jego
budowana na przesankach materialistyeznycli, nie moe zdaje si by prawdziw. Potwierdza to prawd psycho
by ani dugotrwaa, ani da istotnych zaspokoje duszy logiczn, e mio prawdziwa yje i rozkwita ofiar.
ludzkiej, ani wypeni caoksztatu jej zainteresowa. Takie patrzenie na ycie daje wspczesnemu czowie
Odbudowa nasza zatem musi si oprze gwnie na g kowi naleyte zrozumienie jego cierpie i trudnoci.
bokiej kulturze duchowej. Bg, Jego prawdy, a przede Praca i wysiek poniesione w subie mioci ku Bogu
wszystkim Jego ycie zlewajce si do naszej duszy przez i blinim, nie jest stracon, a tym wicej nie jest przy
ask daje czowiekowi prawdziwe uspokojenie i praw kr, lecz owszem, staje si istotnym czynnikiem uszla
dziwe odczucie pikna i szczcia, jakie jest w tym yciu chetniajcym kady dzie pracy.
osigalne.
wity Jzef jest monym opiekunem w trudnych
przejciach, przez jakie czowiek przechodzi. ycie nie
Mio objawia si czynem
zawsze pynie rwn fal, nie zawsze jest droga jego po
Widzimy to we wzniosej postaci* w. Jzefa. Wrd godna czasem przechodz burze i nawanoci. Nie
pracy cigej, wrd dowiadcze i przeladowa, wrd rzadko sam czowiek przez nieuwag czy lekkomylno
nieustannego wysiku, by stworzy i utrzyma warunki w trca siebie w pooenie bez wyjcia. Nierzadko czo
bytu materialnego witej Rodziny z Nazaretu, by wiek czowiekowi staje si wilkiem. Czsto rwnie
i duch ciemnoci dokada wysiku, *by przez cierpienie
) Fil. 1, 21.
29
28
czowieka zama. Stwierdza to historia Joba sprawie
dliwego.

W ytrw ay wrd dowiadcze


w.* Jzef przeszed przez wiele trudnoci i cier
pie. Byy one tym wiksze, e mao zrozumiae dla
niego. Byy tym boleniejsze, e niespodziewane. O dtr III
cenie go przez ludzi w Betlejemie, ucieczka i wygnanie
w Egipcie, zgubienie Jezusa to przeycia, ktre g M PRACY
bokim radiem blu przeoray jego dusz. Nie zachwia
si jednak wrd tych cierpie, nie zwtpi ani da si Z jego rki, wznoszc dziki
zama, wiedzia, e bl oczyszcza dusz i czyni j wi Nasz Zbawiciel pokarm bra
cej szlachetn. Pamita na sow a: I e b y d o s k o- I Piastuna, Opiekuna
Bg Wcielony Ojcem zwa.
n a y p o t r z e b a b y o, a b y c i e r p i e n i e d o-
w i a d c z y o d u s z t w o j 4). 1.
Nam, ludziom sabym, w takich momentach czsto yjemy dzi w wieku postpu. Szczycimy si tym,
si brakuje. Przychodzi nam wtedy z pomoc ten wielki emy stworzyli nowe wartoci, nowe podwaliny ycia
Patriarcha. Podtrzymuje nas przykadem swojego ycia, i jego rozwoju. Postp ten widoczny jest we wspaniaym
swoj ojcowsk dobr rad, a kiedy potrzeba, to i sil rozkwicie pracy. Dzisiejsza epoka to epoka pracy. Sko
nym ramieniem cudu. Tote susznie ta pie popularna czy si mit wielkoci z urodzenia, tytuw i starych
do w. Patriarchy gosi: Szczliwy, kto sobie p a rodw. Dzi uwaa si za wielkiego tego, co wznis si
t r o n a J z e f a m a z a o p i e k u n a. On bowiem nad szary tum, nie nazwiskiem, tytuem, ale prac. I to
nie zawiedzie ufnoci w nim pooonej; on przyjdzie chyba jest najlepszy sprawdzian wartoci czowieka.
z pomoc wtedy, kiedy najbardziej jej potrzeba i kiedy Albowiem czowiek tyle znaczy, ile sam zdobdzie i wy
nikt pomc nam nie bdzie mg. Kto wic kocha i czci pracuje. Ocenianie czowieka wartoci jego pracy i jego
tego sodkiego Opiekuna Jezusowego: wysikw jest zdrowe i sprawiedliwe.
Niechaj si niczego nie boi,
Gdy wity Jzef przy nim stoi Praca a postp
Nie zginie!
P raca czowieka w dobie dzisiejszej dosza do wspa
niaych rezultatw. Poczyni czowiek zdumiewajce od
*) Tob. 12, 1314. krycia, stworzy wspania technik, lokomocj, podnis

30 31
wysoko stop codziennego ycia. Zdawa by si mogo, e spoecznym. P raca bowiem wtedy jest poyteczna i dobra,
ten postp w pracy stworzy dla ludzkoci er prawdzi jeeli jest speniana nie dla niej samej, a tym wicej nie
wego szczcia, dobrobytu i spokoju. Tymczasem widzi d la celw zych, lecz w myl ideaw godnych czowieka
my, e praca nie tylko nie rozwizaa trudnych proble majcego dusz niemierteln.
mw ycia, nie tylko nie daa wikszego dobrobytu ludz
koci, ale przeciwnie, wtrcia j w takie nieszczcia, Warto pracy
w jakich si chyba (nigdy jeszcze nie znajdowaa. D la
czego? Bo energi pracy zuy czowiek nie na budow, wity Jzef rozumia warto pracy. Przypada mu
ale na niszczenie. Praca nie suy sprawiedliwoci, ale w udziale dola cika. Pochodzi z rodu krlewskiego.
bucie i pysze ludzkiej. Z koniecznoci wic musiao doj Ojcowie jego dzieryli bero w Izraelu, zasiadali na zo
do tego, e im lepiej opanowa czowiek energi si przy cistym tronie w paacu Syjonu, a on. zamiast bera kr
rody, tym bardziej niszczycielskim narzdziem staa si lewskiego, ma w rku narzdzia pracy, zamiast zotych
w jego rku. Takich narzdzi i instrumentw niszczenia, paacw, domek bardzo ubogi. Zamiast rzdzi innymi,
jakie wynalaz czowiek na czowieka, nie wynalazby musi sucha i spenia codzienne prace szarego czo
przeciw najwikszym potworom. Niebezpieczestwo wieka, Wiedzia jednak, ernie do niego naley sdzi,
i zgroza, ostatniego wynalazku geniuszu ludzkiego, jakim dlaczego Bg odj mu t wielko jego przodkw, dla
jest bomba atomowa, nie jest dalekie ani maoznaezne, czego wanie na niego przypad te;n los ciki. Bg jest,
lecz bliskie i bardzo realne. ktry rozrzdza losami ludzkimi! To mu wystarczyo,
Wobec takich problemw, zwizanych z prac, jak eby przyj wol Bo i spenia j jak najwierniej.
e aktualna i ywa staje si posta w. J zefa! To wielki Przez prac swoj nie doszed te wity ten m do do
m pracy! To czowiek rozumiejcy trud i znj! Posta brobytu, tyle tylko, e zapracowa na utrzymanie dla
jego to posta prawdziwego robotnika. Nie biae ani siebie i dla swojej rodziny. Mimo tego nie narzeka i nie
gadkie jego rce, ale szorstkie od topora i mota. Odzie mia w duszy zazdroci, widzc, e inni wicej mieli i we
jego to nie ta pikna, barwna, jak widzimy na obrazach, wszystko opywali.
ale w ytarta i zniszczona prac. Ozoo jego poorane Jake gboko rozumia ten czowiek sens ycia, jak
zmarszczkami i potem okryte. W sercu jego jednak nie naleycie je ocenia! Ewangelia mwic, e by m e m
ma niezadowolenia, nie ma buntu, nie ma narzekania s p r a w i e d 1 i w y m, podkrela, nie tylko naleyte jego
i szemrania, jakie czsto wypenia dusz wspczesnego ustosunkowanie do Boga i do ludzi, ale rwnie i do pracy.
pracujcego czowieka. Bo on rozumia prac i umia j Jak naley patrze na prac, by o*na staa si czyn
spenia dla naleytego celu i dla prawdziwego ideau. nikiem dobra w yciu osobistym i spoecznym? Jak na
Jeeli na jego wzorze, na jego przykadzie nie oprzemy ley ustosunkowa si do niej, by nie bya tylko ciarem
i dzisiaj w naszej pracy, nie da nam ona ani -szczcia I nieszczciem?
'osobistego, ani nie bdzie czynnikiem budujcym w yciu Inaczej rozwizuje problem pracy wiara, inaczej

32 33
wiat. eby znale naleyty punkt wyjcia, musimy roz maga czsto wspaniaoci godnej najwyszej wielkoci
way jedno i drugie. Boga, natomiast ycie codzienne w sensie cile katolic
Praca z punktu widzenia religijnego jest nakazem kim zawsze powinno by ugruntowane na pracy.
Stwrcy. Po upadku czowieka, rzeki Bg do niego:
W p o c i e c z o a t w e g o b d z i e s z p r a c o w a , 2.
a z i e m i a o s t y i g o g i r o d z i c i b d z i e " 1).
Istotny sens pracy w duchu wiary polega na tym,
Jest wic praca zarazem kar za popenione przestp
by ona, bya s u b B o . To stanowi jej wielko
stwo i obowizkiem naoonym, przez ktry czowiek
i znaczenie. Nie ten tylko wielbi Boga, kto piewa Mu
moe pomniejszy kar, na jak zasuy. W gbszym
hymny i psalm y; nie ten, co moe Mu wycznie powi
jednak znaczeniu, praca nie tylko jest obowizkiem, ale
ci pewne chwile w modlitwie ale rwnie ten, co
jest radosn si twrcz, przez ktr czowiek nie tylko
chwali Go i (suy Mn codzienn prac. Praca jako suba
si wyzwala z wizw ciaa, krpujcych jego ducha, ale
Boa staje si pikna, szlachetna i radosna. Najzwyklej
stwarza wielkie szlachetne dobro w porzdku moralnym.
Praca bowiem to najlepszy hamulec zbyt rozbujaych szy rodzaj pracy speniany dla Boga i z mioci ku Niemu
ludzkich namitnoci. s jest najpikniejszym hymnem ku czci Stwrcy.
Pojcie wspczesnego (czowieka o pracy jest inne.
Wiara a postp Ekonomici wspczeni uwaaj prac za konieczno
do utrzymania podstaw bytu materialnego. Ludzie nie
W iara nie zaprzecza postpowi, nie sprzeciwia si
wierzcy uwaaj j za przymus, a najwiksza liczba jest
mu, ale sprawia, e jest on prawdziwy i idzie waciwymi
tych, co patrz na ni jako na rodek do dojcia do do
torami. W spaniay rozwj kultury chrzecijaskiej jest
brobytu. Wprawdzie te zaoenia s poniekd suszne,
tego dowodem. Koci pracowa we wszystkich dziedzi
bo praca to wielkie dobrodziejstwo ludzkoci. Same przez
nach. On pierwszy stworzy opiek spoeczn, szkolni
si jednak nie wystarczaj do utrzymania rwnowagi
ctwo, szpitale, domy wsplnej pracy, on wnis oywia
duchowej. I jakkolwiekby si mwio, pozostanie praw
jce czynniki w ycie spoeczne i gospodarcze. Pracy nie
d, e praca dla samej pracy, praca z przymusu, praca
pomija nigdy, bo przecie u jego podstaw by idea:
tylko dla osignicia dbr materialnych, jest nieszcz
Chrystusa rzemielnika i Jego przybranego ojca-cieli!
ciem i przeklestwem. Wymaga ona bowiem wiele trudu,
. w. Pawe susznie si szczyci, e prac rk swoich za
powicenia i wysiku, zwaszcza w tak trudnych wa
rabia na utrzymanie, a nawet innym pomaga. Jeeli
pozorny przepych i wspaniao Kocioa razi niektrych, runkach, jak dzisiejsze, powojenne. Nienaleyte zatem
pochodzi to czsto z nienaleytego oceniania tych obja ustosunkowanie isi do niej bdzie rodzio niezadowole
ww. Albowiem suba dla Najwyszego Majestatu wy- nie i gorycz. Praca dla samej pracy, praca z przymusu
sprawi, e czowiek jej obowizek bdzie tylko spycha.
3.

34 35
rda uczciwoci ustosunkowania si do pracy, by nie rodzia ona tej go
ryczy i tego niezadowolenia, jakie tak czsto spotyka
Widzimy to wyranie w kadej dziedzinie wsp si u ludzi. Jeeli chcemy dzi zbudowa lepsz przy
czesnego ycia. Jeeli czytamy w dziennikach o coraz to
szo, jeeli chcemy, by nie byo wrd nas zazdroci
nowych odkryciach naduy, o karygodnych zaniedba
i walki zacitej o wikszy kawaek cbleba, musimy
niach, odbi jajcych si tak .smutnie na doli czowieka p ra
z pracy uczyni narzdzie codziennego ksztatowania si
cujcego, wypywaj te naduycia i niedbalstwa nie
moralnego, pomnaania si w mioci i wsplnych d
tyle z braku uczciwoci, co z nienaleytego pojcia pracy
eniach...
i jej zada. Czowiek, ktry na prac bdzie patrzy, jako
na obowizek naoony na, nie tylko przez poczucie Cae ycie w. Patriarchy & Nazaretu, to wzr do
wsplnoty, by przyczynia si do dobra oglnego ale naladowania. Musimy patrze czsto na t posta wi
jako na obowizek naoony na przez Boga, potrafi go tego robotnika, bymy si nauczyli naleycie rozumie
atwiej speni. Jeli czowiek zrozumie, e praca ma by prac. Nie wolno nam bowiem z tej. wielkiej twrczej
nie tylko mechaniczn czynnoci mini czy umysu, ale energii, jak Bg zoy w nasz natur, uczyni niszczy
sub Bo, po prostu modlitw, modlitw nie sw ale cielskiego narzdzia, albo niewolniczego jarzma. Nie mo
czynu, znajdzie w pracy rdo radoci i czynnik ua emy dopuci,* aby wikszo czasu naszego ycia, ktry
twiajcy mu niezmiernie ksztatowanie wewntrzne. powicamy pracy, bya stracona bezuytecznie. Praca
nasza musi by sub Bo. W tedy stanie si rdem
Praca a ycie katolickie aski i bogosawiestwa.
wity Jzef nie tylko jednak jest wzorem pracy,
Stoi przed nami m pracy w. Jzef. ycie jego to
ale jest monym ordownikiem i pomocnikiem w tru
pokazowa lekcja pracy w sensie katolickim. On pracowa
dach tego ycia. Przychodzi czsto z pomoc, by osodzi
dla Boga i z Bogiem. Przez prac zdobywa chleb codzien
ny dla Syna Boego. To wanie, co mwi jedna z pieni gorzk dol ywota. Niezliczone wota przy jego cudow
nym obrazie wiadcz o jego czuej ojcowskiej opiece nad
o w. Jzefie: Z j e g o r e k i , w z n o s z c d z i k i ,
n a s z Z b a w i c i e 1 p o k a r m b r a . Ale dajc stra pracujcymi.
w Synowi Boemu, rwnoczenie sam przez Niego by
karmiony. Bo tak jest zawsze. Jeli czowiek w pracy Uzdrowiony *i
szuka Boga i spenienia Jego woli, wysuguje sobie Marcin Baszkiewicz, obywatel kaliski, z powodu za
ask, e P an Bg darzy go swoj obecnoci i si nad zibionego wrzodu zaniewidzia i oguch. Cierpia wiele
przyrodzon. I wszystkie trudy wwczas staj si nie i z powodu swego' kalectwa i z troski o swoj rodzin,
tylko'znone, ale nawet sodkie. w. Jzef pojmowa dla ktrej ju nie mg pracowa. Widzc, e lekarze nic
prac jako sub Bo, jako co witego, przez co zbli mu nie mog pomc, zamwi uroczyst msz w. przed
a si do Boga. Jake nam potrzeba dzisiaj takiego cudownym otarzem w. Jzefa w Kolegiacie Kaliskiej,

36 37
na ktr kaza si zanie. Gdy po mszy w. kapan od
mwi nad nim modlitwy, zosta cudownie uzdrowiony.
I znowu mg pracowa dla utrzymania swojej rodziny.
Podobnych cudw wiele jest zapisanych w kranikach
tego obrazu 2).
Nie tramy wic ufnoci, ani nie upadajmy na duchu,
cho czsto cikie trudy nas przytocz i nie widzimy
janiejszej przyszoci. Pamitajmy, e w cikich chwi IV
lach nie tylko czyny zewntrzne pomagaj, ale rwnie
i pomoc nadprzyrodzona. Zwaszcza talki wity, jak MiV NIEUGITEJ MOCY
Opiekun Jezusowy, ktry dobrze rozumia trudy ziemskie
i cierpienia, wyrozumie nas i przyjdzie z pomoc. Ustpcie szataskie najazdy,
Przyzna to ze mn czowiek kady:
e choby i pieko powstao,
Wszystko si na mnie zbuntowao
Nie zgin!

