Professional Documents
Culture Documents
160
POKRYCIA 180
OCIEPLENIE 256
KOLEKTORY
DACHOWE PODDASZA SONECZNE
Wybieramy i kupujemy krok po kroku czy ogniwa fotowoltaiczne
250
Stela sanitarny
prawidowy monta
112
Jak dobrze wybra
kocio
59 Ciepe przegrody
w domu
242
ciany wewntrzne
do remontu
134 Elewacje na 5 sposobw
160
POKRYCIA 180
OCIEPLENIE 256
KOLEKTORY
DACHOWE PODDASZA SONECZNE
Wybieramy i kupujemy krok po kroku czy ogniwa fotowoltaiczne
250
Stela sanitarny
prawidowy monta
112
Jak dobrze wybra
kocio
59 Ciepe przegrody
w domu
242
ciany wewntrzne
do remontu
134 Elewacje na 5 sposobw
Najwaniejsze wybory
Redaktor prowadzcy
Joanna Dbrowska, tel. 22 257 84 35
e-mail: joanna.dabrowska@budujemydom.pl
Korekta Maria Chrzszcz
eby zbudowa efektywnie oszczdny dom, trzeba si troch natrudzi. Ale war- Projekt graficzny Dorota Zieniewicz
to. W tym numerze, zwracamy uwag na dwa najwaniejsze zagadnienia dotyczce Studio graficzne
Szymon Chojnacki, Dorota Zieniewicz
budowy takiego domu. Rysunki
Po pierwsze przegrody zewntrzne. Fundamenty, ciany, dach, okna i drzwi. Tomasz Domaski, Pawe Kinsner, Piotr Kojro
Wszystkie te elementy powinny by optymalnie dobrane. No wanie optymalnie czy- Dzia marketingu i reklamy
Szef dziau: Iza Konikowska
li jak? Wybierajc rodzaj cian lub okien, warto pomyle o domu jako pewnej caoci. tel. 22 257 84 75, faks 22 257 84 88
Dobrze jest oszacowa roczne straty ciepa przez ciany zewntrzne, w zalenoci od ich e-mail: iza@budujemydom.pl
planowanej termoizolacji. Potem otrzymane wyniki porwna z rocznymi stratami cie- Iwona Fijewska, Katarzyna Rosa, Marta Zaczek,
Ewa Zuchora
pa przez okna i odnie do kosztw ogrzewania danym paliwem. Zaleca si odpowiednio Pracownia Analiz Rynku Budowlanego
zaprojektowa i wykona ocieplenie dachu i podogi. Wszystkie te wyliczenia mog prze- Marcin Szymanik, tel. 22 257 84 80
prowadzi Pastwo dla swojego domu. Jak to zrobi, a potem interpretowa pokazujemy faks 22 257 84 88, marcin@budujemydom.pl
Inga Frcz, inga.fracz@budujemydom.pl
wbartykule Przegrody zewntrzne w domu energooszczdnym. Prenumerata
Po drugie wentylacja. W redniej wielkoci domu o powierzchni uytkowej okoo Herman Grosbart, tel. 22 257 84 26
150 m2, z nieco ponadstandartow izolacj cian na poziomie 0,2 W/(m2K) oraz solidny- e-mail: prenumerata@avt.com.pl
Kolporta
mi oknami od 1,0 do 1,2 W/(m2K), to przez wentylacj grawitacyjn ucieknie wicej cie- Szef dziau: Pawe Gago, pawel.gago@avt.pl
pa, ni przez przegrody zewntrzne! Jedynym sposobem jest zastosowanie wentylacji na- Marcin Brona, marcin.brona@avt.pl
wiewno-wywiewnej z rekuperatorem. Urzdzenie to podgrzewa napywajce z zewntrz Joanna Marcinkowska, joanna.marcinkowska@avt.pl
tel. 22 257 84 07
wiee powietrze ciepem odzyskiwanym z powietrza zuytego. W artykule ABC mdre- Adres redakcji Wydawca
go budowania, przedstawiamy wszystkie przydatne informacje dotyczce wyboru systemu AVT Korporacja Sp. z o.o.
wentylacji. Redakcja Budujemy Dom
ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa
Mylenie i wiadome decyzje to domena czowieka, dlatego warto wybiera produk- tel. 22 257 84 72, faks 22 257 84 88
ty ibtechnologie do swojego domu w sposb racjonalny. Mam nadziej, e lektura tych tek- Dyrektor Wydawnictwa
stw w tym Pastwu pomoe. prof. Wiesaw Marciniak
Druk i oprawa
RR Donnelley Europe Sp. z o.o.
Z powaaniem Zdjcie na okadce
Ernest Jagodziski Krispol
ernest.jagodzinski@budujemydom.pl
AVT Korporacja
Wszystkie nazwy produk tw s wymienione
wycznie w celach identyfikacyjnych i mog Sp. z o.o. naley do
by zastrzeonymi znakami odpowiednich Izby Wydawcw
wacicieli. Redakcja nie zwraca materiaw Prasy
niezamwionych oraz zastrzega sobie prawo
PS. Budujemy Dom poza wydaniem papierowym ma rwnie wydanie na smartfony i tablety. do adiustacji, doboru tytuw i dokonywania
skrtw w nadsyanych materiaach.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci
Zapraszam do cignicia aplikacji z APP STORE i GOOGLE PLAY. za tre reklam.
Masz okna VELUX? We udzia w promocji od 04.04 do 31.12.2016 r. Kod promocyjny wany 2 lata.
*Szczegowe zasady otrzymywania zwrotw dostpne w regulaminie na www.velux.pl/trafnywybor
SPIS TRECI
AKTUALNOCI
12 Nowe produkty, wydarzenia
PROJEKTUJEMY
59 Przegrody domu energooszczdnego
262 Projekty domw
PODPATRUJEMY I PYTAMY
36 Nowoczenie, w stylu glamour
Gdyby nie odgrny nakaz miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego, ktry narzuca nowo budujcym konstruowanie ukonych
dachw, dom Kasi miaby pene pitro i dach zupenie paski. Wytyczne
wadz gminy wacicielka uwzgldnia, wykonujc dach zbduymi paskimi
199
lukarnami i cofnitymi, w stosunku do elewacji, dwoma ukonymi
poaciami.
40 Jzefwka z bali
Drewniany dom zosta przeniesiony na Mazowsze z Podlasia. Ju wtedy
mia 80 lat. Od kiedy zamieszkaa w nim Maria z rodzin, upywa lat
18. Drewniany stulatek, nazwany przez obecn wacicielk Jzefwk,
przeywa drug modo po przenosinach zyska uytkowe poddasze,
abpo remoncie w 2014 r. m.in. cieplejsz elewacj grnej kondygnacji.
36 83 160
44 Zabezpieczenia antywamaniowe
73 Konsultacje z Majstrem Guru Okna i drzwi BUDUJEMY I REMONTUJEMY
144 Trudna dziaka 83 Fundamenty
Nie wszyscy buduj domy na dziakach idealnych, czyli duych Fundament to najwaniejsza cz kadego budynku, na nim
ibksztatnych. S i tacy, ktrzy ze wzgldu na skromny budet albo opiera si bowiem ciany, strop ibdach. Od jego wykonania
ch mieszkania jak najbliej centrum decyduj si na zakup posesji zaczyna si budow domu. Wane by dostosowa rodzaj
trudniejszej: wskiej, z ruin do wyburzenia, zebspadkiem terenu, zymi fundamentu do gruntu nabdziace i przewidywanych obcie
warunkami gruntowymi, bez dostpu do mediw. takiebdziaki wcale nie oraz zabezpieczy go przed wilgoci z gruntu oraz ograniczy
musz by ze podpowiemy, jak sobie z nimi poradzi. straty ciepa.
192 Kominki i piece grzewcze Czytelnikw 89 Wentylacja i klimatyzacja
199 Tarasy Czytelnikw 100 Ogrzewanie podogowe
218 Porady instalacyjne 106 Uzdatnianie wody
220 Porady budowlane 236 Wymiana bramy garaowej
224 Porady prawne 242 Remont cian wewntrznych
250 Monta stelaa sanitarnego
256 Kolektory i ogniwa fotowoltaiczne
URZkDZAMY PODWRKO
I OGRD
206 Pielgnacja drewna na zewntrz domu
212 Inspiracje z BBC
222 Porady ogrodowe
ROBIMY KURS
225 OZE ciepa woda w systemie z pomp ciepa
RUBRYKI STAE
126 Ankieta KBD
148 Prenumerata
216 Stawki wykonawcw
261 E-prenumerata
274 Karta Informacji Zwrotnej
112 206
WYBIERAMY I KUPUJEMY
112 Koty
Wybr paliwa ibkota to jedna zbnajwaniejszych decyzji
wbtrakcie kadej budowy. Ogrzewanie to najwiksza cz
przyszych kosztw eksploatacji domu, ale trzeba myle nie
tylko obpienidzach. Rnica wbuciliwoci obsugi rnych
rodzajw kotw jest ogromna, abponadto nie wbkadym domu
wygospodarujemy miejsce na dowolne urzdzenie.
120 Osprzt elektroinstalacyjny i owietlenie wewntrzne
128 Jednostk odkurzacza centralnego
Dostpne na rynku systemy odkurzaczy centralnych, jako prawie
bezobsugowa alternatywa sprztania domu, maj wiele zalet.
212
Pozwalaj na szybsze odkurzanie podg i dywanw, dziki
wikszej sile ssania, ktr generuje potny silnik stacjonarnej
jednostki centralnej. Skuteczno dziaania jest wiksza, ni przy
uyciu nawet najnowoczeniejszych odkurzaczy przenonych.
Zassane w czasie sprztania powietrze, po oczyszczeniu,
wydmuchiwane jest na zewntrz domu, co najbardziej doceni
alergicy uczuleni na kurz. Masz problem?
134 5 sposobw na elewacje Zadaj pytanie na forum dyskusyjnym na naszej stronie
149 Kominy www.forum.budujemydom.pl lub zadzwo
155 Rynny pod nr tel. 22 257 84 78
160 Porwnujemy 64 pokrycia dachowe (roda w godz. 10.0014.00)
185 Grzejniki
dom od fundamentw, mona GOJA_KLIMAS Tak si mwi. A suchy tynk (rozumiem, e pyty g-k), a kon-
samemu zdecydowa o wysokoci strukcja, instalacje? Taka robota to spora rozwaka. I za dwie flaszki tego
nikt nie wykona.
pomieszcze. Gorzej, gdy kto wybra
za nas, a w dodatku wybra le. Jaka OFION Z instalacjami akurat nie ma problemu. Dawniej, jak mieszka tu
gospodarz, to by stryszek na siano i adnych instalacji nie byo. Wchodzio
jest i czy w ogle jest recepta na si przez minidrzwiczki w dachu po drabinie, bo w ogle nie byo pocze-
niski strop? Go naszego forum prosi nia z parterem. A nowi waciciele (ci, ktrzy teraz sprzedaj) odnowili dom,
wymienili okna, bardzo fajnie zagospodarowali ogrd, zrobili now wib,
innych budujcych o rad. lukarny i nowe pokrycie, ale samego poddasza ju nie adaptowali, bo prze-
stao im zalee. Wic schodw i adnej komunikacji wewntrznej nie ma.
OFION Kupuj letni dom, konstrukcja z lat 60. po audycie technicznym, Wchodzi si przez taras na dachu dobudowanej kuchni i przez okno balko-
ktry wypad pozytywnie. Dokucza mu kilka typowych bolczek, troch nowe w szczycie. Ja planuj zrobi schody z salonu na parterze. A z insta-
grzybka przy podogach, instalacja elektryczna do rozwinicia, ale reszta lacji chc docign tylko kable elektryczne pod gniazdka, wczniki i czuj-
w zadziwiajco dobrym stanie, moe dlatego, e kilka lat temu dom dosta ki. Ogrzewanie ma by z konwektorw.
nowy dach z blachy i przy okazji porzdn izolacj poddasza. Mam fajny
plan, jak niewielkim kosztem zrobi z niego bajeczne letnisko, bo dzia- ENGIN777 No to tym bardziej! Do Goja_Klimas: wiem co mwi, bo sam
ka pikna, okolica tako. Jest tylko jeden szkopu: robic nowy dach pod- robiem podobn przebudow due przebicie przez drewniaka na strych
niesiono cianki kolankowe i poddasze ma teraz gabaryty super, niestety i adaptacja. Sprawna ekipa robi to raz-dwa, tn pyty gipsowe diaxem, to
cay parter (ok. 100 m2) to wntrza wysokoci 2,20, w porywach do 2,26 m. samo z belkami. Drewno jest lekkie (w porwnaniu np. do belek elbeto-
Mocno si na ten zakup nakrciem, ale ile razy tam jestem, ten strop daje wych), kilku facetw sobie z nim radzi bez problemu.
mi po gowie. Da si co z tym w ogle zrobi?
KLEPEK No, to moesz jednak co z tego domu zrobi. Roboty z drewnia-
KLEPEK Piszesz, e dom mia audyt techniczny, to pewnie wiesz z cze- nym stropem s niebolesne, zwaszcza jak na dole jeszcze nie mieszkasz
go jest strop. Jeli drewniany, to moesz wszystko wtedy kupuj! Ale jeli ibwszystko bdzie remontowane. A pewnie bdzie.
to stary klein, a takie ma mnstwo domw na prowincji, zwaszcza na te-
renach poniemieckich, to w zasadzie czeka ci budowa od nowa. Szkoda OFION Mimo wszystko nie chciabym kasowa caego stropu nad parterem.
wbmiar nowego dachu, tym bardziej, e jak piszesz, dobrze ocieplony. No To kosztuje, a poza tym nie bardzo wierz, e jest a takie proste. Przecie
i szkoda kasy -. potem trzeba zainstalowa nowy strop, p metra wyej. Ale na czym go
oprze i jak zakotwi? Nie mam pomysu.
OFION Czyli jednak radzisz ry w stropie... Tego si baem /. Prbuj si
dogada z tymi sufitami na rne sposoby, mniej i bardziej kosztogenne. ENGIN777 Chyba si nie zrozumielimy :) Nie wiem jak wyglda twj dom,
Szczerze mwic wo si z problemem od jesieni, z jednej strony boj si, ale na parterze planujesz pewnie jaki salon z jadalni. Napisz, co jeszcze,
e kto mi ten dom sprztnie, bo oferta jest dobra. A z drugiej od sufitw to moe co podpowiem.
gowa boli. Ale perspektywa podnoszenia caego poziomu poddasza kosz-
mar, wolabym unikn. Acha, stropy s drewniane, na mur beton;) Nie od- OFION Parter to dzi 5 pokoi w starej bryle i nowsza dobudwka z kuch-
sanialimy ich z moim ekspertem, ale pozna po odgosach i po ciekach ni i azienk. Ja chc przenie kuchni do starej czci, w kuchni zrobi
pkania suchego tynku -. sypialni i oprcz tego zostawi 2 pokoje do spania. Reszt, czyli pozosta-
e 3 pokoje poczy w open space. Porodku zostaby pion kominowy ze
KALINA_CZERWONA A po co usuwa strop? Pomaluj sufity na biao, abcia- starym piecem i maa cianka jako podpora. I jakie schody.
ny o dwa tony ciemniej. Tylko bez adnych opasek, biaych konierzy pod su-
fitem, na obwodzie cian. Wbrew pozorom sufit jeszcze od tego siada, bo ENGIN777 No to masz tu gotowy przepis: poniewa i tak musisz zrobi
tworzysz w ten sposb poziomy podzia cian, wic je optycznie obniasz. otwr na schody, robisz wikszy, nad caym open spacem (ew. nad czci
wypoczynkow). To co trzeba stemplujesz belkami. Reszty stropu nie ru-
KLEPEK Sorry, ale troch sobie nie wyobraam bajecznego letniska z su- szasz. Robi ci si wysoka przestrze dzienna, a w sypialniach nie potrzeba
fitem, ktrego mona dotkn nie stajc na palcach (sprawdzaem, ja si- wicej ni 2,20 m bo tam LEYSZ -. Jedyna saba strona: ciepo bdzie ci
gam na 2,20 m). Tu farba niewiele pomoe. uciekao na strych. Ale w domu letnim to a tak nie boli.
NCVIYCTCPELK
VQRGYPQKURQMLPC|NCVC
RMPKEKCQMWTCO[KU\[D[
U\[DC
\GYPVT\PC\GU\MCJCTVQYCPGIQPC
UMWVGMITCFQDKEKC
YYYTQVQRN
AKTUALNOCI PRODUKTY
AKTUALNOCI I PRODUKTY
I
e klapa rewizyjna znajduje si na zewntrz bu- tel. 54b412 88 00
dynku, dziki czemu prace konserwacyjne i ser- www.anwis.pl
I www.dedietrich.pl
I www.vetrex.eu
REKLAMA
AKTUALNOCI PRODUKTY
I www.istpol.pl
www.el-team.com.pl
I tel. 61 662 41 00
www.krispol.pl
I www.kratki.pl
Zobacz
eliwny
wkad
kominkowy
REKLAMA
FRANEK
AKTUALNOCI PRODUKTY
I tel. 43b677 50 63
www.konsport.com.pl I www.polbruk.pl
I tel. 61 899 40 99
www.pozbud.pl
REKLAMA
I www.ogrodzenia-progress.pl I www.ruukkidachy.pl
www.plannja.pl
I tel. 58 320 94 00
www.satel.pl
I www.spotline.pl
REKLAMA
AKTUALNOCI PRODUKTY
I www.semmelrock.pl
I www.yato.com I www.went-dom.pl
e-sklep: www.wentylator.co
I tel. 59 841 08 00
www.ms.pl
I
termiczne, jak i zapewni optymal- infoliniab 801 67 67 87
n stabilno okna. I www.schueco.pl www.drutex.pl
REKLAMA
I www.velux.pl
AKTUALNOCI WYDARZENIA
I tel. 61b819 73 00
www.hormann.pl
I tel. 22 738 60 00
www.pruszynski.com.pl
REKLAMA
AKTUALNOCI WYDARZENIA
I www.oknoplast.com.pl
I
mog na co dzie cieszy si komfortem ciepa i ciszy w swoich domach, tel. 32b339 63 00
jest to dla nas tym wiksza satysfakcja, bo zyskujemy naturalnych pro- www.isover.pl
I www.immergas.com.pl I www.termoorganika.pl
PODWYSZAMY STANDARD...
U NAS, KADEMU SI} NALEY!
Od maja 2016 r. do kadej zamwionej pompy ciepa marki alpha innotec, przedsibior-
stwo Hydro-Tech Konin wyczny dystrybutor alpha innotec w Polsce, docza ca-
kowicie bezpatnie usug alpha web home w standardzie. Tylko teraz, kupujc pomp
ciepa w miesicach majczerwiec, w ramach specjalnej promocji, do pomp zakupio-
nych w tym okresie, mona otrzyma darmowy dostp do rozszerzonej usugi alpha web
home+mobile. Oba pakiety nios za sob szereg korzyci, zarwno dla uytkownika,
jak i instalatora. Umoliwiaj one bowiem zdalne i wygodne sterowanie prac pompy
ciepa, za pomoc komputera i telefonu komrkowego, z dowolnego miejsca na Ziemi.
Monitorowanie dziaania pompy ciepa nigdy nie byo tak proste!
I www.alpha-innotec.pl
www.hydro-tech.pl
AKTUALNOCI WYDARZENIA
I www.bosch-do-it.com
I tel. 18b332 53 90
www.joniec.pl
I tel. 22 615 80 90
www.santech.com.pl
Nowoczenie,
Roczne koszty utrzymania
budynku: 12 806 z.
w stylu glamour
Lilianna Jampolska
N
a pocztku Kasia wybraa gotowy si za miasto. Nie ukrywa, e jej dom powsta w ktrym dotd mieszkaymy, odda w przy-
projekt domu z nowoczesn bry, troch przez przypadek. szoci crce. Cho wczeniej nigdy domu nie
przykryt paskim dachem. Bardzo Trzy ulice dalej mieszka mj brat i to chciaam, to by najlepszy pomys, bo niespo-
podoba si jej pod wzgldem estetycznym on, swego czasu, namwi mnie, ebym ku- dziewanie znalazam swoje miejsce na zie-
oraz uytkowym, poniewa mia na parterze pia tutaj dziak opowiada wacicielka. mi. Jest tu mio, cicho, lasy wok, rano ptasz-
otwart stref dzienn, a przy niej oddziel- bOczekiwa, e si tu pobuduj i bdziemy ki wierkaj, w zimie podchodz baanty.
n, du stref gospodarcz. Kiedy jednak blisko siebie, jednak dla mnie wtedy byo to Naprawd urokliwie! W 2004 r. posesja kosz-
okazao si, e na terenie gminy dachy mu- wykluczone ziemia miaa sobie tu po prostu towaa 200b000 z i gdybym j planowaa
sz by ukone, wacicielka poprosia za- by i na tym koniec. W 2009 r. crka koczy- sprzeda w 2012 r., miaaby cen 550b000 z.
przyjanionego architekta o wsplne zapro- a liceum, postanowiam wzi kredyt ibku- Znam cen, bo ssiedzi za identyczn tyle za-
jektowanie nowego budynku. pi mieszkanie, eby dziecko miao w przy- pacili. Podczas zakupu niespecjalnie zaj-
szoci gdzie mieszka. Ale mieszkania o pow. mowaam si jej wymiarami, pooeniem
DZIAKA W POBLIU 6070bm2 kosztoway tyle, co dom, wic dopie- wbstosunku do stron wiata i wyposaeniem
DOMU BRATA ro wtedy stwierdziam, e chyba lepiej mie wbmedia. Kupiam, jaka bya. Miaa wycz-
Zapracowana Kasia nigdy wczeniej nie za- dom. Zdecydowaam uruchomi moj parce- nie dostp do prdu i wodocigu, jednak za-
mierzaa wznosi domu, ani przeprowadza l i tam go zbudowa, natomiast mieszkanie, nim zdecydowaam si budowa, docigni-
Wacicielka zrezygnowaa
zbdrzwi midzy wiatroapem
abwewntrznym holem.
Parter przed zmianami
to sie kanalizacyjn i gazow. Tak, to by traf, Jestem wysoka, mam 180 cm wzrostu,
podobnie jak dobre parametry dziaki: wymia- wic nie toleruj skosw, ani adnych zbd-
ry 42 x 32,9 m i ukad wzgldem stron wia- nych ogranicze w przestrzeni, dlatego po-
ta. Architekt z atwoci wpisywa prostoktn mieszczenia dzienne na parterze s poczo-
bry domu w prostoktny ksztat parceli i, tak ne i maj wysoko a 3,40 cm, a na poddaszu
jak prosiam, zwrci salon na wschd i pou- zrobilimy prawie tak samo wysokie lukarny
dnie, kuchni i front budynku na zachd, a ga- z paskim dachem wyjania Kasia. W lu-
ra i pomieszczenia gospodarcze na pnoc. karnach o wysokoci penego pitra ulokowali-
Obecnie jedyn odczuwaln wad dziaki jest my 3 sypialnie, natomiast pod skosami dachu
to, e komunikacja miejska jest tu adna, wic garderoby, du azienk z wann i pral-
trzeba mie 2 samochody. Przed przeprowadz- ni. wietnie si to teraz sprawdza! Moja kon-
k crka zrobia prawo jazdy. cepcja wykluczaa obfito maych klitek, za
to wolaam mie mniej wikszych pokojw.
PROJEKT ZAMWIONY Kolejna rzecz niezwykle istotna dla wygodne-
Z MAO WIDOCZNYM go mieszkania jest (moim zdaniem) powierzch-
UKONYM DACHEM nia gospodarcza, dlatego chciaam mie duo
W projekcie gotowym, Kasi najbardziej od- pomieszcze, eby pochowa wszystkie rze-
powiada paski dach, pene pitro i pro- czy, ktre przyrastaj w postpie geometrycz-
sty ksztat bryy bez balkonw (jej zda- nym. Zaplecze gospodarcze razem z pralni
niem, balkony na wsi s niepotrzebne, bo i garderobami na poddaszu zajmuje 100 m2.
lepiej wypoczywa si na tarasach w ogro- Obszerna jest te strefa wejciowa z otwar-
dzie). Skoro odgrne nakazy MPZP prze- tym wiatroapem, holem wewntrznym, auro- Wacicielka, Kasia: Dla mnie budowa
domu bya najlepszym okresem w yciu.
szkodziy w jego realizacji, wacicielka wy- w klatk schodow ma 42 m2. czy si ze Pewnie to kwestia szczcia do wykonawcw,
korzystaa sytuacj do utworzenia domu ale sdz, e rwnie mojej dobrej organizacji,
jeszcze lepiej dopasowanego do jej konkret- umiejtnoci negocjowania i rozmowy
nych potrzeb ibmarze. Jedn z potrzeb bya Ceny niektrych przyczy, z ludmi. W projektowaniu i urzdzaniu
bardzo pomaga, jeli dokadnie zna si swoje
spora wysoko pomieszcze na obu kon- instalacji, urzdze: potrzeby. Wiedziaam, czego chc i jak to ma
dygnacjach. Marzeniem bdue otwarte prze- wyglda. Podstawowe wytyczne dla architekta
strzenie wbstrefie dziennej i klatce schodo- Przyczenie gazu z sieci 8000 z. sformuowaam w trzech sowach: przestrzenie,
wysoko, funkcjonalno, a on mistrzowsko
wej. Podczas projektowania bryy i ukadu Przycze kanalizacji 4500 z.
ubra je w prosty i nowoczesny ksztat.
wntrz, architekt i wacicielka trzymali si Instalacja kanalizacyjna 20b000 z. Najwiksz zalet mojego domu jest due
zasady wbprostocie sia. zaplecze gospodarcze.
1 Front domu zwrcony jest na zachd. stref dzienn, ta z kolei, przez 3 wyjcia ta- ju wprowadza. Razem z materiaami wy-
Gwne wejcie zaplanowano wbprostej rasowe z dwoma tarasami i ogrodem. Salon koczeniowymi i instalacjami, dom kosztowa
wnce. Wstawiono stalowe drzwi ma wyjcie na taras wschodni i poudniowy, 1b350b000 z. Zawodowo ucz ludzi, jak prowa-
zbprzeszkleniami ibbocznym dowietlem.
kuchnia tylko do poudniowej czci ogro- dzi si negocjacje, dlatego wynegocjowaam
2 Klatk schodow, usytuowan du. Podstawowe wytyczne dla architekta sfor- korzystne ceny za materiay i robocizn. Mog
wbwysokim ryzalicie, owietlaj due muowaam w sowach: przestrzenie, wysoko, podpowiedzie, e kady wykonawca potrzebu-
przeszklenia na obu kondygnacjach. funkcjonalno, a on mistrzowsko ubra je je dobrego, szczegowego projektu i po prostu
Kasibzaleao, eby w gb wntrz docierao
wiato dzienne i eby mie, odbstrony wbprosty i nowoczesny ksztat. Komfort miesz- warto by odwanym podczas negocjacji. Dla
rodka domu, widok na zadbany ogrd. kania teraz jest przeogromny! obiektywnego sprawdzenia pracy generalnej
Dlatego wschodnie okno tarasowe te jest ekipy kilka razy zaprosiam na posesj mo-
obszerne. BUDOWA Z GENERALNYM jego znajomego, zajmujcego si nadzorem bu-
3 Tam, gdzie nie ma lukarn z paskim WYKONAWCk dowlanym. Powiedzia, e nie moe si do ni-
dachem, poddasze uytkowe przykryto Budowanie metod kolejnych ekip nie wcho- czego przyczepi. Dla mnie budowa domu bya
dwuspadowym dachem o nachyleniu dzio w gr, bo Kasia nie miaa czasu na orga- najpikniejszym okresem ycia!
45. Poudniowy taras ma pow. 55 m2, nizowanie budowy. Firm wykonawcz zna-
abwschodni 20 m2. Na pycie betonowej
uoono pyty upka brazylijskiego obwym. laza przez Internet, ale przed zatrudnieniem DOMOWE INSTALACJE
60 x 60 cm. potwierdzia jako i fachowo jej prac, da- IbURZkDZENIA
jc referencji z kilku poprzednich realizacji. Dom ma wodn instalacj c.o., napdza-
4 Ty budynku. Oprcz duych okien, ozdo- Obejrzaa je i rozmawiaa z wacicielami. n kondensacyjnym dwufunkcyjnym kotem
b jego bryy jest prosty dach, ktry okryto
dachwk betonow w kolorze grafitowym. Z wykonawcw jestem bardzo zadowolo- na gaz z sieci. Na poddaszu wczono w ni
Odcinki dachu paskiego nad parterem wy- na opowiada dalej wacicielka. Rozpoczli grzejniki na cianach, lecz na caym parte-
koczono pap. Rynny zbPVC. budow w 2010 r. i po ptora roku mogam si rze (i w grnej azience i pralni) skada si tyl-
7 8
Jzefwka z bali
Lilianna Jampolska
P
rzeniesiony dom z bali wyglda kalizowanych wok trasy prowadzcej do pola z ytem. Byo sielsko, na dodatek pan
inaczej, ni jednorodzinny budy- odzi. od dziaek wyceni je wyjtkowo tanio, bo
nek, ktry Maria i jej m stawia- Nie wyobraaam sobie zamieszka- tylko na 3 $/m2. Nie wiem, dlaczego chcia
li wczeniej na peryferiach odzi. Zanim nia na pnoc czy wschd od Wisy opo- tyle, cho w przylegych miejscowociach,
jednak para zdya wykoczy dzk wiada Maria. Chciaam znale miej- okrelanych jako miasta-ogrody i skomuni-
siedzib, ze wzgldw zawodowych prze- sce moliwie blisko starego domu, czyli kowanych z Warszaw kolejk WKD, ceny
prowadzia si do Warszawy. Tu tym- odzi, bo tam zostaa mama, brat i znajo- wynosiy 15 $/m2. Parcele kupiymy obie,
czasowo wynajmowaa mieszkanie, bo mi. Przyjacika rodziny i zaprzyjanio- ja i Jola, teraz jestemy ssiadkami. Tyle e
zamarzyy si jej pod miastem wasne ne siostry zakonne Urszulanki zachca- ja wybraam t pooon na kocu lepej
cztery kty, jak to okrelia wacicielka y mnie, ebym rozejrzaa si za ziemi drogi. Cieszyymy si z dobrej lokaliza-
bw wiejskim klimacie. wbmiejscowociach, w ktrych one miesz- cji i ceny! Ziemi musiaam kupi szybko,
kay. Wtedy bdziesz jeszcze bardziej na- bo urzd skarbowy wanie przypomnia
NA KOCU LEPEJ ULICZKI, sza miay si. Podobaa mi si taka si z koniecznoci rozliczenia sprzeday
BLISKO ZNAJOMYCH perspektywa, wic razem z koleank ob- domu w odzi. Szybko musiaam te roz-
Maria wraz z koleank szukaa dziaki jedaymy t okolic. I w kocu trafiy- pocz budow nowego. M zacz wtedy
wbpodwarszawskich miejscowociach, zlo- my na wsk drog, cignc si wzdu mwi, e moe warto przenie star cha-
Na tylnej werandzie
umiecia drzwi
wyjciowe w cianie
bocznej, przylegajcej
do dobudowanego
zadaszonego tarasu.
1 Budynek zachowuje stare wymiary ju ok. 80 lat. Wzniesiono go, kiedy syn desek, tylko je odci z legarami od dbo-
na parterze 13 x 9 m, lecz orygina nie mia wacicieli eni si, lecz ju w momen- wej podwaliny. Kazaam je przywie ra-
poddasza mieszkalnego, tylko strych.
Pobprzenosinach nad parterem skonstruowano
cie jego narodzin, cito drzewa, za drew- zem z reszt elementw domu, bo byy gru-
poddasze uytkowe (w technologii szkieletu no budulcowe zoono na placu przy- be i zdrowe, a potem wykorzystaam je na
drewnianego), ktre przykryto dwuspadowym szej budowy (sezonowao si wic 20 lat). poddaszu. Do ponownego zastosowania
dachem zblukarnami. Dach pokryto pap, Wbdomu przeyy niemal cae ycie dwa nadaway si wszystkie elementy z drewna,
abpotem szwedzk blachodachwk.
pokolenia. cznie z oknami i drzwiami. Jeszcze przed
2 Ganek na froncie domu wzniesiono Kolega z Podlasia poleci miejscowego rozbirk przywiozam na Podlasie archi-
zbcegy klinkierowej, bo Maria nie znalaza
wykonawcw, ktrzy podjliby si ciel, ktry podj si rozebrania domu za tekta, ktry dokona inwentaryzacji i na jej
wymurowania go z kamienia. Pod gankiem 2500 z. Podczas rozbirki oznakowa na- podstawie przygotowa projekt, w tym beto-
zbudowaa piwniczk, w ktrej umiecia ciciami kady drewniany element. Nowi nowe fundamenty i doprojektowa poddasze
zbiorniki na olej opaowy i stacj uzdatniania waciciele nie zabrali cegie, tworzcych uytkowe. Chciaam mie poddasze, cho
wody ze studni. Schody wykoczya
kamieniem. Przy ganku urzdzia may taras. elewacje zewntrzne, ani drewnianych podejrzewaam, e najpierw wykoczymy
gankw (jako jedyne byy zniszczone). tylko parter, bo koczyy si nam pieni-
3 W obrbie parteru budynek ma elewacj
ze starych bali oraz oryginalne drzwi i okna Sama dogldaam przenosin domu dze. Planowaam, e dopki crka i syn s
zbokiennicami. W 2014 r. dawne zewntrzne szyby ibjego ponownej budowy, bo m zajmowa mali, bd mieszka z nami na parterze,
zastpiono pakietem szyb zespolonych, co daje si prac zawodow opowiada Maria. To ale pniej powinni mie oddzielne poko-
teraz lepsz termoizolacj. Pokoje na poddaszu
nie podobao si staremu cieli, ktry nie to- je na poddaszu. Ibtak si rzeczywicie sta-
wykoczono 5 lat po przeprowadzce, natomiast
elewacj w obrbie grki docieplono w 2014 r. lerowa bab na budowie. Kiedy pierwszy raz o. Kiedy pierwszy raz zobaczyam dom po
Od zewntrznej strony uoono wtedy styropian oglda dom, krci gow i marudzi b- zbudowaniu lukarn, zamaram. Wyglda
o cznej gr. 10 cm, po czym ciany ozdobiono dzie kopot z podogami, bo deski s mocno jak wbmoim licie! Nie przysza mi do go-
imitacj pruskiego muru i wykoczono biaym
zbite z dbowymi legarami. Nie rozebra wy zmiana ukadu pomieszcze na par-
tynkiem mineralnym.
Jak nie da si
wamywaczom?
-DQXV]:HUQHUL
FOT. SATEL
Kiedy zacz myle obzabezpie- Bez formalnoci moemy postawi ogro- domofony przekazuj rwnie obraz. Wbobu
czeniu domu? dzenie obwysokoci do 2,20 m, zarwno od przypadkach moemy wybra urzdzenia
Obzabezpieczeniu domu naley my- strony ssiada, jak ibulicy (po ubiegorocz- przewodowe (tasze, ale wymagajce po-
le ju na etapie poszukiwania dziaki. nej zmianie przepisw). Wysze wymaga prowadzenia kabla midzy domem ibfurt-
Nieruchomo na odludziu, zbdala od ssia- zgoszenia wburzdzie. Amatorom tradycyj- k) ibbezprzewodowe (sygna przesyany
dw, otoczona krzakami, wbktre nikt si nych, mniej wyrafinowanych zabezpiecze jest drog radiow). Furtk otwieramy przy-
nie zapuszcza, zawsze bdzie atwiejszym (drut kolczasty, tuczone szko) przypomi- ciskiem wbunifonie aparacie zainstalowa-
upem. Budowanie okazaej, rzucajcej si namy, e niebezpieczne dla ludzi ibzwierzt, nym wbdomu. Warto zamontowa go tam,
wboczy rezydencji wbbiednej ibcieszcej si ostro zakoczone elementy mona umiesz- gdzie najczciej przebywamy, niekoniecz-
z saw okolicy, rwnie nie jest najlep- cza wycznie na wysokoci ponad 1,80 m. nie jak wbblokach zaraz przy drzwiach
szym pomysem. Bezpieczniejsza jest zwar- wejciowych. Modele bezprzewodowe mog
ta zabudowa. Pewniej mog si czu miesz- Domofon czy wideodomofon? mie dodatkowo zasilan bateriami jednost-
kacy bliniakw ibsegmentw oraz ci, Dobrze jest wiedzie, kogo wpuszczamy na k wewntrzn mona je wic przenosi
ktrzy zdecydowali si na dom na zamkni- podwrko. Dlatego, jeeli to moliwe, ulo- wewntrz domu. Niektre wideodomofony
tym osiedlu. Znaczenie ma te projekt bu- kujmy furtk tak, eby zbdomu byo wida, s wyposaone wbmoliwo zapisu obra-
dynku im wicej wej (dodatkowe drzwi kto przed ni stoi. Moemy te zaoy do- zu ibdwiku (uruchamia si po wciniciu
zbtyu), wicej okien, szczeglnie nisko mofon lub wideodomofon. Domofon po- przycisku dzwonka albo po wykryciu ruchu
umieszczonych tym dla zodzieja lepiej. zwala na kontakt gosowy, abcoraz tasze przed wejciem). S te urzdzenia, ktre
Cho, oczywicie, mao kto chce mieszka ibwbzwizku zbtym powszechniejsze wideo- mog przekierowa rozmow zbrozmwni-
wbbezpiecznym, betonowym bunkrze.
5/2016 %8'8-(0<'20
TEMAT NUMERU KOMPLEKSOWE ZABEZPIECZENIE ANTYWAMANIOWE DOMU
Antywamaniowe okno
czy roleta?
Najlepiej jedno ibdrugie. Na pokonanie kadej zbtych przeszkd zo-
dziej straci cenne minuty. Zewntrzne rolety antywamaniowe bu-
duje si zbprofili ze stali lub wzmocnionego aluminium (tworz
pancerz, zwany paszczem) ibwyposaa wbzamek ibuniemoliwia-
jc odkrcenie prowadnicy maskownic. Taka roleta jest cika
ibzazwyczaj napdzana silnikiem elektrycznym. Chroni nie tylko
przed rabusiami take przed haasem ibskrajnymi temperaturami.
Antywamaniowe okna chroni zawsze, abrolety wtedy, kiedy
s opuszczone. Jeli wychodzimy na chwil, nie chce nam si ich
zamyka. Ale na czas duszych nieobecnoci (np. wyjazdu na
weekend) naley je opuszcza. 1 m2 taszej rolety antywamanio-
wej kosztuje ok. 200 z. Zatem za rolet na niedue okno zapaci-
my kilkaset z, na wiksze 12 tys. z.
Wamanie na piocha
co to takiego?
To jeden ze sposobw wamywania si do domw jednorodzin-
REKLAMA
5/2016 %8'8-(0<'20
TEMAT NUMERU KOMPLEKSOWE ZABEZPIECZENIE ANTYWAMANIOWE DOMU
a
Odpowiada sierant sztabowy Micha Gawe
zbZespou Prasowego Komendy Gwnej Policji
&RSDGDXSHPZDP\ZDF]\"
Gotwka, przedmioty wartociowe ibatwe do zbycia biuteria, zegarki,
elektronika (laptopy, tablety, telefony komrkowe, sprzt fotograczny).
Wbprzypadku wama na tzw. piocha take samochody.
&]\V\VWHP\DODUPRZHPRQLWRULQJLWS]ZLNV]DMEH]SLHF]HVWZR"
Tak. Po pierwsze odstraszaj potencjalnych sprawcw, abpo drugie wyduaj czas potrzebny na
dostanie si do domu, tym samym wzrasta ryzyko wpadki. Trzeba natomiast pamita, e nie ma b
zabezpiecze nie do pokonania.
1DFR]ZUDFDXZDJ"
Na osoby krcce si po okolicy bez celu. Zarwno pieszo, jak ibwbpojazdach. Jeeli widzisz obc
osob wbzaparkowanym aucie, ktra np. cigle si rozglda, spisz lub zapamitaj mark pojazdu
ibnumer rejestracyjny. Jeeli wzbudzi twoje podejrzenia, powiadom policj.
&RUDG]L3ROLFMD"
Najpewniejszym miejscem do przechowywania pienidzy ibwartociowych rzeczy jest bank. Ama-
torzy cudzego mienia szybko znajduj banknoty ibbiuteri wbbieliniarkach, torebkach po cukrze,
czy za obrazami.
Rolety mona montowa pod ociepleniem,
Nie naley zostawia kluczy pod wycieraczk ani wiesza na szyi swej pociechy. jeeli zdecydujemy si na nie na etapie
Wbprzypadku kradziey pomocna jest sporzdzona wczeniej lista posiadanych urzdze: ich budowy domu (abALUPROF) lub wbdowolnym
marka, typ, cechy charakterystyczne oraz numery fabryczne (radio, telewizor, odtwarzacz DVD, momencie we wnce okiennej (b ANWIS).
aparat fotograczny, rower itp.) Te, ktre nie maj numerw, moemy oznaczy inicjaami lub
numerem telefonu.
Nie naley aszowa si bogactwem iblepiej unika przygodnych znajomoci, zwaszcza zawiera-
nych przy kieliszku. Poznanych wbten sposb ludzi raczej nie zapraszajmy do domu.
Naley by czujnym ibzwraca uwag na ludzi, ktrzy krc si koo domu. Mona zapyta, kogo
lub czego szukaj, warto si im przyjrze. Tak samo postpujmy wobec osb, ktre przychodz
do naszego domu np. naprawi kaloryfer czy spisa stan licznika. Nie zaszkodzi sprawdzi ich
tosamo. Zbpolicyjnych dowiadcze wynika, e wbprzypadku prawie poowy kradziey, najpierw
wbdomu pojawia si kto, kto przeprowadza tzw. zodziejski wywiad.
Due znaczenie maj poprawne stosunki ssiedzkie, dlatego dobrze jest je pielgnowa.
balkonowe lub okno, ktre nie zostao za- stali, aluminium, PVC. Cena 1 m2 okiennicy Okiennice rwnie mona otwiera
ibzamyka automatycznie. BkKOWSKI
mknite. Ewentualnie rozwiercaj klam- to od kilkuset do tysica kilkuset zotych.
ki lub wywaaj skrzydo. Okradaj parter, Warto te pamita obzabezpieczeniu
gdy waciciele pi na grze. Zdarza si, okien dachowych podobnie jak okna ele-
e przez wywiercony otwr wpuszczaj do wacyjne, mona je wyposay wbszyb an-
domu gaz usypiajcy. Rano mieszkacy bu- tywamaniow ibklamk zbkluczykiem.
dz si zbsilnym blem gowy. Abzodzieje
zabieraj lece na wierzchu wartociowe Co zbbram garaow?
przedmioty (komrki, biuteri, laptopa), Wejcie przez gara jest dla zodziei ku-
czsto take samochody zbdokumentami. szce wbgarau moe by samochd ibza-
zwyczaj atwo przej zbniego do domu.
Czy s jeszcze jakie inne Dlatego bram garaow trzeba uzbroi
zabezpieczenia okien? wbzabezpieczenia antywamaniowe ibdodat-
Tak. Okna mog zabezpiecza np. tradycyj- kowo, na wszelki wypadek, midzy gara-
ne okiennice. S adniejsze od rolet, abwy- em abdomem wstawi drzwi antywama-
posaone wbokucia antywamaniowe albo niowe. Bram zabezpieczaj wzmocnione
zaryglowane od wewntrz utrudni robot profile ibklamki zbryglem oraz napd, kt-
wamywaczom. Wane, eby rabu nie mg ry stawia opr przy podwaaniu. Bramy
Roleta zewntrzna na oknie dachowym
odkrci zawiasw. Wspczesne okiennice rolowane wyposaa si wbblokad mon- przede wszystkim chroni przed socem, ale
produkuje si nie tylko zbdrewna, take ze towan na wale nawijajcym. Ceny najpo- wamanie te utrudni. FAKRO
pularniejszych na polskim rynku bram seg- nia sterujce, centrala ibsygnalizator, czyli mach jednorodzinnych karty zblieniowe
mentowych zbnapdem zaczynaj si od ok. syrena. Jeeli instalacj zaplanujemy na eta- ibbreloki. Su do komunikowania si zbcen-
2000 z. pie budowy domu, to jej elementy mona po- tral ibzarzdzania systemem. Korzystajc
czy przewodami ukrytymi pod tynkiem. zbnich, uzbrajamy ibrozbrajamy alarm, zmie-
Co to s klasy odpornoci na Jeli chcemy zaoy j pniej, moemy wy- niamy ustawienia systemu itp. Manipulator
wamanie? bra drosze urzdzenia bezprzewodowe. dobrze umieci przy drzwiach wejcio-
Polska Norma wyrnia 6 klas odpornoci Centrala to mzg systemu tu trafiaj sygna- wych, abjeli dom jest wikszy lub ma wicej
na wamanie (od RC1 do RC6). Klasy opi- y zbczujek iburzdze sterujcych. Powinna kondygnacji warto mie ich kilka.
suj odporno na wamanie midzy in- by wbmiejscu, ktrego zodziej szybko nie Pilotem mona np. obsugiwa alarm ze-
nymi okien, drzwi, rolet ibbram garao- znajdzie. To centrala uruchamia alarm wntrzny ib wciskajc przycisk antynapa-
wych. Im wysza klasa, tym wicej czasu ibwysya sygna do waciciela albo agencji dowy przywoywa ochron.
zodziejowi zajmie pokonanie przeszko- ochrony. Urzdzenia sterujce to manipu- Czujki to oczy ibuszy systemu. Mog
dy. Ibtak przegrody wbklasie 1 moe sforso- latory ibpiloty oraz rzadko stosowane wbdo- by bardzo rne. Najprostsze czujniki ma-
wa nawet przypadkowy zodziejaszek, bez
uycia narzdzi. Klasa druga ibtrzecia po-
wstrzymaj go przez 3 do 5 minut, pod wa-
runkiem, e ma tylko np. rubokrt. Przy
wyszych klasach, wamywacz musi mie
dowiadczenie ibnarzdzia (om, siekie-
r, wiertark). Produkt wbklasie 5 zatrzy-
ma wamywacza uzbrojonego wbszlifierk
lub wyrzynark przez kwadrans, wbkla-
sie 6 przez 20 minut. Ale wbdomach jedno-
rodzinnych raczej nie montuje si produk-
tw klas wyszych ni RC3. Co oznacza, e
dowiadczony ibprzygotowany bandyta po-
kona wbzasadzie kad przegrod wbcigu
kilku minut. Oczywicie, jeli nie odstra-
szy go agresywny pies, wyjcy alarm czy
czujny ssiad.
5/2016 %8'8-(0<'20
TEMAT NUMERU KOMPLEKSOWE ZABEZPIECZENIE ANTYWAMANIOWE DOMU
Zbdowiadcze redaktora...
5/2016 %8'8-(0<'20
TEMAT NUMERU KOMPLEKSOWE ZABEZPIECZENIE ANTYWAMANIOWE DOMU
M
anipulator zazwyczaj kojarzy si czenie owietlenia domu, zamknicie rolet
zbnieduym, wiszcym na cia- ibbram wjazdowych na posesj oraz zacze-
nie urzdzeniem, wyposaonym nie zraszania zieleni.
wbklawiatur ibwywietlacz lub kilka diod Jeli natomiast cenimy sobie technolo-
LED. Tak wygldaj manipulatory standar- gi znan ze smartfonw ibtabletw oraz
dowe. Ich klawiatura suy do wprowadza- nowoczesny, atrakcyjny wygld, wwczas Kady uytkownik moe mie przypisany
nia polece wbpostaci hase kodw nu- lepszym wyborem bd manipulatory do- osobny zestaw funkcjonalnoci oraz sperso-
merycznych. Wbzalenoci od zoonoci tykowe INT-TSG ibINT-TSH. Na duym, ko- nalizowany wygld dostpny po zalogowa-
instalacji, rne kody mog powodowa wy- lorowym ekranie (4,3 dla INT-TSG lub 7 niu si do systemu. Urzdzeniem czcym
cznie wczenie ibwyczenie alarmu lub dla INT-TSH) wywietlane s ikony odpo- wszystkie opisane funkcje iboferujcym
uruchamia take inne funkcje obsugiwa- wiedzialne za poszczeglne funkcje syste- wiele innych jest wyposaony wb7 kolo-
ne przez system. Niektre modele manipu- mu lub zdefiniowane wczeniej sekwencje rowy wywietlacz dotykowy manipulator
latorw, np. wsppracujce zbcentralami zdarze, czyli wspomniane ju polecenia INT-TSI.
serii VERSA oraz INTEGRA, do zaczania MAKRO. Dziki przejrzystoci menu obsu- Wybierajc manipulator do naszego sys-
ibwyczania systemu, wbzastpstwie ha- ga manipulatorw dotykowych jest bardzo temu alarmowego, pamitajmy take obtym,
sa wpisywanego zbklawiatury, mog wy- intuicyjna ibatwa, co jest szczeglnie istot- e jest to jeden zbjego najbardziej wyeks-
korzystywa karty zblieniowe lub brelo- ne, gdy uytkownikami systemu bd take ponowanych elementw. Zwrmy uwag
ki. Urzdzenia bez wywietlacza wymagaj dzieci ibseniorzy. nie tylko na to, by dobra go pod wzgldem
od uytkownika koniecznoci zapamita- funkcjonalnoci ibsposobu obsugi, lecz tak-
nia pewnych kombinacji sterujcych oraz JEDNO URZkDZENIE e wygldu. Wbofercie SATEL dostpnych
znaczenia sygnaw wskazywanych przez WIELE MOLIWOCI jest wiele modeli manipulatorw, rni-
diody. Modele wyposaone wbwywietlacze Funkcjonalno tych urzdze jest napraw- cych si ksztatem, kolorem obudowy oraz
LCD s za to duo atwiejsze wbobsudze. d bogata, ale jeli szukamy czego wicej, podwietlenia, dziki czemu mamy moli-
Ekran wywietla polecenia obsugi oraz ko- warto sign po jeszcze bardziej zaawan- wo doboru urzdzenia idealnie pasujce-
munikaty informujce uytkownika obsta- sowane manipulatory. Poza wczeniej opi- go do wystroju wntrza, wbktrym ma zo-
nie systemu. Dla wasnej wygody warto sanymi funkcjami, mog one dodatkowo sta ono umieszczone. }
zatem wybra manipulator posiadajcy pol- wywietla obraz zbkamer, np. umieszczo-
skojzyczne menu. Takie urzdzenia znaj- nych przy wejciu na posesj. Dziki temu
dziemy np. wbofercie SATEL. staj si prawdziwym centrum sterowania
bezpieczestwem. Ponadto mog peni rol
ROZBUDOWANY SYSTEM stacji pogodowej, wskazujc prognoz po-
ALARMOWY CO WYBRAm? gody pobran zbserwisu meteorologicznego.
Do systemw alarmowych rozbudowanych Wygld takiego manipulatora moe by do- SATEL sp. zbo.o.
ul. Budowlanych 66, 80-298 Gdask
obpodstawow automatyk domow prze- stosowany do potrzeb uytkownikw dzi- tel. 58 320 94 00
znaczone s bardziej zaawansowane urz- ki moliwoci wyboru tapet poszczegl- e-mail: satel@satel.pl
dzenia sterujce, takie jak np. manipula- nych ekranw (np. ulubionego zdjcia) oraz www.satel.pl
www.mieszkajbezpiecznie.pl
tor sensoryczny INT-KSG. Cho na pierwszy rozmieszczenia na nich wybranych ikon.
=HZQWU]QHF]XMNLUXFKX237(;
-
DSRVND ILUPD 237(; MHVW ZLRGF\P VXI oraz FTN. Wszystkie modele wyposao- tem alarmowy stanowi dla niego przeszkod.
SURGXFHQWHPXU]G]HRFKURQ\PLHQLD ne s wbcyfrow analiz sygnaw ibprecyzyj- Faszywe alarmy, ktrych pochodzenia nie
Z\NRU]\VWXMF\FKSURPLHQLRZDQLHSRG ny ukad optyczny. Takie poczenie zapew- znamy wbwielu wypadkach okazuj si pr-
F]HUZRQH]bSRQDGOHWQLPGRZLDGF]HQLHP nia odporno na ruch zwierzt. Du uwag b wtargnicia na posesj, niejednokrotnie
)LUPDMHVWZLDWRZ\POLGHUHPZbG]LHG]LQLH naley jednak zwrci na zgodn zb zalece- zakoczon wamaniem do domu ssiada.
GHWHNFMLQD]HZQWU]EXG\QNZ niami producenta procedur montau ibstro- Informacje na temat rozwiza ibtechnologii
Czujki ruchu OPTEX stosowane s wbsyste- jenia czujek ruchu. Skracanie zasigu dzia- stosowanych przez OPTEX mona znale na
mach sygnalizacji wamania ibnapadu insta- ania czujki poprzez jej pochylanie zaburza stronie www.optex.com.pl, jednak zalecamy,
lowanych wbdomach ibrezydencjach, magazy- dziaanie ukadu optycznego odpowiedzial- aby monta systemu alarmowego zleci
nach, obiektach wojskowych oraz zakadach nego za ignorowanie obiektw obwymiarach technikom obodpowiednich kwalifikacjach.
produkcyjnych. Urzdzenia ciesz si zasu- zwierzt domowych. Wybr sprztu naley rozpocz od analizy
on opini niezawodnych, atwych wbmon- Zastosowanie czujki dualnej, wbktrej detek- zagroe dla konkretnego obiektu iboczekiwa
tau oraz odpornych na sygnalizacj faszy- cja wbkanale podczerwieni wymaga potwier- uytkownikw. }
wych alarmw. Firma posiada najszersz na dzenia przez modu mikrofalowy, minimalizu-
rynku ofert czujek zewntrznych, take zasi- je zakcenia wywoywane przez gwatowne
lanych bateryjnie, ktre mona wykorzysta zmiany temperatury (soce wychodzce zza
wbbezprzewodowych systemach alarmowych chmur, ciepe powietrze za ciarwk na uli-
dowolnego producenta. cy itp.). Czsto faszywe alarmy wynikaj
System zabezpieczenia domu powinien ska- ze skierowania pola widzenia czujki na cia-
da si zbkliku kolejnych stref. Biorc pod uwa- n, na ktrej operuje soce.
g kierunek ruchu intruza: Czujki wyposaone s wbakcesoria do kszta-
strefa ochrona obwodowa na granicy po- towania obszaru detekcji, aby wykluczy
sesji wbpostaci np. aktywnej bariery pod- ruch za ogrodzeniem posesji (ulica, ssiedzi).
czerwieni, Sygnalizacja maskowania, tzw. antymasking,
strefa zewntrzne czujki ruchu wbstrefie informuje uytkownika obprzypadkowym (np. 6HULDF]XMHN]HZQWU]Q\FK9;,1),1,7<XPROLZLD
GRSDVRZDQLHREV]DUXGHWHNFMLGRZ\PDJD
podejcia do budynku, przyklejone licie) lub celowym zasoniciu
X\WNRZQLND&]XMNPRQD]DVWRVRZDWDNH
strefa ochrona zewntrzna cian ibotwo- czujki (take materiaami przezroczystymi ZbV\VWHPDFKEH]SU]HZRGRZ\FK
rw wbmurze, lub lakierami). Odporno na faszywe alar-
czujki wewntrzne. my zwiksza poczenie detektorw wbfunk-
Przyjcie takich zaoe pozwala na wy- cjonalne pary wykrycie intruza przez barie-
krycie intruza wb dalekiej odlegoci od bu- r podczerwieni przy ogrodzeniu musi zosta
dynku, ochron mienia znajdujcego si na potwierdzone przez czujk HX lub VXI wbstre-
posesji oraz prowadzi do zaniechania prby fie podejcia do budynku.
wtargnicia. Alarm wywoany przez czujki Abjeeli wbczasie projektowania systemu nie
wewntrzne nie zabezpiecza przed uszkodze- przewidywalimy zastosowania zewntrznych
niem okien ibdrzwi, abich naprawa wymaga czujek ruchu ibnie mamy okablowania do ich
czasu, zaangaowania waciciela ibtymcza- zamontowania? Kada zewntrzna czujka ru-
sowego zabezpieczenia mieszkania. Czujki chu OPTEX ma swj odpowiednik zasilany
zewntrzne chroni mienie pozostawione bateryjnie. Tak czujk naley wyposay
na posesji zaparkowany samochd czy na- wbnadajnik bezprzewodowy, ktry bdzie -
rzdzia ibmateriay. Mona je rwnie wyko- czy si zbodbiornikiem podczonym do cen-
rzysta do sterowania kamerami. Takie roz- trali alarmowej. Mona do tego wykorzysta
wizanie lepiej sprawdza wbwarunkach zej nadajnik zbbezprzewodowego czujnika otwar- 1LHZLHONLHF]XMNL)71VXGR]DEH]SLHF]HQLD
widocznoci oraz zakcania funkcji detekcji cia okien/drzwi. RWZRUZZbFLDQDFK:\VWSXMHWDNHZbZHUVMLGR
ruchu wbkamerze przez owady, opady desz- Podsumowujc zewntrzne czujki ruchu V\VWHPZEH]SU]HZRGRZ\FK
czu ibniegu czy szum spowodowany zbyt OPTEX prawidowo zamontowane ibdostro-
sabym owietleniem. Dziki temu uytkow- jone do warunkw otoczenia s integraln
nik otrzymuje MMS wbrazie realnego zagroe- czci systemu alarmowego, ab ich uytko-
nia, abnie widok wirujcych patkw niegu. wanie nie musi kojarzy si zbnieprzespany-
237(;6HFXULW\6S]bRR
Do ochrony budynkw mieszkalnych zale- mi nocami zbpowodu faszywych alarmw. XO%LWZ\:DUV]DZVNLHMUE:DUV]DZD
cane jest zastosowanie czujek wysokiego mon- Praktyka pokazuje, e intruz wybiera obiek- WHO
tau serii HX-40 ibHX-80N oraz czujek serii ty atwiejsze do penetracji, abzewntrzny sys- HPDLORSWH[#RSWH[FRPSOZZZRSWH[FRPSO
UD od
0,9 W/[m2*K] THERMIKA
&LHSHGU]ZLZHMFLRZH
]RFLHQLFGUHZQLDQ
od 1440 z* 1771,20 z
cena netto cena brutto
3ROHFDP\UZQLHQDV]SRGVWDZRZOLQLSURGXNWZ
/LQL3ULPD7KHUPR8'RG:P
.
