SKIN

COACH
TWOJA
DROGA
DO PIKNEJ
I ZDROWEJ
SKRY
BOENA SPOOWICZ

SKIN
COACH
TWOJA
DROGA
DO PIKNEJ
I ZDROWEJ
SKRY

KRAKW 2017
K
obiety chc by naturalnie pikne, ale nikt nie dba o to, aby na-
uczy je, jak to osign.
Tak, wiedziaam o tym od wielu lat, kiedy przygldaam si ich
prbom pielgnacji. W oczach moich klientek i koleanek wi-
dziaam al za przemijajc modoci. Spotkaam te kobiety, ktre sigaj
po wszystkie dostpne rodki, eby poczu si lepiej w swojej skrze. Wielu
z nich pomogam, a teraz, dla ciebie, napisaam ksik o pielgnacji, ktrej
potrzebujesz ty i twoja skra.
Dedykuj j kobietom, yczc, aby ju nigdy nie musiay si martwi
swoim wygldem i mogy bez obaw wychodzi z domu bez makijau, kiedy
tylko zechc.
Mam nadziej, e ta ksika stanie si rwnie inspiracj dla kosmetolo-
gw i dla tych, ktrzy dopiero myl o swojej drodze zawodowej, bo wierz,
e skin coach bdzie zawodem przyszoci.

5
ODE MNIE
DLA CIEBIE
K i e d y r o z g l da m s i d o o ko a , widz, jak bardzo
przez ostatnie lata zmienia si wiadomo ludzi doty-
czca zdrowego stylu ycia, jednak wiele jeszcze pozostao
do zrobienia. Na szczcie yjemy w czasach, kiedy dba si
o jako poywienia. Wiemy, e lepiej wybiera produkty
nisko przetworzone, uczymy si, jakich skadnikw uni-
ka, chodzimy na ekobazarki albo kupujemy u znajomych
rolnikw. Przyjmujemy do wiadomoci, e chemia zawar-
ta w wysoko przetworzonym jedzeniu nam szkodzi, wic
j wyrzucamy z kuchni. To bardzo dobrze. Cigle jednak
nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wiele chemii jest
w naszym yciu. Uywamy kosmetykw nafaszerowanych
konserwantami, barwnikami czy perfumami. Nauczylimy
si wprawdzie, e lepiej nie kupowa produktw z para-
benami, ale czy wiemy, pod jakimi innymi nazwami mog
si one ukrywa? A rwnie niezdrowe PEG-i? A SLS-y?
Co w kosmetykach jest dobre, a co ze? Istny zawrt gowy!

7
 W wyborze nie pomagaj wszechobecne re-
klamy obiecujce mody wygld (oczywicie
pod warunkiem, e kupimy krem). Czasem
nawet im wierzymy nic dziwnego, bo
sprzedaj marzenia, a kada kobieta marzy
o piknej skrze. Innym razem zapala nam
si czerwona lampka, przestajemy ufa
marketingowi i zaczynamy szuka podpo-
wiedzi na blogach i forach kosmetycznych.
Tam jednak wypowiadaj si dziewczyny,
ktre, owszem, przetestoway dany produkt,
ale maj skr zupenie inn ni my. To, co uwaam go za sztuk, dziki ktrej podkre-
suy im, niekoniecznie musi mie
dobry wpyw na nas. Zaczyna-
my wic testowa kolejne
produkty, pka w azien-
ce ugina si pod cia-
rem kremw, drogeria
staje si staym punktem
na drodze z pracy czy
uczelni do domu, ale
skra wcale nie wyglda
lepiej. Przeciwnie, wydaje si
podraniona, pojawiaj si wyprys-
ki. Kupujemy wic kolejny produkt, eby je
zamaskowa. I tak wpadamy w bdne koo.
Codziennie spotykam kobiety, ktre
rozmow ze mn zaczynaj od zdania:
Nienawidz swojej skry. Nie tak
powinno wyglda ich ycie.
Nazywam si Boena Spoowicz i jestem
skin coachem. To zupenie nowa profesja,
ktr w duej mierze sama stworzyam.
8
Bez obaw, nie ma nic wsplnego ze staniem
przed lustrem i wykrzykiwaniem: Jestem
pikna, jestem zwycizc!. Skin coaching
to droga ku odpowiedniej pielgnacji skry.
Zwykle zaczyna si j z problemami ze sk-
r i wieloletnimi, bezskutecznymi prbami
zaradzenia im, a koczy wtedy, gdy wresz-
cie mona wyj z domu bez makijau. Taki
wanie cel stawia sobie wikszo kobiet,
z ktrymi si spotykam. Nie deprecjonuj
tu oczywicie makijau przeciwnie,
lamy wasn urod i osobowo.
Zbyt czsto jednak peni on
funkcj maski skrywajcej
nasze problemy take
te skrne. Wiele kobiet
marzy o zrzuceniu jej
i odkryciu naturalnej,
piknej siebie, a ja
im w tym pomagam.
Przeszam wiele etapw
kosmetycznego wtajemni-
czenia. Jako dziewitnastolatka
rozpoczam edukacj kosmetologiczn
w pomaturalnym studium kosmetycznym,
gdzie nauczyam si poprawnej diagnozy
i klasyfikacji typw skry. Potem studiowa-
am kosmetologi na uczelniach w Bielsku-
-Biaej i w Krakowie. Poszerzyam swoj
wiedz na moduowych studiach z chemii
i technologii kosmetykw. Jednoczenie
od pocztku pracowaam ju w zawodzie
kosmetologa. W wieku dwudziestu jeden
lat otworzyam swj pierwszy gabinet
kosmetyczny, a sze lat pniej hotelowy
orodek spa, ktry z czasem przeksztaci
si w holistyczne spa w Bielsku-Biaej,
gdzie czymy dzi kosmetologi z natural-
n pielgnacj ciaa. Regularnie uczestni-
cz w szkoleniach wiatowej Organizacji
Medycyny Przeciwstarzeniowej, aby na bie-
co ledzi metody profilaktyki anti-ageing.
Co roku jed na konferencje naukowe
na temat nowych trendw w kosmetyce.
Sama te prowadz warsztaty z zakresu
poprawnej pielgnacji skry i ucz zawo-
du przyszych kosmetologw.
Od pocztku robiam to,
SKIN
co kocham, i chciaam by
w tym coraz lepsza. Od
COACH
zawsze wierzyam te
w holistyczn piel-
gnacj. Czowiek jest
caoci, wic nie mo-
na mie piknej skry,
gdy nie dba si o reszt
ciaa. Dlatego dobrze si
odywiam, spaceruj, chodz
w miar wczenie spa i uwielbiam po-
obiednie drzemki. Nie, nie jestem ideaem.
Czasem ogldam film do pnej nocy, pij
za mao wody, za bardzo lubi kaw... Uwa-
am, e jeli w 80% stosuj zasady zdrowe-
go trybu ycia, to wystarczy. Nie d do
perfekcji. To by generowao stres, a stres,
jak wiele innych czynnikw, szkodzi skrze.
Miewaam te wpadki. Kiedy urodziy
si moje dzieci, duo pracowaam, rozwija-
am orodki spa, studiowaam, zajmowaam
si domem, czsto brakowao mi czasu
na przygotowanie dla siebie penowarto-
ciowego posiku. Opuszczay mnie siy,
byam zmczona, co rusz dopadao mnie
przezibienie. Mylaam, e to normalne,
e tak musi by, przecie przy tylu obo-
wizkach i zajciach mona czu si sabo.
To nie byo dobre mylenie. Kada z nas
moe pracowa, studiowa i wychowywa
dzieci, wcale nie chorujc. Dowiedziaam
si o tym od mojego znajomego diete-
tyka Marka Zaremby. To on uzmysowi
mi, e moja odporno sabnie,
a organizm jest wyczerpany,
poniewa nie dostarczam
mu odpowiedniej ener-
gii i jem wychadzajce
posiki, ktre osabiaj
nerki. Moja crka Julka
miaa problemy derma-
tologiczne cierpiaa na
atopowe zapalenie skry,
syn z kolei czsto zapada na
schorzenia grnych drg odde-
chowych, a m na gryp. rednio dwa
razy w roku przechodzili kuracj antybio-
tykami, a ja, zabiegana, cigle pomidzy
prac, studiami i domem, nie wiedziaam,
jak zmieni t sytuacj. Rozwizaniem
okazaa si metoda drobnych zmian.
Krok po kroku wprowadziam do naszej
diety prawdziwe poywienie, a do naszego
ycia zdrowe nawyki. Odstawilimy nabia,
ograniczylimy gluten i miso, jemy wicej
warzyw i kasz. Pomau zapomnielimy
9
 o sklepowych sodyczach. Pocztki
nie byy atwe. Zmiany rozpoczam od
przygotowania kaszy jaglanej na niada-
nie dla caej rodziny. Dzieci skosztoway,
skrzywiy si i skoczyo si na dobrze
znanych kanapkach. Mowi na szczcie
smakowao. Przyjam to za dobr mo-
net. Nastpnym podejciem by zdrowy
obiad, czyli grillowany bakaan zapiekany
z sosem pomidorowym i zioami. Czeka-
jc na reakcj rodziny, w mylach przy-
gotowywaam obiadowy plan B, jednak
na szczcie okaza si niepotrzebny.
Zmiany nie ograniczay si tylko do die-
ty. Dla Julki dobraam odpowiednie kremy
i pilnowaam ich regularnego stosowania.
Owszem, miaa chwile zaamania i czasem
brakowao jej konsekwencji, ale wspieray-
my j z moj mam, dla ktrej te zreszt
dobraam preparaty niwelujce skutki wie-
loletniej mioci do opalania si. Przy okazji
przekonaam swoich rodzicw do zmiany
nawykw ywieniowych. Dzi nie ma ladu
atopii na skrze Julki, moi mczyni s
zdrowi, a mama i tato radoni i peni si.
NASZYCH 5 KROKW
DO ZDROWEGO YCIA:
1. W cigu ostatnich piciu lat odchudzi-
limy domow aptek do trzech sztuk
suplementw. Kiedy: dwie pene szafki
medykamentw z apteki syropy na
kaszel mokry i suchy, tabletki na bl
10
garda, leki przeciwzapalne, przeciw-
wirusowe, maci sterydowe, maci
z antybiotykami, krople na katar, do
oczu i tak dalej. Dzi: tylko suplemen-
ty. Ostatnio okazao si, e nawet
nie mamy zwykego termometru...
2. Odkrylimy zdrowotny wpyw diety
na nasze organizmy. Przede wszystkim
cakowicie odstawilimy przetworzony
nabia. Stoiska z nabiaem mogyby dla
nas nie istnie, jemy tylko maso i swoj-
ski jogurt od lokalnego dostawcy. Miso
serwujemy raz w tygodniu (kupujemy od
gospodarzy, z kontrolowanego chowu,
a nie z masowych hodowli), ograniczy-
limy gluten w pieczywie, jemy mniej
kanapek, za to wicej kasz, jaglanych
nalenikw i zapiekanek warzywnych.
3. Odkrylimy te na nowo suplementacj,
ktrej nigdy dotd nie traktowalimy
jako lekarstwa. Teraz suplementuje-
my probiotyk i witamin C oraz D3.
4. Nie jemy przetworzonych sodyczy,
takich jak batony, czekoladki,
ciasteczka, za to czciej korzystamy
z wasnych wypiekw.
5. Wicej si ruszamy. Spacerujemy
z psami, jedzimy na rowerach,
wychodzimy potaczy.
P o w o l n e w p r o wa d z a n i e z m i a n estetycznej. Nie mwi im kategorycznie
sprawio, e ycie moje i mojej rodziny nie, ale zawodowo nigdy nie chciaam
zmienio si diametralnie. Kluczem do i w t stron. Wierzyam, e mam co
nowego stylu ycia okazay si minimalizm innego do zaproponowania kobietom, ktre
i celowana pielgnacja, czyli stosowanie nie- spotykam na swojej drodze. Pewnego dnia
wielkiej liczby, ale za to idealnie dobranych dwa lata temu usiadam przy stole z zioow
skadnikw i produktw. Moja kosmetyczka herbat, wziam szary zeszyt w okadce
ma rozmiary niewielkiego pirnika mo- w rowe kropki (uwielbiam pikne zeszyty,
esz j zobaczy ju na nastpnych stronach notesy i pira) i zebraam w dziesiciu
tej ksiki. Dziki dobrej pielgnacji wcale punktach moje przesanie dla wszystkich
nie potrzebujemy zabiegw medycyny kobiet marzcych o piknej skrze.

PRZESANIE
SKIN COACHA
1. CHRO SKR PRZED SOCEM STOSUJ FILTRY UV.
2. PIJ WOD.
3. ZJEDZ CIEPE NIADANIE.
4. DO POUDNIA ZRB CO TYLKO DLA SIEBIE.
5. ZAWSZE PRZED SNEM ZMYJ MAKIJA.
6. ZASYPIAJ PRZED GODZIN 23:00.
7. WE WSZYSTKIM ZNAJD UMIAR.
8. MODO MASZ W GOWIE.
9. TACZ. SPACERUJ. PRZECIGAJ SI. CODZIENNIE.
10. UMIECH JEST TWOIM NAJLEPSZYM MAKIJAEM.

11
Ta k w yg l da p o c z t e k moj e j dro g i .
Pomagam kobietom odkrywa naturalne
pikno ich skry. Jestem speniona i szcz-
liwa. Mam ma Maka, crk Julk i syna
Leo, po naszym domu biegaj dwa psy
i kot. Skoczyam trzydzieci dziewi lat,
ale na mojej twarzy nie wida zmarszczek.
Oczywicie starzej si jak kady, tyle e
zgodnie z natur, a ona wcale nie kae
nam w okolicach czterdziestki martwi si
bruzdami czy kurzymi apkami. Przeciwnie,
pozwala nam do koca ycia mie pikn
skr, jeli tylko bdziemy si o ni trosz-
czy. Ja swoj skr szanuj i o ni dbam.
LIST OD EWY

Z aspaam dzi. Szykuj si w biegu cigam wosy gumk,

smaruj twarz kremem, ubieram si popiesznie, umiecham do
swojego odbicia w lustrze i lec.

Trzy miesice wczeniej, kiedy szam na spotkanie z Boen, rwnie

nie naoyam na twarz makijau. Tylko wtedy przemykaam uli-
cami Krakowa ze wzrokiem wbitym w ziemi i nawet przy Boenie
krpowaam si mojej zaczerwienionej buzi penej wypryskw. Uy-
waam dobrych kosmetykw w moim przekonaniu dobrych, bo
wybieraam je, kierujc si jako takim rozeznaniem i wysz cen.
Skin coach przeprowadzia ze mn szczegowy wywiad i przygoto-
waa plan pielgnacji. To spotkanie stao si impulsem do wikszej
zmiany. Utkwiy mi w gowie sowa Boeny, e wstyd i brak akcep-
 CZSTO WYCHODZ
TERAZ Z DOMU BEZ
MAKIJAU I CZUJ SI
tacji dla cery s w duej mierze kwesti
moich przekona i nad sposobem myle- ZADBANA I ATRAKCYJNA.
nia te powinnam popracowa. Okazao WRESZCIE CZUJ SI
si to atwiejsze, ni mogam przypusz- NAPRAWD DOBRZE
cza zmiana mylenia i widzenia siebie WE WASNEJ SKRZE.
staa si skutkiem ubocznym zmian, jakie
wprowadziam w swoim yciu. Teraz lepiej rozumiem i czuj swo-
j skr, wic dbam o ni bardziej wiadomie. wiadomo z kolei
sprzyja akceptacji.

Czsto wychodz teraz z domu bez makijau i czuj si zadbana

i atrakcyjna. Wreszcie czuj si naprawd dobrze we wasnej
skrze.
16
 SKIN
COACHING
I KOO SKRY
J e s t e m p i e r w s z s k i n c o a c h w Polsce i prawdopo-
dobnie pierwsz na wiecie, wic klientki zazwyczaj pytaj,
co to waciwie znaczy. Zastanawiaj si na przykad, czy
poprosz je o powtarzanie co rano afirmacji piknej sk-
ry. Nie, nie zrobi tego (chocia zachcam do umiechania
si do siebie w lustrze!). Przygotowuj raczej do podjcia
wysiku, jaki towarzyszy zmianie dotychczasowych nawy-
kw. Taka zmiana zwykle nie jest atwa, ale prowadzi do
osignicia wymarzonego celu. Poza tym pokazuj, jak wa-
ciwie pielgnowa skr, wspieram, motywuj, odpowia-
dam na pytania.

17
 Pomys, aby kosmetologi czy z coachin-
giem, powsta jako odpowied na potrzeb
moich klientek. Mimo wspaniale dobranych
programw pielgnacji kobiety czsto maj
trudnoci w wytrwaniu do koca kuracji,
poddaj si, gdy zaczynaj si problemy.
Podczas jednej z rozmw znajoma przyznaa,
e wprowadzanie zmian jest dla niej trudne,
i wrcia do poprzednich nawykw. Wtedy
zupenie niewiadomie zadaam coachin-
gowe pytania: Co mogoby ci pomc? Kto
mgby ci pomc? Co moesz zrobi? Od
czego moesz zacz?. To byo odkrycie! Na-
gle koleanka zacza myle inaczej o zmia-
nach i uwiadomia sobie, e nie musi ich
wszystkich wprowadza naraz. Moe dziaa
we wasnym tempie. Pamitam jej zaskocze-
nie i sowa: Boenko, ty jeste skin coachem.
Tak zacza si moja nowa zawodowa droga.
Pozdrawiam Ci, Agato Istel, jeste
czci tej historii.
18
M o j a m e t o da to w gruncie rzeczy
coaching zestawiony z mentoringiem.
Coaching bo opiera si na dowiadcze-
niach life coachingu prowadzcego do
osigania wanych celw w yciu oso-
bistym. W tej czci pracy wspiera mnie
merytorycznie certyfikowana coach
i psycholog Joanna Groszek, ktra razem
ze mn opracowaa najwaniejsze
narzdzia: ankiet wypenian przed
spotkaniem ze mn oraz koo skry.
Mentoring bo podstaw dziaania jest
moje dziewitnastoletnie dowiadcze-
nie w pracy kosmetologa i picioletnie
w pracy technologa form kosmetycznych.
Dziki niemu mog uczy, jak bezpiecz-
nie i naturalnie zadba o skr. Jeli
miaabym krtko uj to, co jest sednem
mojej pracy i napdza mnie do dziaania,
powiedziaabym: Pomagam na nowo
pokocha swoj skr. Ze wzajemnoci!.
 ESENCJA
LIFE
COACHINGU

1
Zmiany wprowadzaj
w swoim tempie

2
Bd wana dla siebie

3
Id swoj drog
 P r o g r a m s k i n c o a c h i n g u trwa zwykle
od dwch do trzech miesicy i jest to odpo-
wiedni czas, eby skra si zregenerowaa,
a nowe nawyki utrwaliy. Na taki te okres
zaplanowaam dla ciebie wstpny etap
pracy z t ksik. Przejdziemy wsplnie
ca ciek, tak jak dzieje si to na sesjach
w moim studio. Razem rozpoznamy typ
twojej skry, a ja dobior dla niej najlepszy
program pielgnacji. Pozwol sobie zajrze
do twojej kosmetyczki i przeprowadz
bezkompromisowy detoks! Potem jednak
uo dla ciebie plan zakupw i podpo-
wiem, jak odpowiednio uywa nowych
kosmetykw. Ich ceny bd troch wysze
ni ceny kosmetykw ze rodkowych pek
w drogerii, ale preparatw bdzie niewiele
i obiecuj, e oka si bardzo wydajne.
Zreszt, przekonasz si, e skin coaching
jest moliwy take wtedy, gdy nie dyspo-
nujesz adnymi dodatkowymi funduszami.
Po upywie trzech miesicy zauwaysz
due zmiany w swoim wygldzie. Trdzik,
przebarwienia czy rumie zmniejsz si,
skra wraliwa bdzie agodniej reagowa na
bodce, a zmarszczki stan si mniej widocz-
ne. Bdziesz wyglda promienniej, a jeeli
dotd maskowaa swoje problemy, teraz
wreszcie wyjdziesz z domu bez makijau.
Ta ksika moe jednak zosta z tob na
duej. Wymarzyam sobie, e bdzie czym
w rodzaju must have zdrowej skry. Moesz
korzysta z niej na wielu etapach ycia. Stan
skry moe si zmienia, na przykad pod
wpywem przyjmowanych lekw, hormonw,
20
duego stresu czy diety. Jeeli wic za rok
czy dwa okae si, e potrzebujesz zupenie
nowego sposobu pielgnacji, rwnie tutaj
znajdziesz wskazwki. W rozdziale Twj
plan pielgnacji podrzuc ci te kilkadzie-
sit nazw wyprbowanych kosmetykw
dla poszczeglnych typw skry moesz
korzysta ze spisu, kiedy najdzie ci ochota
na zakupy. Bagam tylko pozosta wierna
kosmetycznemu minimalizmowi! Skra
i portfel bd ci za to wdziczne. A jeli
koniecznie chcesz poprawi sobie humor
urodowymi zakupami, namawiam do
wybrania morskiej zioowej soli do kpieli.
Nie tylko wypielgnuje skr, ale i stanie
si ozdob azienki. Moesz do tego dobra
naturaln wiec o ulubionych zapachu
i zrobi sobie rytua spa we wasnym domu.
Po przejciu programu skin coachingu
takie wybory stan si zreszt natural-
ne, bo zdobdziesz nowe kompetencje.
Kady proces uczenia si take uczenia
si odpowiedniej pielgnacji skry ma
kilka etapw, ktre przejdziesz razem ze
mn. Twoja droga bdzie wygldaa tak:
1. Niewiadoma niekompetencja: czujesz,
e dotychczasowe sposoby dziaania
zawodz, ale nie wiesz, co jest przyczy-
n. Nie zdajesz sobie jeszcze sprawy, e
chodzi o brak pewnych umiejtnoci.
2. wiadoma niekompetencja: wiesz
ju, czego nie potrafisz, i odczuwasz
z tego powodu dyskomfort. Zaczynasz
 si wic uczy i zdobywa dowiad-
czenie. Zakadam, e skoro czytasz t
ksik, to jeste wanie na tym etapie. Pniej ju nie musiaa o tym myle,
3. wiadoma kompetencja masz ju
wiedz i umiesz j wykorzystywa, ale
nie robisz tego w automatyczny spo-
sb. Innymi sowy, musisz si przez
chwil zastanowi, zanim podejmiesz
dobr decyzj, na przykad dotycz-
c kupna waciwego kosmetyku.
4. Niewiadoma kompetencja ko-
cowy etap zmiany. Masz wiedz
i dowiadczenie, wiesz, jak z nich
korzysta, i robisz to intuicyjnie. Nie
musisz si odwoywa do notatek ani
prosi innych o wskazwki, bo dzia-
asz samodzielnie i robisz to dobrze.
Przypomnij sobie, jak uczya si jedzi
na rowerze. Najpierw nie wiedziaa, co ci
czeka, i nie potrafia tego robi, potem
odkrya, e moesz si wywrci, ale
szybko nauczya si trzyma rwnowag.
po prostu jechaa.
Tak samo bdzie ze skin coachingiem.
T e n p r o c e s w y m a g a c z a s u , ale
pierwsze pozytywne zmiany na szczcie
wida szybko. Dostaam kiedy maila od
jednej z coachennic tak nazywam moje
klientki, czyli uczennice w szkole zdro-
wej i piknej skry. Wiesz pisaa to
dziwne, ale kiedy wrciam do domu po
naszym pierwszym spotkaniu, zobaczyam,
e moja skra wyglda lepiej! A przecie
tylko pogadaymy, nawet nie miaam czasu
kupi kosmetykw, ktre mi polecia.
Mnie to nie dziwi. Ju samo zatrzyma-
nie si i pomylenie o sobie, sama inten-
cja zrobienia czego dobrego dla siebie
uruchamia w komrkach wiele procesw
regeneracyjnych. To tak, jakby twoje ciao
czekao na pikny prezent, ktry od ciebie
dostanie, i z radoci promieniao! Poczuj
to, wykorzystaj, ciesz si tym momentem.
Bez wzgldu na to, czy idziesz do fryzjera,
do kosmetyczki, do skin coacha, czy te
czytasz t ksik, rb to z przyjemnoci.
W moim gabinecie mam na cianie wiel-
ki napis, ktry zreszt bardzo podoba si
moim klientkom: Smile is the best makeup.
Sta przed lustrem, popatrz na siebie
z sympati i umiechnij si. Ju? Wanie
rozpocz si twj skin coaching.
21
 SAMA
INTENCJA
ZROBIENIA CZEGO
DOBREGO DLA SIEBIE
URUCHAMIA W KOMRKACH
WIELE PROCESW
REGENERACYJNYCH
 CEL, DO KTREGO DYSZ
Na s z ws p ln prac zac z ni jm y od dw c h wa nyc h
p y ta odp ow i e d zi ws k a c i , ja k dro g bd zi esz
p oda w pro c e s i e ski n c oac h i ngu.

Chciaabym, aby odpowiedziaa zgodnie z tym, co czujesz. Pytania, jakie

chc ci zada, to:

1. Jaki wany dla siebie cel chcesz osign podczas skin coachingu?

2. Dlaczego jest to dla ciebie wane?

Cele i wymarzone rezultaty mog by rne. By moe chcesz si pozby

trdziku, zmarszczek pod oczami albo widocznych naczynek. Moe za p
roku bierzesz lub albo masz komuni syna i chcesz wyglda oszaamiajco.
Zostaa wegank i zaley ci na pielgnacji odpowiedniej dla osoby, ktra nie
je produktw zwierzcych. Urzek ci minimalizm, spojrzaa na pk z ko-
smetykami i powiedziaa: Do. Chc wiedzie, jak kupowa mniej, a lepiej.
Ilu ludzi, tyle motywacji. W moim gabinecie od dziewczyn sysz najcz-
ciej: Chc przesta si maskowa. Chc wreszcie wyj z domu bez maki-
jau. Jednak kiedy odwiedzia mnie pani po pidziesitce, ktra zmagaa
si z problemami skrnymi od czasu, gdy staa si nastolatk. Z trdzi-
kiem poradzia sobie dopiero po trzydziestce, ale wtedy skra bya ju tak
zmczona lekami i wysuszajc pielgnacj, e zacza si przedwczenie
starze. Z etapu trdziku wesza wprost w etap zmarszczek. Moja klientka
miaa wic jedno marzenie, jeden prosty cel: mc wreszcie nacieszy si
adn skr. Po czterech dekadach zmaga chciaa po prostu spojrze w lu-
stro i si do siebie umiechn.

24
 WIESZ, NA CZYM CI ZALEY?
JESTE GOTOWA DO DZIAANIA?
ZACZYNAMY!

Zapisz odpowiedzi tak, eby w kadej chwili moga do nich wrci:

Jaki wany dla siebie cel chcesz osign podczas skin coachingu?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Dlaczego jest to dla ciebie wane?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
 Poruszyo mnie to. Postanowiam, e wanie tak bdzie, zrobi wszystko,
by jej pomc, choby wymagao to mnstwa pracy. I udao si nam, przede
wszystkim dlatego, e moja klientka bya w stanie bardzo duo zmieni
w swoim stylu ycia. Nie ona jedna zreszt, wszystkie dziewczyny, ktre do
mnie przychodz, musz si liczy z rewolucj! I kada z nich si na ni de-
cyduje. Jestem przekonana, e my, kobiety, mamy gdzie gboko zakodo-
wane denie do bycia pikn, nawet jeli wymaga to sporego wysiku. Ch
bycia pikn nie ma tu nic wsplnego z prnoci ani z dopasowywaniem
siebie do wzorcw lansowanych przez media. Nie kci si z mdroci czy
indywidualizmem. Przychodz przecie do mnie modsze i starsze kobiety,
matki i singielki, tradycjonalistki, buntowniczki, panie domu, zapracowane
dziewczyny i studentki. Wszystkie chc mie zdrow skr i dla wszyst-
kich pikno oznacza przede wszystkim rado ze swojego ciaa, troskliwie
pielgnowanego w najlepszy dla niego sposb. To wanie dla mnie znaczy
bycie pikn.

DZIKI
SKIN COACHINGOWI:
1. POLUBISZ SIEBIE.
2. UMIECH BDZIE TWOIM NAJLEPSZYM MAKIJAEM.
3 POZNASZ POTRZEBY SWOJEJ SKRY I DOWIESZ SI,
JAK J ODPOWIEDNIO PIELGNOWA.
4. ZAOSZCZDZISZ CZAS I PIENIDZE.
5. BDZIESZ ODPORNA NA MARKETINGOWE OBIETNICE.

26
 KOO SKRY
K o o s k r y t o p o d s taw o w e na r z d z i e mojej pracy. Pomoga mi je
przygotowa Joanna Groszek, psycholog i certyfikowana coach. Powstao na
bazie koa ycia, ktre stosuje si w tradycyjnym coachingu. To bardzo pro-
ste, a zarazem bardzo pomocne narzdzie. Pozwala uwiadomi sobie, jak
chciaaby, by wygldao ycie twoich marze. Dziki niemu moesz zoba-
czy, w ktrych obszarach na przykad zdrowie, kariera, rodzina, zwizki
z przyjacimi, pienidze powinna wprowadzi zmiany, by rzeczywisto
wygldaa tak, jak tego potrzebujesz. Koo skry pokae ci analogicznie ob-
szary dotyczce dbania o twoj skr. Co najcenniejszego daje to narzdzie?
wiadomo! Jest ona pierwszym i najwaniejszym warunkiem uzdrowienia
twojej relacji ze swoj skr.

Na kole zaznaczyam trzy WIADOMO JEST

obszary drogowskazy PIERWSZYM I NAJWANIEJSZYM
w drodze do pikna. S
WARUNKIEM UZDROWIENIA
to: dieta, styl ycia i piel-
gnacja. Wszystkie s wa-
TWOJEJ RELACJI ZE SKR.
ne i dopeniaj si wza-
jemnie. Potem podzieliam ten tort na mniejsze kawaki odpowiadaj
za konkretne dziaania, ktre moesz nazwa te nawykami. To wanie te
mniejsze i wiksze codzienne nawyki ksztatuj twoje ycie i wpywaj na to,
jak si czujesz w swojej skrze. Przy kadym z nich umieciam skal od
0 do 10. 0 to najniszy stopie troski o skr. Wskazuje na brak wiedzy i naj-
mniej odpowiednie nawyki. 5 to start po zdrow skr. Oznacza, e wiesz,
jakie s waciwe dziaania w danym obszarze, i starasz si je wprowadza
w ycie, bo si o siebie troszczysz. Za 10 punktw naley ci si medal. Jest
perfekcyjnie! Taki stan rzeczy zdarza si jednak rzadko. Dlatego przyjmuj,

27
 rwnie na swoje potrzeby, e jeli speniam zalecenia na poziomie 80%, to
wszystko jest w porzdku. Uwaam wic za prawdziwy sukces, jeli zazna-
czysz 8, bo to wystarczajco dobry stopie troski o skr. Jeli kolorujesz
koo na takim poziomie, prawdopodobnie nie masz ju problemw z cer.

Z a p r o s z c i t e r a z , by wykonaa wasne koo skry. Bd ze sob

szczera. Pamitaj, e wypeniasz je na tu i teraz. Za miesic, dwa, p roku
moe ono wyglda zupenie inaczej. Moe nawet zmieni si ju za chwil,
gdy signiesz po szklank wody. To zaley tylko od ciebie. Gotowa? Mam
nadziej, e tak, bo bdzie to ekscytujce dowiadczenie. Przygotuj kolo-
rowe kredki albo pisaki, moesz te uy po prostu owka lub dugopisu.
Kierujc si instrukcj, zaznacz odpowiednie fragmenty swojego koa skry.
Instrukcja wypeniania jest do dokadna, bo przy objanieniach postano-
wiam da od razu wskazwki, jakie nawyki bd najzdrowsze dla twojej
skry. Porozmawiamy wic troch o twoim yciu i by moe usyszysz co
zupenie nowego. Przygotuj si na rewolucj! Na kocu ksiki zamieciam
drugi schemat koa skry wykorzystaj go, kiedy poczujesz, e jeste na to
gotowa, a twoje nawyki si zmieniy. Zobaczysz, wypeni si kolorami!

28
PIELGNACJA
 DIETA
T e n k awa e k t ort u jest najwa ni ejszy.

Jeste tym, co jesz to wcale nie jest pusty slogan, z czego zreszt coraz
wicej osb zdaje sobie spraw i odwiedza sklepy eko czy bazary w poszu-
kiwaniu nieprzetworzonej ywnoci.
Dieta w zasadniczy sposb wpywa na stan skry. I nie mwi tu o skom-
plikowanych czy drogich programach ywieniowych, ale o codziennych
wyborach, ktre s naprawd proste.

K U CHNIA DOMOWA

0 nie gotuj, nie jadam w domu lub odgrzewam kupne gotowe dania
5 jadam jeden ciepy posiek dziennie w domu
10 jadam dziennie trzy ciepe posiki przygotowane w domu

0 n i e w y m a g a ko m e n ta r z y . Jedzenie kupowane na szybko na miecie,

gotowe dania z mikrofalwki czy dania w soiczkach nie su budowaniu
zdrowia i pikna. Nigdy nie masz pewnoci, jakie skadniki zostay uyte do
przygotowania potraw, z reguy dostajesz dania naszpikowane cukrem, kon-
serwantami, choby rakotwrczymi sorbinianem potasu i benzoesanem sodu,
oraz tuszczami trans. Tymi ostatnimi (do oleju rolinnego dodaje si czsteczki
wodoru i poddaje go obrbce w wysokiej temperaturze) zachwycaj si restau-
ratorzy i producenci ywnoci, bo s tanie i trwae, a w dodatku nadaj si do
wielokrotnego uycia. Jeli stoujesz si na miecie, nie masz adnej moliwoci
uniknicia tego paskudztwa. To nie wszystko. Spoywajc posiek w popiechu,
czasem wrcz na stojco albo przy komputerze, nie dajesz sobie chwili odde-
chu, brakuje ci intencji zrobienia czego dobrego dla siebie. Kiedy jesz mimo-
chodem, czsto z negatywnym nastawieniem (kalorie!), nie dostarczasz budul-
ca ani swojemu ciau, ani psychice. Taki posiek nie daje energii, ale j odbiera,
o czym pewnie doskonale wiesz, bo odbija si to na twoim samopoczuciu.

30
 Startem po zdrow skr jest 5, czyli jeden ciepy posiek dziennie,
przygotowany przez ciebie lub przez blisk osob w domu, ze zdrowych
skadnikw. Najlepiej, eby byo to niadanie, ktre da ci si na pierwsz
poow dnia. Sprbuj kaszy jaglanej z owocami albo warzywami, owsianki
lub omletu czy jajka na mikko. Przygotowanie ciepej potrawy to mak-
symalnie dziesi minut (kasz ugotuj wczeniej i rano j tylko podgrzej),
a efekt bezcenny. Do poudnia organizm dziaa na penych obrotach i po-
trzebuje paliwa. Moe wysya ci sygnay i domaga si czekolady, ale pa-
mitaj, e to oszustwo. Tak naprawd twoje ciao nie chce sodyczy, tylko
woa: Dziewczyno, jeste godna! Ciepe niadanie odpowiada na t po-
trzeb.
Strza w dziesitk to trzy ciepe posiki dziennie, przygotowane
w domu. Bywa to trudne, jeli pracujesz lub studiujesz. Moesz wtedy
korzysta ze sprawdzonego baru ze zdrow ywnoci albo zabiera je-
dzenie z domu w pudekach lub jeszcze lepiej w termosie obiadowym.
Poszukaj informacji o termice potraw. Domowa kasza gryczana z pie-
czonymi warzywami, odpowiednio przyprawione placki warzywne czy
komosa ryowa (quinoa) z suszonymi owocami i orzechami woskimi
zachowuj swoje rozgrzewajce waciwoci nawet w wersji na zimno.
Obiad musi by czasem tylko dla ciebie. Przed posikiem nastaw si na
to, e zjesz co zdrowego, co posuy twojemu ciau. Usid, zrelaksuj si,
nie piesz si. Jeli w twojej pracy dusza przerwa na lunch wymaga
zostania kilku minut po godzinach zrb to. Zdrowy posiek jest wart
kwadransa duej w pracy.
Ostatnim ciepym posikiem powinna by kolacja w domu jedz wic
nie kanapki, ale na przykad zup warzywn, kasz z dodatkami, jajka czy
pieczon ryb z warzywami. Ciepe niadanie i kolacja oraz obiad w wersji
na zimno lub w zaufanym barze daj ci na kole skry mocne 8.

