ISSN 2353-5261

si c z
mie n
edycja
ik

po
leca
2016
Patron
at

Media
lny
 BEZPIECZESTWO POAROWE

VADEMECUM

Wydawnictwo Polskiej Izby Inynierw Budownictwa Sp. z o.o.

2016
 WYDAWCA
WYDAWNICTWO POLSKIEJ IZBY
INYNIERW BUDOWNICTWA Sp. z o.o.
00-924 Warszawa
ul. Kopernika 36/40, lok. 110
tel. 22 551 56 00, faks 22 551 56 01
www.inzynierbudownictwa.pl
Szanowni Pastwo,
www.vademecuminzyniera.pl
www.kataloginzyniera.pl Kady budynek powinien by zaprojektowany
www.kreatorbudownictwaroku.pl iwykonany wtaki sposb, aby wrazie poaru
biuro@inzynierbudownictwa.pl
zapewniona bya odpowiednia nono
Prezes zarzdu: konstrukcji, ograniczenie rozprzestrzeniania si
Jaromir Kumider ognia idymu wobiekcie, atake moliwo
REDAKCJA ewakuacji ludzi. Wcelu zapewnienia bezpie-
Redaktor naczelna: czestwa poarowego budynkw stosuje si
Anna Dbiska
rne rozwizania, ale dziki ich odpowiedniej
Redaktorzy:
Piotr Bie kombinacji mona waciwie zabezpieczy obiekt przed ogniem.
Aneta Maek Wnaszej publikacji Vademecum Bezpieczestwo Poarowe zamieszcza-
Justyna Mioduszewska
Paulina Pietraszek
my informacje dotyczce produktw itechnologii stosowanych wzakre-
sie ochrony ppo. Wrozdziale Kompendium wiedzy autorzy, reprezentu-
Projekt graficzny:
jcy uczelnie techniczne iinstytuty, poruszaj zagadnienia powicone,
Jolanta Bigus-Koczak
m.in.: wentylacji poarowej isystemom oddymiania, systemom biernej
Skad i amanie: ochrony ppo. konstrukcji, systemom sygnalizacji poarowej oraz
Jolanta Bigus-Koczak
Grzegorz Zazulak
instalacjom przeciwpoarowym wodnym igazowym. Wpublikacji
zamieszczone s rwnie oferty firm, ktre dziaaj wbrany zabezpie-
BIURO REKLAMY cze ppo. Przedstawiaj swoje produkty iopisuj rozwizania, ktre
Szef biura reklamy:
Dorota Baszkiewicz-Przedpeska mona zastosowa do ochrony budynkw, awszczeglnoci dotycz
tel. 22 551 56 27 one, m.in.: systemw oddymiania, detekcji igaszenia gazem, oddziele
d.blaszkiewicz@inzynierbudownictwa.pl
przeciwpoarowych, zabezpiecze konstrukcji obiektw oraz przewodw.
Zesp:
Monika Frelak tel. 22 551 56 11 Ponadto s te oferty firm, ktre specjalizuj si w instalacjach odgromo-
m.frelak@inzynierbudownictwa.pl wych, doradztwie oraz projektowaniu i wykonawstwie systemw.
Natalia Goek tel. 22 551 56 26
n.golek@inzynierbudownictwa.pl
Magorzata Roszczyk-Hauszczak Mio mi poinformowa, e VADEMECUM Bezpieczestwo Poarowe
tel. 22 551 56 07
zostao objte patronatem Polskiej Izby Inynierw Budownictwa.
m.haluszczak@inzynierbudownictwa.pl
Dorota Malikowska
Zapraszam na nasz stron internetow www.vademecuminzyniera.pl,
ZDJCIA NA OKADCE
Fotolia.com: Jag_cz, Gilles Paire, Dinga, Guido
na ktrej zamieszczone s wszystkie artykuy ztej publikacji,
Grochowski, Martine A Eisenlohr atake mona j pobra wcaoci jako e-wydanie.
miesicz Anna Dbiska
DRUK
nik

ArtDruk Zakad Poligraficzny Redaktor naczelna

Print Management: printCARE redakcja katalogw
NAKAD
ole
p

3000 egz. ca

Materiaw niezamwionych Redakcja nie zwraca. Wszystkie materiay objte s prawem autorskim. Przedruk i wykorzystywanie opublikowanych materiaw
Patr
wcaoci lub we fragmencie moe odbywa si wycznie po wczeniejszym uzyskaniu pisemnej zgody od Wydawcy.
on
Artykuy zamieszczone wVADEMECUM Bezpieczestwo Poarowe wdziale Kompendium wiedzy prezentuj stanowiska, opinie ipogldy ich Autorw.
at
Wszystkie reklamy oraz informacje zawarte w artykuach i prezentacjach zamieszczone wVBP w dziaach: Firmy, Produkty, Technologie oraz Przegld
Produktw iRealizacji, Wypowiedzi Ekspertw, a take wIndeksie firm pochodz od firm iWydawnictwo Polskiej Izby Inynierw Budownictwa Sp. zo.o.
nie ponosi za nie odpowiedzialnoci.
kompendium
wiedzy

Wentylacja poarowa isystemy oddymiania,

dr in. Dorota Brzeziska

Systemy biernej ochrony przeciwpoarowej

konstrukcji budynkw,
dr in. Pawe Sulik

Dobr elementw wsystemach sygnalizacji

poarowej,
st. bryg. dr in. Waldemar Wnk

Analiza instalacji przeciwpoarowych wodnych

igazowych,
st. kpt. mgr in. Tomasz Kiebasa,
mgr in. Marta Goaszewska
 KOMPENDIUM WIEDZY

Wentylacja poarowa wobiektach budowlanych jest syste-

mem odpowiedzialnym wczasie poaru za bezpieczestwo
ewakuacji ich uytkownikw idostp do rda ognia dla ekip
ratowniczych. Bierze ona take czynny udzia wochronie
konstrukcji budynkw.

Fot. Paul Fleet Fotolia.com

dr in. Dorota
Brzeziska
WENTYLACJA POAROWA
Politechnika dzka I SYSTEMY ODDYMIANIA

Prawo budowlane naley wich uzupenieniu i rozprzestrzenia po caym budynku ze

Wstp
W Polsce wiedza na temat odpowiednich
technik projektowania wentylacji poarowej
pojawia si po raz pierwszy okoo 2000 r.
Dziewi lat pniej nastpi przeom wpol- standardowych, o typowej geometrii, zaka-
skich przepisach techniczno-budowlanych
wzakresie stosowania systemw wentylacji
poarowej i oceny przewidywanej skutecz-
noci ich dziaania. Od tego momentu coraz
czciej opracowywane byy zoptymalizo-
wane projekty systemw wentylacji poa-
rowej, zapewniajce odpowiedni poziom
zabezpieczenia, przy jednoczesnej mini-
malizacji kosztw inwestycyjnych. Wanym
zapisem znowelizowanego w2009 r. rozpo-
rzdzenia Ministra Infrastruktury w sprawie
warunkw technicznych, jakim powinny
odpowiada budynki iich usytuowanie jest
nowe sformuowanie wymaga dla instala-
cji wentylacji oddymiajcej. Ma ona odtd
zapewnia usuwanie dymu z tak inten-
sywnoci, aby w czasie potrzebnym do
ewakuacji ludzi na chronionych przejciach
idrogach ewakuacyjnych nie wystpio za-
dymienie lub temperatura, ktre uniemoli-
wiyby bezpieczn ewakuacj ( 270 ust. 1).
Poniewa polskie przepisy nie okrelaj
wpeni wymaga dla paramentw wentyla-
cji poarowej, zgodnie zart. 5 ust. 1 ustawy
posugiwa si dodatkowo aktualnymi zasa-
dami wiedzy technicznej, czyli dostpnymi
normami, wytycznymi, artykuami naukowy-
mi itechnicznymi itp. Wprzypadku obiektw
iklimatyzacji
da si najczciej, e spenienie wspomnia-
nego wczeniej wymagania dla instalacji
wentylacji oddymiajcej bdzie zrealizowane
poprzez jej zaprojektowanie na podstawie
dostpnych polskich i zagranicznych norm,
poradnikw i wytycznych, dotyczcych
ochrony drg ewakuacyjnych przed zady-
mieniem w okrelonej grupie budynkw.
Wprzypadku obiektw nietypowych, nie ma
moliwoci bezporedniego stosowania roz-
wiza standardowych. Wwczas konieczne
staje si korzystanie znarzdzi inynierii bez-
pieczestwa poarowego, polegajcych na
przeprowadzaniu indywidualnych oblicze
parametrw rozwoju poaru iwarunkw pa-
nujcych na przejciach i drogach ewaku-
acyjnych, zuwzgldnieniem czasu potrzeb-
nego do ewakuacji ludzi z poszczeglnych
czci budynku.
Rozprzestrzenianie si dymu
wtrakcie poaru
Zgodnie zoglnymi prawami fizyki, powsta-
jcy wtrakcie poaru dym przemieszcza si
wzgldu na rnic cinie wywoan:
efektem kominowym
wiatrem
 ziaaniem instalacji wentylacji bytowej
d
 ezporednim wyporem dymu pod wpy-
b
wem ciepa wytwarzanego przez rdo
ognia.
W celu przeprowadzenia dokadnej analizy
kierunkw przepywu dymu, kady z tych
czynnikw powinien zosta wzity pod
uwag i rozpatrzony. Jednak w praktyce,
ze wzgldu na brak szczegowych danych
zwizanych z warunkami atmosferycznymi
iuwarunkowaniami danego budynku (wiel-
ko nieszczelnoci, ilo otwartych drzwi
iokien itp.) jakie miayby miejsce wtrakcie
ewentualnego poaru, dokadna analiza
wszystkich parametrw nie jest zazwyczaj
moliwa.
W praktyce inynierskiej, wykonujc obli-
czenia parametrw dymu powstajcego
w czasie poaru, oparte o zalenoci nor-
mowe, bierze si pod uwag waciwie tylko
ostatni zwymienionych czynnikw, czyli wy-
pr dymu pod wpywem ciepa. Pozostae
znich moliwe s do uwzgldnienia jedynie
w przypadku przeprowadzenia symulacji
komputerowych CFD.

6 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016


Rodzaje systemw oddymiania
Rozwizania techniczne wentylacji poaro-
wej powinny by dobierane indywidualne
dla kadego budynku i cile uzalenione
od typu jego konstrukcji, wielkoci i prze-
znaczenia. Mog one by oparte zarwno
na systemach wentylacji naturalnej, jak
imechanicznej. Mog to by ukady wyko-
rzystujce do celw oddymiania istniejc
w budynku instalacj wentylacji bytowej,
bd niezalene systemy wentylacji poaro-
wej, dziaajce tylko w przypadku powsta-
nia poaru.
Systemy wentylacji poarowej dzielimy na
dwa podstawowe typy, rnice si zasad
icelem funkcjonowania:
systemy oddymiania stosowane wprze-
strzeniach, w ktrych moe wystpi
wczasie poaru dua ilo dymu, majce
za zadanie jego usuwanie
Rys. 1. Zasada dziaania systemw przepywowych
Rys. 2. Zasada dziaania systemu wyporu dymu
 ystemy zapobiegajce zadymieniu
s zadymieniu bd systemami oddymia-
stosowane w przestrzeniach przylegych
do tych, w ktrych moe wystpi poar,
majce za zadanie uniemoliwienie prze-
dostania si do nich dymu.
Powysze systemy wykonywane s jako:
 inieniowe bdce zawsze systemami
c wyporu dymu bdce zawsze syste-
zapobiegajcymi zadymieniu, wytwarzaj-
ce nadcinienie wstrefach ssiadujcych
ze stref objt poarem. Stosowane
s we wszelkiego typu obiektach, w kt-
rych istnieje moliwo wydzielenia strefy
objtej poarem i bezporedniego usu-
wania powstajcego w niej dymu, przy
jednoczesnej ochronie pozostaej czci
budynku przed zadymieniem, najczciej
przy zabezpieczaniu przed zadymieniem
klatek schodowych i szybw windowych
wobiektach wielokondygnacyjnych.
 rzepywowe bdce w zalenoci od
p Przy projektowaniu systemw wentyla-
sytuacji, systemami zapobiegajcymi
edycja 2016
KOMPENDIUM WIEDZY
nia, powoduj ograniczenie rozprze-
strzeniania si dymu za pomoc wytwo-
rzonego przepywu strumienia powietrza
o odpowiednio duej prdkoci. Typo-
wym miejscem ich zastosowania s ga-
rae itunele (rys. 1).
mami oddymiania, powoduj laminarny
wypr dymu w kierunku jego naturalne-
go przemieszczenia si. Stosowane s
przede wszystkim w przypadku oddy-
miania budynkw wielkokubaturowych,
takich jak atria, hale widowiskowo-
-sportowe czy magazyny bd zakady
produkcyjne (rys. 2).
Projektowanie wentylacji
poarowej
cji poarowej, ze wzgldu na praktyczne
trudnoci w okreleniu rzeczywistej wiel-
koci poaru, jaki moe wystpi w da-
nym budynku, do oblicze przyjmowana
jest tzw. moc obliczeniowa poaru. Okre-
la si j na podstawie danych statystycz-
nych, charakteryzujcych typowe moce
poarw dla rnego typu pomieszcze
iobiektw.
Do oblicze moliwe jest przyjcie poaru
ustalonego w czasie, nazywanego poa-
rem ostaej mocy, ktrego moc przez cay
czas nie ulega zmianom, bd poaru
rozwijajcego si z zakadan prdko-
ci. Zaoenie staej mocy poaru przy
projektowaniu systemu wentylacji poa-
rowej jest uwzgldnieniem przypadku
najbardziej niekorzystnego i gwarantuje,
i system ten bdzie zapewnia bezpie-
czestwo rwnie we wstpnej fazie po-
aru rozwijajcego si, kiedy bdzie mia
on moc mniejsz od przyjtej do oblicze.
Jest to najczciej wykorzystywane do
wstpnych rcznych oblicze parame-
trw poaru i projektowanej wentylacji
poarowej. Daje to stosunkowo duy mar-
gines bezpieczestwa, powodujc jednak
niejednokrotnie znaczny wzrost naka-
dw inwestycyjnych i eksploatacyjnych
projektowanej instalacji. W ostatecznych
analizach, ktre w wikszoci przypad-
kw oparte s na przeprowadzonych sy-
mulacjach komputerowych, przyjmowane
s wartoci chwilowych mocy poarw
rozwijajcych si.
Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 7
 KOMPENDIUM WIEDZY

Tab. 1. Klasyfikacja poarw pod wzgldem szybkoci rozwoju Czas ten, moliwy do okrelenia w oparciu
Wspczynnik szybkoci wzrostu Czas osignicia mocy poaru onormy lub wytyczne (np. PD 7974-6:2004),
Rozwj poaru
poaru a [kW/s2] rwnej 1000 kW [s] powinien zawsze by mniejszy od czasu,
wktrym warunki wmiejscu znajdowania si
Bardzo szybki 0,18760 73
ludzi mog zacz zagraa ich yciu.
Szybki 0,04689 146

redni 0,01172 292 Odpowiednie warunki ewakuacji przyjmo-

Wolny 0,00293
Najczciej stosowanym sposobem opisu
szybkoci rozwoju poaru s znormalizo-
wane charakterystyki opisane oglnym wzo-
rem:
2
Q = t
gdzie:
Q = t 2 poaru [kW],
moc
a wspczynnik szybkoci wzrostu poaru
[kW/s2],
t czas od pocztku poaru [s].
Przedstawiona tu zaleno zawarta zostaa
midzy innymi wunormowaniach brytyjskich
iamerykaskich, gdzie wprowadzona zosta-
a klasyfikacja poarw pod wzgldem szyb-
koci ich rozwoju. Wklasyfikacji tej przyjto
cztery podstawowe szybkoci rozwoju poa-
ru: bardzo szybki, szybki, redni oraz wolny,
dla ktrych okrelone zostay odpowiednie
wartoci wspczynnika szybkoci wzrostu
poaru a. Zestawienie wspczynnikw a
dla poszczeglnych szybkoci rozwoju po-
584
aru wraz zwyliczeniem czasu niezbdnego
do osignicia przez poar mocy 1000 kW,
przedstawiono wtabeli 1.
Krzywe przebiegu rozwoju poaru dla po-
szczeglnych wartoci wspczynnika szyb-
koci wzrostu poaru przedstawia wykres na
rys. 3.
Warunki ewakuacji
wczasie poaru
Czas potrzebny do ewakuacji ludzi zaley
przede wszystkim od rodzaju obiektu, dugo-
ci przej idoj ewakuacyjnych oraz iloci
uytkownikw. Obejmuje on:
 zas zwoki (czas do rozpoczcia ewaku-
c
acji, w tym czas potrzebny na uzyskanie
informacji opoarze)
 zas na opuszczenie pomieszczenia
c snych technik komputerowych CFD, ktre
 zas potrzebny na pokonanie drogi do
c umoliwiaj uwzgldnienie wszystkich indy-
obudowanej klatki schodowej, innej strefy
poarowej lub bezporednio do wyjcia na
zewntrz budynku.
wane na etapie projektowania s kwesti
umown, ustalana przez rne kraje, a na-
wet rnych projektantw indywidualnie.
W Polsce ta kwestia zostaa uregulowana
dopiero w 2011 r. w rozporzdzeniu doty-
czcym warunkw technicznych dla stacji
metra.
Zgodnie znim za odpowiednie warunki ewa-
kuacyjne przyjmuje si:
z adymienie na wysokoci 1,8 m od po-
sadzki, ograniczajce widzialno kraw-
dzi elementw budynku i znakw ewaku-
acyjnych luminescencyjnych nie wicej ni
do 10 m, oraz
temperatur powietrza na wysokoci
1,8 m od posadzki nieprzekraczajc
+60C, awwarstwie podsufitowej na wy-
sokoci > 2,5 m +200C, ze wzgldu na
zwizane ztym promieniowanie cieplne.
Przy projektowaniu instalacji wentylacji poa-
rowej pomocne jest korzystanie z nowocze-
widualnych parametrw obiektu, majcych
istotny wpyw zarwno na przebieg rozwoju
poaru, jak i na ilo powstajcego dymu
i sposb jego rozprzestrzeniania. Niejedno-
krotnie pozwala to na wprowadzenie korekt
ioptymalizacj rozwiza przyjtych na pod-
stawie przeprowadzonych wstpnie oblicze,
zarwno parametrw instalacji, jak iprzewidy-
wanego czasu ewakuacji.

Elementy instalacji poarowej

Podstawowe parametry elementw insta-
lacji poarowej okrela rozporzdzenie Mi-
nistra Infrastruktury w sprawie warunkw
technicznych, jakim powinny odpowiada
budynki i ich usytuowanie. O wymaganej
klasie odpornoci ogniowej itemperaturowej
elementw instalacji oddymiajcej decyduje
poziom temperatury, jaki moe osiga dym
powstajcy w wyniku poaru. W przypadku
przewodw wentylacji oddymiajcej, obsu-
gujcych wycznie jedn stref poarow
Rys. 3. Krzywe przebiegu charakterystyk rozwoju poaru dla poszczeglnych wartoci oraz wystpujcych w nich klap odcinaj-
wspczynnika cych, po wykazaniu za pomoc oblicze