1.

Z kocem ubiegego stulecia wielka i malownicza


wyspa Cejlon bya jeszcze zupenie w mrokach poga
stwa. pogron. Nie byo tam staeyj misyjnych, nie byo
gosicieli prawdziwej wiary. Szatan panowa wszech
wadnie zarwno w duszach jak i w obyczajach ludnoci.
K ult szatana z dawien dawna by tam uprawiany. Orod
kiem bawochwalczej czci dla bokw pogaskich byo
miasto Anaradhapura. Staroytne to miasto skupiao
rokrocznie w ruinach potnych niegdy budowli tumy
pogan, ktrzy schodzili si tu taj z oddalonych kracw
wyspy, by dopenia dziwnych obrzdw swojej bdnej
wiary.
W roku 1900 do tego miasta przybyo kilku misjo
a) Szeset cudw w. Jzefa, Kalisz, 1932. narzy katolickich. Rozpoczli prac, ale ksi ciemnoci,

38 39
ktrego wadza bya tu ugruntowana od dawna, czyni Czowiek nieugity
wszystko, by posiew prawdy uniemoliwi. Poganie od
wracali si ze wstrtem od misjonarzy. Nie mona byo W litanii nazywamy w. Jzefa Najmniejszymi
zebra nikogo na nauk katechizmu, trudno byo trafi Nazwanie to ma gbokie uzasadnienie. w. Jzef bo
do spaczonych przekona tych ludzi. Widzc te trudno wiem by rzeczywicie mem nieustraszonym w zwalcza
ci nie do przezwycienia, gorliwy misjonarz,, ojciec niu wszystkich przeszkd, jakie stany na jego drodze
Augustyn Roux ze zgromadzenia Ojcw Oblatw, uda ziemskiej, w zwalczaniu wrogw Chrystusowych i zasa
si do w. Jzefa. Wiedzia, e nazywany on jest przez dzek szataskich.
wiernych postrachem szatanw, odda mu wic w opiek wity Jzef by nieugity w zwalczaniu szatana
swoj prac i t biedn pod wadz szatana bdc i jego zasadzek, zastawionych na ycie Chrystusa Pana
wysp. Pocztkowo zdawao si, e adnej nie ma od i pokrzyowanie planw Boych, odnonie do zbawienia
miany na lepsze. Owszem, w czasie obrzdw pogaskich rodzaju ludzkiego. Pan Bg wybra w. Patriarch, by
podjudzony przez pogaskich kapanw tum, napad na swoj osob, jakby cieniem tajemniczym, osoni n aj
stacj misyjn, chcc j zniszczy. Zamordowano kilku wiksze m isteria: cudowne poczcie przez Matk N aj
chrzecijan, a misjonarza ciko poraniono. Krew obficie witsz Syna Boego, Tajemnic Wcielenia, a tym
polaa si po biaej sutannie kapana. Poganie sdzc,, samym Bstwo Chrystusowe. wity Jzef uwaany by
e nie yj, zostawili go i odeszli syci zemsty i trium fu. powszechnie za ma Marii, bo takim by wedle prawa.
Po kilku miesicach odbywa si sdowy proces n aj Nikt. zatem nie domyla si tych wielkich tajemnic, jakie
waniejszych prowodyrw tego napadu. Na wiadka si dokonay w cichym Nazaretaskim domku.
przyniesiono sabego jeszcze O. Augustyna. Winowajcy W yciu naszym ziemskim nie jestemy wolni od na
ze dreniem oczekiwali oskarenia misjonarza, ktre paci ducha ciemnoci. Ten pierwszy d najwikszy kam
miao zadecydowa o ich losie. Jakie byo ich zdziwie ca, jak niegdy zwid pierwszych rodzicw i' obietnic
nie, gdy zamiast oskarenia misjonarz prosi o ask dla wikszego szczcia przyprowadzi ich do upadku, tak
nich, tumaczc gubernatorowi, e nie wiedzieli co czy rwnie i dzisiaj wielu naprowadza na drogi wystpne
nili. To wspaniaomylne postpowanie misjonarza tak uudami pozornego dobra. Nie jest to tylko wmawianie
podziaao na te pogaskie serca, e odtd poczy si w nas, e szatan odgrywa w naszym yciu du, a u nie
tumne nawrcenia. Tak przemwi w. Jzef przez swego* ktrych jednostek decydujc rol. Z tego co mwi
sug do tych zalepionych serc., tak okaza moc sw Pismo w., a zwaszcza Jezus Chrystus w Ewangelii, jest
nad ksiciem ciemnoci. Dzisiaj wznosi si w tym miecie rzecz jasn, e ten ksi ciemnoci usiuje czsto po
Wspaniay koci w. Jzefa, a tysice wiernych czcz krzyowa plany Boe i stan na drodze, wiodcej do
prawdziwego Boga. najwyszej prawdy. Praw da ta jest dzisiaj czsto zapo
znana, wielu nawet katolikw uwaa j za jakie dzie
cinne brednie. Przeoczenie takie koczy si czsto tra

40 41
gicznie. Wiele dusz poznaje prawd t dopiero po bo wityni, powaliy si i roztrzaskay. Oburzeni tym po
lesnych upadkach. ganie, rzucili si z wciekoci na w. Rodzin, i tylko
Jeli w. Jzef by przeznaczony od Boga do zwal z najwikszym trudem w. Jzef ocali Dzieci i Jego
czania zasadzek i planw szataskich, odnonie do dziea Matk.
Odkupienia ludzkoci, to niemniej posannictwo jego 2.
trw a i dzisiaj. Okazuje on swoim czcicielom prawd,
chroni ich od side szataskich, prowadzi drog nieo Nasza postmm
myln i pewn. W cikich chwilach i wikszych niebez W yciu naszym ziemskim spotykamy si czsto oko
pieczestwach przychodzi z nadprzyrodzon pomoc, za w oko ze zymi ludmi. Ludzie ci, bdc sami w niewoli
sila dusz w moc najwysz, by, jak On, mnie zwal zego ducha, staj si narzdziem jego dziaania. Jest to
czaa szatana i jego zasadzki. bardzo subtelny chwyt ksicia ciemnoci. Jeli bowiem
on sam namawia nas do zego, odrzucamy energicznie
W walce ze zym i ludmi jego pokusy. Jeli za podchodzi do nas przez zych ludzi,
czsto bogato obdarowanych przymiotami ducha i ciaa,
wity Jzef mnie zwalcza poplecznikw szatana, nie zawsze potrafim y odrni dobro od za. Czsto bo
jakimi s li ludzie. Kiedy Herod, owo niecne narzdzie wiem zo podawane nam jest pod pozorem dobra. Roz
ducha ciemnoci, usiowa zgadzi Syna Boego w za liczne przyczyny jak: stosunki nasze, towarzyskie wzgl
raniu jego ycia i nie waha isi, dla dopicia tego celu, dy, bliskie wspycie, pokrewiestwo, wysze stanowi
wyla tyle niewinnej krwi dzieci, Opatrzno Boa sko itp. wpywaj na to, e nie umiemy zdoby si na
powierzya w. Jzefowi ochron Boskiego Dziecitka. stanowczo, idziemy na kompromis i dochodzimy tam,
Cikie to byo zadanie, wymagajce ofiary i powicenia 'dokd bynajmniej nie mielimy zamiaru doj. Trzeba
z wszystkiego co mia w. Jzef w Nazarecie. Nie waha nam tedy wzmocni nasz wol przykadem w. P a tria r
si jednak ani na moment. Nie pytay dlaczego ten, co chy z Nazaretu. Co innego bowiem jest mie lito i wy
dziery w Swojej rce wiat cay, co moc ma nad wszyst rozumienie dla bdzcych, a co innego pochwala ze ich
kimi krlami wiata, nie ocali sam siebie? Dlaczego czyny i nie zwalcza ich zgubnych skutkw. Gdyby nie
nie ukrci krwawej tyranii Heroda? Dlaczjego on, saby byo dzisiaj tyle kompromisu w walce ze zem,, gdybymy
czowiek, musi uchodzi w niesawnej ucieczce do obcego umieli jasno postawi spraw Praw a Boego i przykaza
kraju? Nie pyta, ale poczytywa sobie za najwiksze Boslkich, o ile mniej szerzyoby si dzisiaj zepsucia, o ile
szczcie ofiar i trudy dla localenia zleconego mu Dzie mniej triumfowaliby grzech! Hodowanie nowoczesnej
citka. modzie, popieranie wspczesnej literatury i sztuki, ko
wita Brygida pisze w swoich objawieniach, e rzystanie z rozrywek stojcych czsto na gruncie nie
kiedy w. Rodzina przechodzia obok wityni egipskiej chrzecijaskim. to nie innego, jak tylko schlebianie
w Heliopolis, wszystkie boki pogaskie, czczone w tej zemu.

42
Tak (metod nie dojdziemy do odnowienia wiata. roda. Czsto nam te prosi naley o podobne mstwo
Sabo nasza w tym wypadku jest zaprzeczeniem zdro i si w walce ze zem. ,
wych poj katolickich. Koci nie yje saboci, lecz
potg ducha w myl sw Chrystusowych: K r l e - Trudnoci yciowe
s t w o B o e g w a t c i e r p i i g w a t o w n i cy
wity Jzef by mnym w zwalczaniu cikich do
p o r y w a j j e " 1). Trzeba dzisiaj wicej ni kiedykol wiadcze. Nie rozumia, dlaczego Pan Bg prowadzi go
wiek przeprowadzi stanowcze rozgraniczenie w pojciu
i jego wit Rodzin drog ustawicznych trudw. Nie
zego i' dobrego, zasad katolickich od nowopogaskichr pojmowa, dlaczego Pan Bg zakry przed nim do czasu
grzechu i cnoty. Inaczej bowiem spotka nas to nieszcz tajemnic Wcielenia Syna Boego. Jedno z najboleniej
cie, jakie spotkao ju niektre narody. Nie baczc na szych przey w. Jzefa byo to i nie rozumia tajem
sprzecznoci, jakie zachodziy pomidzy ich przekona nicy Marii. Ja k ono byo gbokie i bolesne wiadczy
niami religijnymi a goszonymi ideami i deniami (naro fakt, i w. ten M, nie mogc nic poj, a nie chcc
dowociowymi poszli za nimi i tym samym przyoyli osdza tej sprawy, zdecydowa si opuci sw Ma
rk do dziea straszliwej niesprawiedliwoci i krzywdy onk. Jest to ju nie tylko sprawiedliwo z jego strony,
jak to odczulimy w obecnej wojnie. ale dziwna sia jego woli, ktra nie wdziera si w ta
Czsto nie rozumiemy rwnie, dlaczego Pan Bg jemnice Boe, ale spenia je z ca gotowoci.
pozwala, by zo wicia triumfy, by li ludzie pano Na drogach naszego ziemiskiego ycia staj czsto
szyli si, podbijali w jarzmo dobrych. Staj przed nami takie tajemnice. Zachodz fakty bardzo dla nas bolesne
wtedy te pytania, jakie mogy stan i przed witym i przykre, tym boleniejsze, e dcli nie rozumiemy. Skryte
P atriarch z N azaretu: dlaczego my ludzie sabi mamy konflikty i kolizje duchow e. z naszymi najbliszymi,
walczy w obronie Boga tak potnego i jego ycia w du n ktrych powinnimy raczej znale wyrozumienie
szach ludzkich? Szczliwy, kto w takich rozterkach,, jake bolenie czsto rani dusz! Spaczone idee, bdne
podobnie jak w. Jzef,, poczytuje sobie za zaszczyt naj pojcia o stosunkach politycznych czy spoecznych, nie
wikszy i szczcie, trudy i prace, znoszone dla Boga zrozumienie naszych de to rwnie niemay bl
i Jego prawa, zarwno w swej duszy jak i w duszach i walka niemniej zacita. Nie naley nam jednak biada,
swych blinich. Jest to najpikniejsza, suba Boa, jest ani myle, e zo zwyciy, lecz mnie trwa na szacu
to najszczytniejsze bohaterstwo, jst to przede wszystkim prawdy, bowiem Chrystus m w i: i ,,b 1 o g o s a w i e n i
suba mioci wykonana czynem! Czsto wic nam trze s , k t r z y c i e r p i d 1 a s p r a w i e d 1 i w o c i 2) .
ba patrze na t bohatersk postaw w. Opiekuna Jezu Nieche przykad w. Patriarchy z Nazaretu, jego
sowego, jak zaj w chwilach przeladowania przez He- mstwo w walce z szatanem, jego knowaniami i z jego

*) Mt. U, 12. a) M t 5, 10.

44 45
-

wysannikami bdzie nam wzorem i zachta do podobne


go postpowania! Miejmy ufno, e Jego pomoc pod
trzyma. nas w tych wysikach i dopomoe nam zwalczy
wszystkie zdrady szataskie, bo jak piewamy w tej mod
litewnej pieni do M ego: ydi o b y i p i e k o p o-
w s t a o , w s z y s t k o s i n a n a s z b u n t o w a o,
n i e z g i n i e m y...
y
OPIEKUN MODZIEY
Szukajcie prawdy jasnego pomienia,
Szukajcie nowych nieodkryych drg,
Za kadym krokiem w tajniki stworzenia,
Coraz si dusza ludzka rozprzestrzenia
i wikszym staje si Bg!
(A. Asnyk)
1.
Nie ulega wtpliwoci, i yjemy w dobie nieusta
jcych walk. Rozszalaa si niedawno straszliwa pooga
wojenna, ktra nie tysice ju, ale miliony ofiar ludzkich
pochona. Dzi przycichy wprawdzie grzmoty armat,
ucichy warkoty silnikw, wojna si 'skoczya. W alka
jednak trw a i dzisiaj, walka o now ideologi powojen
nego wiata, walka o dusz ludzk, a zwaszcza walka
o dusz modziey. Wszyscy bowiem zdaj sobie spraw,
e przyszo naley do modych. My starsi idziemy ju
ku zachodowi ycia, jestemy zbyt osabieni i wyczerpani
przeyciami wojny. Natomiast modzie, jak wiosna,
wry przysze rozkwity, bujne niwa i bujne owoce.
Kto wic chce, by jego ideologia zwyciya, by prze
trw aa okres pocztkowy, stara si j przeszczepi
w serca modych, aby j niosy i rozszerzay zarwno
w swym yciu jak i w przyszych pokoleniach.

