24.

Pazy krgowce dwurodowiskowe

Gromada: Pazy (Amphibia)
Podgromada: Pazy tarczogowe (Labyrinthodontia)
Podgromada: Pazy wspczesne (Lissamphibla)
Rzd: Ogoniaste (Urodela)
Rzd: Bezogonowe (Anura)
Rzd: Beznodie (Apoda)

Bezowodniowce nie wytworzyy bon podowych.

W ich cyklu rozwojowym okres midzy jajem a larw odbywa si w wodzie.

24.1. Filogeneza pazw wyjcie krgowcw na ld

Pazy wywodz si z ryb miniopetwowych.
Paz semuria ma cech gadzie: jeden kykie potyliczny oraz budowa koczyn jest podobna.

24.2. Budowa i funkcje yciowe pazw

Budowa zewntrzna
Okryte wielowarstwowym naskrkiem.
Wyupiaste oczy. Bardzo duy otwr gbowy.
Midzy palcami mog wystpowa bony pawne.
Wyksztacenie koczyn przednich i tylnych.
Palczaste stopy, ktre umoliwiy im przyczepienie do podoa.
Skra pokryta wydzielin gruczow luzowych.
Grzbietobrzusznie spaszczone ciao.
Szkielet cakowicie skostniay, osiowy zbudowany z aurowej czaszki (ma wiele otworw) i krgosupa. Brak
eber i klatki piersiowej.
Obecno pasa barkowego i miednicowego. Czaszka poczona jest z krgosupem ruchomo za pomoc dwch
kykci potylicznych umoliwiajcych tylko potakujce ruchy.
Oczy i otwr nosowy w grnej czci ciaa.

Ukad pokarmowy
Wszystkie s drapienikami. Jedynie larwy bezogonowych pazw jedz roliny.
Homodontyzm niezrnicowanie zbw. Uminiony jzyk.
Pokarm trafia do kloaki, czyli steku.

Ukad oddechowy
Oddychaj parzystymi pucami. Pompa gardzielowa suy do wentylacji puc (bo brak klatki piersiowej). Cho
kijanki i niektre wodne pazy oddychaj skrzelami.
Wystpuje tchawica, ktra transportuje powietrze do puc.
Skra bogato unaczyniona uczestniczy w wymianie gazowej.
Ukad krenia
Kijanki: serce ma jeden przedsionek i jedn komor (jak u ryb).
Dorose pazy maj dwa obiegi krwi (may i duy), serce trjdziaowe (2 przedsionki, 1 komora).
May (pucny) w pucach znajduje si sie naczy wosowatych (tlen do krwi i usuwany dwutlenek wgla).
Duy (organizmalizmy) w tkankach wystpuje sie naczy wosowatych (z krwi do tkanek tlen, z tkanek do
krwi CO2).

Ukad nerwowy i narzdy zmysw

Lepszy (od wczeniejszych omawianych zwierzt) rozwj pkul mzgowych.
Mzgowie skada si z kresomzgowia, midzymzgowia, rdmzgowia.
Oczy wyposaone w 3 powieki: dolna, grna, migotka.
Reguluj ostro widzenia jak ryby przez przesuwanie soczewki.
Pazy wodne maj linie naboczne. Pazy ldowe maj natomiast parzyste uszy, torebki wchowe i receptory
smaku.

Ukad wydalniczy
Parzyste przeduone nerki. Mocz to roztwr mocznika i amoniaku.

24.3. Rozmnaanie i rozwj pazw

Zapodnienie w wodzie. Zapodnienie jest zewntrzne. Jajorodno. Posta larwalna oddycha pod wod
skrzelami.
Rozdzielnopciowe, dymorfizm pciowy (wielko, ubarwienie).
Parzyste gonady (przewody uchodz do kloaki).
Skrzek zlepione, galaretowate sznury lub zoa jaj.

24.4. Przegld systematyczny pazw wspczesnych

(z Notatek Anety Skawiskiej: http://bio-logia.blog.onet.pl/Plazy-zwierzeta-ziemnowodne,2,ID412588628,n )

Ogoniaste: Bezogonowe: Beznogie:

Ciao wyduone; Wystpuj prawie zawsze na caej yj w tropikalnych lasach - w ziemi;
4 koczyny; pkuli ziemskiej prcz terenw Zamieszkuj Ameryk poudniow i
Dobrze rozwinity ogon; podbiegunowych; Azj;
Wystpuj na pkuli pnocnej w Tuw jest silnie skrcony; Ciao ma ksztat robakowaty;
wodach sodkich; Odna tylne przystosowane s do (przypomina due ddownice)
Skadaj jaja pojedynczo; pywania i skakania; W skrze maj drobne uski.
Nale do nich: traszki, salamandry, Nale do nich:aby, ropuchy, kumaki,
odmieniec jaskiniowy. rzekotki, grzebuszka ziemna.

24.5. Znaczenie i ochrona pazw

W Polsce wszystkie pazy s chronione.