You are on page 1of 48

KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY

Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

SEKCJA 1: IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI/MIESZANINY I IDENTYFIKACJA SPKI/PRZEDSIBIORSTWA

1.1. Identyfikator produktu

Nazwa substancji Amoniak bezwodny

Numer indeksowy 007-001-00-5

Numer WE 231-635-3

Numer CAS 7664-41-7

Nazwa substancji wg IUPAC Amoniak

Synonimy wodorek azotu(III), azan

Wzr chemiczny NH3

Numer rejestracji 01-2119488876-14-0009

1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji lub mieszaniny oraz zastosowania odradzane

Amoniak cieky jest stosowany min:


w produkcji substancji chemicznych takich jak: kwas azotowy, aminy, barwniki, zasady, nawozy azotowe,
w produkcji lekw, kosmetykw, witamin
w produkcji wkien syntetycznych i polimerw
w produkcji tuszw i tonerw
w przemyle materiaw wybuchowych
w ukadach chodzcych.

1.3. Dane dotyczce dostawcy karty charakterystyki

Nazwa przedsibiorstwa Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A.

Adres przedsibiorstwa Al. Tysiclecia Pastwa Polskiego 13; 24-110 Puawy; Polska

Telefon przedsibiorstwa +48 (81) 886 34 31; +48 (81) 565 30 00 fax.: +48 (81) 565 28 56

E-mail dyspozytor@pulawy.com

1.4. Numer telefonu alarmowego

Dyspozytor przedsibiorstwa: 81 565 20 00 (czynny ca dob)


Pastwowa Stra Poarna: 998
Pogotowie ratunkowe: 999
Numer alarmowy w Polsce: 112 z telefonu komrkowego

SEKCJA 2: IDENTYFIKACJA ZAGROE

2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny

Klasyfikacja wg rozporzdzenia (WE) 1272/2008

Klasy zagroenia i kody kategorii Flam. Gas 2 Gaz atwopalny, kategoria 2


Press. Gas Gaz pod cinieniem
Acute Tox. 3 Toksyczno ostra, kategoria 3

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 1 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

Skin Corr. 1B Dziaanie rce na skr, kategoria 1B


Aquatic Acute 1 Zagroenie dla rodowiska wodnego zagroenie
ostre, kategoria 1
Aquatic Chronic 2 Zagroenie dla rodowiska wodnego zagroenie
przewleke, kategoria 2
Kody zwrotw wskazujcych H221; H280; H331; H314; H400, H411
rodzaj zagroenia

Dodatkowe zwroty EUH071

Zagroenia dla rodowiska

Amoniak dziaa bardzo toksycznie na organizmy wodne, moe powodowa dugo utrzymujce si niekorzystne
zmiany w rodowisku.

Zagroenia dla zdrowia czowieka

Kontakt ze skr Gazowy amoniak w obecnoci wilgoci dziaa rco na skr. Cieky
amoniak powoduje zaczerwienienie, podranienie, odmroenie lub
oparzenie chemiczne skry z moliwoci powstania pcherzy.

Kontakt z oczami Niskie stenie amoniaku gazowego powoduje podranienie i zawienie


oczu, wysze stenie moe spowodowa cikie uszkodzenie oczu.
Dostanie si ciekego amoniaku do oczu moe spowodowa
uszkodzenie rogwki, martwice gaki ocznej, czciow lub cakowit
utrat wzroku.

Poknicie Dziaa rco na bon luzow przeyku i odka, powoduje ostry bl.
Moe nastpi perforacja przeyku i odka. Spoycie moe
spowodowa gbokie oparzenie ukadu pokarmowego zagraajce
yciu.

Wdychanie Powoduje podranienie grnych drg oddechowych, wywouje bl


garda, chrypk, moe spowodowa zapalenie oskrzeli i puc oraz
obrzk puc. Wywouje silne podranienie luzwki nosa, wyciek z nosa.

Efekty dugoterminowe Powoduje podranienie bon luzowych grnych drg oddechowych,


oczu, stany zapalne skry, przewleke zapalenie oskrzeli, podranienie
zakocze nerww wchowych.

Zagroenia zwizane z waciwociami Amoniak jest substancja atwopaln. W mieszaninie z powietrzem przy
fizykochemicznymi zawartoci 16 25 % NH3 moe spowodowa wybuch.

2.2. Elementy oznakowania

Piktogramy

GHS05 GHS06 GHS09

Haso ostrzegawcze Niebezpieczestwo

Zwroty H H221 - Gaz atwopalny


H280 Zawiera gaz pod cinieniem; ogrzanie grozi wybuchem
H314 Powoduje powane oparzenia skry i uszkodzenia oczu
H331 Dziaa toksycznie w nastpstwie wdychania
H410 - Dziaa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodujc
dugotrwae skutki.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 2 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

Zwroty P P210 Przechowywa z dala od rde ciepa, gorcych powierzchni,


rde iskrzenia, otwartego ognia i innych rde zaponu. Nie pali.
P273 Unika uwolnienia do rodowiska.
P280 Stosowa rkawice ochronne/odzie ochronn/ochron
oczu/ochron twarzy.
P303 + P361 + P353 W PRZYPADKU KONTATKU ZE SKR (lub z
wosami): Natychmiast zdj ca zanieczyszczon odzie. Spuka
skr pod strumieniem wody/prysznicem.
P304 + P340 W PRZYPADKU DOSTANIA SI DO DRG
ODDECHOWYCH: wyprowadzi lub wynie poszkodowanego na
wiee powietrze i zapewni mu warunki do swobodnego oddychania.
P305 + P351 + P338 W PRZYPADKU DOSTANIA SI DO OCZU:
Ostronie puka wod przez kilka minut. Wyj soczewki kontaktowe,
jeeli s i mona je atwo usun. Nadal puka

Dodatkowe zwroty EUH071 Dziaa rco na drogi oddechowe

2.3. Inne zagroenia

Amoniak wykazuje dziaanie duszce.

Pene brzmienie zwrotw wskazujcych rodzaj zagroenia (zwrotw H) znajduje si w punkcie 16.

SEKCJA 3: SKAD/INFORMACJA O SKADNIKACH

3.1. Substancje

Identyfikator produktu: Amoniak bezwodny (nr indeksowy: 007-001-00-5)

Nazwa Skad% (w/w) Numer WE Numer CAS Nr rejestracji


substancji

Amoniak 99,85 100% 231-635-3 7664-41-7 01-2119488876-14-0009


bezwodny

3.2. Mieszaniny

Nie dotyczy

SEKCJA 4: RODKI PIERWSZEJ POMOCY

4.1. Opis rodkw pierwszej pomocy

Informacje oglne W przypadku wystpienia zatrucia konieczna jest natychmiastowa


pomoc. Usun poszkodowanego z miejsca naraenia. Zapewni
pomoc lekarsk.

Inhalacja Wyprowadzi poszkodowanego z miejsca naraenia na wiee


powietrze, zapewni spokj, chroni przed utrat ciepa. W razie
potrzeby poda tlen lub zastosowa sztuczne oddychanie; wezwa
pogotowie. Przy braku akcji serca prowadzi reanimacj. Kontrolowa
oddech i puls.

Poknicie Nie wywoywa wymiotw. Jeeli pacjent jest przytomny poda 2-3
szklanki wody lub mleka do picia. Natychmiast zapewni pomoc
lekarsk.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 3 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

Skra Zdj nasiknite ubranie i buty. Zanieczyszczon skr przemywa


du iloci wody z mydem przez 15 minut. Zapewni pomoc lekarsk.
Uwaga: Przed usuniciem, odzie przymarznita do skry powinna
zosta rozmroona.

Oczy Przemywa du iloci wody przez co najmniej 15 minut lub do ustania


blu. Natychmiast zgosi si do okulisty.

4.2. Najwaniejsze ostre i opnione objawy oraz skutki naraenia

Podranienie bon luzowych grnych drg oddechowych, oczu i stany zapalne skry, przewleke zapalenie
oskrzeli, podranienie zakocze nerww wchowych. Inhalacja moe spowodowa obrzk puc.

4.3. Wskazania dotyczce wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczeglnego postpowania z


poszkodowanym

Pozostawi pacjenta pod obserwacj, poniewa istnieje moliwo wystpienia opnionego obrzku oskrzeli,
tchawicy, puc.
Zanieczyszczone ubranie moe zawiera i uwalnia amoniak.

SEKCJA 5: POSTPOWANIE W PRZYPADKU POARU

5.1. rodki ganicze

Odpowiednie rodki ganicze May poar: proszki ganicze, dwutlenek wgla.


Duy poar: piany ganicze,
Stosowa rozproszone prdy wodne do chodzenia zagroonych
zbiornikw oraz do rozpraszania mgie i ochrony personelu.

Niewaciwe rodki ganicze Nie wlewa wody na cieky amoniak - powoduje to ogrzewanie cieczy i
zwikszenie parowania amoniaku.

5.2. Szczeglne zagroenia zwizane z substancj lub mieszanin

Amoniak jest substancj atwopaln. W mieszaninie z powietrzem przy zawartoci 16 25 % (v/v) NH3 moe
spowodowa wybuch.
Poar/ogrzewanie zbiornikw z amoniakiem grozi wybuchem.
Gsta chmura amoniaku moe ogranicza widoczno.

5.3. Informacje dla stray poarnej

Zatrzyma przepyw gazu. Jeeli jest to moliwe usun zbiornik z amoniakiem z miejsca zagroonego poarem.
Zbiorniki naraone na promieniowanie cieplne, chodzi za pomoc prdw wodnych. Unika dostania si wody
do wntrza zbiornika z amoniakiem. Osoby biorce udzia w akcji ratowniczej lub likwidacji awarii musz by
wyposaone w rodki ochrony drg oddechowych i skry.

SEKCJA 6: POSTPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO RODOWISKA

6.1. Indywidualne rodki ostronoci, sprzt ochronny i procedury w sytuacjach awaryjnych

Dla osb nienalecych do personelu udzielajcego pomocy

Sprzt ochronny W zalenoci od rodzaju naraenia nosi:


szczelne trudnopalne, antyelektrostatyczne i kwasoodporne ubranie
zgodne z normami EN 11612, EN 1149, EN 13034; izolujce od
zimna gumowe buty zgodne z norm EN 20345
pene maski filtrujce zgodne z norm EN 136
rkawice ochronne zgodne z norm EN 374

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 4 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

szczelne, odporne na chemikalia gogle ochronne zgodne z norm


EN 166

Procedury ochronne Odizolowa miejsce wycieku. Zabezpieczy teren i usun ludzi z


miejsca zagroenia. Opuci rejon zagroenia kierujc si prostopadle
do kierunku wiatru. Jeeli ewakuacja nie jest moliwa, pozosta w
budynku, zamkn okna, ograniczy dopyw powietrza z zewntrz,
wyczy elektryczne ogrzewanie. Uszczelni okna i drzwi mokr
tkanin.
Wezwa jednostk ratownictwa chemicznego i stra poarn. Usun
rda zaponu. W zalenoci od stopnia zagroenia poinformowa o
koniecznoci ewakuacji okolicznych mieszkacw.

Dla osb udzielajcych pomocy

Gdy stenie substancji jest ustalone i znane, dobr rodkw ochrony indywidualnej naley dokonywa z
uwzgldnieniem stenia substancji wystpujcej na danym stanowisku pracy, czasu naraenia oraz czynnoci
wykonywanych przez pracownika i zalece podanych przez producenta rodka ochrony indywidualnej.
Jeeli stenie substancji nie przekracza 0,5% obj. stosowa maski przeciwgazowe peno twarzowe zgodne z
norm EN 136 wyposaone w pochaniacz zgodny z norm EN 141 o klasie odpornoci na pary i gazy amoniaku
do stenia 0,5% obj.
W razie niedoboru tlenu (stenie poniej 17 % obj.) lub gdy stenie zwizku przekracza 0,5% obj. stosowa
sprzt ochrony drg oddechowych w postaci aparatw powietrznych.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stenie substancji nie jest znane stosowa ubrania ochronne (ubrania
gazoszczelne) zgodnie z norm EN 11612, EN 1149, EN 13034 oraz sprzt ochrony drg oddechowych w postaci
aparatw powietrznych.
6.2. rodki ostronoci w zakresie ochrony rodowiska

Unika zanieczyszczenia zbiornikw wodnych, ciekw i gleby. W przypadku zanieczyszczenia natychmiast


powiadomi odpowiednie wadze. Wszelkie zanieczyszczenia musz by usuwane zgodnie z zapisami Ustawy z
dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 z pn. zmianami).
Jeeli to moliwe ogranicza rozprzestrzenianie si amoniaku chmur gazu absorbowa prdami wodnymi
rozproszonymi (kurtyny wodne).
6.3. Metody i materiay zapobiegajce rozprzestrzenianiu si skaenia i suce do usuwania skaenia

Zalecenia dotyczce zapobiegania Jeeli uwolnienie nastpio w zamknitym pomieszczeniu, przewietrzy


rozprzestrzeniania si wycieku i jego je. Zabezpieczy studzienki kanalizacyjne.
likwidacji

6.4. Odniesienia do innych sekcji

Patrz pkt. 8: rodki ochrony indywidualnej oraz pkt. 13: Postpowanie z odpadami.

SEKCJA 7: POSTPOWANIE Z SUBSTANCJAMI I MIESZANINAMI ORAZ ICH MAGAZYNOWANIE

7.1. rodki ostronoci dotyczce bezpiecznego postpowania

Trzyma z dala od rde ciepa i rde zaponu. Zapewni waciw wentylacj oraz pene wyposaenie w rodki
ochrony osobistej i odzie ochronn. Unika kontaktu amoniaku ze skr, oczami oraz drogami oddechowymi. Na
stanowiskach pracy zapewni prysznic bezpieczestwa oraz myjki oczu.