Drzwi do
mieszka otium
'RVNRQDHSDUDPHWU\L]RODF\MQRFLDNXVW\F]QHMRw = 38 dB
3URVW\LV]\ENLPRQWDJG\GU]ZLGRVWDUF]DP\MDNR znaczy spokj
]PRQWRZDQ\NRPSOHW]RFLHQLFLSURJLHP
8QLNDOQDWHFKQRORJLDRNOHLQRZDQLDEH]F]HQLDQDNUDZG]LSU]\OJLG]LNL
NWUHMX]\VNDOLP\ZLNV]Z\WU]\PDRRUD]HVWHW\NZ\NRF]HQLD
OTIUM
2U\JLQDOQDIRUPDRUD]SRQDGF]DVRZHZ]RUQLFWZRQDV]HGU]ZLSR]ZDODM
QDGDindywidualny charakter SRPLHV]F]HQLXLRGPLHQLFDHZQWU]H
38
1DV]F]HJOQXZDJ]DVXJXMGU]ZL]DOXPLQLRZ\PLLQWDUVMDPL
0ROLZRIDEU\F]QHJRVNUFHQLDGU]ZLQDGDQ\Z\PLDUQDZHWRFP Rw = dB
3ROVNLHPDWHULD\LMDNRZ\NRQDQLD
&LFKHGU]ZLZHMFLRZH
GRPLHV]ND]RFLHQLFGUHZQLDQ
od 1099 z* 1351,77 z
cena netto cena brutto
*Cena nie zawiera akcesoriw (klamek, wkadek patentowych) **Parametr UD=1,0 dotyczy drzwi referencyjnych o powierzchni szklenia 0,1 m2
2
bW\PHGU]ZLV
DQW\ZDPDQLRZHGHF\GXMSU]HGH
ZV]\VWNLPLFKSDUDPHWU\,bWDN
QSNRQVWUXNFMDVNU]\GDGU]ZLSRZLQQD
E\Z]PRFQLRQDVWDORZ\PLHEUDPL
LbSUWDPL]HVWDOLKDUWRZDQHM3RQDGWR
PXV]SRVLDGDEROFHDQW\Z\ZDHQLRZH 2ERNNZHVWLL]ZL]DQ\FK 3UHPLXPLb6WDQGDUG:bUDPDFKNDGHM
RUD]FRQDMPQLHMGZD]DPNL]bNLONRPD ]bEH]SLHF]HVWZHPZDQ\PWHPDWHPGOD ]bW\FKJUXSGRVWSQHVSU]HUQHZ]RU\
SXQNWDPLU\JORZDQLD:bGU]ZLDFK X\WNRZQLNZGU]ZLVWHLFKSDUDPHWU\ LbNRORU\RIHURZDQHZHZV]\VWNLFKNODVDFK
SDQHORZ\FKLbPHWDORZ\FK*HUGDMHVWWR L]RODF\MQRFLDNXVW\F]QHM7RZDQLHRQH 3UDNW\F]Q\PUR]ZL]DQLHPMHVW
Zb]DOHQRFLRGPRGHOXV]HG]LHZL GHF\GXMRbSRF]XFLXNRPIRUWXZHZDVQ\P PROLZRZ\PLDQ\VDPHJRSDQHOX
DbQDZHWSLWQDFLHSXQNWZU\JORZDQLD PLHV]NDQLXVNXWHF]QLHWXPLFRGJRV\ ZHZQWU]QHJROXE]HZQWU]QHJRDbQLH
2JURPQ\ZS\ZQDEH]SLHF]HVWZRRERN NURNZQDNODWFHVFKRGRZHMF]\V]XP FD\FKGU]ZLMHOLQDSU]\NDG]PLHQLDP\
NRQVWUXNFMLVDPHJRVNU]\GDGU]ZLRZHJR ZLQG\*HUGDRSUDFRZDDGU]ZLSDQHORZH DUDQDFM3RQDGWRPRQDWHF]\
PDWHMDNR]DPNZLbZNDGHNGRQLFK LbPHWDORZH]bNODV\3UHPLXP:HZQWU] GZDUQHNRORU\QDMHGQ\PVNU]\GOH
-DNRMHGHQ]bQLHOLF]Q\FKSURGXFHQWZQD NRQVWUXNFMLVNU]\GDW\FKGU]ZL]QDMGXMH GU]ZLRZ\P3RF]HQLHEH]DZDU\MQRFL
U\QNXGRSURGXNRZDQ\FKSU]H]VLHELH VLVSHFMDOQDS\WDGZLNRFKRQQD LbWUZDRFL]DPNQLWHZbSRQDGF]DVRZHM
GU]ZLILUPD*HUGDRIHUXMHZDVQH]DPNL ']LNLQLHMXGDRVLRVLJQZ\VRNL NODV\F]QHMSURVWRFLHWR]bNROHLFHFK\GU]ZL
LbZNDGNL(IHNW"3HQDNRPSDW\ELOQR ZVSF]\QQLNL]RODF\MQRFLDNXVW\F]QHM PHWDORZ\FK2EHFQLHRIHUWDREHMPXMH
LbLGHDOQHGRSDVRZDQLHGU]ZL]DPNZ NWU\NV]WDWXMHVLQDZ\VRNLPSR]LRPLH QRZRF]HVQ\FKLbWUDG\F\MQ\FKZ]RUZ
LbZNDGHNFRGDMHQLHW\ONRZLNV]H SRZ\HMG%:DUWRGRGDHQRUPD GU]ZLZbSUDZLHGUHZQRSRGREQ\FK
EH]SLHF]HVWZRDOHWDNHOHSV]\GRVWSGR EXGRZODQDZ\PDJDPLQLPXPG% NRORUDFKFRVWZDU]DW\VLFHPROLZRFLGOD
VHUZLVXJZDUDQF\MQHJRLbSRJZDUDQF\MQHJR 2IHUWD]RVWDDSRG]LHORQDQDGZLHGXH Z\REUDQLNOLHQWD}
]bXZDJLQDGXGRVWSQRF]FL JUXS\SURGXNWRZH6WRGU]ZLZJUXSLH
1DGURG]HFLHSD
Jarosaw Antkiewicz
FLDQ\GDFKSRGRJDRNQDWRRQHWZRU]QDV]GRP:bGRPX
HQHUJRRV]F]GQ\PLFK]GROQRGRKDPRZDQLDXFLHF]NLFLHSDPD]DVDGQLF]H
]QDF]HQLH-HGQDNSU]HSLVQDGREUHSU]HJURG\WRQLHW\ONRRERHQLHLFKJUXE
L]RODFMFLHSOQ3RQDGWRV]F]HJOQXZDJSRZLQQLP\SRZLFLVSHFMDOQHPX
LFKURG]DMRZLRNQRP
ciany, dach ibokna obbardzo do- sprowadzi na manowce. Dom tworzy pew- tywniejszy sposb rozdysponowania pieni-
brej izolacyjnoci cieplnej to chy- n cao ibwszystkie jego elementy wpy- dzy na budow.
ba pierwsze skojarzenie zbenergo- wajce na zuycie energii powinny by roz-
oszczdnym domem. Nic wbtym dziwnego, sdnie dopasowane co nam przyjdzie ILE TRACk CIANY?
bo zwizek pomidzy jakoci przegrd ze- zbbardzo ciepych cian, gdy wicej ciepa Warto si przyjrze ile waciwie ciepa
wntrznych oraz stratami ciepa rozumie- ucieknie przez okna zbnajniszej pki, abdo ucieka wbdomu przez ciany zewntrzne
my intuicyjnie lepsza lub grubsza izolacja tego jeszcze wadliwie obsadzone? Zbkolei ibjaki na to wpyw ma ich ocieplenie. Zbna-
to mniejsze rachunki za ciepo. Jednak trze- ju wbdomu obpowierzchni uytkowej ok. szego zestawienia wyranie wida, e wraz
ba wyranie zaznaczy, e wbpoprawianiu 150bm2, zbnieco ponadstandardow izolacj zbpopraw ciepochronnoci, oszczdnoci
cian, podg, dachw ibokien te jest pew- cian na poziomie 020bW/(m2K), oraz okna- staj si coraz mniej odczuwalne. Rnica
na granica rozsdku. Samym dooeniem mi 1,01,2bW/(m2K), to nie przez przegrody pomidzy rozsdnym standardem energo-
kolejnej warstwy styropianu nie zrobimy ale wentylacj grawitacyjn ucieknie nawet oszczdnym 0,20 oraz pasywnym
energooszczdnego domu. Dlatego mylenie ponad poowa ciepa. Dlatego nasz standard 0,10bW/(m2K) nie polega na tym, e za
wycznie wbkategoriach czy warto pogru- energetyczny planujmy zbgow, liczc kosz- ogrzewanie pacimy duo lub mao, lecz
bi izolacje cian obkolejne 5 cm? moe nas ty ibsprawdzajc, czy wybralimy najefek- raczej niewiele ibskrajnie mao. Rocznie
%8'8-(0<'20
DOM ENERGOOSZCZ}DNY 35=(*52'<=(:1}75=1(
'DFK\VWURSRGDFK\
LbVWURS\SRG
QLHRJU]HZDQ\PL
SRGGDV]DPL
3RGRJLQDJUXQFLH
VWURS\QDGSLZQLFDPL
QLHRJU]HZDQ\PL
'U]ZL]HZQWU]QH
EUDP\JDUDRZH
%8'8-(0<'20
DOM ENERGOOSZCZ}DNY 35=(*52'<=(:1}75=1(
5RF]QHVWUDW\FLHSDSU]H]RNQDRbSRZLHU]FKQLbP
Roczna strata ciepa Koszt ciepa [z
Strata ciepa Wspczynnik 8
przez 30 m2 okien wgiel gaz ziemny gaz pynny
[kWh] [W/(m2K)]
[kWh] 0,15 z/kWh 0,25 z/kWh 0,40 z/kWh
2NQR
2NQR Due przeszklenia s atrakcyjne, ale
2NQR wbdomu energooszczdnym musz by
stosowane wiadomie zbuwzgldnieniem ich
*Dane orientacyjne dla redniej temperatury sezonu grzewczego +3C, czasu jego trwania 4320 h (180 dni),btemperatury
wewntrznej +20C.
wbbilansie cieplnym strat oraz zyskw ciepa
od soca. ROTO
specjalnych cznikw ibkonsol wspo- nie prostszy. Pamitajmy jednak, e cie- cej ni warstwa wierzchnia (maksymalnie
rczych. Czasem spotyka si te wariant pochronnoc na tym ucierpi ibwbtym mo- 29C wbpokojach).
zbzastpujc czniki ram zbpyt drewno- mencie warto si zastanowi, czy ma sens Drugie rdo strat ciepa do gruntu to
pochodnych mocowan do ciany nonej. kupowanie bardzo dobrych ibciepych fundament. Wykonany zwykle zbbetonu,
Dopiero do tej ramy mocuje si okno. okien, abnastpnie osadzanie ich wbten spo- czyli materiau dobrze przewodzcego cie-
Najwicej problemw przysparzaj okna sb? po, wymaga izolacji cieplnej. Powinna by
due, obznacznej szerokoci. S po prostu Poza miejscem ibsolidnoci montau przy tym odporna na zawilgocenie, bo ina-
bardzo cikie ibdodatkowo wbich przypad- wany jest take dobr materiaw monta- czej straci swoje ciepochronne waciwo-
ku bardziej odczuwa si parcie wiatru, abto owych ibich wzajemny ukad. Powszechnie ci. Dobrze sprawdzaj sie specjalne odmia-
niemae obcienia. Jeeli doda do tego stosowane rozwizanie pianka montao- ny styropianu oraz XPS.
jeszcze ma wytrzymao na skupione, wa ibobustronny tynk jest bardzo niedosko- Wbprzypadku typowego fundamentu mi-
punktowe obcienia murw zbpustakw nae ibmoe doprowadzi do zawilgocenia nimum to izolacja uoona od zewntrz
ceramicznych oraz betonu komrkowego, ociey, zwikszenia strat ciepa, abnawet na Dlaczego izolacja jest niezbdna przede
przekonamy si, e dobry monta wcale nie zagrzybienia tego miejsca. Monta powi- wszystkim od zewntrz? Bo tam tempera-
jest rzecz prost. nien by wykonany zbtrzech zasadniczych tura gruntu zmienia si wbnajwikszym za-
Dlatego nadal bardzo powszechnie sto- warstw obodmiennych waciwociach: kresie. Bez izolacji straty ciepa szcze-
suje si osadzanie okien przy zewntrznym warstwa paroizolacyjna od strony po- glnie wbstrefie cokoowej, czyli powyej
licu muru nonego ibosonicie brzegw mieszczenia; gruntu byyby bardzo due. Cok ma
ram, na ok. 3bcm, izolacj. To wprawdzie izolacja cieplna; kontakt zbpowietrzem zewntrznym, kt-
sposb gorszy pod wzgldem cieplnym ni warstwa paroprzepuszczalna od ze- rego temperatura spada zim nawet do
monta wbwarstwie izolacji, ale za to znacz- wntrz. -20C, abpod budynkiem temperatura grun-
Zaoenie jest dokadnie takie samo, tu jest zawsze dodatnia. Jednostronna izo-
jak przy analizie cieplno-wilgotnociowej lacja jest jednak bardzo niedoskonaa. Std
cian. Naley, na ile to tylko moliwe, ogra- pomys aby izolowa ciany fundamentowe
niczy wnikanie pary wodnej, abta jej cz, obustronnie, do czego wietnie nadaj si
ktra ibtak si przesza przez paroizolacj, np. styropianowe ksztatki szalunki tra-
powinna si wydosta na zewntrz, nie ule- cone, ktre wypenia si betonem. Tu poja-
gajc skropleniu. Najatwiej to osign, sto- wia si oczywiste pytanie, dlaczego pozo-
sujc zaprojektowany specjalnie wbtym celu stawia nieosonite awy fundamentowe?
zestaw produktw danego producenta (tzw. Bywaj one izolowane ze wszystkich stron
system montau). take od spodu polistyrenem ekstrudo-
wanym.
CIEPO DO GRUNTU Warto sobie uwiadomi, e wbdomu bez
Ciepo ucieka przez podog do grun- piwnicy temperatura fundamentu wbgrun-
tu znacznie mniej intensywnie ni przez cie jest dla nas bez znaczenia, obile tyl-
Waciwe osadzenie okna jest nie mniej dach ibciany. Wbogle ruch ciepa ku do- ko nie odbiera on ciepa zbczci nadziem-
wane ni parametry samej stolarki. Ciepy
monta, zbzabezpieczeniem uszczelnienia owi jest sabszy ni ku grze. To kierunek nej. Mona wic, zamiast obkada izolacj
specjalnymi tamami od zewntrz ibod rodka, przeciwny ni naturalne zjawisko konwek- ciepln, cz podziemn odci cieplnie
powinno si traktowa jako standard wbdomu cji wbkocu wszyscy wiemy, e najcieplej- od reszty budynku. Su do tego specjalne
energooszczdnym. SOUDAL
sze powietrze unosi si ku grze. Dlatego bloczki fundamentowe obduej wytrzyma-
wbpododze na gruncie, eby skutecznie oci, abrwnoczenie niskim wspczyn-
ograniczy ucieczk ciepa wystarczy cie- niku przewodzenia ciepa wbkierunku pio-
sza warstwa termoizolacji ni wbdachu nowym. Podobn termoizolacyjn warstw
ibcianach. Grunt pod budynkiem jest oso- ubdou mona te uoy wbcianach we-
nity ibjego temperatura zmienia si znacz- wntrznych, posadowionych na podkadzie
nie mniej ni temperatura powietrza ze- podogowym na gruncie (tzw. chudziaku).
wntrznego. Zim ochadza si najwyej do Radykalnie innym rozwizaniem jest
+b68C. Ucieczka ciepa, zbpomieszcze wykonanie pyty fundamentowej. Izolacj
obtemperaturze ok. 20C, jest wic mniej in- ukadamy wwczas pod non pyt el-
tensywna. Wbpomieszczeniach zbgrzejni- betow, tak aby wystawaa poza jej kraw-
kami ciennymi podoga nie ma za wicej dzie. Dziki temu izolacj pyty mona po-
ni 18C. czy zbizolacj cian, uzyskujc cigo
Jednak, jeli planujemy ogrzewanie pod- termoizolacji. Niejednokrotnie okazuje si
Specjalne bloczki fundamentowe tworz ogowe, to warstwa ocieplenia powinna wy- to rozwizaniem prostszym ibwbostatecz-
barier skutecznie ograniczajc ucieczk nosi ok. 20 cm styropianu. Rury ogrzewa- nym rachunku taszym ni opisane wy-
ciepa ze cian nadziemia do fundamentu. nia ibdolna warstwa wylewki podogowej ej docieplanie tradycyjnego fundamen-
SCHCK
maj nawet ponad 40C, czyli znacznie wi- tu ibaw. }
0DWHULD\FHUDPLF]QHGHG\NRZDQHEXGRZQLFWZXSDV\ZQHPX
,QQRZDF\MQHSXVWDNLFHUDPLF]QHRbSDUDPHWUDFKQDPHGDO
FHFKFKDUDNWHU\]XMVLSXVWDNL7(502WRQ QRSXVWDNZ7(502WRQMHVWZ\VRNL
:\QLNDWR]bIDNWXHSURGXNWWHQVWDQRZL XG]LDGUH:\UDHQLHZ\VRNLPDWX
SRF]HQLHWUDG\F\MQHJR]QDQHJRRGW\VLF\ WDM]QDF]HQLHWHFKQRORJLF]QHSRQLHZDGU
ODWPDWHULDXMDNLPVZ\URE\FHUDPLF]QH HQLHZ\PXV]DEDUG]RGXJGURJSU]HS\
QRZRF]HVQHMP\OLWHFKQLF]QHMLQQRZDF\M ZXVWUXPLHQLDFLHSHJRSRZLHWU]D]bMHGQHM
QHMNRQVWUXNFMLRUD]Z\VRNLHMMDNRFLVXURZ SRZLHU]FKQLSXVWDNDGRGUXJLHM'XJDGUR
FZX\W\FKGRMHJRZ\WZRU]HQLD JD]RVWDDRVLJQLWDG]LNLZSURZDG]HQLX
%D]NDGHJRSXVWDNDFHUDPLF]QH EDUG]RGXHMLORFLFLDQHNZHZQWU]Q\FK
JR7(502WRQMHVWSU]HGHZV]\VWNLPJOL RbJUXERFLPP:bWHQVSRVEVWZRU]R
QDXSNLNDMSURZHRUD]GRGDWNLZbSRVWDFL QRSXVWDNRbXOWUDZ\VRNLPRSRU]HFLHSOQ\P
WURFLQLbSXOS\FHOXOR]RZHM:bSURFHVLHSUR JZDUDQWXMF\Z\VRNL]RODF\MQR
GXNFMLGRGDWNRZHVNDGQLNLZ\SDODMVLFR
ZS\ZDQD]ZLNV]HQLHSRU\]DFMLPDWHULD PUSTAK CERAMICZNY
X']LNLWHPXREQLDVLZDUWRZVS EKOLOGICZNIE, TANIO,
F]\QQLNDSU]HZRGQRFLFLHSOQHMSXVWDND WYGODNIE
'RGDWNRZRSRZLHWU]H]DPNQLWHZbSRUDFK 3XVWDNL7(502WRQRIHURZDQHSU]H]SUR
3
XVWDNL7(502WRQSURGXNRZDQH ]ZLNV]DMHJRDNXPXODF\MQRFLHSOQ GXFHQWD]b2ZF]DUSURGXNRZDQHVZ\F]
SU]H]ILUP=&%2ZF]DU\WRSUR 3RU\]DFMDPDWHULDXPDUZQLHZS\Z QLH]bQDWXUDOQ\FKVNDGQLNZ1LH]DZLHUD
GXNW\]b]DNUHVXFHUDPLNLEXGRZOD QDMHV]F]HMHGHQZDQ\F]\QQLNRGG]LDX MRUD]QLHHPLWXMDGQ\FKQLHEH]SLHF]Q\FK
QHMFKDUDNWHU\]XMFHVLQLHVSRW\NDQ\PL MF\QDHQHUJRRV]F]GQRGRPZSDV\Z VXEVWDQFML
ZDFLZRFLDPLX\WNRZ\PLXPROLZLD Q\FK-HVWQLPG\IX]MDSDU\ZRGQHM]ZDQD 6ZLFZbSHQLEH]SLHF]QHGODF]RZLHND
MF\PLNRQVWUXRZDQLHFLDQGODGRPZ SRZV]HFKQLHSDURSU]HSXV]F]DOQRFL:bRG LbWZRU]EXG\QNLRb]GURZ\PPLNURNOLPDFLH
SDV\ZQ\FKRbZVSF]\QQLNXSU]HQLNDQLD UQLHQLXRGZLHOXQRZRF]HVQ\FKPDWHULD 1RZRF]HVQDWHFKQRORJLDLFKZ\WZDU]DQLD
FLHSDQDSR]LRPLH8 :P.'ODWHJR ZEXGRZODQ\FKSXVWDNLFHUDPLF]QHSR Z\UQLDMHVSRUGLQQ\FKSURGXNWZFHUD
SRU\]RZDQHSXVWDNL7(502WRQPRJE\ ]ZDODMFLDQRPLbEXG\QNRZLRGG\FKD PLF]Q\FK=ZL]DQHMHVWWR]bQLVNJVWRFL
VWRVRZDQHGRZ]QRV]HQLDEXG\QNZVSH 1DOH\SDPLWDHVDPZ\VRNLRSUFLHSO REMWRFLRZSU]\MHGQRF]HVQHMZ\VRNLHM
QLDMF\FKZ\PDJDQLDEXGRZQLFWZDHQHUJR Q\QLHJZDUDQWXMHQLVNLFKNRV]WZRJU]HZD Z\WU]\PDRFL%XGRZDQHSU]\LFKXG]LDOH
RV]F]GQHJRLbSDV\ZQHJR QLD'ODWHJRF]VWRPDP\GRF]\QLHQLD]bV\ GRP\VWUZDHLbEH]SLHF]QH'RGDWNRZRSX
WXDFMZbNWUHMEXG\QHNGRNWUHJREXGRZ\ VWDNLFHUDPLF]QHQLHVWDU]HMVLLb]bELHJLHP
PUSTAK ObPARAMETRACH X\WRPDWHULDZRbQLVNLHMSDURSU]HSXV] F]DVXQLH]PLHQLDMVZRLFKZDFLZRFL
PASYWNYCH F]DOQRFLLbQLVNLPZVSF]\QQLNXSU]HZR :bRVWDWQLFKODWDFKFLJHXQRZRF]HQLD
3R]LRPNRPIRUWXRUD]HQHUJRRV]F]GQRFL G]HQLDFLHSDMHVW]DPNQLW\QDZ]UWHU QLHLbDXWRPDW\]DFMDSURGXNFMLSXVWDNZFH
NDGHJREXG\QNXZ\]QDF]DMMHJRSDUDPH PRVX:ZF]DVRV]F]G]RQHQHUJLWUDFL UDPLF]Q\FKVSRZRGRZD\REQLHQLHNRV]
WU\FLHSOQRZLOJRWQRFLRZHDNXPXODF\MQH VLZbWUDNFLHZLHWU]HQLD]DZLOJRFRQ\FKSR WZLFKZ\WZDU]DQLD:b]ZL]NX]bW\PLFK
L]RODFMLDNXVW\F]QHMSDURSU]HSXV]F]DOQR PLHV]F]H FHQ\VSRUZQ\ZDOQHDbQDZHWQLV]HRGLQ
FLRUD]SDURFKRQQRFL:UF]LGHDOQ\ 2SUF]Z\VRNLHMSRU\]DFMLZDQ\P Q\FKSURGXNWZEXGRZODQ\FK0XURZDQLH
PLZVNDQLNDPLZb]DNUHVLHZ\PLHQLRQ\FK DVSHNWHPZS\ZDMF\PQDHQHUJRRV]F]G EH]VSRLQ\SLRQRZHMSR]ZDOD]DRV]F]
G]LQDZHWGRSURFHQWNRV]WZ]DSUDZ\
5HGXNFMLSRGGDZDQHVUZQLHNRV]W\URER
FL]Q\'XHZ\PLDU\SXVWDNZSU]\MHGQR
F]HQLHQLV]HMPDVLHSR]ZDODMQDV]\ENLH
LbWDV]HZ]QRV]HQLHFLDQ}
=DNDG&HUDPLNL%XGRZODQHM2ZF]DU\
5(56WSLH6SND-DZQD
2ZF]DU\F0QLV]NZ
WHO
ZZZRZF]DU\SO
N
owe okna to kosztowna inwestycja, Firma wprowadzia na rynek system
ktra wie si z inwazyjnymi pra- Soudal Window System (SWS), czyli tzw. cie-
cami budowlanymi lub remontowy- py monta, ktry umoliwia prawidowy
mi. Nie ma to jednak a tak duego znacze- monta trjwarstwowy okien w ociey zgod-
nia, jeeli dziki tej inwestycji oszczdzimy nie z zasad szczelniej wewntrz ni na ze-
na kosztach ogrzewania w trakcie eksploata- wntrz. Rozwizanie to opiera si na uy-
cji budynku. Oczywicie, nie bez znaczenia ciu paroizolacyjnych tam okiennych, ktre
jest te komfort ycia domownikw. Dziki s skuteczn metod zabezpieczenia warstwy
dobrej jakoci, energooszczdnym oknom piany poliuretanowej przed przenikaniem
wbnaszym domu bdzie ciepo, sucho i przy- wilgoci z otoczenia. A tylko sucha warstwa
jemnie bez wzgldu na to, co bdzie dziao piany gwarantuje utrzymanie odpowiednich
si za przysowiow szyb. parametrw izolacyjnoci termicznej i aku-
Niestety, rzeczywisto nie zawsze stycznej. Ciepy monta zapewnia doskona-
ukada si wedug naszych scenariuszy. szczelno na poczeniu okna ze cian,
Wyobramy sobie, e po wymianie okien zapobiega zawilgoceniu warstwy izolacyj-
zamiast idealnej izolacji i przyjemnego cie- nej i powstawaniu mostkw termicznych oraz
pa zimne powietrze wdziera si przez mi- ogranicza ryzyko zagrzybienia cian wok
kro-szczeliny do naszego domu, a na szy- okien.
bach skrapla si woda. Wilgo zaczyna System SWS posiada aprobat technicz-
atakowa ciany wok, na ktrych stopnio- n Instytutu Techniki Budowlanej i co jest
wo pojawia si ple. Z niepokojem patrzy- bardzo istotne dla ostatecznych klientw
my na zasony falujce jak przy otwartym Soudal przeszkoli ju tysice monterw
oknie, cho jest ono szczelnie zamknite. okien w caej Polsce. Dlatego przy zlecaniu
Gdzie popenilimy bd? prac montaowych naley upewni si, czy
Nawet jeli wczeniej przeprowadzilimy montayci maj dowiadczenie i dysponu-
dokadny wywiad i kupilimy dobrej jako- j odpowiedni wiedz nt. ciepego mon-
ci okna u wiodcego producenta moe si tau.
zdarzy, e nie bd one spenia swoje- Soudal jest take partnerem oglnopolskiej
go zadania. Dlaczego? Bo nawet najdosko- kampanii edukacyjnej Dobry Monta, ktrej
nalsza konstrukcja nie wystarczy jeli okna celem jest upowszechnianie zawsze aktual-
zostay le zamontowane, a do ich montau nej zasady wybr dobrego produktu jest tak
uyto niewaciwych materiaw. samo wany, jak jego dobry monta. }
Okna i drzwi
Bardzo istotna jest dwikoszczelno,
szczeglnie jeli okna domu wychodz na
ruchliw drog. Producenci posuguj si
wskanikiem Rw, ktry okrela zdolno
okien do tumienia haasw dobiegajcych
zbzewntrz budynku. Podawany jest w decy-
belach (dB) im jest wyszy, tym okno za-
Podczas tego spotkania dociekliwego inwestora zbfachowcem pewnia skuteczniejsz izolacyjno akustycz-
n. W domach pooonych w cichej okolicy
dowiemy si wszystkiego o stolarce okiennej i drzwiowej. wystarczy okno o wspczynniku Rw= 30
Poczwszy od tego na co zwraca uwag podczas zakupu 32 dB. Jeli w pobliu wystpuje jakie rdo
haasu, lepiej kupi okna obwspczynniku
po tajniki montau. Bobsam solidny produkt nie gwarantuje Rw rwnym przynajmniej 35 dB. Przed ha-
asem, ale ibutrat ciepa, lepiej chroni te
szczelnej i ciepej przegrody. okna charakteryzujce si du szczelno-
ci. Ten parametr okrelaj klasy od 1 do
4. Im wysza, tym okna przepuszczaj mniej
Dociekliwy Inwestor: Dzie dobry, panie orientuj si w tej tematyce. Co praw- powietrza. W Polsce do sprzeday dopusz-
inynierze! da czytaem co nieco o stolarce okien- cza si okna klasy 3 ib4. Oczywicie, przegro-
Majster Guru: Dzie dobry, mio znw nej ibdrzwiowej, ale ta problematyka jest da nie moe by cakowicie szczelna, dlatego
pana widzie! W czym mog pomc? do obszerna... by zapewni wymian powietrza, w domach
Chtnie pomog panu usystematyzo- bez wentylacji mechanicznej stosuje si na-
Do mojego domu chciabym wy- wa wiedz i udziel kilku wskazwek. wiewniki. Montuje si je na ramach ocie-
bra okna i drzwi. Licz na porady, Proponuj zacz od okien. nic i skrzyde okiennych, dziki czemu do po-
bo bszczerze mwic nie za bardzo mieszcze doprowadzane jest powietrze.
OKNA SYNEGO
Ciepo Twojego Domu
* Wicej na www.rehau.pl/synego
O TYM NIKT CI TAK NIE OPOWIE KONSULTACJE BUDOWLANO-REMONTOWE Z MAJSTREM GURU
Z\VRNLHMNODV\RNXFLDNWUHRJUDQLF]DM
QDSUHQLDLbVSUDZLDMHRNQRX\WNXMHP\
]bSU]\MHPQRFL
PRQWDRNQD]bX\FLHPRGSRZLHGQLFK
WHFKQLNLbVSHFMDOLVW\F]Q\FKXU]G]HNW
U\]DSRELHJDXV]NRG]HQLRPSRZVWDZDQLX
PRVWNZWHUPLF]Q\FKLbQLHSRWU]HEQ\FKQD
SUHZbNRQVWUXNFMLRNQD
RNUHVRZHSU]HJOG\LbUHJXODFMHNWUHSR
]ZDODMZ\NOXF]\SU]HGZF]HVQH]X\FLH
RNLHQQSZbZ\QLNXQLHSUDZLGRZHJRSU]\
OHJDQLDVNU]\GDGRUDP\
5HDOL]XMFWH]DVDG\32=%8'RIHUXMH
ODWJZDUDQFMLQDRNQDGUHZQLDQHLbQDZHW
ODWQDRNQDGUHZQLDQRDOXPLQLRZH}
:LFHMQDSR]EXGSO
2
NQDSDV\ZQHF]\OLWHSU]H]QDF]R RGSRZLHGQLHV]NRSR]ZDODMFHQD]\VNL
QHGRGRPZRbQDMQLV]\P]DSR FLHSOQH]bSURPLHQLRZDQLDVRQHF]QHJRDOH
WU]HERZDQLXQDHQHUJLGRRJU]H RJUDQLF]DMFHHPLVMFLHSDQD]HZQWU]
ZDQLDLbZHQW\ODFMLRN.:KPURN ']LNLW\PUR]ZL]DQLRPGUHZQLDQH
PDMEXGRZSRGSRU]GNRZDQRVLJQL RNQRSDV\ZQHMDNRQRZHPDZDFLZHSD
FLXMDNQDMQLV]HJRZVSF]\QQLNDSU]HQL UDPHWU\HQHUJRRV]F]GQRFL'REU]HMHG
NDQLDFLHSD8ZNWU\ZbSU]\SDGNXRNQD QDNDE\WHSDUDPHWU\]RVWD\]DFKRZDQH
3DVVLYHZ\QRVL:P.&HUW\ILNDW SU]H]ODWD
,QVW\WXWXZb'DUPVWDGW 6XWHPXRGSRZLHGQLHSURFHV\SURGXN
2VLJQLFLXWDNLHJRZ\QLNXVXPLQ FMLLbSURIHVMRQDOQ\PRQWD:bV]F]HJOQRFL
VHOHNFMRQRZDQHGUHZQRZbW\PZ\SDG SUDFDGRZLDGF]RQ\FKSUDFRZQLNZ
NXQDMFLHSOHMV]HGUHZQRVRVQRZH LbX\FLHQDMQRZV]\FKPDV]\QGRSURGXNFML
SURILOUDP\LbVNU]\GDRbJERNRFL G]LNLQLPNDGHRNQRPDZ\VRNMDNR
PPNOHMRQ\]bZDUVWZGUHZQDSU]\QD MHVWWUZDHRGSRUQHQD]PLDQ\WHPSHUDWX
32=%8'UHDOL]XMHUZQLHGXHLQZHVW\FMH
SU]HPLHQQ\PXRHQLXXVRMHQLD U\ZDQHSU]\GX\FKSU]HV]NOHQLDFKSR EXGRZODQHPLQZb]DNUHVLHLQIUDVWUXNWXU\
VSHFMDOQHNRPRU\ZbUDPLHLbVNU]\GOHZ\ XGQLRZ\FKFLDQEXG\QNZLbSR]EDZLRQH NROHMRZHMLbGURJRZHMRUD]EXG\QNZ
PLHV]NDOQ\FKLbNRPHUF\MQ\FK
SHQLRQHDHURHOHPNWUHREQLDMZVS VDE\FKSXQNWZQDF]HQLDFKUDPLDNZ
F]\QQLNSU]HQLNDQLDFLHSDW\FKHOHPHQ F]\ZbRNROLFDFKXV]F]HOQLH
WZ]DFKRZXMFSU]\W\PGXV]W\ZQR SRNU\FLHGUHZQDODNLHUDPLZbWHFKQRORJLL Siedziba firmy
NRQVWUXNFMLRNQD F]WHURZDUVWZRZHM]bX\FLHPURERWDODNLHU ibsalon firmowy (Pozna):
POZBUD T&R S.A.
OXEQDZHWNRPRURZ\SDNLHWV]\ERZ\ QLF]HJRNWU\QDNDGDUZQRPLHUQLHZDU Wysogotowo, ul. Bukowska 10A
]bSU]HVWU]HQLDPLZ\SHQLRQ\PLDUJRQHP VWZ\ODNLHUZWZRU]FMHGQRURGQV]F]HO 62-081 Przemierowo
OXENU\SWRQHP QSRZRNFKURQLFGUHZQR tel. +48 61 816 32 97
tel. +48 61 899 40 99
V]\E\]HVSRORQHW]ZFLHSUDPNGR VWRVRZDQLHXV]F]HOHNLbVLOLNRQZRbZ\ e-mail: biuro@pozbud.pl
GDWNRZRSRSUDZLDMFUR]NDGWHPSHUDWXU\ VRNLHMRGSRUQRFLQDSURPLHQLRZDQLH89 www.pozbud.pl
QDVW\NXGUHZQD]HV]NHP LbXS\ZF]DVX
Zobacz
jak wykona
fundament
grzewczy
Od podstaw
Joanna Dbrowskai
FOT. LEGALETT
O
bcienia, jakie przenosi funda- nym podou ze ska, wiru lub piasku. na niej domu. Z bada takich mona zre-
ment zale gwnie od wielko- Trudnoci przysporz niestabilne grunty zygnowa jedynie wtedy, gdy wok stoj
ci domu, liczby kondygnacji oraz nasypowe i organiczne, np. torf. Ze wzgl- ju budynki podobne wielkoci do nasze-
technologii budowy. Najcisze s muro- du na bardzo sab nono wymaga- go ibwiadomo, e ssiedzi nie mieli proble-
wane z penej cegy ceramicznej lub silika- j specjalnych (drogich) sposobw po- mw z ich budow.
towej, najlejsze budowane w technologii sadowienia, a w skrajnych przypadkach Midzy innymi z tego powodu fundamen-
szkieletowej. wbogle nie nadaj si pod budow. Dlatego ty zawsze s projektowane indywidualnie,
Przy wznoszeniu fundamentw istot- warto zleci badanie gruntu zanim zosta- nawet w przypadku kupna projektu zbkata-
ny jest rwnie rodzaj podoa. Najatwiej nie kupiona dziaka, eby mona byo le- logu. Dostosowanie fundamentu do wa-
wykona fundament na stabilnym i no- piej oceni rzeczywisty koszt postawienia runkw gruntowych jest obowizkowym
PYTA FUNDAMENTOWA
Zamiast aw i cian fundamentowych
mona zastosowa pyt ze zbrojonego
betonu. Posadowienie jest wwczas bardzo
pytkie, co ogranicza zakres prac ziem-
deskowanie nych. Dla tak posadowionego domu mniej
folia budowlana grone s ruchy gruntu albo jego nierw-
nomierne osiadanie. Pyta uatwia te po-
podsypka wirowa lub chudy beton sadowienie budynku na gruncie obsabej
nonoci, a odpowiednio ocieplona jest go-
awa fundamentowa przed zalaniem betonem. tow podog na gruncie. Ponadto tego
typu fundament mona wykorzysta do
uoenia ogrzewania podogowego, bobpy-
ta obduej masie, oddzielona od grun-
tu grub warstw izolacji, jest bardzo do-
brym akumulatorem ciepa.
Jak kady fundament, rwnie pyta
musi by indywidualnie zaprojektowana,
zbuwzgldnieniem nonoci gruntu, uka-
du cian wewntrznych ibinnych elemen-
tw budynku (supy, kominy), ktre bd
maks. 30 cm si na niej opiera, gdy wbmiejscu ich
oparcia konieczne jest dodatkowe zbroje-
nie.
0 cm IZOLACJA TERMICZNA
. 10
min IbPRZECIWWILGOCIOWA
W domach bez piwnic, najwaniejsza
jest przeciwwilgociowa izolacja pozio-
ma oddzielajca cian nadziemia od cia-
czciowe podpiwniczenie budynku
ny fundamentowej zagbionej w gruncie.
Taka izolacja zabezpiecza przed podci-
awy schodkowe. ganiem wilgoci zbgruntu. Wykonuje si j
ze specjalnejbfolii izolacyjnej lub dwch
czy pod domem jest piwnica, czy te budu- mentowe s obustronnie obsypane ziemi. warstw papy podkadowej na osnowie
jemy go na gruncie, ciany fundamentowe Napr gruntu si wic rwnoway. zbwkna szklanego lub poliestru sklejanej
stawia si nieco inaczej. ciany fundamentowe najwygodniej wy- lepikiem na zimno. Warstwy te powinny
W budynku z piwnic ciany s wy- kona z bloczkw betonowych lub z uy- by wysunite ok.b20bcm poza obrys cian,
sze o przynajmniej 1bm i z uwagi na napr ciem szalunkw wielokrotnego uycia aby mona byo poczy je z izolacj
ziemi tylko z jednej strony (od zewntrz) (systemowych), ktre mona wypoyczy. przeciwwilgociow pod podog parteru.
wymagaj wzmocnienia wbpostaci zbroje- W domach podpiwniczonych koniecz- Natomiast izolowanie elementw otoczo-
nia. Wbdomu bez piwnicy ciany funda- ne moe by ich wzmocnienie elbetowy- nych gruntem (np.baw, cian fundamento-
niezagszczony grunt
termoizolacja pod fundamentem
cian fundamentu
Grunt pod fundamentem nie moe by
i nadziemia
naruszony lub rozmikczony przez deszcz
powinny
wbprzeciwnym razie, konstrukcja bdzie pka.
tworzy cig
warstw. dziki 10bcm sabego
temu straty betonu (chudziaka) a
ciana
ciepa zostaj uoonego na zewntrzna
zminimalizowane gruncie
(zwykle C 8/10); awa
na nim ukada si fundamentowa
izolacj
ciany fundamentowe
przeciwwilgociow
wznosi si najczciej
zbpapy lub folii
zbbloczkw betonowych
lub jako betonowe
wylewane
jeli poziom wd
humus (yzn
gruntowych jest wysoki
warstw ziemi) obcienie awy
wok fundamentw
wymienia si na fundamentowej
ukada si drena
zagszczony piasek,
opaskowy z odpywem
pospk lub wir
wody np. do studni
chonnej b
awy fundamentowe
ciana nona
ze zbrojonego betonu
konstrukcyjnego
awa
termoizolacja poniej poziomu fundamentowa
gruntu wymaga osonicia
(zabezpieczenia); wbcianach
trjwarstwowych zapewnia kilkucentymetrowa warstwa chudego
to mur, wbdwuwarstwowych betonu (np. klasy C 8/10) stabilizuje podoe
folia ibpoprawia rozkad napre na grunt
awa
betonowa geowknina
wir filtracyjny
warstwa
Drena opaskowy zabezpiecza ciany stabilizujca rura drenarska
piwnic przed zalaniem wodami gruntowymi.
ACO
Drena opaskowy wok podpiwniczonego budynku.
W budynkach bez piwnicy izolacj pionow Izolacj poziom aw fundamentowych W domach zbpiwnic naley ociepli
wykonuje si z dwch warstw lepiku lub innej tworzy si z zbfolii izolacyjnej lub dwch warstw ca cian fundamentow. Jeeli piwnicy
warstwy bitumicznej. BOTAMENT, ATLAS papy podkadowej. GRILTEX
nie ma, wystarczy ocieplenie samej stre-
fy cokoowej ciany fundamentowej nad
ziemi i ok. 50 cm poniej poziomu grun-
tu. }
PO CO WENTYLACJA?
Wszyscy wiemy, e powietrze jest niezbd-
ne do ycia. Jednak wentylacja jest nam po-
Sposoby
trzebna nie tylko po to, ebymy si nie
podusili. Zreszt, do tego wystarczyaby
kilkakrotnie mniejsza wymiana powietrza,
ni wymagaj tego przepisy.
Jeeli powietrze nie bdzie wbodpowied-
niej iloci zastpowane wieym, nadmier-
na powietrze
nie wzronie wbnim ilo:
GZXWOHQNXZJOD wytwarzamy go,
oddychajc, powstaje take wbwyniku pra-
cy kuchenek, kominkw, kotw czy pie-
cw. Przy niedoborze powietrza, wbwy-
ibchd
niku spalania zaczyna za powstawa
miertelnie niebezpieczny tlenek wgla,
czyli czad. Dlatego wanie najintensyw-
niejszej wentylacji wymagaj kotownie
zbkotami na paliwo stae ibsalony zbko-
Jarosaw Antkiewicz minkami lub piecami;
SDU\ZRGQHM rdem te s ludzie oraz
gotowanie, pranie, kpiele itp. Nadmiar
Budujc swj pierwszy dom raczej nie zostaniemy pary wodnej prowadzi za do trwaego za-
ekspertami od wentylacji ibklimatyzacji. Jednak wilgocenia budynku, abto grozi rozwojem
grzybw domowych. Ponadto zawilgocona
warto zna podstawowe zasady funkcjonowania izolacja cieplna ma znacznie gorsz izola-
tych systemw. Dziki temu zorientujemy si, gdy cyjno termiczn. Para wodna zbpowietrza
wykrapla si na wszystkich odpowiednio
co na naszej budowie bdzie nie tak. Wwczas zimnych powierzchniach, jednak najatwiej
zauway to na szybach okien iblustrach
konsultacja ze specjalist pozwoli unikn pniejszych jeeli s notorycznie zaparowane, wentyla-
kopotliwych ibkosztownych poprawek wbgotowym cja zbcaa pewnoci nie dziaa dobrze;
LQQ\FKVXEVWDQFMLV]NRGOLZ\FK wbrew
domu. obiegowej opinii pewn ilo niepoda-
nych substancji wydzielaj praktycznie
N
ajwaniejsze wymogi, ktre musi ibkopotliwe wbcodziennym uytkowaniu. wszystkie materiay obecne wbnaszym oto-
speni instalacja wentylacyjna Rzecz dodatkowo komplikuje fakt, e wbpol- czeniu, take te uznawane za naturalne jak
oraz klimatyzacja nie s bardzo skich domach wiele powanych zmian robi np. drewno, kamie, cegy.
liczne ibskomplikowane. Nie znaczy to jed- si dopiero wbtrakcie budowy, bez projek- Dlatego dobrze zaprojektowana ibwykona-
nak, e ich wykonanie jest banalnie proste. tu ibpomocy prawdziwego fachowca. Wrcz na wentylacja powinna:
Wiedzie, jak co ma dziaa, abumie sztandarowy przykad to decyzja obzrobie- ]DSHZQLSU]\QDMPQLHMPLQLPDOQ\Z\
to przeoy na konkretne rozwizania, to niu mechanicznej wentylacji zbrekuperato- PDJDQ\SU]HSLVDPLSR]LRPZ\PLDQ\SR
dwie rne sprawy. Ibto rozwizania, ktre rem dopiero wwczas, gdy budynek ju stoi ZLHWU]D Jednak to minimum nie dla kade-
nie bd przesadnie drogie, skomplikowane wbstanie surowym ibwymurowano ju ko- go bdzie satysfakcjonujce;
PLHUHJXORZDQZ\GDMQR wbprak-
tyce potrzebujemy bardzo zmiennej inten-
czerpnia powietrza
sywnoci wietrzenia. pice 34 osoby to
dla systemu zupenie inne obcienie ni
20 wbczasie przyjcia; nawiew
G]LDDZbVSRVEFLJ\ Tylko wwczas czerpnia powietrza
mamy pewno, e powietrze bdzie wie-
e, abwntrza odpowiednio przewietrzone.
Zreszt polskie przepisy nie pozwalaj na czerpnia powietrza
wietrzenie budynkw mieszkalnych jedy- do GWC
nie przez otwieranie okien;
E\FLFKDLbQLHSRZRGRZDSU]HFLJZ
Pierwszy problem dotyczy wadliwie zapro- =REDF]MDNG]LDD
jektowanej ibwykonanej wentylacji mecha- ZHQW\ODFMD
RJU]HZDQLHLb*:&
nicznej. Zbkolei przecigi to przypado
rnych le wykonanych systemw.
Oglna zasada dziaania wentylacji, zarwno grawitacyjnej jak ibnajbardziej zaawansowanej
mechanicznej, jest zawsze taka sama. Do jednych pomieszcze trzeba dostarczy wiee
JAK TO DZIAA? powietrze, zbinnych za usun zuyte. PRO -VENT
Wentylacja to wymiana powietrza wbdomu.
Powszechnie stosowany wbPolsce od lat 70. gdzie jest nawiew powietrza;
Ile powietrza dla domu?
XXbw. sposb wentylacji polega na tym, e gdzie znajduje si wycig;
wbczci pomieszcze mamy dopyw po- czy moliwy jest swobodny przepyw po- Polskie przepisy wymagaj okrelonej inten-
wietrza zbzewntrz (gwnie pokoje, tzw. midzy nimi. sywnoci wymiany powietrza, niezalenie od
pomieszczenia czyste), wbinnych za wy- Pamitajmy, e wbrew popularnemu prze- tego, czy jest ona grawitacyjna czy mechanicz-
cig (kuchnie, azienki itd., tzw. pomiesz- konaniu, sama obecno lub brak kratki na. Przede wszystkim podaj, jaka minimalna
czenia brudne). Zgodnie z logik dziaania wentylacyjnej obniczym nie przesdza. ilo powietrza musi zosta usunita:
tego systemu wentylacyjnego oraz zbprze- Przeanalizujmy nastpujcy przykad. zbkuchni zbkuchenk gazow 70 m3/h;
pisami, cay ukad ma by wykonany tak, Mamy korytarz pooony wewntrz bu- zbkuchni zbkuchenk elektryczn 50 m3/h;
eby powietrze dostawao si do pomiesz- dynku, bez okna, bez nawietrzakw ibbez zbazienki 50 m3/h;
cze czystych ibprzepywao wbkierunku kanau wycigowego albo bez nawiewu zboddzielnego WC 30 m3/h;
brudnych, skd zostaje usunite. Dziki lub wycigu powietrza wbsamym kory- zbpomieszcze pomocniczych (garderoba,
temu wbcaym domu nastpuje wymia- tarzu. Ale przy tym korytarzu s sypial- spiarnia itp.) bez okna 15 m3/h.
na powietrza, cho nawiew lub wywiew nie zbnawiewem oraz azienki zbwyci- Taka sama ilo wieego powietrza musi
jest wbwikszoci przypadkw poredni. giem. Wszystkie drzwi zbodpowiednimi wbtym czasie napywa do pozostaych wntrz
To wanie ruch powietrza jest niezbd- podciciami/otworami. Czy wbtym kory- (sypialni, salonu itp.). Rwnoczenie naley
nym warunkiem dziaania systemu. Sam tarzu brakuje wentylacji? Przecie powie- zapewni przepyw powietrza od pomieszcze
wycig nic nie da, jeeli nie zapewnimy trze przepywa wbnim od pokoi do azienek. zbnawiewem do tych zbwycigiem.
dopywu wieego powietrza. Przekonali Wentylacja wic jest. Wbtypowym domu jednorodzinnym daje
si obtym ci ktrzy kupowali wblatach 90. to wbsumie 150200 m3/h. Wbzwizku zbtym
nowe niemal cakiem szczelne okna bez RODZAJE WENTYLACJI zwykle nie trzeba si przejmowa warunkiem
nawiewnikw. Czsto by to remont ibobile GRAWITACYJNA dodatkowym, eby na osob przypadao przy-
przed nim wentylacja dziaaa cakiem Wykorzystuje zjawisko naturalnego ruchu najmniej 20 m3/h.
sprawnie, bo powietrze wpywao do domu powietrza wynikajcego zbrnicy jego g- Wbgodzinach nocnych przepisy dopuszczaj
przez liczne nieszczelnoci, to po wymia- stoci. Zimne, gstsze powietrze zewntrzne zmniejszenie intensywnoci wentylacji obmak-
nie okien na szczelne wymiana powietrza napywa do pomieszcze przez nawiewniki symalnie 40%. Zalecaj take monta wbkuch-
zamieraa bo zablokowano napyw. (nawietrzaki) ibinne nieszczelnoci budynku niach ibazienkach pomieszczeniach, gdzie
Zbkolei nawet przy dobrym nawiewie, ale ibwypiera rzadsze, ciepe powietrze zuyte. powstaje najwicej wilgoci ibzanieczyszcze
zbyt sabym wycigu odpowiedniej wen- Zuyte powietrze wypywa ponad dach pio- wentylatorw wycigowych, pozwalajcych
tylacji rwnie nie bdzie. Czsto wida to nowymi kanaami wentylacyjnymi. okresowo zwikszy strumie usuwanego
wbazienkach na poddaszach, gdzie kana- Wymiana powietrza jest tym intensyw- powietrza do 120 m3/h.
y s bardzo krtkie niejednokrotnie krat- niejsza, im wiksza jest rnica temperatu- Cay czas pamitajmy jednak, e wymogi
k wlotow do wylotu ponad dachem dzieli ry wbpomieszczeniu ibna zewntrz, abkomi- przepisw to jedynie minimum ibnie dla ka-
mniej ni 1bm. Abeby cig by odpowiedni ny wentylacyjne wysze. dego bd to wartoci wystarczajce. Ponadto
potrzeba przynajmniej 34bm. Bardzo istotn zalet wentylacji grawita- na nasze odczucie jakoci powietrza wpywa
Oceniajc, czy wentylacja bdzie dziaa cyjnej jest to, e do dziaania nie wymaga wiele innych czynnikw ibkady ma nieco inn
prawidowo, przede wszystkim przeanali- energii elektrycznej. Ponadto dobrze spraw- wraliwo.
zujmy: dza si wbpomieszczeniach, wbktrych pra-
REKLAMA
Podgrzewanie
wody
uytkowej
ni powietrza usuwanego ibdostarczanego. sie kanaw jest dusza ibbardziej zo- wymiennika ciepa, czyli waciwego re-
Kanay wywiewne ibnawiewne zbiegaj si ona, bo poza kanaami wycigowymi po- kuperatora, przez ktry przepywaj strugi
wbcentrali wentylacyjnej, wbktrej znajduj trzebne s rwnie nawiewne; powietrza nawiewanego ibusuwanego;
si wentylatory (nawiewny ibwycigowy), zuycie prdu przez wentylatory jest wentylatora nawiewnego oraz wycigo-
filtry oraz najczciej take wymiennik wiksze, bo rozbudowana sie kanaw, wego;
ciepa (rekuperator), pozwalajcy odebra filtry ibrekuperator powoduj wiksze opo- filtrw zabezpieczajcych wymiennik
ciepo zbpowietrza usuwanego ibza jego po- ry przepywu. Zbdrugiej jednak strony od- oraz zapewniajcych oczyszczenie powie-
moc podgrza powietrze nawiewane. zysk ciepa zmniejsza koszty ogrzewania; trza nawiewanego do domu (cenne dla osb
Przewaga mechanicznej wentylacji na- zwiksza si ryzyko powstania ucili- uczulonych na pyki rolin!);
wiewno-wywiewnej nad mechaniczn wy- wego haasu, bo jego rdem s take ka- sterownika, umoliwiajcego zmian in-
cigow polega na: nay nawiewne, umieszczone take wbpo- tensywnoci wentylacji, programowanie
moliwoci czerpania powietrza zbjed- mieszczeniach, gdzie wymagamy ciszy (np. czasowe itd., wbzalenoci od stopnia za-
nego miejsca przydaje si to, gdy dom stoi sypialnie); awansowania.
np. przy ruchliwej drodze, wwczas mona dusz sie kanaw trudniej jest utrzy- Centrala moe by te wyposaona wbroz-
umieci czerpni zbdala od niej; ma wbczystoci. maity osprzt dodatkowy, gwnie zwik-
powietrze nawiewane moe by wstp- szajcy komfort uytkowania. To najcz-
nie ogrzane przez rekuperator albo podgrze- CENTRALE IbWYMIENNIKI ciej:
wane lub chodzone za pomoc gruntowego Mechaniczna wentylacja nawiewno-wy- nagrzewnica wstpna, rozmraajca
wymiennika ciepa; wiewna daje moliwo zastosowania odzy- skropliny zamarzajce wbwymienniku
powietrze dostarczane do budynku moe sku ciepa czyli rekuperacji. Oglna zasada jego szronienie to niestety zjawisko wyst-
by filtrowane, np. zbpykw rolin. budowy centrali wbtakim systemie jest bar- pujce wbwikszoci konstrukcji wbniskiej
Nie jest to rozwizanie bez wad: dzo prosta, skada si ona z: temperaturze.
nagrzewnica wtrna, podgrzewajca po-
wietrze nawiewane do wntrz. Wbdomach
Nawiewniki ibregulacja wydajnoci obskrajnie niskim zapotrzebowaniu na cie-
po, wystarcza to nawet zamiast tradycyjnej
Intensywno wentylacji grawitacyjnej oraz mechanicznej wycigowej mona zmienia dziki odpo- instalacji grzewczej. Wbpozostaych przy-
wiednim nawiewnikom. Mog by: padkach przydaje si do dogrzewania po-
stae (bez regulacji) takie montuje si np. wbkotowniach zbkotami zbotwart komor spalania,
gdzie priorytetem jest zapewnienie odpowiedniej iloci powietrza ibbezpieczestwo;
regulowane rcznie ktrych nastawy musimy zmienia sami, abfaktycznie mao kto obtym pa-
mita. Dlatego nawiewniki regulowane rcznie abnawet stae dobrze sprawdzaj si jedynie wbprzy-
padku mechanicznej wentylacji wycigowej, wbktrej intensywno wymiany powietrza zmienia si
poprzez zmian prdkoci obrotowej wentylatora;
regulowane automatycznie reagujce na rnic cinienia lub wzrost wilgotnoci wbpomiesz-
czeniu. Cinieniowe zapewniaj stay strumie powietrza, niezalenie od dziaania wiatru, ktrego
podmuchy wbprzypadku najprostszych nawiewnikw nadmiernie zwiksza intensywno wietrze-
nia. Zbkolei tzw. nawiewniki higrosterowane reaguj na zmian wilgotnoci wzgldnej powietrza Jak sama nazwa wskazuje, wymiennik
wbpomieszczeniu otwieraj si bardziej, gdy ona ronie, bo jest to sygna, e powietrze wymaga obrotowy krci si ibprzez te same kanay
intensywniejszej wymiany. przepywa naprzemiennie ciepe ibzimne
powietrze. ENERVENT
Znacznie lepsze moliwoci regulacji daje wentylacja mechaniczna wycigowa oraz nawiewno-
-wywiewna. Tutaj moemy wbbardzo szerokim zakresie
zmienia prdko obrotow wentylatorw, abprzez to ilo
przepywajcego powietrza. Sterowanie moe by np.
czasowe zmniejszamy intensywno wymiany powietrza
wbrodku dnia, gdy jestemy wbpracy oraz noc, gdy pimy.
