BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 84 | 24 MARCA 2017 | ISSN 4008-3456 | NAKAD 25 000 EGZ.

www.tylkotorun.pl

Poradzi sobie z radami

Wybory rad okrgw pod lup Rzecznika Praw
Obywatelskich. Co naley zmieni?

Zbyt chory na
Taki jest Tylko Toru

leczenie Niespena 10-letniego Karola lekarze

w Polsce spisali na straty. Stwierdzili, e
leczenie nie ma sensu. Dam im prztyczka
w nos. Wyzdrowiej! - mwi chopczyk
i z pomoc ludzi dobrej woli ma szans na
terapi za granic

Tylko Toru . 24 marca 2017
2 FELIETON
W ydawca T ylko T oru korzysta i poleca usugi kancelarii prawnej P aza i W splnicy
Tydzie mzgu
MARCIN
CZYNIEWSKI
Z radoci zauwayem po- jc, e zniewaa to polskie barwy
rozklejane w miecie plakaty za- narodowe (dziaacz w przyznaje
powiadajce Tydzie mzgu. w swoim pimie, e podobnie ma-
Rado moja bya tym wiksza, lowane s kominy, ale przytomnie
e chwil wczeniej usyszaem o zauwaa, e po kominach nikt nie
pewnym lokalnym dziaaczu ze chodzi...). Tydzie mzgu! I ju za-
Szczecina, ktry sprzeciwia si cza pracowa moja wyobrania:
malowaniu przej dla pieszych w a wic na tydzie zamilkn poli-
biae i czerwone pasy, argumentu- tyczne dyskusje pozbawione sen-
su, znikn argumenty niemajce
nic wsplnego z rzeczywistoci,
a fakty cho na te kilka dni zast-
pi propagand. Co tam polityka,
na tydzie zrobi si normalnie na
ulicach. Znikn idioci parkujcy
na dwch miejscach naraz, szale-
cy skrcajcy bez kierunkowska-
zu i dowodzcy wiatu, e zd
przeci skrzyowanie tu przed
tramwajem. Krtkotrwae uycie
mzgu uwolni nas od potrzeby
zakupu rzeczy niepotrzebnych,
ale za to dostpnych w promocji
i zachwalanych w telewizji. Brak
zainteresowania kolejn operacj
znanej gwiazdy estrady czy dra-
matem roztargnionego Tomasza z
szy mwca sejmowy podkreli, e
stopka redakcyjna
Siemiatycz, ktry zamiast telefonu Redakcja Tylko Toru
odebra rozgrzane elazko, spo-
Toru, ul. Curie-Skodowskiej 41
wodowaby chwilowe zaamanie redakcja@tylkotorun.pl
sprzeday prasy brukowej i zastj
Wydawca
w mediach spoecznociowych.
Niestety, blisza lektura plaka- Fundacja MEDIUM
tu szybko rozwiaa moje nadzieje. Redaktor naczelny
Afisz okaza si jedynie zapowie- Radosaw Rzeszotek
dzi, skdind bardzo ciekawej, Sekretarz redakcji
konferencji naukowej na toru-
ukasz Piecyk (GSM 733 842 795)
skim uniwersytecie. Ale przyznaj
Pastwo, e wizja jednego choby Redaktor wydania
tygodnia, co tam, dnia, w ktrym Kinga Baranowska
powszechnie uywamy mzgu, Dzia reportau i publicystyki
jest kuszca? To sprbujmy, ja nie Jacek Kiepiski, Robert Kamiski
kupi dzi setnego krawata, a na
skrzyowaniach bd wyjtkowo Dzia informacyjny
ostrony. Micha Ciechowski, Katarzyna Ochocka
Kultura
Micha Ciechowski
Zdjcia
na i wynika z odmiennej od naszej

Kara czy
wychowywa
mec. UKASZ
PAZA
O przestpczoci politycy m-
wi najchtniej i zazwyczaj to
samo: kary w Polsce s zbyt a-
godne. Przekrzykuj si w pro-
pozycjach podwyszania kar, pod
wpywem jednostkowych zda-
rze zapeniaj kodeks kolejnymi
zbrodniami, mnoc prawne byty.
A dowiadczenia yciowe mwi
co zgoa odmiennego. Na przy-
kad wci funkcjonujce kolonie
karne w Rosji i srogie wyroki nie
wpywaj na popraw bezpiecze-
stwa Rosjan. Ich ojczyzna od lat
nie moe poprawi wynikw np.
w Global Peace Index i mieci si
w tej samej czci tabeli, co takie
tuzy bezpieczestwa jak Kongo,
RPA czy kraje Ameryki Pou-
dniowej. Czasami co odwaniej-
skuteczniejsza w zapobieganiu
przestpstwom jest wiadomo
nieuchronnoci kary, dodajc, e
oczywicie najlepiej surowej. Nie-
wtpliwie pewno poniesienia
odpowiedzialnoci wpywa na
czowieka, nim zdecyduje si na
zamanie prawa.
A moe mona inaczej? Zer-
kajc w rankingi bezpieczestwa,
widzimy, e w naszym regionie,
ale i na wiecie wrd regionw
bezpiecznych prym wiedzie Skan-
dynawia. Czy to z powodu eks-
kluzywnych wizie, ktrym
nadziwi si nie mog internauci?
Czy chodzi o niskie kary? A moe
charakter Skandynaww?
Odpowied jest skomplikowa-
ukasz Piecyk,
filozofii postrzegania prawa. Skan-
dynawowie wierz w praworzd- Sport
no i zrozumiae prawo. A wobec
Karol ebrowski
przestpcw - w resocjalizacj z Korekta
prawdziwego zdarzenia. Celem
Piotr Gajdowski
jest przywrcenie spoeczestwu
obywatela, ktry nie bdzie chcia REKLAMA
wrci na z drog i to nie ze stra- Karol Przybylski
chu, a ze wiadomego wyboru. I to (GSM 665 169 292),
przynosi efekt. Jakub Hryniewicki
Zatem edukacja, praworzd-
(GSM 603 285 530)
no i wycignita pomocna do
jest lepsza ni katorga, wysokie Aleksandra Grzegorzewska
mury czy lata izolacji. (GSM 512 202 240),
Ale mwi o tym do kamer? Agnieszka Korzeniewska
To polityczne samobjstwo albo (GSM 534 206 683),
przynajmniej wyrok internetowej
Magorzata Kramarz
chosty.
(GSM 607 908 607),

Cytat numeru
Iwona Zuchniak
(GSM 500 324 572)

reklama@tylkotorun.pl
Skad
Studio Tylko Toru
Druk
Express Media

Nic nie zastpi dowiadczenia, ISSN 4008-3456

wiedzy, intuicji. Trzeba zna wymagania

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.
***
konkretnych rolin. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy
Karol Fiedorek, z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
opiekun Ogrodu Botanicznego przy UMK i prawach pokrewnych. Fundacja MEDIUM
zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie ma-
teriaw opublikowanych w Tylko Toru
jest zabronione bez zgody wydawcy.