46 47
Rzuca si dzi modziey wzniose hasa, wakie za Przede wszystkim dusza
woania, czsto prawdziwe i wartociowe, ale rwnie
czsto bdne i faszywe, obliczone na bezkrytycyzin mo Mamy obowizek i wit powinno dy do
dych. wzgldnego dobrobytu, do wykorzystania ukrytych si
przyrody, jednym sowem do rozwoju i postpu w dzie
Wychowanie katolickie dzinie materialnej. Rzek bowiem Bg: R o n i j c i e ,
r o z m n a a j c i e si i c z y c ie sobie ziemi
Przed katolikami stoj, dzisiaj powane zadania wy p o d d a n 3). Ale nie wolno nam w imi tego postpu
chowania przyszych pokole na zasadach prawdy i sp ra materialnego zgubi duszy niemiertelnej lub o niej za
wiedliwoci. Im wicej jest bdnych hase, tym usilniej pomnie, bo ten sam Bg powiada do nas, e jeli tylko
musimy pracowa,, by dusz modziey karmi straw wedle ciaa y bdziemy zginiemy. Na czele rozwoju
poywn, dajc wzrost nie tylko w dziedzinie fizycznej, w porzdku przyrody musi i rozwj duchowy czowieka,
ale przede wszystkim w dziedzinie duchowej. Jest bowiem bo ducli jest wyszy od ciaa. Duch jest niemiertelny
rzecz jasn, e jeeli wychowanie modziey oprzemy i wiecznotrway, podczas gdy dni ciaa licz si tylko na
na podstawach czysto materialnych, powiksz one moe lata ycia ziemskiego.
nasz dorobek w dziedzinie materialnej, ale jeszcze ja w Na tej podstawowej prawdzie, e czowiek stworzony
niej obrc ten dorobek na wasne unieszezliwienie, jest nie dla ycia i szczcia ziemskiego tylko, ale dla
tak jak byo dotychczas z technicznym dorobkiem ludz ycia wiecznego, e czowiek od Boga wyszed i do Boga
koci. Nawet, z dala stojcy od Kocioa prawdziwi m dy powinien, musimy ksztatowa pojcie i ideologi
owie stan.u, zdaj sobie spraw, e czysto materiali- modziey katolickiej.
styczny pogld na wiat, bez uwzgldnienia duchowego Dlaczego o tym mwimy?
rozwoju czowieka, stanie si przeklestwem, a moe Bo gtioimy dzisiaj przed postaci najwikszego wy
i ostateczn zgub caej ludzkoci. chowawcy, jakim by przybrany ojciec Jezusowy. Stoimy
Praw da ta dla nas katolikw nie jest nowa. Wypy przed postaci w. Jzefa.
wa ona z kart Ewangelii, z ducha Chrystusowego, ktry Szczliwy to czowiek, jeden z tych niewielu, kt
jako haso i nakaz da nam walk z ciaem, z jego zbyt rym w udziale przypado szczeglnie zaszczytne wyr
wygrowanymi daniami, z wybuja pych i ambicj, nienie. Dostpi on zaszczytu wychowania Odkupiciela
z podliwoci, tkwic na dnie naszej istoty. Krle caej ludzkoci. Powierzony inu urzd Opiekuna,, obrocy
stwo Boe to krlestwo ducha. ycie katolickie to i przybranego Ojca Chrystusa, nie by pozorny, ale rze
rozwj penej duchowoci czowieka,, owszem wicej, to czywisty. Ewangelia bowiem wyranie zaznacza., e w.
rozrost ycia Boego w duszy czowieka. Jzef spenia wzgldem Chrystusa obowizki ojcowskie.*)

*) Rod. 1, 28.

48 49
Nazywa go wyranie Ojcem Chrystusa i zaznacza, e 2.
Chrystus by mu poddany. Na takich te podstawach musi si opiera wycho
Jake w. P atriarcha spenia swj obowizek? Ja k wanie modziey. Takie pojcie o yciu ludzkim, takie
mg naucza Mdro Przedwieczn? Chocia Pan Jezus spojrzenie' na dusz czowiecz kae to ycie szanowa,
jako Bg by wszystkowiedzcym, by mdroci naj a dusz pielgnowa jako skarb bezcenny. Wprowadzenie
wysz, to jednak jako czowiek w czynnociach i pozna Chrystusa w ycie,, w zainteresowania, w ideay modzie
niu ludzkim postpowa powoli, jak kade dziecko. By y daje nie tylko wzloty duchowe, ale doran i ko
wic w. Jzef Jego wychowawc,, uczc Go stawia nieczn pomoc w walce z nisz czci czowieczestwa,
pierwsze kroki, wprawiajc Go w rzemioso, udoskona jak jest ciao. Musimy wic zbliy Chrystusa do mo
lajc Jego sprawnoci fizyczne. dziey, a modzie do Chrystusa, a to przez p o z n a n i e
Chrystusa i przez w s p y c i e z Chrystusem.
Z Chrystusem przez ycie
Pomie prawdy
Cae ycie w. Patriarchy skupio si na postaci
Jezusa. Dla Niego pracowa, z Nim si modli, z Nim Szukajcie prawdy jasnego pomienia,, szukajcie no
odpoczywa. Ale rwnoczenie w. Jzef wychowujc J e wych niecdkrytych drg, tak woa nasz poeta do
zusa, sam by przez Niego wychowywany. Bo tak jest modziey. Modzie zawsze chciwa jest prawdy, szuka
zawsze. Jeeli czowiek pielgnuje w sobie ycie Boe, jej wszdzie, ma szerokie i wiksze czsto ni sdzimy
dopomaga niejako do rozrostu Boga w sobie samym, wte zainteresowania. ledzi rozwj myli ludzkiej, filozofii,
dy Bg wychowuje go, urabia na swoj mod, przepaja wprzga si chtnie w sub pastwow i spoeczn.
swoim Boskim yciem. Jest to prawda godna zaintere Dla tego, co ukocha, uzna za dobre gotowa jest wszyst
sowania nie tylko osb zakonnych czy duchownych, jest ko powici. Modzie warszawska, ktrej tyle polego
to prawda niezbdna dla kadego katolika,, jeli on ta w powstaniu, potwierdza to wymownie.
kim chce by w duchu, i prawd'zie. Kt to bowiem Uwiadomienie religijne, to najwaniejsze bodaj za
jest katolik? Co to jest Koci? Koci to yjcy danie, spoczywajce na barkach naszych. Im wicej mo
Chrystus wrd ludzkoci. Katolik to czowiek, odbi- dzi poznaj zasady i ducha Ewangelii i samego Chry
jajcy w sobie ycie Chrystusowe. Owszem to sam Chry stu sa , tym wicej Go ukochaj, bo zrozumiej, e On
stus, yjcy przez ask i mio. To s prawdy, wypy jeden moe da wytumaczenie wszystkich niejasnoci
wajce z nauki o mistycznym Ciele Jezusa Chrystusa, ycia i rozwizanie wszystkich zagmatwa spoecznych.
ktrym jest Koci wity. Kiedy Wadysaw Reymont, sawny laureat nagrody
Nobla, zoony cik i mierteln chorob przeczyta
Ewangeli, zawoa gorco: czemu nie poznaem tego
skarbu dawniej! Wiedziabym, co mam p isa!...

51
daje przede wszystkim si do walki z ciaem. Chrystus
Jeli modziey udostpnimy Chrystusa i Jego po czsto przyjmowany to rdo czystoci!
jmanie, bdzie m iaa ona jasno przedstawione zadanie
ycia, bdzie wiedziaa dla jakich ideaw ma pracowa
i powica tsi. Niebezpieczestwa
Szerok fal rozlewa si dzi niemoralno. Anor
rda siy malne warunki wojenne: przymusowe odseparowywanie
Sekretem witoci w. Jzefa byo jego wspycie modziey od rodzicw, brak opieki ojcowskiej, konieczne
% Chrystusem. Z tego wspycia zrodzio si wzajemne czsto usamodzielnienie w wieku zbyt jeszcze modym,
oddziaywanie. Dusza w. Patriarchy formowaa si na zdziczae obyczaje wroga i zgubne przykady wszystko
przykadzie czynw i sw przybranego Syna, za Chry to powoli zatruwao dusz modziey. Tote jestemy dzbS
stus urabia ja przez mio i promieniowanie Swego wiadkami szerzcych si coraz bardziej chorb zaka
Bstwa. nych i upadku zdrowych podstaw ycia rodzinnego. Nie
W modoci trzeba nam nie tylko prawdy, ale i siy, czysto, jak brudna wezbrana rzeka, porywa w swoje
bymy prawd umiowali i szli za ni bez wahania mimo Odmty tysice dusz modych. To bodaj jest najwiksze
przeszkd i trudnoci. Szerokie bowiem s drogi zego, niebezpieczestwo, j akie zagraa naszemu narodow i!
natomiast cieka cnoty jest wska i trudna. C bdzie Z modziey bowiem zbyt wczenie zepsutej, osabionej
si krzepic dusze mode, co bdzie pokarmem dajcym naduyciami, nie mog wyr jednostki zdrowe i mocne.
im si do przezwyciania przeszkd? Chrystus yjcy Z dziewczt upadych, z chopcw rozwizych nie bdzie
w Kociele, w mistycznym ukryciu Tabernakulum. zdrowych matek ni ojcw. Rodziny stworzone z jednostek
Jeden z najwikszych wychowawcw i' mionik mo zuytych, bd rodzinami wymierajcymi, a za tym pj
dziey ostatnich czasw, w. Jan Bosko, w swj system dzie wymarcie biologiczne i powolna mier narodu.
wychowawczy wprowadzi jak najczstsz Komuni w. W interesie wic nie tylko religii, ale caego narodu, ley
Majc w swych zakadach modzie z rnych rodowisk, walka z rozwizoci obyczajw. Patronem w tej walce
z rnych warstw spoecznych, chopcw czystych i ze jest nam w. Jzef nazwany najczystszym opiekunem
psutych zrozumia, e dla wszystkich najlepszym le dziewic. Wychowywa niegdy Chrystusa dla nas, dzi
karstwem, najlepsz zacht do walki jest czste komu ma nas wychowa dla Chrystusa. To jego obowizek
nikowanie. Daje bowiem ono poczucie waciwej god wypywajcy z jego posannictwa.
noci czowiekowi, poznanie jego wielkoci, a wiadomo Patrzm y wic na jego wzr, na nim ksztatujmy
cisej wsplnoty z Chrystusem,, uodpornia dusz na tirabianie si wewntrzne, na nim opierajmy swe ycie
wszelkie ze wpywy. zewntrzne. A, jeeli walka staje si zbyt cika i nie
Chrystus, yjcy w duszy ludzkiej, to najpikniejszy rwna, jeeli czsto czujemy, e brakuje nam si, pami
idea ycia! Idea ten naleycie zrozumiany i umiowany, tajmy, e mamy w nim potnego obroc!

52 53
Tak si zoyo, e miaem wiele stycznoci z mo
dzie w mym yciu. Patrzyem czsto na wielkie trud
noci i przeszkody, jakie miaa do przezwycienia. Cz
sto walka grozia klsk, czasem zdawaa si by z gry
przegran, a jednak porednictwo i opieka w. Jzefa
sprawiay czsto prawdziwe cuda. Modlitwa do w. J
zefa o cnot czystoci, o zwycistwo nad ciaem jest
szczeglnie skuteczna. VI

Uratowany M WSPYCIA Z BOGIEM

On w witoci i czystoci
W ksice o cudach w. Jzefa w Kalisz-u jest zapi po Maryi pierwszym by.
sany nastpujcy fakt: Podczas* konfederacji 1771 roku Przy Panience On w stajence
zapano dwch zdrajcw, ktrzy zaprzedali si w sub pierwszy Boe Dzieci czci.
carsk. Za wydanie tajemnic wojskowych i zdrad ska
zano ich na mier. W dniu stracenia przyszed kapan, 1.
by pojedna ich z Bogiem. Byli to jednak ludzie zepsuci. W sawnej swego czasu powieci pod tytuem : F a-
Tote odrzucili pomoc kapana i nie okazywali adnej b i o 1 a, kardyna Newman przytoczy tak scen. Mo
skruchy. Wtedy krewna jednego z nich udaa si o po dej pogance Fabioli opowiada kapan chrzecijaski o ta
moc do cudownego obrazu w. Jzefa,, bagajc o ratunek. jemnicy przebywania Boga w duszy ludzkiej. Tumaczy
Modlitwa tak bya skuteczna, e odmienia do gbi jed jej, e dusza to ywa witynia Boga, ktr On wypenia
nego z tych modych ludzi, zalepionego w zem. Pojed Swoj obecnoci bezustannie. Poganka suchaa z g
na si z Bogiem i przeprosi zebranych, e splami zdrad bok uwag, a potem zawoaa z uniesieniem: Czy to
honor onierza. wity Jzef uratowa nie tylko jego moliwe? J a jestem wic wityni Boga! Jestem nie
dusz, ale i ycie doczesne, bo dowdca widzc szczer tylko z Nim, ale On jest we mnie na kad ycia chwil,
skruch modzieca uwolni go od kary mierci. jest w mych najtajniejszych mylach, w mych najskryt
szych uczuciach; nie jestem nigdy osamotniona! Co za
szczcie!... I przez kilka dni chodzia jakby pojona
t myl.
Scena ta oddaje wielk rzeczywisto naszej witej
wiary, rzeczywisto polegajc na tym, e jestemy
w najbliszym i ustawicznym kontakcie z Bogiem, naj
gbszym, sigajcym samego rdzenia duszy.

