Polacy o Konflikcie Na Ukrainie - Sondaż LBM UW

Polacy o konflikcie
na Ukrainie
- sonda LBM UW

Warszawa, luty 2017

Wydawca:
Laboratorium Bada Medioznawczych UW
ul. Bednarska 2/4
00-310 Warszawa
biuro@lbm.uw.edu.pl
Wykonanie raportu:
Zesp Laboratorium Bada Medioznawczych UW pod kierownictwem dr. Tomasza Gackowskiego i dr
Karoliny Brylskiej
Autorzy raportu:
Karolina Brylska, Tomasz Gackowski, Marcin czyski, Mateusz Patera
Koordynacja zespow koderskich:

Adam Balcerzak, Karolina Brylska, Tomasz Gackowski, Mateusz Patera
Zesp realizujcy projekt:
Adam Balcerzak, Karolina Brylska, Tomasz Gackowski, Marcin czyski, Mateusz Patera oraz ankieterzy:
Mateusz Bednarz, Dominika Brysk, Anna Buss, Aleksandra Chlebowska, Dominik Daszkiewicz, Adrianna
Dobrzyska, Lizaveta Dubitskaya, Kinga Gogowska, Przemysaw Goaszewski, Katarzyna Gurmiska,
Katarzyna Jaworska, Klara Kluczykowska, Maja Kopacz, Grzegorz Kowalczyk, ukasz Krawczyski, Anita
Kwiatkowska, Katarzyna Leszczyska, Aneta Lewkowicz, Yuliia Litkovets, Olga cka, Mariola Machalska,
Paulina Mazurek, Katarzyna Mzik, Arkadiusz Michaowski, Aleksandra Miniak, Micha Mijalski, Radosaw
Prachnio, Maria Rajchert, Dagmara Sidyk, Amanda Siwek, Oliwia Siwiska, Bartomiej Skalik, Agnieszka
Sukowska, Marlena Sztyber, Igor Szulich, Konrad Tyszka, Kamila Wclewska, Jakub Wickowski, Jan
Winiewski, Maciej Zajdenc
Wsparcie techniczne:
Adam Balcerzak
ISBN 978-83-944298-1-2
Copyright Laboratorium Bada Medioznawczych UW
Na okadce wykorzystano grafik autorstwa Freepik pochodzc ze strony www.flaticon.com (CC 3.0 BY).

Polacy o konflikcie na Ukrainie Laboratorium Bada Medioznawczych UW

SPIS TRECI
SPIS TRECI ......................................................................................................................... 2
WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA ......................................................................................... 4
WSTP .................................................................................................................................. 5
PYTANIE 1: KTO JEST WEDUG PANA/PANI ODPOWIEDZIALNY ZA KONFLIKT NA

UKRAINIE? ............................................................................................................................ 7
PYTANIE 2: LICZC OD DZISIAJ, JAK DUGO PANA/PANI ZDANIEM POTRWA

KONFLIKT NA UKRAINIE? .................................................................................................. 15
PYTANIE 3: CZY UWAA PAN/PANI, E MEDIA W POLSCE W SPOSB WIARYGODNY

RELACJONUJ KONFLIKT NA UKRAINIE? ........................................................................ 20
ZESTAWIENIE PROFILI RESPONDENTW ........................................................................ 24
PODSUMOWANIE ............................................................................................................... 32
KOMENTARZ EKSPERCKI .................................................................................................. 34

| SPIS TRECI |
-3-

WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA

Polacy bez wzgldu na pe i miejsce zamieszkania - uwaaj, e za konflikt na
Ukrainie odpowiedzialna jest Rosja.
66 proc. Polakw sdzi, e to ojczyzna Wadimira Putina jest odpowiedzialna bd

wspodpowiedzialna za konflikt na terenie naszego poudniowo-wschodniego
ssiada. Natomiast dla blisko 60 proc. Polakw Rosja jest jedynym podmiotem
odpowiedzialnym za wojn na Ukrainie.
Osoby starsze i mieszkajce w duych orodkach generalnie czciej wskazyway

na win Rosji, za najmodsze osoby z maych orodkw wymieniay Rosj
najrzadziej (w grupie tej najwyszy by odsetek osb niezdecydowanych co do
gwnego winowajcy konfliktu).
Kobiety blisko dwa razy czciej ni mczyni wyraaj zdanie, e nie wiedz, kto
jest odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie (rnica 6,10 punktu proc.).
Polacy nie s zgodni w przewidywaniach dotyczcych czasu trwania konfliktu na

Ukrainie. Czciej od innych odpowiedzi (0-1 lat, 1-2 lata, 2-3 lata, 3-5 lat, Powyej 5
lat, Nigdy si nie skoczy) pojawiao si wskazanie adne z powyszych (26,79 proc.).
Statystycznie najwikszymi pesymistami w temacie prognozowania czasu trwania

konfliktu na Ukrainie s mczyni powyej 55. roku ycia zamieszkujcy w
miastach powyej 500 tys.
Mczyni wydaj si by bardziej pesymistycznie nastawieni ni kobiety, jeli

chodzi o dugoci trwania konfliktu - czciej od kobiet wybierali odpowiedzi: Nigdy
si nie skoczy, Powyej 5 lat, 3-5 lat.
41 proc. Polakw uwaa, e media w sposb niewiarygodny relacjonuj konflikt na

Ukrainie. Z kolei 31,25 proc. uwaa zupenie odwrotnie.
Za najbardziej krytycznych wobec mediw mona uzna mczyzn

zamieszkujcych miasta oraz generalnie osoby do 30. roku ycia. W gronie najmniej
krytycznych wobec mediw znaleli si mczyni mieszkacy wsi oraz, oglnie
| WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA |
rzecz biorc, osoby powyej 55. roku ycia.
Mczyni na pytanie o wiarygodno mediw w Polsce w kontekcie

relacjonowania konfliktu na terenie naszego poudniowo-wschodniego ssiada
nieco czciej decyduj si na precyzyjn odpowied Tak lub Nie. Kobiety czciej
od mczyzn wybieraj Trudno stwierdzi i nie mam zdania.
-4-

WSTP

W dniach 9 - 12 maja 2016 roku w Laboratorium Bada Medioznawczych UW
przeprowadzono sonda za pomoc metody CATI (ang. Computer Assisted Telephone
Interview, czyli wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo). Przez cztery kolejne
dni, dokadnie 32 godziny (poczenia wykonywano midzy 12:00 a 20:00), ankieterom
udao si przeprowadzi wywiady z 1683 respondentami.
Sonda by swoist kontynuacj medioznawczo-socjologicznych bada LBM UW
dotyczcych sytuacji na Ukrainie. Wczeniej Laboratorium Bada Medioznawczych
opracowao m. in. raport pt. Od ucieczki Wiktora Janukowycza, do aneksji Krymu przez
Federacj Rosyjsk. Wydarzenia na Krymie w polskich gazetach i czasopismach w
lutym i marcu 2014 roku opublikowany w marcu 2015 roku.
Badanie sondaowe miao pomc odpowiedzie na pytanie o to, co Polacy sdz na
temat konfliktu na Ukrainie i w jaki sposb oceniaj sposb relacjonowania tych
wydarze przez polskie media in gremio.
W trakcie badania pytano Polakw o nastpujce kwestie (przytaczamy pene brzmienie
pyta zadawanych respondentom):
1. Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie?
2. Liczc od dzisiaj, jak dugo Pana/Pani zdaniem potrwa konflikt na Ukrainie?
3. Czy uwaa Pan/Pani, e media w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj konflikt
na Ukrainie?
Ponisza tabela obrazuje, ile wywiadw telefonicznych przeprowadzono w
nastpujcych po sobie dniach (od poniedziaku do czwartku).
Tabela 1: Liczba przeprowadzonych wywiadw w kadym dniu badania
Data Liczba przeprowadzonych wywiadw

