INTENSYWNA

KRTKOTERMINOWA
PSYCHOTERAPIA
DYNAMICZNA
WKONTEKCIE
AKTUALNYCH
UWARUNKOWA
CYWILIZACYJNYCH
Neurobiologia arozumienie regulacji
emocji ilku wterapii ISTDP

ISTDP (Intensive Short Term Dynamics Psychotherapy)

jest modym nurtem wpsychoterapii, rozwijajcym si od
lat 60. ubiegego stulecia wKanadzie, USA ikrajach Europy
Zachodniej, awostatnich latach rwnie iwPolsce.

CO TO JEST ISTDP? CZYM SI
RNI OD INNYCH PODEJ?
JAK PRACUJEMY ZPACJENTEM
WPODEJCIU ISTDP?
Twrc podejcia imetodologii pracy ISTDP jest
Dr. H. Davanloo perskiego pochodzenia lekarz
chirurg, a z powoania oraz pasji psychoanali-
tyk i badacz niewiadomoci. By prawdziw ym
pionierem ina wiele lat wyprzedza swe czasy.
Klasycznej psychoanalizy uczy si na Harvardzie.
Pragnc ksztaci si w dziedzinie psychoana-
lizy, odby wa swoj analiz u Heleny Deutsch,
u t alentowanej ps ychoanali t yc zk i, k tr a s w
osobist psychoanaliz zawdzicza Zygmuntowi
Freudowi. Jako przyszy psychoanalityk Davanloo
nie by usat ysfakcjonowany dugoci terapii
psychoanalitycznej oraz jej niejasnymi, trudno

38 stycze/luty 2017
 metody terapii

OTERAPII ISTDP MWIMY, E JEST:

Intensywna uwaga pacjenta jest natychmiast koncentrowana na problemie. Terapeuta swymi interwencjami
od pierwszych sekund sesji zpacjentem pracuje na materiale (wiadomym iniewiadomym) wnoszonym przez
pacjenta tu iteraz nie ma tu miejsca na opowiadanie historii.
Krtkoterminowa krtka wsensie przechodzenia do sedna problemu (obieramy najkrtsz drog do osig-
nicia zmiany).
Dynamiczna terapia nie korzysta ze statycznych koncepcji, ale uywa dynamicznego procesu (ciga uwaga
na widzeniu przez pacjenta, rozumieniu irozwizywaniu wewntrznego konfliktu).

