Professional Documents
Culture Documents
BIOMATERIA to kada substancja, albo kombinacja substancji syntetycznych lun naturalnych, inna ni lek, ktra
moe by uyta w dowolnym okresie, jej zadaniem jest uzupenienie lub zastpienie tkanek narzdu, jego czci
lub spenienie ich funkcji
o ELAZO - utrudniona dyfuzja enzymw przez bony, niszczenie lizosomw, miadyca, marsko
wtroby, uszkodzenia DNA
o CHROM - uszkodzenia wtroby, nerek, guzy puc
o NIKIEL - kancerogenno
o KOBALT - alergie
o ALUMINIUM - uszkodzenie komrek nerwowych, drg oddechowych, koci, naczy
BIOOBOJTNE:
minimalne interakcje z otaczajc tkank, wok tworzy sie torebka wknista
biofunkcjonalnos zaley od sposobu poczenia tkanki z materiaem
bioobojtno metali jest ograniczona ze wzgldu na zuycie mechaniczne (cieranie), korozj
elektrochemiczn
np.: Al2O3, Y2O3, CrO2, ZrO2,
BIORESORBOWALNE
stopniowo rozpuszczaj sie w organizmie i powoli zastpowane s otaczajc tkank (np. kostn)
produkty rozkadu mog stanowi budulec tkanki
np.: fosforany i tlenki wapnia, gips, wglan wapnia
BIOAKTYWNE
pozytywnie oddziauj na tkank, np. pobudzaj wzrost
osteogenne (sprzyjaj proliferacji komrek kostnych)
sprzyjajce osteokondukcji (wzrost koci na styku z implantem)
np. hydroksyapatyt AA, bioszka, biocementy (PMMA)
Stal na:
o implanty: 316L, 316LVM, 316Ti
o instrumentarium: 440C, 420C, 420F, 420B
STERYLIZACJA narzdzi:
Par wodn w autoklawach:
121C 134C
1000 hPa 2000 hPa
+15 min +10 min
Przesycanie - otrzymuje si wtedy struktur austenitu, ale spada wytrzymao. Aby j zwikszy stosuje si
zgniot.
Zastosowanie: igy rdszpikowe, pytki kostne, ruby i nakrtki, groty i druty kostne, endoprotezy,
instrumentarium medyczne, implanty.
6. Stopy kobaltu
Vitallium:
Co: 60%
Cr: 26 - 30%
Mo: 4 - 7%
inne: Protasul-2, Endocast, HS-21
a. wysokowglowe - w ortopedii
b. niskowglowe - w stomatologii:
Co - Cr - Mo: Remanium, Wironium, Wironit
Co - Cr - Mo - W: Remanium, Friloy, Wirobond
7. Stopy niklu
Ni + Co + Cr = 85%
Cr: +20%
Mo: 4%
Be: max. 2%
Fe, Si, Nb, Al
Waciwoci:
w. mechaniczne porwnywalne ze stopami Co
modu Younga = 500MPa
niska przewodno cieplna
moliwo stosowania na protezy czciowe w poczeniu z innymi materiaami
nie oddziauj na smak
dobry poysk po wypolerowaniu
atwo pokrycia ceramik i akrylem
BERYL w stopach:
lepsza lejno (obnia temp. topnienia)
rozdrobnienie ziarna
wysza twardo
tworzy faz NiBe - skadnik midzydendrytycznej mieszaniny eutektycznej
toksyczny
kancerogenny
podwysza skonno do korozji szczelinowej i werowej
8. Stopy zota
skad:
Au - Pt (+ Zn + In + Ir)
Au - Pd (+ In + Ga)
Waciwoci:
przeciwbakteryjne
przeciwgrzybiczne
moe hamowa rozwj wirusw
przeciwzapalny
hamuje objawy chorb autoimmunologicznych
moe powodowa: alergie, dermatozy, zapalenia i owrzodzenia jelit, rogwki oka, uszkodzenia nerek, nerw.