31
 FAS T FOODY, NIKOTYNA , A LKOHOL

0 kilka razy w tygodniu ulegam pokusie

5 sigam po nie sporadycznie (razdwa razy w miesicu)
10 nigdy nie daj si skusi fast foodom, planuj swoj diet tak,
aby bya penowartociowa, nie pal i nie pij alkoholu

P r z e z fa s t f o o d y r o z u m i e m n i e t y l ko h o t d o g i , hamburgery
czy kebab. To dla mnie wszelkiego rodzaju mieciowe produkty, ktre nie
maj absolutnie adnych wartoci odywczych: chipsy i przekski, sklepowe
sodycze, sodzone patki niadaniowe, kanapki na stacji benzynowej czy
te sprzedawane w pocigu, gotowe dania w soikach albo na tackach do
podgrzania, gotowa garmaerka, na przykad pierogi, gobki, galarety, ga-
zowane napoje, czekolada. Kade danie zawierajce konserwanty, polepszacze
smaku i barwniki zatruwa organizm, co odbija si oczywicie na skrze std
wanie trdzik, trudno gojce si zmiany, alergie, atopia, sice pod oczami
i zmczenie.
Alkohol doprowadza przede wszystkim do odwodnienia, a to ma niemal
natychmiastowy wpyw na skr: pogbiaj si zmarszczki, bruzdy, nie-
rwnoci, cera wyglda po prostu starzej. Doranym rozwizaniem jest po-
pijanie drinkw wod trzymaj si tej zasady w czasie imprez. Jeeli masz
cer naczynkow lub trdzik rowaty, rwnie powinna liczy si z po-
gorszeniem stanu skry. Alkohol sprawia, e naczynia wosowate si roz-
szerzaj, a nawet pkaj. Rozregulowuje te ukad hormonalny, zwikszajc
wydzielanie testosteronu, a ten w nadmiarze le wpywa na stan skry. Poza
tym alkohol wypukuje cenne witaminy i mikroelementy, ktrych poziom
bdziesz musiaa potem wyrwna, na przykad suplementacj. Nawet nie-
wielkie iloci alkoholu le wpywaj na stan zdrowia.
Papierosy to bezkompromisowy zabjca. Ich dym zawiera okoo czte-
rech tysicy szkodliwych substancji, z ktrych a szedziesit to sub-
stancje rakotwrcze. Co dziesi sekund papierosy odbieraj ycie jednej
osobie na wiecie. Wdychanie dymu papierosowego, czyli palenie bierne,
niesie ze sob takie samo ryzyko jak palenie czynne. Oczywicie wpywa
rwnie na wygld skry. Przede wszystkim znacznie j postarza (dwadzie-

32
cia papierosw dziennie to starzenie si o dziesi lat wczeniej, ni wska-
zywaaby fizjologia). Dym tytoniowy uszkadza DNA i nie tylko powoduje
zwikszone powstawanie wolnych rodnikw, ktre niszcz tkanki, ale
i obnia w organizmie poziom witamin A, C i E, silnych antyoksydantw
w normalnych warunkach chronicych przed wolnymi rodnikami i regene-
rujcych skr. Palenie obnia rwnie poziom estrogenw, czyli eskich
hormonw pciowych, ogranicza przepyw krwi w naczyniach i sprawia, e
do komrek trafia mniej tlenu, ostatecznie osabiajc ukad odpornociowy.
To wszystko ma fatalny, a czasem wrcz tragiczny wpyw na zdrowie i na
wygld skry. Dlatego jeli palisz, zrezygnuj z tej uywki. Ochro swoje ycie
i swoj urod.
Wartociowe poywienie to poywienie proste, naturalne, bez ulepsza-
czy. Zdrowe ycie to ycie bez alkoholu i papierosw. Rozumiem jednak,
e czasem trudno odmwi znajomym wsplnego wyjcia na burgera czy
do pubu albo sobie kawaka czekolady. Niech to jednak bdzie wyjtek,
dopuszczalny maksymalnie raz w miesicu. Sporadyczne uleganie pokusie,
przy zachowaniu zdrowej diety na co dzie, to wanie 8 na kole. Na papie-
rosy w drodze po zdrow i pikn skr w ogle nie ma miejsca.

WODA (H 2 O)

0 w ogle nie pij

5 pij w miar regularnie, mniej wicej p litra dziennie
10 regularnie wypijam ptora litra wody dziennie

M a m s w j m a y p o r a n n y r y t ua codziennie po przebudzeniu wy-

pijam szklank ciepej wody. To dodaje mi si, oywia komrki, pobudza
metabolizm i rozrzedza soki odkowe. Zimna woda nie ma takich wa-
ciwoci, bo trzeba powici energi, by j ogrza, ale ciepa jest naj-
lepszym pocztkiem dnia! Bez wody nie ma piknej skry. Woda utrzy-
muje odpowiedni poziom jej nawilenia i przyspiesza przepyw krwi
przez naczynia wosowate w skrze, co sprawia, e organizm oczyszcza
si, a mzg dotlenia.

33
 Jeli pijesz duo wody, poprawia si zarwno twj wygld, jak i samopo-
czucie. Jeeli jednak uznajesz tylko kaw i czarn herbat, to zdecydowanie
za mao 0 punktw.
Pierwszym krokiem do odbudowania zdrowia skry i osignicia 5 punk-
tw jest picie p litra wody dziennie, w tym obowizkowo szklanki ciepej
wody na czczo, tu po przebudzeniu.
10 na kole to regularnie picie minimum ptora litra wody dziennie. Na
kady kilogram masy ciaa przypada 30 mililitrw wody dziennie. Reszta
pynw powinna by dostarczona z poywieniem staym, bogatym w wod
(owoce, warzywa, miso, ryby). Jeli lubisz kaw tak jak ja, do kadej filianki
zamw sobie dodatkowo szklank wody. To bardzo dobry nawyk. Nie prze-
sadzaj jednak maksimum to 3 litry wody w upalne dni, bo przy wikszej
iloci ryzykujesz problemy z nerkami. Szkodliwym nawykiem jest noszenie
ze sob butelki wody mineralnej i nieustanne pociganie z niej maymi y-
kami. Zbyt czste picie to nie 10, ale 78 punktw. Nerki, jak kady narzd,
potrzebuj czasu na regeneracj. Dasz im szans na odpoczynek, jeli wy-
pijesz szklank lub dwie co dwie godziny.

S U PL EMEN TY DI ETY

0 nie stosuj albo stosuj przypadkow suplementacj (na przykad

od czasu do czasu przyjmuj tabletki na odporno)
5 wiem, jakich suplementw potrzebuj, ale stosuj je nieregularnie
10 mam zaplanowan suplementacj, przyjmuj preparaty
indywidualnie dobrane przez specjalist

T u ta j l i c z b a p u n k t w zaley tak naprawd od indywidualnej sy-

tuacji. Jeli jesz penowartociowe, domowe posiki, rozbudowana su-
plementacja nie bdzie ci potrzebna. Jeli jednak twojej diecie daleko
do ideau, czsto apiesz infekcje i masz cellulit, radziabym ci wybra
si do specjalisty, ktry dobierze odpowiedni specyfik. To samo, jeli
wykluczasz z diety jaki skadnik, na przykad nie jesz misa i produk-
tw zwierzcych. Weganie czsto maj wychodzony organizm i w ich

34
przypadku suplementacja indywidualnie dobranymi preparatami jest
koniecznoci.
Kadej osobie yjcej w naszym klimacie polecam natomiast suple-
mentacj witaminy D3, ktra odpowiada midzy innymi za wchanianie
wapnia oraz procesy krwiotwrcze i chroni przed depresj. Tej witami-
ny nie mona dostarczy z poywieniem, bo jest syntetyzowana przez
organizm pod wpywem wiata sonecznego. Niestety, nie yjemy pod
socem Poudnia, dlatego warto j zaywa przynajmniej od padzierni-
ka do maja. Najlepsze s preparaty w postaci kropel przyjmowanych pod
jzyk nie tylko lepiej si wchaniaj, ale i nie dostarczaj niepotrzebnej
chemii w postaci kapsuek. Coraz czciej czy si te witamin D3 z wi-
tamin K2. Dziaaj one w synergii, witamina K2 odpowiada za waciwe
lokowanie wapnia w organizmie, a wic sprawia, e pierwiastek ten trafia
do koci, a nie do naczy krwiononych, co grozioby miadyc. W sezonie
korzystaj te bez obawy ze soca, cho z umiarem. Aby wytworzya si
odpowiednia ilo witaminy D3 w skrze, wystarczy nasonecznienie ciaa
z tyu i z przodu przez kwadrans pomidzy godzin 12:00 a 13:00 przez
cae lato.
W mojej rodzinie suplementujemy te witamin C, zawsze w natural-
nej postaci, ktra wchania si znacznie lepiej ni syntetyczna. Zaywamy
wycigi z aceroli, cho naturalna witamina C jest te dostpna w postaci
preparatw z dzikiej ry czy aronii. W dzisiejszym wiecie wyjaowionego
poywienia niezbdne s te wedug mnie probiotyki, ktre odbudowuj
flor bakteryjn jelita cienkiego. Naturalne probiotyki znajduj si w ki-
szonkach (ale tylko tych robionych wasnorcznie, w beczce; przemysowe
produkty w torebkach s bezwartociowe ze wzgldu na dodatek octu),
samodzielnie robionych jogurtach, zsiadym mleku, malance i serwatce
wprost od rolnika. Sklepowe jogurty nie maj praktycznie adnych warto-
ci, a te owocowe s po prostu szkodliwe ze wzgldu na zawarto cukru.
Jeli nie masz dostpu do produktw eko i nie moesz samodzielnie fer-
mentowa ywnoci, kup po prostu w aptece dobry preparat z probioty-
kami. Taka suplementacja, jak opisaam w tym przypadku niekoniecz-
nie dobrana przez specjalist, ale przemylana, planowa i regularna da
ci na kole skry mocne 8!

35
 IM BARDZIEJ
LUDZIE NALADUJ
RYTM PRZYRODY
W ODYWIANIU SI,
TYM ZDROWIEJ YJ
 STYL YCIA
O rg a ni zac ja dni a, t o, w jak i m t ry bi e pr ac ujem y i ja k si
r e lak s u j e m y, m a olbr zym i wpy w na sta n skry.

Jak okreliaby wspczesny styl ycia? Ja od swoich coachennic sysz naj-

czciej jedno sowo: STRESUJCY. W napiciu trzymaj nas praca, cige
podnoszenie poprzeczki zawodowej, zacita rywalizacja, przekonanie, e
nie jest si dostatecznie dobr w tej czy innej dziedzinie. Rwnie irytujce
s korki i dojazdy, zanieczyszczenie powietrza czy koszty ycia. O bl gowy
przyprawia nawet to, co z zaoenia powinno by przyjemnoci spotka-
nia ze znajomymi, podczas ktrych nie mona si wygada i odpry, bo
czsto najwiksze zainteresowanie budzi ekran smartfona.
Te spostrzeenia dziewczyn w stu procentach pokrywaj si z moimi
obserwacjami. Dlatego wanie, ukadajc koo skry, za kluczowy czynnik
w obszarze styl ycia uznaam stres. To w odniesieniu do niego pojawi-
y si kolejne czstki w niebieskim obszarze naszego tortu: sen, troska
o zdrowie i sport s tam dlatego, e rwnowa niekorzystny wpyw stresu.
Zauwa, jaka jest proporcja: 3:1. A trzy czynniki s potrzebne, eby zrege-
nerowa si po tym, co funduje nam cywilizacja. Dla mnie to wystarczajcy
argument, eby mdrze dba o siebie i zdrowo si rozpieszcza. A jak jest
u ciebie? Sprawdzamy?

S TRES

0 nie potrafi radzi sobie ze stresem, przytacza mnie

5 znam niektre techniki przeciwdziaania stresowi
i prbuj wprowadza je w ycie
10 wiem, co mnie relaksuje, dlatego wietnie radz sobie ze stresem

O d s t r e s u n i e u c i e k n i e m y . Towarzyszy nam od pocztku istnie-

nia rodzaju ludzkiego jako reakcja na zagroenie. W chwili gdy jestemy

37
 atakowani, nastpuje wyrzut adrenaliny i noradrenaliny do krwi. Akcja
serca przypiesza, zwiksza si stenie glukozy we krwi, wzrasta cinienie
ttnicze. Adrenalin zastpuje inny hormon, kortyzol, ktry podtrzymuje
stan mobilizacji. Przed wiekami taki mechanizm ratowa ycie pozwala
skutecznie walczy z przeciwnikiem albo znale siy do ucieczki. Kiedy za-
groenie mijao, poziom hormonw wraca do normy, czemu sprzyja rw-
nie wysiek fizyczny.
Dzi odbywa si to inaczej. Owszem, krtkotrwae napicie mobilizuje do
pracy, wzmacnia kreatywno i sprawia, e si rozwijamy. Czciej jednak
mamy do czynienia z dugotrwaym stresem, ktry trudno rozadowa. Ry-
walizacja w yciu zawodowym, problemy finansowe, niepewno zatrud-
nienia, lk przed starzeniem si, uciliwoci ycia w miecie to czynniki
generujce permanentne napicie. Kortyzol staje si wtedy naszym wro-
giem. Przyczynia si w duym stopniu do chorb ukadu krenia, cukrzy-
cy, schorze autoimmunologicznych, depresji, a take otyoci i problemw
skrnych (cieczenie skry, trdzik). Znam dermatologw, ktrzy wysyaj
swoich pacjentw nie do apteki po antybiotyki czy sterydy, ale do psycho-
terapeuty lub do grup wsparcia, gdzie bd mogli rozwiza swoje proble-
my i nauczy si technik relaksacji.
Jeli czujesz si przybita, a metody radzenia sobie ze stresem s ci cako-
wicie obce, przyznaj sobie 0 punktw. W takim stanie ducha prawdopodob-
nie jeste nieustannie zmczona, dopadaj ci alergie, atwo si przezi-
biasz, szwankuje twj ukad pokarmowy. Przypuszczam te, e nieustannie
analizujesz swoje problemy, nie potrafisz si od nich zdystansowa nawet
na chwil. To wietny czas, eby pozna techniki relaksacyjne i zacz je
powoli wdraa. Z czystym sumieniem mog poleci ci masa, ruch, me-
dytacj lub chwil tylko dla siebie spdzon w ciszy, rozmow z terapeut
lub z mdr blisk osob, gotowanie zdrowych potraw (a potem jedzenie
ich, najlepiej w dobrym towarzystwie), sen. Znajd metody, ktre najbar-
dziej ci odpowiadaj. Nie musisz sucha relaksujcej muzyki, jeli napicie
schodzi z ciebie przy hard rocku. Nie zmuszaj si do medytacji, gdy wolisz
wyciska ciary na siowni i na odwrt.
Za samo poznanie technik relaksacji i stopniowe wprowadzanie ich
w ycie przyznaj sobie 5 punktw na kole skry. Z czasem poznasz siebie
na tyle, e bdziesz wiedziaa, co i kiedy najlepiej ci suy. Bdziesz wia-

38
doma, w jakiej sytuacji pomaga odreagowanie aktywnoci, a kiedy wolisz
raczej zrobi kilka wicze oddechowych. Nie umknie ci te moment, gdy
problemy zaczn wpywa na zdrowie do tego stopnia, e potrzebna stanie
si pomoc specjalisty terapia lub farmakoterapia (leki przeciwdepresyjne
naprawd ratuj ycie). Skuteczne radzenie sobie ze stresem stanie si dla
ciebie zupenie naturalne. Dla mnie bezkonkurencyjny jest masa. Uwiel-
biam moment, kiedy odpywam i wrcz fizycznie czuj, jak moje komrki
si regeneruj. Kiedy jednak mam problem i musz uporzdkowa swoje
sprawy, spdzam popoudnie w samotnoci i rozmylam schowana pod ko-
cem, z kubkiem zioowej herbaty. Po takiej sesji przewanie jestem gotowa
do dziaania, a stres odpuszcza. I wanie za t wiadomo i umiejtnoci,
dziki ktrym tylko sporadycznie zdarza si, e czuj si przygnbiona,
zaznaczam 9 na swoim kole skry.

S EN

0 pi poniej 5 godzin na dob, zasypiam po 1:00 w nocy,

cierpi na zaburzenia snu
5 pi minimum 6 godzin na dob, zasypiam przed pnoc
10 pi okoo 8 godzin w higienicznych warunkach,
zasypiam przed 23:00

C z y w i e s z , e niektrzy lekarze medycyny chiskiej odmawiaj leczenia

osobom, ktre chodz spa po godzinie 21:00 i wstaj przed 6:00? Wedug
nich bez odpowiedniej dawki snu kuracja nie bdzie skuteczna. Ja nie jestem
a tak restrykcyjna, ale przyznaj, e nocny odpoczynek ma zasadnicze
znaczenie i dla redukcji stresu, i dla zdrowia skry. Autonomiczny ukad
nerwowy, odpowiadajcy za prawidowe funkcjonowanie organw, dzieli si
na ukady wspczulny i przywspczulny. W cigu dnia dziaa przede
wszystkim ten pierwszy, wpywajcy na mobilizacj ustroju. W nocy w-
cza si ukad przywspczulny o antagonistycznym dziaaniu agodzi skutki
pobudzenia i bierze udzia w regeneracji ciaa. Niedostateczny odpoczynek
nie pozwala wic w peni zniwelowa skutkw stresu.

39
 Kolejna sprawa to zegar biologiczny. Kady narzd ma w cigu doby wy-
znaczone przez biologi godziny, w ktrych si regeneruje. W przypadku
skry midzy 23:00 a 1:00 w nocy. Wtedy wanie komrki regeneruj si
najbardziej. Skra odbudowuje si i piknieje. O tej porze sen jest gboki
i najzdrowszy spada cinienie krwi, oddech jest wolniejszy, minie s
odprone i wzmagaj si podziay komrek.
Jeli wic chodzisz spa po 1:00 w nocy, a w dodatku pisz krtko, to
niestety masz 0 punktw, bo dajesz skrze zbyt mao czasu na regeneracj.
Jeeli zasypiasz przed pnoc, ale jednoczenie zapewniasz sobie nie-
przerwany, przynajmniej szeciogodzinny sen, to startujesz po zdrow
skr 5 punktw.
Jest lepiej, gdy moesz sobie pozwoli na duszy, siedmiogodzinny
odpoczynek. Daje ci to 6 punktw na kole skry, nawet jeli zasypiasz tu
przed pnoc.
Ideaem bdzie oczywicie nieprzerwany, omiogodzinny sen przynaj-
mniej od 23:00. Oznacza to, e o tej porze powinna by ju w ku. Wcze-
niej porzdnie oczy skr twarzy i caego ciaa, aby moga w nocy pozby
si toksyn. Zapewnij sobie sen w higienicznych warunkach, czyli w wy-
wietrzonym pokoju, bez dostpu wiata i w ciszy. W sypialni nie ma te
miejsca na adne elektroniczne urzdzenia. Komputer wynie do innego
pokoju albo do kuchni i pamitaj komrka to nie budzik! W zamian kup
pikny staromodny nakrcany zegarek. Telewizor te nie powinien znajdo-
wa si w pokoju, w ktrym pisz. Jeli nie ma takiej moliwoci, przykryj
go na noc kocem i oczywicie nie zostawiaj w trybie stand-by. Warto si po-
stara wystarczajco dugi sen w odpowiednich warunkach to 8, a nawet
10 punktw na kole skry.
Wci wmawia si nam, e powinnimy by maksymalnie produktywni,
a doba wydaje si za krtka, eby sprosta zawodowym i osobistym zobo-
wizaniom. Nie widz jednak innej drogi ni respektowanie potrzeb wasne-
go organizmu. Wszelkie naginanie zasad uchodzi nam na sucho w modym
wieku (cho tylko pozornie, bo przecie istnieje pami komrkowa: nasze
komrki zapamitaj, co jemy, jak bardzo si stresujemy i jaki tryb ycia
prowadzimy), ale gdy jestemy starsi, bezlitonie odbija si na zdrowiu
i wygldzie skry. Sen jest na tyle wany, e wiele moich coachennic pracuje
nad popraw wanie tego aspektu swojego ycia. Nierzadko dziewczyny

41
 robi przemeblowanie, by pracowa i oglda telewizj w innym pokoju
ni sypialnia. Kupuj rolety albo zaciemniajce zasony i planuj dzie tak,
aby spa w najlepszych dla siebie godzinach (czyli na przykad rezygnuj
z przegldania internetu wieczorami). A potem pisz do mnie wiadomoci,
e to dziaa. Pozytywny wpyw na urod jest tu widoczny niemal od razu.
Due znaczenie dla regeneracji or-
ganizmu ma te drzemka w cigu dnia. DOLCE FAR NIENTE MA
Wystarczy 1520 minut, eby odzyska
OGROMNE ZNACZENIE
siy i kreatywno. Jeeli nie masz cza-
su w cigu tygodnia, zarezerwuj ten
DLA JAKOCI YCIA
kwadrans dla siebie w weekend. Cenne I DLA URODY.
s rwnie chwile dosownie minuto-
wego gbokiego relaksu, kiedy odpywasz w czasie masau czy zabiegw
kosmetycznych. Uruchamiaj si wtedy mechanizmy regeneracji komrek,
ktrych dziaanie jest porwnywalne z nocnym odpoczynkiem. Dolce far
niente naprawd ma ogromne znaczenie dla jakoci ycia i dla urody.

R U CH

0 cakowity brak aktywnoci fizycznej i brak planu na jej rozpoczcie

5 codzienne minimum dwudziestominutowe spacery
10 zaplanowana i regularna aktywno fizyczna 3 razy w tygodniu

R u c h m a fa n ta s t yc z n i e d z i a a n i e a n t y s t r e s o w e , co wynika
z naszej fizjologii. Jest naturalnym sposobem na rozadowanie napicia
i obnienie poziomu kortyzolu we krwi. Dzisiaj na szczcie niewiele jest
ju sytuacji, w ktrych na niebezpieczestwo musimy reagowa uciecz-
k. Oznacza to jednak, e stres musimy redukowa w inny aktywny spo-
sb, na przykad wiczc, a wiczenia bezporednio wpywaj na wygld
skry. Dziki treningom pobudzamy metabolizm, co pozwala sprawniej
pozbywa si produktw przemiany materii. Aktywno fizyczna dotlenia
komrki, stymuluje minie i powi, zwiksza ich elastyczno, a wic
usprawnia cay ukad kostno-ruchowy. Powi jest bezporednio powiza-

42
na ze skr, wraz z ni wchodzi w skad tkanki cznej, odpowiada te mi-
dzy innymi za waciw postaw, a wic za to, co wiadczy o modoci. Ruch
ma take niezwyke znaczenie w profilaktyce antystarzeniowej.
Jeeli cakowicie zaniedbujesz t sfer ycia, nie masz nie tylko ochoty
i czasu, ale te pomysu na to, jak sta si bardziej aktywn fizycznie, przy-
znaj sobie 0 punktw. Startem po zdrow skr bdzie wiadome, coraz
bardziej aktywne ycie. Na pocztek wystarcz codzienne dwudziestomi-
nutowe spacery, ale nie w popiechu, przy okazji zakupw czy zaatwiania
spraw na miecie. Znajd czas i zaplanuj go z intencj zrobienia czego do-
brego dla siebie. Spaceruj w parku albo w lesie, w otoczeniu zieleni. Niech
stanie si to twoim codziennym rytuaem.
Dla mnie spacery s form medytacji. Mam dwa psy, z ktrymi wychodz
dwa razy dziennie. Rano mam okazj do uoenia planu dnia, wieczorem,
po kolacji, podsumowuj to, co si wydarzyo. Nie jestem fank wyczerpu-
jcych sportw, brakuje mi niestety czasu na pilates, ktry uwielbiam, ale
wanie te stosunkowo niedugie poranne i wieczorne wyjcia daj mi na
kole skry mocne 5.
Ty masz szans na wicej, jeli zaplanujesz regularn aktywno spor-
tow. Zgodnie z wytycznymi wiatowej Organizacji Zdrowia dobr form
zapewnia co najmniej 30 minut umiarkowanej aktywnoci fizycznej dzien-
nie przez pi dni w tygodniu lub co najmniej 20 minut aktywnoci fizycznej
o duej intensywnoci przez trzy dni w tygodniu. Z kolei najnowsza pirami-
da ywienia zaleca codziennie przynajmniej p godziny dowolnego wysiku
fizycznego. wiczenia wzmacniajce minie najlepiej wykonywa dwa lub
trzy razy tygodniowo. Cho sama nie wicz tak czsto, polecam ten schemat.
Taka zaplanowana aktywno to 10 punktw na kole skry. Ale uwaga: zbyt
dua intensywno wicze moe przynie efekt odmienny od zamierzone-
go prowadzi do stresu oksydacyjnego i nadprodukcji wolnych rodnikw.
Jeli wic uprawiasz sporty wyczynowe, startujesz w maratonach albo co-
dziennie jeste na siowni, to w porzdku, rb to, co kochasz. W odniesieniu
do troski o skr taka aktywno daje ci jednak tylko 5 punktw.
Mylc o aktywnoci fizycznej, czsto zatrzymujemy si na poziomie...
szyi. Tymczasem jestemy caoci i tak jak minie i skra ciaa lubi stymu-
lacj, tak lubi j te twarz i gowa. W internecie mona znale sporo wska-
zwek do tak zwanej jogi twarzy, co gorco polecam. Znakomitym pomysem

43
 jest te masa, ktry mona wykona nawet samemu podczas zabiegw pie-
lgnacyjnych, na przykad oczyszczania czy nakadania kremu. W przypad-
ku skry gowy sprawdza si natomiast celebrowanie troch zapomniane-
go ju... czesania. Kiedy byam dzieckiem, mama z uporem szczotkowaa
moje dugie wosy. Sama te dbaa o fryzur czesaa si dugo, nachylajc
gow, a potem upinaa kok. Rwnie mczyni nosili przy sobie grzebyki,
ktrymi przeczesywali czupryny. Dzi chyba niewiele osb przywizuje
tak du wag do pielgnacji skry gowy, a szkoda. Szczotkowanie wosw
z gow opuszczon w d poprawia ukrwienie i odywia cebulki wosw.
Systematyczna pielgnacja, choby przez kilka minut dziennie, to prosty
i tani sposb na popraw kondycji wosw, o wiele lepszy ni na przykad
bolesna mezoterapia igowa, stymulujca regeneracj skry gowy czy po-
rost wosw.

Z D R OWI E

0 brak profilaktyki, wizyty tylko w czasie choroby

5 nieregularne wizyty u lekarza
10 zaplanowana, regularna profilaktyka, take w zakresie nowo-
tworw; badania i wizyty lekarskie raz lub dwa razy w roku

P i s z c o z d r o w i u , mam na myli profilaktyk wizyty u internisty,

ginekologa, stomatologa i badania lekarskie.
Nie wszystkie organy bol, gdy choruj. To truizm, ale wiadczy o po-
trzebie profilaktyki i regularnych bada. Wiele osb wci jednak o tym nie
pamita albo nie znajduje czasu na zapisanie si do przychodni i odwiedza
lekarza tylko w czasie choroby. Taki brak troski o siebie to 0 punktw na
kole skry.
W poowie skali plasuje si wiadomo, jak wane jest zapobieganie,
i wiedza o zalecanych badaniach, ale bez regularnego ich wykonywania. Jeli
pamitasz o robieniu analizy krwi co dwatrzy lata, masz zaledwie 5.
Ideaem, ktry zapewnia spokj i bezpieczestwo, jest zaplanowane, re-
gularne kontrolowanie zdrowia. Dorosa kobieta, nawet jeli nie ma adnych

44
dolegliwoci, powinna raz w roku odwiedzi ginekologa i wykona badania
profilaktyczne: badanie ginekologiczne, USG dopochwowe (najlepiej 3D, 4D
z funkcj doppler), USG piersi (najlepiej 3D, 4D z funkcj elastografii) oraz
cytologi klasyczn lub dokadniejsz cytologi LBC na podou pynnym.
Do profilaktyki raka szyjki macicy i raka garda zalicza si szczepienie prze-
ciw wirusowi HPV. Narzdziem do wykrywania raka jajnika jest test ROMA
(Risk of Ovarian Malignancy Algorithm), w ramach ktrego wykonuje si
markery nowotworowe CA 125 i HE 4.
Przynajmniej raz w roku powinna si wybra do internisty i zmierzy
sobie cinienie (ksikowy wskanik to 120/80; nisze jest rwnie dobre, ale ju
wysze oznacza, e powinna ograniczy sl w diecie, a gdy to konieczne, po-
stpowa zgodnie z dodatkowymi wskazwkami lekarza). Popro wtedy o skie-
rowanie na podstawowe badania krwi i moczu. Na wydruku z wynikami bada
podana jest norma, wic nie bdziesz miaa problemu z ocen tych wska-
nikw. W przypadku kadego odstpstwa od normy skonsultuj si z lekarzem.
Morfologia wskae, jaki jest stan komrek krwi. Niewielka ilo czerwo-
nych krwinek i niski poziom hemoglobiny oznaczaj problemy z przy-
swajaniem elaza. Nie wolno jednak suplementowa tego skadnika na was-
n rk trzeba skontaktowa si z lekarzem (wyniki mog wskazywa na
rozmaite stany chorobowe) i przyjmowa przepisany przez niego lek.
Lipidogram (profil lipidowy), czyli badanie poziomu cholesterolu, jest
wane w profilaktyce chorb serca i ukadu krenia. Warto poprosi o skie-
rowanie na rozszerzony profil lipidowy, czyli oznaczenie frakcji zego cho-
lesterolu LDL i dobrego cholesterolu HDL. W tym samym badaniu oznacza
si rwnie poziom trjglicerydw. Wskanik przekraczajcy norm oznacza,
e jesz za duo przetworzonej ywnoci, bogatej w cukry proste (rafinowany
cukier, biaa mka, syrop kukurydziany). Taka dieta jest gwn przyczyn
stanw zapalnych, trdziku czy przedwczesnego starzenia si skry.
TSH tyreotropina to hormon przysadki mzgowej oddziaujcy na tar-
czyc. Nieprawidowy wynik wskazuje na nadczynno lub niedoczynno
tego gruczou. Nieprawidowe funkcjonowanie tarczycy wie si z nie-
przyjemnymi objawami: wahaniami wagi, zmczeniem, spadkiem nastroju,
stanami depresyjnymi. Wspczenie sporym problemem jest te choroba
Hashimoto. Wiele osb nie zdaje sobie sprawy, e z ni yje, a tymcza-
sem zwyke badanie krwi moe by pierwszym krokiem w diagnostyce.

45
 Hashimoto powoduje midzy innymi sucho skry, wic i tutaj troska
o zdrowie przekada si na pikno cery.
Glukoza, czyli poziom cukru oraz poziom insuliny. Wiele osb yje z nie-
uwiadomion cukrzyc i niepotrzebnie naraa si na ryzyko. Te proste
badania dosownie mog uratowa ycie.
Biako CRP, czyli biako ostrej fazy, wiadczy o istnieniu w organizmie
stanu zapalnego, czsto przebiegajcego bezobjawowo. Dobrze jest doczy
to badanie do standardowo wykonywanego podczas analizy krwi oznacze-
nia OB, ktre rwnie wskazuje na stan zapalny. Ostatnio coraz czciej
mwi si o tym, e wanie przewleke stany zapalne organizmu s jedn
z przyczyn nowotworw.
Oznaczenie poziomu kwasu moczowego we krwi i analiza moczu pozwo-
l wykry ewentualne schorzenia nerek. Wedug medycyny chiskiej ten
wanie narzd stanowi nasze centrum energetyczne, odpowiada midzy
innymi za funkcjonowanie ukadu odpornociowego i metabolizm, ale ma
te wpyw na psychik, a zaburzenia w jego dziaaniu prowadz do stanw
lkowych. Badaj si, nawet jeli jeste zwolenniczk zachodniej medycyny
konwencjonalnej uchronisz si przed chorobami, ktre przez dugi czas
nie daj adnych objaww.
Niezwykle wana jest rw- PROFILAKTYKA TO
nie wizyta u stomatologa, ktr
NIE POWD DO STRACHU,
najlepiej zaplanowa co p roku.
Zadbaj take o regularne oczysz-
ALE DROGA DO DUGIEGO
czanie zbw, bo nieusunity YCIA W ZDROWIU.
w por kamie moe doprowa-
dzi do stanu zapalnego dzise (przy okazji wizyty zapytaj lekarza lub higieni-
st o prawidowy sposb szczotkowania zbw). Profilaktyka dentystyczna jest
wana nie tylko ze wzgldu na trosk o pikny umiech. Stan zbw wpywa na
funkcjonowanie caego ciaa. Bakterie, ktre wytwarzaj si podczas stanu za-
palnego w jamie ustnej, rozprzestrzeniaj si w organizmie i mog prowadzi
midzy innymi do chorb serca i puc, a take do problemw ze skr. Jeeli
masz wypryski w okolicach brody, ust i szczki, to koniecznie wybierz si do
dentysty! Przyczyn zmian trdzikowych moe by w tym przypadku zepsuty
zb, nieusunity korze po wyrwanym zbie albo nie do koca wyrnite zby
mdroci, wok ktrych pojawiaj si obrzki czy torbiele.

46
 Mam nadziej, e nie wystraszyam ci zanadto. Profilaktyka to nie po-
wd do strachu, ale droga do dugiego ycia w zdrowiu. Nie chodzi tylko
o to, e badania pozwalaj wykry chorob. Dziki nim poznajesz swj
organizm. Z czasem zdobywasz wiedz o tym, jak funkcjonuje i co jest
w twoim przypadku norm, a ktre objawy powinny ci zaniepokoi. Jeli
umiesz odczyta sygnay pynce z ciaa, nie tylko yjesz w zgodzie ze sob,
ale te po prostu wiesz, kiedy zgosi si do lekarza. Na bardzo wczesnym
etapie choroby masz szans na szybkie wyleczenie i powrt do peni si. No
i oczywicie dostajesz 10 na kole skry!

PIELGNACJA
To s zc ze gln y ob s z a r na kol e skry.

Z jednej strony jest dopenieniem odpowiedniej diety i stylu ycia, bo bez

nich nie mona mwi o waciwej trosce o urod. Z drugiej strony jest wi-
sienk na torcie, kropk nad i, bo przy zadbanej skrze wystarczy nawet
minimalna zmiana w pielgnacji, by osign oszaamiajcy efekt.
Nie da si jednak ukry, e bywa te odwrotnie nieodpowiednia piel-
gnacja le wpywa na kondycj skry, nawet jeli na pozostaych obszarach
koa skry mamy 810 punktw. Zmienimy to w czasie skin coachingu.
Na razie jednak sprawdmy, jak jest teraz.

PIEL GNACJA DOM OWA

0 przypadkowa, niezaplanowana pielgnacja

5 pielgnacja wiadoma, lecz bez widocznych rezultatw
10 pielgnacja indywidualnie dobrana przez specjalist,
konsekwentnie stosowana

0 na s k a l i to dobieranie kosmetykw w sposb przypadkowy, na przy-

kad kupowanie ich wycznie w promocji albo korzystanie z prbek

47
 otrzymywanych w drogeriach. Nie moesz si tu spodziewa dobrych skut-
kw, bo takiej pielgnacji daleko do celowoci. W najlepszym razie specyfiki
nie zadziaaj, w gorszym nieodpowiednio dobrane, rozreguluj funkcje
skry. Gdy wybierasz kosmetyki, kierujc si ich zapachem, mod, opinia-
mi blogerek albo przyjaciek, wskazwkami ekspedientek lub pogoni za
nowociami, nie bierzesz pod uwag potrzeb swojego organizmu ani nie
ukadasz konsekwentnego planu dziaania. W rezultacie, pod wpywem
impulsywnych zakupw, moesz znacznie pogorszy stan skry i portfela.
Punktem wyjcia do waciwych nawykw i osignicia 5 na skali b-
dzie pielgnacja wiadoma, ale bez widocznych skutkw. Przykadowo,
konsekwentnie kupujesz kremy przeciwko trdzikowi, jednak stan two-
jej skry si nie poprawia. Dzieje si tak, bo nie wiesz, e trdzik moe
mie rozmaite podoe i krem sprawdzony przez koleank albo polecony
przez ekspedientk u ciebie nie zadziaa. W tym miejscu skali mieci si
rwnie wybieranie kosmetykw ekologicznych lub preparatw z jednej
linii, ktre jednak nie przynosz rezultatw. Jeeli poprawa nastpia, ale
wci nie jest to stan, jakiego oczekiwaa lub jaki obieca producent, za-
znacz 67 punktw. Przy wypenianiu koa skry sporo zaley od subiek-
tywnej oceny i tak jest rwnie teraz, gdy oceniasz, czy osigasz swj cel
dziki domowej pielgnacji.
Jeli tak, masz 8 albo nawet 10 punktw. Taki wynik praktycznie nie
jest moliwy bez wsparcia fachowca, ktry pozna potrzeby skry i uoy
indywidualny plan pielgnacji. Najlepszy jest plan kanapkowy, czyli taki,
w ktrym klient otrzymuje na pocztek preparat myjcy i produkt piel-
gnujcy skr w cigu dnia, a pozostae kosmetyki nabywa sukcesywnie.
W ten sposb i ja dobior preparaty podczas naszego ksikowego skin
coachingu.