54 55
Bg w nas Gdzie tajemnica tej niezmoonej siy Kocioa
Chrystusowego i Jego wyznawcw? Gdzie rdo tej po
Cay Koci Chrystusowy zbudowany jest na te] tgi chrzecijastwa? Przypomnijmy sobie, co mwi
prawdzie: yjcego i dziaajcego w nim Boga. Caa Chrystus w przypowieci o winnej latoroli. Oto powia
praca nad udoskonaleniem si indywidualnym to samo da: Jam jest szczep winny, wycie latorole. K to we
rwnie ma podoe. Boski nasz Zbawca wyranie zazna Mnie trwa, ten owoc przynosi
czy, e Krlestwo Jego nie jest z tego wiata, a wic nie Wszyscy wierzcy jestemy niejako wszczepieni
opiera si na przesankach i czynnikach materialnych, w Chrystusa. Prcz ycia przyrodzonego, yjemy tym
Krlestwo Jego to Krlestwo ducha! Krlestwo. Jego, to yciem nadprzyrodzonym, ktre si przelewa z Serca
panowanie Boga w umyle, w sercu i czynach czowieka. Boego w nasze dusze. To nam daje wspuczestnictwo
Chcc podkreli t prawd o podstawach Swego K r w yciu Boym, w Jego naturze. Mwi w. P io tr: Maxi-
lestwa., opar Chrystus Swe Krlestwo na sabych i naj ma et preciosa nobis promissa donayit, ut per iaec effi-
mniej pozornych czynnikach zewntrznych. Aby zwyci ciamini diyinae eonsortes naturae dane nam zostay
stwo, jakie odnis i odnosi bdzie do koca wiata, nie drogocenne i najwiksze obietnice, abycie przez nie stali
byo przypisane ludziom i ich wysikom, ale temu du si uczestnikami Boskiej n a tu ry 3).
chowi Boemu,, ktry rzdzi Kocioem i yje w nim.
Niewiele rni si dzisiejsze czasy od owych, w kt Jego nrielko
rych Chrystus zakada Swe Krlestwo. Przed ma Mimo woli nasuwaj si te myli, gdy stajemy przed
garstk wyznawcw Jego sta cay potny pogaski postaci w. Jzefa. To czowiek zwykego codziennego
wiat. Sta ze swoj filozofi, sztuk, wspaniaym p ra ycia. Nie dokona adnych wielkich czynw, nie wsawi
wodawstwem, doskona organizacj ekonomiczn, zaku si niczym, co wiat uwaaby za godne uznania. Jego
tymi w stal legionami, a przede wszystkim z religi po ycie pogrone byo w cieniu codziennoci. Podczas gdy
gask, widzc w cesarze rzymskim swego boga. taki Abraham by ojcem ludu wybranego, Mojesz saw
Jake dziwna dysproporcja si! Jake nierwni sta nym po dzi dzie prawodawc, Jakub potnym mo
nli do zapasw szermierze! A jednak dzisiaj po 19-tu carzem, mierzcym swoje siy z Anioem, Eliasz arli
stuleciach widzimy jasno po czyjej stronie zostao zwy wym bojownikiem o chwa Pana Zastpw, w. Jzef
cistwo. Run potny Rzym, upado sawne Imperium jest prostym ciel! A jednak stawia Go dzi Koci
Romanum, a Koci z malekiego gorczycznego ziarna w chwale i majestacie Patrona i Opiekuna swego. Sta
rozrs si dzi wspaniale. Tak byo i w pniejszych wia Go jako wzr dla wszystkich. Na czyme wic polega
erach historii, i tak bdzie zawsze! Bo tylko Chrystus wielko w. Jzefa?
mg powiedzie: Ufajcie, Jam zwyciy wiat
a) Jan 15, 5.
') Jan 16, 33. 8) II Piotr 1, 4.

56 57
w. Jzef imponuje tylko jednym: wspaniaym roz aze czasy s jakby przesankami tego. W ybujaa pycha
wojem ycia wewntrznego, przedziwnym wspyciem ludzka, oparta na technice i zdobyczach nauki, jest ne
z Bogiem. To jest rdo Jego wielkoci, wieczna tajem gacj Boga. Kt dzisiaj mwi o prawie Boym, jako
nica, jak wieczna jest wielko i tajemnica caego Ko podwalinie w uporzdkowaniu powojennego wiata? Kto
cioa ! dzisiaj stawia Boga jako spjni jedyn i prawdziw
Przed wspczesnym czowiekiem, niespokojnym pomidzy narodami w ich stosunkach politycznych i spo
i miotanym najsprzeczniejszymi poryw am i----staje cichy tocznych?
m z Nazaretu. Nie mwi wiele, owszem nie mwi nic,
bo ani jednego Jego sowa nie zapisaa Ewangelia. Mwi 2.
jednak czynami Swojego ycia i wskazuje istotne war Z powrotem do Boga
toci, do ktrych czowiek dy powinien. Jake na cza
sie s te wskazania podyktowane nam yciem skromnego Bdne przesanki, na ktrych czowiek wspczesny
robotnika z Nazaretu! Jake bliskim jest On wzorem opiera swe zamierzenia, dostrzega jasno Koci Chry
i przykadem prawdziwego ideau ycia chrzecija stusowy. Czy to nie jest zdumiewajce, e w okresie po
skiego !... wojennego chaosu wydaje Papie encyklik O Mistycy,
nym Ciele Chrystusa", ktrym jest Koci? Przecie
Budowanie bez Boga dzisiaj spodziewalibymy si raczej, jakich wskaza po
litycznych, jakich wytycznych w tworzeniu adu spo
Czowiek wspczesny dy do uzewntrznienia si. ecznego a tu Papie mwi nam o lzeczach tak odcr
Chce imponowTa, zdumiewa, okazywa wszystko, co wanych, na pozr tak mao realnych! Biay starzec
zdoby i wypracowa. Rozrost kultury ycia codziennego z W atykanu widzi jednak lepiej, ni najbieglejsi politycy
sprawi, e czowiek wkadajc wiele wysiku w zewn i ekonomici, czego potrzeba dzisiejszemu wiatu. Wska
trzne formy ycia, zatraci rwnoczenie siebie. Doszed uje wic na dostojestwo i godno prawdziw czo
szy do zdumiewajcych wynalazkw, czowiek wierzy wieka, wypywajc z gbokiej myli, i jest on uczestni
dzi w swoj potg. Pojawiaj si coraz liczniej tacy, kiem Boskiej natury. Wskazuje na t jedyn wsplno,
ktrzy mwi, e obejd si bez Boga, e nie chodzi im ktra moe zczy powanione narody na ich wsp
o krlestwo Boe, bo oni sobie sami stworz raj na ziemi. not w Bogu. Bez wprowadzenia czynnika Boego i zasad
Znakomity pisarz angielski Benson w swojej ksice Ewangelii, nie dalej zajdziemy, ni zaszli ci, ktrzy ju
pt. Pan wiata" pisze, e ludzko pod koniec najwy nieraz usiowali tworzy raj ziemski. A zamiast raju,
szego rozwoju kultury materialistycznej,, najwikszych dobrobytu i szczliwoci nastpowa jeszcze wik /.v
odkry i wynalazkw, uwierzy sama w siebie. Na miejscu Chaos, jeszcze wiksze bezprawie i krzywdy ni byy po
Boga postawi rozum i geniusz czowieczy. Czy tak b przednio. B uta niemiecka opara tworzenie nowej Europy
dzie, nie wiemy, ale jest to bardzo prawdopodobne. Na- na ubstwieniu swego narodu i skoczya sromotn

58 r,u
klsk. Pycha czowiecza, stawiajca czowieka jako naj pracowa Jezus. Gdy mia rzadkie chwile wytchnienia
wyszy autorytet, podobnie zawsze koczy. i odpoczynku, przepdza je pospou z Jezusem.
Myli ludzkie, to nie myli Boe, zamierzenia Boe; Oto idea naszego wspycia z Bogiem! Trzeba nam
to nie zamierzenia czowiecze! Ta prawda nasuwa si czsto na Boga zwraca nasze spojrzenie, trzeba nam
nam, kiedy stajemy przed postaci cichego Patriarchy z Nim pracowa, z Nim odpoczywa. ycie prawdziwego
z Nazaretu. Jaki On may w oczach wiata, a jaki wielki katolika czy to prywatne, czy towarzyskie i spoeczne,
w oczach Boga! Jak przedziwn lekcj pokazow daje musi by takie, by zawrze obok niego mg stan Chry
wspczesnemu wiatu caym- swoim yciem! stus. By nie trzeba byo wstydzi si Jego obecnoci, ni
ycie Jego bowiem streszcza si cae w Bogu. Do usuwa niczego, co by byo Jego obraz.
puszczony do najbliszej poufaoci, do najbliszego Nie ulega wtpliwoci, e przechodzimy dzisiaj ci
wspycia z Synem Boym, znika niemal zupenie jako kie chwile, e odczuwamy, wiele brakw. Jest to skutek
odrbna indywidualno, a wnika niemal cakowicie oglnego zuboenia i wyniszczenia naszego kraju przez
w ycie Boe. Bez historii opowiadajcej o Jezusie Chry wojn. Ale jednak przyzna naley, e wiele wicej mogli
stusie, prawie nic nie moglibymy powiedzie o Jego bymy uczyni dla zapobieenia materialnej ndzy wielu
przybranym Ojcu. Jezus nadawa tre i form ziemskie tysicy naszych wsprodakw, gdyby byo wyrozumienie
mu yciu w. Jzefa. Widzimy Go czsto przedstawio potrzeb innych i dzielenie si z nimi, oparte na mioci.
nego na otarzach w towarzystwie Matki Najw. i Syna
Boego. Stoi On prawie zawsze na uboczu, przed Nim Brak mioci
warsztat ciesielski, a w rku narzdzia pracy. Na pierw
szym planie obrazu widnieje posta Syna Boego i Jego Przejechaem ostatnio przez wszystkie wiksze mia
Matki. Z tych postaci cay blask i ycie promieniuje na sta naszej Ojczyzny. Jedno mi uderzyo: wielkie afisze
posta cichego rzemielnika. Bo istotnie yciem Jego by zapowiadajce przerne zabawy, caonocne rozrywki,
Jezus i mioci Jego bya Niebios Krlowa. Dla Nich tance i przyjcia. Mona by z tego sdzi, e yjemy w ja
On pracowa, dla Nich znosi trudy i znoje. kiej zotej erze dobrobytu, sprzyjajcego zabawom i roz
licznym rozrywkom. A tymczasem wiemy, ile ndzy jest
Rzeczywisto Boga dzisiaj, ile siert godnych, ile ludzi okaleczaych! C
tedy oznaczaj te zabawy i atrakcje, jeli nie brudny
ycie Jego dlatego jest tak wzniose, e czerpao egoizm, samolubstwo i brak poczucia obowizku? Gdzie
si z ywej postaci Jezusa Chrystusa. Gdy wstawa rano, tedy mio Chrystusowa i rozumienie tej prawdy, emy
pierwsze Jego spojrzenie spoczywao na Jezusie. Gdy jedn rodzin? W omawianiu budetu na rok 1946 i w ze
klka do modlitwy, pospou z Nim klka i modli si stawieniu dochodw, jakie otrzymuje -skarb pastwa,
Syn Boy. Gdy przyjmowa posiek, przy stole z Nim jedno jest zdumiewajce. Oto kiedy przed wojln dochd
by i Jezus. Gdy pracowa, by obok Niego i razem z Nim % monopolu ispirytusowego wynosi zaledwie 5/o, dzisiaj

60 61
wynosi 15%. To nam ilustruje, jak wyglda odpoczynek
i rozrywka wspczesnych ludzi. Ogupiay dzisiejszy
czowiek, rzuca si chciwie na zabawy, bo nie ma spokoju
w duszy. Wyrzuca grosz na pijastwo, bo nie rozumie
potrzeby wzajemnych pomocy. Jaksieje przyszoci mo
emy si spodziewa z takiego pojmowania ycia?
Czy nie ma tedy susznoci Papie, nawoujc nas
do spotgowania naszego ycia wewntrznego? Czy nie V II
ma susznoci wzywajc ludzko do uleczenia schorza CZOWIEK SPRAW IEDLIW Y
ego serca? Prawd, zostanie, e wszystkie zabiegi pa
stwa dla pooenia kresu naduyciom ju k : wizienia, Bogosawiestwo Parishie nad
domy poprawcze, liczna policja nie przynios rezul gow sprawiedliwego, a imi
tatu, dopki nie bdzie uleczona dusza czowieka. nieznonych zaginie.
(Przyp. 10, 6)
Prchna
1.
Juliusz Sowacki w Lilii Wenedzde przedstawia
Nad Morzem Martwym ronie pewien gatunek ja
wstrzsajcy obraz. Oto kiedy wrka otwara pier jed
boni. Gazie ma pikne, bujne licie i powabne na oko,
nego z ksit narodu, zamiast serca znalaza tylko tro
rumiane owoce. Gdy jednak podrny spragniony i zm
ch prchna. I dlatego nard, ktry mia takich wodzw
czony zerwie taki owoc, by jego sokiem nasyci pragnie
musia zgin. Jeli dziisiaj nie dooymy stara by ule
nie, zamiast oywczego miszu znajduje w rodku tylko
czy nasze dusze, by da im pokarm prawdziwy i mocny,
troch prochu. I w yciu ludzkim spotykamy a nazbyt
jakim jest Bg, usiowania nasze: stworzenia wiel
kiej i sonecznej przyszoci spezn na niczym. czsto takie sodomskie jabka. S ludzie w powierzchow
noci swej mili, dowcipni, uprzejmi, odznaczajcy si
Musimy zatem rozpocz t prac od podstaw przede wdzikiem i urod, ale zajrze do ich duszy, a znajdzie
wszystkim w dziedzinie rozbudzenia i spotgowania y si pustk, a czsto zgnilizn. Mwi o takich Chrystus,
cia wewntrznego. Musimy doj do podobnego wspy e s to groby pobielane, na zewntrz lnice biel m ar
cia z Bogiem na wszystkich odcinkach naszej pracy i we
murw, a wewntrz pene zgnilizny i trupiego zaduchu.
wszystkich przejawach naszych zainteresowa i de,
Jest to ta kategoria ludzi, ktrzy yj tylko zewntrzno-
jakie widzimy we wzniosej postaci w. Jzefa. Wtedy
ei, korzy doprowadzaj do rozwoju nisz cz czo
znajdziemy szczcie wewntrzne i zapewnimy prawdzi
wieka to jest ciao, a zaniedbuj cakowicie rozwj we
we owoce naszym wysikom...
wntrzny, duchowy. To ludzie, ktrzy zapominaj

62 63
Bg i czowAek
o najwaniejszym zadaniu, jakie Bg wyznaczy yciu
ich ziemskiemu, by dla ciaa nie zatraci duszy. Sprawiedliwym by w. Jzef wzgldem Boga. Ro
zumia wielki dar ycia, wiary, i prawa boego. Wiedzia,
W takim yciu brak przede wszystkim podstawowej
e ycie otrzyma tylko jedno. Otrzyma je na to, by su
cnoty sprawiedliwoci. Bo przecie, jeli czowiek pa
y Bogu i udoskonala si duchowo. Nie lekka bya Jego
trzy na swoj osob tak, jak j Bg stworzy, winien
dola yciowa. By najmniejszym z Patriarchw, w yciu
to pozna i zrozumie, e nie dla ciaa tylko, nie dla
i czynach zewntrznych. Tradycje Jego rodu byy wpraw
wiata istnieje, ale dla wyszego ycia, ktre ma zaspo
dzie wspaniae i wielkie, bo pochodzi z krlewskiego ro
koi jego duchowe aspiracje. Powicajc wszystkie wy
du Dawida, ale z tych tradycyj pozostao tylko wspom
siki i trudy yciu cielesnemu popenia czowiek wzgl
nienie. I kiedy ojcowie Jego byli wodzami ludu wybra
dem siebie jak i wzgldem Boga. wielk niesprawiedli
nego, dzieryli wadz krlewsk, On, ich potomek, by
wo. Sprzeciwia si bowiem i swemu wewntrznemu
zwykym robotnikiem, szarym czowiekiem pracy. Nie
szczciu i zamiarom Boym odnonie do niego.
mia ni paacu zocistego, ni bogatych szat krlewskich,
ale siermig ubog i fartuch robotniczy. Wiedzia On
M sprawiedliwy jednak, e ycie nie mierzy si zewntrznymi objawami,
bo mona by wielkim w ubstwie i w pracy, a maym
Stoimy dzi przed postaci przybranego ojca Jezusa w bogactwach i dostatkach. Tote ycie swoje prowadzi
Chrystusa, w. Patriarchy z Nazaretu. Niewiele o nim tak, jak Bg zrzdzi i przeznaczy.
zapisali Ewangelici. Niewiele, bo prawie adnych nie Rozumia w. Jzef wielki d ar wiary i prawa Boe
podali nam szczegw z Jego ycia. Ale to, co o Nim go. W tych prawdach streszczao si cae Jego ycie.
napisali, cho jest to waciwie jedno tylko zdanie, wy Ewangelia wyranie podkrela, e by wielkim mioni
starczy, by pozna Jego sylwetk duchow. Mwi kiem prawa Boego. Spenia Jegov nakazy, szanowa
o Nim, e b y m e m s p r a w i e d l i w y m . Spra Jego Wol, nie zwaajc na adne trudnoci. Jake
wiedliwo za wedug w. Tomasza z Akwinu jest to to doskonay wzr i przykad dla naszego ycia i po
cnota, ktra nie tylko jest podwalin innych cnt, ale
stpowania !...
streszcza w sobie prawie wszystkie cnoty. Nie moe by
bowiem penej sprawiedliwoci, jeli czowiek nie wy Moe wiary
penia wszystkich swoich powinnoci wzgldem Boga, bli
nich i siebie samego. Czowiek wspczesny ocenia swoje ycie tylko czyn
nikami zewntrznymi: pozycj' spoeczn, uposaeniem
Ten potrjny przejaw sprawiedliwoci widzimy
naturalnym, zdolnociami i zdrowiem. Czsto zapoznaje
u w. Jzefa.
si dzisiaj wielki skarb wiary, prawdy boej i darw bo
ych, jakie otrzymujemy w prawdziwym Kociele. Cika