7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, w tym informacje dotyczce wszelkich wzajemnych


niezgodnoci

Butle lub inne pojemniki z amoniakiem naley przechowywa w nieogrzewanych miejscach posiadajcych
odpowiedni wentylacj. Wsplne magazynowanie dopuszczalne jest tylko z gazami obojtnymi. Magazynowanie
odbywa si w zbiornikach cinieniowych lub bezcinieniowych chodzonych. Zbiorniki cinieniowe lub
bezcinieniowe oraz instalacje za- i wyadowcze musz posiada aktualn dokumentacj techniczn i dobry stan
techniczny potwierdzony przez UDT. Zbiorniki musz posiada odcicia od rda zasilania, zawory

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 5 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

bezpieczestwa, manometry, wskaniki poziomu.


Masa amoniaku w butlach lub zbiornikach nie powinna by wiksza od dopuszczalnej masy netto, ktrej wielko
umieszczona jest na zbiorniku lub wybita na gowicy butli.
Zawr butli lub zbiornika powinien by szczelny przy cakowicie zamknitym oraz przy cakowicie otwartym
zaworze i zalepionym wylocie krca bocznego zaworu.

Uwaga. Patrz pkt. 9 Waciwoci fizyczne i chemiczne

7.3. Szczeglne zastosowanie(-a) kocowe

Patrz zaczone scenariusze naraenia.

SEKCJA 8: KONTROLA NARAENIA / RODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

8.1. Parametry dotyczce kontroli

Nazwa Nr indeksowy NDS* NDSCh* NDSP*


substancji

Amoniak 007-001-00-5 14 mg/m3 28 mg/m3 -

* Na podstawie Rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Spoecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie
najwyszych dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia w rodowisku pracy ( Dz. U.
2014 poz. 817)

Dopuszczalna warto biologiczna Nie dotyczy

DNEL (dla pracownikw)

DNEL: 6,8 mg/kg


Ostre dziaanie oglnoustrojowe Dziaanie na skr
masy ciaa/dzie

Ostre dziaanie oglnoustrojowe Dziaanie na drogi oddechowe DNEL: 47,6 mg/m

Ostre dziaanie miejscowe Dziaanie na drogi oddechowe DNEL: 36 mg/m

DNEL: 6,8 mg/kg


Dugotrwae dziaanie oglnoustrojowe Dziaanie na skr
masy ciaa/dzie

Dugotrwae dziaanie oglnoustrojowe Dziaanie na drogi oddechowe DNEL: 47,6 mg/m

Dugotrwae dziaanie miejscowe Dziaanie na drogi oddechowe DNEL: 14 mg/m

PNEC

Sodka woda: 0,0011 mg/l

Sona woda: 0,0011 mg/l

Sporadyczne uwolnienia: 0,0068 mg/l

8.2 Kontrola naraenia

W zalenoci od zastosowania zalecane rodki ochrony osobistej opisane s w zaczonych scenariuszach


naraenia.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 6 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

SEKCJA 9: WACIWOCI FIZYCZNE I CHEMICZNE

9.1 Informacje na temat podstawowych waciwoci fizycznych i chemicznych

Wygld Bezbarwny gaz

Zapach Charakterystyczny

Prg zapachu 0,4-40 mg/m3

pH 11,7 (r r wodny 1%)

Temperatura topnienia / krzepnicia -77,7 C (dla p = 1013 hPa)

Temperatura wrzenia / Zakres -33 C (dla p = 1013 hPa)


temperatur wrzenia

Temperatura zaponu Nie dotyczy (substancja jest nieorganicznym gazem)

Szybko parowania Brak danych

Palno atwopalny

Dolna/grna granica wybuchowoci 16% / 25% (v/v)

Prno par 8611 hPa w 20C

Gsto par wzgldem powietrza 0,597 (0C, 101.3kPa)

Gsto wzgldna Nie dotyczy (substancja gazowa w warunkach standardowych)

Rozpuszczalno 482 g/l w 25 C


510-531 g/l w 20 C

Log KO/W 0,23 w 20 C

Temperatura samozaponu 651C (dla p = 1013 hPa)

Temperatura rozkadu 690C

Lepko Nie dotyczy (substancja gazowa w warunkach standardowych, badanie


nie wymagane)

Waciwoci wybuchowe Niewybuchowy (tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem i tlenem)

Waciwoci utleniajce Nieutleniajcy

9.2. Inne Informacje

Temperatura krytyczna 132 oC

SEKCJA 10: STABILNO I REAKTYWNO

10.1. Reaktywno

Amoniak bezwodny reaguje egzotermicznie z wod oraz kwasami. Stwarza zagroenie poarem i/lub wybuchem
w reakcji z: kwasami, ich tlenkami, fluorowcami, wieloma metalami.

10.2. Stabilno chemiczna

Amoniak jest gazem stabilnym chemicznie w temperaturze pokojowej. W stanie gazowym, powyej 700 C
amoniak ma silne waciwoci redukujce, co jest spowodowane jego dysocjacj termiczn z wydzieleniem
wodoru. Bezwodny amoniak reaguje egzotermicznie z kwasami i wod.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 7 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

10.3. Moliwo wystpowania niebezpiecznych reakcji

Bezwodny amoniak moe reagowa wybuchowo z silnymi utleniaczami, zwizkami midzyhalogenowymi,


kwasem azotowym, fluorem i tlenkiem azotu (II).
Amoniak tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem, wglowodorami, etanolem, azotanem srebra i chlorem.
Wybuchowe produkty rozkadu powstaj w wyniku reakcji amoniaku z chlorkiem srebra, tlenkiem srebra, jodem,
bromem, zotem, rtci oraz halogenkami telluru.

10.4. Warunki, ktrych naley unika

Wysoka temperatura, rda ciepa i zaponu,

10.5. Materiay niezgodne

Silne utleniacze, srebro i jego zwizki, aldehyd octowy, akroleina, bor, halogenki, nadchlorany, kwas chlorowy,
tlenek chloru, chloryty, tetratlenek diazotu, cyna i siarka.

10.6. Niebezpieczne produkty rozkadu

Amoniak bezwodny rozkada si w temperaturze 690C. Produktami rozkadu bezwodnego amoniaku s azot oraz
wodr, ktre tworz palne mieszaniny z powietrzem. Jednak podczas ogrzewania amoniaku wodr zaczyna si
uwalnia ju w temperaturze 454C. W obecnoci niektrych metali jak: cynk, elazo, nikiel, a take w obecnoci
porcelany i pumeksu temperatura rozkadu zostaje obniona do ok. 300C

SEKCJA 11: INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

11.1. Informacje dotyczce skutkw toksykologicznych

Toksyczno ostra

Nazwa Droga podania Gatunek Rezultat


skadnika

Inhalacja (30 min) szczur LC50: 7035 mg/m3

Amoniak Poknicie szczur LD50: 350 mg/kg

Kontakt ze skr - Brak danych

Dziaanie rce / dranice na skr Amoniak powoduje powane oparzenia skry.

Powane uszkodzenie oczu / dziaanie Amoniak powoduje powane uszkodzenia oczu.


dranice na oczy

Dziaanie uczulajce Wedug dostpnych informacji amoniak nie wywouje uczulenia.

Dziaanie mutagenne Wedug dostpnych informacji amoniak nie wykazuje dziaania


mutagennego.

Dziaanie rakotwrcze Wedug dostpnych informacji amoniak nie wykazuje dziaania


rakotwrczego.

Dziaanie embriotoksyczne Wedug dostpnych informacji amoniak nie wykazuje dziaania


embriotoksycznego.

Dziaanie toksyczne na narzdy Amoniak nie jest klasyfikowany jako dziaajcy toksycznie na narzdy
docelowe naraenie jednorazowe docelowe przy jednokrotnym naraeniu.

Dziaanie toksyczne na narzdy Amoniak nie jest klasyfikowany jako dziaajcy toksycznie na narzdy
docelowe naraenie powtarzane docelowe przy naraeniu powtarzanym.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 8 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

Zagroenie spowodowane aspiracj Amoniak nie jest klasyfikowany jako szkodliwy w nastpstwie aspiracji.

Objawy zwizane z waciwociami fizycznymi, chemicznymi i toksykologicznymi

Inhalacja Amoniak powoduje podranienie grnych drg oddechowych, wywouje


bl garda, chrypk, moe spowodowa zapalenie oskrzeli i puc oraz
obrzk puc. Wywouje silne podranienie luzwki nosa, wyciek z nosa.

Poknicie Dziaa rco na bon luzow przeyku i odka, powoduje ostry bl.
Moe nastpi perforacja przeyku i odka. Spoycie moe
spowodowa gbokie oparzenie ukadu pokarmowego zagraajce
yciu.

Kontakt ze skr Gazowy amoniak w obecnoci wilgoci dziaa dranico na skr. Cieky
amoniak powoduje zaczerwienienie, podranienie, odmroenie lub
oparzenie chemiczne skry z moliwoci powstania pcherzy.

Kontakt z oczami Niskie stenie amoniaku gazowego powoduje podranienie i zawienie


oczu, wysze stenie moe spowodowa cikie uszkodzenie oczu.
Dostanie si ciekego amoniaku do oczu moe spowodowa
uszkodzenie rogwki, martwice gaki ocznej, czciow lub cakowit
utrat wzroku.

Opnione, natychmiastowe oraz przewleke skutki krtko- i dugotrwaego naraenia

Amoniak powoduje podranienie bon luzowych grnych drg oddechowych, oczu i stany zapalne skry,
przewleke zapalenie oskrzeli, podranienie zakocze nerww wchowych.

SEKCJA 12: INFORMACJE EKOLOGICZNE

12.1. Toksyczno

Toksyczno ostra:

Nazwa skadnika Organizm Rezultat

Ryby Sodkowodne LC50 (96 h): 0,068 mg/l


Amoniak
Bezkrgowce wodne EC50 (48 h): 110 mg/l

Toksyczno przewleka:

Nazwa skadnika Organizm Rezultat

Amoniak Ryby Sodkowodne LOEC (73 d) : 0,022 mg/l

Hamowanie wzrostu glonw:

Nazwa skadnika Organizm Rezultat

Amoniak Algi EC50 (18 dni): 2700 mg/l

12.2. Trwao i zdolno do rozkadu

Amoniak jest atwo biodegradowalny. W rodowisku wodnym szybko ulega rozkadowi do innych form azotu. Jest
wykorzystywany przez glony i makrofity jako rdo azotu. W powietrzu ulega fotodegradacji oraz fotolizie
reagujc z rodnikami hydroksylowymi.

12.3. Zdolno do bioakumulacji

Nie akumuluje si w tkankach bogatych w lipidy.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 9 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

12.4. Mobilno w glebie

Amoniak w kontakcie z gleb albo odparuje albo zostanie utleniony przez mikroorganizmy do jonu azotanowego i
azotynowego. Na podstawie wartoci rozpuszczalnoci amoniaku w wodzie nie przewiduje si znacznej zdolnoci
do adsorpcji na czstkach staych i osadach.

12.5. Wyniki oceny waciwoci PBT i vPvB

Ocena waciwoci PBT i vPvB nie dotyczy substancji nieorganicznych.

12.6. Inne szkodliwe skutki dziaania

Amoniak nie zosta wymieniony w Rozporzdzeniu (WE) nr 1005/2009 jako substancja wykazujca dziaanie
zuboajce warstw ozonow.

SEKCJA 13: POSTPOWANIE Z ODPADAMI

13.1. Metody unieszkodliwiania odpadw

Metody unieszkodliwiania odpadu Brak odpadu. Niebezpieczestwa zwizane z rozlaniem lub wyciekiem
amoniaku ciekego mog zosta wyeliminowane poprzez
neutralizowanie kwasami lub rozcieczanie wod. Rozcieczony wod
amoniak (do stenia poniej 25%) mona uy jako nawz

Metody unieszkodliwiania opakowa Zgodnie z obowizujcymi przepisami odnoszcymi si do odpadw


opakowaniowych. Opakowanie naley przekaza wyspecjalizowanym
firmom posiadajcym zezwolenie na gospodark odpadami.

Kod odpadu 16 05 04* - Gazy w pojemnikach (w tym halony) zawierajce substancje


niebezpieczne

Specjalne rodki ostronoci Unika zanieczyszczenia zbiornikw wodnych, ciekw i gleby.

Przepisy prawne Postpowa zgodnie z wymaganiami:


- Ustawa z dnia 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz.U.2013 Nr 0, poz.
21)
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i
odpadami opakowaniowymi (Dz.U.2013, poz.888).

SEKCJA 14: INFORMACJE DOTYCZCE TRANSPORTU

14.1. Numer UN (numer ONZ)

1005

14.2. Prawidowa nazwa przewozowa UN

Amoniak bezwodny

14.3. Klasa (-y) zagroenia w transporcie

14.4. Grupa opakowania

Nie dotyczy

14.5. Zagroenia dla rodowiska

Patrz. pkt. 12

14.6. Szczeglne rodki ostronoci dla uytkownikw

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 10 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

Nie dotyczy

14.7. Transport luzem zgodnie z zacznikiem II do konwencji MARPOL i kodeksem IBC

Nazwa produktu Nie dotyczy

Rodzaj statku Nie dotyczy

Kategoria zanieczyszczenia Nie dotyczy

SEKCJA 15: INFORMACJE DOTYCZCE PRZEPISW PRAWNYCH

15.1. Przepisy prawne dotyczce bezpieczestwa, zdrowia i ochrony rodowiska specyficzne dla
substancji lub mieszaniny

Zezwolenia

Produkt nie wymaga zezwolenia zgodnie z zacznikiem XIV rozporzdzenia WE nr 1907/2006.