48
 FILTRY UV

0 nie uywam
5 uywam tylko okazjonalnie
10 uywam codziennie lub prawie codziennie w zalenoci
od warunkw pogodowych

T u s p r awa j e s t s t o s u n ko w o p r o s ta : 0 na skali to nieuywanie

filtrw, a 5 okazjonalne ich stosowanie. Przy czym, mwic o filtrach, nie
mam na myli kremw, kremw BB czy podkadw, ktre zgodnie z obietnic
producenta maj dodatkowo chroni przed socem, ale kosmetyki wycz-
nie temu dedykowane. Powinny zawiera dwa rodzaje filtrw: UVA oraz
UVB, i takich wanie informacji szukaj na opakowaniu.
Sposb stosowania filtrw najlepiej jest dopasowa do okolicznoci.
Jeeli jest pochmurna jesie albo zima, a w dodatku wikszo dnia sp-
dzasz w domu, nie ma potrzeby uywania wyspecjalizowanych kosmety-
kw, bo niepotrzebnie obci skr. Wwczas wystarczy puder mineral-
ny lub podkad, ktry chroni skr na poziomie SPF 25. Filtr bdzie za
to niezbdny w soneczny dzie, zwaszcza gdy wybierasz si na spacer.
wiadomo potrzeb skry i wiedza, kiedy i jaki dobra kosmetyk, skut-
kuje 10 na skali.
Wiele razy spotykaam si z argumentami o szkodliwoci filtrw. Pi-
saam nawet na studiach rozpraw, w ktrej przytaczaam argumenty za
i przeciw. Po latach ksztacenia oraz pracy jako kosmetolog mog z ca
odpowiedzialnoci powiedzie: filtry nie s idealne, to chemia, ktr
kadziemy na skr. Jednak szkody w DNA komrek, jakie moe wywoa
promieniowanie soneczne, s o wiele gorsze, poczwszy od przedwczes-
nego starzenia si, na nowotworach skoczywszy. Dlatego jestem w stu
procentach za stosowaniem filtrw, bo one naprawd ratuj ycie. Jeeli
chcesz zapewni sobie syntez witaminy D3, nakadaj krem z filtrem po
kwadransie nawietlania si na socu. Jeeli obawiasz si nadmiaru che-
mii, uywaj filtrw tylko w soneczne dni, a w czasie niepogody zrb sobie
przerw. Zawsze jednak miej ten kosmetyk na pce i w torebce, bo zaley
od niego znacznie wicej ni brak przedwczesnych zmarszczek.

49
 MAK I JA

0 dua ilo przypadkowo dobranych kosmetykw

i czste ich stosowanie
5 kosmetyki dobrane przypadkowo, ale uywane okazjonalnie
10 brak makijau lub stosowanie kosmetykw indywidualnie
dobranych przez specjalist

M a k i j a m a o g r o m n e z na c z e n i e d l a ko n d yc j i s k r y . le dobra-
ny, potrafi j wysuszy i wyjaowi, nawet jeli jest bardzo dobrze wypiel-
gnowana. Spord wszystkich kosmetykw te do makijau pozostawiaj
najwicej do yczenia, jeli chodzi o technologi. Receptury produktw
nawet najlepszych firm s od lat niezmieniane, skad opiera si na talkach,
parafinach, polimerach, ktre na bardzo krtk met nadaj skrze gad-
ko, ale na dusz blokuj pory, zaburzaj funkcje skry i przyczyniaj
si do powstawania ojotoku. Moje znajome czsto dzwoni do mnie po wa-
kacjach zdumione nag popraw stanu skry. A malowaa si?, pytam.
Nie, skd. Na wakacjach?! Masz wic odpowied.
Dlatego wanie czsty makija przypadkowo dobranymi kosmetykami,
stosowanymi w duej iloci, daje na kole skry 0 punktw.
Makija stosowany sporadycznie raz czy dwa razy w miesicu na imprez
to 5 punktw. Rzadkie malowanie si, nawet przypadkowymi kosmetykami,
daje skrze czas na regeneracj. Po przyjciu do domu zmyj makija (to truizm,
wiem, ale moje dowiadczenie podpowiada, e cigle trzeba o tym przypomi-
na) i zrb (raz na dwa tygodnie) odwieajcy peeling enzymatyczny.
Najwicej punktw przyznaj sobie w sytuacji, gdy albo nie malujesz si
w ogle, albo uywasz kosmetykw indywidualnie dobranych przez spe-
cjalist.
W tym obszarze koa skry wida najwiksz polaryzacj. Moje klientki
wypeniajce koo zaznaczaj albo 0, albo 10. Nie jest jednak tak, e w pro-
cesie skin coachingu odwodz je od makijau. Przeciwnie, sama lubi si
malowa, uwaam, e to rodzaj kobiecej sztuki. Kobieta, ktra czuje si
pikna, moe wicej osign w yciu. Uywam doskonale dobranych ko-
smetykw, zwykle takich, ktre nie s szeroko reklamowane. Tego te ucz

52
coachennice: nie wybieraj przypadkowych produktw, ale takie, ktre naj-
lepiej posu wanie tobie. Nie daj si zwie marketingowi, unikaj nad-
miaru chemii, ciesz si pielgnacj i makijaem, ktre uwydatniaj twoje
naturalne pikno!

P I EL GNACJA W GABIN ECI E KOSM ETYCZNYM

0 przypadkowy wybr zabiegw z cennika

5 wiadomo potrzeb skry, ale brak planu pielgnacji
10 indywidualna diagnoza kosmetologa i zaplanowana pielgnacja

T e n f r a g m e n t ko a w y p e n i a j t y l ko o s o b y , ktre korzystaj
z pielgnacji w gabinetach kosmetycznych. Jeli ciebie to nie dotyczy, po
prostu go wykrel, pielgnacja w gabinecie nie jest bowiem niezbdna. Je-
eli chcesz si pozby trdziku, wystarczy, e zmienisz diet, styl ycia i za-
stosujesz odpowiednio dobrane kosmetyki w domu. Jeli jednak zaley ci na
odmodzeniu i ujdrnieniu skry lub spyceniu zmarszczek, powinna si
zdecydowa na profesjonalne zabiegi. Preparaty uywane przez kosmeto-
logw s silnie skoncentrowane, a wic szybko wnikaj w gb skry i dziaaj
nieporwnywalnie lepiej ni kosmetyki dostpne w drogeriach. Ja osobicie
jestem wielk zwolenniczk pielgnacji salonowej, bo pozwala ona fanta-
stycznie zrewitalizowa skr. Warunkiem jest jednak celowo musimy
wiedzie, jaki rezultat chcemy uzyska, i mie dobrze uoony plan dziaania.
Dlatego wanie punktem 0 na kole skry bdzie korzystanie z przy-
padkowo dobranych zabiegw takich w promocyjnej cenie albo dostp-
nych w ofercie zakupw grupowych. Nie tylko to odradzam, ale wrcz
przestrzegam ci przed takimi decyzjami! Moesz w ten sposb zniszczy
skr. W gabinecie nie powinna decydowa o pielgnacji sama, musi to
zrobi ekspert po szczegowym badaniu, ktre obejmuje ocen stanu sk-
ry (sprawdzenie jdrnoci, gruboci, stopnia nawilenia, jakoci warstwy
ochronnej) i szczegowy wywiad (pytanie o twoje oczekiwania, styl ycia,
pielgnacj domow, diet, choroby, a take o dziedzictwo genetyczne,
czyli stan skry obojga rodzicw).

53
 Jeeli przychodzisz do gabinetu wiadoma swoich potrzeb, ale decy-
dujesz si na jednorazowy zabieg, na przykad usuwania przebarwie albo
rozszerzonych naczy krwiononych, to masz 5 punktw. Naley ci si
nagroda za wiedz, ale minusem jest brak planu dugofalowej pielgnacji,
a tylko taka daje wyniki i sprawia, e warto inwestowa w wizyty w salonie.
10 bdzie indywidualna diagnoza kosmetologa i pielgnacja zaplanowana
na minimum trzy miesice, bo to jest czas potrzebny do przebudowy skry.
Jeli korzystasz z usug w gabinecie raczej rzadko, raz na kwarta, bo masz do-
brze wypielgnowan skr i potrzebujesz tylko kondycjonowania w zaleno-
ci od pory roku, to ustal ze specjalist roczny albo proczny plan pielgnacji.
Taki wedug mnie powinien by standard opieki w gabinecie kosmetycznym.
Oczywicie powinna te czerpa przyjemno z wizyt i widzie, e ci
su. Jeli nie zauwaasz zmian albo wiesz, e nie moesz sobie pozwoli
na dugofalow pielgnacj, nie przejmuj si i po prostu z tego zrezygnuj.
Opieka kosmetologa pomaga, ale nie jest to must have troski o zdrow sk-
r. Inaczej ni wspomniane wczeniej trzy elementy: pielgnacja domowa,
filtry UV i makija. To one bd bohaterami dalszej czci ksiki.

W a n i e s ko c z y a w y p e n i a n i e ko a s k r y . Spjrz teraz na
zaznaczone pola i doce si za to, co ju robisz dla siebie i swojego zdrowia.
A teraz zastanw si: kiedy byaby w peni zadowolona ze swojej troski o sk-
r? Jak chciaaby, by wygldao twoje koo? Moesz je stworzy, wykorzystujc
czysty schemat ze strony 278, moesz te zaznaczy poziom swoich wymarzo-
nych odpowiedzi innym odcieniem na kole, ktre przed chwil pokolorowaa.

54
 TERAZ, KIEDY JU WIESZ, DO CZEGO
DYSZ, POMYL I ZANOTUJ:

Jak si zmieni twoje ycie, gdy osigniesz swj cel?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Co bdzie pierwszym krokiem w twojej drodze do celu?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Co si stanie, gdy nie osigniesz celu?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
 Kiedy osigniesz cel?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Jakie kolejne zmiany wprowadzisz?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
 Co albo kto moe ci przeszkodzi we wprowadzeniu zmian?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Co albo kto moe ci pomc we wprowadzeniu zmian?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
 Pa m i ta j , e k a da z m i a na wie si z pewnym dyskomfortem. Ludz-
ki organizm dy do poczucia bezpieczestwa i nie lubi wychodzi poza
to, co ju zna. Z tego powodu w czasie skin coachingu moesz napotyka
trudnoci. Moe to by chwilowy brak motywacji, brak czasu (to akurat cz-
sto tylko wymwka), ch natychmiastowych rezultatw, zniechcenie albo
przeciwnie, nadmierny perfekcjonizm. Jedyna rada to dziaa spokojnie, ale
konsekwentnie, krok po kroku.
Zmiany wprowadzaj we wasnym tempie. Nie spiesz si. Oswajaj si z no-
wymi nawykami, trenuj je cierpliwie do czasu, a wejd ci w krew. Bd dla
siebie wyrozumiaa, konsekwentnie wicz nowe przyzwyczajenia dzie po
dniu, doceniajc si za sukcesy i przymykajc oko na potknicia s zupenie
naturalne. Koniecznie te zaznaczaj postpy! Moesz kolorowa coraz wy-
sze wartoci na kole skry, pamitaj tylko, eby opisa poszczeglne zmiany
datami. Jeeli wolisz, korzystaj z kalendarza albo dzienniczka i zakrelaj te
dni, gdy postpowaa zgodnie z nowym sposobem dziaania. Jeli lubisz,
nagradzaj si po dobrze wykonanym zadaniu (byle nie sodyczami!). Znajd
taki sposb motywacji, ktry dziaa na ciebie najlepiej.
Pamitaj na pocztku drogi motywacja jest najatwiejsza. Wtedy jeste
spragniona wiedzy i gotowa do dziaania. Do dziea!
Po miesicu nastpuje zmiana, ktra moe si wiza z przejciowym kry-
zysem. Z dowiadczenia wiem, e cz dziewczyn ju wtedy jest zadowolona
z wynikw skin coaching szybko koczy si happy endem. Inne jednak na
tym wanie etapie napotykaj trudnoci zwizane z fizjologi organizmu do-
stosowujcego si do nowych nawykw. W kosmetologii mwimy o zasadzie
3 2, ktra oznacza, e co dwa tygodnie skra wchodzi w kolejny etap zmian:
q Pierwsze dwa tygodnie to okres przygotowawczy, skra w tym czasie
poznaje nowe skadniki kosmetykw i zaczyna si z nimi komunikowa.
q Po mniej wicej miesicu nastpuje drugi etap okres przystosowania
si do nowej pielgnacji. W tym czasie moe nastpi subiektywnie od-
czuwane pogorszenie si stanu skry. Oznacza to, e aktywne skadniki
w kosmetyku zaczy spenia swoj funkcj (kiedy skra si oczyszcza,
odblokowane pory wyrzucaj nagromadzony j, a kiedy si zuszcza,
powstaj wysuszone, sterczce skrki).
q Trzeci etap to okres przebudowy skry i jej regeneracji. Po tym etapie
mona oceni, czy zastosowana pielgnacja zostaa odpowiednio

58
 dobrana. Z reguy rzeczywicie po jakich szeciu tygodniach sytuacja
poprawia si i rwnie tutaj nastpuje happy end.

B y wa i ta k , e wprowadzone zmiany nie wystarczaj. Skra wymaga lecze-

nia farmakologicznego, zwizanego na przykad z przewlekym stanem za-
palnym. Wtedy niezbdna jest pomoc specjalisty dermatologa. Zachcam
ci jednak, aby wytrwa w nawykach dotyczcych zdrowego stylu ycia
i diety oraz przeprowadzi detoks, czyli porzdek w kosmetyczce to na
pewno wspomoe leczenie.

B a r d z o r z a d ko w m o j e j p r a c y zdarza si, e powodem kryzysu jest

brak czasu albo rodkw finansowych. To wiadczy o wielkiej motywacji
coachennic i o tym, jak wane dla kobiet (oraz dla mczyzn, bo i oni do
mnie przychodz) jest pikno skry. Skin coaching mona zreszt przepro-
wadzi niemal bez adnych dodatkowych zasobw wskazwki znajdziesz
w Skin coachingu w piguce na stronie 271. Najwaniejsze jest to, eby wy-
trwaa w nowych nawykach. Wwczas moemy mwi o sukcesie. Jestem
przekonana, e stanie si on twoim udziaem!
WIADOMO
TO PIERWSZY,
CHO WCALE
NIE ATWY
KROK NA DRODZE
DO ZMIANY

DOCE SI
ZA WYKONANIE GO!
62
 POZNAJ
SWJ RODZAJ
SKRY
U w i e l b i a m u c z y s i z k s i e k . S dla mnie wyni-
kiem pracy grona naukowcw czasem nawet kilku pokole
ludzi, z ktrych mdroci i dowiadczenia mog korzysta,
zdobywajc bezcenn wiedz. Przyjemno sprawia mi te
sam dotyk papieru, myl, e zaraz zrobi sobie herbat, sid
na kanapie i spdz wieczr, czytajc o tym, co mnie pasjonu-
je. Oczywicie lubi te internet. Odpram si, przegldajc
dobre blogi kosmetyczne czy szukajc informacji o nowych
preparatach na rynku. Rzadko jednak traktuj sie jako r-
do penych i wiarygodnych danych. Jak mawiaa jedna z mo-
ich profesorek na studiach: Internet jest dla tych, ktrzy ju
maj wiedz, a mj nauczyciel biochemii powtarza: Tam,
gdzie koczy si internet, zaczyna si prawdziwa wiedza,
i zawsze przy tym dodawa: Dziewczyny, czytajcie ksiki!.

63
 To wszystko dlatego, e w sieci panuje
nieopisany baagan. Wartociowe wpisy
przeplataj si z niesprawdzonymi opiniami
albo czysto marketingowymi artykuami.
Internauci nie potrafi prawidowo oceni
bdnych informacji, wic je powtarzaj,
a te rozprzestrzeniaj si w byskawicz-
nym tempie. Tylko osoby, ktre zdobyy
ju pewn wiedz, mog oceni poziom
i przydatno danego bloga czy serwisu.
Chciaabym, eby i ty doczya do temperatury, dotyk, bl i swdzenie. Dziki
tego grona. W tej czci ksiki przeka-
ci wiedz o tym, jak zbudowana jest
skra, jak oceni swj typ skry, a potem
dobra celowan pielgnacj i odpowied-
nio stosowa kosmetyki. To bdzie baza,
ktr moesz rozbudowywa, szukajc
informacji w dobrych rdach. Do tej
wiedzy zawsze te moesz si odwoa
czy to w rozmowach ze znajomymi, czy
to przed lustrem, gdy zastanawiasz si
nad wyborem kremu na nastpn por
roku. Przed tob kolejny etap skin coachin-
gu budujemy twoje kompetencje!
O s k r z e m w i s i w wielu konteks-
tach: modoci, urody, seksu, zabiegw
kosmetycznych czy pielgnacji. Chyba
najrzadziej pokazuje si, czym ona rze-
czywicie jest: najwikszym narzdem
ludzkiego ciaa. Pocztkowo nie wyda-
je si to sexy, z czasem jednak mona
doceni precyzj ludzkiego organizmu
i to, jak niezwykym jest on systemem.
64
Kady wybr dotyczcy diety, stylu ycia
czy pielgnacji przekada si na zdrowie
i urod. To, jak si czujesz, ma odbicie
w tym, jak wygldasz. Jestemy caoci
to jedno z przykaza skin coachingu.
Skra nadaje ciau posta i ksztat oraz
decyduje o jego kolorze (przez wytwarzanie
melaniny, mechanizm rozszerzenia naczy
krwiononych i keratynizacj). Pozwala
komunikowa si ze wiatem: czu zmiany
temu wiemy, ktre okolicznoci s dla nas
korzystne, a ktre sygnalizuj, e musimy
zabezpieczy si przed zimnem czy innymi
szkodliwymi fizycznymi, chemicznymi
lub biologicznymi bodcami z zewntrz.
Skra chroni rwnie wewntrzne za-
soby organizmu, zapobiega utracie wody
i elektrolitw, a w razie potrzeby jest ich
zapasowym zbiornikiem, tak samo jak
biaek, tuszczw, wglowodanw i witamin.
Warto te uwiadomi sobie to, o czym
wiemy, ale z czego rzadko zdajemy sobie
spraw: skra jest wodoodporna, co ozna-
cza, e czysta woda przez ni nie przenika.
Wchaniaj si natomiast skadniki odywcze
i mineray (zwizki biologicznie aktywne), co
jest bardzo wane w kontekcie pielgnacji.
Skra fascynuje nie tylko ze wzgldu na
swoje funkcje, ale i na budow. Razem z tkan-
k podskrn way a 1820 kilogramw.
Powierzchnia tego organu to 1,52 metry
kwadratowe, a jego grubo oscyluje
pomidzy 0,5 a 4,5 milimetra. Najciesza
jest skra w okolicach oka, a najgrubsza
na powierzchni stopy. Mwimy przy
tym cay czas o narzdzie, ktry nie jest
jednolity, ale skada si z trzech warstw:
naskrka (epidermis), skry waciwej
(dermis) i tkanki podskrnej (hypodermis).
Skra waciwa zbudowana jest
w gwnej mierze z wkien kolagenowych
(o kolagenie mwi si, e jest biakiem mo-
doci najwaniejszym dla zdrowia koci
i skry), ktre stanowi jej rusztowanie.
Istnieje a czternacie rodzajw kolagenu,
jednak w kontekcie kosmetologii wane s
dwa: kolagen typu III, przewaajcy u osb
modych (jego synteza ustpuje w wieku
okoo trzydziestu lat), zdolny do pocha-
niania wody i odpowiadajcy za nawile-
nie, jdrno i elastyczno skry, oraz toci tysic razy przekraczajcej objto
kolagen typu I, stanowicy a 80% tego
biaka u osb dorosych, majcy posta
grubych wkien podporowych, bez zdol-
noci do absorbowania wody. To wanie
z tego powodu w modoci powinnimy
inwestowa w przyszo, gromadzc
pyny pi wod oraz je bogate w ni
posiki: zupy, warzywa, owoce, i absolut-
nie nie doprowadza do odwodnienia.
W skrze waciwej znajduj si ponad-
to wkna elastynowe oplatajce kolagen,
absorbujce i magazynujce wod oraz od-
powiadajce za sprysto i elastyczno krwionone, naczynia limfatyczne, zakocze-
tkanki. Trzeci rodzaj wkien to bardzo
cienkie wkna retikulinowe, ktre wyst-
puj tam, gdzie tkanka czna graniczy z in-
nymi tkankami, na przykad tworzc sie
oplatajc naczynia krwionone lub wosy.
Nie mona przy tym zapomnie o obec-
nych w skrze waciwej rnego rodzaju
komrkach (midzy innymi fibroblastach,
histiocytach, mastocytach) penicych r-
norodne funkcje. Tworz one podstawow
substancj midzykomrkow i biaka
potrzebne do budowy kolagenu i elastyny,
zwalczaj bakterie, wirusy i grzyby oraz
produkuj hormony. W modej skrze
podstawowa substancja midzykomrko-
wa ma posta ppynnego elu i wypenia
przestrze midzy komrkami, przyci-
gajc i zatrzymujc wod. Zbudowana jest
w znacznej mierze z kwasu hialuronowego
(HA), substancji o niezwykych waciwo-
ciach, ktra potrafi zwiza wod o obj-
swojej czsteczki. W miar upywu lat
ilo HA zanika prawie cakowicie, czego
konsekwencj jest powstawanie zmarsz-
czek, bruzd, wiotko i sucho skry.
KOLAGEN TO
BIAKO MODOCI,
NAJWANIEJSZE DLA
ZDROWIA KOCI I SKRY.
Skra waciwa zawiera te naczynia
nia nerwowe, przydatki, czyli cebulki wosw,
oraz trzy rodzaje gruczow: czynne od
urodzenia gruczoy potowe ekrynowe, ktre
reaguj na bodce termiczne, bior udzia
w termoregulacji organizmu i wydzielaj
65
66
67
 przejrzysty, bezwonny pot, czynne od okresu
dojrzewania gruczoy apokrynowe, znajdu-
jce si pod pachami, w powiekach, sutkach
i przy zewntrznych organach pciowych,
reaguj na bodce emocjonalne, a pocho-
dzcy z nich pot jest lepki i po rozoeniu
przez bakterie nieprzyjemnie pachnie,
oraz gruczoy ojowe, czyli holokrynowe.
Te ostatnie, tak jak potowe, s wytworem
skry waciwej przydatkami skry.
Zwizane z mieszkiem wosa, rozwijaj
si wraz z nim, dlatego substancja po-
wstaa z lipidw (tuszczw), czyli
po prostu j, nie jest wy-
dzielana bezporednio na
powierzchni skry, lecz
najpierw do mieszka
wosowego, a dopiero
stamtd na zewntrz.
W okolicach warg, bro-
dawki sutkowej, prcia,
warg sromowych i odbytu
znajduj si te gruczoy
rozwojowo niezalene od wosw.
Samo wydzielanie oju wie si z tym,
gdzie rozmieszczone s gruczoy ojowe,
a take z wiekiem, pci, porami dnia, ze
stanem zdrowia czy z zaywanymi lekami.
Nieprawidowa ilo czy skad oju mog z ktrych najwaniejsze s dla nas naj-
prowadzi do schorze dermatologicznych.
j to nie to samo co sebum. Jest
wydzielin gruczow ojowych i skada
si z mono-, di- i triglicerydw (4050%),
wolnych kwasw tuszczowych (1025%),
woskw (20%), skwalenu (510%), cho-
68
lesterolu (1,5%) i estrw cholesterolu
(3%). Sebum z kolei jest znajdujc si na
powierzchni skry warstw ochronn,
ktra skada si z oju, potu, lipidw na-
skrka wydzielanych przez keratynocyty,
i fizjologicznej flory bakteryjnej. Sebum
to inaczej paszcz tuszczowy skry (PTS).
Powiedzenie, e kto nadmiernie wydziela
sebum, jest zatem dosy nieprecyzyjne.
By moe takie stwierdzenie pochodzi
od nazwy komrek gruczow ojowych,
czyli sebocytw, a by moe uywa si go,
bo brzmi adniej ni nadmierne
wydzielanie oju. Ja jednak
nie boj si tego ostatnie-
go sowa, jest przecie
naturalne. Ciebie te
zachcam do oswojenia
si z nim, jeszcze wiele
razy o nim usyszysz.
Kosmetolog pracuje
na znajdujcym si powyej skry
waciwej naskrku. On rwnie ma budo-
w warstwow. Skada si z piciu warstw
uoonych kolejno od dou: podstawnej,
kolczystej, ziarnistej, jasnej i rogowej,
nisza i najwysza. To wanie w warstwie
podstawnej i rogowej zachodz procesy
decydujce o wygldzie i kondycji skry.
Naskrek jest tkank dynamiczn,
podlega cigym przemianom. Jego warstwa
zewntrzna (rogowa) skada si z martwych
komrek, ktre wymieniaj si co miesic,
ale to najnisza warstwa (podstawna) stano-
wi dowd na to, e skra sama w niezwyky
sposb si regeneruje. Warstwa ta, nazy-
wana rwnie rozrodcz, ley bezporednio
na brodawkach skry waciwej i czerpie
z niej substancje odywcze. Skadajce si
na ni komrki walcowate z jednego rzdu
o duych jdrach, zwane keratynocytami,
nieustannie dziel si na drodze mitozy.
Oznacza to, e od jednej komrki oddziela
si druga, nowa komrka, o takim samym
ukadzie chromosomw. Dolna cz kera-
tynocytu pozostaje w warstwie podstawnej,
gdzie bdzie ulega kolejnym podziaom,
a grna cz, zawierajca keratyn, mierze z NNKT Niezbdnych Nienasyco-
wdruje ku grze, do warstwy rogowej.
Dziki temu, e warstwa podstaw-
na i leca na niej warstwa kolczysta
stale si rozmnaaj, wypychajc ku
grze warstwy lece wyej, stanowi
ywy, czynny metabolicznie naskrek.
A co z nasz komrk? Ot przechodzi
ona wiele przemian: przedostaje si przez
kolejne warstwy naskrka (podstawn,
kolczyst, ziarnist i jasn), obumiera
(jdro zastpowane jest biakiem kera-
tyn) i dociera do warstwy rogowej, gdzie
ulega zuszczeniu. Ten proces, zwany ro-
gowaceniem naskrka, trwa od dwudziestu
omiu do trzydziestu dni. Skutki moesz
obserwowa goym okiem, na przykad
na wewntrznej stronie ciemnych ubra.
Kurz w naszych domach te w wikszoci
skada si z martwych komrek naskrka.
Z dostarczonej przez komrk keraty-
ny zbudowana jest w wikszoci warstwa
rogowa (58%). Pozostae jej skadniki to tak
zwany naturalny czynnik nawilajcy (natu-
ral moisturising factor NMF; 30%) i lipidy
(12%), czyli tuszcze spajajce komrki
warstwy rogowej. Rwnie te skadniki po-
wstay na etapie wdrwki komrki przez
warstwy kolczyst i jasn. Lipidy to przede
wszystkim ceramidy (zoone w gwnej
nych Kwasw Tuszczowych), cholesterol
i wolne kwasy tuszczowe. NMF i tuszcze
wystpuj razem mwic w uproszcze-
niu, stanowi na powierzchni naskrka
mieszanin zwan paszczem hydrolipido-
wym (wodno-tuszczowym). Peni on
niezwykle wan funkcj ochronn.
Zabezpiecza skr przed szkodliwymi
czynnikami zewntrznymi, na przykad
wirusami, grzybami czy substancjami che-
micznymi. Odpowiada rwnie za utrzyma-
nie waciwego pH skry i chroni organizm
przed utrat wody. Dbaj o niego w nastp-
nych rozdziaach powiem ci, jak to robi.
69
70
 ZNAJD
SWJ TYP SKRY
W i e d z a o p o s z c z e g l n yc h wa r s t wa c h s k r y tylko z pozoru jest
specjalistyczna i trudna do wykorzystania w praktyce. W rzeczywistoci to
baza, ktra pozwoli ci dobrze pozna wasn skr i jak to okrelam w skin
coachingu odbudowa z ni relacje. Wikszo dziewczyn, ktre spotykam
na swojej drodze zawodowej, stracia zwizek z wasnym ciaem. Objawia
si to na rne sposoby od sformuowa typu: Nienawidz swojej skry,
Walcz z ni od kilkunastu lat, Boj si jej, jest nieprzewidywalna, a po
zachowania, takie jak niech do wieczornych i porannych rytuaw piel-
gnacyjnych, kupowanie przypadkowych kosmetykw czy spychanie potrzeb
zwizanych z dbaniem o siebie na sam koniec listy priorytetw albo listy
wydatkw.
Potrafi rozpozna takie reakcje i wiem, e w wielu wypadkach kryj
si za nimi zagubienie, rozczarowanie brakiem wynikw wasnych dziaa
i zwyka niewiedza. By moe frustrujesz si tym, e pielgnacja nie spenia
twoich oczekiwa. Nie potrafisz rozpozna potrzeb swojej skry i dobra
odpowiednich kosmetykw. Rozczarowana kolejnym specyfikiem, ktry
nie przynis spodziewanych rezultatw, sigasz po nastpny w nadziei,
e tym razem zaspokoisz potrzeby skry. Nic z tego, skutek wci okazuje
si taki sam, a skra staje si coraz bardziej zmczona i zniszczona dro-
geryjn chemi.
Lekarstwem na to jest wiedza. Poznanie swojego ciaa to pierwszy krok
do odbudowania relacji z nim i otoczenia go trosk. To jeden z gwnych
celw skin coachingu, jeli nie najwaniejszy. Pikna skra jest przecie
dopiero wypadkow waciwego stylu ycia. Gdy wiesz, jak o siebie dba,
przestajesz walczy i skupia si na mankamentach, a zaczynasz oddycha

71
 pen piersi. Odpuszczasz. Dajesz skrze to, czego potrzebuje, ale prze-
staje ona by w centrum twoich zainteresowa. Umiechasz si do siebie
w lustrze. Zdrowiejesz. yjesz peni ycia!

W a c i wa pielgnacja POZNANIE SWOJEGO

zaley od typu skry. Rozpo- CIAA TO PIERWSZY KROK
znanie go to kolejny po kole
DO ODBUDOWANIA
skry wany krok w skin co-
achingu. Pozwala dobra celo- RELACJI Z NIM I OTOCZENIA
wane kosmetyki, czego miym GO TROSK.
skutkiem ubocznym s zaosz-
czdzone czas i pienidze. Masz ju baz, wiesz, jak jest zbudowana skra.
Teraz czas na indywidualn ocen jej typu.
Kosmetologia, ktrej uczyam si dziewitnacie lat temu, bya prosta
i dzielia skr na cztery typy: such, tust, mieszan i normaln. Od raz
postawionej diagnozy rzadko si odchodzio. Dobr pielgnacji by wic
dosy atwy, a poniewa kosmetykw stao na pkach niewiele, yo si
prociej. Panie miay swoje ulubione kremy do okrelonego rodzaju sk-
ry, a w miar upywu lat sigay tylko po specyfiki dla kolejnego przedziau
wiekowego.
Dzi wyglda to zupenie inaczej. Podzia sprzed dziesicioleci jest ju
nieprecyzyjny i nieaktualny. yjemy w zupenie innych warunkach, musimy
sobie radzi midzy innymi z niekorzystnym wpywem rodowiska. Sama
ocena objaww, czyli na przykad suchoci skry, nie wystarczy, nie ma te
znaczenia wiek, bo mona spotka zarwno czterdziestopiciolatki o za-
dbanej skrze, jak i dwudziestolatki, ktre zaszkodziy sobie niezdrowymi
nawykami i nieodpowiedni pielgnacj. Obecnie sigamy gbiej, bierzemy
pod uwag dziedzictwo genetyczne i czynniki rodowiskowe. Potrzebne s
wic tak naprawd dwie klasyfikacje. Pierwsza wskazuje, jak skr mamy
z natury, druga jaka si ona staa pod wpywem czynnikw zewntrznych
i sposobu pielgnacji.

72
 PO PIERWSZE, GENY
F u n da m e n ta l n r o l w o k r e l e n i u r o d z a j u s k r y odgrywa
gruczo ojowy. Moe on wykazywa cechy nadczynnoci lub niedoczynno-
ci. Mwimy wtedy o skrze tustej lub o skrze suchej. Na pierwszy rzut
oka pokrywa si to z dawnym podziaem, ale to tylko pozory. Nie bierzemy
pod uwag doranych objaww (kiedy radzono, by sprawdzi ilo wy-
dzielonego oju na twarzy tu po przebudzeniu miao to wystarczy za
ca diagnoz), ale przygldamy si typowi skry rodzicw i cechom skry
towarzyszcym nam przez cae ycie.
Nadmiernie aktywny gruczo ojowy sprawia, e skra jest tusta, sza-
rota, gruba, byszczca. Widoczne s na niej rozszerzone pory z zaskr-
nikami, ma tendencj do trdziku, bywa odwodniona i sabo ukrwiona.
Wydziela j w nadmiernej iloci, mog si na niej pojawi przebarwienia,
ale dobrze reaguje na kosmetyki i czynniki atmosferyczne i raczej nie ulega
podranieniom.
Niedoczynno, czyli maa aktywno gruczou ojowego, skutkuje skr
such, jasn i cienk, mao elastyczn, tak, ktra bywa szorstka w dotyku
i cignita po umyciu, swdzi i piecze, reaguje podranieniem na kosme-
tyki i czynniki atmosferyczne. Na takiej skrze nie wida rozszerzonych
porw, zauwaalne s natomiast drobne zmarszczki.
Zwr uwag na to, e nie uywam ju pojcia skra mieszana.
Owszem, gruczoy ojowe s rozmieszczone na skrze w niejednolity sposb
i w tak zwanej strefie T (czoo, nos, broda) jest ich wicej ni w pozostaych
czciach twarzy. Nie znaczy to jednak, e s to inne gruczoy i e mamy
dwa odrbne typy skry! Jeeli skra ma objawy suchoci wywoanej nie-
dostateczn produkcj oju, dotyczy to caej jej powierzchni. Podobnie
jest w sytuacji nadmiernego wydzielania oju. Z mojego punktu widze-
nia, popartego wiedz i wieloletni praktyk, wyrnianie skry mieszanej

73
74
i stosowanie dla niej dwch rnych metod pielgnacji jest bezzasadne.
Skr mamy jedn i moe ona mie cechy nadprodukcji oju lub jego nie-
dostatecznego wydzielania.

Na c z y n i a k r w i o n o n e t o d r u g i c z y n n i k decydujcy o typie skry.

Skra moe by pytko unaczyniona, z atwo zauwaalnymi naczynkami lub
bez widocznych naczy krwiononych. Nie chodzi przy tym o dorane ob-
jawy. Jeeli masz zaczerwienion skr po pobycie na socu lub na mrozie
albo na skutek silnych emocji, to jest to normalny objaw, ktry nie wiadczy
o pytkim unaczynieniu. Podobnie jest, gdy zauwaasz popkane naczynka
w okolicy nosa. Zazwyczaj nie jest to staa cecha skry, ale wynik mecha-
nicznego podranienia, na przykad pocierania chusteczk higieniczn. Jeli
jednak od zawsze masz widoczne naczynia krwionone, czerwienisz si
pod wpywem nawet niewielkich zmian temperatury (na przykad podczas
jedzenia ciepej zupy), a twoja skra jest delikatna, lekko ciepa i atwo ulega
podranieniom, prawdopodobnie przyczyn jest pytkie unaczynienie.
Opisane wyej cechy skry cz si ze sob. W prezencie od natury
moga otrzyma skr such pytko unaczynion, skr such bez wi-
docznych naczy krwiononych, skr tust pytko unaczynion lub te
skr tust bez widocznych naczy krwiononych. A czy moga dosta
skr normaln? Tak, ktra jest gadka, rowa, jdrna, waciwie reaguje
na wpyw rodowiska i zmiany atmosferyczne, nie przetuszcza si ani nie
uszczy, niewidoczne s na niej naczynia krwionone ani przebarwienia?
Nauka twierdzi, e pojcie skry normalnej w wieku dorosym nie istnieje,
a opisany zestaw cech zarezerwowany jest dla dzieci. W okresie dojrzewania
skra zmienia si i przeksztaca w such lub tust, z rozszerzonymi naczy-
niami krwiononymi lub bez nich.
W tym miejscu jednak nie zgodz si z nauk i nie jest to wyraz mojej
pychy. Po prostu w cigu dwch dekad praktyki wielokrotnie u osb doro-
sych spotkaam si ze skr posiadajc cechy skry normalnej. Sama mam
tak, chocia nie dostaam jej w prezencie (genetyczne uwarunkowania
w moim przypadku zaowocoway skr such pytko unaczynion i alergi na
pyki traw). Dorosa skra o cechach skry normalnej to efekt zrwnowaonej
diety, bogatej w antyoksydanty i mineray, dobrze dobranej pielgnacji, ktra

75
 chroni przed szkodliwymi wpywami rodowiska, oraz higienicznego stylu
ycia. To wszystko razem sprawia, e skra jest moda i wyglda zdrowo.