% 65
64
dola, niepowodzenia materialne, brak zdrowia zniech Jeli czasem nie doznajemy pomocy od Boga, o ktr
caj ludzi, przygnbiaj ich i lami. Nie maj dosy siy, prosimy, zastanwmy si, czy nie naley nam tak po
by walczy z przeciwnociami, gdy nie doceniaj daru stpi, jak w mody onierz.
wiary.
Sam czowiek nie wystarczy sobie, by utrzyma si 2.
na wysokim poziomie moralnym, by zachowa bart i moc
ducha wobec ciosw. Przykad w. Jzefa, ktry w yciu Nasi blini
z wiary znalaz si potrzebn do walki z cikim losem
jest dla czowieka wspczesnego bardzo zbawienny. J e w. Jzef by sprawiedliwy wzgldem blinich.
eli chcemy okaza si mni i wytrwali, musimy naj Wszystko skadao si na to, by zniszczy u Niego t
pierw umocni ducha. ycie duchowe bowiem nadaje cnot. Nie zna tajemnicy Marii. Nie znalaz schronienia
rozmach i kierunek poczynaniom zewntrznym czowieka. w Betlejem. Musia ucieka przed Herodem na wygna
nie do Egiptu. Na tak niesprawiedliwo, na tak
Umacnia si duchowo trzeba przede wszystkim
krzywd ile w sercu mogo by powsta narzeka i gnie
przez umiowanie prawa Boego i spenianie go w yciu.
Kto zastanowi' si nad przedziwn tajemnic udzielania ww! w. M jednak wszystko to znis bohatersko,
si nam Boga w Sakramentach w. i bdzie si do nich bo wiedzia, e ponad wszystkimi czynnikami przejawia
zblia zaczerpnie z nich si i moc, owe wody zba si Wola Boa. Nie przypisywa ludziom tego cikiego
wienne, o ktrych mwi Chrystus, e w ytryskaj ku y losu, jaki Go spotka, nie ywi do nich gniewu za ich
wotowi iciecznemu. Prawo Boe, przykazania, nakaz zo przyj cikie dowiadczenia jako prb zesan
czynnego ycia religijnego nie s to czcze (wyrazy) Mu przez Boga. A poniewa w przeciwnociach cnota si
formy, ale speniane ze zrozumieniem i umiowaniem hartuje, w tych przeyciach trudnych w. Patriarchy
daj prawdziw tre yciu. zajaniay w caej peni: wielko Jego charakteru
i pikno Jego cnoty.
Oficer uratowany Jaka jest nasza sprawiedliwo wzgldem blinich?
Czy umiemy patrze pod takim ktem widzenia na czyny
Jeden z przykadw zapisanych w ksidze cudw ludzkie, jak w. Jzef? Czy dostrzegamy tak, jak to jest
w. Jzefa w Kaliszu jest bardzo pouczajcy. Kiedy mo rzeczywicie, ponad wszelk podo ludzk, ponad wia
dy oficer Jzef yciski za niesubordynacj wadzy woj domie czy niewiadomie wyrzdzanymi nam krzywda
skowej zosta skazany na mier i modli si gorco o po mi dopuszczenie i Wol Bo? Ilu z nas, co mienimy
moc do w. Jzefa, ten w. Patriarcha, zjawiwszy mu si si wyznawcami Chrystusa, nie pojmuje tej podstawo
we nie, poleci mu najpierw popraw ycia. A gdy skru wej prawdy, e niepowodzenia i przykroci, cierpienia
szony modzieniec i z Bogiem si jmjedna i popraw i trudy ycia s potrzebne, by mio bya okazana
przyrzek, ocali mu w. Jzef i ycie ciaa. uczynkiem?

66 67
Przypisujemy ludziom nasze niepowodzenia i przy
kroci, nie dostrzegajc poza nimi tej przedziwnej rki Mioci trzeba
Boga, ktra przez dowiadczenia doprowadzia J o ta do
peni doskonaoci moralnej. Bezsprzecznie, e czowiek Trzeba wic wnie w ycie nasze spoeczne wiele
powojenny jest wicej nerwowy, niecierpliwy i zdener mioci, tej mocnej mioci Chrystusowej, jaka cechowaa
wowany, bo takie przeycia przez jakie przeszlimy musi Jego samego w walce z Faryzeuszami. Nienawici nic
odczu organizm ludzki ale czy to moe usprawiedli nie zbudujemy. Jeli do nienawici, jak nas darz inni
wi te niesnaski, cige scysje i utarczki w yciu rodzin dodawa bdziemy nienawi z naszej strony, c
nym, organizacyjnym i spoecznym? Czy wzajemne zro z tego wyniknie? Nienawi bdzie si potgowaa w nie
zumienie si, cierpliwo i mstwo chrzecijaskie nie skoczono, a w lad za ni pjd walki, rozlew kiwi
mogyby uatwi o wiele ycia i zagodzi jego i tak moc i zniszczenia. To nie jest metoda katolicka, ani duch
nych dzi kontrastw? Chrystusowy! Koci w pierwszych wiekach walczy
mioci, a jednak zwyciy!
S ku tki niezgody Takiej mioci uczy nas w. Jzef. Trzeba nam wic
patrze czsto na jego posta i prosi Jego pomocy.
Kraszewski w swej powieci pt. Stara Ba kreli
w barwnych obrazach walk skconych rodw sowia
3.
skich, prototypw nas Polakw. W alka ta doprowadzia
do smutnych rezultatw. Uczy nas tego rwnie historia. Nasza warto
Niestety nie chcemy zrozumie tej nauki. Jak dawniej tak
i dzisiaj rozdzieraj nas ktnie i swary. Wystarczy w. Jzef by sprawiedliwy wzgldem siebie.
przejrze dzienniki, by si przekona do jak brutalnych Przyj z ca gotowoci takie ycie i takie jego
przejaww ta walka dosza. Rzecz jasna, e s rne przejawy, jakie Mu Pan Bg da. Nie czu alu ani do
przekonania, rne pojcia, rwnie jest zrozumiae, e ludzi, cho Mu wiele cierpie sprawiali, ani do Boga,
my katolicy nie moemy odstpi od naszych zasad ni cho Mu ciki los przeznaczy. Wiedzia dobrze, e Bg
pj na kompromis tam, gdziie chodzi o prawdy podsta jest tym, ktry rzdzi losami czowieczymi, rozumia t
wowe naszej wiary. Ale rwnie nie moemy uywa tych wielk prawd, e co Bg daje, to jest najlepsze! Nie
metod, ktrymi posuguj si ludzie zapominajcy o god dba o rzeczy podpadajce oczom ludzkim, o wyniesienie
noci uczciwego Polaka. Poziom naszej prasy budzi po i zaszczyty. Chocia skromny i cichy robotnik, by rwnie
gard zagranicy. Posugiwanie si wyzwiskami, obelgami szczliwym jak Jego wielcy przodkowie przy spenianiu
jest nie tylko smutne, ale i kompromitujce. Brak nam wielkiego posannictwa.
tego umiaru, tego wyrobienia politycznego, jaki cechuje O jedno natomiast dba z prawdziw trosk i mdr
narody zachodnie. przezornoci, o swoj dusz. W promieniach Boego
wiata, jakie czerpa ze wspycia z Synem Boym*
m
69
poj naleycie tajemnic najwiksz doskonaej mi Ilu ludzi powoduje si zazdroci, e innym lepiej
oci*. Pracowa nad tym, by pomnaa pikno we si powodzi, ilu narzeka na Boga i Jego zrzdzenia, za
wntrzn, doskonao duchow, tym wicej im zwyczaj pominajc o tym,, e Bg najlepiej wie, co jest prawdzi
niejsze i skromniejsze byo Jego ycie zewntrzne. wie dobre dla czowieka. Mwi Chrystus w Ewangelii:
Jak przedziwn czystoci janiao serce tego wi Synowie tego wiata roztropniejsi s od synw wiato-
tego Ma! Jak gbok wiar promieniowa Jego ci *). Ile smutnych przykadw potwierdza te sowa
duch! Jak przedziwnie ukocha i wykona w najdrob Boskiego Zbawiciela. Dla rzeczy wiata tego, dla ciaa,
niejszych szczegach wol najwysz Stwrcy! Std te dla przyjemnoci, dla bogactwa ludzie powicaj wszyst
stoi dzi przed nami w. Jzef jako m doskonay, jako ko, nie szczdz trudu i pracy natomiast dla duszy
w mocarz, o ktrym mwi Chrystus w Ewangelii, e nie chc si zdoby na aden wysiek, na adn ofiar.
strzee i* broni nieugicie swoich skarbw. Skarbami ty Czytaem niedawno w prasie codziennej, e pewna
mi dla w. Jzefa byy wartoci Jego ducha, streszcza dziewczyna, chcc zosta aktork filmow, ywia si
jce si w doskonaej czystoci, penieniu woli Boej przez kilka tygodni kawaeczkami buki suchej i sokiem
i gbokiej mioci. cytrynowym. Czynia to, by doj do formy artystycznej
w wygldzie zewntrznym. Upikszanie si takie przy
Zabijanie duszy pacia suchotami i y c ie m Niemniej jednak jest to za
stanawiajce. Il-u katolikw zdobyoby si na taki czyn,
A jaka jest nasza sprawiedliwo wzgldem siebie dla duszy i jej udoskonalenia?
samych? Czy dbamy o dusz, o jej ycie i doskonao?
Ile to ludzie powicaj trudw i stara dla spraw ma On wzorem
terialnych ! Jake mcz .[si, pracujc dzie i noc, by
polepszy byt! Patrzy nam trzeba na t przedziwn {sprawiedli
Ile ludzi pracuje nad tym, by zabi i zniszczy wo wzgldem siebie samego, jak promieniuje w. J
w sobie dusz i jej wysze aspiracje! Pijacy walajcy si zef. Abymy kochali to, co rzeczywicie godne jest mi
po rynsztokach, ludzie rozwili, co szukaj tylko przy oci. Abymy pracowali nad tym, co warto ma praw
jemnoci ciaa, skpcy i chciwcy, co ustawicznie rozmy dziw. To jest nakaz dzisiejszej chwili, w ktrej ludzie
laj jak pomnoy dobrobyt i bogactwo, czy po zatracili naleyt ocen dobra i za, znikomoci i wiecz-
myl jak bardzo krzywdz siebie? Czy im przyjdzie na notrwaoei. Jeeli nie moemy zrozumie tych prawd
myl, e wyrzdzaj sobie samym najwiksz niespra zasadniczych, tym gorcej promy w. Jzefa, bo On
wiedliwo? Wszak dusza ludzka, stworzona na obraz nazwany Mem najroztropniejszym^, wie czego nam
i podobiestwo Boe, tak pikna i doskonaa, e siga potrzeba i bdzie umia nas owieci.
niemal piknoci Boga samego, jest wtedy per rzu
con w brudne boto! *) k. 16, 8.

70 71
Bezpieczna droga

w. Teresa od Jezusa podrowaa przez gry Seria


Morena. Niedowiadczony przewodnik zgubi drog i za
wid j nad przepa. Widzc, e nie ma wyjcia, a za
wrci rwnie nie mona byo, polecia si ta wielka
czcicielka w. Jzefa Jego przemonej opiece i w. P a
triarcha cudownym sposobem, ktrego nie mogli zrozu V III
mie ludzie towarzyszcy w. Teresie, wyprowadzi j
na drog bezpieczn. PODPORA RODZIN
Tak czsto bywa w yciu. Szczliwy, kto w chwilach Bg Krl mocarzy i wadca przestworzy,
trudnych, w chwilach bez wyjcia uda si do w. Jzefa. Brzed ktrym w pta skowana acucha,
On wtedy da wiato i zrozumienie, a jeli bdzie po Dry moc piekielna i nieho si korzy,
Twych zlece sucha.
trzeba nie poskpi pomocy nadprzyrodzonej, by tak ( pieni: Jzefie, niebian ozdobo44)
dusz uratowa i doprowadzi do portu zbawienia.
1.
Tajemnica rozbicia atomu i wykrycie energii ato
mowej nie tylko pbstawiy wiat przed nowymi moli
wociami, ale rwnie odsoniy nauce nowe horyzonty.
To, comy dawniej uwaali za niepodzielne, za martwe
i za stae okazuje si, e jest zoone i pene ustawicznego
ruchu. Ktby pomyla, e np. w bryle twardego m ar
muru jest ustawiczny ruch, najdrobniejszych jego czste
czek i ten wanie ruch decyduje o twardoci i zwar
toci tej bryy?
W wieie moralnym podobne prawa mona zauwa
y. Wielkie instytucje spoeczne i pastwowe, zczone
w jedno: myl i celem, skadaj si z poszczeglnych
drobnych i sabych jednostek. Tak podstawow jednost
k spoecznoci jest kada rodzina. Ju dawno przeko
nano si o tej prawdzie, e warto moralna rodziny de
cyduje o wartoci caego pastwa. I w naszej historii

72 73
ojczystej t prawd jasno dostrzec moemy. Gdy rodziny por rodzin w ich bycie materialnym, w ich yciu mo
polskie byy zdrowe i czyste, stawialimy opr wrogom ralnym, i w yciu religijnym.
i nic nas pokona nie mogo. Ale, gdy si zachwiay za
sady moralne ycia rodzinnego, gdy prd zepsucia oby Goiva w. Rodziny
czajw przyszed do nas z zachodu w 18 wieku, kraj
chocia wielki i bogaty pocz szybko upada. Straci w. Jzef by gow w. Rodziny z Nazaretu. Do
si odporn, sta si paistw wrogw... stpi najwikszego zaszczytu, i Syn Boy nazywa Go
Ojcem, a Matka Boa swoim mem. Spenia posan
Dobry ojciec nictwo, ktre speniali od wiekw i speniaj po dzi
dzie anioowie przed tronem Boym. Podniesiony zosta
Dlaczego o tym wspominamy? Bo stoimy dzi przed do tej godnoci, do ktrej ju nikt wznie si nie moe.
postaci ma, nazwanego ,,Ozdob ycia rodzinnego^ Mimo tego wybrania, mimo tych tytuw byt ma
i ..Podpora rodzin. w. Jzef z Nazaretu w^rd wszyst terialny Rodziny w. Jzefa by jednak bardzo skromny.
kich swoich przymiotw, cnt i wezwa, jakimi go ob Na potrzeby codziennego ycia zarabia prac rk swoich
darzamy brwi si przed nami przede wszystkim jako cikim rzemiosem ciesielskim. Jest to naprawd dziw
dobry Ojciec rodziny. ne, e Bg wszechmocny, nie przychodzi z pomoc w ja
Widzimy Go zawsze w otoczeniu Matki Boej i Syna ki cudowny sposb swemu wybracowi, nawet w chwi
Boego. Jake nas porywa ta czcigodna posta powane lach najciszych. Legendy wczesnego redniowiecza,
go ma w towarzystwie Jego dziewiczej Oblubienicy opowiadajce o rozlicznych cudach, jakie miao rzekomo
i rozkosznego Dziecitka Boego! Ten Opiekun nazure-
spenia malekie Dziecitko Jezus, zamieniajc kamie
taskiego ogniska Rodziny Najwitszej, jaka kiedykol
nie w buki, piasek miaki w mk, gliniane kulki
wiek ya na ziemi, tak si zrs z Mari i Jezusem,
w soczyste owoce nie pokrywaj si z duchem Ewan
e ntpT>cd-r>bna nam myle o Nich, nie pomylawszy
gelii. Mwi bowiem Ewangelia o cudownym poczciu
i o Nim. Stanowi, stwarza On jedno doskona i h ar
Syna Boego, o cudownej gwiedzie b etlejemskiej, o cu
monijnie zgran z Jezusem i' Mari. Naley do tej
dach Chrystusa w okresie Jego apostolstwa, ale adnym
Tricy ziemskiej, ktra bya odblaskiem doskonaoci
sowem nie wspomina o cudach Dziecictwa Chrystuso
Trjcy Boskiej.
wego. Owszem sens Ewangelii jest zupenie wyrany
Jeli w. Jzefa czcimy jako wzr pracujcych, Opie
kuna modziey, to przede wszystkim i z najgbszym i wskazuje na to, e lata modziecze Chrystusa w ze
uzasadnieniem czcimy Go jako wzr i Opiekuna rodzin wntrznych przejawach nie rniy si niczym od ycia
chrzci iaskich. innych dzieci.
Jak spenia w. Jzef swoje posannictwo odnonie
do rodzin katolickich? Potrjnym sposobem. Jest pod