Ograniczenia zastosowania:

Amoniak bezwodny podlega nastpujcym ograniczeniom zgodnie z zacznikiem XVII rozporzdzenia WE nr


1907/2006:
1. Nie jest stosowany jako substancja lub jako mieszanina w dozownikach aerozolowych, w przypadku gdy
dozowniki te przeznaczone s do powszechnej sprzeday w celach rozrywkowych i dekoracyjnych, takich
jak:
metaliczne nabyszczacze przeznaczone przede wszystkim do celw dekoracyjnych,
sztuczny nieg i szron,
poduszki wydajce specyficzne odgosy,
serpentyny w aerozolu,
sztuczne ekskrementy,
rogi do zabaw,
patki i pianki ozdobne,
sztuczne pajczyny,
cuchnce bomby.
2. Bez uszczerbku dla innych przepisw wsplnotowych w sprawie klasyfikacji, pakowania i oznakowania
substancji, przed wprowadzeniem do obrotu dostawcy dopilnowuj, aby opakowania dozownikw aerozoli, o
ktrych mowa powyej, byy opatrzone widocznym, czytelnym i nieusuwalnym napisem o treci:
Produkt przeznaczony wycznie do uytku zawodowego.
3. W drodze odstpstwa pkt 1 i 2 nie maj zastosowania do dozownikw aerozolowych okrelonych w art. 8
ust. 1a dyrektywy Rady 75/324/EWG.
4. Dozowniki aerozolowe, o ktrych mowa w pkt 1 i 2, nie s dopuszczane do obrotu, jeli nie speniaj
wskazanych wymogw.

Inne przepisy

Amoniak bezwodny zosta wymieniony w czci 2 zacznika I dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2012/18/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie kontroli zagroe powanymi awariami zwizanymi z substancjami
niebezpiecznymi, zmieniajcej, a nastpnie uchylajcej dyrektyw Rady 96/82/WE (tzw. Seveso III). W zwizku z
tym posiadanie, co najmniej 50 ton amoniaku klasyfikuje zakad jako zakad o zwikszonym ryzyku wystpienia
powanej awarii przemysowej, natomiast posiadanie 200 i wicej ton klasyfikuje zakad jako zakad o duym
ryzyku wystpienia powanej awarii przemysowej.

15.2. Ocena bezpieczestwa chemicznego

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 11 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. dokonay oceny bezpieczestwa chemicznego dla amoniaku
bezwodnego.

SEKCJA 16: INNE INFORMACJE

Dokonane zmiany Sekcja 2 i Sekcja 16 (Uchylenie dyrektyw 67/548/EWG i 1999/45/WE)

Wyjanienie skrtw i akronimw:


Numer Indeksowy numer indeksowy oznacza numer nadany substancji wg czci III zacznika VI
rozporzdzenia (WE) nr 1272/2008 lub numer nadany w wykazie klasyfikacji i oznakowania.
Numer WE - oznacza numer EINECS lub ELINCS.
Numer CAS - to oznaczenie numeryczne przypisane substancji chemicznej przez amerykask
organizacj Chemical Abstracts Service.
Substancja PBT - substancja trwaa, wykazujca zdolno do bioakumulacji i toksyczna
Substancja vPvB - substancja bardzo trwaa i wykazujca bardzo du zdolno do bioakumulacji
DNEL - pochodny poziom dawkowania (stenie), przy ktrym nie obserwuje si szkodliwych zmian [mg/kg, mg/l].
PNEC - przewidywane stenie niepowodujce zmian w rodowisku [mg/kg, mg/l].
LC50 - stenie zwizku we wdychanym powietrzu, ktre powoduje mier 50% okrelonego gatunku zwierzt po
okrelonym czasie wdychania [mg/l].
LD50 - dawka substancji toksycznej, obliczana w miligramach na kilogram masy ciaa, potrzebna do umiercenia
50% badanej populacji [mg/kg].
EC50 - stenie efektywne stenie toksykanta powodujce powstanie jakichkolwiek zmian w organizmach
testowych np. hamowanie procesw biochemicznych i wzrostu.
LOEC - (lowest observed effect concentration) - najnisze stenie toksykanta, ktre w okrelonym czasie trwania
bada toksycznoci chronicznej lub subchronicznej wywouje zmiany w organizmach testowych
Log KO/W - warto logarytmu wspczynnika podziau oktanol-woda.
KO/C wspczynnik podziau substancji midzy wgiel organiczny i wod [l/kg].
Najwysze dopuszczalne stenie (NDS) - warto rednia waona stenia, ktrego oddziaywanie na
pracownika w cigu 8-godzinnego dobowego i przecitnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, okrelonego w
Kodeksie pracy, przez okres jego aktywnoci zawodowej nie powinno spowodowa ujemnych zmian w jego stanie
zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszych pokole.
Najwysze dopuszczalne stenie chwilowe (NDSCh) - warto rednia stenia, ktre nie powinno spowodowa
ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeeli wystpuje w rodowisku pracy nie duej ni 15 minut i nie
czciej ni 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstpie czasu nie krtszym ni 1 godzina;
Najwysze dopuszczalne stenie puapowe (NDSP) - warto stenia, ktra ze wzgldu na zagroenie zdrowia
lub ycia pracownika nie moe by w rodowisku pracy przekroczona w adnym momencie.

rda danych Raport bezpieczestwa chemicznego

Szkolenia Osoby uczestniczce w obrocie substancj niebezpieczn powinny


zosta przeszkolone w zakresie postpowania, bezpieczestwa i
higieny pracy. Kierowcy pojazdw powinni odby przeszkolenie i
uzyska stosowne zawiadczenie zgodnie z wymaganiami przepisw
ADR.

Znaczenie zwrotw okrelajcych zagroenie (Zwrotw H) i wystpujcych w punktach 2 15

H221 - Gaz atwopalny.


H280 Zawiera gaz pod cinieniem; ogrzanie grozi wybuchem.
H331 Dziaa toksycznie w nastpstwie wdychania.
H314 Powoduje powane oparzenia skry i uszkodzenia oczu.
H400 Dziaa bardzo toksycznie na organizmy wodne.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 12 Z 48


KARTA CHARAKTERYSTYKI: AMONIAK BEZWODNY
Zgodna z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 4 Data utworzenia: 05.05.2008 Data aktualizacji: 01.06.2015

H410 - Dziaa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodujc dugotrwae skutki.


H411 Dziaa toksycznie na organizmy wodne, powodujc dugotrwae skutki.
EUH071 Dziaa rco na drogi oddechowe.

UWAGA:
Informacje przedstawione w niniejszym dokumencie s oparte na aktualnym stanie naszej wiedzy i
dowiadczenia. Nie stanowi gwarancji waciwoci produktu, ani specyfikacji jakociowej i nie mog by
podstaw reklamacji. Wykorzystanie podanych informacji, jak i stosowanie produktu nie jest kontrolowane przez
producenta, zatem nie moemy przyj adnej odpowiedzialnoci za obraenia lub straty materialne z tego
wynikajce. Odbiorca produktu jest zobowizany do przestrzegania obowizujcych przepisw i postanowie na
wasn odpowiedzialno.

Zaczniki:
Scenariusz naraenia 1: Dystrybucja bezwodnego amoniaku i formulacja mieszanin.
Scenariusz naraenia 2: Przemysowe zastosowanie amoniaku jako pproduktu, zastosowanie amoniaku
bezwodnego oraz wody amoniakalnej do produkcji kwasu azotowego, alkaliw, barwnikw, farmaceutykw,
kosmetykw, witamin, syntetycznych wkien tekstylnych i tworzyw sztucznych.
Scenariusz naraenia 3: Przemysowe kocowe zastosowanie amoniaku i jego roztworw wodnych (reaktywne i
niereaktywne rodki pomocnicze, inne substancje dodatkowe).
Scenariusz naraenia 4: Profesjonalne zastosowanie amoniaku bezwodnego i jego roztworw wodnych.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 13 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

DYSTRYBUCJA BEZWODNEGO AMONIAKU I FORMULACJA MIESZANIN

1. Sektor obszaru kocowego zastosowania substancji (SU)

SU1: Rolnictwo, lenictwo i rybactwo.


SU10: Formulacja [mieszanie] i/lub przepakowywanie mieszanin (z wyczeniem stopw).
SU24: Badania naukowo-rozwojowe.

2. Kategoria procesu (PROC):

PROC1: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym, brak prawdopodobiestwa naraenia.


PROC2: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym ze sporadycznym, kontrolowanym naraeniem.
PROC3: Zastosowanie w zamknitym procesie wsadowym (synteza lub wytwarzanie).
PROC4: Zastosowanie w procesie wsadowym i innym procesie (synteza), w ktrym powstaje moliwo
naraenia.
PROC5: Mieszanie we wsadowych procesach wytwarzania mieszanin lub wyrobw (wieloetapowy i/lub znaczcy
kontakt)
PROC8a: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu.
PROC8b: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.
PROC9: Przenoszenie substancji lub mieszanin do maych pojemnikw (przeznaczon do tego celu lini do
napeniania wraz z waeniem).
PROC15: Stosowanie jako odczynniki laboratoryjne.

3. Kategoria produktu (PC):

Nie dotyczy

4. Kategoria uwalniania substancji do rodowiska (ERC)

ERC2: Wytwarzanie (formulacja) mieszanin

5. Procesy, zadania, czynnoci ujte w scenariuszu

Amoniak bezwodny jest stosowany do produkcji roztworw wodnych amoniaku o steniu amoniaku w przedziale
5 25% wag.
Cieky amoniak bezwodny jest magazynowany i transportowany pod cinieniem, a suce do tego
wyspecjalizowane cysterny lub butle musz posiada waciwe certyfikaty niezawodnoci i bezpieczestwa.
Dystrybucja i sporzdzanie roztworw amoniaku jest prowadzona w procesach cigych lub periodycznych w
zamknitych systemach, wewntrz i na zewntrz budynkw. Procesy obejmuj skadowanie, przeadowanie,
zaadunek, przenoszenie i napenianie pojemnikw.

6. Charakterystyka produktu

Stan skupienia Gaz w warunkach standardowych

Lotno 8611 hPa (Amoniak)

Stenie substancji Wicej ni 99% (czysta substancja); ok. 25% w roztworze wodnym.

7. Stosowane iloci

>2,8 ton/dziennie >1000 ton/rocznie na miejscu

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 14 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

8. Czas trwania i czstotliwo naraenia

Czas trwania naraenia pracowniczego: 8 -12 h/dziennie. Przyjmuje si, e pracownicy spdzaj 80 % zmiany w
sterowni i 20 % czasu prowadzc dziaania w terenie.
Czstotliwo naraenia: 220 dni / rok

9. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia ludzi

Procesy produkcyjne s zazwyczaj prowadzone w sposb cigy, w ukadzie zamknitym. Podczas normalnej
pracy reaktor jest zamknity i naraenie na pary amoniaku praktycznie nie wystpuje. Rekomendowana
wentylacja oglna pomieszczenia.

10. Warunki i rodki zwizane z ochron osobist, higien i ochron zdrowia


Jeeli nie wystpuje naraenie na opary amoniaku, wwczas nie s wymagane szczeglne rodki ochrony
osobistej.
Gdy stenie substancji jest ustalone i znane, dobr rodkw ochrony indywidualnej naley dokonywa z
uwzgldnieniem stenia substancji wystpujcej na danym stanowisku pracy, czasu naraenia oraz czynnoci
wykonywanych przez pracownika i zalece podanych przez producenta rodka ochrony indywidualnej.
W przypadku moliwoci naraenia stosowa:

Ochrona oczu i twarzy szczelne, odporne na chemikalia gogle ochronne zgodne z norm EN 166

Ochrona skry szczelne trudnopalne, antyelektrostatyczne i kwasoodporne ubranie


zgodne z normami: EN 11612, EN 1149-5, EN 13034; izolujce od zimna
gumowe buty zgodne z norm EN 20345

Ochrona rk rkawice ochronne zgodne z norm EN 374

Ochrona drg oddechowych Jeeli stenie substancji nie przekracza 0,5% obj. stosowa maski
przeciwgazowe peno twarzowe zgodne z norm EN 136 wyposaone w
pochaniacz zgodny z norm EN 141 o klasie odpornoci na pary i gazy
amoniaku do stenia 0,5% obj.
W razie niedoboru tlenu (stenie poniej 17 %obj.) lub gdy stenie
zwizku przekracza 0,5% obj. stosowa sprzt ochrony drg
oddechowych w postaci aparatw powietrznych.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stenie substancji nie jest znane stosowa
ubrania ochronne (ubrania gazoszczelne) zgodnie z norm EN 11612, EN
1149, EN 13034 oraz sprzt ochrony drg oddechowych w postaci
aparatw powietrznych.
Inne zalecane rodki ochrony Stosowa w zakadzie zintegrowany system zarzdzania ryzykiem.

11. Czas trwania i czstotliwo emisji substancji do rnych elementw rodowiska

Rodzaj uwolnienia Szacowana wielko zrzutu do rodowiska

Uwolnienie do atmosfery 7.58 x 104 kg/dzie

Uwolnienie do ciekw 6.06 x 104 kg/dzie

Gleba (tylko bezporednio), tereny Nie dotyczy


uprawne

Udzia poszczeglnych rodzajw Udzia poszczeglnych rodzajw emisji z oczyszczalni ciekw


emisji z oczyszczalni ciekw (warto %)
(opis)

Do atmosfery 0.58

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 15 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Do ciekw 12.4

Szlam z oczyszczalni 0.13

12. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia rodowiska

Scenariusz Naraenia opisuje zadania i czynnoci wykonywane w systemie zamknitym. Przyjto, e naraenie
jest sporadyczne i cakowicie kontrolowane.
Aby unikn niekontrolowanego uwolnienia substancji, wszystkie urzdzenia technologiczne powinny by
regularnie kontrolowane oraz konserwowane.

13. Warunki i rodki zwizane z miejsk oczyszczalni ciekw

redni przepyw ciekw 2000 m3/dziennie (warto domylna)

redni przepyw w rzece 18000 m3/dziennie (warto domylna)


odbierajcej cieki

Wydajno miejskiej oczyszczalni 86.8%


ciekw

14. rodki zarzdzania odpadami

Szlam pochodzcy z procesu oczyszczania wody powinien by zbierany na miejscu (w zakadzie) na stosownym
wysypisku opadw staych.