T e r a z w y ko na j t e s t . Pamitaj tak jak w przypadku koa skry nie ma tu

dobrych i zych odpowiedzi. Ten test suy poznaniu siebie i okreleniu potrzeb
skry. Ma wskaza drog do wa-
ciwej pielgnacji, ktra pozwoli ZRWNOWAONA DIETA,
ci mie skr o cechach skry ODPOWIEDNIE PIELGNACJA
normalnej, nawet jeli otrzymaa
I STYL YCIA POZWOL CI
inny kapita genetyczny.
Najpierw przypomnij sobie, MIE SKR O CECHACH
jak skr maj lub mieli twoi ro- SKRY NORMALNEJ.
dzice i dziadkowie. Jeli to moli-
we, porozmawiaj z nimi. Czy w modoci borykali si z trdzikiem? Czy mieli
such, podranion skr? Nieznikajce rumiece? Dowiedz si te, jak wygl-
daa twoja skra, gdy bya bardzo mod osob. Nastolatki postrzegaj siebie
w nieadekwatny sposb: wyolbrzymiaj problemy, widz same wady. By moe
pamitasz u siebie niezliczone wypryski, a tymczasem byo to tylko kilka wy-
kwitw, ktre pojawiy si niefortunnie przed randk, studniwk czy egzami-
nem. Zapytaj i zapisz odpowiedzi. Porwnaj z opisami, ktre przytoczyam po-
wyej. Czsto ju sam wywiad rodzinny wystarczy, by okreli, jak masz skr.
Teraz sta przed lustrem i oczy skr twarzy. Jeli masz makija, zmyj go
pynem do demakijau i osusz skr, jeli nie masz makijau, przetrzyj j prze-
gotowan, letni wod. Przyjrzyj si dokadnie swojej skrze i przypomnij sobie,
jak reaguje w poszczeglnych sytuacjach. Pamitaj, chodzi o najczstsz, regu-
larn reakcj. Jednorazowe zaczerwienienie po nowym kosmetyku nie wiad-
czy o skrze pytko unaczynionej, ale jeli powtarza si ono za kadym razem,
gdy uyjesz nowego kremu ju tak. Dobrym wskanikiem jest te to, czy dana
cecha ci przeszkadza. Sama wiesz najlepiej, czy zaskrniki to tylko sporadycz-
na usterka, na ktr nie zwracasz wikszej uwagi, czy co, z czym borykasz si
na co dzie. Kiedy ju odpowiesz sobie na te pytania, przeczytaj poniszy opis
i umie plus przy objawach towarzyszcych ci kadego dnia. Sprawd, przy
ktrym typie uzbieraa najwicej plusw taka wanie jest twoja skra. To
prosty test, ale przydatny podczas dalszej oceny, a potem w doborze kosmetykw.

76

6
6
6
6
6
w kontakcie ze socem, wiatrem, mrozem ulega podranieniu 6

6
6
6
6
w kontakcie z kosmetykami nie ulega podranieniu 6
w kontakcie ze socem, wiatrem, mrozem nie ulega podranieniu 6

6
6
6
6
6
w kontakcie ze socem, wiatrem, mrozem ulega podranieniu 6

6
6
6
6
6
w kontakcie ze socem, wiatrem, mrozem nie ulega podranieniu 6
6

77
78
 PO DRUGIE,
RODOWISKO
Na o k r e l e n i u d z i e d z i c t wa g e n e t yc z n e g o mogybymy poprze-
sta, gdyby nie to, e nie yjemy w idealnym rodowisku. Pod wpywem
uywek, zanieczyszczonego powietrza, stresu, chemii w jedzeniu i ko-
smetykach, promieniowania UV, lekw, w tym antykoncepcji hormonalnej,
antybiotykw i sterydw, skra znacznie si zmienia. Mwic wprost staje
si osabiona lub uszkodzona. Dlatego powsta drugi podzia, ktry rni-
cuje typ skry ze wzgldu na objawy bdce reakcj na szkodliwe czynni-
ki. Opiera si on na podziale ze wzgldu na geny, ale nie jest z nim cile
zwizany. Tutaj przygldamy si nie naturalnym predyspozycjom, ale temu,
jak zmienia si twoja skra w wyniku kontaktu z rnymi czynnikami ze-
wntrznymi. Ta nowa typologia jest odpowiedzi na dolegliwoci zwizane
z nieodpowiednim stylem ycia pacjentw, z jakimi przez ostatnie lata co-
raz czciej spotykaj si dermatolodzy i kosmetolodzy. Wskazuje na pro-
blemy, jakie pod wpywem zanieczyszczenia rodowiska, niehigienicznego
trybu ycia i przypadkowej, naszpikowanej chemi pielgnacji rozwiny
si na skrze, ktr dostaa w genach.

79
 Obecnie w zaawansowanej kosmetologii typologia ta wyglda nastpujco:

S K RA PR OBLEMATYCZNA
(ojotokowa, trdzikowa)

Skra problematyczna to skra trdzikowa, tusta, byszczca, z nadmiernie

produkowanym ojem. Objawy trdziku mog mie rny stopie nasilenia
i by aktywne, zapalne czy ostre. Pojawiaj si zwykle po dwudziestym
roku ycia, ale mog dotyka rwnie osoby trzydziesto- i czterdziestolet-
nie. Skra nazywana jest problematyczn ze wzgldu na cigle toczcy si
w niej stan zapalny.

S K R A INTERA KTYWNA
(nadmiernie reagujca na bodce,
przewlekle poirytowana, nadwraliwa)

Skra nabiera cech skry interaktywnej zwykle pod wpywem czynnikw

wewntrznych nieuwarunkowanych genetycznie i zewntrznych. Nie za-
wsze te jest skonna do alergii. Najczciej jej dolegliwoci wynikaj z osa-
bionego stanu zdrowia, przewlekego stresu, przyjmowania lekw oraz
z warunkw atmosferycznych (ciepo, wilgo). Bywa te, e uwraliwienie

80
pojawia si u osb, ktre wczeniej nie reagoway na bodce z zewntrz.
Wynika to z przeamania progu wytrzymaoci bariery skrnej (pod wpy-
wem nagych zmian temperatury). Wany jest wwczas dobr produktw
do codziennej pielgnacji skry i delikatne obchodzenie si z ni.

S K RA HIPERPIGM ENTACYJNA
(nadmiernie wydzielajca melanin, czyli brzowy
barwnik skry, przebarwiona, z plamami)

Proces pielgnacji skry nadmiernie produkujcej melanin jest najmniej

oczywisty i zwykle stanowi najwiksze wyzwanie. Jej diagnoza, ocena i okre-
lenie przyczyny powstawania przebarwie musz by dobrze przeprowa-
dzone, poniewa od tego zaley powodzenie kuracji. Skr hiperpigmen-
tacyjn cechuje nierwnomierny rozkad melaniny (barwnika), wskutek
czego wida na niej przebarwienia, plamy, piegi. Za gwn przyczyn po-
wstawania przebarwie uwaa si promieniowanie UV. Czynnik ten pro-
wokuje skr do reakcji obronnej, polegajcej na produkowaniu duej iloci
barwnika. Jednak to nie jest jedyna przyczyna, podoe moe by rwnie
hormonalne czy genetyczne.

81
 S K R A PR Z EDWCZ E N I E STA RZEJCA SI
(atroficzna, uszkodzona na skutek stylu ycia,
starzejca si nieadekwatnie do wieku)

Skra z cechami uszkodzenia wykazuje kliniczne objawy przedwczesnego

starzenia i fotostarzenia. Pamitasz warstwy naskrka? To w nich powstaj
uszkodzenia, ywe warstwy ulegaj cieczeniu, dochodzi do rogowacenia
posonecznego i powstawania plam soczewicowatych. Dolegliwoci czsto
zwizane s ze szkodliwym zwaszcza dla skry przedwczenie starzejcej
si czynnikiem rodowiskowym na przykad czsta ekspozycja skry na
promieniowanie UV skutkuje wspomnianymi plamami soczewicowatymi.
Jeli twoja skra jest saba, zmczona i ewidentnie rni si od skry osb
w podobnym wieku, musisz wiedzie, e niekorzystne oddziaywanie po-
szczeglnych czynnikw zewntrznych bdzie si kumulowao i znacznie
pogarszao jej stan.

A t e r a z p o n o w n i e w e o w e k a l b o d u g o p i s . Opisz charakte-
rystyczne cechy kadego rodzaju skry. Ty, tak jak poprzednio, zaznacz ob-
jawy dermatologiczne, ktre ci towarzysz. Bierz pod uwag czstotliwo
wystpowania danego objawu (na przykad: okazjonalnie pojawiajcy si
wyprysk nie oznacza trdziku). Moesz porwnywa stan swojej skry ze
skr koleanek (to dobry wskanik midzy innymi w sytuacji, gdy mwimy
o przedwczenie wystpujcych zmarszczkach) albo si zastanowi, w jak
duym stopniu dolegliwoci przeszkadzaj ci w codziennym yciu. Liczba
plusw pomoe ci zaliczy skr do kadej z opisanych kategorii.
Jeden czy dwa plusy nie oznaczaj jeszcze wystpowania danej doleg-
liwoci, ale s sygnaem do zadbania o siebie. Wyjtkiem jest plus przy

82
oznaczeniu skry hiperpigmentacyjnej. Znajdziesz tam tylko jeden objaw
wyrane ciemne plamy na skrze. Jego wystpowanie daje pewno, e
masz skr z przebarwieniami, a jeli chcesz poprawi jej stan, to przede
wszystkim unikaj promieniowania UV.
Postawienie czterech lub wicej plusw oznacza rozpoczynajc si do-
legliwo. Jeeli w danej kategorii postawia osiem plusw, to jest jasne, e
wanie taki typ reprezentuje twoja skra.

J e l i t w o j e o b s e r wa c j e w s k a z u j na k i l k a k at e g o r i i , nie przej-
muj si. To normalna sytuacja, poniewa rodzaje objaww czsto cz si
ze sob. Mona mie na przykad skr problematyczn, na ktrej wskutek
silnego opalania (zgodnie z powszechnym i bdnym! przekonaniem, e
soce leczy ojotok) pojawiy si przebarwienia (skra hiperpigmentacyjna).
Ta sama skra moga si uwraliwi pod wpywem lekw i silnych maci na
trdzik (skra interaktywna), a charakterystyczne dla skry problematycznej
zakaenia bakteryjne i grzybicze prowadz do wydzielania duej iloci wol-
nych rodnikw i atrofii komrek (skra przedwczenie starzejca si).
Czste jest te poczenie skry hiperpigmentacyjnej i przedwczenie
starzejcej si. Jako skin coach wiele razy pracowaam z dziewczynami
majcymi wanie taki mieszany rodzaj skry. Zaczynamy wtedy zawsze
od zdiagnozowania czynnika wywoujcego dolegliwoci i robimy wszystko,
eby go wykluczy. Pierwszym krokiem jest wyleczenie stanu zapalnego
skry, nierzadko odsyam wtedy do odpowiedniego lekarza specjalisty, do-
piero potem kontynuujemy skin coaching. Podejmuj te uniwersalne kroki:
kadej skrze, niezalenie od jej rodzaju, pomagaj probiotyki i antyoksy-
danty, na przykad witamina C.
Moe by te tak, e aden z powyszych opisw nie odpowiada two-
jemu typowi skry. W takiej sytuacji mog ci tylko pogratulowa! Oznacza
to, e dobrze dbaa o swoj skr i nie rozwiny si na niej adne do-
legliwoci. W twoim przypadku bdzie mie zastosowanie tylko pierw-
sza typologia, odwoujca si do genw. Aby zachowa na dugo pikno
i zdrowie skry, pielgnuj j zgodnie z piramid modoci, o ktrej pisz
w nastpnym rozdziale. Zajrzyj tam rwnie wtedy, gdy w poszczeglnych
kategoriach lub jednej z nich (nie dotyczy to skry hiperpigmentacyjnej)
uzyskaa tylko jeden lub dwa plusy. Jeli oznaczya cztery i wicej cech,

83
 skorzystaj z porad dotyczcych pielgnacji zawartych w rozdziale Twj
plan pielgnacji. Te porady mog ci zainspirowa rwnie wtedy, gdy
masz zdrow skr, ale skonno do danej dolegliwoci (od jednego do
trzech plusw).
Przy poszczeglnych kategoriach wskazaam te, jakie czynniki we-
wntrzne i rodowiskowe wpywaj na powstanie danej dolegliwoci.
Przeanalizowanie swojego trybu ycia i stanu zdrowia moe ci dodatkowo
pomc w klasyfikacji.

6
6
6
6
6
6
6
6

Co jest przyczyn?
q przede wszystkim zaburzona gospodarka hormonalna, dlatego
w pierwszej kolejnoci naley zbada poziom hormonw pciowych
q nastpny czynnik wywoujcy problemy to wadliwa flora bakteryjna
rwnie naley dokona diagnozy i pobra prbk z wykwitu. W ten
sposb okrela si bakterie bytujce na skrze oraz te, ktre mog
zaostrza zmiany trdzikowe. Podczas tego badania okrela si te
oporno na antybiotyki (aby nie eksperymentowa na sobie w sytuacji
wymagajcej ich uycia)

84
Jeli wyniki powyszych bada oka si dobre, to naley bra pod uwag:
q nieprawidow diet (cukry proste, nabia, gluten, poywienie, w ktrym
brak rwnowagi mineralno-witaminowej)
q nadmiar kolorowych kosmetykw
q nieodpowiedni pielgnacj
q antybiotyki, sterydy, leki na spirytusie, agresywne maci, niszczce
warstw ochronn skry
q alkohol (zaburza rwnowag hormonaln, powoduje wzmoon pro-
dukcj testosteronu, ktry indukuje i zaostrza trdzik)
q stres

S K R A INTERA KTYWNA
Z azwyc zaj ro zwi ja s i na ba zi e skry suc h ej
nac zyniow e j lu b t ust ej nac zy niowej.

Cechy charakterystyczne:
wraliwa na bodce klimatyczne: ciepo i zimno, wiatr 6
reaguje zaczerwienieniem na zmiany temperatury 6

6
6

6
6
6
6

Co jest przyczyn?
q przede wszystkim warunki klimatyczne, zmiany temperatury
q dysfunkcja ukadu pokarmowego, alergie
q dysfunkcja ukadu naczynioruchowego

85
 q brak ochrony przed socem i mrozem
q nadmiar chemii domowej (rodki czystoci) i tej zawartej w kosmety-
kach (kosmetyki o nieodpowiednim skadzie, konserwanty, barwniki,
perfumy)
q szczeglna podatno na stres
q uywki (nadmiar alkoholu i kofeiny)
q nieodpowiednia dieta (gorce dania, ostre przyprawy, fast food,
sodycze)

Co jest przyczyn?
q gwnie nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, rwnie
w dziecistwie
q antykoncepcja hormonalna poczona z ekspozycj na promienie
soneczne
q poparzenia soneczne
q czste korzystanie z solarium
q nieumiejtne korzystanie z zabiegw kosmetycznych (podranienia
rodkami chemicznymi)
q cia i karmienie (zmiany hormonalne)
q stany zapalne (miejsca zmian potrdzikowych)
q stosowanie lekw i maci ze sterydami
q nieodpowiednio dobrane kosmetyki (na przykad z olejkami eterycznymi,
zioami) wchodzce w reakcj ze socem

86
 S K R A PR Z EDWCZ E N I E STA RZEJCA SI
S p o t yk ana zarw no u o s b o skr ze genet yc zni e
suc he j, jak i t u s t e j. Moe si p ojawi u o sb
naw e t okoo t rzyd zi est ego roku yc i a .

Cechy charakterystyczne:
skra wiotka, mao elastyczna opadajcy owal twarzy,
zmarszczki w miejscu bruzd nosowo-wargowych, w okolicy oczu,
na czole (czyli tam gdzie jest zwikszona mimika) 6
6
szary kolor, nierwno rozmieszczony pigment, plamy starcze 6
6
6
6
6

Co jest przyczyn?
q przede wszystkim uywki: tyto, alkohol, narkotyki
q nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV
q przetworzona ywno i nieodpowiednio zbilansowana dieta, niedobory
witaminowe
q dugotrwae terapie lekami (antybiotykami, lekami psychotropowymi,
sterydami)
q nieodpowiednio dobrane zabiegi kosmetyczne
q dugotrwae procesy zapalne w organizmie
q stres

87
 Nie testuj ju
wicej na sobie

NIE ULEGAJ POKUSOM

PIKNYCH OPAKOWA
I CUDOWNYCH OBIETNIC
POZNAJ SWOJ SKR
I WYBIERAJ MDRZE
Z au wa , e w w i k s z o c i p r z y pa d k w podstawow przyczyn po-
gorszenia stanu skry jest brak wiadomoci tego, jak j odpowiednio piel-
gnowa, oraz stres. Zmieniaj si kosmetyki i sposoby leczenia, trudno jest
wybra te najlepsze, a testowanie specyfikw nawet gdy zaley ci wycznie
na tym, by pomc skrze nigdy nie wychodzi na zdrowie. Otrzymujemy te
nieraz sprzeczne informacje. Owszem, wiemy, e promieniowanie UV jest
szkodliwe, ale jednoczenie syszymy, e jeszcze bardziej niebezpieczne s
filtry (to akurat nieprawda, wrc pniej do tego tematu). Jeeli czujesz
si zagubiona, to nic dziwnego. Ze mn jest podobnie, na szczcie dziki
wiedzy kosmetologicznej i dowiadczeniu potrafi dokonywa dobrych
wyborw.
Skin coaching powsta wanie po to, by tego uczy. Cay czas budujemy
twoje kompetencje. Klasyfikacja jest podstaw do ustalenia waciwej pie-
lgnacji, ktra z czasem pozwoli ci cieszy si pikn skr, niezalenie od
tego, w jakim stanie jest ona teraz. Jeeli kiedy dokonaa niewaciwych
wyborw, to teraz moesz pj inn drog i dziaa tak, aby mie pikn
skr! Na to zawsze jest czas. Na skin coaching decyduje si wiele dojrza-
ych kobiet i osigaj wietne rezultaty. Moja mama ma siedemdziesit sie-
dem lat, a wyglda modziej ni dekad temu wycznie dlatego, e zacza
chroni si przed socem, zmienia diet, przyjmuje suplementy i wicej
odpoczywa.

P r z yg o t o wa a m d l a c i e b i e m a y p o r a d n i k . Znajdziesz w nim
podpowiedzi, jakie zmiany warto wprowadzi w pierwszej kolejnoci przy
danym typie skry. Najpierw wskazwka, czego unika. Potem kilka sw
o tym, jak wyobraam sobie w twoim przypadku idealne koo skry. Zazna-
czyam na nim najwaniejsze dla ciebie obszary. Nie znaczy to, e pozostae
nie maj znaczenia, ale wanie zmiany w zaznaczonych kawakach tortu
powinna wprowadzi jako pierwsze, bo to one pozwol ci cieszy si pik-
n skr. Pisz rwnie o pielgnacji, o ktrej dotd nie mwiymy. Jeli
tutaj co bdzie dla ciebie niejasne, odpowied znajdziesz w kolejnej czci
ksiki.

89
 PRZECZYTAJ UWANIE, A POTEM DZIAAJ!

S K RA PR OBLEMATYCZNA
TEGO UNIKAJ!

1. Cukier pod kad postaci, przede wszystkim przetworzony.

2. Makija.
3. Stres.

Pamitaj, e nawet mae kroki robi rnic. Jeli zamienisz ciki fluid na
sypki puder mineralny, a baton czekoladowy na suszon urawin, to ju
zrobisz bardzo duo dla skry.

Na twoim kole skry najwaniejsze s te obszary:

S T Y L YCIA
Zdrowie: w pierwszej kolejnoci skontroluj swj organizm (polecam wizyt
u lekarza ginekologa, endokrynologa, stomatologa).
Sen: kad si przed 23:00, wysypiaj si.
Stres: znajd sposb na relaks, na przykad do 12:00 zrb co tylko dla sie-
bie, codziennie!

D I ETA
Kuchnia domowa:
spoywaj tuszcze bogate w kwasy omega-3 w naturalnej postaci,
jedz warzywa w odcieniach zielonych i pomaraczowych (bataty, mar-
chew, dynia).
H2O: pij wod!
Suplementacja: zaywaj dobrej jakoci probiotyk.

90
 P I EL GNACJA
Pielgnacja domowa i makija:
oczyszczaj dokadnie skr (wybierz odpowiedni dla siebie kosmetyk
do mycia stref problematycznych),
wyeliminuj wszystko, co moe zatyka pory i utrudnia swobodn
prac gruczow ojowych: oleje mineralne, silikony, talki, emulgatory,
zrb detoks kosmetyczki,
korzystaj z indywidualnie dobranych kosmetykw, w maych ilociach,
zuszczajcych, regulujcych wydzielanie sebum.

S K R A INTERA KTYWNA
TEGO UNIKAJ!

1. Wilgo ciepo, para, pot, klimatyzacja.

2. Gorce, ostre potrawy.
3. Alkohol.

Na twoim kole skry najwaniejsze s te obszary:

S T Y L YCIA
Stres:
relaksuj si, trzymaj stres na uwizi; poznaj metody relaksacji
i wybierz najlepsz dla siebie,
ga konflikty w zalku, unikaj rywalizacji.
Sen: wysypiaj si, rb sobie drzemki.

D I ETA
Kuchnia domowa:
szukaj potraw bogatych w witaminy C i E (warzywa liciaste, orzechy i oleje),
polub kurkum stosuj j codziennie jako przypraw do zup, ciast,
warzyw.

91
 Suplementacja: zaywaj probiotyk i witamin B kompleks z nastawie-
niem na B12.

P I EL GNACJA
Pielgnacja domowa:
staraj si ograniczy mycie i bezwiedne dotykanie skry,
uywaj jednego kremu o waciwoci odbudowujcej warstw hydro-
lipidow (ochronn) skry. Szukaj ceramidw w skadzie kosmetyku.
Bezwzgldnie wyklucz preparaty zioowe na bazie alkoholu, pachnce
i kolorowe,
osuszaj skr bawenianymi kompresami nie pocieraj jej,
nie zostawiaj mokrej, nie uywaj wacikw z drogerii.

S K RA HIPERPIGM ENTACYJNA
TEGO UNIKAJ!

1. Olejki eteryczne i perfumy stosowane bezporednio na skr, zwaszcza

w porze letniej (gwnie olejki bergamotowy i cytrusowe oraz zioa
dziurawiec i nagietek)
2. Nawietlanie skry twarzy (soce, solarium), szczeglnie gdy przyjmujesz
leki hormonalne, na przykad antykoncepcyjne.
3. Podranienia stany zapalne indukuj naturaln reakcj obronn skry,
powodujc wzmoon produkcj pigmentu.

Na twoim kole skry najwaniejsze s te obszary:

S T Y L YCIA
Zdrowie: zadbaj o badania poziomu hormonw pciowych; progesteron
i estrogeny maj wpyw na powstawanie plam, ich okrelenie pozwoli na
wybranie odpowiedniego sposobu przeciwdziaania przebarwieniom.

92
Stres:
w przypadku skry z przebarwieniami to szczeglnie wany kawaek
naszego tortu; nastaw si na totalnie bezstresowe ycie, ogranicz
negatywne bodce do minimum, umiechaj si, yj tu i teraz, stay
positive,
jeli chcesz skutecznie pracowa z przebarwieniami, przygotuj si na
dugotrwa pielgnacj; dziaaj spokojnie, zmiany wprowadzaj stop-
niowo, wyluzuj si i odpr skra tego typu nie lubi agresji i szybkich
rozwiza.

D I ETA
Kuchnia domowa:
wcz do diety ostropest plamisty, morw bia i korze lukrecji,
delektuj si parmezanem i figami. Te produkty reguluj wydzielanie
pigmentu.
Suplementacja:
antyoksydanty, antyoksydanty i jeszcze raz antyoksydanty szukaj
w diecie witaminy E, moesz j rwnie suplementowa; dbaj
o odpowiedni ilo witamin A i C, resweratrolu, koenzymu Q10,
beta-karotenu, polifenoli.

P I EL GNACJA
Filtry UV: pokochaj cie i kapelusz, bezwzgldnie unikaj soca (same filtry UV
nie chroni przed nasileniem przebarwie).
Pielgnacja w gabinecie kosmetycznym: kuracje rozjaniajce plamy
barwnikowe przeprowadzaj TYLKO w okresie jesienno-zimowym.
Pielgnacja domowa: w kosmetykach szukaj retinolu i niacynamidu (wita-
mina B3).

93
 S K R A PR Z EDWCZ E N I E STA RZEJCA SI
TEGO UNIKAJ!

1. Palenie papierosw.
2. Opalanie si.
3. Stres.

Na twoim kole skry najwaniejsze s te obszary:

S T Y L YCIA
Sen: wysypiaj si.
Zdrowie: wzmocnij odporno.
Ruch: dotleniaj si, id na spacer, ruszaj si, zrb sobie masa.

D I ETA
Kuchnia domowa: jedz warzywa i owoce bogate w antyoksydanty.
Suplementacja: suplementuj witamin C.
H2O: pij wod.

P I EL GNACJA
Filtry UV: chro skr przed socem.
Pielgnacja domowa: nawilaj skr odpowiednimi kosmetykami z kola-
genem, kwasem hialuronowym i witaminami.
Pielgnacja w gabinecie kosmetycznym: korzystaj z peelingw chemicz-
nych (kwasw AHA), aby stymulowa komrki do syntezy kolagenu.

94
95
 Wstydem jest zestarze si
przed czasem z powodu
lenistwa i nieuwagi.
Ludzkim jest pozna siebie
w swojej piknoci i sile,
ktr to ciao moe osign.
Ale ani sia, ani pikno
nigdy nie przychodz same,
tylko zwizek woli
i ciaa moe je stworzy.

S O K R AT E S
Kada z nas moe mie skr o cechach skry normalnej oczywicie nie
tak jak ta sprzed okresu dojrzewania, ale gadk, dobrze ukrwion, o jed-
nolitym kolorycie i zmieniajc si adekwatnie do wieku. Opowiem ci pewn
histori. W 2012 roku razem z kilkorgiem przyjaci ekspertami z dziedziny
diety, rozwoju osobistego, lekark ginekologiem i trenerk jogi zainicjowa-
am Projekt JA. Byo to dla mnie wane dowiadczenie i, jak si potem oka-
zao, kamie milowy na mojej drodze do skin coachingu. Do projektu zgo-
sio si pi wspaniaych kobiet w rnym wieku i rnej sytuacji yciowej,
w tym jedna przysza mama. Chciay zmieni swoje ycie i zaczy od tego, co
najwaniejsze od zrobienia czego dobrego dla siebie. Przez trzy miesice
(sze miesicy w przypadku przyszej mamy) spotykay si z nami i przy na-
szym wsparciu wprowadzay zmiany w diecie, stylu ycia, myleniu o sobie
i otaczajcym wiecie oraz oczywicie w pielgnacji skry. Tylko jedna z nich
bya ukierunkowana specjalnie na prac z kosmetologiem, poniewa chciaa
wreszcie zadba o swj wygld zewntrzny, poczu si jak pikna KOBIETA.
Pozostae uczestniczki stawiay na rozwj osobisty: jedna chciaa nauczy si
autoprezentacji i wydoby swj potencja zawodowy przy pomocy life coacha.
Inna przez lata robia to, co kochaa, ale wypalia si zawodowo, wic chcia-
a odkry now ciek kariery. Bardzo moda dziewczyna w ciy pragna
odpowiednio przej przez najwspanialszy, wyjtkowy dla niej czas. Jak si
szybko okazao, niezalenie od pierwotnego celu wszystkie dziewczyny
czya wsplna cecha problemy skrne. Pracowaam z nimi w taki sposb,
w jaki teraz pracuj z tob.
Na spotkanie koczce projekt przyszy przepikne kobiety! Przepro-
wadziy detoks i zaczy si zdrowo odywia, zadbay o zdrowie, ruch
i czas dla siebie, a w rezultacie bardzo poprawi si stan ich skry. Po trzech
miesicach wszystkie miay skr o cechach skry normalnej! Ale magia
troski o siebie sigaa dalej, bo jednoczenie zmienia si cieka ycia
kilku z nich. Dziewczyna, ktra chciaa by pikna, wanie taka si sta-
a, a przy okazji zamienia korporacyjny fotel na sklep ze zdrow ywno-
ci. Dzisiaj trudno mi si z ni umwi, bo cigle podruje po wiecie,
speniajc swoje drugie marzenie. Ta, ktra bya wypalona zawodowo,
czerpaa z pielgnacji wszystko, co najlepsze. Jej skra zmieniaa si
z dnia na dzie. Jednoczenie odnalaza to, czego szukaa nadal robi to
samo, co kochaa robi wczeniej, ale teraz ju bez adnych wtpliwoci.

97
Kolejna, skromna bizneswoman, ktra
chciaa jedynie dobrze si zaprezentowa,
teraz nie tylko wie, jak doskonale wygl-
da, ale i rozwina nowy wietny biznes.
Z naszego programu najbardziej spodo-
baa si jej prawidowa dieta, odkrya moc
domowej kuchni. Nasza ciarna pogodzia
studia prawnicze z macierzystwem, jest
pikn mod mam i mdr kobiet. Jej
skra promienieje, nie ma na niej ladw po
ciy. Przy okazji macierzystwo tak jej si
spodobao, e rok temu przywitaa na wie-
cie swoje drugie dziecko! To wszystko byo
moliwe dlatego, e dziewczyny otworzyy
si na nowe sytuacje. Miay odwag doko-
na zmian i pj ciek, ktra si przed
nimi odsonia, a to przerodzio si w fan-
tastyczn wdrwk i yciow przygod.
Chciaabym, eby wanie to da ci
skin coaching. Oczywicie podstawo-
wym celem jest zdrowa skra. Ale skoro
czytasz te sowa, masz odwag poda
za marzeniami. Id za nimi, dziaaj!
Staniesz si wolna dziki temu, e b-
dziesz moga wyj z domu bez maki-
jau i uodpornisz si na marketingowe
sztuczki. Samowiadomo zdobdziesz,
analizujc swj styl ycia, diet i pielgna-
cj, a troska o swoje potrzeby pozwoli ci
otoczy mioci siebie i swoich bliskich.
I zaprojektujesz swoje ycie na nowo!
100
 PIRAMIDA
MODOCI
Za tob najwaniejszy element skin coachingu
uzyskanie wiadomoci potrzeb swojej skry. To podstawa,
eby i dalej i porozmawia o pielgnacji. Z dowiadczenia
wiem, e wanie ta tematyka najbardziej interesuje co-
achennice. S ciekawe porad, maj nadziej, e przedstawi
im kosmetologiczne triki i podziel si rnymi tajnymi
sposobami na zachowanie piknej cery.

101
 Owszem, robi to i tak samo bdzie w naszej Ja wol y prociej. Jak ju wiesz,
ksice. Kilka moich wskazwek pewnie ci minimalizm to moje drugie imi. Nie
zaskoczy. Nie uwaam ich jednak za kosme- ulegam modom na zabiegi kosmetyczne,
tologiczne sztuczki, ale za rezultat wiedzy, nie lubi przeadowanych pek w azience.
dowiadczenia i konsekwentnego podania Traktuj kosmetologi holistycznie pik-
wasn drog. Jeeli czytasz blogi lub czaso- no to wypadkowa tego, jak si odywia-
pisma kobiece, to pewnie wiesz, jak duo jest my, jak yjemy i co nakadamy na skr.
tam porad, ktre zwykle nie tworz spjnej Ceni sobie celowan pielgnacj, dobran
wizji pielgnacji, a czsto wzajemnie si tak, aby poradzi sobie z konkretn doleg-
wykluczaj. Czasem mona dosta zawrotu liwoci albo zachowa zdrowie skry
gowy od coraz to nowych wskazwek doty- normalnej, a nie przekarmia jej niepo-
czcych sposobw mycia twarzy czy opisw trzebn chemi. I to jest ten najwaniejszy
kremw z rewolucyjnymi skadnikami. trik, jaki przekazuj dziewczynom.

ISTNIEJ CZTERY
FUNDAMENTALNE ZASADY
ZDROWEJ I PIKNEJ SKRY:

q odbudowa
q antyoksydacja
q filtry UV
q odmodzenie

Wpisaam j w piramid, ktr nazwaam wione ze sob tworz cao. Zarwno

piramid modoci. Pewnie znasz pirami-
d ywienia (zwr uwag na jej najnow-
sz wersj, w ktrej podstaw jest ruch,
a wanym skadnikiem diety woda!) wiesz
zatem, e to przydatna figura. Pokazuje,
ktre elementy s baz dla zachowania
zdrowia, a jednoczenie uzmysawia, e
dopiero poszczeglne dziaania zesta-
w przypadku diety, jak i pielgnacji naj-
waniejsze jest holistyczne podejcie
takie, jakie chc ci teraz zaproponowa.
P r z e d s taw i k r o k p o k r o k u zasady
pielgnacji skry, a potem opisz kilka ry-
tuaw kosmetycznych, ktre wykorzystuj

102
te reguy, a poza tym pozwol ci przyjemnie
(i zdrowo) rozpocz i zakoczy dzie. W na-
stpnych rozdziaach omwi skadniki kry-
jce si w kremach, a jeli okae si, e stoso-
waa te nieodpowiednie dla siebie, wsplnie
wyczycimy twoj kosmetyczk i poszukamy
do niej nowych specyfikw, korzystajc
z planu pielgnacji, ktry przygotowaam.
Zaley mi przy tym, eby wybieraa
mdrze i dziaaa z rozmysem. W pielgna-
cji kieruj si zasad maych krokw. Id do
przodu w swoim tempie, ale dziaaj konse-
kwentnie. Najpierw poznaj piramid modo-
ci i zacznij wyrabia dobre nawyki zwizane
z oczyszczaniem skry, a potem z kolejnymi
pitrami. Pamitaj o piramidzie zawsze,
kiedy bdziesz wybieraa kosmetyki albo
zabieg pielgnacyjny. Zatrzymaj si wtedy
i zastanw, czy preparaty, ktre zamie-
rzasz kupi, odbuduj skr, czy zawieraj
antyoksydanty, czy filtr bdzie chroni skr
w penym zakresie, czyli przed promienio-
waniem UVA i UVB, oraz czy bdzie ci po-
trzebny. Dobrze przemyl, czy nadszed ju
czas, aby wdroy odmadzanie skry. Jeeli
stwierdzisz, e to nie pora na nowe zakupy,
nie przejmuj si sama wiedza na temat
piramidy modoci i stosowanie porannych
i wieczornych rytuaw jest olbrzymim
krokiem do przodu w pielgnacji skry!
Wiedza, ktr ci przeka, i nawyki,
ktre wyrobisz, buduj twoje kompeten-
cje, a one z kolei sprawiaj, e zaczynasz
podchodzi do pielgnacji z wikszym
zaufaniem i pewnoci siebie. Cieszysz si
swoj skr, a co za tym idzie, podchodzisz
z umiechem i do innych dziedzin ycia.
Jedna z moich coachennic napisaa w licie
podsumowujcym nasz wspln prac:
W PIELGNACJI
KIERUJ SI ZASAD
MAYCH KROKW.
ID DO PRZODU
W SWOIM TEMPIE,
ALE DZIAAJ
KONSEKWENTNIE.
Mam silne podstawy, jeli chodzi
o wiedz, co mi suy, a co szkodzi, nie
eksperymentuj ju i nie musz szuka
odpowiedzi oraz powica pielgnacji
zbyt duo czasu. Wiedza plus uwa-
no skutkuj adn skr, a ja swoje
siy witalne i energi mog przezna-
czy na wane dla mnie projekty.
Mam nadziej, e w twoim przypadku
te tak bdzie!
103
 ODBUDOWA
T o na j wa n i e j s z a c z p i r a m i d y m o d o c i jej filar i podstawa
pielgnacji. Na tym etapie twoje cele to:

q przywrcenie fizjologii skry i odbudowa jej bariery ochronnej

(paszcza hydrolipidowego)
q normalizacja gruczou ojowego
q zuszczanie warstwy rogowej
q nawilanie gbszych warstw skry

Dziaania, ktre podejmujesz na poziomie odbudowy, to oczyszczanie

skry i jej regeneracja. Potrzebujesz kosmetykw, ktre bd podstaw
caej twojej pielgnacji: preparatu oczyszczajcego i kremu naprawczego
(bazowego).
Nasz skr zabezpiecza przed drobnoustrojami i grzybami paszcz
hydrolipidowy. Dziaa on te jak naturalny krem, bo natuszcza naskrek
i zapobiega utracie wody. Niestety, wikszo kobiet w tym praktycznie
kada dziewczyna goszczca w moim gabinecie ma uszkodzon barier
ochronn. To skutek niewaciwej pielgnacji, przede wszystkim nieodpo-
wiedniego mycia. Z czasem prowadzi to do rozwoju dolegliwoci, o ktrych
moga przeczyta w poprzednim rozdziale: powstania skry problema-
tycznej, poirytowanej, hiperpigmentacyjnej albo przedwczenie starzejcej
si. Na szczcie s to zjawiska odwracalne. Powtarzaam to kilka razy, ale
chciaabym, eby nie miaa wtpliwoci: kada z nas przy odpowiedniej
diecie, stylu ycia i pielgnacji moe mie skr o cechach skry normalnej.
Odbudowa to pierwszy krok do regeneracji. Jeli natomiast jeste szcz-
liw posiadaczk zdrowej skry, potraktuj ten poziom pielgnacji jako
profilaktyk. Jeli wyrobisz sobie odpowiednie nawyki i dobrze dobierzesz

105
 kosmetyki, to wiele dolegliwoci, takich jak trdzik, podranienia i przed-
wczesne zmarszczki, w ogle nie bdzie miao szans si pojawi.
Wybr preparatw jest bardzo prosty i zaley od tego, jaki typ skry do-
staa w genach tust czy such (to pierwsza klasyfikacja z poprzedniego
rozdziau. Wr do niej dziki temu utrwalisz swoje kompetencje).