8 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016


bd symulacji komputerowych, e tempera-
tura dymu powstajcego wczasie poaru nie
przekracza +300C, moliwe jest obnienie
ich klasy odpornoci ogniowej z uwagi na
szczelno i dymoszczelno w przypad-
ku przewodw z E600S do E300S, a w przy-
padku klap zE600S AA do E300S AA ( 270
ust. 2 i3). Wpraktyce jest to moliwe prawie
zawsze wobiektach wyposaonych winstala-
cj tryskaczow.
Podobn procedur naley stosowa wprzy-
padku doboru wentylatorw oddymiajcych
( 270 ust. 4). Tu jednak naley zwrci uwa-
g na to, e analiz temperatury dymu naley
przeprowadza z uwzgldnieniem lokalizacji
wentylatorw i ich wydajnoci. W przypadku
zamiaru zastosowania wentylatorw o klasie
niszej ni F400 120 naley, poza wykazaniem,
i temperatura dymu wpobliu wentylatorw
bdzie nisza ni +400C, naley przeanali-
zowa czy zastosowane rozwizanie zapewni
bezpieczestwo ekip ratowniczych.
Odrbny problem stanowi wentylatory stru-
mieniowe, stosowane wgaraach itunelach.
Ze wzgldu na lokalizacj tych wentylatorw
pod stropem pomieszcze naley liczy
si z moliwoci wystpienia poaru bez-
porednio pod wentylatorem lub w bardzo
niewielkiej odlegoci od niego. Analizuje si
wic rozkad temperatury na wysokoci, na
ktrej s zainstalowane wentylatory strumie-
niowe i okrela maksymalny zasig tempe-
ratury na jak zastosowane wentylatory s
odporne. Nastpnie przeprowadza si po-
wtrn analiz, uwzgldniajc uszkodzenie
wentylatorw znajdujcych si w obszarze
zasigu tej temperatury (wprzeprowadzanej
symulacji ich dziaanie nie jest uwzgldnione).
Warunki dziaania
ekip ratowniczych
Zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Infra-
struktury, decyzj o obnieniu klasy odpor-
noci temperaturowej wentylatorw mona
podj dopiero po dokonaniu oceny, czy
wobiekcie bdzie zapewnione bezpiecze-
stwo ekip ratowniczych. W Polsce oficjalne
warunki krytyczne dla ekip ratowniczych, ja-
kie naley przyjmowa na etapie projektowa-
nia nie zostay jak dotd okrelone. Wprak-
tyce inynierskiej, za wartoci graniczne
parametrw majcych wpyw na ich bezpie-
czestwo, przyjmowane s najczciej para-
metry odpowiadajce warunkom, wktrych
KOMPENDIUM WIEDZY
Tab. 2. Czas rozpoczcia dziaa ganiczych
Warunki dojazdu Czas [s]
Warunki sprzyjajce (obecno miejscowej jednostki stray poarnej) 600*
Warunki normalne (istnienie zawodowych jednostek stray poarnej majcych
900*
atwy dojazd do obiektu)
Warunki niesprzyjajce (istnienie ochotniczych jednostek stray poarnej lub
1200*
zawodowych jednostek stray poarnej majcych utrudniony dojazd do obiektu)
Warunki szczeglnie niesprzyjajce (istnienie ochotniczych jednostek stray
1500*
poarnej majcych utrudniony dojazd do obiektu)
* czas ten uwzgldnia czas 120 s przewidziany na wykrycie poaru iprzekazanie informacji do jednostek stray
poarnej oraz czas 180 s przewidziany na przygotowanie jednostek ratowniczych do rozpoczcia akcji ganiczej
moliwe jest prowadzenie dziaa przez co tym zajmoway byy The National Bureau
najmniej 10 min. Oznacza to, i dopuszczal- of Standards (obecnie znane jako NIST)
na temperatura obliczeniowa nie powinna w USA oraz Building Research Establish-
by wiksza ni +100C+120C, a na- ment (BRE) wWielkiej Brytanii.
tenie promieniowania cieplnego od 1 do Symulacje komputerowe rozwoju poaru
3 kW/m2. Warunki te powinny by zachowa- i rozprzestrzeniania si dymu w obiektach
ne wodlegoci 10 m od rda poaru, kt- budowlanych wykonywane s obecnie
ra odpowiada efektywnemu zasigowi rzutu za pomoc dwch rodzajw programw
prdu ganiczego. komputerowych. Do pierwszej grupy nale-
W celu dokonania oceny, czy w analizo- programy specjalnie stworzone do tego
wanym obiekcie zapewnione jest bezpie- typu analiz, takie jak FDS (NIST), Jasmine
czestwo ekip ratowniczych konieczne jest (BRE), Smartfire (UG), ktre od wielu lat s
take okrelenie przewidywanego czasu weryfikowane iudoskonalane, tak aby coraz
rozpoczcia dziaa ganiczych, ktry jed- dokadniej opisyway zjawisko poaru i roz-
noczenie mona przyjmowa jako czas, przestrzeniania si dymu. Do drugiej grupy
po ktrym nastpuje ograniczenie rozwoju nale programy utworzone zmyl osymu-
poaru (chyba, e budynek jest wyposao- lowaniu wielu zjawisk nalecych do szeroko
ny w instalacj tryskaczow i ograniczenie pojtej mechaniki pynw, takie jak Fluent,
rozwoju poaru nastpio po uruchomieniu Phoenics czy CFX, posiadajce oglnie
tryskaczy). Czas rozpoczcia dziaa gani- znacznie wiksze moliwoci od programw
czych uzaleniony jest przede wszystkim od z grupy pierwszej, ale jednoczenie znacz-
czasu przekazania informacji opoarze do nie mniej przystosowane do omawianych
jednostki ratowniczo-ganiczej iod jej odle- tu analiz, przez co wymagajce znacznie
goci od obiektu, wktrym powsta poar. bogatszej wiedzy i dowiadczenia od uyt-
W tej kwestii rwnie w Polsce nie istniej kownikw.
dokadne dane. Zgodnie z niemieck nor- Opisu ruchu pynu w tych programach do-
m VDI 6019-1, wobiektach wyposaonych konano na podstawie rozwiza ukadu
wsystem sygnalizacji poarowej iautoma- rwna czstkowych Naviera-Stokesa (N-S),
tycznego przekazywania alarmu do jedno- opartych na zasadach zachowania masy,
stek ratowniczych, czas rozpoczcia dzia- pdu i energii. Jednym z najwaniejszych
a ganiczych mona przyjmowa zgodnie elementw skadowych tych programw jest
ztabel 2. zawarty wnich model sucy opisowi turbu-
lencji przepywu pynu. Stosowane s przy
tym dwa podstawowe modele:
Symulacje komputerowe
 wurwnaniowy model (k-) oparty okon-
d
CFD jest nowoczesn technik, umoliwia- cepcj lepkoci turbulentnej (RANS), wy-
jc rozwizywanie skomplikowanych rw- korzystywany w programach takich, jak
na, opisujcych trjwymiarowy przepyw Jasmine, Smartfire, Sofie
pynw z uwzgldnieniem czasu. Postp  odel symulacji wielkich wirw (LES), dzie-
m
techniki CFD w zakresie analiz rozwoju po- lcy wiry na due bezporednio obliczane
aru i rozprzestrzeniania si dymu rozpo- za pomoc rwna N-S oraz mae mode-
cz si na pocztku lat osiemdziesitych. lowane na podstawie odpowiednich zale-
Pierwszymi orodkami naukowymi, ktre si noci, wykorzystywany wprogramie FDS.
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 9
 KOMPENDIUM WIEDZY
Model LES umoliwia dokadniejszy opis zja-
wiska turbulencji, wymaga jednak wikszych
mocy obliczeniowych komputerw ni mo-
del RANS, co powoduje, e we wczesnych
latach rozwoju technik CFD by rzadko sto-
sowany. Obecnie, w miar rozwoju techniki
komputerowej wykorzystuje si go coraz cz-
ciej izapewne wnajbliszych latach stanie
si on modelem podstawowym.
Obecnie techniki komputerowe CFD umo-
liwiaj precyzyjn ocen warunkw panuj-
cych wprzypadku wystpienia poaru nawet
wobiektach obardzo skomplikowanej geo-
metrii, z uwzgldnieniem wszystkich istot-
nych elementw architektury i wyposaenia
wntrz oraz zastosowanych w nich syste-
mw ochrony przeciwpoarowej, takich jak
np. instalacja wentylacyjna czy tryskaczowa.
Stanowi one obecnie nieodzown i nieza-
stpion technik weryfikacji systemw wen-
tylacji poarowej, zarwno na etapie projek-
towania jak ieksploatacji czy modernizacji.
Zawsze naley jednak mie na uwadze,
i przy przeprowadzaniu symulacji kompu-
terowych CFD konieczne jest uwzgldnienie
bardzo wielu czynnikw. Niewaciwe wy-
konanie symulacji moe doprowadzi do
uzyskania wynikw zupenie nieodpowiada-
jcych warunkom rzeczywistym. Konieczne
jest zatem kadorazowe, dokadne przeana-
lizowanie problemu zuwzgldnieniem ogra-
nicze wykorzystywanego do modelowania
programu oraz zastosowaniem w ostatecz-
nej ocenie odpowiednich wspczynnikw
bezpieczestwa. Wane jest take porwna-
nie otrzymanych wynikw zrcznie przepro-
wadzonymi obliczeniami parametrw poa-
ru, co pozwala zweryfikowa prawidowo
przeprowadzonych symulacji.
Prby odbiorowe
W ramach procedury zwizanej z przeka-
zaniem instalacji wentylacji poarowej do
uytkowania, naley przewidywa pomiary
natenia przepywu powietrza dopywaj-
cego i odprowadzanego przez instalacj,
a take pomiary w zakresie rozkadu prd-
koci powietrza wentylacyjnego wmiejscach
charakterystycznych. Przeprowadzane
take badania zuyciem zimnego dymu, ale
umoliwiaj one jedynie zobrazowanie tras,
po ktrych przemieszcza si powietrze wen-
tylacyjne wpomieszczeniu, anie dokonanie
caociowej oceny efektywnoci dziaania
instalacji oddymiajcej, co niekiedy prbuje
10 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
si robi w naszym kraju. Jak dotd jedy-
nie wAustralii funkcjonuje norma, woparciu
oktr wykonywane s tam badania zuy-
ciem gorcego dymu.
Testy z gorcym dymem s znacznie sku-
teczniejsze od testw z dymem zimnym,
poniewa zapewniaj one blisze rzeczywi-
stoci warunki unoszenia si dymu, uwzgld-
niajce rnice temperatury. Maj one za
zadanie wykaza, e wszystkie elementy sys-
temu oddymiania s sprawne, automatyczne
wczanie tego systemu nastpuje zgodnie
zprzyjtym dla danego obiektu algorytmem
sterowa podczas poaru, awydajno sys- 5. Rozporzdzenie
temu nie zostaa obniona wskutek bdw zdnia 12 kwietnia 2002 r. wsprawie warun-
wykonawczych.
Polegaj one na wytworzeniu gorcego,
sztucznego dymu, ktry nie niszczy wyposa-
enia obiektu oraz nie pozostawia zabrudze.
Efekt wizualny uzyskuje si poprzez dodanie
odpowiedniego znacznika (gazu znacz-
cego), zazwyczaj bdcego aerozolem
nietoksycznego oleju, wytwarzanym w spe-
cjalnym generatorze. Wysoka temperatura
dymu uzyskiwana jest poprzez zastosowanie
kontrolowanego rda ciepa, takiego jak
tace z palcym si alkoholem, zespoy pal-
nikw gazowych lub nagrzewnice olejowo-
-elektryczne.
Bezporednie porwnywanie wynikw te-
stw zwynikami symulacji komputerowych
jest moliwe jedynie wprzypadku zastoso-
wania wobydwu przypadkach identycznych
zaoe. Najczciej jednak, z przyczyn
praktycznych, zaoenia przyjte do prze-
prowadzenia symulacji przeprowadzanych
na etapie projektowym i majcych na celu
ocen warunkw wystpujcych na dro- 12. Brzeziska D., Smardz P., Prby odbioro-
gach ewakuacyjnych w przewidywanym
czasie ewakuacji znacznie odbiegaj od
parametrw poaru przyjmowanych do te-
stw z gorcym dymem (chodzi tu przede
wszystkim oparametry analizowanego po-
aru), co oznacza, i w testach nie naley
si spodziewa wynikw analogicznych jak
wsymulacjach. Stwierdzenie, i system od-
dymiania dziaa wsposb prawidowy, czyli
zgodny zzaoeniami projektowymi, moli-
we jest na podstawie oceny zgodnoci kie-
s runkw przepywu dymu w tecie i w tych
symulacjach.
Literatura
1. Brzeziska D., Wentylacja poarowa obiek-
tw budowlanych, Wydawnictwo Politech-
niki dzkiej, d 2015.
edycja 2016
2. PD 7974 6:2004. Application of fire safety
engineering principles to the design of bu-
ildings Part 6: Human factors: Life safety
strategies Occupant evacuation, beha-
vior and condition.
3. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury
z17 czerwca 2011 r. wsprawie warunkw
technicznych, jakim powinny odpowiada
obiekty budowlane metra iich usytuowanie
(Dz.U. nr 144, poz. 859).
4. Ustawa zdnia 24 sierpnia 1991 r. oochro-
nie przeciwpoarowej (Dz.U. z 2009 r. nr
178, poz. 1380 zpn. zm.).
Ministra Infrastruktury
kw technicznych, jakim powinny odpowia-
da budynki iich usytuowanie (Dz.U. nr 75,
poz. 690 zpn. zm.).
6. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrz-
nych i Administracji z dnia 7 czerwca
2010 r. wsprawie ochrony przeciwpoaro-
wej budynkw, innych obiektw budowla-
nych iterenw. (Dz.U. nr 109, poz. 719).
7. BS 5588-4:1998 Fire precautions in the
design, construction and use of buildings.
Part 4: Code of practice for smoke control
using pressure differentials.
8. NFPA 92 Standard for Smoke Control Sys-
tems, 2015 Edition.
9. Mizieliski B., Kubicki G., Wentylacja poa-
rowa oddymianie, WNT, Warszawa 2012 r.
10. Brzeziska D., Jdrzejewski R., Wentylacja
poarowa budynkw wysokich i wysoko-
ciowych, Poradnik, Fluid Desk, Szczecin
2003.
11. AS 4391 1999 Australian Standart Smoke
management systems Hot smoke test.
we z uyciem gorcego dymu, Ochrona
Przeciwpoarowa, str. 26-30, nr 2, 2010.
13. NFPA 92 Standard for Smoke Control
Systems. 2015 Edition.
14. Verification & Validation of Selected Fire
Models for Nuclear Power Plant Applica-
tions, Volume 7: Fire Dynamics Simulator.
US Nuclear Regulatory Commission Offi-
ce of Nuclear Regulatory Research (RES),
May 2007.
15. VDI 6019-1 Engineering methods for the
dimensioning of systems for the remo-
val of smoke from buildings, Fire curves,
verification of effectiveness Guideline no.
GL-17: Fire Brigade Intervention Model,
General Provisions. Metropolitan Fire &
Emergency Services Board Community
Safety Directorate. 15 Sep. 2005.

Fot. 1. Opalona drewniana konstrukcja
nona domku letniskowego po poarze.
Autor: archiwum ITB
dr in. Pawe Sulik
Instytut Techniki Budowlanej,
Zakad Bada Ogniowych
Wprowadzenie
Dla wikszoci materiaw budowlanych
temperatura +200oC oznacza redukcj
parametrw wytrzymaociowych. Jedynie
beton komrkowy i silikaty notuj znacz-
ce wzmocnienie wytrzymaoci w prze-
dziale temperatury od +250oC do +650oC
(rys. 1). Spord wymienionych na rys. 1
tylko drewno jest materiaem palnym,
a wszystkie pozostae s niepalne, co
jednak nie zawsze przekada si na ich
odporno na dziaanie temperatury poa-
rowej. Wbrew pozorom drewno, ktre pod
wzgldem reakcji na ogie zgodnie z [1]
najczciej ma klas D, podczas spalania
wytwarza mechanizm ochronny, wpostaci
warstwy zwglonej dziaajcej jak izola-
tor. Bardzo spowalnia ona proces spala-
nia wntrza (rednio 0,8 mm/min) i w ten
sposb zabezpiecza rdze przekroju,
awzwizku ztym ica konstrukcj non
przed zniszczeniem (fot. 1), co wprzypad-
ku niepalnej stali (fot. 2), bdcej dobrym
przewodnikiem, nie wystpuje. Oglnie
odporno na dziaanie ognia materiaw
konstrukcyjnych stosowanych w budow-
nictwie zwizana jest bardziej z ich prze-
wodnoci ciepln ni z palnoci i dla-
tego dobre przewodniki (aluminium czy
KOMPENDIUM WIEDZY
Spord materiaw wykorzystywanych do konstruowania
budynkw, tylko nieliczne potrafi przeciwstawi si wysokiej
temperaturze, ktra powstaje wtrakcie poaru ito wycznie
wpewnym jej zakresie oraz przez okrelony czas.
SYSTEMY BIERNEJ
OCHRONY
PRZECIWPOAROWEJ
KONSTRUKCJI BUDYNKW
stal) bardzo szybko trac swoj nono funkcj podczas poaru (im duszy czas
w podwyszonej temperaturze, co z kolei tym wiksza destrukcja elementu) oraz od
oznacza, e naley je izolowa przed de- scenariusza rozwoju poaru, awic tempa
strukcyjnym dziaaniem ognia. Konstrukcje narastania temperatury ijej wartoci maksy-
wykonane ztego typu materiaw wsytuacji malnej (rys. 2) stosuje si we wspczesnym
poaru oile wymagane jest przepisami [2] budownictwie specjalnie zaprojektowane
spenienie kryteriw odpornoci ogniowej bierne izolacje ogniochronne. Umoliwia-
np. REI 60 dla stropu klasy odpornoci po- j one chronionym elementom zachowa
arowej budynku B lub C naley wic oczekiwane, wybrane kryteria odpornoci
izolowa ogniochronnie. W zalenoci od ogniowej, awic nono R, szczelno E
czasu, w jakim element ma peni swoj iizolacyjno I [3, 4].
Stal
Wspczynnik redukcyjny wytrzymao
Beton na kruszywie
wapiennym
Beton komrkowy
Aluminium
Beton na kruszywie
lekkim
Silikaty
Beton na kruszywie
krzemiankowym
Ceramika pena
Drewno
Temperatura, deg C
Rys. 1. Wykres zalenoci wspczynnika redukcyjnego wytrzymaoci od temperatury
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 11
 KOMPENDIUM WIEDZY

Wrd biernych izolacji ogniochronnych,

ktre zabezpieczaj konstrukcje mona
wyrni z uwagi na mechanizm ochrony
dwa podstawowe typy: izolacje reaktywne
aktywowane temperatur (np. farba pcz-
niejca) oraz izolacje niereaktywne (np.
wena mineralna). Obydwa typy zapewniaj
ochron konstrukcji poprzez zapewnienie
izolacji termicznej [5].
Inny podzia odnosi si do sposobu apli-
kacji i w tym przypadku moemy wymie-
ni: natryski, farby oraz pyty. Dodatkowo
elementy konstrukcji mona zabezpiecza
indywidualnie (np. belk stalowego pod-
cigu, jedn zwyszczeglnionych powyej
metod) lub te grupowo (np. rzd supw,
specjalnie wykonan w tym celu cian Fot. 2. Zniszczona w trakcie poaru, niezabezpieczona ogniochronnie stalowa konstrukcja
oodpornoci ogniowej). nona. Autor: archiwum ITB

Izolacje powokowe
Jako izolacje powokowe najczciej sto-
suje si powoki pczniejce pod wpy-
wem temperatury (farby) lub substancje
opniajce rozprzestrzenianie si ognia
i dymu w przypadku materiaw palnych
(impregnaty stosowane np. na drewno) [6].
S to jedne zpierwszych inajstarszych za-
bezpiecze ogniochronnych [7], ktre ci-
gle pozostaj jedn zbardziej efektywnych
metod zabezpieczania elementw przed
ogniem, w szczeglnoci w przypadku
wyrobw z plastiku, stali, drewna, kabli
elektrycznych, pianek czy polimerowych
kompozytw. Tego typu zabezpieczenia
nie przyczyniaj si do zmiany chemicz-
nej elementu tylko tworz powok, ktra Rys. 2. Wykres zalenoci temperatury od czasu dla przyjtego scenariusza rozwoju poaru
zmniejsza przepyw ciepa do chronione-
go elementu i hamuje jego degradacj
termiczn, opnia zapon lub spowalnia
spalanie [8]. Powoki opniajce rozprze-
strzenianie ognia zazwyczaj wystpuj
wformie farb, lakierw lub impregnatw.
Zupenie inaczej reaguj powoki pczniej-
ce. Przykontakcie ztemperatur poarow
(zazwyczaj > +200oC) puchn przybie-
rajc posta wielokomrkowej warstwy,
izolujcej element konstrukcyjny, ktra suk-
cesywnie ulega zwgleniu, poczynajc od
warstw zewntrznych. Nowoczesne tech-
nologie umoliwiaj zwikszenie gruboci
warstwy pczniejcej o ponad 50 razy, co
znacznie poprawia skuteczno tego roz-
wizania. Grubo warstwy pczniejcej
zazwyczaj waha si od 1 do 3 mm imamy
wtedy do czynienia z cienk powok lub Fot. 3. Zabezpieczenie konstrukcji stalowej farb pczniejc. Autor: archiwum ITB

12 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016


Fot. 4. Zabezpieczenie konstrukcji mas natryskow o odpornoci
ogniowej okrelonej krzyw wglowodorow. Autor: archiwum ITB
moe wynosi od 3 do 30 mm i wtedy
mwimy o grubej powoce lub mastyksie.
Powoka pczniejca zazwyczaj wystpuje
jako wodorozcieczalna lub rozpuszczalni-
kowa zawiesina, ktra nanoszona jest na
elementy metodami malarskimi. Najcz-
ciej dostarczana jest w formie zestawu
trzech produktw, wskad ktrego wchodzi
warstwa gruntujca zapewniajca waciw
adhezj i czsto zwikszajca odporno
na korozj (w przypadku konstrukcji stalo-
wych), warstwa zasadnicza pczniejca
iwarstwa wierzchnia, ktra zapewnia walory
dekoracyjne (kolor), ale rwnie chroni przed
wpywem czynnikw zewntrznych.
Waciwa powoka pczniejca zazwyczaj
skada si z kilku kluczowych komponen-
tw, zapewniajcych jej zdolno do zwik-
szania i utrzymania swojej gruboci pod
wpywem temperatury [9]. Najczciej do
tego celu wykorzystuje si:
nieorganiczne kwasy lub zoone zwizki,
ktre pod wpywem temperatury z prze-
dziau od +100oC do +250oC wytwarzaj
kwas mineralny
wielowodorotlenkowe zwizki, np. takie,
ktre w wyniku rozkadu tworz wiksz
objto wgla ni woryginalnym zwizku pewna graniczna warto wspczynnika
organiczne aminy lub amidy, ktre przy
rozkadzie wytwarzaj due iloci gazu
tworzc pian
chlorowcowane (fluorowcowane) mate-
riay organiczne jako rodek porotwrczy
ywica syntetyczna jako spoiwo
rnego rodzaju dodatki w formie roz-
KOMPENDIUM WIEDZY
Fot. 5. Zabezpieczenie mas natryskow kratownicy stalowej.
Autor: archiwum ITB
puszczalnikw, wypeniaczy mineralnych, Generalnie stosowanie farb pczniejcych
kontrolerw lepkoci, wkien, zagsz- umoliwia zabezpieczenie konstrukcji sta-
czaczy, barwnikw itp. [10]. lowej w klasach od R 15 do R 120, jak to
Typowy mechanizm zwikszania gruboci miao miejsce na Stadionie Narodowym,
powoki pczniejcej wyglda wten sposb, gdzie zabezpieczono stalowe wzmocnienie
e pod wpywem temperatury, po przekro- schodw zewntrznych (fot. 3).
czeniu pewnego progu, rozpoczyna si re-
akcja chemiczna, ktra powoduje pcznie-
Masy natryskowe
nie powoki. Woda powstaa wwyniku reakcji
rozkadu zwizkw organicznych wobecno- Masy natryskowe z uwagi na atwo sto-
ci kwasu np. fosforowego ulega odparowa- sowania (mona aplikowa na dowolny
niu, a powstae pcherzyki formuj pian ksztat) i bardzo dobre waciwoci izola-
o waciwociach termoizolacyjnych. Pia- cyjne uywane s powszechnie zarwno
na ulega dalszemu spcznieniu w wyniku na konstrukcje naraone na oddziaywanie
wydzielania gazw ze rodkw pczniej- standardowe ognia (rys. 2, N), jak iwglo-
cych. Wielko powstaych pcherzykw jest wodorowe (rys. 2, H, HCM; fot. 4) oraz tu-
kontrolowana przez spoiwo wice pian nelowe (rys. 2, RABT, RWS), gdzie mamy
(np. ywica akrylowa lub epoksydowa) ina- do czynienia z duo wysz temperatur
daje jej odpowiedni sztywno. Obecno [11]. Na rynku masy natryskowe wystpuj
np. kwasu fosforowego zapobiega utlenieniu wpostaci suchej mieszanki, wskad ktrej
wglowego szkieletu i erozji powoki pod wchodzi spoiwo (najczciej cement lub
wpywem wysokiej temperatury. gips), wypeniacz bdcy izolatorem (we-
Skuteczno ogniochronnych powok pcz- rmikulit, wena mineralna wpostaci wkien
niejcych wynika zwaciwoci termoizola- lub granulatu) oraz rnego rodzaju zwizki
cyjnych, gruboci warstwy zasadniczej oraz modyfikujce. Jak sama nazwa wskazuje,
izolowanego elementu konstrukcyjnego. aplikuje si je poprzez natrysk (podobnie
Wprzypadku konstrukcji stalowych istnieje jak torkretowanie) przy czym wystpu-
j dwie technologie. Bardziej popularna
masywnoci (obwd do pola przekroju), i ekonomiczna z uwagi na mniejsze straty
ktrej przekroczenie uniemoliwia zastoso- w materiale jest tzw. technologia sucha,
wanie farby. gdzie fabrycznie wyprodukowana sucha
Zalet tego typu izolacji jest atwo apli- mieszanka jest transportowana i dopiero
kacji, stosunkowo niewielka grubo, dua u wylotu dyszy pistoletu agregatu natry-
estetyka. Wad, przede wszystkim maa skowego jest mieszana z wod lub cie-
odporno na uszkodzenia mechaniczne. kym spoiwem. Druga metoda tzw. mokra
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 13
 KOMPENDIUM WIEDZY
Fot. 6. Zabezpieczenie mas natryskow konstrukcji zespolonej.
Autor: archiwum ITB
polega na zarobieniu suchej mieszan-
ki z wod i, podobnie jak ma to miejsce
w przypadku mechanicznych prac tynkar-
skich przy uyciu agregatw pompowo-na-
tryskowych nanoszona jest na element.
Gruboci mas natryskowych wahaj si od
10 do 100 mm, przy czym wiksze gruboci
uzyskiwane s w kilku warstwach. Waci-
w przyczepno do podoa uzyskuje si ogniowej jest stosowanie specjalnych pyt
poprzez odpowiednie ich przygotowanie,
stosowanie naleytych podkadw, awwy-
branych przypadkach siatek stalowych i/lub
cznikw stalowych, zgrzewanych lub kle-
jonych do konstrukcji.
Powszechnie stosowane s dwie gstoci
natryskw: lekkie wynoszce 250-400 kg/m3
i cikie 700-800 kg/m3. Te pierwsze za-
zwyczaj bardzo dobrze radz sobie z od-
dziaywaniami standardowymi, te drugie
przeznaczone s do bardziej ekstremal-
nych warunkw, jakie panuj w zakadach
chemicznych lub tunelach.
Zalet natryskw ogniochronnych jest bar-
dzo atwa aplikacja ibardzo dobra izolacyj-
no oraz prosty sposb naprawy. Do wad
technologii naley zaliczy: nierwn faktu-
r powierzchni, moliwo zabrudzenia s-
siednich elementw podczas aplikacji oraz
nie zawsze wystarczajc odporno na
dziaanie czynnikw atmosferycznych.
Stosowanie natryskw ogniochronnych
moe zabezpieczy konstrukcj w klasach
od R 15 do R 240, co pozwala na spenienie
wszystkich wymaga rozporzdzenia [2].
Przykad aplikacji ogniochronnej masy
14 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
Fot. 7. Zabezpieczenie pytami na spoiwie cementowym podcigw
konstrukcji elbetowej. Autor: archiwum ITB
natryskowej na kratownic stalow przed- np. z weny mineralnej do 900 kg/m3
stawiono na fot. 5, ana konstrukcj zespo- wprzypadku silikatowo-cementowych.
lon betonowo-stalow na fot. 6. Najwiksz zalet pyt ogniochronnych
jest ich powtarzalno, wynikajca ze
sposobu produkcji, czysto prowadze-
Zabezpieczenia pytowe
nia prac oraz zazwyczaj bardzo estetycz-
Bardzo skutecznym, estetycznym i popu- ny wygld konstrukcji po zabezpieczeniu.
larnym sposobem uzyskania odpornoci Najwiksz wad jest dugi czas montau.
Naley jednak pamita, e cz pyt
ogniochronnych. Najczciej w tym celu moe wystpowa jako elementy samo-
wykorzystuje si rnego rodzaju pyty na none, co jest wykorzystywane przy bu-
spoiwie cementowym (fot. 7), gipsowym, dowie kanaw do odprowadzania gazw
cementowo-wapiennym itp. ze zbrojeniem poarowych (fot. 8).
w postaci wkien szklanych oraz rne- Stosowanie pyt ogniochronnych moe
go rodzaju wypeniaczami. Mog to by zabezpieczy konstrukcj w klasach od
take pyty gipsowo-kartonowe lub gipso- R 15 do R 240, co pozwala na spenienie
wo-wknowe oraz okadziny z weny mi- wpenym zakresie wymaga rozporzdze-
neralnej, przy czym naley zauway, e nia [2]. Przykad zastosowania pyt na
te ostanie powinny mie gsto powyej konstrukcji stalowej ielbetowej przedsta-
100 kg/m3. wiono na fot. 9 i10.
Pyty na budow dostarcza si w formie
gotowych formatek i po przyciciu skada Wprowadzanie na rynek
si z nich szczelne obudowy skrzynkowe
biernych izolacji ogniochronnych
lub konturowe, ewentualnie wykonuje oka-
dziny. Wtym celu wykorzystuje si czniki Dla biernych izolacji ogniochronnych
mechaniczne (szpilki, wkrty, klamry) i/lub ustanowiono dokumenty odniesienia, na
klejenie przy uyciu specjalnych klejw/ podstawie ktrych mona je bada iwpro-
zapraw odpornych na dziaanie wysokiej wadza na rynek. S to wytyczne do eu-
temperatury. Wzalenoci od rodzaju py- ropejskich aprobat technicznych (z ang.
ty stosuje si jedn okrelon grubo, ETAG), w ktrych opisano wszelkie nie-
ewentualnie skada si pyty o mniejszych zbdne wymagania, badania, odwoujc
standardowych grubociach (np. pyta g-k si do konkretnych norm badawczych, oraz
GF 12,5 mm, ktra teoretycznie zabezpie- metody oceny. WETAG odniesiono si do
cza na ok. 20 min) wwiksz cao. Py- obowizujcych wymaga podstawowych
ty maj rn gsto, od ok. 100 kg/m3 wkontekcie zamierzonego zastosowania,
edycja 2016

