You are on page 1of 17

1.

Wstp rne stenia zwizkw w rnych miejscach ukadu, rozkad moleku w


Przedmiot zainteresowa biofizyki: przestrzeni nierwnomierny, np. bona biologiczna
zjawiska o oglnym charakterze nierwnowagowe (np. stan stacjonarny - rozkad niezmienny w czasie)
zjawiska fizyczne w organizmach ywych rwnowagowe (np. rozkad Boltzmanna moleku gazu w polu
pene wyjanienie procesw przebiegajcych w organizmach grawitacyjnym)
przemiany energetyczne, np. niecigo
skurcz i rozkurcz mini, skokowa zmiana rozkadu moleku w przestrzeni, np. na powierzchni bon
transport przez bony biologiczne, komrkowych
powstawanie i rozchodzenie impulsw nerwowych, przyczyna - selektywne wasnoci transportowe bon => rnica ste
oddziaywanie organizmw z otoczeniem skadnikw roztworw wewntrz i na zewntrz
ukady przykadowe (np. nie ma gazu idealnego): nierwnowagowo
biopolimery o rozwinitej i rnorodnej powierzchni, skomplikowane, niejednorodne ukady biologiczne s w stanie
granice faz biopolimer - wodny roztwr soli, nierwnowagi termodynamicznej
bony lipidowe otwarto
wymiana materii i energii midzy ukadem i otoczeniem
Wasnoci ukadw biologicznych: reakcje metaboliczne, zjawiska transportowe
wieloskadnikowo specyficzno
mae - H2O biaka i kwasy nukleinowe (biopolimery) peni w ustroju ywym cile
wiksze - lipidy okrelone, specyficzne role
due - biaka okrelony rozkad adunkw w makromolekuach
bardzo due - kwasy nukleinowe s jony mae, makrojony, dipole
rne oddziaywania midzyczsteczkowe
jon - jon Szczeglne wasnoci wody
jon - dipol waciwoci fizyczne wody niezalene od jej budowy:
dipol - dipol (wizania wodorowe - szczeglny przypadek) temperatura wrzenia i topnienia
jon - czsteczka niepolarna ciepo parowania (najwysze) i topnienia
dipol - czsteczka niepolarna pojemno cieplna - najwysza w porwnaniu z innymi ciaami staymi i
czsteczka niepolarna - czsteczka niepolarna cieczami, poza amoniakiem
napicie powierzchniowe - wysze ni wikszo cieczy
oddziaywania konkuruj ze sob prowadzc do powstania kompleksu o
lepko
minimalnej energii potencjalnej
oddziaywania => stabilizacja struktury przestrzennej makromoleku staa dielektryczna
niewielka energia wiza midzyczsteczkowych => atwe rozrywanie => orientacja - uporzdkowanie dipoli wody przez oddziaywania
dynamika agregacja - skupienie dipoli wody elektrostatyczne
niejednorodno wizania wodorowe - mog czy nawet tysice czsteczek H2O
ciepo waciwe
w pojedynczym wizaniu kady atom przekazuje do wsplnego

uytkowania po jednym elektronie (H2/Cl2)
ronie ze wzrostem temperatury elektroujemno - zdolno do wizania elektronw walencyjnych. Im
najwysze po amoniaku wicej atom moe wiza, tym bardziej elektroujemny. Okrelana za
najmniejsze w temperaturze ciaa organizmw staocieplnych pomoc skali Paulinga. Mwi o momencie dipolowym ql
przewodnictwo cieplne (proporcjonalnie), gdzie q - adunek, l - odlego midzy "rodkami
sabe - do 1000x mniejsze ni metali cikoci" adunkw
rola stabilizatora temperatury moment dipolowy
mwi o strukturze czsteczki
wzgldna przenikalno elektryczna
np. w H2O stanowi 1 z dowodw ktowej struktury
miara osabienia przez orodek oddziaywa elektrostatycznych
gdy go nie ma => czsteczka liniowa, np. CO2
, gdzie c - z dielektrykiem, c0 - w prni atomy poczone dwoma/wicej wizaniami kowalencyjnymi nie mog si
obraca swobodnie wok osi wizania - 3D - ksztat wielu
makroczsteczek

jonowe (kation, anion)
maa przewodno midzy 2 atomami, ktrych wzajemna rnica elektroujemnoci jest
rozszerzalno cieplna - temperatura odpowiadajca maksymalnej gstoci wiksza ni 1,7 w skali Paulinga
ze zasolenia elektrony zamiast si uwsplni przeskakuj na stae do jednego z atomw
zdolno do rozpuszczania - wiksza i wicej substancji ni inne ciecze => 1 atom ma nadmiar adunkw +, drugi nadmiar -
przenikalno dielektryczna - maksymalna w porwnaniu z innymi para jonowa przyciga si elektrostatycznie, np. kryszta HCl
cieczami wodorowe
dysocjacja elektryczna - bardzo maa koordynacyjne
przezroczysto - wzgldnie dua Van der Waalsa
metaliczne
2. Oddziaywania midzyatomowe i midzyczsteczkowe
Wizania chemiczne Oddziaywania midzyczsteczkowe
kowalencyjne potwierdzaj zjawiska:
rozmieszczenie elektronw: istnienie faz skondensowanych (ciecze, ciaa stae)
symetrycznie (wizania niepolarne/niespolaryzowane/atomowe) - lepko cieczy i gazw
powstaj przy takich samych stopniach elektroujemnoci pierwiastkw, napicie powierzchniowe
np. H2, Cl2, O2, N2 zjawiska kapilarne (podciganie cieczy)
niesymetrycznie (wizania polarne/spolaryzowane) - para elektronw stabilne kompleksy midzymolekularne
przesunita w stron pierwiastka bardziej elektroujemnego struktury subkomrkowe
maa odlego dziaanie katalityczne enzymw
oddziaywania sabe
zasig znacznie wikszy, ni promienie chmur elektronowych energia oddziaywa przycigajcych ~ r-6
wystpuj te midzy atomami tej samej czsteczki energia oddziaywa odpychajcych ~ r-12
teoria si elektrostatycznych od nieruchomych adunkw i dipoli rwnanie Lennarda - Jonesa
elektrycznych (opis wystarczajcy dla odlegoci znacznie wikszych od may zasig. ok. 0,5nm (5x rednica)
zasigu orbitali atomowych) stosunkowo sabe, kilka(nacie) kJ/mol
rodzaje: wystpujc kolektywnie efektywnie stabilizuj powstajce struktury, np.