Tylko Toru . 24 marca 2017

 r REKLAMA 3

Tylko Toru . 24 marca 2017

 4 DZIELNICE
Przebieg listopadowych wyborw do rad okrgw w Toruniu ujawni powane wady ordynacji wyborczej. Wnioski
mieszkacw o ich powtrzenie nic nie day. Czy interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich co zmieni?
- Do biura Rzecznika Praw Oby-
watelskich wpyna skarga od
obywatelki Torunia na przebieg
listopadowych wyborw do rad
okrgw w miecie. Wskazywaa
ona m.in. na rnice w standar-
dach obowizujcych w przypad-
ku wyborw powszechnych par-
lamentarnych, prezydenckich itd.
i wyborw do organw jedno-
stek pomocniczych gmin - mwi
dr Jarosaw Zbieranek z biura
Rzecznika Praw Obywatelskich.
Jej zdaniem ordynacja wyborcza
do rad okrgu Torunia narusza
prawa obywatelskie i dyskrymi-
nuje osoby starsze oraz niepeno-
sprawne.
W pimie, ktre trafio na biur-
ko RPO, czytamy: czynne prawo
wyborcze ogranicza si do osb w
peni sprawnych lub poruszajcych
si na tyle dobrze, by dotrze na
okrelon godzin do lokalu wy-
borczego. Gosowanie odbywa si
jedynie w podanej godzinie, tj. o
godz. 18 i 18.30. W zwizku z tym z
udziau w wyborach s wykluczone
osoby pracujce i studiujce w tych
godzinach. Ordynacja nie przewi-
duje moliwoci dowozu do lokalu
wyborczego osoby niepenospraw-
nej czy starszej, ani nie ma w niej
zapisw o dostosowaniu lokali wy-
borczych do potrzeb osb niepe-
nosprawnych. () Nie ma rwnie
moliwoci gosowania zaocznie,
internetowo czy przez osob upo-
wanion, co z powodzeniem sto-
suje si w innych wyborach.
Na takie zarzuty odpowiada dy-
rektor Biura Rady Miasta Marek
Wiliski.
- Wprowadzenie sugerowa-
REKLAMA
Poradzi sobie z radami
Piotr Gajdowski | fot. ukasz Piecyk
wyborw i moliwoci skadania
oraz rozpatrywania protestw wy-
borczych zdecydowanie wymagaj
uregulowania mwi dr Jarosaw
Zbieranek. Dlatego Rzecznik
Praw Obywatelskich zdecydowa o
skierowaniu do sejmowej Komisji
Samorzdu Terytorialnego i Poli-
tyki Regionalnej postulatu zmian
ustawowej regulacji dotyczcej
procedury wyborw do organw
jednostek pomocniczych. Obywa-
tele zasadnie wskazuj na oczeki-
wania dostosowania jej do ich po-
trzeb (w szczeglnoci dotyczy to
gosowania przez osoby z niepeno-
sprawnociami i starszych), a take
uwzgldnienia zasad przejrzystoci
i kontroli.
W pimie do sejmu RPO stwier-
dza: majc na wzgldzie specyfik
Rada Okrgu Chemiskie. Tutaj udao si wybra jej skad. wyborw do jednostek pomocni-
czych, naley podkreli wyst-
nych rozwiza polegajcych na mieszkacw. okrgach w lutym zostay odrzu- powanie obecnie dwch bardzo
zorganizowaniu wyborw nie na - Chciabym zobaczy jakie- cone przez rad miasta. wyranie rnicych si standar-
zebraniu mieszkacw, a w trybie kolwiek dowody na poparcie tych - Trudno mwi o przypadku w dw, kiedy to w wyborach do rad
uwzgldniajcym przeprowadzenie twierdze. Dyrektor Wiliski po- sytuacji, gdy na Stawkach do osi- gminy (wyborach samorzdowych)
gosowania w lokalach wyborczych wouje si na wiksze miasta, ale gnicia kworum brakowao dwch wyborcy mog korzysta z przewi-
otwartych przez kilka godzin, za- nic nie wspomina o mniejszych, wyborcw, a wiemy, e komisja wy- dzianych przez kodeks wyborczy
ocznie, internetowo czy przez oso- gdzie takie rozwizania rwnie z borcza odesaa z kwitkiem co naj- licznych uatwie w gosowaniu,
b upowanion powodowaoby powodzeniem funkcjonuj ko- mniej kilka-kilkanacie osb tylko stanowicych gwarancj zasady
znaczne zwikszenie kosztw wy- mentuje Olgierd Kdzierski ze Sto- dlatego, e w nowych dowodach powszechnoci wyborw, a tak-
borw. Takie rozwizania funk- warzyszenia Stawki. osobistych nie byo ich adresu, za- e skada m.in. protesty wybor-
cjonuj w Polsce, ale w miastach Stawki byy jednym z szeciu miast zaproponowa im podpisanie
cze, podczas gdy w odniesieniu
o znacznie wikszej liczbie miesz- okrgw, w ktrych nie udao owiadczenia o zamieszkiwaniu w
do wyborw jednostek pomocni-
kacw oraz o znacznie wikszych si w listopadzie wybra rady (w okrgu, co podobno jest standardo-
budetach, np. we Wrocawiu, Po- czterech nie doszo do wyborw w procedur. To byo celowe dzia- czych gminy najczciej takich
znaniu czy Szczecinie. z powodu zbyt maej frekwencji, anie mwi Olgierd Kdzierski. mechanizmw nie ma. Wskazuje
Nasz rozmwca twierdzi, e w dwch zgosio si mniej ni 10 Dlatego nie dziwi nas odrzucenie zwaszcza na fakt, e wbrew de-
dowiadczenia miast, w ktrych wymaganych kandydatw). Poowa przez rad miasta wnioskw o po- klaracjom toruskich rajcw pro-
wybory przeprowadzane s nie na okrgw w miecie przez najblisze nowne wybory. cedury odbiegajce od standardw
zebraniach mieszkacw, wskazu- cztery lata pozostaje wic bez rady. Jakie dziaania chce podj biu- obowizujcych w wyborach po-
j, e frekwencja na nich nie jest Nic nie day wnioski mieszkacw ro RPO? wszechnych maj jednak wpyw na
znacznie wysza ni na zebraniach o powtrzenie wyborw w tych - Kwestie kontroli przebiegu nisz frekwencj.
Tylko Toru . 24 marca 2017

Chc mnstwo prezentw...
ze zdrowiem w rodku
Karolka strasznie bolaa noga,
potem brzuszek. W styczniu 2015
roku trafi do toruskiego szpi-
tala, w ktrym lekarz zdiagnozo-
wa zapalenie stawu biodrowego.
Szkoda, e ju na samym poczt-
ku, kiedy mama tak naciskaa, nie
zbadano go pod ktem nowotwo-
ru. Bo to on by i jest przyczyn
mczar, jakie przechodzi 9-la-
tek.
Gdy odwiedzalimy Karolka w
domu, pod jego blokiem minlimy
grup rozemianych trzecioklasi-
stw. To byli przyjaciele chopca
ze szkolnej awki z wychowawczy-
ni. Chwil wczeniej stanli pod
oknem Karolka. Pozdrawiali go,
rozoyli transparent z napisem
Czekamy na Ciebie. Niestety nie
mg do nich zej. Macha przez
szyb, a zy same pyny mu z oczu.
- Ja te czasem pacz, ale nie
pokazuj tego mwi Dorota Ja-
bonka, mama chopca. - Trzeba
by silnym. Udowodni tym, kt-
rzy skrelili mojego synka, e on
jeszcze wyzdrowieje. Trzeba da im
prztyczka w nos.
Karolek spdzi w pierwszej kla-
sie tylko p roku, potem zaczy
si problemy, ogromne ble w n-
ce i klatce piersiowej. Kiedy trafi
do szpitala, jego mamie gwaranto-
wano, e to nie rak.
- Miaam przeczucie. Poszam z
nim prywatnie na USG przyznaje.
- 13 lutego okazao si, e ma 11-cen-
tymetrowego guza! Dzie pniej
bylimy ju w bydgoskim szpitalu.
Odkd u Karolka zdiagnozo-
wano raka z przerzutami, on i jego
mama przeszo dwa lata spdzili na
rozjazdach w szpitalach. Podczas
ostatniego pobytu w Bydgoszczy
personel poinformowa pani Do-
rot, e Karol nie dostanie wicej
chemii. e to... ju nie ma sensu.
Zacza dziaa, szuka, pyta,
dzwoni, mailowa. Znalaza ogl-
nowiatowe stowarzyszenie, dziki
ktremu Karolek moe zosta pod-
dany eksperymentalnemu lecze-
niu w Berlinie. Ogoszono nawet
zbirk pienin na jego leczenie.
Obecnie j wstrzymano, bo naj-
pierw trzeba zrobi chopcu mn-
stwo bada, a ich wyniki wysa
do niemieckiej kliniki. Specjalici
podejm decyzj, czy zajm si jego
przypadkiem. Jednak pienidze i
tak s potrzebne. Rodzinie chop-
ca si nie przelewa. W skromnym
mieszkanku co jaki czas pojawia-
j si nowe meble i sprzt, ktrym
pani Dorota sama robi Karolowi
podstawowe badania. Dobrzy lu-
dzie te pomagaj. Ale to kropla w
morzu potrzeb.
- Synek dosta rasowego kota w
prezencie. Cynamon sta si jego
najwierniejszym przyjacielem
umiecha si mama chopca. - Kie-
dy maego co boli, kot kadzie si
w tym miejscu. A boli go bardzo
czsto. Jednak sam nie chce przyj-
Karol Olko z Torunia ma niecae 10 lat. Widzc go, syszc, rozmawiajc z jego rodzin,
rodzi si wstyd. Wstyd na myl o tym, e moglibymy narzeka na bolc gow czy rk...
Czy ci ludzie
nie rozumiej?
Po-
wiedz im wszystkim,
aby kady z nich wy-
sa mi po maym kar-
tonie zdrowia (...)
Chciabym po zdro-
wie polecie. Tam,
gdzie wyzdrowiej.
mowa wielu lekw przeciwblo-
wych. Wie, e one mu szkodz. Jest
taki mdry. O swojej chorobie wie
pewnie wicej ni ja. Kiedy jestem
po rozmowie z lekarzem, on patrzy
na mnie czujnie. Chce co wyczy-
ta z mojej twarzy mwi. - A ja
zaciskajc gardo i pici, walczc
sama ze sob, nie daj pozna, e to
wszystko jest tak wielkim koszma-
rem. Najgorsze s noce. Kilka dni
temu Karolek prosi, abym wczy-
a wiato, cho mielimy wczony ka si, opisujc wzruszajce sceny.
telewizor. Powiedzia, e ma prze-
czucie, e kto wejdzie do pokoju,
kto obcy. W takich momentach
wpadam w paranoj. Boj si o nie-
go. Boj si, e to moe by jakie...
przeczucie.
Do rozmowy wcza si Wiesa-
wa Kruczykowska, babcia Karolka.
- Moja crka to twarda kobie-
ta. Na pocztku jak Karolek pa-
ka, to ona z nim. Jak si mia, to
ona te. Jest z nim na wszystkich
badaniach. Od tego zaczy wypa-
da jej zby. Raz jak kichna, kil-
ka wypado ot, tak. To te wszystkie
nawietlania. Ale ona o siebie nie
dba. Nie ma kiedy. Mwi oj tam,
si przejmowa bd.... A powinna,
bo rok przed Karolkiem to u niej
zdiagnozowano raka tarczycy. Na
szczcie nie by zoliwy. Wycito
go, ale crka nawet nie ma chwili,
by zrobi sobie badania.
Pani Dorota ze miechem opo-
wiedziaa histori sprzed kilku dni,
gdy wraz z chopcem przegldali jej
rzeczy.
r TEMAT NUMERU 5
Katarzyna Ochocka | fot. ukasz Piecyk
- Karolek powiedzia: mama, zdrowia. e maraton zumby informuje. -
ale ty masz wszystko stare - mieje Raz kto mu wysa upominek Odbdzie si on w momencie, gdy
si. - Odpowiedziaam partem: wanie w kartonie. Karolek wszed ponownie ruszy zbirka dla Karola.
no tak, bo wszystko tobie kupuje- do niego, jego mama zrobia mu Warto wic odwiedza stron inter-
my, na co Karol: trzeba pomyle, zdjcie i wrzucia na Facebooka. netow naszej szkoy www.sp2to-
eby tobie te co kupi. Kto napisa w komentarzu: gdzie run.org. Chcemy pomc Karolko-
Chopiec jest traktowany bardzo by chcia tym wehikuem pole- wi. Jego historia wstrzsna nami
ulgowo. Cho mu nie wolno, cza- cie, Karolku?. A on na to: odpisz
wszystkimi, dlatego nie jestemy
sem przekonuje bliskich, by zabrali mama, e ja chciabym po zdrowie
go na zakupy czy nawet do kina. polecie. Tam, gdzie wyzdrowiej. obojtni na jego krzywd.
- By niedawno z wujkiem na O sytuacji Karolka powiedziaa Kady, kto chciaby wspomc
bajce wspomina mama. - Rozpa- nam Lidia Pitulska, nauczycielka chopca, moe ledzi jego profil
edukacji wczesnoszkolnej w Szkole na Facebooku Pomoc dla Karola z
Jego wujek te paka, ale wcale nie Podstawowej nr 2 w Toruniu. Torunia i skontaktowa si z jego
patrzy na ekran. - Szkoa organizuje dla chopca mam bd zgosi si do autorki
Karolek to oczko w gowie naj- wiele akcji, m.in. kiermasz, a tak- tekstu pod nr tel. 601 581 086.
bliszych. Wiele w ich yciu si
zmienio, odkd walcz z rakiem.
Ale s i pozytywne chwile, te bez-
troskie. Dziki chopcu jego babcia
ma Facebooka!
- Kiedy on i crka jedzili po
szpitalach, musiaam Karolka wi-
dzie, a nie tylko sysze. Dorota
czsto wrzuca jego zdjcia, ktrych
widok mnie uspokaja. Rozmawia-
am sobie z Karolem na Messen-
gerze mieje si babcia. - Kiedy
sama wyzywaam, e wszyscy maj
tego fejsbuka i pikaj non stop,
a dzi nawet m mwi do mnie:
hej, plum, plum... chod spa.
Kiedy kto pyta Karolka o cho-
rob, on odpowiada, e wcale nie
jest chory, e ma tylko raka. Zapy-
tany o to, co chciaby dosta, odpo-
wiada mamie:
- Czy ci ludzie nie rozumiej?
Powiedz im wszystkim, aby kady z
nich wysa mi po maym kartonie
Tylko Toru . 24 marca 2017
 6 MIASTO

