Professional Documents
Culture Documents
Ilustracje:
Clive Uptton
Przekad:
Dorota Piotrowska
Redakcja:
Aleksandra Okuljar
Korekta:
Zesp VOCATIO
Redakcja techniczna:
Magorzata Biegaska-Bartosiak
Przygotowanie okadki:
Magorzata Biegaska-Bartosiak
Radosaw Krawczyk
Ksigarnia Wysykowa
02-798 Warszawa 78 , skr. poczt. 54
tel. (603) 861 952
e-mail: ksiegarnia@vocatio.com.pl
www.vocatio.com.pl
ISBN 978-83-7829-039-1
WSTP
W szeciu czciach
PATRIARCHOWIE
Ksiga Rodzaju, Ksiga Hioba
Powstanie wiata
Ksiga Rodzaju 1,12,24
Bg istnieje od zawsze, taki sam. By ju wtedy, gdy wiat jeszcze nie ist-
nia: gdy nie wiecio soce i nie migotay gwiazdy, a blask ksiyca nie
rozwietla mrokw nocy.
Na pocztku Bg stworzy niebo i ziemi. Powierzchni ziemi po-
krywaa woda, a dookoa panowaa wszechogarniajca ciemno. Byo
to dziwne i nieprzyjazne miejsce. Jednak Bg zechcia uczyni je pik-
nym, dlatego powiedzia: Niech si stanie wiato. wiato nazwa dniem,
a ciemno noc. Tak upyn dzie pierwszy.
Drugiego dnia Bg stworzy bkitne sklepienie i umieci na nim
chmury, by gromadziy wilgo. Sklepienie nazwa niebem.
Trzeciego dnia Bg powiedzia: Niech zbior si wody spod nieba w jedno
miejsce i niech si ukae powierzchnia sucha. Wody nazwa morzami, a such po-
wierzchni ziemi. Bya ona naga nie rosy na niej adne trawy, kwiaty czy
drzewa. Dlatego Bg sprawi, e pokrya si bujn rolinnoci: traw dajc
nasiona i drzewami rodzcymi owoce. Wiedzia Bg, e byo to dobre.
Na tym jednak nie poprzesta. Czwartego dnia stworzy Bg so-
ce, ksiyc i gwiazdy, aby oddzielay dzie od nocy oraz wyznaczay pory
roku, dni i lata. Soce miao rzdzi dniem, a ksiyc noc.
Pitego dnia Bg powoa do ycia ryby i zwierzta wodne, eby za-
mieszkiway morza, oraz ptaki aby zapeniy ziemi. Dziki temu wiat
sta si bardziej przyjazny.
Szstego dnia Bg powiedzia: Niech ziemia wyda istoty ywe rnego
rodzaju: bydo, zwierzta pezajce i dzikie zwierzta wedug ich rodzajw. Wtedy
lasy, rwniny, powietrze i morze wypeniy si rnymi stworzeniami.
wiat nie by jeszcze w peni stworzony, poniewa nadal kogo bra-
kowao. Trudno to sobie wyobrazi, ale nie byo wwczas adnego domu,
adnego mczyzny, adnej kobiety czy adnego dziecka. Bg nie zako-
czy swojego dziea. Chcia, aby ziemi zamieszkiwali ludzie, ktrzy bd
si cieszyli jej piknem oraz bd si o ni troszczyli. Co wicej, bd
kochali i czcili jej Stwrc.
Pewnego dnia Bg stworzy pierwszego czowieka. Zosta on ulepiony
z prochu ziemi, po czym Bg tchn w jego nozdrza tchnienie ycia i czo-
11
wiek oy. Bg da mu na imi Adam i poleci, aby nada imiona pozosta-
ym stworzeniom oraz aby nad nimi panowa: nad ptactwem podniebnym,
nad rybami morskimi i nad wszelkimi zwierztami. Czowiek potrzebowa
jednak kogo, kto pomgby mu troszczy si o to wszystko. Bg powie-
dzia: Nie jest dobrze, eby mczyzna by sam; uczyni mu zatem odpowiedni dla
niego pomoc. I stworzy Bg kobiet, ktra miaa na imi Ewa.
A gdy Bg ukoczy w dniu szstym swe dzieo, sidmego dnia od-
pocz.