midzy adunkami (stosunkowo dalekozasigowe - malej tylko z 2-warstwowe ukady czsteczek lipidw w lipoproteinach
odwrotnoci kwadratu dugoci) 10-10 - redni rozmiar atomu = 1
adunek - dipol jonowe
adunek - dipol indukowany wodorowe z elektroujemnym atomem innej/tej samej czsteczki o wolnej
-polaryzowalno - zdolno czsteczki/atomu do deformacji rozkadu parze elektronowej
jej adunkw w zewntrznym polu elektrycznym, dla wikszoci jdro wodoru przycigane przez czsteczk, do ktrej naley, ale
czsteczek zaley od kierunku pola, np. dla czsteczek liniowych przyciga je te inna czsteczka o silnie elektroujemnym atomie z woln
najwiksza wzdu osi par elektronow (N, O, F, Cl)
polaryzowalno - na og wielko anizotropowa - zalena od orientacji midzy czsteczkami dipolowymi, ale energia wysza od przewidywanej,
osi czsteczki dugoci wizania mniejsze
dipol - dipol bardzo sabe, ale wane w przyrodzie oywionej
dipol - dipol indukowany czsteczki wody i prawie wszystkie czsteczki w organizmach
dipol indukowany - dipol indukowany stabilizuj struktur kwasw nukleinowych i biaek
z przeniesieniem adunku
Wizania midzyczsteczkowe czsteczki tworz kompleks, gdy adunek przenosi si z donora na
wynik rwnowagi oddziaywa przycigajcych i odpychajcych akceptor D+A=>D...A=>D+...-A
dugo wizania dla F=0 (Ep=min) kilkakrotnie wiksza od dugoci
wiza kowalencyjnych 3. Elementy termodynamiki:
drgania termiczne Parametry termodynamiczne - charakteryzuj waciwoci fizyczne ukadu
energia wizania (by je rozerwa) objto
w strukturach biologicznych (>70% H2O) wane wizania mogce powsta cinienie
w rodowisku wodnym temperatura
typy:
z udziaem jonw Zasady termodynamiki
wynikaj z oddziaywa jon - jon, jon - dipol, dipol - dipol indukowany I - zachowania energii - zmiana energii wewntrznej ukadu rwna jest
bardzo silne w rodowiskach o maej staej dielektrycznej, np. j-j w H2O sumie ciepa dostarczonego do ukadu i pracy wykonanej nad ukadem
nie s tak silne U=Q+W, dU=Q+W
Van der Waalsa (z udziaem dipoli i dipoli indukowanych) Q>0 gdy ciepo dostarczone do ukadu
wynikaj z oddziaywa elektrostatycznych W>0 gdy praca wykonana nad ukadem
II (Clausiusa): procesy nieodwracalne s samorzutne, nadaj kierunek zjawiskom
W ukadzie izolowanym procesy mog zachodzi tylko w kierunku przyrodniczym
wzrostu entropii. W stanie rwnowagi entropia ma warto maksymaln. procesy rzeczywiste przebiegaj ze skoczon prdkoci => s
Niemoliwy jest proces, ktrego jedynym rezultatem jest przekazywanie nieodwracalne
energii w postaci ciepa od ciaa zimniejszego do cieplejszego bez
spowodowania zmian w otoczeniu. Zasady termodynamiki w procesach biologicznych
Niemoliwe jest zbudowanie perpetuum mobile drugiego rodzaju (silnika szybko produkcji entropii jest miar ywotnoci organizmu
cieplnego o 100% sprawnoci) dla utrzymania ywotnoci organizmu i modoci => zwikszy procesy
metabolizmu => wzrost produkcji entropii -=> pobudzenie do walki z ni
Funkcje stanu (przez wysiek fizyczny)
wielko, ktrej zmiana zaley tylko od wartoci pocztkowej i kocowej, a organizmy mode oddaj do otoczenia wicej ciepa ni dojrzae,
nie od sposobu realizacji tej zmiany intensywniejsze procesy metabolizmu, wiksza aktywno organizmu
entropia
miara nieuporzdkowania ukadu, funkcja stanu Zjawiska transportu
-23
S=klnZ; k=1,3810 J/K(st. Boltzmanna), Z-prawdopodobiestwo przenoszenie pewnej wielkoci fizycznej przez orodek materialny, przy
termodynamiczne osignicia danego stanu czym ruchy czsteczek orodka maj charakter przypadkowy
wyznacza kierunek procesu zachodzcego w ukadzie izolowanym bez procesy wystpuj, gdy brak rwnowagi, naruszony cakowicie bezadny
wymiany ciepa z otoczeniem (adiabatycznie) ruch czsteczek (opisany przez rozkad Maxwella), gdy wystpuje
energia swobodna F niejednorodno
wyznacza kierunek procesu zachodzcego izotermicznie w przemianach samorzutnie przebiegaj tylko procesy nieodwracalne
izochorycznych dyfuzja - transport masy
ta cz energii wewntrznej ukadu, ktra moe by w odpowiednich samorzutne wyrwnywanie si skadu w ukadach wieloskadnikowych
warunkach wykorzystana jako praca niejednorodnych bez adnych makroskopowych ruchw materii
Entalpia swobodna G gsto strumienia dyfuzji - ilo substancji przechodzcej w jednostce
odgrywa tak sam rol w przemianach izotermiczno-izobarycznych jak czasu przez jednostk powierzchni prostopadle do kierunku dyfuzji
energia swobodna w izotermiczno-izochorycznych prawo Ficka
przewodnictwo cieplne - transport energii
Procesy przebiegajce w przyrodzie samorzutne wyrwnywanie temperatur bez adnych makroskopowych
procesy odwracalne - po ukoczeniu ukad i otoczenie wraca do stanu ruchw materii
pocztkowego, np. niegasnce drgania idealnej spryny w prni, gsto strumienia ciepa jest proporcjonalna do gradientu temperatury i
adiabatyczne wolne spranie gazu doskonaego energia przepywa w kierunku malejcej temperatury
procesy nieodwracalne - po ukoczeniu ukad i otoczenie nie wraca do prawo Fouriera
stanu pocztkowego jednoczenie np. izotermiczne rozprenie gazu lepko - transport pdu
doskonaego do prni, drgania tumione wyrwnywanie prdkoci 2 ssiadujcych ze sob warstw
warunek konieczny i wystarczajcy odwracalnoci procesu przepywajcego pynu
termodynamicznego - quasistatyczno (nieskoczenie wolny przebieg)
sia tarcia wewntrznego dziaajca midzy 2 elementami dS cytoplazma - synteza biaek z udziaem mRNA
rwnolegych warstw pynu jest proporcjonalna do gradientu prdkoci w mitochondrium - utlenianie substancji pokarmowych, uwalnianie energii
kierunku prostopadym do ruchu warstw rybosomy - synteza biaek
prawo Newtona siateczka rdplazmatyczna - synteza lipidw/sterydw
prd elektryczny - transport adunku aparat Golgiego - modyfikacja biaek i lipidw
prawo Ohma funkcje komrek:
magazynowanie/przeksztacanie energii
Osmoza reprodukcja, rozmnaanie
dyfuzja rozpuszczalnika przez bon pprzepuszczaln rozdzielajc 2 kontrola procesw zachodzcych we wasnym organizmie
roztwory o rnym steniu (do zbiornika o wyszym steniu)
bona przepuszcza tylko rozpuszczalnik, nie substancj rozpuszczon Bona komrkowa
cinienie osmotyczne budowa
wywierane na roztwr w stanie rwnowagi dwuwarstwa lipidowa
wzr Van't Hoffa =cRT, gdzie c-stenie molowe fosfolipidy o hydrofilowej gowie i hydrofobowych ogonach z kwasw
roztwory: tuszczowych
hipertoniczny - niedobr wody biaka integralne i powierzchniowe
izotoniczny - stan normalny wasnoci
hipotoniczny - nadmiar wody rny stosunek lipidw do biaek
w rzeczywistoci: przewaga lipidw w bonach mao aktywnych, np. w osonkach
bony pprzepuszczalne s selektywnie przepuszczajce mielinowych (80%)
oprcz gradientu ste mog wystpi gradienty cinie i napicia rwnowaga w bonach erytrocytw
elektryczne przewaga biaek (gwnie jako enzymw) w bonach aktywnych w
roztwr moe by wieloskadnikowy procesach metabolicznych, np. bony mitochondrialne