Rowerowa ofensywa
Docelowo w miecie powsta ma 190 km cieek rowerowych
Micha Ciechowski | fot. ukasz Piecyk
Popularno jednoladw w To- jazdy rowerowe czy wprowadzenie cji pieszych i kierowcw. Oczekiwa-
runiu zauway mona goym kontraruchu. Swj udzia w pro- no take poprawy dziaania toru-
okiem. cieki rowerowe w mie- jekcie maj take sami mieszka- skiego roweru miejskiego.
cie kadego dnia przebywaj set- cy, ktrzy aktywnie wzili udzia Kolejne otwarte spotkanie kon-
ki cyklistw. Ju wkrtce powsta- w odbywajcych si konsultacjach sultacyjne odbyo si w poowie
n kolejne kilometry tras, dziki spoecznych. marca w toruskim Domu Harce-
ktrym rowerzyci bd mogli - W ich pierwszym etapie, w li-rza. W konsultacjach udzia wzili
dotrze bezpiecznie do wybra- stopadzie 2016 roku, wzio udziam.in. autorzy koncepcji.
nych punktw na terenie miasta. 310 osb - informuje Anna Kulbic- - W spotkaniu uczestniczyo
ka-Tondel, rzecznik prasowy Urz- kilkadziesit osb - dodaje Sylwia
- Od wielu lat inwestujemy w du Miasta Torunia. - Dziki in- Derengowska z Urzdu Miasta
ternetowym ankietom zebralimy

rozwj infrastruktury rowerowej Torunia. - Po-
i s to dziaania ruszono m.in.
widoczne - mwi temat biecego
Zbigniew Fide- utrzymania tras Przy projektowaniu nowych drg obowizkowym elementem s
rewicz, zastpca cieki rowerowe.
rowerowych,
prezydenta To- ich nazewnic- oczekiwania toruskich cyklistw, Cyklistom szczeglnie zaleao
runia. - Mamy twa oraz infra-
ju ponad 100 C yklistom szczeglnie zaleao take na struktury dla wrd ktrych podawano pocze- take na nowinkach technicznych,
nia istniejcych fragmentw drg wrd ktrych znalazy si m.in.
rw i chcemy, by
,
km tras dla rowe- nowinkach technicznych wrd ktrych znalazy cyklistw
lewobrzeu,
na
czy cigw pieszo-rowerowych w pasy ruchu dla rowerw w jezdni
zwart cao oraz sugerowano jed- czy podprki pozwalajce oczeki-
wijao si w tym
. .
miasto dalej roz- si m in pasy ruchu dla rowerw w jezdni czy pod szczeglnie w - nakow infrastruktur o wysokiej wa na zielone wiato bez wysiku.
kontekcie pro-
kierunku. prki pozwalajce oczekiwa na zielone wiato . blemw z prze- jakoci. Trasy rowerowe wedug
mieszkacw powinny by take
W ostatnich latach infrastruk-
tura rowerowa w Toruniu staa si
Od kilku jazdem ulica-
miesicy magi- mi: Poznask, dobrze oznakowane. jednym z najbardziej rozwijajcych
strat pracuje nad szereg uwag i opinii zwizanych z dzk czy pod wiaduktem kolejo- - Cz wnioskw mieszkacw si segmentw inwestycyjnych mia-
Koncepcj rozwoju komunikacji obecn infrastruktur rowerow. wym w obrbie placu Armii Krajo- pokrywaa si z wnioskami auto- sta. wiadcz o tym take sukcesy
rowerowej w Toruniu na lata 2017- Tam take mieszkacy mogli po- wej i ul. Podgrskiej. rw koncepcji, cz za zainspiro- - wysokie miejsce w branowym
2023. W jej zaoeniach znajduje dzieli si swoimi oczekiwaniami. Wrd propozycji mieszka- waa nowe pomysy - dodaje Sylwia rankingu miesicznika Rowerto-
si m.in. modernizacja istniejcych Wrd gosw krytycznych znala- cw znalazo si take odpowiednie Derengowska. - Te z uwag, ktre ur, a take wyrnienia przyzna-
drg rowerowych, obnienie kra- zy si m.in. te zwizane z brakiem oznaczenie przejazdw rowero- autorzy uznali za zasadne, zostay wane przez Polskie Towarzystwo
wnikw, a take dodatkowe prze- cigoci tras oraz potrzeb eduka- wych. Konsultacje pokazay take zawarte w treci dokumentu. Turystyczno-Krajoznawcze.
REKLAMA