mierzalnymi wynikami. Jedn zjego gwnych,
kr y t ycznych uwag dot yczcych psychoanalizy
bya ta, e psychoanalityk swoj wycofan posta-
w, jak ibrakiem interwencji nie zatrzymuje, nie
zakca destrukcyjnej funkcji Super Ego pacjenta.
W ramach katedr y psychiatrii Uniwersy tetu Mc
Gill w Montrealu Davanloo pod koniec lat 60.
tworzy zrby rewolucyjnego podejcia psycho-
terapeutycznego. Przez kolejne lata doskonali
metod tak, by mog y z niej korzysta osoby
skarce si na objaw y wiadczce o zdezor-
ganizowanej struk turze osobowoci, charak te-
rologicznych tendencjach autodestrukcyjnych
oraz masywnym nasileniu lku. Nowe podejcie
badawcze polegajca m.in. na precyzyjnym
obser wowaniu nagra audiowizualnych z se -
sji terapeut ycznych s ta o si podwalinami
nowatorskiej metody psychoterapii pozwalaj-
cej na osignicie gbokich i tr wa ych zmian
wewntrzpsychicznych w stosunkowo krtkim
czasie. Teoretyczne podstawy ISTDP oparte s
na zaoeniach psychoanalitycznych oraz teorii
przywizania Johna Bowlbyego, zintegrowanych
ze wspczesn wiedz neurobiologiczn.
ISTDP zakada aktywn rol zarwno terapeuty, jak
ipacjenta. Pierwszym celem jest zatem wypraco-
wanie wiadomego iniewiadomego Przymierza
Terapeutycznego. Pacjent przeywajcy od wielu
lat problemy wrelacjach spoecznych bdzie za-
rwno wswoim yciu, jak iwgabinecie zterapeut
(terapeuta nie moe by wyjtkiem) niewiadomie
iautomatycznie broni si przed otwartym kontak-
tem ibliskoci emocjonaln. Terapeuta, uywajc
techniki konfrontacji, identy f ikacji, klar y f ikacji,
pracuje ztzw. obronami frontowymi (pasywno,
ulego, mwienie oglnikami, unikanie kontaktu
wzrokowego itp.), uczc pacjenta uwanoci na
tego typu nawykowo iautomatycznie stosowane
obrony. Terapeuta wpierwszej fazie terapii ISTDP
pokazuje pacjentowi, jak ten niewiadomie pod
dyktatem Super Ego odrzuca pomoc i\lub czyni
relacj z terapeut bezu y teczn. Terapeuta
pokazuje koszty stosowanych obron, e jeli pa-
cjent wiadomie nie zechce porzuci tych obron
iwybierze kontynuowanie swych destrukcyjnych
mechanizmw np. pasy wnoci w relacji z te-
rapeut w ten sposb jego problemy nadal
zostan nierozwizane, ajego cierpienie ijego
wasne problemy oraz lk w relacjach z innymi
bd miay swoj kontynuacj.
Kiedy ego isuper ego pacjenta jest rozdzielone,
apacjent sam widzi, jak si SAM krzywdzi inie-
wiadomie pozbawia bliskoci, co prowadzio
do jego samotnoci przez lata (e niewiadomie
ignorowa swoje tsknoty ipragnienia, imitujc
np. zachowania ojca, k tr y ignorowa potrze -
by i pragnienia syna. Na przykad, gdy pacjent
by dzieckiem dowiadcza od ojca przekazu:
Ty nie jeste wany, t woje pragnienia nie s
wane, skoro ju jeste, to jedyn suszn rzecz
bdzie to, e bdziesz mi suy imnie zadowala.
Pacjent zaczyna np. widzie, e jego relacje zin-
nymi s przedueniem jego nawykowego bycia
na subie kosztem ignorowania izaniedbywania
swoich praw itsknot.
Ten moment wterapii daje pacjentowi dostp do
np. smutku, alu. Jeli ego adaptacyjne pacjenta
jest obudzone, pacjent moe dopiero by wstanie
gbiej iuczciwiej ni dotd dowiadcza swoich
uczu iimpulsw. Dopiero wtedy, gdy wgabine-
cie terapeutycznym mamy przed sob pacjenta
uwanego na swoje fizyczne reakcje, umiejcego
monitorowa iregulowa swj lk, wolnego od
projekcji, pacjenta, ktry sam decyduje si razem
zterapeut eksplorowa swoje uczucia ipragnienia
wwczas moemy uzna, e mamy przymierze
terapeutyczne zpacjentem. Terapeuta pomaga
iwspiera zdrow cz pacjenta, zachcajc go
do kontaktu idowiadczenia moliwie najgbiej,
uczciwie swoich pogrzebanych uczu, uywajc
midzy innymi techniki wizualizacji.