asymetria strukturalna - niektre biaka tylko z zewntrz (lecytyna) albo
4. Elementy biofizyki komrki tylko wewntrz (spektryna)
ywa komrka pynno bon
zoony ukad molekularny o swoistej strukturze posiadajcej waciwo spowodowana nieuporzdkowan oscylacj i rotacj acuchw
YCIA tuszczowych fosfolipidw
eukariotyczne (z jdrem) skad lipidowy bon musi zapewnia optymaln pynno
prokariotyczne (funkcjonalny odpowiednik jdra) procesy zalene - transport przez bony, dyfuzja powierzchniowa
rozmiary najczciej 1-100m enzymw, substratw, czsteczek lipidowych
bona komrkowa 0,01m (10nm) funkcje
u czowieka: erytrocyt - 7m, neuron - do 1m ochronna (zerwanie=mier)
budowa i funkcje struktur komrkowych, transportowa - do/z komrki
jdro - przekazywanie DNA, synteza mRNA energetyczna - oddychanie, wymiana energii, praca
elektryczna - napicie na bonie, potencja spoczynkowy i czynnociowy, moe zachodzi w tych komrkach, co procesy metaboliczne
impulsy nerwowe dziki nonikom (transportery aktywne)
przedziaowa - konkurencyjne procesy biochemiczne kontrola fosforylacji, przenikania jonw
receptorowa - przekaz informacji, oddziaywanie hormonw, decydujca rola w powstawaniu impulsw nerwowych
neurotransmiterw, antygenw najczciej od stenia niszego do wyszego
w medycynie:
leki - przechodz Pompa sodowo potasowa
substancje toksyczne - niszcz/przechodz u wszystkich zwierzt i wikszoci rolin
zaburzenia potencjaw - neurologia dobrze rozpoznana w erytrocytach
w komrce duo jonw K+, mao Na+, na zewntrz odwrotnie
Transport przez bony aktywny transport K+ do komrki i Na+ na zewntrz (wbrew gradientowi
bierny - dyfuzja ste)
moe zachodzi przez: procesy transportu sprzone ze sob 3Na+2K+ (prd elektryczny)
faz lipidow pomp jest enzym K+/Na+- ATP-aza, biako integralne przechodzce przez
biaka integralne tworzce kanay (dziaaj selektywnie), kanay ca bon
nieselektywne to pory. Transportery bierne - biako przycza czstk, energia uwalniana podczas hydrolizy ATP umoliwia transport
zmienia konformacj, przenosi na drug stron bony
nierwnomierny rozkad jonw midzy wntrzem i otoczeniem => napicie
prosta - zgodnie z prawem Ficka, gdy stenie mae
elektryczne, dynamiczna zmiana transportu => impulsy elektryczne
H2O, CO2, mocznik
przez faz lipidow Techniki pomiarowe
zoona - nie da si opisa prawem Ficka, bo kilka bodcw jednoczenie, mikroelektrody
np. gradient ste, cinie najprostszy pomiar potencjau bonowego (rnica potencjaw pomidzy
wspomagana (uatwiona) wntrzem komrki i otoczeniem, po zewntrznej stronie bony =0,
transport nonikowy wewntrz <0)
zgodna z gradientem ste 2 elektrody i woltomierz, elektroda wewntrzna ostra, przebija bon,
niezgodna z prawami prostej i zoonej ktra przylega szczelnie do szkam z ktrego jest zrobiona pipeta i nie
przenoszenie wikszych czstek, ktre same nie przejd dochodzi do bezporedniego kontaktu wewntrz/zewntrz
czsteczka czy si z nonikiem (biakiem integralnym) voltage-clamp
nie wymaga nakadu energii wpywa zmian potencjau bonowego na przewodnictwo jonowe, dziaa na
np. glukoza przez bon erytrocytu zasadzie ujemnego sprzenia zwrotnego
transport charakteryzuje si nasyceniem (ograniczona liczba nonikw) patch-clamp
konkurencja o noniki (gdy podobna struktura) pipeta nie przebija bony komrkowej, tylko przylega
inhibitory - cz si z nonikami i blokuj je pomiar na bardzo maym skrawku bony (atce) pozwala na pomiar
aktywny prdw jonowych w pojedynczych kanaach
wymaga nakadu energii metabolicznej
elektroda szklana o rednicy 1m, dobrze przylega do komrki (bo
delikatne podcinienie i gadki koniec pipety) Potencja bonowy
konfiguracja cell-attached inaczej spoczynkowy - osigany i utrzymywany relatywnie stabilnie przez
rejestracja prdw na fragmencie bony ograniczonej od reszty komrki komrki jako wypadkowa gradientw ste jonw i rnych
technika nieinwazyjna przepuszczalnoci dla rnych jonw
wane zcze wysokoomowe midzy pipet i bon, by izolowa dotyczy komrki w stanie niepobudzonym, cytoplazma i otoczenie komrki
elektrycznie od otoczenia s elektrycznie obojtne
pomiary maych prdw pyncych przez niewielk liczb kanaw warstwa adunkw w obszarze o gruboci 1m, co wytwarza rnic
jonowych z wysok rozdzielczoci przy maym szumie potencjaw w poprzek bony komrkowej
mona bada pojedyncze kanay (przewodnictwo, kinetyka), wpyw obecny we wszystkich komrkach
substancji farmakologicznych na nie -40mV do -100mV
uyteczne w badaniu komrek pobudliwych, np. mini w neuronach -40mV do -75mV
pipety - szko krzemowe/borokrzemowe bona ma potencja spoczynkowy - spolaryzowana
konfiguracja whole-cell typowy rozkad ste jonw
gdy impuls podcinienia to ograniczony kocwk pipety skrawek bony na zewntrz komrki stenie jonw Na+ i Cl- wiksze ni wewntrz
zostanie oderwany, rejestracja aktywnoci kanaw wewntrz stenie K+ i A-(anionw organicznych - aminokwasy i biaka)
konfiguracja inside-out i outside-out wiksze
pomiar prdw na oderwanej atce bona przepuszczalna dla jonw - w stanie spoczynku przepuszcza najlepiej
moliwo dowolnej zmiany skadu roztworu zewntrznego jony K+, gorzej Cl-, najgorzej Na+
analiza wpywu rnych zwizkw na t sam pul kanaw rwnanie Nernsta
potencja Nernsta (rwnowagi) - warto potencjau, ktra rwnoway
5. Biofizyka tkanki nerwowej gradient stenia okrelonego jonu midzy przeciwnymi stronami bony
Kanay jonowe komrkowej
klasyfikacja wg sposobu ich regulacji
stale otwarte (np. K+ - przeciek) , gdzie z-wartociowo jonu
otwierane (bramkowane) ligandem:
rwnanie Goldmana
wewntrzkomrkowym
uwzgldnia wszystkie zaangaowane rodzaje jonw
zewntrzkomrkowym (neuromediatorem)
otwierane (bramkowane) zmian potencjau
otwierane mechanicznie Potencjay czynnociowe
stany czynnociowe kanaw gwatowna sekwencja zmian potencjau bonowego wedug
spoczynkowy (zamknity) charakterystycznego i powtarzalnego wzorca charakteryzujca komrki
aktywacji (otwarty) pobudliwe (neurony, miniowe, itp.) i wywoana szybkimi zmianami
inaktywacji (zamknity, nieaktywny, konsekwencja nastpujcej przewodnictwa dla okrelonych jonw (szczeglnie K+ i Na+)
depolaryzacji) przejciowa zmiana potencjau bonowego
zwizana najczciej z przekazywaniem informacji synapsa
bodcem s zmiany potencjau elektrycznego w rodowisku zewntrznym miejsce komunikacji bony koczcej akson z bon komrkow drugiej
fazy potencjau czynnociowego komrki
1 - gwatowny wzrost potencjau bonowego - depolaryzacja rodzaje pocze
2 - nieco wolniejszy spadek potencjau bony - repolaryzacja nerwowo-nerwowe
3 - hiperpolaryzacja - okres, gdy potencja bony jest niszy od nerwowo-miniowe
spoczynkowego nerwowo-gruczoowe
prg pobudzenia - gdy potencja bony przekracza pewn warto rodzaje synaps
graniczn, pojawia si, bo depolaryzacja podprogowa jest kompensowana chemiczne - najczstsze, oddalone o ok. 20nm - szczelina synaptyczna.