Tylko Toru . 24 marca 2017


ABC toruskich skrzyowa
Niedugo plac Chrapka doczeka si przebudowy. Powstanie tam rondo turbinowe
Katarzyna Ochocka | fot. ukasz Piecyk (archiwum)
Jak przejecha przez Kaszownik,
by unikn kolizji? Kiedy ustpo-
wa tramwajom? Jak zachowa si
na rondzie turbinowym? Wszel-
kie drogowe wtpliwoci rozwie-
wa asp. sztab. Mariusz Insadow-
ski, specjalista Wydziau Ruchu
Drogowego Komendy Miejskiej
Policji w Toruniu.
Wielu kierowcw irytuje si,
przejedajc przez osiedla miesz-
kaniowe i co rusz natrafia na skrzy-
owania rwnorzdne. A na nich,
jak wiadomo, obowizuje zasada
przepuszczania wszystkich wje-
dajcych na skrzyowanie z naszej
prawej strony.
- Przykadem ulicy, na ktrej kil-
ka lat temu zmieniono organizacj
ruchu, wprowadzajc skrzyowania
rwnorzdne, jest ul. Antczaka
informuje asp. sztab. Mariusz Insa-
dowski. - Wczeniej odnotowywali-
my tam duo zdarze drogowych,
ktrych przyczyn bya nadmierna
prdko kierowcw jadcych z taj, e powinni przepuci tram-
pierwszestwem przejazdu po Ant-
czaka. Wsplnie z Miejskim Za-
rzdem Drg w Toruniu wypraco-
walimy koncepcj wprowadzajc
skrzyowania rwnorzdne i liczba
zdarze zmalaa!
Warto przypomnie, e na dro-
gach jednokierunkowych skr-
camy w lewo, znajdujc si przy
lewej krawdzi jezdni. Zdarza si,
e gdy jezdnia ma wicej ni jeden
pas ruchu, kierowcy zapominaj
o tej zasadzie. Przed przebudow
taki problem wystpowa np. na ul.
Mickiewicza.
Do problematyczna jest te
ul. Skodowskiej-Curie w miejscu,
gdzie tramwaj wjeda z torowiska
na ptl albo z ptli wyjeda na to-
rowisko.
- Jest tam sygnalizacja wietlna,
ale problem pojawia si wwczas,
gdy ona nie dziaa przyznaje. -
Mao kto wie, e tramwaj wjeda-
jcy na ptl z torowiska, z ulicy ma
pierwszestwo. Kierujcy niespe-
cjalnie zwracaj na to uwag. Nato-
miast gdy tramwaj wjeda na toro-
wisko, to on przepuszcza pojazdy.
Skrzyowaniem o ruchu okr-
nym z gatunku trudniejszych jest
plac Hoffmana - tam przez wysp
centraln przejeda tramwaj.
- Nie wszyscy kierujcy pami-
ktrej strony nadchodzi.
waj, gdy ten opuszcza skrzyowanie
o ruchu okrnym. To nie jest prze-
pis powszechnie znany, warto go
przypomnie, bo po rnych zda-
rzeniach drogowych w tego typu
sytuacjach kierowcy s czsto zdzi-
wieni wynikiem policyjnej opinii.
Na placu Daszyskiego nato-
miast istnieje problem kierujcy
rowerzysta. Pamitajmy, e gdy
kierujcy ma warunkow strzak
do skrtu w prawo, musi ustpi
pierwszestwa rwnie rowerzy-
cie.
Uytkownicy aut powinni pa-
mita, e tam, gdzie nie ma znaku
dotyczcego prdkoci, a znajdu-
jemy si na terenie zabudowanym,
obowizuje ograniczenie do 50
km/h w godz. 5-23. Tak jest na mo-
cie im. gen. Zawackiej. Tylko w
czci trasy czcej oba brzegi Wi- uniemoliwiajce zmian pasw.
sy moemy przycisn peda gazu
do 70 km/h. Podwyszona prd-
ko nie dotyczy wszystkich pojaz-
dw nie obejmuje np. autobusw
oraz pojazdw ciarowych o dmc
powyej 3,5 ton.
- Warto wspomnie o przepi-
sach w strefie zamieszkania, gdzie
prdko zawsze jest ograniczona
do 20 km/h przypomina nasz
rozmwca. - Bezwzgldne pierw-
szestwo ma pieszy, niezalenie, z
Nastpnym skrzyowaniem o
ruchu okrnym jest ul. Konstytu-
cji 3 Maja z Olimpijsk.
- S tam dwa pasy ruchu, ale
kady z nich jest przeznaczony do
innego sposobu jazdy wyjania
policjant. - Jeeli jedziemy pasem
zewntrznym, to moemy skrci
Tylko Toru . 24 marca 2017
MIASTO 7
Wypadki i kolizje na placu Chrapka s nieodcznym elementem
tego skrzyowania.
tylko w ulic Olimpijsk. A jeli pa- gdy nic nie nadjeda. To jak z po-
sem wewntrznym, moemy tylko cigiem. Czy pod pocig te bymy
zawrci. Wewntrz s linie cige wjechali, jeli tory znajdowayby si
obok skrzyowania?
To jest rodzaj ronda turbinowego, Asp. sztab. Mariusz Insadow-
gdzie przed wjechaniem na skrzy- ski nie bez powodu wspomnia o
owanie musimy zaj waciwy zmianach na skrzyowaniu ul. Przy
pas, by w odpowiedni sposb kon- Kaszowniku. Nowin o przyznaniu
tynuowa jazd. Takim skrzyowa-
miastu dofinansowania na przebu-
niem bdzie plac bp. Chrapka, czyli
dow pl. bp. Chrapka ogosili nie-
skrzyowanie ul. Przy Kaszowniku dawno prezydent Micha Zaleski
i Warneczyka. Zyska ono na bez-
i wojewoda kujawsko-pomorski
pieczestwie i stanie si bardziej
pynne pod warunkiem, e kieru- Mikoaj Bogdanowicz. Powstanie
jcy bd pamitali o zajciu odpo- tam rondo turbinowe. Pojazdy po-
wiedniego pasa ruchu. ruszajce si po takim rondzie s w
Pozostajc przy Kaszowniku, naturalny sposb kierowane bezko-
naley wyjani kwesti zatrzymy- lizyjnie do odpowiedniego wylotu
wania si na torowisku. ronda. Zmniejszy si ryzyko kolizji,
- Zabrania si wjazdu na skrzy- bowiem auta nie bd si przepla-
owanie czy torowisko, jeli nie tay. Inwestycja ma zosta zrealizo-
mamy moliwoci opuszczenia go wana pod koniec przyszego roku.
uczula asp. sztab. Mariusz Insa- Cakowita warto projektu to 26,3
dowski. - Nie wjedamy na toro- mln z, a unijne dofinansowanie
wisko pojazdw szynowych, nawet 22,2 mln z.
REKLAMA
 8 KALENDARIUM

MUZYKA TEATR WYSTAWY

fot. materiay prasowe

fot. ukasz Piecyk

fot. ukasz Piecyk

Kult akustik 2017 Demakija, czyli bjcie si nas Panowie Jednoczesno zdarze
CKK Jordanki Lizard King Centrum Sztuki Wspczesnej Znaki Czasu
8.04, 19:00, bilety: 100-120 z 29.03, 19:00, bilety: 30 z 17.0316.04, bilety: 5/10/20 z, czwartki bezpatnie
Legenda polskiego rocka po raz kolejny zaprasza swoich fa- ,,Demakija, czyli bjcie si nas Panowie opowiada o czte- Na wystawie zaprezentowanych zostanie kilkanacie prac mo-
nw na niezwyk tras, podczas ktrej usyszymy najwiksze rech aktorkach przygotowujcych si w garderobie do spek- dych twrcw, laureatw lub finalistw ubiegorocznych edycji
przeboje Kultu w wersjach bez prdu. Grupa zabierze swoich taklu. Komedia odpowiada na nurtujce wszystkich pytania konkursu Artystyczna Podr Hestii. Toruska wystawa to nie-
fanw w nadzwyczajn podr, aby mogli usysze i zobaczy dotyczce odwiecznej wojny pci. Panowie dowiedz si, jakich zwyky moment spotkania dwch na pozr odlegych perspek-
to zupenie unikalne oblicze zespou. poskramiaczy cia niewiecich pragn Blondi, Maa, Duga i tyw pokoleniowej i czasowej.
Sodka.
Lady Pank Yolo Dominiki Szwugier
CKK Jordanki Kwartet Od Nowa, Galeria 011
18.04, 19:00, bilety: 110130 z Teatr im. Wilama Horzycy 15.0317.04, wstp wolny
Lady Pank obchodzi w tym roku 35-lecie dziaalnoci. Z tej 1-2.04, 18:00, bilety: 20/25/35 z
okazji zesp zagra ponad 80 koncertw w caym kraju. W 150. urodziny marszaka Jzefa Pisudskiego
marcu i kwietniu 2017 roku zwieczeniem obchodw jubi- Noc w Kosmosie Muzeum Historii Torunia
leuszu bdzie trasa Lady Pank 35 lat akustycznie, ktra Teatr im. Wilama Horzycy 24.034.06, bilety: 6/9 z
obejmie m.in. wystp w Toruniu. 6-9.04, 19:00, bilety: 22/30/40 z
Miuosh Gatunek eski We miodu pranego...
Lizard King Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny Muzeum Toruskiego Piernika
2.04, 19:00, bilety: 35 z 11.04, 19:00, bilety: 25/30 z 25.037.05, bilety: 6/9 z

Jazzpospolita Reykjavik Wystawa Manfreda Batora

Lizard King Teatr im. Wilama Horzycy Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny
6.04, 20:00, bilety: 30/40 z 11-12.04, 19:00, bilety: 20/22/30 z 31.03, 18:00, wstp wolny

Pablopavo i Ludziki Jutro bdzie za pno Ewa Kuryluk Czekopejza

Lizard King Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny Galeria Sztuki Wozownia
20.04, 20:00, bilety: 40/50 z 24.04, 19:00, bilety: 25/30 z 7.04, 18:00, wstp wolny

Lemon MUSICODRAMA 3 musical kieszonkowy Sarah Zacharek Re:Discovery

Od Nowa Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny Galeria Sztuki Wozownia
21.04, 20:00, bilety 59/69 z 27.04, 19:00, bilety: 25/30/50 z 7.04, 18:00, wstp wolny