Jeli masz skr such wybieraj kosmetyki, ktre maj w skadzie sub-
stancje nawilajce.
Jeli masz skr tust wybieraj kosmetyki, ktre maj w skadzie sub-
stancje regulujce wydzielanie oju.

P i e r w s z y e ta p o d b u d o w y t o o c z y s z c z a n i e . Codzienne wieczor-
ne mycie skry usuwanie oju, potu, zuszczonego naskrka, kurzu, resztek
makijau to podstawowy element pielgnacji. Jeli nie bdziesz odpowiednio
oczyszcza skry, nigdy nie bdzie ona zdrowa i pikna. Nie ma tu wyjtkw.
Zanieczyszczenia na skrze to mieszanina substancji tuszczowych (j)
i hydrofilowych (rozpuszczalnych w wodzie lub mieszajcych si z wod, takich
jak sole mineralne wchodzce w skad potu). Dochodz do tego zuszczo-
ny naskrek, kurz, resztki makijau. Dobry kosmetyk myjcy powinien sobie
z tym wszystkim poradzi, nie podraniajc jednoczenie skry. W skad ta-
kiego specyfiku wchodz substancje powierzchniowo czynne, ktre emulguj
(cz ze sob) tuszcz i pozostae zanieczyszczenia i pienic si, powoduj
ich oderwanie si od powierzchni skry. Waciwym rodkiem myjcym jest
natomiast woda, ktra spukuje ca mieszanin. Taki jest mechanizm, ale to,
jakiego kosmetyku powinna uy, zaley od rodzaju twojej skry.

D l a s k ry t u s t e j najlepszym kosmetykiem oczyszczajcym jest

mydo. Towarzyszy ono ludzkoci od tysicy lat i dotd nie wymylono lep-
szego preparatu myjcego. W twoim przypadku nie bdzie to jednak stare
dobre mydo szare ani drogeryjne mydo pielgnacyjne, bo te, jako silnie
zasadowe (pH 910), uszkadzaj paszcz lipidowy, zubaaj skr i mog
doprowadzi do stanw zapalnych. Signij po rcznie robione mydo z na-
turalnych skadnikw z dodatkiem oleju. Skra tusta, ktra jest gruba

106
i mao skonna do podranie, pokocha je! Moe to by na przykad tra-
dycyjne mydo oliwkowe z Aleppo z 35% zawartoci oleju laurowego (jest
najlepsze dla skry tustej; wysza zawarto oleju zarezerwowana jest dla
myde leczniczych; oczywicie moesz te korzysta z myda Aleppo za-
wierajcego 20% oleju laurowego). Istniej te dobre polskie manufaktury,
w ktrych peni pasji ludzie produkuj naturalne myda z dodatkiem zi
czy olejkw (kilka takich miejsc przedstawi w rozdziale Twj plan pielgnacji,
w czci powiconej skrze problematycznej).

Wybr jest spory, a korzystanie z rcznie robionych myde to prawdziwa

przyjemno. Zdobi azienk, piknie pachn, pozostawiaj skr zdro-
w i doskonale oczyszczon. Nie bj si ich! Kilka moich coachennic musiao
pokona psychiczn barier przed stosowaniem wody i myde na twarz,
ale pniej wszystkie byy pozytywnie zaskoczone rezultatami. Zastosuj si
tylko do dwch zasad mycia twarzy mydem. Do spukiwania uywaj prze-
filtrowanej, destylowanej lub przegotowanej wody. W wodzie z kranu znaj-
duj si jony metali, takich jak elazo, wap czy magnez, ktre po zetkni-
ciu z zasadowym mydem wytrcaj osad, a ten zostaje potem na twarzy
(mwimy wtedy, e woda jest twarda). Przefiltrowanie lub przegotowanie
wody w czci rozwizuje ten problem, cakowicie pozbawiona zanieczysz-
cze jest woda destylowana. Po umyciu przetrzyj twarz tonikiem. Mydo,
nawet to przetuszczone, jest zasadowe (pH 78), dlatego potrzebujesz to-
nizacji, aby przywrci skrze naturalne pH (5,5).

K o s m e t y k b a z o w y d l a s k r y t u s t e j ma za zadanie unormowa
prac gruczow ojowych i zuszczy martwe, pozlepiane, zalegajce w po-
rach komrki naskrka. Wybieraj preparaty, ktre maj w skadzie substancje
regulujce wydzielanie oju.
Gruczoy ojowe uspokoj: retinoidy (pochodne witaminy A, ktre w ko-
smetykach kryj si pod nazwami palmitynian retinolu, retinol, retinaldehyd),
kwas sebacynowy (rwnoway mikroflor naskrka, chronic przed roz-
wojem chorobotwrczych bakterii), kwas azelainowy, witaminy z gru-
py B, witamina PP, witamina F, witamina A + E, cynk, siarka oraz wybrane
surowce rolinne (opian, skrzyp, mniszek, fioek trjbarwny, rdest ptasi,

107
 szawia, rozmaryn, tymianek, wierzbwka). Witamin F stosuj rwnie we-
wntrznie, poniewa wpywa na ilo i jako (skad) oju, reguluje procesy
rogowacenia i regeneracji naskrka. Due jej iloci znajduj si w oleju
lnianym i nasionach lnu (siemi lniane) wprowad je do diety.
Martwy naskrek pomog ci zuszczy: kwasy salicylowy, glikolowy, aze-
lainowy, cytrynowy, siarka. Szukaj tych skadnikw w kosmetykach oczysz-
czajcych i tonikach. Unikaj natomiast: silnych detergentw, alkoholu, spi-
rytusu i substancji zapychajcych pory, takich jak tuste, nieschnce oleje
(olej migdaowy, kokosowy, z awokado, makadamii), emulgatory, oleje mi-
neralne, wazelina, woski, tuszcze zwierzce, talk w podkadach i fluidach.
Czsto sysz, e dziewczyny stosuj na skr tust wanie oleje do
mycia albo do pielgnacji. Jeli ty te tak robisz, zrezygnuj z tego zwyczaju.
Taka praktyka moe sprawi, e pocztkowo bdziesz miaa wraenie po-
lepszenia stanu skry (niektre oleje lniany, rzepakowy, rycynowy mog
chwilowo zmienia skad sebum), ale jest to dziaanie krtkotrwae. Woda
i tuszcz jedynie zmikczaj i rozpulchniaj naskrek, ale nie zuszczaj go.
Zrogowaciae komrki nie s usuwane, nie nastpuje te regulacja wydzie-
lania oju. Jeeli wic masz skr tust, na ktrej w dodatku pojawia si
trdzik, zrezygnuj z olejowych rytuaw! Twoja skra potrzebuje zupenie
innych, normalizujcych specyfikw.
Poza tym gruczoy ojowe uspokajaj si, gdy w organizmie panuje rw-
nowaga hormonalna. Warunkiem jej osignicia jest obnienie stenia
DHT (dihydrotestosteronu) w obrbie mieszka wosowego i gruczou ojo-
wego, a take wyrwnanie poziomw progesteronu i estrogenu. Dlatego
wanie, jeeli dokucza ci ojotok, wizyta u ginekologa i endokrynologa jest
najwaniejszym elementem odbudowy skry.

S k r a s u c h a p o ko c h a o c z y s z c z a n i e za pomoc mleczek i mietanek

zawierajcych agodne detergenty, saponiny, cukry. Te dwa rodzaje kosme-
tykw to emulsje, ktre rni si konsystencj. Mleczko to emulsja typu
olej w wodzie, a mietanka woda w oleju. Oznacza to, e w obu kosme-
tykach poczone s dwie fazy wodna i olejowa przy czym w mleczku
czsteczki oleju zawieszone s w wodzie, w mietance natomiast jest na
odwrt. Mleczko w wikszym stopniu dziaa nawilajco, a mietanka

108
nawet po zmyciu pozostawia na skrze tusty film. To, ktry rodzaj kosme-
tyku wybierzesz, zaley gwnie od twoich upodoba i od tego, jak po ich
zastosowaniu bdzie si czua skra.
Zarwno mleczka, jak i mietanki cz w sobie substancje wodne i ole-
jowe, co jest zgodne z budow skry, a dokadniej warstwy rogowej na-
skrka. W niej, jak wiesz, znajduj si naturalny czynnik nawilajcy i lipidy,
a wic w uproszczeniu woda i oleje. To sprawia, e skra otrzymuje skad-
niki, ktre znajduj si naturalnie w paszczu hydrolipidowym. Bariera
ochronna moe wic by na bieco odbudowywana, a dodatkowy skutek
to nawilenie i natuszczenie. Pamitaj, eby po oczyszczeniu twarzy uy
toniku. Produkty do mycia zawieraj substancje, ktre musz rozpuci
brud, dlatego mog zaburza rwnowag lipidow naskrka. Tonizacja jest
wanym elementem odbudowy.

Wiesz, jaki jest najlepszy na wiecie sposb na uywanie mleczka? To jest

wanie jedna z moich sztuczek! Wylewam na zgicie doni spor kropl
kosmetyku, dodaj odrobin wody z kranu i mieszam palcem, a powsta-
nie jednolita emulsja. Nakadam j okrnymi ruchami na skr, robic
przy okazji masa twarzy (zawsze w kierunku od brody i czoa ku kociom
policzkowym). A potem wycieram... zmoczonym i wycinitym bawe-
nianym kompresem. Niejaowe gaziki
ze 100% baweny (jaowe wykonane MAE ZMIANY DAJCE
s z wiskozy i poliestru) dostaniesz
DUY REZULTAT
w kadej aptece. Kosztuj mniej wicej
tyle samo co drogeryjne patki kosme-
S PODSTAW SKIN
tyczne, a s od nich o niebo lepsze! Nie COACHINGU.
pozostawiaj wkien i fantastycznie
doczyszczaj twarz. Gaza zbiera kade zanieczyszczenie i ma delikatny efekt
pilingujcy. Skra jest idealnie czysta, promienna, czu, e oddycha. Uwiel-
biam ten may luksus. eby si nim cieszy, nie trzeba adnych dodatkowych
dziaa, wystarczy zamiast do drogerii wstpi do apteki. To rwnie pro-
ste jak picie szklanki ciepej wody rano jeli wprowadzia ten nawyk, to
wiesz, jak niewiele od ciebie wymaga, a jednoczenie jak bardzo poprawia
stan skry. Wanie takie mae zmiany dajce duy rezultat s podstaw
skin coachingu!

109
U n i w e r s a l n y m p r e pa r at e m m y j c y m dla skry suchej i tustej jest
natomiast pyn micelarny. To specyfik, w ktrym w roztworze wodnym
zostay umieszczone micele czsteczki majce dwojakie funkcje: przy-
cigania wody i czenia si z tuszczami. Dziki temu mog zmy wszyst-
kie zanieczyszczenia. Coraz czciej spotykam si z pynami micelarnymi,
w ktrych wod zastpuje si naparami zioowymi lub wodami uszlachet-
nionymi. Taki rodzaj pynu ma dodatkowe dziaanie pielgnacyjne. Pamitaj
jednak, e pyny micelarne mimo wszystko s syntetykami (w chemii kosme-
tycznej nie istniej naturalne micele). Po umyciu nimi skry musisz j wic
dodatkowo zmy i stonizowa. Jeli nie masz pod rk toniku, zaparz zielon
herbat i przetrzyj twarz letnim naparem.

B a z a p i e l g na c y j na ( k r e m na p r aw c z y ) dla skry suchej ma za zada-

nie nawodnienie, zatrzymanie wody w skrze i zapobieganie transepider-
malnej ucieczce wody (transepidermal water loss, TEWL, czyli przenikanie
wody przez warstw rogow naskrka).
Nawilenie jest kluczowe dla modego wygldu skry suchej. Naskrek
otrzymuje wod od rodka. Jest ona przekazywana z naczy krwiononych
wosowatych, ktre odywiaj komrki ciaa, i przechodzi do kolejnych
warstw tkanki. Gdy znajdzie ujcie odparowuje na zewntrz, jest to natu-
ralny proces termoregulacji. Jeeli bariera ochronna (czyli paszcz hydroli-
pidowy) dziaa prawidowo, to przepuszcza tylko tak ilo wody, jaka jest
niezbdna do utrzymania waciwej plastycznoci, jdrnoci i elastycznoci
warstwy rogowej. Reszta pynu pozostaje w gbszych warstwach naskrka.
Jednoczenie zasoby wody s stale uzupeniane dziki pracy naczy woso-
watych. Poziom nawilenia skry zaley wic od: zdolnoci skry do zatrzy-
mania wody, zachowania rwnowagi midzy dostarczeniem wody od we-
wntrz a odparowywaniem, odpowiedniego przepywu pynu przez warstw
rogow. Zakcenia w ktrymkolwiek z tych procesw skutkuj suchoci
skry. Jeeli straty odparowanej wody nie s na bieco uzupeniane, bardzo
szybko dochodzi do odwodnienia.
Gitko warstwy rogowej, a co za tym idzie, mody wygld skry, zaley
od odpowiedniej zawartoci wody. Jeli pynu jest wystarczajco duo, to
rwnie ywe komrki w warstwie podstawnej dziel si w odpowiednim

111
 tempie, a wic naskrek prawidowo si regeneruje. Wkna kolagenowe
i elastynowe zachowuj jdrno, skra pozostaje zatem sprysta. W do-
brej kondycji jest te paszcz hydrolipidowy.
Z kolei niedobr wody w ywych warstwach naskrka prowadzi do zaha-
mowania odnowy tkanek. Komrek powstaje i dojrzewa niewiele, co skutkuje
zaburzeniami w budowie cementu midzykomrkowego i niedoborem kera-
tyny i NMF. Zaburzenia w procesie rogowacenia odbijaj si niekorzystnie na
wygldzie skry: staje si poszarzaa, szorstka, naskrek pka i uszczy si. Pij
zatem wod, bdziesz moda!
Do odbudowania skry suchej powinna uywa kosmetykw, ktre:

q Maj dziaanie okluzyjne, czyli zatrzymuj wod w naskrku, tworzc na

powierzchni skry film ograniczajcy parowanie wody. Tak dziaa midzy
innymi ludzkie sebum. Emolienty (preparaty natuszczajce) pochodzenia
naturalnego zastosowane w odpowiedniej iloci nie zapchaj porw, ale
wygadz i zmikcz powierzchni naskrka (tu pomog skadniki, takie
jak: skwalen, oleje rolinne, tuszcze zwierzce, kwasy tuszczowe, alkohole
tuszczowe, woski, lecytyny, fosfolipidy, sterole, ceramidy).
q Wprowadzaj w naskrek substancje wice wod [w tym celu uywaj
skadnikw odpowiadajcych budulcom NMF, czyli mleczanu sodu, kwa-
su piroglutaminowego i jego soli sodowej (PCA-Na), aminokwasw,
a take prowitaminy B5, kwasu hialuronowego, aloesu, hydrolizatw
protein, luzw].
q Oddziauj na fizjologi naskrka substancjami czynnymi: sodium PCA,
mocznikiem, kwasami AHA, polihydroksykwasami, witaminami A, C, E,
PP (niacyn).

Dobrze dobrane preparaty poradz sobie z misj odbudowy. Wesprzyj je

jednak odpowiednim stylem ycia. Barier ochronn skry zawsze bd
zaburza niekorzystne czynniki rodowiskowe, dlatego unikaj:

q zbyt wysokiej i zbyt niskiej temperatury

q suchego powietrza i mrozu
q agresywnych rodkw myjcych
q promieniowania UV

112
Podobnie jak posiadaczki skry tustej nie poddawaj si te pokusie oczysz-
czania lub smarowania twarzy tylko tuszczami (na przykad samym olejem
kokosowym). Jeli chcesz uy oleju, cz go z innym olejem, z woskami,
naturaln gliceryn, masami (shea, kakaowym, mango, kokum). Oleje sto-
sowane solo nie do, e nie nawil skry, to jeszcze mog j odwodni.
Jednak gdy poczy si je z innymi tuszczami (wosk, maso), to profil lipidowy
ulega zmianie, a powstay w ten sposb balsam lepiej si wchania. Dopiero
wtedy otrzymasz waciwy kosmetyk, ktry zatrzyma wod w naskrku, nie
tworzc przy tym zapychajcej tustej warstwy. Ona bowiem nie dopuszcza
ani do oddawania, ani pobierania wody z zewntrz, powodujc tym samym
zakcenia w fizjologii naskrka, co finalnie koczy si odwodnieniem. Aby
zachowa prawidowe nawodnienie warstwy rogowej naskrka, oleje zawsze
nakadaj na wilgotn skr.
W jednym i w drugim przypadku czy masz skr such, czy te tust
troszcz si o ni mdrze. Unikaj stosowania si do uniwersalnych rad, bo
niewaciwa pielgnacja na poziomie odbudowy to pierwszy krok do wywo-
ania dolegliwoci skry. Zadbaj o wasne, niepowtarzalne potrzeby. Zdzi-
wisz si, jak szybko nawiesz porozumienie ze swoj skr ona naprawd
potrafi komunikowa, co jej suy, a co nie jest najlepszym wyborem. Jeli
zdarzyo ci si zmieni styl ycia na zdrowszy, na przykad podja regular-
n aktywno fizyczn albo odstawia przetworzone poywienie na rzecz
naturalnych produktw, to wiesz, e wyleczony organizm potrafi si bun-
towa, gdy na chwil wracasz do starych nawykw. W ten sposb sygnali-
zuje, e wolaby by traktowany z wikszym szacunkiem. Tak samo bdzie
z twoj skr, gdy tylko zadbasz o jej odbudow. A kiedy ju osigniesz ten
stan, przejd do nastpnego kroku.
 ANTYOKSYDACJA
D r u g i p o z i o m p i r a m i d y m o d o c i , czyli antyoksydacja, ma na celu:

q ograniczenie powstawania wolnych rodnikw

q ochron przed posonecznym i potrdzikowym zapaleniem skry
q ochron DNA komrki przed uszkodzeniem

Dlaczego wanie antyoksydacja zaja tak wan pozycj w piramidzie modo-

ci? Ot jedn z waniejszych teorii starzenia si skry jest teoria wolnorod-
nikowa. W procesie przemian tlenowych (czyli w procesie zuywania tlenu,
od ktrego zaley nasze ycie) w organizmie powstaj reaktywne formy tlenu
(czsteczki gazu, ktrym brakuje elektronu), czyli wolne rodniki. Nazywamy je
niesparowanymi, a jak tumaczya moja profesorka na studiach, s to po pro-
stu single. Niestety single bez zasad. To one, szukajc pary dla siebie, odbie-
raj zdrowym komrkom elektrony, przez co niszcz ich materia genetyczny.
Aby zapobiec zbyt duym szkodom, do akcji wkraczaj wtedy antyoksydanty
(przeciwutleniacze) i oddaj wolnym rodnikom swj elektron, doprowadzajc
do ich usunicia z organizmu. Nie ma w tym jeszcze nic gronego, tak dzieje
si w kadej sekundzie ycia. Kiedy jednak rwnowaga midzy wolnymi rod-
nikami a przeciwutleniaczami zostaje zachwiana na korzy tych pierwszych,
organizm wchodzi w stan stresu oksydacyjnego i nie jest w stanie si skutecz-
nie broni przed toksycznymi w przenoni i dosownie singlami.
Taka sytuacja zdarza si niestety czsto i prowadzi do chorb, przewlekych
stanw zapalnych, starzenia si organizmu, a zatem i skry. Gwn przyczyn
powstawania nadmiaru wolnych rodnikw s czynniki rodowiskowe. To, jaki
styl ycia wybierzesz, bdzie miao wpyw na to, jak dugo zachowasz zdro-
wie i modo. Stres oksydacyjny wywouje przede wszystkim promieniowanie
UV, ktre najbardziej niszczy materia genetyczny skry, przyczyniajc si

114
do powstania dolegliwoci. Inne czynniki, pogbiajce ten stan, to zanie-
czyszczenie rodowiska, palenie tytoniu, za dieta, stres, przemczenie fi-
zyczne, rwnie to spowodowane wyczynowym uprawianiem sportu.
System obronny skry nie jest w stanie uratowa jej przed szaleczym
namnaaniem si wolnych rodnikw, dlatego oprcz profilaktyki drog
do zdrowia jest wspieranie go antyoksydantami, ktre bd w stanie neu-
tralizowa reaktywne formy tlenu. Stosuj je niezalenie od tego, jaki masz
typ skry w kadym przypadku bd niezbdne. Najsilniej dziaajce
przeciwutleniacze to:

q kwercetyna
q OPC wycig z pestek winogron
q kwas alfa-liponowy (LA), sto razy silniejszy od powszechnie uznanej
za najlepszy antyoksydant witaminy C, skuteczniej ni ona chroni
przed promieniowaniem UV
q flawonoidy ze skrki jabka (skadnik nazywany w kremach macierzystymi
komrkami jaboni)
q karoteny
q biaka enzymatyczne, na przykad ekstrakt z korzenia piwonii, ekstrakt
z tarczycy bajkalskiej

Dobrymi wymiataczami wolnych rodnikw s take:

q witaminy C, E, A
q koenzym Q10
q kwas ferulowy

Przeciwutleniacze najlepiej aplikowa rano, bo wanie w cigu dnia skra

ma kontakt ze szkodliwymi czynnikami rodowiskowymi (soce, zanie-
czyszczenia). Stosuj antyoksydanty w postaci serum, ampuek lub mgieek,
poniewa w kremach ich skuteczno maleje. Signij po nie koniecznie,
jeli dotd nie stosowaa filtrw UV! I zacznij uywa tych ostatnich jak
najszybciej. Jak dobiera filtry? Za chwil si dowiesz. Ochrona przed so-
cem to nie tylko wane pole koa skry, ktre wypeniaa na pocztku skin
coachingu, ale i kolejny poziom piramidy modoci.

115
117
 FILTRY UV
P r z e d e w s z y s t k i m pa m i ta j : nie ma zdrowej opalenizny ani bezpiecz-
nego opalania! Nie ma te skin coachingu bez ochrony skry przed promie-
niowaniem UVA i UVB! Rzecz jasna nie sposb cakowicie unika soca
i wcale ci do tego nie namawiam. Ja sama zakadam w letnie dni kapelu-
sze i wybieram cie, ale oczywicie ty moesz mie inne upodobania. Cae
szczcie, e obie mamy sojusznikw filtry UV. Ich zadania to:

q pochanianie promieniowania UV
q odbijanie lub rozpraszanie promieni sonecznych
q ochrona przed wolnymi rodnikami

Promieniowanie ultrafioletowe docierajce do Ziemi dzielimy na UVA

(stanowi 95% caoci) i UVB (5%). To pierwsze dziaa przez cay rok, nieza-
lenie od pory dnia i pogody. Przenika przez szyby i ubrania, jest obecne
w solariach (mam nadziej, e to dla ciebie tylko wiedza teoretyczna, bo
z nich nie korzystasz). Dociera gboko, a do skry waciwej, uszkadza
wkna kolagenu i elastyny oraz zmienia DNA. Wywouje fotouczulenia
i fotoalergie. Uwraliwia coraz czciej spotykam si z osobami cierpi-
cymi na nadwraliwo na promieniowanie UV, u ktrych nawet krtka
ekspozycja na soce skutkuje wysypk, bblami, grudkami, pcherzykami,
widem i blem. Dziaa niekorzystnie na osabione naczynia krwionone
rozszerzaj si i mog pka pod jego wpywem, atakuje rwnie plamk
t na siatkwce oka, prowadzc do zamy. UVA nie wywouje oparzenia
sonecznego, ale wnika gboko w skr waciw i podstpnie doprowadza
do przedwczesnego starzenia si skry (jest gwn przyczyn fotostarzenia
si). Szkodliwe skutki wida dopiero po latach, bo dawki UVA kumuluj si
w organizmie.

118
 Promieniowanie UVB ma rne natenie w zalenoci od pory roku
i pory dnia. Najsilniejsze jest latem od godziny 10:00 do 15:00. Nie przedo-
staje si przez szyby, a pewn blokad dla niego stanowi te chmury, cho
ju przenika przez wod. Dociera jedynie do najpytszych warstw naskrka.
Pod wpywem promieni UVB w warstwie rogowej wytwarzany jest pig-
ment melanina, ktry stanowi nasz naturaln (niewysok, bo o poziomie
SPF 2) ochron przed socem. Pojawienie si brzowego zabarwienia
ciaa wikszo osb przyjmuje z radoci opalenizna wyglda piknie.
W rzeczywistoci jednak nie jest to zdrowy objaw, ale SOS wysyane przez
skr. Zaczerwienienie lub brzowienie, a w mniej szczliwych przypad-
kach oparzenia soneczne to woanie naszego organizmu: Zejd wreszcie
z tego soca!.
Oczywicie soce samo w sobie nie jest ze, jest prawdziwym yciodaj-
nym cudem. Jego ciepo pobudza krenie krwi i poprawia metabolizm.
Promieniowanie UVB ma dziaanie przeciwgrzybicze, chroni skr przed
drodakiem biaym. Odpowiada za syntez witaminy D3, niezbdnej dla
zdrowia koci i prawidowego funkcjonowania ukadu nerwowego (zapo-
biega ona krzywicy, depresji, umoliwia waciw produkcj hormonw).
Nie do koca jednak potrafimy z tych zalet korzysta. Niepotrzebnie spie-
kamy si na socu, gdy tymczasem do syntezy witaminy D3 wystarczy od 15
do 20 minut na zewntrz w poudnie (latem z odsonitymi rkami i nogami,
a zim z domi wystawionymi do soca). I tylko tyle. Ja w ogle si nie
opalam, jedynie wychodz na zewntrz z psami, jed na rowerze, a jesieni
i zim suplementuj witamin D3. Nie mam niedoborw.
Mdra natura wyksztacia procesy obronne przed promieniowaniem
UV pod ich wpywem w warstwie podstawnej naskrka zachodz wzmo-
one podziay komrkowe. Gdy keratynocyty dotr do warstwy rogowej, ta
pogrubia si, odbija i pochania cz promieniowania sonecznego dziki
wspomnianej ju melaninie. Mimo tych zabezpiecze okoo 50% promie-
niowania UVA przechodzi jednak do skry waciwej i niszczy struktury
biakowe. Ju po jednym dniu nieostronego przebywania na socu orga-
nizm traci 20% kolagenu skrnego. Zmarszczki i bruzdy widoczne przed-
wczenie na twarzy wcale nie s wynikiem procesu fizjologicznego starze-
nia si organizmu, a jedynie skutkiem fotostarzenia si skry. Gdybymy
unikay wystawiania si na soce, zniszczenia wywoane przez kumulujce

119
 si UVA nie byyby widoczne JU PO JEDNYM DNIU
nawet do szedziesitego roku NIEOSTRONEGO
ycia! Lekcewaenie ochrony
PRZEBYWANIA NA SOCU
przeciwsonecznej sprawia, e
zniszczenia mog si pojawia ORGANIZM TRACI 20%
ju okoo trzydziestki. KOLAGENU SKRNEGO.

W takiej sytuacji naszym sprzymierzecem i najpewniejsz ochron s fil-

try, czyli zwizki pochaniajce i neutralizujce promieniowanie UV. Nie
dopuszczaj one w ten sposb do powstawania wolnych rodnikw. Dlatego
wanie mwi si, e kremy z filtrami to najlepsze kosmetyki przeciwsta-
rzeniowe. Ze wzgldu na mechanizm dziaania dzielimy te specyfiki na:

q filtry chemiczne, pochaniajce promieniowanie UV

q filtry fizyczne (mineralne), odbijajce promieniowanie UV

F i lt r y f i z yc z n e ( m i n e r a l n e ) stanowi rodzaj paszcza na naskrku

i dziaaj na zasadzie odbicia promieniowania UV. Do tej grupy nale tle-
nek cynku Zinc Oxide oraz dwutlenek tytanu Titanium Dioxide. Szukaj
tych nazw na opakowaniach. Chroni przed promieniowaniem UVB oraz
przed ma czci widma UVA. S bardzo dobrze tolerowane przez skr
i rzadko wywouj reakcje nadwraliwoci, dlatego polecane s szczeglnie
dzieciom oraz osobom ze skr wraliw lub alergiczn. Starszego typu ko-
smetyki z filtrami mineralnymi lekko barwiy skr na biao. Dzi, w zwizku
z udoskonaleniem formu, nie ma ju tego problemu, dlatego moesz sto-
sowa filtry bez efektu biaej maski.
Filtry chemiczne chroni gwnie przed promieniowaniem UVA, neutra-
lizuj je, rozpraszajc w formie innej energii. Kady z filtrw, fizycznych czy
chemicznych, jest w stanie odbi czy rozproszy tylko pewien zakres UVB czy
UVA. Dostpne na rynku kosmetyki dla dorosych zawieraj wic zazwyczaj
mieszanin kilku filtrw fizycznych i chemicznych. Tylko takie poczenie
zapewnia szerokie spektrum ochrony przed obydwoma typami promienio-
wania. Wyjtek stanowi filtry dla dzieci, alergikw i kremy pod oczy tu ca-
o lub wikszo kosmetyku stanowi filtry fizyczne (nie wywouj uczule).

120
 Przy wyborze kosmetykw kieruj si wysokoci faktora SPF (sun pro-
tection factor). Jest to wskanik ochrony przed promieniowaniem UVB.
Wskazuje, po jakim czasie pojawi si na skrze rumie wywoamy przez
promieniowanie UVB. Kady z nas, zalenie od fototypu, moe bezpiecz-
nie przebywa na socu przez okrelony czas (niedugi, na przykad 5 czy
15 minut). SPF wydua ten czas tyle razy, ile wynosi wskanik. Im wyszy
wskanik, tym mniejsze ryzyko poparzenia sonecznego. Zwr jednak
uwag na dwie rzeczy po pierwsze, zmniejsza ryzyko, a wic nie eli-
minuje go cakowicie. aden preparat ochronny, niezalenie od wysokoci
wskanika SFP, nie zatrzymuje promieniowania ultrafioletowego w 100%.
Po drugie, do wysokoci wskanika podchod z rozsdkiem. Symbol 50+
nie oznacza, e moesz spdzi na socu 250 minut. Przez ten czas prze-
cie si pocisz, wycierasz twarz, by moe kpiesz w morzu. To wszystko
usuwa filtr UV, dlatego smaruj si kosmetykiem regularnie, nie rzadziej
ni co 2 godziny. SPF traktuj jako podpowied: jeli masz jasn karna-
cj, a twoja skra atwo si zaczerwienia pod wpywem soca, szukaj
preparatw o wysokim wskaniku, od SPF 30 do nawet 50+. Jeli szybko
nabierasz brzowej opalenizny, a zaczerwieniasz si tylko sporadycznie,
moesz sign po niszy faktor od SPF 15 do SPF 30. Zawsze te szu-
kaj na opakowaniu wyranego opisu, e kosmetyk zabezpiecza rwnie przed
promieniowaniem UVA. Tylko oba filtry razem uchroni ci przed szkod-
liwym wpywem soca.
Preparaty dobieraj w zalenoci od typu skry. Jeli masz skr such,
odpowiednia bdzie bogata, odywcza formua. Skra tusta polubi prepa-
raty lekkie, niezapychajce porw. Skr z widocznymi naczyniami krwio-
nonymi ochroni tylko bardzo wysokie filtry (SPF 3050). Dla skry skon-
nej do podranie dobrym rozwizaniem mog by filtry w spreju, ktrych
nie trzeba wciera. Szukaj takich informacji w opisie kosmetyku produ-
cenci zazwyczaj wskazuj, dla kogo przeznaczaj dany produkt.
Zwr te uwag, czy twj kosmetyk krem albo podkad nie ma w ska-
dzie filtrw UV. Jeli chroni w penym spektrum (informacja o filtrach UVA
i UVB na opakowaniu), to wystarczy, nie ma potrzeby stosowa dodatkowej
chemii. Kremy BB o SPF 30 zatrzymuj promieniowanie UVB w 97%. Podkady
zazwyczaj maj SPF 15, a wic chroni w stopniu rednim.

121
 W soneczny dzie przed wyjciem
z domu zawsze zayj te witamin C oraz
posmaruj twarz wybranym antyoksy-
dantem, na przykad kapsuk z wita-
min E (moe by nawet taka z apteki!)
lub serum z witamin C w ten sposb
dodatkowo uchronisz skr przed wolny-
mi rodnikami i spowolnisz proces mela-
nogenezy (powstawania przebarwie).
Jeeli masz dzieci, chro je szcze-
glnie przed poparzeniem sonecznym!
One nigdy nie powinny si opala. Skra
dziecka nigdy nie powinna by zmuszona
do ochrony przed promieniowaniem UV
przez wytwarzanie melaniny. To zbyt due
ryzyko. Czterokrotne poparzenie deli-
katnej skry dziecka dwukrotnie zwik-
sza ryzyko zachorowania na raka skry
w pniejszym wieku. Zadbany, zdrowy
maluch spokojnie moe wrci znad
morza biay jak nieg. To aden wstyd!
 ODMODZENIE
T o w i s i e n k a na t o r c i e , ostatni element piramidy modoci. Jest dope-
nieniem pielgnacji, wzmacnia skr, stymuluje odnow komrkow i syn-
tez kolagenu. Zaliczaj si tutaj wszystkie dodatkowe metody i kosmetyki
profesjonalne majce na celu profilaktyk anti-ageing:

q kosmetyki specjalistyczne maseczki, maski w patach i typu

peel-off (te dwa rodzaje polecam szczeglnie s skuteczne
i atwo je nakada), ampuki
q profesjonalna pielgnacja w gabinecie kosmetycznym

Brzmi to atrakcyjnie, kojarzy si z luksusem i kobiecymi rytuaami. Pamitaj

jednak o kolejnoci. Odmadzanie to zwieczenie piramidy, a nie jej podsta-
wa. Aby przynioso skutek, trzeba najpierw mie dobrze dobran pielgnacj
odbudowujc (oczyszczanie i produkt pielgnacyjny), stosowa antyoksy-
danty i filtry. Dopiero wtedy mona planowa wizyt u kosmetologa lub od-
madzajce zabiegi w domu. Dziaaj wic krok po kroku i nawet jeli kusz ci
kolorowe maseczki czy profesjonalnie wygldajce ampuki, zadbaj najpierw
o podstawowe potrzeby skry.
Przy wyborze produktw do odmadzania, podobnie jak przy wyszuki-
waniu produktw odbudowujcych, zawsze kieruj si rodzajem skry. Sto-
sujemy tu pierwszy podzia na skr tust i such. I tak naprawd w obu
przypadkach uywamy tej samej bazy skadnikw aktywnych, preparaty
powinny jednak mie wysze stenia ni kosmetyki do uytku codzien-
nego, a wic wspomniane wczeniej bazowe. Skra sucha polubi ampuki
z witaminami, paty kolagenowe, maski gumowe nawilajce. Przy skrze
tustej aplikuj podobne kosmetyki, wzbogacone dodatkowo o skadniki re-
gulujce: ampuki z kwasami, ale te paty z witaminami, aby dostarczy

124
sobie wicej antyoksydantw, lub maski gumowe peel-off z aktywnym w-
glem lub niacynamidem.
W salonie kosmetolog rwnie zintensyfikuje dziaanie kosmetykw ba-
zowych. Miej tylko oczy otwarte i zawsze pytaj o cay przebieg kuracji. Kiedy
na przykad skra tusta zostanie wyregulowana kuracj z retinoidami (ca
seri, dajmy na to, czterech zabiegw przeprowadzanych co miesic), musi
mie czas na regeneracj. Wtedy dobieramy pielgnacj podtrzymujc, ale
ju nie retinolem, tylko na przykad antyoksydacyjn, z witaminami, nawil-
ajc. Oczywicie tym wszystkim steruje kosmetolog, bo jest profesjonali-
st, ale warto samej te zna takie niuanse.
Ponisze skadniki maj duy potencja odmadzajcy dla kadego rodzaju
skry. S najczciej stosowanymi skadnikami w kosmetologii:

q fitoestrogeny regulujce funkcje naskrka wycigi z soi,

ekstrakt i wosk z szawii hiszpaskiej
q ceramidy
q kwasy tuszczowe linolowy (LA), gamma-linolenowy (GLA),
arachidonowy (AA)
q niacynamid
q kreatyna
q witaminy i mineray
q komrki macierzyste
q retinoidy
q prowitamina B5
q alfa-hydroksykwasy AHA
q beta-hydroksykwasy BHA
q polihydroksykwasy PHA kwas laktobionowy, glukonolakton
q kwas hialuronowy
q aminokwasy

Pamitaj o jednym aden ze stopni piramidy modoci nie funkcjonuje

oddzielnie. Dobrze dobrane kosmetyki do odbudowy skry maj te efekt
odmadzajcy. Skuteczna odbudowa i odmodzenie nie s moliwe bez
antyoksydacji i filtrw UV.