09.05.2016 269
10.05.2016 490
11.05.2016 348
12.05.2016 576
SUMA 1683
Spord wszystkich przeprowadzonych i wyeksportowanych do bazy danych rozmw

na pocztku procesu rekodowania usunito 31 pozycji, co stanowi mniej ni 2 proc.
wszystkich wywiadw. Przyczyn takiego zabiegu bya niekompletno wpisu
respondent mg nie zechcie odpowiedzie na jedno z pyta problemowych lub
metryczkowych. Wrd kompletnych ankiet znalazy si dwa kwestionariusze od osoby
majcej w momencie badania mniej ni 16 lat. Ze wzgldw statystycznych rzeczone
rekordy zostay pominite w procesie waenia i przetwarzania danych.
| WSTP |
-5-

Tabela 2: Przyczyny niezakwalifikowania do badania i podstawa procentowania
Liczba przeprowadzonych wywiadw 1683

Ankiety niekompletne 31
Respondent w wieku <16 lat 2
Podstawa procentowania (100 proc.) 1650
Dla powyszej prby bd maksymalny oszacowania frakcji wynosi (przy wysokim, 99

proc. poziomie ufnoci):
Dla frakcji 1 proc. - bd maksymalny 0,6 proc.
Pytania pierwsze i drugie miay charakter otwarty, respondent mg w nich udzieli
dowolnej odpowiedzi. Podczas procesu rekodowania odpowiedzi na pytanie otwarte,
dotyczce podmiotu odpowiedzialnego za konflikt na Ukrainie, zostay zakwalifikowane
na pocztku w wskie, a nastpnie w szersze klastry. W przypadku pytania 2. ankieter
po usyszeniu odpowiedzi klasyfikowa j do jednego z przedziaw (0-1 lat; 1-2 lata; 2-3
lat; 3-5 lat; Powyej 5 lat; Nigdy si nie skoczy; adne z powyszych). W pytaniu nr 3
respondent mia do dyspozycji kafeteri, z ktrej mg wybra odpowied (Tak; Nie;
Trudno stwierdzi; Nie mam zdania).
W metryczce ankieter prosi o podanie piciu informacji na temat respondenta:
1. pe;
2. wiek;
3. wyksztacenie;
4. liczba mieszkacw w miejscowoci zamieszkania;
5. czy respondent mieszka w miecie czy na wsi?
Wyniki, ktre znalazy si w niniejszej publikacji zostay poddane procesowi waenia
celem oddania proporcji statystycznych w populacji dorosych Polakw,
przedstawianych w raportach Gwnego Urzdu Statystycznego za rok 2015. Kolejne
strony raportu bd prezentacj odpowiedzi na trzy pytania stanowice cz
badawcz wywiadu w kilku ujciach statystycznych oglnym, w podziale ze wzgldu
na pe, ze wzgldu na miejsce zamieszkania (miasto lub wie), ze wzgldu na liczb
mieszkacw w miejscowoci zamieszkania oraz ze wzgldu na wiek.
| WSTP |
-6-

PYTANIE 1: KTO JEST WEDUG PANA/PANI
ODPOWIEDZIALNY ZA KONFLIKT NA UKRAINIE?
Wykres 1: Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie?
Zachd 0,82%
Unia Europejska 0,49%
Ukraina 9,02%
Trudno stwierdzi 5,24%
Stany Zjednoczone 1,98%
Rosja; Zachd 0,32%
Rosja; Unia Europejska 0,48%
Rosja; Ukraina 6,40%
Rosja; Stany Zjednoczone 0,33%

| PYTANIE 1: KTO JEST WEDUG PANA/PANI ODPOWIEDZIALNY ZA KONFLIKT NA UKRAINIE? |
Rosja 58,47%
Polska 0,71%
Nie wiem 8,48%
Nie mam zdania 1,67%
Inne 5,60%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Blisko 60 proc. Polakw uwaa, e to Rosja jest odpowiedzialna za konflikt na Ukrainie.

Rosja jako podmiot odpowiedzialny pojawia si take w odpowiedziach, w ktrych
wystpuje wicej ni jeden aktor np. Rosja, Ukraina czy Rosja, Stany Zjednoczone.
Cakowity odsetek odpowiedzi, w ktrych wystpuje lub wspwystpuje Rosja wynosi
66 proc.
Ponad 9 proc. Polakw uwaa, e to Ukraina jest odpowiedzialna za konflikt na swoim
terytorium. Blisko 9 proc. nie wiedziao, kto jest odpowiedzialny, a ponad 5 proc.
badanych wyrazio zdanie, e Trudno stwierdzi, kto odpowiada za rzeczone wydarzenia.
-7-

Wrd podanych odpowiedzi ponad 5 proc. stanowi Inne. Tak wysoki odsetek jest
konsekwencj charakteru pytania, ktre miao formu otwart. W procesie rekodowania
grupowego w kategorii Inne zaklasyfikowano m.in. wypowiedzi zawierajce
sformuowania typu politycy, obywatele, wadze. Wrd odpowiedzi warto
wyrni Stany Zjednoczone, Zachd i Uni Europejsk, ktre sumarycznie przekroczyy
prg 3 proc.
-8-

Zachd 1,31%
0,00%

0,26%
Ukraina 8,81%
9,38%

5,31%

0,83%
Rosja; Zachd 0,51%

0,00%

0,55%

6,97%

0,09%
Rosja 59,45%
56,87%
Polska 0,74%
0,65%
Nie wiem 6,16%

12,26%

2,07%
Inne 6,12%
4,76%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Mczyni Kobiety
(X-squared = 55.9092, df = 14, p-value = 6.039e-07)
Jeli chodzi o podzia odpowiedzi na pytanie pierwsze ze wzgldu na pe respondenta,

to Polki i Polacy uwaaj niemal w takich samych proporcjach, e to Rosja jest
odpowiedzialna za konflikt na Ukrainie. Wrd odpowiedzialnych Polacy czciej od
Polek wymieniaj Rosj (rnica 2,58 punktu proc.), Stany Zjednoczone (rnica 1,86
punktu proc.), Uni Europejsk (rnica 0,36 punktu proc.), Rosj; Stany Zjednoczone
(rnica 0,38 punktu proc.) oraz Inne (rnica 1,36 punktu proc.). Mczyni take
wyraali opinie, ktre nie pojawiy si u kobiet, midzy innymi twierdzili, e za konflikt
odpowiedzialny jest Zachd (1,31 proc.), Rosja; Zachd (0,51 proc.).
Kobiety blisko dwa razy czciej ni mczyni wyraaj zdanie, e nie wiedz, kto jest
odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie (rnica 6,10 punktu proc.), czciej jako
odpowiedzialny podmiot podaj Rosj; Ukrain (rnica 0,92 punktu proc.) oraz sam
Ukrain (rnica 0,57 punktu proc.). Polki i Polacy rwnie rzadko sdz, e to Polska jest
-9-

odpowiedzialna za to, co w kontekcie konfliktu zbrojnego dzieje si za nasz
poudniowo-wschodni granic. Najczstszymi odpowiedziami, zarwno kobiet i
mczyzn, s: Rosja, Ukraina oraz Rosja; Ukraina, czyli odpowiedzialno zostaa
rozoona przez polskiego respondenta pomidzy strony zaangaowane w wojn. To,
co wane, to fakt, i wyniki badania ze wzgldu na pe respondentw s istotne
statystycznie.
Zachd 0,82%
0,64%