Fot. 9. Zabezpieczenie pytami ognio-
chronnymi stalowej konstrukcji nonej
hol gwny MTP w Poznaniu.
Autor: archiwum ITB
KOMPENDIUM WIEDZY
 N 13381-5 stropy betonowe na bla-
E
chach stalowych
 N 13381-6 supy stalowe wypenione
E
betonem
 N 13381-7 drewno
E
 N 13381-8 stal, materiay reaktywne
E
(farby itp.), fot. 11 i12
 N 13381-9 stal, elementy z otworami
E
wrodniku.
Wybierajc na budowie wyrb do zabez-
Fot. 8. Kanay do pieczenia ogniochronnego naley dokad-
odprowadzania nie sprawdzi nie tylko deklaracj staoci
gazw poarowych waciwoci uytkowych, ale i certyfikat,
wykonane z pyt klasyfikacj ogniow oraz, o ile jest to
ogniochronnych moliwe, raporty zbada, wszczeglnoci
stadion Legii
ogniowych, wktrych precyzyjnie opisano
w Warszawie.
wszystkie niezbdne informacje, badane
Autor: archiwum ITB
ukady i zestawy. Pozwoli to na uniknicie
bdw i niewaciwe stosowanie na za-
sadzie analogii np. skoro do konstrukcji
stalowych to znaczy, e do wszystkich, co
uwzgldniajc nie tylko najistotniejszy pa- zazwyczaj nie jest prawd.
rametr, jakim jest odporno ogniowa, ale
iinne istotne cechy np. ekspozycj, od ktrej
Podsumowanie
zaley sposb badania inaraenia na wpy-
wy rodowiskowe. Z uwagi na obszerno Bierne izolacje ogniochronnie s po-
zagadnienia, wymagania dla biernych za- wszechnie stosowane we wspczesnym
bezpiecze ogniowych zawarto w czterech budownictwie do zabezpieczania elemen-
zeszytach jednym oglnym i trzech prze- tw przed destrukcyjnym dziaaniem tem-
znaczonych dla konkretnych rozwiza: peratury poarowej. Przy obecnych zao-
 TAG 018-1 Fire protective products.
E eniach zawartych wwarunkach technicz-
Part 1: General (dokument oglny) nych [4], gdy pomimo zastosowania czyn-
 TAG 018-2 Fire protective products.
E nych zabezpiecze przeciwpoarowych
Part 2: Reactive coating for fire protection (np. w postaci tryskaczy) przyjmuje si,
of steel elements (farby pczniejce)
 TAG 018-3 Fire protective products.
E
Part 3: Renderings and rendering kits
intended for fire resistance applications
(natryski ogniochronne)
 TAG 018-4 Fire protective products.
E
Part 4: Fire protective board, slab and mat
products and kits (pyty ogniochronne).
W wymienionych dokumentach ETAG jest
przywoany szereg norm badawczych,
wrd ktrych najwaniejsze s te przezna-
czone do weryfikacji odpornoci ogniowej.
Nie wchodzc wszczegy badawcze, dla
kadego typu elementu istniej oddzielne
arkusze normy EN 13381, wrd ktrych
mona wyszczeglni:
 N 13381-1 membrany poziome
E
 N 13381-2 membrany pionowe
E
 N 13381-3 beton (ekwiwalentna gru-
E
Fot. 10. Zabezpieczenie pytami ognio-
bo betonu) chronnymi elbetowej konstrukcji nonej
 N 13381-4 stal, materiay pasywne
E Sky Tower we Wrocawiu.
(natryski, pyty) Autor: archiwum ITB
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 15
 KOMPENDIUM WIEDZY

e konstrukcja budynku mimo wszyst-
ko ma broni si sama, ich stosowanie
wwielu przypadkach jest niezbdne. Taka
sytuacja wpywa na rozwj technologii
zabezpieczania konstrukcji. Najwiksz
zalet tej metody ochrony dla waciciela
lub uytkownika budynku, oprcz podsta-
wowej funkcji izolacyjnej, zapewniajcej
przez okrelony czas bezpieczestwo
konstrukcji, jest niski koszt ich utrzymania,
Fot. 11. Przygotowanie elementw stalowych do badania skutecznoci zabezpieczenia
ogniochronnego farb pczniejc. Autor: archiwum ITB
Fot. 12. Widok farby pczniejcej na elementach stalowych po badaniu odpornoci ognio-
wej. Autor: archiwum ITB
w odrnieniu od czynnych zabezpiecze
przeciwpoarowych, ktre wymagaj suk-
cesywnych przegldw, czsto wymiany
zuywajcych si elementw itp.
Bierne zabezpieczenia ogniochronne to
bardzo czsto proste wyprawy, np. tynk ce-
mentowo-wapienny lub wapienny, obrzutka
betonowa, ktre stosuje si w przypad-
ku cian, a take bardziej zaawansowane
i skuteczniejsze w dziaaniu natryski, spe-
cjalistyczne pyty czy farby ilakiery, gwnie
tworzone do zapewnienia niezbdnej izo-
lacji ochranianemu elementowi w sytuacji
poarowej.
Literatura
1. PN-EN 13501-1:2008 A1:2010 Klasyfika-
cja ogniowa wyrobw budowlanych iele-
mentw budynkw Cz 1: Klasyfika-
cja na podstawie wynikw bada reakcji
na ogie.
2. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury
z12 kwietnia 2002 r. wsprawie warunkw
technicznych, jakim powinny odpowia-
da budynki iich usytuowanie (zpniej-
szymi zmianami).
3. PN-EN 13501-2+A1:2010 Klasyfikacja
ogniowa wyrobw budowlanych i ele-
mentw budynkw Cz 2: Klasyfi-
kacja na podstawie bada odpornoci
ogniowej, z wyczeniem instalacji wen-
tylacyjnych.
4. Sdak B., Sulik P. (2015), Odporno
ogniowa pionowych elementw prze-
szklonych, Szko iCeramika, R. 66 (nr 5).
5. Mather P. (2006), Saving lives with co-
atings, Eur Coating J, 48, 50-52.
6. Verburg GB, Rayner ET, Yeadon DA, et
al. (1964), Water-resistant, oil-based, in-
tumescing fire-retandant coating, I. Deve-
lopmental formulations, J Am Oil Chem
Soc, 41, 670-674.
7. Tramm H., Clar C., Kuhnel P., et al. (1938),
Fire proofing of wood, Patent 2106938,
USA.
8. Jimenez M., Duquense S., Bourbigot S.
(2006), Multiscale experimental approach
for developing high-performance intume-
scent coatings, Ind Eng Chem Res, 45,
4500-4508.
9. Vandersall H. L. (1971), Intumescent co-
ating systems, their development and che-
mistry, J. Fire Flammability, 2:97-140.
10. Mariappan T. (2016), Recent develop-
ments of intumescent fire protection
coating for structural steel: A review,
Journal of Fire Sciences, vol. 34(2),
120-163.
11. Sulik P., Turkowski P. (2015), Wymagania
dotyczce odpornoci ogniowej kon-
strukcji tuneli w kontekcie nowelizacji
przepisw, Materiay Budowlane, nr 7,
s. 62-63.

16 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016


st. bryg. dr in. Waldemar
Wnk
Szkoa Gwna
Suby Poarniczej
Wprowadzenie
System sygnalizacji poarowej to grupa
podzespow, zawierajca central sygnali-
zacji poarowej, ktre zestawione wokrelo-
nej (-ych) konfiguracji (-ach) mog wykry
izasygnalizowa poar oraz poda sygnay
do odpowiedniego dziaania taka definicja
pojawia si wnowelizowanej normie PN-EN
54-1 wprowadzonej przez kraje Unii Europej-
skiej w 2011 r. Znowelizowano take zwi-
zane z nim systemy, funkcje i urzdzenia
opracowujc nowy ukad systemu sygnali-
zacji, wprowadzajc podzia ze wzgldu na
wydzielone dla niego funkcje: wykrywania
i wyzwalania, sterowania dziaaniami, funk-
cje zalene lokalnie izdalnie zwizane.
Wymagania prawne,
rozporzdzenia i wytyczne
Zgodnie z artykuem 5 ustawy o ochronie
przeciwpoarowej [5] waciciel, zarzdca
lub uytkownik budynku, obiektu budow-
lanego lub terenu, objtych obligatoryjnym
stosowaniem systemw sygnalizacji poa-
rowej wyposaonych wurzdzenia sygnali-
zacyjno-alarmowe wprzypadku, gdy wtym
budynku, obiekcie budowlanym lub na tere-
nie nie dziaa jego wasna jednostka ratow-
nicza, jest obowizany poczy te urzdze-
nia zobiektem komendy Pastwowej Stray
KOMPENDIUM WIEDZY
Zadajemy sobie czsto pytanie, co zrobi, aby w jak najkrtszym
czasie wykry poar? Jak dobra elementy detekcyjne odpo-
wiedzialne za proces uruchomienia systemw zabezpiecze
przeciwpoarowych? W artykule przedstawiono informacje
na ten temat, omawiajc podstawy prawne, budow czujek
poarowych i central systemu sygnalizacji poarowej.
DOBR ELEMENTW
W SYSTEMACH SYGNALIZACJI
POAROWEJ
Poarnej lub obiektem, wskazanym przez  udynki uytecznoci publicznej wysokie
b
waciwego miejscowo komendanta po- iwysokociowe (dawniej bud. administra-
wiatowego (miejskiego) Pastwowej Stray cyjne powyej 25 m)
Poarnej.  udynki zamieszkania zbiorowego, wkt-
b
Wynika z tego, e mamy wyznaczone rych przewidywany okres pobytu tych sa-
obiekty budowlane, ktre wymaga si mych osb przekracza 3 doby, o liczbie
zabezpiecza systemami sygnalizacji po- miejsc noclegowych powyej 200 osb
arowej, a te naley podczy do PSP (dawniej domy wczasowe, domy stu-
przy wykorzystaniu instalacji monitoringu denckie, internaty iinne obiekty hotelowe)
poarowego. Wymagania dla systemu sy-  udynki zamieszkania zbiorowego wyej
b
gnalizacji poarowej, jak itorw transmisji niewymienione o liczbie miejsc noclego-
sformalizowano w2012 r. poprzez opraco- wych powyej 50 (dawniej obiekty ho-
wanie wytycznych KG PSP. telowe).
Wrozporzdzeniu wsprawie ochrony prze- Systemy sygnalizacji poarowej wystpuj
ciwpoarowej budynkw, innych obiektw take jako instalacje wspomagajce inne
budowlanych i terenw [6] okrelono wy- urzdzenia przeciwpoarowe, co pozwala
kaz obiektw obligatoryjnie wybranych do na wprowadzenie zagodze budowlanych
zabezpieczenia ich systemami sygnalizacji wobiektach. Nie s to zapisy wprost znazwy
poarowej. Dotyczy to obiektw takich jak: systemy, ale porednio. W rozporzdze-
 andlowe lub wystawowe (jednokondy-
h niu Ministra Infrastruktury wsprawie warun-
gnacyjne opowierzchni strefy poarowej kw technicznych, jakim powinny odpowia-
powyej 5000 m, wielokondygnacyjne da budynki iich usytuowanie dla obiektw
o powierzchni strefy poarowej powyej ZL (bez budynkw wielokondygnacyjnych
2500 m) W i WW) strefy poarowe mona powik-
teatry oliczbie miejsc powyej 300 szy o 100%, dziki zastosowaniu samo-
 ina oliczbie miejsc powyej 600
k czynnych urzdze oddymiajcych uru-
 zpitale, zwyjtkiem psychiatrycznych
s chamianych systemami wykrywania dymu.
 anatoria o liczbie ek powyej 200
s Take zagodzenia dotycz drg ewakuacyj-
wbudynku nych, ktrych dugo mona powikszy
 omy pomocy spoecznej i orodki re-
d o 50% poprzez zastosowanie samoczyn-
habilitacji dla osb niepenosprawnych nych urzdze oddymiajcych uruchamia-
oliczbie ek powyej 100 wbudynku nych systemem wykrywania dymu.
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 17
 KOMPENDIUM WIEDZY

Centrale sygnalizacji Sterowanie wentylacj

uszczelnianie pomieszczenia
poarowej Linie dozorowe
z czujnikami
poarowymi
WPolsce jest duo systemw wiatowych i ROP-ami
firm, ktre zajmuj si produkcj rozwi- Uwaga gaz P
a
za technicznych systemw sygnalizacji START k
i
poarowej. Analizujc je moemy wybie- e
t
ra lepsze zpunktu widzenia parametrw. gaszenie k
STOP g
Wszystko zalene jest od potrzeb stero- a
s DSO
wania urzdzeniami przeciwpoarowymi SUG z U
e D
n
przyjtego scenariusza poarowego. i
a

Centrala sygnalizacji poarowej po otrzy- Sterowanie:

CSP
UTA ACO
maniu sygnau z czujki o zaistniaym po- oddzieleniami ppo.
(np. drzwi),
arze sygnalizuje w sposb optyczny wentylacj, klimatyzacj,
idwikowy alarm poarowy. Efektem tego windami, CSP CSP
klapami ppo.,
jest wczenie si sygnau dwikowego inne urzdzenia
izapalenie si odpowiedniej lampki wska-
Zasilacz
zujcej numer linii i strefy dozorowej, oraz akumulator
Komputer
wywietlacza alarmu oglnego znapisem
POAR. W zalenoci od przyjtej opcji Rys. 1. Przykadowa instalacja sygnalizacji poarowej
sterowania urzdzeniami zewntrznymi
(np. staymi urzdzeniami ganiczymi)
i wentylacj, wykonywane s czynnoci
przewidziane programem centrali. Mo-
liwe jest take przekazywanie za pored- 1 1 2 3 13 11 12 13
nictwem instalacji monitoringu poarowe-
CSP CSP
go do alarmowego centrum odbiorczego,
mieszczcego si wjednostce Pastwowej
Stray Poarnej, sygnau opoarze wchro-
nionym przez system obiekcie.
Centrala sygnalizacji poarowej nadzoruje
stan wszystkich elementw wraz z liniami Rys. 2. Idea sygnalizowania zadziaania central sygnalizacji poarowej nieadresowalnej
poczeniowymi (linie dozorowe, steruj- iadresowalnej
ce, kontrolne). W chwili zwarcia, przerwy
lub doziemienia sygnalizuje w sposb
LINIA
dwikowy i optyczny obsug centrali
o uszkodzeniu. Poprzez okrelone ukady
DOZOROWA
jest take informowane alarmowe centrum
odbiorcze ouszkodzeniu systemu. NIEADRESOWALNA ADRESOWALNA

Jak porwnywa centrale OTWARTA OTWARTA PTLOWA

sygnalizacji poarowej?
1. Adresowalno
Zadziaanie czujki poarowej w systemie BOCZNA
nieadresowalnym powoduje poinformowa-
nie obsugi oalarmie poarowym na okre-
OD GNIAZDA OD MODUU
lonej linii dozorowej (brak identyfikacji
ADRESOWEGO ADRESOWEGO
czujki), natomiast w systemie adresowal-
nym pojawia si informacja o zadziaaniu Rys. 3. Podzia linii dozorowych
konkretnej czujki poarowej (rys. 2).
poarowe i rczne ostrzegacze poarowe Linia dozorowa promieniowa to linia,
2. Rodzaje linii dozorowych z central sygnalizacji poarowej. Linie ktra doczona jest jednym kocem
Linie dozorowe s to tory transmisji naj- dozorowe dzielimy na promieniowe (cz- do centrali i koczy si na ostatnim ele-
czciej dwuprzewodowe, czce czujki sto nazywane otwartymi) iptlowe (rys. 3). mencie liniowym np. czujce poarowej.

18 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016


Uszkodzenie jej (w postaci przerwy) eli-
minuje z pracy elementy, usytuowane
pomidzy uszkodzeniem a kocem linii.
W przypadku linii dozorowej ptlowej za-
rwno koniec ipocztek doczony jest do
centrali.
Ze wzgldu na moliwo wpywu uszko-
dzenia na stan linii dozorowych dziel
si one na typ AiB. Linia dozorowa typu
A to linia, w ktrej pojedyncze uszkodze-
nie (przerwa lub zwarcie) nie eliminuje
z dozorowania adnego ostrzegacza po-
arowego, atypu B to linia, wktrej takie
uszkodzenia mog wyeliminowa zdozo-
rowania ca lini.
Linie dozorowe mog by rozwijane wtzw.
linie boczne wykorzystywane w systemie,
jeeli nie potrzebujemy jednoznacznej in-
terpretacji miejsca poaru. S to przypad-
ki, wktrych interesuje nas np. informacja
opoarze wdanym pomieszczeniu, anie
tylko, e pali si w tym pomieszczeniu
zlewej czy prawej strony od drzwi wejcio-
wych (w systemach adresowych brak
potrzeby wykorzystywania w jednym po-
mieszczeniu wielu adresw czujek poa-
rowych).
Dawne systemy sygnalizacji poarowej
(nazywane systemami konwencjonalny-
mi) daway moliwo okrelenia miejsca
powstania poaru przez odczyt z centrali
numeru linii dozorowej (zawiecenie lamp-
ki wskanika linii). Nie mona byo zinter-
pretowa, ktry element liniowy wszed
wstan alarmu poarowego. Obsuga cen-
trali, idc do pomieszcze chronionych t
lini dozorow musiaa odszuka, ktra
czujka lub rczny ostrzegacz poarowy
CSP
a)
Rys. 4. Przykady central sygnalizacji poarowej z liniami dozorowymi: a) z liniami dozoro-
wymi promieniowymi (linie otwarte) i lini boczn, b) z lini dozorow ptlow i boczn
czujka punktowa dymu
rczny ostrzegacz poarowy (inaczej ROP)
adapter czujek konwencjonalnych (linii bocznych)
izolator zwar
jest w stanie alarmu (czujka wiece-
nie umieszczonej w obudowie czerwonej
diody elektroluminescencyjnej, ROP
wiecenie pulsacyjne czerwonego przyci-
sku). Miao to wpyw na czas rozpoczcia
akcji ratowniczo-ganiczej.
Wikszo dzisiejszych systemw za-
pewnia moliwo dokadnej interpretacji
iodczytu zewskanika alfanumerycznego
nazwy miejsca poaru np. Obiekt 02 Pokj
nr 220 Sekretariat.
3. Warianty alarmowania
W zalenoci od systemu centrale maj
rne warianty alarmowania, wedug kt-
rych mona zaprogramowa wybrane linie
dozorowe, a nawet poszczeglne grupy
lub wybrane elementy liniowe.
Rozrniamy dwa stopnie alarmw:
wstpny (Istopnia) uruchamiany tylko przy
alarmowaniu tzw. dwustopniowym i alarm
gwny (II stopnia) uruchamiany po alar-
mie wstpnym lub natychmiast przy tzw.
alarmowaniu jednostopniowym.
Przykadowe warianty alarmowania central
sygnalizacji poarowej:
 larmowanie jednostopniowe zwyke
a jest w trybie oczekiwania, czy nastpi
zadziaanie ostrzegacza poarowego
powoduje wejcie centrali walarm gw-
ny (II stopnia), wariant stosowany naj-
czciej na liniach dozorowych z rcz-
nymi ostrzegaczami poarowymi
 larmowanie dwustopniowe zwyke
a a alarmy traktuje jako alarm faszywy.
zadziaanie elementu liniowego wywo-
uje alarm wstpny, ktry sygnalizowany
jest przez czas T1 (maksymalnie 2 mi-
nuty) potrzebny na zgoszenie si perso-
nelu obsugujcego central, wsposb
CSP
b)
edycja 2016
KOMPENDIUM WIEDZY
optyczny i dwikowy. Niezgoszenie
si obsugi w czasie T1 powoduje wej-
cie centrali walarm gwny. Natomiast
w przypadku reakcji obsugi iskasowa-
nie sygnau dwikowego, w centrali
rozpoczyna si czas T2 (maksymalnie
10 minut) i jest to czas na tzw. rozpozna-
nie. Obsuga wwczas dokonuje oceny
sytuacji poarowej. Jeeli obsuga nie
powrci do centrali wczasie T2, centra-
la CSP wchodzi automatycznie walarm
II stopnia. W czasie T2 mona skaso-
wa alarm wstpny, jeeli obsuga ugasi
we wasnym zakresie poar bd stwier-
dzi, e by to faszywy alarm.
 larmowanie jednostopniowe z jedno-
a
krotnym kasowaniem po zadziaaniu
elementu liniowego centralka przez
okrelony czas oczekuje na uaktyw-
nienie si innego elementu w tej sa-
mej strefie ochrony. W przypadku wy-
stpienia takiej sytuacji CSP wchodzi
w alarm gwny. Natomiast jeeli nie
zadziaa drugi element to nastpuje
skasowanie alarmu pierwszej czujki. Na-
stpnie, przez okrelony czas centrala
zadziaanie tej samej czujki lub innej
z tej strefy, co poprzednio. W przypad-
ku, gdy czujka uaktywni si to centrala
wchodzi walarm II stopnia, a jeli nie
to przechodzi w stan dozorowania,
Wariant ten jest najczciej spotyka-
ny w tych obiektach, w ktrych istnieje
moliwo chwilowego pojawienia si
czynnika poarowego niezwizanego
zpoarem.
 larmowanie jednostopniowe po prze-
a
czeniu w tryb pracy centrali Personel
nieobecny w przypadku zadziaania
elementu liniowego powoduje wejcie
centrali w stan alarmu gwnego. W-
czenie tej funkcji moe dokona obsu-
ga przed odejciem od centrali, ktra
wwczas pozostaje bez nadzoru.
Wedug wytycznych (z lipca 2013 r.) KG
PSP dot. monitoringu poarowego zmniej-
szono ilo rodzajw alarmowania poprzez
ustalenie obligatoryjnego wariantu na tzw.
alarmowanie dwustopniowe zwyke. KG
PSP daje moliwo komendantowi miej-
skiemu wybrania innej wersji w drodze
ustale z inwestorem. Jednak moe to
spowodowa zwikszenie liczby wyjazdw.
Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 19
 KOMPENDIUM WIEDZY
a)
R1 R2 Komparator
U1
U2 + C
Rt R3 Uwyj
Rys. 5. Zasada pracy wybranych ukadw czujek ciepa: a) ukad nadmiarowy, b) ukad
rniczkowy
Czujki poarowe
Czujki poarowe, biorc pod uwag para-
metr wykorzystywany do sygnalizacji po-
arowej, dzieli si na: czujki ciepa, dymu,
pomieni igazu.
Czujki ciepa s czue na nienormaln tem-
peratur i/lub szybko narastania tempe-
ratury lub rnice temperatur. Kontroluj
temperatur w chronionym pomieszczeniu
reagujc na wzrost temperatury. W wyniku
procesu spalania materiau wytwarzana
jest energia cieplna, ktra drog konwekcji
przenosi si od ogniska poaru do czujki.
Istniej dwa podstawowe rodzaje czujek
ciepa nadmiarowa irniczkowa.
Pierwsza z nich wyzwala sygna alarmu po-
arowego, gdy wjej otoczeniu temperatura
przekroczy pewn warto progow przez
odpowiednio dugi czas. Czujka rniczko-
wa wyzwala alarm poarowy, gdy szybko
zmian temperatury w czasie przekracza
okrelon warto w odpowiednio dugim
czasie. Czujek nadmiarowych i rniczko-
wych nie wolno stosowa tam, gdzie s
przekraczane parametry dozwolone przez
producenta (temperatura pracy, wilgot-
no, ruch powietrza itp.), niebezpieczna
chemicznie atmosfera w pomieszczeniach
Ep1 Ep1
N O
A D
D B
Rys. 7. Zasada dziaania czujki na wiato pochonite:
a) czujka w stanie dozorowania
b) czujka w stanie alarmu (po spenieniu kryterium zadziaania)
Ep energia promieniowania, NAD nadajnik promieniowania, ODB odbiornik promieniowania
20 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
b) Najczciej stosowanymi elementami linio-
wymi w systemach sygnalizacji poarowej
R1 R2 R3 Komparator
s czujki dymu. Wynika to przede wszystkim
U1
zfaktu, e wwikszoci przypadkw mamy
U2 + do czynienia z poarami, w ktrych pod-
Rt R5 stawowym parametrem jest dym, a wzrost
R4 Uwyj
innych parametrw poarowych nastpuje
w pniejszej fazie rozwoju. S one czue
na stae lub cieke produkty spalania i/lub
pirolizy. Czujki dymu podzielono, ze wzgl-
du na zjawiska wykorzystywane w detekcji
chronionych oraz wystpuje mokry py. na jonizacyjne i optyczne (rozproszeniowe
Natomiast czujek nadmiarowo-rnicz- ina wiato pochonite).
kowych (bdcych poczeniem ww. ro- Czujki dymu jonizacyjne s czue na pro-
dzajw) nie zaleca si do pomieszcze, dukty spalania zdolne wpyn na prd joni-
w ktrych temperatura otoczenia zmie- zacji pyncy przez ich komor jonizacyjn.
nia si w granicach progu rniczkowego Coraz mniej firm zajmuje si ich produkcj.
czujki oraz wystpuje silny ruch powietrza Najbardziej rozpowszechnione wrd czu-
ozmiennych kierunkach. jek optycznych to czujki rozproszeniowe,
Elementem detekcyjnym wczujkach ciepa w ktrych nastpuje rozproszenie promie-
jest termistor element pprzewodnikowy, niowania na czstkach dymu. Maj najlep-
ktrego rezystancja zaley od temperatury. sze waciwoci przy spalaniu bezpomie-
Termistor najczciej pracuje w ukadzie niowym substancji palnych (dym koloru
mostkowym (rys. 5), gdzie porwnywa- biaego).
ne s napicia wyjciowe z ukadu przez Nastpnym rodzajem s czujki dymu wy-
komparator. korzystujce zjawisko pochaniania wia-
Innymi rozwizaniami s liniowe czujki cie- ta. Na rys. 7 przedstawiono zasad ich
pa z zastosowaniem techniki kabli termo- dziaania. Wykorzystuje si w nich zjawi-
czuych (sensorycznych) lub wiatowodw. sko modulacji strumienia promieniowania
przez czstki dymu, co powoduje, e cz
promieniowania nie dociera do odbiornika.
W wyniku tego zmniejsza si energia pro-
Czsteczki dymu mieniowania docierajcego do odbiornika,
co wykrywane jest przez ukad alarmowy
NAD ODB
czujki.
Do najbardziej czuych czujek dymu nale-
Generator Ukad alarmowy
CSP
Kompensacja czujki y zaliczy systemy zasysajce. Oglna
zabrudzenia
zasada dziaania oparta jest na zasysaniu
Rys. 6. Zasada dziaania ukadu detekcyj- powietrza z chronionego pomieszczenia.
nego optycznej rozproszeniowej czujki Nastpnie element detekcyjny, w prost-
dymu szych rozwizaniach czujka dymu, analizuje
Ep1 Ep2
Ukad alarmowy
Ukad alarmowy N O
A D czujki z ukadem
czujki z ukadem D B wyjciowym
wyjciowym
edycja 2016