125
 Spjrz wic na siebie holistycznie. Pomyl, e kady krok czy to wy-
picie szklanki ciepej wody rano, czy te dobranie odpowiedniego mleczka
oczyszczajcego nie jest drobiazgiem, ale ma o wiele powaniejsze konse-
kwencje. Prowadzi ci w kierunku wiedzy, kompetencji, sprawia, e uczysz
si troszczy o siebie. Rezultatem jest nie tylko pikna skra, ale i nowe, po-
zytywne podejcie do ycia. Tak wanie stao si w przypadku uczestniczek
Projektu JA, takie zmiany obserwuj u swoich coachennic. Dopiero gdy do-
strzeesz, e jeste caoci, poczujesz rado i dum z efektw pracy.
 POMYL, E KADY KROK CZY TO WYPICIE
SZKLANKI CIEPEJ WODY RANO, CZY TE
DOBRANIE ODPOWIEDNIEGO MLECZKA
OCZYSZCZAJCEGO NIE JEST DROBIAZGIEM,
ALE MA O WIELE POWANIEJSZE KONSEKWENCJE.
128
CODZIENNE
RYTUAY
PIKNA
Z a s a d y p i r a m i d y m o d o c i bardzo atwo jest zasto-
sowa w praktyce. Przygotowaam dla ciebie propozy-
cj porannych i wieczornych rytuaw pielgnacyjnych.
Zaspokajaj one potrzeby skry, s niezwykle przyjemne
i zajmuj rano i wieczorem nie wicej ni 20 minut. Przy
niektrych rytuaach przydadz si rcznie robione specy-
fiki przepisy znajdziesz w rozdziale Kuchnia kosmetyczna.
Jeli potrzebujesz wskazwki, jakie specjalistyczne prepa-
raty dobra do swojego typu skry, zajrzyj do porad doty-
czcych pielgnacji w rozdziale Twj plan pielgnacji.

129
 WIECZORNE RYTUAY
Zaczniemy od rytuaw na koniec dnia, bo wanie odpowiednie przygotowa-
nie skry do snu jest warunkiem jej zdrowia. Zabiegi pielgnacyjne pozwol
ci si odpry. Zaplanuj je tak, by nie wykonywa ich w popiechu, ale zre-
laksowa si. To bdzie sygna dla organizmu, e nadszed czas na regenera-
cj. Nawet jeli nie masz jeszcze wszystkich odpowiednich do swojej skry
kosmetykw, nie czekaj, ale zarezerwuj kwadrans tylko dla siebie, najlepiej
ju dzi wieczorem. To dziaa!

OCZ YS ZCZ ANI E CI A A

Biorc wieczorny prysznic, uyj naturalnego myda, rcznie robionego,

z Aleppo, czy afrykaskiego. Oczycisz i odwieysz skr, a dodatek ole-
jw w kosmetyku pozostawi j przyjemnie natuszczon. Przynajmniej przez
kilka dni sprbuj nie uywa po prysznicu balsamw. Na pocztku moesz
odczuwa dyskomfort, ale bdzie to przede wszystkim kwestia przyzwycza-
jenia, a nie rzeczywistej potrzeby. Jeli chcesz si dowiedzie, czy dotychczas
stosowane kosmetyki ci su, zrb test. Na trzy dni zupenie odstaw ulubiony
krem do twarzy lub balsam do ciaa i obserwuj, jak reaguje na to skra. Jeli
odczuwasz dyskomfort, skra swdzi, jest cignita, piecze, domaga si po-
smarowania specyfikiem, to znak, e twj krem totalnie zaburzy jej wasne
funkcje. Naley czym prdzej odstawi produkt i z pewnoci ju do niego nie
wraca. Szybko zauwaysz, e czujesz si wietnie, kiedy skra moe w nocy
oddycha. Jeli jednak uznasz, e bez balsamu nie czujesz si dobrze, albo
po prostu bdziesz chciaa raz na jaki nawily i natuci skr kremem,
zastosuj rcznie robiony balsam w kostce (przepis na s. 247). Cudo!
Jeli myjesz gow, staraj si, eby detergent nie spywa po twarzy ani
po plecach, bo to wywouje podranienia i wypryski. Najlepiej pochyl si
pod prysznicem do przodu i w ten sposb spukuj wosy albo myj je nad
wann. Ja uwielbiam my i ukada wosy u fryzjera. Jeli masz tak moli-
wo, zrb z tego bardzo przyjemny rytua!

130
 OCZ YS ZCZ ANI E TWA RZY

Kolejny krok po myciu ciaa to oczyszczenie twarzy. Obowizkowo. Nie ma

dobrej pielgnacji bez wieczornego mycia skry, a samo spukanie wod nie
wystarczy. Aby pozby si substancji, ktre osiady na skrze w cigu dnia
(j, pot, resztki makijau, zanieczyszczenia), potrzebujesz specyfiku, ktry
bdzie mia waciwoci myjce, a wic poczy si z brudem i usunie jego
czsteczki. Moe zawiera na przykad agodne detergenty (Coco Glucoside,
Cocamidopropyl Betaine, Decyl Glucoside) albo saponiny zwizki pocho-
dzenia rolinnego (korze mydlnicy, owoc kasztanowca, korze lukrecji,
kora mydoki, upiny z orzecha mydowca). Odstaw natomiast ele, ktre
w skadzie maj same SLS-y (Sodium Lauryl Sulfate), bo to dranice skr
detergenty, ktrych w skin coachingu bdziemy unika.
Najpierw usu makija oczu mleczkiem kosmetycznym lub pynem do
demakijau (przepis na domowy specyfik znajdziesz na s. 259). Na kosme-
tyk na gazik lub wacik, przy go do powieki i poczekaj chwil, aby prepa-
rat rozpuci zanieczyszczenia. Powoli przesu patek lub gazik po powiece
w lew i praw stron. W razie potrzeby powtrz ruch.
Specyfik do mycia twarzy wybierz zgodnie z wasnym typem skry.
Jeli masz z natury skr tust, uywaj naturalnego myda z olejkami. Myj
twarz nad umywalk lub miseczk z przefiltrowan lub destylowan wod.
Nie bj si wody! Przez wiele lat przekonywano nas, e jest szkodliwa dla
skry: zanieczyszczona, pena metali cikich, moe podrani skr. Nic
z tych rzeczy. Jeli przegotujesz czy przefiltrujesz wod, bdzie cakowicie
bezpieczna. Po umyciu twarzy przetrzyj skr tonikiem. Pokochasz uczucie
czystoci, jakie daje ten rytua.
Skr genetycznie such oczyszczaj wymieszanym z wod mleczkiem
lub mietank (nakadajc kosmetyk na twarz, delikatnie j masuj) i zmywaj
zwilonym gazikiem (moesz uy wody z kranu). Powtarzaj ten zabieg, dopki
gazik nie bdzie idealnie czysty. Nastpnie uyj toniku, niech suy ci jako
produkt kondycjonujcy i wzmacniajcy, moe wtedy zawiera antyoksydanty.
Zarwno do skry tustej, jak i suchej moesz uy pynu micelarnego.
W przypadku dolegliwoci takich jak przebarwienia pomoe ci na przykad
pianka rozjaniajca. Unikaj tylko takich produktw jak chusteczki do de-
makijau, s naszpikowane konserwantami!

131
 Na tym... koniec. Nic wicej ci nie potrzeba, zwaszcza jeli masz skr
mod i normaln. Nie musisz uywa kremw na noc. Skra podczas snu
sama si regeneruje, nie ma kontaktu ze socem, zanieczyszczeniami,
w nocy nie przeywamy stresu, a wic nie powstaj wolne rodniki. Nie s
konieczne kremy ochronne, ptuste czy witaminowe, adna obciajca
chemia. Zrezygnuj rwnie z kremu pod oczy, bo zwykle powoduje on
zastoje limfy, ktre odpowiadaj za to, e rano budzimy si z opuchnit
twarz i podkronymi oczami. Wystarczy, jeli raz na tydzie przed snem
na p godziny pooysz na powieki patki z kolagenem, kwasem hialurono-
wym lub aloesem.
Pocztkowo pjcie spa z nag twarz bdzie ci si wydawa trudne,
ale sprbuj si do tego przyzwyczai. Po kilku dniach zobaczysz rnic.
Taki detoks bdzie niezbdny, jeeli masz skr problematyczn, cierpisz
na ojotok czy trdzik. Przy tych dolegliwociach odpoczynek od chemii to
konieczno dla skry.

OD M ADZ AN I E NOCNE

Oczywicie od powyszej zasady, jak od kadej, s wyjtki. Przede wszystkim

skry nigdy nie wolno doprowadzi do odwodnienia. Jeli jest ona perga-
minowa, pokryta siateczk zmarszczek wynikajcych z ubytku wody, to do
ustpienia objaww naley j smarowa na noc kremem relipidujco-
-nawilajcym, bogatym w naturalne oleje i substancje nawilajce: kolagen,
kwas hialuronowy, aminokwasy. Taka skra bdzie wymagaa kuracji z reti-
nolem, ktr mona przeprowadzi wycznie noc, poniewa ten skadnik
wchodzi w reakcj z promieniowaniem UV, utlenia si i traci swoje dobro-
czynne waciwoci.
Nawet wypielgnowana skra moe te od czasu do czasu potrzebowa
maseczki. Polecam maski w patach lub typu peel-off, ktre nie wymagaj
zmywania wod i ktrych skadniki dobrze wnikaj w gb skry. W zasadzie
najlepiej stosowa je raz w miesicu, ale po jakim czasie sama odkryjesz,
jak czsto twoja skra potrzebuje tego rodzaju wsparcia.

132
 PIL IN G

Oglnie rzecz biorc, doradzaabym ci przeprowadzanie pilingw w gabinecie

kosmetologicznym. Rozumiem jednak, e moe to by dla ciebie zbyt duy
wydatek albo po prostu nie masz na to ochoty. Jeli decydujesz si na piling
twarzy w domu, wybieraj wycznie enzymatyczny lub produkt z kwasami!
Rozpuszcza on martwy naskrek, ale jest delikatny i nie ma ryzyka mecha-
nicznych uszkodze tkanki. Stosuj go wieczorem, raz na dwa tygodnie, i nie
uywaj ju potem kremu na noc.

S ZCZOTKOWANI E WOSW

Kocham ten rytua! Codziennie pielgnuj wosy szczotk z naturalnego wo-

sia (wegankom i nie tylko polecam te mikkie szczotki z nylonowego wosia,
mona dosta wspaniale ergonomiczne produkty, ktre ksztatem nala-
duj kontur gowy szczotkowanie jest wtedy delikatniejsze i nie uszkadza
struktury wosa). Opuszczam gow w d i przecigam szczotk po wosach.
Dawne poradniki wskazyway, eby robi to 100 razy (prbowaam, zajmuje
to mniej ni 10 minut), ale jeli jeste bardzo zabiegana, wystarczy nawet kil-
kanacie pocigni. Ten rytua poprawia ukrwienie skry gowy, stymuluje
cebulki i rozprowadza po wosach sebum, ktre w naturalny sposb chroni je
przed czynnikami atmosferycznymi. Moja mama mawiaa, e szczotkowanie
wpywa te na porost wosw i opnia siwienie. Ja w to wierz!

ZASADY DOBREGO MYCIA:

1. POKOCHAJ NATURALNE MYDO.
2. UYWAJ WODY.
3. PATKI KOSMETYCZNE ZAMIE NA NIEJAOWE GAZIKI.

133
134
 PORANNE RYTUAY
Twoja skra kocha taki pocztek dnia: budzisz si po 8 godzinach snu, prze-
cigasz przez chwil, wypijasz szklank ciepej wody i jesz ciepe niadanie.
Potem zabierasz si do pielgnacji. Skra jest wypoczta i wiea, bo odpo-
wiednio zadbaa o ni wieczorem. Teraz przygotowujesz si na spotkanie
z nowym dniem. Najwaniejsze bdzie stworzenie bariery, ktra zatrzyma
szkodliwe czynniki zewntrzne, oraz ochrona przed promieniowaniem UV
i wolnymi rodnikami.

S ZCZOTKOWANI E CI A A

Raz albo dwa razy w miesicu przed porannym prysznicem wyszczotkuj

na sucho ciao (moesz szczotkowa rwnie na mokro, upewnij si wtedy,
e twoja szczotka jest odpowiednia do takiego zabiegu). To rewelacyjny
zabieg upikszajcy: zuszcza naskrek, pobudza krenie krwi, ujdrnia
skr, oczyszcza pory, wspomaga ukad limfatyczny, redukuje stres. Jest al-
ternatyw dla kosmetycznych pilingw, ktre moim zdaniem jedynie
wygadzaj i natuszczaj skr, ale nie usuwaj martwych komrek. Mog
wpywa na pobudzenie krenia krwi, jednak nie wymagaj techniki maso-
wania, wic nie mona ich traktowa w kategoriach masau usprawniaj-
cego przepyw limfy. Zamiast wic kupowa kosmetyk, zainwestuj w dobr
szczotk. Dziaa lepiej i starczy na wiele lat.
Moesz szczotkowa si czciej, raz w tygodniu, jeli zaley ci tylko
na pobudzeniu krenia, a nie na zuszczaniu. Wtedy wykonaj delikatniej-
szy zabieg. Przy zuszczaniu powtarzaj ruch przesuwania szczotk sze
razy, a przy pobudzaniu krenia tylko trzy razy. Dobrym rozwizaniem
jest szczotkowanie ciaa co tydzie, naprzemiennie, raz delikatniej w celu
pobudzenia krenia, a raz mocniej, aby zuszczy naskrek. Przeznacz na
ten rytua na przykad sobotni albo niedzielny poranek, kiedy masz wicej
czasu dla siebie. Uywaj szczotki z wosia dzika, konia, brody kozy albo
jeli jeste wegank szczotki z agawy, trawy morskiej czy kokosa. Rolin-
ne szczotki s twardsze, wic dostosuj nacisk indywidualnie, moesz te

135
 zmniejszy liczb powtrze. S osoby, ktre uwaaj, e twarde wosie
lepiej im suy. Sama najlepiej wyczujesz, jaki nacisk nie podrania skry.
Omiataj szczotk cae ciao (powinno by idealnie suche, nie stosuj wcze-
niej kremw ani olejkw). Prowad j w kierunku do serca, szczotkujc
najpierw d (praw, a potem lew stron), a nastpnie gr ciaa (rwnie
od prawej do lewej). Porzdnie wymasuj poladki. Nie omijaj biustu, ale
szczotkuj go delikatnie, okrnymi ruchami.
A jeeli od czasu do czasu chcesz si odpry w domowym spa, rw-
nie nie kupuj kosmetyku w drogerii, ale przygotuj sobie rcznie robio-
ny piling kawowy (przepis na s. 251). Jest w peni naturalny i urzeknie ci
zapachem.

OD WIE EN I E SKRY

W nocy skra nie ma kontaktu z zanieczyszczeniami, wic poranne my-

cie detergentami z reguy nie jest konieczne. Wyjtkiem s sytuacje, kiedy
jeste chora lub przeprowadzasz dietetyczny detoks albo post i przez
skr usuwane s z organizmu szkodliwe substancje. Mycie moe te by
konieczne w przypadku skry tustej, na ktrej zbiera si nadmiar oju
i pozlepianych komrek. Wtedy rano pozbywamy si tej zalegajcej war-
stwy i torujemy drog substancjom regulujcym wydzielanie oju i anty-
oksydantom.
Delikatny film, ktry moesz wyczuwa na twarzy, to twoja bariera
ochronna, odbudowany po wieczornym myciu paszcz hydrolipidowy, na-
turalny krem, zapewniajcy nawilenie, natuszczenie i ochron skry.
Nie zawsze musisz go zmywa. Jeeli nie masz na przykad skry pro-
blematycznej, to rano wystarczy przetrze twarz, na przykad tonikiem,
wycigiem z zi czy spryska wod komrkow, wzbogacon o mineray,
aminokwasy, antyoksydanty. Te produkty odwieaj skr i delikatnie
j oczyszczaj. Taka pielgnacja nie naruszy bariery ochronnej, a tobie
zapewni psychiczny komfort i pozwoli czu si wieo. Naturalne toniki
czy mgieki przyjemnie pachn i sprawiaj, e skra nabiera blasku.
To znakomity pocztek porannego rytuau.

136
 K R EM POD OCZY

Po odwieeniu skry na nawilajcy krem lub serum pod oczy. W cigu

dnia przepyw limfy poprawia si dziki ruchom oka, mruganiu, mimice
twarzy, wic nie grozi ci opuchlizna. Pamitaj przy tym o ograniczeniu soli
w diecie, jeli masz tendencj do nocnych obrzkw.
Krem jest niezbdny jako profilaktyka przeciwstarzeniowa ju od 25.
roku ycia. Nakadaj go na grn nieruchom i doln powiek, dwa mi-
limetry od jej krawdzi, bo w ten sposb zapobiegniesz podranieniu
spojwek. Rozprowadzaj delikatnymi ruchami, na dolnej powiece od zew-
ntrznej do wewntrznej krawdzi oka, a na grnej od wewntrznej do
zewntrznej. Kocz delikatnym uciskiem, w ten sposb dodatkowo wyko-
nasz masa.
I pamitaj, jeli dzie zapowiada si soneczny, we ze sob ciemne oku-
lary z filtrem UVA i UVB (kup je w salonie optycznym lub sklepie sportowym,
nigdy na bazarku). Majc je na nosie, bdziesz chronia powieki przez pro-
mieniowaniem UV, nie bdziesz te mruya oczu, co stymuluje powstawanie
zmarszczek. Wrd kosmetologw kry powiedzenie, e okulary przeciw-
soneczne to najlepszy krem pod oczy!

ANTYOK S YDACJA

Teraz na skr twarzy, szyi i dekoltu na preparat z przeciwutleniacza-

mi. Kada skra z dolegliwoci problematyczna, hiperpigmentacyjna
(zwaszcza ona!), interaktywna i przedwczenie starzejca si bdzie po-
trzebowaa wymiatania wolnych rodnikw w cigu dnia. Pokocha antyoksy-
danty aplikowane zarwno od wewntrz (suplementacja), jak i od zewntrz.
Odpowiednim kosmetykiem moe by serum z witamin C, kwasem feru-
lowym, koenzymem Q10, witamin E, resweratrolem, kwasem alfa-lipono-
wym. Jeli jednak do odwieenia skry uya wody komrkowej lub toniku
z witamin C albo polifenolami czy innymi antyoksydantami, to nie ma ju
potrzeby stosowania dodatkowego preparatu. Przejd do nastpnego kroku
porannego rytuau.

137
138
139
 K REM BARIEROWY (KOSMETYK B A ZOWY)

Krem barierowy to specyfik dostosowany do twoich indywidualnych po-

trzeb. Kierujemy si tu drug klasyfikacj, odwoujc si do dolegliwoci
skry. Wicej o konkretnych preparatach przeczytasz w rozdziale Twj plan
pielgnacji. Teraz najwaniejsza jest informacja, e ten kosmetyk bdzie
stymulowa naturalne funkcje skry, w zalenoci od tego, czego potrze-
bujesz najbardziej. I tak skra problematyczna dostanie krem regulujcy
gruczo ojowy. Przy skrze wraliwej zatroszczymy si o odbudow bariery
ochronnej paszcza hydrolipidowego. Skra z przebarwieniami otrzyma
serum hamujce wydzielanie melaniny, a skr przedwczenie starzejc si
zregenerujemy przy uyciu aktywnych stymulatorw komrkowych i anty-
oksydantw. Jeli natomiast masz skr normaln, to produktem bariero-
wym stanie si serum z witamin C.
Zawsze, jak widzisz, jest to pielgnacja celowana, dostosowana dokadnie
do typu skry. W tego rodzaju pielgnacji, odpowiadajcej na indywidualne
potrzeby, krem barierowy jest najwaniejszym kosmetykiem!

FILTR UV

W soneczny dzie to konieczno. Kosmetyki z filtrami kad na skr nie-

zalenie od jej typu i rodzaju dolegliwoci kada z nich potrzebuje takiej
ochrony. Wybieraj preparaty, ktre chroni przed promieniowaniem UVA
i UVB. Jeli wybierasz si na pla lub zamierzasz woy skpe ubranie,
posmaruj balsamem z filtrem cae ciao.

MAK IJA

To dla wielu kobiet zwieczenie porannego rytuau. Jeeli si malujesz (wiele

moich coachennic rezygnuje z makijau lub ogranicza liczb kosmetykw
do czasu poprawy stanu skry, czsto rezultaty przychodz szybko, a wtedy
dziewczynom wielk rado sprawia wyjcie z domu bez makijau), zare-
zerwuj na t czynno kilka minut, tak aby moga j wykona spokojnie

140
 i precyzyjnie. Makija to sztuka, ma podkreli twoj kobieco i doda ci
pewnoci siebie. Stosuj kosmetyki agodne dla skry, na przykad podka-
dy mineralne. Nie rezygnuj z ru ani z bronzera, ale wymodeluj za ich
pomoc twarz. Na tusz na rzsy, niech twoje spojrzenie bdzie wyra-
ziste. Na koniec jeli lubisz pocignij usta czerwon szmink (przepis
na naturaln, domow szmink znajdziesz na s. 265). Umiechnij si. I id
oczarowa wiat!

TRZY NAJWIKSZE MITY

RYTUAW PIELGNACYJNYCH:

1. SLS-Y DO MYCIA TWARZY I CIAA. WCALE ICH NIE

POTRZEBUJESZ!
2. BALSAM DO CIAA PO KADEJ KPIELI. WCALE
GO NIE POTRZEBUJESZ!
3. KREM DO TWARZY NA NOC. WCALE GO NIE
POTRZEBUJESZ!

A teraz niespodzianka: rytuay s przyjemne, ale czasem moesz te od-

puci. Ja kieruj si zasad 80%. Wiem, e jeli moja skra jest zadbana,
pielgnowana na co dzie nieprzetworzonymi kosmetykami, to nic si
nie stanie, jeli raz na jaki czas zrobi sobie wystrzaowy, mocno kryjcy
i trway makija u wizaysty. Korzystam z tego, chocia od jakiego czasu
wybieram raczej wizaystw majcych organiczne, wegaskie kosmetyki.
Wana jest te przecie odrobina luzu, zabawa, przyjemno bycia kr-
low wieczoru! Od jednej tylko zasady nie ma odstpstwa po szaowej
imprezie zmyj makija i porzdnie oczy skr przed snem!

141
LIST OD BASI

N ajwikszym wyzwaniem s dla mnie teraz oznaki starzenia

si skry. Jako kobieta po czterdziestce staram si dba o od-
powiednie nawilenie skry, aby zapobiec przesuszeniu. Akceptuj
mj wiek i pojawiajce si zmarszczki, nie ukrywam jednak, e chc
jak najduej czu si pikna i moda... Dlatego ledz wszelkie no-
winki, chon z ogromn ciekawoci publikacje o pielgnacji urody
w prasie kobiecej, sucham porad pa w perfumeriach, aptekach i po
takiej dawce czuj, e nic ju nie wiem i za chwil zwariuj. Rynek
kosmetyczny niebywale kusi cudownymi kremami, po ktrych pono
znikaj wszelkie oznaki starzenia si skry, cera staje si promienna
i pena blasku. Gabinety kosmetyczne przecigaj si w coraz to now-
szych technikach i miksturach. To niebezpieczne, bo mona si w tym
zatraci i mimochodem wyda fortun.

Poznanie Boeny byo dla mnie zrzdzeniem losu. Na pierwszym

spotkaniu dumnie prezentowaam moj kosmetyczk, wycigajc kolej-
ne kosztowne specyfiki, a Boena na ich widok niemal przecieraa
oczy ze zdumienia. Mwic krtko, wywrcia do gry nogami moje
dotychczasowe mylenie na temat pielgnacji skry. Drastycznie
zminimalizowaa liczb moich kosmetykw. Przyznam, e nie byo
to dla mnie atwe, bo przecie miaam takie cudowne specyfiki, se-
rum, maseczki, ktre z najwiksz
starannoci (tak mi si wwczas IM KRTSZY SKAD
wydawao) dobieraam. Szkoda mi KOSMETYKU, TYM LEPIEJ.
ich byo wyrzuca, bo sporo w nie
zainwestowaam. No c, nowo kupiona cudowna maseczka po-
suya jako krem do stp, a cz kosmetykw aptecznych Boena
oszczdzia i mogam je wykorzysta do koca. Uff!

Jednak ta filozofia minimalizmu bardzo mi si spodobaa. Po pierwsze,

zrozumiaam ide. Boena dokadnie mi wytumaczya, jak naley
czyta skady kosmetykw, co jest naprawd istotne, a co jest tylko
chwytem reklamowym z pustym przesaniem. Po drugie, to przecie
oszczdno pienidzy. Po trzecie, tej idei sama hoduj i ucz moich
klientw jako doradca wizerunkowy. Wana jest jako, nie ilo.
Im krtszy skad kosmetyku, tym lepiej. W przeoeniu na moje dzia-
ania doradcy wizerunkowego im mniej ubra w szafie, ale za to
dopasowanych do stylu ycia i naszej osobowoci, tym lepiej.
144
KOSMETYCZKA
NA DETOKSIE
T e n ro z d z i a pr z e z nac z on y j e s t dl a c i e bi e ,
jeli lubisz czyta etykiety albo chcesz si nauczy to robi.
Ja osobicie uwielbiam wczytywa si w skady (to zreszt
wana cz mojej pracy), zaraziam tym wiele moich co-
achennic. Analizujemy skadniki podczas rozmowy o pira-
midzie modoci i podczas tego elementu skin coachingu,
ktry troch z przymrueniem oka nazywam detoksem
kosmetyczki. W duym skrcie polega on na wyrzuceniu
preparatw niesucych danej skrze (oczywicie za zgod
wacicielki kosmetyczki!). Czasem po takim detoksie zo-
staje zaledwie jeden krem... Ale czasem to ja ucz si od
moich klientek, gdy poznaj nowoci, o ktrych wczeniej
nie syszaam, i marki zaskakujce skadem i mdroci
tworzenia kosmetykw. Ten element pracy bardzo rozwija
kompetencje i dziewczyn, i moje.

145
 Blogerki piszce o urodzie coraz czciej
analizuj kosmetyki, i to jest dobry znak
wzrastajcej wiadomoci konsumentw.
Z drugiej jednak strony czsto trudno jest
dokona jednoznacznej oceny. S eksperci,
ktrzy uwaaj, ze kosmetyki s bezpieczne
i nie ma moliwoci, eby na rynku pojawiy
si zagraajce zdrowiu produkty. A jeli na-
wet, to zostan szybko wycofane z obrotu. Ale
w tym samym czasie inni eksperci przedsta-
wiaj badania o zagroeniach i potencjalnym
niebezpieczestwie uywania niektrych
surowcw kosmetycznych. Tymczasem
w kadej sytuacji kluczowe znaczenie
ma stenie i jako oraz pochodzenie
substancji. A tego nie da si stwierdzi,
jedynie czytajc skady. Oczywicie prawda
ley gdzie porodku. Na tych sporach
korzystaj jednak blogerzy, dziennikarze
i media. Internet peen jest faktw i mitw
kosmetycznych, a zwyky konsument gubi si
w tym i zostaje pozbawiony frajdy z pielgna-
cji skry. Czasem gowa jest ju tak przepe-
niona niepotrzebn wiedz, e koczy si na
cakowitej rezygnacji z kosmetykw lub
korzystaniu z przypadkowych, ale uywanych
od lat produktw. To nie o to chodzi. W tej
czci ksiki poradz ci, na co szczeglnie
zwrci uwag, gdy wybierasz kosmetyk
ze sklepowej pki. Zdobyam wyksztace-
nie i dowiadczenie, ktre pozwalaj mi na
wasn opini, przeanalizowaam te setki
przypadkw dziewczyn z dolegliwociami
skry. Pracuj z ekspertami z takich dzie-
dzin, jak chemia, fitoterapia, biotechnologia,
146
ktrzy badaj surowce i czasem maj zgoa
odmienne zdanie ni powszechna opinia na
temat uznanych surowcw kosmetycznych.
Mam szczcie spotyka takich ludzi na swo-
jej drodze, dlatego dziel si zdobyt wiedz.
Na j p i e r w j e d na k m u s i s z p o c z u ,
e rzeczywicie jeste gotowa, by wczy-
tywa si w etykiety. Istnieje tylko kilka
skadnikw, ktrych zdecydowanie bym
unikaa (opisz je poniej), poza tym dzie-
lenie ich na dobre i ze nie ma wikszego
sensu. To, co suy innym, niekoniecznie b-
dzie odpowiadao tobie i na odwrt. eby
odpowiednio oceni dziaanie kosmetyku,
trzeba mie spor wiedz, bo dziaanie wielu
substancji zmienia si w zalenoci od tego,
w jakim steniu i funkcji zostay uyte.
Poza tym nawet wtedy nie jestemy w stanie
jednoznacznie oceni, czy kosmetyk speni
swoj funkcj. Zaley to bowiem od wielu
czynnikw, chociaby od jakoci surowca,
sposobu pozyskania go, przetworzenia,
czystoci, warunkw laboratoryjnych,
stenia, promotorw przenikania skad-
nikw czynnych i wielu innych. Dlatego ja,
zanim kupi kosmetyk, ktrego nie znam,
oczywicie czytam skad, ale te sprawdzam,
skd pochodzi, kto za nim stoi, jak trady-
cj i etyk ma firma. I do tego ci nama-
wiam. Bywa te, e kontaktuj si z firm
kosmetyczn i prosz o wysanie certyfikatu
jakoci lub zwracam si o pomoc w nurtu-
jcych mnie pytaniach. Jednak najoglniej
rzecz ujmujc, kupujc kosmetyki, kieruj
si zasad: im mniej przetworzony, natural-
ny, pochodzcy ze wiata natury skadnik,
tym lepszy dla skry i caego organizmu.
Warto sprawdzi renom producenta,
ale nie musisz analizowa kadego skad-
nika kosmetyku, bo bez specjalistycznej
wiedzy atwo si w tym pogubi. Chc
ci natomiast przekona do tego, co jest
pierwszym krokiem do przeprowadzenia
kosmetycznego detoksu do zmiany my-
lenia, tym samym do rozwoju osobistego!
Moja propozycja jest prosta: poko-
chaj umiar.
J a k d o b r z e w i e s z , skra jest naszym
najwikszym organem i jak aden inny
jest stale naraona na niekoniecznie
zdrowe czynniki: zanieczyszczenie, pro-
mieniowanie UV, wiatr, mrz. Na to nie
mamy wpywu. Moemy jednak zadba
o to, eby nie dodawa jej negatywnych
bodcw. A jednym z nich jest kontakt
z nadmiarem chemii kosmetycznej.
To zupenie tak jak z jedzeniem. Z regu-
y jestemy wiadomi, jak le wpywaj na
nas przetworzone produkty. Coraz wicej
osb rezygnuje z fast foodw, czyta etykiety,
robi zakupy na targach, gdzie mona dosta
ywno z niewielkich, ekologicznych gospo-
darstw. Coraz goniej mwi si o pocie,
poniewa nieprzekarmianie organizmu
oznacza lepsze samopoczucie. Wybieramy
prostot, bo wiemy, e ona oznacza zdrowie.
Dlaczego z kosmetykami miaoby
by inaczej?
Nie s nam przecie niezbdne do ycia,
a jednak kupujemy ich coraz wicej i wicej
zwiedzeni obietnicami producentw. To sa-
monapdzajca si machina, ktr powinna
zatrzyma. Uwierz mi mniej, a porzdniej
znaczy lepiej i zdrowiej. Twoja skra napraw-
d nie lubi zbdnej chemii. Nawet jeli my-
lisz, e dokupujc dodatkowe kremy, odpo-
wiednio j traktujesz, to w rzeczywistoci jest
odwrotnie. Nadmiar syntetycznych skadni-
kw uszkadza tkank. Do mycia wystarczy ci
jeden kosmetyk. Nie potrzebujesz osobnych
kremw na kady odcinek ciaa. Dobry
balsam moesz zrobi sama z naturalnych
skadnikw. No i s zdrowsze sposoby na
popraw humoru ni kosmetyczne zakupy...
Traktuj kosmetyki tak jak poywienie
w kocu to ywno dla skry. Unikaj im-
pulsywnych zakupw i poprawiania sobie
humoru kremami z drogeryjnych promocji,
tak jak wierz w to! nie poprawiasz go
sobie col i chipsami. Czytaj etykiety. Poznaj
zasady opisu skadnikw, zidentyfikuj kilka
najbardziej nieodpowiednich dla skry
i unikaj ich, bo to potencjalne zagroenie.
Wybieraj mdrze, zdobywaj wiedz, zyskuj
wiadomo. Zobaczysz, jakie pozytywne
zmiany nastpi w twoim yciu.
Na j wa n i e j s z a r z e c z na opakowaniu
kosmetyku to Nie, nie jego nazwa i obiet-
nica producenta, ale spis skadnikw INCI
147
 (International Nomenclature of Cosmetic
Ingredients). Musi on by obowizkowo
doczony do preparatu. Substancje
podane s w kolejnoci od tych, ktrych
stenie aktywnego skadnika jest naj-
wiksze, do tych, ktrych stenie danego
skadnika w kosmetyku jest najmniejsze.
Zwykle na pocztku listy znajduje si
baza kosmetyku, ona te warunkuje, z jakim
preparatem mamy do czynienia. Substan-
cje bazowe to najczciej woda, tuszcze
i alkohol rozpuszczajce inne substancje.
Potem na licie powinny si znajdowa
skadniki aktywne (substancje wpywajce
na fizjologi i funkcjonowanie skry), ktre
warunkuj aktywne dziaanie preparatu
i odpowiadaj za efekt, na jaki czekasz.
Koniec listy to skadniki emulgujce, odpo-
wiadajce za konsystencj kosmetyku, sub-
stancje stabilizujce form, konserwanty,
ewentualnie naturalne barwniki i zapachy.
Kosmetyk przygotowany w ten sposb
byby idealny! W wikszoci oglnodostp-
nych specyfikw jest jednak troch inaczej.
Zwykle na pocztku jest baza (czasem
lista skadajcych si na ni substancji
jest bardzo duga), pniej pojawiaj si
konserwanty i dopiero po nich substan-
cja czynna. To nie jest dobra kolejno.
Substancja czynna powinna si znajdowa
tu po bazie, w praktyce maksymalnie
na 4.5. miejscu listy. Lepiej te, gdyby
w spisie skadnikw nie byo syntetycz-
nych barwnikw i perfum, bo s zbdne.
I s t n i e j e w i e l e a p l i k a c j i do analizy
skadw kosmetykw, ja polecam dwie
bardzo przydatne, dziki ktrym moesz
samodzielnie przeanalizowa wasne
produkty i dowiedzie si, co drzemie
w kremie. Wystarczy wpisa lub wklei
skopiowany ze strony producenta cay
skad kosmetyku, a aplikacja podpowie
ci, z jakiego rodzaju skadnikami masz do
czynienia (na przykad substancje czynne,
filtry UV, emulgatory, rozpuszczalniki,
konserwanty), okreli moliwe zagroenia
(na przykad potencjalny alergen, substan-
cja komedogenna, czyli zapychajca pory)
i w przejrzysty sposb (z uyciem liczb
okrelajcych stopie bezpieczestwa
i kolorw ostrzegawczych) wskae, czy
powinna si obawia danego preparatu.
Przed zakupem kosmetyku naprawd warto
powici chwil na jego sprawdzenie.