0,53%
Ukraina 9,46%
8,88%

5,16%

2,45%
Rosja; Zachd 0,37%

0,40%

0,34%

6,16%

0,59%
Rosja 56,88%
59,32%
Polska 1,08%
0,29%
Nie wiem 11,84%

6,58%

2,07%
Inne 4,13%
6,57%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Wie Miasto
(X-squared = 26.6153, df = 14, p-value = 0.02159)
Rnice w odpowiedziach mieszkacw wsi i miast na pytanie o podmiot

odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie s niewielkie. W najczciej wskazywanej wrd
respondentw odpowiedzi: Rosja rnica wyniosa mniej ni 3 punkty proc. Nie ma
zatem istotnych rozbienoci w ocenie odpowiedzialnych za sytuacj u naszego
poudniowo-wschodniego ssiada pomidzy mieszkacami miast i wsi. Powysze
relacje na poziomie statystycznym nie s do silne, aby uzna je za istotne.
-10-

0,57%
Zachd 0,68%
0,60%
0,49%
0,87%
8,94%
Ukraina 10,83%
8,47%
5,02%
5,23%
1,10%
3,92%
0,54%
Rosja; Zachd 0,37%
0,29%
0,55%
0,46%
8,24%
5,79%
0,37%
0,95%
55,83%
Rosja 58,17%
60,01%
0,98%
Polska 0,60%
0,00%
12,73%
Nie wiem 7,69%
5,49%
0,51%
2,72%
4,14%
Inne 7,89%
5,19%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
<10 tys. mieszkacw 10 tys. - 100 tys. mieszkacw >100 tys. mieszkacw
Mieszkacy duych miast (powyej 100 tysicy mieszkacw) czciej ni mieszkacy

miast redniej wielkoci (pomidzy 10 a 100 tysicy mieszkacw) i maych miast i wsi
-11-

(poniej 10 tysicy mieszkacw) wskazywali Rosj jako podmiot odpowiedzialny za
konflikt na Ukrainie. Osoby zamieszkujce miejscowoci, w ktrych liczba mieszkacw
jest mniejsza ni 10 tysicy niemal dwukrotnie czciej ni pozostali odpowiadali Nie
wiem. Warto podkreli, e opisywane zalenoci s istotne statystycznie.
-12-

0,53%
Zachd 2,62%
0,42%
0,36%
0,41%
0,33%
0,85%
8,53%
Ukraina 10,84%
8,91%
8,36%
7,76%
4,89%
3,05%
1,21%
2,04%
3,59%
0,21%
Rosja; Zachd 0,00%
0,31%
0,67%
0,22%
0,56%
0,73%
6,53%
4,71%
6,71%
0,00%
0,19%
0,88%
58,14%
Rosja 58,99%
59,92%
56,25%
0,67%
Polska 2,06%
0,23%
0,45%
8,09%
Nie wiem 4,87%
9,46%
10,07%
1,71%
1,49%
2,96%
6,00%
Inne 3,88%
6,54%
5,07%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
>60 lat 51-60 lat 31-50 lat <31 lat
-13-

Wikszo Polakw, niezalenie od wieku, uwaa, e to Rosja jest odpowiedzialna za

konflikt na Ukrainie. Wrd osb powyej 50. roku ycia drugim pod wzgldem
frekwencji wskazaniem bya Ukraina. Natomiast osoby w wieku 50 lat i mniej na drugim
miejscu wymieniay Nie wiem. W grupie osb poniej 30. roku ycia stosunkowo duo
osb wskazywao na odpowiedzialno Stanw Zjednoczonych czciej ni osoby od
nich starsze wskazywali odpowiedzi: Stany Zjednoczone, Rosja; Stany Zjednoczone.
Naley nadmieni, i zaobserwowane zalenoci s istotne statystycznie.
-14-

PYTANIE 2: LICZC OD DZISIAJ, JAK DUGO
PANA/PANI ZDANIEM POTRWA KONFLIKT NA
UKRAINIE?
Wykres 6: Liczc od dzisiaj, jak dugo Pana/Pani zdaniem potrwa konflikt na Ukrainie?
9,64%
26,79% 9,15% 0-1 lat
1-2 lata
2-3 lata
8,43%
3-5 lat
powyej 5 lat
10,51%
13,78% nigdy si nie skoczy
adne z powyszych
| PYTANIE 2: LICZC OD DZISIAJ, JAK DUGO PANA/PANI ZDANIEM POTRWA KONFLIKT NA UKRAINIE? |
21,70%
Polacy zapytani o przewidywany czas trwania konfliktu na Ukrainie najczciej

odpowiadaj adne z powyszych (26,79 proc.). Drugim wyborem Polakw bya
odpowied Powyej 5 lat (21,70 proc.). W przedziale 10-15 proc. zmieciy si dwie
odpowiedzi 3-5 lat (13,78 proc.) oraz Nigdy si nie skoczy (10,51 proc.). Podobny
udzia procentowy miay odpowiedzi: 0-1 lat, 1-2 lata, 2-3 lata adna z nich nie
przekroczya progu 10 proc. Powyszy wykres wyranie pokazuje, i Polacy s
podzieleni w ocenie dugoci trwania konfliktu na Ukrainie. adna z odpowiedzi nie
otrzymaa dominujcego odsetka wskaza..
-15-
Konflikt na Ukrainie Laboratorium Bada Medioznawczych UW

23,83%
adne z powyszych
31,62%
11,77%
nigdy si nie skoczy
8,45%
23,05%
powyej 5 lat
19,49%
14,75%
3-5 lat
12,20%
8,30%
2-3 lata
8,65%
9,67%
1-2 lata
8,29%
8,63%
0-1 lat
11,30%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Mczyni Kobiety
Powyszy wykres obrazuje odpowiedzi respondentw na pytanie dotyczce czasu

trwania konfliktu na Ukrainie w podziale ze wzgldu na pe. Mczyni wydaj si
bardziej pesymistycznie nastawieni, jeli chodzi o dugo trwania konfliktu - czciej
od kobiet wybierali odpowiedzi: Nigdy si nie skoczy, Powyej 5 lat, 3-5 lat. Kobiety
wzgldem mczyzn dominoway w odpowiedziach: 0-1 lat, co by wskazywao, e ich
zdaniem konflikt zakoczy si w cigu kilkunastu najbliszych miesicy, 2-3 lata oraz
adne z powyszych. Wyniki analizy statystycznej dowodz, e zachodzce relacje s
istotne statystycznie.
-16-

32,92%
adne z powyszych
23,89%
8,91%
nigdy si nie skoczy
9,57%
16,26%
powyej 5 lat
25,10%
12,64%
3-5 lat
15,58%
9,43%
2-3 lata
8,22%
10,00%
1-2 lata
8,83%
9,85%
0-1 lat
8,81%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Wie Miasto
Osoby mieszkajce na wsi s bardziej optymistyczne, jeeli chodzi o czas trwania

konfliktu na Ukrainie czciej od osb zamieszkujcych miasta wskazuj, jakoby
wojna miaa si zakoczy w przedziaach 0-1 lat, 1-2 lata, 2-3 lata rnice w tych
trzech przypadkach wynosz nieco powyej 1 punktu proc. Mieszkacy miast s
zdecydowanie bardziej sceptyczni o blisko 10 punktw proc. czciej ni osoby
mieszkajce na wsiach twierdz, e konflikt potrwa jeszcze Powyej 5 lat. Osoby
mieszkajce na wsi uzyskay przewag w odpowiedzi adne z powyszych (rnica 9,03
punktu proc.). Analiza statystyczna wykazaa, e wyniki badania rwnie i w tym
wypadku s istotne statystycznie.
-17-