15. Oszacowanie naraenia

Metody oceny naraenia Zastosowane narzdzie: ECETOC TRA Worker v2.


Szczegowy opis oprogramowania ECETOC TRA mona znale na
stronie https://www.ecetoc-tra.org/

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie skrne.


Naraenie w ujciu ilociowym
Parametry naraenia
mg/kg
Opis czynnoci PROC
Rkawice s
Czas trwania Brak rkawic u
Stosowanie wentylacji zaoone przez
czynnoci pracownikw
pracownikw

Zastosowanie w
1-4 godziny/
zamknitym procesie Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
technologicznym, brak PROC 1 mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
4 godziny
prawdopodobiestwa miejscowej (LEV)
dziennie
naraenia

Zastosowanie w Na zewntrz/Wewntrz bez


zamknitym procesie mechanicznej wentylacji 1.37 0.14
technologicznym ze 1-4 godziny/ miejscowej (LEV)
sporadycznym, dziennie lub >
PROC 2
kontrolowanym 4 godziny
Wewntrz budynku z
naraeniem dziennie
zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
wentylacji miejscowej (LEV)

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub mechanicznej wentylacji 13.71 1.37
mieszanin miejscowej (LEV)
1-4 godziny/
(zaadunek/rozadunek
dziennie lub >
) do/z naczy/duych PROC 8a
4 godziny
pojemnikw w Wewntrz budynku z
dziennie
pomieszczeniach nie zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
przeznaczonych do wentylacji miejscowej (LEV)
tego celu

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 16 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
mieszanin miejscowej (LEV)
1-4 godziny/
(zaadunek/rozadunek
dziennie lub >
) do/z naczy/duych PROC 8b
4 godziny
pojemnikw w Wewntrz budynku z
dziennie
pomieszczeniach zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
przeznaczonych do wentylacji miejscowej (LEV)
tego celu

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
4 godziny
Zastosowanie w miejscowej (LEV)
dziennie
zamknitym procesie
PROC 3
wsadowym (synteza
1-4 godziny/
lub wytwarzanie) Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 0.03 <0.01
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
Zastosowanie w mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
4 godziny
procesie wsadowym i miejscowej (LEV)
dziennie
innych procesie
PROC 4
(synteza), w ktrym
1-4 godziny/
powstaje moliwo Wewntrz budynku z
dziennie lub >
naraenia zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Mieszanie we PROC 5 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 13.71 1.37


wsadowych procesach dziennie lub > mechanicznej wentylacji
wytwarzania 4 godziny miejscowej (LEV)
mieszanin lub dziennie
wyrobw
(wieloetapowych i/lub 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.07 0.01
znaczcy kontakt) dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Przenoszenie PROC 9 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 6.86 0.69


substancji lub dziennie lub > mechanicznej wentylacji
mieszanin do maych 4 godziny miejscowej (LEV)
pojemnikw dziennie
(przeznaczon do
tego celu lini do 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.69 0.07
napeniania wraz z dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
waeniem) 4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Stosowanie jako PROC 15 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 0.34 0.03


odczynniki dziennie lub > mechanicznej wentylacji
laboratoryjne 4 godziny miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.03 <0.01


dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
4 godziny wentylacji miejscowej (LEV
dziennie

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie poprzez drogi oddechowe.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 17 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Opis czynnoci PROC Parametry naraenia Roztwr wodny amoniaku o steniu


Amoniak bezwodny
od 5 do 25% wag.

Naraenie w ujciu ilociowym


mg/m3

Czas Brak ochrony


Stosowanie Brak ochrony drg Ochrona drg Ochrona drg
trwania drg
wentylacji oddechowych oddechowych oddechowych
czynnoci oddechowych

Zastosowanie w PROC 1-4 Na zewntrz 0.00 Nie dotyczy 0.01 Nie dotyczy
zamknitym 1 godziny/
procesie dziennie
technologicznym lub > 4
, brak godziny
prawdopodobie dziennie
stwa naraenia
1-4 Wewntrz bez 0.01 Nie dotyczy 0.01 Nie dotyczy
godziny/ miejscowej
dziennie mechanicznej
lub > 4 wentylacji
godziny
dziennie

Zastosowanie w PROC >4 Na zewntrz 24.79 1.24 30.63 1.53


zamknitym 2 godziny
procesie dziennie
technologicznym
ze >4 Wewntrz bez 35.42 1.77 43.75 2.19
sporadycznym, godziny miejscowej
kontrolowanym dziennie mechanicznej
naraeniem wentylacji

>4 Wewntrz z 3.53 0.18 4.38 0.22


godziny miejscow
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Na zewntrz 14.88 0.74 18.38 0.92


godziny/
dziennie

1-4 Wewntrz bez 22.25 1.06 26.25 1.31


godziny/ miejscowej
dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z 2.13 0.11 2.63 0.13


godziny/ miejscow
dziennie mechaniczn
wentylacj

Zastosowanie w PROC >4 Na zewntrz 49.58 2.48 61.25 3.06


zamknitym 3 godziny
procesie dziennie
wsadowym
(synteza lub >4 Wewntrz bez 70.83 3.54 87.5 4.38
wytwarzanie) godziny miejscowej
dziennie mechanicznej
wentylacji

>4 Wewntrz z 7.08 0.35 8.75 0.44


godziny miejscow
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Na zewntrz 29.75 1.49 36.75 1.84


godziny/
dziennie

1-4 Wewntrz bez 42.5 2.13 52.50 2.63


godziny/ miejscowej

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 18 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z 4.25 0.21 5.25 0.26


godziny/ miejscow
dziennie mechaniczn
wentylacj

Zastosowanie w PROC >4 Na zewntrz 49.58 2.48 61.25 3.06


procesie 4 godziny
wsadowym i dziennie
innym procesie
(synteza), w >4 Wewntrz bez 70.83 3.54 87.5 4.38
ktrym powstaje godziny miejscowej
moliwo dziennie mechanicznej
naraenia wentylacji

>4 Wewntrz z 7.08 0.35 8.75 0.44


godziny miejscow
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Na zewntrz 29.75 1.49 36.75 1.84


godziny/
dziennie

1-4 Wewntrz bez 42.5 2.13 52.5 2.63


godziny/ miejscowej
dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z 4.25 0.21 5.25 0.26


godziny/ miejscow
dziennie mechaniczn
wentylacj

Mieszanie we PROC >4 Na zewntrz 153.13 7.66


wsadowych 5 godziny 123.96 6.20
procesach dziennie
wytwarzania
mieszanin lub >4 Wewntrz bez 218.75 10.94
wyrobw godziny miejscowej
177.08 8.85
(wieloetapowy dziennie mechanicznej
i/lub znaczcy wentylacji
kontakt)
>4 Wewntrz z 21.88 1.09
godziny miejscow
17.71 0.89
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Na zewntrz 91.88 4.59


godziny/ 74.38 3.72
dziennie

1-4 Wewntrz bez 131.25 6.56


godziny/ miejscowej
106.25 5.31
dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z 13.13 0.66


godziny/ miejscow
10.63 0.53
dziennie mechaniczn
wentylacj

Przenoszenie PROC >4 Na zewntrz 123.96 6.20 153.13 7.66


substancji lub 8a godziny
mieszanin dziennie
(zaadunek/roza
dunek) do/z >4 Wewntrz bez 218.75 10.94
naczy/duych godziny miejscowej
177.08 8.85
pojemnikw w dziennie mechanicznej
pomieszczeniach wentylacji

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 19 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

nie
>4 Wewntrz z
przeznaczonych
godziny miejscow
do tego celu 17.71 0.89 21.88 1.09
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Na zewntrz
godziny/ 74.38 3.72 91.88 4.59
dziennie

1-4 Wewntrz bez


godziny/ miejscowej
106.25 5.31 131.25 6.56
dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z
godziny/ miejscow
10.63 0.53 13.13 0.66
dziennie mechaniczn
wentylacj

Przenoszenie PROC >4 Na zewntrz


substancji lub 8b godziny 74.38 3.72 91.88 4.59
mieszanin dziennie
(zaadunek/roza
dunek) do/z >4 Wewntrz bez
naczy/duych godziny miejscowej
106.25 5.31 131.25 6.56
pojemnikw w dziennie mechanicznej
pomieszczeniach wentylacji
przeznaczonych
do tego celu >4 Wewntrz z
godziny miejscow
3.19 0.16 3.94 0.20
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Na zewntrz
godziny/ 44.63 2.23 55.13 2.76
dziennie

1-4 Wewntrz bez


godziny/ miejscowej
63.75 3.19 78.75 3.94
dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z
godziny/ miejscow
1.91 0.1 2.36 0.12
dziennie mechaniczn
wentylacj

Przenoszenie PROC >4 Na zewntrz


substancji lub 9 godziny 99.17 4.96 122.50 6.13
mieszanin do dziennie
maych
pojemnikw >4 Wewntrz bez
(przeznaczon godziny miejscowej
141.67 7.08 175.00 8.75
do tego celu lini dziennie mechanicznej
do napeniania wentylacji
wraz z
waeniem) >4 Wewntrz z
godziny miejscow
14.17 0.71 17.50 0.88
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Na zewntrz
godziny/ 59.50 2.98 73.50 3.68
dziennie

1-4 Wewntrz bez


godziny/ miejscowej
85.00 4.25 105.00 5.25
dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z 8.5 0.43 10.50 0.53


godziny/ miejscow

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 20 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 1:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

dziennie mechaniczn
wentylacj

Stosowanie jako PROC >4 Wewntrz bez


odczynniki 15 godziny miejscowej
35.42 1.77 43.75 2.19
laboratoryjne dziennie mechanicznej
wentylacji

>4 Wewntrz z
godziny miejscow
3.54 0.18 4.38 0.22
dziennie mechaniczn
wentylacj

1-4 Wewntrz bez


godziny/ miejscowej
21.25 1.06 26.25 1.31
dziennie mechanicznej
wentylacji

1-4 Wewntrz z
godziny/ miejscow
2.13 0.11 2.63 0.13
dziennie mechaniczn
wentylacj

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 21 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 2:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

PRZEMYSOWE ZASTOSOWANIE AMONIAKU BEZWODNEGO JAKO PPRODUKTU.


Zastosowanie amoniaku bezwodnego do produkcji kwasu azotowego, alkaliw, barwnikw, farmaceutykw,
kosmetykw, witamin, syntetycznych wkien tekstylnych i tworzyw sztucznych.

1. Sektor obszaru kocowego zastosowania substancji (SU)

SU1: Rolnictwo, lenictwo i rybactwo.


SU5: Produkcja wyrobw wkienniczych, skr, futer.
SU8: Masowa, wielkoskalowa produkcja chemikaliw (w tym produktw ropy naftowej).
SU9: Produkcja chemikaliw wysokowartociowych.
SU12: Produkcja produktw z tworzyw sztucznych, w tym sporzdzanie mieszanek i konwersja.
SU15: Produkcja metalowych wyrobw gotowych, z wyczeniem maszyn i urzdze.
SU24: Badania naukowo-rozwojowe.

2. Kategoria procesu (PROC):

PROC1: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym, brak prawdopodobiestwa naraenia.


PROC2: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym ze sporadycznym, kontrolowanym naraeniem.
PROC3: Zastosowanie w zamknitym procesie wsadowym (synteza lub wytwarzanie).
PROC4: Zastosowanie w procesie wsadowym i innym procesie (synteza), w ktrym powstaje moliwo
naraenia.
PROC5: Mieszanie we wsadowych procesach wytwarzania mieszanin lub wyrobw (wieloetapowy i/lub znaczcy
kontakt)
PROC8a: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu.
PROC8b: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.
PROC9: Przenoszenie substancji lub mieszanin do maych pojemnikw (przeznaczon do tego celu lini do
napeniania wraz z waeniem).
PROC15: Stosowanie jako odczynniki laboratoryjne.

3. Kategoria produktu (PC):

PC19: Pprodukty

4. Kategoria uwalniania substancji do rodowiska (ERC)

ERC6a: Zastosowanie przemysowe, w wyniku ktrego powstaj inne substancje (stosowanie pproduktw).

5. Procesy, zadania, czynnoci ujte w scenariuszu

Scenariusz naraenia dotyczy zastosowa amoniaku jako pproduktu w wyniku ktrego powstaj inne
substancje.
Procesy, w ktrych stosuje si amoniak jako pprodukt, prowadzone s w duych instalacjach produkcyjnych. Z
powodu duych rozmiarw instalacji, aparatura procesowa znajduje si na zewntrz. Niektre procesy mog by
przeprowadzane w pomieszczeniach. Procesy s cige lub okresowe i przeprowadzane s w zamknitych
systemach.
Amoniak w postaci ciekej jest stosowany w przemyle chemicznym do wytwarzania szerokiego wachlarza
substancji, w tym: kwasu azotowego, zasad, barwnikw, lekw, kosmetykw, witamin, wkien i tworzyw
sztucznych oraz nawozw.

6. Charakterystyka produktu

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 22 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 2:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Stan skupienia Gaz

Lotno 8611 hPa (Amoniak)

Stenie substancji Wicej ni 99% (czysta substancja); ok. 25% w roztworze wodnym.

7. Stosowane iloci

>2,8 ton/dziennie >1000 ton/rocznie na miejscu

8. Czas trwania i czstotliwo naraenia

Czas trwania naraenia pracowniczego: 8 -12 h/dziennie


Czstotliwo naraenia: 220 dni / rok
Przyjmuje si, e pracownicy spdzaj 80 % zmiany w sterowni i 20 % czasu prowadzc dziaania w terenie.

9. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia ludzi

Procesy chemiczne wykorzystujce amoniak wymagaj specjalnego wyposaenia i samowystarczalnych


systemw o niewielkim lub zerowym stopniu naraenia pracownikw. Instalacje te zwykle s umieszczone na
zewntrz budynkw, a pracownicy nie maj bezporedniego kontaktu z substancj.
Niektre operacje mog by jednak przeprowadzane wewntrz budynkw wymagana jest wwczas miejscowa
wentylacja wywiewna.

10. Warunki i rodki zwizane z ochron osobist, higien i ochron zdrowia


Gdy stenie substancji jest ustalone i znane, dobr rodkw ochrony indywidualnej naley dokonywa z
uwzgldnieniem stenia substancji wystpujcej na danym stanowisku pracy, czasu naraenia oraz czynnoci
wykonywanych przez pracownika i zalece podanych przez producenta rodka ochrony indywidualnej.
W zalenoci od drogi naraenia stosowa:

Ochrona oczu i twarzy szczelne, odporne na chemikalia gogle ochronne zgodne z norm EN 166

Ochrona skry szczelne trudnopalne, antyelektrostatyczne i kwasoodporne ubranie


zgodne z normami: EN 11612, EN 1149-5, EN 13034; izolujce od zimna
gumowe buty zgodne z norm EN 20345.

Ochrona rk rkawice ochronne zgodne z norm EN 374

Ochrona drg oddechowych Jeeli stenie substancji nie przekracza 0,5% obj. stosowa maski
przeciwgazowe peno twarzowe zgodne z norm EN 136 wyposaone w
pochaniacz zgodny z norm EN 141 o klasie odpornoci na pary i gazy
amoniaku do stenia 0,5% obj.
W razie niedoboru tlenu (stenie poniej 17 %obj.) lub gdy stenie
zwizku przekracza 0,5% obj. stosowa sprzt ochrony drg
oddechowych w postaci aparatw powietrznych.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stenie substancji nie jest znane stosowa
ubrania ochronne (ubrania gazoszczelne) zgodnie z norm EN 11612, EN
1149, EN 13034 oraz sprzt ochrony drg oddechowych w postaci
aparatw powietrznych.
Inne zalecane rodki ochrony Stosowa w zakadzie zintegrowany system zarzdzania ryzykiem.

11. Czas trwania i czstotliwo emisji substancji do rnych elementw rodowiska

Rodzaj uwolnienia Szacowana wielko zrzutu do rodowiska

Uwolnienie do atmosfery 1.21 x 105 kg/dzie

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 23 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 2:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Uwolnienie do ciekw 4.85 x 104 kg/dzie

Gleba (tylko bezporednio), tereny Nie dotyczy


uprawne

Udzia poszczeglnych rodzajw Udzia poszczeglnych rodzajw emisji z oczyszczalni ciekw


emisji z oczyszczalni ciekw (warto %)
(opis)

Do atmosfery 0.58

Do ciekw 12.4

Szlam z oczyszczalni 0.13

12. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia rodowiska

Scenariusz Naraenia opisuje zadania i czynnoci wykonywane w systemie zamknitym. Przyjto, e naraenie
jest sporadyczne i cakowicie kontrolowane.
Aby unikn niekontrolowanego uwolnienia substancji, wszystkie urzdzenia technologiczne powinny by
regularnie kontrolowane oraz konserwowane.

13. Warunki i rodki zwizane z miejsk oczyszczalni ciekw

redni przepyw ciekw 2000 m3/dziennie (warto domylna)

redni przepyw w rzece 18000 m3/dziennie (warto domylna)


odbierajcej cieki

Wydajno miejskiej oczyszczalni 86.8%


ciekw

14. rodki zarzdzania odpadami

Szlam pochodzcy z procesu oczyszczania wody powinien by zbierany na miejscu (w zakadzie) na stosownym
wysypisku opadw staych.

15. Oszacowanie naraenia

Metody oceny naraenia Zastosowane narzdzie: ECETOC TRA Worker v2.


Szczegowy opis oprogramowania ECETOC TRA mona znale na
stronie https://www.ecetoc-tra.org/

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie skrne.


Naraenie w ujciu ilociowym
Parametry naraenia
mg/kg
Opis czynnoci PROC
Rkawice s
Czas trwania Brak rkawic u
Stosowanie wentylacji zaoone przez
czynnoci pracownikw
pracownikw

Zastosowanie w
zamknitym procesie 1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
technologicznym, dziennie lub >
PROC 1 mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
brak 4 godziny
miejscowej (LEV)
prawdopodobiestwa dziennie
naraenia

Zastosowanie w 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez


zamknitym procesie PROC 2 dziennie lub > mechanicznej wentylacji 1.37 0.14
technologicznym ze 4 godziny miejscowej (LEV)

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 24 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 2:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

sporadycznym, dziennie
kontrolowanym Wewntrz budynku z
naraeniem zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
wentylacji miejscowej (LEV)

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub mechanicznej wentylacji 13.71 1.37
mieszanin miejscowej (LEV)
(zaadunek/rozadune 1-4 godziny/
k) do/z dziennie lub >
PROC 8a
naczy/duych 4 godziny
Wewntrz budynku z
pojemnikw w dziennie
zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
pomieszczeniach nie
wentylacji miejscowej (LEV)
przeznaczonych do
tego celu

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
mieszanin miejscowej (LEV)
(zaadunek/rozadune 1-4 godziny/
k) do/z dziennie lub >
PROC 8b
naczy/duych 4 godziny
pojemnikw w dziennie Wewntrz budynku z
pomieszczeniach zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
przeznaczonych do wentylacji miejscowej (LEV)
tego celu

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
4 godziny
Zastosowanie w miejscowej (LEV)
dziennie
zamknitym procesie
PROC 3
wsadowym (synteza
1-4 godziny/
lub wytwarzanie) Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 0.03 <0.01
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
Zastosowanie w mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
4 godziny
procesie wsadowym i miejscowej (LEV)
dziennie
innym procesie
PROC 4
(synteza), w ktrym
1-4 godziny/
powstaje moliwo Wewntrz budynku z
dziennie lub >
naraenia zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Mieszanie we PROC 5 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 13.71 1.37


wsadowych dziennie lub > mechanicznej wentylacji
procesach 4 godziny miejscowej (LEV)
wytwarzania dziennie
mieszanin lub
wyrobw 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.07 0.01
(wieloetapowy i/lub dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
znaczcy kontakt) 4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Przenoszenie PROC 9 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 6.86 0.69


substancji lub dziennie lub > mechanicznej wentylacji
mieszanin do maych 4 godziny miejscowej (LEV)
pojemnikw dziennie
(przeznaczon do
tego celu lini do 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.69 0.07
napeniania wraz z dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
waeniem) 4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Stosowanie jako PROC 15 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 0.34 0.03


odczynniki dziennie lub > mechanicznej wentylacji
laboratoryjne 4 godziny miejscowej (LEV)
dziennie

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 25 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 2:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.03 <0.01


dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie poprzez drogi oddechowe.
Opis czynnoci PROC Parametry naraenia
Amoniak bezwodny

Naraenie w ujciu ilociowym

mg/m3

Brak ochrony
Czas trwania Ochrona drg
Stosowanie wentylacji drg
czynnoci oddechowych
oddechowych

Zastosowanie w PROC 1 1-4 godziny/ Na zewntrz 0.00 Nie dotyczy


zamknitym procesie dziennie lub > 4
technologicznym, brak godziny dziennie
prawdopodobiestwa
naraenia 1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej 0.01 Nie dotyczy
dziennie lub > 4 mechanicznej wentylacji
godziny dziennie

Zastosowanie w PROC 2 > 4 godziny Na zewntrz 24.79 1.24


zamknitym procesie dziennie
technologicznym ze
sporadycznym, > 4 godziny Wewntrz bez miejscowej 35.42 1.77
kontrolowanym dziennie mechanicznej wentylacji
naraeniem
> 4 godziny Wewntrz budynku z 3.53 0.18
dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Na zewntrz 14.88 0.74


dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej 22.25 1.06


dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 2.13 0.11


dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

Zastosowanie w PROC 3 > 4 godziny Na zewntrz 49.58 2.48


zamknitym procesie dziennie
wsadowym (synteza lub
wytwarzanie) > 4 godziny Wewntrz bez miejscowej 70.83 3.54
dziennie mechanicznej wentylacji

> 4 godziny Wewntrz budynku z 7.08 0.35


dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Na zewntrz 29.75 1.49


dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej 42.5 2.13


dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 4.25 0.21


dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

Zastosowanie w PROC 4 > 4 godziny Na zewntrz 49.58 2.48


procesie wsadowym i dziennie
innym procesie

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 26 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 2:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

(synteza), w ktrym
> 4 godziny Wewntrz bez miejscowej 70.83 3.54
powstaje moliwo
dziennie mechanicznej wentylacji
naraenia
> 4 godziny Wewntrz budynku z 7.08 0.35
dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Na zewntrz 29.75 1.49


dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej 42.5 2.13


dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 4.25 0.21


dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

Mieszanie we PROC 5 > 4 godziny Na zewntrz


123.96 6.20
wsadowych procesach dziennie
wytwarzania mieszanin
lub wyrobw > 4 godziny Wewntrz bez miejscowej
177.08 8.85
(wieloetapowy i/lub dziennie mechanicznej wentylacji
znaczcy kontakt)
> 4 godziny Wewntrz budynku z
dziennie zastosowaniem mechanicznej 17.71 0.89
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Na zewntrz


74.38 3.72
dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej


106.25 5.31
dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z


dziennie zastosowaniem mechanicznej 10.63 0.53
wentylacji miejscowej (LEV)

Przenoszenie substancji PROC 8a > 4 godziny Na zewntrz 123.96 6.20


lub mieszanin dziennie
(zaadunek/rozadunek)
do/z naczy/duych > 4 godziny Wewntrz bez miejscowej
177.08 8.85
pojemnikw w dziennie mechanicznej wentylacji
pomieszczeniach nie
przeznaczonych do tego > 4 godziny Wewntrz budynku z
celu dziennie zastosowaniem mechanicznej 17.71 0.89
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Na zewntrz


74.38 3.72
dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej


106.25 5.31
dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z


dziennie zastosowaniem mechanicznej 10.63 0.53
wentylacji miejscowej (LEV)

Przenoszenie substancji PROC 8b > 4 godziny Na zewntrz 74.38 3.72


lub mieszanin dziennie
(zaadunek/rozadunek)
do/z naczy/duych
pojemnikw w > 4 godziny Wewntrz bez miejscowej 106.25 5.31
pomieszczeniach dziennie mechanicznej wentylacji
przeznaczonych do tego
celu > 4 godziny Wewntrz budynku z 3.19 0.16
dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Na zewntrz 44.63 2.23


dziennie

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 27 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 2:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej 63.75 3.19


dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 1.91 0.1


dziennie zastosowaniem mechanicznej
wentylacji miejscowej (LEV)

Przenoszenie substancji PROC 9 > 4 godziny Na zewntrz


99.17 4.96
lub mieszanin do maych dziennie
pojemnikw
(przeznaczon do tego > 4 godziny Wewntrz bez miejscowej
141.67 7.08
celu lini do napeniania dziennie mechanicznej wentylacji
wraz z waeniem)
> 4 godziny Wewntrz budynku z
dziennie zastosowaniem mechanicznej 14.17 0.71
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Na zewntrz


59.50 2.98
dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej


85.00 4.25
dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z


dziennie zastosowaniem mechanicznej 8.5 0.43
wentylacji miejscowej (LEV)

Stosowanie jako PROC 15 > 4 godziny Wewntrz bez miejscowej


35.42 1.77
odczynniki laboratoryjne dziennie mechanicznej wentylacji

> 4 godziny Wewntrz budynku z


dziennie zastosowaniem mechanicznej 3.54 0.18
wentylacji miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ Wewntrz bez miejscowej


21.25 1.06
dziennie mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z


dziennie zastosowaniem mechanicznej 2.13 0.11
wentylacji miejscowej (LEV)

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 28 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

PRZEMYSOWE KOCOWE ZASTOSOWANIA AMONIAKU I JEGO ROZTWORW WODNYCH


(reaktywne i niereaktywne rodki pomocnicze, inne substancje dodatkowe)

1. Sektor obszaru kocowego zastosowania substancji (SU)

SU4: Produkcja artykuw spoywczych.


SU5: Produkcja wyrobw wkienniczych, skr, futer .
SU6a: Produkcja drewna i produktw z drewna.
SU6b: Produkcja masy wknistej, papieru i produktw z papieru.
SU7: Poligrafia i reprodukcja zapisanych nonikw informacji.
SU8: Masowa, wielkoskalowa produkcja chemikaliw (w tym produktw ropy naftowej).
SU11: Produkcja produktw z gumy.
SU12: Produkcja produktw z tworzyw sztucznych, w tym sporzdzanie mieszanek i konwersja.
SU13: Produkcja produktw z pozostaych mineralnych surowcw niemetalicznych, np. gipsw, cementu
SU15: Produkcja metalowych produktw gotowych, z wyczeniem maszyn i urzdze.
SU16: Produkcja komputerw, produktw elektronicznych i optycznych, produkcja urzdze elektrycznych.
SU23: Dostarczanie elektrycznoci, pary, gazu, wody i oczyszczanie ciekw.

2. Kategoria procesu (PROC):

PROC1: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym, brak prawdopodobiestwa naraenia.


