1.

Rnica pomidzy pojciem sterowania i regulacji *56+

Sterowanie jest to kierowanie prac maszyn i urzdzeo przez wpywanie na parametry i przebieg ich
pracy w celu zrealizowania zamierzonego zadania.
Regulacja czyli sterowanie w ukadzie zamknitym czyli z informacj o skutkach dziaania
czynnoci sterujcej i jej wykorzystanie do dalszego sterowania

2. Najwaniejsze cechy obrabiarek sterowanych numerycznie w porwnaniu do obrabiarek

konwencjonalnych [156]
- lepsza sztywnod dynamiczna i statyczna co skutkuje wzrostem jakoci obrbki
- wyeliminowanie centralnego napdu na rzecz indywidualnych bezstopniowych napdw dla kadej osi o
duej zwartoci i szybkoci
- magazyn narzdzi i zmieniarka narzdzi
- automatyczna wymiana przedmiotw obrabianych
- automatyczny nadzr obrbki

3. Jaka jest rnica pomidzy sterowaniem automatycznym zoonych cyklw w funkcji czasu i funkcji drogi?
Jak techniczne realizowane jest sterowanie w funkcji czasu [72-74, 76-77]
Sterowanie w funkcji drogi
Sterowanie z ustalon kolejnoci pracy Sterowanie z dowoln kolejnoci pracy
Kolejnod wczania poszczeglnych zespow Wan rol odgrywa wybierak, ktry steruje prac
roboczych jest ustalona i wynika z wzajemnego bbna sterujcego. Na bbnie zapisana jest
poczenia, np. nie mona wczyd zespou informacja o kolejnoci pracy poszczeglnych zespow
roboczego c wczeniej ni zespou b. Taki ukad roboczych. Zakooczenie pracy kadego zespou
sterowania moe byd ukadem o dziaaniu powoduje uruchomienie wybieraka i obrt bbna o
impulsowym lub cigym. jedn podziak.

Sterowanie w funkcji czasu

Sterowanie cige
mao elastyczne. Zalicza si je do sterowao o cyklu
sztywnym. Wymaga to zmiany bbna sterujcego
lub jego elementw. Zalet tego sterowania jest
moliwod przerwania cyklu w dowolnym
momencie, a nastpnie jego kontynuowania bez
utraty informacji o aktualnym pooeniu
poszczeglnych zespow roboczych (np. przez
chwilowy zanik napicia)
Sterowanie impulsowe
bardziej elastyczne. Inicjuje jedynie pocztek danej
czynnoci lub ruchu.
Wad tego sterowania jest utrata informacji o drodze
przebytej przez poszczeglne zespoy robocze w
przypadku koniecznoci przerwania cyklu roboczego.
Wymagane jest wtedy uruchomienie cyklu roboczego
od pocztku.
4. Cechy odrniajce sterowanie NC od CNC [131-136]
Podstawow rnica pomidzy sterowaniem numerycznym (NC) i skomputeryzowanym
Sterowaniem numerycznym (CNC) polega na tym, e
sterowanie numeryczne (NC) nie wykorzystuje adnego komputera(mikroprocesora) i adnego
programu sterujcego, lecz jest systemem sztywno poczonych ze sob specjalizowanych blokw
funkcyjnych(kady sygna wejciowy ma ciek prowadzc do jednego wyjcia).
Techniczna realizacja: zamiast rozbudowanego sprztu (NC), bardzo rozbudowane
oprogramowanie(CNC).
rni si bloki wejcia i wyjcia.

5. Co jest miar dokadnej automatyzacji czciowej. Definicja, podzia zakresu i poziom automatyzacji *18+
Zakres automatyzacji ZA to wskanik ilociowy dla oceny automatyzacji czciowej. Jest to
stosunek (iloraz) liczby czynnoci zautomatyzowanych l.c.z. do oglnej liczby czynnoci w danej operacji
l.c.


Poziom automatyzacji PA jest to ilociowy wskanik dla oceny automatyzacji czciowej. Jest to
iloraz sumy czasw czynnoci zautomatyzowanych c.c.z do sumy czasw wszystkich czynnoci c.w.c w
danej operacji

6. Schemat blokowy i dziaania sterowania PLC *145-155]

7. Podzia sposobu zapisu informacji geometrycznej w sterowaniu *80 rys3.11]

8. Rnica pomidzy sterowanie numerycznym a sterowaniem sekwencyjnym *84-85]

Sterowanie sekwencyjne to sterowanie programowe w funkcji drogi, informacje technologiczne
(program obrbki) przenoszone s na tablicach wtykowych, za informacje geometryczne przenosi si za
pomoc zderzakw i cznikw drogowych, rozstawionych wzdu drogi.
Sterowanie numeryczne jest sterowaniem programowym, ktre obejmuje swym programem
kolejnod ruchw, czynnoci, parametry obrbki jak rwnie informacje geometryczne tj. dane
technologiczne i geometryczne s zawarte na jednym noniku np. karta perforowana