32,07%
adne z powyszych 25,20%
22,04%
8,59%
nigdy si nie skoczy 6,97%
10,83%
18,55%
powyej 5 lat 26,09%
24,50%
11,41%
3-5 lat 14,79%
16,51%
10,60%
2-3 lata 8,44%
8,26%
8,92%
1-2 lata 9,89%
9,22%
9,85%
0-1 lat 8,61%
8,65%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%

Niemal 8 punktw proc. dzieli mieszkacw rednich miast i najmniejszych

miejscowoci oraz wsi (poniej 10 tysicy mieszkacw) w ocenie, e konflikt na
Ukrainie potrwa jeszcze Powyej 5 lat. Odpowiedzi 2-3 lata. 1-2 lata, 0-1 lat miay podobny
udzia procentowy niezalenie od liczby mieszkacw w miejscowoci zamieszkania.
Mieszkacy najmniejszych miejscowoci czciej ni mieszkacy duych miast
wybierali odpowied adne z powyszych (rnica wyniosa 10 punktw proc.). Co 10.
mieszkaniec duej miejscowoci twierdzi, e konflikt nigdy si nie skoczy. Analiza
statystyczna pokazaa, e zwizki pomidzy liczb mieszkacw w miejscowoci
zamieszkania a opini na temat dugoci trwania konfliktu na Ukrainie s rwnie
istotne statystycznie.
-18-

33,46%
adne z powyszych 23,79%
27,06%
21,84%
14,19%
nigdy si nie skoczy 14,43%
9,53%
5,34%
21,47%
powyej 5 lat 25,81%
21,56%
19,08%
10,22%
3-5 lat 11,81%
12,23%
21,16%
7,89%
2-3 lata 4,97%
8,72%
11,10%
5,69%
1-2 lata 7,23%
10,81%
11,58%
7,07%
11,94%
0-1 lat 10,09%
9,89%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%

>60 lat 51-60 lat 31-50 lat <31 lat
Polacy w wieku od 51 do 60 lat najczciej wskazywali, e konflikt na Ukrainie potrwa

powyej 5 lat. Wszystkie pozostae grupy wiekowe najchtniej wybieray adne z
powyszych. Za przyczyn wysokiego wyniku powyszej odpowiedzi moe uchodzi
konieczno wyboru jednej z opcji wypowiadanych przez ankietera. To, co trzeba
zauway, to fakt, i odpowied adne z powyszych jest spord wszystkich
odpowiedzi najbardziej ogln, co mogo zachca respondenta do wanie takiego, a
nie innego wyboru. Pozostae s precyzyjne, a niektre niezwykle miae Nigdy si nie
skoczy, Powyej 5 lat. Na uwag zasuguje wysoki odsetek odpowiedzi 3-5 lat wrd
osb poniej 30. roku ycia 21,16 proc. Najmodsze osoby relatywnie najrzadziej
wskazyway odpowied Nigdy si nie skoczy. Zaobserwowany rozkad wyranie
wskazuje na istotne statystycznie rnice pomidzy grupami osb w rnym wieku.
-19-

PYTANIE 3: CZY UWAA PAN/PANI, E MEDIA W
POLSCE W SPOSB WIARYGODNY RELACJONUJ
KONFLIKT NA UKRAINIE?
Wykres 11: Czy uwaa Pan/Pani, e media w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj konflikt
na Ukrainie?
22,43%
31,25%
Tak
| PYTANIE 3: CZY UWAA PAN/PANI, E MEDIA W POLSCE W SPOSB WIARYGODNY RELACJONUJ KONFLIKT NA UKRAINIE? |
Nie
5,01%
Nie mam zdania
Trudno stwierdzi
41,31%
Ponad 41 proc. Polakw uwaa, e media w Polsce w sposb niewiarygodny relacjonuj

konflikt na Ukrainie. Niemal co trzeci Polak (31,25 proc.) sdzi, e wojna za nasz
poudniowo-wschodni granic jest przedstawiana wiarygodnie. 5 proc. nie ma na ten
temat zdania, natomiast blisko co pita osoba (22,43 proc.) uwaa, e Trudno stwierdzi
czy media s wiarygodne bd niewiarygodne w relacjonowaniu zdarze z Ukrainy.
-20-

na Ukrainie?
21,55%
Trudno stwierdzi
23,95%
4,49%
Nie mam zdania
7,38%
41,61%
Nie
39,08%
32,36%
Tak
29,60%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Mczyni Kobiety
Mczyni na pytanie o wiarygodno mediw w Polsce w kontekcie relacjonowania

konfliktu na terenie naszego poudniowo-wschodniego ssiada nieco czciej decyduj
si na precyzyjn odpowied Tak lub Nie. Kobiety czciej od mczyzn wybieraj
Trudno stwierdzi i nie mam zdania. Jednak, jak pokazuj wykresy, bez wzgldu na pe
tak samo w przypadku kobiet, jak i mczyzn hierarchia odpowiedzi respondentw
jest taka sama. Analiza statystyczna opisywanych danych dowioda cho niezbyt siln
istotno zachodzcych relacji.
na Ukrainie?
22,18%
Trudno stwierdzi
22,47%
6,10%
Nie mam zdania
4,96%
39,05%
Nie
42,67%
32,66%
Tak
29,90%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Wie Miasto

-21-

Na podstawie wynikw badania, ktre prezentuje wykres nr 13, moemy zauway

nastpujc tendencj: osoby mieszkajce w miecie s bardziej nieufne wobec
mediw w kontekcie relacji dotyczcych konfliktu na Ukrainie (rnica w ocenie
wiarygodnoci wynosi 3,62 punktu proc.). Niemal identyczny udzia w odpowiedziach
mieszkacw wsi i miast ma odpowied Trudno stwierdzi. Nie mona jednak
powyszych zalenoci uzna za istotne statystycznie.
na Ukrainie?
23,14%
20,67%
5,94%
3,86%
38,69%
Nie 43,29%
44,11%
32,23%
Tak 29,75%
31,36%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
Ukad ocen dotyczcych wiarygodnoci mediw w Polsce w kontekcie konfliktu na

Ukrainie jest zachowany. Bez wzgldu na liczb mieszkacw w miejscowoci
zamieszkania, najczciej wybierano odpowied Nie, potem Tak, a nastpnie Trudno
stwierdzi i Nie mam zdania. W badaniu uwidoczniono trend prezentujcy zaleno
wynikw od liczby mieszkacw miejscowoci, w ktrej mieszkaj respondenci, ale nie
jest on na tyle silny, by wyniki uzna za istotne statystycznie.
-22-

Wykres 15 :Czy uwaa Pan/Pani, e media w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj konflikt
na Ukrainie?
29,58%
18,24%
18,08%
6,21%
6,11%
4,43%
28,63%
Nie 34,68%
42,23%
54,85%
35,58%
Tak 32,93%
33,41%
22,64%
0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%
>60 lat 51-60 lat 31-50 lat <31 lat