74 75
Praca dla najbliszych
<H>we urzdzanie mieszka, drogie rodki kosmetyczne.
Czy jednak moemy przypuci, e mimo p T a c y i tru Pomylmy, jakby wygldao zestawienie tej nienatural
dw, jakie musia ponotsi w. Jzef dla utrzymania swo nej i sztucznej formy dzisiejszego codziennego ycia
jej Rodziny, nie by szczliwy, nie kosztowa owocw z prostym yciem w. Rodziny z Nazaretu? Nie mwi,
radoci ogniska domowego? Z pewnoci nie! Takie szcz^ by sprzeciwia si postpowi, by nie korzysta z wyna
cie, jakiego kosztowa w. Jzef, byo udziaem tylko lazkw, ale co innego jest ich roztropne wykorzysta
niewielu, a moe po Matce Boej nikogo. nie, a co innego prno i zbytek.
Przykad w. Jzefa, zarabiajcego prac rk nar Jeli obliczy si w przecitnej dzisiejszej rodzinie
utrzymanie swojej Rodziny, jest pocigajc zacht dla wydatki na luksusowe przedmioty, to zrozumiemy dobrze
naszych rodzin. w. Jzef jest podpor rodzin w ich yciu o ile atwiejsze byoby wychowanie dzieci, o ile wicej
materialnym, w tym znaczeniu, e uczy, jak trzeba pra mogyby one otrzyma, gdyby rodzice kierowali si
cowa i na jakich podwalinach opiera byt rodziny. Skromnoci chrzecijask w yciu codziennym. P atrz
Niewielu jest dzisiaj takich, ktrzy maj atwe wa my na ycie w. Rodziny i przypomnijmy sobie t prawd
runki ycia... Wikszo rodzin boryka si z wielkimi Bo, czowiek nie yje na to, aby uywa wiata, e
trudnociami. Mimo to jednak, kto bdzie pracowa tak,, wszelka mikko i luksus w yciu obce s duchowi chrze
jak ten wielki przybrany ojciec Chrystusowy, zbuduje cijaskiemu. Wszak Chrystus jako czowiek mg mie
mocne podstawy materialne dla swej rodziny i koszto wszystko, bo by prawowitym Wadc wiata, wszak
wa bdzie prawdziwego szczcia. mg da dostatek i peny dosyt swemu przybranemu
Praca dla utrzymania rodziny to praca pikna i szla- Ojcu, a jednak sam wybra form ycia najskromniej
chetna, praca twrcza dla przyszych pokole, praca szego i tak przeznaczy w. Jzefowi. To jest dla nas
wita dla wzrostu nie tylko ciaa, ale i ducha dzieci. przestrog, na jakich podwalinach winnimy budowa
Wysiki i trudy, znoszone z t myl, e przez prac materialny byt naszych rodzin.
spenia si niejako w czowieku przeduenie Boej
Opatrznoci, nie bd napaway rozgoryczeniem, ale 2.
radoci.
ycie pikne
Zadania rodzicw
w. Jzef jest podpor rodzin w ich yciu moral
Ze smutkiem przyzna trzeba, e wiele rodzin nie nym. Ma On przedziwny autorytet, dany Mu przez Boga,
rozumie dzisiaj swego zadania. Syszy si wiele narze jako gowie w. Rodziny. Jake wysoko podnis Go Bg!
ka na ndz materialn, na braki rozliczne, na niedo Przecie Ten, ktry stworzy wiaty, ktrego gosu su
statek i ubstwo, a tymczasem ile trwoni si grosza cha niebo i ziemia, by poddany w. Jzefowi, sucha Go
na tzw. ycie ponad stan, na wykwintne stroje, luksu- tak, jak dziecko sucha ojca. Przecie ta, o ktrej pisze

76 77
w. Jan w zachwycie: Ukaza si znak wielki na niebie* nie tylko byt rodzin katolickich, ale i byt narodu. Wiemy
Niewiasto odziana w soce, a na gowie jej korona wszyscy, e warunki ycia trudniejsze s dzi ni byy
z gwiazd dwunais<tu *), bya powolna rozkazom w. J kiedykolwiek. To jednak nie moe usprawiedliwi post
zefa, jako jej maonka. powania wbrew prawu Boskiemu i ludzkiemu.
Jeli niegdy faraon postanowi Jzefa Egipskiego w. Jzefa i Matk Bo czya . mio czysta
panem domu swego i ksiciem wszelkich posiadoci i wita. Dzisiejszych maonkw powinna taka mio
swoich, to sowa te w istotnej treci odnosz si do podtrzymywa i oywia, aby pod jej wpywem umieli
w. Jzefa z Nazaretu. On bowiem, bdc gow w. Ro zapanowa nad podliwoci ciaa, w tych warunkach,
dziny, jest rwnie ojcem i panem tej wielkiej rodziny kiedy to jest konieczne. Taka mio zapewni im nie tylko
chrzecijaskiej, jak jest Koci wity, jest ojcem szczcie, ale bdzie rdem tej radoci, ktra nie za
i opiekunem kadej rodziny chrzecijaskiej. milknie nawet wrd przeciwnoci.
w. Jzef otrzyma od Boga autorytet i uprawnie ycie w. Rodziny w Naszrir: cle ugruntowane byo na
nie do przewodzenia zarwno Jego Rodzinie Nazareta- wzajemnym zaufaniu i wyrozumieniu, Jake brak dzisiaj
skiej, jak rwnie rodzinom chrzecijaskim. Otacza wic tej cnoty w naszych rodzinach! Przyznajemy wprawdzie,
i wspomaga kad rodzin t przedziwn si moraln, e czowiek wspczesny skutkiem cikich wstrzsw
jaka z niego promieniuje. wojennych osabiony jest nerwowo, przewraliwiony,
niemniej jednak nie usprawiedliwia to tych cigych
Podstawy ycia rodzinnego niesnasek, a czsto ktni i przeklestw, jakie si syszy
wrd rodzin. Mio to nie egoizm, mio to nie szuka
Na jakich podstawach zbudowana bya w. Rodzina nie siebie i tylko swej przyjemnoci, mio to ofiara*
z Nazaretu? Na czystoci, mioci i wzajemnym wyro wyrozumienie i sprawianie osobie ukochanej przyjem
zumieniu. Te zasady musz by i dzisiaj podwalin na noci, choby kosztem wasnym. Tej mioci powicajcej
szego ycia rodzinnego. Wrogowie Kocioa usiuj bo si, cierpliwej i wyrozumiaej trzeba dzi szczeglnie na
wiem za wszelk cen podkopa zdrowie moralne rodziny. szym rodzinom.
Wykorzystujc trudne warunki materialne, wmawiaj / '
rodzinom ograniczenie potomstwa, propaguj woln mi W oparciu o Boga
o i swobod obyczajw, nie krpujc si ani przy
sig wiernoci, ani uczciwoci maesk, Dla wy w. Jzef mia cikie przejcia moralne za dni swe
gody ycia materialnego zatracaj maonkowie wsp go ywota ziemskiego. Nie rozumia tajemnicy Marii,
czeni ycie duszy swojej, a czsto i ycie duszy niena nie rozumia i innych tajemnic boych, umia jednak
rodzonych dzieci. Takie postawienie sprawy podkopuje zapanowa nad ludzk pych, ambicj i ciekawoci
ukorzy si przed nieznan Mu, ale ukochan wol Bo,
*) Obj. 11, 6. Ile nauki jest zawarte w tym postpowaniu w. Jzefa!

78 79
Dlatego te u Niego powinni ojcowie rodzin i maon yciu boym, w ywotnych praktykach wiary zaczerpn
kowie uczy si: jak maj spenia iswe obowizki i za ojcowie i matki rodzin potrzebn si nie tylko do prze
dania, jak ma wyglda praktycznie w ich codziennym trw ania cikich wspczesnych warunkw m aterial
yciu ich mio rodzinna. ycie to nie romans, co si nych, ale do ich przezwycienia i do penego rozkwitu.
piknie rozsnuwa na kartach powieci... ycie to: rze
czywisto. Nie upadnie jednak w nim, kto na mocnych Uratowani
podwalinach czystoci obyczajw, mioci wyrozumiaej
i cierpliwej zbuduje swoje ognisko domowe. Jeden z cudw, zapisanych w ksidze pamitkowej
w. Jzef jest wzorem religijnego ycia w rodzinie. w Kolegiacie kaliskiej, podkrela hojn pomoc, z jak
ycie Jego w Nazarecie to ustawiczne obcowanie z Bo w. Jzef spieszy rodzinom Jem u oddanym. Joanna z No
giem. O Bogu myla, dla Boga pracowa, z Bogiem si wowiejskich Grabiska z ziemi Dobrzyskiej popada
modli i z Nim przyjmowa pokarm. Wychowujc Syna w cik chorob. Malekie dzieci czekay na jej posug
Boego, uczc Go rzemiosa ciesielskiego, rwnocze matczyn, ostatnie, ledwie urodzone dziecko, czekao na
nie uczy si sam od Niego. pokarm, a tymczasem choroba czynia z matki jeden stos
blu. M jej zrozpaczony szuka wszdzie ratunku. Przy
Odpowiedzialno wodzi najbieglejszych lekarzy, polepszenia jednak nie
wida byo w stanie chorej. Wtedy natchniony przez Boga
Nieszczciem dzisiejszej rodziny to jej oddalenie si prosi wraz z drobnymi dziemi ratunku u w. Jzefa.
od Boga. Jeeli we wszystkich troskach, zmartwieniach, W chwili przesilenia choroby odprawiaa si msza w.
przykrociach i nieporozumieniach, jakie zdarzaj si przed cudownym obrazem w Kolegiacie. Chora zasna
nawet w dobrych rodzinach, nie bdzie tego czynnika tak cicho, i wszyscy sdzili, e umara. Jaka bya jed
agodzcego i leczcego, jakim jest Bg i Jego mio, nak ich rado, gdy chora po tym nie wstaa zupenie
nie znajd maonkowie wsplnej platform y porozumie ju zdrowa. w. Jzef w cudownym kaliskim obrazie
nia i wspczucia. Natomiast w penym yciu religijnym, uprosi mi zdrowie i y-ciea powiedziaa do zdumio
ktre rozwizuje najbardziej zawie problemy ycia, nych krewnych, ktrzy zbiegli si na wie o jej mier
ktre uczy zapomina o sobie, by innym dobra przymno- ci. Pooy rk na mojej gowie i powiedzia: jeste
y, znajd si na chwile cikie i bolesne, odkryj uzdrowiona"! Na pamitk tego cudu ufundowa wdzicz
rdo coraz gbszej i bezinteresownej mioci ku sobie. ny maonek wotum w postaci dwch kielichw.
Wierny wszyscy, e od naszych rodzin zaley nasza Niechaj wic nikt nie traci nadziei. I w natrudniej-
przyszo, nasze mode pokolenie, nasza potga pa szych przejciach znajdzie si pomoc i ratunek, jeli
stwowa. Winnimy wic dzisiaj bdnym zapatrywaniom z ufnoci prosi bdziemy tego, ktremu Bg nic odm
na rodzin i jej ycie przeciwstawi ten idea Rodziny wi nie moe.
Nazaretaskiej, ktrej gow jest w. Jzef. W penym

80 81
Zadaniem, jakie Opatrzno Boa wyznaczya w. J
zefowi, byo wychowywanie Syna Boego i bronienie Go
przed niebezpieczestwami. Jeden z najpikniejszych ry
sw w postaci w. Patriarchy to Jego ojcowska troska,
jak otacza Dziecitko Jezus. Wielu momentw w yciu
ziemskim w. Jzefa nie rozumiemy, wielu nie moemy
dostrzec, kadego jednak uderza ta chwila, w ktrej ten
wity staje si obroc zagroonego ycia Jezusa. I ten
IX fakt zapewne zadecydowa, e w okresie bardzo niebez
piecznym dla Kocioa, Ojciec chrzecijastwa Papie
OPIEK U N KOCIOA WITEGO Pius IX odda w opiek temu witemu Patriarsze za
Prowad za rk przez ycie szarer rwno siebie, jak i wszystkich wiernych.
Na stray ognisk domowych stj,
Umacniaj mio, nadziej, wiar Mony obroca*I
I ask nam upro obfity zdrj!
(Pie piewana przy za- Nie zawid w. Jzef ufnoci w Nim pooonej, ale
soiiiciii cudownego obrazu tak jak niegdy ocali Boe Dzieci przed siepaczami
w. Jzefa w Kaliszu) Heroda, tak rwnie i teraz pospieszy z pomoc dzie
ciom Kocioa witego. Spezy na niczym usiowania
1. wrogw Kocioa, pokrzyoway si skryte plany majce
w. Jzefa czcimy nie tylko jako patrona i obroc zniszczy t wit instytucj, upadli ci, co chcieli zwal
kadego z nas z osobna, lecz rwnie jako patrona Ko czy i zniszczy Koci. Osabiony i gnbiony za ponty
cioa powszechnego. Zaiste dziwna bya kariera w. J fikatu Piusa IX zajania caym blaskiem swej potgi
zefa zza warsztatu cieli do patronatu nad caym Ko i autorytetu moralnego za rzdw Leona X III. Nawet
cioem Chrystusowym! K to jednak rozumie dobrze du w muzumaskim Konstantynopolu postawiono wwczas
cha Chrystusowego i przypatrzy si podwalinom, na pomnik Namiestnika Chrystusowego.
jakich On zbudowa Koci swj, ten rwnie atwo zro I dzisiaj, chocia zmieniy si czasy, zmieniaj si
zumie i to wywyszenie w. Patriarchy z Nazaretu, Ko pojcia, przychodz nowe prdy polityczne i spoeczne,
ci bowiem to nic innego jak tylko Chrystus yjcy opieka w. Jzefa jest niemniej skuteczna i widzialna
w duszach ludzkich. Susznym wic jest, by Ten, ktry nad Kocioem w. Bezsprzecznie bowiem Koci Chry
wychowywa Chrystusa i opiekowa si Nim, by rwnie stusowy jest uwaany w naszych czasach za najwiksfzy
Obroc i Opiekunem tego przeduajcego si ycia Jego autorytet moralny. W ybitni mowie stanu nie tylko licz
w Kociele. si z powag Kocioa, ale wprost zaznaczaj, e tylko