Aplikacja po polsku:
ko s m e t o l o g i a . c o m . p l /a n a l i z a t o r - ko s m e t yko w. h t m l
Aplikacja po angielsku:
w w w. c o s d n a . c o m /e n g / i n g r e d i e n t s . p h p

148
 KOLEJNY
KOSMETYK
TO NIE TO SAMO
CO KOLEJNA
PARA BUTW,
KTRA MA
POPRAWI CI
HUMOR,
TO CZSTO
SZKODLIWA,
PRZETWORZONA
CHEMIA
150
151
 W mojej ocenie najwaniejsze w kosmetykach jest to, aby NIE draniy
skry ani nie byy komedogenne (nie tworzyy zaskrnikw) oraz niebez-
pieczne dla zdrowia. Podczas analizy zwracaj uwag przede wszystkim na
te parametry.

P o l ata c h d o w i a d c z e n i a j a ko ko s m e t o l o g wiem te, e s sub-

stancje, ktre uywane codziennie do pielgnacji skry, nie bd jej su-
y. Wprawdzie stosuje si je w kosmetykach, a ich bezpieczestwo po-
twierdzono (chocia wci poddawane s badaniom z uwagi na wnioski
wynikajce z ich wpywu na organizm i coraz wiksz wiadomo kon-
sumentw), to jednak uwaam, e mona si bez nich obej. Pielgna-
cja skry ma by przecie przyjemnym i stuprocentowo bezpiecznym
rytuaem.
Skadniki nagminnie stosowane w kosmetykach, a wedug mnie le
dziaajce na skr, to:

PARAFINY I OL E JE M I NERA LNE

Parafiny s zwizkami syntetycznymi pozyskiwanymi w procesie destylacji

z okrelonej frakcji ropy naftowej. Znajdziecie je w kosmetykach pod nazwa-
mi: olej parafinowy (INCI: Paraffinum Liquidum), wazelina (INCI: Petrolatum),
cerezyna, ozokeryt, wosk mikrokrystaliczny (INCI: Cera Microcristallina), olej
mineralny (INCI: Mineral Oil).
Substancje te maj dziaanie natuszczajce, s emolientami w kosme-
tyku. Po naoeniu na skr tworz nieprzepuszczalny film, ktry hamuje
TEWL transepidermaln ucieczk wody z naskrka. Jednak w miar sto-
sowania tych produktw zabu-
rza si funkcja barierowa skry. PIELGNACJA SKRY MA
Okluzja, czyli nieprzepuszczal- BY PRZECIE PRZYJEMNYM
ny syntetyczny film, blokuje
I BEZPIECZNYM RYTUAEM,
naturalny proces utraty wody
z naskrka i mamy odwrotne A NIE POTENCJALNYM
dziaanie ogromne przesusze- ZAGROENIEM.

152
nie skry. Dodatkowo parafiny nie przysu si skrom modym, tustym
i ojotokowym. S komedogenne, sprzyjaj powstawaniu zaskrnikw, unie-
moliwiaj swobodne wypywanie oju na powierzchni skry, poza tym daj
fatalne odczucia tworz wiecc, lisk powok. Stosowane dugotermi-
nowo, przyspieszaj starzenie si skry.

S L S -Y

SLS (Sodium Lauryl Sulfate) i SLES (Sodium Laureth Sulfate) s substancja-

mi powierzchniowo czynnymi o waciwociach myjcych, pianotwrczych
i emulgujcych. Uatwiaj mieszanie si wody z substancjami tuszczo-
wymi i brudem, dziki czemu zanieczyszczenia atwo spuka z powierzchni
skry lub wosw.
W kosmetykach stosuje si wiele substancji z tej grupy, na przykad
Ammonium Lauryl Sulfate, Sodium Myreth Sulfate, Magnesium Lauryl Sul-
fate, Sodium Cetearyl Sulfate, TEA Lauryl Sulfate.
O SLS-ach mwi si sporo, a przyczyn tego zapewne jest nadmierne
ich uywanie i problemy skrne, jakie wywouj. Produkty te s bowiem
przeznaczone do stosowania w kosmetykach spukiwanych, ktre mog
mie kontakt z ciaem tylko przez krtk chwil. Ale czy konsumenci o tym
wiedz? Ot nie SLS-ami myjemy twarz, ciao, zby, wosy, miejsca in-
tymne. Moczymy w nich skr po dodaniu do kpieli. Nie wspomn ju
o zastosowaniu ich w pilingach, maseczkach, produktach do golenia i nie-
ktrych kremach. Skra nie wytrzyma tak duego napicia, wczeniej czy
pniej jej bariera ochronna zostanie wymyta za bardzo, czego skutkiem
bd rozwijajce si dolegliwoci.
SLS-y maj udowodnione dziaanie dranice na skr i oczy. Minima-
lizowane jest ono przez czenie ich z mniej agresywnymi substancjami
myjcymi. Pytanie jednak: po co w ogle dodawa SLS-y, skoro i tak musz
wystpowa z innymi, agodnymi zmywaczami? Wedug mnie mona si
obej bez tej substancji.

153
 PAR ABENY

Parabeny to oglne okrelenie grupy zwizkw obejmujcej estry kwa-

su parahydroksybenzoesowego (PHB). W kosmetykach najczciej stosowane
s zwizki pod nazwami INCI: Methylparaben, Ethylparaben, Propylparaben,
Butylparaben, Potassium Methylparaben, Potassium Ethylparaben, Potassium
Propylparaben, Potassium Butylparaben, Sodium Methylparaben, Sodium
Ethylparaben, Sodium Propylparaben, Sodium Butylparaben i Calcium Paraben.
S to konserwanty odpowiedzialne w kosmetykach za hamowanie roz-
woju grzybw (pleni). W mniejszym stopniu wpywaj na bakterie, dlatego
czsto obok parabenw mona zobaczy fenoksyetanol (INCI: Phenoxy-
ethanol), czyli rodek hamujcy namnaanie bakterii.
Do czsto obserwowaam (rwnie na swojej skrze) podranienie
po uyciu kosmetykw z parabenami. Stosowane dugofalowo w kosmety-
kach (i nie tylko, bo leki i ywno rwnie konserwowane s parabenami
w wikszym steniu), rozszerzaj naczynia krwionone, co moe sprzyja
rozwojowi lub zaostrzeniu trdziku rowatego. Osobicie odradzam oso-
bom skonnym do alergii, dermatoz, trdziku i atopii uywanie kosmety-
kw zawierajcych parabeny.
Badania sugeruj, e maj one te dziaanie estrogenne i mog zaburza
procesy dojrzewania pciowego, a na mczyzn dziaa feminizujco.
Parabeny szczeglnie atwo przenikaj przez skr w okolicach szyi,
pach, pachwin, narzdw pciowych i klatki piersiowej. Dlatego zwr
uwag zwaszcza na produkty, ktrych uywasz do higieny i pielgnacji ciaa,
czyli balsamy, antyperspiranty, kremy do pielgnacji biustu, szyi i dekoltu.
Poniewa parabeny to skadniki lipofilne rozpuszczalne w tuszczach
dobrze przenikaj przez skr, mog wnika i kumulowa si w jej gb-
szych warstwach.
Jeli to moliwe, unikaj parabenw w kosmetykach.

W y j t ko w o s z ko d l i w e ko n s e r wa n t y, niebdce parabenami, kryj

si rwnie pod innymi nazwami. Unikaj substancji zapisanych w skadzie
INCI jako: Quaternium-15, Imidazolidinyl Urea, Methylisothiazolinone,
Triethanolamine (TEA), Sodium Benzoate.

154
 Szukaj w skadach naturalnych, bezpiecznych konserwantw. Ich nazwy
INCI to: Dehydroacetic Acid (DHA), Salicylic Acid, Thymus Vulgaris, Olea
Europaea, Medica Limonum, Sorbic Acid.

TALK

Talk to uwodniony krzemian magnezu, mikki minera wystpujcy w na-

turze. W nomenklaturze INCI zapisywany jest jako: Talc.
Jest substancj czynn w kosmetyku, atwo pochania wilgo (na przykad
pot) i substancje tuszczowe (na przykad sebum). Po zastosowaniu daje
uczucie suchoci, wieoci i gadkoci. Zmniejsza efekt byszczenia si sk-
ry spowodowany wydzielaniem sebum. Jednak mieszajc si z ojem, potem
i innymi kosmetykami, tworzy mazist substancj, zaburzajc czynnoci
wydzielnicze skry. Moe si przyczynia do rozwoju stanw zapalnych gru-
czow potowych i ojowych.
Talk stosowany jest gwnie w produktach do makijau. Jego waciwo-
ci absorbujce poprawiaj sensoryczno kosmetyku dlatego tak lubi-
my kupowa wanie te z talkiem. Jednak codzienne stosowanie makijau
z produktami na bazie talku przyczynia si do wystpowania wykwitw
i podranie skry.
Poza tym tej substancji przypisuje si dziaanie kancerogenne (rakotwr-
cze). Talk budzi wiele kontrowersji, badany jest przez rne organizacje od
wielu lat. W kosmetykach zosta dozwolony do stosowania wycznie w ogra-
niczonym steniu i iloci.
Ze wzgldu na potencjalne zanieczyszczenia produktw z talkiem nie
powinien on by stosowany u dzieci poniej trzech lat, kobiet w ciy i kar-
micych. Firmy produkujce kosmetyki kolorowe zastpuj obecnie talk
substancjami absorbujcymi, ktre maj pochlebniejsze opinie.
Dla mnie to zbyt wiele jak na jeden skadnik, dlatego jeli malujesz si
codziennie, zwr uwag na skad kosmetykw. Pudry podkrel twoj uro-
d niekoniecznie z pomoc talku.

155
 M o e s z s p o r z d z i l i s t p o w y s z yc h s k a d n i k w, zapisujc
ich nazwy zgodnie z nomenklatur INCI. Miej t list ze sob, zawsze gdy pla-
nujesz zakupy kosmetyczne. W drogerii czy sklepie internetowym powi
kilka chwil na sprawdzenie, czy w upatrzonym przez ciebie produkcie nie
ma szkodliwych substancji. Moesz te i krok dalej: skorzystaj z aplikacji
analizujcej skady i zastanw si, czy kupi dany preparat. Ucz si, spraw-
dzaj, szukaj informacji. Jeli ten temat ci wcignie, moesz wzi udzia
w warsztatach, podczas ktrych nauczysz si profesjonalnego czytania ska-
dw, zrobisz kosmetyki albo rodki czystoci. To kilka sprawdzonych adre-
sw organizatorw. Znam ich osobicie, maj fachow wiedz o tworzeniu
kosmetykw. Sama korzystam z ich pasji, robic z nimi wsplne warsztaty
lub kupujc od nich produkty handmade:

Magda Aleksandrowicz chemiczka, bioloka, twrczyni marki Ilua

ilua.eu

Klaudyna Hebda zielarka, botaniczka, aromaterapeutka

klaudynahebda.pl

Kasia Majewska chemiczka, zielarka

m a k u t u . p l / w o r d p r e s s / w a r s z t a t y/

Kasia Rwny biotechnoloka z pasj do kosmetykw

k a s i a r o w n y. p l /o f e r t a /

Asia Houj twrczyni marki Iossi, po prostu kocha robi kosmetyki

w w w. i o s s i . e u /s t r o n a / w a r s z t a t y

Marta Tyszko specjalistka od wyrabiania naturalnych myde

gaj-oliwny.pl/pol_m_Warsztaty-kosmetyki-naturalnej-947.html

156
157
 A JELI MASZ
WOLN CHWIL,
zrb detoks kosmetyczki!

1. Zrb miejsce na stole albo na pododze. Po tam wszystkie kosme-

tyki, jakie masz w domu: w azience, torebce, kosmetyczce. Pamitaj
o byszczyku do ust, ktry moe trzymasz w kieszeni, i o kremie do rk,
ktry zostawia w kuchni!

2. Pogrupuj kosmetyki wedug funkcji. Czy masz duo specyfikw jednego

rodzaju? Na twojej pce stoj dwa szampony, kilka odywek, rne ele
pod prysznic? Dysponujesz kremami do twarzy o podobnym dziaaniu?
Zastanw si, czy jest ci to potrzebne. Pamitaj o umiarze. Mniej znaczy
wicej. Zaplanuj detoks zakupowy: do czasu zuycia zapasw nie b-
dziesz siga w sklepie po podobne kosmetyki. Oszczdzisz skr, czas
i pienidze.

3. Teraz przeczytaj na opakowaniach skady INCI. Czy widzisz tam skad-

niki, ktre mog stwarza ryzyko dla zdrowia (parafiny i oleje mineralne,
SLS-y, parabeny i inne szkodliwe konserwanty, talk)? Jeli tak, te ko-
smetyki odstaw bez alu. Nie zakadaj, e na przykad krem do twarzy
z parabenami wykorzystasz do stp. Szkodliwe substancje wchaniaj
si przez skr w kadym miejscu ciaa.
Czy co zostao?

4. Wr do rozdziau o piramidzie modoci i rytuaach pielgnacyjnych.

Przeczytaj jeszcze raz o tym, jakie specyfiki pasuj do twojego typu cery.
Czy zgadza si to z tym, co masz na swojej pce i w kosmetyczce? Czy
jeli masz skr such, to w twojej azience stoi nawilajce mleczko do
twarzy, a nie wysuszajce mydo? A jeli masz ojotok, to dysponujesz
zdrowym, naturalnym mydem? Jeli tak, to wietnie! Jeli nie, zrb list
kosmetykw, ktre chciaaby wymieni w najbliszym czasie na bar-
dziej odpowiednie.

5. Teraz we komputer i otwrz aplikacj do analizy skadw. Wpisujc

skad, zobaczysz, e jedne ze skadnikw oka si zbdne, inne mimo
skomplikowanej nazwy zupenie w porzdku. Traktuj to troch jako
zabaw, ucz si, poznawaj produkty, z ktrych korzystasz. W ten sposb
oswajasz si z chemi kosmetyczn. Niedugo nie bdziesz potrafia
zrezygnowa z czytania etykiet. To wciga!
160
TWJ PLAN
PIELGNACJI
P o d c z a s s k i n c o a c h i n g u dziewczyny zawsze dosta-
j ode mnie indywidualnie opracowany plan pielgnacji.
Skin coaching cz z mentoringiem i klientki korzystaj
z mojej wiedzy i dowiadczenia. Staj si ich nauczycielk,
mentork, przewodniczk. Plan przygotowuj tak, eby
odpowiada na potrzeby skry konkretnej osoby w danym
momencie ycia. Podaj w nim jasne wskazwki: jakie kos-
metyki kupi, kiedy i jak czsto ich uywa. Dla moich
klientek to due uatwienie. Po pierwsze, nie musz same
dobiera kosmetykw, analizowa skadw i decydowa,
ktre preparaty ostatecznie kupi. Po drugie, maj pew-
no, e pielgnacja zadziaa. Odkd pracuj jako skin
coach, nie zdarzyo si, e coachennica wrcia do mnie
z prob o poprawiony plan pielgnacji. Zwykle wraca-
j z podzikowaniem za pomoc. Sukces jest jednak przede
wszystkim ich zasug. Podstawa to dobry plan, ale i wytrwa-
o w jego wdraaniu.

161
 Rwnie nasz skin coaching nie byby
peny, gdyby nie dostaa ode mnie planu
pielgnacji skry. Przygotowaam go tak,
eby moga po prostu znale nazwy
konkretnych kosmetykw dostosowanych
do rodzaju dolegliwoci. Postanowiam,
e podam stosunkowo ograniczony wybr
kosmetykw, bo tylko w takiej konfiguracji,
w jakiej wystpuj teraz, mam pewno,
e zadziaaj. Podkrelam, e kosmetyki te
s moim subiektywnym wyborem. adna
z firm kosmetycznych nie sponsoruje
proponowanych przeze mnie produktw.
Wybraam te preparaty z uwagi na ich
skuteczno i bezpieczestwo. Wszystkie
znam pracowaam z tymi produktami, to
kosmetyki profesjonalne, dlatego znalazy
si w planie pielgnacji. Nie ograniczam
planu do skr z dolegliwociami. Jeeli
masz skr normaln, rwnie tam zajrzyj.
Jest to plan, z ktrego mog te skorzysta
mczyni i nastolatki. Przeczytaj propo-
zycje dla wszystkich czterech typw, bo
w kadej czci znajdziesz co dla siebie.
Wszystkie zasady pielgnacji oparam
na piramidzie modoci. W kadym przy-
padku najwaniejsze jest to, eby zapewni
skrze szczeln warstw ochronn (poziom
odbudowy na piramidzie modoci), dlatego
warto, aby w skadzie kosmetykw znalazy
si ceramidy i ich rdo naturalne oleje.
Wprowad je take do codziennej diety.
Oczywicie w specyfikach, ktre propo-
nuj, nie ma szkodliwych substancji. Druga
wana dla odbudowy kwestia to prawidowy
162
stopie nawilenia skry, a wic substancje
hydrofilowe kwas hialuronowy i kolagen
oraz skadniki NMF (kwas piroglutaminowy
PCA, mleczan sodu, aminokwasy). Gdy
zadbasz o te dwa elementy, najwaniejszy
krok w pielgnacji bdziesz miaa za sob,
a stan twojej skry znacznie si poprawi.
Oprcz odbudowy, ktra jest baz,
zwracam uwag na ochron przed promie-
niowaniem UV oraz antyoksydacj, czyli
przeciwdziaanie uszkodzeniom DNA ko-
mrki i procesom zapalnym. Kady produkt
wybrany przeze mnie ma te potencja od-
madzajcy, opniajcy procesy starzenia
si skry. Oczywicie jej kondycja zaley nie
tylko od tego, jakie produkty na ni apliku-
jemy, ale te od diety, stylu ycia, iloci wy-
pijanej wody, redukcji stresu i tym podob-
nych. Wracaj wic regularnie do swojego
koa skry, pracuj nad nawykami i pami-
taj, e wszystko jest w twoich rkach!
Kosmetyki, ktre proponuj, nie s
najtasze, ale za to warte kadej wydanej
zotwki. Pamitaj, e mniej znaczy wi-
cej kupno jednego dobrego kosmetyku
jest bardziej opacalne ni cige wyprbo-
wywanie taszych, niedobranych do twoich
potrzeb. Produkty dedykowane s te bar-
dzo wydajne, kremy zazwyczaj wystarczaj
na kilka miesicy. Wiele dziewczyn, ktre
do mnie przychodziy, pocztkowo miao
wewntrzny opr przed wydaniem na siebie
wikszej kwoty, ale potem zmieniay zdanie.
Po przejrzeniu zawartoci ich kosmetyczek
okazywao si bowiem, e s one przepenio-
ne mas taszych, lecz bezwartociowych
preparatw, ktre w sumie rwnie kosz-
toway niemao, a na pewno nie dziaay.
P l a n p i e l g na c j i , jak kady element
skin coachingu, ma rwnie suy temu,
eby ci zainspirowa. Jeeli nie chcesz
kupowa nowych kosmetykw, skup si
na innych elementach naszej wsplnej
pracy. yj zdrowo, jedz naturalne produkty,
redukuj stres. Rozpoznaj typ swojej skry
i pielgnuj j odpowiednio, ale z umia-
rem. Dobieraj specyfiki pielgnacyjne
pod ktem dobroczynnych surowcw,
o ktrych si dowiedziaa, czytaj etykie-
ty i unikaj szkodliwych skadnikw. Kilka
wartociowych produktw zrobisz sama
we wasnej kuchni (zajrzyj na s. 229), to ju
bardzo duy sukces. Moesz te kupi
z uoonej przeze mnie listy tylko produkt
oczyszczajcy albo produkt oczyszczaj-
cy i kosmetyk bazowy. Moje coachennice
czsto tak robi, nazywam to planem
kanapkowym pielgnacji. Potem stop-
niowo dokadaj do tej kanapki kolejne
skadniki: serum, krem pod oczy, mgie-
k z antyoksydantami i tym podobne.
PLAN PIELGNACJI, JAK
KADY ELEMENT SKIN
COACHINGU, MA RWNIE
SUY TEMU, EBY CI
ZAINSPIROWA.
Kady wiadomy sposb pielgnacji to
olbrzymi krok do przodu. Zobaczysz, jak
twoja skra pokocha nowe nawyki. A teraz
zaczynamy.
163
164
165
 S K RA PR OBLEMATYCZNA

Skra problematyczna wymaga szczeglnej troski. Podstawow zasad pie-

lgnacji jest regulacja pracy gruczow ojowych oraz systematyczne usu-
wanie zgrubiaej warstwy rogowej naskrka. Kosmetyki do tego rodzaju
skry musz wic mie dziaanie regulujce wydzielanie oju i zuszczajce.
Jednoczenie nie mog to by preparaty silnie wysuszajce (z alkoholem)
ani uszkadzajce paszcz ochronny skry (kosmetyki z silnymi detergentami,
takie jak tradycyjne zasadowe myda czy produkty z SLS-ami).

TWOJE CODZIENNE RYTUAY

1. OCZYSZCZANIE

Mycie twarzy w twoim przypadku jest koniecznoci nie tylko wieczorem,

ale i rano. To wane, bo nadmiar sebum, ktry po nocy zalega na powierzchni
skry, dziaa podraniajco.

Nimue Cleansing Gel

marki Nimue Skin Technology el do mycia skry, ok. 180 z
To el delikatnie zuszczajcy pozlepiane komrki i regulujcy prac gruczo-
w ojowych. Skutecznie usuwa makija, delikatnie nawila, zwiera antyok-
sydanty. Polecam go osobom z trdzikiem zapalnym, grudkowym, zaskrni-
kowym. Jest bardzo wydajny, wystarczy na dwa miesice codziennego mycia
skry. Gdy si skoczy, nie musisz kupowa nastpnego produktu, ale tasze
o 40% wymienne wkady.

Pianka do mycia twarzy lawenda i kasztanowiec marki Makutu, ok. 50 z

To personalizowany kosmetyk tworzony na zamwienie, co dla fanek cakowi-
cie naturalnej pielgnacji. Pianka bez dranicej chemii wykorzystuje antysep-
tyczne dziaanie lawendy oraz uszczelniajce naczynia krwionone waciwoci

166
wycigu z kasztanowca. Ten produkt polecam osobom ze skr naczyniow
o umiarkowanym przebiegu trdziku pospolitego i trdziku rowatego.

Mydo o cechach pielgnacyjnych, regulujcych, nawilajcych,

marek: Ministerstwo Dobrego Myda, Makutu, Inez Herbiness, ok. 20 z
Mydo Aleppo,
dystrybucja Gaj Oliwny (Marta Tyszko), ok. 30 z
Potasowe myda fitoterapeutyczne, myda Aleppo i czarne myda afryka-
skie polecam kadej osobie, ktra lubi dokadne oczyszczanie twarzy. Ko-
smetyki myj, pielgnuj i rozpieszczaj skr trdzikow. Trzeba jednak
stosowa je na zmian z innymi preparatami oczyszczajcymi. Po trzech
miesicach mycia twarzy mydem naley zamieni je na piank lub el. Kiedy
skra znowu zatskni za mydem, moesz do niego wrci. Suchaj tego, co
podpowiada ci organizm.
Mydo spukuj zawsze przefiltrowan lub przegotowan wod, a na-
stpnie przecieraj skr tonikiem.

2. TONIZACJA

W twoim przypadku to konieczno. Tonik jest dopenieniem rytuau oczysz-

czajcego, doskonale kondycjonuje skr, przywraca rwnowag hydroli-
pidow. Traktuj go bardzo serio, tobie te polecam ten element pielgnacji.
Toniki s zwykle roztworami wodnymi, w ktrych uywa si substancji bio-
logicznie czynnych: wycigw zioowych, kwasw, witamin, humektantw,
olejkw eterycznych. Uatwiaj wchanianie skadnikw z kremw pielgna-
cyjnych, torujc im drog.
Toniki stosuj po porannym i wieczornym myciu skry.

Nimue Conditioner
marki Nimue Skin Technology, ok. 170 z
Tonik ten jest uzupenieniem do preparatu Cleansing Gel Nimue. Stymuluje
zuszczanie wierzchnich warstw naskrka dziki zawartoci alfa-hydroksy-
kwasw. Zawiera te czynnik NMF warunkujcy waciwe nawilenie skry.
Gdy si skoczy, rwnie mona dokupi wymienny wkad. Bardzo polecam!

167
 Tonik do twarzy
marki Ilua, ok. 90 z
Tonik ten rekomenduj skrom tustym naczyniowym, odwodnionym. To
eksplozja nawilania. Produkt tworzony jest w dniu zoenia zamwienia
z produktw o silnym potencjale antyoksydacyjnym (granat, arbuz, oczar
wirginijski) oraz nawilajcym (kwas poliglutaminowy zatrzymujcy cztery
razy wicej wody w naskrku ni kwas hialuronowy, woda z lodowca nor-
weskiego) i regulujcym fizjologi skry (naturalny kompleks pre- i probio-
tykw). Co dla prawdziwych ekomaniaczek!

Smoothing Toner
marki PCA Skin, ok. 160 z
To tonik z kwasami o idealnym, prostym skadzie zuszczajcym, przezna-
czony dla skr grubych, odpornych, porowatych.

Hydrolat lawendowy
marki Ministerstwo Dobrego Myda, ok. 22 z
Hydrolaty to wody rolinne. Powstaj jako produkt uboczny pozyskiwania
olejkw eterycznych w procesie destylacji z par wodn caych rolin lub
ich czci. Ich pH zblione jest do naturalnego odczynu skry, co czyni
z nich idealne toniki. Hydrolaty nie maj potencjau zuszczajcego, jedynie
przywracaj skrze fizjologiczne pH. W zestawieniu z mydem s doskona-
ym wyborem dla minimalistek.
Ten preparat najlepiej jest aplikowa na twarz za pomoc atomizera.
Wystarczy zrosi skr delikatn mgiek, a nastpnie osuszy j papierow
chusteczk.

3. ODBUDOWA KOSMETYK BAZOWY

Idealna pielgnacja dla skry problematycznej to produkt regulujcy pra-

c gruczow ojowych, delikatnie zuszczajcy naskrek i wzmacniajcy
odporno skry na czynniki zewntrzne. Wszystkie wymienione niej ko-
smetyki maj wanie te cechy.

168
 Wybierz jeden z podanych preparatw, odpowiedni dla siebie w zale-
noci od wraliwoci skry trdzikowej. Stosuj go rano, a w nocy pozwl
skrze odpocz.

Nimue Skin Regulator

marki Nimue Skin Technology, ok. 80 z
To bezolejowy, dziaajcy kompleksowo na skr problematyczn specyfik,
must have dla kadej skry, ktra wymaga natychmiastowego nawile-
nia i ujarzmienia gruczou ojowego. Fitoskadniki przywracaj zdrowie,
a kompleks kwasw owocowych reguluje i rozjania skr. elowa forma
kosmetyku daje efekt porcelanowej cery. Idealny na lato, pod makija, do
kadego typu skry problematycznej.

INNO-EXFO Purifier 24H Cream

marki Innoaesthetics, ok. 210 z
Ten produkt z kwasem migdaowym i glikolowym przeznaczony jest dla
osb, ktre borykaj si rozszerzonymi porami, zanieczyszczeniami i wgra-
mi. Dziki regulacji wydzielania sebum przywraca skrze rwnowag bio-
logiczn. Krem ma w skadzie witamin B3 i ekstrakty rolinne, wic dziaa
rwnie antyoksydacyjne nie musisz kupowa dodatkowego produktu.

Krem na dzie No 01
marki Ilua, ok. 220 z
To krem zawierajcy potny koktajl skadnikw hipoalergicznych. Szcze-
glnie polecam go do skr problematycznych bardzo wraliwych. To krem
typu ostatnia deska ratunku dla skr, ktre reaguj nawet na najdelikat-
niejsze formuy kosmetyczne. Preparat dziaa agodzco, odwraliwiajco
i przeciwzapalnie.

Azelac el
marki Sesderma, ok. 110 z
Ten delikatny krem-el z azeloglicyn proponuj osobom, u ktrych na pod-
ou trdziku pospolitego rozwija si trdzik rowaty, a zmiany trdzikowe
przechodz w krostkowo-grudkowe. Zwykle skra ulega wtedy szybszym
podranieniom. Krem je agodzi i reguluje wydzielanie oju.

169
 Nimue Skin Purifier
marki Nimue Skin Technology, ok. 190 z
Bez tego kremu nie byoby wielu wyleczonych skr. To jeden z nielicznych
produktw, ktre polecam przy skrach problematycznych do stosowania
rwnie na noc (ze wzgldu na zawarto retinolu). Sprawia, e skra bar-
dzo szybko wraca do zdrowia, bez jej przesuszania. Najlepiej stosowa go
po oczyszczaniu i tonizacji produktami Cleansing Gel i Conditioner tej samej
marki Nimue.

Nimue Y:SKIN Active Blemish Control

marki Nimue Skin Technology, ok. 60 z
Ten specyfik dziaa odkaajco i antybakteryjnie. No go w torebce i sto-
suj miejscowo na mocno zapalne wykwity. Zawarto kwasu salicylowego
i olejku herbacianego w jednej chwili przyniesie ulg i bdzie kontrolowa
wydzielanie oju. Ten sztyft uwielbiaj nastolatki.

Powysze kosmetyki to podstawa poprawnej pielgnacji i baza twojego

planu kanapkowego. Kup je w pierwszej kolejnoci. Potem moesz dodawa
do nich kolejne preparaty.

4. ANTYOKSYDACJA

Ten poziom pielgnacji jest niezwykle wany, zwaszcza w porannym ry-

tuale pielgnacyjnym. To w cigu dnia skra napotyka wiele czynnikw
osabiajcych jej odporno: zanieczyszczenia, pyy, gazy, dym, promie-
niowanie UV, stres, klimatyzacj, rnice temperatury, podranienia me-
chaniczne (podpieranie si, dotykanie, drapanie twarzy), nieodpowied-
ni diet, mao napojw. Zwykle nie zdajemy sobie sprawy, e czynniki
te mog wywoywa i czsto wywouj uszkodzenia w strukturach skry,
tworzc wolne rodniki. Antyoksydanty to skuteczna bro w ochronie
modoci.
Preparat z antyoksydantami aplikuj bezporednio po zakoczeniu
oczyszczania i tonizacji. Dopiero po nich na krem odbudowujcy. Pa-

170
171
172
mitaj jednak, e w kadej pielgnacji sprawdza si metoda maych krokw.
Nie musisz mie wszystkiego od razu. Podstawa to krem odbudowujcy,
dlatego w naszym planie zosta wymieniony wczeniej. Antyoksydanty s
wane, ale moesz je dokupi pniej. W midzyczasie szukaj witamin
i polifenoli w poywieniu.

Nimue Vitamin C Moisture Mist

marki Nimue Skin Technology, ok. 85 z
To mj numer jeden zawsze i wszdzie ester witaminy C w spreju. Uwiel-
biam ten antyoksydant i w zasadzie na nim poprzestan. To bardzo sku-
teczny przeciwutleniacz, wymiata wolne rodniki, orzewia skr, dostarcza
jej energii, szczeglnie dobrze dziaa na osoby yjce w duych, uprzemy-
sowionych miastach. Stosuj go na czyst, umyt skr. Potem na wy-
brany krem.

Ja stosuj antyoksydanty naprzemiennie z kremem bazowym. Jednego

dnia nakadam preparat bazowy, a drugiego kosmetyk z antyoksydantami,
i tak na zmian. Jeli twoja skra ma cechy skry normalnej, te tak po-
lecam robi.

5. FILTRY UV

To rwnie element pielgnacji dziennej. Nie musisz jednak stosowa fil-

trw kadego poranka przez cay rok. Od padziernika do marca kt pada-
nia promieni sonecznych w naszym kraju si zmienia i promieniowanie
UVB, ktre latem moe mocno opali, nie zrobi ci krzywdy. Nie ma wic
potrzeby obciania skry dodatkowymi preparatami. Wyjtkiem jest
sytuacja, gdy duo przebywasz na socu, na przykad uprawiasz sporty
zimowe albo wychodzisz na sanki z dzieckiem. Wtedy koniecznie stosuj
silny filtr, bo zwaszcza na onieonych stokach moesz ulec poparze-
niu sonecznemu.
Niestety, ilo docierajcego do Ziemi promieniowania UVA w mniej-
szym stopniu zaley od pory roku. Dlatego w porze jesienno-zimowej, gdy

173
 nie stosujesz specjalistycznych kosmetykw z filtrem, szczeglnie zadbaj
o antyoksydanty w kosmetykach, diecie i suplementacji. Jeli si malujesz,
moesz te wybiera fluidy, kremy BB lub CC czy pudry mineralne, ktre maj
w skadzie substancje chronice przed promieniowaniem sonecznym.
Wiem przy tym z dowiadczenia, e dziewczyny majce skr proble-
matyczn czsto si skar, e filtry nie s dla nich dobre: zapychaj pory,
skra po nich si wieci, a makija si nie trzyma. Nie musi jednak tak
si dzia, wszystko zaley od doboru odpowiedniego preparatu. O wiele
gorszym rozwizaniem jest w twoim przypadku rezygnacja ze stosowania
filtrw.
Nagminnie te spotykam si z bdem, jakim jest opalanie zmian tr-
dzikowych w nadziei, e soce je wyleczy. Tymczasem w skrze, w ktrej
tocz si procesy zapalne, zaburza si proces melanogenezy. Organizm,
bronic si przed zagroeniem, wysya sygna do melanocytw, by zwik-
szyy ilo wydzielanego barwnika (melaniny, ktra, jak wiesz, jest naszym
naturalnym filtrem przeciwsonecznym). Wystawiajc skr na dziaanie pro-
mieniowania UV, naraasz j wic na hiperpigmentacj, skutkujc wystpie-
niem przebarwie. Powstaje zatem dodatkowa dolegliwo. Poza opalenizn
i czasem przebarwieniami moe si te pojawi (mniej wicej po miesicu od
opalania) nasilenie ojotoku, pod skr mog si znajdowa grudki, moesz
te mie wraenie zgrubiaej, pozatykanej skry. Dzieje si tak dlatego, e
pod wpywem nadmiernego nasoneczniania warstwa rogowa ulega pogru-
bieniu i zaburzony zostaje proces keratynizacji naskrka. j nie moe swo-
bodnie wypywa, a komrki nie mog si fizjologicznie zuszcza.
W twoim przypadku najwaniejsze zalecenie brzmi: uywaj filtrw i nie
opalaj si! Skra problematyczna nie moe by wystawiana na dziaanie
promieniowania UV.

Obagi Sun Shield Matte SPF 50 Broad Spectrum

marki Obagi, ok. 130 z
Matujcy krem przeciwsoneczny, zawiera filtry o szerokim spektrum dzia-
ania przeciw promieniowaniu UVA i UVB. Ma wyjtkowo lekk konsystencj,
nie pozostawia cikiego filmu na skrze. Nawila skr i doskonale nadaje
si pod makija. Jest bezzapachowy, wic moe by uywany nawet do szcze-
glnie wraliwej, tustej skry. Jego stosowanie to sama przyjemno.

174
Nimue Sun C SPF 40
marki Nimue Skin Technology, ok. 135 z
Ta emulsja to to silny przeciwutleniajcy kompleks, ktry nawila, chro-
ni przed promieniowaniem UV i wzmacnia skr. Zawarto witamin C i E
wzmaga dziaanie antyoksydacyjne. Lekka, nietusta formua sprawia, e
kosmetyk moe by nakadany nawet na makija.

6. ODMODZENIE

Wszystkie wczeniej wymienione dziaania pielgnacyjne dadz efekt odmo-

dzenia skry problematycznej. Jeli jednak bdziesz chciaa zintensyfikowa
czy przyspieszy regeneracj skry albo uznasz, e potrzebujesz dodatko-
wych zabiegw, to polecam profesjonalne pilingi kwasami przeprowadzone
w serii zabiegw przez kosmetologa albo zabiegi z retinolem, rwnie pod
opiek zaufanego specjalisty.
Nie uznaj pilingw ziarnistych przy skrach z dolegliwociami. Jeli ty doj-
dziesz do wniosku, e potrzebujesz delikatnego odwieenia podczas pielgna-
cji domowej, to nie cieraj skry mechanicznym cierniwem, ale wyszczotkuj
j na sucho delikatn szczoteczk przeznaczon do twarzy (pod warunkiem,
e na skrze nie ma ropnych zmian zapalnych, tylko nadmiar zrogowaciaego
naskrka). Innym sposobem na pozbycie si martwej zrogowaciaej warstwy
naskrka jest jego rozpuszczenie za pomoc pilingw enzymatycznych.
Chocia, szczerze mwic, codzienny, dobrze wykonany demakija ba-
wenianym kompresem (gazikiem) niejaowym to najlepszy piling. Nie spo-
dziewaj si rezultatw natychmiast, ale ju po miesicu moesz odczu r-
nic nie bdziesz czua potrzeby dalszego zuszczania naskrka. Pamitaj
te, e wikszo polecanych przeze mnie preparatw zawiera skadniki ke-
ratolityczne (zmniejszajce rogowacenie naskrka), wic dodatkowe zusz-
czanie moe nie by potrzebne.