stycze/luty 2017 39

Terapeuta patrzy na pacjenta przez pryzmat tzw.
trjkta osb itrjkta konfliktu (Malan 1979).
Obrony
psychologiczne Lk
Impuls/uczucia
U c z ci pacjentw ter ap eu t a nadal b dzie
pracowa z lkiem i \ lub obronami (obronami
na drzwiach piwnicznych, ktre maj utrudnia
pacjentowi kontakt zjego uczuciami ireakcjami,
np. pacjent moe generalizowa, racjonalizowa,
zaprzecza lub minimalizowa reakcje, swoj
osobist histori iprawd emocjonaln wsubie
podlegoci patologicznemu Super Ego.)
histori jego dziecistwa. Dowiadczenie przez
pacjenta zablokowanych emocji itsknot zwczes-
nych relacji otwiera go na wiadome przeywanie
uczu ipragnie waktualnych sy tuacjach inter-
personalnych. Istotne znaczenie dla przebiegu
procesu terapeutycznego ma precyzyjna diagnoza
charak ter yst ycznego, swoistego dla pacjenta
wzorca rozprzestrzeniania lku oraz pomoc pa-
cjentowi wprzywrceniu jego zdrowej regulacji.
Prowadzone podczas sesji stae monitorowanie
poziomu lku na pocztku przez terapeut,
a z czasem i pacjenta pozwala unikn zby t
pochopnych interwencji, ktre mogyby skutkowa
jego niekontrolowanym wzrostem izablokowaniem
procesu terapeutycznego albo te naraeniem
pacjenta na niepotrzebne cierpienie. Rzeczy-
wisty, peny dostp do uczu i zdrowe regulo-
wanie lku wi si z ich dowiadczaniem na
poziomie fizycznym, dlatego te terapeuta stale
kieruje wasn, jak ipacjenta uwag na reakcje
mobilizowane wciele.
ZNAJOMO NEUROBIOLOGII
WSUBIE ROZUMIENIA
REGULACJI EMOCJI ILKU
Pacjenci przychodzcy na konsultacj zlkiem
na piewszym planie czsto wcale lub tylko cz-
ciowo s wiadomi objaww lku manifestujcych
si wich ciele. Najczciej ma to zwizek zich
obronami charak terologicznymi (ignorowanie,
zaniedby wanie, zaprzeczanie i\lub minimalizo-
wanie ich wewntrznego stanu.)

Reakcje pacjenta (uczucie/impuls, lk, obrona)
reprezentuj wierzchoki trjkta konfliktu. Ba-
damy je zawsze na bazie konkretnej sy tuacji
dot yczcej: relacji z terapeut w czasie sesji,
relacji z obecnego ycia pacjenta bd relacji
zwanymi osobami wprzeszoci (trjkt osb).
Wten sposb pomagamy pacjentowi zrozumie
jego obecne reakcje i powiza je z unikaln
Pacjenci latami cierpi wwyniku licznych objaww
lku wciele, ale nie zgaszaj ich terapeucie. Po-
niewa niewaciwie odczytuj swj wewntrzny
stan, co czyni ich niezdolnymi do autoregulacji
lku izczasem ten lk pogbia si iwreszcie
generalizuje. W efekcie do terapii przychodz
czsto pacjenci, ktrzy przeszli korowd lekarzy
specjalistw izostali przekierowani na terapi.

EFEKTEM UDANEJ TERAPII JEST:

rozumienie przez pacjenta procesw, ktre uruchamia, umiejtno patrzenia na swoje reakcje
wkategoriach trjkta konfliktu (uczucie/lk/obrona),
zdolno pacjenta do monitorowania swojego lku iregulowania go wzdrowy sposb,
wiadoma rezygnacja zdestruktywnych obron,
moliwie pene dowiadczanie swoich pragnie iuczu oraz umiejtno wyraania ich wkon-
struktywny sposb.