REKLAMA

Tylko Toru . 24 marca 2017

 KALENDARIUM 9

KINO IMPREZA ROZMAITOCI

fot. materiay prasowe

fot. materiay prasowe

fot. materiay prasowe

Jackie Kiermasz Wielkanocny Kosama Yayoi i sztuka japoska po 1945 r.
Kino Studenckie Niebieski Kocyk (Od Nowa) Muzeum Etnograficzne w Toruniu Galeria Sztuki Wozownia
10.04, 19:00, bilety 10/12 z 2.04, 10:0015:00, bilety: 3/5/10 z 30.03, 18:00, wstp wolny
Na przedwiteczny kiermasz tradycyjnie przyjad twrcy lu- Wykad poprowadzi Pawe Pachciarek. Omwi najwaniejsze
Relacja wydarze z ycia Jackie bezporednio po zamachu i
dowi z rnych regionw Polski, Litwy i Ukrainy. Bdzie oka- procesy, jakie doprowadziy do ukonstytuowania si powojen-
zabjstwie jej ma, prezydenta Johna F. Kennedyego w 1963
zja do kupienia niepowtarzalnych, wasnorcznie wykonanych nej sztuki Japonii: m.in. narodziny performansu w Japonii, su-
roku. Peen sugestywnych momentw film stanowi reyserski
przedmiotw i potraw. Pojawi si m.in. palmy, pisanki, regio- perflat Murakamiego oraz histori ikony przemian spoeczno-
triumf Pablo Larraina. Prawdziwie w nim byszczy wcielajca
nalne hafty, wyroby z wikliny i ceramiki oraz rzeba. -kulturowych w Stanach Zjednoczonych Kusamy Yayoi.
si w tytuow bohaterk Natalie Portman.
Cienie Koncert Pamici Jacka Kaczmarskiego CoCArt Music Festival - TROPY
Kino Centrum (CSW) Dwr Artusa Kino Centrum (CSW)
29.03, 18:30, bilety: 12/14 z 10.04, 19:00, bilety: 20/25 z 30.03, 20:00, bilety: 5 z

Andrzej Wajda: Moje inspiracje WSRH wit Tour Spotkanie z Pawem Taskim
Kino Centrum (CSW) NRD Klub Dwr Artusa
29.03, 20:10, bilety: 12/14 z 7.04, 20:00, bilety: 30/35 z 4.04, 18:30, wstp wolny

Life Recital Kuby Blokesza Transmisja Poetycka +

Cinema City Toru Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny Kawiarnia Wejciwka
szczegy: www.cinema-city.pl 9.04, 19:00, bilety: 25 z 10.04, 19:00, wejciwki do odebrania w Teatrze Horzycy

Ghost in the Shell Level 12 Spotkanie o kinematografach na przedmieciach

Cinema City Toru NRD Klub Ksinica Kopernikaska
szczegy: www.cinema-city.pl 15.04, 21:00, bilety: 10 z 25.04, 18:00, wstp wolny

Milczenie Dzie Biaej Flagi Nabr projektw do 9. Bella Skyway Festival

Kino Studenckie Niebieski Kocyk (Od Nowa) Od Nowa Toruska Agenda Kulturalna
3.04, 19:00, bilety: 10/12 z 22.04, 19:00, bilety: 50/60 z zgoszenia do 9.04

Dobry Amerykanin Walc kameralny, czyli Pan Wasowski mniej znany Warsztaty Sobota z jajem
Kino Studenckie Niebieski Kocyk (Od Nowa) Kujawsko-Pomorski Impresaryjny Teatr Muzyczny Muzeum Etnograficzne w Toruniu
4.04, 19:00, bilety: 10/12 z 22-23.04, 19:00, bilety: 25/30 z 1.04, 16:00, bilety: 10/15/40 z

REKLAMA

Tylko Toru . 24 marca 2017

10 WIOSNA
Pierwsze soneczne dni marca. Nadchodzi najpikniejsza pora roku: wiosna. Dla wacicieli ogrdkw dziakowych to czas, aby zatroszczy
si o swj skrawek ziemi. O co zadba przede wszystkim? Porad udziela ekspert, pracownik Katedry Geobotaniki i Planowania Krajobrazu,
opiekun Ogrodu Botanicznego przy Wydziale Biologii i Ochrony rodowiska UMK w Toruniu Karol Fiedorek
Czy z punktu widzenia rolinnoci
zima w tym roku daa nam si we
znaki?
To bya bardzo korzystna zima.
Mrozy zaczy si ju w padzier-
niku i roliny od razu weszy w
stan spoczynku. Nie byo takich
momentw, eby nagle robio si
ciepo. Roliny nie budziy si i nie
rozhartowyway. pi do tej pory.
Nie wida specjalnych szkd, jakie
by ta zima zrobia. Natomiast to, jak
wejd w okres wiosny i lata, zalee
bdzie od majowych przymrozkw.
Pytanie: czy bd?
To zawsze jest wane pytanie
JAK ZADBA O OGRD Z NAUKOWEGO PUNKTU WIDZENIA
Lawendowy marzec
Najwaniejsze. W maju w naszym
klimacie masy powietrza tak si
ukadaj, e czsto zdarza si na-
pyw arktycznego powietrza polar-
nego, powodujcego przymrozki.
Bywao ju tak w latach ubiegych,
e wszystko adnie przezimowao,
wegetacja ruszya, zakwity drze-
wa owocowe, zbudziy si byliny, a
tu nagle przyszed przymrozek -12
stopni. Mnstwo rolin pomarzo.
Przymrozki wiosenne s najwik-
szym niebezpieczestwem dla ro-
lin.
Zaczynamy sezon. Na pocztek
standardowe przekopanie dziaki?
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
Przekopujemy ziemi, jeli nie zro-
bilimy tego jesieni. Szczeglnie
ma to sens przy ziemi gliniastej,
ale i wtedy lepiej jest to zrobi je-
sieni. Mrz przyczynia si do lep-
szej struktury przekopanej gleby.
Jest bardziej yzna. Oczywicie od-
chwaszczamy, uyniamy, miesza-
my z kompostem. Obornik take
lepiej jest da jesieni. Jeli teraz,
wczesn wiosn, to bardzo niewie-
le. Rwnie wiey obornik lepiej
stosowa jesieni. Wiosn stwo-
rzyby zbyt agresywne rodowisko
dla rolin. Stanowczo odradzam.
I dalej: cinamy stare pdy, sprzta-
Tylko Toru . 24 marca 2017
marca mona poprzycina usche
pdy bylin, ktrych cz nadziem-
na zim zamara: dzielan jesienny,
rudbeki, soneczniczek szorstki.
Jeli na okres zimowy zabezpieczy-
limy niektre roliny (hortensj
ogrodow, budlej Dawida) przez
zmarzniciem wknin czy cho-
choami ze somy, to moemy spo-
kojnie pozostawi te zabezpiecze-
nia do poowy kwietnia.
A drzewa?
Jeli chodzi o drzewa, to moemy
dokona tzw. ci przewietlaj-
cych. S to cicia pielgnacyjne
przerzedzajce koron z gazek
krzyujcych si. Chodzi o to, by
dochodzio do nich wicej wiata.
Jabonie i grusze moemy przyci-
na ju teraz, natomiast winie, cze-
renie i liwy wol cicia po owoco-
waniu, latem. S bardziej podatne
na nowotwory, jeli przycina je
wiosn.
Kiedy siejemy?
Najkorzystniejszy czas siania to po-
cztek kwietnia. Wtedy wysadzamy
warzywa, zioa i kwiaty. Cz wa-
rzyw mona wysia wczeniej w in-
spektach lub w domu na parapecie
(saat, rzodkiewk, dyni, papry-
k, pomidory). Jeli idzie o zioa,
to warto postawi na czber grski,
szawi lekarsk, rut zwyczajn,
melis, mit o rnych smakach
my zeszoroczne licie i zapachach (truskawkow, czeko-
Moemy ci na przykad zeszo- ladow, cytrynow), koper woski,
roczne kwiatostany lawendy. One tymianek, estragon, rumianek, ba-
cigle pachn. To zapach, ktrym zyli, kozek lekarski. W pierwszej
moemy si cieszy, zanim nadej- poowie kwietnia wysiewamy take
dzie prawdziwa wiosna. Lawend kwiaty jednoroczne bezporednio
przycinamy na wysokoci ok. 10 do gruntu: aksamitki, lwi pasz-
cm nad ziemi. eby j odmodzi. cz, jewk purpurow, nasturcje,
Oczywicie wiosna to nie tylko czas chryzantemy, soneczniki. Rycynus
porzdkw. To rwnie moliwo rolin ozdobn, korzystniej jest
przemeblowa. Mona w tym okre- posadzi najpierw w domu na pa-
sie przesadza roliny wieloletnie. rapecie, na przykad z pomidorami.
Wyjmowa z ziemi, zanim zaczn
wybija. Mona dzieli kcza, Jakie bdy najczciej popeniamy,
urzdza ogrdek od pocztku opiekujc si naszymi ogrdkami?
jeli kto lubi zmiany. Malujemy drzewka wapnem zbyt
pno. To si robi w styczniu (ma-
Moemy ju teraz dba o roliny? luje si nie po to, by zabezpieczy
Naturalnie. To ostatni dzwonek je przed szkodnikami, jak si po-
na przycinanie winogron, cho
powinno si to zrobi do ko- wszechnie sdzi, ale po to, by za-
ca lutego. Marzec to czas troski o pobiec pkniciom kory z powodu
krzewy: ci odmadzajcych, ni- mrozu). Przycinamy w marcu krze-
sko przy ziemi, zanim rozwin si wy, ktre powinny wiosn kwitn
pczki. Oczywicie odbdzie si to (naley przycina je po przekwit-
kosztem kwitnienia. Krzewy, kt- nieniu). Podlewamy zbyt czsto lub
re kwitn wiosn, ju w tym roku zbyt rzadko. I wiele innych.
nie zakwitn. Ale w przyszym b-
dziemy mieli krzew odmodzony, Jak unikn takich bdw?
zdrowszy. W ten sposb moemy Nic nie zastpi dowiadczenia, wie-
zadba na przykad o jaminowce, dzy, intuicji. Trzeba zna wyma-
forsycje, tawuy, ligustry, lilaki, po- gania konkretnych rolin. Ale te
rzeczki krwiste. Nie zapominajmy obserwowa, ledzi prognozy po-
o rach (szlachetne przycinamy gody. Krtko mwic: trzeba mie
mocniej). Rwnie z pocztkiem praktyk.
W dniach 1 - 2 kwietnia 2017 roku w Centrum Targowym PARK
w Toruniu przy ul. Szosa Bydgoska 3 odbd si Targi Turystycz-
ne WYPOCZYNEK 2017 oraz Toruski Festiwal Smakw, kt-
rych organizatorem s Targi Toruskie Sp. z o.o. Wstp wolny.
Serdecznie zapraszamy!
 NIE MAMY OGRDKA? ZADBAJMY O BALKON WIOSNA 11