Bardziej zaawansowany technicznie ukad moe wyko-
rzystywa czujniki wilgotnoci powietrza (to dobry oglny
wskanik jego zanieczyszczenia). Sygna zbczujnikw powo-
duje za zmian prdkoci obrotowej wentylatorw.
REKLAMA
KLIMATYZACJA WbDOMU
Instalacje klimatyzacyjne wbdomach jedno-
rodzinnych nie s ju rzadkoci. Jednak
daleko im do rozbudowanych, profesjonal-
nych systemw wbduych obiektach, ktre
zapewniaj nie tylko chd, ale rwnie na-
wilenie lub osuszenie powietrza, jego czy-
sto, waciw prdko (bez przecigw!).
REKLAMA
PRZEDSTAWICIELSTWA
strumie chodnego powietrza tam, gdzie sywno wymiany powietrza mona regulo-
wbdanej chwili temperatura jest najwysza. wa zmieniajc szybko pracy wentylatora.
:\JXV]HQLHXU]G]H Ostatnio wszy- Jeli od pocztku planujemy budow wen-
scy liczcy si producenci klimatyzatorw tylacji mechanicznej, to zamiast budowa
zmieniaj wbswoich urzdzeniach ksztat kominy, mona wykona kilka kanaw pro-
aluzji kierujcych nawiewane powietrze. wadzcych do wyrzutni powietrza. Wbtakiej
Nowe aluzje nie s proste, lecz nieco za- sytuacji wystarcza jeden wentylator obwik-
krzywione, dziki czemu powietrze nie szej wydajnoci. To rozwizanie czsto na-
wpada wbdue zawirowania ibprzepywa wet tasze inwestycyjnie ni budowa komi-
przez nie ciszej. Dc do wyciszenia jedno- nw wentylacji grawitacyjnej.
stek wewntrznych, wbwielu zbnich wpro-
wadzono dodatkowy, powolny, ale ibznacz- MECHANICZNA WENTYLACJA NAWIEWNO-
nie cichszy bieg wentylatora. Popularno -WYWIEWNA
zyskuj te masywniejsze obudowy, lepiej Najczciej wykonywana jest jako instalacja
tumice haas. zbodzyskiem ciepa. Sie kanaw jest rozle-
ga (ma zwykle kilkadziesit metrw), trze-
TYLKO ZE SPECJALISTk ba zuy te zuy sporo ksztatek, anemo-
Jak dobra klimatyzator do domu? Przede statw itp.
wszystkim trzeba zdecydowanie odradzi Najdroszym elementem jest centra-
Wiele pomp ciepa moe pracowa rwnie
w trybie chodzenia. Ich waciciele nie robienie tego samodzielnie. To zadanie dla la wentylacyjna zbrekuperatorem. Zwykle
musz inwestowa w odrbn instalacj dobrego specjalisty, trudniejsze ibwymaga- centrala obwydajnoci obwydajnoci ok.
klimatyzacyjn. MITSUBISHI ELECTRIC jce uwzgldnienia wikszej liczby czyn- 400bm3/h kosztuje 60008000bz. Jednak ich
nikw ni okrelenie niezbdnej liczby ceny bardzo spadaj ibmamy szans kupi
'RSURZDG]HQLHSRZLHWU]DZLHH grzejnikw. Samodzielne dobieranie klima- przyzwoitej jakoci central nawet obpoo-
JR Klimatyzowanie pomieszcze stoi tyzatorw, np. wedug oglnego wskanika w taniej.
wbsprzecznoci zbich wietrzeniem przez 100 Wbmocy chodniczej na 1 m2 pomiesz- Wbdomu obpowierzchni 150bm2, zbuyt-
otwieranie okien. Jednak wbsezonie let- czenia, moe skoczy si totaln klsk. kowym poddaszem za kompletn instalacj
nim wentylacja grawitacyjna jest nie- Kiedy ju wydajemy przynajmniej kilka ty- zapacimy 15b00020b000bz.
wydolna. Dlatego od niedawna produ- sicy zotych na tego rodzaju sprzt, nie
kuje si te klimatyzatory wyposaone warto oszczdza kilkuset zotych na pomo- KLIMATYZATORY
wbczerpni powietrza zewntrznego cy fachowca. Klimatyzator monoblokowy niewielkiej
(wieego). Domieszanie powietrza wie- mocy kupimy ju za ok. 1000bz.
ego do powietrza obiegowego, krce- KOSZTY Klimatyzatory typu split kosztuj od
go wbpomieszczeniu, zmniejsza te jego WENTYLACJA GRAWITACYJNA 2000bz, jednak nawet do 1000bz zapaci-
przesuszenie. Ta dodatkowa funkcja kli- Wybudowanie komina zbkilkoma kanaa- my za monta. Taki klimatyzator pozwoli
matyzatorw przyblia ich sposb dzia- mi to koszt 23 tysicy zotych. Jednak naj- na efektywne chodzenie nawet duego po-
ania do zoonych instalacji klimatyza- czciej kanay s grupowane wbkominach, mieszczenia.
cyjnych, wbktrych moliwe jest nie tylko ibtak budowanych na potrzeby kota czy ko- Klimatyzator multi split, wsppracu-
regulowanie temperatury powietrza, ale minka. Dlatego trudno oddzieli tu koszt jcy zbkilkoma jednostkami wewntrzny-
take zapewnianie jego wieoci. samej wentylacji. mi, umoliwia chodzenie praktycznie ca-
)LOWUDFMDFiltry powietrza s standardo- Niezbdne s nawiewniki okienne (ew. ego domu. Za tak instalacj dla budynku
wym wyposaeniem klimatyzatora. Jednak cienne): obpowierzchni 150bm2 zapacimy 12b000
dokadno oferowanej przez nie filtracji najprostsze, rcznie regulowane od 50 z, 15b000bz.
moe by bardzo rna. Nie zawsze te filtr cinieniowe od 100 z, Klimatyzator kanaowy dobrej klasy kosz-
mona zmieni na skuteczniejszy im fil- higrosterowalne od 200 z. tuje ok. 15b000bz. Wbtym przypadku musi-
tracja dokadniejsza, tym wiksze s opory my dysponowa sieci kanaw powietrz-
przepywu, do ktrych klimatyzator musi WENTYLACJA MECHANICZNA WYWIEWNA nych, nie dokupujemy jednak jednostek
by dostosowany. Dostpne s te filtry en- Jeli wykorzystujemy kanay wykonane na wewntrznych. Najlepiej, jeli mona wy-
zymatyczne, rozkadajce alergeny. potrzeby wentylacji grawitacyjnej, to dodat- korzysta kanay wentylacji mechanicz-
6WHURZDQLHQDZLHZHPSRZLHWU]D kowe koszty stanowi gwnie cena wenty- nej. Jeli ich nie ma, to koszt ich wykona-
Nowoci na rynku s klimatyzatory kase- latorw: nia moe by bardzo rny. Wbparterowym
tonowe, zbotworami wylotowymi umiesz- najtasze sterowane czujnikiem wilgot- domu, wbktrym klimatyzator znajdzie si
czonymi obwodowo ibumoliwiajce wysy- noci od 100 z; na nieuytkowym poddaszu zapacimy za
anie zrnicowanego strumienia powietrza kanaowe 4001200 z. nie ok 2000bz. Wbinnych przypadkach cena
wbczterech kierunkach. S ju nawet mo- Podobnie jak wbwentylacji grawitacyjnej bdzie tym wysza, im trudniej bdzie je
dele wyposaone wbobracajcy si samo- niezbdne s nawiewniki powietrza, wy- rozprowadzi. }
czynnie czujnik temperatury ibkierujce starczaj jednak proste modele, bo inten-
Wybierajc klimatyzator zwr uwag czy jest ekonomiczny, jak ma gono aby mg
komfortowo wypoczywa. Wybierz urzdzenie sprawdzone i niezawodne,
aby nie martwi si o serwis.
Pamitaj, e wysoka jako to dobra inwestycja i oszczdno.
www.daikin.pl
ARTYKU PROMOCYJNY WENT-DOM
Rekuperator cienny
Marley MEnV 180
uzupenienie systemu oszczdzania energii w domu
S
ystematyczne wietrzenie chroni zdrowie i konstrukcj budyn-
W cianie:
ku. Mabto istotne znaczenie szczeglnie w przypadku domw wentylator o 3 stopniach mocy
z izolacj ciepln o dobrze uszczelnionych oknach i drzwiach. rura izolacyjna
Kadorazowe otwarcie okna powoduje strat ciepa i drogiej energii filtr G3
przepust murowy
grzewczej. Monta centralnej wentylacji mechanicznej z odzyskiem z moliwoci skrcenia
ciepa w zamieszkaym domu wie si z kolei z duym remontem.
Rozwizaniem jest: cienny wymiennik ciepa z przepywem wie-
ego powietrza Marley do efektywnej energetycznie wentylacji.
Wypywajce z pomieszczenia powietrze zuyte ogrzewa napywaj-
ce do niego wiee powietrze.
Programator tygodniowy
2G]\VNFLHSDmax 95%
zgodnie z PN-EN 308
0DH]X\FLHHQHUJLL
automatyczny by-pass
'RVWSQH OWU\NODV\)
wybr dla alergikw
Aplikacja do sterowania
+580LQLVW$LU:
]DSRPRF:L)L
ER GY
EN
CL
ASS
6\VWHP)/;5(.8LGHDOQHUR]ZL]DQLHGR
ZHQW\ODFMLZ7ZRLPGRPX
3RQDGODWGRZLDGF]HQLD
ZEUDQ\+9$&
BUDUJEMY BEZ B}DW B3 OGRZEWANIE PODOGOWE
Ogrzewanie podogowe
FOT. ELEKTRA
ROLA PROJEKTU
Aby system podogowy funkcjonowa pra-
widowo, musi by waciwie zaprojek-
towany. Przy ogrzewaniu grzejnikowym,
ewentualne zmiany na etapie eksploata-
cji mona wprowadzi stosunkowo prosto.
Przykadowo gdy stwierdzimy, e jakie po-
mieszczenie jest niedogrzane, zwykle wy-
starczy zmieni temperatur wody, osta-
tecznie mona te wymieni grzejnik na
wikszy lub efektywniejszy. Przy podogw-
ce jest to znacznie bardziej skomplikowa-
ne. Wbanalogicznej sytuacji podwyszenie
temperatury wody zasilajcej moe bowiem
spowodowa, e przekroczona zostanie do-
puszczalna temperatura podogi. Abto wpy-
nie nie tylko na komfort wbpomieszczeniu,
ale moe te skutkowa uszkodzeniami po-
sadzki. Za np. zagszczenie rurek wbptli
wymagaoby zniszczenia caej podogi.
eby unikn kosztownych przerbek,
N
ajwiksz zalet ogrzewania pod- tylko wbmiejscu zainstalowania. Poza tym pomp ciepa, abnastpnie doprowadzona do
ogowego jest to, e gwarantu- przy wykorzystaniu nowoczesnych, nisko- pomieszczenia rurami uoonymi pod po-
je rwnomierny rozkad ciepa temperaturowych rde ciepa, takich jak sadzk. Wbogrzewaniu elektrycznym ukryte
wbcaym pomieszczeniu wbprzeciwie- pompa ciepa czy kocio kondensacyjny, wbpododze przewody nagrzewaj si pod-
stwie do grzejnikw, ktre emituj ciepo pozwala znacznie obniy koszty ogrzewa- czas przepywu prdu elektrycznego.
ciana
tynk
posadzka
(pytki ceramiczne, gres) Podoe pod podogwk musi by
listwa wykoczeniowa
wyrwnane, aby grubo jastrychu na
spoina silikonowa caej powierzchni bya zbliona. LUXBUD
pyta grzewcza
izolacja przeciwilgociowa (najczciej jastrych) %UDNG\ODWDFML Niezaplanowanie szczelin bd
rury grzewcze wykonanie ich wbprzypadkowy sposb stwarza
ryzyko pkania (lub wybrzuszania si) zarwno
izolacja brzegowa posadzki, jak ibsamej wylewki.
1LHSU]HVWU]HJDQLH]DOHFHSURGXFHQWDV\VWH
PXSRGRJRZHJR Ukadajc ptle rur grzew-
czych trzeba zwrci uwag na ich dopusz-
czaln dugo ib minimalny promie gicia.
Niestosowanie si do instrukcji powoduje wzrost
oporw hydraulicznych, skutkujcy niedogrzewa-
dylatacja niem fragmentw podogi. Zbyt gwatowne zaa-
strop izolacja termiczna (styropian) (przy duej powierzchni podogi)
mania mog te doprowadzi do uszkodzenia rur.
regulator temperatury
! UWAGA NA B}DY ! rurka ochronna
czujnik temperatury
zasilanie 230 V posadzka (pytki
ceramiczne, mozaika)
rurka ochronna
zasilanie przewd grzejny
systemu
REKLAMA
czy tylko uoy mat ibpodczy zasilanie utrudnia jego przekazania do pomieszcze- Wady ibzalety
elektryczne. nia. Zdolno do hamowania przepywu
Przy ogrzewaniu elektrycznym wbkadym ciepa okrela si mianem oporu cieplnego :RGQHRJU]HZDQLHSRGRJRZH
pomieszczeniu montuje si termostat zbmo- R. Dla warstwy nad ogrzewaniem podogo- nisze koszty eksploatacji wb porwnaniu
liwoci programowania temperatury innej wym nie powinien on przekracza zbogrzewaniem grzejnikowym;
dla dnia ibnocy. 0,15 (mK)/W. Wartoci oporu cieplne- idealnie nadaje si do wsppracy zbnisko-
go popularnych materiaw posadzko- temperaturowymi rdami ciepa, takimi jak
OSTATNIA WARSTWA wych znacznie rni si midzy sob. pompa ciepa;
Po uoeniu ogrzewania podogowego Przykadowo dla pytek ceramicznych gru- moliwe jest przeznaczenie instalacji do cho-
przychodzi czas na wykoczenie podo- boci 10 mm na zaprawie klejowej para- dzenia domu latem (np. we wsppracy zbpom-
gi. Wybierajc materia posadzkowy trzeba metr ten wynosi 0,02, dla parkietu grubo- p ciepa);
zawsze sprawdzi, czy producent dopusz- ci 24 mm 0,12, natomiast dla dywanu lub kosztowna ibpracochonna instalacja;
cza stosowanie go na podogi ogrzewane. wykadziny gruboci 15 mm 0,15. Zbpo- wymaga montau rda ciepa;
Ponadto naley zwrci uwag na to, czy wyszego wynika, e na ogrzewaniu pod- wbsezonie grzewczym trzeba je uruchamia,
dobrze przewodzi on ciepo ibczy nie bdzie ogowym najlepiej sprawdzaj si posadz- aby nie doszo do zamroenia przewodw;
ki ceramiczne bd kamienne, ktre dobrze musi by zaplanowane na etapie projektowa-
przewodz ciepo. Klej do ich przykleja- nia domu (obcienie stropw);
nia ma by odporny na wysok temperatur powane bdy wykonawcze czy eksploatacyj-
ibtrwale elastyczny, aby przejmowa napr- ne mog skutkowa zalaniem budynku wod
enia wystpujce midzy podoem ibpo- zbinstalacji c.o.
sadzk.
Podog mona te wykoczy panela- (OHNWU\F]QHRJU]HZDQLHSRGRJRZH
mi, parkietem ibwykadzin (dywanow lub stosunkowo proste wbinstalacji;
zbtworzywa sztucznego), ale jak wspo- nie zajmuje miejsca wbdomu (brak kotowni);
mniano musz by one przeznaczone do do atwe sterowanie temperatur wb po-
ukadania na ogrzewaniu podogowym. mieszczeniach;
mona je zamontowa wb domach remon-
KOSZTY INSTALACJI towanych;
Jeszcze kilka lat temu ogrzewanie podogo- nie ma ryzyka zamarznicia instalacji;
we byo traktowane jako luksus. Obecnie, do drogie wbeksploatacji ze wzgldu na
dziki spadajcym kosztom wykona- koszt energii elektrycznej.
Termostat do zarzdzania ogrzewaniem
podogowym. KAN nia, ten sposb rozprowadzania ciepa po
Uzdatnianie wody
FOT. DORNBRACHT
2JU]HZDQLHSRGRJRZHVWU
PROBLEMY ZbWODk
Woda czerpana zbwasnego ujcia na dzia-
ce czsto zawiera ]ZL]NLHOD]DLbPDQJD
QX. S to typowe zanieczyszczenia spoty-
kane wbwodach podziemnych pochodzenia
naturalnego. Objawem s zabarwienia ar-
matury, abtake rdzawy kolor cieczy. Przy
wyszych steniach, zabrudzenia zmie-
niaj rwnie jej smak ibzapach. Czsto spo-
tykanym problemem jest te przekrocze-
nie dopuszczalnych norm MRGXDPRQRZHJR,
ktry nie ma organoleptycznych objaww.
Tego typu przypadki wystpuj gwnie
wbmiejscach hodowli zwierzt. Wbwodzie ze
studni mog si rwnie pojawi GUREQR
XVWURMH. Jest ich tym wicej, im pycej poo-
one jest zwierciado wody. Problematyczna
jest take ]E\WWZDUGDZRGD, zawierajca
duo wapnia ibmagnezu. Zmniejszaj one
skuteczno rodkw piorcych, poza tym
twarda woda zostawia osad na bateriach,
wbczajniku, wbpralce ibzmywarce. Zgodnie
zbRozporzdzeniem Ministra Zdrowia
zbdnia 13 listopada 2015 r. wbsprawie jako-
ci wody przeznaczonej do spoycia przez
ludzi, woda trafiajca do naszych kranw
&]\VWDMDN]D
powinna mie twardo odpowiadajc za-
wartoci 60500 mg/l wglanu wapnia
(CaCO3), co odpowiada twardoci 3,4
28 dH (stopni niemieckich). WbPolsce do-
minuje woda rednio twarda ibtwarda, red-
nio mikka (37 dH) dostpna jest gwnie
na terenach pooonych na poudniu kraju
1RUEHUW6NXSLVNL (patrz mapa na nastpnej stronie).
Jako wody zbwodocigu jest znacznie
lepsza. Jest ona bowiem uzdatniana wbza-
Woda pynca zbkranu powinna by czysta, smaczna, kadach oczyszczania wody ibstale kontro-
lowana przez profesjonalne suby wodo-
bezwonna ibbezbarwna. Jeeli taka nie jest, trzeba j cigowe. Wielu uytkownikom przeszkadza
wbodpowiedni sposb uzdatni. Metod oczyszczania jednak nie tylko jej twardo jak wbprzy-
padku wody ze studni, ale take zapach
najlepiej przewidzie ju na etapie projektowania ibsmak.
W
od mona pobiera zbdwch odpatnie przez wodocigi woda co prawda chlorowanie. Dziki temu jest ona bezpiecz-
rde zbwasnej studni bd musi spenia normy, ale nierzadko jest nie- na pod wzgldem bakteriologicznym ibpozba-
zbwodocigu. Wbpierwszym wa- smaczna lub zbyt twarda. Wbobu przypad- wiona pasoytw. Niestety efektem ubocz-
riancie nie musimy za ni paci, lecz cz- kach aby poprawi jej jako stosuje si nym s wyczuwalne wbkranwce zwizki
sto wymaga ona uzdatniania, bo bez tego filtracj, ktra usuwa zbcieczy niepodane chloru. Problemy zbwod wodocigow s
nie nadawaaby si do uytku. Dostarczana substancje. te czsto spowodowane DZDULDPLVLHFL.
Podczas takich incydentw do rur mog tra- sobu dezynfekcji to zadanie dla specjalisty,
fi rnego typu zanieczyszczenia, np. due ktry wemie pod uwag rodzaj ibilo za-
czstki mechaniczne, ktre pogarszaj wa- nieczyszcze, liczb domownikw ibodbior-
ciwoci wody. Zbkolei skutkiem ich groma-
dzenia si wbrurocigach moe by rozwj
biofilmw, osadw, wbktrych namnaaj si Zbyt twarda woda
zostawia osad na
mikroorganizmy. bateriach iburzdzeniach
AGD. KLUDI
Jednym zbnajpowaniejszych bdw
ANALIZA WODY jest nieuwzgldnienie miejsca na stacj
Aby dobra technologi uzdatniania wody, uzdatniania wody na etapie projektowania
naley wykona jej analiz. Badanie po- domu. L . JAMPOLSKA
zwoli okreli ewentualn obecno iblicz- %UDNILOWUZZbGRPX]DVLODQ\PZRG]bVLHFL
b szkodliwych substancji. Mona je zleci Zaoenie, e dezynfekcja wody jest konieczna
firmie sprzedajcej urzdzenia do uzdat- tylko wbdomach zbwasnym ujciem, jest bd-
niania wody, ale bardziej niezalen opini na. Co prawda ta dostarczana przez wodocigi
uzyskamy od ekspertw zbsanepidu, wyspe- musi spenia normy, ale jej jako czsto pozo-
cjalizowanych laboratoriw bd placwek stawia wiele do yczenia. Problemem jest cz-
dziaajcych przy uczelniach medycznych. sto nie tylko jej nadmierna twardo, ale take
Taka usuga obejmuje przyjazd osoby po- nieakceptowalny zapach. Moe by on efektem
bierajcej prbki ibbadanie fizykochemicz- zarwno chlorowania, jak ibzego stanu rur wo-
ne (mtno, barwa, zapach, odczyn, ela- docigowych. Dlatego wbcelu ochrony swojego
zo oglne, mangan, amoniak/jon amonowy, zdrowia, instalacji wodocigowych iburzdze,
azotany, przewodno ibtwardo) oraz mi- ktre maj kontakt zbwod, warto urzdzi sta-
krobiologiczne (np. bakterie grupy &ROL, en- cj doczyszczajc wod rwnie wbdomach za-
terokoki kaowe) skadu wody. Za analiz opatrywanych przez wodocigi.
zapacimy 350400 z.
%UDNRNUHVRZ\FKEDGDZRG\Naley je zle-
RODZAJE FILTRW ci przede wszystkim wtedy, gdy jako wody
Na podstawie wynikw badania wody wy- (gwnie tej ze studni) jej smak, zapach, kla-
biera si odpowiednie filtry. Okrelenie spo- >
%UDNILOWUZPHFKDQLF]Q\FKSU]\ZUDOLZ\FK
XU]G]HQLDFKMontuje si je take za filtrami
wglowymi, poniewa przepywajca woda wy-
mywa drobinki zoa. Zatrzymuje je dokadny
filtr mechaniczny.
1LHVNXWHF]QHSXNDQLH]RDZbRGHOD]LDF]X
Takie zoe jest cikie, dlatego wymaga dosta-
tecznie intensywnego wypukania. Zastosowanie
odelaziacza wymusza podczenie pompy obdo-
pasowanej wydajnoci. Niewaciwe pukanie
moe doprowadzi do nagromadzenia si osa-
dw elazistych, pogorszenia jakoci wody ibnie-
dostatecznego usuwania manganu.
filtry mog te zmniejszy zawarto jonu stosowanie wysokiego cinienia wody (zwy-
amonowego; kle przynajmniej ok. 2,5 bara), ktre zwik-
ILOWU\ZJORZH dziki zawartemu sza wydajno filtracji. Ze wzgldu na
wbnich aktywnemu wglowi, usuwaj wiele nisk wydajno tych ukadw, potrzebny
zanieczyszcze od metali cikich, przez jest jeszcze zbiornik na oczyszczon wod.
chlor, zwizki azotu, pestycydy ibzwizki Wkady filtrw wymienia si co 36 miesi-
organiczne. Ponadto poprawiaj smak ibza- cy, za membran co 34 lata;
pach wody. Urzdzenia te dobiera si wbza-
lenoci od jakoci wody oraz tego, czy
dziaaj wbukadzie zbinnym filtrem, czy sa-
modzielnie. Jeli s jedynym elementem fil-
tracji, wwczas konieczne s czstsze za-
biegi serwisowe. Filtry trzeba regularnie Aby nie doprowadzi do nagromadzenia
wymienia, poniewa po procznym uyt- si osadw ibzmniejszenia efektywnoci
kowaniu spada ich skuteczno; pracy, odelaziacz musi wsppracowa
zbpomp obodpowiedniej wydajnoci.
RGZUFRQDRVPR]D to proces, ktry za-
ECONET
chodzi dziki pprzepuszczalnej membra-
nie obbardzo maych porach, przez ktre 3U]HFKRZ\ZDQLHZRG\RF]\V]F]RQHMSU]H]
przenikaj czsteczki wody, ale zatrzymu- ILOWU ZJORZ\ OXE RGZUFRQHM RVPR]\
j si wbniej bakterie, wirusy ibwiele innych Wskutek tego typu dezynfekcji, zbwody zosta-
zanieczyszcze. Urzdzenie, poza membra- j usunite rne substancje, take chlor, ktry
n, skada si zbminimum dwch filtrw daje jej odporno na namnaanie si drobno-
mechanicznych, filtra wglowego ibminera- ustrojw. Ciecz staje si wic podatna na wtr-
lizatora, ktry poprawia smak wody pozba- ne zanieczyszczenie drobnoustrojami, dlatego
wionej wikszoci mineraw. Umieszcza nie naley jej zbyt dugo przechowywa.
si go bezporednio przed wybranym punk-
tem czerpania wody, najczciej wbszaf- =DVWRVRZDQLH UXU PLHG]LDQ\FK QD ZRG
ce kuchennej pod zlewozmywakiem. Aby Filtry dziaajce na zasadzie odwrconej RbNZDQ\PRGF]\QLHWoda obniskim pH, czyli
system dziaa prawidowo, konieczne jest osmozy wyposaone s wbmembran, kwanym odczynie, dziaa agresywnie na mied.
ktra przepuszcza wod, abzatrzymuje
podczenie urzdzenia do kanalizacji ibza- zanieczyszczenia. AQUAPHOR Wskutek tego stenie jej jonw wbwodzie pit-
Z
automatyzowane procesy produk- Wbswojej ofercie handlowej posiada-
cyjne, wykwalifikowani pracowni- my rwnie obudowy, wkady, filtry sa-
cy oraz najwyszej jakoci surowce moczyszczce, pompy dozujce, syste-
gwarantuj najwysz jako oraz powta- my basenowe ibinne akcesoria filtracyjne.
rzalno parametrw wyrobw SECURY Dla przemysu oferujemy wyroby firmy
B.C. Firma posiada wasne laboratorium ba- Eaton Filtration (stalowe obudowy filtra-
dawcze, wbktrym prowadzone s prace cyjne, worki oraz obudowy do filtrw wor-
nad nowymi wyrobami oraz badana jest ja- kowych), oraz Graver Technologies (filtry
SECURA B.C. Sp. zbo.o.
ko biecej produkcji. Produkowane przez membranowe). Oprcz dziaalnoci produk- ul. Prochowa 42, 04-388 Warszawa
nas filtry stosowane s m.in. przez zakady cyjnej ibhandlowej wiadczymy usugi wbza- tel. 22 813 45 69, 22 813 07 22
farmaceutyczne, kosmetyczne, producen- kresie doradztwa technicznego ibrealiza- faks 22 813 29 49
www.secura.com.pl
tw wd mineralnych, sokw ibnapojw itp. cji projektw zwizanych zbuzdatnianiem secura@secura.com.pl
Potwierdzeniem wysokiej jakoci produko- wody iboczyszczaniem cieczy zarwno na
wanych przez nas wyrobw jest rwnie potrzeby mieszka, domkw jednorodzin-
ich eksport do Niemiec, Wielkiej Brytanii, nych, jak ibna potrzeby zakadw przemy-
Francji, Woch, USA, Nowej Zelandii. sowych. }
Ponad 50% naszej produkcji przeznaczone
jest na rynki zagraniczne.
Obudowy na due przepywy Obudowy filtracyjne Pompy dozujce Filtry samopuczce
K
ady dom wymaga ogrzewania, kt-
re najczciej zapewnia kocio.
Najlepiej, jeeli objego rodzaju ibsi
rzeczy paliwie, zadecydujemy jak naj-
wczeniej, ju przy wyborze projektu. Nie
bez przyczyny projekty katalogowe wyst-
puj np. wbspecjalnej wersji dla kotw na
paliwo stae. Po prostu nie majc wydzie-
lonej ibodpowiednio duej kotowni takie-
go urzdzenia nie wstawimy. Dla kota ga-
zowego wystarczy za wbostatecznoci tyle
miejsca, co na jedn szafk kuchenn.
DOST}PNOm, WYGODA...
IbMPZP
Dostpno paliwa, przede wszystkim obec-
no lub brak sieci gazowej, to jedno zbwa-
niejszych kryteriw przy wyborze dziaki.
Majc gaz wbpobliu, zwykle decyduje-
my si na jego wykorzystanie. Ibnic wbtym
dziwnego, bo koty gazowe s waciwie
bezobsugowe, zajmuj niewiele miejsca
wbdomu, abkoszty ogrzewania s umiarko-
wane (ok. 0,25bz/kWh).
Przy braku gazu zbsieci zaczyna si po-
szukiwanie innych rozwiza. Wbnaszym
kraju dominuj NRW\RSDODQHZJOHP pa-
liwem wci tanim ibpowszechnie dostp-
6SRVRE\
nym. To wanie cena ciepa wynoszca
0,120,15bz/kWh przy umiejtnym pale-
niu decyduje obpopularnoci. Jednak trzeba
zbgry przestrzec, e nie jest to rozwizanie
dla kadego. Kady kocio na paliwo sta-
e, nawet taki zbpodajnikiem, jest absorbuj-
cy dla uytkownika. Paliwo trzeba uzupe-
QDFLHSR
nia przynajmniej raz na kilka dni (abworki
swoje wa!), kocio czyci ibnabra przy-
najmniej podstawowych umiejtnoci regu-
lacji ibobsugi. Nie kady ma na to si, czas
ibochot.
Jeszcze wicej zaangaowania ibumiejt-
noci wymagaj tzw. NRW\]DV\SRZH bez
podajnika. Wbprawidowo skonfigurowa-
Jarosaw Antkiewicz nej instalacji, szczeglnie gdy wsppracu-
j ze zbiornikiem akumulacyjnym na wod
FOT. IMMERGAS
grzewcz, mog by bardzo ekonomiczne
wbeksploatacji. Co wbniektrych okolicach
:\EUSDOLZDLbNRWDWRMHGQD]bQDMZDQLHMV]\FK te wane, potrafi dziaa nawet przy bra-
GHF\]MLZbWUDNFLHNDGHMEXGRZ\2JU]HZDQLHWR ku prdu.
Jeeli jednak szukamy rozwizania bez-
QDMZLNV]DF]SU]\V]\FKNRV]WZHNVSORDWDFML obsugowego, powinnimy pomyle obNR
DOHWU]HEDP\OHQLHW\ONRRbSLHQLG]DFK5QLFD WDFKQDJD]]bSU]\GRPRZHJR]ELRUQLND
OXEROHMRSDRZ\. Obile koty olejowe nigdy
ZbXFLOLZRFLREVXJLUQ\FKURG]DMZNRWZ nie byy ubnas specjalnie popularne, to gaz
pynny (LPG, propan) dostarcza wiele firm.
MHVWRJURPQDDbSRQDGWRQLHZbNDG\PGRPX Najczciej zbiornik jest dzierawiony od
Z\JRVSRGDUXMHP\PLHMVFHQDGRZROQHXU]G]HQLH dostawcy, co uwalnia nas od jednorazowe-
ZZZ\VRNLPVWDQGDUG]LH
k ]DSHZQLDP\VHUZLVJZDUDQF\MQ\LSR
Z\FKXPROLZLDMFGRVWSGRHNRORJLF] JZDUDQF\MQ\
QHJRLHNRQRPLF]QHJRUGDHQHUJLL k RIHUXMHP\]UQLFRZDQIRUPUR]
$[DQ6S]RRWRGRVNRQDOHUR]EXGR OLF]H
ZDQDVLHG\VWU\EXFMLLWUDQVSRUWX]H k GRVWDUF]DP\JD]ZDWUDNF\MQ\FKFH
ZLHWQ\P]DSOHF]HPORJLVW\F]Q\P QDFKLGRJRGQ\FKWHUPLQDFK
REHMPXMF\PVZRLPG]LDDQLHPFD
WWW.AXAN.PL 3ROVN'\VSRQXMHP\QRZRF]HVQIORW ZBIORNIKI GAZOWE
F\VWHUQGRSU]HZR]X/3*RUD]UR]OHZ $[DQ6S]RRGREXG\QNZPLHV]
QLDPLJD]XS\QQHJR7DNUR]OHJDVLH NDOQ\FKVWRVXMH]ELRUQLNLQD]LHPQH
OGRZEWANIE DOMU GAZEM SR]ZDODQDPQDV]\ENLFLJGRVWDZ LSRG]LHPQHRSRMHPQRFLDFKO
3<11<03523$1 GRQDV]\FK.OLHQWZ RUD]O:SU]\SDGNXZLNV]HJR
.RU]\FLS\QFH]]DVWRVRZDQLDJD]R $[DQ6S]RRRGZLHOXODWGRNRQXMH ]DSRWU]HERZDQLDPRF\L]DVWRVRZDQLD
ZHMLQVWDODFMLSU]\GRPRZHM PRQWDX SU]\GRPRZ\FK LQVWDODFML ]ELRUQLNDRQLHVWDQGDUGRZHMNXEDWXU]H
k (NRORJLF]QHLHNRQRPLF]QHRJU]H k 0ROLZRZ\ERUXSRPLG]\PRQ JU]HZF]\FKQDJD]S\QQ\%LRUFSRG PRHP\UZQLH]DSURSRQRZD3D
ZDQLH WDHPQD]LHPQ\FKLSRG]LHPQ\FK XZDJLQG\ZLGXDOQHSRWU]HE\QDV]\FK VWZXGRJRGQHUR]ZL]DQLH
k 2JU]HZDQLHJD]HPS\QQ\PMHVW ]ELRUQLNZJD]RZ\FK NOLHQWZVWZRU]\OLP\SURIHVMRQDO
PROLZHQDZHWMHOLPLHV]NDP\]GDOD k =DVLOHQLHMHGQRF]HQLHNRWDJU]HZ QHPHFKDQL]P\NWUHSR]ZDODMQDP 0DNV\PDOQHQDSHQLHQLH]ELRUQLND
RGVLHFLJD]RZHM F]HJR VXFHJR GR RJU]HZDQLD ZSHQLVSURVWD3DVWZDZ\PDJDQLRP Z\QRVLMHJRNXEDWXU\SR]RVWD
k :\JRGDLHVWHW\F]QHNRW\NWU\FK SRZLHU]FKQLLSRGJU]HZDQLDZRG\ =DSUDV]DP\GRZVSSUDF\ DF]WRW]ZSRGXV]NDSRZLHWU]QD
]DOHWMHVWEH]REVXJRZR NXFKHQNLJD]RZHMLJULOODJD]RZHJR k RIHUXMHP\SRPRFZIRUPDOQRFLDFK EH]SLHF]HVWZDNWUDVWDELOL]XMHVWDQ
k :\VRNDZDUWRRSDRZDJD]XSUR ]ZL]DQ\FK]X]\VNDQLHPQLH]EG SU]HPLDQ\JD]XSRGZS\ZHP]PLDQ\
SDQ $;$16S]RRMHVWSLRQLHUHPG\VWU\EX Q\FKSR]ZROH WHPSHUDWXU\UHGQLFH]ELRUQLNZV
k .RPSDNWRZ\SLHFLPDDF]\VWDNR FMLS\QQHJRJD]XZ3ROVFH=DRSDWUXMF k SU]\JRWRZXMHP\SURMHNW\LGRNXPHQ XQLZHUVDOQHLZ\QRV]PHWUD
WRZQLDNWUPRQD]SRZRG]HQLHP UQHVHNWRU\JRVSRGDUNLWDNLHMDN WDFMLQVWDODFMLJD]RZ\FK
]DDGDSWRZDQDSUDOQLLVXV]DUQL
SRQLHZDSURSDQQLHSRZRGXMHRVD
UROQLFWZRSU]HP\VXVXJLLLQG\ZLGX
DOQHJRVSRGDUVWZDGRPRZH]DSHZQLD
k ]DSHZQLDP\SURIHVMRQDOQ\WUDQVSRUW
HOHPHQWZLQVWDODFML
AXAN
G]DQLDEUXGXVDG]\LQLHZ\G]LHOD SLHUZV]RU]GQMDNRJD]XZEXWODFK k QDVLGRZLDGF]HQLPRQWD\FLZ\NR
INSTALACJE GAZOWE
QLHSU]\MHPQHJR]DSDFKX DXWRJD]XF]\JD]XGR]ELRUQLNZJD]R QXMLQVWDODFMH]QDMOHSV]\FKPDWHULD 1$0,$5&=$6:
'UHZQRRbZLOJRWQRFL
SRODQD
'DQHRULHQWDF\MQH
zy dla jakich projektowano system grzew- nia. Koty gazowe mona instalowa wbtzw.
czy, czyli dla temperatury zewntrznej pomieszczeniach nie przeznaczonych na
wynoszcej ok. -20C. Abile mamy takich stay pobyt ludzi. Moe to by korytarz,
dni zim? Oczywicie efekt kondensacji przedpokj, kuchnia, azienka. Dotyczy to
nie zostanie wykorzystany tak dobrze, jak zarwno kotw zbotwart, jaki zamkni-
przy ogrzewaniu niskotemperaturowym t komor spalania. Chocia ze wzgldu na
(podogowym lub innym paszczyzno- wasne bezpieczestwo, urzdzenia zbko-
wym) ale ibtak moemy liczy na spraw- mor otwart najlepiej jednak zakada
no na poziomie 100%, zamiast 8090%, wbosobnej kotowni. Ponadto koty zbkomor
jak wbkotle tradycyjnym. otwart wymagaj grawitacyjnej wentylacji
0LHMVFHQDNRFLR nie musi spenia zbyt pomieszczenia. Nowoczesny kocio zbzasobnikiem to
rygorystycznych wymaga przede wszyst- Minimalna kubatura pomieszczenia zbko- zupenie inny standard ni tradycyjne
urzdzenia zasypowe, zbktrymi przede
kim nie jest konieczna wydzielona kotow- tem musi wynosi odpowiednio:
wszystkim kojarzy si spalanie wgla. SAS
REKLAMA
-DVQRLbPRGQLH
0DJRU]DWD.ROPXV
FOT. SPOTLINE
O
prawy owietleniowe (rnego typu sterowanie nateniem wiata oraz dziaa- VNRZH wygldaj bardzo oryginalnie ibsty-
lampy) oraz osprzt elektroinsta- niem rozmaitych instalacji. lowo. Ramki ibmaskownice ekskluzywnych
lacyjny (gniazda wtykowe, czni- wyrobw mog by wykonane zbporcela-
ki owietleniowe itp.) kupujemy raz na kil- RODZAJE OSPRZ}TU ny, szka hartowanego, stali szlachetnej, ni-
ka lub kilkanacie lat. Warto wic wybiera Wybierajc osprzt do domu, pamitajmy, klu, aluminium, skry, kamienia ibdrew-
produkty renomowanych firm. Zapewniaj e na rynku dostpne s obecnie rozmaite na. Znajdziemy te modele zbkrysztakami
one bezpieczestwo ibbezawaryjno. Nawet rozwizania gniazda ibczniki obrnym Swarovskiego oraz antybakteryjne pokry-
po latach wygldaj estetycznie. Producenci sposobie dziaania ibstylistyce. F]QLNL te warstw zawierajc jony srebra.
oferuj wiele nowatorskich rozwiza nie EH]GRW\NRZHVHQVRURZH reaguj na zbli- Wrd osprztu mamy te bardziej ]D
tylko wbzakresie owietlenia. Kupi moe- enie rki, GRW\NRZH wystarczy musn. DZDQVRZDQHXU]G]HQLD (termostaty, pro-
my dizajnerskie gniazda ibczniki oraz za- S to doskonae rozwizania do azienek. gramatory itd.), za pomoc ktrych mo-
awansowane urzdzenia, umoliwiajce Modele REURWRZH, GZLJLHQNRZHibSU]\FL emy sterowa rnymi instalacjami
Jeli znudziy si nam tradycyjne czniki klawiszowe, moemy zdecydowa si na zakup modeli dotykowych (abVIMAR), obrotowych (b HAGER)
albo dwigienkowych (c LEGRAND).
ibsystemami ogrzewaniem, klimatyzacj, montuje si na wysokoci 130140 cm, nie- dodatkowych puszek. Wbpokojach gniazda
roletami, markizami, albo kilkoma instala- kiedy niej ok. 100 cm eby nie trzeba montuje si najczciej 2030 cm nad podo-
cjami jednoczenie. Duym powodzeniem byo podnosi rki oraz eby dzieci ibosoby g, natomiast wbkuchni ibazience nad szaf-
ciesz si tzw. ciemniacze, ktre pozwala- niepenosprawne mogy bez problemu ich kami, abwic na wysokoci 110120 cm, ibco
j na sterowanie nateniem wiata wbpo- dosign. najmniej 60 cm od umywalki, zlewozmywa-
mieszczeniu. Wielu JQLD]G potrzebujemy wbkuchni ka, wanny czy natrysku.
Oprcz typowych gniazd wtykowych, przynajmniej cztery nad blatem (do pod- Warto rozway moduowy monta
wbwielu domach zastosowanie znajduj r- czenia czajnika, ekspresu, czy te czy robota osprztu szczeglnie wbmiejscach, wbkt-
nego rodzaju JQLD]GDGRLQVWDODFMLWHOHWHFK kuchennego) poza tym oddzielne (kade jako rych czy si kilka instalacji np. przy te-
QLF]Q\FK antenowe, telefoniczne, goni- wyodrbniony obwd) do lodwki, piekar- lewizorze, komputerze, gdzie odbiorniki
kowe, komputerowe (sieci komputerowej) nika ibzmywarki. Wbsalonie, oprcz gniazd podcza si do gniazd rnego typu. Kilka
czy multimedialne. wtykowych, warto przewidzie goniko- jednostek osprztu umieszczonych we
Zarwno gniazda, jak ibczniki mog we ibmultimedialne. Czstym bdem jest wsplnej ramce (tzw. wielokrotnej) wyglda
mie wbudowane diody LED, ktre ua- niewystarczajca liczba gniazd wbposzcze- estetycznie. Wbpoziomym bd pionowym
twiaj odszukanie ich wbciemnoci. Jest glnych wntrzach, co wie si zbkoniecz- bloku mona zmieci nawet sze elemen-
to proste, funkcjonalne ibdekoracyjne roz- noci uywania przeduaczy, rozgazia- tw obtym samym wzornictwie, ale obod-
wizanie. Diody wystpuj wbrozmaitych czy albo kucia cian wbcelu zainstalowania miennych funkcjach.
kolorach, abdo pokoi dziecicych przezna-
Oprcz osprztu obstandardowych funkcjach, producenci oferuj ca gam produktw
czone s np. czniki zbpodwietlanymi
dla bardziej wymagajcych inwestorw, np. czniki do sterowania roletami, ciemniacze,
klawiszami, wyposaonymi wbfiltry ob- pozwalajce oszczdza energi ibbudowa nastrj (abOSPEL), czy termostaty do regulowania
razkowe. temperatury ogrzewania podogowego, olejowego albo gazowego (b LEGRAND).
Obok gniazd czy cznikw (we wsplnej
ramce montaowej) mona umieci spe- a
cjalne ODPSNL ktre sprawdzaj si szcze-
glnie wbkorytarzach ibwzdu schodw
oraz rnego rodzaju F]XMQLNL (np. detek-
tory zalania, ktre wbrazie awarii urucha-
miaj elektrozawr, zamykajcy dopyw
wody albo gazu).
ROZMIESZCZENIE GNIAZD
IbkCZNIKW
F]QLNL naley umieszcza wewntrz po-
szczeglnych pomieszcze, przy drzwiach,
od strony klamki dziki temu trafia si na
nie odruchowo. Wyjtkiem s mae wntrza
jak kotownia, pralnia, spiarnia, garde-
roba oraz azienki (gdzie atwo zachlapa
osprzt). Wbich przypadku przycisk umiesz-
cza si przed wejciem. czniki najczciej
b
5/2016 %8'8-(0<'20
PRZEGLkD RYNKU OSPRZ}T ELEKTROINSTALACYJNY I OWIETLENIE WEWN}TRZNE
Cho we wntrzach dominuj biae gniazda ibczniki zbtworzywa sztucznego, coraz popularniejsze staj si
wyroby ze szka, drewna, albo wbciekawych kolorach. HAGER, LEGRAND, KONTAKT SIMON, HAGER
a
Bezpieczestwo
Wbkuchni ibazience osprzt powinien by bry-
b zgoszczelny (zbuszczelnieniem ibklapk, chro-
nic przed wnikaniem wody do wewntrz).
Wbkotowni, garau, ogrodzie ibna tarasie
stosuje si gniazda ibczniki niewraliwe na
wilgo ibpy bryzgoszczelne (IP 44) lub nawet
odporne na deszcz czy te strugi wody zbwa
Gniazdo
zbwejciem USB ogrodowego (co najmniej IP X5).
(abLEGRAND) oraz Kade gniazdo wtykowe powinno mie
antenowe (b OSPEL) bolec (styk ochronny), poczony zbprzewodem
PE, chronicym przed poraeniem. Warto
wybiera modele zbprzesonami stykw, ktre
uniemoliwiaj dzieciom woenie do we-
Wbssiedztwie telewizora gniazda
wntrz metalowych przedmiotw (np. drutw,
warto zamontowa wbsposb moduowy
wbramkach wielokrotnych ibprzy uyciu puszek szpilek).
kilkusekcyjnych (ewentualnie pojedynczych,
czonych na zatrzaski). SCHNEIDER ELECTRIC
Oszczdnie ze wiatem
ZDANIEM EKSPERTA
Okoo poowa zuywanej wbdomu energii elek-
-DNLHV]DOHW\RZLHWOHQLD/('" trycznej przypada na owietlenie. Moemy jed-
Niewtpliw zalet opraw LED, wbporwnaniu do arwek tradycyjnych, ha- nak podj pewne dziaania, aby zaoszczdzi.
logenowych czy wietlwek, jest ich kompaktowo. Ta cecha pozwala na Przede wszystkim warto kupowa energo-
XNDV]:ROQHU
projektowanie opraw ob niewielkich gabarytach, atrakcyjnym wzornictwie, oszczdne rda wiata, zastpujc nimi np.
Meneder
produktu abprzy tym obodpowiedniej mocy wietlnej. Ponadto rda wiata LED cha- arwki tradycyjne. ZLHWOZNLNRPSDNWRZH
Z AMEL rakteryzuj si energooszczdnoci oraz wyduon ywotnoci, co prze- zuywaj ok. 80% mniej energii od zwykych
kada si na zdecydowanie nisze koszty eksploatacji oraz kompensowanie arwek ibwykazuj wiksz ywotno. Trzeba
wydatkw zwizanych zbzaopatrzeniem wbenergi elektryczn gospodarstwa jednak pamita, e s wraliwe na czste
domowego. Warto zwrci uwag take na kwesti utylizacji rde wiata. LED-y, wbprzeciwie- wczanie ibnie osigaj natychmiast penej
stwie do wietlwek kompaktowych bd liniowych, nie zawieraj rtci, dziki czemu ich utylizacja jasnoci (nie poleca si ich do wsppracy
jest znacznie atwiejsza. zbczujnikami ruchu). Nie wszystkie te dobrze
oddaj barwy. Trzonki wietlwek s wiksze,
ni arwek tradycyjnych, przez co nie pasuj
do niektrych opraw.
Lampka biurkowa musi by solidna, zbdo UGDZLDWD/(' rwnie zapewniaj
szerokim, regulowanym kloszem oraz du oszczdno energii do 90% wbporw-
zbdugim, regulowanym ramieniem. Dzieci naniu zbarwkami tradycyjnymi. Daj wiato
praworczne powinny ustawia j po
lewej stronie blatu (aby podczas pracy nie biae lub kolorowe. Pojedyncza lampa nie
zasania sobie wiata), leworczne na zapewni jednak intensywnego owietlenia.
odwrt. SPOTLIGHT Wyroby zbodpowiednim trzonkiem mona
montowa wbtradycyjnych oprawkach zbgwin-
tem, wbminiaturowych oprawkach lub zamiast
halogenw.
Ponadto warto pamita obwyczaniu
owietlenia, gdy si zbniego nie korzysta.
Spore znaczenie ma take energooszczdne
sterowanie wiatem wbtym celu stosuje si
FLHPQLDF]H, umoliwiajce regulacj jego
natenia, oraz F]XMQLNLUXFKX ib]PLHU]FKX.
/(',;IXQNFMRQDOQRLbHOHJDQFMDZbRZLHWODQLXFLJZNRPXQLNDF\MQ\FK
Inteligentne owietlenie
LED LEDIX dostpne na
rynku od kilku lat jest do-
skonaym rozwizaniem
dla osb poszukujcych
atrakcyjnego, a zarazem
funkcjonalnego sposobu
owietlenia schodw,
cigw komunikacyjnych,
cian, elewacji itp.
Wycznik zmierzchowy umoliwia za- OPRAWY ZbWBUDOWANYM
D
o urzdze LEDIX naley osiem ro- czanie oprawy tylko przy okrelonym nat- RADIOWYM STEROWNIKIEM
dzin opraw zrnicowanych pod eniu owietlenia. RGB
wzgldem wzornictwa. Wszystkie Radiowy sterownik RGB wbudowany zosta
oprawy dostpne s wbkilku kolorach obu- OPRAWY WYPOSAONE wbnastpujce typy opraw: MOZA, MUNA,
dowy: aluminium, stal nierdzewna, gra- WbPODTRZYMANIE TIMO, RUBI, NAVI (wbwersji napiciowej
fit, stare zoto, biel ibczer. Oprawy LEDIX AKUMULATOROWE 14 V DC ib230 V AC, zbdiodami RGB).
to take moliwo wyboru barwy owie- Wbudowany akumulator NiMh posiada- Oprawy te podobnie jak oprawy zbwbu-
tlenia. Ze wzgldu na realizacj rozbudo- j wybrane oprawy MOZA, MUNA, TIMO, dowanym odbiornikiem radiowym mog
wanej funkcjonalnoci oprawy inteligent- RUBI ibNAVI (wbwersji napiciowej 14 V wsppracowa zbwybranymi nadajnikami
nego owietlenia LEDIX podzieli mona DC). Dziki podtrzymaniu owietlenie moe EXTA FREE, abponadto zbdedykowanym pi-
na oprawy zbczujnikiem ruchu ibzmierzchu, pozosta wczone ibowietla cigi komu- lotem dotykowym P-260. Funkcjonalno
podtrzymaniem akumulatorowym, odbior- nikacyjne nawet przez okoo 1,5 godziny po zaley od typu nadajnika wsppracujce-
nikiem radiowym oraz radiowym sterowni- zaniku napicia zasilajcego. go zbopraw. Pilot P-260 umoliwia zacza-
kiem RGB. nie / wyczanie oprawy, zmian nate-
OPRAWY ZbWBUDOWANYM nia owietlenia (rozjanianie / ciemnianie)
OPRAWY ZbWBUDOWA- ODBIORNIKIEM RADIOWYM oraz pynny wybr barwy wiata oraz tem-
NYM CZUJNIKIEM RUCHU Wybrane oprawy MOZA, MUNA, TIMO, peratur barwy biaej zbpoziomu pola doty-
IbZMIERZCHU RUBI, NAVI (wbwersjach napiciowych kowego.
Wbten czujnik wyposaone zostay opra- 14 V DC ib230 V AC, bez diod RGB) maj
wy: MOZA, MUNA, RUBI, NAVI (zasilanie: wbudowany odbiornik radiowy. Dziki tej ATWY MONTA,
14 V DC ib230 V AC, bez diod RGB). Oprawy opcji moliwe jest sterowanie oprawami BEZPIECZESTWO
przeznaczone s do montau wbpuszkach bez koniecznoci prowadzenia dodatkowe- UYTKOWANIA
instalacyjnych 60 mm. Czujnik ruchu go okablowania pod przeczniki. Oprawy Oprawy LEDIX mog by zasilane na-
oparty jest obelement typu PIR ibumoli- wsppracuj zbszerok gam nadajnikw piciem 14 V DC, 230 V AC lub za pomo-
wia zaczanie oprawy po wykryciu ruchu bezprzewodowego systemu EXTA FREE c zestawu fotowoltaicznego. Oprawy s
wbstrefie detekcji urzdzenia. Po opuszcze- m.in.: nadajnikami naciennymi, przeno- dostpne wbwersji przeznaczonej do mon-
niu strefy detekcji owietlenie pozosta- nymi pilotami, nadajnikami moduowymi, tau natynkowego oraz podtynkowego.
je zaczone przez czas od 2 do 35 sekund. abtake radiowymi czujnikami ruchu. Urzdzenia serii LEDIX posiadaj IP20,
IP44 lub IP56, dziki czemu oprawy mog
=DPHO6S]bRR by stosowane wbpomieszczeniach, ktre
XO=LHORQD3V]F]\QD naraone s na wilgo, abtake mog suy
WHO do tworzenia niestandardowych podwie-
HPDLOOHGL[#OHGL[SO
ZZZOHGL[SO tle elewacji budynkw, ogrodw, aranacji
altan ogrodowych itp. }
Za co punkty? Na co punkty?
Jeli zostae czonkiem KBD przez wypenienie 1. Na prenumerat BD (10 pkt za 1 egz.). Jeeli
ankiety w internecie (www.budujemydom.pl/ nie zoysz innych dyspozycji prenumerata bdzie
ankietakbd), to Twj dorobek startowy wynosi tyle dziaaa automatycznie a do wyczerpania Two-
punktw, ile przyznaje si za t ankiet (zwykle ich zasobw punktowych.
30bpkt.). Jeli zoye papierow Deklaracj ak- 2. Na Informator Rynkowy Budownictwa Jednoro-
cesyjn do KBD to Twj dorobek startowy wynosi dzinnego jeden tom kosztuje 20 pkt.
30 pkt. Zab30 pkt. mona otrzyma w bezpatnej 3. Na wydania specjalne BD (np. Dom Polski,
prenumeracie 3 kolejne numery BD, o ile nie za- Wntrza) 1 egz. za 10 pkt.
dysponujesz innego przeznaczenia posiadanych 4. Na pyty z muzyk 1 szt. za 40 pkt.
punktw. Uwaga. Czytelnikw tabletowego wydania
Swj dorobek punktowy moesz powiksza po- Budujemy Dom (aplikacja dostpna bezpatnie)
przez nastpujce formy aktywnoci: te zapraszamy do KBD wypeniajc ankiety na
1. Naturalnym obowizkiem kadego czonka KBD www.budujemydom.pl/ankietakbd za punkty mo-
jest sawi dobre imi miesicznika Budujemy Dom ecie otrzymywa inne nagrody, np.: pyty.