Pierwszy dom
Ksiga Rodzaju 2,83,24
12
Oboje natychmiast zrozumieli, e okazali nieposuszestwo Bogu. Ich
serca wypeni lk. Zaczli ba si spotkania z Panem i ukryli si, cho
wczeniej nie czuli przed Nim strachu.
Wkrtce Bg zawoa:
Adamie, gdzie jeste?
Mczyzna odpowiedzia:
Panie, usyszaem Twj gos i przestraszyem si, dlatego si scho-
waem.
Dlaczego boisz si spotkania ze mn? zapyta Bg. Czy zjad-
e zakazany owoc?
Ewa mi go daa, wic zjadem wyjani Adam.
Dlaczego to zrobia? zwrci si Bg do kobiety.
Ona odpara:
W mnie skusi i zjadam.
Serce Boga napenio si alem i blem, poniewa Adam i Ewa ule-
gli namowom kusiciela i odwrcili si od swego Pana. Teraz nie mogli
ju przebywa razem z Nim, grzech oddali ich od siebie. Ludzie musieli
opuci przepikny ogrd, jaki Bg dla nich stworzy.
Dlatego oddali ich z raju, wysa w wiat, by tam zbudowali sobie dom.
Przy bramie ogrodu postawi aniow, ktrzy strzegli wejcia do rodka po
to, aby nikt nie mg zje owocw z drzewa ycia.
Bg rzek do Ewy:
Poniewa okazaa mi nieposuszestwo, poznasz, czym s bl
i zmartwienia.
Adam te zosta ukarany. Od tej pory praca bya dla niego trudem.
Wykonywa j w pocie czoa, a na jego polu rosy chwasty, ciernie i osty,
zamiast owocw i warzyw.
Kiedy ycie pierwszych ludzi dobiego koca i oboje umarli, ich ciaa
stay si prochem. Wszystko to za spraw grzechu.
Lata mijay, natomiast kolejne pokolenia ludzi pamitay o danej im
przez Boga obietnicy: ktrego dnia zele On Zbawiciela, eby uwolni
wiat od grzechu i mierci.
13
14
Pierwsze dzieci
Ksiga Rodzaju 4,1-16
15
le zrobie, dlatego zostaniesz ukarany. Bdziesz uprawia ziemi,
ktra nie da wicej plonw. Bdziesz si tua i bka, i nie znajdziesz
miejsca, ktre mgby nazwa swoim domem.
Kain zawoa:
Panie, ta kara jest ponad moje siy! A jeli kto bdzie chcia mnie
zabi?
Bg odpowiedzia:
Nic takiego si nie stanie. Umieszcz na tobie znak, by nikt ci nie
skrzywdzi.
Po czym Kain odszed od Pana i zamieszka w kraju Nod.
Potop
Ksiga Rodzaju 5,19,17
16
Czasami Noe rozmawia ze Stwrc. Tym razem Pan powiedzia mu
o swoim planie, po czym obieca, e ani jemu, ani jego rodzinie nie stanie
si nic zego, nie zostan zatopieni jak pozostali mieszkacy ziemi.
Zbuduj ark poleci Noemu Bg. Kiedy skoczysz, wejd do
niej razem ze swoj on, synami i ich onami. Zostacie tam, dopki
woda nie opadnie.
Bg postanowi ocali te po jednej parze ze wszystkich ywych stwo-
rze. One rwnie miay znale schronienie w arce.
Mczyzna rozpocz budow, postpujc zgodnie z otrzymanymi
od Pana wskazwkami. Konstrukcja arki przypominaa trzypitrow d
mieszkaln, zakotwiczon na suchej ziemi.
Pozostali ludzie namiewali si z Noego i jego synw. Zapewne myleli,
e postradali oni zmysy. Kto buduje d w rodku ldu? A gdzie woda?
Tymczasem Noe wci im powtarza, aby aowali za popenione grze-
chy, bo inaczej niechybnie zgin. Ale nikt mu nie wierzy.
Kiedy budowa arki dobiega koca, Bg poleci Noemu, eby razem
z ca rodzin schroni si w rodku przed wodami potopu. W ich lady
poszy rne rodzaje zwierzt, po parze z kadego gatunku.