40 stycze/luty 2017

Zdolno pacjenta do odrniania iadekwatnego
identyf ikowania wewntrznego stanu jako lku
w procesie terapii jest niezbdn funkcj jego
uwanego iobserwujcego ego.
Terapeuta uczy pacjenta, by ten zechcia wuwany
iprecyzyjny sposb patrze na siebie wsubie
porzucenia naw ykowego ignorowania i zanie-
dbywania f izycznych objaww lku.
Lk\napicie wciele rozprzestrzenia si, zaczy-
najc od cieki mini szkieletowych, czyli:
objaww somatomotorycznych,
przez objawy wspczulne,
objawy przywspczulne,
do objaww zukadu percepcyjno-poznawczego.
cieka lku zaczyna kierowa si do: mini rk,
ust i\lub okolic okoooczodoowych, nastpnie
idzie do mini przedramion, ramion, szyi, twarzy,
strun gosowych, ciany jamy brzusznej, mini
midzyebrowych plecw, ng istp.
Obejmuje autonomiczne reakcje wspczul-
ne. W reakcji na lk, mamy tu do czynienia z:
suchoci ust, garda, oczu, poceniem si pod
pachami, potliwoci doni, zimnymi domi,
rumienieniem si, przyspieszeniem ttna, moc-
niejszym biciem serca, dreniem.
Nastpnie uruchamiaj si autonomiczne reakcje
przywspczulne:
Poczucie lekkoci w gowie, senno, zawro -
t y gow y, omdlenia, zaparcia (blokada reakcji
przywspczulnych), biegunka, parcie na mocz,
nudnoci wzmoone wydzielanie kwasu od-
kowego, nogi jak zwaty.
Ko lejny m et ap em s zabur zenia w uk adzie
percepcyjno-poznawczym:
zaburzenia procesw mylow ych: niespjne,
opnione lub przyspieszone mylenie,
zaburzenia treci mylenia: dezorientacja do-
tyczca czasu, przestrzeni, osb,
zaburzenia percepcji: zmiany wostroci widze-
nia isyszenia, widzenie tunelowe, dzwonienie
wuszach, halucynacje, dysocjacje.
Uczc pacjenta regulowa jego symptomy lku wciele,
chcemy, by szczeglnie pacjent zobjawami wuka-
dzie percepcyjno-poznawczym by uwany na swoje
zaniedbywanie reakcji lkowych wciele. By sam nie
ignorujc ijednoczenie nie zadowalajc terapeuty
stycze/luty 2017
metody terapii
wpodaniu za treci sesji stawa si osob aktywnie
troszczc si oswoje potrzeby iefekt terapii. Rozumiejc
neurobiologiczn regulacj lku wciele pacjenta jako
terapeuci majcy dobre przymierze terapeutyczne,
zobudzonym iuwanym pacjentem moemy unikn
wielu bdw ipuapek terapeutycznych, przez ktre
terapia moe utkn. Wsppracujcy izmotywowany do
traktowania siebie powanie, zuwag, trosk, precyzj
iuczciwoci pacjent ostrzee nas, np. e zaczyna le wi-
dzie ipojawia si przed sekund pustka wgowie chyba
weszlimy na niebezpieczny grunt, rozmawiajc otym,
jak ojciec wmojej obecnoci uderzy matk rozmyo
mi si widzenie inagle mam pustk wgowie. Pacjent
zuwanym iobserwujcym ego po uregulowaniu lku
izniesieniu objaww zukadu percepcyjno-poznawczego
moe wrci do pracy ieksplorowania faktw zjego
ycia orazpowizanych znimi reakcji iuczu.
MOJA OSOBISTA PRZYGODA ZISTDP
Pracowaam ju ponad 10 lat jako terapeutka psychody-
namiczna, gdy zetknam si zterapi ISTDP. Miaam za
sob wiele dowiadcze pracy zpacjentami icigle wiele
wtpliwoci oraz pyta, szczeglnie gdy pacjent mimo
wiedzy: co, skd idlaczego mu to dolega nadal wraca
wtrudnych momentach swojego ycia do destrukcyjnych
zachowa, reakcji psychosomatycznych. Nie pomagay
wmoim poszukiwaniu superwizje, na ktrych czasami
padaa konkluzja przerzucajca na stron pacjenta ocen:
pacjent trudny, oporujcy.
Spotkanie zwarsztatami, apniej Core Training ISTDP
byo czym wicej ni tylko odnalezieniem brakujcego
cznika midzy teori psychoanalityczn aprecyzyjnymi
technikami terapeutycznymi, niezbdnymi wdialogu
zpacjentem autodestrukcyjnym czy pacjentem zsilnym
lkiem na pierwszym froncie pracy terapeutycznej. ISTDP
weszo wmoje ycie osobiste izawodowe zca si