Park Handlowy Janki, 05-090 Warszawa/Janki, Pl. Szwedzki 3, tel./fax (+48) 22 702 36 36
janki@spotline.pl
www.spotline.pl
PRZEGLkD RYNKU JEDNOSTKI CENTRALNE
Wiele moliwoci
Maciej Lichterowiczi
FOT. BEAM
A
by czynnoci eksploatacyjne zwi- zynowanych w zbiorniku na kurz, a take, tracji cyklonicznej, workowej lub bazuj-
zane z obsug odkurzacza cen- w niektrych przypadkach, czyci filtry, cej na zaawansowanych wkadach filtracyj-
tralnego nie zaprztay gowy ktre chroni silnik przed zanieczyszcze- nych, zwanych kartrydami. Trzeba jednak
przyszemu uytkownikowi, warto wie- niami takimi jak wosy czy bardzo drob- zaznaczy, e inaczej ni w odkurzaczach
dzie, jaki typ jednostki centralnej wybra ny kurz. tradycyjnych, sposb filtracji nie wpywa na
i czym rni si one pomidzy sob. czysto powietrza w domu, bo powietrze
Pamitajmy, e nie ma urzdze w peni METODY FILTRACJI zassane przez odkurzacz, zostaje wyrzucone
bezobsugowych. Odkurzacz naley opr- Jednostki centralne rni si gwnie ze na zewntrz. Dokadno filtracji ma za to
nia z zebranych zanieczyszcze, maga- wzgldu na rodzaj zastosowanej metody fil- znaczenie dla ywotnoci silnika. Saba fil-
a b
silnik
Metody filtracji: odkurzacz typu Split (a), odkurzacz cykloniczny kompaktowy (b), model z workiem odwrconym (c).
DO MAEGO I DUEGO powietrza, przeznaczony do chodzenia si by-pasowymi. Nie wymagaj tak bar-
DOMU jego czci elektrycznej. Zasysane w cza- dzo dokadnego oczyszczania powietrza,
Wielko i konstrukcja silnika jednostki sie sprztania powietrze nie dostaje si do wic s stosowane w odkurzaczach bazu-
centralnej w poczeniu z rodzajem zasto- komory silnika, a jest wydmuchiwane bez- jcych na czystej separacji cyklonicznej.
sowanej filtracji wpywaj na przeznacze- porednio zbwirnika do przewodu wyde- S umieszczane we wszystkich odkurza-
nie poszczeglnych urzdze do konkret- chowego odkurzacza. Silniki takie nazywa czach Split.
nych wielkoci domw.
Obecnie coraz wicej producentw
wbswoich odkurzaczach montuje silniki po-
Przydatne akcesoria i niestandardowe gniazda ssce
tocznie zwane przelotowymi, w ktrych Kady odkurzacz wyposaony jest w podstawowy ze-
do chodzenia caego silnika, cznie z jego staw do sprztania, czyli w sscy dugoci 9 lub 15 m,
czci elektryczn, wykorzystuje si stru- rur teleskopow o regulowanej dugoci, szczotk uniwer-
mie powietrza zassanego w trakcie sprz- saln oraz rne kocwki do czyszczenia mebli tapicero-
tania. Wymusza to konieczno dziaania wanych, wskich szczelin i innych powierzchni.
bardzo dokadnych filtrw, gdy ewentu- Do zestawu podstawowego warto dokupi: turbosz-
alne ich nieskuteczne dziaanie moe spo- czotk do odkurzania wykadzin i dywanw, szczotki
wodowa zabrudzenie caego silnika elek- do aluzji, grzejnikw, mebli. Warto rwnie pamita
trycznego, abwbefekcie jego przedwczesne obkoszach, wzkach ibuchwytach na rury, ktre montuje
zuycie. si na cianie najczciej przy jednostce centralnej.
W wikszych jednostkach centralnych, Oprcz podstawowych szufelek automatycznych,
projektuje si silniki majce osobny obieg wbkuchni pod blatem, w szafce lub w szuadzie przyda
si szufelka podblatowa, ktra uruchamia si, gdy
Jednostka centralna, przeznaczona do
blokw i apartamentw, zamontowana wysuniemy tack, a wycza si automatycznie po jej
wbskrzynce podtynkowej (a) i natynkowej (b). schowaniu. Ponadto wygodnym rozwizaniem jest
SANTECH gniazdo ssce z rozciganym wem (dugoci 57bm),
Szczotka do mebli
umieszczone wbszafce meblowej tapicerowanych. SCANPOL
a
lub zabudowie wnkowej wbkuchni
czy wiatroapie. Uruchamia si
je po zdjciu rczki zbkasetki i jej
pocigniciu. Gniazdo przestaje
pracowa gdy zatkamy rk wlot
powietrza do wa zacznie si
on zwija z powrotem do kasetki.
Wbazience sprawdzi si wally ex,
czyli krtki w sscy rozwijany do
4bm, schowany w malej kasecie,
b montowanej na cianie.
DO APARTAMENTU W BLOKU
Do niedawna odkurzacze centralne mogy by montowane tylko
wbdomach jednorodzinnych lub w hotelach i pensjonatach. Trudno
je byo zaoy w apartamentach lub budynkach wielorodzinnych,
bardzo czsto z powodu braku miejsca na jednostk centraln.
Wanie dla mieszkacw apartamentw powsta nowy typ
mieszkaniowych odkurzaczy centralnych przeznaczonych do
zabudowy w cianie. W zalenoci od modelu, mog by wyko-
nane w wersji podtynkowej lub natynkowej. Jednostka central-
na po zamontowaniu wyglda jak typowa skrzynka, jak montu-
je si do rozdzielaczy do centralnego ogrzewania, wbktrej mieci
si silnik, zbiornik na kurz oraz filtry. Mieszkaniowe odkurza-
cze centralne, gdy tak si na nie potocznie mwi, mog by za-
instalowane w apartamentach o powierzchni do 300 m2. Niektre
z nich s nawet przystosowane do montau zewntrznego, czyli
mog si znale na balkonie, dziki czemu domownicy w czasie
sprztania nie sysz dwiku pracujcego silnika.
Instalacja centralnego odkurzania wbmieszkaniu moe by
rwnie zakadana etapami. W trakcie budowy prowadzona
jest instalacja w cianach i w wylewce podogowej oraz monto-
wana jest skrzynka, bdca obudow przyszej jednostki cen-
tralnej. Po zakoczeniu budowy, pozostaje tylko osadzi gniaz-
da ssce i automatyczne szufelki, a do przygotowanej wczeniej
szafki w cianie, woy wyspecjalizowan jednostk central-
n. Takiebrozwizanie pozwala mieszkacom apartamentw cie-
szy si atwoci sprztana przy uyciu odkurzacza central-
nego, abtake wykorzysta zalety systemu wbudowanego, ktry
pozwala na uywanie automatycznych szufelek i moliwo wy-
REKLAMA
Najlepszy
Zobacz jak
montowa
deski
elewacyjne
wariant
Magorzata Kolmusi
FOT. CREATON POLSKA
E
lewacje maj ogromny wpyw na wy- tego, w jakiej technologii s zbudowane prze- zbdekoracyjnych cegie, ktrych nie trzeba tyn-
gld domu. Ponadto materia zastosowa- grody. Najpopularniejsze w naszym kraju cia- kowa. Taka fasada stanowi dobre zabezpiecze-
ny do wykoczenia cian musi je chro- ny murowane dzieli si na jedno-, dwu- ibtrj- nie ciany przed warunkami atmosferycznymi
ni przed negatywnym wpywem czynnikw warstwowe. Te ostatnie skadaj si z warstwy oraz uszkodzeniami.
atmosferycznych i uszkodzeniami mechanicz- nonej, termoizolacyjnej (ze styropianu lub ciany jednowarstwowe wznoszone s
nymi. Jego wybr w duej mierze zaley od weny mineralnej) i osonowej najczciej zbbloczkw lub pustakw, bez dodatkowej war-
ciana nona
ciana jednowarstwowa wykoczona tynkiem. WIENERBERGER Przegroda dwuwarstwowa ocieplona metod lekk mokr. WIENERBERGER
stwy ocieplenia. Dwuwarstwowe maj war- Ocieplenie elewacji metod lekk mokr (pow. ciany 25 m2) TERMO ORGANIKA
stw non (z dowolnego materiau) oraz Materia Cena rynkowa Ilo Koszt
termoizolacyjn (z weny mineralnej bd sty- Klej i siatka z wkna szklanego klej 0,74 z/kg (worek 25 kg); klej 100 kg; klej 74 z;
ropianu) po zewntrznej stronie. Na cia- powlekana ywic polimerow siatka 2,61 z/m2 (50 m2 w rolce) siatka 27,5 m2 siatka 72 z
ny jedno- ibdwuwarstwowe mona zastoso- Klej i koki do mocowania klej 0,57 z/kg (worek 25 kg); klej 100 kg; klej 57 z;
wa praktycznie dowolny materia fasadowy, styropianu koki 0,41 z/szt. koki 100 szt. koki 41 z
Listwa startowa 250 x 15,3 cm 6,6 z/mb 35 z
jedynie przytwierdzanie cikich okadzin
Styropian 15 cm 17,25 z/m2 25 m2 431 z
do cian dwuwarstwowych nie jest zalecane.
cznie 710 z
Ocieplenie musi by chronione tynkiem bd
lekk okadzin. Warstw termoizolacyjn Ocieplenie elewacji metod lekk such (pow. ciany 25 m2) ISOROC
(obgruboci 1525 cm) cian dwuwarstwowych
Materia Cena rynkowa Ilo Koszt
wykonuje si jedn z nastpujcych metod:
Wena mineralna (grubo
lekka mokra przymocowanie do war- 32 z/m2 25 m2 800 z
warstwy 15 cm)
stwy nonej pyt ze styropianu lub twardej Koki z trzpieniem metalowym, 200 szt.
0,65 z/szt. 130 z
weny mineralnej za pomoc kleju i kokw. 200 mm (8 szt./m2)
Ocieplenie na og wykacza si tynkiem cien- Ruszt aluminiowy 60 z/m2 25 m2 1500 z
kowarstwowym na siatce z wkna szklanego; cznie 2430 z
Elewacja na ruszcie drewnianym z ociepleniem metoda lekka sucha.
ciana trjwarstwowa z elewacj klinkierow. WIENERBERGER EKO DREWNO
warstwa
nona ciana nona
ocieplenie
z weny
termoizolacja mineralnej
ruszt
oblicwka
folia
szczelina wiatroizolacyjna
powietrzna
2. UKADAMY PYTKI
ciany jedno- i dwuwarstwowe mona wykoczy poprzez przy-
klejenie pytek z betonu, klinkieru, silikatw, gresu lub kamie-
nia, pozwalajcych uzyska efekt muru zbcegy bd kamienia.
Zobacz jak
murowa
elewacj
z cegy
ZDANIEM EKSPERTA
Jak dba o elewacj z klinkieru?
Cega klinkierowa charakteryzuje si zna-
czn trwaoci, wytrzymaoci na uszko-
Roman dzenia mechaniczne oraz odpornoci na
Tereszczak dziaanie czynnikw atmosferycznych. Po-
RBEN prawnie wykonana elewacja z klinkieru nie
wymaga praktycznie adnych zabiegw za-
bezpieczajcych, w tym impregnacji. Zeb wzgldu na bardzo nisk
nasikliwo, nie wchania trwale wilgoci ani brudu. Nie wnika
wbni take kurz. Musimy jednak wczeniej zadba o rzetelne wyko-
nawstwo. Najwaniejsze jest to, eby nie dopuci do zawilgocenia
cegie przed, w trakcie ani bezporednio po zakoczeniu prac mu-
rarskich, a take aby zastosowa specjaln zapraw do klinkieru, nie
zawierajc wapna. Zabiegi te pozwol unikn brzydkich, biaych
zaciekw, zwanych wykwitami. W przypadku kiedy ju si pojawi,
usuwa si je za pomoc szczotki i ciepej wody. Mona take zastoso-
wa specjalne czyciki do klinkieru. Przed uyciem takiego czycika
trzeba sprawdzi jego wpyw na klinkier w mao widocznym miejscu.
Aby cegy byy czyste i pikne jak zaraz po wymurowaniu, wystarczy
REKLAMA
W bogatej palecie
barw Classic
Szlachetne tynki naturalne
KNAUF RP 240 I SP 260
na styropian i wen
Paroprzepuszczalny tynk
siloksanowy KNAUF OXXI
na wen i styropian
Samooczyszczajcy si tynk
silikonowy KNAUF CONNI
275
na wen i styropian
warstw), wic nie nadaje si na ciany dwu- (np. nadmiaru elaza). Najprociej przyj
warstwowe. zasad, ebpowinna to by woda zdatna do
Do tynkowania nowego domu mona picia.
przystpi po kilku miesicach od wymu- Mas nakada si jedn warstw o grubo-
rowania cian i przykrycia ich dachem, bo- ci 210 mm, przy uyciu pacy nierdzewnej,
wiem osiadanie budynku w pocztkowym zaczynajc od gry ciany. Po kilku minu-
okresie mogoby doprowadzi do popkania tach, gdy tynk wstpnie stwardnieje, mo- Panele z wknocementu z rysunkiem
tynku. Oprcz tego tynkowanie przeprowa- na mu nada faktur za pomoc pacy, waka drewna doskonale imituj naturalne deski.
dza si po zamontowaniu rynien i wykona- lub pdzla. Zapraw zarobion wod naley Barwione s na kilkadziesit kolorw. Mona
je ukada zarwno na ruszcie drewnianym,
niu prac mokrych wewntrz domu (np. tyn- zuy w czasie zalecanym przez producen-
jak i metalowym. CREATON POLSKA
kowanie pomieszcze). Warstw styropianu ta (ok.b4bgodzin), zanim zacznie wiza. Nie
lub twardej weny mineralnej (na cianie wolno dolewa dobniej wody. Najczciej wybierane jest drewno, ze wzgl-
dwuwarstwowej) trzeba najpierw pokry du na jego nisk cen.
warstw zaprawy klejowej i zatopi w niej 5. MONTUJEMY OBLICWK} Na oblicwk stosuje si drewno sosny,
siatk z wkna szklanego. Deski elewacyjne s obecnie modne. Oprcz wierku, modrzewia lub cedru czerwonego.
Tynk cienkowarstwowy kupuje si wbpo- drewna stosuje si dzi take panele z wk- Cob45 lat naley go odnawia poprzez usu-
staci suchej mieszanki lub masy gotowej do nocementu lub z PVC. Oblicwk nie pokry- nicie powoki zabezpieczajcej i pomalowa-
nakadania. W pierwszym wariancie trze- wa si zazwyczaj caych cian, a jedynie wy- nie od nowa. Su do tego rozmaite prepara-
ba j wymiesza z wod, cile wedug pro- brane fragmenty. Elementy mocowane s ty lakiery, lakierobejce, farby, impregnaty
porcji okrelonych przez producenta, ibwy- na ruszcie, w ktrym mona ukry ocieple- dekoracyjne.
miesza wolnoobrotowym mieszadem nie (dlatego ten rodzaj elewacji czsto stosu- Elementy z wknocementu stanowi do-
a do uzyskania jednolitego koloru i kon- je si w przypadku docieplania budynkw). skona imitacj desek i dobr alternatyw
systencji. Woda musi by czysta, bez zanie- Ruszt moe by wykonany z aluminium, sta- dla oblicwki drewnianej, z uwagi na odpor-
czyszcze typowych dla wody studziennej li lub suchego, zaimpregnowanego drewna. no na tzw. korozj biologiczn. Nie wyma-
Elewacja z desek CEDRAL z wknocementu na ruszcie (pow. ciany 25 m2) CREATON Polska gaj adnej impregnacji. W razie potrzeby
wystarczy wyczyci je wod z dodatkiem a-
Materia Cena rynkowa Ilo Koszt godnych rodkw myjcych. Jako elewacj na
Deski CEDRAL 360 x 1,9 x 1 cm 56 z/szt. 44 szt. 2464 z ruszcie mona zastosowa rwnie lekkie pa-
Wkrty do mocowania desek 0,37 z/szt.
264 szt. 98 z nele z PVC o pastelowych kolorach, nazywa-
(45 x 4,2 mm) (73,50 z/op. 200 szt.)
Profile wykoczeniowe wentylacyjny, wentylacyjny 28 z/szt., wentylacyjny 4 szt., ne sidingiem.
startowy, kocowy startowy 60 z/szt., startowy 3 szt., 422 z Ruszt montuje si z dwch wzajemnie pro-
kocowy 65 z/szt. kocowy 2 szt. stopadych warstw, midzy ktrymi umiesz-
Ocieplenie metod lekk such 2430 z cza si ocieplenie. Rozstaw at dopasowu-
cznie 5414 z je si do szerokoci pyt termoizolacyjnych.
Abybpomidzy deskami a ociepleniem nie
zbieray si skropliny, naley utworzy szcze-
ZDANIEM EKSPERTA lin wentylacyjn. Ponadto, gdy dom ocieplo-
Jak pielgnowa pytki elastyczne? ny jest wen mineraln, trzeba rozcieli na
Elastyczne pytki odporne s na promieniowanie UV, a w swoim skadzie niej foli wiatroizolacyjn, ktra nie prze-
zawieraj skadniki glono- i grzybobjcze. eby odwiey wygld okadziny, puszcza wody, abumoliwia swobodne przeni-
wystarczy uy wody i myjki cinieniowej (do 30 bar). W miejscach trudno kanie pary oraz chroni wen przed wydmu-
Marcin Tomalski
IZOFLEX dostpnych i we wntrzach mona uy szczotki i ciepej wody z niewielk chiwaniem.
iloci detergentu. Innym sposobem na odwieenie elastycznych pytek Ukadanie oblicwki najlepiej rozpocz
na elewacji jest pomalowanie ich farb akrylow. Jest to rwnie sposb na od duych poaci obcite fragmenty dugich
zmian koloru domu, przy jednoczesnym zachowaniu ceglanej faktury fasady. elementw wykorzystuje si na maych pasz-
Aby dugo cieszy si nienagannym wygldem elewacji, ju na etapie wykonywania prac mon- czyznach.
taowych trzeba dopilnowa, eby podoe pod pytkami byo stabilne, suche i nieosypliwe. Dziki Deski i panele s fabrycznie wyprofilowa-
temu klej mocno zwie si z podoem, a pytki bd si dugo trzymay. Istotne jest take to, by ne, dziki czemu mona je czy na wpust
zadba o instalacj odprowadzajc wod z dachu, poniewa spywajc po elewacji skutecznie j ibwypust lub zakad (przylg). Do rusztu przy-
zabrudzi, tworzc nieestetyczne zacieki. twierdza si je wkrtami, gwodziami ocyn-
kowanymi, miedzianymi albo haczykami. }
,]RIOH[HODVW\F]QDLPLWDFMDFHJ\
Ju od 25 lat produkowa-
ne s wbPolsce pytki do
zudzenia przypominajce
ceg, ale waciwociami
znacznie si od niej r-
nice.
:
bQLHZLHONLP]DNDG]LHQDSRX
GQLX3ROVNLSRZVWDMH]DG]LZLD
MFROHNNLV\VWHPQDNWU\VND
GDVL,]RIOH[JUXQWNOHM,]RIOH[6.RUD]
HODVW\F]QDS\WND,]RIOH[
7U]\SURGXNW\ZFKRG]FHZbVNDGV\VWH
PXZ\UDELDQHVRGRGSRF]WNXGRNRFD
ZbMHGQHMIDEU\FHG]LNLF]HPXSRGOHJDM
GURELD]JRZHMNRQWUROLMXQDHWDSLHRGELR
UXVXURZFZX\ZDQ\FKSU]\LFKSURGXN
FML3RGVWDZRZ\VNDGS\WHN,]RIOH[RUD]
NOHMX,]RIOH[6.WRZ\VRNLHMMDNRFLSLDVHN
NZDUFRZ\Z\GRE\ZDQ\ZbNUDMXRUD]\
ZLFDV\QWHW\F]QDQDGDMFDS\WFHFKDUDN TRENDY WbELEWACJACH FLLbSRZLHU]FKQLGDMHQLHVNRF]HQLHZLH
WHU\VW\F]QHMJLWNRFL :\NRF]HQLHHOHZDFMLNRORU\VW\NLbVSR OHPROLZRFLDUDQDFML3RQDGWREDQDOQLH
3LHUZV]RU]GQHMMDNRFLNRPSRQHQW\ VESRF]HQLDPDWHULDZQDQLHM]DVWR SURVW\VSRVEPRQWDXVSUDZLDH]EXGR
RUD]ZLHUZLHNXGRZLDGF]HQLDZbSUR VRZDQ\FKSODQXMHDUFKLWHNW:HGXJQDM ZDQLHFLDQ\URELFHMZUDHQLHVROLGQH
GXNFMLJZDUDQWXMQDSUDZGZ\VRNMDNR QRZV]\FKWUHQGZIDVDG\EXG\QNZ JRPXUXSR]RVWDMHZb]DVLJXNDGHJRNWR
SURGXNWZ SRNU\ZDFHJDOXEMHMLPLWDFMD]HVWDZLRQD PDWRRFKRW
]HV]NHPGUHZQHPF]\MHGQRNRORURZ\P
MODNE CIANY WEWNkTRZ W\QNLHP7DNLHSRF]HQLDGDMHIHNWHOH PROSTE ROZWIkZANIE!
2EHFQHWUHQG\DUDQDFMLZQWU]WRFLDQ\ JDQFMLLbZLHRFL :\MWNRZROHNNDFLHQNDLbHODVW\F]QDS\W
OXELFKIUDJPHQW\]bFHJ\ (ODVW\F]QDS\WND,]RIOH[GRVNRQDOH ND,]RIOH[ZUD]]bNOHMHP,]RIOH[6.PRH
&HJODQDFLDQDWRSRP\VNWU\VSUDZ NRPSRQXMHVL]bNDG\P]bW\FKPDWHULD E\QDNDGDQDQD]DRNUJORQHSRZLHU]FK
G]LVL]DUZQRZbDUDQDFMDFKLQVSLURZD ZDbMHMZ\MWNRZHZDFLZRFLSR]ZD QLHZ\JLQDQDLbGRVWRVRZDQDGRNV]WDWX
Q\FKZQWU]DPLSRIDEU\F]Q\PLMDNLbZH ODM]DVWRVRZDMQDVNRPSOLNRZDQ\FK QDURQLND3U]\FLQDVLMQDZ\PLDU]D
ZQWU]DFKWUDG\F\MQ\FKUXVW\NDOQ\FK EU\DFKEXG\QNZ]DUZQREDUG]RQRZR SRPRFQR\F]HNOXEQRD
:DQHDE\GHF\GXMFVLQDWDNFLDQ F]HVQ\FKMDNLbNODV\F]Q\FKF]\WHUHZLWD -HVWRGSRUQDQDSURPLHQLH89PUR
SDPLWDHWRFLNLHOHPHQWZ\VWUR OL]RZDQ\FK ]RRGSRUQDRUD]RGSRUQDQDXGHU]HQLD
MXGRVRZQLHLbZbSU]HQRQL:bPD\FK =P\ZDMPRQDP\MNFLQLHQLRZGR
ZQWU]DFKPRHVSUDZLH]DEUDNQLH DUY WYBR! EDU1LHZ\PDJDGRGDWNRZHJRIXJRZD
QDPZL]XDOQHJRZUDHQLDSU]HVWURQQRFL 6]HURNDJDPDNRORU\VW\F]QDS\WHN,]RIOH[ QLDRUD]LPSUHJQDFML}
DbZbLQQ\FKPRHRND]DVLHNRQVWUXN RUD]ERJDWDRIHUWDSRGZ]JOGHPV]HURNR
FMHFLDQQLHSR]ZDODMQD]DVWRVRZDQLH
QDWXUDOQHMFLNLHMFHJ\
=DUZQRZbSLHUZV]\PMDNLbZbGUX
,QHVWD:LNWRULD.RUGXV
JLPSU]\SDGNX]bSRPRFSU]\MG]LHOHN Z\F]Q\G\VWU\EXWRUS\WHN,=2)/(;
NDFHJLHND,]RIOH[NWUDG]LNLWHPXL XO=LHORQHJR'EX:URFDZ
PD]DOHGZLHPPJUXERFLDbMHMZDJDQLH WHOIDNV
HPDLOELXUR#L]RIOH[SO
SU]HNUDF]DNJPPRHE\QDNOHMRQDGR ZZZL]RIOH[SO
VRZQLHQDNDGHMSRZLHU]FKQL
(OHZDFMH
3R]EUXN
:\EUHOHZDFMLQDZ\
PDU]RQ\GRPWRGHF\]MD
NWUHMVNXWNLEGZL
GRF]QHSU]H]GXJLHODWD
1RZRF]HVQHPDWHULD\ abtake due pyty THI na bazie natural- wych zaleca si stosowanie szczelin po-
HOHZDF\MQHPDM]D]DGD nych kruszyw, ktre idealnie nadaj si do wietrznych, ktre zapewni przepyw po-
podkrelenia indywidualnego charakteru wietrza ibodpowiednie odprowadzenie
QLHQLHW\ONRGHNRURZD nowoczesnych realizacji. Materiay elewa- wilgoci.
P
rzy wyborze odpowiedniego produk- elewacyjny czy si ze cian non za po- dzia najnowoczeniejsze technologie re-
tu na elewacj wskazane jest zwr- moc kotew, ktre maj za zadanie przeka- dukujce nasikliwo betonu oraz wypie-
cenie uwagi nie tylko na cen, ale za obcienia poziome wywoane parciem rajce wilgo, dziki czemu jej produkty s
take na koszt zamontowania materiau wiatru ze ciany osonowej na cian no- trwae ibodporne na warunki atmosferycz-
na budynku. Idealna elewacja to taka, kt- n. Kotwy wykonuje si zwykle zbprtw ne. Elewacje Pozbruk to brak koniecznoci
ra piknie si prezentuje, jest ekonomicz- stalowych obrednicy 4 mm, ze stali nie- cyklicznego malowania fasady budynku
na, zatem stosunek ceny do jakoci ibkosztu rdzewnej. Kotwy mona mocowa wbcia- ibefektowny wygld bez dodatkowych kosz-
montau jest proporcjonalny oraz cechu- nie nonej na dwa sposoby: tw na dugie lata. }
je si du izolacyjnoci termiczn ibaku- wmurowane wbspoiny poziome wbtrak-
styczn. Firma Pozbruk, majca ponad cie wznoszenia cian nonych
30 lat dowiadczenia wbprojektowaniu wbijane lub wkrcane wbcian non
ibprodukcji materiaw budowlanych posia- wbtrakcie wznoszenia ciany osonowej.
da wbswojej ofercie szeroki zakres produk- Do podparcia cian osonowych przy
tw nadajcych si na ciany zewntrzne braku fundamentu lub cianki cokoowej,
budynkw. Wbzalenoci od zapotrze- abtake przy nadproach obduych rozpi-
bowania do wyboru mamy wpisujce tociach mona zastosowa konsole wspo- 32=%58.6S]bRR6SM
si wbtrend tradycyjny cegy elewacyjne rcze zwane rwnie wspornikami do cian XO3R]QDVND6RERWD5RNLHWQLFD
LARGO wbciepej ibzimnej palecie kolorw, warstwowych. Wbcianach trjwarstwo- LQIR#SR]EUXNSOZZZSR]EUXNSO
udn a
Tr iaka
dz
AN
/PLISM
TOLIA
FO
Janusz Werneri
ZDJ}CIA J. WERNER
Nie wszyscy buduj domy na dziakach idealnych, czyli duych i ksztatnych. S i tacy,
ktrzy ze wzgldu na skromny budet albo ch mieszkania jak najbliej centrum
decyduj si na zakup posesji trudniejszej: wskiej, z ruin do wyburzenia,
zebspadkiem terenu, zymi warunkami gruntowymi, bez dostpu do mediw.
Takiebdziaki wcale nie musz by ze podpowiemy, jak sobie z nimi poradzi.
W
poprzednim numerze BD pisali- le w maych miejscowociach lub daleko od 1. DZIAKA WkSKA
my o adnych dziakach z ukryt centrw wikszych miast. Im bliej do cen- Wikszo domw wolnostojcych projek-
wad. Opisalimy te dziak ide- trum i im wiksza metropolia, tym cena ziemi tuje si na dziaki o szerokoci od ok. 20bm.
aln: kwadratow, albo zblion do kwadratu, wysza. Dlatego, jeli zaley nam na dobrym Zgodnie z przepisami, ciana budynku po-
o powierzchni ok. 1000 m2, w dobrej lokaliza- pooeniu, a nie wygralimy milionw na lo- winna by odsunita od granicy o 3 m
cji. Pask, z dostpem do mediw i wjazdem terii, bd kiedy marzenia o wasnym domu (kiedy nie ma w niej okien lub drzwi) albo
najlepiej od pnocy. Niestety, takich posesji s silniejsze od ogranicze natury finansowej, 4 m (gdy w cianie s otwory). Jeeli dzia-
nie ma zbyt wiele. Ksztatne, due i jednocze- musimy rozway zakup dziaki mniejszej, ka ma 20 m szerokoci, to na dom zostanie
nie przystpne cenowo parcele mona zna- czsto rwnie zdecydowanie trudniejszej. od 12 do 14 m.
ZDANIEM EKSPERTA
Jaki dom na wsk dziak?
Najlepszym rozwizaniem jest dom pitrowy lub z poddaszem uyt-
kowym, ktry cechuje niedua powierzchnia zabudowy w stosunku
architekt do powierzchni uytkowej, co w praktyce pozwala na funkcjonalne
Magorzata Simla
zaplanowanie przestrzeni, przy jednoczesnym pozostawieniu miej-
Pracownia
Projektowa sca na ogrd. Jeeli inwestorzy zdecyduj si na dom parterowy,
ARCHIPELAG bd mie ograniczone moliwoci wyboru projektu. Dom partero-
wy na wsk dziak bdzie musia mie form wyduonego prosto-
kta. Naley przy tym pamita, e aby budynek by wygodny i funkcjonalny, jego szeroko
RYS. ARCHIPELAG
nie powinna by mniejsza ni 6 metrw. Dom na wsk dziak, tak jak kady inny budynek
mieszkalny, powinien zosta usytuowany w zgodzie z kierunkami wiata ibrnicami w na-
sonecznieniu. Waciwa lokalizacja pomieszcze i rozkad okien zapewni nie tylko wysoki
komfort, ale rwnie podniesie efektywno energetyczn domu, co z kolei przeoy si na
oszczdnoci na ogrzewaniu. Przede wszystkim naley zadba o to, aby cz dzienna z duymi przeszkleniami salon, jadalnia, gabinet bulokowana
bya od strony poudniowej. Warto dooy stara, aby elewacj pnocn pozbawi okien przeszklenia po tej stronie zapewniaj minimalne dowietle-
nie, powodujc jednoczenie straty ciepa. Ta strona domu to idealne miejsce na przestrze gospodarcz kotowni, azienk oraz garderob.
Chris Rea Santo Spirito Blues Elton John Goodbye Yellow Brick Road
Dzia Prenumeraty Wydawnictwa AVT ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa, tel. 22 257 84 22, e-mail prenumerata@avt.pl,
BG BNP Paribas S.A. 97 1600 1068 0003 0103 0305 5153. Prenumerat zamwisz na www.avt.pl/prenumerata.
KOMIN CERAMICZNY CZY STALOWY? DYLEMATY INWESTORA
Q LR
Z LHG
GSR y Z
2 U XQ N
D
GRZ
FOT. SCHIEDEL
.
RPLQWRHOHPHQWEXG\QNXVXF\ ZDQHVNRPLQ\ZHZQWU]QH6SRUDG\F]QLH PDMF]VWRZDVQHQD]Z\ILUPRZH]DOHQH
GRRGSURZDG]HQLDJD]ZSRZVWDM ]HZ]JOGZGHNRUDF\MQ\FKOXESRG RGLFKSU]H]QDF]HQLDQLHPQLHMMHGQDNPR
F\FKZbSURFHVLHVSDODQLDLb]X\WH F]DVUHPRQWX]HZQWU]QH8V\WXRZDQLH QDZ\UQLWU]\]DVDGQLF]HJUXS\V\VWH
JRSRZLHWU]D=DOHQLHRGZ\PDJDPRH NRPLQDZHZQWU]QHJRSRZLQQR]DSHZ PZNRPLQRZ\FK
E\SRMHG\QF]\PHWDORZ\GRRGSURZD QLDPROLZRJUXSRZDQLDZbQLPNDQD GRNRWZSLHFZLbNRPLQNZQDSDOLZR
G]DQLDQSW\ONRVSDOLQ]bNRWDEGZbIRU Z3UREOHPDW\F]QHPRHE\SU]HMFLH VWDH
PLHPDV\ZQHMZLHORNDQDRZHMNRQVWUXNFML SU]H]VWURSF]\NRQLHF]QRRFLHSOHQLDJG\ GRNRWZJD]RZ\FKLbROHMRZ\FK
]JUXSRZDQLHSU]HZRGZRbUQ\PSU]H XPLHV]F]RQ\MHVWZbFLDQLH]HZQWU]QHM NRPLQ\W]ZWXUER]bNDQDHPGRSURZD
]QDF]HQLX DbWDNHRVLJQLFLHZ\PDJDQHMZ\VRNRFL G]DMF\PSRZLHWU]HGRNRWZ]b]DPNQLW
/RNDOL]DFMDNRPLQDE\ZDUQDPRH Z\SURZDG]HQLDSRQDGGDFK NRPRUVSDODQLD
E\XPLHV]F]DQ\ZHZQWU]OXEQD]H .RPLQPRQDEXGRZD]bGRELHUDQ\FK 3RUZQDQLHNRV]WZZ\NRQDQLDNRPL
ZQWU]EXG\QNXZbW\PGUXJLPSU]\SDG HOHPHQWZOXENXSLNRPSOHWQ\]HVWDZ QZZbUQ\FKZDULDQWDFKSRZLQQRREHM
NXMHVWSU]\FLHQQ\EGZROQRVWRMF\ RbRGSRZLHGQLFKZDVQRFLDFKLbZ\VRNRFL PRZDNRPSOHWQH]HVWDZLHQLHZ\GDWNZ
:bGRPDFKMHGQRURG]LQQ\FK]bUHJX\EXGR =HVWDZ\NRPLQRZHUQ\FKSURGXFHQWZ QDPDWHULD\URERFL]QLbZ\NRF]HQLH
ZD=HVWDZPRH]DZLHUDWDNHRFLHSOHQLH 0RQWDSUHIDEU\NRZDQ\FK]HVWDZZNR
]bWZDUGHMZHQ\PLQHUDOQHM]ELHUDF]VNUR PLQRZ\FKMHVWGRDWZ\DbVWRVRZDQLHVL
SOLQZNDGNLFHQWUXMFHRUD]QDVDGUR] GRGRF]RQHMLQVWUXNFML]PQLHMV]DSUDZGR
G]LHODMFNDQDSRZLHWU]Q\RGVSDOLQRZH SRGRELHVWZRSRSHQLHQLDEGZ.RPLQ\
JR2SUF]HOHPHQWZGRRGSURZDG]DQLD WHVWDZLDVLMDNRZROQRVWRMFHQLH]ZL]DQH
VSDOLQV\VWHP\REHMPXMSUHIDEU\NRZD NRQVWUXNF\MQLH]HFLDQDPLQDEHWRQRZ\P
QHSXVWDNLZHQW\ODF\MQHMHGQROXEZLHOR SRGNDG]LHSRGRJLQDJUXQFLHOXEQDVWUR
NDQDRZHSDVXMFHZ\PLDUDPLGRZLHONR SLH-HOLNRPLQSU]HFKRG]LSU]H]NRQVWUXN
FLREXGRZ\NDQDZVSDOLQRZ\FK']LNL FMVWURSRZRWZUZbVWURSLHSRZLQLHQE\
WHPXPRQDMHJUXSRZDWZRU]FNRPEL QLHFRZLNV]\QL]HZQWU]QHZ\PLDU\
QDFMHNDQDZGRRGSURZDG]HQLDVSDOLQ REXGRZ\V]F]HOLQZ\SHQLDVLPDWHULD
LbZHQW\ODF\MQ\FK]LQWHJURZDQ\FKZbMHG HPHODVW\F]Q\P
Q\PNRPLQLH =JRGQLH]bLQVWUXNFMPRQWXMHVLNROHM
:b]DOHQRFLRGZDVQRFLPDWHULDX QHHOHPHQW\]HVWDZXSDPLWDMFRbZVWDZLH
]bMDNLHJRZ\NRQDQDMHVWUXUDZHZQWU] QLXQDRGSRZLHGQLHMZ\VRNRFLZ\F]\VW
QDNRPLQ\WHPRJZVSSUDFRZD]bRNUH NLLbWUMQLNDSU]\F]HQLRZHJR:bPLHMVFDFK
ORQ\PURG]DMHPNRWZJD]RZH]bRWZDU W\FKQDOH\ZbREXGRZLHZ\FLRWZRU\
WLb]DPNQLWNRPRUVSDODQLDROHMRZHF]\ RbZ\PLDUDFKGRVWRVRZDQ\FKGRGU]ZLF]HN
QDSDOLZRVWDH F]\NUFZSU]\F]HQLRZ\FK0XURZDQLH
Przy zmianie sposobu ogrzewania lub =HVWDZVWDQGDUGRZ\GRNRWZQDSDOL
przy koniecznoci remontu komina, najlepiej
wybra komin zewntrzny, kotwiony do
ZRVWDH]DZLHUDUXUFHUDPLF]QRGSRUQ Zbczego skada si komin?
QDWHPSHUDWXUGRR&RUD]RFLHSOH
ciany. Nie wymaga on bowiem kucia stropu
ani przerbek poaci dachowej. KOMIN - FLEX QLHXPLHV]F]DQHPLG]\REXGRZDbSU]H .DQD SU]HZG NRPLQRZ\ obudowany
ZRGHPNRPLQRZ\P2FLHSOHQLHSU]HGH otwr ob przekroju okrgym, kwadratowym
7U]HEDWHZ]LSRGXZDJNRV]W\HZHQ ZV]\VWNLPFKURQLGRFLHQNLHFLDQNLNR lub prostoktnym, biegncy wewntrz komina.
WXDOQ\FKUREWGRGDWNRZ\FK]ZL]DQ\FK PLQDSU]HGQDGPLHUQ\PQDJU]HZDQLHP Zalenie od przeznaczenia, kanay dzieli si na:
]bGRVWRVRZDQLHPNRQVWUXNFMLGRPXGRGD ZbNRQVHNZHQFMLPRJRE\RQRGRSURZD G\PRZH podczane do palenisk na pali-
QHJRURG]DMXNRPLQDQSIXQGDPHQWRZD G]LGRSNDQLDSRNU\ZDMFHJRMHW\QNX wa stae (koty wglowe, kominki);
QLHPRG\ILNDFMDNRQVWUXNFMLVWURSRZHMF]\ 8NV]WDWRZDQLHZHZQWU]Q\FKFLDQHNREX VSDOLQRZH wsppracujce zburzdzenia-
L]RODFMDWHUPLF]QD GRZ\XPROLZLDF\UNXODFMSRZLHWU]DLb]D mi gazowymi ibolejowymi;
SHZQLDRGSURZDG]DQLHZLOJRFLZbUD]LH]D ZHQW\ODF\MQH suce do odprowadzania
CERAMIKA PRNQLFLDL]RODFML2EXGRZDPRHWH zuytego powietrza zbpomieszcze.
1DFHUDPLF]Q\NRPLQV\VWHPRZ\GHF\GX ]DZLHUD]LQWHJURZDQ\NDQDZHQW\ODF\M Niekiedy wbkominie umieszcza si te kanay
MHP\VLJZQLHSRGF]DVEXGRZ\NRPL Q\FRXPROLZLDZLHWU]HQLHSRPLHV]F]H obinnym przeznaczeniu, np. napowietrzajce in-
QDZLHORNDQDRZHJR]bFLJDPLVSDOLQRZ\ QLDZbNWU\P]QDMGXMHVLZORWGRNRPLQD stalacj kanalizacyjn lub czerpni powietrza.
PLG\PRZ\PLLbZHQW\ODF\MQ\PL:bWDNLP 2SLV\ZDQ\]HVWDZMHVWV]F]HJOQLHSU]\GDW :\F]\VWND otwr wbkanale kominowym,
SU]\SDGNXRGSRZLHGQLRGRELHUDP\HOHPHQ Q\SU]\RGSURZDG]HQLXVSDOLQ]bNRPLQND usytuowany poniej miejsca podczenia ko-
W\VNDGRZH F]\NRWDZJORZHJRVWRMFHJR]bGDODRGLQ ta lub kominka do komina. Umoliwia okreso-
.RPLQ\FHUDPLF]QHVNDGDMVL]bZH Q\FKFLJZNRPLQRZ\FK we usuwanie nagromadzonych zanieczyszcze
ZQWU]Q\FKNZDVRRGSRUQ\FKRGFLQNZUXU =HVWDZGRNRWZJD]RZ\FKOXEROHMR ibkontrole dronoci kanau. Wyczystka zamy-
]bNDPLRQNLOXEFHUDPLNLV]DPRWRZHM Z\FKSU]\VWRVRZDQ\MHVWGRRGSURZDG]D kana jest szczelnymi, najczciej podwjnymi
F]RQ\FKVSHFMDOQ]DSUDZRUD]REXGRZ\ QLDVSDOLQRbQLV]HMWHPSHUDWXU]HDOHF] drzwiczkami.
]bSXVWDNZNHUDP]\WREHWRQRZ\FKPXUR VWRRIHURZDQ\MHVWZbZHUVMLXQLZHUVDOQHM =ELHUDF]NRQGHQVDWX naczynie umieszczo-
ZDQ\FKQD]DSUDZFHPHQWRZ=DOHQLHRG XPROLZLDMFHMUZQLHZVSSUDF]bNR ne na dole kanau spalinowego, wbktrym zbie-
ZHUVMLPLG]\REXGRZDbUXUZHZQWU] WDPLQDSDOLZRVWDH:bSRUZQDQLX]bSR ra si ciecz powstajca wbwyniku wykroplenia
QPRHE\XNDGDQDZDUVWZDRFLHSOHQLD SU]HGQLP]HVWDZHPZ\SRVDRQ\MHVW si pary wodnej, zawartej wbspalinach. Do zbie-
]bZHQ\PLQHUDOQHMOXESR]RVWDZLRQDSXVW GRGDWNRZRZb]ELHUDF]NRQGHQVDWXXPLHV] racza podczona jest rurka umoliwiajca od-
NDSRZLHWU]QDSR]ZDODMFDQDGRSURZDG]D F]DQ\QDGROHUXU\VSDOLQRZHM prowadzanie kondensatu do kanalizacji lub do
QLHSRZLHWU]DSRWU]HEQHJRGRVSDODQLD =HVWDZ]bNDQDHPSRZLHWU]Q\PQD]\ okresowo oprnianego zbiornika.
3URGXFHQFLV\VWHPZSUHIDEU\NRZDQ\FK ZDQ\WXUERPRHZVSSUDFRZD]bJD]R &]DSD popularna nazwa zwieczenia ko-
RIHUXMNRPSOHWQH]HVWDZ\GRVWRVRZDQHGR Z\PLNRWDPL]b]DPNQLWNRPRUVSDODQLD mina, chronica jego konstrukcje przed opada-
RNUHORQHJRURG]DMXNRWD:bVNDGSDNLH ZbW\PNRQGHQVDF\MQ\PL']LNLVSHFMDO mi.
WXSRGVWDZRZHJRZFKRG]L]HVWDZUXUZH QHMQDVDG]LHNRPLQRZHMRUD]ZNDGNRP 1DVDG\NRPLQRZH elementy montowane
ZQWU]Q\FKLbHOHPHQWZREXGRZ\WUMQLN FHQWUXMF\PPLG]\UXUVSDOLQRZDbREX na wylocie kanaw. Ich zadaniem jest popra-
SU]\F]HQLRZ\LbZ\F]\VWND]DSUDZDGR GRZWZRU]\VLZROQDSU]HVWU]HXPR wa ibstabilizacja cigu kominowego oraz ochro-
F]HQLDUXUGU]ZLF]NLZ\F]\VWNLSU]\NU\ OLZLDMFGRSURZDG]DQLHSRZLHWU]D]H na wntrza kanaw przed opadami.
FLHNRPLQDW]ZF]DSDRUD]UXUDZ\ORWR ZQWU]QHJRGRNRPRU\VSDODQLDZbNRWOH
'-)43;)28=0%'.%='-)
SchiedelNEOSTVSHYGIRXW]WXIQz[OSQMRS[]GLSJIVYNIOSQTPIXRIVS^[M^ERME[^EOVIWMISKV^I[ERMEM[IRX]PEGNM
IJIOX][RSGMIRIVKIX]G^RINFI^TMIG^IWX[EXV[ESGMMOSQJSVXY]GME
ZDQ\FKLbNRPSOHWQHV\VWHP\NRPLQRZHGR
rura z kamionki
NRWZJD]RZ\FKOXEZJORZ\FK=bUHJX
lub ceramiki
\VMHGQRFLJRZH]DWHPSU]\UZQROH
J\PSURZDG]HQLXLQQ\FKNDQDZZ\PD
JDMZ\NRQDQLDGRGDWNRZHMREXGRZ\'R
ocieplenie ZV]\VWNLFKW\SZNRPLQZVWDORZ\FKGR
z weny VWSQHVQLH]EGQHHOHPHQW\Z\SRVDH
mineralnej
QLDWDNLHMDNZ\F]\VWNLWUMQLNL]ELHUDF]H
VNURSOLQF]\QDVDG\NRPLQRZH
KOMINY POWIETRZNO-SPALINOWE
.RW\]b]DPNQLWNRPRUVSDODQLDZbW\P
pustaki NRQGHQVDF\MQHG]LNLRGL]RORZDQLXNRPR
keramzytobetonowe U\VSDODQLDRGSRPLHV]F]HQLDLbGRSURZD
G]HQLXSRZLHWU]DQLH]EGQHJRGRVSDODQLD
JD]XRGG]LHOQ\PNDQDHPPRJZVSSUD
FRZD]DUZQR]bVDPRG]LHOQ\PSU]HZRGHP
VSDOLQRZ\PSRGREQLHMDNNRW\]bRWZDU
WNRPRUVSDODQLDMDNLb]bNRPLQHPEG
Ceramiczny komin prefabrykowany zbwarstw ocieplenia zbweny mineralnej. SCHIEDEL SU]HZRGHPSRZLHWU]QRVSDOLQRZ\P&LJ
NRPLQRZ\Z\WZDU]DQ\MHVWSU]H]ZEXGR
ZDQ\ZbNRFLRZHQW\ODWRU]DWHPUHGQL
FDSU]HZRGXVSDOLQRZHJRPRHE\PQLHM
V]DQLSU]\NRWDFK]bQDWXUDOQ\PFLJLHP
NRPLQRZ\PLbQLHPDNRSRWX]b]DSHZQLH
QLHPPLQLPDOQHMZ\VRNRFLNRPLQD
-HGQDNSU]\ZVSSUDF\NRWD]bSU]HZR
GHPSRZLHWU]QRVSDOLQRZ\PWU]HED]ZU
FLXZDJQDPDNV\PDOQGRSXV]F]DOQ
MHJRGXJR]ZDV]F]DQDSR]LRP\FKRG
FLQNDFKSU]HELHJX:\PDJDQLDWHRNUHOD
Podczas montau wieloelementowego komina prefabrykowanego, pamitajmy obwstawieniu ]bUHJX\LQVWUXNFMDPRQWDXNRWD
na odpowiedniej wysokoci wyczystki. PLEWA 3U]HZRG\SRZLHWU]QRVSDOLQRZHZ\
NRU]\VW\ZDQHVJZQLHMDNRVDPRG]LHO
SXVWDNZXDWZLDGRF]RQ\GR]HVWDZX REXGRZDQLHFHJNOLQNLHURZDOHWU]HED QHNDQD\NRPLQRZHZ\SURZDG]RQHSR
V]DEORQRVDQLDMF\NDQD\ZbREXGRZLH MRSU]HQDVWURSLHQDMZ\V]HMNRQG\JQDFML QDGGDFKLbREXGRZDQHZHZQWU]GRPXQS
.RPLQSRZLQLHQE\Z\SURZDG]RQ\SR OXEZ\NRQDHOEHWRZS\WRSRURZSR S\WDPLJLSVRZRNDUWRQRZ\PL3RGWDN
QDGGDFKQDRNUHORQZbSURMHNFLHZ\VR QLHMSRDFLGDFKRZHM]ZUDFDMFSU]\W\P RVRQZDUWRXR\RFLHSOHQLH]DSR
NR1DMHJR]DNRF]HQLXXPLHV]F]DQDMHVW XZDJDE\QLHSU]\NU\DZHZQWU]Q\FKND ELHJQLHWRNRQGHQVDFMLSDU\ZRGQHMJG\
VWDQGDUGRZDSRNU\ZDF]DSD-HGQDNMHM QDZZbREXGRZLH UXU]HZQWU]QSU]HS\ZD]LPQHSRZLH
PRQWDMHVWPROLZ\MHG\QLHZbSU]\SDG WU]H]DV\VDQH]b]HZQWU]3U]HZRG\Z\NR
NXNRPLQDMHGQRFLJRZHJR-HOL]DUZ STAL QDQHV]HVWDOLRELHUXU\DOERUXUDVSD
QROHJOHSURZDG]RQHVWHLQQHNDQD\F]D .RPLQ\]HVWDOLJZQLHMHGQRNDQDRZH OLQRZDMHVW]bSROLSURS\OHQXDb]HZQWU]QD
SZ\NRQXMHVLZbGHVNRZDQLXXVWDZLRQ\P RGNU\WHEGRVRQLWHREXGRZVWDORZ ]HVWDOL
QD]DNRF]HQLXNRPLQD*G\NRPLQZ\VWD OXEDOXPLQLRZEXGRZDQHVQDMF]FLHM 0RQWDSU]HZRGZMHVWSURVW\RGFLQ
MHSRQDGGDFKZLFHMQLPZbRGSR SU]\RGSURZDG]DQLXVSDOLQ]bNRWDNRQGHQ NLF]\VLNLHOLFKRZRPRFXMFMHGRFLD
ZLHGQLHRWZRU\ZHZQWU]SXVWDNZZDUWR VDF\MQHJROXEZbUD]LHNRQLHF]QRFLGRVWD Q\ZbSHZQ\FKRGVWSDFK=DOHQLHRGVSR
ZVWDZLSUW\]EURMHQLRZH]DEH]SLHF]DMFH ZLHQLDQRZHJRNRPLQDQSSR]EXGRZDQLX VREXZ\SURZDG]HQLDVSDOLQQDZ\ORFLH
SU]HGHZHQWXDOQ\PSU]HZUFHQLHPZbUD]LH NRPLQND6WDORZHSU]HZRG\NRPLQR LQVWDORZDQDMHVWQDVDGDFLHQQDOXEGDFKR
VLOQ\FKZLDWUZ ZHZ\NRU]\VW\ZDQHVWHSRZV]HFKQLH ZD3U]HSLV\GRSXV]F]DMUZQLHZ\SUR
6WDQGDUGRZHZ\NRF]HQLHRGFLQNDZ\ MDNRZNDG\GRQRZ\FKEGUHPRQWRZD ZDG]HQLHSU]HZRGXSRZLHWU]QRVSDOLQRZH
VWDMFHJRSRQDGGDFKSROHJDQDRW\QNRZD Q\FKNRPLQZPXURZDQ\FKRUD]MDNRHOH JRSU]H]FLDQGRPXMHGQRURG]LQQHJRMHOL
QLXPRFQ]DSUDZFHPHQWRZ7\QNZDUWR PHQW\SU]\F]HQLRZHNRWZF]\NRPLQ PRFQRPLQDOQDNRWDQLHSU]HNUDF]DN:
Z]PRFQLRZLMDMFNRPLQVLDWNW\QNDUVN NZ2IHURZDQHV]DWHPZbNLONXZHUVMDFK DbEXG\QHNMHVWZROQRVWRMF\:\ORWWDNLHJR
,QQ\VSRVEWRRERHQLHJREODFKOXES\W MDNR]LQWHJURZDQHSU]HZRG\SRZLHWU] SU]HZRGXPXVL]QDMGRZDVLZbRGOHJRFL
NDPLNOLQNLHURZ\PL0ROLZHMHVWUZQLH QRVSDOLQRZHZNDG\GRNRPLQZPXUR QLHPQLHMV]HMQLPRGNUDZG]LRNQD
WKADY KOMINOWE
1LHVZb]DVDG]LHNRPLQDPLDbMHG\QLHWZR
U]NDQDVSDOLQRZ\OXEG\PRZ\REXGR
ZDQ\FHJDPLEGSXVWDNDPL:NDG\
SURGXNRZDQHVZbGZFKZHUVMDFKNZD
VRRGSRUQHSU]\VWRVRZDQHGRRGSURZDG]D
QLDVSDOLQ]bNRWZJD]RZ\FKLbROHMRZ\FK
RUD]DURRGSRUQHGRZVSSUDF\]bNRWDPL
QDSDOLZRVWDH
1LHNLHG\SR]ZDODMQDSRVWDZLHQLHWDQLH
JRNRPLQDSUHIDEU\NRZDQHJR]EXGRZDQHJR
]bSXVWDNZZHQW\ODF\MQ\FKLbUXUZNDGZ
NRPLQRZ\FK3U]\VWDZLDQLXQRZHJRNRPL
QDPRQWDZNDGXSRZLQQRVLSURZDG]L
UZQRF]HQLH]bPXURZDQLHPREXGRZ\
]QDF]FRXDWZLDWRSUDF
1DMF]FLHMMHGQDNZNDG\NRPLQR
ZHZ\NRU]\VW\ZDQHVMDNRUXU\RFKURQ
QHZbWUDG\F\MQ\FKNRPLQDFKPXURZD
Q\FKSU]\LFKUHPRQFLHOXEPRGHUQL]DFML
']LNLZNDGRPPROLZHMHVWXV]F]HOQLH Wkady kominowe peni zwykle rol
QLHVWDUHJRNRPLQDRUD]SRGF]HQLHGRQLH rur ochronnych wbkominach murowanych
podczas ich remontu. Modele elastyczne
JRQLVNRWHPSHUDWXURZHJRNRWDJD]RZHJR przeznaczone s do montau wbkanaach
F]\ROHMRZHJRUHGQLFDZNDGXSRZLQ obzakrzywionym/nierwnym przebiegu.
QDXPROLZLDVZRERGQHZSURZDG]HQLH SCHIEDEL , KOMIN - FLEX
Cz komina wystajc ponad dach przykrywa si daszkiem betonowym lub blaszanym ibwykacza tynkiem, pytkami lub cegami
klinkierowymi. PLEWA , IBF
R Q D
2FK U
] HG
SU
R G
Z
FOT. PLANNJA
N
a polskim rynku dominuj rynny najczciej wybierane s czarne, biae, ce- niem ich do koloru pokrycia dachowego czy
wykonane zbPVC ibze stali powleka- glaste, brzowe lub szare. elewacji. S te bardzo atwe wbmontau.
nej. Produkty zbmiedzi, aluminium Ich trwao ocenia si na okoo 50 lat.
czy blachy cynkowo-tytanowej s dro- TWORZYWO SZTUCZNE Niestety, orynnowanie zbPVC jest podat-
sze, wic nie zyskay takiej popularnoci. Do produkcji rynien plastikowych wyko- ne na uszkodzenia mechaniczne. Wbniskiej
Wybr odpowiedniego materiau to jednak rzystuje si utwardzony polichlorek winylu, temperaturze staje si kruche (nietrudno
poowa sukcesu. Wane jest poprawne za- czyli PVC. Wyroby te nale do najtaszych wic obuszkodzenia wbokresie zimowym).
planowanie ibzakup kompletnego systemu, ibnajpopularniejszych. Wykazuj cakowi- Pod wpywem promieni sonecznych moe
zbpasujcymi do siebie elementami. Kolor t odporno na korozj, dlatego poleca- zmieni kolor. Charakteryzuje si te sto-
ibksztat rynien to kwestia indywidualnych ne s szczeglnie wbrejonach nadmorskich. sunkowo wysok rozszerzalnoci ciepln,
upodoba powinny jednak dobrze kompo- Dziki barwieniu wbmasie nie wida drob- wbzwizku zbczym wymaga czenia wbspo-
nowa si zbpokryciem dachowym ibelewa- nych zarysowa, powodowanych np. przez sb umoliwiajcy swobodn zmian wy-
cj budynku. Producenci oferuj dzi wyro- gazie drzew. Wystpuj wbbogatej gamie miarw elementw, wraz ze zmian tempe-
by wbszerokiej gamie kolorystycznej, cho barw, wic nie ma problemu zbdopasowa- ratury.