82 83
na podwalinach takich, jakie gogi ludzkoci Koci, ogromne. Musi On tchn powiew' zdrowych poj w roz
mona odbudowa dzisiejszy powojenny wiat. Gbokim wichrzony umys ludzki, odpomina prawdy niezmienne
echem odbiy si w caym wiecie sowa zmarego Pre i wiecznotrwae, dane przez Chrystusa, na ktrych jedy
zydenta Stanw Zjednoczonych Rooswelta: Tylko Ko nie mona wznosi gmach odbudowy powojennego wiata.
ci moe dzi wiatu da ratunek i wyprowadzi go T si moraln, wystarczajc na wyprowadzenie ludz
z obecnego chaosu". koci z najwikszego chaosu, Koci w. ma w sobie I
Gdy wic dzi obchodzimy doroczn uroczysto Czerpie j z ducha swego Zaoyciela, czerpie z mistycz
Opieki w. Jzefa nad cafym Kocioem, zastanowi si nego Jego ycia w Kociele, czerpie z heroizmu swych
musimy na czym potga ta opieka w. Patriarchy i jak wyznawcw i z tej opieki moralnej, jak darzy go w. J
si przejawia w dziejach Kocioa. zef, Patron Jego i Opiekun. Trzeba wic tylko posucha
w. Jzef otacza Koci w. opiek moraln. Za wskaza Kocioa, i za Jego wezwaniem, a z pewnoci
ycia swego y na onie w. Rodziny, ktrej Bg by katolicy wspczeni odpowiedz temu zadaniu, jakie dzi
najbliszy, w ktrej Bg si ucieleni. Z tej bliskoci spoczywa na ich barkach.
Boga zaczerpn dla wasnej duszy tyle si moralnych,
e starczyy one nie tylko dla wzrostu witoci Jego Dwa wiaty *i
osobistej, lecz starcz rwnie dla tych wszystkich, co
Boga szukaj i dla Boga y pragn. W znakomitym swoim dziele, znanym dzi na caym
wiecie: Quo vadis?, Henryk Sienkiewicz kreli wyra
Posannictwo Kocioa zisty obraz dwch wiatw. wiata pogaskiego i wiata
chrzecijaskiego. wiat pogaski to potga. Imperium
Posannictwo Kocioa polega na tym, by ludzko nie tylko wielkie, ale wspaniale zorganizowane i urz
karmi prawd, by jej dawa wskazwki i zasady, na kt dzone. Kwity w nim: wspaniae prawodawstwo, dyscy
rych ma by oparte zarwno osobiste ycie jak i stosunki plina wojskowa, sztuki pikne, literatura, filozofia
spoeczne i polityczne. Uwzgldniwszy niestao i zmien i wszelkie bogactwo. Dysponowa Rzym wszystkimi rod
no czowieka, jego skonno do uatwiania sobie kami, jakie byy potrzebne do przeprowadzenia swojej
wszystkiego, choby za cen krzywdy i ponienia innych, woli i swoich nakazw. By mnogi liczb, potg i bo
zrozumiemy atwo jak bardzo potrzeba niezmiennego gactwem.
i trwaego probierza, na ktrym by si ugruntoway za wiat chrzecijaski to zupena antyteza pierwszego.
sady naszego ycia moralnego. Zwaszcza w dzisiejszej May liczb, a jeszcze mniejszy rodkami zewntrznymi,
dobie powojennej, w dobie zaniku wszelkich autoryte jakie mia w uyciu. Nie byo jeszcze wtedy prawodaw
tw, w dobie rozprzenia moralnego, ktre przyszo na stwa kocielnego, nie byo tej kultury, jak z czasem
wspczesnego czowieka w nastpstwie najokrutniejszej, wytworzyo chrzecijastwo. Pierwsi chrzcijanie to
jiak dzieje widziay, wojny zadanie Kocioa jest byli ludzie przewanie proci i ubodzy. Jakie wic szanse

84 85
Cho bowiem nie yjemy w dobie przeladowania jaw
miaa ta walka? Po czyjej stronie, sdzc po ludzku, po
nego, cho dzi nie leje si krew mczeska, niemniej
winno by zwycistwo? Wbrew rozumowi nie zwyciy
jednak walka si toczy. W alka tw arda i zacieka. W alka
jednak wiat pogaski, lecz Koci Chrystusowy. Ten
0 katolickie zasady. Obz przeciwchrzecijaski nie tylko
Koci wzgardzony i wymiany, ten Koci przelado
usuwa Boga na plan drugi, ignoruje jego zasady, ale
wany i wtrcony do katakumb, ten Koci zwalczany
w ogle wprowadza system ateistyczny, wprowadza na
z ca zaciekoci wszystkimi rodkami, jakimi dyspo
miejsce Boga samowystarczalno ludzk. Tendencje ta
nowao potne imperium rzymskie. Zwyciy Koci,
kie skocz si (jak to ju nieraz byo w historii) cako
bo mia w sobie niezmoon si moraln.
witym bankructwem tych wszystkich autorytetw, krfe
W strzsajce obrazy, jakie na kartach Quo vadis
m aj zastpi autorytet Boy. Jeli bowiem czowiek
maluje Sienkiewicz, jeszcze wyraziciej uwypuklaj kon
w ksztatowaniu swoim wewntrznym i wysikach ze
trasty tych dwch odrbnych wiatw. Przedstawiciel
intelektualnego wiata pogaskiego, Petroniusz, ginie wntrznych nie bdzie mia wyszej jakiej podstawy,
mierci samobjcz, cezar rzymski pawi si w rozpucie nad siebie, prdzej czy pniej wobec niepowodze musi*1
i ginie ndznie. W organizmie pastwowym mimo caej straci wiar w siebie. Zabraknie mu bowiem si do po
wietnoci wyczuwa si ju rozkad i zaduch trupi. wicenia si i ofiary, jaka jest niezbdna w pracy nad
W wiecie chrzecijaskim zgoa inaczej. Saba dziewica sob i dla dobra blinich. Bez czynnika nadprzyrodzo
Lidita staje si prawdziw bohaterk, Winicjusz z poga nego, boskiego, nie bdzie wiedzia dlaczego ma walczy,
nina zostaje prawdziwym i nieugitym wyznawc Chry cierpie i powica si. Nie bdzie przede wszystkim
stusa, filozof grecki znalaz prawd i przypiecztowa j wiedzia, dlaczego ma strzec zasad moralnych, ktre cz
mczestwem. Lecz najpikniejsza jest ostatnia scena sto sprzeciwiaj si jego osobistym interesom. Jeli dzi
powieci. Przed sabym namiestnikiem Kocioa, ucho spotykamy wiele nieuczciwoci, nierzetelnoci, sprzenie
dzcym z niewdzicznego Rzymu, zjawia si Chrystus, wierzenia si swoim obowizkom wypywa to przede
niemiertelny Zwycizca i kae wraca mu i dalej apo wszystkim z oddalenia si czowieka od Boga, z odsuni
stoowa. W rozkazie tym jest zawarta obietnica osta cia Go od codziennej pracy i zainteresowa.
tecznego zwycistwa, jest przypomnienie tej prawdy, e
W iara w czynie
sia fizyczna i wszystkie rodki materialne nie przezwy
ci ducha i nie zniszcz prawdy. Dlaczego o tym mwimy? Bo Koci w. ma dzi
za zadanie wprowadzi zasady Chrystusowe nie tylko
2. w ycie prywatne czowieka, ale i w ycie spoeczne. Spo
Dzisiejsza rzeczywisto tykamy si nieraz z twierdzeniem, e ycie religijne to
rzecz prywatna, osobista kadego czowieka, intymna
Mimo woli nasuwa si w myli zestawienie tych 1 wewntrzna, trzeba je wic pozostawi na terenie
obrazw, jakie kreli Sienkiewicz, z dzisiejszym wiatem. czysto kocielnym i w ukryciu. Padaj hasa, e w poli-

86 87
'tyce, w yciu organizacyjnym, ekonomicznym i spoleca Widzimy zatem, jaki nacisk kadzie Ojciec Chrze
nym narodu nie potrzeba elementw wiary. Takie twier cijastwa na czenie w jedno wiary i uczynkw, prze
dzenie (rzecz oczywista) i takie zasady dalekie s od konania wewntrznego z zasadami postpowania w yciu
prawdziwej myli chrzecijaskiej. Czowiek bowiem to prywatnym i spoecznym.
istota zoona z duszy i ciaa. S w nim przejawy czysto W yciu w. Jzefa znajdujemy to cise zespolenie
duchowe i zewntrzne. Jeli wierzy, jeli kocha Boga ycia wiary i czynw. yjc w najbliszym zjednoczeniu
i chce Mu suy, nie moe tego czyni tylko wewntrz z Bogiem, czerpa z Niego ywotne siy, ktre potgoway
nie, ale przekonania jego musz wypywa na zewntrz. w Nim i rozwijay mio. W zewntrznym za yciu przez
Wewntrzna wiara musi znale wyraz w czynach ze prac, posugi, trudy i znoje dawa wyraz tej mioci.
wntrznych. Wskazuje na to wyranie Chrystus Pan, gdy
mwi, e wiar w Niego trzeba objawia wyznaniem teje Wiara a polityka
wiary. Ktokolwiek wyzna mnie przed ludmi, tego i ja Stosunek Jego do wadzy wieckiej by poprawny
wyznam przed Ojcem moim niebieskim "1). Aposto Jego i sprawiedliwy, jeli ta wadza nie sprzeciwiaa si zasa
rwnie dobitnie powtarza t prawd, e wiara bez uczyn dom Jego wiary. Natomiast w momentach, gdy ona go
kw jest m artw a*i2*). dzia na sprawiedliwo, gdy targna si na niewinne
W Encyklice wojennej: O mistycznym Ciele Chry ycie Syna Boego, umia si jej sprzeciwi. Powici
stusa" Papie Pius X II nie tylko zachca katolikw do wszystko: dom, kraj rodzinny, ciche ustronie nazareta-
wyrabiania si wewntrznego, ale rwnie dobitnie wska skie dla obrony niewinnoci przeciw zakusom tyranw.
zuje na powinno oddziaywania i promieniowania wiar Std te autorytet moralny w. Jzefa jest dzisiaj nie
na dziedzin spoeczn ycia narodw. Chwila obecna tylko wielki, ale i zachcajcy. Autorytetem tym wsparty
jest nader powana, kiedy tyle blu rozdziera ciaa i du
Koci Chrystusowy tak zawsze postpowa i tak post
sze, nieche wszystkich porwie do owej nadprzyrodzonej powa bdzie. W myl zasad Chrystusowych: Oddajcie
mioci, iby wsplnym wysikiem wszystkich dobrych
co jest cesarskiego cesarzowi, a co boskiego B ogu"4*)
mylimy zwaszcza o tych, ktrzy w rnych organiza
popiera ycie spoeczne i pastwowe, o ile ono nie godzi
cjach o ratunek zabiegaj zaradzono tak olbrzymim
w zasady wiary. Zwalcza za i przeciwstawia si choby
potrzebom duszy i' ciaa, przez cudowne, wsplne dzieo
najwikszym potgom, nieuznajcym i nieszanujcym
pobonoci i miosierdzia; a w ten sposb przemylna
praw boskich w sumieniach ludzkich i w pracy ze
hojno i niewyczerpana podno mistycznego Ciaa J e
wntrznej. Jeli wic kiedy, to zwaszcza dzisiaj, musimy
zusa Chrystusa wszdzie w wiecie zajaniay"*).
patrze na t wznios posta w. Patriarchy z Nazaretu,
~ x) Mat. 10, 32. 8) Jak. 2, 20. by uczy si od Niego ycia prawdziwie katolickiego,
3) Encyklika Ojca w. Piusa X II: Mystici Corporis Chrik mocnych nieugitych zasad w imi najwyszej sprawie
sti str. 82. Wydawnictwo 0 0 . Karmelitw Bosych, Krakw*
dliwoci i najwikszych skarbw ludzkoci. Ale rwnie
Rakowicka 18, 1944.
*) Mr. 12, 17.
88 89
mocno ufa nam trzeba w moraln opiek w. Jzefa nad
caym Kocioem w. i nad kadym z nas.
W historii Kocioa mao jest okresw spokojnych.
Ja k Chrystusa zwalczano, tak zwalczaj dzi ci, co ciem
noci miuj, Jego Koci. Nie moemy wic tracie
ufnoci i zniechca si dzisiejszymi trudnociami. Ko
ci walczy, ale zwycia! J a k zwyciy ju tyle razy
rne bdne teorie, prdy nurtujce w niespokojnym X
umyle czowieczym, tak i dzisiaj wyjdzie zwycisko z po
wojennego chaosu. Potna opieka Jego wielkiego P a AKTUALNO W. JOZEFA
trona nie jest bowiem tylko pozorna, ale rzeczywista.
yjdcie do Jzefa !
Pomoc w. Jzefa *1 (Rod. 41, 55)
1.
Szesnasty wiek by bardzo ciki dla Kocioa. Nie
snaski narodowe, bratobjcze walki, a zwaszcza herezja wito nigdy nie umiera. Zasoby duszy, stworzone
L utra niszczyy ycie religijne w sercach ludzkich i roz przez ask Bo i osobist prac czowieka, nie gin
dzieray bolenie mistyczne ciao Chrystusa Koci. nigdy. Znajduj gboki oddwik zarwno w swoim
W tedy posa Bg wielkich szermierzy i bojownikw otoczeniu jak i w nastpnych pokoleniach. Mamy wi
0 spraw Bo. Pomidzy nimi bya w. Teresa od Jezusa. tych, ktrzy yli dawno, a jednak s nam tak bliscy,
Chocia saba, schorowana niewiasta, staa si filarem nauka ich i przykady tak aktualne, jakby z nami yli.
Kocioa i jedn z najwikszych reformatorek ycia reli Chwaa ich nie przebrzmiaa, jak to jest z chwa ludzk,
gijnego. Do wielkich trudw prac i wysikw, jakie po wielko ich nie zblada, jak ginie wielko wiata. Pod
dejmowaa dla zbawienia dusz i dla dobra Kocioa, czer niesieni na wyyny potg udoskonalonego ducha wywie
paa isi z przykadu w. Jzefa. Przyzywaa ustawicznie raj przedziwny wpyw na dugie wieki.
serdeczn modlitw i naboestwem opieki tego prze Do takich witych naley w. Jzef. Rozwj kultu
monego Obrocy i Opiekuna. On nigdy nie zawid jej dla niego doszed szczytw w epoce gloryfikacji pracy.
si(
ufnoci, dopomg jej przezwyciy wszystkie trudnoci Koci wysun Go jako doskonay wzr dla czowieka
1 opieka Jego sprawia, e dzieo tej wielkiej witej wy czynu, wysiku i szarej pracy codziennej.
waro zbawienne skutki na ycie religijne nie tylko Dzisiaj rwnie na pierwszy plan wysuwa si postu
w Hiszpanii, ale i w caym wiecde. Przykad ten powinien laty pracy. Wiele w wiecie wspczesnym nastpio
by dla nas zacht, bymy ufali mocno opiece w. Jzefa zmian. To, na czym dawniej budow ano----dostatek osobi d.
i nie siziezdzili pracy nad zbawieniem wasntej duszy i nad stego ycia, dobrobyt spoeczny dzi stracio warto,
rozwojem katolickich zasad w nmsizym yciu spoecznym. W oglnym zuboeniu powojennym, gdy wielu ludzi stra-