CSP
skad powietrza. Po przekroczeniu progu
zadziaania czujki nastpuje uruchomienie
sygnalizacji optycznej i dwikowej w cen-
trali. Wiksza czuo ukadw detekcyj-
nych uzyskiwana jest wukadach sscych
z zastosowaniem techniki laserowej. Sys-
tem moe mie kilka programowalnych
progw alarmowych, obejmujcych po-
ziom zadymienia w granicach od 0,005
do 20%/m.
Biorc pod uwag sposb spalania mate-
riaw wpomieszczeniach chronionych na-
ley stwierdzi, e czujki jonizacyjne lepiej
wykrywaj poary pomieniowe, a optycz-
ne poary bezpomieniowe (rys. 9).
Kolejnym rodzajem s czujki pomienia,
ktre reaguj na promieniowanie emito-
wane przez pomie. Jest on najbardziej
Warto sygnau Pierwsze pomyki
detektora czujki na prbce
rozkad termiczny tlenie pomie
Filtr optyczny
Wzmacniacz
pasmowy
Detektor
3 20 Hz
Rys. 10. Idea dziaania czujki pomienia dziaajcej w zakresie podczerwieni
Rys. 8. Ukad syste-
mu sscego detek-
cji dymu (z optycz-
n czujk dymu)
widoczn postaci spalania si materia-
w palnych. Czujki dziaaj na zasadzie
selekcji czstotliwoci migotania pomie-
nia. wiato migoczce pomienia pada Coraz czciej mwi si o systemach za-
poprzez szerokoktny ukad optyczny na
fotoelement. Tam zostaje przetworzone na
sygna elektryczny oczstotliwoci migota-
nia pomienia (3-20 Hz). Ciao podlegajce
spalaniu pomieniowemu wysya promie-
niowanie elektromagnetyczne o okrelo-
nym rozkadzie spektralnym.
Na rynku najczciej spotykanymi czuj-
kami pomienia s te, ktre wykorzystuj
promieniowanie elektromagnetyczne z za-
kresu dugoci fal podczerwieni (rys. 10)
iultrafioletu.
Przy instalowaniu tych urzdze trzeba
zwrci uwag na zjawiska uboczne, sy-
mulujce sytuacje zachodzce przy po-
Jonizacja
Optyczna na wiato
pochonite
Optyczna
rozproszeniowa Rys. 9. Porwnanie
czuoci czujek
dymu od rodzaju
spalania
Ukad
CSP
alarmowy
edycja 2016
KOMPENDIUM WIEDZY
arze. Czujek pomienia nie naley instalo-
wa w takich pomieszczeniach, w ktrych
moe wystpi, np. modulowane wiato
soneczne przez poruszajce si drzewa,
promieniowanie ultrafioletowe wytwarzane
wtrakcie spawania ukowego lub pojawie-
nie si pomieni wykorzystywanych w za-
bezpieczanym procesie technologicznym.
Z tego typu ograniczeniami mona sobie
poradzi stosujc np. specjalne osony,
jak i dobr parametrw ukadu dyskrymi-
nacji niepodanych czstotliwoci, a na-
wet wyczenie wtrakcie prowadzenia prac
remontowych. Dla bardziej wymagajcych
procesw mona stosowa wielobarwowe
czujki pomienia (nawet 3-barwowe).
bezpiecze z zastosowaniem czujek tzw.
wielodetektorowych, ktrych konstrukcja
stanowi kombinacj ww. rodzajw.
Literatura
1. Wnk W., Instalacje sygnalizacji poaro-
wej. Wstp do projektowania, Systemy
Alarmowe, nr 5, s. 86-87, wrzesie-pa-
dziernik 2012 r.
2. Wnk W., Instalacje sygnalizacji poaro-
wej. Wymagania dotyczce linii dozoro-
wych, Systemy Alarmowe nr 6, s. 40-42,
listopad-grudzie 2012 r.
3. Wnk W., Czujki poarowe cz. 2. Optycz-
ne czujki dymu, Systemy Alarmowe,
2/2013, s. 46-48.
4. Wnk W., Czujki poarowe cz. 3. Punk-
towe czujki ciepa, Systemy Alarmowe,
3/2013, s. 56-57.
5. Ustawa zdnia 24 sierpnia 1991 r. oochro-
nie przeciwpoarowej (Dz.U. nr 81, poz.
351 zpniejszymi zmianami).
6. Rozporzdzenie Ministra Spraw We-
wntrznych iAdministracji zdnia 7 czerw-
ca 2010 r. w sprawie ochrony przeciw-
poarowej budynkw, innych obiektw
budowlanych i terenw (Dz.U. nr 109,
poz. 719, 2010 r.).
7. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktu-
ry z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunkw technicznych, jakim powinny
odpowiada budynki i ich usytuowanie
(Dz.U. nr 75, poz. 690 zdnia 16 czerwca
2002 r. zpniejszymi zmianami nowe-
lizacja 12 marca 2009 r.).
8. PN-EN 54-1:2011 Systemy sygnalizacji
poarowej. Wprowadzenie.
Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 21
 KOMPENDIUM WIEDZY

Zapewnienie bezpiecznych warunkw osobom przebywaj-

cym wobiektach budowlanych wymaga zastosowania sta-
ych urzdze ganiczych, wskrcie SUG. S to urzdzenia
zamontowane na stae, zawierajce okrelon ilo rodka
ganiczego, poczone ze staymi dyszami, przez ktre rodek
ganiczy jest podawany do gaszenia poaru. Uruchomienie
SUG odbywa si zwykle automatycznie tj. bez potrzeby
ingerencji czowieka.

Fot. 1. Hydrant wewntrzny z wem p-

sztywnym. rdo: archiwum CNBOP-PIB

st. kpt. mgr in. Tomasz

mgr in. Marta
Kiebasa,
Goaszewska
ANALIZA INSTALACJI
Centrum Naukowo-Badawcze
Ochrony Przeciwpoarowej PRZECIWPOAROWYCH
WODNYCH I GAZOWYCH
im. Jzefa Tuliszkowskiego
Pastwowy Instytut Badawczy

wione najwaniejsze informacje na temat regulujcymi kwestie projektowania i insta-

Wstp
Wyrnia si kilka rodzajw SUG, zalenie
od przyjtego kryterium. Najpopularniejsze
znich dotycz podziau ze wzgldu na:
z astosowany rodek ganiczy tj.: wod-
ne (tryskaczowe, zraszaczowe, na mg
wodn), gazowe, pianowe, proszkowe
iaerozolowe
sposb dziaania: standardowe (zwane
inaczej kubaturowymi), miejscowe i se-
kwencyjne (stopniowane, tj. gaszenie roz-
poczyna si od oddziaywania miejscowe-
go, agdy jest to nieskuteczne urzdzenie
przechodzi do dziaania kubaturowego).
Oprcz samych SUG, obiekty budowlane
wyposaane mog by w instalacje wo-
docigowe przeciwpoarowe. Zasady sto-
sowania ww. urzdze i instalacji reguluje
rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrz-
nych iAdministracji zdnia 7 czerwca 2010r.
w sprawie ochrony przeciwpoarowej bu-
dynkw, innych obiektw budowlanych
iterenw (Dz.U. nr 109, poz. 719). Wniniej-
szym artykule zostay pogldowo przedsta-
SUG wodnych, instalacji wodocigowych
przeciwpoarowych oraz SUG gazowych.
Instalacje tryskaczowe,
zraszaczowe imgy wodnej
Instalacje tryskaczowe s samoczynnymi
urzdzeniami wodnymi, ktre skadaj si
z przewodw rurowych z woda, wyposa-
onych w tryskacze rozmieszczone w od-
powiednich odstpach i na odpowiednich
wysokociach. Zamieszczone nad prze-
strzeni chronion reaguj na wzrost tempe-
ratury spowodowany gorcymi gazami po-
arowymi poprzez pknicie lub stopienie
elementu zamykajcego wylot wody z try-
skacza. Mechanizm dziaania urzdzenia
tryskaczowego polega na chodzeniu wod
ogniska poaru oraz zwilaniu powierzchni
przylegajcych do niego. To co wyrnia
przedmiotowe urzdzenie to podawanie
wody do gaszenia tylko wprzestrzeni, wkt-
rej wystpiy gorce gazy poarowe. Przy-
kadowymi dokumentami normalizacyjnymi
lowania urzdze tryskaczowych s: PN-EN
12845 [1], VdS CEA 4001 [2], NFPA 13 [3].
W chwili obecnej na rynku dostpnych
jest wiele rodzajw tryskaczy, dobieranych
wzalenoci od charakteru ispecyfiki prze-
strzeni chronionej, przykadowo: wiszce,
stojce, przycienne, obudowane, suche,
wczesnego/normalnego gaszenia, szyb-
kiego/normalnego reagowania, ELO (try-
skacze o zwikszonym otworze wypywo-
wym), ozwikszonej powierzchni dziaania
(EC), okienne itd. Temperatura zadziaania
elementu termoczuego dostpna jest wza-
kresie od +57oC nawet do +343oC.
Budynki iprzestrzenie, ktre maj by chro-
nione urzdzeniami tryskaczowymi kwali-
fikowane s do co najmniej jednej z klas
zagroenia poarowego [1]:
 H mae zagroenie poarowe
L
 H rednie zagroenie poarowe (OH1,
O
OH2, OH3, OH4)
 HP due zagroenie poarowe, produk-
H
cja/przetwarzanie (HHP1, HHP2, HHP3,
HHP4)

22 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016


Rys. 1. Schemat instalacji tryskaczowej. rdo: PN-EN 12845:2015-10 Stae urzdzenia ga-
nicze Automatyczne urzdzenia tryskaczowe Projektowanie, instalowanie ikonserwacja
 HS due zagroenie poarowe, ska-
H wania urzdze, wskaza naley przede
dowanie (HHS1, HHS2, HHS3, HHS4).
Inne przywoane standardy projektowe za-
wieraj zblione podejcie do klasyfikacji
przestrzeni chronionych.
Jako typowe miejsca zastosowa urzdze
tryskaczowych mona wskaza budynki
uytecznoci publicznej, obiekty handlowe,
zakady produkcyjne, magazyny, okrelone
urzdzenia technologiczne. Ze wzgldu na
rodzaj rodka ganiczego (woda) urzdze-
nia tryskaczowe nie mog by stosowane
(przykadowo) tam, gdzie podanie wody
mogoby spowodowa wzrost zagroenia,
np. do gaszenia urzdze gastronomicz-
nych (ze wzgldu na wystpujcy rozgrzany
olej) czy urzdze elektrycznych.
Kolejnym rodzajem instalacji wodnych sto-
sowanych w ochronie przeciwpoarowej
s instalacje zraszaczowe. To samoczynne
urzdzenia ganicze wodne skadajce
si ze stanowiska zaworu wzbudzajcego,
przewodw rurowych z zainstalowanymi
na nich otwartymi dyszami (tj. zraszacza-
mi) oraz elementw uruchamiajcych.
Urzdzenia zraszaczowe su do gasze-
nia poaru lub zabezpieczania powierzch-
ni ssiadujcych poprzez ich chodzenie.
Ich mechanizm ganiczy jest podobny
jak wprzypadku urzdze tryskaczowych,
przy czym zadziaanie instalacji zrasza-
czowej powoduje wypyw wody nie tylko
nad ogniskiem poaru, ale na caej po-
wierzchni chronionej sekcj urzdzenia
zraszaczowego. Wrd dokumentw nor-
malizacyjnych obejmujcych projektowa-
nie i instalowanie oraz moliwoci stoso-
KOMPENDIUM WIEDZY
wszystkim: CEN/TS 14816 [4], VdS 2109 Fot. 2. Gowica mgowa zamknita.
[5], NFPA 15 [6]. rdo: archiwum CNBOP-PIB
Zakres stosowania urzdze zraszaczo-
wych obejmuje, np.: sceny teatralne, silo- Gwnymi mechanizmami ganiczymi mgy
sy, hangary lotnicze, urzdzenia technolo- wodnej jest:
giczne przemysu drzewnego czy zbiorniki  hodzenie strefy spalania igazw poa-
c
naziemne do cieczy palnych (chodzenie). rowych
Przeciwwskazania do wykorzystywania  hodzenie poncego materiau
c
urzdze zraszaczowych s zbiene ztymi  ypieranie tlenu zpowietrza
w
okrelonymi dla urzdze tryskaczowych.  sabienie promieniowania cieplnego.
o
Zakres stosowania urzdze ganiczych
Urzdzenia ganicze mgowe to samo- mgowych obejmuje, np.: tunele kablowe,
czynne urzdzenia stosowane do gasze- elektrownie ielektrociepownie, maszynownie,
nia poaru lub ograniczania jego rozwoju, zabytki, archiwa, hotele, obiekty typu offsho-
skadajce si ze stanowiska zaworu wzbu- re. Naley bowiem podkreli, i warunkiem
dzajcego, przewodw rurowych z dysza- ich uycia do zabezpieczenia okrelonej prze-
mi (otwartymi lub zamknitymi za pomoc strzeni jest wykazanie skutecznoci ganiczej
elementw termoczuych) oraz rodkw dla danego obiektu na drodze testw poaro-
sucych do ich uruchomienia (fot. 2). wych przeprowadzonych wskali rzeczywistej.
Ich wyrnikiem jest konstrukcja stosowa-
nych dysz (tryskaczy, zraszaczy, gowic), Instalacje wodocigowe
ktre wytwarzaj mg wodn o rednicy
przeciwpoarowe
kropel mniejszej ni 1 mm. Podstawowymi
dokumentami regulujcymi kwestie projek- Wbudynkach mog wystpowa nastpu-
towania i instalowania tych urzdze s: jce rodzaje punktw poboru wody do ce-
CEN/TS 14972 [7], VdS 3188 [8], NFPA lw przeciwpoarowych:
750 [9].  ydranty wewntrzne zwem psztyw-
h
Klasyfikacj systemw z uwagi na cinie- nym, onominalnej rednicy wa 19, 25
nie robocze przedstawiono w tabeli 1. lub 33 mm
Tab. 1. Klasyfikacja systemw mgowych ze wzgldu na warto cinienia roboczego.
rdo: opracowanie M. Goaszewska na podstawie NFPA 750 iCEN/TS 14972
NFPA 750 CEN/TS 14972
Niskocinieniowe < 12,1 bar (175 psi) < 12,5 bar
12,1 bar < p < 34,5 bar
redniocinieniowe 12,5 bar < p < 35 bar
(175 psi) (500 psi)
Wysokocinieniowe > 34,5 bar (500 psi) 35 bar
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 23
 KOMPENDIUM WIEDZY
 ydranty wewntrzne z wem pasko
h Dziaanie ganicze dwutlenku wgla igazw
skadanym onominalnej r. wa 52 mm
z awory hydrantowe, umoliwiajce przy-
czenie przez stra poarn wa ono-
minalnej rednicy wa 52 mm.
Hydranty wewntrzne nale do wodnych
urzdze wykorzystywanych do zwalczania
poarw. Hydranty wewntrzne zwem p-
sztywnym (fot. 1) skadaj si przede wszyst-
kim ze zwijada z dostarczan centralnie
wod, automatycznego lub rcznego zaworu
odcinajcego ssiadujcego ze zwijadem,
wa psztywnego, prdownicy zamykanej
i, jeli to konieczne, zprowadnicy wa.
Hydranty wewntrzne z wem pasko
skadanym (fot. 3) skadaj si zasadniczo
z szafki lub osony, wspornika wa, rcz-
nego zaworu odcinajcego, wa pasko
skadanego wraz zcznikami, prdownicy
zzaworem odcinajcym.
Hydranty wewntrzne, w przeciwiestwie
do staych urzdze ganiczych, wymaga-
j uruchomienia przez czowieka i jest to
moliwe po otwarciu zaworu odcinajcego.
Nastpnie naley skierowa prdownic
na ognisko poaru i rozpocz podawa-
nie wody, po uprzednim otwarciu zaworu
prdownicy. W przypadku hydrantw we-
wntrznych, wyposaonych wautomatycz-
ny zawr odcinajcy wlotowy, jego otwar-
cie realizowane jest przez wycignicie
wa powodujce obrt zwijada. Zgodnie
znorm wyrobu, otwarcie automatycznego
zaworu odcinajcego wlotowego powinno
nastpi po 3,5 obrotach zwijada.
Fot. 3. Hydrant wewntrzny z wem pasko
skadanym. rdo: archiwum CNBOP-PIB
24 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
obojtnych polega gwnie na obnieniu st-
enia tlenu poprzez jego wypieranie z prze-
strzeni chronionej i na chodzeniu pomieni.
Zkolei dziaanie ganicze chlorowcopochod-
nych wglowodorw polega na poczeniu
oddziaywania chodzcego z chemicznym
oddziaywaniem gazu ganiczego na reakcj
spalania. Ze wzgldu na specyfik oddziay-
wania ganiczego, czas podawania gazw
wcelu osignicia przez nie stenia gani-
czego trwa do 60 sekund (wprzypadku ga-
zw obojtnych) lub do 10 sekund (dla chlo-
rowcopochodnych wglowodorw).
Fot. 4. Zawr hydrantowy. rdo: Projektowanie SUG gazowych odbywa si
archiwum CNBOP-PIB na podstawie nastpujcych standardw:
 wutlenek wgla ISO 6183 [11], VdS
d
Zawory hydrantowe 52 s zaworami typu 2093 [12], NFPA 12 [13]
wzniosowego. Skadaj si zkorpusu, wrze- gazy obojtne PN-EN 15004-1 [14],
ciona gwintowanego, krcw: wlotowego ISO 14520-1 [15], VdS 2380 [16], NFPA
i wylotowego oraz nasady 52. Zawory hy- 2001 [17]
drantowe stanowi punkty poboru wody do  hlorowcopochodne
c wglowodorw
celw przeciwpoarowych (fot. 4). PN-EN 15004-1 [14], ISO 14520-1 [18],
VdS 2381 [19], NFPA 2001 [20].
Hydranty i zawory hydrantowe montowa- Naley mie na uwadze, e zasady pro-
ne s na przewodach zasilajcych insta- jektowania przewiduj utrzymanie stenia
lacji wodocigowej przeciwpoarowej, gazu ganiczego po jego wyadowaniu na
wykonanych jako piony (nawodnione lub takim poziomie, by wprzestrzeni chronionej
suche) nalub przy klatkach schodowych, przez 10 minut nie doszo do ponownego
bd jako przewody rozprowadzajce wystpienia poaru. Dlatego po czasie 10
w budynkach jednokondygnacyjnych minut (lub duszym jeli wynika to zdoku-
oraz, jeeli zachodzi taka potrzeba, na mentacji wykonanych SUG) konieczne jest
kadym poziomie obiektw wielokondy- podjcie dziaa majcych na celu dokona-
gnacyjnych [10]. nie identyfikacji rda poaru i, jeli okae
si to niezbdne, jego zneutralizowanie.
Stae urzdzenia
Polskie przepisy [21] przewiduj stosowanie
ganicze gazowe
SUG (w tym SUG gazowych) w archiwach,
Stae urzdzenia ganicze gazowe, zwane wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora
wskrcie SUG gazowe, to urzdzenia stoso-
wane wcelu dostarczenia gazowego rodka
ganiczego do przestrzeni chronionej, wkt-
rej wystpi poar, wcelu jego ugaszenia.
Do typowych zagroe wystpujcych
w przestrzeniach, ktre mog by przed-
miotem ochrony przez SUG gazowe nale,
m.in. zagroenia elektryczne i elektronicz-
ne, przestrzenie telekomunikacyjne, tech-
nologiczne i przemysowe, palne ciecze
igazy, zbiory muzealne, archiwalne lub inne
wartociowe mienie.
W SUG gazowych stosowane s nastpu-
jce gazy ganicze: dwutlenek wgla, gazy Fot. 5. Przykadowa instalacja SUG gazo-
obojtne (azot, argon iich mieszaniny) oraz wych, wykorzystywana do celw szkole-
chlorowcopochodne wglowodorw. niowych. rdo: archiwum CNBOP-PIB
edycja 2016

Tab. 2. Klasyfikacja SUG gazowych ze wzgldu na stosowany gaz ganiczy. rdo: opracowanie T. Kiebasa
Rodzaj rodka ganiczego Identyfikacja gazu ganiczego
Dwutlenek wgla
Gazy obojtne
i mieszaniny gazw obojtnych N2 (50%), Ar (50%)
N2 (52%), Ar (40%), CO2 (8%)
Chlorowcopochodne
wglowodorw
Archiww Pastwowych, muzeach oraz za-
bytkach budowlanych, wskazanych przez
Generalnego Konserwatora Zabytkw
w uzgodnieniu z Komendantem Gwnym
Pastwowej Stray Poarnej oraz orod-
kach elektronicznego przetwarzania danych
oznaczeniu krajowym. SUG gazowe mona
dodatkowo zastosowa wobiektach techno-
logicznych, zwizanych z transportem ropy
naftowej i produktw naftowych [22] oraz
w toczniach gazu bez staej obsugi po-
mieszczenia sprarek [23]. Jednoczenie
naley zauway, e SUG gazowe mog
mie wpyw na zdrowie ludzi, dlatego polskie
przepisy przewiduj obowizek zapewnienia
warunkw bezpieczestwa dla osb przeby-
wajcych w pomieszczeniach chronionych
przez te urzdzenia, zgodnie zPolskimi Nor-
mami dotyczcymi SUG gazowych.
Podsumowanie
Celem niniejszego artykuu byo dokonanie
analizy instalacji przeciwpoarowych wod-
nych i gazowych. Przedstawiono zasadni-
czy podzia, budow, zasad dziaania oraz
moliwoci stosowania instalacji. Naley
jednak zwrci uwag, i obok wymaga
czysto projektowych/uytkowych, przed-
miotowe wyroby podlegaj postanowie-
niom przepisw zzakresu oceny zgodnoci.
Informacje na temat wymaganych doku-
mentw certyfikacyjnych dla omawianych
urzdze i ich kluczowych podzespow
znale mona w Standardzie CNBOP-PIB
0001 Wprowadzenie do obrotu iuytkowa-
nia urzdze przeciwpoarowych.
Literatura
1. PN-EN 12845:2015-10 Stae urzdzenia
ganicze Automatyczne urzdzenia
Nazwa rodka ganiczego
CO2 -
Ar IG-01
N2 IG-100
IG-55
IG-541
CHF2CF3 HFC 125
CF3CHFCF3 HFC 227ea
CF3CH2CF3 HFC 236fa
CF3CF2C(O)CF(CF3)2 FK-5-1-12
tryskaczowe Projektowanie, instalowa-
nie ikonserwacja.
2. VdS CEA 4001 Sprinkler Systems Plan-
ning and Installation, Edition 2013-08.
3. NFPA 13: Standard for the installation 15. ISO 14520-1:2015 Gaseous fire-extin-
of sprinkler systems, Edition 2016.
4. CEN/TS 14816:2008 Fixed firefighting
systems. Water spray systems. Design
and installation.
5. VdS 2109en Water Spray Systems, Plan-
ning and Installation, Edition 2012-06.
6. NFPA 15: Standard for water spray
fixed systems for fire protection, Edition
2012.
7. CEN/TS 14972:2011 Fixed firefighting
systems Watermist systems Design
and installation.
8. VdS 3188en Guidelines for Water Mist
Sprinkler Systems and Water Mist Extin-
guishing Systems (High Pressure Sys-
tems), Planning and Installation.
9. NFPA 750 Standard on Water Mist Fire
Protection Systems, Edition 2015.
10. Rozporzdzenie Ministra Spraw We-
wntrznych i Administracji z dnia 27
kwietnia 2010 r. zmieniajce rozpo-
rzdzenie w sprawie wykazu wyro-
bw sucych zapewnieniu bezpie- nr 109, poz. 719).
czestwa publicznego lub ochronie
zdrowia i ycia oraz mienia, a take
zasad wydawania dopuszczenia tych
wyrobw do uytkowania (Dz.U. nr 85,
poz. 553).
11. ISO 6183:2009 Fire protection equip-
ment Carbon dioxide extinguishing
systems for use on premises Design
and installation.
12. VdS 2093 CO2-Feuerlschanlagen,
Planung und Einbau, Edition 2009-06.
13. NFPA 12: Standard On Carbon Dioxide
Extinguishing Systems, Edition 2015.
edycja 2016
KOMPENDIUM WIEDZY
Cinienie gazu w zbiorniku
50 bar (przy +15C)
lub 20 bar (przy -20C)
150, 200 lub 300 bar
25, 34, 42 lub 50 bar
14. PN-EN 15004-1:2008 Stae urzdzenia
ganicze Urzdzenia ganicze gazo-
we Cz 1: Oglne wymagania doty-
czce projektowania iinstalowania.
guishing systems Physical properties
and system design Part 1: General
requirements.
16. VdS 2380 Fire Extinguishing Systems
using non-liquefied Inert Gases, Plan-
ning and Installation, Edition 2014-06.
17. NFPA 2001 Standard on Clean Agent Fire
Extinguishing Systems, Edition 2015.
18. ISO 14520-1:2015 Gaseous fire-extin-
guishing systems Physical properties
and system design Part 1: General
requirements.
19. VdS 2381 Fire Extinguishing Systems
using Halocarbon Gases, Planning
and Installation, Edition 2014-11.
20. NFPA 2001 Standard on Clean Agent Fire
Extinguishing Systems, Edition 2015.
21. Rozporzdzenie Ministra Spraw We-
wntrznych i Administracji z dnia 7
czerwca 2010 r. w sprawie ochrony
przeciwpoarowej budynkw, innych
obiektw budowlanych iterenw (Dz.U.
22. Rozporzdzenie Ministra Gospodarki
z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie
warunkw technicznych, jakim powinny
odpowiada bazy i stacje paliw pyn-
nych, rurocigi przesyowe dalekosi-
ne suce do transportu ropy naftowej
iproduktw naftowych iich usytuowanie
(Dz.U. nr 243, poz. 2063).
23. Rozporzdzenie Ministra Przemysu
i Handlu z dnia 14 listopada 1995 r.
w sprawie warunkw technicznych,
jakim powinny odpowiada sieci gazo-
we (Dz.U. nr 139, poz. 686).
Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 25
 przegld
produktw i realizacji,
wypowiedzi ekspertw

Bezszprosowe ciany przeciwpoarowe

ALUFIRE Vision Line

System gaszenia lokalnego Fire Trace

Stalowe drzwi przeciwpoarowe

Otulina PAROC Hvac Section AluCoat T

Garaowy detektor Tmaster CO/LPG/NO2 G

Rozwierane bramy przeciwpoarowe

Wieowce przy placu Grunwaldzkim

Oddymianie obiektw przemysowych

zzastosowaniem klap dymowych awspczynniki
przenikania ciepa iochrona przeciwpoarowa

Jakie s wytyczne projektowania instalacji

odgromowych?