PVC jest jednym z popularniejszych materiaw uywanych do produkcji systemw rynnowych. Jego zalety to przede wszystkim cakowita
odporno na korozj i atwy monta. GALECO, SCALA PLASTICS
=REDF]SRUDGQLN
RDNFHVRULDFK
GDFKRZ\FK
To, co na grze
1RUEHUW6NXSLVNL
FOT. WIENERBERGER
Dach to jeden zbnajwaniejszych elementw domu. Peni nie tylko istotn rol
konstrukcyjn, ale take odpowiednio wyeksponowany moe by jego
ozdob. Pokrycie dachowe musi by wic trwae ibszczelne, abjednoczenie
dobrze pasowa do wygldu reszty budynku. Poniej opisujemy cztery popularne
rodzaje pokry: dachwk ceramiczn ibcementow, blachodachwk oraz gonty
bitumiczne.
D
obierajc pokrycie dachowe, nale- wiem okaza, e narzucaj one nie tylko szajcego si po dachu czowieka ibwresz-
y wzi pod uwag kilka czynni- ksztat konstrukcji dachowej, lecz ibrodzaj cie samym pokryciem. Abte znacznie
kw. Oprcz oczywistych, jak wa- pokrycia, abnawet jego kolor. rni si od siebie wag. Najcisze s
sne upodobania, kwestie estetyczne, budet, dachwki ceramiczne ibcementowe
ktrym dysponujemy, renoma producenta DOPUSZCZALNE 1 m way od 40 do 90 kg. Na przeciwle-
czy okres gwarancji, istotne jest dopasowa- OBCIkENIE KONSTRUKCJI gym biegunie jest blachodachwka
nie go do konstrukcji dachu. Due znacze- Kada wiba dachowa ma okrelon wy- (215 kg/m) ibgonty (513 kg/m). Decy-
nie ma wic dopuszczalne obcienie wi- trzymao na obcienie, zdefiniowa- dujc si na ten drugi materia trzeba jed-
by dachowej, jej ksztat oraz kt nachylenia n przez konstruktora. Obliczajc j, nak pamita, e wymaga on penego de-
poaci. Trzeba te sprawdzi, czy nie ogra- specjalista uwzgldnia obcienie nie- skowania (patrz ramka na stronie 162),
niczaj nas lokalne przepisy. Moe si bo- giem, parciem wiatru, ciarem poru- ktre stanowi dodatkowe obcienie.
www.sita-bauelemente.de
ODWODNIENIE
I WENTYLACJA
Z SITA.
Co pod pokryciem?
Pokrycie dachowe to najwaniejszy, ale nie jedyny materia, ktry ukada si na wibie dacho-
wej. Pomidzy tymi elementami mocuje si jeszcze SRGNDG, ktrego forma zaley od rodzaju
materiau pokryciowego.
'DFKZNLEODFKRGDFKZNDEODFKDSURORZDQDVWU]HFKDS\W\IDOLVWH
Przy zastosowaniu tych pokry, do krokwi przytwierdza si foli dachow, abnastpnie RDFHQLH
wbformie rusztu. Skada si ono zbkontrat przybijanych rwnolegle do krokwi, oraz at, moco-
wanych prostopadle do nich. Parametry tych elementw dobiera si do ciaru ibsztywnoci
pokrycia, obcie zewntrznych, rozstawu krokwi ibkta nachylenia dachu. aty maj zazwyczaj
wysoko 2540 mm ibszeroko 3860 mm ibs rozlokowane co 1530 cm.
*RQW\ELWXPLF]QHSDSDEODFKDSDVND
Wbtym przypadku podkad stanowi GHVNRZDQLH. Wykonuje si je zbdesek obmaksymalnej Dachwki ceramiczne s wyjtkowo trwae
szerokoci 15 cm ibgruboci 22,5 cm lub pyt drewnopochodnych (OSB, mfp) obpodwyszonej mog suy nawet 100 lat. RBEN
odpornoci na wilgo. Naley je przytwierdza tak, by czenia kolejnych elementw wypaday
na rnych krokwiach. Na deskowaniu ukada si trway materia hydroizolacyjny foli dacho- QDWXUDOQH, bez dodatkowych powok;
w bd pap. DQJRERZDQH zbwarstw glinki szlachet-
nej zmieniajcej kolor powierzchni dach-
wek ibchronicej przed porostami;
JOD]XURZDQH zbdodatkow powok
szkliwa, chronic przed nasikaniem ibda-
jc najwiksz odporno na zabrudzenia,
porosty itp.;
EDUZLRQHZbPDVLH, na ktrych nie wida
drobnych zarysowa ibuszkodze (podobnie
jak na tych bez powok, wbkolorze natural-
nej czerwieni).
Ich najwiksze zalety to naturalny ibatrak-
Blachodachwk ibdachwki ukada si na oaceniu (abBALEX METAL), natomiast gonty cyjny wygld, abtake wyjtkowa trwao,
bitumiczne wymagaj deskowania (b PFLEIDERER).
ktra wynosi nawet ponad 100 lat. Poza tym
bardzo dobrze tumi dwiki ibmaj nie-
Waciwoci wybranych pokry dachowych
wielkie rozmiary, dziki czemu mona nimi
Rodzaj pokrycia
Masa 1 m Dopuszczalny kt kry rwnie dachy obskomplikowanych
pokrycia [kg] nachylenia poaci [] ksztatach. Dachwki ceramiczne s bar-
Dachwka ceramiczna 4590 dzo cikie, dlatego wymagaj solidnej kon-
1875 strukcji nonej.
Dachwka cementowa 4060
aluminiowa 1,83
Blacha dachowa
stalowa powlekana 515 10-90 DACHWKI CEMENTOWE
Gont bitumiczny 513 Wykonuje si je zbbarwionego betonu,
8ZDJD:bWDEHOLSRGDQRZDUWRFLRULHQWDF\MQH3U]\Z\ERU]HSRNU\FLDWU]HEDNLHURZDVLLQVWUXNFMSURGXFHQWD natomiast wierzchni warstw stano-
wi drobnoziarnista powoka, ktra nada-
mniejszy jest kt nachylenia, tym pokry- dem, cechami uytkowymi, trwaoci, a- je dachwce gadk powierzchni oraz
cie musi by bardziej szczelne. Wynika to twoci montau oraz cen.
zbtego, e zbmniej stromego dachu woda
spywa wolniej, duej te zalega na nim DACHWKI CERAMICZNE
topniejcy nieg. Kady rodzaj pokrycia To pokrycie stosowane od stuleci wci
ma zdefiniowany przez producenta kt na- cieszy si niesabnc popularnoci.
chylenia poaci, na ktrej mona ukada Dachwki ceramiczne produkuje si zbgli-
materia. Orientacyjny kt nachylenia da- ny ibpodwyszajcych ich parametry wy-
chu dla blachy dachowej ibgontu bitumicz- trzymaociowe domieszek mczki cegla-
nego wynosi 1090, natomiast dla dach- nej bd kwarcu (niektre s formowane
wek 1875. rcznie). Najczciej stosowana jest tra-
dycyjna karpiwka ibmodele zakadkowe,
RODZAJE POKRYm ktrych szczelno ibstabilne uoenie za-
Wbprzeciwiestwie do modeli
DACHOWYCH pewniaj specjalne wyprofilowane zamki,
ceramicznych, dachwki cementowe
Oferta pokry dachowych jest bardzo sze- uatwiajce te ich ukadanie. Wbsprzeda- s wytwarzane nie zbwypalonej gliny,
roka. Materiay rni si od siebie wygl- y dostpne s dachwki: abzbbarwionego betonu. CREATON POLSKA
REKLAMA
ZDANIEM EKSPERTA
:bMDNLVSRVE]DPRQWRZDQRZ\JRQWQDVWDU\PSRNU\FLXGDFKRZ\P"
Dach ze starym pokryciem zb gontw bitumicznych mona odnowi na trzy
sposoby. Pierwszy to uoenie nowych gontw bezporednio na starych to
-HU]\6NRZ\UVNL rozwizanie ekonomiczne ibszybkie. Drugi to usunicie starych gontw ibpoo-
Dyrektor, doradca
techniczny enie nowej papy podkadowej oraz nowych gontw. To wariant, ktry umo-
STEMA liwia odnowienie caego poszycia lub napraw jego czci. Trzecia opcja to
pooenie nowej papy podkadowej oraz nowych gontw na istniejcych.
Omwimy pierwszy przypadek. Bezporednio na stare gonty bitumiczne szecioktne mona po-
oy nowe, dopasowane pod wzgldem typu, pod kilkoma warunkami. Przede wszystkim desko-
wanie starego poszycia musi by wbdobrym stanie, abprzestrze dachowa musi by odpowiednio
wentylowana. Ukad rzdw gontw nowych ibstarych musi by bardzo zbliony (maksymalne to
rozbienoci 10 mm). Ponadto pod starymi gontami powinna si znajdowa warstwa papy podka-
Gonty bitumiczne to jeden zbnajbardziej
dowej (przy min. nachyleniu 1:5). Wbprzypadku nachylenia dachu nie mniejszego ni 1:3, papa nie uniwersalnych rodzajw pokry. Mona je
jest konieczna. Nowe gonty mocuje si gwodziami papowymi, ktre powinny by na tyle dugie, stosowa zarwno na dachach obprostej, jak
aby przechodziy przez poszycie dachu. Pokrycie ukada si na zakadki, aby uzyska prawidowe, ibskomplikowanej konstrukcji. STEMA
naprzemienne rozmieszczenie gontw ibpunktw zamocowania. Gwodzie nowego poszycia gonto-
wego nie mog traa wbszczeliny starego ukadu gontw.
DACHWKI CERAMICZNE
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
47,2 29 46,4 30,4 44,4 28,2 45 28,2
[d. szer.] [cm]
Gwarancja [lata] 30 30 30 30
3RGDQDNZRWDMHVWFHQFHQQLNRZGODSDUWQHUZKDQGORZ\FKUDEDW\PROLZHGRX]\VNDQLDZKXUWRZQLDFKZVSSUDFXMF\FK]ILUP
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
32,4 51,5 31,3 47,2 47 30,5 47,4 28,5
[d. szer.] [cm]
Gwarancja [lata] 50 30 30 30
od 52
Cena brutto [z/m] od 48 od ok. 66* od ok. 67*
(wbzalenoci od koloru)
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
43,6 28,5 38 18 27,6 43,5 18 38
[d. szer.] [cm]
od 73 od 75
Cena brutto [z/m] ok. 70 od ok. 70*
(w zalenoci od koloru) (w zalenoci od koloru)
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
CREATON POLSKA MONIER BRAAS HERITAGE ROOF TILES HERITAGE ROOF TILES
Rcznie formowana dachwka Rcznie formowana dachwka
Model DOMINO Turmalin
Heritage Settler
Wymiary 26,5 16,5 (dachwka 38 18,5 (dachwka
25,7 43,6 28 47,5
[d. szer.] [cm] podstawowa) podstawowa)
Zalecany kt nachylenia
1875 min. 30 35 35
poaci []
czerwie naturalna; kolekcja
angobowana NUANCE:
miedziany, czerwie winna, miedziany, jasnoszary,
red, medium, brown, dark, red, medium, brown, dark,
Kolory/wzory szary, wbkolorze upka, czarny antracytowy, kasztanowy, szary,
weathered, harvest blend, buff medium
mat; kolekcja glazurowana czarny byszczcy, szary kryszta
FINESSE: wbkolorze upka,
czarny
Gwarancja [lata] 50 30 40 40
od 95
Cena brutto [z/m] od 84 210 260
(wbzalenoci od koloru)
50
LAT
WYBIERAMY I KUPUJEMY PORWNANIE 64 MODELI POKRYm DACHOWYCH
DACHWKI CEMENTOWE
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Model Podwjna S EURONIT PROFIL S EURONIT EXTRA Celtycka Lumino Celtycka Cisar
Wymiary
42 33 33,4 42 33,4 42 33 42 33 42
[d. szer.] [cm]
Zalecany kt nachylenia
2760 1875 1875 min. 22 min. 22
poaci []
powoka DURATOP
PRO/DURATOP: powoka DURATOP:
ognista czerwie, ognista czerwie,
mokka, antracytowy, mokka, antracytowy;
ceglasty, czerwony,
gboka czer; powoka STANDARD: brzowy, ceglasty, brzowy, ceglasty,
Kolory/wzory brzowy, antracytowy,
powoka STANDARD: czerwie klasyczna, grafitowy grafitowy
czarny
czerwie klasyczna, ciemnoczerwony,
ciemnoczerwony, ciemnobrzowy, grafitowy,
ciemnobrzowy, grafitowy, czarny
czarny
Gwarancja [lata] 30 30 30 30 30
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
33 42 33,2 42 33,4 42 33 42
[d. szer.] [cm]
Zalecany kt nachylenia
min. 22 min. 22 1875 min. 25
poaci []
Gwarancja [lata] 30 30 30 30
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
83503 117,5 116 65 117 65 maks. 600 119 maks. 600 115
[d. szer.] [cm]
Wysoko przetoczenia
2,6 1,5 1,5 2 2
[cm]
Zalecany kt nachylenia
15 min. 8 min. 8 min. 9 min. 9
poaci []
biay, czarny, jasnoszary,
antracyt metalic, srebrny
metalic, grafitowy, ciemny
Kolory/wzory ponad 40 ponad 40 19 19
grafit, brzowy, ceglasty,
czerwony tlenkowy,
miedziany metalic, zielony
Gwarancja [lata] do 50 10 10 do 30 do 30
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
80820 118 35 119,8 121,5 71,3 70 115 119,5 35/40
[d. szer.] [cm]
Wysoko przetoczenia
5,4 3 3 3,5 2
[cm]
Masa [kg/m] 4,6 4,7 ok. 4,5 ok. 3,5 ok. 4,05
Zalecany kt nachylenia
9 9 min. 9 9 min. 14
poaci []
Gwarancja [lata] do 50 do 30 do 30 do 50 do 40
Wymiary
115 35 35 119,8 85820 115,3 122 72 121 72
[d. szer.] [cm]
Wysoko przetoczenia
2 2,5 5,5 2,5/3 3
[cm]
Zalecany kt nachylenia
min. 14 9 min. 9 min. 14 min. 14
poaci []
czarny, antracytowy,
czarny, grafitowy, brzowy,
grafitowy, czekoladowo-
ceglany, winiowy, zielony czarny, grafitowy, brzowy, czarny, grafitowy, brzowy,
Kolory/wzory 27 podstawowych + RAL brzowy, ciemnobrzowy,
+ caa kolorystyka z oferty ceglasty, winiowy, zielony ceglany, winiowy, zielony
ceglasty, winiowy, zielony,
Blachotrapez w poysku
oberyna, burgund
Gwarancja [lata] do 40 do 30 do 50 do 40 do 40
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
35 117,9 93,2 112,6 70,5 119 119,5 74 133,5 44
[d. szer.] [cm]
Wysoko przetoczenia
3 2,7 5,2 3,2 2,5
[cm]
Zalecany kt nachylenia
9 15 min. 9 min. 8 12
poaci []
Gwarancja [lata] 30 do 50 40 50 50
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
AHI Roofing AHI Roofing AHI Roofing AHI Roofing AHI Roofing
Model Gerard Classic Gerard Heritage Gerard Milano Gerard Corona Gerard Senator
Wymiary
132 36,9 132 36,7 133,5 36,9 131 37,1 132 36,8
[d. szer.] [cm]
Wysoko przetoczenia
2,5 2,5 2,5 2,5 2,5
[cm]
Masa [kg/m] 7 7 7 7 7
Zalecany kt nachylenia
min. 12 min. 12 min. 12 min. 15 min. 15
poaci []
12 gwnych 12 gwnych 12 gwnych 12 gwnych 12 gwnych
Kolory/wzory
+ 7 pochodnych + 7 pochodnych + 7 pochodnych + 7 pochodnych + 7 pochodnych
Gwarancja [lata] 50 50 50 50 50
GONTY BITUMICZNE
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
100 33,6 100 33,5 100 33,5 100 33,8
[d. szer.] [cm]
Zalecany kt nachylenia
1585 min. 12 min. 12 min. 12
poaci []
czerwony, brzowy, zielony, brzowy, czerwony, zielony, brzowy, czerwony, zielony,
Kolory/wzory szary grafit, brzowy, czerwony
czarny czarny, szary czarny, szary
Gwarancja [lata] 5 10 10 20
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Wymiary
100 32 100 32 100 32 100 32 100 33,8
[d. szer.] [cm]
Zalecany kt nachylenia
min. 12 min. 12 min. 12 min. 12 min. 12
poaci []
gadkie czerwony, gadkie czerwony, gadkie czerwony, gadkie czerwony,
brzowy, zielony, szary, brzowy, zielony, szary, brzowy, zielony, szary, brzowy, zielony, szary,
czarny; cieniowane i czarny; cieniowane i czarny; cieniowane i czarny; cieniowane i
melane czerwony, melane czerwony, melane czerwony, melane czerwony,
brzowy, zielony, szary, brzowy, zielony, szary, brzowy, zielony, szary, brzowy, zielony, szary,
niebieski, piaskowy, niebieski, piaskowy, niebieski, piaskowy, niebieski, piaskowy,
Kolory/wzory jesienny, terakota, jesienny, terakota, jesienny, terakota, jesienny, terakota, 8
purpurowy, szaro- purpurowy, szaro- purpurowy, szaro- purpurowy, szaro-
brzowy, miedziano- brzowy, miedziano- brzowy, miedziano- brzowy, miedziano-
brzowy, mahoniowy, brzowy, mahoniowy, brzowy, mahoniowy, brzowy, mahoniowy,
czarno-zocisty, srebrny czarno-zocisty, srebrny czarno-zocisty, srebrny czarno-zocisty, srebrny
koral, mokka nero, ciemna koral, mokka nero, ciemna koral, mokka nero, ciemna koral, mokka nero, ciemna
ochra ochra ochra ochra
Gwarancja [lata] do 30 do 30 do 30 do 30 50
PRODUCENT/
DYSTRYBUTOR
Zalecany kt nachylenia
1585 1290 9,590 1290 min. 12
poaci []
czarny, zielony, szaro-
brownwood, terra cotta, merlot, pacyfic wave, sand
czerwony, brzowy szary, czarny, brzowy,
onyx black, quarry gray, dune, sedona canyon,
Kolory/wzory cieniowany, czerwono- zielony, czerwony, 4
desert tan, chateau green, storm cloud, summer
ceglasty, czerwono- piaskowy
teak, estate gray hurvest, aged copper
brzowy, szary-ciemny
doywotnia gwarancja doywotnia gwarancja
Gwarancja [lata] 20 30 60
producenta producenta
%ODFKRGDFKZND)LQQHUD
LGHDOQDQDQRZ\LbUHPRQWRZDQ\GDFK
Wymiana pokrycia dachowego to przedsiwzicie, ktre naleyy
zaplanowa zbduym wyprzedzeniem. Przede wszystkim trzebaa
odpowiednio wybra materia nowego pokrycia. Spord
obecnie dostpnych na rynku doskonale nadaje si do tego
blachodachwka moduowa Finnera.
)LQQHUDNRORUDQWUDF\WRZ\
PLEODFKDUVNLPLPLG]\LQQ\PLJVLRUDPL
ZLDWURZQLFDPLU\QQDPLNRV]RZ\PLLbV\V
WHPHPU\QQRZ\P:V]\VWNLHHOHPHQW\LGH
DOQLHGRVLHELHSDVXMG]LNLF]HPXSRNU\
FLHPRQWXMHVLVSUDZQLHLbV]\ENRDbU\]\NR
SRSHQLHQLDEGZMHVWRJUDQLF]RQH
EFEKTOWNY DACH
2U\JLQDOQDEODFKRGDFKZND)LQQHUDZ\
1
LHZLHONLFLDUVWDZLDEODFKRGD QLHZLHONLHMG]LDFH1DMHGQHMVWDQGDUGR UQLDVLVSRUGLQQ\FKZ\SURILORZDQLHP
FKZNLQDSLHUZV]\PPLHMVFXSU]\ ZHMHXURSDOHFLHPLHFLVLDUNXV]\F]\ SU]HGQLHMNUDZG]LDUNXV]D:V]\VWNLHSR
UHPRQWDFK OLP7DNZDQLHSRZLHU]FKQLPD F]HQLDPRGXZVQLHZLGRF]QHDbX]\
GDFKZ)LQQHUDSRGREQLHMDNEODFK\ZbDU ZLNV]RGDFKZ VNDQDSRZLHU]FKQLDSRDFLGDFKRZ\FKMHVW
NXV]DFKMHVWEDUG]ROHNND6DPRSRNU\FLH JDGNDLbHVWHW\F]QD
ZD\RNRRG]LHVLFLXUD]\PQLHMQLWUDG\ REALNE OSZCZ}DNOCI 7HQPRGHOSRNU\FLDMHVWGRVWSQ\ZbV]H
F\MQDGDFKZNDFHUDPLF]QD-HVWWRV]F]H 1LH]DSU]HF]DOQ]DOHWZ\PLDQ\VWDUHJR FLXQDMSRSXODUQLHMV]\FKLbQDMEDUG]LHMXQL
JOQLHZDQHSU]\Z\PLDQLHGDFKZHNFH SRNU\FLDGDFKRZHJRQDRU\JLQDOQEODFKR ZHUVDOQ\FKNRORUDFKJUDILWRZ\PDQWUD
UDPLF]Q\FKLbFHPHQWRZ\FKRUD]HWHUQLWX GDFKZN)LQQHUDVQLHGXHNRV]W\1LH F\WRZ\PZLQLRZ\PFLHPQREU]RZ\P
1LHZLHONLFLDUPRGXZ)LQQHUDSR]ZD MHVWNRQLHF]QH]DWUXGQLDQLHGXHMHNLS\ F]DUQ\PFHJODVW\PLbF]HNRODGRZREU]R
ODQDXRHQLH]bQLFKQRZHJRSRNU\FLDEH] GHNDUVNLHM1LHGX\FLDUSU]\SRUF]Q\P Z\PDWZRZLFKDUPRQLMQLHGRSDVRZD
QDGPLHUQHJRREFLDQLDZLE\'ODWHJR IRUPDFLHVSUDZLDWHHWUDQVSRUWPRGX GDFKGRHOHZDFMLLbDUFKLWHNWXU\GRPX
VWDUDNRQVWUXNFMDGDFKXQDMF]FLHMQLHZ\ ZQDGDFKQLHZ\PDJDVSHFMDOLVW\F]QHJR 'XH]QDF]HQLHPDWUZDREODFKRGD
PDJDNRV]WRZQHJRLbWHFKQLF]QLHVNRPSOLNR VSU]WXDQLGXHMHNLS\GHNDUVNLHM FKZNL)LQQHUD0RGX\VZ\WZDU]DQH
ZDQHJRZ]PDFQLDQLD :b]XSHQRFLZ\VWDUF]GRWHJRGZLH ]HVWDOLEDUG]RGREUHMMDNRFLGRVWDUF]D
RVRE\0RGX\GRVNRQDOHVSUDZG]DMVLQD QHM]bZDVQ\FKKXWILUP\5XXNNL7RSR
KRTKI CZAS REMONTU GDFKDFKVNRPSOLNRZDQ\FK]bZLHORPD]D ]ZDODRGVDPHJRSRF]WNXU\JRU\VW\F]QLH
3UDFHUHPRQWRZHQDGDFKX]D]Z\ DPDQLDPLSRDFL1LHGX\IRUPDWVSUD NRQWURORZDMDNRPDWHULDXLbXG]LH
F]DMREHMPXMXVXQLFLHVWDUHJRSRNU\ ZLDHDWZRMHVWGRSDVRZDMHGRNV]WD ODGXJROHWQLHMJZDUDQFMLODWJZDUDQ
FLDZUD]]bDWDPL]DPRFRZDQLHQRZH WXGDFKX FMLWHFKQLF]QHMLbODWJZDUDQFMLHVWHW\F]
JRSRNU\FLDLbRF]\V]F]HQLHGDFKX=Z\NOH =QDF]QLHRJUDQLF]RQHMHVWSRZVWDZDQLH QHM%ODFKRGDFKZN)LQQHUD]DEH]SLHF]D
WUZDWRRGGZFKGQLGRGZFKW\JRGQL RGSDGZSU]\FLFLX=Z\NOHQLHSU]HNUD MHGQD]bQDMOHSV]\FKSRZRNRUJDQLF]Q\FK
'REU]HMHVWWHQF]DVVNUFLGRPLQLPXP F]DM]DPZLRQHMSDUWLLWRZDUX 3XUH[']LNLWHPXSRNU\FLHQLHZ\PDJD
%ODFKRGDFKZN)LQQHUDPRQDNXSLRG 1LHZWSOLZ]DOHWMHVWWHWRHQDSUR VSHFMDOLVW\F]QHMSLHOJQDFML}
UNL3RMHG\QF]\PRGXPDVWDHQLHZLHONLH VW\FKSRDFLDFKDWZRXQLNQSU]\FLQD
Z\PLDU\PPG]LNLF]HPX QLDPRGXZ.ROHMQ\PRGXSRGNDGDVL
QLH]EGQLORSRSURVWXRGELHUDVL]bPD SRGMXXRRQ\RbWDNOLF]EIDOMDNDMHVW
JD]\QXLbSU]HZR]LQDSODFEXGRZ\ SRWU]HEQDZbNRQNUHWQ\PPLHMVFX']LNL
'R]DNXSXWHJRPRGHOXEODFKRGDFKZ WHPXQDZHWZbJRWRZ\PGDFKXQLHWUXGQR
NLZb]XSHQRFLZ\VWDUF]SU]\EOLRQHZ\ Z\PLHQLSRMHG\QF]\DUNXV]OXEZVWDZL
5XXNNL3ROVND6S]bRR
PLDU\SRDFLGDFKX:DUWRGRGDHG]LNL GRGDWNRZHRNQRSRDFLRZH
XO-DNWRURZVND\UDUGZ
QLH]E\WGXHPXIRUPDWRZLDWZRMHVWSU]H &RZDQHEODFKRGDFKZNDRIHURZDQD WHOLQIROLQLD
FKRZ\ZDPRGX\QDEXGRZLHQDZHWQD MHVWZbNRPSOHFLH]bQLH]EGQ\PLREUEND ZZZUXXNNLGDFK\SO
.RPXQLNDFMDGDFKRZD(.2&+521
EH]SLHF]HVWZD
.RPXQLNDFMDGDFKRZDMHVW
QLH]EGQ\PZ\SRVDHQLHP
GDFKZVWRVRZDQ\PMDNR
EH]SLHF]Q\V\VWHPSRF]H
SRPLG]\NRPLQDPL
:\VRNLHMMDNRFLHOHPHQW\
NRPXQLNDFMLGDFKRZHMSRZLQQ\
E\Z\NRQDQH]bRGSRZLHGQLFK
PDWHULDZLb]DEH]SLHF]RQH
DQW\NRUR]\MQLHSRSU]H]F\QN
RJQLRZ\3URGXNFMWHJRW\SX
HOHPHQWZGDFKRZ\FKUHJXOXMH
QRUPDHXURSHMVND(1
P
rodukty zgodne zbEN 516 powinny
posiada oznaczenie potwierdzaj- bezpieczenie antykorozyjne. Warunki eks- jemy komunikacji dachowej do elementw
ce zgodno zbni oraz identyfikuj- ploatacji komunikacji dachowej s bardzo pokrycia, ale bezporednio do konstruk-
ce producenta. Przymusza to ich wytwrc zmienne. Czsto jest ona naraona na dym cji dachu; wyjtek stanowi tu blacha czo-
do przestrzegania okrelonych norm wa- ibinne zanieczyszczenia pochodzce ze na na rbek stojcy, ukadana na penym
runkw wytrzymaociowych, jak ibanty- spalanych paliw. Obstopniu zabezpiecze deskowaniu do ktrego stosuje si specjal-
korozyjnych zgodnych zbEN 1461, abklien- rwnie mwi norma EN 516 ibprzywou- ne uchwyty.
towi pozwala na dokonanie jednorazowego je tu norm EN 1461 dotyczc cynkowa- Odpowiednio dobrany zestaw wspor-
zakupu ibdug eksploatacj. nia zanurzeniowego stali, gwarantujcego nikw do danego pokrycia dachowego na
Przykadowe oznaczenie komunikacji odpowiedni poziom ochrony antykorozy- pewno pozwoli na prawidowe ich zamon-
dachowej. jnej. Dopuszcza te rwnorzdne techno- towanie ibbezpieczne poruszanie si po da-
EN516 1 Ab<E> CE, ktre informuje logie dajce ekwiwalentne zabezpieczenie. chu zgodnie zbich przeznaczeniem. }
obtym, e: Cynkowanie galwaniczne jest tu zabezpie-
jest to element komunikacji dachowej czeniem niewystarczajcym.
przeznaczony do chodzenia po dachach Wytrzymao aw kominiarskich na ob-
pochyych budynkw wyprodukowany cienia zalena jest przede wszystkim od
zgodnie zbnorm EN 516, gruboci stosowanych materiaw, ale rw-
elementy skadowe s klasy 1 tzn., e nie od jakoci montau.
nie mog by wykorzystywane jako punkty Analizujc wyniki pomiarw ugicia
mocujce do ochronnego wyposaenia oso- aw wykonanych zbrnej gruboci blach
bistego zabezpieczajcego przed upadkiem stwierdzono, e przy zastosowaniu najpo-
lub do utwierdzenia zamocowa, pularniejszego jej przekroju kryteria nor-
zawiera pomost/aw kominiarsk typu my spenia tylko produkt wykonany ze sta-
Abtj. obszerokoci 250 mm, li obgruboci 2 mm. Stosowanie cieszych
<E> to logo producenta, tu oznacza pol- blach 1,91,8 mm daje wyniki pomiarw
sk firm, zajmujc si produkcj osprz- na pograniczu normy. Zbkolei awa zbbla-
tu dachowego EKOCHRON, chy 1,5 mm jest zbyt saba ibnie powinna
CE daje gwarancj zgodnoci zbEuro- by stosowana.
pejsk Dyrektyw UE dotyczc wyrobw Producenci do swoich produktw do- (NRFKURQ6S]bRR6SN
'ERZLHF2JURG]RQD
budowlanych nr 89/106/EWG. czaj instrukcje montaowe ibcho czasem
WHO
Wanym czynnikiem stanowicym trudno za nimi nady pewne zasady s ZZZHNRFKURQSO
obwysokiej jakoci produktu jest jego za- uniwersalne. Najwaniejsza to: nie montu-
D
achwki GERARD Diamant, dzo odporny na dziaanie czynnikw at- nia po inne materiay obrbkowe.
GERARD Classic, GERARD mosferycznych. Jest najskuteczniejsz war- Wszystkie zbww. systemw s produko-
Heritage, GERARD Senator, stw ochronn ibnaturaln zapor dla wane wg tej samej technologii ibwboparciu
GERARD Milano ibGERARD Corona wy- agresywnego rodowiska, ktre najczciej obte same surowce, jednak kady zbnich po-
konane s zbnajwyszej jakoci blachy sta- powoduje starzenie si powok zabezpiecza- siada odrbny styl ibcharakter, pozwalajcy
lowej, galwanizowanej przez zanurzenie jcych blach. Kruszywo bardzo skutecznie na indywidualny dobr ibnadanie budynko-
wbstopie aluminiowocynkowym /Al-Zn/. wycisza upadajce krople deszczu, abtake wi oryginalnego wygldu. }
Trwao tak zabezpieczonej blachy wbpo- chroni panele przed uszkodzeniami wbcza-
rwnaniu ze zwyk blach ocynkowan sie transportu ibmontau, wyklucza ryzy- ukasz Malicki
wydua si ok. 2,5-krotnie, eliminujc ry- ko zarysowania powierzchni panelu podno- DYREKTOR EUROPA CENTRALNA
zyko przedwczesnego starzenia si, niszcze- szc jednoczenie walory estetyczne. Fletcher Building Roof Tile Group
nia ibprzeciekw. Kruszywo powoduje bardzo agodne za- AHI Roofing Kft.
Wszystkie dachwki GERARD ROOFING amanie wiata ibprzyjemny odbir kolo-
SYSTEMS s objte pisemn 50-letni gwa- ru. Matowa ibporowata powierzchnia powo-
rancj producenta. duje, e dach pokryty tymi dachwkami nie
Wykonane kolejno, obustronne zabezpie- nagrzewa si do bardzo wysokich tempe-
czenia warstw epoksydow zwikszaj od- ratur. Zarwno ta zaleta, jak te niewielkie
porno paneli na korozj ibuszkodzenia. moduy dachwek powoduj, e nie powsta-
Lakier akrylowy na bazie ywic tworzy ab- j niebezpieczne dla mocowania naprenia
solutnie nieprzepuszczaln barier dla wil- zwizane zbrozszerzalnoci stali.
goci, tworzc jednoczenie grunt dla uni- May wymiar moduu ibsymetryczno
kalnego ibniespotykanego wbadnym innym fali dachwki pozwalaj na uzyskanie bar-
systemie naturalnego kruszywa skalnego, dzo duej efektywnoci materiau. Dla in-
zabezpieczonego ponownie lakierem akry- westora jest to jednoznaczne ze zmniejsze-
lowym zbdomieszk algicydw, ktra chro- niem odpadw nieuytkowych do 3%.
ni przed porastaniem mchem. Stosowane na Wbodrnieniu od wszystkich innych
dachwkach kruszywo to naturalny kamie blaszanych pokry dachowych, zbdachwek Branch in Poland
wydobywany wbNowej Zelandii, abwic bar- GERARD ROOFING SYSTEMS nie zsu- tel. +48 508 240 400
3RGGDV]HEH]EGZ
Janusz Werner
W
bulubionym domu Prawidowe wykonanie ocie- wanej przez grzyby konstruk- nia pary wodnej. Dobrze izoluje
wspczesnego plenia nie jest wcale takie trud- cji dachu. akustycznie. Co wane, jest ela-
Kowalskiego, na ne, ale wykonawcy s rni ibza- styczna ibdobrze wypenia prze-
uytkowym poddaszu znajdu- wsze znajd si tacy, ktrym CZYM OCIEPLAm strzenie midzy krokwiami.
je si strefa prywatna: sypial- uda si co zepsu. PODDASZE? :HQVNDOQwytwarza
nia, pokoje dzieci, azienki. Pod le wykonane ocieplenie Do ocieplania poaci dachu po- si zbbazaltu, gabro, dolomi-
dobrze ocieplonym skonym da- to mniej pienidzy wbport- wszechnie stosuje si produk- tu lub kruszywa wapiennego.
chem zim powinno by ciepo, felu, bo wicej zapacimy za ty zbweny mineralnej (zbwk- Take zbpochodzcych zbrecy-
ablatem chodno. Wbniezawil- ogrzewanie. Czasami kopoty na skalnego lub szklanego). klingu brykietw mineralnych.
goconej izolacji nie rozwin si ze zdrowiem, bdce nastp- Ibtrudno znale materia, kt- Materia jest topiony wbwysokiej
grzyby, abwbpomieszczeniach stwem przebywania wbzagrzy- ry by si do tego lepiej nadawa. temperaturze (1400C wbprzy-
wykoczonych pytami gipso- bionych pomieszczeniach. Ibfi- Wena jest niepalna ibdo lek- padku bazaltu), co wywou-
wo-kartonowymi bdzie pa- nalnie konieczno wymiany ka. Ma dobr izolacyjno ciepl- je proces rozwknienia. Do
nowa korzystny mikroklimat. ocieplenia, abnawet zaatako- n ibzdolno do przepuszcza- wkien, jako lepiszcze, doda-
Ocieplamy cd.
Alternatywa dla ocieplenia zbweny uoone nakrokwiowo pyty Na tym zdjciu, pod ukadan wanie drug warstw ocieplenia, wida
zbpoliuretanu PIR. BALEX METAL osznurkowan pierwsz warstw. Sznurek mocujemy do spodw krokwi
np. zszywkami ibrozcigamy ukonie. ISOVER
spoiny, na wykoczonej tyn- monta stelaa ibpyt g-k, szpa-
kiem cianie, przyklejaj tam chlowanie, szlifowanie, czasa-
polizgow (moe to by po pro- mi take malowanie). Cena 1 m2
stu tama malarska). Na spoin weny obgruboci 15 cm to od 10
nanosi si mas szpachlow, do dwudziestu kilku z, obgru-
wbktr wtapia si tam zbro- boci 20 cm od 20 do 30 z.
jc tak, aby stykaa si zbpo- Paroizolacja to 110 z/m2.
lizgow. Poczenie trzeba za- Dla uproszczenia przyjmuje
szpachlowa jeszcze raz, abpo si, e aby obliczy powierzch-
wyschniciu masy ibprzeszlifo- ni dachu skonego do ocieple-
waniu, wystajc cz tamy nia, naley powierzchni grnej
polizgowej mona odci. kondygnacji pomnoy przez
1,4. Jeli poddasze ma 100 m2,
KOSZTY to zgodnie zbtym wzorem do
Za robocizn przy ocieple- uoenia jest 140 m2 ocieplenia. Do stelaa, za pomoc dwustronnej tamy samoprzylepnej, przyklejamy
niu poddasza zapacimy od Zapacimy za to wbsumie kilka- foli paroszczeln, ktra zapobiegnie przenikaniu pary do ocieplenia.
30 do 60 z/m2 (uoenie we- nacie tys. z. } Paroizolacj jest najczciej folia polietylenowa obgruboci 0,20 mm, ktr
ukada si zb10 cm zakadem. Bardzo wana jest szczelno wszystkich
ny wbdwch warstwach, folii,
pocze, take midzy foli abnp. cian szczytow. Jeli folia zostanie
rozerwana lub uszkodzona, konieczne jest zaklejenie przeci. ISOVER
7HUPRL]RODFMDQDMOHSV]DW\ONRQDNURNZLDFK
Termoizolacja na kro-
kwiach zapewnia opty-
malne docieplenie oraz
daje si atwo ibszybko
zamontowa. Stanowi ona
jednolit warstw zbpyt
poliuretanowych, ktr
R
norodno pyt BauderPIR daje kosztownego materiau, gdy wysoko
moliwo zamontowania trzech krokwi nie musi by dostosowana do gru-
montuje si zwyczajnie po lub wicej warstw wbjednym cyklu boci warstwy termoizolacyjnej, lecz wy-
Wci na topie
Magorzata Kolmusi
FOT. ZEHNDER
TO JEST MODNE GRZEJNIKI
Najlepszy wybr
Tylko nieliczni inwestorzy zupenie
rezygnuj z grzejnikw na rzecz modnego
ostatnio ogrzewania podogowego.
Ichbmonta jest do prosty. Podogwki
natomiast nie da si uoy w kadym
domu. Zreszt instalacja ta nie zawsze jest
ekonomicznie uzasadniona. Ponadto nie
zapewnia szybkiego ogrzania wntrz np.
pobduszej nieobecnoci domownikw.
Rodzaj grzejnikw ma duy wpyw na
wygld pomieszcze, jednak podczas ich 3
wyboru nie mona kierowa si jedynie
W azienkach, oprcz tradycyjnych
estetyk. Nie kady grzejnik nadaje si do grzejnikw rurowych, montuje si urzdzenia
kadego typu instalacji grzewczej. Naley o rozmaitych, wyszukanych formach.
te zwrci uwag na jego moc i sposb (1 KALMAR, 2 PURMO, 34 JAGA)
podczenia. Wybr najlepiej skonsultowa
z fachowcem. Jeli w domu s dzieci, nie W ostatnich latach znacznie zmienia
si oferta produktowa grzejnikw. Wbrepre-
kupujmy wersji z ostrymi krawdziami.
zentacyjnych pomieszczeniach czsto montuje
Poza tym warto zwrci uwag na to, czy si takie, ktre wykonane s z cieszych lub
atwo bdzie je czyci z kurzu. grubszych elementw stalowych.
(5 ZEHNDER, 6 INSTAL PROJEKT, 7 ZEHNDER)
5 6 7
9
10
8
Ozdoba wntrza
Grzejniki powinny wspgra ze stylem
wntrza, wszak zazwyczaj s one dobrze wi-
doczne w sezonie grzewczym nie wolno
przesania ich meblami ani grubymi zaso-
nami. Bogaty asortyment produktw pozwa-
11
la jednak bez trudu dobra co odpowied-
niego. W sprzeday s modele, ktre nie Czasy, wbktrych
rzucaj si w oczy i tzw. grzejniki ozdob- wybr grzejnika
ne, ktre montuje si w miejscu jak najlepiej ogranicza si
do kaloryferw
widocznym. Te ostatnie mog mie rozma- zbeliwnych eberek,
it form rzeby, wieszaka, dekoracyjne- dawno miny. Dzi
go, wymiennego ekranu przypominajce- moemy wybiera
go obraz. Grzejnik moe by zintegrowany wrd modeli, ktre
nie tylko peni funkcj
z umywalk albo aweczk, przeznaczon praktyczn, ale take
do przedpokoju bd salonu kpielowego. stanowi efektown
Do tej grupy zalicza si rwnie azienkowe dekoracj wntrza,
bobwygldaj jak obraz
grzejniki rurowe wbformie drabinki z mie-
lub rzeba.
dzi lub stali, wbrnych ksztatach i kolo- (8 ZEHNDER,
rach. Maj one niewielk pojemno wodn 9 INSTAL PROJEKT,
a wic ma bezwadno ciepln boraz 10 JAGA, 11 ZEHNDER)
niewielk moc grzewcz. Jeli wyposaone
s wbgrzak elektryczn, mog suy tak-
e poza sezonem grzewczym (umoliwi
szybkie wysuszenie rcznikw albo ogrza-
nie wntrza).
12
13 14
Paski grzejnik
obprostej, nowoczesnej
formie, mona bez
trudu dopasowa
dobwikszoci wntrz
azienki, kuchni,
salonu. (12 INSTAL
PROJEKT, 1314 ZEHNDER)
TO JEST MODNE GRZEJNIKI
To, co
najpopularniejsze
Chocia oferta producentw grzejnikw
wykracza poza utarte ramy, w dalszym ci-
gu popularne s modele pytowe i tradycyj-
ne eberka.
16
Grzejniki pytowe
Stalowe modele pytowe, ktre ciesz si Pytowa konstrukcja grzejnikw pozwala
dzi najwikszym powodzeniem, ska- ksztatowa proste i eleganckie formy.
15
daj si z jednej, dwch lub trzech pyt (15 STELRAD, 16 KERMI)
grzejnych, przykrytych od gry kratk,
przez ktr wypywa ogrzane powietrze. Grzejniki czonowe stwie dobeliwnych, ich czony s ze sob
Znajdziemy grzejniki biae (najpopular- S to m.in. popularne niegdy eber- zespawane, wic nie mona dowolnie re-
niejsze) i kolorowe, z gadk lub profilowa- ka eliwne. Dzi kupuje si je gw- gulowa wielkoci grzejnika.
n pyt czoow, z oebrowaniem konwek- nie do wntrz w stylu retro. Nale Aluminiowe grzejniki czonowe naj-
cyjnym (zwikszajcym moc grzewcz) lub one jednak do najtrwalszych grzejni- czciej montowane s podczas remontu
bez. Najatwiej utrzyma w czystoci te, kt- kw m.in. z racji odpornoci na koroz- instalacji grzewczej, poniewa atwo za-
re s gadkie, bez oebrowania (cho naj- j. Wspczenie produkowane mode- stpi nimi modele eberkowe w wik-
czciej ono wystpuje). Grzejniki pytowe le, dziki mniejszej pojemnoci wodnej, szoci przypadkw odpowiadaj im pod
maj ma pojemno wodn (kilkakrotnie szybciej si nagrzewaj. Montujc odpo- wzgldem mocy, wielkoci, rozstawu
mniejsz ni eliwne), zatem szybko reagu- wiedni liczb eberek, mona uzyska kocwek przyczeniowych. S lekkie,
j na zmiany zapotrzebowania na ciepo. podan moc grzewcz (odejmujc lub ale bardziej podatne na uszkodzenia me-
Trzypytowe s najgrubsze i maj najwysz dodajc czony zmienia si moc urzdze- chaniczne. Maj kanay cyrkulacyjne,
moc. Temperatura urzdzenia jest zbliona nia, gdy zachodzi konieczno jej korek- ktre ukierunkowuj strumie powie-
do temperatury wody w instalacji, co moe ty). Grzejniki eberkowe produkowane s trza.
prowadzi do tzw. przypiekania kurzu. rwnie zebstali jednak w przeciwie-
Obecnie produkowane
17 18
modele eberkowe
bzastpujce klasyczne
eliwiaki charakteryzuj
si du pojemnoci
wodn i ciepln oraz
maymi oporami
przepywu. S odporne
nabkorozj i bardzo trwae.
(17 INSTAL PROJEKT,
1820 ZEHNDER)
20
19
Kominki i piece
grzewcze
Lilianna Jampolska
ukasz Czonek Klubu Budujcych Dom,
kominek uytkuje od 2011 r.
Dom: murowany, dwukondygnacyjny, pow. 150 m2, ogrzewany kotem na gaz Kady, kto buduje dom, chce mie
pynny i instalacj solarn oraz kominkiem z grawitacyjnym rozprowadza-
niem ciepego powietrza.
kominek albo koz. W sprzeday znajduj
Kominek: eliwny wkad, model z paleniskiem wyoonym szamotem, szyba- si rozmaite rodzaje zamknitych
mi naron i podnoszon; moc 16 kW, sprawno do 71%. Lokalizacja w sa-
lonie, w centrum domu, przy klatce schodowej. Komin z kanaem dymowym wkadw, ktre mog ogrza dom
systemowy, 220 mm. Kana nawiewny z PVC, przekrj 100 mm. Paliwo
bdrewno liciaste (buk, brzoza). Kominek uywany w celu ogrzania domu
ibprzygotowa ciep wod. Tym, ktrzy
w okresach przejciowych. nie mog postawi kominka z wkadem,
Decyzja: model z naron i podnoszon szyb wypatrzyem z on w punk-
cie, w ktrym zamawiaem kompleksow usug montersk. Od razu si nam
producenci oferuj wolnostojce kozy
spodoba i tylko taki ostatecznie chcielimy, mimo e kominek budowalimy i piece kaflowe. Oto jakie urzdzenia
ju na oparach budetowych i musielimy ci koszty. Z tego wzgldu nie
zrobilimy DGP i teraz troch al. Jeszcze wczeniej, podczas przygotowywa- zastosowali u siebie nasi Czytelnicy.
nia instalacji grzewczej i wodno-kanalizacyjnej, wykonawcy proponowali mi,
Z
ebym zastosowa wkad z paszczem wodnym, ale u nas czsto nie ma pr- godnie z polskimi przepisami, kominek nie moe by jedy-
du, wic baem si, eby nie zagotowa wody. Od znajomych syszaem, e nym rdem ciepa w domu. Podstawowy system grzewczy
jest to powany kopot i trzeba mie drogie zabezpieczenia i UPS. Stano na waciciele musz oprze np. na kotle, pompie ciepa, ewen-
zwykym zamknitym kominku, bo i tak od pocztku zamierzalimy go trak- tualnie elektrycznych grzejnikach. Jeli natomiast zaley im na in-
towa tylko rekreacyjnie prawdziwym grzaniem domu i wody uytkowej zaj- tensywnym udziale kominka w domowym systemie grzewczym,
muje si albo kocio na gaz, albo solary. Ksztat kominka wymylilimy sami, przed wyborem rodzaju i modelu wkadu powinni skonsultowa si
a firma kominkarska wykonaa kilka wizualizacji, rnicych si szczegami. z fachowcem i omwi z nim, z jakimi urzdzeniami wkad bdzie
Po akceptacji postawia go w 2 dni. wsppracowa oraz jak czsto i na jak dugo mieszkacy opuszcza-
Rady i przestrogi: j dom. Do kominka trzeba jeszcze potem dobra moliwie najlepsz
W miar uytkowania kominka widz, e ciepo rozchodzi si dobrze na otwar- lokalizacj, uwzgldniajc, czy ciepo bdzie rozprowadzane sposo-
tym parterze i w pokoju na poddaszu, przez ktry przechodzi komin. Na reszcie bem grawitacyjnym czy wymuszonym przez dmuchaw w systemie
poddasza jest raczej zimno, wic jednak brakuje systemu DGP. Moe dorobi DGP. Ponadto, adekwatnie do mocy wkadu, dopasowuje si przekrj
go przy pierwszym powaniejszym remoncie domu. Tak jak si spodziewaem, kanau nawiewnego i rednic kanau dymowego w kominie.
w kominku palimy weekendowo, gwnie jesieni. W tygodniu sporadycznie, bo
pno wracamy z on z pracy. Nadal bardzo si nam podoba wybrany model NIEKTRE WYMAGANIA TECHNICZNE
z szybami podnoszon i naron. Kominek wyglda skromnie, ale elegancko. Kubatura pomieszczenia. Wntrze z kominkiem musi mie ku-
Dla obnienia kosztw wybralimy model z dwoma szybami, a nie jedn git, batur 4 m na 1 kW mocy kominka, i nie mniej ni 30 m. A za-
bo w tym drugim wariancie cena szybowaa ostro w gr. Rozpalanie i utrzy- tem kominek o mocy 10 kW moe stan w pomieszczeniu o ku-
mywanie ognia jest proste, systemy szybrw i przepustw sprawnie dziaaj. baturze 40 m. Przy typowej wysokoci 2,7 m oznacza to pokj
adna filozofia. Raz na miesic myj szyb specjalnym rodkiem. Raz w roku obpowierzchni przynajmniej 15bm2.
wzywam kominiarza. Kana nawiewny. W nowo budowanych domach, w ktrych
Koszty: wkad 5500 z; monta i obudowa 5000 z. Uytkowania drewno okna i drzwi s szczelne, powietrze potrzebne do spalania do-
zbwasnego lasu, czyszczenie komina 180 z. prowadza si z zewntrz przez specjalny kana nawiewny. Kana
z rury z PVC lub z blachy ukada si pod posadzk i doprowadza
bezporednio do kominka lub w jego poblie. Wkad zamkni-
ty o mocy 10 kW potrzebuje a 100 m3 powietrza na godzin,
dlatego przekrj kanau powinien by do duy. Kana poje-
dynczy powinien mie ok. 15bcm rednicy, co daje powierzch-
ni przekroju ok. 200bcm, czyli tak jak dla kratek nawiewnych
montowanych w kotowniach. Ze wzgldw wykonawczych cz-
UPUST
1.420,-*
JTUL I 18
Series
UPUST
do 1.260,-*
JTUL I 400
Series
UPUST
710,-*
JTUL F 8 BP
PRO- WIATOWY
BESTSELLER
MOCJA
DANISH HEATING IDEAS GRATIS
PRZY ZAKUPIE
PIECA LUB WKADU
UPUST DO W PROMOCJI
2.810,-*
* Upusty podano od cen netto. Wice ceny s ustalane i przedstawiane wycznie przez autoryzowanych dealerw Jtul w Polsce.
Kady autoryzowany dealer ma prawo i pen swobod stosowania wasnych cen, nie wyszych ni ceny maksymalne. ...a Jtul Group Company
Jzefa Czytelniczka Budujemy Dom, koz uyt-
kuje od 2001 i 2007 r. Posadzka przed
kominkiem lub koz
Dom: w technologii szkieletu drewnianego, dwukondygnacyjny, pow. 140bm ; 2
powinna by wykonana
ogrzewany pomp ciepa powietrze/woda i kotem na pellety oraz koz. z niepalnego materiau,
Koza: z eliwa; komora wyoona szamotem, w drzwiczkach aroodporna np. pytek ceramicznych,
szyba; moc 9 kW; sprawno do 80%. Lokalizacja w jadalni, przy cianie gresowych lub
kamiennych. KOMINKI DOVRE
przylegajcej do garau. Komin z kanaem dymowym systemowy, cera-
miczny o r. 220 mm. Paliwo drewno (sosna z ogrodu). Kominek uywany
wbcelu ogrzania domu w okresach przejciowych. sto atwiej jest poprowa-
Decyzja: w latach 20012007, uywaam kozy, ale po rozbudowie domu kupi- dzi dwa mniejsze kanay
am mocniejsz, zamiast 5 kW ma teraz 9 kW. Poprzedni przyjacika wzia ni jeden duy. Kana na-
ibbardzo si cieszy, bo dziaa do tej pory. Oba egzemplarze podchodz z tej sa- wiewny lokalizuje si po
mej polskiej firmy, ktra wytwarzaa je dla krajw Skandynawii ibpewnie dla- napowietrznej stronie budynku, za w pomieszczeniu wyposaa
tego s tak dopracowane. Szkoda, e producent ten ju nie istnieje. Ponownie wbprzepustnic, umoliwiajc otwarcie i zamknicie kanau.
zamontowaam koz, a nie wkad, bo tak jest praktycznie i najwygodniej. Daje Odprowadzanie spalin. Do tego celu kominek wymaga od-
ona tyle samo ciepa co kominek, a moe nawet wicej, bo grzeje ca sob dzielnego kanau dymowego, ktrego rednica nie moe by
ibrur do komina. Jest prosta w budowie i w obsudze nie ma si tu co zepsu, mniejsza od rednicy krca wylotowego z wkadu kominkowe-
na pyty szamotu uwaam podczas wkadania drewna. Przy montau robota go. Komin nie moe mie jednak rednicy mniejszej ni 15 cm
te jest banalnie prosta, wystarczy wstawi rur w komin. Nie trzeba wymyla lub wymiarw 14 x 14 cm. Przepisy nakazuj czyci kana dy-
obudowy, bo koza jest adna sama w sobie. Gdybym miaa wymienia, znowu mowy co 3bmiesice w okresie jego uytkowania. Usuga komi-
kupiabym tak sam. Ogrzewaa cay dom, kiedy fika mi piec w kotowni. niarska kosztuje od 120 z.
Rady i przestrogi: Cok i podoga. Wkad kominkowy i jego obudowa s cikie
Koz zamontowaam w innym miejscu, ni poprzedni. Podczas rozbudowy (mog way ponad 500 kg), wic wymagaj wytrzymaej pod-
domu, murarz wyla betonow podstaw, postawi nowy komin z gotowych stawy. Konieczne jest przynajmniej wydzielenie (zdylatowanie)
ksztatek i do niego podczy koz. Komin stawia dzie, koz podczy rap- oraz wzmocnienie (pogrubienie i dozbrojenie) fragmentu wylew-
tem w godzin! Z tego wszystkiego najwicej kopotu przysporzy transport ki podogowej pod kominkiem. Posadzk wok kominka najle-
urzdzenia, bo jest piekielnie cikie, producent za unika sprzeday deta- piej jest wykoczy gadkimi pytami gresu, bd innym niepal-
licznej i nie dawa wasnego. Mino, chwali Boga, ju 9 lat i z koz nic si nym i atwym do utrzymania w czystoci materiaem.
zego nie dzieje, chocia pal w niej nie takie drewno, jak potrzeba. Poniewa Moc nominalna i sprawno kominka. Te parametry dobiera
wbogrodzie mam duo sosen, taki may las, uywam opadnitych sosnowych si zalenie od tego, czy kominek ma by podstawowym, czy tyl-
gazi, bo trudno je przecie wyrzuca. Grzej koz, kiedy na dworze jest wil- ko pomocniczym rdem ciepa. Jeli podstawowym, jego moc
gotno, a nie chodzi centralne ogrzewanie. Jesieni i wiosn robi to codzien- musi wynosi 100150 W/m, sprawno minimum 70% (zaley
nie. Niezalenie od pory roku, zawsze rozpalam ogie, kiedy przychodz zna- m.in. od cyrkulacji powietrza wok wkadu lub kasety).
jomi. miej si, e to typowy atawizm taka pierwotna ch wsplnego Obudowa. Moe by tzw. gorca lub tzw. zimna. W pierwszym
zgromadzenia si przy ognisku. Do ognia wszystkich bardzo cignie. Zalet przypadku, obudowa nagrzewa si i dodatkowo oddaje ciepo
kozy jest to, e szybko si nagrzewa temperatura ronie w oczach! Stygnie do otoczenia. Mona j wykona z cegy szamotowej, klinkiero-
przez jakie 34 godziny. Co do obsugi co jaki czas spalam w niej niebie- wej, zwykej, albo z gotowych elementw przekazujcych ciepo.
ski proszek, ktry wypala sadz w kominie. Gazie sosnowe, mimo sezono- Wbobudowie zimnej wykonuje si izolacj ciepln, ktra tylko
wania wbszopce, w trakcie spalania wydzielaj duo ywicznego osadu, ktry minimalnie nagrzewa si ciepem z kominka.
osmala szyby, palenisko, komin. Gdybym palia dobrym drewnem, nie wiem,
czy proszek byby potrzebny, a szyba byaby duej czysta. Teraz musz j my WKAD Z PASZCZEM WODNYM
co 2bdni. Rokrocznie, we wrzeniu, komin czyszczony jest przez kominiarza. W tego rodzaju wkadzie, nonikiem ciepa jest woda, ogrza-
Koszty: koza 2500 z, komin 2600 z. Uytkowanie: czyszczenie komina 150 z. na wbwymienniku ciepa (tzw. paszczu), otaczajcym palenisko.
