dysleksja

MATERIA DIAGNOSTYCZNY
Z GEOGRAFII
Arkusz I ARKUSZ I

POZIOM PODSTAWOWY GRUDZIE

Czas pracy 120 minut ROK 2005

Instrukcja dla ucznia
1. Sprawd, czy arkusz zawiera 14 ponumerowanych stron
i barwn map. Ewentualny brak zgo przewodniczcemu
zespou nadzorujcego badanie.
2. W rozwizaniach zada przedstaw tok rozumowania
prowadzcy do ostatecznego wyniku.
3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pira tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel.
5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie.
6. Podczas egzaminu moesz korzysta z owka i gumki
(wycznie do rysunkw), linijki, lupy oraz kalkulatora.
7. Wypenij t cz karty odpowiedzi, ktr koduje ucze. Nie
wpisuj adnych znakw w czci przeznaczonej dla
oceniajcego.
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoj dat urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadajce cyfrom numeru PESEL. Bdne Za rozwizanie
wszystkich zada
zaznaczenie otocz kkiem i zaznacz waciwe. mona otrzyma
cznie
yczymy powodzenia!
50 punktw

Wypenia ucze
Wypenia ucze przed rozpoczciem pracy przed rozpoczciem
pracy

PESEL UCZNIA
KOD UCZNIA
2 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Geografia grudzie 2005 r.

Na podstawie fragmentu mapy turystycznej Tatrzaskiego Parku Narodowego oraz wasnej

wiedzy wykonaj zadania 1.-11.

Zadanie 1. (2 pkt)
Na podstawie zamieszczonych w tabeli opisw, rozpoznaj obiekty na mapie i wpisz
ich nazwy geograficzne.

L.p. Opis obiektu Nazwa obiektu

Przecz pooona na SE od Kasprowego Wierchu na
1. wysokoci 1952 m n.p.m. Oddziela Tatry Wysokie od Tatr
Zachodnich.
2. Masyw w Tatrach Wysokich. Pooony jest na SE od Koszystej
i na S od Doliny Waksmundzkiej. Rozciga si z SW na NE.
3. Dolina, ktr wiedzie czarny szlak z Doliny Chochoowskiej na
Siw Przecz.
4. Polana, do ktrej prowadzi trasa rowerowa z Kunic, a na
otaczajcych j stokach znajduj si wycigi narciarskie.

Zadanie 2. (2 pkt)
Wpisz po jednej nazwie wasnej trzech rnych elementw sieci hydrograficznej
znajdujcych si na mapie w kwadracie B4.

1.
2.
3.

Zadanie 3. (1 pkt)
Fotograf wykona ponisze zdjcie stojc przed schroniskiem nad Morskim Okiem.
 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania 3
Geografia grudzie 2005 r.

Podaj w jakim kierunku fotograf skierowa obiektyw aparatu, aby wykona to zdjcie.

Zadanie 4. (1 pkt)
Zmierz na mapie odcinek drogi Pod Reglami midzy Dolin za Bramk a Dolin
Strysk (od zielonego do czerwonego szlaku). Oblicz jego dugo w terenie. Zapisz
obliczenia.

Miejsce na obliczenia:

Odpowied: ..................................................................................................................................

Zadanie 5. (2 pkt)
Powierzchnia Morskiego Oka wynosi 35 ha (1 ha = 10 000 m2).
Oblicz powierzchni, jak zajmuje Morskie Oko na mapie w skali 1:75 000. Zapisz
obliczenia.

Miejsce na obliczenia:

Odpowied: ..................................................................................................................................

Zadanie 6. (1 pkt)
Oblicz rnic wysokoci midzy Kunicami (1010 m n.p.m.) a szczytem Kasprowego
Wierchu. Zapisz obliczenia.

Miejsce na obliczenia:

Odpowied: ..................................................................................................................................

Zadanie 7. (2 pkt)
Wymie cztery obiekty antropogeniczne wystpujce w kwadratach A3 i B3, ktre
sprzyjaj uprawianiu sportw zimowych.

1.
2.
3.
4.
4 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 8. (2 pkt)
Wdrujesz Dolin Kocielisk do schroniska na Maej Polanie Ornaczaskiej. Podaj cztery
przyrodnicze walory turystyczne wystpujce na tym odcinku Doliny Kocieliskiej.

1. ...................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
3. ...................................................................................................................................................
4. ...................................................................................................................................................