Po siedmiu dniach rozpocza si rzsista ulewa. I to jaka! Lao jak
z cebra. Wkrtce wezbray strumienie, a rzeki wystpiy z brzegw. Ludzie
opuszczali domy i czym prdzej udawali si na wzgrza, by tam uj przed
wod. Pozostawione bez opieki zwierzta biegay w popochu, prbujc
znale schronienie. A deszcz pada i pada. Poziom wd podnosi si
coraz bardziej. W kocu dotaro do ludzi, e Noe si nie myli.
Padao przez czterdzieci dni. Tylko Noe, jego rodzina i zwierzta
znajdujce si w arce zostali ocaleni. Wszystkie pozostae istoty ywe, wraz
z ludmi, wyginy. Wezbrane wody uniosy ark, ktra pywaa przez ko-
lejnych sze miesicy. W kocu osiada na szczycie gry Ararat.
Noe czeka jeszcze przez pewien czas. Ktrego dnia otworzy okno
i wypuci przez nie kruka. Cho ptak mia silne skrzyda, to i tak wylaty-
wa i zaraz wraca. Kilka dni pniej Noe wysa w wiat gobic, ta jednak
szybko wrcia, nie mogc znale miejsca na zbudowanie gniazda. Min
tydzie i Noe ponownie j wypuci. Tym razem ptak wrci do arki do-
piero pod wieczr, trzymajc w dziobie wiey listek z drzewa oliwnego.
Dziki temu Noe i jego rodzina wiedzieli, e ziemia si zazielenia. Kiedy
Noe wysa j po raz trzeci, gobica ju nie wrcia.
17
Wtedy mczyzna uzna, e ju nadszed odpowiedni czas, aby otwo-
rzy drzwi arki. Ale musia si cieszy, widzc znowu such ziemi! Min
ponad rok, od kiedy oglda j po raz ostatni.
Bg zwrci si do niego tymi sowami:
Wyjdcie z arki, ty i twoja ona, wasi synowie i ich ony. Wypro-
wadcie te wszystkie zwierzta.
Noe otworzy gwne wyjcie, po czym on i jego rodzina stanli na
suchej ziemi. Za nimi wyszy zwierzta.
Mczyzna by wdziczny Bogu za uratowanie, wic gdy tylko znalaz
si na ldzie, zbudowa otarz i zoy Bogu ofiar. Pan przyj dar oraz
pobogosawi wiernego sug.
Poprzysig rwnie, e nigdy wicej nie zele na wiat kolejnej takiej
klski. Powiedzia:
Dopki trwa bdzie ziemia, bdzie istnia mrz i upa, lato i zima,
dzie i noc.
Dla upamitnienia tej obietnicy Bg uczyni na niebie tcz.
Wiea Babel
Ksiga Rodzaju 9,1811,9
Kiedy Noe i jego trzej synowie wyszli z arki, ujrzeli nowy, wspaniay wiat,
na ktrym nie pozosta ani jeden zy czowiek.
Synowie Noego mieli na imi: Sem, Cham i Jafet. Kady z nich posta-
nowi zbudowa sobie dom. Z czasem Bg obdarzy ich dziemi, a kiedy
one dorosy, zaoyy wasne rodziny. Na wiat przychodziy kolejne poko-
lenia i ziemia ponownie si zaludnia.
Nowi mieszkacy zeszli z gry Ararat, na ktrej osiada arka po ust-
pieniu potopu, i skierowali si na poudnie do doliny Mezopotamii, zaka-
dajc osady w kraju Szinear.
Zbudujemy miasto! wpadli na pomys. Wzniesiemy wie
tak wielk i potn, e jej wierzchoek bdzie siga nieba. Ona bdzie
nas czy, nie pozwoli nam rozproszy si po ziemi i straci ze sob kon-
taktu.
To powiedziawszy, przystpili do budowy.
18
19
Ale byli zapracowani! Jedni wyrabiali cegy, drudzy mieszali smo,
jeszcze inni zanosili to wszystko robotnikom budujcym miasto i wie.
Wszyscy zgodnie marzyli o dniu, kiedy ich wspaniae dzieo zostanie za-
koczone.
Lecz wtedy zdarzyo si co niespodziewanego. Bogu nie spodobao
si to, co czynili. Wiedzia bowiem, e gdy budowa dobiegnie koca, lu-
dzie ponownie zaczn si od Niego oddala. Ju teraz coraz czciej my-
leli o pracy, a coraz rzadziej o Bogu. Wkrtce zupenie o Nim zapomn
i zaczn czci swoje dzieo. Dlatego Bg postanowi udaremni ich wysiki
i przerwa prac.