chlorek i kwas chlorozotawy maj negatywne dziaanie
Podzia na grupy:
I - co najmniej 65% zota i nie mniej ni 75% zota oraz metali z grupy platynowcw cznie
II - co najmniej 25% zota, ale mniej ni 75% zota i metali z grupy platynowcw cznie
Nazwy handlowe: Degunorm, Degulor, Wegold (U, GS, Bio-EVO, HGplus, Bioconcept)
9. Stopy palladu
Waciwoci:
gwnie ze srebrem (rzadko z miedzi)
gsto 11-12 [g/cm3]
mechanicznie i technologicznie porwnywalny ze stopami zota
dobra odporno na korozj
biozgodno
nisza cena od stopw zota
10. Amalgamaty
Waciwoci fizyczne
pezanie max. 3%
zmiany wymiarw 0,15% - 0,20%
wytrzymao na ciskanie: po 1h: 50MPa, po 24h: 300MPa
w trakcie wizania i twardnienia zarobiony amalgamat przechodzi faz zmniejszenia objtoci i
zwikszenia objtoci (kompensuj si)
cynk w przypadku zawilgocenia stopu powoduje wzrost jego objtoci
nie wie si z zbin
tworzy poczenia mechaniczne z powierzchni ubytku (czasem stosuje si materiay adhezyjne pomidzy
amalgamatem i ubytkiem)
Zalety:
trwao
atwo zakadania do ubytkw
trwao ksztatu
dziaanie bakteriobjcze (srebro)
wzgldna odporno na wilgo podczas zakadania wypenienia
niski koszt
stosunkowo krtki czas na zaoenie
Wady:
nieestetyczny wygld
znaczne przewodnictwo cieplne (bl)
udzia w procesach galwanicznych w jamie ustnej
moliwo przebarwiania zbw
toksyczno rtci (w czasie zakadania)
Nazwy handlowe: Dispresalloy, Luxalloy, Amalcap plus, Permite C, Tytin, Futura TOPCAP
11. Tytan
Wytwarzanie: silne powinowactwo w stanie ciekym do gazw atmosferycznych (atmosfera ochronna lub prnia)
metoda VAR - przetapianie prniowe ukowe stopw tytanu
metoda EB - topienie wizk elektronow
Fazy:
: do 882C sie heksagonalna zwarta
: od 882C sie regularna przestrzenna (nieco lejsza)
Waciwoci:
odporno na korozj w wodzie morskiej
paramagnetyk
biokompatybilny
lekki (maa gsto)
wytrzymao nieco wysza ni stali austenitycznych
nie podlega obrbce cieplnej, umacniany przez zgniot
osteointegracja
modu Younga zbliony do struktur kostnych: Ti 50-60 GPa, ko 20-30 GPa
utlenia si silnie w wysokiej temperaturze
bardzo reaktywny
tworzy szkodliw warstw z tlenem (zwiksza twardo, zmniejsza wytrzymao zmczeniow)
Podzia:
bliskie
+
metastabilne
stabilne
Odporno korozyjna:
dobra odporno na korozj chemiczn
odporny na chlorki oraz siarczki i siarczany w szerokim zakresie temperatur i ste oraz:
chlorki Cl- wystpujce w pynach ustrojowych
siarczki, siarczany, siarka, siarkowodr, dwutlenek siarki
amoniak, kwas azotowy
nadtlenek wodoru
nieodporny na kwas solny siarkowy, ortofosforowy
odporny na korozj werow, midzykrystaliczn i napreniow
zmniejszenie odpornoci na korozj (i mniejsz tendencj do pasywacji) obserwuje si przy wzrocie
stenia fluoru i spadku pH
Waciwoci mechaniczne:
wysoki modu Younga
ciar waciwy mniejszy od metali
maa wytrzymao na zginanie
wysza wytrzymao na ciskanie
bardzo wysoka twardo
praktycznie brak odksztace plastycznych
w kowalencyjnej silne wizania, nie ma ruchu dyslokacji
w jonowej odpychanie elektrostatyczne hamuje ruch dyslokacji, niewiele systemw polizgu
krucho
Rodzaje:
bioobojtna: porcelana stomatologiczna (Al2O3 - korund)
bioaktywna: hydroksyapatyt
bioresorbowalna: szka jonomerowe
Waciwoci:
struktura drobnokrystaliczna
Al2O3 ZrO2
wysoka gsto pozorna
maa odpowied na rozciganie i zginanie E 380 190 GPa