Zadanie 9. (2 pkt)
Podaj przykady dwch zagroe przyrodniczych, ktre mog mie wpyw
na bezpieczestwo turystw wdrujcych po tatrzaskich szlakach. Zaproponuj
dwa dziaania, ktre naley podj w celu uniknicia tych zagroe.

Przykady zagroe:

1. ...............................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................

Przykady dziaa:
1. ...................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................

Zadanie 10. (2 pkt)

W zwizku z du atrakcyjnoci turystyczn Tatrzaskiego Parku Narodowego na jego
terenie wystpuj problemy gospodarcze, spoeczne i ekologiczne. Sformuuj cztery
przykady tych problemw (mog to by problemy jednego rodzaju lub rne rodzaje
problemw).
Przykady problemw:
1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
3. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania 5
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 11. (1 pkt)

Zaznacz, wybierajc spord podanych, trzy okrelenia, ktre dotycz funkcji lasw
w Tatrzaskim Parku Narodowym.

A. Zatrzymuj cz wd opadowych, opniaj ich spyw, zmniejszajc skutki powodzi.

B. S rdem drewna dla przemysu drzewnego.
C. Chroni gleb przed erozj i obnianiem poziomu wd gruntowych.
D. Dostarczaj dla celw przemysowych owocw runa lenego.
E. Wydzielaj tlen i olejki eteryczne oraz oddziaywuj korzystnie na zdrowie czowieka.
F. S miejscem polowa na wystpujc w nich zwierzyn.

Zadanie 12. (1 pkt)

Przyporzdkuj wymienionym w tabeli formom rzeby odpowiadajcy im opis procesu,
na skutek ktrego powstay.
W tabel wpisz tylko oznaczenie literowe procesu.
A. Nanoszenie i osadzanie przez wody fluwioglacjalne drobnego materiau skalnego
na przedpolu ldolodu.
B. Wywiewanie przez wiatr drobnych czstek i pozostawianie na miejscu wikszych
okruchw skalnych.
C. Pogbianie przez jzory lodowcowe dolin rzecznych, a nastpnie ich zalanie przez morze
w trakcie podnoszenia si poziomu oceanu wiatowego.

Formy rzeby Opis procesu

Fiordy
Sandry

Zadanie 13. (2 pkt)

Poniszy tekst opisuje zjawisko, ktre moe prowadzi do klski ywioowej.
Na otwartym morzu fala nie jest zbyt widoczna. W pobliu brzegu w wyniku tarcia o dno traci swoj
prdko i spitrza si. Tworzy si w ten sposb potny wa wodny, ktry spada z ogromn si na
brzeg, niszczc wszystko, co si tam znajduje. Nadejcie fali poprzedza zniknicie wody przy brzegu.
Wzbudza to ciekawo ludzi niewiadomych grocego im niebezpieczestwa. Najbardziej
niebezpieczne s zatoki morskie o wysokich brzegach, gdy tam fale osigaj do kilkudziesiciu
metrw wysokoci.

a) Podaj nazw opisanego zjawiska.

.......................................................................................................................................................

b) Podaj jedn z przyczyn powstawania opisanego zjawiska.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
6 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 14. (2 pkt)

Wykresy przedstawiaj roczny przebieg temperatury powietrza i opadw w Londynie
i Uralsku.

Na podstawie zaczonych klimatogramw przedstaw dwa podobiestwa i dwie rnice

cech klimatu Londynu i Uralska.

Podobiestwa:
1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Rnice:
1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania 7
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 15. (2 pkt)

Zamieszczona poniej mapa przedstawia sytuacj synoptyczn w Europie.

a) Wpisz w zaznaczone na mapie pola odpowiednie oznaczenia literowe orodkw

barycznych. Liter W oznacz wy baryczny, liter N oznacz ni baryczny.

b) Podaj, w jaki sposb zmieni si temperatura powietrza w Polsce po przejciu frontu

atmosferycznego, ktry na mapie synoptycznej widoczny jest na terenie Niemiec.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
8 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 16. (1 pkt)

W ostatnich kilkunastu latach minionego wieku wzrosa dwukrotnie produkcja ywnoci
z hodowli ryb, skorupiakw, miczakw oraz uprawy wodorostw.
Podaj termin, ktrym okrela si hodowl i upraw morskich organizmw wodnych.
.......................................................................................................................................................

Zadanie 17. (2 pkt)

Wyjanij, podajc trzy przyczyny, dlaczego jednym z najdynamiczniej rozwijajcych
si rodzajw transportu jest transport lotniczy.
1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Zadanie 18. (1 pkt)

W tabeli podano dane statystyczne dotyczce powierzchni i liczby ludnoci w wybranych
krajach.