pasywnym wpywem jonw potasu Zakoczenie neuronu presynaptycznego tworzy kolbk synaptyczn
okres refrakcji - po wystpieniu potencjau czynnociowego, okres wytwarzajc neuroprzekaniki (ACh, dopamina, adrenalina)
niereagowania na nowe pobudzenia. W fazie refrakcji absolutnej komrka depolaryzujce bon postsynaptyczn, np. w narzdach wewntrznych
nie moe wygenerowa kolejnego impulsu bez wzgldu na pobudzenie (tam, gdzie nie trzeba bardzo szybkiego przekazu)
"generowanie" go jest zalene od obecnoci kanaw jonowych elektryczne - neurony prawie si stykaj, kolbka presynaptyczna
otwieranych zmian potencjau i stanowi cech bon pobudliwych oddalona o 2nm od postsynaptycznej, moliwa wdrwka jonw w 2
nerwowe, miniowe - kanay sodowe kierunkach, impuls bardzo szybko przekazywany - minie, itp.
dokrewne, oocyty - wapniowe hamujca - neurotransmitery (np, GABA) hiperpolaryzuj bon
rolinne - potasowe postsynaptyczn do ok. -100mV (przez otwarcie kanaw chlorowych),
utrudnia to przekazanie impulsu bo zwiksza warto potencjau
Impuls nerwowy granicznego
wdrujcy potencja czynnociowy, trwa max. 1ms i osiga max +30mV
Komrki receptorowe
hiperpolaryzacja nastpcza trwa kilka ms
specjalne komrki odbierajce bodce zewntrzne
czue na:
Komrka nerwowa
deformacj (nacisk, rozciganie, rozerwanie, temperatur) -
dendryt - przenosi sygnay otrzymywane z innych neuronw do ciaa
przeksztacony akson
komrki, ktrej jest czci
wychylenie (przyspieszenie, drganie, zmiana cinie) - komrki rzskowe
akson - przekazuje informacje dalej od ciaa do komrki
w uchu, w linii bocznej ryby
dugo 1mm-1m
kwanty wiata, zapach, smak - enzymatyczne wzmocnienie sygnau
rednica 1m - 1mm
przekaz informacji - kada komrka ma setki synaps, aktywno 1 synapsy
szybko transmisji kilka -100m/s
to zmiana o 1-2mV w komrce postsynaptycznej
cakowity czas trwania impulsu - do 10ms
wyszy potencja postsynaptyczny (PSP) => wysza czsto wysyania
przewenie Ranviera - przerwy midzy komrkami osonki mielinowej,
impulsw nerwowych (max. 800m/s)
w nich bona komrkowa aksonu kontaktuje si z pynem
jednoczesne dziaanie wielu synaps moe wygenerowa potencja
pozakomrkowym. Gradient potencjau wikszy ni w zmielinizowanym
czynnociowy w komrce postsynaptycznej, gdy potencja depolaryzacji
odcinku, w przeweniu wzmocniony impuls
przekroczy warto progow
rogwka - bez naczy krwiononych, silnie unerwiona, rednica 11mm,
6. Biofizyka ukadu wzrokowego grubo 0,6mm, promie krzywizny zewntrznej 7,7mm, wewntrznej
Wasnoci falowe wiata 6,8mm, n=1,376, zdrowe oko D=43D
fala elektromagnetyczna - rozchodzce si zaburzenie pola elektrycznego i ciecz wodnista wypeniajca przedni komor oka
magnetycznego soczewka - warstwowa, w rodku n=1,4, na zewntrz n=1,33, otoczona
fala poprzeczna obwdk rzskow, co daje waciwe pooenie i napicie, D=19D bez
widmo fal elektromagnetycznych =380-760nm, kolejno barw: fioletowy, akomodacji
niebieski, zielony, ty, pomaraczowy, czerwony ciao szkliste - n=1,336
zjawiska falowe wiata caociowo oko D=60D (okoo)
odbicie - wspczynnik odbicia =Iodb/I0=0,04 na kadej powierzchni punkt daleki oka sD - odlego najdalszego punktu na osi oka dajcego
zaamanie - bezwzgldny wspczynnik zaamania wiata n=c/v; n=1,5 ostry obraz na siatkwce, gdy oko nie akomoduje (D=Dmin)
dla szka punkt bliski oka sB - najmniejsza odlego, z ktrej przedmiot daje ostry
dyspersja - zaleno wspczynnika zaamania wiata od dugoci fali obraz na siatkwce, gdy soczewka jest najbardziej wypuka (D=Dmax) - ok.