90 91
czasw. Dzisiaj Koci ide pracy i wysikw czowie
eio wszystko i nie ma rodkw potrzebnych do odbudo czych podnosi i stawia na naleytym miejscu. A jako
wania warunkw normalnego ycia, jedynym ratu n uchwytny i konkretny przykad podaje nam ycie w.
kiem pozostaje praca. Jest to zreszt (przyzna naley) Jzefa.
-czynnik najbardziej trway, dla unormowania bytu ma
Czego nas uczy w. ciela z Nazaretu? Dlaczego dzi
terialnego jednostki i zbiorowoci.
siaj Jego posta ma by aktualna? Wszak tak ogromnego
przeomu zarwno w dziedzinie materialnej, jak i du
Praca a wito
chowej dokona wspczesny czowiek, e chyba nie moe
Religia Chrystusowa postulat pracy stawiaa zawsze by adnego podobiestwa czasw w. Jzefa do czasw
na naczelnym miejscu. Sam Chrystus i Jego najblisze naszych? A jednak, jeli si bliej przypatrzymy, zro
otoczenie, Jego Rodzina, wybra form ycia, jak pro zumiemy atwo, e w historii zmieniaj si formy ze
wadz ludzie pracy. Jest On wielkim Robotnikiem. I jeli wntrzne, zasadnicze za problemy pozostaj jedne i te
dzisiaj w niektrych krajach zachodnich da si usta same.
nowienia wita Chrystusa Robotnika, ma to gbokie Jak za czasw w. Jzefa pogrona bya ludzko
uzasadnienie w nastawieniu dzisiejszego katolicyzmu do w materiailistycznym pogastwie, tak i dzisiaj wielka
zagadnie pracy. jej cz skania si ku takim samym pojciom. Jak
w. Jzef jest Patronem Kocioa nowszechnego^ wtedy dyli jedni do panowania nad drugimi, cz
ogoszonym w ostatniej dobie. Jest Opiekunem rodzinr
uprzywilejowana chciaa wykorzysta prac milionw
Opiekunem ludzi pracujcych. C to znaczy? Dlaczego
robotnikw, tak i dzisiaj podobne tendencje mona za
Koci w. wysuwa w. Patriarch z Nazaretu na jedno
uway. Dlatego te gboka myl przywiecaa Papie
z pierwszych miejsc? Wrogowie Kocioa twierdz, e
owi Leonowi X III i wiato Boe go owiecio, i da
Koci wysuwajc w. Jzefa, ubogiego ciel z Naza
nam w. Jzefa jako wzr do naladowania w chwili
retu na naczelne miejsce chce Jego ubog i skromn
wspczesnej.
postaci zasoni swoje bogactwa i swj przepych. Poza
cichym ciel z Nazaretu powiadaj ukrywaj Posta w. Jzefa jest dla nas dzi bardzo aktualna,
si odziani zotem ksita Kocioa, ukrywa si bo bo uczy On swoim przykadem jak czowiek winien po
gactwo, w jakie on obfituje. Twierdzenie takie jest nie stpowa by pomimo wszystkich trudnoci pozosta czo
tylko zoliwe, ale i niesprawiedliwe. Koci w swoich wiekiem cakowitym, i nie pozwoli zanikn adnej
pocztkach i w swoim duchu ugruntowany jest na przy aktywnoci swego istnienia. By to lepiej zrozumie przy
kadzie wielkiego Robotnika z Nazaretu. A jeli byy patrzmy si, jak ludzie pojmuj obowizek pracy? Ilu
okresy w historii, e Koci skania si ku bogactwu jest takich, ktrzy rozumiej, e praca to nie tylko za
i potdze zewntrznej, to znajduje ono wytumaczenie jcia zewntrzne, ale praca to rwnie urabianie swego
w oglnym nastawieniu i umysw i przekona tych ducha? Ile to ludzi pracuje dla samej tylko pracy,

92 93
z przymusu, z nakazu. A jeli kto spenia obowizek ciach przez mio, w postpowaniu zewntrznym bdzie
pracy dobrowolnie, to dlatego, by pniej nie musia szuka zawsize zgodnoci z wol Bo.
pracowa. A przecie nie takie jest nastawienie wiary Uksztatowany wewntrznie nie dopuci do naj
do pracy. Praca zewntrzna nie obejmuje caego czo mniejszego rozd wiku p omie dzy p rzekona n iam i we
wieka, tote nie wystarczy. Praca dla dobrobytu rw wntrznymi i czynami zewntrznymi. I to nie tylko wte
nie nie moe by ostatecznym motywem ustosunkowa dy, gdy droga jest normalna i wzgldnie atwa, ale rw
nia si do niej czowieka. Std rzeczywicie w. Ciela nie i w chwilach cikich, przykrych i trudnych.
z Nazaretu musi by dzi wysunity jako wzr ustosun Takie byo ycie w. Jzefa. Wszak wiemy dobrze,
kowania si czowieka do zagadnie pracy. e ycie Jego nie byo atwe, e wiele musia przecierpie
i ciko boryka si z losem. Nie osab jednak Jego duch,
Praca wewntrzna nie zachwiaa si wiara, nie straci istotnego celu sprzed
oczu, bo y w cisym zjednoczeniu z Bogiem-Czowie-
w. Jzef jest przykadem pracy na wewntrz. kiem.
Jest mem doskonaoci chrzecijaskiej. Jest czowie
kiem gbokiego wspycia z Bogiem. W twardej Postp a ndza
rce trzyma topr i mot, a usta Jego szepc mod
litw. Stoi przy warsztacie ciesielskim, ale wzrok Jego Wspczesne wynalazki doprowadziy ludzko do
patrzy wzwy. zdumiewaj cych wynikw. U czyniy czowieka w szech-
Takiego nastawienia do ycia trzeba wspczesnemu wadnym panem w przestworzach, na ldzie i morzu.
czowiekowi, by mg uleczy nie tylko rany materialne Day mu do rki atuty, ktrych nigdy nie mia. Zdawa
go bytu, ale przede wszystkim chor swoj dusz. by si mogo, e ten rozwj techniki nowoczesnej wy
prowadzi czowieka z ndzy i zapewni dostatni dobro
Trzeba nam koniecznie ksztatowania si wewntrz
nego! Musimy zblia si do Boga na kad chwil. byt. Tymczasem widzimy zgoa co innego. Ndza nie
Czowiek bowiem nie streszcza si tylko w istnieniu ziem znika, ale jeszcze wzrosa. Nowoczesny czowiek nie cierpi
skim, ale wybiega drugim skrzydem w niemiertelno. mniej, anieli dawniej jego przodkowie, moe jeszcze
Nie moe go zadowoli to, co jest 'zewntrzne, to jest wicej. C to ma oznacza?
bowiem tylko pokarm dla jego ciaa. Dusza za jego in Potwierdza to prawd, e sama praca dla samej
nego pokarmu pragnie, innej strawy poda aknie pracy nie rozwie problemw ludzkich. Praca, jeli ma
Boga. Std te zasad ycia katolickiego jest bliskie uszczliwi ludzko musi by oparta na powszechnym
wspycie czowieka z Bogiem, czerpanie si nadprzy prawie mioci bliniego.
rodzonych z jego najwitszej istoty. Czowiek zespolony
z Bogiem w swoim umyle przez wiar, w swoich uczu

95
2.
pierwszy zakada szpitale, kto otwiera przytuliska, kto
I u nas dzisiaj wiele si mwi o ndzy materialnej,
stworzy zrzeszenia robotnicze, kto i dzisiaj na szerok
o niedostatkach i brakach. W ynikaj one ze zniszczenia,
skal prowadzi opiek nad sierotami, kalekami, i star
jakie sprawi w naszym yciu gospodarczym wrg. S
cami? Czy nie Koci w. przez swe zakony, zgroma
one nastpstwem straszliwej poogi wojennej, ktra
dzenia i organizacje? Ilu ludzi wiatowych posunoby
przede wszystkim nasz kraj dotkna. Takim potrzebom
si do takiej ofiary, do takiego samozaparcia, jak to
nie mona w jednej chwili zaradzi, bo zarwno pa
czyni osoby zakonne? Zwiedziem niedawno jeden za
stwo, jak i spoeczestwo, nie dysponuje jeszcze po
kad dla dzieci, siert i biednych. Jakie byo moje zdu
trzebnymi rodkami. Jeli jednak ta ndza nie zmniejsza
mienie, gdy widziaem, e siostry zakonne mieszkaj na
si tak, jak by powinno, jest to skutkiem nienaleytego
strychu i w piwnicach, a najwygodniejsze i najlepsze
ustosunkowania si ludzi pracujcych do siebie. Ten, co
sale zajmuj sieroty. Tak pojmuje niewielu niestety dzi
wiele zdobywa, nie myli podzieli si z innymi. Ten,
co jest zdrowszy, silniejszy, nie rozumie sabszego. Ci, siaj prac dla dobra blinich!
co atwiej grosz zarabiaj nie uywaj go dla pomocy Praca z Bogiem
innym, lecz trwoni bezmylnie i rozrzutnie. Ile dzi
w. Jzef jest nam bliski w naszych troskach i ko
urzdza si zabaw, ile wydaje si pienidzy na luksu
sowe stroje, lokale rozrywkowe, przedmioty zbdne, gdy potach w tej cikiej i przeomowej chwili, jak dzi
tylu ludzi nie ma kawaka chleba! Zaiste, jeli kiedy to przeywamy. Jak On, niegdy nie mia dachu nad gow,
dzisiaj nas katolikw czeka wielki wysiek, by ducha nie mia warsztatu pracy, tak i dzi wielu z nas nie wie
mioci Chrystusowej tchn we wspczesny wiat. Mu czego si ima. Te trudnoci jednak nie mog nas za
simy zrozumie t zasadnicz prawd, e mio tylko ma, ani osabi naszej ufnoci w lepsz przyszo. Nie
w uczuciu, czy sowach jest niczym! Trzeba nam wic wolno poddawa si zniechceniu, choby byo bardzo
czynu ofiarnej, powicajcej si mioci, jak zawsze trudno. yjemy nie tylko w sferze przyrodzonej, ale
promieniowa Koci, zwaszcza w chwilach cikich. i nadprzyrodzonej. Musimy zatem wierzy nie tylko
w wysiek osobisty, ale i w pomoc Opatrznoci Boej.
Bdcie miosierni! Pan Bg bowiem nie opuszcza czowieka i nie pozwala
go kusi ponad jego siy. I czsto niemniej skutecznie,
w. Jzef patronowa zawsze wielkiemu dzieu mi
jak praca przychodzi z pomoc i ufna modlitwa.
osierdzia, jakie przeprowadzali w rnych okresach hi
storii ludzie^wielcy i ludzie wici. Koci nie zasania Pomoc w. Jzefa
si tylko w. Jzefem, nie zakrywa nim swego bogactwa,
ale, czerpc z Niego przykad, wprowadza w ycie nakaz Na kilka lat przed wojn wiatow uday si Siostry
Chrystusowy: Miujcie czynem, a nie sowem! Kto Oblatki Niep. Poczcia z misj na dalek pnoc. Przy
byy do fortu Resolucion nad Wielkim Jeziorem Nie
96
97
wolnikw. Zaoyy tam przytuek dla dzieci biednych
Eskimosw. W arunki m aterialne byy bardzo cikie.
Gwne poywienie stanowiy ryby. Jednej zimy i' tego
poywienia zabrako. Mrozy bowiem byy tak wielkie, e
uniemoliwiay cakowicie pow. Siostry zagroone go
dem nie tyle trwoyy si o siebie, co o biedne isieroty.
Kiedy wszelkie wieci, jakie posyay do m iast najbli SPIS RZECZY
szych nie przyniosy adnej pomocy, uday si z caa s tr.

gromad dzieci o pomoc do w. Jzefa. I On nie zawid 5


P R Z E D M O W A .........................................
ich ufnoci-. Nadzwyczajna, zgoa nieoczekiwana pomoc NA WSTPIE .................................................................. ..... . 13
przysza w formie wielkiej awicy ryb, ktre, nie wia I. WIELKO SW. JZEFA
domo, jakim sposobem zostay wyrzucone na powierz Czowiek i wity. Pierwszy po Matce Boej. Wy
chni lodu. Odtd ufno w opiek w. Jzefa w tym branie szczeglne. Mony wspomoyciel . . . * 15
dalekim pnocnym przytulisku jest bezgraniczna. II. POTGA W. JZEFA
Ilu to ludzi dowiadczyo i w dzisiejszej zawieru
On nas rozumie. Troska o dusz. Chrystus w- nas. -
sze wojennej tej przemonej opieki w. Patriarchy z Na Mio objawia si czynem. Wytrway wrd do
zaretu. wiadcze ............................................ 23
Znani pewn matk rodziny, ktra na pocztku
III. M PRACY
wojlny 1939 zostaa pozbawiona z trojgiem maych dzieci
Praca a postp. Warto pracy. Wiara a po
wszelkich rodkw do ycia. Nad to sama bya zdrowia
stp. rda uczciwoci. Praca a ycie katolic
wtego i schorowana. Nie spodziewajc si pomocy od kie. U zd row ion y................................................................ 31
ludzi, nie miaa bowiem adnej bliszej rodziny, oddaa
IV. M NIEUGITEJ MOCY
si pod opiek w. Jzefa. Cikie lata wojny przebya
szczliwie. Dostawaa czsto niespodziewanie prac od Czowiek nieugity. W walce ze zymi ludmi.
Nasza postawa. Trudnoci y c io w e .............................. 39
powiedni do jej ;si i pomoc materialn. Pod koniec
wojlny ku jej wielkiej radoci odnalaz si jej m, o kt V. OPIEKUN MODZIEY
rym wedle ludzkich przekona mona byo sdzi, e Wychowanie katolickie. Przede wszystkim dusza.
zgin. Z Chrystusem przez ycie. Pomie prawdy. rda
siy. Niebezpieczestwa. U r a to w a n y .................... 47
Miaa wic suszno wielka czcicielka w. Jzefa,
w. Teresa od Jezusa, gdy mwia: kto nie wierzy, z ja VI. M WSPYCIA Z BOGIEM
k pomoc przychodzi w. Jzef, niech sam sprbuje, Bg w nas. Jego wielko. Budowanie bez Boga.
Z powrotem do Boga. Rzeczywisto Boga. Brak
a przekona si sam na sobie.
mioci. P r c h n a ................................................................ 55

98
im

S tr.
VII. CZOWIEK SPRAWIEDLIWY
M sprawiedliwy. Bg i czowiek. Moc wiary.
Oficer uratowany. Nasi blini. Skutki niezgody.
Mioci trzeba. Nasza warto. Zabijanie du
szy. On wzorem. Bezpieczna droga . . . . . . 63

VIII. PODPORA RODZIN


Dobry ojciec. Gowa w. Rodziny. Praca dla naj
bliszych. Zadania rodzicw. ycie pikne. Pod
stawy ycia rodzinnego. W oparciu o (Boga. Od
powiedzialno. U r a to w a n i............................. 73

IX. OPIEKUN KOCIOA WITEGO


Mony obroca. Posannictwo Kocioa. Dwa
wiaty. Dzisiejsza rzeczywisto. Wiara w czy-
nie. Wiara a polityka. Pomoc w. Jzefa . . . . 82

X. AKTUALNO SW. JZEFA


Praca a wito. Praca wewntrzna. Postp
a ndza. Bdcie miosierni! Praca z Bogiem.
Pomoc w. J z e fa .....................................................................

v Cj

Pi

You might also like