precyzji, troski, uwagi, uczciwoci imioci: wtraktowaniu
siebie isamorealizacji wuczeniu tego pacjenta. Dzi wiem
lepiej ni kiedykolwiek dotd, i jedynie zaangaowana
postawa terapeuty zwidzc swoimi oczyma, rozumie-
jc proces zdrow czci pacjenta prowadzi moe
do rzeczywistego zaangaowania wterapi rwnie
pacjenta tak, by ten koczc zsukcesem terapi
mg by swoim wasnym terapeut.
Skuteczno ISTDP dokumentuj liczne badania na-
ukowe. Metoda moe by zpowodzeniem stosowana
wprzypadku wikszoci zaburze, wktrych wskazane
jest leczenie psychoterapi, za wyjtkiem pacjentw
psychotycznych, psychopatw iosb uzalenionych od
alkoholu czy narkotykw (tacy pacjenci mog rozpocz
terapi, jeeli najpierw poddadz si leczeniu uzale-
nie iutrzymuj abstynencj).
41
PRZYKAD FRAGMENTU
PRACY ISTDP ZLKIEM
Zapis sesji pochodzi zksiki Josette ten Have-de
Labije and Robert J. Neborsky: Mastering Intensiv
Short-term Dynamic Psychoterapy, A Roadmap
to the Unconscious.
Ksika ta jest tumaczona na jzyk polski inie-
bawem bdzie osigalna wjzyku polskim.
Josette ten Have-de Labije bya jedn zpierw-
szych uczennic H. Dawanloo.
Zapis sesji zaczyna si po okoo 2 min od spot-
kania.
P: Eee, problemy, ktre teraz mam, jak to powie-
dzie, s zwizane zfaktem... obecnie jestem
wtrakcie rozwodu, procedury rozwodowej ita
procedura, ona ma udzia
T: Rozwd, przygnbienie.
P: Tak, jak to powiedzie, wszystko razem.
T: Prosz posucha, przerw panu. Myl, e
jest pan wduym lku, czsto pan wzdycha,
dry pan, mam racj?
Pacjent jest bardzo napity, dry, wzdycha,
ajego gos jest zduszony.
P: Tak, to prawda.
T: W takim razie powinnimy moe najpier w
przyjrze si temu, jak fizycznie odczuwa pan
swj lk. Jak go pan odczuwa f izycznie?
P: Eee, zdenerwowany, bardzo zdenerwowany.
T: Dr.
Moment y kluczowe u pacjenta w ystpuje
w pewnym stopniu obser wacja ego, k tra
jednak w oczy wist y sposb nie dziaa na
jego korzy ani na korzy jego stanu we-
wntrznego.
T: Dry pan od stp do gw, prawda?
P: Tak, zdenerwowanie, brak poczucia bezpie-
czestwa, oczywicie.
T: Ale py tam pana: jak dowiadcza pan tego
wciele?
42 stycze/luty 2017
P: Presja, wzburzenie od rodka ijak to powie-
dzie, po pros tu pr z ygnbienie, napicie,
presja.
T: W idzia am, e musi pan czs to i g boko
wzdycha.
P: Tak, tak.
T: Jest pan tego wiadomy?
P: Eee, eee, tak.
Terapeutka nie jest pewna, czy pacjent uwia-
damia sobie wasne westchnienia, czy te
usiuje zachowa pozory. Std odzwierciedla
napicie mini midzyebrowych pacjenta.
T: A wic tak, wszystko tutaj jest napite. Do-
strzega pan to, kiedy otym mwi?
P: Tak, ale wedug mnie tutaj jest wiksze na-
picie pacjent wskazuje na gow.
Wskazujc na gow pacjent potwierdza, e
nie uwiadamia sobie w ysokiego napicia
mini midzyebrowych izachowuje pozory.
Powiedzmy, e jego ego obserwujce wci
jest wznacznej mierze upione.
T: C, pokazuje pan, e najw yraniej nie ma
pan wzwyczaju starannie idokadnie si so-
bie przyglda. Wie pan, e jest pan bardzo
zdenerwowany, ale kiedy pytam pana, jak pan
to dokadnie odczuwa wswoim ciele, ma pan
problemy zprecyzyjn odpowiedzi.
Konfrontacja, identyfikacja nieprecyzyjnego
monitorowania stanu wewntrznego przez
pacjenta.
P: To prawda.
T: Tak wic, rzecz jasna, napot ykamy tutaj na
problem numer jeden. Najw y raniej pana
naw ykiem, norm jest niedbae traktowanie
siebie. Jeli tak mwi/tak to przedstawiam,
to czy moe pan to rozpozna?
P: Tak.
T: Wydaje mi si, e to bardzo niekomfortowa sytu-
acja: siedzie tutaj przez cay czas ztak wysokim
lkiem iignorowa go, ibrn przez niego. Za-
uwayam, e jest pan do tego przyzwyczajony,
mam suszno?