wytrzymao obnia si ze wzrostem wielkoci ziarna flexural strenght >0,4 1 GPa
niski wspczynnik tarcia twardo Mohsa 6,5
9
maa cieralno
gsto 3,8 5,95 g/cm3
rozmiar ziarna 4 0,6 m
14. Dwutlenek cyrkonu ZrO2
Waciwoci
moliwo kontrolowania odpornoci na pkanie procesem wytwarzania
lepsza kombinacja waciwoci mechanicznych w stosunku do korundu
porwnywalna biotolerancja
moliwo wytwarzania mniejszych elementw (implanty dentystyczne, palcw, barku, kolana)
Skadniki gwne:
krzemionka
szpat polny
tlenek aluminium
16. Hydroksyapatyt
Ca10(PO4)6(OH)2
Waciwoci:
gsto ok. 3,15 g/cm3 po obrbce cieplnej traci wod wic gsto si zmniejsza
modu Younga 85-90 GPa
Rm=120MPa
po przeroniciu porw tkank kostn 50-60% wytrzymao na zginanie wzrasta
Wytwarzanie
PVD
CVD
rozpylanie jonowe
zol-el
elektroforeza
17. Struktury zbw
Tkanki twarde: szkliwo, zbina, cement
Tkanki mikkie: miazga, ozbna
Szkliwo:
grubo na powierzchniach ujcych jest najwiksza (guzki trzonowych 2,6 mm, przedtrzonowych 2,3mm,
siecznych 2mm)
najtwardsza struktura organizmu
97% substancje mineralne - gwnie fosforan wapnia
Zbina:
twardsza od koci
70% substancje mineralne
trawienie jej kwasem fosforowym powoduje wytworzenie wkien kolagenowych co poprawia adhezj
Wypenienia:
Mikrohybrydowe s lepsze od kompozytw z mikrowypeniaczem.
wytrz. na zginanie [MPa] na ciskanie na rozciganie
nanokompozyty 180 460 81
z mikrowypeniaczem 60-120 240-300 25-40
hybrydowe 80-160 240-290 30-55
18. Oxinium
Waciwoci:
stop Zr -2,5% Nb
alternatywa dla Vitallium
przerabiany plastycznie
warstwa wierzchnia utleniona do uzyskania cech ceramiki ZrO2
odporno na pkanie porwnywalne do stopu Co-Cr
twardo 2x wysza ni Co-Cr
wsp. tarcia 2x mniejszy ni Co-Cr (w parze z PE)
TRABECULAR METAL
spieniony tantal o porach otwartych
porowato 70-80%
struktura zbliona do koci gbczastych
E=3GPa (ko korowa 15GPa dla porwnania tytan 110GPa)
wytrzymao na ciskanie 50-80MPa (ko korowa 130-150)
dobra cigliwo - moliwo odksztacania bez skonnoci do kruchego pkania
wsp. tarcia 0,86 (ko 0,58)
wysoki wsp. tarcia sprzyja dobrej stabilnoci implantu
implanty krgosupa, stawu kolanowego, biodrowy (panewki)
REGENEREX
porowaty tytan o kontrolowanej wielkoci porowatoci
wczesna stabilizacja po ok. dwch tygodniach
dobre waciwoci mechaniczne
nie zwiksza sztywnoci implantu
dobra kompatybilno
natryskiwany plazmowo (nie jest to typowa piana metaliczna)
rednia grubo warstwy Ti 300m
chropowato Rz > 150m
HA: 80m
struktura diamentu
silnie zdefektowane
brak uporzdkowania wbudowany wodr w postaci atomowej w wizania i czsteczkowej pomidzy
atomami wgla
otrzymywanie: z plazm
wysoka twardo 10-30GPa
odporno na cieranie
niski wspczynnik tarcia
grubo w nm
dua gadko, jednorodno, zwarto
obojtno chemiczna w temp. otoczenia
due naprenia wewntrzne - delaminacja warstw moe wystpi
domieszkowanie tlenkami ziem rzadkich obnia naprenia
bioobojtno i hemozgodno
materia kontrowersyjny
wkien technicznych nie mona stosowa jako biomateriay (mog powodowa zakrzepy)
akceptowalno zaley od postaci uzyskanej w procesie wytwarzania - najlepsza amorficzna
mona uzyska bioobojtno
struktura zbliona do grafitu (uporzdkowanie tylko w paszczyznach warstw)
wytwarzanie: karbonizacja - ronie stopie uporzdkowania struktury
odporne na dziaanie rodowiska biologicznego
amorficzne - najlepsza biozgodno (temp. 1100C)