Wiosenny balkon
Robic wiosenne porzdki, nie zapomnijmy o bal-
konie. Moemy na nim stworzy prywatny, prawdziwy,
zielony azyl
Katarzyna Ochocka | fot. pixabay.com
Wielu z nas niecierpliwie wypa- wa w meble, ktre mona atwo
truje cieplejszych, sonecznych skada, schowa, a wczeniej wy-
dni. Wraz z nadejciem wiosny czyci. Majc balkon, mamy tak
waciciele ogrdkw zakasaj moliwo, wic stwrzmy sobie
rkawy i robi porzdki na ra- nasz wasny zielony azyl. Nie mo-
batkach. Szczliwcy posiadajcy emy zapomnie o funkcjonalnej
balkon te mog wzi si do pra- stronie posiadania balkonu, czsto
cy. Tych ostatnich zapraszamy do bowiem suszymy na nim pranie.
lektury porad dotyczcych wio- Zrezygnujmy jednak z rozcigania
sennej aranacji ich kameral- i przymocowywania na nim linek.
nych ogrdkw w rodku miasta. Zabieraj przestrze, a zawieszana
wysoko bielizna na pewno nie cie-
Czasem nasze balkony to ide- szy oczu naszych ssiadw. Pomyl-
alny schowek na rzadko uywane my wic o zgrabnych, skadanych
rzeczy. A niestety przestrze zagra- suszarkach.
cona to przestrze zmarnowana. Cho na pocztku wiosny mog tlone miejsca, jednak co za duo, ciu i wstawieniu do wazonu bd grodz od nieprzyjemnych wido-
Warto wic zabierajc si za wio- zdarzy si niespodzianki w po- to niezdrowo: posadzone w zbyt dugo ozdabiay wntrze domu. Na kw, jeli takie znajduj si przed
senne porzdki w domu, pamita staci przymrozkw, nic nie stoi na nasonecznionym miejscu mog z naszej licie musz si te znale naszym blokiem.
o balkonie. Zacznijmy od gry, czy- przeszkodzie, by zbagatelizowa roku na rok kwitn coraz sabiej. popularne i zachwycajce mikko-
li od usunicia pajczyn i innych zimowe pogrki. Skorzystajmy z Mamy te kilka rad dla oszczd-
Ciekawostk jest fakt, e roliny ci patkw bratki. Te ostatnie s
zabrudze. Nastpnie sprawdmy posadzenia w skrzynkach balko- te maj waciwoci lecznicze. a- odporne na przymrozki i atwe w nych. Gdy posiadamy duo rolin,
balustrad czsto wymaga od- nowych takich rolin, ktrym ni- godz migreny i przezibienia i s utrzymaniu oraz pielgnacji. Nie mog nam wzrosn opaty za
nowienia, wic nie bjmy si tego. skie temperatury nie s straszne. doskonaym dodatkiem do zup bjmy si te rolin cebulkowych, wod. Unikniemy tego, wykorzy-
Raz, dwa zetrzyjmy star farb i kil- S nimi choby pierwiosnki bezo- czy saatek! Alternatyw dla pier- jak krokusy i narcyzy. Dziki ich stujc tzw. szar wod, uywan do
koma ruchami pdzla pomalujmy dygowe, zbkowane, wyniose i r- wiosnkw znanych jako prymulki urokowi moemy wyczarowa pukania saaty, ziemniakw czy
prty na nowo. Zamiemy i umyj- owe. Kwiaty te ciesz si ogromn s jaskry azjatyckie. W naszym kra- prawdziwie pikne kompozycje. innych warzyw oraz owocw. Nie
my podog, a nastpnie zbierzmy popularnoci ze wzgldu na ich ju jeszcze nie zdobyy sawy, ktra Roliny moemy wykorzysta
si za dekorowanie. Nawet jeli rnorodne kolory i wczesne kwit- im si jak najbardziej naley. Ich te do celw praktycznych. Bluszcz wylewajmy te resztek niesodzo-
mamy may balkon, zmieszcz si nienie. Po agodnej zimie pierwsze kwiaty przypominaj nadmucha- czy fasola ozdobna skutecznie za- nej, zwykej herbaty. Podlewajmy
na nim dwa krzesa i may stolik. zakwitaj ju w marcu, a ostatnie na ne piwonie lub orientalne maki. S pewni nam odrobin prywatnoci, ni roliny, ktre uwielbiaj kwan
Pamitajmy jednak, by zainwesto- pocztku lata. Lubi dobrze owie- bardzo wytrzymae, wic po ci- osoni przed kurzem czy te od- gleb.

Tylko Toru . 24 marca 2017

12 EDUKACJA
Reforma noc, strajk w dzie
Reforma edukacji PiS zostaa przegosowana noc pod koniec 2016 r. Do 700-stronicowego dokumentu
nie zgoszono adnych poprawek. Dokument podzieli rodowisko nauczycielskie, take w Toruniu
Ustawie sprzeciwiaj si rodzice
i nauczyciele. Samorzdowcy i
metodycy nauczania. Nie popiera
reformy Rzecznik Praw Dziecka
ani Rzecznik Praw Obywatel-
skich. Wydaje si, e protest jest
powszechny. A jednak do strajku
szkolnego w Toruniu przyczy si
NAUCZYCIELE BD PROTESTOWALI. ALE NIE WSZYSCY
tylko 46 szk. 26 innych opowie-
dziao si za reform.
Zwizek Nauczycielstwa Pol-
skiego wystpi z inicjatyw do-
prowadzenia do oglnopolskiego
referendum sprzeciwiajcego si
reformie systemu owiaty w kszta-
Robert Kamiski | fot. ukasz Piecyk
cie, jaki zaproponowa rzd. Ma
ono zawiera tylko jedno pytanie:
Czy jest Pani/Pan przeciw refor-
mie edukacji, ktr rzd wprowa-
dza od 1 wrzenia 2017 roku?. Ce-
lem akcji jest zebranie co najmniej
500 tys. podpisw, ktre maj prze-
kona sejm do ogoszenia referen- gimnazjw, ktre dziaaj samo-
dum. Przeciwnicy reformy maj
cigle nadziej, e da si ten proces
jeszcze zatrzyma. Wyznaczono
rwnie termin strajku oglnopol-
skiego na 31 marca 2017 r.
- Na naszych oczach ma si do-
kona demonta systemu owiaty
mwi Urszula Polak, prezes ZNP w
Toruniu. Likwidacja gimnazjw
oznacza dla tysicy ludzi utrat pra-
cy. Jest to rwnoznaczne z zaprze-
paszczeniem niemal 20-letniego
dorobku szk i placwek owiato-
wych, a take ogromnych nakadw
poniesionych przez samorzdy.
Nadszed czas, aby rodowisko na-
uczycielskie z ca stanowczoci
przeciwstawio si destrukcyjnym
pomysom rzdu.
O jednoci rodowiska nie moe
by jednak mowy. W Toruniu za-
strajkuje tylko 2/3 szk.
- Nasza szkoa nie przystpi do
strajku wyjania Elbieta Glu-
ra, dyrektorka I LO w Toruniu.
Przeprowadzono w tej sprawie
referendum i wikszo nauczy-
cieli naszego liceum nie zgosia
chci uczestnictwa. To oczywicie
osobisty wybr kadego i naley go
uszanowa. Osobicie uwaam, e
nie jest to dobra reforma. Owszem,
system naley reformowa, ale nie
rewolucjonizowa. Nakady, jakie
pochon zmiany, z ca pewnoci
mona by spoytkowa sensowniej.
Tylko Toru . 24 marca 2017
W pierwszym rzdzie na wynagro- szkoy nie mam poczucia, e cokol-
dzenia dla nauczycieli i pracowni- wiek zaleao ode mnie przyznaje
kw szkoy. Pensje, jakie otrzymuj Elbieta Glura. Mimo zapewnie
pracownicy obsugi szkoy, s po pani minister o szerokich konsulta-
prostu enujce. cjach i powszechnej debacie w ro-
Nie ulega wtpliwoci, e naj- dowisku panuje raczej poczucie, e
bardziej ucierpi pracownicy tych odbyo si to wszystko zbyt szybko.
Zwaszcza jak na zagadnienia tak
dzielnie, czyli jednostek, ktre nie trudne.
wchodz w skad zespow szk. Czy ci, ktrzy 31 marca wyjd
Dla nich reforma oznacza prak- na ulic, naprawd wierz, e ich
tycznie likwidacj. sprzeciw cokolwiek wniesie? Czy
- W najgorszej sytuacji znajd jeli nawet udaoby si zebra p
si nauczyciele przyrody, ktrzy na- miliona podpisw, sejm podejmie
uczali dotd w klasach 4-6 mwi decyzj o referendum?
Roman Kowalkowski, nauczyciel fi- - Byam kilka dni temu na spo-
zyki i chemii w gimnazjum w Turz- tkaniu z pani minister mwi El-
nie w gminie ysomice. Wielu bieta Glura. To nie bya dyskusja
znajdzie si na bezrobociu. Mimo w duchu wahania, niezdecydowa-
e szkoa, w ktrej pracuj, nie opo- nia. Anna Zalewska nie mwi o re-
wiedziaa si za strajkiem, wielu ko- formie jak o projekcie, ktry naley
legw uwaa, e to zupenie niepo- rozway. Wyraa si o niej jak o
trzebne mcenie wody. Naleaoby trwajcym procesie, ktry wanie
skupi si na kwestiach istotnych. wchodzi w ycie. To jest fakt do-
Stwierdzenie, e koszty, jakie refor- konany. Dlatego myl, e protesty
ma pochonie, daoby si wykorzy- nic nie zmieni. Ta sprawa jest ju
sta znacznie lepiej, jest oczywicie przesdzona.
truizmem. Wic strajk to tylko donkiszote-
Dla przeciwnikw reformy jest ria?
jasne, e dokumenty pisane na ko- - Niekoniecznie podkrela Ur-
lanie nie mog przynie niczego szula Polak. Nasz protest ma by
konstruktywnego. W ten wanie pokazem jednoci rodowiska. To
sposb komentowana jest reforma, wyraz szerszego pogldu, e owia-
ktrej przegosowanie zajo jeden ta ma by bezpartyjna. Ma sta po-
dzie. Tymczasem minister eduka- nad podziaami politycznymi, a nie
cji narodowej Anna Zalewska jest ulega kaprysom kolejnych rzdw.
odmiennego zdania. Zapewnia, e I najwaniejsze: prywatnie, jako
to bardzo dobra i potrzebna refor- nauczyciel, chc mie poczucie,
ma. Twierdzi, e zbadanie koniecz- e zrobiam wszystko, co w mo-
noci jej wdroenia kosztowao 350 jej mocy, aby zapobiec rozkadowi
mln z. Zostaa rwnie szeroko szkolnictwa. e nie staam bez-
przedyskutowana i skonsultowana czynnie. Wierz, e kady nauczy-
ze rodowiskiem. ciel z prawdziwego zdarzenia myli
- Jako nauczyciel i dyrektorka podobnie.