Scenariusz rozwoju zdarze wczasie poaru

arozwizania projektowe instalacji automatyki
poarowej

Wytyczne dla wentylacji garay

wielostanowiskowych

Projektowanie instalacji wentylacji oddymiajcej

zasady rozmieszczania kompensatorw
wydue termicznych

Wentylacja wgaraach

Bezpieczestwo ienergooszczdno systemw

oddymiania

Wpyw izolacyjnoci termicznej

na bezpieczestwo poarowe budynkw

Efektywno kosztw poniesionych

na zabezpieczenie przeciwpoarowe
wrozwizaniach TP TELTECH
 PRZEGLD PRODUKTW PRZEGLD REALIZACJI WYPOWIEDZI EKSPERTW

Produkt Bezszprosowe ciany przeciwpoarowe

ALUFIRE Vision Line
Producent: ALUFIRE Sp. z o.o. Sp. K.
Zastosowanie: konstrukcje przeciwpoarowe

Nowoci w ofercie firmy s bezszprosowe ciany przeciwpoarowe

ALUFIRE Vision Line. Dugo cian jest nieograniczona, amaksymalna
wysoko moe osiga 3,3 m. Dziki stosowaniu szka laminowanego
klasy EI 30 lub EI 60 cakowita szeroko pasw nieprzeziernych wynosi
tylko 4-6 mm. Przy zastosowaniu szka hartowanego przeciwpoarowe-
go szeroko ta wynosi ok. 30 mm. Poczenia ktowe wykonane s na
zasadzie szyba do szyby bez uycia dodatkowych listew maskujcych.
Uzupenieniem szklanych cian przeciwpoarowych mog by drzwi
ALUFIRE EI 30, EI 60 oraz bezklasowe drzwi drewniane lub caoszklane.
Wyrb wyrniono wkonkursie Dobry Wzr 2015 Instytutu Wzornic-
twa Przemysowego wWarszawie. Produkt otrzyma Aprobaty Technicz-
ne ITBnr AT-15-9439/2015, AT-15-6520/2016.

System gaszenia lokalnego Fire Trace Produkt

Dystrybutor: DEKK Fire Solutions Sp. z o.o.
Producent: Fire Trace
Zastosowanie: gaszenie lokalne szaf elektrycznych, serwerw, komr
silnika i wielu innych

System Fire Trace ze rodkiem ganiczym Novec lub innym wyzwalany

jest bezporednio w zagroonej strefie. Specjalny przewd wyprowa-
dzony z butli do chronionego obszaru spenia zarwno zadanie detekcji
poaru, jak i dostawy rodka ganiczego. Wyzwolony rodek ganiczy
ma za zadanie tumienie rozprzestrzeniania si ognia.
Wielko butli zalena jest od wielkoci chronionego obszaru. Jedna bu-
tla moe w niektrych przypadkach chroni kilka obszarw.
System gaszenia lokalnego dostpny jest rwnie w wersji wykorzystu-
jcej detektory dymu i dysze kierunkowe. Rne konfiguracje systemu
pozwalaj wykorzysta go w nieograniczonych typach aplikacji.
Systemy Fire Trace maj obecnie ponad 20 midzynarodowych certyfi-
katw, m.in. FM, UL.

Produkt Stalowe drzwi przeciwpoarowe

Producent: Hrmann Polska sp. z o.o.

Firma Hrmann oferuje stalowe drzwi przeciwpoarowe w klasie

EI2 30 lub EI2 60, ktre dostpne s zarwno w wersji 1-skrzydowej,
jak i2-skrzydowej. Drzwi te zodpowiednim wyposaeniem dodatko-
wym mog peni take inne funkcje, np. dymoszczelne lub wmiej-
scach naraonych na szkodliwy haas dwikoszczelne.
Natomiast tam, gdzie wymaga tego bezpieczestwo, proponowane s
wwersji ozwikszonej odpornoci na wamanie, wklasie RC 2, RC 3,
atake RC 4 wg normy PN-EN 1627. Jako wyposaenie specjalne drzwi
przeciwpoarowych Hrmann oferuje te ca gam przeszkle oroz-
maitych ksztatach oraz stae nawietla grne.
Do drzwi oferowane s rwnie: kratki wentylacyjne, samozamykacze,
elektryczne elementy wyposaenia, zamki i okucia przeciwpaniczne
speniajce wymagania normy PN-EN 179 iPN-EN 1125 oraz rnego
typu systemy ocienic izawiasw.

28 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016

 PRZEGLD PRODUKTW PRZEGLD REALIZACJI WYPOWIEDZI EKSPERTW

Produkt Otulina PAROC Hvac Section AluCoat T

Producent: Paroc Polska Sp. zo.o.
Zastosowanie: izolacja termiczna, akustyczna iogniowa przewodw
grzewczych, c.w.u.iz.w.u., parowych, klimatyzacyjnych ikominowych

Otulina PAROC Hvac Section AluCoat T dziki niskiemu wspczynniko-

wi przewodzenia ciepa minimalizuje straty energii izwiksza sprawno
obiegu medium winstalacjach. Wpoczeniu zdodatkowym pokryciem
zfolii aluminiowej, wena Paroc ma wysoki wspczynnik oporu przeciw
dyfuzji pary wodnej, dziki czemu chroni metalowe powierzchnie prze-
wodw przed dziaaniem wilgoci iinnych szkodliwych substancji.
Otulin cechuje klasa reakcji na ogie A2L-s1,d0 (wyrb niepalny), kt-
ra oznacza, e otulina nie przyczynia si do rozprzestrzeniania ognia,
awwarunkach poaru generuje bardzo ograniczon ilo dymu i nie
wytwarza palcych si kropli. Charakteryzuje si rwnie du wytrzy-
maoci mechaniczn wena pokryta zbrojon warstw aluminium
nie osiada wraz zupywem czasu, nawet przy intensywnej eksploatacji
czy stosowaniu na przewodach oduej rednicy. Dziki wysokiej jakoci
materiaw iwykonania, produkt zachowuje swoj grubo oraz para-
metry uytkowe przez cay okres eksploatacyjny.

Garaowy detektor Tmaster CO/LPG/NO2 G Produkt

Producent: Przedsibiorstwo Wdroeniowe PRO-SERVICE Sp. z o.o.
Zastosowanie: garae, parkingi podziemne

Trjgazowy detektor Tmaster CO/LPG/NO2 G stosowany jest wstacjo-

narnych systemach detekcji tlenku wgla (CO), propanu-butanu (LPG)
oraz dwutlenku azotu (NO2) poza strefami zagroonymi wybuchem.
Urzdzenie wsppracuje ztypowymi centralkami alarmowymi lub ste-
rownikami przemysowymi.
Napicie zasilania detektora wynosi 12 V (DC). Wzalenoci od wersji
moe mie rne rodzaje wyj:
prdowe: cige (4-20 mA) lub dwuprogowe (4/8/12 mA)
napiciowe typu OC (NC lub NO), dwa wyjcia sygnalizujce przekro-
czenie progw alarmowych A1 iA2
cyfrowe: cze RS485, protok Modbus RTU, detektor adresowalny.
W detektorze Tmaster stosowane s nastpujce czujniki: elektroche-
miczny NO2 (selektywny, progi alarmowe 3/6 ppm), elektrochemiczny
CO (selektywny, pomiar lub detekcja, zakres pomiarowy 0-500 ppm,
progi alarmowe 40/100 ppm) i pprzewodnikowy LPG (nieselektywny,
progi alarmowe 10/30% DGW).

Produkt Rozwierane bramy przeciwpoarowe

Dystrybutor w Polsce: SL Sp. z o.o.
Producent: PENEDER Bau-Elemente GmbH
Zastosowanie: pionowe przegrody budowlane

Bramy rozwierane typu FG produkowane s wwersji 1- i2-skrzydowej,

w klasach odpornoci ogniowej od EI2 30 do EI2 120 i bez odporno-
ci ogniowej. Wymiary w wietle ocienicy wynosz: szer. 5620 mm,
wys. 6160 mm, gr. 92 mm. Dziki panelowej budowie skrzyda bramy s
transportowane standardowymi rodkami iwwikszoci przypadkw
mog by montowane bez uycia dwigu. Skrzydo oboone jest sta-
low blach ocynkowan gr. 0,75 mm. Sztywne ocienice bram (naro-
ne, wewntrzne) wykonane s zblachy ocynkowanej gr. 3,00 mm, na-
tomiast skrzyda zawieszone na specjalnych zawiasach duej nono-
ci ze stali nierdzewnej. Produkty s lakierowane proszkowo na kolory
wedug palety RAL i NCS. W skrzydach bram mog by montowane
drzwi przejciowe, przeszklenia, kratki wentylacyjne. Firma oferuje do
wyboru dodatkowe wyposaenie: samozamykacze, zamki zfunkcjami
antypanicznymi iewakuacyjnymi, kontaktrony, elektrotrzymacze.

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 29

 PRZEGLD PRODUKTW PRZEGLD REALIZACJI
Realizacja
Oddymianie obiektw przemysowych
zzastosowaniem klap dymowych
awspczynniki przenikania ciepa
iochrona przeciwpoarowa
Klapy dymowe, zarwno punktowe jak iwbudowane wpasma wietl-
ne s bardzo czsto stosowane w budownictwie przemysowym.
Oprcz swoich funkcji zwizanych z oddymianiem, ktre regulowa-
ne s poprzez normy wyrobu iwytyczne projektowe, musz rwnie
spenia parametry narzucone przez ustawodawc.
Coraz wiksz uwag przywizuje si do wspczynnikw przeni-
kania ciepa oraz oddziaywania ognia zewntrznego na wszystkie
elementy dachu, dla ktrych powinien zosta zapewniony parametr
Broof(t1), NRO. Wcelu poprawy wspczynnika nasza firma wykorzystu-
je wswoich wyrobach specjalne profile komorowe, ktre ograniczaj
straty ciepa ieliminuj mostki termiczne, ajako przekrycie s stoso-
wane poliwglany komorowe ornej gruboci, co pozwala spenia
wymagania ochrony cieplnej ijednoczenie zachowa optymalne do-
wietlenie wntrza obiektu. Wswoich produktach stosujemy powok
Wypowied eksperta
mgr in. Tadeusz Masowski
Inynier produktu, projektant
ELKO-BIS Systemy Odgromowe Sp. zo.o.
Jakie s wytyczne projektowania instala-
cji odgromowych?
Zadaniem instalacji odgromowych jest bezpieczne odprowadzenie pr-
du pioruna od punktu trafienia do ziemi, innymi sowy ochrona przed
niebezpiecznym iskrzeniem, ktre moe wywoa poar lub wybuch.
30 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016
WYPOWIEDZI EKSPERTW
Wieowce przy placu Grunwaldzkim
Producent materiaw izolacyjnych: ISOROC Polska S.A.
Inwestor: Spdzielnia Mieszkaniowa PIAST
Wykonawca: PBU Budopol-Pozna Sp. z o.o.
Lokalizacja: Wrocaw
Realizacja: wtrakcie realizacji
Bardzo charakterystyczne, powstae w latach 1970-1973 osiedle wie-
owcw przy placu Grunwaldzkim we Wrocawiu doczekao si swo-
jego remontu. Prace obejmuj m.in. aplikacj pyt z weny mineralnej
ISOFAS jako izolacj termiczn, akustyczn i ogniow. Uycie weny mi-
neralnej zwiksza efektywno energetyczn budynku, a mieszkacom
zapewni cakiem nowy komfort cieplny uytkowanych pomieszcze.
Jednoczenie wena mineralna, jako produkt niepalny (klasa reakcji na
ogie A1), podnosi poziom ochrony przeciwpoarowej. Monta w sys-
temie ETICS (ang. External Thermal Insulation Composite System), czyli
tzw. metod bezspoinow (BSO), skutecznie zapobiega powstawaniu
mostkw termicznych oraz chroni konstrukcj przed niszczcym dziaa-
niem czynnikw zewntrznych.
Wypowied eksperta
Robert Mrz
Prezes zarzdu
DWD BauTech Sp. zo.o.
poliestrow zbrojon wknami szklanymi, ktra pozwala zapewni
parametr NRO zarwno wklapach dymowych punktowych, jak ipa-
smach wietlnych.
Jeeli dach budynku wykonany jest z materiau niepalnego, to zwody
mog by prowadzone na powierzchni dachu. Wprzypadku dachu kry-
tego strzech odlego zwodw od poaci nie powinna by mniejsza ni
0,15m. Dla innych materiaw niepalnych odlego ta musi by wiksza
ni 0,1 m. atwopalne elementy obiektu nie naley bezporednio przykry-
wa metalow poaci dachow, poniewa moe by ona przebita przez
wyadowanie piorunowe. Dla obiektw o wysokoci 60-120 m zwody
naley rozmieci tak, aby chroniy 20% wysokoci od gry. Wprzypadku
obiektw wyszych ni 120 m powinny by chronione wszystkie czci
powyej 120 m. Konstrukcje stalowe wobiektach elbetowych stosowa-
ne jako elementy instalacji odgromowej musz by galwanicznie cige.
Poczenia prtw zbrojeniowych powinny by spawane, zaciskane lub
wizane wzakadk od. rwnej co najmniej 20-krotnej ich rednicy. Dla
obiektw zrozlegymi systemami elektronicznymi lub zduym ryzykiem
wystpienia poaru preferowane s uziomy typu B. Podobnie w przy-
padku obiektw z materiau izolacyjnego takiego jak mur ceglany lub
drewno bez zbrojonego stal fundamentu. Wmiejscach duych skupisk
ludzi przy budynku naley instalowa wicej uziomw otokowych wod-
stpach 3m, poczonych ze sob promieniowo. Dla uziomw odlegych
od budynku o4m zalecana gboko montau to 1m, natomiast dla
odlegoci 7m gboko 1,5m, adla 10m 2m.
 PRZEGLD PRODUKTW PRZEGLD REALIZACJI WYPOWIEDZI EKSPERTW

Wypowied eksperta pisw dot. uzgadniania projektw budowlanych pod wzgldem ochro-
ny przeciwpoarowej doprecyzowaa, i dokument taki powinien by
opracowany na etapie projektu budowlanego. Dotychczas najczciej
Mariusz Sobecki scenariusz opracowywano po zakoczeniu prac instalacyjnych, co po-
Rzeczoznawca ds. zabezpiecze wodowao czste komplikacje, wcznie zkoniecznoci modyfikacji ju
wykonanych instalacji, wcelu dostosowania do zaoonego wscenariu-
przeciwpoarowych szu funkcjonowania systemw bezpieczestwa. Wbrew wyobraeniom
IBP Konsulting niektrych uczestnikw procesu budowlanego, scenariusz poarowy
to nie tylko kwestie oprogramowania systemu sygnalizacji poarowej,
czy szerzej automatyki poarowej. Wrzeczywistoci prawidowa realiza-
cja koncepcji dziaania systemw zabezpieczenia przeciwpoarowego
obiektu, okrelonego w scenariuszu rozwoju zdarze w czasie poaru,
czsto moliwa jest wycznie pod warunkiem odpowiedniego doboru
urzdze (o okrelonych parametrach lub umoliwiajcych realizacj
Scenariusz rozwoju zdarze wczasie specyficznych funkcji), jak rwnie zastosowania waciwych zespow
poaru arozwizania projektowe kablowych, umoliwiajcych wykonanie danej funkcji w zaoonym
czasie (np. zwymaganym opnieniem od wykrycia poaru). Brak odpo-
instalacji automatyki poarowej wiednich rozwiza sprztowych i materiaowych moe uniemoliwi
realizacj waciwego algorytmu dziaania systemu zabezpiecze, aeli-
Kluczowym elementem koncepcji bezpieczestwa poarowego obiektu minacja nieprawidowoci po zakoczonych pracach instalacyjnych jest
jest scenariusz rozwoju zdarze wczasie poaru. Niedawna zmiana prze- bardzo kosztowna lub praktycznie niemoliwa.

Wytyczne dla wentylacji garay Wypowied eksperta

wielostanowiskowych
Bartosz Pijawski
Bez wzgldu na wybr systemu wentylacji garau strumieniowej czy Koordynator ds. marketingu
kanaowej rozporzdzenie Ministra Infrastruktury wsprawie warunkw
technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie Flkt Bovent Sp. z o.o.
wskazuje wyranie, e wgaraach zamknitych poza wentylacj poa-
row naley stosowa wentylacj ogln. Oznacza to, i obowizuje ona
dla wikszoci podziemnych garay. Wentylatory gwne musz zatem
spenia wymagania urzdze wentylacji oglnej, jak iwentylacji poa-
rowej. Jednym zpodstawowych parametrw jest minimalna sprawno
energetyczna wentylatorw wprowadzona Rozporzdzeniem Komisji
(UE) nr 327/2011 w sprawie wykonania dyrektywy () dla wentylato- zwolnym wylotem wentylatora. Zwykle na wylocie wentylatora znajduje
rw napdzanych silnikiem elektrycznym o poborze mocy od 125 W si tumik haasu, ktry stanowi element instalacji kanaowej albo wen-
do 500 kW. Brak zgodnoci z tym rozporzdzeniem oznacza brak do- tylator pracuje wtrybie rewersyjnym, wzwizku zczym urzdzenie po-
puszczenia wentylatora do obrotu wUnii Europejskiej. Wymagania do- winno by rozpatrywane tylko wkategorii pomiarowej D. Wymogi te nie
tyczce minimalnej sprawnoci wentylatorw zale od ich konstrukcji obowizuj dla wentylatorw penicych wycznie funkcje wentylacji
i s zdefiniowane wspczynnikiem sprawnoci zalenym od kategorii poarowej. Jednak wtakim wypadku rozporzdzenie Ministra Infrastruk-
pomiarowej, oznaczajcej sposb montau na wlocie iwylocie zdanego tury wsprawie warunkw technicznych wymaga zastosowania odrb-
wentylatora. Wprzypadku wentylacji garay rzadko wystpuje monta nych wentylatorw dla wentylacji oglnej garau.

Wypowied eksperta a tym samym redukcji si dziaajcych na instalacj, s kompensa-

tory typu PD. Podobnie jak cay system, kompensatory produko-
wane s zgodnie z certyfikatem staoci waciwoci uytkowych
Adrian wierczek 1488-CPR-0535/W lub certyfikatem zgodnoci ITB-2334/W. S to me-
Product manager ds. wyrobw chanicznie osabione elementy ze wstpnie nadanym kierunkiem
deformacji. Kompensatory zakoczone s z obu stron poczeniami
iurzdze przeciwpoarowych konierzowymi, acakowita ich dugo (niezalenie od wymiarw prze-
FRAPOL Sp. zo.o. kroju) wynosi 200 mm. Dziki takiemu rozwizaniu, monta kompen-
satorw jest szybki iatwy oraz wykonywany jest tak samo jak monta
kanaw prostych.
Kompensatory przeznaczone s do montau w instalacji wykona-
nej z przewodw FRAPOL PD (dla kadej szerokoci oraz wysokoci
przewodw). Naley je stosowa na prostych odcinkach przewo-
dw duszych ni 5 m. W przypadku odcinkw rwnych lub prze-
Projektowanie instalacji wentylacji kraczajcych 20 m kompensatory naley montowa maksymalnie
oddymiajcej zasady rozmieszczania co 10 m. Odlego kompensatora od nieruchomego koca insta-
lacji nie powinna by wiksza ni 5 m. Odcinek prosty to taki, na
kompensatorw wydue termicznych ktrym nie wystpuj elementy typu: kolano/uk co najmniej 45o
lub uskok/dyfuzor oprzesuniciu rwnym co najmniej szerokoci lub
Elementami systemu jednostrefowych przewodw oddymiaj- wysokoci przewodw.
cych FRAPOL PD, sucymi do kompensacji wydue termicznych,

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 31

 PRZEGLD PRODUKTW PRZEGLD REALIZACJI
Wypowied eksperta
mgr in. Marek Kamierczak
GAZEX
Wentylacja wgaraach
Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dn. 12.04.2002 r. (ze zmianami
z dn. 12.03.2009 r.) w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny
odpowiada budynki i ich usytuowanie okrela zasady sterowania
wentylacj mechaniczn w garaach samochodw osobowych. System
sterowania powinien by maksymalnie prosty, poniewa w wikszoci
przypadkw garae s bezobsugowe. Najprostsze s detektory auto-
Bezpieczestwo ienergooszczdno
systemw oddymiania
Systemy oddymiania iodprowadzania ciepa to dzi istotne elementy
koncepcji systemw przeciwpoarowych. Podstawowym celem syste-
mw oddymiania jest zapewnienie bezpieczestwa poprzez obnienie
temperatury wewntrz obiektu oraz ograniczenie jej wpywu na ele-
menty budynku podczas poaru.
Systemy oddymiania i odprowadzania ciepa Lamilux s bezpieczne
i zgodne z wymaganiami normy EN 12101-2. Gwnym elementem
wykonawczym grawitacyjnego systemu oddymiania jest punktowa
klapa dymowa (F100 Lamilux CI) lub klapa zintegrowana wnawietlu
pasmowym. Poza atestowanym bezpieczestwem Lamilux gwarantu-
je rwnoczenie wysok efektywno energetyczn ww. produktw.
Jako efektywno energetyczn naley rozumie rozwizania, ktrych
konstrukcja pozbawiona jest mostkw termicznych, co w przypadku
produktw Lamilux, umoliwia:
osignicie bardzo niskich wartoci Urc (Urc < 1,00 W/(m2K))
obnienie kosztw eksploatacji obiektu
podniesienie komfortu uytkowania z uwagi na wyeliminowanie
Wypowied eksperta
mgr in. Andrzej Tarady
Doradca techniczny, projektant
ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.
Wpyw izolacyjnoci termicznej
na bezpieczestwo poarowe budynkw
Wymogi prawne zwizane zefektywnoci energetyczn budynkw
nakazuj stosowanie coraz wikszych iloci izolacji zarwno na ze-
32 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016
WYPOWIEDZI EKSPERTW
nomiczne niewymagajce central alarmowych, ktre potrzebuj specja-
listycznej obsugi. Zadziaanie ktregokolwiek znich powoduje wczenie
systemu wentylacji. Jeeli gara podzielony jest na strefy, detektory mona
pogrupowa tak, aby wczay wentylacj w zagroonej strefie, a nie
wcaym garau. Detektory uredniaj pomiar, co eliminuje niepotrzebne
wczanie wentylacji po chwilowej, lokalnej i niegronej emisji spalin. Dla
zachowania bezpieczestwa iwaciwej jakoci powietrza newralgiczne jest
odpowiednie ustawienie wydajnoci pracy wentylatorw. Czstym bdem
jest powizanie prdkoci pracy wentylatorw z progami alarmowymi
detektorw: 1 prg 1 bieg, 2 prg 2 bieg. Przy przekroczeniu stenia
pierwszego progu naley wczy wentylacj zwydajnoci wystarczajc
do skutecznego, szybkiego przewietrzenia garau. Przy waciwie dobranej
wydajnoci przekroczenie wyszych progw nie wystpuje, ewentualnie
zdarza si to sporadycznie. Jeeli mimo dziaajcej intensywnie wentylacji
stenie wykrywanego gazu ronie, konieczne jest powiadomienie osb
przebywajcych wmonitorowanej strefie. Wgaraach nie jest wskazane
stosowanie sygnalizatorw akustycznych, poniewa ich dwik zwykle
kojarzony jest z samochodowymi alarmami przeciwwamaniowymi i nie
wywouje waciwej reakcji. Ponadto moe by uciliwy dla uytkownikw
lokali na wyszych kondygnacjach. Wystarczajce s tablice wywietlajce
krtki tekst okrelajcy rodzaj alarmu lub nakazujcy sposb postpowania.
Wypowied eksperta
mgr in. Krzysztof Pietruszka
Kierownik projektu
LAMILUX Polska Sp. zo.o.
ryzyka powstawania skroplin (kondensatu) na powierzchni klap
dymowych inawietli pasmowych.
Zwracam szczegln uwag, e od 01.01.2017 roku nastpi zaostrzenie
wymogw dotyczcych efektywnoci energetycznej, stawianej m.in.
urzdzeniom oddymiajcym i systemom dowietle. W przypadku
ogrzewanych hal, wspczynnik przenikania ciepa Urc dla caego urz-
dzenia bdzie wymagany na poziomie nie gorszym ni 1,3 W/(m2K).
wntrz jak iwewntrz budynku. Wperspektywie zmian wWarunkach
Technicznych na lata od 2014 do 2021, widzimy wyrany wzrost iloci
projektowanych systemw instalacji sanitarnych, pozwalajcych m.in.
zminimalizowa, odzyskiwa i optymalizowa zuycie energii po-
trzebnej do funkcjonowania budynku. Bardzo istotnym elementem,
czsto pomijanym wprojektowaniu lub wykonawstwie, jest kwestia
rozprzestrzeniania si ognia przez przewody iizolacje cieplne, poru-
szona wzaczniku nr 3 pkt. 3 do Rozporzdzenia oWarunkach Tech-
nicznych. Zagadnienie jest dosy istotne, poniewa dotyczy wikszo-
ci przewodw, jak np. wentylacyjnych, wodocigowych, kanalizacyj-
nych, grzewczych oraz ich izolacji cieplnej. Izolujc palne przewody
niepaln izolacj lub dobierajc izolacj termiczn dla wyej wymie-
nionych instalacji wewntrz budynkw, powinnimy sprawdzi czy
deklarowana klasa reakcji na ogie wyrobu, badana zgodnie znorm
PN-EN 13501-1:2008, odpowiada klasom: A1L; A2L-s1,d0; A2L-s2,d0;
A2L-s3,d0; BL-s1,d0; BL-s2,d0 oraz BL-s3,d0 (przy czym warstwa izola-
cyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie
co najmniej E). Zastosowanie wyrobw wwymienionych klasach re-
akcji na ogie, szczeglnie gdy s wcaoci wykonane zniepalnych
materiaw, zagwarantuje nam nierozprzestrzenianie si ognia.
 PRZEGLD PRODUKTW PRZEGLD REALIZACJI WYPOWIEDZI EKSPERTW

Wypowied eksperta sw, umoliwiajc zainstalowanie systemu oddymiania w obiektach.