L.p. Kraj Powierzchnia (w km2) Liczba ludnoci (w tys.)

1. Meksyk 1 958 201 95 831
2. Szwajcaria 41 284 7 098
3. Rosja 17 075 400 146 539
4. Japonia 377 829 126 410

Na podstawie analizy danych zawartych w tabeli podaj nazw kraju o najmniejszej

gstoci zaludnienia.

 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania 9
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 19. (1 pkt)

Na mapie konturowej zaznaczono literami obszary rnice si pod wzgldem gstoci
zaludnienia.

Wstaw w tabeli znak plus (+), gdy gsto zaludnienia wskazanego obszaru jest dua,
lub znak minus (), gdy jest ona maa.

Obszar Gsto zaludnienia

A - Wyspa Jawa
B - Nizina Gangesu
C - Pwysep Arabski
D -Wyyna rodkowosyberyjska

Zadanie 20. (2 pkt)

Podaj dwie przyczyny duej gstoci zaludnienia na Nizinie Chiskiej. Wyjanij wpyw
kadej z przyczyn na gsto zaludnienia tego obszaru.

Przyczyny z wyjanieniem:
1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
10 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 21. (2 pkt)

Wykres przedstawia zmiany w strukturze pracujcych wedug sektorw gospodarki
na wiecie w latach 1950 2000.

a) Korzystajc z danych przedstawionych na wykresie, opisz dwie zmiany w strukturze

zatrudnienia na wiecie w latach 1950-2000.

1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

b) Podaj dziedzin gospodarki, w ktrej zmiany w zatrudnieniu w latach 1950-2000 byy

najwiksze.

......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

Zadanie 22. (2 pkt)

Podaj przykad zmiany, jaka zasza w polskim rolnictwie po 1989 roku. Oce i uzasadnij
jej konsekwencje spoeczno - gospodarcze.
Zmiana
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Ocena konsekwencji i jej uzasadnienie
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania 11
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 23. (2 pkt)

Podaj trzy przykady problemw, ktre napotykaj uchodcy na obczynie.

1. ...................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
3. ...................................................................................................................................................

Zadanie 24. (2 pkt)

Poniszy tekst opisuje rne typy zespow miejskich.

1. Wielki ukad osadniczy. Ten typ zespou miejskiego powstaje w wyniku czenia
si peryferyjnych stref zabudowy jednorodzinnej i zwizanych z ni usug
rozwijajcych si wok poszczeglnych metropolii i duych miast.

2. Zesp powizanych funkcjonalnie jednostek osadniczych, ktrego centrum stanowi

dominujce wielkociowo i funkcjonalnie miasto.

Na podstawie opisu rozpoznaj typy opisanych zespow miejskich.

1. ...................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

Zadanie 25. (2 pkt)

Podaj trzy przykady przejaww globalizacji, potwierdzajce okrelenie, e Ziemia
to globalna wioska.

1. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
3. ...................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
12 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 26. (2 pkt)

Analizujc tendencje wspczesnych zmian w wiatowej energetyce mona zauway spadek
znaczenia tradycyjnych rde energii i stopniowy wzrost znaczenia alternatywnych rde
energii. Wska trzy przyczyny zmian zachodzcych w wiatowej energetyce.

1. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

2. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

3. ...................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................

Zadanie 27. (2 pkt)

Przedstaw propozycj rozwizania problemu zwikszania si iloci odpadw
komunalnych. Podaj zalet i wad tej propozycji.

Propozycja Zaleta Wada

... ...

... ...

.... ... ...

Zadanie 28. (2 pkt)

Wymie cztery pastwa, ktre pojawiy si na mapie politycznej Europy w wyniku
przemian politycznych na tym kontynencie pod koniec XX wieku.

1. .........................................................................................
2. .........................................................................................
3. .........................................................................................
4. .........................................................................................
 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania 13
Geografia grudzie 2005 r.

Zadanie 29. (2 pkt)

Na mapie konturowej zaznaczono miejsca wystpowania wybranych konfliktw.

Uzupenij tabel, przyporzdkowujc wybranym konfliktom odpowiedni numer

zaznaczony na mapie oraz podajc ich przyczyny.

Numer Miejsce
Przyczyny
na mapie konfliktu

Irak

Kaszmir

Korsyka
14 Materia pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Geografia grudzie 2005 r.

BRUDNOPIS