9. Podzia systemw automatyzacji w maszynach technologicznych

Chyba takie o ktre z tych podziaw si rozchodzi
Czciowa Mechaniczna (sprztowa, twarda hardware)
lub
Pena Programowa (komputerowa, mikka software)

10. Rnica pomidzy automatyzacj, a mechanizacj

Mechanizacja nazywamy zastpowanie pracy ludzkiej (ludzkich mini) prac wykonywan przez
maszyny i urzdzenia wykorzystujce energi mechaniczn.
Automatyzacja nazywamy zastpowanie rcznych czynnoci prowadzenia (kierowania, sterowania)
procesw technologicznych samoczynnymi (bez bezporedniego udziau czowieka). Automatyzacja:
czciowa, pena

11. Co to jest sterowanie DNC i jakie s jego najwaniejsze funkcje

DNC (Direct Numerical Control) jest to sterowanie nadrzdne dotyczce wielu maszyn i urzdzeo
Komputer DNC

Mt1 Mt2 Mt3 Mt4 Mt5

Podstawowa funkcja DNC to rozdysponowywanie i przechowywanie programw technologicznych dla

poszczeglnych odbiorcw (maszyn CNC , NC). Podzia DNC ze wzgldu na przepyw informacji:
- z centralnym usytuowaniem komputera DNC
- z magistral adresow
 Funkcje i zadania
- magazynowanie i zarzdzanie programami
technologicznymi
- biecy rozdzia programw technologicznych
- aktualizowanie programw technologicznych
- programowanie maszyn CNC i NC
- symulacja graficzna przebiegu obrbki
(kolizyjnod)
- magazynowanie i zarzdzanie narzdziami
- zbieranie danych produkcyjnych i
eksploatacyjnych
- zarzdzanie paletami i przedmiotami
obrabianymi
- graficzna prezentacja danych produkcyjnych
- centralne zarzdzanie wsplnymi narzdziami
Zalety
- obrbka skrawaniem bez tamy perforowanej
- zmniejszenie liczby bdnych danych przesanych
przez CNC
- dua pewnod przy wymianie programw CNC
- gwarancja uycia aktualnie potrzebnego programu
- proste zarzdzanie programami technologicznymi
- szybkie dotarcie do potrzebnego programu
technologicznego
- lepsze moliwoci organizacyjne wytwarzania
- atwe przygotowanie danych obrbkowych
- lepsze wykorzystanie trwaoci narzdzia
- elastyczna , w peni zautomatyzowana praca
obrabiarek i maszyn

12. Jakie cechy musi posiadad maszyna aby speniaa wymagania maszyn sterowanych programowo *79+
1. Automatyzacja wszystkich ruchw i czynnoci
2. Elastyczne sterowanie w sensie atwego i szybkiego przeprogramowania, a wic moliwod atwej zmiany
toru narzdzia wzgldem przedmiotu, a take swobody wybr kolejnoci ruchw
3. Niezbyt pracochonne przygotowanie programu i taki jego zapis, aby byo to opacalne ju przy
niewielkich seriach, a nawet pojedynczych przedmiotach

13. Czy w tokarce, w sterowaniu odcinkowym mona wykonad stoek *88-91,96]

Nie mona wykonad stoka poniewa

14. Schemat blokowy klasycznego sterowania numerycznego [86]

15. Rola interpolatora w ukadzie sterowania numerycznego *96+

Interpolator jest urzdzeniem, ktre umoliwia sterowanie ruchem dwch lub wicej niezalenych
mechanizmw posuwu tak, aby ruch wypadkowy (ruch zoony) odbywa si pomidzy dwoma kolejnymi
punktami
16. Cechy charakterystyczne centrum obrbczego. Definicja centrum [195-196]
Centrum obrbkowe to obrabiarka sterowana numerycznie (zazwyczaj CNC) ktra w zakresie swoich
moliwoci technologicznych umoliwia obrbk przedmiotu z wielu stron w jednym zamocowaniu , wieloma
narzdziami tj. prawie na gotowo. Cechy centrum obrbkowego:
- musi posiadad mechanizmy zmiany pooenia przedmiotu bez jego odmocowywania (st podziaowy ,
podzielnica)
- musi posiadad mechanizm automatycznej zmiany narzdzia
- moe posiadad mechanizm wymiany przedmiotw obrabianych