Najmodsi respondenci maj najwicej zarzutw i dystansu do informacji

prezentowanych w mediach. Im ankietowany starszy, tym czciej wskazuje, e media
w Polsce wiarygodnie przedstawiaj sytuacj u naszego poudniowo-wschodniego
ssiada. To osoby powyej 60. roku ycia w 35,58 proc. wskaza wypowiedziay si
pozytywnie na temat wiarygodnoci polskich mediw. Polacy w przedziale wieku 31-50
lat w 42,23 proc. odpowiedzi negatywnie ocenili relacje polskich przekazw medialnych
w tej grupie wiekowej bya to najczstsza odpowied. W kadej grupie wiekowej
najrzadziej padaa odpowied Nie mam zdania (okoo 5 proc. wskaza). Zaobserwowany
rozkad podobnie jak w poprzednim pytaniu wskazuje na istotne statystycznie rnice
pomidzy grupami osb w rnym wieku.
-23-

ZESTAWIENIE PROFILI RESPONDENTW

Jako podsumowanie badania sporzdzone zostay sylwetki omiu grup respondentw,
dla ktrych przeanalizowane zostay odpowiedzi na trzy powysze pytania. Dwie grupy
tych profili demograficznych obejmoway:
Zestawienie pierwsze:
o Kobiety - mieszkanki miasta
o Mczyni - mieszkacy miasta
o Kobiety - mieszkanki wsi
o Mczyni - mieszkacy wsi
Zestawienie drugie:
o Osoby do 30. roku ycia z miejscowoci do 10 tys. mieszk.
o Osoby do 30. roku ycia z miejscowoci powyej 500 tys. mieszk.
o Osoby po 55. roku ycia z miejscowoci do 10 tys. mieszk.
o Osoby po 55. roku ycia z miejscowoci powyej 500 tys. mieszk.
Pytanie 1: Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie?

Z racji duego rozproszenia wynikw dla tego pytania istotne statystycznie rnice
uzyskano tylko dla odpowiedzi dotyczcych roli Rosji w konflikcie. Na Rosj, jako
gwnego winowajc, wskazywali czciej mieszkacy miast obu pci, a najczciej
mczyni mieszkacy miast.
Wykres 16. Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie?: Rosja jako winna
konfliktu
70,0%
60,37%
58,42% 56,87%
60,0% 56,10%
50,0%
40,0%
30,0%
| ZESTAWIENIE PROFILI RESPONDENTW |
20,0%
10,0%
0,0%
Kobiety - mieszkanki miasta Mczyni - mieszkacy Kobiety - mieszkanki wsi Mczyni - mieszkacy wsi
miasta
W zestawieniu wieku i miejsca zamieszkania widoczny jest podobny zwizek: osoby

starsze i mieszkajce w duych orodkach generalnie czciej wskazyway win Rosji,
za najmodsze osoby z maych orodkw wymieniay Rosj najrzadziej (jednak nie
-24-

wskazujc, kto jest winny w grupie tej najwyszy by odsetek osb niezdecydowanych,
co do gwnego winowajcy konfliktu).
Wykres 17: Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie?: Rosja jako winna
konfliktu
70,0%
61,26%
60,0% 55,80% 55,23%
49,32%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
Osoby do 30 roku ycia z Osoby do 30 roku ycia z Osoby po 55 roku ycia z Osoby po 55 roku ycia z
miejscowoci do 10 tys. miejscowoci powyej 500 miejscowoci do 10 tys. miejscowoci powyej 500
mieszk. tys. mieszk. mieszk. tys. mieszk.
-25-

Pytanie 2: Liczc od dzisiaj, jak dugo Pana/Pani zdaniem potrwa konflikt na Ukrainie?
Dla tego pytania wikszo rnic bya wysza ni poziom bdu dla oszacowania
poszczeglnych frakcji, std te zaprezentowano pene wykresy dotyczce
przewidywanej, dalszej dugoci trwania konfliktu.
100%
90% 21,04%
27,84% 27,80%
80% 37,44%
10,95%
70%
8,06% 10,24% adne z powyszych
60% 7,11% nigdy si nie skoczy

25,22%
23,26% 20,49%
powyej 5 lat
50% 13,74%
3-5 lat
40%
2-3 lata
12,82% 17,44% 12,32% 13,17%
30% 1-2 lata
7,33% 9,48% 8,29% 0-1 lat
20% 9,08%
8,97% 8,53% 10,24%
10% 8,93%
11,54% 10,90% 9,27%
7,20%
0%
Kobiety - mieszkanki Mczyni - Kobiety - mieszkanki Mczyni -
miasta mieszkacy miasta wsi mieszkacy wsi
Powyszy rozkad wyranie wskazuje, e mczyni, a w szczeglnoci ci mieszkajcy

w miastach s generalnie bardziej sceptyczni wobec moliwoci szybkiego zakoczenia
badanego konfliktu. Jednoczenie kobiety i mczyni mieszkajcy na wsi najczciej
wskazywali opcj adne z powyszych, oznaczajc brak zdecydowanej opinii na temat
dalszej przewidywanej dugoci konfliktu.
-26-

100%
90% 20,55% 18,12%

23,42%
80% 38,37%
2,74% 5,80%
70%
16,22%
20,55% 18,84%
adne z powyszych
60%
8,72% nigdy si nie skoczy
50% powyej 5 lat
17,81%
27,54% 20,35% 35,14% 3-5 lat
40%
2-3 lata
30% 13,70%
8,14% 1-2 lata
9,42%
20% 8,14% 6,31%
10,96% 0-1 lat
10,87% 5,41%
5,23%
10% 4,50%
12,33% 10,47%
8,70% 8,11%
0%
Osoby do 30 roku Osoby do 30 roku Osoby po 55 roku Osoby po 55 roku
ycia z miejscowoci ycia z miejscowoci ycia z miejscowoci ycia z miejscowoci
do 10 tys. mieszk. powyej 500 tys. do 10 tys. mieszk. powyej 500 tys.
mieszk. mieszk.
Powyszy wykres wskazuje, e osoby mode i mieszkajce w wikszych orodkach maj

bardziej zdecydowane opinie na temat konfliktu, natomiast osoby po 55. roku ycia
przewiduj dusze trwanie sporu (czciej wybierajc odpowiedzi Powyej 5 lat i Nigdy
si nie skoczy). Grup deklarujc najczciej, e konflikt Nigdy si nie skoczy s
osoby po 55. roku ycia z duych miast.
-27-

Pytanie 3: Czy uwaa Pan/Pani, e media w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj
konflikt na Ukrainie?
Dla tego pytania wikszo rnic bya wysza ni poziom bdu dla oszacowania
poszczeglnych frakcji, std te zaprezentowano pene wykresy dotyczce
przewidywanej dalszej dugoci trwania konfliktu.
na Ukrainie?
100%
90% 20,61% 21,33% 21,46%