Cena i jako? To jest moliwe
Firma TRYTON z Torunia jest li-
derem wrd dostawcw sprztu
komputerowego. To przedsibior-
stwo z blisko 20-letni tradycj.
Obok wysoko wydajnych maszyn
dla graczy oraz stabilnych rozwi-
za dla biznesu postawio rw-
nie na jedn z jego istotniejszych
dziedzin dziaalnoci, ktr sta-
nowi materiay eksploatacyjne.
Chodzi o tusze i tonery.
- Mimo coraz wikszego wpy-
wu ofert internetowych na decyzje
kupujcych z roku na rok odno-
towujemy lepsz sprzeda w tym
segmencie zauwaa Andrzej Sa-
wicki, prezes firmy Tryton. - Cena
dla wielu klientw to mocny ar-
gument, jednak coraz wicej osb
zwraca uwag rwnie na jako
kupowanych tonerw. Nie chcemy
konkurowa z firmami, ktre poza
nisk cen nie potrafi zaoferowa
dobrych produktw. To krtko-
wzroczne mylenie o relacji z klien-
tem. Nikt do nas nie wrci, jeli si
zrazi ze wzgldu na saby toner.
Nasza oferta materiaw eksplo-
atacyjnych ewoluowaa przez 20 lat
naszej dziaalnoci.
Sklep Tryton zawsze stara si
sucha swoich klientw.
- Pamitam czasy, kiedy chcie-
limy wprowadza do oferty za-
stpcze tusze i tonery. Najwiksze
obawy budzia zawsze jako, cena
z zaoenia bya nisza od mate-
riaw oferowanych przez produ-
centw drukarek. Zdajemy sobie
spraw, e jest wielu klientw, kt-
rzy racjonalizuj swoje zakupy to-
nerw, szukajc taszych i dobrych
materiaw alternatywnych.
W ofercie sklepu Tryton dotych-
czas mona byo znale tusze to-
W argonie handlowym, gdy kto pyta o produkt tani i dobry, to otrzymuje
pytanie, po co mu dwa egzemplarze. Czy aby na pewno jest to prawda?
nery ActiveJet oraz TB Print. S to
marki sprawdzone, jednak niekt-
rzy klienci sugerowali, e chtnie by
kupowali materiay o rwnie dobrej
jakoci, jednak troch tasze.
- Wydawao nam si, e bdzie
to niemoliwe. Prowadzilimy roz-
mowy z wieloma producentami,
testowalimy rne produkty, czy-
talimy wiele opinii uytkownikw
Tylko Toru . 24 marca 2017
wylicza Andrzej Sawicki. - Teraz
po procznym okresie od wpro-
wadzenia do oferty marki PRISM
moemy stwierdzi, e s to tonery, kompatybilno z drukarkami oraz
ktre maj najlepszy stosunek ceny
REKLAMA 13
do jakoci.
Produkty te cechuje bardzo
dua, praktycznie stuprocentowa
wyjtkowo niska awaryjno. Wy-
niki s bliskie oryginalnym tone-
rom.
- Nasi dotychczasowi klienci
wyraaj zadowolenie z bardzo ni-
skich cen i wietnych waciwoci,
ktre otrzymuj w zamian.
Tonery PRISM, wedug zapew-
nie producenta, produkowane s
w najlepszych fabrykach, a proces
produkcji podlega cigemu moni-
toringowi jakoci. To cecha najwa-
niejsza, a w przypadku tego pro-
duktu udao si dodatkowo uzyska
bardzo atrakcyjn cen. Tonery
PRISM objte s okresem 12-mie-
sicznej gwarancji. Dodatkowym
atutem jest ich staa dostpno
w magazynie sklepu Tryton oraz
moliwo bezpatnego dostarcze-
nia ich do klientw sklepu.
- Warto wspomnie, e na-
sza firma umoliwia przy zakupie
tonerw bezpatnie przekazanie
zuytych materiaw do utyliza-
cji dodaje Andrzej Sawicki. - Na
przekazane tonery wystawiamy
Kart Przekazania Odpadu, ktra
moe by przedmiotem kontroli
przez inspekcj ochrony rodowi-
ska. Praktycznie kada firma, ktra
posiada drukark, powinna mie
taki dokument potwierdzajcy, e
zuyte tusze i tonery utylizuje, a
nie wyrzuca do mieci. Nasi klienci
zawsze otrzymuj ow kart i mog
by spokojni w przypadku kontro-
li oraz pewni, e zuyte materiay
eksploatacyjne z drukarek zostan
przekazane do profesjonalnej firmy
utylizujcej.
14 KULTURA

Odwaga
Oprcz maski jest take ko.
W filmie funkcjonuje on jako pe-
wien symbol, ktry w trakcie nar-
racji zmienia swoje znaczenie. Wi-
doczny na pocztku, symbolizuje
zdeprawowany wiat nastolatkw.

doceniona
Pod koniec za ukazuje dwa wybory
w yciu bohatera - pomidzy yciem
a mierci. Ten ko wizualizuje su-
mienie.