PROC2: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym ze sporadycznym, kontrolowanym naraeniem.
PROC3: Zastosowanie w zamknitym procesie wsadowym (synteza lub wytwarzanie).
PROC4: Zastosowanie w procesie wsadowym i innym procesie (synteza), w ktrym powstaje moliwo
naraenia.
PROC5: Mieszanie we wsadowych procesach wytwarzania mieszanin lub wyrobw (wieloetapowy i/lub znaczcy
kontakt)
PROC7: Napylanie przemysowe.
PROC8a: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu.
PROC8b: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.
PROC9: Przenoszenie substancji lub mieszanin do maych pojemnikw (przeznaczon do tego celu lini do
napeniania wraz z waeniem).
PROC10: Nakadanie pdzlem lub wakiem.
PROC13: Obrbka wyrobw przemysowych poprzez zamaczanie lub zalewanie
PROC15: Stosowanie jako odczynniki laboratoryjne.
PROC19: Rczne mieszanie, podczas ktrego dochodzi do bliskiego kontaktu z substancj. Dostpne s jedynie
rodki ochrony osobistej .

3. Kategoria produktu (PC):

Nie dotyczy

4. Kategoria uwalniania substancji do rodowiska (ERC)

ERC4: Przemysowe zastosowanie substancji pomocniczych w procesach i produktach, ktre nie stan si
czci wyrobu.
ERC5: Zastosowanie przemysowe, nastpstwem ktrego jest wczenie do matrycy lub na ni .

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 29 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

ERC6b: Przemysowe zastosowanie reaktywnych substancji pomocniczych.


ERC7: Przemysowe zastosowanie substancji w ukadach zamknitych.

5. Procesy, zadania, czynnoci ujte w scenariuszu

Bezwodny cieky amoniak oraz jego wodne roztwory s powszechnie stosowane w wielu gaziach przemysu w
szerokim zakresie aplikacyjnym jako reaktywne lub niereaktywne rodki pomocnicze, w procesach cigych lub
periodycznych, zwykle w systemach zamknitych.
Sektor zastosowania

Zastosowanie w systemach
procesach przemysowych
rodek pomocniczy w

Niereaktywny rodek

rodek dodatkowy
Reaktywny rodek

zamknitych
pomocniczy

pomocniczy

Przemysowe
kocowe Opis/zastosowanie
zastosowanie

Wywoywacz w
procesach X
fotochemicznych

Bezwodny cieky amoniak jest stosowany jako


medium chodzce w instalacjach chodniczych
Zastosowanie w zarwno stosowanych w domu, profesjonalnie
systemach X X jak tez w przemyle. Jest to spowodowane
chodniczych tym, e amoniak jest relatywnie atwo skropli
oraz tym, e amoniak charakteryzuje si duym
ciepem parowania.

Produkty izolujce X

Pary amoniaku s stosowane jako reaktywny


Tusze i tonery X X
rodek do utrwalania tuszu.

Powoki, farby,
rozcieczalniki,
rodki do
X X
usuwania starych
powok lakierniczo
- malarskich

rodek
pomocniczy w
procesach
X
wykorzystywanych
w przemyle
chemicznym.

Zastosowanie jako Amoniak jest stosowany w grnictwie jako


odczynnik do X odczynnik do ekstrakcji z rud takich metali jak :
ekstrakcji mied, nikiel oraz molibden.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 30 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Amoniak jest wykorzystywany w systemach


Reaktywny rodek
kontroli emisji gazw wylotowych tzn. suy do
pomocniczy w
neutralizacji tlenkw siarki, pochodzcych ze
procesach
spalania paliwa zawierajcego zwizki siarki,
oczyszczania X X
jak i tez w systemach zarwno katalitycznych i
gazw,
niekatalitycznych kontroli emisji tlenkw azotu
zawierajcych
NOx, take amoniak zwiksza skuteczno
tlenki siarki I azotu
elektrostatycznego wyapywania czstek.

rodek W przemyle spoywczym amoniak jest


pomocniczy w stosowany jako rdo azotu dla
X X
przemyle wykorzystywanych tam drody i
spoywczym mikroorganizmw.

Amoniak jest stosowany w przemyle


Zastosowanie jako
petrochemicznym jako odczynnik do
odczynnik do X X
neutralizacji kwasw w surowym oleju oraz
neutralizacji
jako rodek do zapobiegania korozji.

Zastosowanie w
produkcji
X
barwnikw do
tekstyliw

Wodny roztwr amoniaku jest stosowany


podczas oczyszczania wody I ciekw jako
regulator pH, rwnie suy do regeneracji
ywic jonowymiennych oraz dodaje si go do
Oczyszczanie
X X uzdatniania wody kotowej. Podczas
wody
dezynfekcji wody zawierajcej wolny chlor
dodaje si wodny roztwr amoniaku, celem
wygenerowania chloroaminy bdcej rodkiem
odkaajcym..

Niestone wodne roztwory amoniaku s


powszechnie stosowane w przemyle,
profesjonalnie lub przez konsumentw jako
Zastosowanie w rodek czyszczcy. Mieszaniny czyszczce do
produktach X X zastosowa przemysowych i profesjonalnych
czyszczcych mog zawiera do 30 % wagowo amoniaku,
za mieszaniny czyszczce dla zastosowa
konsumenckich/domowych zawieraj od 5 do
10 % wagowych amoniaku.

Cieky amoniak jest stosowany do


Obrbka tekstyliw X X
uszlachetniania tekstyliw.

Produkcja masy
Amoniak jest stosowany w produkcji masy
wknistej, papieru
X X wknistej, papieru i wyrobw z papieru jako
i wyrobw z
dyspergant kazeiny
papieru

Amoniak jest stosowany w garbarstwie jako


rodek do utwardzania skr, rwnie suy do
Obrbka skr X X
konserwacji skr i futer podczas ich
przechowywania.

Bezwodny amoniak jest stosowany w procesie


Obrbka drewna X X
pociemniania drewna.

Amoniak bezwodny jest wykorzystywany w


procesach obrbki metali tzn..podczas
Obrbka azotowania stali, nabyszczania powierzchni,
powierzchni X X lutowania metali z wykorzystaniem topnikw,
metalowych spiekania, usuwania zgorzelin, spawania i
innych procesach metalurgicznych, gdzie
wymagana jest atmosfera ochronna.

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 31 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Stony wodny roztwr amoniaku jest


stosowany w przemyle gumowym do
zabezpieczania zarwno naturalnych jak I tez
syntetycznych lateksw ze wzgldu na
Obrbka alkaliczne i bakteriobjcze waciwoci
X X
gumy/lateksu amoniaku . Rwnie wodny stony roztwr
amoniaku stosuje si jako stabilizator
zapobiegajcy przedwczesnej koagulacji
lateksw naturalnych tzw. amonifikacja
lateksw

Amoniak jest stosowany przez przemys


Produkcja
X elektroniczny podczas produkcji
pprzewodnikw
pprzewodnikw.

Kleje, wypeniacze X X

Wytwarzanie
X X
polimerw

Produkty do
X
ochrony powietrza

Amoniak jest stosowany jako konserwant


Konserwanty X podczas przechowywania wysoce zawilgoconej
kukurydzy.

Warunki operacyjne zwizane z szerokim zakresem kocowych zastosowa przemysowych amoniaku zmieniaj
si w sposb znaczcy, w zalenoci od rodzaju samej aplikacji oraz sektora zastosowa przemysowych. W
zwizku z powyszym pena charakterystyka czasw trwania poszczeglnych operacji z udziaem amoniaku
bezwodnego, jego wodnych roztworw oraz ich czsto jest trudna do zdefiniowana i tym samym znajduje si
poza zakresem niniejszego scenariusza. W celu oszacowania naraenia pracownikw, oraz okrelenia ryzyka,
jakie niesie za sob przy pewnych czynnociach i procesach stosowanie amoniaku/wody amoniakalnej w
kocowych zastosowaniach przemysowych, posuono si ogln ocen, bazujc jedynie na kategoriach procesu
(PROC).

6. Charakterystyka produktu

Stan skupienia gaz

Lotno 8611 hPa (Amoniak)

Wicej ni 99% (czysta substancja).


Stenie substancji
ok. 25% w roztworze wodnym.

7. Stosowane iloci

>2,8 ton/dziennie >1000 ton/rocznie na miejscu

8. Czas trwania i czstotliwo naraenia

Czas trwania naraenia pracowniczego: 8 -12 h/dziennie


Czstotliwo naraenia: 220 dni / rok

9. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia ludzi

Procesy produkcyjne naley prowadzi pod pen (rygorystyczn) kontrol. Procesy produkcyjne powinny
odbywa si z wykorzystaniem urzdze w peni zamknitych i w peni zautomatyzowanych. Praca moe si
odbywa zarwno wewntrz jak i na zewntrz pomieszcze. W przypadku pracy wewntrz wymagana wentylacja
oglna pomieszczenia.

10. Warunki i rodki zwizane z ochron osobist, higien i ochron zdrowia


Gdy stenie substancji jest ustalone i znane, dobr rodkw ochrony indywidualnej naley dokonywa z
uwzgldnieniem stenia substancji wystpujcej na danym stanowisku pracy, czasu naraenia oraz czynnoci

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 32 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

wykonywanych przez pracownika i zalece podanych przez producenta rodka ochrony indywidualnej.
W zalenoci od drogi naraenia stosowa:

Ochrona oczu i twarzy szczelne, odporne na chemikalia gogle ochronne zgodne z norm EN 166

Ochrona skry szczelne trudnopalne, antyelektrostatyczne i kwasoodporne ubranie


zgodne z normami: EN 11612, EN 1149-5, EN 13034; izolujce od zimna
gumowe buty zgodne z norm EN 20345.

Ochrona rk rkawice ochronne zgodne z norm EN 374

Ochrona drg oddechowych Jeeli stenie substancji nie przekracza 0,5% obj. stosowa maski
przeciwgazowe peno twarzowe zgodne z norm EN 136 wyposaone w
pochaniacz zgodny z norm EN 141 o klasie odpornoci na pary i gazy
amoniaku do stenia 0,5% obj.
W razie niedoboru tlenu (stenie poniej 17 %obj.) lub gdy stenie
zwizku przekracza 0,5% obj. stosowa sprzt ochrony drg
oddechowych w postaci aparatw powietrznych.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stenie substancji nie jest znane stosowa
ubrania ochronne (ubrania gazoszczelne) zgodnie z norm EN 11612, EN
1149, EN 13034 oraz sprztem ochrony drg oddechowych w postaci
aparatw powietrznych.
Inne zalecane rodki Postpowa z substancj zgodnie z dobr praktyka laboratoryjn oraz
ochrony/postpowania przepisami BHP. Jedynie waciwie przeszkolony i upowaniony personel
moe posugiwa si/stosowa substancj. Unika czstego i
bezporedniego kontaktu z substancj. Czyci okresowo uywane
narzdzia oraz miejsce pracy. Kontrolowa czy rodki zarzdzania
ryzykiem s implementowane we waciwy sposb oraz czy s
przestrzegane warunki operacyjne zapewniajce bezpieczestwo
procesu.

11. Czas trwania i czstotliwo emisji substancji do rnych elementw rodowiska

ERC Rodzaj uwolnienia Szacowana wielko zrzutu do rodowiska

4 Uwolnienie do atmosfery 7.15 x 104 kg/dzie

Uwolnienie do ciekw 7.52 X 104 kg/dzie

Gleba (tylko bezporednio), tereny Nie dotyczy


uprawne

5 Uwolnienie do atmosfery 3.76 X 104 kg/dzie

Uwolnienie do ciekw 3.76 X 104 kg/dzie

Gleba (tylko bezporednio), tereny Nie dotyczy


uprawne

6B Uwolnienie do atmosfery 75.2 kg/dzie

Uwolnienie do ciekw 3760 kg/dzie

Gleba (tylko bezporednio), tereny Nie dotyczy


uprawne

7 Uwolnienie do atmosfery 3760 kg/dzie

Uwolnienie do ciekw 3760 kg/dzie

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 33 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Gleba (tylko bezporednio), tereny Nie dotyczy


uprawne

Udzia poszczeglnych rodzajw


Udzia poszczeglnych rodzajw emisji z oczyszczalni ciekw
emisji z oczyszczalni ciekw
(warto %)
(opis)

Do atmosfery 0.58

Do ciekw 12.4

Szlam z oczyszczalni 0.13

12. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia rodowiska

Scenariusz Naraenia opisuje zadania i czynnoci wykonywane w systemie zamknitym. Przyjto, e naraenie
jest sporadyczne i cakowicie kontrolowane.
Aby unikn niekontrolowanego uwolnienia substancji, wszystkie urzdzenia technologiczne powinny by
regularnie kontrolowane oraz konserwowane.

13. Warunki i rodki zwizane z miejsk oczyszczalni ciekw

redni przepyw ciekw 2000 m3/dziennie (warto domylna)

redni przepyw w rzece 18000 m3/dziennie (warto domylna)


odbierajcej cieki

Wydajno miejskiej oczyszczalni 86.8%


ciekw

14. rodki zarzdzania odpadami

Szlam pochodzcy z procesu oczyszczania wody powinien by zbierany na miejscu (w zakadzie) na stosownym
wysypisku opadw staych.

15. Oszacowanie naraenia

Metody oceny naraenia Zastosowane narzdzie: ECETOC TRA Worker v2.


Szczegowy opis oprogramowania ECETOC TRA mona znale na
stronie https://www.ecetoc-tra.org/

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie skrne.