23,81%
80%
3,17%
7,11% 5,85%
6,96%
70%
60%
trudno stwierdzi
46,25% 36,10%
50% 38,64% 43,60% nie mam zdania
nie
40%
tak
30%
20%
36,10%
30,40% 29,83% 27,49%
10%
0%
Kobiety - mieszkanki Mczyni - Kobiety - mieszkanki Mczyni -
miasta mieszkacy miasta wsi mieszkacy wsi
W powyszym zestawieniu widoczna jest interesujca rnica grup najbardziej

krytyczn wobec mediw s mczyni mieszkajcy w miastach, za grup majc
najlepsz opini o nich s mczyni mieszkajcy na wsi. Co interesujce, taki sam
odsetek mczyzn zamieszkujcych wsie uwaa medialne relacje dotyczce konfliktu
za wiarygodne i niewiarygodne (po 36,10 proc.). Opinie kobiet lokuj si pomidzy tymi
dwoma skrajnymi biegunami, przy czym kobiety mieszkajce na wsi s take krytyczne
wobec jakoci relacji medialnych na temat konfliktu na Ukrainie.
-28-

na Ukrainie?
100%
15,07% 17,39%
90%
27,03%
4,11% 31,40%
80% 3,62%
70% 4,50%
6,98%
60%
29,73% trudno stwierdzi
50% 58,90% 55,07%
27,91%
nie mam zdania
40%
nie
30% tak
20% 37,84%
33,14%
10% 20,55% 23,19%
0%
Osoby do 30 roku Osoby do 30 roku Osoby po 55 roku Osoby po 55 roku
ycia z miejscowoci ycia z miejscowoci ycia z miejscowoci ycia z miejscowoci
do 10 tys. mieszk. powyej 500 tys. do 10 tys. mieszk. powyej 500 tys.
mieszk. mieszk.
Powysze zestawienie wskazuje, e osoby mode i z mniejszych miejscowoci s

bardziej krytyczne wobec mediw 58,9 procent osb do 30. roku ycia z orodkw
poniej 10 tys. mieszkacw uwaa, e media w Polsce nie relacjonuj konfliktu na
Ukrainie w sposb wiarygodny. Grup najlepiej oceniajc jako relacji medialnych z
konfliktu s osoby starsze, z duych orodkw powyej 500 tys. mieszkacw.
-29-

Syntetyczny portret omawianych grup w wietle trzech pyta badawczych ksztatuje si
nastpujco:
Czy uwaa
Pan/Pani, e
Kto jest wedug
Liczc od dzisiaj, jak media w Polsce w
Pana/Pani
dugo Pana/Pani sposb
odpowiedzialny
zdaniem potrwa wiarygodny
za konflikt na
konflikt na Ukrainie? relacjonuj
Ukrainie?
konflikt na
Ukrainie?
Zestawienie pierwsze:
Kobiety - mieszkanki miasta --- --- ---
Najbardziej Najwiksi pesymici Najbardziej

Mczyni - mieszkacy
krytyczni wobec konflikt potrwa krytyczni wobec
miasta
Rosji relatywnie dugo mediw
Najmniej
Kobiety - mieszkanki wsi --- ---
zainteresowane
Najmniej
Najmniej krytyczni
Mczyni - mieszkacy wsi krytyczni wobec ---
wobec mediw
Rosji
Zestawienie drugie:
Osoby do 30 roku ycia z Najmniej

Najmniej Krytyczni wobec
miejscowoci do 10 tys. krytyczni wobec
zainteresowani mediw
mieszk. Rosji
Osoby do 30 roku ycia z
Krytyczni wobec
miejscowoci powyej 500 --- ---
mediw
tys. mieszk.
Osoby po 55 roku ycia z
Przychylni
miejscowoci do 10 tys. --- ---
mediom
mieszk.
Osoby po 55 roku ycia z Najbardziej Najwiksi pesymici
Przychylni
miejscowoci powyej 500 krytyczni wobec konflikt potrwa
mediom
tys. mieszk. Rosji relatywnie dugo
Za najbardziej krytycznych wobec mediw mona uzna mczyzn, zamieszkujcych

miasta oraz oglnie osoby do 30. roku ycia. Po drugiej stronie, czyli w gronie najmniej
krytycznych wobec mediw znaleli si mczyni mieszkacy wsi oraz generalnie
osoby powyej 55 roku ycia.

Pogld krytykujcy i obarczajcy Rosj za konflikt na Ukrainie prezentuj przede
wszystkim mczyni mieszkajcy w miecie, ktrzy maj powyej 55. roku ycia i
zamieszkuj miejscowoci powyej 500 tys. mieszkacw. Natomiast mczyzna
poniej 30. roku ycia, mieszkajcy na wsi, to osoba, ktra jest najmniej krytyczna
wobec Rosji w kontekcie przypisania jej odpowiedzialnoci za konflikt.
Statystycznie najwikszymi pesymistami w temacie prognozowania czasu trwania
konfliktu na Ukrainie s tak samo jak w przypadku najbardziej krytycznych wobec
-30-

Rosji mczyni powyej 55. roku ycia, zamieszkujcy w miastach powyej 500 tys.
mieszkacw. Z kolei najmniejsze zainteresowanie konfliktem na Ukrainie stwierdzono
wrd kobiet poniej 30. roku ycia, zamieszkujcych miejscowoci poniej 10 tys.
mieszkacw i wsie.
Mieszkacy wsi s najmniej krytyczni zarwno wobec mediw, jak i wobec
odpowiedzialnej za konflikt Rosji. To oni take s najmniej zainteresowani wyraaniem
opinii na temat dugoci konfliktu.
Na przeciwlegym biegunie znajduj si mieszkacy miast wykazuj najwikszy
pesymizm w kontekcie dugoci wojny u naszego poudniowo-wschodniego ssiada.
Wykazuj si najbardziej krytycznymi opiniami wobec Rosji (odpowiedzialno za
konflikt), a take wobec mediw (wiarygodno relacjonowania wydarze).
-31-

PODSUMOWANIE

Co do jednego nie ma wtpliwoci: Polacy zarwno kobiety, jak i mczyni, zarwno
ci mieszkajcy na wsi, jak i w miecie uwaaj, e za konflikt na Ukrainie
odpowiedzialna jest przede wszystkim Rosja.
Mona przyj, e 66 proc. Polakw sdzi, e to ojczyzna Wadimira Putina jest
odpowiedzialna bd wspodpowiedzialna za konflikt na terenie naszego poudniowo-
wschodniego ssiada. Natomiast dla blisko 60 proc. Polakw Rosja jest jedynym
podmiotem odpowiedzialnym za wojn na Ukrainie.
Polacy nie s zgodni w przewidywaniach dotyczcych czasu trwania konfliktu na
Ukrainie. Czsto pojawiaa si odpowied adne z powyszych (26,79 proc.). Jeeli ju
podawano konkretn liczb lat, to najczciej decydowano si na odpowied Powyej 5
lat (21,70 proc.). W przedziale 10-15 proc. zmieciy si dwie odpowiedzi 3-5 lat (13,78
proc.) oraz Nigdy si nie skoczy (10,51 proc.). Podobny udzia procentowy miay
odpowiedzi: 0-1 lat, 1-2 lata, 2-3 lata adna z nich nie przekroczya progu 10 proc.
Co moe niepokoi, wikszo Polakw (ponad 41 proc.) uwaa, e media w sposb
niewiarygodny relacjonuj konflikt na Ukrainie. Pocieszeniem dla obecnych wydawcw,
dziennikarzy, publicystw, ale take wacicieli koncernw medialnych jest fakt, e
druga pod wzgldem frekwencji odpowied na pytanie Czy uwaa Pan/Pani, e media
w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj konflikt na Ukrainie?, z udziaem 31,25
proc., brzmi Tak. Tylko 5 proc. badanych nie ma zdania na ten temat, natomiast 22,43
proc. uwaa, e Trudno stwierdzi, czy media in gremio relacjonuj wydarzenia
dotyczce konfliktu na Ukrainie w sposb wiarygodny.
Polacy w swoich odpowiedziach w wikszoci stwierdzili, i media w Polsce w
niewiarygodny sposb relacjonuj wydarzenia na Ukrainie. Warto podkreli, i Polska
faktycznie i prawnie nie jest stron rzeczonego konfliktu, a tylko porednio poprzez
struktury unijne i NATO moe by postrzegana jako aktor na midzynarodowej mapie
podmiotw szczeglnie zainteresowanych wydarzeniami u naszego poudniowo-
wschodniego ssiada. Nie ulega wtpliwoci, i Polacy maj zastrzeenia do sposobu
pracy polskich mediw w przypadku relacjonowania wydarze na Ukrainie. Oczywicie
tego typu odpowiedzi nie musz by tylko i wycznie zwizane z perspektyw oceny
sposobu relacjonowania konfliktu ukraiskiego przez polskie media. Moe to by
pokosiem generalnej, niskiej oceny wiarygodnoci polskich mediw w relacjonowaniu
rnych problemw i zjawisk. Warto rwnie pamita, i dowiadczenie Polskiej
Rzeczpospolitej Ludowej i szeroko reprezentowana wrd odbiorcw nieufno
wzgldem mediw moe mie podstawowy wpyw na taki a nie inny odsetek
negatywnych odpowiedzi.
Jako spoeczestwo jestemy podzieleni ze wzgldu na prognozy dalszego rozwoju
| PODSUMOWANIE |
konfliktu co jednak niepokojce, ponad jedna trzecia Polakw przewiduje, e konflikt