wietlnej 10cm dla oka modego i 50cm dla 50+
dyfrakcja - ugicie, zmiana kierunku wiata niespowodowana refrakcja oka R=1/sD, dla zdrowego oka R=0 gdy sD=
zaamaniem
interferencja - nakadanie si (superpozycja) fal spjnych Akomodacja
zmiana ksztatu i ogniskowej soczewki, by ostro widzie przedmioty daleko
Soczewki i blisko
soczewka cienka - brya przezroczysta ograniczona powierzchniami misie rzskowy rozluniony - soczewka paska, maa zdolno
sferycznymi skupiajca, widzenie dalekie, oko nieakomodujce (by to uzyska w
ognisko - punkt przecicia promieni badaniu zapuszcza si atropin)
rwnanie soczewki (wzr soczewkowy): misie napity - soczewka wypuka, dua zdolno skupiajca, widzenie
ns - wspczynnik zaamania soczewki bliskie
no - wspczynnik zaamania orodka
r1,2 - promienie krzywizn Wady wzroku i ich korekcja
zdolno skupiajca (zaamujca), oznaczana Z lub D=1/f [D] krtkowzroczno
bez akomodacji skupia promienie za blisko
Powstawanie obrazw korekta - soczewka rozpraszajca
x>2f - obraz rzeczywisty, odwrcony, pomniejszony soczewka punkt daleki sD<0, refrakcja R<0
f<x<2f - obraz rzeczywisty, odwrcony, powikszony skupiajca dalekowzroczno
x<f - obraz pozorny, prosty, powikszony bez akomodacji skupia promienie za daleko
soczewka rozpraszajca - obraz pozorny, prostu, pomniejszony korekta - soczewka skupiajca
punkt daleki sD>0, refrakcja R>0
Ukad optyczny oka
korekcja tak, by refrakcja ukadu szko korekcyjne+oko=0, tzn. ukad staje Czuo oka
si miarowy, sD prg czuoci oka - dla przecitnego oka zaadaptowanego do ciemnoci
soczewka korekcyjna Ds=R/(1-eR), gdzie e - odlego soczewki od oka, 410-19J - ok. 100 kwantw wiata musi pada na oko z zewntrz
wane przy silnych szkach i soczewkach kontaktowych wskutek odbi i absorpcji wiata w oku do siatkwki dociera ok. 40%
astygmatyzm - spowodowany niesferycznoci powierzchni rogwki, kwantw
promienie rnie zaamywane w rnych paszczyznach oka, korekta - siatkwka absorbuje 20% padajcych kwantw
szka cylindryczne/cylindryczno sferyczne 8 - bezwzgldny prg czuoci siatkwki (energia 8 kwantw pochonita
przez siatkwk powoduje powstanie wraenia wzrokowego)
Zdolno rozdzielcza oka
liniowa zmienne warunki owietlenia
odwrotno najmniejszej odlegoci 2 punktw widzianych jeszcze automatyczna regulacja rednicy renicy (2-8mm)
rozdzielnie. Minimum midzy maksimami nie wiksze od 0,735 przystosowanie komrek fotoczuych do natenia owietlenia (po ok. 20
(kryterium Rayleigha) minutach)
d=1/a, zaley od odlegoci punktw od oka widzenie ciemne (skotopowe) - prciki
ktowa wiato rozkada rodopsyn szybciej ni jej resynteza
d=1/=1,22/dz, gdzie - kt, pod jakim widziane s ze renicy wejciowej ujemne sprzenie zwrotne midzy iloci rodopsyny i nateniem
obrazy 2 punktw jeszcze przez ukad optyczny, a dz - rednica renicy owietlenia
wejciowej ronie owietleni, maleje rodopsyna => zmniejszanie czuoci prcikw
dla dz=3mm i =600nm =0,2810-3rad=1' widzenie jasne (fotopowe) - czopki
zaley od czuoci receptorw i pola ich powierzchni
widzenie przestrzenne
Siatkwka ukad optyczny oka przeksztaca 3D na 2D
budowa jedno oko nie jest w stanie okreli odlegoci przedmiotu od oka
receptory wiatoczue widzimy przestrzennie, bo mamy par oczu, kade widzi inny obraz
prciki - bardzo czue, widzenie monochromatyczne, rozpoznawanie zbieno osi oczu dla obiektw dalszych jest inna ni bliszych
konturw blisze przedmioty przesaniaj dalsze
komrki prcikw - element wiatoczuy w czci zewntrznej to
analiza powstaych cieni
molekuy rodopsyny (barwnika), ktra ulega przemianom
czopki - rozpoznawanie kolorw, mniej czue zamglenie przedmiotw odlegych
3 rodzaje czopkw, rna czuo spektralna, absorbuj wiato o rnej wraenie perspektywy
dugoci (R, G, B)
konwersja sygnau wietlnego na elektryczny 7. Biofizyka zmysu suchu
Fale dwikowe
kanay sodowe komrka wydzielanie neurotransmiterw
wasnoci fizyczne
ciemno otwarte zdepolaryzowana szybko
jasno zamknite zhiperpolaryzowana wolno
fale mechaniczne - rozchodzce si w przestrzeni zaburzenie orodka. Natenie Gono
Czsteczki orodka oscyluj, ale si nie przemieszczaj - przemieszcza si Skad widmowy Barwa
zaburzenie, transport energii, ale NIE masy, w gazach s to fale podune
prdko rozchodzenia si fal Prg syszalnoci
ciecze, gazy - v=(k/), gdzie k - modu ciliwoci objtociowej najmniejsze natenie dwiku wywoujce zauwaalne wraenie suchowe
ciaa stae - fala poprzeczna v=(G/), gdzie G - modu sztywnoci dla 1kHz I=10-12W/m2, Pmax=210-5N/m2
ciaa stae - fala poduna v=(E/), gdzie E-modu Younga prg blu dla 1kHz I=1W/m2, Pmax=20N/m2
rwnanie fali sinusoidalnej paskiej (x,t)=Asin(t-kx+), gdzie:
- wychylenie z pooenia rwnowagi
=2f - prdko ktowa poziom natenia i poziom gonoci
k=2/ - liczba falowa poziom natenia dwiku [dB] L=10log(I/I0)=20log(P/P0)
=vT - dugo fali poziom gonoci dwiku [fon] - dwik (o dowolnej czstoci) ma poziom
x - odlego od rda fali gonoci n fonw, jeli wydaje si tak samo gony, jak dwik o f=1kHz i
rwnanie fali kulistej (r,t)=(A0/r)sin(t-kx+) (dla tumionej e^-r) poziomie natenia dwiku n dB. INNYMI SOWY: Liczba fonw tonu
cinienie akustyczne p - nadwyka cinienia wywoana ruchem falowym ocenianego jest rwna liczbie dB tonu o f=1kHz syszanego tak samo
nad p0 (cinienie rwnowagi, atmosferyczne - 105Pa) p=pmcos(t-kx), gono
gdzie pm=vA
energia fali sinusoidalnej wr=1/2 A22 prawo Webera-Fechnera
natenie fali - rednia ilo energii fali padajcej w jednostce czasu na najmniejszy zauwaalny przyrost bodca jest proporcjonalny do natenia
jednostk powierzchni prostopadej I=dW/(dSdt) [J/sm2] I=1/2 A22 bodca ju dziaajcego. I0/I=const. , czyli:
I~pm2 gono (wraenie suchowe) jest proporcjonalne do logarytmu natenia
impedancja akustyczna orodka Z=v dwiku
fala padajca na granic 2 orodkw o rnej impedancji ulega
czciowemu odbiciu Ucho
wspczynnik odbicia R=I/I0, gdzie I - natenie fali odbitej, I0 - natenie budowa
fali padajcej zewntrzne
Z1,2 - impedancje akustyczne orodkw maowina
prawa kana suchowy
twierdzenie Fouriera - dowolne drganie okresowe x(t) o okresie T jest rodkowe
superpozycj drga harmonicznych o czstotliwociach bdcych bona bbenkowa
wielokrotnoci czstotliwoci podstawowej moteczek
strzemiczko
Cechy psychologiczne dwikw kowadeko
Fizyczne (obiektywne) Psychologiczne (subiektywne) trbka Eustachiusza - przewd czcy jam bbenkow z czci
Czstotliwo Wysoko nosow garda
wewntrzne wysokie tony odksztacaj bon podstawn silniej blisko okienka, niskie
okienko owalne - podstawa limaka, przylega do niego strzemiczko tony dalsze obszary coraz szerszej bony => identyfikacja czstoci