Rozwizanie to nie gwarantuje, e w przypadku poaru, uratowane
zostan obiekty imajtek wnich zgromadzony, apraktyka potwierdza,
Grzegorz Leko e zpoarami obiektw PM nazbyt czsto wi si ogromne straty eko-
Gwny Specjalista ds. Rozwoju Biznesu nomiczne. Ich przyczyn jest pozostawienie ywioowi zbyt dugiego
TP TELTECH Sp. z o.o. czasu na swobodne rozprzestrzenianie si we wstpnej fazie poaru.
Kluczowymi elementami wrozwoju poaru s: czas, po jakim na miej-
scu pojawi si PSP, sposb skadowania towaru oraz rodzaj palcego
si materiau.
Obliczenia inynierskie wykazuj, e prawdopodobiestwo uratowania
obiektu wzrasta znaczco, wwczas gdy poar zostanie wykryty od-
powiednio wczenie iPSP automatycznie otrzyma sygna ozdarzeniu.
Systemy oddymiania projektuje si, uwzgldniajc minimalne wymogi.
Efektywno kosztw poniesionych Zuwagi na moliwo radykalnego skrcenia czasu rozwoju poaru, re-
na zabezpieczenie przeciwpoarowe komenduj zastosowanie centrali sygnalizacji poaru. Koszt CSP i cen-
trali oddymiania jest porwnywalny. Doposaenie CSP wczujki dymu
w rozwizaniach TP TELTECH oraz podczenie do monitoringu PSP, to niewielka cz wartoci in-
westycji, abiorc pod uwag krzyw redukcji ryzyka do poniesionego
Na rynku inwestycyjnym utrwalia si praktyka projektowania i budo- kosztu, to bd najlepiej zainwestowane pienidze wbezpieczestwo
wania obiektw przemysowo-magazynowych (PM) wnajniszej klasie poarowe. Rozwizania TP TELTECH zapewniaj kompleksowe zabez-
odpornoci poarowej E. Inwestorzy wykorzystuj zagodzenie przepi- pieczenie poarowe obiektw.

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 33

 firmy
produkty
technologie

ALUFIRE Sp. z o.o. Sp.K.

BELIMO Siowniki SA

DEKK Fire Solutions Sp. z o.o.

DND Project

DWD BauTech Sp. z o.o.

ELKO-BIS Systemy Odgromowe Sp. z o.o.

Firecontrol Systemy Przeciwpoarowe

FRAPOL Sp. z o.o.

Flkt Bovent Sp. z o.o.

GRAS PPPH

GAZEX-Drzewicki Spka jawna

Hrmann Polska sp. z o.o.

ISOROC Polska S.A.

LAMILUX Polska Sp. z o.o.

MP-ALAMENTTI Sp. z o.o.

Paroc Polska Sp. z o.o.

Przedsibiorstwo Wdroeniowe
PRO-SERVICE Sp. z o.o.

PROTECT Tadeusz Cisek i Wsplnicy Spka Jawna

ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.

SL Sp. z o.o.

TP TELTECH Sp. z o.o.

WSC Witold Szymanik i S-ka Sp. z o.o.

 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Zabezpieczenie przeciwpoarowe strategicznych pomieszcze

to, obok wyboru odpowiedniego systemu detekcji poaru, take
wybr waciwego systemu ganiczego. Od lat istniaa iwci
rozwija si technologia gazw obojtnych wtym najbezpiecz-
niejszego spord nich INERGENU. Pionierzy, ktrzy wprowa-
dzili INERGEN do obrotu zsatysfakcj obserwuj trend ekspansji
zarwno gazw obojtnych jednorodnych, jak imieszanin.

SYSTEM GASZENIA GAZEM

Dariusz Pietryk
DEKK Fire Solutions Sp. z o.o.
System INERGEN firmy Fire Eater naley
do najnowoczeniejszych systemw gani-
czych. Jest bezpieczny dla sprztu, rodo-
wiska iludzi, dlatego jest jednym znajcz-
ciej uywanych skutecznych rodkw
gaszcych poary.
Ganicze dziaanie INERGENU polega
na redukowaniu tlenu w pomieszczeniu
z21% do 14% objtoci iponiej. Poar jest
gaszony, aludzie mog oddycha.
Do podstawowych zalet systemu zalicza
si du skuteczno przy rwnoczesnej
elastycznoci po ktem projektowania,
a take bezpieczestwo ludzi i rodowiska
przy zaoonych steniach czego nie
mona powiedzie o rodkach chemicz-
nych. INERGEN nie powoduje zamglenia
wpomieszczeniu wtrakcie wyzwalania, ma
relatywnie nisk cen rodka ganiczego
oraz nie pozostawia ladw po gaszeniu
(aerozole).
Dopuszczony w normie NFPA 2001 du-
szy czas wyzwolenia INERGENU nawet do
120s wiadczy ojego elastycznoci izara-
zem moliwoci pynnego, spokojniejszego
wypywu. Przy takiej swobodzie projektowa-
nia instalacji poczonej zuyciem tumikw
INERGEN
fali akustycznej, system zapewnia najbar- Brak wywoywania mikrokorozji, szkodli-
dziej bezpieczny proces wypywu, czego wych substancji wpoczeniu zdymem czy
nie mona powiedzie o systemach bez poarem s cechami, ktre istotnie wpywa-
takich moliwoci. j na bezpieczestwo chronionych materia-
System wielostrefowy, ktry moe znaczco w iurzdze.
obniy koszty instalacji przy zabezpiecza-
niu wikszej iloci pomieszcze ma bardzo
Dziaanie systemu
prost budow, co jest dowodem na to, e
jest on niezawodny, a ryzyko popenienia Szybko skutecznej akcji gaszenia jest
bdw podczas montau jest minimalne. cile zwizana z waciwym doborem
systemu detekcji poaru i czasem przygo-
Ochrona ludzi, towania pomieszczenia do akcji. W czasie,
gdy automatyczne detektory wykrywaj
sprztu ipomieszcze
rozprzestrzeniajcy si poar, centrala
Gwne miejsca, w ktrych stosowane s sterujca wcza sygnalizatory akustyczne
instalacje ganicze INERGEN to pomiesz- i wizualne sygnay ostrzegawcze. Po upy-
czenia komputerowe, laboratoria, archiwa, wie krtkiego czasu zwoki na przygotowa-
rozdzielnie elektryczne, magazyny zbiorw nie do wyzwolenia, sygna zcentrali urucho-
nonikw danych oraz obiekty muzeal- mia zawr elektromagnetyczny, wyzwalajc
ne. Archiwa i muzea korzystaj z dugich zestaw ganiczy do chronionego pomiesz-
czasw utrzymania ste ganiczych, czenia.
gdy w ten sposb skutecznie unika si Kadorazowo ukad hydrauliczny z ruro-
poarw zarzeniem materiau. cigami i dyszami jest kalkulowany nie na
Dodatkowo INERGEN by testowany na podstawie zaoe, aprzy pomocy profesjo-
ludziach ima pen dokumentacj technicz- nalnych programw obliczeniowych, ktrych
n potwierdzajc fakt, e jest on dla nich poprawno bya sprawdzona podczas wielu
bezpieczny. testw wyzwalania ipomiarw ste.

DEKK Fire Solutions Sp. z o.o.

ul. Zielona 52 05-500 Piaseczno tel. 22 244 22 00, 503 135 873
faks 22 244 22 01 www.dekk.pl info@dekk.pl

38 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016

 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Czynnoci wzakresie przeciwdziaania poarom, awariom

przemysowym iinnym zagroeniom s winteresie nas
wszystkich, bowiem mimo wysokiego poziomu rodkw
bezpieczestwa, ryzyka nie da si zredukowa do zera, abrak
skutecznych zabezpiecze moe finalnie prowadzi do niewy-
obraalnych strat, utraty ycia, zdrowia imienia.

BEZPIECZESTWO
POAROWE
ZAGROENIE POD KONTROL
Ewa Dziatkowska
DND Project

Bezpieczne rozwizania
a minimalizacja ryzyka
Wspczesnej cywilizacji, gdzie priorytetem
oprcz zdrowego ycia jest szybki roz-
wj technologii, nieodcznie towarzysz
katastrofy oraz awarie. Poary jako jedne
z najczciej wystpujcych, nie tylko sta-
nowi due zagroenie dla zdrowia i y-
cia, lecz take wyrzdzaj ogromne straty
wcaej gospodarce. Dlatego tak istotne jest
wdraanie bezpiecznych rozwiza ju na
etapie projektowania obiektw. Aktualne
obostrzenia formalno-prawne, znaczce
zmiany w przepisach regulujcych wyma-
gania przeciwpoarowe na rwni z rozwo-
jem technologii materiaw ogniochronnych
i systemw bezpieczestwa, ale rwnie
wobec ogromnego nacisku instytucji na ca-
ym wiecie na wdraanie zaawansowanych
standardw bezpieczestwa, w ostatnich
latach rwnie na rynku krajowym zmie-
niaj podejcie inwestorw, projektantw
i instalatorw do tych zagadnie. Nie bez
znaczenia jest, i w wielu wypadkach to
dziki zabezpieczeniom opniajcym roz-
przestrzenianie si ognia, systemom sygna-
lizacji i detekcji poaru, a take sprawnym
dziaaniom stray poarnej, przy stratach
szacowanych na setki tysicy czy milionw
zotych, udao si uratowa majtek wart
niejednokrotnie miliardy zotych.
FIRE|EXPO odpowiedzi
na potrzeby rynku
Jedn z nielicznych inicjatyw, zwizanych
z ochron przeciwpoarow, integrujc
potrzeby projektantw ze zmieniajcymi si
wymogami, nota bene bezpieczestwa po-
arowego, jest flagowy projekt DND Project
Kongres Poarnictwa, ktry na przestrzeni
13 edycji sta si wydarzeniem o ustalonej
marce i jakoci, cieszc si nie tylko uzna-
niem w brany, ale i najwysz frekwencj. wydarzenia branowego 2017 r.
Jak wany jest to punkt wkalendarzu wyda-
rze branowych, wiadczy chociaby fakt,
e w cigu jednego dnia, w jednym czasie
imiejscu skupia on ponad 1000 profesjona-
listw, architektw iprojektantw, ekspertw
iosobistoci rodowisk poarowych, wiata
nauki i prawodawstwa majcych bezpo-
redni zwizek zprocesami inwestycyjnymi
wgospodarce, specjalistw iprewentystw
ywo zainteresowanych tematyk bezpie-
czestwa. Organizacja takich inicjatyw to
rozlege przedsiwzicie logistyczne, dlate-
go dzi najczciej zajmuj si tym wyspe-
cjalizowane jednostki, do ktrych niewtpli-
wie naley DND Project. Wydatki ponoszone
na bezpieczestwo, zarzdzanie nim czy
inicjatywy edukacyjne to inwestycja i wy-
siek wart zaangaowania. Jedynie cao-
ciowe podejcie do procesu daje bowiem
szans na osignicie satysfakcjonujcego
kompromisu midzy kosztami a bezpie-
czestwem ludzi, rodowiska i cigoci
procesw produkcyjnych. Jak to osign?
Odpowied ju podczas przyszorocznej
edycji Kongresu Poarnictwa FIRE|EXPO
20.07.2017 r. najbardziej oczekiwanego

DND Project
ul. Hodowlana 12 03-543 Warszawa tel. 22 678 58 25, 500 449 319
faks 22 678 73 28 www.dndproject.com.pl biuro@dndproject.com.pl

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 39

 FIRMY
DWD BauTech Sp. z o.o.
O firmie
Firma DWD BauTech Sp. z o.o. naley do
grupy spek DWD, wskad ktrej wchodz
rwnie:
 WD System Sp. z o.o. zajmujca si
D s w niezawodne urzdzenia otwierajce
wyposaeniem obiektw inynierskich
w elementy odwodnie (wpusty mosto-
we, sczki odwadniajce, kolektory od-
wodnienia, deski gzymsowe)
 WD Group GmbH prowadzca dystry-
D s z materiaw najwyszej jakoci, ktre
bucj materiaw iproduktw grupy DWD
za granic
 WD Service sp. z o.o. zapewniajca
D tw z normami europejskimi. Dla klap od-
kompleksowe wykonanie usug monta-
owych.
DWD BauTech dziaa na rynku budownictwa
kubaturowego, oferujc systemy dowietle
dachowych ioddymiania oraz systemy pod-
cinieniowego odwodnienia dachu. Gw-
nym celem firmy jest oferowanie produk-
tw najwyszej jakoci oraz profesjonalna,
rzetelna i kompleksowa obsuga klienta.
40 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
PRODUKTY
Produkty firmy powstaj w zakadzie pro-
dukcyjnym zlokalizowanym w Niewiadowie
k. Tomaszowa Mazowieckiego.
Systemy nawietli
i oddymiania
Wofercie firmy znajduj si wietliki ukowe
oraz klapy oddymiajce wolnostojce iwbu-
dowane w wietliki. Produkty te wykonane
dostarczane s przez staych dostawcw,
co pozwala potwierdzi zgodno produk-
dymiajcych oraz wietlikw dachowych
DWD BauTech proponuje wykonanie prze-
kry sklasyfikowanych jako Broof(t1), NRO.
Firma oferuje wietliki o szerokoci do 6 m
i nieograniczonej dugoci. Unikalna kon-
strukcja nawietla oraz czciowa prefabry-
kacja elementw wzakadzie produkcyjnym
pozwala znaczco skrci czas montau.
Konstrukcja nawietli i klap jest produko-
edycja 2016
TECHNOLOGIE
DWD BauTech Sp. z o.o.
ul. Wajdeloty 9/4
80-437 Gdask
tel. 61 278 77 00
faks 61 623 19 89
www.dwdbautech.pl
pl.info@dwdbautech.pl
wana z profili aluminiowych, natomiast wy-
penienie stanowi poliwglan komorowy,
dostpny wrnych grubociach ibarwach.
W wietlikach stosowane s okna przewie-
trzajce sterowane elektrycznie lub klapy
oddymiajce. Zastosowanie klap oddy-
miajcych w obiekcie umoliwia sprawne
odprowadzenie ciepa oraz gazw w razie
poaru obiektu. Klapy dymowe wyposaone
siowniki elektryczne lub pneumatyczne, nie-
kiedy wspomagane siownikami oleopneu-
matycznymi. Uzupenienie oferty stanowi
systemy sterowania oddymiania i przewie-
trzania (automatyka pogodowa, skrzynki
icentrale oddymiania itp.).
Usugi projektowe i montaowe
Produkty zasortymentu firmy s dostosowy-
wane do indywidualnych potrzeb klienta, przy
zachowaniu wymaganych standardw bez-
pieczestwa i obowizujcych przepisw.
Wzakresie systemw iproduktw, ktre ma
wswojej ofercie, DWD BauTech zapewnia fa-
chowe doradztwo techniczne, wsparcie pro-
jektowe ikompleksowe usugi montaowe.
 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Bezpieczestwo przeciwpoarowe wymaga uzbrojenia

budynku wrne wyspecjalizowane instalacje. Instalacje
odgromowe, cho nienazwane dobitnie, peni funkcj
bezpieczestwa podobnie jak system alarmu poaru,
czy dwikowy system ostrzegawczy.

Tadeusz Masowski INSTALACJE ODGROMOWE

W OCHRONIE PRZECIWPOAROWEJ
ELKO-BIS
Systemy Odgromowe Sp. z o.o.

Formalnie zakres ochrony odgromowej dla
obiektu budowlanego okrela norma PN-EN
62305 wedug interpretacji prawnej Polskie-
go Komitetu Ochrony Odgromowej SEP jest
obowizujca. Oznacza to, e uczestnicy
procesu budowlanego, w tym projektanci,
wykonawcy i inspektorzy nadzoru musz j
obligatoryjnie stosowa pod rygorem od-
powiedzialnoci zawodowej i karnej. Nieza-
lenie od obowizku wynikajcego z normy
PN-EN 62305 prawidowo wykonana insta-
lacja odgromowa zdecydowanie zmniejsza
prawdopodobiestwo strat, wynikajcych ze
zjawisk piorunowych.
Analiza ryzyka
Norma PN-EN 62305 wprowadzia wiele bar-
dzo istotnych zmian wprojektowaniu iwyko-
nawstwie w odniesieniu do wczeniejszej
normy PN-86/E-05003. Nowoci s klasy
ochrony odgromowej LPS, do ktrych zali-
cza si obiekty budowlane. Klasa LPS okre-
lana na podstawie analizy ryzyka (opisanej
w zeszycie nr 2 PN-EN 62305) decyduje
o zagszczeniu i stopniu skomplikowania
instalacji odgromowej. Jak do tej pory jest to
jedyna formalna metoda obliczeniowa. ro-
dowisko branowe oczekuje wprowadzenia
metod alternatywnych np. uproszczonych
tabel lub uzgodnienia klasy LPS zubezpie-
czycielami lub terytorialnymi organami bu-
dowlanymi lub poarniczymi.
Elementy skadowe
Instalacja odgromowa obejmuje trzy strefy.
Pierwsza z nich w postaci zwodw pozio-
mych ipionowych na dachu odbiera wyado-
wanie atmosferyczne na dachu. Druga strefa
odprowadza prdy piorunowe do ziemi za
pomoc elementw mocowanych na cia-
nach. Trzecia strefa rozprasza prdy pioruno-
we wziemi za pomoc uziomw.
Do wyznaczania stref ochronnych na dachu
stosuje si trzy metody: toczcej si kuli,
kta ochronnego isiatki zwodw, przy czym
dwie ostatnie maj zastosowanie ograni-
czone. Norma PN-EN 62305 podaje nowe
parametry dotyczce stref ochronnych oraz
przewodw odprowadzajcych, ktre s za-
lene m.in. od klasy LPS. Aktualizacja PN-EN
62305 z 2011 r. zawiera nowe uproszczone
algorytmy do oblicze niezbdnych odst-
pw izolacyjnych, ktre musz by zachowa-
ne pomidzy elementami instalacji odgromo-
wych aosonami iobudowami metalowymi,
powizanymi zurzdzeniami elektrycznymi.
Ksztat przewodw, przekroje i parametry
materiaw dopuszczonych do zastosowania
w instalacjach odgromowych okrela norma
PN-EN 62305.
Dokumentacja
Do realizacji inwestycji obiektu budowlanego
w zakresie ochrony odgromowej niezbdny
jest projekt budowlany, a w razie potrzeby
take projekt wykonawczy. Po zakoczeniu
inwestycji, wykonawca przygotowuje doku-
mentacj powykonawcz, ktra zawiera pro-
jekt, certyfikaty, atesty, metryk urzdzenia
piorunochronnego iprotokoy zpomiarw po-
montaowych. Po odbiorach inwestora obiekt
zostaje zgoszony do nadzoru budowlanego.
Uytkownik po uzyskaniu pozwolenia na uyt-
kowanie obiektu zobowizany jest zaoy
ksik obiektu budowlanego i przechowy-
wa j razem zdokumentacj powykonawcz
przez cay okres istnienia obiektu. Ma rwnie
obowizek prowadzenia wniej tabeli okreso-
wych kontroli stanu technicznego budynku
i opracowa dotyczcych danego obiektu
(Tablica 4 KOB). Instalacje odgromowe wtrak-
cie eksploatacji podlegaj ogldzinom iprze-
gldom. Przykadowo dla klasy ochrony od-
gromowej LPS III iIV, ogldziny przeprowadza
si co 2 lata, apene sprawdzenie co 4 lata.
Ochrona odgromowa dostosowana wdzisiej-
szych czasach do wymogw Unii Europejskiej
jest bardzo wyspecjalizowan bran, peni-
c na obiekcie budowlanym funkcje bezpie-
czestwa, wtym funkcj przeciwpoarow.
Tekst opracowano wg normy PN-EN 62305.

ELKO-BIS Systemy Odgromowe Sp. z o.o.

ul. Swojczycka 38E 51-501 Wrocaw tel. 71 330 69 20
faks 71 330 69 26 www.elkobis.com.pl elkobis@elkobis.com.pl

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 41

 FIRMY
Firecontrol
Systemy Przeciwpoarowe
O firmie
Firecontrol Systemy Przeciwpoarowe istnie-
je od 2008 roku. Jest firm specjalizujc si
w projektowaniu i montau systemw prze-
ciwpoarowych, wszczeglnoci systemw
sygnalizacji poaru, systemw oddymiania
idwikowych systemw ostrzegawczych.
WFirecontrol pracuj dowiadczeni specja-
lici od poarnictwa i elektroniki. Ponadto
42 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
PRODUKTY TECHNOLOGIE
Firecontrol Systemy Przeciwpoarowe
firma wsppracuje z absolwentami Szkoy Wolica 43, k. Kalisza
Gwnej Suby Poarniczej i rzeczoznaw- 62-872 Godziesze Mae
cami, atake ma licencje oraz uprawnienia tel. 793 929 111, 500 151 060
do instalowania elektronicznych systemw www.firecontrol.pl
zabezpiecze.
mk.kalinski@firecontrol.pl
Firecontrol udziela gwarancji na wykonane
systemy zabezpiecze, ktre realizowane
s wsposb profesjonalny irzetelny. rowych oraz oddymiania grawitacyjnego
Spdzielnia Mleczarska LAZUR, Nowe
Skalmierzyce
Oferta
 odernizacja systemu sygnalizacji poa-
m
Firecontrol swoj ofert kieruje do pod- ru Big Star Ltd., Kalisz
miotw zobowizanych przepisami ppo.  ykonanie prac instalacji systemw sy-
w
oraz do innych zainteresowanych, chc- gnalizacji przeciwpoarowej Zakady
cych znaczco podnie bezpieczestwo Misne SKIBA, Chojnice.
wswoich obiektach.
Zajmuje si doradztwem, w szczeglnoci
wykonywaniem ekspertyz technicznych
oraz ocen stanu zagroenia wybuchem,
a take projektowaniem, montaem oraz
doborem sprztu.
Firma ponadto oferuje:
 onserwacj systemw sygnalizacji poaru
k
 onserwacj systemw oddymiania
k
 onserwacj
k dwikowych systemw
ostrzegawczych
 rzegldy ioceny stanu technicznego in-
p Fot. 1. Big Star Ltd., Kalisz
stalacji poarniczych
z abezpieczenie otworw kablowych, tzw.
przepustw.
Najwaniejsze realizacje:
 ykonanie prac z zakresu instalacji syste-
w
mw sygnalizacji przeciwpoarowej ho-
tel Aubrecht, Koprzywnica
z aprojektowanie i wykonanie instalacji
systemu sygnalizacji poarowej zgodnej
z obowizujcymi przepisami dot. projek-
towania i montau instalacji przeciwpoa- Fot. 2. Zakady Misne SKIBA, Chojnice
Fot. 3. Hotel Aubrecht, Koprzywnica
edycja 2016
 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Wnowoczesnych biurowcach ergonomia iindywidualne potrze-

by wacicieli lub najemcw budynkw wymuszaj rozwizania,
wktrych windy dojedaj prosto wcentralny punkt otwartej
powierzchni wsplnej lub biura typu open space. Same klatki
schodowe s umieszczone wcakiem innej czci budynku
ipeni jedynie rol ewakuacyjn lub wrcz odwrotnie stanowi

Fot. 1. Jednostka systemu rnicowania

dodatkowy, wyeksponowany element architektoniczny. Wymaga
cinienia SMPA to indywidualnego podejcia do ochrony tego typu rozwiza
przed zadymieniem.

SKUTECZNA OCHRONA
PRZED ZADYMIENIEM PIONOWYCH
DRG KOMUNIKACYJNYCH
Rafa Jankowski
Flkt Bovent Sp. z o.o.