Rzeczywisty, peny
dostp do uczu izdrowe
regulowanie lku wi
si zich dowiadczaniem
na poziomie fizycznym,
dlatego te terapeuta
stale kieruje wasn, jak
ipacjenta uwag na reakcje
mobilizowane wciele.
Konfrontacja, identyfikacja, klaryfikacja zaprzecze-
nia/ignorowania/zaniedbywania (reakcja), utrzy-
mywania pozorw oraz dawania pierwszestwa
terapeutce (ignorowanie wasnego lku, bodziec).
P: Tak, to prawda.
T: Ito te jest zaniedbywanie. Jeli tak mwi, pan
rozumie mnie, e zaniedbuje pan siebie? Rozumie
mnie pan czy nie?
Klaryfikacja.
P: Eeee, zaniedbujcy, tak, zaniedbujcy, tak, taki
jestem, jak niedawno... czy ostatnio, jak to pani
nazywa, taki ostatnio mam nawyk, by tak y.
T: Tak, ale zaniedbywaniem nie rozwie pan swoich
problemw
Klaryfikacja.
P: Hm, hm.
T: Awic to pierwszy problem, jakim powinnimy si
zaj, ktry ukaza si wpeni ju wpierwszych Konfrontacja/identyfikacja/klaryfikacja.
minutach. To podstawowy problem, olbrzymi prob-
lem.
Obserwujce ego pacjenta cigle jest jeszcze na
wp upione. Cigle funkcjonuj jego obrony
wpostaci zaprzeczenia/ignorowania/zaniedby-
wania na poziomie reakcji oraz zachowywanie
stycze/luty 2017
metody terapii
pozorw, atake dawanie pierwszestwa tera-
peutce (poziom bodca). Terapeutka kontynuuje
wywiad, odwoujc si do ego pacjenta oraz jego
pragnienia wsppracy. Nastpnie terapeutka
ponownie koncentruje si na lku pacjenta.
P: Hm, hm.
T: Chc si ponownie skupi na pana lku. Awic
zauwaam napicie mini wpaskich rkach,
ramionach, barkach, karku idalej wpana plechach,
iprzedniej stronie tuowia, poniewa pana nogi
s rwnie napite. Zauwaam te, e nie ma pan
wzwyczaju zwraca na to uwagi
Konfrontacja, identyfikacja, klaryfikacja fizycznych
przejaww lku oraz konfrontacja, identyfikacja
iklaryfikacja zaprzeczenia/ignorowania/zanie-
dbywania.
P: To prawda, poniewa prawdopodobnie nie uwaam
tego za istotne albo to zaniedbuj.
T: Tak, wrzeczy samej, zaniedbuje pan to imgby pan
tak robi dalej, ale wtakim wypadku natychmiast
utknlibymy wmartwym punkcie. Jeli bdzie pan
to lekceway/zaniedbywa siebie, to nie bdziemy
mogli kontynuowa naszej pracy. Rozumie pan to?
Terapeutka znowu odnosi si do ego pacjenta,
do jego pragnienia wsppracy oraz ponownie
wyjania rol jego obron wobszarze jego oporu
przed bliskoci emocjonaln zterapeutk.
P: Tak.
T: Tak? Wic napicie miniowe pojawio si natych-
miast, bum! Ito tak intensywnie, e zacz si pan
cay trz, podobnie jak paski gos. Zauwaa
pan, kiedy to mwi?
Konfrontacja/identyfikacja/klaryfikacja.
P: Tak.
T: Sucho wgardle, sucho wustach, rozpoznaje
pan to jako objawy wasnego lku?
P: Hm, wmniejszym stopniu, zazwyczaj jest to pode-
nerwowanie, poczucie skrpowania...
Pacjent zaprzecza/ignoruje/zaniedbuje te mani-
festacje lku iwybiera minimalizacj (podener-
wowanie).