Do tej pory wszyscy posugiwali si jednym jzykiem. Pan sprawi, e
powstao ich wiele i zmieszay si tak, i czonkowie jednej rodziny nie
potrafili zrozumie tego, co mwi ich ssiedzi. Nie mona byo kontynu-
owa budowy, poniewa robotnicy nie mogli si wzajemnie porozumie.
W kocu, nieszczliwi i zrezygnowani, przerwali swoje zajcia i rozeszli
si po caej powierzchni ziemi, tworzc oddzielne narody.
Bg powouje Abrama
Ksiga Rodzaju 11,2712,20
Mieszkacy miasta Babel, ktrzy nie osignli swojego celu, odeszli. Za-
pomnieli o Bogu i stali si grzesznikami. Modlili si, ale nie do Pana, tyl-
ko do rnych bokw. Wielu czcio to, co zostao przez Boga stworzone:
soce, ksiyc, gwiazdy, a nawet rzeki i gry. Z drewna oraz z kamienia
wyrabiali podobizny bstw.
W okolicy Babel powstao inne miasto Ur chaldejskie. Chaldejczycy
czcili ksiyc Ur i wanie na jego cze tak nazwali swoje miasto.
Na pobliskich rwninach y hodowca owiec i byda o imieniu Terach.
Mia on dorosych ju synw: Abrama, Nachora i Harana. Wszyscy trzej
pracowali ze swoim ojcem. Niestety, jeden z nich Haran zmar wcze-
nie, pozostawiajc syna o imieniu Lot. Najstarszy z braci, Abram, mimo
i zamieszkiwa okolice, w ktrych czczono ksiyc, sam tego nie robi, ale
mocno wierzy w Boga.
20
Ktrego dnia Terach postanowi opuci ziemi Chaldejczykw. Ra-
zem z Abramem, jego on Saraj oraz wnukiem Lotem wyszed z Ur, za-
bierajc ze sob wszystko, co posiada: namioty, stada owiec i byda. Idc
wzdu rzeki Eufrat, dotarli do Charanu, gdzie si osiedlili. Mijay jednak
lata i stary Terach zmar.
Pewnego dnia Bg zwrci si do Abrama sowami:
Opu ten kraj, swoich krewnych, dom twego ojca i pjd do ziemi,
ktr ci wska. Bd ci bogosawi i sprawi, e sam staniesz si bogosa-
wiestwem. Dziki tobie wszystkie narody zaznaj szczcia.
Dopiero pniej wielu ludzi zrozumiao, co te sowa oznaczay: w ro-
dzinie Abrama urodzi si Zbawiciel, Jezus Chrystus bogosawiestwo
dla caego wiata.
Abram zrobi to, co mu Pan poleci: opuci kraj, w ktrym mieszka,
i wyruszy w dalsz drog. Zabra ze sob on Saraj, bratanka Lota, sugi
i cay swj dobytek, po czym uda si w kierunku ziemi Kanaan. W czasie
wdrwki widzieli wznoszce si strome, dzikie gry oraz rozlege, nagie
pustkowia. Mimo to podrowali niestrudzenie, przeprawiajc si przez
rzeki, doliny i wzgrza, jednoczenie oddalajc si coraz bardziej od ziemi
ojczystej, a zbliajc do krainy obiecanej przez Boga.
Gdy dotarli do dbu More, Bg ponownie przemwi do Abrama:
Oto ziemia, ktr oddaj tobie i twojemu potomstwu.
Wtedy Abram zbudowa otarz i odda Panu cze.
Kraj nosi nazw Kanaan i zamieszkiwany by przez Kananejczykw.
Abram postanowi nie wchodzi do ich miast, a namioty rozbija tam,
gdzie mg swobodnie wypasa owce i bydo, ktrych cigle przybywao.
Dziki temu si bogaci.
W Kanaanie zapanowa jednak gd. Nie byo ani wody, ani wieej
trawy, a pastwiska powoli wysychay. Abram nie mia czym nakarmi zwie-
rzt, dlatego przenis si do Egiptu. Kiedy ze czasy miny, powrci.
21
22