Naraenie w ujciu ilociowym
Parametry naraenia
mg/kg

Opis czynnoci PROC Rkawice s


Czas trwania Brak rkawic u zaoone
Stosowanie wentylacji
czynnoci pracownikw przez
pracownikw

Zastosowanie w
zamknitym procesie 1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
technologicznym, dziennie lub >
PROC 1 mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
brak 4 godziny
miejscowej (LEV)
prawdopodobiestwa dziennie
naraenia

Zastosowanie w Na zewntrz/Wewntrz bez


zamknitym procesie 1-4 godziny/ mechanicznej wentylacji 1.37 0.14
technologicznym ze dziennie lub > miejscowej (LEV)
PROC 2
sporadycznym, 4 godziny
kontrolowanym dziennie Wewntrz budynku z 0.14 0.01
naraeniem zastosowaniem mechanicznej

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 34 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

wentylacji miejscowej (LEV)

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub mechanicznej wentylacji 13.71 1.37
mieszanin miejscowej (LEV)
(zaadunek/rozadune 1-4 godziny/
k) do/z dziennie lub >
PROC 8a
naczy/duych 4 godziny
Wewntrz budynku z
pojemnikw w dziennie
zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
pomieszczeniach nie
wentylacji miejscowej (LEV)
przeznaczonych do
tego celu

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
mieszanin miejscowej (LEV)
(zaadunek/rozadune 1-4 godziny/
k) do/z dziennie lub >
PROC 8b
naczy/duych 4 godziny
pojemnikw w dziennie Wewntrz budynku z
pomieszczeniach zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
przeznaczonych do wentylacji miejscowej (LEV)
tego celu

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
4 godziny
Zastosowanie w miejscowej (LEV)
dziennie
zamknitym procesie
PROC 3
wsadowym (synteza
1-4 godziny/
lub wytwarzanie) Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 0.03 <0.01
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
Zastosowanie w mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
4 godziny
procesie wsadowym i miejscowej (LEV)
dziennie
innym procesie
PROC 4
(synteza), w ktrym
1-4 godziny/
powstaje moliwo Wewntrz budynku z
dziennie lub >
naraenia zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Mieszanie we PROC 5 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 13.71 1.37


wsadowych dziennie lub > mechanicznej wentylacji
procesach 4 godziny miejscowej (LEV)
wytwarzania dziennie
mieszanin lub
wyrobw 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.07 0.01
(wieloetapowy i/lub dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
znaczcy kontakt) 4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Przenoszenie PROC 9 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 6.86 0.69


substancji lub dziennie lub > mechanicznej wentylacji
mieszanin do maych 4 godziny miejscowej (LEV)
pojemnikw dziennie
(przeznaczon do
tego celu lini do 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.69 0.07
napeniania wraz z dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
waeniem) 4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Stosowanie jako PROC 15 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 0.34 0.03


odczynniki dziennie lub > mechanicznej wentylacji
laboratoryjne 4 godziny miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.03 <0.01


dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 35 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 27.43 2.74
4 godziny
Nakadanie pdzlem miejscowej (LEV)
dziennie
lub wakiem PROC 10
1-4 godziny/
Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 1.37 0.14
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Obrbka wyrobw
przemysowych 1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
poprzez zamaczanie dziennie lub >
PROC 13 mechanicznej wentylacji 13.71 1.37
lub zalewanie 4 godziny
miejscowej (LEV)
dziennie

Rczne mieszanie,
podczas ktrego
dochodzi do 1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
bliskiego kontaktu z dziennie lub >
PROC 19 mechanicznej wentylacji 141.73 14.13
substancj. 4 godziny
miejscowej (LEV)
Dostpne s jedynie dziennie
rodki ochrony
osobistej

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 42.86 4.29
4 godziny
Napylanie miejscowej (LEV)
dziennie
przemysowe PROC 7
1-4 godziny/
Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 2.14 0.21
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie poprzez drogi oddechowe.
Opis czynnoci PROC Parametry
naraenia
Amoniak bezwodny

Naraenie w ujciu ilociowym

mg/m3

Brak ochrony
drg
Czas trwania Ochrona drg
Stosowanie wentylacji oddechowyc
czynnoci oddechowych
h
pracownikw

Zastosowanie w PROC 1 1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 0.00 Nie dotyczy


zamknitym procesie lub > 4 godziny
technologicznym, brak dziennie
prawdopodobiestwa
naraenia 1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej 0.01 Nie dotyczy
lub > 4 godziny mechanicznej wentylacji
dziennie

Zastosowanie w PROC 2 > 4 godziny dziennie Na zewntrz 24.79 1.24


zamknitym procesie
technologicznym ze
> 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej 35.42 1.77
sporadycznym,
mechanicznej wentylacji
kontrolowanym
naraeniem
> 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z 3.53 0.18
zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 14.88 0.74

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 36 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej 22.25 1.06


mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z 2.13 0.11


zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

Zastosowanie w PROC 3 > 4 godziny dziennie Na zewntrz 49.58 2.48


zamknitym procesie
wsadowym (synteza lub
wytwarzanie) > 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej 70.83 3.54
mechanicznej wentylacji

> 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z 7.08 0.35


zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 29.75 1.49

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej 42.5 2.13


mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z 4.25 0.21


zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

Zastosowanie w PROC 4 > 4 godziny dziennie Na zewntrz 49.58 2.48


procesie wsadowym i
innym procesie
(synteza), w ktrym
powstaje moliwo > 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej 70.83 3.54
naraenia mechanicznej wentylacji

> 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z 7.08 0.35


zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 29.75 1.49

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej 42.5 2.13


mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z 4.25 0.21


zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

Mieszanie we PROC 5 > 4 godziny dziennie Na zewntrz 123.96 6.20


wsadowych procesach
wytwarzania mieszanin > 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej
177.08 8.85
lub wyrobw mechanicznej wentylacji
(wieloetapowy i/lub
znaczcy kontakt) > 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z
zastosowaniem
17.71 0.89
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 74.38 3.72

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej


106.25 5.31
mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z


zastosowaniem
10.63 0.53
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

Przenoszenie substancji PROC 8a > 4 godziny dziennie Na zewntrz 123.96 6.20

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 37 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

lub mieszanin
> 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej
(zaadunek/rozadunek) 177.08 8.85
mechanicznej wentylacji
do/z naczy/duych
pojemnikw w
> 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z
pomieszczeniach nie
zastosowaniem
przeznaczonych do tego 17.71 0.89
mechanicznej wentylacji
celu
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 74.38 3.72

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej


106.25 5.31
mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z


zastosowaniem
10.63 0.53
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

Przenoszenie substancji PROC 8b > 4 godziny dziennie Na zewntrz 74.38 3.72


lub mieszanin
(zaadunek/rozadunek)
do/z naczy/duych
pojemnikw w > 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej 106.25 5.31
pomieszczeniach mechanicznej wentylacji
przeznaczonych do tego
celu > 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z 3.19 0.16
zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 44.63 2.23

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej 63.75 3.19


mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z 1.91 0.1


zastosowaniem
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

Przenoszenie substancji PROC 9 > 4 godziny dziennie Na zewntrz 99.17 4.96


lub mieszanin do
maych pojemnikw > 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej
141.67 7.08
(przeznaczon do tego mechanicznej wentylacji
celu lini do napeniania
wraz z waeniem) > 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z
zastosowaniem
14.17 0.71
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 59.50 2.98

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej


85.00 4.25
mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z


zastosowaniem
8.5 0.43
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

Stosowanie jako PROC 15 > 4 godziny dziennie Wewntrz bez miejscowej


35.42 1.77
odczynniki laboratoryjne mechanicznej wentylacji

> 4 godziny dziennie Wewntrz budynku z


zastosowaniem
3.54 0.18
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz bez miejscowej


21.25 1.06
mechanicznej wentylacji

1-4 godziny/ dziennie Wewntrz budynku z 2.13 0.11


zastosowaniem

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 38 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 3:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

> 4 godziny dziennie Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

Wewntrz bez miejscowej


> 4 godziny dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji

Wewntrz budynku z
zastosowaniem
> 4 godziny dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)
Napylanie przemysowe PROC 7
1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

Wewntrz bez miejscowej


1-4 godziny/ dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji

Wewntrz budynku z
zastosowaniem
1-4 godziny/ dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

> 4 godziny dziennie Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

Wewntrz bez miejscowej


> 4 godziny dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji

Wewntrz budynku z
Nakadanie pdzlem lub zastosowaniem
> 4 godziny dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
wakiem mechanicznej wentylacji
PROC 10
miejscowej (LEV)

1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

Wewntrz bez miejscowej


1-4 godziny/ dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji

> 4 godziny dziennie Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

> 4 godziny dziennie Na zewntrz 123.96 6.20

Wewntrz bez miejscowej


> 4 godziny dziennie 177.08 8.85
mechanicznej wentylacji

Wewntrz budynku z
zastosowaniem
Obrbka wyrobw > 4 godziny dziennie 17.71 0.89
mechanicznej wentylacji
przemysowych poprzez miejscowej (LEV)
zamaczanie lub PROC 13
zalewanie 1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz 74.38 3.72

Wewntrz bez miejscowej


1-4 godziny/ dziennie 106.25 5.31
mechanicznej wentylacji

Wewntrz budynku z
zastosowaniem
1-4 godziny/ dziennie 10.63 0.53
mechanicznej wentylacji
miejscowej (LEV)

< 4 godziny dziennie Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy


Rczne mieszanie,
podczas ktrego Wewntrz bez miejscowej
dochodzi do z bliskiego < 4 godziny dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji
kontaktu z substancj. PROC 19
Dostpne s jedynie 1-4 godziny/ dziennie Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy
rodki ochrony osobistej
Wewntrz bez miejscowej
1-4 godziny/ dziennie Nie dotyczy Nie dotyczy
mechanicznej wentylacji

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 39 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

PROFESJONALNE ZASTOSOWANIA AMONIAKU BEZWODNEGO I JEGO ROZTWORW WODNYCH

1. Sektor obszaru kocowego zastosowania substancji (SU)

SU22: Zastosowania profesjonalne: domena publiczna (administracja, szkolnictwo, rozrywka, usugi, rzemioso).

2. Kategoria procesu (PROC):

PROC1: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym, brak prawdopodobiestwa naraenia.


PROC2: Zastosowanie w zamknitym procesie technologicznym ze sporadycznym, kontrolowanym naraeniem.
PROC3: Zastosowanie w zamknitym procesie wsadowym (synteza lub wytwarzanie).
PROC4: Zastosowanie w procesie wsadowym i innym procesie (synteza), w ktrym powstaje moliwo
naraenia.
PROC5: Mieszanie we wsadowych procesach wytwarzania mieszanin lub wyrobw (wieloetapowy i/lub znaczcy
kontakt)
PROC8a: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu.
PROC8b: Przenoszenie substancji lub mieszanin (zaadunek/rozadunek) do/z naczy/duych pojemnikw w
pomieszczeniach przeznaczonych do tego celu.
PROC9: Przenoszenie substancji lub mieszanin do maych pojemnikw (przeznaczon do tego celu lini do
napeniania wraz z waeniem).
PROC10: Nakadanie pdzlem lub wakiem.
PROC11: Napylanie nieprzemysowe.
PROC13: Obrbka wyrobw przemysowych poprzez zamaczanie lub zalewanie
PROC15: Stosowanie jako odczynniki laboratoryjne.
PROC19: Rczne mieszanie, podczas ktrego dochodzi do bliskiego kontaktu z substancj. Dostpne s jedynie
rodki ochrony osobistej
PROC20: Pyny termoprzewodzce i hydrauliczne w profesjonalnych zastosowaniach rozproszonych w systemach
zamknitych.

3. Kategoria produktu (PC):

Nie dotyczy

4. Kategoria uwalniania substancji do rodowiska (ERC)

Nie dotyczy

5. Procesy, zadania, czynnoci ujte w scenariuszu

Amoniak ma wiele zastosowa profesjonalnych. Stosowany jest min. jako odczynnik laboratoryjny, czynnik
chodniczy, surowiec w procesie uzdatniania wody, skadnik powok, substancja stosowana w celu usuwania
powok malarskich, rodek czyszczcy, rodek uywany w garbarstwie i obrbce powierzchni, regulator pH,
rodek neutralizujcy itp.
Typowe dziaania zwizane z zastosowaniami profesjonalnymi amoniaku, w ktrych moe wystpi naraenie na
pracownika obejmuj: uytkowanie urzdze zawierajcych amoniak (np. otwieranie i zamykanie zaworw),
przesy amoniaku ze zbiornikw magazynowych za pomoc rur i wy, czy stosowanie produktw na bazie
amoniaku (np. nawozw, rodkw czyszczcych lub do obrbki powierzchni).
Warunki operacyjne zwizane z szerokim zakresem kocowych zastosowa profesjonalnych amoniaku zmieniaj
si w sposb znaczcy, w zalenoci od rodzaju samej aplikacji. W zwizku z powyszym pena charakterystyka
czasw trwania poszczeglnych operacji z udziaem amoniaku bezwodnego, jego wodnych roztworw oraz ich
czsto jest trudna do zdefiniowana i tym samym znajduje si poza zakresem niniejszego scenariusza.

6. Charakterystyka produktu

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 40 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

Stan skupienia gaz

Lotno 8611 hPa (Amoniak)

Wicej ni 99% (czysta substancja).


Stenie substancji
ok. 25 w roztworze wodnym.

7. Stosowane iloci

>2,8 ton/dziennie >1000 ton/rocznie na miejscu

8. Czas trwania i czstotliwo naraenia

Czas trwania naraenia pracowniczego: 8 -12 h/dziennie


Czstotliwo naraenia: 220 dni / rok
Przyjmuje si, e pracownicy mog by naraeni na dziaanie amoniaku przez drogi oddechowe i kontakt skrny.

9. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia ludzi

Przyjmuje si, e procesy mog by prowadzone zarwno na zewntrz jak i wewntrz pomieszcze, bez uycia
instalacji miejscowej wywiewnej jak i z jej uyciem. Wymagana wentylacja oglna pomieszczenia.

10. Warunki i rodki zwizane z ochron osobist, higien i ochron zdrowia

Personel mogcy mie kontakt z substancj powinien zosta odpowiednio przeszkolony w zakresie
bezpieczestwa i higieny pracy. Unika bezporedniego kontaktu z substancj. Maksymalnie ograniczy
moliwo naraenia pracownika na dziaanie substancji. Dba o czysto miejsca pracy. Kontrolowa, czy w
miejscu pracy stosowane s zalecane w niniejszym scenariuszu naraenia rodki zarzdzania ryzykiem.
Gdy stenie substancji jest ustalone i znane, dobr rodkw ochrony indywidualnej naley dokonywa z
uwzgldnieniem stenia substancji wystpujcej na danym stanowisku pracy, czasu naraenia oraz czynnoci
wykonywanych przez pracownika i zalece podanych przez producenta rodka ochrony indywidualnej.
W zalenoci od drogi naraenia stosowa:

Ochrona oczu i twarzy szczelne, odporne na chemikalia gogle ochronne zgodne z norm EN 166

Ochrona skry szczelne trudnopalne, antyelektrostatyczne i kwasoodporne ubranie


zgodne z normami: EN 11612, EN 1149-5, EN 13034; izolujce od zimna
gumowe buty zgodne z norm EN 20345.