W filmie polskiego reysera odnaj-

dziemy polski akcent?
Pomimo e Butterfly Kisses zre-
Z Rafaem Kapeliskim, o jego fabularnym debiucie alizowany zosta w Londynie, od
strony wizualnej wida moje polskie
i Krysztaowym Niedwiedziu zdobytym podczas 67. pochodzenie. Bardzo szybko zauwa-
Midzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie roz- Realizujc film fabularny, gralimy prba spotka si z bardzo niebez- yo to kilku angielskich krytykw.
Ponadto mama gwnego bohatera
kontrastami, wyanialimy ze scen pieczn mylow i artystyczn mie-
mawia Micha Ciechowski wszystkie plusy i minusy. Zabiegi te lizn. Rezygnujc z niej, skoncen- jest Polk. W jednej ze scen jest mo-
fot. archiwum prywatne wzbogaciy narracj i dramaturgi, trowalimy si na odpowiedzi jak. ment, w ktrym wymieniaj midzy
bo w czerni i bieli jest co mistycz- Nie oceniamy. Nie wyrokujemy. sob kilka polskich sw.
Motyl - symbol szczcia i pikna - trudnym dorastaniu. Troje nastolat- nego, co sprawia, e scena nabiera Patrzymy na bohatera jak na osob
jest w tytule filmu dotykajcego pro- kw wychowuje si na blokowisku gbi. dotknit straszn chorob. Mierzc Debiut fabularny przynis reysero-
blemu pedofilii. Jest to zabieg wia- w poudniowym Londynie. Mimo si z ni, staje si bardzo samotny. wi pochodzcemu z Torunia Krysz-
domy czy pewna forma prowokacji? e prawie wszystko o sobie wiedz, Signlicie po jeszcze jedno narz- Na problemie pedofilii nie koncen- taowego Niedwiedzia na Midzy-
Butterfly Kisses to nawizanie do okazuje si, e jeden z nich ma ciem- dzie wzbogacajce film - nietypow trujemy si do koca. Ukazujemy narodowym Festiwalu Filmowym w
pseudonimu osoby, z ktr rozma- n tajemnic. Kiedy znika, pozostaa muzyk. samotno w procesie dorastania i to Berlinie. Krytycy wic si nie pomy-
wialimy o tematyce poruszonej w dwjka zderza si z trudn rzeczy- Butterfly Kisses wzbogacony zo- ona staa si dla nas najwaniejsza. lili z ocen Butterfly Kisses.
filmie. Tytu produkcji wybralimy wistoci, dostrzegajc mroczniejsz sta o muzyk organow, wygrywa- Nie spodziewalimy si tej nagrody.
na pocztku. W trakcie prac duo si stron ycia. Film opowiada o zro- n na tradycyjnych XVII-wiecznych Samotno przysonita mask? Wiedzielimy jednak, e film jest
jednak zmienio, nazwa za pozosta- zumieniu istoty egzystencji, dorasta- organach. Oparlimy si trendom i Scena kulminacyjna w filmie roz- dobrze odebrany i cieszy si pozy-
a. Kady film ma swoj tosamo, nia i przemijania. Osobicie bardzo postanowilimy zrealizowa co zu- grywa si podczas londyskiego tywnymi recenzjami. Nie przyszo
podobnie jak tytuy, do ktrych si ciekawi mnie wanie ta tematyka, penie innego. Muzyka w filmie nie Halloween. Wrd modych ludzi nam jednak na myl to, e mogli-
przyzwyczajamy. Butterfly Kisses poniewa czas modoci jest w na- jest najsubtelniejsza, wspgra wic z w maskach znajduje si take nasz bymy wygra. Warto zaznaczy,
w szerszych krgach zacz y wa- szym yciu jednoczenie niewinny histori i napdza obraz. bohater. Z punktu widzenia But- e Krysztaowy Niedwied jest na-
snym yciem. Tytu wic pozosta. i kolorowy, z drugiej za mocno nas Niewielu twrcw porusza w swo- terfly Kisses maska jest szalenie grod przyznan przez mode jury.
dowiadcza. ich filmach temat pedofilii. Co byo wana. Nadaje nastolatkowi pew- Werdykt potwierdza wic wano
Zaprosilicie widza na zwyke lon- najtrudniejsze przy realizacji tej pro- nej demonicznoci - zowieszczego tej produkcji zarwno dla modsze-
dyskie blokowisko. W tej pozornej Mwi pan o dorastaniu jako barw- dukcji? rysu. Chopak ucieka si do czynu, go, jak i dojrzaego widza. Wszystko
codziennoci czeka na niego jednak nym okresie. Dlaczego wic w filmie Myl, e sama wiadomo zajmo- za ktry przyjdzie mu niedugo za- to, co mwiem o procesie bolesnego
mroczna tajemnica. ukazuje je pan w czerni i bieli? wania si bardzo trudnym tematem, paci. Maska jest wic zapowiedzi dorastania i ukazywania trudnego
Cho Butterfly Kisses nawizu- Najwaniejsze, aby forma filmu ktry wci pozostaje pewnym tabu. tego wszystkiego, co si za chwil tematu, znalazo potwierdzenie w
je do tematu pedofilii, jest przede wspgraa z jego treci, a zestawie- W filmie nie odpowiadamy na pyta- wydarzy. tej statuetce. Odwaga filmu zostaa
wszystkim filmem o przyjani i nie czerni i bieli doskonale to kreuje. nie dlaczego, poniewa kada taka doceniona.
REKLAMA

Tylko Toru . 24 marca 2017


Mecenas widzi
najwicej
Dziki tej wystawie moemy podejrze, czym zajmuj
si krajowe uczelnie artystyczne i jakie s kierunki rozwo-
ju polskiej sztuki. ERGO Hestia dokonaa wyboru bardzo
starannego
Jacek Kiepiski | fot. ukasz Piecyk
Jednoczesno zdarze to wy-
stawa przykuwajca obecnie
szczegln uwag w toruskim
Centrum Sztuki Wspczesnej.
Szesnastu modych artystw,
osiemnacie prac. Kada ze spor
ju histori. Wszystkie zaistniay
znaczco w prestiowym konkur-
sie Artystyczna Podr Hestii,
ktrego zwycizcy dostaj mo-
liwo poczucia si artyst w naj-
lepszym tego sowa znaczeniu.
Mody artysta to przecie nie
tylko przysowiowy suchotnik kle-
picy bied, ale po pierwsze czo-
wiek posiadajcy hojnego mece-
nasa. Tak bywao przed wiekami i
ten model si doskonale sprawdzi.
Dziki niemu powstay najwiksze
dziea ludzkoci. W naszych cza-
sach ERGO Hestia pragnie odgry-
wa rol takiego mecenasa i dawa
wzr innym zamonym firmom.
KULTURA 15
Wystaw moemy oglda do poowy kwietnia.
- Rzadko s spotykane w Polsce
fundacje takie jak Fundacja Arty- sze prac studentw z 3, 4 i 5 roku ranym przez siebie kierunku. To z. Czyli ju nasz przedzia. Sztuka
styczna Podr Hestii, ktre wspie- studiw - tumaczy zasady konkur- ju wicej ni tylko poszczeglne zaczyna si opaca.
raj dziaalno artystyczn, szcze- su Piotr Szpilski, kurator toruskiej dzieo... Mod, polsk, najlepsz sztu-
glnie w zakresie sztuk wizualnych, wystawy z ramienia ERGO Hestii. Krtko mwic, zdaniem jury ci k mona oglda w CSW do 17
bo one s w tej gradacji na samym - Finaow dwudziestk wybiera wanie artyci szczeglnie rokuj
kocu - przypomnia podczas wer- kwietnia. Jeszcze przed wernisaem
starannie dobrane jury. Ostatecznie na przyszo, popychaj obecny
nisau Wacaw Kuczma, dyrektor najlepsi maj okazj poby w No- rozwj polskiej sztuki. Bdzie ona, najwiksz bodaj widowni zdoby-
Centrum Sztuki Wspczesnej wym Jorku i Walencji. Chodzi o to, zdaniem krytykw i znawcw te- a praca Magorzaty Goliszewskiej
Znaki Czasu w Toruniu. - Gratu- by poczuli, jak to jest mie mece- matu, kiedy taka, w jak wyewo- Wszystko wykorzystujca wyszu-
luj Hestii takiego przedsiwzicia. nat, mc swobodnie chon wiat, luuje obecne spojrzenie artystyczne kiwark Google. Pytania internau-
Obycie jak najduej funkcjono- spotyka ludzi z brany, y sztuk. tych wanie modych ludzi. tw i poszukiwane przez nich frazy
wali, bo dziki wam polska sztuka Jednoczesno zdarze poka- A z czego oni y bd w przy- wiadcz o naszym spoeczestwie
ma szans wyj z zakltego krgu zuje fascynacje wybitnych polskich szoci? Zdaniem finansistw z najwicej. Szczeglne wraenie
na poziom wiatowy. modych twrcw znajdujcych si ERGO Hestia, o czym te mwiono robi te sala, w ktrej wystawiono
Te sowa nie s przesad. He- w tym samym yciowym momen- podczas wernisau, lepsze czasy dla korespondujce ze sob prace Ma-
stia od 15 lat prowadzenia konkur- cie - na studiach. Pokazuje rno- sztuki wanie nadcigaj. tja Franka Przestrzenie (artysta
su monitoruje starannie modych rodno spojrze i ich stosunku do - Rynek sztuki si odbudowuje.
polskich artystw, wyszukuje oso- sprawdza moliwoci opisywania
wiata. Wynosi obecnie 12,5 miliarda do-
bowoci, ktre udowadniaj sw - Wybieralimy tu ostatecznie larw - podkreli Mikoaj Kunica, swojego ciaa, obrysowujc coraz
postaw artystyczny rozwj. A naj- nie tylko dzieo, ale postaw arty- dyrektor biura komunikacji w Gru- obszerniej jego kontur) i Cyryla
lepszych wysya na rezydencje w styczn - podkrela Piotr Szpilski. pie Ergo Hestia. - Z tego 96 procent Polaczka szukajcego tosamoci
Walencji i Nowym Jorku. - Ci modzi artyci dowodz, e to ludzie kupujcy dziea o wartoci w swym intrygujcym Autopor-
- Co roku mamy ok. 500 zgo- systematycznie rozwijaj si w ob- na rednim poziomie ok. 200 tys. trecie.
Tylko Toru . 24 marca 2017