limak - zwajca si rurka z koci czaszki, dugo 35mm amplituda drga bony => identyfikacja natenia dwiku
kanay pkoliste zamiana drga mechanicznych na impulsy elektryczne przez komrki
funkcje rzsate (na bonie podstawnej w kanale limakowym - organ Cortiego)
zewntrzne komrka rzsata - receptor wychylenia, polaryzacja -45mV
lokalizacja rde dwiku stereocilla - sztywne wypustki (rzski, ok.40) poczone dug moleku
rnica faz dla obu uszu f<1,5kHz biakow
maowina - filtrowanie przestrzenne, modyfikacja widma docierajcego synapsa - przekazywanie informacji dalej
do bony bbenkowej - dwiki 4-7kHz wzmocnione o 5-7dB odbir bodcw hamujcych z ssiednich komrek
kana suchowy - komora rezonansowa, fala stojca, dugo kanau ok. wychylenie rzsek to mechaniczne otwarcie kanau sodowego - przesuw
26mm, czstotliwo rezonansowa ok. 3kHz, dwiki 2-4kHz korka o 4nm - i depolaryzacj bony, sygna przekazywany jest przez
wzmocnione o ok.10dB synaps dalej
cakowite wzmocnienie dla 2-5kHz ok.15-20dB Metody badania suchu
rodkowe subiektywne
ukad kosteczek dziaa jak dwignia o wzmocnieniu 1,3 audiometria progowa tonalna
powierzchnia bony bbenkowej jest ok.30x wiksza od bony okienka oznaczenie progu syszalnoci tonw dla rnych czstotliwoci w
owalnego zakresie 125-8000Hz
cinienie wywierane na bon okienka owalnego jest 20-30x wiksze od przewodnictwo powietrzne - podawanie dwiku drog powietrzn
cinienia z jakim bona bbenkowa dziaa na moteczek przewodnictwo kostne - przekaz dwiku do koci czaszki, potem
dopasowanie impedancji akustycznej ucha zewntrznego i wewntrznego bezporednio do pynw ucha wewntrznego z pominiciem
ochrona limaka przed zbyt duym nateniem - powyej 70-90dB zewntrznego i rodkowego
odruch strzemiczkowy - strzemiczko wykonuje ruch skrtny, sabiej pozwala na odrnienie uszkodzenia przewodzeniowego od odbiorczego
uciska okienko owalne konieczno kabiny ciszy
mechanizm wyrwnywania cinie powietrznych - trbka Eustachiusza - zjawisko maskowania - gdy syszalne s 2 dwiki to sabszy jest
normalnie zamknita, otwiera si tylko przy ziewaniu i poykaniu zaguszony, przy jednakowym poziomie cinienia akustycznego dwiki
wewntrzne o mniejszej czstotliwoci maskuj silniej ni o wyszej
konwersja drga mechanicznych na impulsy elektryczne obiektywne
tympanometria (audiometria impedancyjna)
Konwersja sygnau mechanicznego na elektryczny badanie ucha zewntrznego i rodkowego
bona podstawna i przedsionkowa biegn przez ca dugo limaka i w kanale suchowym umieszczana szczelna sonda ze suchawk,
dziel go na 3 czci wypenione pynem (2x perylimfa+endolimfa) mikrofonem i przewodem do regulacji cinienia
drgania bony okienka owalnego => rozchodzce si zaburzenia cinienia impuls cinienia, rejestracja odbicia fali dwikowej od bony
=> drgania bony podstawnej (fala) bbenkowej (podatno bony bbenkowej zaley od rnicy cinie po
obu jej stronach)
tympanogram - podatno bony bbenkowej w funkcji cinienia w rwnanie Bernoulliego - opisuje parametry pynu doskonaego pyncego w
przewodzie suchowym zewntrznym [mm H2O] rurze o zmiennym przekroju w sposb stacjonarny i bezwirowy (wynika z
1 atmosfera ~10m H2O zachowania objtoci cieczy doskonaej i zasady zachowania energii)
otoemisja akustyczna p+gh+1/2v2=const.
badanie aparatu Cortiego u noworodkw, wykrywanie niedosuchu p - cinienie zewntrzne(statyczne) wprawiajce ciecz w ruch
odbiorczego pochodzenia limakowego suma cinie: zewntrznego, hydrostatycznego i hydrodynamicznego dla
suchawka generuje do ucha trzask, rzski wewntrzne go rejestruj cieczy idealnej pyncej w rurze jest staa
wychylajc si, a zewntrzne kurcz si w przeweniach - ronie prdko cieczy i cinienie hydrodynamiczne, a
komrki rzsate (suchowe) zewntrzne generuj bardzo cichy dwik, spada cinienie statyczne (nawet podcinienie)
ktry wraca do ucha zewntrznego i jest rejestrowany przez bardzo czuy
mikrofon w suchawce Ciecze rzeczywiste i ich wasnoci
ABR (Auditory Brainsystem Response) ciliwo (maa, ale ok.100x wiksza od cia staych)
suchowe potencjay wywoane pnia mzgu lepko (tracie wewntrzne) - powstawanie si oporu towarzyszcych
badanie elektrofizjologiczne, odmiana EEG przepywowi pynu
rejestracja rnicy potencjaw elektrycznych midzy elektrodami na wzr Newtona - dla przepywu laminarnego sia lepkoci midzy
powierzchni gowy po zadziaaniu bodcw akustycznych warstwami o powierzchni S odlegymi o dz i dziaajca stycznie do warstw
opnienie odpowiedzi elektrycznej zaley od miejsca emisji w ukadzie F=dv/dzS
nerwowym sia tarcia wewntrznego jest proporcjonalna do gradientu prdkoci (dv/dz)
moliwa lokalizacja uszkodze nerwowej drogi suchowej w kierunku prostopadym do kierunku ruchu warstw
0-2ms limak ciecze newtonowskie - stosuj si do prawa Newtona. Przy ustalonej
2-8ms Pie mzgu temperaturze i cinieniu ich wspczynnik lepkoci jest stay (ciecze
15-20ms Ciao kolankowate i wzgrze zawierajce czsteczki o niewielkiej masie czsteczkowej)
90-200ms Kora mzgowa ciecze nienewtonowskie - pozostae, zawieraj due czsteczki,
wspczynnik lepkoci nie jest stay
8. Biofizyka ukadu krenia
Przepyw cieczy idealnej i jego prawa Przepyw cieczy rzeczywistych
ciecz idealna - nieciliwa, pozbawiona lepkoci ruch laminarny dla maych prdkoci
ruch cieczy - pod wpywem rnicy cinie, od wikszego do mniejszego ruch turbulentny dla duych prdkoci
przepyw laminarny - jeli mona wyodrbni rwnolege, nie mieszajce warunek graniczny okrela liczba Reynoldsa, dla przepywu cieczy w
si warstwy pynu okrgej rurze: Re=vd/
przepyw burzliwy (turbulentny) - elementy pynu poruszaj si chaotycznie Warto Re Przepyw
prawo cigoci strugi - dla stacjonarnego przepywu cieczy nieciliwej Re=2300 dla okrgej rury o gadkich cianach
przez kady przekrj poprzeczny w takim samym czasie przepywa taka Re<2300 laminarny
sama objto cieczy S1v1=S2v2=const. Re>2300 turbulentny
2300<Re<3000 niestabilny
podczas stacjonarnego przepywu laminarnego prdko warstwy zaley od w duym obwodzie 120-70mm Hg (r. 100mm Hg-13kPa)
odlegoci x od osi rury cinienie ylne 10mm Hg
dla przewodu o promieniu r i dugoci l, przez ktry pynie ciecz o lepkoci opory przepywu:
przy rnicy cinie no kocach rwnej p, prdko cieczy zaley cinienie dynamiczne stanowi <1% cinienia statycznego
parabolicznie od x rnica cinie jest potrzebna wycznie do pokonania oporw
wwczas sia tarcia wewntrznego dziaajca nie ciecz: F=8lv, gdzie v - lepkociowych, a wykonana praca przemienia si w ciepo
rednia prdko przepywu wpyw czynnika geometrycznego - spadek cinienia jest odwrotnie
sia ta jest rwnowaona si wynikajc z rnicy cinie na kocach proporcjonalny do r4.