Skuteczna ochrona przed zadymieniem
pionowych drg komunikacyjnych na przy-
kadzie budynku biurowo-usugowego
wWarszawie. Obiekt ma 8 kondygnacji nad-
ziemnych i 3 podziemne, azaoenia projek-
towe zostay przygotowane na bazie normy
PN-EN 12101-6. Wybrano system SMOKE
MASTER SMPA firmy Flkt Bovent, ktry
tworzy jednostka wentylatora wraz z uka-
dem automatyki, dynamicznie nadajcym
za zmian parametrw w strefie chronionej.
W klatce schodowej zaprojektowano wytwo-
rzenie nadcinienia 50 Pa (przy zamkni-
tych drzwiach na klatk) oraz uzyskanie
przepywu powietrza o prdkoci 0,75 m/s
przy drzwiach otwartych. Utrzymywanie
nadcinienia zabezpiecza klatk schodo-
w przed infiltracj przez nieszczelnoci
gorcych gazw i dymu, a ukierunkowany
przepyw powietrza przy otwartych drzwiach
stanowi barier utrudniajc zadymienie
klatki. Jest to jedyna klatka schodowa wbu-
dynku, dlatego te zdecydowano si na
zastosowanie zapasowego zestawu do r-
nicowania cinienia na wypadek awarii pod-
stawowego. Warto doda, e jest to god-
na naladowania praktyka, obowizkowa
w niektrych krajach Unii Europejskiej, na
przykad wWielkiej Brytanii. Jednostki wen-
tylatorw umieszczone na dachu budynku
wyposaono w ukad dwch czerpni, ste-
rowany czujkami dymu i chronicy przed
wtrnym zadymieniem klatki schodowej.
Do ochrony holu windowego zastosowano
nawiew szachtem z klap wentylacji poaro-
wej na kadej kondygnacji. W ssiadujcej
z holem windowym strefie open space za-
projektowano wycig powietrza, pozwalaj-
cy na uzyskanie ukierunkowanego przepywu
powietrza podczas, gdy drzwi midzy holem
a powierzchni biurow pozostaj otwarte.
Po zamkniciu drzwi przez samozamykacz,
powietrze do wycigu przedostaje si przez
klapy transferowe zlokalizowane w cianie
midzy holem windowym a powierzchni
biurow. Odpowiednio zwymiarowane, za-
bezpieczaj przed podcinieniem w strefie
open space wzgldem holu windowego bez
koniecznoci sterowania wydajnoci wenty-
latora wycigowego.
Ochron przed zadymieniem poprzez wy-
twarzanie nadcinienia objto rwnie szyb
windy ratowniczej oraz hol wejciowy do
budynku. Wszystkie strefy objte ochron
zostay zabezpieczone przy wykorzystaniu
systemu SMOKE MASTER. W skad zesta-
ww do rnicowania cinienia wchodzi
kompaktowa jednostka wentylatora, za-
bezpieczona przed wpywem czynnikw
zewntrznych poprzez izolowan klap
odcinajc oraz ukad automatyki steruj-
cej: tablica sterownicza wyposaona w fa-
lownik, przetworniki rnicy cinienia i panel
sterowania. Wytwarzanie nadcinienia po-
przez pynn zmian prdkoci obrotowej
wentylatora powoduje brak koniecznoci
stosowania klap nadmiarowo-upustowych
oraz daje wikszy margines bdu dla ob-
licze projektowych. Oddzielenie jednostki
wentylatora od automatyki sterujcej jego
prac korzystnie wpyno na zmniejszenie
gabarytu tego pierwszego oraz ochron
wraliwych elementw automatyki przed
niekorzystnymi wpywami warunkw atmos-
ferycznych, co w duej mierze przekada
si na niezawodno i pewno dziaania
podczas poaru. Nowa, rozbudowana wer-
sja jednostek SMPA otrzymaa na poczt-
ku 2016 roku now aprobat techniczn
orazcertyfikat zgodnoci wydane przez In-
stytut Techniki Budowlanej.

Flkt Bovent Sp. z o.o.

Otarzew, ul. Poudniowa 2 05-850 Oarw Mazowiecki tel. 22 392 43 43
faks 22 392 43 44 www.flaktwoods.pl biuro@flaktwoods.com

44 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016

 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych iAdministracji

zdn. 21.04.2006 r. (Dz.U. nr. 80, poz. 563) zalicza urzdzenia
zapobiegajce wybuchom do urzdze przeciwpoarowych.
Jest to zrozumiae, bo bardzo czsto skutkiem wybuchw s
poary. Zapobieganie wybuchom podnosi bezpieczestwo
przeciwpoarowe obiektw. Do takich urzdze nale
elektroniczne systemy detekcji gazw wybuchowych.

SYSTEMY DETEKCJI
GAZW W OCHRONIE
PRZECIWPOAROWEJ OBIEKTW
Krzysztof Chmielewski
GAZEX

Detektor gwny element
systemu detekcji gazw
Podstawowymi elementami systemu de-
tekcji s detektory urzdzenia reagujce
na gaz i przesyajce informacje do central
alarmowych. Zawieraj one sensory gazw
elektroniczne elementy zmieniajce swoje
parametry pod wpywem gazw. Najczciej
stosowane s sensory katalityczne, elektro-
chemiczne, pprzewodnikowe i absorpcyj-
ne w podczerwieni (infra-red). Rni si
one budow, zasad dziaania i oczywicie
parametrami metrologicznymi. Maj rne
zakresy pomiarowe, wiksz bd mniejsz
selektywno, rni si podatnoci na za- tau detektora z instalacji. To unikatowe
kcenia i ywotnoci. Wszystkie sensory rozwizanie techniczne znakomicie uatwia
zmieniaj parametry w miar upywu czasu
i wymagaj okresowych korekt wskaza
czyli kalibracji. Polega ona na poddaniu sen-
sora dziaaniu mieszaniny okrelonego gazu
z powietrzem. Bardzo istotny jest sposb
i precyzja przygotowania takiej mieszaniny
oraz sposb jej podania na sensor. Kali-
bracja powinna by wykonywana zgodnie
z procedur okrelon przez producenta.
Tylko on, znajc konstrukcj urzdzenia ipa-
rametry pracy sensora, moe okreli wa-
runki kalibracji, ktre zapewni prawidowe
wskazania. Bardzo wane jest, aby robiy to
osoby kompetentne.
Wymienny modu
sensora GAZEX
Ciekawym, uatwiajcym eksploatacj de-
tektorw gazw, jest rozwizanie technicz-
ne firmy GAZEX. Wszystkie detektory tej
firmy wyposaone s w wymienny modu
sensora. Taki modu zawiera sensor gazu
iwszystkie niezbdne elementy elektronicz-
ne potrzebne do jego kalibracji. Wprzypad-
ku koniecznoci kalibracji uytkownik moe
we wasnym zakresie wymontowa modu
sensora ipodda go kalibracji, bd wymie-
ni na inny, ju skalibrowany. Operacje te s
przeprowadzane bez koniecznoci demon-
i obnia koszty eksploatacji systemw de-
tekcji gazw.
Firma GAZEX ma w swojej ofercie moduy
sensora wyposaone wkady zwymienio-
nych typw.
Najwaniejsze cechy
systemw detekcji gazw
Systemy detekcji sygnalizuj pojawienie si
niebezpiecznych ste gazw, a ponadto
mog wcza rne urzdzenia wykonaw-
cze, ograniczajce lub niwelujce zagroe-
nie wybuchem.
Czsto inicjaem wybuchu s iskry elek-
tryczne. Automatyczne wyczenie odpo-
wiednich obwodw elektrycznych moe
to zagroenie wyeliminowa. Rwnie sku-
teczne moe by odcicie dopywu gazu
do rozszczelnionej instalacji gazowej lub
wczenie wentylatorw w celu usunicia
niebezpiecznej atmosfery. Do usunicia
z obiektu gazw lejszych od powietrza
moe wystarczy automatyczne uchylenie
klap oddymiajcych.
Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury
zdn. 12.04.2002 r. (Dz.U. nr. 75, poz. 690)
nakazuje stosowanie urzdze sygnali-
zacyjno-odcinajcych we wszystkich po-
mieszczeniach, wktrych sumaryczna moc
grzewcza urzdze gazowych przekracza
60 kW. Urzdzenie sygnalizacyjno-odci-
najce to system detekcji gazu sprzony
zzaworem odcinajcym. Jeeli system de-
tekcji gazu zostanie uzupeniony o czujk
przeciwpoarow to w przypadku poaru
automatycznie zostanie odcity dopyw
gazu ito ju wjego pocztkowej fazie. Gdy-
by w wyniku oddziaywania wysokiej tem-
peratury nastpio rozszczelnienie instalacji
gazowej, to wypywajcy gaz wzmagaby
ogie. Wida, e takie rozwizanie tech-
niczne nie tylko moe zapobiec wybucho-
wi, ale rwnie ograniczy intensywno
poaru.

46 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016

 FIRMY
Fot. 1. Modu zsensorem pprzewodni-
kowym
Fot. 2. Modu zsensorem katalitycznym
Fot. 3. Modu zsensorem elektroche-
-micznym
Fot. 4. Modu zsensorem infra-red
Musz by spenione 4 warunki, aby system
detekcji gazw pracowa prawidowo:
waciwy dobr urzdze uwzgldniaj-  rawidowe wykonanie systemu urz-
cy warunki panujce w monitorowanym
obiekcie oraz potrzeby uytkownikw na-
ley uwzgldni temperatur, wilgotno,
obecno gazw zakcajcych pomiar,
zakres pomiarowy, sposb wizualizacji
iarchiwizacji wynikw, konieczno stero-
GAZEX-Drzewicki Spka jawna
ul. Baletowa 16 02-867 Warszawa tel. 22 644 25 11
faks 22 641 23 11 www.gazex.pl gazex@gazex.pl
PRODUKTY TECHNOLOGIE
 rawidowa, zgodna zinstrukcj izdrowym
p
rozsdkiem eksploatacja systemu dla
prawidowego dziaania systemu niezbd-
ne jest przestrzeganie zasad okrelonych
w instrukcji obsugi; naley bezwzgldnie
przestrzega terminw kalibracji detekto-
rw, terminw kontroli pracy systemw,
terminw wymiany akumulatorw; kon-
trole powinny by przeprowadzane zgod-
nie z instrukcj, a kalibracja wykonywana
Fot. 5. Detektor DEX-1 przez uprawnione laboratoria w warun-
kach okrelonych przez producenta.
wania urzdzeniami wykonawczymi oraz
stosowania zasilania awaryjnego; bardzo System detekcji gazu powinien by dosto-
istotne jest waciwe ustalenie progw sowany do monitorowanego obiektu tak,
alarmowych (powinny by na poziomie za- aby w peni wykorzysta jego funkcjonal-
pewniajcym bezpieczestwo zbyt nisko no. Bywa, e rozbudowane moliwoci
ustawione mog wywoywa niepotrzebne systemu wykorzystywane s zaledwie wkil-
alarmy izakca funkcjonowanie monito- ku procentach, a uytkownik niepotrzebnie
rowanego obiektu) przepaci przy zakupie instalacji inadal pa-
 aciwy wybr miejsc instalowania de-
w ci za drog eksploatacj.
tektorw urzdzenia te wykrywaj gaz
wmiejscu zainstalowania; naley wybra Bardzo wane
miejsca najbardziej prawdopodobnego Gaz musi dotrze do sensora, aby detek-
gromadzenia si gazu ipowstania zagro- tor zadziaa, czyli zmierzy stenie gazu
enia; trzeba uwzgldni ciar waciwy w miejscu, w ktrym zosta zainstalowany,
gazu, ruch powietrza w monitorowanej dlatego bardzo wany jest wybr miejsca
strefie, lokalizacj otworw wywiewnych montau. Nie jest wskazane montowanie
inawiewnych; bardzo istotne jest zapew- detektorw w pobliu otworw wentyla-
nienie atwego dostpu do urzdze cyjnych, nad gorcymi urzdzeniami lub
p wprzecigach, gdy wskazania mog by
dzenia musz by prawidowo i zgodnie niemiarodajne. Eliminacja takich miejsc po-
zinstrukcj poczone przy uyciu waci- zwala zoptymalizowa ilo detektorw.
wych materiaw instalacyjnych; instala- Wszelkie informacje, e konkretny detektor
cja iokablowanie powinno by wykonane jest lepszy od innych, bo ma wikszy pro-
starannie, zgodnie zprzepisami iobowi- mie dziaania to spekulacje iprba nako-
zujcymi zasadami nienia do zakupu.
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 47
 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Obiekty przemysowe musz spenia okrelone normami, bardzo

restrykcyjne wymagania dotyczce ochrony przeciwpoarowej.
Istotnymi elementami systemw tej ochrony s drzwi ibramy
zodpornoci ogniow. Poniewa oddzielaj one lub zamykaj
poszczeglne czci budynku, bezwzgldnie powinny spenia
wymagania ochrony przed ogniem idymem. Takimi rozwizaniami
s przeciwpoarowe drzwi i bramy firmy Hrmann.

OCHRONA
PRZECIWPOAROWA
Przeciwpoarowa brama FST

W BUDOWNICTWIE PRZEMYSOWYM
Krzysztof Horaa
Hrmann Polska sp. z o.o.

Chcc zagwarantowa odpowiedni poziom Przeciwpoarowe bramy
ochrony przeciwpoarowej w budownic-
przesuwne FST
twie, w zalenoci od stopnia potencjal-
nego zagroenia, naley stosowa rozwi- Tam, gdzie przepisy wymagaj rozdzie-
zania przeciwpoarowe w klasie EI2 30 lenia duych powierzchni obiektw przemy-
lub EI260. sowych na odpowiednie strefy poarowe,
montuje si wielkogabarytowe bramy prze-
Przeciwpoarowe suwne o okrelonej odpornoci ogniowej
oraz z funkcj dymoszczeln. Odpowie-
idymoszczelne drzwi
dnim rozwizaniem s nagrodzone Zotym
Drzwi z odpornoci ogniow nie chroni Medalem MTP na targach BUDMA 2016
automatycznie przed przedostawaniem si przeciwpoarowe bramy przesuwne FST
dymu. Aby miay one take waciwoci firmy Hrmann, ktre mog mie nawet na
dymoszczelne, musz by dodatkowo do 12m szerokoci i7 m wysokoci.
wyposaone i spenia wymagania normy W normalnych warunkach uytkowania
PN-EN 1634-3. Dodatkowe specjalistyczne pomieszcze bramy te czsto znajduj si
wyposaenie charakteryzuje rwnie drzwi w pozycji otwartej, rwnolegle do ciany,
z deklarowan izolacyjnoci akustyczn umoliwiajc komunikacj zarwno ludzi, FST mona wyposay w nowoczesny
oraz odpornoci na wamanie. jak iswobodny ruch wzkw widowych lub
Do zamknicia otworw wcianach oddzie- samochodw. Jednak wprzypadku poaru
lenia poarowego obiektw budowalnych brama FST automatycznie zamyka si, unie-
dobrze nadaj si drzwi HPL30 C w klasie moliwiajc rozprzestrzenianie si ognia
EI230 odpornoci ogniowej firmy Hrmann. do ssiadujcych pomieszcze.
Dodatkowo oferowane s one w klasie Wykorzystujce innowacyjny system czenia
RC 2 odpornoci na wamanie oraz maj paneli, przeciwpoarowe bramy przesuwne
waciwoci dymoszczelne i izolacyjno FST, podobnie jak i drzwi, mog mie wej, ktre mog by wykorzystane whalach
akustyczn. klas odpornoci ogniowej EI230 lub EI260
(zgodnie znorm europejsk PN-EN1634-1).
Oferowane s take w wersji dymosz-
czelnej. Duym ich atutem jest moliwo
wbudowania wnie drzwi przejciowych bez
wystajcego progu, co zapewnia doran
komunikacj osb bez koniecznoci kado-
razowego otwierania bramy, ktra standar-
dowo ma by zamknita.
Zaletami przeciwpoarowych bram prze-
suwnych FST jest stabilny bieg (dziki
oyskowanym rolkom jezdnym na specjal-
nie wyprofilowanej prowadnicy), odporna
uszkodzenia wyjtkowo oryginalna
powierzchnia zewntrzna Pearlgrain oraz
atwo obsugi bramy otwieranej rcznie
lub automatycznie.
Wstrefach oduym nasileniu ruchu bramy
napd SupraMatic HT, ktry zapewnia
komfortow obsug. Ma on opatentowany
mechanizm rozczenia, dziki ktremu
w przypadku zagroenia poarem brama
zamyka si za pomoc przeciwwagi.
Obok jedno- idwuskrzydowej wersji bram,
Hrmann oferuje bramy wwersji teleskopo-
oograniczonej przestrzeni montaowej.

Hrmann Polska sp. z o.o.

ul. Otwarta 1 62-052 Komorniki infolinia 801 500 100
www.hormann.pl info@hormann.pl

48 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016

FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 51

 FIRMY
Fot. 1. Kana wentylacyjny zabezpieczony
w klasie EIS 60 mat PAROC HVAC Fire
Mat GreyCoat
Odporno ogniow przej instalacyjnych
okrela si wedle poj obowizujcych
wprzypadku oceny konstrukcji budowlanych
czy stalowych. Parametrami tymi s szczel-
no ogniowa E oraz izolacyjno ognio-
wa I. Stan graniczny szczelnoci ogniowej
E konstrukcja osiga po pojawieniu si po
nienagrzewanej stronie pomieni duej ni
10 sekund bd po zapaleniu si lub zw-
gleniu przyoonego prbnika zwaty bawe-
nianej. Stan graniczny izolacyjnoci ognio-
wej Izostaje zkolei osignity, gdy przyrost
temperatury powierzchni nienagrzewanej
wskazany przez termoelement zamocowany
bezporednio na powierzchni nienagrzewa-
nej oraz na elementach przejcia instalacyj-
nego przekroczy +180C w odniesieniu do
temperatury pocztkowej. W obu przypad-
kach niezbdna jest waciwa izolacja.
Zabezpieczenia przepustu
instalacyjnego
Przestrze pomidzy przewodem a kon-
strukcj oddzielenia przeciwpoarowego
mona z powodzeniem wypeni wen ka-
mienn o gstoci minimalnej 150 kg/m3,
ktra tworzy ochronny konierz wok przej-
cia przewodu przez przegrod. Z myl
Paroc Polska Sp. z o.o.
ul. Gnienieska 4 62-240 Trzemeszno tel. 61 468 21 90
faks 61 468 23 04 www.paroc.pl paroc.polska@paroc.com
52 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
PRODUKTY TECHNOLOGIE
Instalacje transportujce medium pomidzy rnymi strefami
oddzielenia poarowego powinny by zabezpieczone przed
dziaaniem ognia. Odpowiedniego zabezpieczenia potrzebu-
j rwnie ich przejcia przez stropy iciany, aby zapobiec
rozprzestrzenieniu si pomieni wewntrz budynku. Niezbd-
nym czynnikiem wobu przypadkach jest izolacja speniajca
okrelone wymagania.
IZOLACJA
PRZECIWPOAROWA
KANAW I PRZEJ INSTALACYJNYCH
o bezpieczestwie poarowym tego typu Jak pokazuje praktyka projektowo-eksplo-
elementw, do wypenie otworw przej atacyjna, optymalnym wyborem, take wtej
instalacyjnych w cianach i stropach Paroc kwestii s wyroby z weny kamiennej o kla-
proponuje niepaln pyt zweny kamiennej sie reakcji na ogie A1 oraz A2-s1,d0, ktre
PAROC Pyrotech Slab ogstoci 160 kg/m3. zgodnie z norm PN-EN 13501-1:2008 kla-
Wwarunkach poaru system wykorzystujcy syfikuje si jako niepalne.
pyt Paroc tworzy barier dla ognia, wyso-
kiej temperatury oraz trujcych gazw, co Ochrona przewodw instalacyj-
gwarantuje integralno przegrody. Zalet
nych nie tylko przed ogniem
takiego rozwizania jest te lekka iatwa do
wykonania konstrukcja, a take moliwo Rozwizania Paroc speniaj wszelkie wy-
dodatkowej instalacji przewodw wpniej- magania stawiane izolacjom przewodw
szym czasie. grzewczych, wodno-kanalizacyjnych, oddy-
miajcych lub powierzchni paskich kanaw
Wymagania dla przewodw wentylacyjnych. Maty, pyty i otuliny Paroc
to wyroby oklasie reakcji na ogie A1 oraz
instalacyjnych
A2-s1,d0, co oznacza, e nie przyczyniaj
W aktualnych Warunkach Technicznych, si do rozprzestrzeniania ognia, a w wa-
a konkretnie w rozdziale 6. Wymagania runkach poaru generuj zerow (A1) lub
przeciwpoarowe dla palenisk i instalacji bardzo ograniczon (A2-s1,d0) ilo dymu
przeczyta mona, e izolacje cieplne iaku- oraz nie wytwarzaj palcych si kropli. Ma
styczne zastosowane w instalacji wodoci- to szczeglne znaczenie, biorc pod uwa-
gowej, kanalizacyjnej czy grzewczej powinny g, e w momencie zagroenia poarowe-
by wykonane wsposb zapewniajcy nie- go czynniki te stanowi rwnie due, o ile
rozprzestrzenianie si ognia. Dla projektan- nie wiksze, niebezpieczestwo dla osb
ta oznacza to konieczno zastosowania i mienia. Due iloci dymu wyduaj czas
przewodw i izolacji z materiaw o klasie efektywnej ewakuacji zponcego budynku,
reakcji na ogie: A1; A2-s1,d0; A2-s2,d0; aponce krople przyczyniaj si do dalsze-
A2-s3,d0; B-s1,d0; B-s2,d0 lub B-s3,d0. go rozprzestrzeniania si ognia.
edycja 2016
 FIRMY
PROTECT Tadeusz Cisek
i Wsplnicy Spka Jawna
O firmie
Firma Protect zostaa zaoona w 1991 r.
przez Tadeusza Ciska, absolwenta Wyszej
Oficerskiej Szkoy Poarniczej iPolitechniki
Warszawskiej. Pocztkowo bya to jedno-
osobowa dziaalno. Z czasem firma zy-
skiwaa coraz wicej klientw, anajwikszy
rozwj nastpi po 1994 r., co wizao si
z uwolnieniem zawodu rzeczoznawcy ds.
zabezpiecze przeciwpoarowych.
Obecnie firma Protect to spka jawna, ajej
kadr liczc blisko 20 osb stanowi: rze-
czoznawcy ds. zabezpiecze przeciwpoa-
rowych, inynierowie poarnictwa oraz kon-
sultanci naukowi.
Misj firmy jest dostarczanie rozwiza
gwarantujcych bezpieczestwo wszyst-
kim uytkownikom budynkw i obiektw
budowlanych. Wieloletnim dowiadczeniem
Rys. 1. Symulacja ewakuacji
54 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
PRODUKTY TECHNOLOGIE
PROTECT Tadeusz Cisek i Wsplnicy
i wiedz firma Protect suy architektom, Spka Jawna
projektantom, inwestorom iwykonawcom. ul. Rudnickiego 3A lok. 13H
01-858 Warszawa
Oferta tel./faks 22 646 06 94
www.protect.pl
Zakres usug firmy obejmuje:
protect@protect.pl
 onsultacje z zakresu ochrony przeciw-
k
poarowej
 pracowywanie strategii ochrony prze-
o
ciwpoarowej dla nowych obiektw (modelowania poarw, ewakuacji itp.).
 sppraca z biurami architektonicznymi
w Kady element projektu jest dokadnie
na kadym etapie projektu dla obiektw sprawdzany, dziki czemu analizowane
istniejcych firma opracowuje eksperty- przez firm obiekty s maksymalnie bez-
zy oraz opiniuje projekty ich przebudowy pieczne, a nie tylko zgodne z obowizuj-
izmiany przeznaczenia, dla obiektw no- cymi przepisami. Wokrelonych okoliczno-
wych przygotowuje rwnie dokumenty do ciach pracownicy przygotowuj rwnie
odstpstw od warunkw technicznych w imieniu swoich klientw, dokumenty nie-
 zgodnienia
u projektw budowlanych zbdne do uzyskania odstpstw od obo-
iwykonawczych wizujcych warunkw technicznych.
 dzia wodbiorach
u
 pracowywanie scenariuszy poarowych
o
Najwaniejsze projekty
wraz zmatrycami sterowa
 pracowywanie
o instrukcji bezpiecze- Firma Protect uczestniczya wprojektowa-
stwa poarowego niu i przygotowaniu do uytkowania kilku
inynieria bezpieczestwa poarowego: tysicy obiektw, w ktrych funkcjonuj
 pracowywanie koncepcji i obliczenia
o przemylane rozwizania ochrony przeciw-
wentylacji poarowej poarowej. Wrd nich znajduj si:
symulacje CFD dla wentylacji poarowej  udynki zamieszkania zbiorowego m.in.
b
 ymulacje ewakuacji ludzi zbudynkw.
s Hotel Europejski w Warszawie, Sheraton
Sopot Hotel, OVO Wrocaw
Wsppraca zespoowa  udynki mieszkalne m.in. wieowiec
b
Zota 44 wWarszawie
Kady projekt firmy to praca zespoowa  udynki biurowe New City wWarszawie,
b
oprcz menadera prowadzcego uczest- Nimbus w Warszawie
nicz w nim specjalici z rnych dziedzin  udynki przemysowe m.in. Gillette
b
w odzi, LG Electronics w Mawie, Isuzu
Motors Polska w Tychach
 biekty handlowo-usugowe m.in. Ga-
o
leria Mokotw w Warszawie, Galeria
Soneczna w Radomiu, CH Posnania
wPoznaniu, IKEA wodzi, Jankach, Wro-
cawiu, Krakowie, Bydgoszczy
obiekty kulturalno-rozrywkowe m.in.
PGE Narodowy wWarszawie, Ergo Are-
na wGdasku, Muzeum Wojska Polskie-
go wWarszawie, Spodek wKatowicach
 biekty komunikacyjne m.in. Midzyna-
o
rodowy Port Lotniczy Okcie, II linia metra
warszawskiego (3 stacje).
edycja 2016
 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Projektant dobierajc rozwizanie systemowe weryfikuje,

czy spenia ono wymagania zapisane m.in. wRozporzdzeniu
wsprawie Warunkw Technicznych, jakim powinny
odpowiada budynki iich usytuowanie. Kana wentylacyjny
powinien midzy innymi zapewnia bezpieczestwo
wwarunkach poarowych.