o nisko-karbonizowane
o mog stanowi podoe wzrostu tkanki cznej (otorbienie)
o wgiel ma due powinowactwo do tlenu
o porowate
o posiadaj adunek elektryczny - powolne reakcje chemiczne w organizmie
o utleniaj si na drobiny trawione wewntrzkomrkowo
o pyny ustrojowe penetruj materia z dobr integracj wkna z tkank
brak zgodnoci - wgiel krystaliczny (grafitowy - temp. 2700C) - na skutek napre np. w tkankach
ulegaj fragmentacji na czsteczki o rnej wielkoci
o osadzaj sie w wzach chonnych
o przemieszczajc si mog uszkadza tkanki mikkie
o dziaanie kancerogenne, toksyczne
Dodatki stopowe:
Al - moe wywoywa Alzheimera
RE - kwestionowana biozgodno
Zn - biokompatybilny, ukad Mg - Zn ulega utwardzeniu w procesie starzenia (zmienia potencjay
korozyjne - zmniejsza szybko korodowania)
Ca - biokompatybilny, rozdrabnia ziarno, poprawia lejno, podwysza odporno na pezanie i twardo
jeli dodany do ukadu Mg - Zn
Biodegradacja
przez korozj
produkty ulegaj wchanianiu (wydalane lub wbudowywane w tkanki)
lokalne wydzielanie H - lokalny wzrost pH - podranienia, zniszczenia, stan zapalny
Metaliczne szko:
60Mg - 35Zn - 5Ca
stop metali, ktrego atomy uoone s chaotycznie (a w metalach regularnie)
produkcja: bardzo szybkie schodzenie roztopionej masy metalu
wszczepiony do organizmu nie ulega korozji
w bezporedniej okolicy implantu nie jest wytwarzany gazowy H
biodegradowalny (nie ma koniecznoci wymiany)
SZCZELINOWA:
gwnie stopy w stanie pasywnym
na styku dwch rnych elementw (elektrolit nie dopywa rwno , niejednakowe napowietrzenie
elektrolitu w tym miejscu, gromadzenie produktw korozji w szczelinie)
metal przechodzi w stan aktywny, zachodzi reakcja anodowa prowadzca do uwolnienia jonw metalu,
ktre tworz wodorotlenki w roztworze pozbawionym OH-, maleje pH, ronie Cl-
podatno zaley od geometrii szczeliny, skadu chemicznego i parametrw roztworu
ulegaj jej gwnie implanty dentystyczne i protetyczne (poczenia rnych materiaw)
WEROWA:
dwa etapy: zarodkowanie i rozwj werw
aby doszo do zarodkowania musi nastpi absorpcja jonw agresywnych np.: Cl- na powierzchni
materiau
najsabsze miejsca powierzchni: miejsca uszkodze, wtrce niemetalicznych lub granice ziaren
zaabsorbowane jony np. chlorkowe przechodz do warstwy pasywnej
NAPRENIOWA i ZMCZENIOWA:
pknicia napreniowe w obecnoci rodowiska korozyjnego - pkanie korozyjne
rozwj pkania zapocztkowuje anodowe rozpuszczanie w szczelinie pknicia
ulegaj jej stopy Ti, zota - w agresywnych warunkach, bardzo rzadko kobalt
Polegaj na:
rejestracji krzywych polaryzacji, ekstrapolacji Tafela, przegicia krzywej polaryzacji
rejestracji krzywych polaryzacji anodowej
utrzymanie staego potencjau anodowego dla przyspieszonych badan korozji midzykrystalicznej i
napreniowej do bada inhibitorw korozji i powok metalowych
POTENCJOSTATYCZNE potencja elektrodowy ma sta warto, a prd iz jest rejestrowany w funkcji czasu t
Przebiegi obcienie-wyduenie
F F F
L L L
stal monofilamentowa pleciony poliester pleciony poliamid
Staplery: zszywki
316L lub 316LVM, czasem tytan
obszar umieszczania musi by znieczulony
szybko zszycia (wane np. na gowie)
s bardziej zauwaalne w skrze w porwnaniu do szww
pozostawiaj lady
rwnomierne naciganie tkanek - uatwia zachowanie prawidowego ukrwienia rany, zmniejsza
ryzyko martwicy w obrbie rany