przewodu p=F/S=8lv/(r2) prdko krwi
zatem rednia prdko przepywu: v=r2p/(8l) im dalej od serca, tym bardziej prdko krwi spada, przez: opr
objto cieczy wypywajcej z rury w czasie t V=vtS naczyniowy, drzewiast struktur ukadu naczy (ronie sumaryczny
po stosownych przeksztaceniach otrzymujemy rwnanie Poiseuille'a przekrj naczy)
V=r4pt/8l okresowo zmienia si na skutek zmian cinienia wywoanych prac serca
te w postaci V=pt/R, R=8l/(r4) - opr naczyniowy przepywu w aorcie 1,4m/s, co daje przepyw burzliwy

Ukad krenia Fala ttna


pucny - may (prawa komora) naczynia krwionone w czci ttnicej charakteryzuj si du
obwodowy - duy (lewa komora) sprystoci.
elementy - ttnice, naczynia wosowate, yy, krew, serce krew pompowana przez serce (70ml w 1 cyklu) rozciga ciany naczy i
funkcje energia kinetyczna krwi jest gromadzona przez naczynia jako potencjalna
transport: gazw (CO2 - ok. 0,03% w powietrzu), substancji odywczych, sprystoci
produktw przemiany materii, hormonw, witamin, enzymw, odksztacenie naczy rozchodzi si ze sta prdkoci wzdu cian w
przeciwcia, ciepa postaci FALI TTNA.
szybko fali ttna 5-8m/s i jest znacznie wiksza od prdkoci przepywu
cinienie hydrostatyczne krwi
niejednolite, jeli przyjmiemy, e na poziomie serca cinienie krwi =0, to: dugo fali ttna 4m
-30mm Hg w rejonie gowy yy atwiej ulegaj odksztaceniu i dlatego peni rol zbiornika
90mm Hg w stopach pojemnociowego (gromadz znaczn cz krwi obwodowej - ok. 70%)
1 atmosfera=105Pa=760mm Hg ~10m wpynicia pod wod
lepko krwi =2H2O Praca serca
jednakowo wpywa na cinienie w yach i ttnicach, nie ma wic wpywu serce pracuje jako pompa TOCZCA (nie toczco-ssca)
na krenie przetwarza pewn ilo krwi(V),nadaje jej pewn prdko wyrzutow (v)
mechaniczna praca serca W=pV+1/2v2V
Przepyw krwi i jego parametry praca kinetyczna w spoczynku jest znikoma w porwnaniu z objtociow
napdzany rnic cinie pomidzy ukadem ttnic i y p~90mm Hg praca wykonywana przez komory jest rna
lewa 0,924 J/skurcz charakterystyka (opis)
prawa 0,139 J/skurcz linia izoelektryczna - linia pozioma rejestrowana w czasie, gdy w sercu nie
cakowita moc serca P=1,4W przy zuyciu 9,1W energii na procesy stwierdza si adnych pobudze. Najatwiej wyznaczy j wg odcinka PQ.
metaboliczne (sprawno 15%) Stanowi punkt odniesienia poniszych zmian
zaamki - wychylenia od linii izoelektrycznej (dodatni, gdy w gr,
Ukad bodcoprzewodzcy serca ujemny, gdy w d)
autonomicznie wytwarza i przewodzi pobudzenia P - jest wyrazem depolaryzacji minia przedsionkw (dodatni we
wze zatokowo-przedsionkowy - fizjologiczny rozrusznik serca (czsto wszystkich 11 odprowadzeniach poza aVR)
pobudze 60-100/minuta) zesp QRS - odpowiada depolaryzacji minia komr
wkna Purkiniego - stykaj si z wknami minia sercowego i mog T - odpowiada repolaryzacji komr
powodowa ich skurcz odcinki - czas trwania linii izoelektrycznej pomidzy zaamkami
wze zatokowo-przedsionkowy PQ - wyraa czas przewodzenia depolaryzacji przez wze
wizki: Bachmanna, Wenckebacha, Thorela, IV (bez nazwy) przedsionkowo-komorowy (AV)
wze przedsionkowo-komorowy ST - okres depolaryzacji komr
odstpy - czny czas trwania odcinkw i ssiadujcego zaamka
pczek+ odnogi Hisa w. Purkiniego (odnogi p.Hisa w miniu sercowym) PQ - wyraa czas przewodzenia depolaryzacji od wza zatokowo-
przedsionkowego do przedsionkowo-komorowego (SAAV)
Potencjay czynnociowe komrek miniowych serca ST - wyraa czas wolnej i szybkiej repolaryzacji minia komr (2 i 3
5 faz: faza repolaryzacji)
0 - szybka depolaryzacja - zaley od szybkiego dorodkowego prdu QT - wyraa czas potencjau czynnociowego minia komr
sodowego (depolaryzacja+repolaryzacja)
1 - wstpna szybka repolaryzacja - dorodkowy prd chlorkowy i
odrodkowy prd potasowy 9. Wpyw infradwikw i ultradwikw na organizm czowieka
2 - powolna repolaryzacja - tzw. faza plateau (stabilizacja potencjau, Energia fali mechanicznej
rwnowaga midzy dorodkowym prdem wapniowo-sodowym a fale mechaniczne - rozchodzce si w przestrzeni zaburzenie orodka.