Pobwczeniu urzdzenia kominkowego w instalacj c.o. z obiegiem
gorcej wody w ktrej pracuje rwnie kocio np. na gaz ziemny,
gaz pynny, olej opaowy cay ukad grzewczy, automatycznie ste-
rowany odpowiednimi regulatorami, ogrzewa wszystkie pomiesz-
czenia w budynku oraz moe przygotowa ciep wod uytkow.
Wybierajc urzdzenie z paszczem, trzeba si liczy z tym,
e jego podczenie jest trudniejsze, ni zwykego wkadu i powi-
nien to zrobi fachowiec. Na etapie inwestycyjnym, naley ponie
co najmniej dwukrotnie wysze koszty montau, ale take zakupu
konkretnego urzdzenia, w porwnaniu z wkadem tradycyjnym.
Ceny rnych modeli wkadw z paszczem wodnym wynosz zwy-
kle minimum 4000 z. Jednak zakup elementw sterujcych ibza-
bezpieczajcych instalacj to czsto wydatek kolejnych 3000
4000bz! Opacalno korzystania zbtakiego urzdzenia wynika
zbniskiej ceny drewna, wbporwnaniu do ceny reszty paliw.
Dla eliwnej kozy wylano Koza o mocy 9 kW ma komor
betonow podstaw i postawiono wyoon szamotem, a w drzwiczkach
komin z ceramicznych ksztatek. aroodporne szyby. Na obudowie jest
194 BUDUJEMY DOM 12/2016
plka na czajnik z herbat.
PRAKTYKA EKSPLOATACYJNA
Dorota i Grzegorz Czytelnicy Budujemy Dom, Zobacz jak
kominek z DGP uytkuj od czerwca 2015 r. bezpiecznie
pali
Dom: murowany, dwukondygnacyjny, pow. 139 m2; ogrzewany kotem na pa- w kominku
liwa stae (groszek) i kominkiem z DGP.
Kominek: zamknity wkad z eliwa i stali, model z naron szyb; moc 16bkW; Wkad z paszczem wodnym to rodzaj dekoracyjnego kota
sprawno do 70%. Lokalizacja w salonie, w centrum domu. Komin z kana- grzewczego, ktry ogrzewa pomieszczenie i podgrzewa wod
uytkow. HAJDUK
em dymowym systemowy o r. 220 mm. Kana nawiewny z PVC i stali,
przekrj 120 mm. Paliwo drewno (buk). Kominek uywany w celu ogrza- Niektre szczegy montau. Wkad z paszczem wodnym wy-
nia domu gwnie w okresach przejciowych. maga niezalenego zabezpieczenia przed przegrzaniem i nadmier-
Decyzja: kiedy kupilimy prawie cakiem wykoczony budynek, byo w nim nym wzrostem cinienia wody. Kominek mona zabezpieczy
przygotowane miejsce na kominek, ale samego kominka jeszcze nie byo. zamknitym naczyniem wzbiorczym, lecz wwczas naley wy-
Chcielimy, eby zamknity wkad praktycznie ogrzewa cay dom, i eby ad- posay instalacj w urzdzenie do odbioru nadmiaru ciepa (eli-
nie wyglda, dlatego dobudowalimy system DGP i kupilimy model z naro- minujce ryzyko przegrzania). Najczciej stosuje si wownic
n szyb. Kominek to alternatywa, gdyby z piecem co si stao. Piec jest na schadzajc, podczon do instalacji wodocigowej i kanalizacyj-
groszek, wic zaley od prdu. Kominek niby te, bo ma dmuchaw, jednak nej. Warunek wsppracy wownicy zbtymi instalacjami jest ko-
mimo wszystko ciepo rozchodzi si wszdzie. nieczny, poniewa w instalacji z zestawem hydroforowym, w mo-
Rady i przestrogi: mencie braku zasilania elektrycznego, woda nie schodzi kominka.
Dobrze, e mamy model z naron szyb, bo w maej przestrzeni na parterze, Zaleca si dodanie zbiornika buforowego wody grzewczej o po-
ma tylko 36 m2, kominek wyglda lekko, no i widzimy ogie z kadego miej- jemnoci co najmniej 200 l. Bufor kompensuje chwilowe wahania
sca. Gdybymy go zrobili na prosto od strony kuchni i holu byby zabudowa- temperatury wody i uniezalenia przepyw wody przez kominek
ny i optycznie powierzchnia dzienna by si zmniejszya. W zasadzie od listo- od przepywu przez grzejniki. Jeli kominek obsuguje ogrzewa-
pada do kwietnia rozpalalimy kominek codziennie wieczorem i wkad dobrze nie podogowe, trzeba zainstalowa ukad mieszajcy (specjalne
si sprawdzi jedyny mankament to to, e rczki si nagrzewaj, wic trze- zawory), obniajcy temperatur wody na zasilaniu (przy instala-
ba uwaa. Szyb czycimy co kilka dni rodkiem do kominka. Kiedy nawiew cji podogowej, temperatura wody nie moe by wysza ni 55C).
dziaa, czuje si z anemostatw na grze zapach palonego drewna. Zamiast bufora specjalici polecaj uycie zbiornika akumulacyj-
Cho kominek budowalimy 3 miesice po przeprowadzce, nie byo to strasz- nego o pojemnoci min. 1000 l. Bardziej ni bufor zwiksza on bez-
nie uciliwe. Rury DGP poprowadzilimy po strychu i zrobilimy nadmuch pieczestwo instalacji oraz umoliwia prac kominka przez du-
do wszystkich pomieszcze na poddaszu. Super, e teraz moemy wykorzy- szy czas zbpen moc, co przekada si na jego wiksz sprawno.
stywa ciepo z kominka wszdzie na grze. Dmuchaw umiecilimy na stry-
chu i zupenie jej nie sycha, nawet kiedy wiatrak si zacza. Z anemosta- KOMINEK Z DGP
tw sycha tylko delikatny, miarowy szum. Troch zachodu byo z kominem, W tym typie ogrzewania chodzi o ogrzanie powietrza, znajdujce-
bo istniejcy by przystosowany do postawienia wkadu z przodu. Gdybymy go si midzy korpusem wkadu i obudow kominka, a nastpnie
tak zrobili, kominek wyszedby na rodek salonu i zabra sporo cennego tu o rozprowadzenie go kanaami do wyznaczonych miejsc w budyn-
miejsca. Kominek wsunlimy pod cian, a nad nim dostawilimy nowy ko- ku. DGP, czyli dystrybucja gorcego powietrza, moe odbywa si
min zb ksztatek, przekuwajc si przez stropy i dach. Zreszt rury DGP te na dwa sposoby grawitacyjny wskutek samoczynnej cyrkulacji
musiay przej przez 2 stropy. Wszystko to trwao 3 dni. Prace, cznie z obu- powietrza lub wymuszony przez dmuchaw. Aby dugo kana-
dowaniem wkadu, sprawnie przeprowadzia firma od kominkw. Chcielimy w bya jak najkrtsza, urzdzenie zwykle planuje si w centrum
najpierw kominek z paszczem wodnym, ale wykonawcy odradzili nam to po- domu. Wkad powinnien mie mocno rozbudowane oebrowanie
wiedzieli, e taki kominek lepiej montowa podczas robienia instalacji wod- na korpusie, bo wtedy proporcjonalnie wzrasta wydajno oddawa-
nej i grzewczej. Nie upieralimy si przy tym, bo byoby wicej demolki, a my nia ciepa przez kominek. Powierzchni akumulowania i emitowa-
ju przecie mieszkalimy. nia ciepa czsto zwiksza si piercieniami (tzw. radiatorami), kt-
Koszty: kominek z DGP, obudow, robocizn 12b000 z, w tym wkad 3500 z. re dodaje si nad korpusem wkadu. Tego rodzaju ogrzewanie moe
Uytkowanie: drewno ok. 1,5 mp. 320 z; czyszczenie komina 170 z. zapewni komfort cieplny w niektrych pomieszczeniach (rzad-
Tarasy
Taras to specyficzne miejsce
bjednoczenie przynaley do domu
ibdo ogrodu, ale cigle jest naraony
nabnaprenia gruntu i zmieniajce si Lilianna Jampolska
K
lasyczna technologia budowy tarasu, powszechnie nazy- dom w padzierniku 2009 r. i zaoenie byo takie, e bdziemy budowa do
wana na mokro, wymaga mudnych prac budowlanych. pierwszych mrozw. Niestety, tu po wylaniu pyty na tarasie nagle przyszed
Polegaj one na wylaniu z betonu pyty, i potem uoeniu na mrz wierzchnia warstwa betonu skruszya si i odchodzia caymi pata-
niej odpowiednich pytek, np. ceramicznych lub kamiennych bmro- mi. Fachowcy stwierdzili, e nawet wylewanie wylewki samopoziomujcej nie
zoodpornych, o nasikliwoci do 5%, z klas cieralnoci IVV. ma sensu, bo bdzie si kruszy. No wic wtedy pado na kostk, cho wcze-
Naley podkreli, e podczas ukadania na pycie betonowej ma- niej, razem z mem mylelimy, e wykoczymy taras pytkami. Na szcz-
teriau wykoczeniowego nie bez znaczenia jest pogoda, uyty klej cie, byo na tyle nisko, e moglimy zastosowa kostk o gr. 6 cm i pooy
ibfugi (koniecznie musz by elastyczne, wodoszczelne i mrozoo- j metod na sucho, na piasku zmieszanym z cementem. Wykoczenie tarasu
dporne), abwreszcie fachowo i staranno wykonawcy. Jeli za- w 2011 r. poczylimy z kadzeniem kostki na podjedzie do garau i ciece.
braknie cho jednego elementu z wyej wymienionych, na tarasie Poprosilimy firm brukarsk o wykonanie projektu i wybralimy z jej oferty
szybko pojawi si usterki i nieodzowny bdzie mozolny remont. 2bkolory kostki, ale do ukadania zatrudnilimy znajomych brukarzy (byli tasi).
Nic wic dziwnego, e od kiedy opracowano nowoczesne techno- Rady i przestrogi:
logie i materiay przewidziane do budowy tarasw na sucho, trady- Firma od projektu prbowaa na nas wymusi zmian ksztatu tarasu i sku-
cyjna metoda na mokro ustpuje miejsca metodom mniej usterko- cie istniejcej pyty. Projektant przekonywa, e taras za winklem nie bdzie
wym i pracochonnym, szybszym i taszym. potrzebny. Nie mia racji! Narony nam pasuje, bo jest dostatecznie duy
ibpodczas upaw moemy chowa si w cieniu za domem. Nasi wykonawcy
NAJLEPIEJ NA SUCHO nie skuwali pyty. Pod kostk zmiecia si podsypka z piachu i cementu o gr.
Dla tych, ktrzy chc mie taras wykoczony nawierzchni 4bcm. Tobwystarczyo i nawierzchnia do tej pory nie ma usterek! Kostka nie
zbkostki lub pyt kamiennych, bd betonowych, najlepsza jest liska bchodzi si po niej bezpiecznie. Plamy myje deszcz, albo robimy to
jest technologia na sucho, z przepuszczalnym, ale utwardzo- sami, wod z wa. W zimie odnieamy taras, eby woda z roztopw wsika-
nym podoem. W jej przypadku, na dnie wykopu powstae- a wbtrawnik. Przy zadaszonej wnce planujemy markiz (4,4 x 3 m).
go po usuniciu urodzajnego gruntu, rozkada si geowkni- Rok temu ssiedzi budowali taras i zostao im troch kostki. Dogadalimy si
n (chronic przed zmieszaniem si nowo dosypanych warstw z nimi. Robotnicy przerzucili narzdzia przez pot, przewieli materia, i przez
zbrodzimym gruntem), a na skraju wykopu mocuje si obrzea 2bdni na naszym trawniku zrobili taras kpielowy, na ktrym rozkadamy ba-
tarasu. Nastpnie w obrbie wykopu ukada si warstwy podbu- sen o rednicy 3,5 m. Wczeniej po nim zostawaa na trawniku ysa plama ibmu-
dowy zbkruszywa i piasku. Do podsypki piaskowej czsto dodaje sielimy co roku dosiewa traw. Teraz mamy ten problem z gowy, a wcho-
si cement, miesza na sucho, zagszcza mechanicznie i profilu- dzenie z kostki do basenu powoduje, e woda nie brudzi si od dbe trawy.
je spadek co najmniej 2%. Podoe wykacza si wybran na- Koszty: 2011 r. nawierzchnie utwardzone 26b000bz, w tym projekt 1000bz,
wierzchni z ksztatek betonowych albo z kamienia. materiay na cao 12b500 z, uoenie 12b500 z; taras kpielowy 2100 z.
Zwolennicy wykoczenia tarasu deskami drewnianymi lub
kompozytowymi mog na przykad oprze tak podog na
punktowym fundamencie. W tym wypadku naley uoy war-
stw drenaow (np. ze wiru) w pytkim wykopie, wykonanym
wbobrysie przyszego tarasu (wystarczy gboko 20 cm). Potem
trzeba przygotowa fundament, ktry take nie musi by gboki
(ok. 50 cm). Mona zastosowa podpory z bloczkw betonowych,
albo tylko supki fundamentowe (wylewane na miejscu lub goto-
Krysia Czytelniczka Budujemy Dom,
tarasbuytkuje od 2007 r
Powierzchnia: tarasu 33 m2, domu z piwnic 214 m2, dziaki 2750 m2.
Taras: na betonowym stropie nad piwnic. Wykoczenie mrozoodporne iban-
typolizgowe pytki ceramiczne, wymiary 30 x 30 cm; umocowane na elastycz-
Do nowoczesnej architektury budynkw
nej, wodoszczelnej i mrozoodpornej zaprawie klejowej. Zadaszenie i osona
pasuj prostoktne betonowe pyty
od wiatru nad caym tarasem pergola z kantwki sosnowej, przykryta py- dostpne w wielu kolorach. SEMMELROCK
tami z poliwglanu komorowego o gr. 10 mm oraz na zachodnim boku prze-
suwna cianka z takich samych pyt. Pooenie poudnie, wzdu tylnej ele- zytu w trakcie eksploatacji jest wyjtkowo atwa w pielgnacji do-
wacji, przy kuchni i jadalni. brze myje j deszcz, ale mona j czyci wod i myjk cinieniow.
Decyzja: po przeprowadzce na wie, chciaam mie duy, zadaszony, ale jasny Natomiast nie potrzebuje konserwacji i malowania.
taras, bo wiadomo byo, e bdzie si z niego czsto korzysta. Przygotowalimy Kamie. Tarasy z nawierzchni z kamienia s uniwersalne
go z nieyjcym ju mem podczas przebudowy letniego domu na caoroczny. i ponadczasowe. Posadzka, wykoczona kostkami albo pyta-
Jako posadzka na tarasie suy betonowy strop Teriva nad piwnic z kotowni. mi, wycitymi z najtwardszych i najtrwalszych ska jak gra-
Wykoczylimy go pytkami ceramicznymi. Cay taras i zewntrzne zejcie do nit, bazalt, serpentynit, sjenit to inwestycja bardzo opacalna.
piwnicy zadaszylimy, eby mie oson przed deszczem i niegiem. Na da- Taki taras wyglda elegancko i adnie, komponuje si zarwno
chu pooylimy pyty z poliwglanu, s trwae i przezroczyste bnie zacieniaj zbtradycyjn, jak i nowoczesn architektur domu, a co waniej-
kuchni i jadalni. Sam taras, zwrcony na poudnie, w lecie zacienia modrzew, sze, przy odrobinie pielgnacji (wstpnej impregnacji kamienia
a kiedy jest tu za duszno, przeprowadzam si do przewiewnej altany w ogrodzie. i myciu myjk cinieniow), wbdobrym stanie przetrwa co naj-
Rady i przestrogi: mniej kilkadziesit lat.
Dobrze, e kupilimy grube pyty z poliwglanu, bo bez uszczerbku zniosy Beton. Elementy z betonu to najszersza grupa materiaw, prze-
wbzeszym roku silne gradobicie. Wyrzdzio wiele szkd, np. zniszczyo mi na- znaczonych do wykoczenia tarasw zbudowanych metod na
miot sutana w ogrodzie. Pyty s mocne i dziewczyna od sprztania moe po sucho. Wystpuj w bogatej gamie ksztatw i kolorw. Tym, kt-
nich chodzi, gdy co roku myje dach. adnie rozpraszaj wiato. Na pocztku rym zaley na dugowiecznoci i estetycznym wygldzie tarasu,
nie zamykalimy zachodniej ciany, ale poniewa hulao wszystko na tarasie, producenci oferuj wszelkiego rodzaju kostki, pytki i pyty od
po roku ju m sam zbudowa przesuwn ciank. Kupilimy wczeniej na razu zaimpregnowane fabrycznie, dziki czemu s trwae i atwe
wszelki wypadek troch wicej pyt, jakby co na dachu pkao, wic je wy- w pielgnacji. Wiele zbnich imituje naturalny kamie.
korzysta. Zachodnie wiatry ju nie przeszkadzaj, potny przecig znikn.
W zimie nie nawiewa ciegu. W lecie wewntrz tarasu tworzy si mikroklimat NAWIERZCHNIE TARASW WYKONANYCH
i kwiaty tu si wietnie trzymaj. Jest tylko jedna wada poliwglanu bardzo NAbMOKRO
si rozszerza i kurczy, kiedy latem jest gorco, trzeszczy tak, e a w gowie Jeli dom ma wylan (czyli metod na mokro) tarasow pyt z be-
widruje. Bardzo mnie cieszy, e modrzew kadzie na pyt pcie, bo inaczej tonu, nie oznacza to jeszcze, e koniecznie trzeba j wykoczy
latem byoby tu nie do wytrzymania. Taras jest czynny przez cay rok w zimie mrozoodpornymi i antypolizgowymi, pytkami ceramicznymi.
suy do werandowania ibpatrzenia na onieony krajobraz. Szybkim i tanim sposobem jest pomalowanie pyty farb do be-
Pytki tarasowe pooono fachowo przez 9blat nic nie odpado, ale dzisiaj tonu, przeznaczon na tarasy i balkony. Farba ma waciwoci po-
zamiast nich uoyabym kostk. Pytki pod dachem s suche, lecz na scho- dobne do pytek, jest wodoszczelna i antypolizgowa, a ponadto
dach bywaj mokre i wtedy s liskie. Ju polizgnam si, schodzc w zi- mona j kupi w rnych barwach, co znacznie uatwia dopasowa-
mie do piwnicy, dlatego w zimie ustawiam przy nich resztk pyt poliwglanu nie nawierzchni tarasu do kolorystyki budynku. Przed pooeniem
i demontuj na lato. Posadzk myje si atwo mopem. Komunikacja z tarasem farby trzeba starannie oczyci podoe zbpyu oraz zagruntowa.
jest wygodna, bo znajduje si tu przy kuchni. Innym rozwizaniem jest pokrycie pyty mas ywiczn: poliu-
Koszty: pytki ceramiczne 26 z/m2; pyty poliwglanu komorowego 4000 z. retanow lub epoksydow. Taka nawierzchnia nie ma cze, ani
szpar i jest idealnie rwna, wic bardzo uatwia mycie i zamiata-
nie. }
3LNQHPLPRODW
0DJRU]DWD.ROPXVL
FOT. ALTAX
W
iosenna aura zachca do spdza- nie stara. Abmoe powierzchni pokryy wbsposb cinieniowy) nie zabezpiecza go
nia czasu na tarasie ibdo porzd- glony, mech albo grzyb? Zauwaenie cho- na zawsze.
kw wbogrodzie. To take dobry by jednego zbpowyszych symptomw po-
moment, by skontrolowa stan drewnia- winno zmobilizowa nas do dziaania. DLACZEGO DREWNO
nych konstrukcji ibbudowli wok domu. Powierzchnia drewna raz na kilka lat wy- NISZCZEJE?
Sprawdmy, czy zabezpieczajca powo- maga bowiem odnowienia. Impregnacja Drewno uytkowane na zewntrz domu jest
ka zbfarby lub lakieru nie popkaa, albo si (nawet jeli bya wykonana fabrycznie naraone na dziaanie czynnikw atmos-
ferycznych musi stawi czoo jesiennym dla grzybw. Niektre zbnich powoduj jego KTRY MATERIA JEST
deszczom, opadom niegu ibsocu, ktre la- rozkad (butwienie), inne tylko sinizn, kt- NAJWRALIWSZY?
tem rozgrzewa jego powierzchni do kil- ra nie obnia wytrzymaoci materiau, ale Due znaczenie ma rodzaj drewna. Tzw.
kudziesiciu stopni Celsjusza. Ponadto jest wyglda nieestetycznie. Szczegln ochro- PLNNLH sosny, wierku czy topoli jest
atakowane przez grzyby ibowady. n trzeba wic otoczy te czci elementw, niezbyt trwae, bo atwo chonie wod.
3URPLHQLRZDQLHVRQHF]QH niszczy li- ktre mog mie kontakt zbziemi ibpocho- 7ZDUGH drewno dbu, buka, jesionu, gra-
gnin jeden zbpodstawowych skadnikw dzc zbniej wilgoci (np. supki ogrodze bu, cisu wykazuje wiksz odporno.
drewna, odpowiadajcy za jego wytrzy- czy trejay). Wyroby zbdrewna HJ]RW\F]QHJR s do
mao ibsztywno. Wskutek tego, mate- Wilgotno nie ma natomiast znacze- drogie, za to trwae ibnie wymagaj impre-
ria szarzeje, staje si porowaty ibpodatny na nia dla RZDGZ erujcych wbdrewnie gnacji, bo zawieraj duo naturalnych sub-
niekorzystny wpyw wody. drcych korytarze ibpogarszajcych jego stancji oleistych.
Wskutek zmian poziomu ZLOJRWQRFL, bu- waciwoci fizyczne. Kornik, spuszczel, Pamitajmy, e wilgo atwo cho-
dulec pcznienie ibkurczy si, co prowadzi koatek, drwalnik ibinne owady dobrze nie QLHREURELRQ\, szorstki materia. Aby
do osabienia jego struktury. Ponadto za- czuj si zarwno wbsuchym, jak ibmokrym zwikszy jego ywotno, naley go ohe-
wilgocone drewno to doskonaa poywka materiale. blowa.
Duo uwagi naley powici doborowi produktw ochronnych. Producenci oferuj bowiem rozmaite wyroby. Najlepiej kupowa je
wbspecjalistycznych sklepach. ALTAX , VIDARON, VIDARON
Starannej, systematycznej pielgnacji wiadczona osoba poradzi sobie zbjego na- Maj wiele zalet przede wszystkim s wy-
wymaga drewno, ktre jest VWDOHQDUDR noszeniem. dajne ibbezwonne. Chroni przed wilgoci,
QHQD]DPRNQLFLHLbVLOQHQDJU]HZDQLHRG Pamitajmy, e impregnacja to zwykle owadami ibmikroorganizmami. Wbprzeci-
VRFD. Dotyczy to przede wszystkim po- dopiero pierwszy etap konserwacji drew- wiestwie do innych impregnatw, wnika-
tw, elewacji, altan, trejay ibnawierzch- na. Dalsz ochron ibdekoracj zapewnia j rwnie wblekko wilgotne drewno. Nie s
ni niezadaszonych tarasw. Znacznie wol- warstwa lakieru, lakierobejcy, emalii bd natomiast polecane wbprzypadku starego,
niej niszczej przenone obiekty, jak meble oleju (sam impregnat mgby zosta szybko wysuszonego materiau, bo mog spowodo-
ogrodowe, ktre mona atwo schowa pod wymyty przez wod). wa jego pcznienie ibpkanie.
zadaszenie wbrazie niesprzyjajcej aury, Wyroby UR]SXV]F]DOQLNRZHrwnie
albo gdy nie s uywane. CO TRZEBA WIEDZIEm stosowane s wewntrz ibna zewntrz bu-
ObIMPREGNATACH? dynkw. Zapewniaj bardzo skutecz-
JAK DOBRAm PREPARAT? Wnikaj one gboko wbstruktur drew- n ochron przed wilgoci, szkodnikami
Musimy uwzgldni przede wszystkim ga- na ibskutecznie je zabezpieczaj. Jeli do- ibpromieniami UV. Mog suy do konser-
tunek drewna, jego zastosowanie wbogro- datkowo zawieraj pigmenty nadaj ko- wacji poraonego, starego ibmocno wysu-
dzie oraz nasze preferencje wizualne. lor powierzchni. Nie zakrywaj sojw, s szonego drewna.
Czytajmy dokadnie informacje na etykie- transparentne ibnie tworz lakierowej po-
tach produktw. Inne rodki przeznaczo- woki. CZYM WYKOCZYm
ne s do powierzchni pionowych potw, Dostpne na rynku preparaty maj rne DREWNO?
altan, elewacji inne do nawierzchni ta- dziaanie. Przeznaczenie danego impregna- Materia zabezpieczony impregnatem ma-
rasu. Te ostatnie musz tworzy tward tu okrelone jest na etykiecie. Producenci lujemy dodatkowo specjalnym olejem, la-
powok, zabezpieczajc drewno przed podaj zazwyczaj przykadowe zastosowa- kierem, lakierobejc lub farb. Wybr pro-
cieraniem. Na rynku dostpnych jest wie- nie np. do fasad lub ogrodze. Jednych duktu zaley gwnie od tego, jaki chcemy
le wyrobw, ktre nie tylko doskonale mona uywa tylko we wntrzach, in- uzyska efekt. Wbogrodach nowoczesnych
chroni drewno, ale ibnadaj mu poda- nych jedynie na zewntrz. Najlepiej jeli drewno czsto maluje si na intensywne ko-
n barw. rodek zabezpieczy drewno kompleksowo lory. Wbrustykalnych zwykle podkrela si
Zanim wybierzemy si na zakupy, do- przed dziaaniem rozmaitych czynni- jego naturalno poprzez naoenie powok
kadnie wymierzmy powierzchni, ktra kw. Niektre preparaty nie tylko impre- transparentnych. Pastelowe odcienie nawi-
wymaga zabezpieczenia. Na tej podstawie gnuj, ale te lecz zagrzybione fragmenty. zuj za do ogrodw angielskich.
bdziemy mogli obliczy potrzeb ilo pre- Jeszcze inne zapewniaj ochron przeciwo- 2OHMwnika wbmateria gboko, chronic
paratu. Kupujmy wbspecjalistycznych skle- gniow. go przed wchanianiem wilgoci. Zazwyczaj
pach, gdzie mona liczy na fachowe do- Impregnaty generalniedzieli si na wo- pokrywa si nim deski tarasowe. Preparat
radztwo. Sprzedawca pomoe dobra rodzaj dorozcieczalne ibrozpuszczalnikowe, za- nakada si dopki drewno pije. Pniej
ibilo rodka oraz narzdzia do jego apli- lenie od tego, jaki rozcieczalnik zosta jego nadmiar naley usun.
kacji. Do niektrych produktw docza- uyty do produkcji. Jedne ibdrugie mog Na zewntrz domu stosuje si ODNLH
ne s specjalne aplikatory, wbpostaci gbki mie waciwoci barwice. Na rynku jest U\ specjalnie przeznaczone do tego celu.
obpaskiej lub karbowanej powierzchni (nie- coraz wicej preparatw ZRGRUR]FLHF]DO Tworz one elastyczn powok. Lakier do
kiedy zamocowanej na uchwycie). Rodzaj Q\FK, obbardzo dobrych waciwociach im- malowania parkietw, na zewntrz szyb-
aplikatora jest dopasowany do konkretne- pregnujcych, przeznaczonych do stoso- ko by popka. Wbszczeliny dostaaby si
go produktu, dziki czemu nawet mniej do- wania wewntrz ibna zewntrz budynkw. woda abstd ju tylko krok do rozwoju
grzybw. Lakier barwicy, czyli ODNLHUR (PDOLDdaje natomiast warstw kryjc. ibtworzy warstw uniemoliwiajc oddy-
EHMFD, jednoczenie zabezpiecza ibdekoruje. Farb uywa si najczciej do odnawiania chanie drewna.
Czsto uywa si jej do malowania mebli obiektw malowanych ju wczeniej wbten
ibogrodze. Tworzy powok transparentn sposb. Rzadko natomiast wykaczania JAK USUNkm MECH
(podkrelajc naturalny rysunek sojw), si nimi surowe bd lakierowane drew- IbPOROSTY?
zwykle wbkolorze brzowym, zielonym lub no. Powoka zbemalii nie jest zbyt odporna Elementy drewniane szczeglnie od stro-
niebieskim. na uszkodzenia nie wsika zbyt gboko ny pnocnej bardzo czsto porastaj po-
REKLAMA
Przed rozpoczciem prac zgromadmy wszystkie niezbdne narzdzia ibzamy rkawice oraz ubranie ochronne. Wikszo powierzchni
moemy malowa pdzlem. Niektre preparaty maj wbzestawie aplikator, wbpostaci paskiej lub karbowanej gbki, ktr atwo ibrwnomiernie
nakada si impregnat. LAKMA , ALTAX
M
aonkowie zabrali si za two- kiem symetryczny i reprezentacyjny ogrdek. tak urokliwe, e czsto zwabiaj mieszka-
rzenie ogrodu na dziace o pow. Wczeniej nie zaplanowalimy jedynie jagod- cw do wypoczywania. Zaktek uwielbiaj
1200bm2 zaraz po przeprowadz- nika w gbi ogrodu. Powsta wynikowo, na na- rwnie jaszczurki i aby. Poniewa korzysta
ce. Mieli ju pewne przygotowanie, bowiem sonecznionej polance, i teraz produkuje tony si z niego gwnie wiosn i jesieni, chwy-
wczeniej obejrzeli seri filmw, wypro- borwki amerykaskiej. tajc pierwsze lub ostatnie promienie so-
dukowan przez BBC, krok po kroku pro- ca (latem jest tu zbyt gorco z powodu pou-
wadzc niedowiadczonych ogrodnikw TWORZENIE ZAKkTKW dniowej ekspozycji), nie posadzono tu rolin
wbwiat profesjonalnie zaoonych, pik- Jeli ogrd ma zielone aurowe przesony kwitncych latem, a jedynie wiosenne i je-
nych ogrodw. ibrozmaite wntrza, wzrok widza wdruje po sienne. Oszaamiaj intensywnymi kolorami
TARAS, NAJWANIEJSZE
MIEJSCE OGRODU
Waciciele zaaranowali tu oaz spokoju. Niebwy-
obraali sobie usytuowania tarasu przy najgort-
szych cianach budynku, czyli poudniowej i za-
chodniej, ani przy najzimniejszej, pnocnej.
Wschodni uznali za najlepsz, bo mona tu rano
powoli obudzi si w ciepym socu, ale resz-
t dnia spdzi ju w cieniu. Celowo poczyli ta-
ras z kuchni krtkim traktem komunikacyjnym,
przez jadalni. Aneta mieje si, e nawet taka odle-
go przysparza kopotu, jeli ma si rce pene tac
z kruchymi naczyniami. Chodzenie do altany w g-
bi ogrodu byoby wykluczone!
1
Para starannie wyliczya rozmiar pyty taraso-
wej (ma szer. 4 m, d. 6 m). Marcin wasnorcznie
uoy podog z drobnej granitowej kostki i nad ta-
rasem zawiesi dwie markizy (zdemontowa je, bo
odnawiano elewacj). Dla bezpieczestwa uytkow-
nikw obsypa pyt szerok skarp. Najpierw kwit-
n na niej, burz kwiatw, azalie i piwonie, potem
liliowce, a nastpnie hortensje i ketmia. Latem przy
pobliskiej drewutni rozkwita ranka. Do jej zao-
enia przyczynia si podr crki do Anglii, gdzie
ogldaa pikne ogrody rane. Wrcia zakocha-
na! Kwitnce i mocno pachnce roliny rodzina po-
sadzia tak blisko tarasu, bo traktuje je jak natural-
ne antydepresanty.
Niedawno Marcin dobudowa (nad betonow
studni chonn, zbierajc deszczwk z dachu
ibogrodu) szecioktny podest z desek kompozyto-
wych. Podest w przeciwiestwie do pyty z grani-
tu jest dugo nasoneczniony, dlatego stoj na nim
leanki do plaowania. } 2
4
Wraenia z uytkowania ogrodu
Aneta: Na warstwie gliny ley warstwa dobrej, cho kwanej
ziemi. To dobrze i zarazem le, zaley dla jakich rolin. Nie inge-
rowalimy w rodzimy grunt, ale sadzc roliny dogadzamy im,
zalenie do potrzeb. Pod re przygotowalimy ziemi miejsco-
wo, dodajc obornik w granulkach. Pod azalie natomiast kwa-
ny torf. Tylko dla borwek amerykaskich Marcin wybra ziemi
na g. 2 m, w doach rozoy trociny, kwany torf, ziemi, kor.
Czyli bardzo mocno zakwasi podoe. Borwki owocuj teraz jak
szalone. Przyjlimy zasad, e najpierw kupujemy roliny, ktre
maj by szkieletem ogrodu oraz te, ktre najduej rosn.
Marcin: zaoyem automatyczne podlewanie dopiero 4 lata
temu. Lepiej zrobi to na samym pocztku! Najpierw poczyta-
em, jak to si robi i zorientowaem si, jakimi elementami do
nawadniania dysponuj hurtownie. Potem zaprojektowaem
wbogrodzie 6 sekcji 3 z liniami kroplujcymi, 3 ze zraszaczami
5
wynurzalnymi i wybraem wyroby za 3000 z, jednego zbnaj-
lepszych producentw. To nie by aden kopot, skoro jestem
inynierem. Podobnie jak instalowanie prace zajy mi dugi
majowy weekend. Wykorzystaem zakadanie tego systemu do
pooenia rur odwadniajcych. Brakowao ich podczas rozto-
pw w niektrych miejscach ogrodu staa woda. Rury drenujce
le w wykopach nad nawadniajcymi i cigaj nadmiar wody
opadowej. Wod skierowaem do duej studni chonnej pod
tarasem z kompozytu. Spywa do niej te woda zbdachu i ze r-
deka w cianie, przydaje si przy nawoeniu rolin pistoletem
ze zbiorniczkiem z nawozem. Wykopy poprowadziem gwnie
7 wzdu borderw na granicy trawnika z rabatami, bo tu nie
uszkadzaem rolin. Tam, gdzie przechodz przez trawnik, wyko-
paem doy obszerokoci opaty, a zdjt dar przechowaem na
kawakach folii. Potem pooyem je na starym miejscu. System
nawadniania ju potrzebuje modernizacji, poniewa rozrosy si
6 roliny!
4 Zaktek alpejski wiosn ozdabiaj karowe raneczniki i azalie, jesieni hortensje. Kiedy kwitn,
waciciele siadaj na awce pod poudniow cian domu, suchajc szmeru malutkiego rda.
5 Ogrd przed frontem domu ma symetryczny ukad. Specjalnie na powitanie goci panuje tu harmonia
i ad. Linie cieek z granitowej kostki powielaj pokrg lini schodw. Zimny kamie przeamano
ywo zielonymi trawnikami, biae kwiaty wrzocw dopasowano do koloru elewacji. Dwa czerwonolistne
klony, podkrelajce regularny ukad, s strzyone w kule.
7 W gbi ogrodu waciciele celowo nie sadzili rolin iglastych, poniewa lubi ciepy i rozproszony cie
od drzew liciastych nie zimny i ciemny od iglakw. Krzewy liciaste umiecili nad trawnikiem, a nie nad
utwardzonymi nawierzchniami, eby opade licie atwo zbiera kosiark, przy okazji koszenia trawnika.
AKTUALNOCI STAWKI WYKONAWCW
Rozpito Najczciej
od... do... podawane
OKNA IDRZWI
z
Lp. Rodzaj robt J.m. 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 200 210 220 230 240 250 260 270 280 290 rednie
m.b.
32. Monta okien obw. 25,30
okna
Renowacja dwustronna drewnianych okien
33. m2 43,10
(skrobanie, szpachlowanie i malowanie)
INSTALACJE
z
Lp. Rodzaj robt J.m. 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160 170 180 190 200 210 220 230 240 250 260 270 280 290 rednie
POR ADY
JAROSAW ANTKIEWICZ
ZAPCHANA KANALIZACJA
Mam problem zbudronieniem instalacji kanalizacyjnej. Dotychczasowe prby przepchania przy uyciu
rodkw chemicznych ibspryny nie przyniosy rezultatu. Zapchaniu ulega cz instalacji, odprowadza-
jca cieki zbjednej azienki ibWC na parterze. Nie znam dokadnego przebiegu rur, abna zewntrz ok. 5 m
od domu znajduje si studzienka rewizyjna, tzw. kineta. Jak sobie zbtym poradzi? Czy trzeba bdzie sku-
wa podog, wbmiejscu, gdzie poprowadzone s rury?
Samodzielne udronienie kanalizacji moe okaza si niemoliwe, jeli zapchanie spowodowane zostao
przez zakleszczenie si wikszych przedmiotw, ktre przypadkowo wpady do instalacji. Niekiedy zdarzaj
si trudne do usunicia zatory spowodowane przez gniazdo ptakw, zbudowane na wlocie do odpowietrza-
nia kanalizacji. Wiatr, butwienie gazek sprawiaj, e fragmenty gniazda zsuwaj si rur odpowietrzaj-
c, powodujc zablokowanie odpywu ciekw. Usunicie takich zapcha wymaga na og uycia specja-
listycznego sprztu wbpostaci spryny zbwaciwie dobran gowic bd urzdze wysokocinieniowych.
Dokadn lokalizacj miejsca zatoru umoliwi zbkolei kamera, wprowadzona do wntrza rur. atwy dostp
do instalacji zapewnia studzienka rewizyjna, jednak wborurowaniu wewntrznym s liczne rozgazienia
ibod tej strony system moe by niedostpny. Zbopisu wynika, e zator powsta na rurze zbierajcej cieki Jeeli dojdzie do powanego zapchania
instalacji kanalizacyjnej, warto poszuka
rwnie zbsedesu, abwic obrednicy 110 mm. Dostp do tej rury uatwi demonta miski ustpowej ibnawet sposobu na dostanie si do rur bez
samemu mona sprbowa usun zatkanie, zamocowujc na zwykej mijce kanalizacyjnej element tn- skuwania podogi. Mona do tego
cy obszerokoci nieco mniejszej od rednicy rury. wykorzysta np. wpust podogowy. KESSEL
Adaptuj poddasze do celw mieszkalnych ibmusz odpowiednio ociepli dach. listwa mocujca
Obecnie od spodu widoczne s dachwki cementowe ibaty montaowe. Jak
folia paroprzepuszczalna
gruba powinna by termoizolacja ibjak j prawidowo wykona?
Ocieplenie dachu nad ogrzewanym pomieszczeniem wymaga uoenia paro-
przepuszczalnej folii, umoliwiajcej przenikanie wilgoci na zewntrz ibchro-
nicej ocieplenie przed ewentualnym zamokniciem wbrazie przecieku dachu.
Wbtym przypadku, foli naley uoy od wewntrz, mocujc j listwami do bo-
kw krokwi wbodlegoci 34 cm od spodu at montaowych. Utworzona zosta-
nie wbten sposb przestrze wentylacyjna pod dachwkami, przy czym trzeba
zapewni cyrkulacj powietrza od okapu do kalenicy. Moe to wymaga prze-
oenia ibpodniesienia gsiorw bd wstawienia dachwek wentylacyjnych krokiew
wbpobliu kalenicy. Foli dachow obwysokiej paroprzepuszczalnoci rozcie- dodatkowy ruszt
la si pasami prostopadymi do krokwi, zaczynajc od kalenicy bd wzdu
krokwi, jeli ich rozstaw jest mniejszy ni szeroko folii. Ocieplenie zbweny
mineralnej ukada si dwuwarstwowo pierwsz warstw obgruboci odpo-
wiadajcej odlegoci midzy foli ibspodem krokwi, abdrug, zapewniajc
grubo caego ocieplenia, do wymaganej obecnie wartoci nie mniejszej ni
20 cm. Przed pooeniem drugiej warstwy, do krokwi mocuje si uchwyty do
Przy ocieplaniu starego dachu, gdy nie usuwamy pokrycia, do
profili stalowych, umoliwiajcych przytwierdzenie pokrycia zbpyt gipsowo-kar- kopotliwym etapem prac jest umocowanie foli paroprzepuszczalnej.
tonowych. Pod pytami powinna by uoona folia paroszczelna, ktr przykle- Trzeba to zrobi od spodu, przyczepiajc j do bokw krokwi.
ja si tam dwustronnie klejc do profili nonych.
Alternatyw jest ruszt zbdrewnianych impregnowanych at, przybijanych poprzecznie do krokwi. Jego przygotowanie bdzie nawet prostsze, gdy po-
trzebujemy niewielkiej dodatkowej gruboci ocieplenia, okoo 5 cm, bo wwczas wystarcz typowe drewniane aty 4 5 lub 5 5 cm.
Wykonujc stela, naley sprawdzi, czy tworzy rwna paszczyzn midzy skrajnymi elementami wystarczy rozcign naprony sznurek wbkil-
ku miejscach ibwzgldem niego ustawia pozostae profile bd listwy. Zaniedbanie tego bardzo utrudni pniejsze uoenie poszycia zbpyt.
wylewka betonowa
Na wiosn bd ociepla dom ibprzy okazji chc wyremontowa balkon. Betonowa py-
pyta nona balkonu
ta balkonowa jest popkana ibnierwna, abplanuj uoy tam pytki. Jak przygotowa
podoe ibczy warto balkon ociepli?
obrbka blacharska
Podstawowym ograniczeniem przy renowacji balkonu jest tzw. wysoko dyspozycyjna,
czyli odlego midzy ram okna balkonowego ibpaszczyzn pyty balkonowej. Przy
naprawie nawierzchni nie mona bowiem pooy zbyt grubej warstwy, aby nie zaso-
nia ona futryny, abwbprzypadku okien plastikowych rwnie otworw odwadniajcych.
ocieplenie od dou
Najczciej grubo dyspozycyjna nie przekracza kilku centymetrw, zatem nie mona
skutecznie ociepli pyty balkonowej, gdy termoizolacj trzeba uoy na wszystkich tynk
powierzchniach pyty balkonowej (od spodu, na wierzchu ibna bokach). Wbpraktyce po- cienkowarstwowy
zostaje wic jedynie moliwo naprawy nawierzchni moliwie cienkimi warstwami re-
Na dobre ocieplenie pyty balkonowej ze wszystkich
nowacyjnymi. Zalenie od rodzaju uszkodze, pyta balkonowa wymaga bdzie tylko stron, take od gry zwykle brakuje miejsca.
wypenienia miejscowych wykrusze bd uoenia podkadu wyrwnujcego na caej
powierzchni ze spadkiem 12%, co umoliwi samoczynny spyw wody opadowej. Do na-
prawy su specjalne podogowe zaprawy cienkowarstwowe oraz preparaty gruntujce do utworzenia warstwy sczepnej. Zwyke zaprawy cementowe
nie nadaj si do tego celu, gdy musz mie grubo przynajmniej 3 cm ibnie gwarantuj dobrej przyczepnoci do podoa. Przy wyrwnywaniu trze-
ba zwrci uwag na dobre zagszczenie ibzatarcie podkadu przy krawdziach pyty balkonowej. Kolejn czynnoci bdzie przygotowanie powoki
wodoszczelnej przynajmniej zbtzw. pynnej folii, naoonej dwuwarstwowo. Lepiej jednak skorzysta ze specjalnej mikrozaprawy uszczelniajcej, ofe-
rowanej jako szlam izolacyjny. Na brzegach balkonu naley zamocowa blachy okapowe, abpytki ceramiczne umieszcza si na elastycznej zaprawie
klejowej, nakadajc j zarwno na podoe, jak ibna pytki, tak eby nie pozostay pod nimi puste przestrzenie, wbktrych moe gromadzi si woda.
ZADARNIAJkCE BODZISZKI
Poszukuj adnych i odpornych rolin zadarnia-
jcych, ktre bd rosy na lekko pochyym tere-
nie wzdu schodw. Najlepiej eby byy to roliny
kwitnce i lubice pcie.
W takim miejscu wietnie sprawdz si bodziszki.
To grupa bylin, tworzcych od wiosny do jesieni
szczelne kobierce adnych klapowanych lici, kt-
re przebarwiaj si przed zim na pomaraczowy
kolor. Zakwitaj obficie wiosn i latem na rowo,
fioletowo, biao, czerwono. Kwiatki s drobne, po-
Przekwitajca
jedyncze, maj ok. 2,5 cm rednicy i skadaj si kpa bodziszka
zbpiciu patkw. Byliny te s bardzo trwae i pro- obbiaych
kwiatach.
ste w pielgnacji. Tolerancyjne w stosunku do pod-
oa, znosz susz, preferuj soce albo pcie.
Co kilka lat warto dzieli zbyt mocno rozroni-
te kpy. Najlepiej wykonywa to wczesn wiosn V bodziszek himalajski (G. himalayense) wet do wys. 5070 cm, jego kwiaty s due i fio-
lub jesieni (koniec marca, kwiecie bd wrze- bkpy osigaj 3040 cm wysokoci, kwitnie letowoniebieskie, pojawiaj si tylko w czerwcu
sie). Przy takich terminach roliny zd si do- dugo od maja do sierpnia, kwiaty s niebieskie; i czasami wymagaj podpr;
brze zakorzeni. V bodziszek korzenny (G. macrorrhizum) kwit- V bodziszek czerwony (G. sanguineum) uzy-
Najczciej spotykane gatunki to: nie na rowo, jego licie wydzielaj przyjemny skuje do 25 cm wysokoci, kwitnie bardzo dugo
V bodziszek kantabryjski (Geranium x cantabri- aromat za spraw leczniczych olejkw, ktre od- midzy majem a padziernikiem na intensyw-
gense) w odm. Cambridge szybko rozrastajce straszaj komary, limaki i mole; nie czerwony kolor, lubi stanowiska soneczne;
si kpy lici dorastaj do 30 cm wysokoci, kwit- V bodziszek wspaniay (G. x magnificum) je- odmiana Alba kwitnie na biao.
nie w czerwcu i lipcu na rowo; den z najwyszych bodziszkw, bo wyrasta na-
KRZEWY W KWIATACH
Nale do grupy leniwych ogrodnikw, dlatego za- ni si od siebie gwnie wysokoci i kolorem
ley mi na posadzeniu w moim ogrodzie gwnie lici. Charakterystyczne odmiany to:
rolin iglastych i kwitncych krzeww liciastych. V Alexandra o brzowych liciach;
Jakie roliny kwitnce w maju moe Pani poleci? V Victoris o brzowoczerwonych liciach;
Krzewuszka cudowna (Weigela florida) to V Variegata o dwukolorowych liciach, zielo-
bardzo wdziczny krzew, ktry obficie zakwita nych z jasnym brzegiem.
pn wiosn i zdobi ogrd a do lata (maj li- Lilak Meyera Palibin (Syringa meyeri) jest mi-
piec). W zalenoci od odmiany, osiga od 0,5 niaturow wersj lilaka pospolitego. Krzew obzwar-
do 2 m wysokoci. Licie s jasnozielone, elip- tym i regularnym pokroju, dorasta do ok. 1 m wyso-
tyczne ibostro zakoczone. Kwiaty intensywnie koci i szerokoci. Licie s ciemnozielone, lekko
rowe, lejkowate, wyrastaj z ktw lici w gru- pofalowane. Jasnoliliowe, pachnce i liczne kwia-
pach po kilka sztuk. Rolina preferuje stanowi- ty pojawiaj si w maju i czerwcu. Lubi yzne gle-
sko soneczne i pcieniste. by ibsoneczne albo pcieniste stanowiska. Dobrze
Najlepiej kwitnie na glebach yznych i prze- prezentuje si sadzony wbgrupach bd pojedynczo.
puszczalnych. Krzew ma wiele odmian, ktre r- Kalina koralowa Compactum (Viburnum opu-
1
lus) jest wolno rosncym, zwartym krzewem,
2 1 Atrakcyjne 3 o kulistym pokroju, osiga 11,5 m wysokoci.
pompony kaliny Klapowane, jasnozielone licie przepiknie prze-
koralowej. barwiaj si jesieni na karminowoczerwony ko-
2 Krzewuszka lor. Biae, drobne kwiaty zebrane s w paskie
cudowna. kwiatostany i wyjtkowo obficie kwitn wbmaju.
Nastpnie pojawiaj si bardzo atrakcyjne owo-
3 Pachnce
kwiaty lilaka ce w postaci jasnoczerwonych kuleczek do 1 cm
Meyera. rednicy. Kalina lubi wilgotniejsze podoe, pene
soce bd pcie.
PRZYPADOCI
RANECZNIKW I AZALII
Uwielbiam rododendrony i azalie. Zastanawiam si, ktra
grupa krzeww jest bardziej wytrzymaa i odporna. Ktre
lepiej posadzi i jak o nie dba?
Podstawow rnic pomidzy tymi krzewami jest se-
zonowo lici u azalii opadaj na zim, a u ranecz-
nikw s zimozielone. W zwizku z tym licie ranecz-
nikw s wystawione na wicej czynnikwmogcych
pogorszy ich wygld.
Kilka najczstszych przypadoci ranecznikw to:
V mechaniczne uszkodzenia lici np. wgryzienia
opuchlaka w blaszk liciow. Naley szybko wyko-
na oprysk ktrym z preparatw Decis Ogrd 015 EW,
Fastac 100 EC lub Sumi-Alpha 050 EC;
V mszyce deformuj licie. Skuteczny jest oprysk 1 Rabata
Decis Ogrd 015 EW, Fastac 100 EC, Greenfly-Gun AE azaliowo-
albo Sumi-Alpha 050 EC; 1 -ranecznikowa.
V brzowienie i skrcanie lici na wiosn jest wyni- 2 Zimozielone
2
kiem duych waha temperatury, dlatego warto dobrze skrzaste licie
zabezpiecza roliny przed mrozem; ranecznika
versus delikatne
V plamisto lici grzyby powoduj zamieranie i opada- sezonowe listki
nie lici; stosuje si opryski 23 razy co 10 dni. Wymiennie azalii.
mona uy preparatu Topsin M 500 SC, Dithane Neo
Tec 75 WG, Polyram 70 WG, Discus 500 WG, Amistar 250
SC lub Score 250 EC. Chore licie musz zosta spalo-
ne, gdy znajduje si w nich grzyb;
V chloroza objawiajca si przejanieniami na blasz-
ce liciowej, moe by wynikiem braku elaza, potasu
czy zbyt wysokiego pH gleby;
V szara ple pojawiajca si przy zbyt duej i cigej
wilgotnoci, poraa wszystkie czci roliny i objawia
si szarym nalotem oraz brzowieniem pkw kwiato-
wych i ich zamieraniem. Skuteczna walka polega na
opryskach, wykonywanych 23 razy co 7 dni. Do wybo-
ru Rovral Aquaflo 500 SC, Teldor 500 SC i Topsin M 500
SC. Poraone czci krzeww trzeba spali;
V brunatna plamisto na obumierajce pdy naley
stosowa takie same opryski, jak w przypadku plami-
stoci lici i niszczy chore fragmenty roliny.
Azalie s z reguy mniejsze, o drobniejszych listkach
ibkwiatach. Najpowszechniejsze choroby to:
V zamieranie pdw moe wystpowa przez cay
sezon wegetacyjny, poraone czci roliny musz zo-
sta wycite i spalone. Skuteczny w takim przypadku
jest oprysk Topsinem M 500 SC.
plamisto lici (zwalczanie takie samo jak u ra-
necznikw);
mszyce (zwalczanie takie samo jak u ranecznikw). przemarznite. Po przekwitniciu dobrze jest je nawodni przed zim, aby uchroni je przed
Raneczniki i azalie nale do tej samej grupy rolin obrywa zaschnite kwiaty, aby uniemoli- susz fizjologiczn (wczesn wiosn zielone li-
wrzosowatych, ktre rosn na kwanym podou. Dwa wi zawizanie si nasion. Dziki temu roli- cie trac wod i w tym samym czasie ciko
razy do roku powinno si je nawozi, np. Florovitem ny bd kumulowa energi na kolejne kwit- im j uzupeni z zamarznitej gleby). Bardziej
(wbkwietniu i na przeomie czerwca i lipca). Krzewy te nienia i wzrost. Krzewy musz by regularnie wraliwe odmiany warto okry przed mrozem
nie wymagaj cicia usuwa si tylko gazie chore lub podlewane. Szczeglnie jesieni trzeba dobrze agrowknin albo som.
WYDZIEDZICZENIE
Mam czterech synw, jednak z jednym z nich jestem skonfliktowany. Jestem osob star-
sz, w cigu ycia dorobiem si domu i pewnej kwoty oszczdnoci. Chciabym aby dzie-
dziczyo po mnie tylko 3 synw. Co mog zrobi?
Moe Pan sporzdzi testament, w ktrym wyranie wskae Pan synw uprawnionych
ZADATEK CZY ZALICZKA? do dziedziczenia. Prosz jednak pamita, e samo pominicie jednego z nich moe
okaza si niewystarczajce bowiem syn bdzie mg jako Pana zstpny zwr-
Sprzedaj dziak o wartoci 100 000 z. Kupujcy bd ci si do pozostaych dzieci z roszczeniem o zachowek. W celu cakowitego pozba-
posikowa si kredytem, wic ostateczna umowa sprze- wienia go roszcze, naleaoby wskaza w treci testamentu, e wydziedzicza go Pan
day bdzie oddalona w czasie od umowy przedwstpnej oraz wskaza podstaw wydziedziczenia. Moe ono nastpi bowiem tylko z okrelo-
obkilka miesicy. Czy powinienem da zadatku lub za- nych przyczyn tzn. tylko wtedy, gdy uprawniony:
liczki, a jeli tak to w jakiej wysokoci? wbrew woli spadkodawcy postpuje uporczywie w sposb sprzeczny z zasadami
Zadatek stanowi wiadczenie wrczane drugiej stronie wspycia spoecznego;
przy zawieraniu umowy najczciej przedwstpnej. dopuci si wzgldem spadkodawcy albo jednej z najbliszych mu osb umylnego
Wbprzypadku braku odmiennych uregulowa umownych, przestpstwa przeciwko yciu, zdrowiu lub wolnoci albo racej obrazy czci;
zadatek oznacza, e w razie niewykonania umowy przez uporczywie nie dopenia wzgldem spadkodawcy obowizkw rodzinnych.
jedn ze stron, druga strona ma prawo bez wyznaczania
dodatkowego terminu odstpi od umowy i zatrzyma
zadatek. Z kolei w odwrotnej sytuacji osoba wrczaj- WARUNKI ZABUDOWY
ca zadatek ma prawo da sumy dwukrotnie wyszej.
Wbprzypadku wykonania umowy, zadatek jest zaliczany W lutym biecego roku zoyam wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla
na poczet wiadczenia strony, ktra go wrczaa. W prak- mojej dziaki. Zaley mi na czasie, gdy chciaabym w tym roku rozpocz budow domu.
tyce zadatek wynosi zwykle 520%, jednak zaley to od Kiedy mog spodziewa si decyzji?
woli stron (przyjmuje si e nie powinien wynosi 100% Zazwyczaj sprawy powinny by zaatwiane w pierwszej instancji w terminie miesica.
wiadczenia). Dwa miesice przewidziane s dla spraw skomplikowanych (abza tak z reguy uwaa
Zaliczka z kolei jest kwot, ktra zostaje zaliczona na po- si wydanie decyzji ustalajcej warunki zabudowy). Do powyszych terminw bnie wli-
czet przyszych wiadcze wynikajcych z umowy zawar- cza si jednak terminw przewidzianych w przepisach prawa na dokonanie okrelonych
tej midzy stronami. Nie stanowi ona, w przeciwiestwie czynnoci, okresw zawieszenia postpowania oraz okresw opnie, spowodowanych
do zadatku, formy zabezpieczenia umowy, bowiem w przy- z winy strony albo z przyczyn niezalenych od organu. Obkadym przypadkubniezaatwie-
padku odstpienia od umowy wzajemnej, osoba odstpu- niabsprawybwbterminie okrelonym w art. 35 K.p.a., organ administracji publicznej obo-
jca zobowizana jest do zwrotu drugiej osobie wszyst- wizany jest zawiadomi strony, podajc przyczyny zwoki i wskazujc nowybterminbjej
kiego, co otrzymaa na mocy umowy. Moe ona rwnie zaatwienia. Dotyczy to take opnie z powodw niezalenych od urzdu.
ubiega si o naprawienie szkody wynikej z niewykona-
nia zobowizania. Zaliczka podlega wic zwrotowi. Warto
zatem okrela w treci umowy czy bdziemy mie do UMOWA NAJMU OKAZJONALNEGO
czynienia z zadatkiem, czy z zaliczk.