43
T: Ale podenerwowanie to jest niejasne, znw
zaczyna by pan niedbay.
Konfrontacja/identyfikacja/klaryfikacja.
P: Tak podenerwowany, drcy.
Jako e pacjent pozostaje przy swoich obronach
wpostaci niejasnoci iminimalizacji, terapeutka
wdalszym cigu koncentruje si na jego obronach.
T: Jak pan zauwaa to wswoim ciele, prosz opisa,
ale nie woglny sposb, tylko prosz by precy-
zyjnym. Drenie. Niech pan spojrzy, jeli dr panu
tylko rce, to jest to znacznie mniej denerwujce,
ni gdyby drao cae ciao, prawda?
P: Tak.
T: Tak wic, jeli chce pan sobie poradzi ze sob,
wwczas najpierw musi pan starannie przyjrze si
sobie. Dr ito wszystko to stwierdzenie typowe
dla niechlujnego, zaniedbujcego siebie mczyzny,
ktre nie przyniesie dobrych rezultatw. Kim jest
pan zzawodu?
P: Pracuj wdziedzinie technologii informatycznych,
prowadz firm.
T: Pracuje pan wdziedzinie technologii informatycz-
nych, prowadz firm, co pan robi?
P: Sprawdzam systemy dla moich klientw.
T: Ipostpuje pan wten sam sposb? Och, przyj-
rzyjmy si pobienie systemowi igotowe. Amoe
przyglda si pan wszystkiemu dokadnie, od
Ado Z?
P: Tak, najpierw trzeba si wszystkiemu przyjrze od
Ado Z.
T: Czym si wic rni jedno od drugiego?
P: Uwaam...
T: Na czym polega rnica?
P: Nie ma rnicy. Jedyna tkwi we mnie.
Pacjent wkocu zrozumia szkodliw funkcj
wasnych obron. Zauwamy, e jego ego obser-
wujce bdzie bardziej przebudzone.
T: Otym wanie mwi. Stosuje pan podwjne
standardy.
44 stycze/luty 2017
P: Hm
T: Wpaskim organizmie znajduj si rne ukady.
Pierwszym znich jest ukad lku. Drenie od stp
do gw, tak jak przed chwil, napicie rk, ramion,
karku, plecw, ng, ust, spycenie iskrcenie odde-
chu. Jakie jeszcze fizyczne objawy lku dostrzega
pan usiebie?
P: Moja gowa robi si ciepa.
T: Ciepa gowa, tylko gowa?
P: Najczciej mam przy tym te zimne rce istopy.
T: Zimne rce istopy, tak.
P: Ijak to si mwi, czuj si zakopotany, to nie jest
fizyczne.
T: Tak, to nie jest fizyczne odczucie, to prawda. Co
jeszcze... nie zauwaa pan suchoci wustach ani
wgardle. Biegunka?
P: Tak, czasami, wzalenoci od tego, jak radz sobie
wdanej chwili zyciem.
T: Przepraszam (nie rozumiem)?
P: Tak, od kiedy yj niezdrowo, mam biegunk.
T: Och, kiedy pan zaniedbuje siebie, wwczas cierpi
pan ztego powodu. Wjaki sposb pan siebie
zaniedbuje?
P: Kiedy co mnie mczy, tak wtedy, nie... to znowu
niechlujno czy lekcewaenie siebie, wtedy nie
mog je, jestem zamknity.
T: Ipotem moe pan je?
P: Ito moe trwa pi dni.
T: Och, ale to nie ma nic wsplnego zniedbaoci.
P: C...
T: To ma zwizek z... kiedy jest pan wlku, zpew-
noci bywa pan wtakim lku, e jedzenie staje
panu koci wgardle, atrawienie nie dziaa. Ito
trwa pi dni?
P: To moe trwa pi dni.
T: Wwczas paskie stolce s raczej jak woda czy
raczej jak konsystencja kremu?