na Ukrainie nigdy si nie skoczy lub potrwa wicej ni pi lat.
rednio co szsty obywatel naszego kraju ma kopot ze wskazaniem podmiotu
odpowiedzialnego za wydarzenia na Ukrainie mona zaoy, e cz tej grupy
-32-

rozumie sytuacj jako bardziej zoon, zniuansowan lub, co gorsza, nie rozumie jej
wcale.
Reasumujc, wyniki sondau pokazuj, e opinie dotyczce podmiotu
odpowiedzialnego za wojn u naszego poudniowo-wschodniego ssiada zarwno
kobiet, jak i mczyzn, mieszkacw miast i wsi s zgodne. Polacy s zasadniczo
jednomylni w osdach na temat odpowiedzialnoci za konflikt na Ukrainie. Rnice
pojawiaj si natomiast w pytaniu o wiarygodno mediw w Polsce w kontekcie
konfliktu na Ukrainie. Sonda pokaza take, e adna z prognoz dotyczcych dugoci
trwania wojny nie jest zdecydowanie przewaajca na tle pozostaych.
---
Badanie zostao przeprowadzone w dniach 9 - 12 maja 2016 roku w Laboratorium
Bada Medioznawczych UW za pomoc metody CATI (ang. Computer Assisted
Telephone Interview, czyli wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo). W tym
czasie ankieterzy przeprowadzili wywiady z 1683 respondentami.
Sonda by swoist kontynuacj bada medioznawczo-socjologicznych LBM UW
dotyczcych sytuacji na Ukrainie. Wczeniej Laboratorium Bada Medioznawczych
opracowao ju m.in. raport pt. Od ucieczki Wiktora Janukowycza, do aneksji Krymu
przez Federacj Rosyjsk. Wydarzenia na Krymie w polskich gazetach i czasopismach
w lutym i marcu 2014 roku, ktry zosta opublikowany w marcu 2015 roku.
W trakcie badania pytano Polakw o nastpujce kwestie (przytaczamy pene brzmienie
pyta zadawanych respondentom):
1. Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie?
2. Liczc od dzisiaj, jak dugo Pana/Pani zdaniem potrwa konflikt na Ukrainie?
3. Czy uwaa Pan/Pani, e media w Polsce w sposb wiarygodny relacjonuj
konflikt na Ukrainie?
Pytania pierwsze i drugie miay charakter otwarty W przypadku pytania 2., ankieter po
usyszeniu odpowiedzi klasyfikowa j do jednego z przedziaw (0-1 lat; 1-2 lata; 2-3 lat;
3-5 lat; Powyej 5 lat; Nigdy si nie skoczy; adne z powyszych). W pytaniu nr 3
respondent mia do dyspozycji kafeteri, z ktrej mg wybra odpowied (Tak; Nie;
Trudno stwierdzi; Nie mam zdania).
W metryczce ankieter prosi o podanie piciu informacji na temat respondenta:
1. pe;
2. wiek;
3. wyksztacenie;
4. liczba mieszkacw w miejscowoci zamieszkania;
5. czy respondent mieszka w miecie, czy na wsi?
Wyniki, ktre znalazy si w niniejszej publikacji zostay poddane procesowi waenia
| PODSUMOWANIE |
celem oddania proporcji statystycznych w populacji dorosych Polakw,

przedstawianych w raportach Gwnego Urzdu Statystycznego za rok 2015.
-33-

KOMENTARZ EKSPERCKI
Dr Karolina Brylska, medioznawca i politolog:

Przeprowadzone przez LBM UW badanie dostarcza wanej wiedzy na temat stosunku
Polakw do jednego z najwaniejszych wydarze w Europie ostatnich lat. Wyniki
jednoznacznie pokazuj, e Polacy widz konflikt na Ukrainie jako binarny
zdecydowana wikszo respondentw dostrzega tylko Rosj i Ukrain jako podmioty
odpowiedzialne za komentowane wydarzenia. Jednoczenie jestemy bardzo
podzieleni, jeli chodzi o prognoz dalszego rozwoju konfliktu co jednak niepokojce,
ponad jedna trzecia Polakw przewiduje, e konflikt na Ukrainie nigdy si nie skoczy
lub potrwa wicej ni pi lat. Mona zatem powiedzie, e Polacy sytuuj Rosj w roli
regionalnego hegemona, ktry na trwae zmienia porzdek polityczno-militarny we
wspczesnej Europie. To zreszt potwierdza wyniki bada przeprowadzonych przez
CBOS kilka miesicy temu (Komunikat z bada nr 33/2016), w ktrych Polacy w duej
czci wyraali przekonanie, e Rosja nadal bdzie prowadzi ekspansywne dziaania
wobec Ukrainy. rednio co szsty obywatel naszego kraju ma kopot ze wskazaniem
podmiotu odpowiedzialnego za wydarzenia na Ukrainie mona zaoy, e cz tej
grupy rozumie sytuacj jako bardziej zoon, zniuansowan lub, co gorsza, nie rozumie
jej wcale.
Dr Tomasz Gackowski, medioznawca i politolog:

To, co moe martwi w wynikach sondau Laboratorium Bada Medioznawczych UW,
to relatywnie niski odsetek pozytywnych odpowiedzi Polakw na pytanie o
wiarygodno w relacjonowaniu konfliktu na Ukrainie przez polskie media. Polska nie
jest stron niniejszego konfliktu. Jednake polsko-ukraiska granica liczy sobie ponad
p tysica kilometrw. Dusz granic Polska ma tylko z Czechami i Sowacj, ktre,
w przeciwiestwie do Ukrainy, przynale do tych samych organizacji
midzynarodowych Unii Europejskiej i NATO. Do tego konflikt na Ukrainie, jego
przebieg i charakter jak wynika z innych raportw LBM UW moe przypomina
Polakom czasy dominacji ZSRR w rodkowo-wschodniej Europie. Ten zoony kontekst
historyczno-spoeczny, zarwno w przypadku relacji polsko-ukraiskich, jak i polsko-
rosyjskich, ale te pami czasw komunistycznych, powoduje, e dziennikarzom i
polskim odbiorcom mediw trudno zachowa chodny dystans wobec doniesie
z Ukrainy i analiz prbujcych wytumaczy problematyk konfliktu na Ukrainie. Warto
pamita, i w tej multilateralnej ukadance Polska jest bez wtpienia wanym graczem,
choby ze wzgldw geopolitycznych (mam tutaj na myli NATO oraz Uni Europejsk)
na midzynarodowej mapie ryzyk, ale take konsekwencji, jakie nios ze sob
wydarzenia na Ukrainie. Ponadto wydaje si, e w niniejszym sondau w odpowiedziach
| PODSUMOWANIE |
dotyczcych wiarygodnoci w relacjonowaniu konfliktu na Ukrainie przez polskie media