Ochrona rk rkawice ochronne zgodne z norm EN 374

Ochrona drg oddechowych Jeeli stenie substancji nie przekracza 0,5% obj. stosowa maski
przeciwgazowe peno twarzowe zgodne z norm EN 136 wyposaone w
pochaniacz zgodny z norm EN 141 o klasie odpornoci na pary i gazy
amoniaku do stenia 0,5% obj.
W razie niedoboru tlenu (stenie poniej 17 %obj.) lub gdy stenie
zwizku przekracza 0,5% obj. stosowa sprzt ochrony drg
oddechowych w postaci aparatw powietrznych.
W sytuacji awaryjnej lub gdy stenie substancji nie jest znane stosowa
ubrania ochronne (ubrania gazoszczelne) zgodnie z norm EN 11612, EN
1149, EN 13034 oraz sprztem ochrony drg oddechowych w postaci
aparatw powietrznych.
Inne zalecane rodki ochrony Stosowa w zakadzie zintegrowany system zarzdzania ryzykiem.

11. Czas trwania i czstotliwo emisji substancji do rnych elementw rodowiska

Wikszo amoniaku w rodowisku pochodzi ze rde naturalnych, gwnie z procesw


rozkadu materii organicznej. W niniejszym scenariuszu nie przewiduje si wystpienia naraenia majcego

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 41 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

wpyw na poziom amoniaku w rodowisku i dlatego w nie dokonano oceny naraenia rodowiskowego.

12. Warunki i rodki techniczne majce na celu ograniczenie lub uniknicie naraenia rodowiska

Nie dotyczy.

13. Warunki i rodki zwizane z miejsk oczyszczalni ciekw

redni przepyw ciekw 2000 m3/dziennie (warto domylna)

redni przepyw w rzece 18000 m3/dziennie (warto domylna)


odbierajcej cieki

14. rodki zarzdzania odpadami

Nie dotyczy.

15. Oszacowanie naraenia

Metody oceny naraenia Zastosowane narzdzie: ECETOC TRA Worker v. 2


Szczegowy opis oprogramowania ECETOC TRA
mona znale na stronie https://www.ecetoc-tra.org/

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie skrne.


Amoniak bezwodny
Parametry naraenia
Naraenie w ujciu ilociowym
mg/kg
Opis czynnoci PROC
Rkawice s
Czas trwania Brak rkawic u zaoone
Stosowanie wentylacji
czynnoci pracownikw przez
pracownikw

Zastosowanie w
zamknitym procesie 1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
technologicznym, dziennie lub >
PROC 1 mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
brak 4 godziny
miejscowej (LEV)
prawdopodobiestwa dziennie
naraenia

Zastosowanie w Na zewntrz/Wewntrz bez


zamknitym procesie mechanicznej wentylacji 1.37 0.14
technologicznym ze 1-4 godziny/ miejscowej (LEV)
sporadycznym, dziennie lub >
PROC 2
kontrolowanym 4 godziny
Wewntrz budynku z
naraeniem dziennie
zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
wentylacji miejscowej (LEV)

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub mechanicznej wentylacji 13.71 1.37
mieszanin miejscowej (LEV)
(zaadunek/rozadune 1-4 godziny/
k) do/z dziennie lub >
PROC 8a
naczy/duych 4 godziny
Wewntrz budynku z
pojemnikw w dziennie
zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
pomieszczeniach nie
wentylacji miejscowej (LEV)
przeznaczonych do
tego celu

Przenoszenie Na zewntrz/Wewntrz bez


substancji lub 1-4 godziny/ mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
mieszanin dziennie lub > miejscowej (LEV)
(zaadunek/rozadune PROC 8b
4 godziny
k) do/z dziennie
naczy/duych Wewntrz budynku z 0.69 0.07
pojemnikw w zastosowaniem mechanicznej

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 42 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

pomieszczeniach wentylacji miejscowej (LEV)


przeznaczonych do
tego celu

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 0.34 0.03
4 godziny
Zastosowanie w miejscowej (LEV)
dziennie
zamknitym procesie
PROC 3
wsadowym (synteza
1-4 godziny/
lub wytwarzanie) Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 0.03 <0.01
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
Zastosowanie w mechanicznej wentylacji 6.86 0.69
4 godziny
procesie wsadowym i miejscowej (LEV)
dziennie
innym procesie
PROC 4
(synteza), w ktrym
1-4 godziny/
powstaje moliwo Wewntrz budynku z
dziennie lub >
naraenia zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Mieszanie we PROC 5 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 13.71 1.37


wsadowych dziennie lub > mechanicznej wentylacji
procesach 4 godziny miejscowej (LEV)
wytwarzania dziennie
mieszanin lub
wyrobw 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.07 0.01
(wieloetapowy i/lub dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
znaczcy kontakt) 4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Przenoszenie PROC 9 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 6.86 0.69


substancji lub dziennie lub > mechanicznej wentylacji
mieszanin do maych 4 godziny miejscowej (LEV)
pojemnikw dziennie
(przeznaczon do
tego celu lini do 1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.69 0.07
napeniania wraz z dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
waeniem) 4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Stosowanie jako PROC 15 1-4 godziny/ Na zewntrz/Wewntrz bez 0.34 0.03


odczynniki dziennie lub > mechanicznej wentylacji
laboratoryjne 4 godziny miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/ Wewntrz budynku z 0.03 <0.01


dziennie lub > zastosowaniem mechanicznej
4 godziny wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 27.43 0.14
4 godziny
Nakadanie pdzlem miejscowej (LEV)
dziennie
lub wakiem PROC 10
1-4 godziny/
Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 1.37 10.71
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
mechanicznej wentylacji 107 10.71
4 godziny
miejscowej (LEV)
dziennie
Napylanie
PROC 11
nieprzemysowe
1-4 godziny/
Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 2.14 0.21
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 43 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

1-4 godziny/
Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
Obrbka wyrobw mechanicznej wentylacji 13.71 1.37
4 godziny
przemysowych miejscowej (LEV)
dziennie
poprzez zamaczanie PROC 13
lub zalewanie 1-4 godziny/
Wewntrz budynku z
dziennie lub >
zastosowaniem mechanicznej 0.69 0.07
4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Rczne mieszanie,
podczas ktrego
dochodzi do 1-4 godziny/
Wewntrz budynku z
bliskiego kontaktu z dziennie lub >
PROC 19 zastosowaniem mechanicznej 141.73 14.14
substancj. 4 godziny
wentylacji miejscowej (LEV)
Dostpne s jedynie dziennie
rodki ochrony
osobistej

1-4 godziny/
Pyny Na zewntrz/Wewntrz bez
dziennie lub >
termoprzewodzce i mechanicznej wentylacji 1.71 0.17
4 godziny
hydrauliczne w miejscowej (LEV)
dziennie
profesjonalnych
PROC 20
zastosowaniach
1-4 godziny/
rozproszonych w Wewntrz budynku z
dziennie lub >
systemach zastosowaniem mechanicznej 0.14 0.01
4 godziny
zamknitych wentylacji miejscowej (LEV)
dziennie

Oszacowanie naraenia dla rozwaanych w scenariuszu procesw - naraenie poprzez drogi oddechowe.
Opis czynnoci PROC Parametry naraenia Amoniak bezwodny

Naraenie w ujciu ilociowym


mg/m3

Czas Stosowanie Brak ochrony


Ochrona drg oddechowych
trwania wentylacji drg
jest stosowana przez
czynnoci oddechowych
pracownikw
pracownikw

Zastosowanie w zamknitym PROC 1 1-4 godz. Na zewntrz


0.00 Nie dotyczy
procesie technologicznym, lub >4 godz.
brak prawdopodobiestwa
naraenia 1-4 godz. Wewntrz bez
lub >4 godz. miejscowej
0.01 Nie dotyczy
wentylacji
wywiewnej

Zastosowanie w zamknitym PROC 2 >4godz. Na zewntrz 24.79 1.24


procesie technologicznym ze
sporadycznym,
kontrolowanym naraeniem >4godz. Wewntrz bez
miejscowej
35.42 1.77
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
3.53 0.18
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 14.88 0.74

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
22.25 1.06
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z 2.13 0.11


wentylacj

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 44 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

miejscow
wywiewn

Zastosowanie w zamknitym PROC 3 >4godz. Na zewntrz


49.58 2.48
procesie wsadowym (synteza
lub wytwarzanie)
>4godz. Wewntrz bez
miejscowej
70.83 3.54
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
7.08 0.35
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 29.75 1.49

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
42.5 2.13
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj
4.25 0.21
miejscow
wywiewn

Zastosowanie w procesie PROC 4 >4godz. Na zewntrz 49.58 2.48


wsadowym i innym procesie
(synteza), w ktrym powstaje >4godz. Wewntrz bez
moliwo naraenia miejscowej
70.83 3.54
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
7.08 0.35
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 29.75 1.49

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
42.5 2.13
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj
4.25 0.21
miejscow
wywiewn

Mieszanie we wsadowych PROC 5 >4godz. Na zewntrz 123.96 6.20


procesach wytwarzania
mieszanin lub wyrobw >4godz. Wewntrz bez
(wieloetapowy i/lub znaczcy miejscowej
177.08 8.85
kontakt) wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
17.71 0.89
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 74.38 3.72

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
106.25 5.31
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z 10.63 0.53


wentylacj

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 45 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

miejscow
wywiewn

Przenoszenie substancji lub PROC 8a >4godz. Na zewntrz 123.96 6.20


mieszanin
(zaadunek/rozadunek) do/z >4godz. Wewntrz bez
naczy/duych pojemnikw w miejscowej
pomieszczeniach nie 177.08 8.85
wentylacji
przeznaczonych do tego celu wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
17.71 0.89
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 74.38 3.72

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
106.25 5.31
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj
10.63 0.53
miejscow
wywiewn

Przenoszenie substancji lub PROC 8b >4godz. Na zewntrz 74.38 3.72


mieszanin
(zaadunek/rozadunek) do/z >4godz. Wewntrz bez
naczy/duych pojemnikw w miejscowej
106.25 5.31
pomieszczeniach wentylacji
przeznaczonych do tego celu wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
3.19 0.16
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 44.63 2.23

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
63.75 3.19
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj
1.91 0.1
miejscow
wywiewn

Przenoszenie substancji lub PROC 9 >4godz. Na zewntrz 99.17 4.96


mieszanin do maych
pojemnikw (przeznaczon do >4godz. Wewntrz bez
tego celu lini do napeniania miejscowej
141.67 7.08
wraz z waeniem) wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
14.17 0.71
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 59.50 2.98

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
85.00 4.25
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj 8.5 0.43
miejscow

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 46 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

wywiewn

Nakadanie pdzlem lub PROC 10 >4godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy
wakiem
>4godz. Wewntrz bez
miejscowej
Nie dotyczy Nie dotyczy
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
Nie dotyczy Nie dotyczy
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
Nie dotyczy Nie dotyczy
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

Napylanie nieprzemysowe PROC 11 >4godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

>4godz. Wewntrz bez


miejscowej
Nie dotyczy Nie dotyczy
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
Nie dotyczy Nie dotyczy
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
Nie dotyczy Nie dotyczy
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

Obrbka wyrobw PROC 13 >4godz. Na zewntrz 123.96 6.20


przemysowych poprzez
zamaczanie lub zalewanie >4godz. Wewntrz bez
miejscowej
177.08 8.85
wentylacji
wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
17.71 0.89
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 74.38 3.72

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
106.25 5.31
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj
10.63 0.53
miejscow
wywiewn

Stosowanie jako odczynniki PROC 15 >4godz. Wewntrz bez


laboratoryjne miejscowej
35.42 1.77
wentylacji
wywiewnej

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 47 Z 48


SCENARIUSZ NARAENIA NR 4:
Amoniak bezwodny
Zgodny z Rozporzdzeniem (WE) nr 1907/2006 wraz z pniejszymi zmianami

Wersja: 2 Data utworzenia: 21.12.2010 Data aktualizacji: 15.01.2013

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
3.54 0.18
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
21.25 1.06
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj
2.13 0.11
miejscow
wywiewn

Rczne mieszanie, podczas PROC 19 <4 godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy
ktrego dochodzi do z
bliskiego kontaktu z <4 godz. Wewntrz bez
substancj. Dostpne s miejscowej
Nie dotyczy Nie dotyczy
jedynie rodki ochrony wentylacji
osobistej wywiewnej

1-4 godz. Na zewntrz Nie dotyczy Nie dotyczy

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
Nie dotyczy Nie dotyczy
wentylacji
wywiewnej

Pyny termoprzewodzce i PROC 20 >4godz. Na zewntrz 24.79 1.24


hydrauliczne w
profesjonalnych >4godz. Wewntrz bez
zastosowaniach miejscowej
35.42 1.77
rozproszonych w systemach wentylacji
zamknitych wywiewnej

>4godz. Wewntrz z
wentylacj
7.08 0.35
miejscow
wywiewn

1-4 godz. Na zewntrz 14.88 0.74

1-4 godz. Wewntrz bez


miejscowej
21.25 1.06
wentylacji
wywiewnej

1-4 godz. Wewntrz z


wentylacj
4.25 0.21
miejscow
wywiewn

Grupa Azoty Zakady Azotowe Puawy S.A. STRONA 48 Z 48

You might also like