P: Raczej jak woda.
T: Naprawd wodniste?
P: Tak.
T: Szumy uszne?
P: Niekiedy.
T: Uczucie, e nogi si pod panem uginaj?
P: To te, kiedy wchodz po schodach, wwczas mam
uczucie, e nie dojd na gr, e padn wpoowie
drogi.
T: Ojej, to dopiero wysoki lk. Czy ma pan wzwyczaju
okrela te objawy lkowymi, czy te s one dla pana
tak powszechne, e je pan nazywa sowem lk?
P: Nie, te objawy s dla mnie tak powszechne, e nie
nazywam ich lkowymi.
T: Czy to istotne? Wedug mnie lk jest uczuciem, kt-
rego nikt woli nie dowiadcza, prawda?
P: Prawda.
T: Tak. Jeli chce pan si upora zwasnym lkiem,
upora si znim po to, by umie nim kierowa istop-
niowo go zmniejsza, wwczas oczywicie nie moe
pan go ignorowa. Nie trzeba by psychologiem, by
to zrozumie
Klaryfikacja.
P: Hm.
T: Tak. Oboje koncentrujemy si na paskim lku inie
wiem, czy to dobrze widz, paski lk cigle jest
stosunkowo wysoki, ale nie tak jak na pocztku. Mam
racj? jak jego obrony oglnikowoci wautomatyczny sposb
Konfrontacja, identyfikacja.
P: Tak, ma pani racj.
T: Niech pan zgadnie, jak do tego doszo.
P: To ma co wsplnego zt rozmow zF. Osoba, ktra
skierowaa pacjenta.
Pacjent najwyraniej nie zrozumia, e spadek
lku jest wynikiem powaniejszego traktowania
siebie samego imonitorowania wasnego stanu
wewntrznego.
stycze/luty 2017
studium przypadku
T: Ale niech pan zgadnie, skoro koncentrowalimy si
na paskim lku, lk spad. Jak to moliwe?
P: Poniewa czuj si bardziej swobodnie.
T: To dlatego, e nie ignoruje pan wasnego lku, e
zaznajomi si pan znim. Teraz go ju pan nie igno-
ruje, nie traktuje jak nieproszonego obcego, ale jak
niemiego znajomego. Wic std wystpuj szumy
uszne, biegunka, ciepa gowa, zimne donie isto-
py, mikkie nogi, natychmiastowe drenie od stp
do gw, napicie mini. Czy niekiedy miewa pan
widzenie tunelowe?
Konfrontacja/identyfikacja/klaryfikacja.
P: Nie. Miewam ataki pocenia si.
T: Ataki pocenia si izawroty gowy.
P: Tak
T: Zawroty gowy, ale paski wzrok jest...
P: Mj wzrok pozostaje niezakcony.
T: Nie jest tak, e widzi pan wszystko jak przez mg?
P: Nie.
Obserwujce ego pacjenta jest teraz bardziej przebudzo-
ne. Pacjent rozpoznaje wystpujce usiebie manifestacje
jako lk. Wwikszym stopniu uwiadamia sobie swoje
obrony, oraz ich szkodliw funkcj, jednak cigle jeszcze
potrzebuje pomocy terapeutki wich zauwaeniu. Jego
obrony syntoniczne wpostaci zaprzeczania, ignorowania
ilekcewaenia uniemoliwiaj kontakt midzy ukadem
percepcyjno-poznawczym astanem wewntrznym.
Powyszy fragment sesji pokazuje prac zpacjentem,
ktry nawykowo ignoruje swoje objawy lku inie widzi
podtrzymuj jego zaniedbywanie iignorowanie siebie,
czynic go mczyzn funkcjonujcym poniej swojego
potencjau.
Elbieta Brodowska psycholog, psychoterapeutka. Absolwentka po-
dyplomowego Studium Psychoterapii Psychoanalitycznej oraz Podyplo-
mowego Studium Psychoterapii Indywidualnej iGrupowej oraz Treningu
wLaboratorium Psychoedukacji wWarszawie. Absolwentka icertyfikowana
psychoterapeutka wpodejciu ISTDP. Ukoczya drug edycj szkolenia
wzakresie ISTDP (Core Training) wPolsce. ISTDP uczya si pod kierunkiem
isuperwizj znamienitych nauczycieli tego podejcia: Josette ten Have-de
Labije, Roberta Neborskyego, Allana Abbasa, Keesa L. M. Cornellisena,
Jona Fredericsona, Patricii Couglin Della Selva. Prowadzi prywatn prakty-
k: Orodek Psychoterapii iPsychoprofilaktyki wKatowicach. Uczestniczy
wzaawansowanym kursie ISTDP (ISTDP Advanced Core Training) wBerlinie
pod kierunkiem Josette ten Have-de Labije.
45