17. Podzia sterowao programowych z uwagi na najwaniejsz funkcj, jak jest realizacja ruchu zadanym
torze [80-82]
Punktowe Odcinkowe ksztatowe
Sterowanie punktowe dotyczy zasadniczo Sterowanie odcinkowe Sterowanie ksztatowe
ruchw przesuwowych i ustawczych obejmuje ruchy posuwowe obejmuje wszystkie przypadki,
narzdzia wzgldem przedmiotu. Nie jak i przesuwowe (ustawcze). w ktrych tor narzdzia
obejmuje ruchw podstawowych Tor narzdzia wzgldem wzgldem przedmiotu jest
posuwowych. Sterowanie to ma zapewnid przedmiotu jest zadany w dowoln lini. Sterowanie to
ustawienie narzdzia w punkcie o postaci szeregu punktw, obejmuje zarwno ruchy
wsprzdnych zapisanych w programie. midzy ktrymi ruch odbywa posuwowe jak i przesuwowe
Nie jest istotne po jakim torze porusza si si po odcinkach (ustawcze) i umoliwia
narzdzie wzgldem przedmiotu przy wyznaczonych prowadnicami realizacj ruchw po dowolnej
przemieszczaniu si z jednego punktu do obrabiarki. krzywinie.
drugiego.

18. Cechy charakterystyczne sterowao mechanizmw krzywkowych

Podzia ukadw sterowania krzywkowego:
- z jednym waem sterujcym (o staej Pr. obrotowej i o zmiennej Pr. Obrotowej)
- z dwoma waami sterujcymi

19. W jaki sposb mona zrealizowad ukad sterowania staowartociowego zachowujcy staa prdkod
skrawania? [68-70]
20. Cechy charakterystyczne centrum obrbkowego do korpusw.
Sterowanie NC i rwnoczesna interpolacja liniowa w trzech osiach liniowych oraz st
Obrotowy umoliwiajcy obrbk korpusu z czterech stron.
Moliwod wykonywania wszystkich podstawowych operacji obrbkowych:
frezowanie, toczenie, gwintowanie itd.
Komplet narzdzi w magazynie narzdzi stanowicy czd skadow obrabiarki.
Urzdzenia do automatycznej wymiany narzdzi.
Urzdzenia do automatycznej wymiany przedmiotw .
Tak zwane kompleksowe centra obrbkowe s wyposaone w dodatkowe urzdzenia np.
Dodatkowe stoy obrotowe, wahliwe stoy ,a take wahliwe i przestawne gowice
frezarskie.
Centra obrbkowe pionowe przeznaczone do obrbki przedmiotw typu pyty ,centra
obrbkowe poziome przeznaczone do przedmiotw typu korpus.
Centra obrbkowe poziome maj na og przesuwny st w osi X' i obrotowy st,
 Natomiast pionowy ruch posuwowy Y i wzduny ruch posuwowy Z wykonuje
narzdzie.
Centra obrbkowe pionowe maj przesuwny krzyowy(wykonuje ruch w kierunku
dwch osi) st obrotowy ,a ruch wzduny wykonuje narzdzie.
Pene wykorzystanie moliwoci obrabiarki moliwe jest dziki sterowaniu
Numerycznemu ksztatowemu 3D tj. sterowaniu zapewniajce mu interpolacje liniow w
Kierunku wszystkich trzech osi rwnoczenie.
Pene wykorzystanie moliwoci uatwiaj tabele danych korekcyjnych dotyczcych:
Dugoci narzdzia, rednicy freza, okres trwaoci ostrza, parametrw skrawania.

21. Schemat blokowy (strukturalny) elastycznego systemu obrbczego (ESO).

22. Podzia ukadw automatycznej regulacji stosowany w obrabiarkach.

- regulacja staowartociowa (stabilizujca), regulacja nadna, regulacja stosunkowa, sterowanie
adaptacyjne, sterowanie programowe

23. Jakie s podstawowe rnice konstrukcyjne pomidzy automatem tokarskim wzdunym, a do toczenia
poprzecznego?

24. Kiedy mona mwid o sterowaniu numerycznym w ukadzie otwartym, a kiedy w ukadzie zamknitym.
Jaki zesp decyduje o zakwalifikowaniu obrabiarek do jednego z dwch wymienionych ukadw
sterowania
Zespoem tym jest Serwomechanizm posuwu ktry moe pracowad ze sprzeniem
Zwrotnym pooeniowym lub bez sprzenia. Pod tym wzgldem dzieli si je na:
serwomechanizmy w ukadzie otwartym, czyli bez sprzenia zwrotnego pooeniowego
serwomechanizmy w ukadzie zamknitym, czyli z wykorzystaniem sprzenia zwrotnego pooeniowego