odrodkowym prdem potasowym Czsteczki orodka oscyluj, ale si nie przemieszczaj - przemieszcza si
3 - szybka repolaryzacja - przewaga odrodkowego prdu potasowego nad zaburzenie, transport energii, ale NIE masy
wygasajcym dorodkowym prdem wapniowo-sodowym
4 - polaryzacja - faza spoczynku, polaryzacji impedancja akustyczna orodka
impedancja akustyczna orodka Z=v=c
EKG
odprowadzenia odbicie
3 koczynowe dwubiegunowe Eindhovena (I, II, III) fala padajca na granic 2 orodkw o rnej impedancji ulega
3 koczynowe jednobiegunowe wzmocnione Goldbergera (aVR, aVL, czciowemu odbiciu
aVF) wspczynnik odbicia R=I/I0, gdzie I - natenie fali odbitej, I0 - natenie
6 jednobiegunowych przedsercowych Wilsona fali padajcej
Z1,2 - impedancje akustyczne orodkw elektroforeza - ruch fazy rozproszonej (makroczsteczek obdarzonych
adunkiem) w stosunku do fazy rozpraszajcej pod wpywem pola
absorpcja elektrycznego
zamiana energii fali w ciepo A=A0e-x bibuowa, elowa, kapilarna - techniki do rozdzielania mieszaniny
~f dla tkanek mikkich zwizkw chemicznych na jednorodne frakcje (ruchliwo zaley od
~f dla koci, wody, powietrza
2 adunku i rozmiaru)
analiza DNA, RNA, skadu biaek
Wytwarzanie ultradwikw specyficzne reakcje tkanki nerwowej, miniowej i naczy krwiononych
zjawisko piezoelektryczne lokalne zmiany stenia jonw w tkankach - polaryzacj komrek
kwarc, tytanian baru skutek - dziaanie dranice i skurcz mini (zakoczenia nerwowe s
cyrkonian oowiu, tytanian oowiu wraliwe na bodce elektryczne)
odwrotne zjawisko piezoelektryczne wykorzystanie w zabiegach:
ukad drga z czstoci przyoonego napicia galwanizacja - przepyw prdu (elektrody) - nerwoble, zwyrodnienie
rozmiary krysztau i czstotliwo rezonansowa krgosupa
jonoforeza - wprowadzanie do ciaa pacjenta przy pomocy prdu staego
2 w 1 - generator i detektor
lekw wystpujcych w postaci jonowej (przeciwblowych,
praca impulsowa, generowanie ultradwikw ok. 10s, kilka s przerwy przeciwzapalnych, uatwiajcych zrosty kostne)
prd elektryczny zmienny
zastosowania ultradwikw
skutki i zastosowanie zalene od ksztatu impulsw, ich czstotliwoci i
obrazowanie ultradwikowe - USG
ewentualnie modulacji
USG dopplerowskie skurcze mini szkieletowych - umierzenie blu
10. Wpyw prdu elektrycznego i pl EM na czowieka dranienie nerwu ruchowego - pobudzenie mini poraonych
prd elektryczny stay tcowy skurcz minia - diagnostyka urzdzenia
zjawiska elektrotermiczne Q=I2Rt prg odczuwania (percepcji) - minimalna odczuwana przez czowieka
zjawiska elektrochemiczne warto prdu
elektroliza m=kIt, gdzie k - wspczynnik elektrochemiczny prd przemienny 50 Hz - 0,5mA
jony (Na+, Cl-) d do odpowiednich elektros, gdzie dodatkowe reakcje prd stay - 2mA
z wod powoduj: wzrost natenia - mrowienie, skurcze wkien miniowych
w otoczeniu anody (+) pojawiaj si jony OH- - odczyn zasadowy prg samouwolnienia - maksymalna warto prdu przy ktrej moliwe
w otoczeniu katody (-) pojawiaj si jony H+ - odczyn kwany jest rozwarcie palcw przez samego poraonego
zjawiska elektrokinetyczne (w roztworach koloidalnych - zawiesiny, prd przemienny 50 Hz - 10mA
emulsje) prd stay - 30mA (gdy skokowa zmiana)
elektroosmoza - osmoza (przez porowat przegrod) pod wpywem poniej tych wartoci prd nie powoduje trwaych skutkw
napicia na elektrodach w roztworze, np. transport przez bony fizjologicznych
komrkowe skurcz tcowy trwa tak dugo, jak dugo pynie prd
skutki dla wyszego prdu zale od czasu trwania wzrost temperatury tkanek (najbardziej podatne na ogrzanie s: soczewka
prg fibrylacji - maksymalna warto prdu, przy ktrej nie wystpi oka, woreczek ciowy, czci ukadu pokarmowego)
fibrylacja (migotanie) komr serca moe powodowa zam, zmtnienie soczewki
prd przemienny 50 Hz: dla t<0,1s=500mA, dla t>1s=30mA zmian aktywnoci serca, pocenie si lub zmiany akcji oddechowej
prd stay: dla t<0,1s=500mA, dla t>1s=120mA u podw ssakw oddziaywania te mog powodowa deformacj
prd przemienny 50Hz - skutki: organw wywoan ich przegrzaniem
10-20mA prdy Focaulta - natenie jest tym mniejsze, im mniejsz powierzchni
ble przedramion, sztywnienie i drenie rk obejmuje dany zamknity obwd prdu
skurcze tcowe mini nietermiczne
wzrost cinienia krwi ludzie i zwierzta:
20-30mA zaburzenia pracy ukadu nerwowego, hormonalnego, krwiononego,
trudnoci z oddychaniem, niedotlenienie rozrodczego
wzrost poziomu CO2 we krwi, sinica choroba "radiofalowa"
skutki odwracalne dla t<20s choroby nowotworowe, zmiany genetyczne
>30mA roliny:
bardzo silne skurcze mini rk i klatki piersiowej opniony wzrost, zmiany w budowie wewntrznej
migotanie przedsionkw, niedotlenienie mzgu, po 10s utrata mniejsza odporno
przytomnoci
po 30s zatrzymanie oddychania
dziaanie termiczne prdu:
dla T<5K - odwracalne zmiany patologiczne
dla T>10K - trwae zniszczenie tkanek
pola elektromagnetyczne - gboko wnikania fal elektromagnetycznych w
tkank zaley od oporu elektrycznego tkanki i dugoci fali
oddziaywanie na organizmy ywe zaley od:
rodzaju pl
wielkoci ich nate
charakteru ich zmiennoci w czasie
elektrycznych i magnetycznych waciwoci ukadw ywych
przenikalno elektryczna tkanki ywej ~ wody i wynosi =80, co
oznacza, e w wyniku oddziaywania pola zewntrznego z organizmem
pole wewntrz tkanki jest ok.80x sabsze ni na zewntrz
termiczne - maj miejsce, jeeli system regulacyjny organizmu nie jest w
stanie odprowadzi nadmiaru energii i nastpuje wzrost temperatury ciaa

You might also like