pobrzmiewa reliktowa, ale te dziedziczona w kolejnych pokoleniach (z rnych rzecz
jasna wzgldw) nieufno Polakw wzgldem mediw, sigajca czasw PRL-u.
Warto byoby powysze ustalenia monitorowa oraz pogbi poprzez kolejne analizy.
-34-
W sondau LBM UW badani Polacy mieli wskaza kto odpowiada za konflikt krymski, jak duga
bdzie sytuacja konfliktu oraz na ile wiarygodnie media w Polsce relacjonuj te wydarzenia? O ile
odpowiedzi na pyt.1 nie zaskakuj tu do jednoznacznie wskazywano inicjatora konfliktu, o
tyle zaskakuj dwie kwestie, ktre dotyczyy pozostaych pyta. Interesujce jest mianowicie to,
e mczyni powyej 55 roku ycia s grup sceptycznie nastawion do szans zakoczenia
konfliktu znacznie czciej ni kobiety przewiduj, e bdzie on dugotrway. By moe dlatego,
e jest to grupa pamitajca realn potg militarn okresu ZSRR i towarzyszc jej propagand
wszak to gwnie na sile wojskowej bazowaa polityczna zaleno PRL wobec Kremla.
Po drugie natomiast, interesujce jest to, e a 41 proc. respondentw uwaa, e media w Polsce
nie informuj o konflikcie w sposb adekwatny i wiarygodny. Ten wtek wymagaby dalszych
bada dlaczego tak jest i jakiego typu informowania oczekiwaliby respondenci, jakiego typu
informacje uwaaliby za wiarygodne. Czy jest to oglna nieufno Polakw do mediw, czy
dotyczy wybranych rodzajw mediw lub stacji/tytuw medialnych? Ten wtek uchwycony w
badaniu uwaam za najbardziej interesujcy i godny dalszej eksploracji.
- Prof. dr hab. Marek Jeziski, Uniwersytet Mikoaja Kopernika w Toruniu
Raport z sondau LBM UW dotyczcy de facto wiadomoci Polakw o konflikcie na Ukrainie jest
doskonaym uzupenieniem raportu o tym, jak o konflikcie informoway media. Niesie odpowiedzi
ponad 1600 respondentw na pytania, kto jest odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie, jak dugo
moe on potrwa i czy media w sposb wiarygodny go relacjonuj.
Oprcz prezentacji nieoczywistego, jak si okazuje, rozkadu niektrych opinii, raport stanowi
wietny zestaw danych do oceny wspczesnych zjawisk spoeczno-politycznych. Okazuje si, e
najmodsi respondenci maj najwicej zarzutw i dystansu do informacji prezentowanych w
mediach. Grup najbardziej krytyczn wobec mediw s mczyni mieszkajcy w miastach, za
grup majc najlepsz opini o nich s mczyni mieszkajcy na wsi.
Jakie grupy s nastawione pesymistycznie? Skd bierze si tak dua rnica w przypisywaniu
odpowiedzialnoci za konflikt wrd mczyzn i kobiet? Raport jako cao jest dobrym probier-
zem szerszego problemu - jak Polacy widz Polsk w relacji z Rosj i Ukrain, i na arenie
midzynarodowej, jako gracza swoim regonie. To warta uwagi lektura!
- Dr hab. Jacek Wasilewski, Uniwersytet Warszawski

Polacy o Konflikcie Na Ukrainie - Sondaż LBM UW

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Polacy o Konflikcie Na Ukrainie - Sondaż LBM UW

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Polacy o konflikcie

Koordynacja zespow koderskich:

Zesp realizujcy projekt:

Copyright Laboratorium Bada Medioznawczych UW

WYBRANE WNIOSKI Z BADANIA ......................................................................................... 4

PYTANIE 1: KTO JEST WEDUG PANA/PANI ODPOWIEDZIALNY ZA KONFLIKT NA

PYTANIE 2: LICZC OD DZISIAJ, JAK DUGO PANA/PANI ZDANIEM POTRWA

PYTANIE 3: CZY UWAA PAN/PANI, E MEDIA W POLSCE W SPOSB WIARYGODNY

ZESTAWIENIE PROFILI RESPONDENTW ........................................................................ 24

KOMENTARZ EKSPERCKI .................................................................................................. 34

66 proc. Polakw sdzi, e to ojczyzna Wadimira Putina jest odpowiedzialna bd

Osoby starsze i mieszkajce w duych orodkach generalnie czciej wskazyway

Polacy nie s zgodni w przewidywaniach dotyczcych czasu trwania konfliktu na

Statystycznie najwikszymi pesymistami w temacie prognozowania czasu trwania

Mczyni wydaj si by bardziej pesymistycznie nastawieni ni kobiety, jeli

41 proc. Polakw uwaa, e media w sposb niewiarygodny relacjonuj konflikt na

Za najbardziej krytycznych wobec mediw mona uzna mczyzn

rzecz biorc, osoby powyej 55. roku ycia.

Mczyni na pytanie o wiarygodno mediw w Polsce w kontekcie

Data Liczba przeprowadzonych wywiadw

Spord wszystkich przeprowadzonych i wyeksportowanych do bazy danych rozmw

Liczba przeprowadzonych wywiadw 1683

Dla powyszej prby bd maksymalny oszacowania frakcji wynosi (przy wysokim, 99

Wykres 1: Kto jest wedug Pana/Pani odpowiedzialny za konflikt na Ukrainie?

Unia Europejska 0,49%

Trudno stwierdzi 5,24%

Stany Zjednoczone 1,98%

Rosja; Zachd 0,32%

Rosja; Unia Europejska 0,48%

Rosja; Ukraina 6,40%

Rosja; Stany Zjednoczone 0,33%

Nie wiem 8,48%

Nie mam zdania 1,67%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%

Blisko 60 proc. Polakw uwaa, e to Rosja jest odpowiedzialna za konflikt na Ukrainie.

Unia Europejska 0,62%

Trudno stwierdzi 5,20%

Stany Zjednoczone 2,69%

Rosja; Zachd 0,51%

Rosja; Unia Europejska 0,43%

Rosja; Ukraina 6,05%

Rosja; Stany Zjednoczone 0,47%

Nie wiem 6,16%

Nie mam zdania 1,43%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%

(X-squared = 55.9092, df = 14, p-value = 6.039e-07)

Jeli chodzi o podzia odpowiedzi na pytanie pierwsze ze wzgldu na pe respondenta,

Unia Europejska 0,39%

Trudno stwierdzi 4,47%

Stany Zjednoczone 1,31%

Rosja; Zachd 0,37%

Rosja; Unia Europejska 0,91%

Rosja; Ukraina 7,24%

Rosja; Stany Zjednoczone 0,17%

Nie wiem 11,84%

Nie mam zdania 0,92%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%

(X-squared = 26.6153, df = 14, p-value = 0.02159)

Rnice w odpowiedziach mieszkacw wsi i miast na pytanie o podmiot

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%

(X-squared = 89.0604, df = 56, p-value = 0.003255)

Mieszkacy duych miast (powyej 100 tysicy mieszkacw) czciej ni mieszkacy

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0%