Zamierzam wynaj dom. Jak mog zabezpieczy si przed nieuczciwym najemc. W ja-
ki sposb sporzdzi umow najmu?
DRZEWO PRZY GRANICY Najlepszym rozwizaniem jest podpisanie umowy najmu okazjonalnego. Umoliwia ona
przeprowadzenie eksmisji z lokalu bez koniecznoci wystpowania z powdztwem do
Mam pikn liw w ogrdku przy granicy z ssiadem. sdu, do ktrego naley jedynie wystpi z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalnoci
Niektre gazie zwisaj do ssiada, ktry zrywa owo- aktowi notarialnemu, ktry jest niezbdnym zacznikiem do umowy.
ce ibwytwarza z nich przetwory. Zwracaam uwag ssia- Zawarcie umowy najmu okazjonalnego obwarowane jest okrelonymi wymogami:
dowi, lecz on twierdzi, e owoce nale do niego. Czy ma forma pisemna jest konieczna pod rygorem niewanoci;
racj? owiadczenie najemcy w formie aktu notarialnego o poddaniu si egzekucji i zobowiza-
Owoce, ktre spady z drzewa lub krzewu na grunt ssied- niu do oprnienia i wydania lokalu we wskazanym w daniu terminie do umowy za-
ni stanowi wasno ssiada. Inaczej wyglda kwestia cza si do owiadczenie najemcy, w ktrym zobowizuje si podda egzekucji i opr-
owocw, ktre zwieszaj si z gazi. Nale one bowiem nienia lokalu w terminie wskazanym w daniu wynajmujcego, nie krtszym ni 7 dni.
do waciciela drzewa. Dopki nie opadn, ssiad nie po- Owiadczenie to stanowi jeden z zacznikw i skadane jest w formie aktu notarialnego;
winien ich zrywa ani strzsa. Waciciel gruntu, na kt- owiadczenie waciciela lokalu, do ktrego najemca bdzie mg si wyprowadzi po
rym stoi drzewo, moe wej na posesj ssiada i zerwa zerwaniu lub wyganiciu umowy do umowy naley doczy wskazanie przez na-
zwieszajce si z jego drzew owoce (ssiad moe zada jemc innego lokalu, w ktrym bdzie mg zamieszka w przypadku eksmisji, wraz
naprawienia wynikej z tego powodu szkody). Ten, na ktre- zbowiadczeniem jego waciciela o wyraeniu zgody na zamieszkanie w nim najemcy;
go grunt przechodz gazie, ma rwnie prawo je obci. zgoszenie do urzdu skarbowego jest to bardzo istotne, bowiem zaniechanie spe-
Ale zanim to zrobi, ma obowizek wyznaczy wacicielo- nienia tego obowizku w terminie 14 dni od dnia rozpoczcia najmu skutkuje uzna-
wi drzewa odpowiedni termin do ich usunicia. niem, e doszo do zawarcia tradycyjnego najmu.
wody pod
3 rdo grne
oraz rdo dolne
4 Wybieramy pomp ciepa
przegld oferty rynkowej
dostatkiem
5 Ciepa woda uytkowa
wbsystemie zbpomp
ciepa
6 Powietrzna pompa ciepa
78 Pompy zbgruntowym
rdem dolnym
9 Kolektory soneczne
10 Ogniwa fotowoltaiczne
1112 Modernizacja ogrzewania
FOT. KOO
ibwymiana kota c.o.
nabpomp ciepa
F\N\O
MQ\
F
HGXND
Jarosaw Antkiewicz
P
ompa ciepa przygotowujca cie- Tym co je czy s przede wszystkim ni- CO DLA KOGO?
p wod uytkow to waciwie nie skie koszty podgrzania wody, dostpnej Gdy mamy lub planujemy pomp ciepa
jedno, ale trzy rozwizania: wbduej iloci oraz wygoda, bo wszystko od- ogrzewajc budynek, wykorzystanie jej
pompa suca gwnie do ogrzewania bywa si wbpeni automatycznie. rwnie na potrzeby c.w.u. jest oczywistym
domu, dodatkowo przygotowujca c.w.u.; Jednak rnice s bardzo due ibnawet rozwizaniem. Ale uwaga! Niektre (cho
odrbne pompy typu powietrze/woda, kady zbtych wariantw ma rozmaite od- nieliczne) modele mog nie by przystoso-
przygotowujce wycznie wod uytko- miany. Abeby nie byo zbyt atwo, pom- wane do ogrzewania wody uytkowej. Lecz
w; pa bardzo czsto wsppracuje jeszcze najczciej dotyczy to urzdze pracuj-
pompy do basenw kpielowych, rw- zbkotem albo przynajmniej zbgrzak elek- cych wbsystemie powietrze/powietrze, ktry
nie pracujce wbsystemie powietrze/woda. tryczn. nie jest ubnas specjalnie popularny. Zdarza
PATRONI CYKLU
ZDANIEM EKSPERTA
-DNLH FHFK\ SRZLQLHQ PLH ]DVREQLN FZX ZVSSUDFXMF\ ]b SRPS
FLHSD"
Na rynku urzdze grzewczych dostpnych jest wiele rozwiza konstruk-
5DID0DJLHUD cyjnych zasobnikw przeznaczonych do przygotowania wody uytkowej.
Manager ds.
Dostpne s zasobniki emaliowane, ze stali nierdzewnej, zb wownic lub
Technicznych
Dzia SOFATH wymiennikiem pytowym, poziome lub pionowe. Nie wszystkie konstrukcje
DE DIETRICH mog wsppracowa zbpompami ciepa. Zasobniki ciepej wody uytkowej
TECHNIKA przeznaczone specjalnie do pomp, rni si od stosowanych wbprzypadku
GRZEWCZA
Sp.zbo.o. innych rde ciepa. Ze wzgldu na parametry pracy pompy ciepa, wbszcze-
glnoci koniczno uzyskania maej rnicy temperatur wody grzewczej
nego cyklu pracy, abczste wczanie ibwy- ibc.w.u., zasobniki musz mie wymiennik/wownic obwikszej powierzchni wymiany ciepa. Przyj-
czanie skraca jej ywotno. muje si, e dla poprawnej ibbezawaryjnej pracy urzdzenia powierzchnia wymiany nie powinna by
mniejsza ni 2,5 m2.
ZbDUYM ZASOBNIKIEM Popularne pompy ciepa przeznaczone tylko do przygotowania c.w.u. maj wymiennik ciepa
Zasobnik c.w.u. powinien by wikszy ni (skraplacz) nawinity na paszczu zasobnika. Tego typu konstrukcja pozwala na przekazywanie cie-
wsppracujcy zbkotem. Zastosowanie dla pa od wykraplajcego si czynnika, przez paszcz zasobnika, do wody uytkowej. Ze wzgldu na
czteroosobowej rodziny zasobnika obpojem- brak medium poredniczcego efektywno ogrzewania c.w.u. jest wbtych ukadach wysza. Wburz-
noci 80120 litrw, ktry dobrze spraw- dzeniach tego typu wystpuje rozwarstwienie temperaturowe temperatura wody wb jego grnej
dza si zbkotem jednofuncyjnym, wbprzy- czci jest wysza ni wbdolnej.
padku pompy jest nieporozumieniem. Rzecz Podobne zjawisko wystpuje wbprzypadku zasobnikw zbwymiennikiem pytowym, wbktrym re-
wbtym, e wiksz ni pojemno zasob- alizowana jest wymiana ciepa pomidzy woda grzewcz abc.w.u.
nika ilo c.w.u. mona bardzo atwo uzy- Najpopularniejsze s zasobniki, wbktrych zabezpieczeniem antykorozyjnym jest emalia pokry-
ska, podnoszc temperatur zgromadzonej wajca od wewntrz oraz anoda magnezowa lub tytanowa, chronice przed korozj elektrochemicz-
wbnim wody, abprzy korzystaniu miesza- n. Stosowanie s rwnie zasobniki wykonane ze stali nierdzewnej. Jednak niekiedy take wbich
jc j zbzimn. Jeli 150bl wody podgrzejemy przypadku konieczne s anody ochronne.
nie do 40C, ale do 60C, to po wymiesza- Kwesti wyboru zasobnika, jego konstrukcji, materiau zbjakiego zosta wykonany oraz dopasowa-
niu zbzimn (10C) otrzymamy 250bl wody nia do danego urzdzenia, naley powierzy specjalicie, ktry wemie pod uwag wszelkie czynni-
obtemperaturze 40C. ki, majce wpyw na prac caego ukadu przy danych warunkach ibdanej jakoci wody.
Niektre pompy maja wbudowany wymiennik ciepa, dziki czemu mona je podczy do
dowolnego zasobnika. To dua zaleta gdy rozbudowujemy istniejc instalacj. HEWALEX
Woda zimna
Podgrzewacz Ze wzgldu na sprawno pompy, najlepiej
wody uytkowej jest utrzymywa jak najnisz temperatur
wody wbzasobniku. DANFOSS
HPDLOELXURVRIDWK#GHGLHWULFKSOyWHO
P
ompa ciepa jest wysokoefektyw-
nym urzdzeniem grzewczym, ktre
wbrzeczywistoci korzysta zbenergii
sonecznej zmagazynowanej wbpowietrzu,
gruncie lub wodzie. Coraz bardziej popu-
larnym urzdzeniem staj si pompy ciepa
przeznaczone do podgrzewania wody uyt-
kowej. Firma Hewalex zajmuje czoow po-
zycj rynkow wbostatnich latach wbseg-
mencie urzdze tego typu ibaktualnie
oferuje 9 rodzajw pomp ciepa typoszere-
gu PCWU, zrnicowanych pod wzgldem
budowy, parametrw ibcen zakupu.
Moduowa pompa ciepa PCWU 2,5kW
umoliwia wykorzystanie istniejcego ju
wbdomu podgrzewacza wody. Wbinnych
przypadkach zastosowanie znajduje jed-
na zboferowanych pomp ciepa PCWU ze 3RPS\FLHSD+HZDOH[RIHURZDQHZ]DNUHVLHRGGRN:VSU]H]QDF]RQHGR
zintegrowanym podgrzewaczem 200 lub SRGJU]HZDQLDZRG\X\WNRZHMZRG\EDVHQRZHMRUD]RJU]HZDQLDLFKRG]HQLDEXG\QNX
&HFKXMVLZ\VRNHIHNW\ZQRFLSUDF\LZ\GXRQ\PLRNUHVDPLJZDUDQFML
300 litrw. Stanowi ona wwczas samo-
dzielne urzdzenie, ktre mona zasto-
sowa zamiast odrbnego podgrzewacza.
Wbudowana wownica pozwala na pod-
czenie kota grzewczego jako konwencjo-
nalnego rda ciepa. Jego praca jest zwy-
kle ograniczona do 1020% rocznego czasu
podgrzewania wody wbbudynku.
Zastosowanie pompy ciepa do wody
uytkowej jest szczeglnie uzasadnio-
ne, gdy wykorzystuje si drogie paliwo lub
energi elektryczn, bd te korzysta si
zbkota na paliwo stae, ktry powinien by
wyczony poza sezonem grzewczym.
Zastosowanie pompy ciepa PCWU jest
take korzystne, gdy wystpuj znaczne
nierwnomiernoci lub dusze przerwy
wbpoborze wody, niekorzystne dla pracy
instalacji solarnej. Jest te rozwizaniem
na wypadek braku korzystnych warun-
kw dla zabudowy kolektorw sonecz- .RV]W\SRGJU]HZDQLDOLWUZZRG\X\WNRZHM&FHQ\SDOLZLHQHUJLL
nych.
Pompy ciepa PCWU cechuj si naj- bardziej efektywne rozwizanie, zbwik- W przypadku pomp ciepa kluczowe zna-
wysz efektywnoci pracy, posiadajc szym stopniem wykorzystania energii od- czenie odgrywa opieka techniczna. Pompy
klas A. Firma Hewalex oferuje jeszcze nawialnej. Pompa ciepa PCWU 300SK- PCWU zalenie od typu obejmowane s na-
2,3kW ma wbudowane 2 wownice do wet 5-letni gwarancj w standardzie. S to
POMPY CIEPA PCWU KORZYCI: wsppracy zbkotem grzewczym ibinsta- najkorzystniejsze na rynku warunki, take
Niskie koszty eksploatacji (COP do 3,84) lacj solarn. Kompletny zestaw posiada ze wzgldu na minimum wymaga eksplo-
Praca do temperatury nawet -15C szczeglnie wysok efektywno A++. atacyjnych. }
Funkcjonalne i wszechstronne sterowniki
Wsppraca z kotem i instalacj solarn
HEWALEX
Moliwo chodzenia budynku
Kolektory soneczne Pompy ciepa
Wyduona gwarancja 5 lat (seria eK) infolinia 801 000 810, www.hewalex.pl
Moliwy zdalny nadzr przez Internet
Remont
R E M O N T M O D E R N I Z A C J A P R Z E B U D O W A
Modernizacja, przebudowa
Budujc dom czsto odkadamy niekre BD 1-2/2016 BD 7-8/2016
Sauna Dobudowa zadaszenia tarasu
inwestycje na lepsze czasy. Zwykle s to Rolety zewntrzne
BD 3/2016
luksusy takie jak na przykad sauna, wanna
rys. SERGEY NIVENS, COLORLIFE / FOTOLIA
S
iowniki JIM s produktami klasy ne ograniczniki kracowe gwarantujce
PREMIUM o najkorzystniejszej na zatrzymanie bramy w pooeniach kraco-
rynku relacji jakoci do ceny, obecne wych. Centrala siownika JIM oprcz wie-
na rynku od ponad 8 lat. JIM.3 o mocy 600 N lu funkcji posiada agodny start w momen-
przeznaczony jest do otwierania bram o po- cie otwarcia i zamknicia bramy, regulacj
wierzchni 11 m2 i JIM.4 ESA o mocy 1200 N siy, szybkoci. Siowniki maj wbudowa-
do bram o powierzchni 22 m2. Siowniki ne owietlenie dodatkowe, model JIM.4
JIM wyposaone s standardowo w nacig owietlenie LED. Siowniki pracuj nie-
na pasek kewlarowy, dziki czemu siownik przerwanie nawet w przypadku braku za-
pracuje wyjtkowo cicho i pynnie. Pasek silania dziki akumulatorom. Moliwo
kewlarowy wzmocniony jest 4 lub 5 (w za- podczenia m.in: fotokomrek, co dodat-
lenoci od modelu) linkami stalowymi. kowo zwiksza bezpieczestwo uytkow-
JIMy s siownikami bezpiecznymi wy- nika, lampy sygnalizacyjnej, listwy bezpie-
posaonymi w 2 systemy bezpieczestwa: czestwa (JIM.4). }
enkoder, ktry w przypadku pojawienia
si w wietle bramy np.: samochodu po-
woduje jej zatrzymanie i podniesienie, jak
rwnie w amperometryczny system wy-
e-mail: dz.handlowy@beninca.pl
krywania przeszkd, majcy takie samo www.beninca.pl
dziaanie jak enkoder. Siowniki posiadaj
dodatkowo (oprcz enkodera) mechanicz-
=REDF]MDN
]DPRQWRZDEUDP
Wjazd na nowo
1RUEHUW6NXSLVNL
FOT. KRISPOL
Jeeli brama garaowa podczas pracy haasuje lub si nie domyka, trzeba
dokona ogldzin jej stanu technicznego. Moe si okaza, e wystarczy
j tylko wyregulowa bd wymieni zuyte elementy. Czsto jednak
naprawa jest nieopacalna ibnie pozostaje nic innego, jak zakup nowej
bramy.
W
bprzypadku bardzo haaliwej Inn przyczyn problemw jest pknicie czy bardziej opacalne nie bdzie kupno
pracy bramy, trzeba sprawdzi spryn odpowiadajcych za prac skrzy- nowej bramy. Najtasze modele dostpne s
zawiasy ibmechanizm otwiera- da. Ich wymian trzeba powierzy specja- bowiem ju za niespena 1000 z.
nia. Jeeli rolki toczne chwiej si podczas licie. Za ten element, wraz zbmontaem,
ruchu skrzyda, naley je dokrci. Gdy s zapacimy jednak kilkaset zotych. Zbpodob- WYMIANA SI} OPACA
zuyte niezbdna bdzie ich wymiana. nym kosztem trzeba si liczy wbsytuacji, Wymiana bramy moe by korzystn in-
Zdarza si te, e skorodowane s niekt- gdy na skutek bdnego montau skrzydo westycj nie tylko dlatego, e koszt zakupu
re elementy bramy. Wbtakiej sytuacji nale- trzeba zdemontowa ibosadzi ponownie. bdzie porwnywalny do naprawy. Sporo
y je dokadnie oczyci ibzakonserwowa. Wbtakich przypadkach warto przemyle, zyska mona take podczas pniejszej
wysoko
nadproa
wysoko
otworu
wjazdowego
przestrze przestrze
boczna boczna b
gboko
garau zbwoln
przestrzeni pod
sufitem
Niezbdne przegldy
a b
:\PLHQLDP\EUDPJDUDRZMDNZ\EUDQDMOHSV]"
:\PLDQDEUDP\MHVW
ZLHWQRND]MGRSRSUDZ\
FRG]LHQQHJRNRPIRUWX7ZRMHM
URG]LQ\3RGSRZLDGDP\QD
FRZDUWR]ZUFLXZDJ
ZbNLONXSURVW\FKNURNDFK
1. KOMFORT UYTKOWANIA
Wa rto w y mieni sta rszy ty p bramy
na najczciej teraz wybieran EUDP
VHJPHQWRZ. Dlaczego s one tak popularne?
S ciepe, komfortowe wbobsudze ibpozwalaj
na maksymalne wykorzystanie przestrzeni
zarwno wewntrz garau, jak ibprzed nim.
Na pewno odczujesz rnic wbjej codziennym
uytkowaniu. Dziki rnym V\VWHPRP
SURZDG]HQLD EUDP\ segmentowe KRISPOL indywidualne zamwienie. Przy wikszym do bram KRISPOL 2016 znajdziesz dekory
mona stosowa nawet wb starych garaach remoncie moesz te pokusi si ob zmian zgodne zb najnowszymi trendami, ab take
obnietypowych warunkach zabudowy. wymiarw otworu wjazdowego czasami unikalne wzory wzory dostpne wycznie
ju kilka centymetrw wicej robi rnic dla produktw K R ISPOL. Pomysw
2. TERMOIZOLACJA ib zwiksza wygod podczas parkowania moesz szuka wb Galerii Inspiracji na
Wikszo bra m seg mentow ych jest w garau. ZZZNULVSROSOJDOHULD.
zbudowana ze stalowych paneli wypenionych
izolatorem piank poliuretanow obgruboci 5. ZABEZPIECZENIA
ok. 40 mm. Zapewniaj one dobr izolacj Wymiana bramy daje Ci moliwoci
ciepln ibsprawdzaj si take wbsytuacji, gdy skorzystania zb najnowszych systemw
gara jest poczony zb domem. Jeli zaley zabezpiecze. Warto tu sign po sprawdzone
Ci na najwyszym poziomie termoizolacji, rozwizania ibmark godn zaufania. Bramy
skorzystaj zb bram zaprojektowanych dla garaowe KRISPOL nale do QDMF]FLHM
domw energooszczdnych. Model 9(17( Z\ELHUDQ\FK Zb (XURSLH. Segmenty bram
5)6 MHVW ]EXGRZDQ\ ]b SDQHOL JUXERFL posiadaj VSHFMDOQLH ]DSURMHNWRZDQ\
PP ibwyposaony wbrozszerzony system NV]WDW, chronicy palce. Wb kadej bramie
uszczelnie. Umoliwia to osignicie jest montowane ]DEH]SLHF]HQLH SU]HG
wspczynnika U=0,9 [W/m 2K] (dotyczy RSDGQLFLHP wbprzypadku zerwania spryn.
bramy o wymiarach 5000 2500 mm). Standardowym wyposaeniem napdw
KRISPOL jest Z\F]QLN SU]HFLHQLRZ\, Masz dalsze pytania, wtpliwoci? Skorzystaj
3. AUTOMATYKA ktry unosi bram ob ok. 10 cm, gdy ta zbporad ekspertw publikowanych na stronie
Brama automatyczna czy nie? Zdecydowanie napotka na opr. Pomyl ob GRGDWNRZ\FK www.krispol.pl lub skonsultuj si zbfachowym
tak! Napdy elektryczne do bram s ju ]DEH]SLHF]HQLDFK rolki jezdne montowane doradc wbnajbliszym punkcie sprzeday
standardem. Wb naszym klimacie szybko wb bramach mona wyposay wb osony adresy sprawdzonych Partnerw KRISPOL
docenisz komfort wjedania do garau bez chronice palce, ab bramy automatyczne znajdziesz na ZZZNULVSROSO.
wychodzenia zbsamochodu. Wane, by napd wbfotokomrki.
bramy by GRVWRVRZDQ\ GR MHM UR]PLDUZ
Lb ZDJL 3DPLWDM WH Rb SRRHQLX LQVWDODFML 6. STYL
HOHNWU\F]QHM przed wykoczeniem garau. Wygoda ib funkcjonalno to nie wszystko.
Aktualna oferta bram garaowych obejmuje
4. WYMIARY n ieskoc z one wa r ia nt y w z or n ic z o -
Twj gara ma nietypowe wymiary? To aden kolorystyczne. Warto zb tego skorzysta,
problem bramy KRISPOL s GRVWSQH odwiey wygld domu ib dopasowa do
Zb Z\PLDUDFK FR PP ib produkowane na niego styl nowej bramy. Wb kolekcji oklein
FOT. BAUMIT
ciany wewntrzne remontuje si zbre- kie meble, lampy, obrazy ibinne elementy powiednie materiay ibnarzdzia farby,
guy wtedy, gdy chcemy je odwiey dekoracyjne. Pozostae sprzty oraz podo- pdzle, n do tapet itp., oraz przygotowa
albo zmieni wygld wntrz. Bywa g przykrywa si natomiast szczelnie grub rodki czystoci, ktre posu do zatarcia
te, e naprawi trzeba uszkodzon po- foli malarsk. Cisze meble czsto prze- ladw remontu.
wierzchni lub zamaskowa pknicia. suwa si wwczas na rodek pomieszcze-
Zanim zaczniemy, warto odpowiednio nia. Ramy okien, futryny iblistwy przypod- ZAKRES PRAC
przygotowa pomieszczenia, wbktrych ogowe warto zabezpieczy tam malarsk. Przed przystpieniem do prac powinnimy
prowadzone bd prace. Zbremontowane- Wbzalenoci od rodzaju prac, jakie bdzie- dokona ogldzin tynku, ktrym przewa-
go pokoju naley wynie wszystkie lek- my wykonywa, musimy te zgromadzi od- nie pokrywane s ciany. To wbduej mie-
Do wykoczenia naroy stosuje si mona potem pomalowa lub oboy tapet Ostatnim etapem prac jest wykoczenie
specjalne profile. KNAUF bd dodatkowo wykoczy gadzi; stykw pyt nakada si na nie mas szpa-
a b c
Farby polecane do pokojw dziecicych: magnetyczna (abBENJAMIN MOORE), tablicowa (b TIKKURILA ), transparentna zbbrokatem ibhologramami
(c JEGER)
wbkierunku do gry. Kolejnym sposobem na udekorowanie cian mi, dobranymi kolorystycznie do okadziny.
jest zastosowanie SDQHOL zbPVC lub MDF, Wbprzypadku boazerii trzeba jeszcze poma-
RNE TAPETY DO bd boazerii. Zalet tych okadzin jest to, lowa powierzchni lakierem bezbarwnym
WYBORU e mona je mocowa rwnie do nieotyn- lub lakierobejc.
Inn popularn metod wykoczenia cian kowanych cian. Prace zaczyna si od przy- Ciekaw alternatyw s WUMZ\PLDUR
jest tapetowanie. Do wyboru mamy tapety: twierdzenia do muru kokami wbpoziomie ZHSDQHOHFLHQQH, mocowane do ciany na
ozdobne winylowe, tekstylne ibpapiero- lub pionie drewnianych listew obgruboci klej. S wykonane zbgipsu lub pianki poliu-
we gadkie ibtoczone; 23 cm. Nastpnie prostopadle do nich mo- retanowej. Prezentuj si bardzo oryginal-
do malowania zbwkna szklanego lub cuje si za pomoc wkrtw lub specjal- nie ibefektownie, abponadto maj waciwo-
tzw. raufaz (np. zbwirkami drewna pomi- nych klamerek docite na wymiar panele ci wyguszajce.
dzy warstwami papieru). bd boazeri. Ostatnim krokiem jest zama- Inna okadzin cienn, ktra wietnie
ciana przeznaczona do tapetowania skowanie naroa przy pododze oraz miejsc sprawdza si wbpomieszczeniach, wbktrych
musi by rwna ibwbmiar gadka szcze- styku zbsufitem listwami wykoczeniowy- chcemy wytumi haas, jest NRUHN. Monta
Mieszkaj zdrowo!
Zrwnowaona dieta i aktywno fizyczna to podstawa zdrowia.
Rwnie rodowisko, ktre nas otacza, ma ogromny wpyw na kondycj
naszego organizmu. Duo czasu spdzamy pord czterech cian, std
warto zadba o to, by panowa tam komfortowy mikroklimat, sprzyjajcy
wypoczynkowi i dobremu samopoczuciu. Wielu z nas nie zdaje sobie
sprawy z tego, e uycie niektrych rozwiza w trakcie budowy lub
remontu domu, moe wnie wiele korzyci do naszego ycia
P
owietrze, jest najwaniejszym skad-
nikiem niezbdnym do ycia czowie-
ka, dlatego te, jego jako ma ogromne
znaczenie. Nowoczesne technologie zoriento-
wane na minimalizacj zuycia energii powo-
duj, e domy, w ktrych spdzamy wiksz
cz ycia, staj si coraz bardziej szczelne.
Powietrze ma ograniczone moliwoci infil-
trowania do pomieszcze, w obliczu czego ko-
nieczne staje si zwracanie uwagi na jako
oraz funkcje stosowanych materiaw wyko-
czeniowych. Te najczciej pozostaj w budyn-
ku na zawsze, wic warto zadba o to, by nie
by to zwizek toksyczny i postawi na roz-
wizania, ktre nie tylko zapewni poda-
ny efekt wizualny, ale rwnie zatroszcz si
obprzyjemny mikroklimat wntrz.
POSKROMIm WILGOm
Zawarto pary wodnej w powietrzu oddzia-
uje nie tylko na nasze zdrowie, ale rwnie
na samopoczucie. Jej podwyszony poziom
utrudnia oddychanie, a take przyczynia si
do rozwoju grzybw, roztoczy oraz nadmier-
nego osiadania kurzu na meblach i w najbli-
szym otoczeniu domownikw. Takie warunki
sprzyjaj wielu chorobom i zniszczeniu mate-
riaw. Z kolei zbyt suche powietrze podnosi
ryzyko infekcji grnych drg oddechowych.
Czy wobec tego istnieje przysowiowy zoty
rodek, ktry pozwoli mie wilgo pod kon-
trol? Znajdziemy go w ofercie firmy Baumit,
ktra inwestorom i wykonawcom przekaza- fot. Baumit Prace przygotowawcze
a do dyspozycji biay tynk wapienny Baumit
KlimaWhite. Specjalna budowa mikroporw gulatorem. Z kolei waciwoci antybakteryj- tach budynkw poczwszy od piwnicy a
mieszanki powoduje, e otynkowane cia- ne ze wzgldu na wysokie pH wapna, tworz po dach. Oznacza to tyle, e przeznaczony
ny oddychaj absorbuj cz wilgoci, skuteczn barier dla rozwoju mikroorgani- jest on do wszelkich pomieszcze wewntrz-
gdy w pomieszczeniu wystpuje jej nadmiar zmw, takich jak grzyby lub ple. nych, wcznie z tymi, ktre s naraone na
i oddaj j z powrotem, kiedy powietrze ule- Paroprzepuszczalny Baumit KlimaWhite zwikszone zawilgocenie, jak kuchnia czy a-
ga wysuszeniu, stajc si jej naturalnym re- moe by stosowany na cianach oraz sufi- zienka. Tynk ten sprawdzi si na wszelkich
LbHZHQWXDOQLHPDORZDQRQDNR
ORUFLDQ\F]\SRRRQ\FKQDQLHMS\
WHN:bEORNDFKSLRQ\LQVWDODF\MQHREX
GRZ\ZDQRHNUDQDPL]bS\WSLOQLRZ\FK
1LHHVWHW\F]QHLbWUXGQHGRZ\F]\V]F]HQLD
SU]\F]DZRGRFLJRZHLbNDQDOL]DF\MQHQD
RJE\RZLGD:bODWDFKG]LHZLG]LHVL
W\FKXELHJHJRZLHNXZbQDV]\PNUDMXSRMD
ZL\VLVWHODHVDQLWDUQHNWUHXPROLZLD
MXNU\FLHUXULbSU]\F]\,bRGUD]XVWD\VL
EDUG]RSRSXODUQH
RODZAJE STELAY
6WHODHZb]DOHQRFLRGVSRVREXPRQWD
XG]LHOVLQDGZDURG]DMHGR]DEXGR
Z\PRNUHMLbVXFKHM0RQDMHWHSRG]LHOL
Zb]DOHQRFLRGWHJRFR]RVWDQLHQDQLFK
]DPRQWRZDQHQDPXV]ORZHVWRVRZDQH
QDMF]FLHMELGHWRZHXP\ZDONRZHSLVX
DURZHGREDWHULLSRGLbQDW\QNRZ\FK
6WHODGR]DEXGRZ\PRNUHMFLNLHM
WRVWDORZDUDPDQDNWUHM]DPRQWRZDQR
XFKZ\W\GRSRGHMZRGQRNDQDOL]DF\M
Q\FKHOHPHQW\OXEUXE\GRPRFRZDQLD
SU]\ERUZVDQLWDUQ\FKRUD]]ELRUQLNVSX
NXMF\7DNLHVWHODHQLHPRJE\EH]SR
UHGQLRREFLDQHFHUDPLN'ODWHJRZ\
PDJDMPRQWDXQDSHQHMFLDQLHRUD]
GRGDWNRZHJRREPXURZDQLDFHJF]\EORF]
NDPL]bEHWRQXNRPUNRZHJRHZHQWXDOQLH
PRQWDXZbVSHFMDOQLHSU]\JRWRZDQHMZQ
FHZbPXU]H7RQDZ\PXURZDQHMFLDQFH Stela instalacyjny wblekkiej zabudowie daje moliwo ukrycia nie tylko podej wod.-kan.,
ale take pionw kanalizacyjnych. GEBERIT
RSU]HVLFLDUSU]\ERUXVDQLWDUQHJRLbMHJR
X\WNRZQLND&KRVWDV]HRGVWHOD\GR
]DEXGRZ\VXFKHMWR]HZ]JOGXQDGXR
EDUG]LHMSUDFRLbF]DVRFKRQQLQVWDODFM
VWRVXMHVLMHGRU]DGNR
6WHODHGR]DEXGRZ\VXFKHMOHNNLHM
PRQDXVWDZLSU]\FLDQLHPXURZDQHM
LbREXGRZDFLDQNV]NLHOHWRZDOERXPLH
FLZbOHNNLHMFLDQLHG]LDRZHMLb]DPRFR
ZDGRSRGRJLRUD]FLDQ\QRQHMEG
GRHOHPHQWZSU]\WZLHUG]DQ\FKGRSRG
RJLLbVXILWX6WHODGR]DEXGRZ\VXFKHMWR
UDPD]bSURILOLVWDORZ\FKRbGXHMZ\WU]\PD
RFL]GROQDGRSU]HQRV]HQLDREFLHSR
FKRG]F\FKRGSU]\ERUXVDQLWDUQHJRPLVNL
:&ELGHWXLbMHJRX\WNRZQLND:b]DOH
QRFLRGSURGXFHQWDLbSU]\ERUXGRRVDG]H
QLDNWUHJRSU]H]QDF]RQ\MHVWVWHODUDP\
PRJUQLVLZ\PLDUDPLZ\WU]\PDR
FLLbX]EURMHQLHP]ELRUQLNVSXNXMF\HOH
PHQW\PRFXMFHLWS
:\WU]\PDRNRQVWUXNFMLQDVWHODXMHVW Samonone cianki instalacyjne tu wbjednej konstrukcji zabudowano wann, stela miski
GXDZLNV]DQDZHWQLZbSU]\SDGNXPRQ WC ibumywalki. TECE
=REDF]MDN
]DPRQWRZD
1LHSXF]LQVWDODFMLSU]HGSLHUZV]\P ]DQLX]DLQVWDORZDQ\ZbVWHODXZHQW\ODWRU
XUXFKRPLHQLHPVSXF]NL:bHIHNFLHGR]D RGV\VDSRZLHWU]H]bPLVNLXVWSRZHM3RWHP
ZRUXQDSHQLDMFHJRGRVWDMVL]DQLHF]\V] WUDILDRQRGRILOWUDZJORZHJRDbQDVWSQLH
F]HQLDNWUH]DEXU]DMMHJRSUDF=ELRUQLN MHVWZ\GPXFKLZDQH]bSRZURWHPGRD]LHQ
QLHQDSHQLDVLOXESU]HSHQLD NL'ODW\FKNWU]\FKFZ\PLHQLWUDG\
3UEXM]DPRQWRZDQLHZDFLZ\SU]\ F\MQ\NRPSDNWQLHURELFUHPRQWXSU]H
FLVNVSXNXMF\'RVWHODDNRQNUHWQHJR ]QDF]RQHVRVREQHPRGX\VDQLWDUQH
SURGXFHQWDQDOH\GREUDSU]\FLVN]b]DOHFD
QHMSU]H]QLHJRVHULL ILE TO KOSZTUJE?
1LHF]\WDMLQVWUXNFMLPRQWDXLbQLHLQ 3RSXODUQHVWHODHSRGW\QNRZHNRV]WXMRG
VWDOXMQLHNWU\FKGUREQ\FKDbSRWU]HEQ\FK WU]\VWXNLONXG]LHVLFLXGRW\VLFD]RW\FK
HOHPHQWZ EH]FHUDPLNL=DSU]\FLVNVSXNXMF\]D
SDFLP\RGNLONXG]LHVLFLXGRGZXVWXNLO
NIETYPOWE ROZWIkZANIA NXG]LHVLFLX]%DUG]LHMZ\P\OQ\VWHOD
1DU\QNX]QDMG]LHP\ZLHONLZ\EUVWHOD\ ]bRGFLJLHPEU]\GNLFK]DSDFKZNRV]
GRVWRVRZDQLDZbWUXGQLHMV]\FKV\WXDFMDFK WXMHRN]RVREQ\PRGXVDQLWDUQ\
LbPQLHMV]\FKD]LHQNDFK6WHODHZVNLH ]1DPRQWDVWHODD]DEXGRZDQLH
PDMRNFPV]HURNRFL:HUVMHQDURQH JRLb]DRHQLHPLVNL:&Z\GDP\NLONDVHW
XDWZL]DJRVSRGDURZDQLHSRPLHV]F]HQLD ]=ZUP\XZDJQDGXJRJZDUDQ
0RGHOHVOLPF]\OLS\WNLHPDMJERNR FMLQDVWHODEG]LHSU]HFLH]DEXGRZDQ\
F]DVDPLQDZHWFP3URGXFHQFLSU]H DbQLNWQLHFKFHUR]ELHUD]DEXGRZ\SROD
FLJDMVLWDNHZbRIHURZDQLXXU]G]H WDFKERFRVL]HSVXR5HQRPRZDQLSUR
FRUD]EDUG]LHMZ\P\OQ\FK6WHODPRH GXFHQFLGDMJZDUDQFMQDFDHXU]G]HQLH
PLHPLVN]bUHJXORZDQZ\VRNRFLPR QDSU]\QDMPQLHMODW}
Stela zbodcigiem brzydkich zapachw. HP\MRSXV]F]DLbSRGQRVLDOERRGFLJ
GEBERIT QLHSU]\MHPQ\FK]DSDFKZ:bW\PUR]ZL
S
oce dostarcza nam wbcigu roku stron ciepe procze to okres nadmiaru nele PV zarobimy jeszcze grube pienidze,
tyle energii, e gdybymy umie- ibwwczas bez wikszego trudu uzyskamy odsprzedajc nadmiar prdu do sieci.
li j odpowiednio przechwyci, nie odpowiedni ilo ciepej wody. To dobra Niestety, rzeczywisto nie wyglda tak
musielibymy wbogle ogrzewa domw wiadomo dla wszystkich, ktrzy maj rowo. Typowa instalacja zbkolektorami
ibprzygotowywa c.w.u. wbinny sposb. kocio wglowy ibchcieliby mc nie pali sonecznymi moe pokry wikszo zapo-
Problem wbtym, e rozkad promieniowa- wbnim latem albo nie grza prdem wody trzebowania na ciepo wbokresie od wiosny
nia sonecznego jest bardzo nierwnomier- do mycia. do jesieni. Wspomaganie ogrzewania wy-
ny latem nawet za duo, abzim bardzo maga ju jej bardzo duego rozbudowania,
mao. Wbefekcie wbchodnym sezonie nie DO CZEGO SOCE? abto ma wtpliwy sens ekonomiczny kosz-
uzyskamy zbyt wiele energii ze soca, bo Suchajc niektrych sprzedawcw oferuj- ty s niewspmierne do korzyci.
po prostu nie ma jej skd wzi. Jeeli wic cych kolektory ibpanele fotowoltaiczne (PV) Instalacje fotowoltaiczne maj wiele za-
sprzedawca obiecuje nam gorc wod mona doj do przekonania, e dziki tym let, przede wszystkim, dlatego e prd jest
zbkolektorw nawet zim, to znak, e po- urzdzeniom zapewnimy ciep wod nie- uniwersaln postaci energii, mona nim
winnimy zmieni sprzedawc. Ta nierw- mal przez cay rok, by moe jeszcze ogrze- zasila dowolne urzdzenia elektryczne
nomierno ma jednak ibswoj korzystn jemy dom, abwydajc nieco wicej na pa- albo te podgrzewa wod. Panele fotowol-
wcale nie to, e przez 60% roku, czyli przeszo 7 miesicy, bdziemy
mogli podgrzewa wod korzystajc tylko ze soca. Instalacja pokry-
wa 60% zapotrzebowania na ciepo niezbdne do podgrzania wody,
abnie 60% ciepej wody. Rnica jest zasadnicza. Energii sonecznej
czsto wystarczy jedynie na wstpne podgrzanie wody, np. zb10 do
25C. Jednak ostatecznie musimy j jeszcze dogrza do uytecznej dla
nas temperatury ok. 40C kotem lub grzak elektryczn. Instalacja
cy nie ma sensu, podobnie jak zaoenie ich Za to oddzielne konstrukcje none na Abwielko zasobnika jest bardzo wa-
wbmiejscu zacienionym. poziomie gruntu nale do rzadkoci. na dla pracy caej instalacji. Zbyt may si
Rwnie inne nachylenie kolekto- Wprawdzie mona je ustawi optymalnie nie sprawdzi, bo latem nie bdzie wbstanie
rw wzgldem poziomu nie jest kopotem wzgldem stron wiata, wygodny jest te wchon caego ciepa zbkolektora. Zbyt
wbdo szerokich granicach. Zakres od 25 dostp do kolektorw wbrazie koniecznoci duy te nie ma sensu, bo bdzie droszy,
do 60 jest wbpeni akceptowalny, nie ma naprawy lub oczyszczenia, ale nie s raczej zajmie wicej miejsca, abwiosn ibjesieni
wwczas sensu stosowanie dodatkowych ozdob dziaki ibzajmuj na niej miejsce. bardzo dua objto wody bdzie zbyt sa-
konstrukcji wsporczych zmieniajcych kt Ponadto kolektory wymagaj wwczas zwy- bo ogrzana.
nachylenia. kle dugich rur czcych je zbzasobnikiem Ponadto zasobniki do instalacji solar-
Wybierajc miejsce na dachu pamitajmy, wody, abto oznacza straty ciepa. Za to ta- nych powinny mie specjaln konstrukcj.
e kolektory s tylko czci systemu ibtrze- kie oddalenie nie jest problemem dla pane- Najwaniejsza jest wownica obduej po-
ba od nich poprowadzi rury do zasobnika li fotowoltaicznych wystarczy grubszy ka- Najczciej stosuje si due zasobniki
c.w.u. Abte powinny by moliwie krtkie, bel, eby zrekompensowa zwikszony opr obpojemnoci 200300 litrw zbprzynajmniej
eby po drodze nie uciekao zbnich cie- elektryczny. dwoma wownicami. Pooon najniej
po. Wbistniejcym, zagospodarowanym ju 8ZDJD Kolektory lub panele nie powin- zasilaj kolektory, pozostae kocio lub
kominek zbpaszczem wodnym. GALMET
domu bywa to nieatwe. Przy okazji warto ny by skierowane na rne strony wia-
przestrzec przed czsto spotykan praktyk ta. Odmienna orientacja, np. na przeciw-
wykorzystywania czynnych kanaw wen- nych poaciach dachu wymaga odrbnego
tylacyjnych do poprowadzenia rur. To rzecz sterowania, bo gdy jedna cz znajdzie si
niedopuszczalna rwnie zbformalno-praw- wbsocu, druga bdzie wbcieniu.
nego punktu widzenia. Wykonanie przej-
cia rur przez pokrycie dachu nie jest za ZASOBNIK WODY
wbrew pozorom specjalnie trudne wie- aden system solarny nie moe funkcjono-
lu producentw oferuje nawet specjalne da- wa bez zasobnika. To za wiadomo dla
chwki solarne zbgotowym, uszczelnionym tych wszystkich, ktrzy maj mae koty
przepustem. dwufunkcyjne umieszczone np. wbcigu
Przy braku odpowiedniego miejsca na szafek kuchennych, bo gdzie tu umieci
dachu stosuje si te monta na cianach, zasobnik? Niestety wbinstalacji solarnej
najczciej na konstrukcji nonej zapew- bez niego ibto wbdo pojemnej wersji si
niajcej pochylenie kolektora. Cakiem pio- nie obejdziemy. Dopyw energii sonecz-
nowy monta jest wersj odpowiedni dla nej abwbefekcie ibciepa zbkolektorw jest
warunkw zimowych (dobry kt padania, bardzo zmienny. Nie tylko zbdnia na dzie,
gdy soce znajduje si nisko nad hory- ale ibzbgodziny na godzin. Zasobnik musi
zontem), ale zbtakiej optymalizacji poytek wic by wikszy ni wbtypowej instala-
niewielki, bo ibtak zim jest mao soca. cji zasilanej przez kocio. Przyjmuje si, e
No, chyba e planujemy bardzo rozbudo- powinien mie pojemno 1,52 razy wik-
wan wersj, suc do dogrzewania bu- sz ni dzienne zapotrzebowanie na ciep
dynku. Warto wiedzie, e kolektory ruro- wod. Przy typowym zuyciu daje to 300
we daj tu nieco wiksze pole manewru 400bl dla 4 osb. Typowy zasilany tylko
ni paskie, bo poszczeglne rury mona przez kocio ma 80140bl. To zwikszenie
nieco obrci, ustawiajc je korzystniej do rozmiarw moe by kopotliwe nawet gdy
soca. mamy kotowni, bo zwykle s one mae.
soneczne
temperatury pomidzy pynem solarnym
sterownik
punkty poboru abwod wynosi zaledwie ok. 6C, jeli w-
ciepej wody
ownica bdzie maa, to wymiana ciepa
bdzie wwczas nieefektywna.
Zasobnik solarny ma te drug wow-
kocio nic, ewentualnie grzak elektryczn.
naczynie Poza sezonem letnim kolektory czsto je-
wzbiorcze zasobnik
zasilany przez dynie wstpnie podgrzewaj wod, np. od
kolektory +10C (temperatura wody wodocigowej)
do +30C. Wod trzeba jeszcze podgrza.
Robi to kocio przyczony do drugiej w-
ownicy, ew. wanie grzaka elektryczna.
Wbtakim ukadzie:
doln wownic, ktra ma bezporedni
solarna kontakt zbzimn wod wodocigow, zasila
grupa
pompowa instalacja solarna;
grn wownic, ktra dogrzewa wstp-
zasobnik nie podgrzan przez doln wownic
zasilany przez wod do uytecznej temperatury, zasila ko-
kocio
pompa do cio. Wownic moe by jednak wicej,
napeniania dopyw zimnej wody jeeli wbinstalacji s jeszcze jakie rda
instalacji
ciepa, np. kominek zbpaszczem wodnym.
Wbistniejcej instalacji nawet dotych-
Zestaw dwch poczonych szeregowo zasobnikw nie jest zbyt popularnym rozwizaniem,
ale jeeli jeden zbiornik ju mamy, moe by uzasadnione. czasowy zasobnik moe wymusi pew-
Kolektory soneczne
Na rynku dominuj kolektory paskie oraz rurowe prniowe. Rni je przede wszystkim budowa absorbera, czyli elementu pochaniajcego
promieniowanie soneczne oraz sposb zabezpieczenia przed stratami ciepa do otoczenia. Wbkolektorach paskich absorberem jest miedziana lub
aluminiowa pyta (blacha). Od gry zabezpiecza go szyba obduej wytrzymaoci. Wbkolektorach prniowych absorber jest zwykle podzielony na
wskie pasy po jednym wbkadej rurze prniowej.
eby efektywnie wykorzysta pozyskane ciepo kolektor nie moe zbyt wiele zbniego traci do oto-
czenia. Specjalna powoka absorbera (najczciej na bazie tlenku tytanu) powoduje, e bardzo dobrze
pochania on promieniowanie soneczne, abrozgrzany wypromieniowuje niewiele ciepa.
Aby ograniczy pozostae straty ciepa (przez przewodzenie ibkonwekcj powietrza) obudowa kolek-
torw paskich izolowana jest wen mineraln. Natomiast wbkolektorach prniowych izolatorem jest
wanie prnia wbprzestrzeni bez powietrza nie ma przewodzenia ani konwekcji, pozostaje jedynie
strata przez promieniowanie.
Ciepo zbrozgrzanego absorbera trzeba przekaza dalej. Wbkolektorach paskich od spodu styka
si zbnim rurka, przez ktr przepywa czynnik roboczy (pyn niezamarzajcy). Zbkolei wbkolektorach
prniowych wbkadej rurze prniowej jest umieszczona rurka zbprzepywajcym przez ni czynnikiem
roboczym albo tzw. ciepowd (rurka zbciecz obniskiej temperaturze parowania). Poszczeglne cie-
powody musz by na zewntrz poza rurami prniowymi poczone szyn zbiorcz, przez ktr
przepywa czynnik roboczy.
Wbkolektorach prniowych najwikszym problemem jest uszczelnienie miejsca poczenia rury
prniowej zbrurk odbierajc ciepo zbjej wntrza. Wystarczy nawet minimalna niedokadno ibdo
wntrza dostaje si powietrze, abwtedy rura nie ma ju waciwoci izolacyjnych.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy lepsze s kolektory paskie czy prniowe.
Kolektor paski przy tej samej powierzchni zabudowy, co prniowy rurowy, ma wiksz powierzch-
ni absorbera (pochaniajc promieniowanie), za to ma gorsz izolacj termiczn. Wbefekcie kolektor
paski uzyskuje wicej ciepa latem, gdy nasonecznienie jest intensywne, abstraty ciepa stosunkowo Kolektor prniowy to zesp
szklanych rur, wbktrych zamknito
niewielkie. Za to jesieni ibzim przewag bdzie mia rurowy kolektor prniowy, bo mniej ciepa
podzielony na pasy absorber. VIESSMANN
straci do otoczenia.
Panele fotowoltaiczne
ne niestandardowe rozwizania. Co zro- ny nie moemy ciepem sonecznym pod- no komplikuje ukad cyrkulacji, obczym
bi, jeeli jest zintegrowany zbkotem, nie grza wody wbdrugim zasobniku, jeeli ta powinien pamita instalator.
chcemy go wymienia bo jest prawie nowy ostygnie.
ibsporo kosztowa, albo nie mamy miej- Moliwy jest rwnie ukad, wbktrym CO KUPIm?
sca na duy zbiornik stojcy na pododze? zasobnik jest tylko jeden, wycznie pod- Jeeli mylimy obprzygotowywaniu cie-
Rozwizaniem moe by szeregowy ukad grzewany przez kolektory. Kocio zbko- pej wody dla 45 osb najrozsdniej-
dwch mniejszych zasobnikw nowego lei podgrzewa j przepywowo wbczasie szym rozwizaniem bdzie zakup goto-
ibdotychczasowego. Pierwszy ma tylko w- poboru ibtylko wwczas, jeeli jest zbyt wego standardowego zestawu opartego na
ownic instalacji solarnej, abdrugiego w- chodna. Wbtakim ukadzie jednak nie- kolektorach paskich. Parametry wszyst-
ownic zasilan przez kocio. Dziki temu zbdny jest trjdrogowy zawr mieszajcy kich czci (kolektorw, zasobnika, grupy
kocio nigdy nie ogrzewa wody wbpierw- pomidzy zasobnikiem abkotem. Dziki pompowej, naczynia wzbiorczego, sterow-
szym zbiorniku ibmona lepiej wykorzy- temu do kota ibdalej do instalacji nie tra- nika) zestawu s optymalnie dopasowa-
sta ciepo zbkolektorw. Prosz zauway, fi zbyt mocno nagrzana woda, abwbzasob- ne, wikszo elementw jest ponadto ju
e wbukadzie, gdzie zasobnik jest tylko je- niku solarnym jej temperatura moe si- zmontowana, abcao tak zaprojektowa-
den, jeli kocio ju podgrza wod, to nie gn nawet 7080C. Dlatego wszystkie na, by zajmowaa jak najmniej miejsca.
mona wykorzysta ciepa zbkolektorw, instalacje solarne powinny by wyposa- Mniejsze jest prawdopodobiestwo pope-
bo podgrzana woda wbzasobniku nie od- one wbtermostatyczny zawr mieszajcy nienia bdw przez instalatora, abniekt-
biera ju od nich ciepa. Oczywicie nie na wyjciu wody zbzasobnika, jako ochro- rzy producenci na takie zestawy oferuj
jest to rozwizanie bez wad, bo dla odmia- n przed poparzeniem. Niestety jego obec- nawet dusz gwarancj, ni ta obowi-
Prenumerata e-wydania
A ponadto e-wydanie ma swoje bezcenne zalety:
xw
budowane linki klikasz i jeste
na odpowiedniej stronie WWW
xh
ipertekstowy spis treci i wyszukiwarka od razu
znajdziesz to, czego szukasz
xw
ygodne archiwum czyli
poprzednie wydania pod rk
xm
ultimedia animacje,
dwik, wideo
HomeKONCEPT
Projekty Domw Nowoczesnych
ul. Dworska 23/1, 30-314 Krakw
tel: 606 228 556, 606 751 809
e-mail: studio@homekoncept.pl, www.homekoncept.pl
HomeKONCEPT 2 ENERGO
Pow. uytkowa: 160,90 m2 Wysoko w kalenicy: 8,20 m
Pow. garau: 21,80bm2 Powierzchnia dachu: 188bm2
Pow. zabudowy: 149,40 m2 Kt nachylenia dachu: 35 stopni
Pow. podg: 178,70 m2 Min. wymiary dziaki: 22,40 x 24,25 m
Kubatura: 978 m3 Wymiary budynku: 15,40 x 15,75 m
FOT. DOMASKI
2016-04-28 12:41:57
IV_grzbiet.indd 1
BIBLIOTEKA
zakadanie
ISSN 1429-8783
BEZPBATNY DODATEK do
Budujemy Dom 5/2016
NARZ}DZIA
NAWADNIANIE
NAWIERZCHNIE
MAA ARCHITEKTURA
OGRODZENIA
Spis treci
10
4 PLANOWANIE OGRODU
Od koncepcji do wykonania
10 ZAKBADANIE TRAWNIKA
Gsty zielony dywan
17 SYSTEMY NAWADNIAJCE
Systematyczne i automatyczne
21 MABA ARCHITEKTURA I MEBLE OGRODOWE
28
Efektowne i wygodne
28 NARZ%DZIA OGRODOWE
Rczne i mechaniczne
37 PRZYDOMOWY TARAS
Salon pod chmurk
44 NAWIERZCHNIE OGRODOWE
_cieki, chodniki i podjazd
51 OGRODZENIE POSESJI
44
Dookoa ogrodu
Zakadanie ogrodu
BEZPBATNY DODATEK DO BUDUJEMY DOM 5/2016
Zdjcie na okadce: Kurhan / FOTOLIA
3
BIBLIOTEKA
Od koncepcji
ju zagospodarowana czy zupenie
pusta. W tym drugim przypadku bdzie
znacznie prociej, obile teren jest rwny
do wykonania
(nie tworz si na nim zastoiska wody)
ibuzbrojony w media (prd, woda).
Inwestujc w ogrd warto mie
wiadomo, e dobrze zaprojektowany
Kady waciciel domu jednorodzinnego marzy o piknym ibzadbany podniesie warto nieruchomo-
ogrodzie, w ktrym bdzie mg w spokoju odpocz ci nawet o 30%.
na onie natury i zorganizowa plac zabaw dla dzieci. Nawet jeli nie planujemy urzdza
Spora cz, gwnie starszych inwestorw, ktrzy maj ogrodu rwnolegle z budow domu,
wicej wolnego czasu, decyduje si rwnie na warzywnik to dobrze jeeli wiksze prace ziemne
i drzewka owocowe, bo plony z wasnego ogrodu to nie uoenie instalacji owietleniowej,
tylko zdrowie, ale rwnie ogromna satysfakcja. Wszyscy nawadniajcej oraz nawierzchnie
cieek i podjazdw, zostan wykonane
przede wszystkim jednak stawiaj na wzgldy estetyczne,
w trakcie budowy domu, by na etapie
bo ogrd ma by po prostu pikny, cho dla kadego
jego wykaczania nie trzeba byo brn
moe to oznacza zupenie inny styl. w bocie.
4
planowanie OGRODU
5
BIBLIOTEKA
6
planowanie OGRODU
7
BIBLIOTEKA
8
BIBLIOTEKA
PRZYGOTOWANIE GRUNTU
POD MURAW%
Zaoenie trawnika nie jest spraw prost. Oprcz Przygotowanie gleby pod muraw
przygotowania podoa, trzeba wybra odpowiednie zbsiewu i z rolki wyglda tak samo.
nasiona i fachowo je posia. Mona te zdecydowa si Trawy preferuj ziemi przepuszczaln
na trawnik z rolki. Niezalenie od wyboru, utrzymanie i wilgotn, najwaniejsze jest zatem
murawy w dobrym stanie wymaga sporo zabiegw nadanie jej odpowiedniej struktury
systematycznego nawoenia, podlewania i koszenia. (gleba lekka ibprchniczna zapewnia
atwy dostp wody i powietrza do ko-
rzeni). Zacz naley jednak od prac
Zanim przystpimy do prac, musimy porzdkowych usunicia z podoa
zdecydowa, czy w naszym ogrodzie ewentualnych mieci i zanieczyszcze
atwiej bdzie zaoy muraw z siewu po budowie domu, np. gruzu, cegie,
czy z rolki, oraz jaki rodzaj trawnika kamieni, resztek zaprawy murarskiej, bo
sprawdzi si najlepiej ozdobny czy maj one niekorzystny wpyw na gleb
rekreacyjny. T kwesti nietrudno i roliny. Potem grunt naley przekopa
rozstrzygn, bo wszystko zaley od pla- szpadlem (na gboko, na jak siga
nowanego sposobu uytkowana murawy. narzdzie) lub za pomoc glebogryzarki
Wysiewajc nasiona przeznaczone na albo pugu (na gboko 2035 cm),
tzw. trawniki ozdobne (dywanowe) bd jeli teren jest duy. Poszczeglne skiby
ukadajc ozdobn odmian darni z rol- trzeba nastpnie rozluni, wytrzsajc
ki, uzyskamy pikn, puszyst muraw, je widami paskimi (amerykaskimi).
przypominajc trawnik angielski, ale Gdy podoe jest przekopane, do atwo
niezbyt odporn na deptanie i wymaga- usun korzenie chwastw wieloletnich
jc sporo pielgnacji. mniszka, skrzypu, babki za pomoc
Jeli na trawniku maj swobodnie grabi lub wide. Jeli teren porasta perz
bawi si dzieci i domowe zwierzta, raczej nie obejdzie si bez herbicydw.