CONLIT PLUS
ZABEZPIECZENIE OGNIOCHRONNE
KANAW WENTYLACYJNYCH,
KLIMATYZACYJNYCH I ODDYMIAJCYCH
mgr in. Andrzej Tarady
ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.

wktrej wykonany zosta kana, moe istot-

Wymogi prawne
Dla kanaw obsugujcych wycznie jedn
stref, wymaga si odpornoci z uwagi na
szczelno idymoszczelno E600S. Gdy ka-
na przechodzi przez wiele stref, ale ich nie
obsuguje, powinien by zaizolowany do od-
pornoci EIS, co najmniej takiej jak klasa od-
pornoci ogniowej stropu. Oprcz wymogw
dotyczcych odpornoci ogniowej, kana
powinien spenia wymagania izolacyjnoci
termicznej. Wprzypadku przewodw ogrze-
wania powietrznego uoonych w czci
ogrzewanej budynku, powinna by stosowa-
na izolacja ogruboci 40 mm iwspczynni-
ku przewodzenia ciepa = 0,035 W/(mK).
W przypadku innej wartoci naley skory-
gowa grubo izolacji, aby zapewni od-
powiedni opr cieplny. Ostatnim elementem,
jaki warto przeanalizowa, to wpyw na izo-
lacyjno akustyczn. Budynek iurzdzenia
znim zwizane powinny by zaprojektowane
iwykonane wtaki sposb, aby poziom haa-
su, na ktry bd naraeni uytkownicy nie
stanowi zagroenia dla ich zdrowia, umo-
liwia im prac, a take odpoczynek i sen
wzadowalajcych warunkach. Technologia,
nie wpyn na pogorszenie lub polepsze-
nie przenoszenia si dwikw z zewntrz
budynku do pomieszcze, a take rozprze-
strzeniania si dwikw powietrznych iude-
rzeniowych midzy pomieszczeniami, m.in.
poprzez mostki akustyczne (powstae wwy-
niku niewaciwie poprowadzonej instalacji).
Kompletne rozwizanie
systemowe
System CONLIT PLUS bazuje na pycie
zweny skalnej wzbogaconej ododatek wo-
dorotlenku magnezu, dziki czemu ju przy
gruboci 60 mm jest wstanie zapewni od-
porno ogniow E600S, jak rwnie EIS 120. Wena skalna jest materiaem, ktry charak-
Przy projektowaniu tego typu instalacji,
bardzo istotne jest zweryfikowanie zapi-
sw w Aprobacie Technicznej ITB nr AT-15-
-6856/2015 + aneks nr 1, opisujcych wa-
runki brzegowe rozwizania systemowego.
System CONLIT PLUS moe by stosowa-
ny na kanaach wentylacyjnych, klimatyza-
cyjnych i oddymiajcych, nie wikszych ni
2500x1250 mm, zarwno wpionie jak iwpo- na sztywnych pytach, ktre s osadzane
ziomie przy cinieniu roboczym dla instalacji
bytowych 500 Pa, dla kanaw oddymiaj-
cych od -1500 Pa do +500 Pa. Pyty CONLIT
PLUS przy gruboci 60 mm speniaj znad-
datkiem wymogi izolacyjnoci termicznej:
 ONLIT PLUS 60 ALU = 0,039 W/(mK)
C
 ONLIT PLUS 120 ALU = 0,050 W/(mK).
C
teryzuje si wysokim wspczynnikiem po-
chaniania dwiku oraz ma sztywnoci
dynamiczn. Dziki takim cechom kana
zaizolowany systemem CONLIT PLUS, prze-
prowadzony przez cian lub strop, bdzie
wograniczonym zakresie przenosi zarwno
dwiki powietrzne jak rwnie uderzeniowe
wodrnieniu od np. rozwiza bazujcych
bezporednio wkonstrukcji budynku.

ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.

ul. Kwiatowa 14 66-131 Cigacice tel. 68 385 02 50
faks 68 385 02 34 www.rockwool.pl doradztwo@rockwool.pl

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 55



Serwis budowlany skierowany do osb zawodowo zwizanych zt bran. Dostarcza on

aktualne wiadomoci z rynku, ktre dotycz materiaw budowlanych i instalacyjnych,
sprztu, oprogramowania komputerowego, atake technologii stosowanych do wykony-
wania obiektw budownictwa kubaturowego iinynieryjnego oraz ich remontw imoder-
nizacji. Oprcz kilku tysicy kart technicznych produktw znajduj si te artykuy ocha-
rakterze poradnikowym, prezentacje firm oraz informacje o nowociach wprowadzanych
na rynek zarwno wzakresie materiaw, jak itechnik wykonawstwa. Dotycz one przede
wszystkim zagadnie zwizanych zbudownictwem kubaturowym, mostowym, drogowym,
kolejowym, energooszczdnym, jak rwnie powiconych termomodernizacji, hydroizola-
cji i zabezpieczeniom przeciwpoarowym.
W serwisie zamieszczona jest take dua baza firm producentw, dystrybutorw oraz
usugodawcw.
Serwis www.kataloginzyniera.pl zawiera wiele ciekawych iprzydatnych funkcji, tj.:
przegld produktw zestawienie produktw wpostaci listy
porwnanie produktw tabelaryczne zestawienie parametrw technicznych produk-
tw ztej samej brany
filtry dla konkretnej grupy produktw oprcz nazwy producenta s te najwaniejsze
parametry techniczne irne kryteria podziau
zadaj pytanie specjalicie za pomoc e-maila mona wysa zapytanie do dziau tech-
nicznego i/lub handlowego wybranej firmy lub grupy firm
schowek mona do niego doda interesujce nas produkty
wielopoziomowe menu, karty techniczne produktw, teczki firm itd.
Serwis wyrnia si nie tylko nowoczesn szat graficzn i przejrzyst nawigacj, ale przede
wszystkim zawartoci merytoryczn, ktra zachca do regularnych odwiedzin strony.
 FIRMY PRODUKTY TECHNOLOGIE

Wdobie realizacji inwestycji wsystemie zaprojektuj iwybuduj

ogromn rol odgrywa szybka realizacja dostaw. Uytkownicy
coraz wiksz uwag przywizuj do jakoci itrwaoci zasto-
sowanych wyrobw oraz niskich kosztw eksploatacji. Wszyst-
kie te oczekiwania, aponadto bezpieczestwo iniezawodno,
zapewniaj produkty ochrony przeciwpoarowej PENEDER.

Fot. 1. Drzwi rozwierane BRAMY I DRZWI

PRZECIWPOAROWE PENEDER

Produkty
Oferta firmy SL Sp. z o.o., jako autoryzo-
wanego przedstawiciela austriackiej firmy
PENEDER Bau-Elemente GmbH zprawem
wycznoci na rynek polski, obejmuje:
 ramy
b rozwierane wielkogabarytowe:
1- i 2-skrzydowe w klasach odpornoci
ogniowej od EI2 30 do EI2 120
 ramy przesuwne: 1- i 2-skrzydowe
b Wszystkie, gruntownie przebadane wy-
oraz teleskopowe w klasach odpornoci
ogniowej od EI2 30 do EI2 120
 ramy opuszczane: 1-skrzydowe oraz te-
b aprobaty icertyfikaty zgodnoci wydawane
leskopowe w klasach odpornoci ognio-
wej od EI2 30 do EI2 120
 rzwi rozwierane: techniczne, zewntrz-
d krtkim, standardowym terminie realiza-
ne (wspczynnik izolacyjnoci termicz-
nej poniej 1,7 W/(m2K)), przeciwpoa-
rowe w klasach odpornoci ogniowej
EI2 30 i EI2 60 oraz EI2 90 (moliwe wy-
miary do 3,0 x 3,7 m), o podwyszonej
odpornoci na wamanie RC2 i RC3,
o podwyszonej izolacyjnoci akustycz-
nej Rw = 45 dB.
Jako iczas realizacji
roby PENEDER co potwierdzaj liczne
zagraniczne ikrajowe certyfikaty (wPolsce
przez ITB) s produkowane na wymiar
oraz dostarczane i montowane w bardzo
cji do 2 tygodni, lakierowane proszkowo
(istnieje moliwo wykonania ze stali nie-
rdzewnej). Produkcja odbywa si wnowo-
czesnym zakadzie z uyciem komponen-
tw najwyszej jakoci.
 ale produkcyjne, magazynowe oraz han-
h
dlowe firmy Black Red White wBigoraju,
Lublinie, odzi oraz Rawie Mazowieckiej
 ala produkcyjna Pilkington wChmielowie
h
 biekty
o przemysowe koncernu IKEA
wLubawie
 ale kinowe sieci Cinema City wKrakowie,
s
Toruniu, Lublinie, Katowicach iPoznaniu
 otele sieci Hilton iHolliday Inn
h
liczne galerie, m.in. Millenium Hall iGale-
ria Rzeszowska wRzeszowie.
Drzwi ibramy przeciwpoarowe PENEDER
zostay rwnie dostarczone do obiektw
w Rumunii, Bugarii, na Ukrainie, do Nor-
wegii, a nawet Azerbejdanu. Wikszo
zrealizowanych projektw objta jest opie-
k serwisow firmy SL lub autoryzowanych
przez ni firm.

Fot. 2. Brama przesuwna
Wybrane realizacje
Dziaajca na rynku ju 16 lat SL Sp. zo.o.
zamontowaa oferowane produkty w wielu
obiektach wPolsce, do ktrych mona za-
liczy m.in.: F
 ot. 3. Brama opuszczana

SL Sp. z o.o.
Zarzecze 26 36-041 Boguchwaa
tel. 17 863 64 16 faks 17 863 74 71 www.sl.rze.pl sl@rze.pl

edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 57

 FIRMY
TP TELTECH Sp. z o.o.
O firmie
Firma TP TELTECH Sp. z o.o. istnieje od
2001 roku. Jestemy czci Grupy Kapi-
taowej Orange Polska S.A. Obecnie za-
trudniamy ponad 1600 wykwalifikowanych
pracownikw. Dostarczamy klientom naj-
nowoczeniejsze rozwizania w zakresie
bezpieczestwa i ochrony przeciwpoa-
rowej. W oparciu o kluczowe umiejtnoci
i wasne zasoby oferujemy kompleksowe
usugi B2B obejmujce doradztwo, opra-
cowanie koncepcji, projektowanie, budow,
utrzymanie i serwisowanie systemw mo-
nitoringu i zabezpiecze elektronicznych.
Posiadamy wiadectwo bezpieczestwa
przemysowego pierwszego stopnia oraz
koncesj MSWiA nr L-0127/02 na usugi
58 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe
PRODUKTY
ochrony osb imienia oraz zabezpieczenia
technicznego.
Nasz zesp tworz wysokiej klasy profesjo-
nalici zunikatowym dowiadczeniem iwie-
loletni praktyk zawodow powiadczon
certyfikatami renomowanych partnerw.
O najwyszej jakoci oferowanych przez
nas usug wiadczy stosowany system za-
rzdzania jakoci, powiadczony certyfi-
katem PN-EN ISO 90001:2009.
Posiadamy wasne pracownie projektowe
i kosztorysowe oraz kancelari tajn. List
atutw dopenia wasna, oglnopolska, de-
dykowana sie radiowa, sie terminali od-
biorczych wstraach poarnych, wyspecjali-
zowane, caodobowe centra odbiorcze SMA
(Stacja Monitorowania Alarmw) i spraw-
dzony model wsppracy operacyjnej zklu-
czowymi instytucjami, takimi jak Pastwowa
Stra Poarna, Policja, Samorzdy.
Nasz potencja usugowy i logistyczny, li-
cencjonowani pracownicy oraz sprawdzone
rozwizania umoliwiaj nam monitoring
przeciwpoarowy zretransmisj sygnau do
PSP na ponad 50% obszaru Polski.
Oferta firmy
TP TELTECH Sp. zo.o. jest integratorem sys-
temw bezpieczestwa poarowego. Zaj-
mujemy si kompleksow ochron obiektw
(zabezpieczenia czynne ibierne). Analizuje-
my zagroenia iniwelujemy je wtaki sposb,
edycja 2016
TECHNOLOGIE
TP TELTECH Sp. z o.o.
al. Tadeusza Kociuszki 5/7
90-418 d
tel. 517 147 741
www.tpteltech.pl, info@tpteltech.pl
by za rozsdne nakady finansowe speni
wymogi prawne i zminimalizowa ryzyko
strat wprzypadku poaru. Wtym celu siga-
my do rozwiza oferowanych przez znane
wiatowe marki oraz do najnowszych osi-
gni wiedzy technicznej w dziedzinie bez-
pieczestwa poarowego. Wsppracujemy
zklientem od etapu projektowania systemu
ochrony przeciwpoarowej do przygotowa-
nia procedur bezpieczestwa poarowego.
W okresie eksploatacji obiektu wiadczymy
usugi serwisu ikonserwacji oraz monitorin-
gu poarowego.
Oferujemy:
 porzdzanie koncepcji ochrony prze-
s
ciwpoarowej obiektw wedug wiedzy
technicznej i wymogw prawnych, take
wobiektach muzealnych izabytkowych
 rzygotowywanie
p scenariuszy rozwoju
zdarze wczasie poaru
 rojekty wykonawcze oraz kosztorysy
p
inwestorskie systemw zabezpiecze po-
arowych
 udow systemw sygnalizacji poaru,
b
dwikowych systemw ostrzegawczych,
systemw bardzo wczesnego wykrywa-
nia poaru, systemw gaszenia, owietle-
nia ewakuacyjnego, oddymiania, wydzie-
lenia poarowego
 rowadzenie nadzoru inwestorskiego
p
 rzeprowadzenie odbiorw technicznych
p
ipomiarw parametrw systemw
 onserwacj i serwis systemw bezpie-
k
czestwa poarowego
 udyty stanu technicznego systemw
a
bezpieczestwa poarowego
 odczenie systemw sygnalizacji poa-
p
ru do monitoringu poarowego PSP
integrowanie i wizualizacja systemw
bezpieczestwa poarowego
 rzygotowanie Instrukcji Bezpieczestwa
p
Poarowego.
indeks
firm
 INDEKS FIRM

Spis artykuw zamieszczonych w dziale KOMPENDIUM WIEDZY

Nazwa Autor Tytu artykuu Strona
Politechnika dzka dr in. Dorota Brzeziska Wentylacja poarowa i systemy oddymiania 6-10

Systemy biernej ochrony przeciwpoarowej

Instytut Techniki Budowlanej dr in. Pawe Sulik 11-16
konstrukcji budynkw
Dobr elementw w systemach sygnalizacji
Szkoa Gwna Suby Poarniczej st. bryg. dr in. Waldemar Wnk 17-21
poarowej
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony
st. kpt. mgr in. Tomasz Kiebasa, Analiza instalacji przeciwpoarowych wodnych
Przeciwpoarowej im. Jzefa Tuliszkowskiego 22-25
mgr in. Marta Goaszewska i gazowych
Pastwowy Instytut Badawczy

Spis firm zamieszczonych w dziaach FIRMY, PRODUKTY, TECHNOLOGIE

oraz PRZEGLD PRODUKTW I REALIZACJI, WYPOWIEDZI EKSPERTW
Nazwa firmy/adres Kontakt Profil dziaalnoci Strona
ALUFIRE Sp. z o.o. Sp.K.
Producent przeciwpoarowych, aluminiowych drzwi, okien,
ul. Warszawska 64A tel. 56 674 88 11
cian w klasie odpornoci ogniowej od EI 15 do EI 120, opar-
87-148 ysomice faks 56 674 88 10
tych na autorskich systemach: ALUFIRE Classic (konstrukcje 28, 36
www.alufire.pl
standardowe) oraz ALUFIRE Vision Line (bezszprosowe ciany
biuro@alufire.pl
przeciwpoarowe).

BELIMO Siowniki SA
ul. Jutrzenki 98 Szwajcarski producent siownikw do przepustnic powietrza,
02-230 Warszawa tel. 22 886 53 05
klap ppo. i zaworw regulacyjnych, odcinajcych (grzybko-
faks 22 886 53 08
wych, kulowych, motylkowych) z siownikami, stosowanych 37
www.belimo.pl
w wentylacji, klimatyzacji i ogrzewnictwie. Gwarancja na wy-
info@belimo.pl
roby BELIMO to 5 lat.

DEKK Fire Solutions Sp. z o.o.

ul. Zielona 52 Jedna z czoowych firm wiadczcych usugi z zakresu pro-
tel. 22 244 22 00, 503135 873
05-500 Piaseczno jektowania, dostawy, montau oraz serwisu instalacji ppo.
faks 22 244 22 01
Ukierunkowuje swoje dziaania na najistotniejsze sektory go- 28, 38
www.dekk.pl
spodarki, wdraajc najnowoczeniejsze rozwizania ochrony
info@dekk.pl
przeciwpoarowej.

DND Project
ul. Hodowlana 12
03-543 Warszawa tel. 22 678 58 25, 500 449 319
faks 22 678 73 28
www.dndproject.com.pl
biuro@dndproject.com.pl
DND Project to prnie rozwijajca si firma dziaajca na rynku
branowych szkole i konferencji adresowanych do specja-
39
listw majcych bezporedni wpyw na realizacje inwestycji
budowlanych w Polsce.

DWD BauTech Sp. z o.o.

ul. Wajdeloty 9/4 Firma oferuje systemy dowietle dachowych i oddymiania
80-437 Gdask tel. 61 278 77 00
oraz systemy podcinieniowego odwodnienia dachu. W zakre-
faks 61 623 19 89
sie systemw i produktw z oferty zapewnia fachowe doradz- 30, 40
www.dwdbautech.pl
two techniczne, wsparcie projektowe i kompleksowe usugi
pl.info@dwdbautech.pl
montaowe.

ELKO-BIS
Systemy Odgromowe Sp. z o.o.
ul. Swojczycka 38E tel. 71 330 69 20 ELKO-BIS specjalizuje si w produkcji i projektowaniu syste-
51-501 Wrocaw faks 71 330 69 26 mw odgromowych dla wszystkich rodzajw obiektw bu-
30, 41
www.elkobis.com.pl dowlanych. Wiedza i wieloletnie dowiadczenie firmy pozwala
elkobis@elkobis.com.pl oferowa produkty i usugi najwyszej jakoci.

62 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016


Nazwa firmy/adres
Firecontrol Systemy
Przeciwpoarowe
Micha Kaliski
Wolica 43, k. Kalisza
62-872 Godziesze Mae
Flkt Bovent Sp. z o.o.
Otarzew, ul. Poudniowa 2
05-850 Oarw Mazowiecki tel. 22 392 43 43
FRAPOL Sp. z o.o.
ul. Mierzeja Wilana 8
30-832 Krakw
GAZEX-Drzewicki Spka jawna
ul. Baletowa 16
02-867 Warszawa
GRAS PPPH
ul. Sawieska 12
77-231 Korzybie
Hrmann Polska sp. z o.o.
ul. Otwarta 1
62-052 Komorniki
ISOROC Polska S.A.
ul. Lena 30
13-100 Nidzica
Ognioochronne izolacje
LAMILUX Polska Sp. z o.o.
ul. Sportowa 8, budynek A
81-300 Gdynia
Kontakt
Firma specjalizujca si w projektowaniu oraz budowie sys-
tel. 793929111, 500151 060 temw sygnalizacji poaru, systemw oddymiania i dwiko-
www.firecontrol.pl
mk.kalinski@firecontrol.pl
Flkt Bovent Sp. z o.o. naley do grupy Flkt Woods, produku-
faks 22 392 43 44
www.flaktwoods.pl
biuro@flaktwoods.com
tel. 12 653 27 66
faks 12 653 27 89
www.frapol.com.pl
sekretariat@frapol.com.pl
tel. 22 644 25 11
faks 22 641 23 11
www.gazex.pl
gazex@gazex.pl
tel. 59 857 73 02 (03)
faks 59 858 63 04
www.gras.pl
gras@gras.pl
infolinia 801500 100
www.hormann.pl
info@hormann.pl
tel. 89 625 03 00
faks 89 625 03 02
www.isoroc.pl
nidzica@isoroc.pl
tel. 58 622 09 51
www.lamilux.pl
biuro@lamilux.pl
INDEKS FIRM
Profil dziaalnoci Strona
wych systemw ostrzegawczych. Wykonuje ekspertyzy tech- 31, 42
niczne, scenariusze poarowe, oceny stanu zagroenia wybu-
chem, konserwacje.
jcej systemy wentylacji poarowej, w tym systemy wentylacji
strumieniowej garay i wentylacji tunelowej, a take wentyla- 31, 44
tory oddymiajce, klapy przeciwpoarowe i systemy rnico-
wania cinie.
Producent i dostawca standardowych oraz wysoce specjali-
stycznych systemw klimatyzacyjnych i wentylacyjnych. Pakiet
usug firmy obejmuje midzy innymi dostaw, monta, dobr
31, 43
materiaw i urzdze, a take projektowanie oraz rozruch in-
stalacji.
Producent detektorw i systemw detekcji gazw. Urzdze-
nia maj wymagane atesty i certyfikaty. Firma jest jedynym
polskim producentem detektorw, ktry dysponuje wasnym 32, 46-47
laboratorium wzorcujcym, akredytowanym przez Polskie Cen-
trum Akredytacji.
Firma GRAS jest czoowym producentem sprztu ppo., ra-
towniczego i BHP. Specjalizuje si w produkcji hydrantw
wewntrznych DN 19, DN 25, DN 33, DN 52 oraz hydrantw 45
specjalnego przeznaczenia, zgodnych z seri norm PN-EN ISO
12944 oraz NORSOK M-501.
Producent bram garaowych, przemysowych inapdw. Pro-
dukuje take drzwi zewntrzne, wewntrzne, przeciwpoaro-
we i wielofunkcyjne. Ma w Polsce cztery przedstawicielstwa 28, 48
(Pozna, Warszawa, Gdask, Sosnowiec) oraz gst sie part-
nerw handlowych.
Producent wyrobw z weny mineralnej, stosowanych w bu-
downictwie, zapewniajcych popraw efektywnoci energe-
30, 49
tycznej i akustycznej, a take bezpieczestwo poarowe obiek-
tw budowlanych.
Lamilux Heinrich Strunz GmbH, niemieckie przedsibiorstwo
rodzinne z ponad stuletni tradycj, producent innowacyjnych
32, 50
systemw oddymiania grawitacyjnego i dowietle dacho-
wych.
edycja 2016 Bezpieczestwo Poarowe Vademecum 63
 INDEKS FIRM

Nazwa firmy/adres Kontakt Profil dziaalnoci Strona

MP-ALAMENTTI Sp. z o.o.
ul. Sobieskiego 18
Producent pyt warstwowych o duej opornoci ogniowej.
42-282 Kruszyna tel./faks 34 362 18 32
Firma oferuje rwnie pyty cienne z rdzeniem ze styropianu
www.alamentti.com.pl 51
oraz pyty z rdzeniem z weny mineralnej perforowane, ktre
marketing@alamentti.com.pl
oprcz waciwoci ognioodpornoci, tumi haas.

Paroc Polska Sp. z o.o.

ul. Gnienieska 4 Paroc jest innowacyjnym i godnym zaufania partnerem
tel. 61 468 21 90
62-240 Trzemeszno wtworzeniu zrwnowaonego rodowiska zurbanizowanego.
faks 61 468 23 04
W skad szerokiego asortymentu firmy wchodz izolacje bu- 29, 52
www.paroc.pl
dowlane, techniczne, morskie, atake pytywarstwowe ipro-
paroc.polska@paroc.com
dukty akustyczne.

Przedsibiorstwo Wdroeniowe
PRO-SERVICE Sp. z o.o.
os. Zotej Jesieni 4
31-826 Krakw
tel./faks 12 425 90 90 Specjalizuje si w produkcji detektorw gazw toksycznych
www.alarmgas.com i wybuchowych, mikroprocesorowych central oraz systemu
www.alarmgaz.com PAG (Przemysowy Alarm Gazowy). Zajmuje si rwnie wy- 29, 53
www.alarmgas.eu konawstwem instalacji systemw detekcji na podstawie wa-
pro@alarmgas.com snych lub cudzych projektw.

PROTECT Tadeusz Cisek i Wsplnicy

Spka Jawna Usugi konsultingowe z zakresu zarzdzania bezpieczestwem
ul. Rudnickiego 3A lok. 13H tel./faks 22 646 06 94 poarowym. Firma zajmuje si m.in. doradztwem w zakresie
01-858 Warszawa www.protect.pl ochrony przeciwpoarowej, opiniowaniem projektw, opraco- 54
protect@protect.pl wywaniem opinii i ekspertyz w zakresie ochrony przeciwpoa-
rowej.

ROBERT BOSCH Sp. z o.o.

ul. Jutrzenki 105
02-231 Warszawa tel. 22715 41 00
www.boschsecurity.pl
securitysystems@pl.bosch.com
Bosch Security Systems oferuje kompleksowe rozwizania z za-
kresu zabezpiecze, ewakuacji i nagonienia. Oferuje systemy
telewizji dozorowej, kontroli dostpu, alarmowe, sygnalizacji 3
poarowej, nagonieniowe, kongresowe i tumacze symul-
tanicznych.

ROCKWOOL Polska Sp. z o.o. ROCKWOOL Polska naley do Grupy ROCKWOOL wiatowe-
ul. Kwiatowa 14 tel. 68 385 02 50
go lidera w produkcji skalnej weny mineralnej dostawcy pro-
66-131 Cigacice faks 68 385 02 34
duktw, systemw i rozwiza sucych poprawie efektyw- 32, 55
www.rockwool.pl
noci energetycznej, akustyki i bezpieczestwa poarowego
doradztwo@rockwool.pl
obiektw budowlanych.

SL Sp. z o.o.
Zarzecze 26 Dostawa, monta, serwis stalowych drzwi i bram przeciwpo-
36-041 Boguchwaa tel. 17863 64 16
arowych. Wykonawstwo technicznych zabezpiecze przeciw-
faks 17863 74 71
poarowych: konstrukcji stalowych, cian, stropw, kanaw 29, 57
www.sl.rze.pl
wentylacyjnych, przej i przepustw kablowych. Doradztwo
sl@rze.pl
i projekty rozwiza.

TP TELTECH Sp. z o.o.

Od 15 lat wiodcy na rynku dostawca nowoczesnych roz-
Al. Tadeusza Kociuszki 5/7 tel. 517 147 741
wiza telekomunikacyjnych i teleinformatycznych. W swojej
90-418 d www.tpteltech.pl
ofercie firma ma rwnie kompleksowe usugi monitoringu 33, 58
info@tpteltech.pl
poarowego, wizyjnego, wamaniowego oraz elektroniczne
systemy bezpieczestwa.

WSC Witold Szymanik i S-ka Sp. z o.o.

Graphisoft Center Poland
ul. Brukselska 44/2
03-973 Warszawa
tel. 22617 68 35, 22616 07 65
Przedstawiciel firmy Graphisoft i dystrybutor programu Archi-
faks 22616 07 74
CAD w Polsce. ArchiCAD to wszechstronny program do projek- 59
www.archicad.pl
towania architektonicznego i budowlanego w technologii BIM.
wsc@wsc.pl

64 Vademecum Bezpieczestwo Poarowe edycja 2016

WYDAWNICTWO POLSKIEJ IZBY
INYNIERW BUDOWNICTWA Sp. z o.o.

ul. Kopernika 36/40 lok. 110

00-924 Warszawa
tel. 22 551 56 00
faks 22 551 56 01