10
zakadanie TRAWNIKA
Pamitajmy jednak, by opryski stosowa W pierwszej ko- przerastaniu darni poza obrb trawnika.
w ostatecznoci, bo oprcz chwastw, lejnoci naley ustali, Pniej grunt trzeba wyprofilowa
niszcz wszystko, co yje na powierzchni w jakim miejscu znaj- batwiej pielgnowa muraw obrwnej
dzie si trawnik i jak
gleby. Poza tym, resztki rolin i tak intensywnie bdzie
powierzchni. Teren wyrwnuje si za
zazwyczaj trzeba wygrabi. Wane jest uytkowany, by po- pomoc grabi.
rwnie, by po uyciu preparatu odczeka tem kupi odpowied- Pod trawnik z rolki trzeba bardzo
miesic, zanim przystpi si dobsiewu lub ni rodzaj mieszanki starannie wygadzi podoe i utworzy
rozkadania darni. lub dar w rolkach. niewielkie spadki, ktre zapewni szybki
fot. L. JAMPOLSKA,
Czas nada glebie waciw struktur.
DREAMSTIME
Ziemi zwiz, gliniast, rozlunia
si za pomoc grubego piasku i torfu.
Piaszczyst za wzbogaca si glin,
kompostem lub prchnic. Wany jest
rwnie odczyn gleby. Trawa najlepiej ro-
nie w ziemi lekko kwanej o pH 5,56,5.
Odczyn mona ustali samodzielnie za W pocztkowym
pomoc pehametru (urzdzenie dostpne etapie przygoto-
w sklepach ogrodniczych) pobierajc do wywania gruntu do
badania kilka prbek wilgotnego podoa wysiewu trawy trzeba
z rnych czci trawnika lub odda go przekopa szpadlem
lub za pomoc
prbki ziemi do analizy w laboratorium. glebogryzarki albo
Zbyt kwan gleb miesza si z wapnem pugu. fot. HONDA
ogrodowym lub kred, a zbyt zasadow
z tzw. torfem wysokim albo nawozami
siarczanowymi. Do uynienia podoa
uywa si nawozw organicznych
(obornik, kompost, substrat torfowy)
albo sztucznych. Najlepiej rozrzuci
jesieni nawz organiczny. Jeli tego nie
zrobilimy, trzy tygodnie przed siewem
zastosujmy nawz do trawnikw, w dawce
zalecanej przez producenta. Granulki Po oczyszczeniu
naley starannie wymiesza z gleb. gruntu z chwastw,
na gbokoci ok. 10 cm
Na tym etapie mona uoy siatk warto uoy siatk
przeciw kretom (na gbokoci ok. 10bcm) zabezpieczajc przed
ibwkopa obrzea, ktre zapobiegn kretami. fot. PRAKTIKER
11
BIBLIOTEKA
TRAWNIK Z SIEWU
Jeli teren jest duy, traw najczciej si
wysiewa, bo to mniej kosztuje. Nasiona
kupuje si w postaci gotowych mieszanek,
ktre zawieraj kilka gatunkw traw
trawnikowych (jeden gatunek nie ma
wszystkich podanych cech). Dobwyboru
jest wiele rodzajw mieszanek obrnej
odpornoci na rozmaite czynniki
ibobodmiennym skadzie (niektre zawie-
raj nawet nasiona kwiatw polnych).
Odpowiednio dobran, mona zastosowa
nawet w miejscu suchym albo zacienio-
nym.
Waciwy czas na zaoenie trawnika
z siewu to kwiecie i maj oraz druga
poowa sierpnia i wrzesie. Odpowiednia
jest wtedy temperatura powietrza, wilgot-
no gleby i nie ma ryzyka wystpienia
przymrozkw ani suszy, niebezpiecznych
dla wschodzcej trawy. Siejemy w dzie
bezwietrzny i suchy (aby gleba nie bya
mokra).
12
zakadanie TRAWNIKA
TRAWNIK Z ROLKI
Propozycj dla niecierpliwych jest go-
towa dar z rolki szybko si j ukada,
abtrawnik mona praktycznie od razu
uytkowa. Polecana jest na pochye
dziaki (ze spadkiem powyej 15%),
bo nasiona wysiane w takim miejscu
mogyby spyn wraz z deszczem albo
podczas podlewania. Dar najczciej
powstaje z gatunkw traw o typowych
wymaganiach pene nasonecznienie
i wilgotna gleba. Jeli murawa bdzie
zakadana w miejscu cienistym lub
suchym, trzeba zamwi specjalny
(droszy) rodzaj trawy.
13
BIBLIOTEKA
14
zakadanie TRAWNIKA
Trawnik podlewamy a
zawsze strumieniem
rozproszonym,
przenonymi
zraszaczami
(a), pistoletem
podczonym do
wa ogrodowego
(b), lub najwygodniej
systemem
automatycznego
nawadniania.
Jeli za musz poczeka duej trze- fot. GARDENA,
PRAKTIKER
ba je rozwin i regularnie zrasza.
15
BIBLIOTEKA
razu, jeli zastosowano dar z folii strzyc (rednio raz w tygodniu) od po-
(cho z intensywnym korzystaniem owy maja do koca czerwca, bo wtedy
lepiej poczeka kilka dni). Na dar trawa intensywnie ronie. Wbczasie
z gruntu mona wchodzi po dwch suszy nie kosimy. Od wrzenia
tygodniach, a w peni uytkowa po strzyemy rzadziej ni raz w tygodniu,
miesicu. abwbdrugiej poowie padziernika
robimy to po raz ostatni (pozostawiajc
SYSTEMATYCZNA PIEL%GNACJA nieco dusze dba). W kolejnym se-
Zarwno kilkuletni muraw, jak t zonie pierwsze koszenie powinno mie
zaoon wiosn, zaleca si regularnie miejsce wbkwietniu (dba o dugoci
810bcm przycina si do wysokoci
a Oprcz kosiarki 23bcm, abpniej kosi si ju na wyso-
do strzyenia murawy
przyda si podkaszarka ko standardow 36 cm).
(a) uatwi prac Dojrzay trawnik (czy to z siewu,
w zakamarkach, pod czy z rolki), tak samo jak mody,
krzewami i awkami, trzeba systematycznie podlewa,
szczeglnie (najlepiej
gdy urzdzenie rozproszonym strumieniem wody, tak
zapewnia elastyczn dugo, a ziemia bdzie wilgotna do
zmian kta gbokoci ok. 15 cm. Jeli nie mamy
nachylenia drka). czasu na podlewanie darni, albo czsto
Do precyzyjnego nie ma nas w domu, zainwestujmy
przycinania krawdzi
darni wzdu cieek,
wbautomatyczne nawadnianie, ktre po
murw i wok zaprogramowaniu sterownika, samo
drzew przydadz bdzie dostarcza odpowiedni ilo
si mechaniczne wody w odpowiednim czasie. Prosty
noyce do cicia trawy system nawadniajcy, dla samego traw-
i formowania krzeww
(b). fot. BOSCH,
nika, moemy zamontowa sami, jeli
GARDENA jednak ma obejmowa ca ogrodow
rolinno projekt i monta zamw-
my w wyspecjalizowanej firmie.
Wiosn i w drugiej poowie lata
trawnik trzeba nawozi. Zasila si go
uniwersalnym nawozem wieloskad-
nikowym lub do trawnikw, abjesieni
zimowym (z ma iloci azotu).
b Nawozimy po deszczu lub po podlewa-
niu, ale gdy dba s ju suche.
Aby trawnik wyglda na zadbany,
jego brzegi trzeba wyrwnywa
bprzycina za pomoc pokrgego
szpadla 23 razy w sezonie, zaczy-
najc pobpierwszym wiosennym
koszeniu.
Jeli murawa jest zniszczona, a na
przywracanie jej wietnoci krok po
kroku nie mamy czasu ani energii,
najlepszym rozwizaniem bdzie prze-
ksztacenie jej w bardziej naturaln
form. Skomy nisko dar i w puste
miejsca wysiejmy nasiona z mieszanki
przeznaczonej na k kwietn. Taki
typ trawnika kosi si tylko trzy razy
wbroku.
16
systemy NAWADNIAJCE
17
BIBLIOTEKA
18
systemy NAWADNIAJCE
a Zraszacze
wynurzalne wahadowe
(a) i turbinowe (b)
najlepiej sprawdz
si przy podlewaniu
trawnika.
fot. GARDENA
Linie kroplujce
uoone na rabacie.
Tu nie ma ryzyka,
e uszkodzi je kosiarka.
fot. L. JAMPOLSKA
19
BIBLIOTEKA
MONTA
Rozoenie wszystkich czci instalacji
w terenie w miejscach, gdzie maj
by one wkopane i poczenie ze sob
elementw. Dziki temu atwo sprawdzi,
czy system jest kompletny.
Utworzenie w gruncie rowkw
obgbokoci 2040 cm. Jeeli instalacja
odbywa si w obrbie istniejcego
trawnika, wbmiejscu planowanych wy-
kopw zdejmuje si pasy darni (np. za
pomoc szpadla) i ukada na folii wzdu
wykopw (tak by pniej mc uoy je
wbtym samym miejscu). Wydobyt ziemi
rwnie umieszcza si na folii.
Zamontowanie w wykopach rur,
zraszaczy wynurzalnych i studzienki
zbelektrozaworami. Zraszacze i skrzynk
naley umieci na 10-cm warstwie
wiru. Studzienka powinna by dobrze
wypoziomowana i obsypana dodatkowo kadym cyklu nawadniania. W poszcze-
piaskiem. glnych sekcjach montuje si oddzielne
Sprawdzenie dziaania systemu i za- zawory odwadniajce, umieszczajc je
sypanie rowkw. Grunt naley starannie wbjak najniszym miejscu systemu.
Po wykonaniu
ubi jego osiadanie mona przyspieszy, wykopw, ukada Wiosn przed uruchomieniem
poprzez polanie wod. si w nich rury oraz nawadniania naley wyregulowa
Podczenie pozostaych zraszaczy montuje zraszacze zasig zraszaczy, przeczyci dysze oraz
wynurzalne i tzw. stu-
iblinii kroplujcych. dzienk z elektroza- wykona przegld elektrozaworw (za-
Regulacja zasigu zraszaczy i zaprogra- worami. fot. WWW. nieczyszczenia znajdujce si wbwodzie
mowanie sterownika. OGRODNIK.SLUPSK.PL mog je zablokowa).
NIEZB%DNA KONSERWACJA
Aby system nawadniajcy dziaa
sprawnie przez dugie lata, wymaga
okresowych przegldw. Jesieni insta-
lacj naley wyczy ibzabezpieczy
przed mrozem, wykorzystujc w tym
celu kompresor, za pomoc ktrego
system przedmuchuje si spronym
powietrzem, usuwajc zbrur pozostaoci
wody, bd stosujc zawory odwadniaj-
ce, odprowadzajce wod zbinstalacji po
20
maa architektura I MEBLE OGRODOWE
21
BIBLIOTEKA
22
maa architektura I MEBLE OGRODOWE
agiel rozpostarty
na belkach to prosty
sposb na ograniczenie
dostpu promieni
sonecznych.
fot. L. JAMPOLSKA
23
BIBLIOTEKA
24
maa architektura I MEBLE OGRODOWE
25
BIBLIOTEKA
Klasyczne
Najbardziej tradycyjn form maj
meble z drewna lub metalu. Materiay
te czsto s czone, by jednoczenie
wykorzysta zalety obu. Stal i eliwo
s cikie i zimne (wykorzystywane
s gwnie na konstrukcje mebli), za
to gdy nagrzej si od soca mog
parzy. Drewno natomiast jest ciepe
ibprzyjemne w dotyku idealnie nadaje
si wic na siedziska, oparcia ibpodo-
kietniki. Meble w caoci drewniane
s naturalne i ciesz si najwiksz po-
pularnoci. Te z drewna egzotycznego
s znacznie drosze, ale bardzo trwae
mog sta pod goym niebem przez
okrgy rok ibnie wymagaj impregna-
cji, bo zawieraj duo naturalnych
26
BIBLIOTEKA
DO R%CZNEGO CI%CIA
I FORMOWANIA RO_LIN
Sekatory. Jednorczne su do cicia
pdw o rednicy 15 mm, dwurczne
bobrednicy do 40 mm, natomiast modele
wyposaone w specjaln przekadni
zbat bez trudu usun gazie o gruboci
do 55 mm. W sprzeday znajduj si rw-
nie sekatory z ostrzami zapobiegajcymi
wysuwaniu si pdw, obrotow gowic,
akumulatorem oraz modele przeznaczone
dla osb leworcznych. W dwurcznych,
np. typu tukan, dugie rczki tworz
dwignie i odciaj uytkownika cicie
wymaga uycia mniejszej siy, a narzdzie
siga do wyej pooonych gazi podob-
nie jak w przypadku sekatora typu yrafa,
fot. FISKARS
28
narzedzia
, OGRODOWE
Sekator z ergono-
miczn rczk obroto-
w, ktra umoliwia
prac wszystkimi pal-
cami doni jednocze-
nie oraz systemem
dwigniowym zwik-
szajcym si cicia.
fot. FISKARS
Elektryczne no-
yce uatwi i przy-
zastosowanie noyc mechanicznych spiesz przycina-
belektrycznych (np. akumulatorowych) nie ywopotu.
bd spalinowych. Te ostatnie bez proble- fot. BLACK&DECKER
mu tn nawet grubsze gazki obrednicy
do 2 cm. Podczas wyboru sprztu,
uwzgldnia si przede wszystkim jego
wag (najlepiej gdy nie przekracza 3 kg) Elektryczna pilar-
im sprzt jest lejszy, tym atwiej nim ka acuchowa przy-
manewrowa. Warto te zwrci uwag, da si nie tylko do
czy noyce wyposaone s w system anty- obcinania grubych
konarw drzew, ale
wibracyjny, obrotow gowic (umoliwia
przede wszystkim do
cicie w pionie ibwbpoziomie) i przysta- przygotowania szczap
wk nagarniajc pdy. Noyce wyposa- drewna do kominka.
one w prowadnice tnce o dugoci np. fot. GARDENA
60bcm, 80 cm, umoliwiaj szybkie cicie
wysokich ywopotw. Do formowania
rolin przydadz si noyce z napdem
akumulatorowym, ktre po naadowaniu Sekator dwurczny
pozwala na cicie
pracuj 4070 minut.
gazi (o gruboci od
Przy uytkowaniu zadrzewionej dzia- 28 do 55 mm) i maych
ki przydatna jest pilarka acuchowa drzewek. Dostpny
umoliwiajca cicie gazi, cinanie jest w 3 wariantach: ogranicza przewd elektryczny. Przy za-
drzew i rozdrabnianie drewna do komin- noycowy, kupie pilarki warto wzi pod uwag jej
kowadekowy i hook.
ka. Jeli zamierzamy jej uywa wbpobliu ciar, wywaenie, wyposaenie wbopcj
Noycowy odpowiedni
domu, warto wybra elektryczn nie jest do cicia wieych redukcji drga, sposb napinania acu-
emituje spalin, jest cichsza, tasza gazi, kowadekowy cha oraz pojemno zbiornika paliwa.
ibnatychmiast gotowa do pracy. Pilarki suchych i twardych,
spalinowe s zwykle masywniejsze a hook przeznaczony DO KOPANIA ZIEMI
jest do precyzyjnego
ibnajlepiej sprawdzaj si w duych, gsto Nowoczesne modele opat, szpadli
cicia wieych gazi,
zadrzewionych ogrodach. Pracuj goniej nawet czubkami ostrzy. ibwide wyposaa si w specjalnie wy-
i do mocno wibruj, za to ruchw nie fot. FISKARS profilowane trzonki i blachownice, ktre
wykonuje si np. ze stali szlachetnej.
Ergonomicznie zaprojektowane narz-
dzia s lejsze i trwalsze, ni tradycyjne,
abpraca nimi atwiejsza. Ponadto, na
jako pracy duy wpyw ma dopa-
sowanie dugoci trzonka do wzrostu
uytkownika. Dla osb niskich waciwy
jest trzonek o dugoci 80 cm, dla wy-
szych 90 cm. Dobrozbicia wikszych
grud gleby przydaj si motyki z 2blub
3bzbami, natomiast do wyrwnania po-
29
BIBLIOTEKA
DO STRZYENIA TRAWNIKA
Trawniki s ozdob dziaki tylko
wtedy, kiedy regularnie je kosimy.
Wybierajc kosiark, naley bra pod
uwag uksztatowanie terenu, wielko
oraz typ trawnika, jak rwnie zde-
cydowa o rodzaju zasilania (rczny,
elektryczny, spalinowy) i mechanizmu
tncego (bbnowy lub rotacyjny).
Wanym parametrem doboru kosiarki
jest jej szeroko robocza.
Rczne kosiarki bbnowe. Maj
niewielk szeroko koszenia (do
30bcm), nieskomplikowan budow
(noe zamontowane na bbnie) i pole-
cane s do obsugi maych trawnikw
obpowierzchni do 50 m2. Nie nadaj si
do terenw pofadowanych i lenych.
Kosiarki elektryczne. To sprzt lekki
Dmuchawa z funkcj
odkurzania uatwi
zebranie lici z trawnika
i posprztania
cieek i podjazdu.
fot. GARDENA
30
narzedzia
, OGRODOWE
BIBLIOTEKA
32
narzedzia
, OGRODOWE
BIBLIOTEKA
34
narzedzia
, OGRODOWE
BIBLIOTEKA
Elektryczny
rozdrabniacz do gazi.
fot. NAC
36
przydomowy TARAS
LOKALIZACJA, WIELKO_
I KSZTABT
Planowanie. Wielko i ulokowanie
tarasu maj kluczowe znaczenie dla
jego funkcjonalnoci. Ju na etapie
projektowania domu warto przystpi
do zaplanowania tej przestrzeni, bo
fot. POZBRUK
37
BIBLIOTEKA
Drewno pod
stopami jest bardzo
przyjemnie. Taki taras
wyglda te bardzo
efektownie. fot. DLH
Czsto inwestorzy
wykaczajcy
taras, cz kilka
rnych materiaw
nawierzchniowych,
np. kostk imitujc
starobruk i otoczaki.
fot. IBF
wzgldzie. Niefortunne zorientowanie
tarasu moe si przyczynia do okre-
sowego wyczenia go z uytkowania.
Ludzie nie lubicy gorca, powinni
zrezygnowa z tarasu skierowanego
na poudnie, poniewa o kadej porze
roku bdzie najduej i najsilniej
nasoneczniony. I odwrotnie mio-
nicy ciepa, na tarasie skierowanym
na pnoc, zaczn odczuwa brak
soca. Pnocna ekspozycja ma Najczciej taras
zaplanowany jest
zalet rozproszone wiato sprzyja
jako przeduenie
ogldaniu otoczenia (soce nie wieci salonu lub jadalni, by
w oczy, jak w przypadku orientacji komunikacja z domem
poudniowej). Dla wacicieli, ktrzy bya najwygodniejsza.
wracaj z pracy po poudniu, najod- fot. MALABELLE
powiedniejszy bdzie taras zachodni.
Po poudniu ciepo jest najbardziej
komfortowe dla wypoczywajcych.
Tarasy, umieszczone przy wschodniej
elewacji, rano owietla wznoszce si
soce. Spoywanie niadania z takim
Taras przy widokiem jest ogromn przyjemnoci.
zachodniej elewacji
owietla soce Wielko. Taras czsto peni funkcj
po poudniu, jest to jadalni lub salonu, wic i jego wymiary
wic dobre rozwizanie powinny by zblione do wymiarw
dla osb spdzajcych
takiego pomieszczenia. Jego powierzch-
czas na tarasie
po pracy. nia powinna wynosi minimum 10bm2
fot. SEMMELROCK tyle miejsca mniej wicej potrzeba, by
38
przydomowy TARAS
Aby na tarasie
zmieciy si wszystkie
niezbdne meble
powinien on mie ok.
20 m2 powierzchni.
fot. ECCO WOOD,
MALABELLE, LIBET
39
BIBLIOTEKA
POPULARNA KOSTKA
Kostk brukow lub pytami nawierzch-
niowymi wykacza si tzw. tarasy
ziemne, ktre s atwe, szybkie i niedro-
gie w wykonaniu.
Bruk betonowy zarwno w postaci
kostki jak i pyt krluje dzi zarwno
na ciekach, podjazdach, jak i na
tarasach. Ma bardzo zrnicowane
wzornictwo, co daje moliwo niemal
dowolnej aranacji nawierzchni i dopa-
sowania jej do stylu budynku i ogrodu.
Przy elewacji z cegie lub pytek klin-
kierowych dobrym rozwizaniem jest
bruk klinkierowy.
40
przydomowy TARAS
41
BIBLIOTEKA
42
przydomowy TARAS
43
BIBLIOTEKA
44
nawierzchnie OGRODOWE
PODJAZD Schody
Caa frontowa cz posesji z podjazdem w ogrodzie dobrze jest
wykoczy podobnym
musi wspgra z architektur domu materiaem jak cieki,
oraz stylem ogrodzenia. Z gadkich np. kostk lub pytami
prostoktnych elementw powstanie betonowymi. fot. LIBET
modna, prosta nawierzchnia, pasujca do
modernistycznych budynkw. Elementy
kamienne o nieregularnym ksztacie to
styl odpowiedni do domw o klasycznej
Podjazd
to najwiksza
architekturze, stylizowanych na dworki. zabrukowana
Gadki materia atwiej bdzie odniea. powierzchnia, dlatego
Swobodne manewrowanie zapewni na nim wanie mona
pokusi si o uoenie
podjazd o szerokoci minimum 3 m.
dekoracyjnych
Kostka betonowa ibkamienna na podjazd wzorw. fot. BUSZREM,
powinna mie grubo 6 cm, a bruk SEMMELROCK
klinkierowy 5,2 cm.
Wygodna cieka
powinna mie minimum
80 cm szerokoci.
fot. RBEN
45
BIBLIOTEKA
46
nawierzchnie OGRODOWE
47
BIBLIOTEKA
a Z pocitego
na plastry pnia mona
samodzielnie wykona
ogrodow ciek
(a) lub zdecydowa
si na betonow
imitacj drewna (b).
fot. DREAMSTIME,
BUSZREM
Pyty betonowe
mona ukada cile
obok siebie tworzc
b szczeln nawierzchni
lub z odstpami
na traw, pozwalajc
na swobodne
wsikanie wody.
fot. SEMMELROCK,
LIBET
nierwna nawierzchnia nie jest dobrym
rozwizaniem. Problemu tego nie ma
wbprzypadku nieco droszych elemen-
tw citych.
Elementy aurowe. Form duych pyt
maj te kraty ze zbrojonego betonu,
polecane na podjazdy, skarpy i brzegi
zbiornikw wodnych. Dziki aurowej
konstrukcji przepuszczaj wod (nie
powstaj na nich kaue). Otwory zwik-
miarach 10 x 10bxb10 cm, impregnowany szaj te przyczepno nawierzchni
cinieniowo, zapacimy 100150 z/m2. (docenimy to zim). Po uoeniu wype-
nia si je kruszywem albo yzn ziemi
ZAMIAST KOSTKI ibsieje traw. Pamitajmy, e uytkowanie
Pyty. Ogrodowe nawierzchnie mona nawierzchni z niewypenionymi py-
utwardzi take elementami wielkofor- tami grozi ich uszkodzeniem. Podobne
matowymi. Producenci kostki betonowej zastosowanie maj aurowe panele
oferuj rozmaite pyty betonowe, ktre zbPVC rwnie wypeniane kruszywem
maj rne ksztaty, kolory ibfaktury. albo yzn ziemi. Wydaj si delikatne,
Uszlachetniona powierzchnia upodab- ale wbrzeczywistoci s bardzo trwae,
nia produkty do naturalnych zbdrewna dziki konstrukcji przypominajcej pla-
ibkamienia. Do popularne s rwnie ster miodu. Wypusty dobrze stabilizuj
pyty kamienne, cho ich cena jest je wbziemi.
znacznie wysza ni betonowych. Kruszywo. Naturaln nawierzchni
Tebamane cechuje naturalny wygld, bprzepuszczajc wod deszczow
ale gdy po ogrodzie poruszaj si osoby wbgb gruntu uoymy z kruszywa.
starsze lub na wzku inwalidzkim, Jej grnej warstwy nie naley jednak
48
BIBLIOTEKA
fot. JONIEC
Dookoa ogrodu materiay i dopasuje je do architektury
budynku, kolorystyki dachu i elewacji
oraz stylu ogrodu.
Elementem kadego ogrodu jest ogrodzenie. Najbardziej
NIEZB%DNE FORMALNO_CI
tradycyjne z drewnianymi szlachetami coraz czciej Przed rozpoczciem projektowania ogro-
zastpowane jest nowoczesnymi materiaami dzenia naley zapozna si z miejscowym
systemowymi, ktrych monta jest bardzo prosty planem zagospodarowania przestrzenne-
i z reguy nie wymaga pracochonnej podmurwki. go. Jeli nie znajdziemy w nim obostrze,
W zalenoci od preferencji pot moe by aurowy, moemy zaprojektowa ogrodzenie
wykonany z siatki lub przse poronitych ywopotem pamitajc, e powinno mie wygodnie
z powojnikw lub zimozielonych krzeww, lub peny, rozwizany wjazd i wejcie na posesj.
Nabbudow ogrodzenia nie trzeba uzyski-
z rnego rodzaju elementw z betonu, metalu,
wa decyzji o pozwoleniu na budow.
i tworzyw sztucznych.
Jeeli planujemy zbudowa ogrodzenie
od strony drg, ulic, placw, torw
Ogrodzenie jest jednym z etapw kolejowych i innych miejsc publicznych
urzdzania wasnej siedziby. Zwykle lub wysze ni 2,2 m musimy zgosi
najpierw, na czas budowy stawia si to wbstarostwie. Ogrodzenie nie moe
tymczasowy pot, buduje si i wykacza narusza ustale miejscowego planu zago-
dom, a na kocu stawia ogrodzenie spodarowania przestrzennego. Starostwo
docelowe i urzdza ogrd. Czasem moe te wymaga uzgodnienia rodzaju
kolejno bywa inna, wszystko zaley od ogrodzenia z zarzdc drogi.
zasobnoci portfela. Najlepiej wszystkie
te prace prowadzi rwnoczenie, by ELEMENTY OGRODZENIA
po przeprowadzce cieszy si wyko- Parkan wok posesji to nie tylko przsa
czonym domem i zagospodarowanym ale rwnie kilka innych elementw.
ogrodem otoczonym solidnym i efektow- Bybtworzyy jednolit cao powinny by
nym parkanem. wykonane z tych samych materiaw co
Zaprojektowanie ogrodzenia najlepiej reszta ogrodzenia.
zleci architektowi projektujcemu Furtka. Zgodnie z przepisami szero-
dom lub ogrdek. Dobierze on spjne ko furtki nie moe by mniejsza ni
51
BIBLIOTEKA
90bcm, ale dla wygody t gwn warto Przed ogrodze- Wbtrakcie budowy potu mona take
zaplanowa nieco szersz. Dobrze jeli niem dziaki dobrze przygotowa specjaln wnk na
jest porozumie si
furtka wyrnia si na tle ogrodzenia skrzynk w murze lub supku dziki
z wacicielem posesji
ibnp. jest cofnita w gb posesji tworzc obok wybra mate- ktrej nie bd one wystawa poza
bezpieczn zachcajc do wejcia wn- ria i podzieli koszty lico muru. Najwygodniejszym jednak
k. Aby podkreli jej reprezentacyjny wsplnych fragmen- rozwizaniem jest wybr skrzynek
charakter mona tu obok posadzi tw. Jeli ssiad nie przelotowych, dwustronnych, zbkt-
bdzie zaintereso-
ozdobne gatunki rolin. Oprcz gwnej, rych mona wyjmowa korespondencj
wany budow ogro-
umieszczonej zwykle na wprost drzwi dzenia, wydatki na to bez koniecznoci wychodzenia zbpo-
wejciowych do budynku, czsto potrzeb- przedsiwzicie b- sesji je take montuje si w trakie
na jest jeszcze furtka do mietnika, czy dziemy musieli wzi budowy ogrodzenia.
dodatkowa umieszczona po przeciwle- na siebie. Owietlenie. Lampy najlepiej
fot. L. JAMPOLSKA
gej stronie ogrodu. jest instalowa na szczycie supka
Domofon lub wideodomofon. Furtka przy furtce lub pod okapem daszka.
powinna by wyposaona w domofon
Wideodomofon to
lub wideodomofon jeli z domu obecnie najpopu-
nie wida goci stojcych przed ni. larniejszy element
Dobtego celu do furtki trzeba doprowa- kontroli dostpu na
dzi instalacj elektryczn, zasilajc posesj. fot. ELFON
te urzdzenia. Jeli wczeniej tego nie
dopilnowalimy, moemy zdecydowa Owietlenie
si na modele radiowe, niestety dro- warto zamontowa
sze od elektrycznych. nie tylko przy furtce
i bramie, ale rwnie
Skrzynka na listy. Najprostszym
wzdu chodnika
rozwizaniem jest jej monta do prowadzcego do
przse i supkw ogrodzenia. domu. fot. SPOTLINE
Wygodna furtka
powinna mie minimum
90 cm szerokoci.
fot. JONIEC
ogrodzenie POSESJI
53
BIBLIOTEKA
54
ogrodzenie POSESJI
Pot z betonowych
Gabiony dostpne s wbdugoci do elementw prefabry- atwo i szybko stawia si z nich mur.
2,5 m, wysokoci 0,32 m i szerokoci kowanych stawia Podczas produkcji wyrobom nadaje
0,170,5bm. Koszebdostarczane s si znacznie szybciej si rozmaite wymiary, kolory i faktury
wbformie zoonej; na miejscu si je ni z mniejszych (gadkie, szlifowane, upane). Ukada
elementw
wypenia np.bkamieniami ibczy si je tak, jak cegy.
murowanych.
stalowym drutem lub zszywkami. Nie fot. TEKNOAMERBLOK, Kamie. Tego typu parkan buduje si
wymagaj fundamentowania, stabilizu- JONIEC z kamieni ciosanego, upanego, kamieni
55
BIBLIOTEKA
Wybr kolorw
i faktur cegie i pytek
klinkierowych
stosowanych na
parkany jest tak
duy, e kady
dopasuje odpowiedni
model do wasnego
gustu. fot. KLINKIER
PRZYSUCHA
Szczelny ywopot
osoni kade, nawet
niezbyt atrakcyjne lub
zniszczone ogrodzenie.
fot. L. JAMPOLSKA
Jaki pies Bezpatny dodatek do
Budujemy Dom 5/2016
do domu z ogrodem
le wybierzesz
zapomnij o rabatach
i angielskim trawniku...
Bernardyn
Jego trzeba wrcz motywowa
do zwykych spacerw. Ale
absolutnie nie jest to pies bez-
uyteczny! Wbrew agodnemu
Bernardyny rasa powszechnienie znana i lubiana. Tym bardziej, e wyrazowi pyska jest obdarzony
kojarzona z nieodczn baryk rumu u szyi dla spragnionych. Ciesz silnym instynktem obronnym.
Doskonale czuje si na otwartej
si duym szacunkiem, gdy codziennie ryzykoway ycie, spieszc
przestrzeni ogrodu, zwaszcza
zpomoc niefortunnym turystom. Niestety, to ju tylko wspomnienia
e jest odporny na mrz, nieg
dalekiej, chwalebnej przeszoci. i deszcz. Bdzie zachwycony,
jeeli zbudujemy mu du, za-
ciszn bud i posadzimy krzewy,
By moe wielbiciele rasy poczuj brny przez nieg, odnajdoway w ktrych cieniu bdzie spdza
oburzenie, e tym jednym zda- i eskortoway podrnych. I cho soneczne dni. Ze wzgldu na
niem prbuj przekreli tamte kultow baryk naley woy ma ruchliwo, nie niszczy
bohaterskie wyczyny. Nie prbuj, (aszkoda) midzy alpejskie nasadze: szalecze biegi po
bo faktycznie psy mieszkajce legendy, to liczba zamarznitych grzdkach s poniej jego god-
wklasztorze na trudnym szlaku podrnych zmalaa po wprowa- noci. Jeeli posadzimy drzewa
grskim, wielokrotnie ratoway dzeniu tych psw na szlak. Sam lub krzewy tak, aby pozostawi
ludzkie ycie. Z powiceniem synny Barry I legenda wrd mu ocienion ciek wzdu
Berneski
miary (wzrost powyej 60cm),
proporcjonalna, potna, ale nie
ociaa sylwetka nadaje mu
pies pasterski
wygld dystyngowany iwy-
tworny. A dugi i jedwabisty
wos nie tylko zdobi, rwnie
doskonale chroni przed kapry-
Jeli grajc w skojarzenia, powiecie Szwajcaria, wikszo ludzi sami pogody.
Berneczyk jest przywiza-
odpowie zegarek. Albo bank. Ewentualnie jeszcze komu przyjdzie
ny do swojego terenu, niczym
do gowy ser. Ale prawie nikt nie wie, e ten may kraj to ojczyzna chop paszczyniany do ziemi.
4wspaniaych ras psw. A ju nikomu patrzcemu na najpikniejsz To wana zaleta. Zwaszcza je-
z nich nie przyjdzie do gowy, e wytworny berneczyk to zwyky eli ma zamieszka na osiedlu,
podwrkowy burek. A jednak... gdzie gsto poustawiane domki
wymuszaj czste interakcje
zssiadami. Szybko zapozna
XVIII wiek to okres prosperity dla pielgrzymki zodziei i wczgw. si z gospodarstwem, pozna
chopw z okolic Berna. Wiodo Dobry str sta si niezbdny. ludzi, zwierzta i przedmioty,
im si dobrze, mieli pienidze. Ajaki str moe by lepszy od ktre do niego nale. Opiek
Std do ich zagrd cigny cae psa o sile lwa i ludzkim rozumie. otoczy te inne czworonogi,
Czarny
karnym izdyscyplinowanym
onierzem. W przeciwiestwie
do owczarkw, nie jest nawyky
terier rosyjski
do samodzielnego dziaania.
Jest wic od nich bardziej
spolegliwy iposuszny. Ale jest
to te pies jednego waciciela.
Czarny terier rosyjski nie moe poszczyci si wielowiekow histori Pozostaych czonkw rodziny
traktuje z pewn pobaliwo-
rasy. Jej pocztki sigaj zaledwie kilkudziesiciu lat wstecz, a proces
ci, ale rwnie z sympati,
narodzin jest w 100% udokumentowany. Nie musimy snu adnych anawet przywizaniem.
domysw, wszystko podane na tacy. Zupenie jak nie u Rosjan. Natomiast zpewnoci bez tego
szacunku, z jakim wpatruje si
w oczy przewodnika.
Rosyjscy (a wczeniej radzieccy) dzie rosa rzodkiewka. Ale pomys, Ten czarny olbrzym nie jest
wizjonerzy niejednokrotnie wy- aby skrzyowa airedale teriera, zabijak. Pewny swojej siy,
kazywali si niezwyk kreatyw- sznaucera olbrzymiego oraz rot- jest jednoczenie opanowa-
noci. Chociaby sawetne prby tweilera i z tej mieszanki wypro- ny izrwnowaony. Nie ufa
wyhodowania kapusty, pod ktr, wadzi psa do zada specjalnych obcym, ale nie zaatakuje bez
zamiast zwykych korzonkw,b- nie spali na panewce. Efekty wyranej potrzeby. Na danie
Czechosowacki
dzenia, gdy wietnie wykorzy-
stuj kady rodzaj posiku. Nie
potrzebuj praktycznie adnej
wilczak
pielgnacji przyci pazury,
sprawdzi oczy, spojrze, czy
ogon jest z tyu, a pysk z przodu
i to wszystko.
Wilczyca jest jego matk. Ojcem owczarek niemiecki. apka w gr Odziedziczone po dzikich
przodkach wybujae zmysy
kto po przeczytaniu Biaego Ka nie marzy o posiadaniu wiernego
sprawiaj, e nic nie ujdzie ich
p-wilka p-psa? Wikszo wyrasta z takich marze, ale nie wszyscy. uwagi. Mona z penym zaufa-
Czesi na przykad nie! niem odda im dom pod opiek.
Nie bd zakcay spokoju s-
siadw cigym ujadaniem. Ale
W latach 50. XX wieku, na terenie e wyostrzone zmysy, wielka nie dajcie si zwie tej wilczej
Czechosowacji, rozpoczto prace wytrzymao oraz podporzdko- samowystarczalnoci. Wilczak
nad utworzeniem krzywki wanie przewodnikowi zo si potrzebuje towarzystwa iza-
owczarka niemieckiego z wil- na doskonaego psa subowego. jcia. Pozostawiany sam i bez
kiem. Celem byo uzyskanie psa Generalnie hipotezy okazay si zajcia, pewnego dnia przerobi
dla stray granicznej. Zakadano, suszne, pojawio si jednak mae Wasz ogrd na poryt kraterami
ajka owczarek
nikw wybieraj przewodnika,
ktremu s cakowicie oddane
iposuszne. Z du cierpliwo-
syberyjski
ci i pobaliwoci podchodz
do pomysw dzieci, ale nie s
fanatykami wsplnych zabaw.
W stosunku do pozostaych s
Dla wikszoci z nas, ajka to imi dzielnej psiej kosmonautki, agodne i przyjanie nastawione.
W ich obronie bd walczyy jak
ktrej ycie zostao powicone, aby ludzie nadal mogli ciga si
lwy. Ale nie s wylewnymi piesz-
wkierunku Ksiyca. Tymczasem sowo ajka obejmuje du czochami, a raczej niezalenymi
grup psw, szeroko rozpowszechnion na olbrzymich terenach wsplokatorami.
rodkowej ipnocnej Rosji. Jak wic zosta ulubiecem
ajki? Najlepiej zabra j na polo-
wanie. owy maj we krwi. Pasja
Zasadniczo ajki s do siebie dzone przez FCI jako osobne owiecka to podstawowy rys ich
podobne, ale ze wzgldu na rasy. Wygldem przypominaj charakteru. Dlatego doskonale
niewielkie rnice w wygldzie, niewielkich rozmiarw wilki ze sprawdzaj si jako towarzysze
podzielono je na kilka odmian, zwinitym w rogalik ogonem. Ich myliwych. Obdarzone wyjtko-
z czego trzy zostay ju zatwier- sier nie wymaga praktycznie wo czuym wchem, namierz
Mastif tybetaski
Nawet podczas siarczystych
mrozw bd szczliwe, mogc
przebywa na dworze. Natomiast
naley pamita, e wi pomi-
Mastif tybetaski to rasa obrosa w legend. Ponura sawa dzikiego dzy mastifem a jego wacicielem
zwierzcia, gotowego rozszarpa nieuwanego gocia bez chwili zawsze opieraa si na bliskoci.
W Tybecie psy pilnujce wioski,
wahania, otaczaate psy jeszcze przed ich przybyciem do Europy.
snuy si swobodnie midzy
Jak to zwykle z legendami bywa, tkwio w tych opowieciach jedynie
namiotami lub byy wizane
ziarenko prawdy. uwejcia domostwa, ale nigdy
nie byy izolowane. Nawet
jeeli nie zajmowano si nimi
Niewiele ras cieszy si tak bogat i dziko oraz ponadprzecitn bezporednio i nie obdarzano
bibliografi. Listy, dzienniki wielko. Gdy jednak okazao si, czuociami, mogy uczestniczy
iksiki z podry wspominaj e pierwsze sprowadzone egzem- w yciu spoecznoci. Nic wic
o niej wielokrotnie, zaczynajc plarze nie maj rozmiarw osa, dziwnego, e rwnie dzi czuj
od staroytnoci a po wiek XIX. aw dodatku zachowuj si tak si penoprawnymi czonkami
Opisywana przez takie autorytety, samo, jak inne psy strujce, d- grupy. Mastif musi mieszka
jak chociaby Marco Polo. Wszy- ni nowinek Europejczycy przeyli wogrodzie, ale absolutnie nie
scy podkrelali niebywa agresj bolesne rozczarowanie. moe by zamykany w kojcu. Jeli
Owczarek
jcym ibardzo wytrzymaym.
Uminione ciao na potnych
apach, wilcza gowa i powany
niemiecki
wzrok. Wystarczy raz na niego
spojrze, aby poczu atawi-
styczny szacunek inie zawiera
bliszych kontaktw bez zezwo-
Psi celebryta, marzenie milusiskich. Dla pokolenia wychowanego lenia. I oto chodzi, bo owczarek
niemiecki jest wspaniaym str-
naCzterech pancernych sta si niemal synonimem czworononego
em, wdodatku, dziki gstej
przyjaciela. Kademu, kto podziwia jego wyczyny wydaje si, e wie sierci igrubemu podszerstkowi
o rasie wszystko. Ale szklany ekran sprytnie koloryzuje rzeczywisto, caorocznym. Niestraszna
czywic naprawd znamy owczarka niemieckiego? mu ani jesienna plucha, ani
zimowe mrozy, stosunkowo
najgorzej znosi letnie upay.
Due, silne, zdolne do obrony kiem, to moemy na niego Czujny i peen energii, bdzie
std psy owczarskie opisywa- patrze, jak na ich duchowego niestrudzenie strzeg ogrodu,
liju autorzy staroytni. Nawet spadkobierc oraz partneraludzi regularnie patrolujc granice.
jeeli owczarek niemiecki nie w naprawd cikiej i niebez- Dostrzee kady ruch przy
jest ich bezporednim potom- piecznej pracy. ogrodzeniu i pobiegnie spraw-
Owczarek
potrzebuje duo ruchu.
Jedwabista sier, poza eleganc-
kim wygldem, zapewnia mu
podhalaski
doskona ochron przed zimnem
i wilgoci.Bdzie szczliwy, jeli
zakwaterujemy go wbudzie i po-
zwolimy obj ochron podwr-
Od przeszo wieku panuje moda na Zakopane. Swoim oryginalnym ko. Pamitajmy jednak, e ceni
sobie bardzo towarzystwo. Z tego
folklorem i malownicz panoram przyciga tumy turystw.Wrd
wzgldu nadaje si bardziej na
pamitek oferowanych przez obrotnych grali mona znale mae, stra przyboczn, ni na wysuni-
sodkie, biae kuleczki. Wkrtce przestaj by mae. Sodkie te. t placwk garnizonu graniczne-
Niestety, dua cz nabywcw dopiero wtedy zadaje sobie pytanie, czy go. Mwic mniej obrazowo: buda
owczarek podhalaski to odpowiedni pies na ich warunki. Proponuj musi si znajdowa obok domu,
wic zapozna si z t ras, zanim pojedziecie znowu do kurortu. a nie wodlegym kcie ogrodu.
Owczarek podhalaski ma do
wysoki prg pobudzenia, nie b-
Oczywicie, tekst niniejszy doty- podkreli, bo planowa hodowla dzie z byle powodu biega wzdu
czy tylko i wycznie psw zzare- podhalana dugo napotykaa na potu, ujadajc jak szalony. Nie
jestrowanych hodowli. Naley to opr niepokornych grali. Strzeg- pasjonuje go te rozkopywanie
Owczarek
wpolskim ogrdku to dla niego
buka z masem. Nasze mrozy nie
robi na azjacie najmniejszego
rodkowoazjatycki
wraenia. Ale w przeciwiestwie
do innych zimolubnych ras,
dobrze znosi rwnie letnie upay.
Organizm aabaja jest wyjtkowo
Uwany, surowy i niezbyt przyjacielski, zimny wyraz oczu. Nieruchoma odporny na czynniki zewntrzne.
Te psy praktycznie nie choruj.
postawa, napite minie, gotowo do natychmiastowej reakcji.
Azjata nie wyglda na wystawow
A jednoczenie ten spokj wynikajcy z przewiadczenia, e nic pikno. Jego wygld rodzi raczej
niespodziewanego nie moe si wydarzy, bo przecie wszystko pytanie, czy czasem jego arysto-
zostao przewidziane i jedynie jaki szaleniec mgby prbowa. kratyczna matka nie miaa chwili
James Bond? Tak, ale w wersji na cztery apy. zapomnienia z kim z podwrka.
Ale imponujce rozmiary, potna
gowa i to zowrogie spojrzenie
Owczarek rodkowoazjatycki olbrzymich stad przed wilkami. zniechcaj do konfrontacji.
(zwany potocznie aabajem) Dzieli ze swymi opiekunami Poza szalecami o skonnociach
powsta, aby peni trudn i nie- trudy nomadycznego ycia wnie- samobjczych, intruzi z daleka
bezpieczn sub przy ochronie przyjaznym klimacie azjatyckich omijaj posiadoci strzeone
Rottweiler
celnik, ratownik, przewodnik
niewidomych. Krtko mwic, to
pies pracujcy adnej pracy si
nie boi. Skd wic ta grona sawa
Nagonione przypadki pogryzie i zagryzie sprawiaj, e rottweilera wspczesnego psa Baskervil-
otacza sawa czarna jak smoa. Opini t, bez wtpienia krzywdzc, lew?
Jak zwykle, zawinili ludzie.
zawdzicza nieodpowiedzialnym hodowcom oraz wielkiej popularnoci
DoPolski moda na t ras przy-
w rodowisku prostych macho, gdzie tpa sia fizyczna stanowi
bya w latach 90., rwnoczenie
najwysz warto. z boomem na grupy mafijne, zaj-
mujce si wymuszeniami, nar-
kotykami czy walkami psw. Po-
Nie moe dziwi, e wrd mi- gowa, szeroka klatka piersiowa, trzeba byo psw agresywnych,
onikw kulturystyki atletyczna przysadzista sylwetka, a przy tym zaczepnych i chtnych do bjek.
sylwetka rottweilera budzi uzna- elegancja ruchu, dua zwinno Z sytuacji skorzystali pseudo-
nie. Harmonijna budowa i prce i sprysto sprawiaj, e to hodowcy, masowo produkujc
si pod skr minie wiadcz prawdziwy przystojniak, wrcz szczenita, bez adnej selekcji
o sile i wielkiej sprawnoci fizycz- hollywoodzki gwiazdor. rodzicw. A waciwie selekcja
nej. Krtka czarna sier z rudymi W przeszoci, zatrudniany by bya, ale polegaa gwnie na
podpaleniami, mocna zgrabna do przeganiania stad na dugich wyborze osobnikw najbardziej
Nowofundland
zapewni mu najwikszy nawet
salon. Alena zewntrz domu
nie oznacza poza rodzin.
Towarzystwo iprzyja s dla
Kademu, kto marzy o posiadaniu niedwiedzia proponuj zaprzyjani nowofundlanda tak wane, jak
si z nowofundlandem. Po pierwsze: bezpieczniejsze. Po drugie: jedzenie. Bezwzgldnie wymaga
codziennego, serdecznego i pe-
przyjemniejsze. Rwnie potna kupa futra, zakoczona pyskiem,
nego ciepa kontaktu z czowie-
ktry zdaje si umiecha do ludzi, po przeciwnej stronie machajca
kiem. Pozbawiony go staje si
dodatkowo ogonem. Wzbudza zaufanie, respekt i nieodpart ch prawdziw kupk nieszczcia:
przytulenia. Prawdziwego misia przypomina nie tylko wygldem, smutn i osowia. Potrzeb
ale rwnie si, naszczcie poczon z dobrodusznoci. ruchu zaspokoi cakowicie
Spokojny, zawsze zrwnowaony pies, bezbdnie oceniajcy moliwo biegania po ogrodzie.
sytuacj, rozpoznajcy prdy morskie, radzcy sobie z kad fal by A e jest psem pewnym siebie
fantastycznym towarzyszem pooww. Dawny pies rybakw pozosta idystyngowanym, nie bdzie, jak
byle (sorki wszystkie terrie-
mionikiem wodnych przygd. Dziki wielkiej odwadze, czsto peni
ry) terrier, biega przy pocie,
funkcj bohaterskiego ratownika. Nas jednak nie interesuje tania wciekle ujadajc. To poniej
bohaterszczyzna, tylko moliwo posiadania niedwiedzia w ogrodzie. jego godnoci. Bdzie jednak
szczliwy, mogc towarzyszy
Samojed
jed potrzebuje duo ruchu ijest
zawsze chtny do dziaania, nie
naley si wic obawia, e zbyt
dugi spacer go zmczy.
Samym swoim wygldem wzbudza entuzjazm. Doskonale biae, mikkie Samojed nie cierpi bezczynno-
futro, puchaty precel ogona, czarny nos, niby z plastiku, i umiechnity ci. Nie bdzie caymi dniami le-
a na kanapie uznajc, e najcie-
wyraz pyska wszystko w postaci samojeda jest klasycznie pluszowe.
kawszym zajciem jest gubienie
sierci i pokrywanie lin pilota
od telewizora. To po prostu ideal-
Nie naley jednak tych puchatkw silnego, wytrzymaego i bardzo ny kompan dla kadego czonka
lekceway. Zostay uksztatowa- pracowitego psa. rodziny przez cay dzie chtnie
ne na drodze niemal naturalnej Ale psa przede wszystkim do potowarzyszy kademu podczas
selekcji, w trudnych warunkach zabawy. Serdeczny umiech, prac w ogrodzie, przy rozpalaniu
pnocnej Syberii, jako psy do rysujcy si na jego pysku, to adne grilla, wybiega si na spacerze,
wszelkiej pracy. Pomagay przega- oszustwo dla zmylenia przeciw- a po powrocie do domu wcale
nia stada reniferw, poloway na nika. Samojedy po prostu kochaj niezmczony przyniesie kapcie
szkodniki, cigny sanki. W ten ludzi. Wszystkich ludzi. Kadego ijeszcze zrobi herbat. Wic po-
sposb, po koczowniczym plemie- napotkanego obdarzaj natychmiast zostawiony na cae dnie samotnie
niu Samojedw odziedziczylimy swoj czuoci. A jedyne niebez- w ogrdku, bez adnego zajcia,
Shiba Inu
ciciela. Nie naley, jednak udzi
si, e wyraa skruch, czy ch
poprawy. Shiba jest przekonany
o swojej racji i susznoci wasne-
Na pierwszy rzut oka, ten niewielki piesek wyglda na egzotycznego, go postpowania. Przeprosiny
pokojowego pieszczoszka. Ale wystarczy uwaniej na niego spojrze: ciao to po prostu bezbolesna metoda
uniknicia kary. Inteligentny
muskularne, jakby kto Pudziana sklonowa, o budowie zwartej jak domy
isprytny, byskawicznie rozszy-
na Starwce, a po minie mona sdzi, e zna odpowied na wszystkie
fruje kadego czonka rodziny.
pytania w Milionerach. I ten zawadiacki wygld cwaniaka z Pragi. A poniewa repertuar sztuczek
ma wyjtkowo bogaty, znajdzie
sposb na kadego.
Wbrew pozorom, shiba to pe- modym w pierwszych chwilach Shiba jest wyjtkowo czujnym
noprawny czonek KWB (Klubu ycia. I nie chodzi o to, e nie lubi strem. W swoim gospodar-
Wiejskich Burkw). Japoscy rol- swoich psw. Wrcz przeciwnie, stwie zna kad dziur, kryjwk
nicy nie otaczaj ich czu opiek. powszechnie je szanuj jako dosko- itajne przejcie. Peen energii,
Shiby mieszkaj w ktach nieogrze- naych strw. Po prostu samo- byskawicznie przemieszcza
wanych szop, a ywi si tym, co dzielno i odporno na niesprzy- si z jednego koca ogrodu na
upoluj. Waciciele nie towarzy- jajce warunki bytowe s wpisane drugi. Powici cay swj czas
sz sukom podczas porodw, ani w charakter tej rasy. Shiba to psi i wysiek, byle tylko zapewni
Wikszy od odwagi jest chyba tyl- jco pojtny, aby zrozumie zasady
ko upr shiby. Jeli postawi sobie ja- prostych zabaw. W swobodnej
kie zadanie, bdzie konsekwentnie atmosferze bdzie chtnie wsp- przez przeszkody, apa pik czy
dy do jego realizacji. Najlepszym pracowa z dzieckiem. Na pewno gra w berka. Gorzej pjd mu
przykadem jest zacicie, zjakim pozwoli nauczy si przeskakiwa warcaby, czy bierki, ale wszystkie
zabawy ruchowe to jego ywio.
Shiba to
doskonay Inie da si w nich zmczy.
kompan dla Szkoda, e shiby s jeszcze tak
dziecka, zawsze
chtny i skory
mao popularne w naszej czci
do zabawy. wiata. S to doskonae psy dla
dzisiejszej rodziny. Zdrowe, od-
porne, samodzielne. Nie wyma-
gaj pracochonnej pielgnacji,
ani drogich akcesoriw i diet.
Waciwie nie wymagaj niczego.
A za odrobin serca odwzajemni
si wiern, dozgonn przyjani.
Zabawi dziecko, powygupiaj
si i rozprosz smutki, wytpi
szkodniki, dopilnuj posiadoci.
Wszystko cakowicie bezintere-
sownie, gratis i w pakiecie. Bo bez
ludzi to one poradz sobie lepiej,
ni ludzie bez nich.
Siberian husky
nakadw. Nie sdz, aby przypa-
da do gustu wszystkim waci-
cielom husky. Zastpczo mona
z nim biega lub jedzi na
Kto z nas nie zna ksiek o Dalekiej Pnocy? London, Curwood, rowerze. Nie polecam natomiast
Centkiewicz wystarczy zamkn oczy, aby ukaza si obraz jazdy konnej, podczas ktrej
pies biegnie luzem. Husky ma
zanieonego pustkowia, po ktrym mkniemy psim zaprzgiem
silne zamiowanie do polowania
pozoto, saw i przygody.Odmy pki co zoto, saw i przygody,
iwczgostwa i zprzejadki
na to przyjdzie czas. Natomiast ju w tej chwili moecie sta si wplenerze moe wrci do
szczliwymi posiadaczami dzielnego psa zaprzgowego... domu kilka dni pniej, ni jego
pan. I to nie dlatego, e zatrzyma
si w pobliskim barze.
Na pierwszy rzut oka, siberian tymca wilka. Jednak wyraz pyska Husky to prawdziwy pracoho-
husky jest po prostu uroczy. ma stanowczo bardziej sympatycz- lik. Pracuje z pasj i powice-
Niezbyt duy, o lekkiej, harmonij- ny. Niebywale oryginalnie wyglda- niem. Ekstremalnym przykadem
nej budowie, porusza si zwinnie j jego porcelanowoniebieskie oczy. jest historia transportu szcze-
izgracj. Bajeczne srebrzysto-szare Husky, jako pies Pnocy, jest pionek na dyfteryt do Nome.
futro, duga kufa i stojce uszy przyzwyczajony do ycia w eks- W skrajnie wyczerpujcych
przywodz na myl dzikiego pobra- tremalnych warunkach klima- warunkach, zaprzg husky prze-
Szpic duy
do charakteru wygld. Po piesku
przypominajcym kudat
kuleczk z sympatyczn mordk
i eleganck kryz, mona byo
XIX-wieczna angielska kynologia potraktowaa szpica okrutnie. spodziewa si bardziej arysto-
Opisywano go jako psa haaliwego, podstpnego, zawadiackiego, kratycznych manier.
Naley sobie zada pytanie,
tchrzliwego, ponurego, a jeszcze na dodatek niebezpiecznego
czy dla takiego nicponia znaj-
dla dzieci. I gdyby nie estyma, jak cieszy si wrd swoich
dzie si miejsce w dzisiejszej ro-
pracodawcw, wonicw, rasa najprawdopodobniej do dzi by ju nie dzinie. Ten zdrowy iwytrzymay
przetrwaa. Skdtyle kontrowersji wok tego niewielkiego kudacza? piesek, odporny na niekorzystne
warunki atmosferyczne, moe
z powodzeniem zamieszka
U podoa jego czarnego PR ley wiano przed nimi odpowiedzial- wogrodzie. Szpic mocno przy-
brak zrozumienia psiej natury. ne zadanie upilnowania wozu, wizuje si do terenu. Traktuje
Szpice s powszechnie uznawane wypakowanego paczkami podczas go niczym swoj ojczyzn,
za pierwotn form, za przodka snu waciciela. Wyobracie sobie zawsze gotowy podnie nie-
wszelkich europejskich ras uyt- scenk: wieczr w ruchliwym, prawdopodobne larum w razie
kowych. Prac maj we krwi, jest targowym angielskim miasteczku, zagroenia. Peen energii patro-
ona ich pasj i powoaniem. A sta- uliczkami chodz tumy ludzi luje niestrudzenie terytorium,
Adres redakcji:
ul. Leszczynowa 11
03-197 Warszawa
tel. 22 257 84 72
faks 22 257 84 88
www.budujemydom.pl
redakcja@budujemydom.pl
Copyright by AVT-Korporacja Sp. z o.o.
Wydawca
AVT-Korporacja Sp. z o.o.
ul. Leszczynowa 11
03-197 Warszawa
tel. 22 257 84 99
faks 22 257 84 00
www.avt.pl
avt@avt.pl