Exfoliating Enzyme
marki Nimue Skin Technology, ok. 200 z
Kompleks enzymw papai i ananasa delikatnie usuwa martwe komrki na-
skrka, wspomagajc odnow komrkow. Moesz wykonywa piling raz

175
 w tygodniu, jeli dokucza ci zrogowaciay naskrek, albo profilaktycznie raz
na trzy tygodnie. Produkt jest bardzo wydajny, wystarczy mniej wicej na
p roku. Stosuj kosmetyk wieczorem, po rytuale oczyszczania. Umyj skr,
zrb piling, rozpyl mgiek toniku lub przetrzyj nim twarz, potem zaaplikuj
preparat z witamin C i po si spa.

Pamitaj, skra problematyczna kocha styl slow. Potrzebuje czasu na odbu-

dow, odpowiedniej, minimalistycznej pielgnacji w domu, antyoksydacji
w cigu dnia i odpoczynku od kosmetykw noc. Im mniej nakadasz na ni
produktw kosmetycznych, tym lepiej.

Kada skra problematyczna w fazie ostrego stanu zapalnego wymaga

wczeniejszej diagnostyki i ewentualnego leczenia farmakologicznego. Prze-
strzegam przed dziaaniem na wasn rk. Uwaam te, e trdzik zapalny
jest dolegliwoci o zoonym podou, dlatego tylko dotarcie do przyczyny
daje satysfakcjonujce rezultaty leczenia i pielgnacji skry problematycznej.

RYTUA Y PIELGNACYJNE
D L A S K RY PR OBL EMATYCZNEJ W SKRCI E:

q Najpierw kup produkt do mycia, tonik i krem na dzie.

q Jeli jest lato, a ty chodzisz do pracy pieszo lub wybierasz si na wa-
kacje, to kup filtr UV i uywaj go codziennie, nakadajc na krem jako
kocowy etap dziennej pielgnacji (pod makija). Tak samo postpuj
zim, gdy wybierasz si na narty, sanki z dzieckiem lub spacer.
q Po miesicu docz do bazowego zestawu antyoksydant sprej z wita-
min C do stosowania na dzie lub raz w tygodniu na noc, po pilingu
enzymatycznym (opcjonalnie).
q Jeli uznasz, e potrzebujesz zabiegw profesjonalnych u kosmetologa,
to po minimum miesicu od wdroonych zmian w pielgnacji skorzy-
staj z serii zabiegw z kwasami lub retinolem (zaplanuj je na jesie).

176
 T WOJA D IETA I S U PL EMENTACJA W SKRCI E:

q Probiotyk lub naturalne kiszonki.

q Witamina C i B kompleks.
q Witaminy rozpuszczalne w tuszczach: A, D, E, K, F.
q Kwasy omega-3 i omega-6.
q Cynk.

S K R A INTERA KTYWNA

Skra interaktywna reaguje du wraliwoci oraz irytacj na bodce z ze-

wntrz, poniewa jej bariera ochronna czsto jest przepuszczalna dla szkod-
liwych substancji pochodzcych ze rodowiska. Wikszo kosmetykw
moe wywoywa dyskomfort. Dlatego wanie warto szuka produktw
bogatych w ceramidy, skwalen, cholesterol, ktre odbuduj paszcz hydro-
lipidowy skry, a take substancji przeciwzapalnych, stymulujcych system
immunologiczny i podnoszcych odporno skry, takich jak wycig z je-
wki czy kwasy omega-3.
Pielgnacja ochronna ma przede wszystkim przeciwdziaa szkodliwemu
wpywowi czynnikw zewntrznych, zanieczyszcze, warunkw pogodowych,
promieniowania UV. Skra interaktywna bdzie lubia lekkie, bardzo delikat-
ne kremy (a nie tuste, jak si powszechnie sdzi) lub serum wzmacniajce
jej barier ochronn. Wybrane przeze mnie kosmetyki odbuduj struktury
powierzchniowe skry, nawodni jej gbokie warstwy i j odwraliwi.
Zwr uwag na jeszcze jeden mit kosmetyczny. Czsto spotykam si
z osobami, ktre maj wraliw skr i przez lata stosuj oleje mineralne,
aby stworzy bezpieczn barier przed czynnikami z zewntrz. W konse-
kwencji jednak skra uwraliwia si jeszcze bardziej i zaczyna si przed-
wczenie starze. Unikaj takiego dziaania, nie funduj sobie jeszcze jednej
dolegliwoci!

177
 TWOJE CODZIENNE RYTUAY

1. OCZYSZCZANIE

Skra interaktywna bdzie reagowa irytacj na czste mycie (macero-

wanie), gorc wod, mocne detergenty. Regeneracja paszcza hydrolipi-
dowego skry trwa 24 godziny, wic takie dziaania nie pozwol odbu-
dowa bariery ochronnej w naturalny sposb. A jest to bardzo wane, bo
tajemnica zdrowia skry interaktywnej tkwi w odpowiednim oczyszcza-
niu najlepiej, gdyby odbywao si wycznie wieczorem i podstawowej
dziennej pielgnacji.

Mycie skry z wod

Sama woda jest obojtna dla skry i nie uszkadza jej, pod warunkiem e jest
przegotowana lub destylowana. Moesz jej uywa, jeli do penego kom-
fortu i uczucia czystoci potrzebujesz H2O. Doskonale to rozumiem, rwnie
czuj si wieo po takim oczyszczaniu. Pamitaj jednak, e wszystkie pro-
dukty do mycia z uyciem wody to detergenty rodki powierzchniowo
czynne, ktre mog podrania i zbytnio odtuszcza skr. Wybieraj tylko
rodki myjce bez myda, agodzce, przeznaczone specjalnie dla skry
interaktywnej. Zdecydowanie nie polecam ci myde ani zmywania skry
olejem. Wystrzegaj si te syntetycznych barwnikw i zapachw w kosme-
tykach. I nigdy nie pozwl, eby woda odparowaa ze skry, ale zawsze osu-
szaj twarz delikatnym rcznikiem.
Zmieniaj te produkty oczyszczajce maksymalnie po p roku stoso-
wania jednego kosmetyku. Zamiast wacikw koniecznie uywaj delikatnych
kompresw bawenianych (gazikw z apteki). Troszcz si o swoj skr, bo
wymaga ona duego szacunku w podejciu do pielgnacji.

Nimue Cleansing Gel Lite

marki Nimue Skin Technology, ok. 180 z
Delikatny el oczyszczajcy z kompleksem polihydroksykwasw oraz wi-
taminami A i E. Zwiksza nawodnienie skry i przywraca jej naturaln

178
rwnowag. Ma bardzo delikatn, kremow konsystencj, stanowi idealny
zmywacz dla skr ekstremalnie uwraliwionych.

Mleczko do demakijau No 08
marki Ilua, ok. 120 z
To delikatne hipoalergiczne mleczko idealnie usuwa wszelkiego rodzaju
zabrudzenia, w tym makija oczu, dziaajc przy tym niezwykle delikatnie
i odwraliwiajco. To produkt cakowicie naturalny, spersonalizowany,
tworzony na wieo. Polecam dla skr wraliwych, suchych, naczyniowych.
Doceni go osoby lubice naturaln pielgnacj.

Blephasol pyn micelarny do codziennej pielgnacji powiek

marki Thea, ok. 30 z
Posiadaczki skr poirytowanych bardzo czsto maj uwraliwione oczy
i nawet najdelikatniejsze ele i pyny do demakijau powoduj u nich pie-
czenie i dyskomfort. Jeli ty rwnie masz takie odczucia, stosuj ten ste-
rylny pyn micelarny do mycia wraliwych powiek. Ten kosmetyk polecam
rwnie przy kadej innej dolegliwoci skrnej.

Mycie bez wody

Dobrym rozwizaniem dla skry interaktywnej jest zastosowanie jednego

zmywacza do twarzy i oczu. Umoliwiaj to pyny micelarne. Ogromn ich
zalet jest brak barwnikw, substancji zapachowych, minimalna ilo kon-
serwantw oraz waciwoci hydrolipidowe. Mona powiedzie, e pyny
micelarne cz w sobie dziaanie wszystkich innych produktw uywanych
do pielgnacji skry twarzy (mydo, el, woda).

W przypadku skry interaktywnej pyny micelarne nie wymagaj spu-

kiwania, wic s idealne dla osb, ktre ze wzgldu na bardzo wraliw
skr unikaj stosowania wody w pielgnacji. Krystaliczna, przejrzysta
formua kosmetykw mimo to zapewnia komfort psychiczny i daje po-
czucie dobrego oczyszczenia twarzy. Jednak bardzo wana bdzie w tym
przypadku tonizacja. Mimo wszystko pyny micelarne to rodki, ktrych
zadaniem jest zmycie brudu, tuszczu, makijau, dlatego zostawianie

179
 ich na skrze bez odpowiedniej tonizacji moe z czasem dodatkowo po-
drania.

Do zmywania twarzy pynem micelarnym uywaj delikatnych jednorazo-

wych gazikw bawenianych (niejaowych), do nabycia w aptece.

Osmoclean Eau Micellaire Osmopure

marki Esthederm, ok. 120 z
Wyjtkowo agodny pyn micelarny, rwnie dla skr podranionych. Ten
specyfik wedug mnie nie ma konkurencji w dziedzinie pielgnacji skry
szczeglnie wraliwej.

2. TONIZACJA

Skry interaktywne nie bd lubiy zbyt czstego mycia wod, macerowania

ani dotykania, dlatego poranne mycie niekoniecznie jest wskazane. Rytua
oczyszczania po wstaniu z ka bardziej suy komfortowi psychicznemu
ni samej skrze. Moesz uy do niego pynu micelarnego lub agodnego
detergentu i wody przegotowanej albo destylowanej, ale najlepszym sposo-
bem na odwieenie skry bd stosowane samodzielnie toniki i delikatne
wody komrkowe o potencjale naprawczym.

Esthederm Cellular water spray

marki Esthederm, ok. 80 z
Ta woda ma taki sam skad jak woda wystpujca naturalnie w skrze, dla-
tego nazwano j komrkow. Uzupenia niedobory skadnikw mineralnych
niezbdnych do prawidowego funkcjonowania skry. Zwiksza odporno
na dziaanie czynnikw zewntrznych, nawila, dziaa agodzco oraz kojco
i stymuluje procesy regeneracyjne.

Nimue Conditioner Lite

marki Nimue Skin Technology, ok. 180 z
Tonik w spreju odbudowujcy barier skry. Stanowi genialne poczenie po-
lihydroksykwasw z substancjami przeciwzapalnymi, takimi jak rumianek,

180
arnika i zielona herbata. Podnosi odporno i poprawia kondycj skry wrali-
wej. Polecam go rwnie do skr naczyniowych o nierwnym kolorycie.

Institute Hyalual Aqualual Professional

marki Hyalual Institute, ok. 35 z
Tonizujcy sprej na bazie wody lodowcowej z kwasem hialuronowym, ktry
zwiksza nawilenie w warstwie rogowej naskrka i wpywa korzystnie
na procesy metaboliczne skry. Daje niezwyke uczucie czystoci i wie-
oci, jest jednym z najbardziej skutecznych rodkw do stosowania przy
kruchych naczyniach krwiononych. Ja uywam tej wody przede wszyst-
kim w lecie, a zim stosuj j wtedy, gdy przebywam w klimatyzowanych
pomieszczeniach.

Tonik do twarzy No 07
marki Ilua, ok. 90 z
Jest to preparat cakowicie naturalny, pozbawiony zbdnej chemii kosme-
tycznej, spersonalizowany. Jego najwiksz zalet jest zawarto czystej
wody z lodowca norweskiego oraz potny skad antyoksydacyjny. Toni-
zujc skr tym preparatem, nie potrzebujesz ju antyoksydantu w innym
produkcie.

3 . ODBUDOWA KOSMETYK BAZOWY

Wedug powszechnie panujcej opinii skra wraliwa potrzebuje okluzji

na bazie oleju mineralnego czy wazeliny. Nie zgadzam si z tym, poniewa
wymienione produkty tworz powok odcinajc skr od rodowiska ze-
wntrznego, a take blokuj wydostawanie si na zewntrz potu i oju, co
moe by przyczyn przewlekych stanw zapalnych. Dlatego postanowiam
zaproponowa ci pielgnacj lekk, bogat w antyoksydanty i skadniki
hydrolipidowe zgodne z natur skry.
Pamitaj te, e skra poirytowana nie lubi zbdnego dotyku, wic staraj
si unika nadmiernego wcierania, masau, podpierania brody, pocierania
czoa. Szczeglnie dranico bd te na ni dziaa soce, mrz i pot.
Unikaj tego typu bodcw.

181
 Nimue Moisturiser Lite
marki Nimue Skin Technology, ok. 250 z
Polecam go do bardzo wraliwej skry, rwnie tej, na ktrej czujesz tust
warstw sebum. Krem jest bardzo lekki, a dziki kompleksowi rolinnych
kwasw reguluje wydzielanie oju, nawila i poprawia sprysto skry.

Paulas Choice Calm Redness Relief Serum

marki Paulas Choice, ok. 150 z
Nietuste serum agodzce, ktre zatrzymuje wod w naskrku i przeciw-
dziaa ucieczce wody ze skry (TEWL). Jest rwnie silnym antyoksydantem,
dziaa przeciwzapalnie. Polecam je osobom, ktre potrzebuj natychmia-
stowego ukojenia skry interaktywnej. Bardzo prosty i bezpieczny skad
kosmetyku pozwala wspaniale zatroszczy si o skr.

ectoSkin P7
firmy Langsteiner, ok. 35 z
Krem z ektoin dla osb ze skr swdzc i uszczc si. Dla czci konsu-
mentw sta si ju kultowy. Sprawdzi si przy atopii, kiedy w skrze wyra-
nie brakuje lipidw.

Deluxe Advance
marki Tegoder Cosmetics, ok. 100 z
Krem dla kobiet, ktre wchodz w okres menopauzalny. Skra moe by
wtedy wraliwsza na bodce z zewntrz, co wiadczy o ubytkach w barierze
ochronnej. Krem ma w skadzie fitohormony oraz krzemionk, dziki czemu
silnie odmadza i regeneruje poirytowan, dojrza skr.

Maseko do twarzy No 04
marki Ilua, ok. 280 z
Produkt ten polecam szczeglnie do skr mocno zwiotczaych i suchych,
a take osobom, ktre na skutek uwraliwienia i dyskomfortu odstawiy
wszystkie kosmetyki. W preparacie wykorzystano moc egzotycznych olei
buriti, babassu i monoi. Dziki temu powsta film chronicy skr przed
czynnikami rodowiskowymi.

182
 4. ANTYOKSYDACJA

Mechanizmy obronne skry interaktywnej s stosunkowo sabe. Na skutek

dolegliwoci skrnych malej naturalne zdolnoci antyutleniajce organi-
zmu, sigaj wic po dodatkowe
wsparcie z zewntrz w postaci W PRZYPADKU TWOJEJ
pielgnacji ochronnej bezpiecz-
SKRY WARTO STOSOWA
nymi przeciwutleniaczami. Ten
element pielgnacji powinien
ANTYOKSYDANTY
sta si twoim codziennym na- RWNIE WIECZOREM.
wykiem, nie tylko podczas po-
rannych rytuaw. W przypadku twojej skry warto stosowa antyoksydanty
rwnie wieczorem.

Nimue Vitamin C Moisture Mist

marki Nimue Skin Technology, ok. 85 z
Mgieka z estrem witaminy C, ta sama co przy skrze problematycznej,
jednak tutaj stosowana na noc, po oczyszczeniu twarzy.

Serum liposomowe z witamin C

marki Sesderma, ok. 160 z
Ten produkt polecam osobom, ktre maj skr wraliw, zmczon ku-
racjami kosmetycznymi czy lekami. Serum przeciwdziaa fotostarzeniu,
uszczelnia ciany naczy krwiononych, rozjania skr i wyrwnuje jej
koloryt. Moesz potraktowa je jako kosmetyk bazowy. Konsystencja pro-
duktu jest lekka, ale daje komfortowe uczucie nawilenia.

5. FILTRY UV

W twoim przypadku ochrona przed promieniowaniem UV powinna by naj-

wyszej jakoci. Kosmetyki przeciwsoneczne dla skry interaktywnej dobra-
am tak, aby dodatkowo wzmacniay barier ochronn i zmniejszay oznaki
starzenia si. Stosuj je zawsze, gdy wychodzisz z domu, nie tylko w soneczne
dni. W twoim przypadku to konieczno!

183
 Dobrym rozwizaniem dla skry interaktywnej jest te aplikacja filtra w for-
mie spreju. Wwczas nie dotykasz skry, poza tym moesz zastosowa ten
kosmetyk rwnie na makija.

Cell Fusion C MediSpa Sunspray SPF 50/PA+++

marki Cell Fusion C, ok. 150 z
Filtr w spreju chronicy i odmadzajcy skr. Mona go aplikowa na ma-
kija, a take na wosy.

Protective Cream Sensitive Skin SPF 50 face/body

marki Diego Dalla Palma, ok. 150 z
Filtr w kremie do skry szczeglnie wraliwej i alergicznej. Produkt cako-
wicie bezpieczny, rwnie dla dzieci. Ma faktor SPF 50.

Filtry UV to formuy kosmetyczne niezwykle wraliwe na utlenianie. Nie

przechowuj ich przez lata. Najlepiej zuyj je w cigu jednego sezonu, wtedy
bdziesz mie pewno, e odpowiednio ci ochroni.

6. ODMADZANIE

Tutaj naley dziaa ostronie. Kade dodatkowe podranienie bdzie two-

rzy wolne rodniki i pogarsza stan skry. Nie oznacza to jednak, e nic nie
moesz zrobi, wybieraj po prostu zabiegi bardzo delikatne, nastawione na
nawilanie i odbudow skry. Poniewa najprawdopodobniej masz uszko-
dzon barier ochronn, stawiaj na kosmetyki z dobrymi skadnikami.
Raz w miesicu zrb delikatny piling enzymatyczny i korzystaj z masek
w patach lub typu peel-off. Nie wymagaj one zmywania, s superkomfor-
towym kompresem dla zmczonej skry. Intensywnie przy tym odmadzaj.

WOW mask
marki Hyalual Institute, ok. 45 z za 1 pat
Hydroelowa, peptydowa maska kolagenowa w pacie. Daje natychmiastowy
efekt wow! Bardzo polecam ten kosmetyk.

184
SUPER HYDRO (biaa) alginat nawilajco-agodzca
marki LEIM, ok. 90 z za opakowanie 300 g
agodzca maska algowa zastygajca na twarzy do postaci gumy, ktr po-
tem si atwo ciga bez zmywania i podranie. Przeznaczona jest dla skry
nadwraliwej, ma waciwoci przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, dosko-
nale uelastycznia i nawila.

RYTUA Y PIEL GNACYJNE DLA SKRY

INTER AK TYWNEJ W SKRCI E:

q Twoje pierwsze zakupy to produkty do oczyszczania skry, tonik lub

woda komrkowa, a take wybrany krem lub serum oraz specyfik z fil-
trem UV.
q W kolejnym miesicu moesz dokupi sprej z witamin C, przede
wszystkim jednak dbaj o antyoksydanty w diecie.
q Maseczk kup w dowolnym momencie. Nie spiesz si. Pamitaj nie
wszystko od razu. Skra, zwaszcza nadwraliwa, potrzebuje przede
wszystkim spokoju.

T WOJA D IETA I S U PL EMENTACJA W SKRCI E:

q Jedz owoce i warzywa zawierajce przeciwutleniacze.

q Szukaj izoflawonoidw z nasion soi, z lnu, ziaren zb, lukrecji.
q Suplementuj kwasy omega-3 lub spoywaj je w produktach, takich jak
dorsz, siemi lniane, tko jaja.
q Wzmacniaj odporno wycigiem z jewki.
q Suplementuj probiotyk.
q Zaywaj witamin C 1000 mg, najlepsz w poczeniu z rutyn, arnik
lub jewk.
q Zaywaj te witamin D3...
q ... i witamin B12.

A p o na d t o u n i k a j s t r e s u

185
 S K RA HIPERPIGM ENTACYJNA

Aby wdroy odpowiedni pielgnacj, podoe tej dolegliwoci musi by do-

brze zdiagnozowane. Enzym, wpywajcy na melanogenez, w wyniku ktrej
produkowana jest melanina, to tyrozynaza. Aktywuje go promieniowanie UV.
Rwnie metale cikie, czynniki zapalne, hormony pciowe i hormony tar-
czycy mog wywoywa nadmierne wydzielanie melaniny.
Najczstsz przyczyn powstawania przebarwie jest jednak opalanie
skry. Do trzydziestki skutki przebywania na socu s wspaniae: pikna
oliwkowa cera. Potem jednak pojawiaj si plamy wok ust, na czole, na
policzkach... I zostaj, a kiedy jest lato, ciemniej.
Jeli nabawia si przebarwie powierzchownych, naskrkowych, to dzi-
ki waciwej pielgnacji moesz zrobi duo i z dobrym skutkiem. Jeli jednak
barwnik powdrowa do skry waciwej, to droga do rozjanienia przebar-
wie moe by duga i niepewna. Chciaabym, eby bya tego wiadoma.

Kosmetologiczne metody usuwania i wybielania przebarwie

polegaj na:
q niedopuszczaniu do aktywnoci promieni UV w skrze (filtry UV)
q wymiataniu wolnych rodnikw (su temu: witamina C, witamina E,
ekstrakt z morwy biaej lub lukrecji, mcznicy lekarskiej i zielonej
herbaty, melatonina)
q hamowaniu aktywnoci tyrozynazy (tak dziaaj: arbutyna, retionol,
kwas azelainowy, kwas kojowy, betulina pozyskiwana z brzozy, kwas
mlekowy)
q rozbijaniu grudek, skupisk melaniny (kwasy owocowe)
q zuszczaniu naskrka z nagromadzonym barwnikiem (kwas glikolowy)
q obnianiu pH poniej 5, tak aby nie dopuci do produkcji melaniny
(kwasy owocowe)
q utlenianiu barwnika (wybielanie) za pomoc substancji uwalniajcych
tlen w naskrku

186
Pamitaj jednak, e idealnie byoby nie dopuszcza do powstawania prze-
barwie. Najlepsza profilaktyka to cie!

TWOJE CODZIENNE RYTUAY

1. OCZYSZCZANIE

Preparaty do mycia skry z przebarwieniami powinny zawiera substancje

rozjaniajce, tak aby ju na pierwszym etapie pielgnacji hamowa produk-
cj melaniny. Skra hiperpigmentacyjna jest zwykle skonna do przetusz-
czania si, wic myj j rano i wieczorem. Jeli jednak masz skr delikatn,
wykonaj rytua oczyszczania tylko wieczorem, a rano odwie j tonikiem.

Pigment Bar
marki PCA Skin, ok. 200 z
Pasta do zmieszania z wod wybiela i ju na etapie mycia hamuje dziaanie
tyrozynazy dziki zawartoci kwasu azelainowego i kojowego. Skra po niej
jest dobrze umyta i rozjaniona.

Osmoclean Eau Micellaire Osmopure

marki Esthederm, ok. 120 z
To co dla ciebie, jeli nie lubisz mycia z wod. Pyn micelarny ten sam,
ktry polecaam przy skrze interaktywnej zawiera antyoksydanty oraz
substancje agodzce. Wspaniale rozjania, polecam go te osobom maj-
cym rozszerzone naczynia krwionone. Jeli kupia wskazany poniej tonik
z witamin C, uyj go po umyciu skry pynem micelarnym. To sprawi, e
pielgnacja bdzie bardziej intensywna.

2. TONIZACJA

Tonizacja jest bardzo wanym etapem, poniewa pozwala delikatnie zakwa-

si skr, co z kolei hamuje melanogenez, rozbija ziarna melaniny i dziaa
antybakteryjnie.
187
 Rozwietlajcy tonik z witamin C
marki Dr Murad, ok. 150 z
Preparat rozwietla, zwalcza wolne rodniki i wzmacnia barier ochronn
skry. Stosuj go po umyciu twarzy rano i wieczorem. Jeli masz skr de-
likatn, to rano do odwieenia uywaj samego toniku. W jego skadzie s
substancje naturalnie znajdujce si w skrze, dziki czemu preparat przy-
wraca procesy fizjologiczne.

3. ODBUDOWA

Odbudowa skry hiperpigmentacyjnej polega gwnie na stosowaniu pro-

duktw mocno stymulujcych te warstwy, w ktrych dochodzi do syntezy
melaniny. Dlatego formuy kosmetykw powinny by lekkie, a jednoczenie
bogate w substancje aktywne, ktre pozwalaj penetrowa lub modulowa
warstw rogow (kwasy, liposomy, ekstrakty rolinne, retinol, witaminy,
substancje tuszczowe). Dziki temu preparaty bd aktywnie przeciwdziaa
powstawaniu przebarwie.

Nimue Day Fader

marki Nimue Skin Technology, ok. 240 z
Krem na dzie, ktry rozjania przebarwienia naskrkowe dziki kom-
pleksom kwasw owocowych, mcznicy lekarskiej i estrom witamin C i E.
Przeznaczony jest dla skr suchych, a take normalnych z przebarwieniami
o umiarkowanym nasileniu.

Pigment Gel HQ Free

marki PCA skin, ok. 290 z
Serum zawiera kwas mlekowy, kojowy, azelainowy oraz rezorcyn, ktre
sprawiaj, e skra staje si od razu o ton janiejsza. Preparat polecam dla
skr odpornych, tustych, nieulegajcych podranieniom, do zastosowania
na noc. Jeli zdecydujesz si uy go rano, koniecznie na potem filtr UV.

188
189
 Retinol Moisturizer
marki Radha Beauty, ok. 100 z
Krem ten aplikuj na skr wieczorem ze wzgldu na zawarto 2,5% retinolu,
substancji dziaajcej rozjaniajco i odmadzajco. Produkt bazuje na na-
turalnych skadnikach aktywnych. Idealnie bdzie wspgra z serum z wi-
tamin C, ktre proponuj zastosowa rano.

4. ANTYOKSYDACJA

Antyoksydanty w pielgnacji skry z przebarwieniami stosuj na noc. Sk-

ra hiperpigmentacyjna potrzebuje sporej dawki przeciwutleniaczy, jednak
zwykle zachodzi w niej proces zapalny, co sprawia, e broni si przed sil-
nymi bodcami. Moe reagowa podranieniem na zbyt wiele czynnikw
aktywnych, ktre dostarczysz jej w porannym rytuale. Dlatego polecam ci
nieco inny sposb pielgnacji ni w przypadku pozostaych skr. Rano na-
krem lub serum bazowe i zastosuj filtr, a antyoksydanty zostaw na wie-
czr. Wyjtkiem jest sytuacja, kiedy zdecydujesz si uy kremu bazowego
na noc lub kiedy robisz makija. Wtedy antyoksydanty zaaplikuj rano (pod
makija uyj wskazanego niej preparatu z witamin C).

Factor G Renew Serum liposomowe

marki Sesderma, ok. 190 z
To kosmetyk antyoksydacyjny o dziaaniu przeciwstarzeniowym, ktry
redukuje zmarszczki powstae w wyniku nadmiernego nasoneczniania
skry. Dziki wycigom z wkroty azjatyckiej serum rozjania przebar-
wienia.

Nimue Vitamin C Moisture Mist

marki Nimue Skin Technology, ok. 85 z
Ester witaminy C, ekstrakt z pomaraczy, cytryny i ogrka w spreju. To bar-
dzo skuteczny przeciwutleniacz, ktry wymiata wolne rodniki, orzewia skr
i dostarcza jej energii. Polecam go pod makija.

190
 5. FILTRY UV

W pielgnacji skry hiperpigmentacyjnej s koniecznoci! Jak wiesz, to pro-

mieniowanie UV jest w gwnej mierze powodem powstawania przebarwie
na skrze. Dlatego filtry sto-
suj przez cay rok, niezalenie W PIELGNACJI SKRY
od pogody. Poniewa w dzie
HIPERPIGMENTACYJNEJ
by moe nie bdziesz na-
kada osobnych produktw FILTRY UV S KONIECZNOCI!
z antyoksydantami, wybraam
preparaty, ktre te je zawieraj. I pamitaj, e najlepszym filtrem dla two-
jego typu skry bdzie po prostu cie.

Essential-C Sun Balm Broad Spectrum SPF35 | PA +++

marki Murad, ok. 140 z
To balsam w sztyfcie, ktry szczeglnie dobrze si aplikuje punktowo na
miejsca z przebarwieniami, na przykad czoo, policzki, grzbiety doni. Istna
bomba antyoksydacyjna z faktorem SPF 35+.

Lekka emulsja do opalania SPF 30 / Oil-Free Sunscreen SPF 30 PA +++

marki Murad, ok. 180 z
A to z kolei filtr UV dla skry tustej krem o lekkiej, beztuszczowej formule.

6. ODMADZANIE

Jeli chcesz usun plamy barwnikowe, to zrb to tylko u specjalisty, ktry ma

dowiadczenie w tego typu zabiegach. Pamitaj, e kade niepotrzebne po-
dranienie skry moe wywoa nowe przebarwienia. Jeli wolisz pielgnacj
domow, polecam piling, ktry moesz wykonywa dwa razy w miesicu.

Intensywny peeling do twarzy z witamin C / Intensive-C Radiance Peel

marki Murad, ok. 273 z
Piling rozjaniajcy z witamin C, ekstraktem z fig i kwasem glikolowym.
Wedug mnie rewelacja!

191
 NAJLEPSZYM
FILTREM DLA SKRY
HIPERPIGMENTACYJNEJ
JEST CIE
Dermaheal Skin Delight Mask Pack
marki Dermaheal, ok. 30 z
Raz w miesicu moesz te naoy t mask w pacie rozjaniajc z arbu-
tyn i peptydami.

TWOJ E RYTUAY W SKRCI E:

q Codziennie rano i wieczorem oczyszczaj i tonizuj skr. Rano zastosuj

wybrany kosmetyk rozjaniajcy i koniecznie na filtr UV.
q Twoje wieczorne rytuay to antyoksydacja i piling wykonany co dwa
tygodnie.
q Jeli masz na to ochot, zdecyduj si na zabiegi usuwania plam barw-
nikowych u dobrego specjalisty.

T WOJA D IETA I S U PL EMENTACJA W SKRCI E:

q Przyjmuj antyoksydanty pod kad postaci zaywaj naturaln posta

witaminy C, witamin E, koenzym Q10, dodawaj do potraw kurkum,
imbir, oregano.
q Suplementuj beta-karoten.
q W poywieniu (na przykad tustych rybach, jajkach, oleju lnianym)
szukaj kwasw omega-3 i omega-6.

S K R A PR Z EDWCZ E N I E STA RZEJCA SI

Niedawno byam na masau i usyszaam definicj skry przedwczenie sta-

rzejcej si, ktra bardzo mi si spodobaa. Terapeutka, ktra mnie maso-
waa, zapytaa, czy istnieje jaki cudowny krem odmadzajcy, bo zdaa sobie

193
 spraw, e robia mnstwo rzeczy i mylaa w yciu o wszystkim, tylko nie
o skrze. I teraz, po latach, zaskoczyy j zmarszczki.
Definicj przedwczesnego starzenia si skry jest wic pozwolenie sobie
na nicnierobienie.
Skra starzejca si nieadekwatnie do wieku jest skutkiem wielu naka-
dajcych si na siebie czynnikw i naszych wasnych zaniedba. Nie mwi
tutaj oczywicie o przebytych chorobach, niezalenych od nas, ale zwra-
cam uwag na codzienne rytuay pielgnacyjne i nawyki zwizane z higien
ycia, na ktre same mamy wpyw. O ile dolegliwoci skr problematycz-
nej, wraliwej i hiperpigmentacyjnej mog wynika z predyspozycji gene-
tycznych czy zaburze metabolicznych, o tyle przedwczesne starzenie si
zwykle jest rezultatem stylu ycia. Najwicej szkd powoduj nieostrona
ekspozycja na promieniowanie UV, palenie, za dieta, leki, nieprawidowa
pielgnacja skry lub cakowity brak pielgnacji.
Skutkiem dziaania wymienionych czynnikw s dysfunkcje zachodzce
w naskrku i w skrze waciwej. Warstwa rogowa naskrka staje si zgru-
biaa, maleje tempo odnowy komrkowej. Ukad odpornociowy skry coraz
sabiej radzi sobie z ochron przed czynnikami zewntrznymi, pojawiaj si
przebarwienia, w komrkach zachodz procesy zapalne, w ekspresowym
tempie powstaj wolne rodniki. Te zjawiska spowalniaj regeneracj nie
tylko skry, ale i caego
organizmu. Mona powie- NAWILAJ, OCZYSZCZAJ,
dzie, e ciao szybciej si
STYMULUJ I PRZECIWDZIAAJ
zuywa. W skrze waci-
wej spada produkcja kola- PROCESOM ZAPALNYM.
genu i elastyny i zachodz
procesy elastozy wkna elastynowe trac swoje podtrzymujce waci-
woci i zbijaj si w grudki, a ich struktura ulega zniszczeniu. Zwiksza
si krucho naczy krwiononych, maleje poziom kwasu hialuronowego,
a w rezultacie skra staje si atroficzna (zanikowa).
Celem pielgnacji skry przedwczenie starzejcej si bdzie jej mak-
symalne nawilenie, usunicie nadmiaru martwych komrek warstwy ro-
gowej, stymulacja syntezy kolagenu i elastyny, zwikszenie gruboci skry
waciwej oraz przeciwdziaanie procesom zapalnym.

194
 Produkty dobieraj do obecnej kondycji skry, bowiem skra przedwcze-
nie si starzejca to nie tylko skra ekstremalnie sucha. Moe te by jedno-
czenie tusta i problematyczna lub cakowicie wyczerpana, pozbawiona ener-
gii i blasku. Szukaj produktw, ktre s przeznaczone dla skry dojrzaej, ale
maj dodatkowe skadniki odpowiadajce twoim indywidualnym potrzebom.

TWOJE CODZIENNE RYTUAY

1. OCZYSZCZANIE

Rytua oczyszczania skry przedwczenie starzejcej si musi j maksymal-

nie rozpieszcza nawila i uatwia zuszczenie martwej warstwy naskrka.
Do wyboru zostawiam ci form mycia: z wod lub bez, ale prosz ci, aby
oczyszczaa twarz wieczorem i rano.

Osmoclean Eau Micellaire Osmopure

marki Esthederm, ok. 120 z
To pyn micelarny nowej generacji do skutecznego mycia bez wody. Pielg-
nuje skr i stymuluje funkcjonowanie jej komrek. Pyn jest bardzo deli-
katny, dlatego polecam go osobom o szczeglnie wraliwej skrze.

Cleansing Milk
marki Nimue Skin Technology, ok. 180 z
To ultradelikatne mleczko polecam do skr bardzo suchych. Emulguj je
z wod, a potem zmywaj wilgotnym gazikiem bawenianym. Ceramidy i pep-
tydy mleka zwikszaj nawodnienie skry i przywracaj jej naturaln rwno-
wag hydrolipidow. Po zuyciu produktu moesz dokupi wymienne wkady.

Mleczko do demakijau No 08
marki Ilua, ok. 120 z
Ten produkt naprawd rozpieszcza podczas mycia, a oprcz tego stymuluje
syntez kolagenu i przeciwdziaa wolnym rodnikom. To kosmetyk perso-
nalizowany, cakowicie organiczny. Rwnie mieszaj go na doni z wod

195
 i nakadaj na twarz, jednoczenie j masujc, a potem usuwaj zmoczo-
nym i wycinitym gazikiem.

Expert of Light Illuminating Foamer rozwietlajca pianka do mycia twarzy

marki Valmont, ok. 285 z
Jeli na twojej skrze pojawiaj si wykwity i przebarwienia, to dobrze spraw-
dzi si ten preparat rozwietlajcy z niacynamidem, cynkiem i NMF (natu-
ralnym czynnikiem nawilajcym). W kontakcie z wod kremowy el tworzy
delikatn, intensywnie myjc piank. Ten luksusowy rytua oczyszczajcy
sprawia, e skra nabiera blasku, uspokaja si i jest dobrze nawilona.

2. TONIZACJA

Tonik powinien nawila skr, a zarazem torowa drog kolejnym odbu-

dowujcym j skadnikom. Jako element pielgnacji jest niezbdny. Stosuj
go po kadym myciu. Jeli masz skr bardzo such, to rano moesz pomin
rytua jej oczyszczania, ale zawsze uyj toniku.

Nimue Conditioner Lite

marki Nimue Skin Technology, ok. 180 z
Tonik kondycjonujcy, odbudowujcy barier skry. Zawiera bogactwo wita-
min, ekstraktw rolinnych oraz delikatnych, nawilajcych kwasw polihy-
droksylowych. Szczeglnie polecam ten produkt w komplecie z mleczkiem
oczyszczajcym marki Nimue.

Water Falls
marki Valmont, ok. 240 z
Doskonaa woda oczyszczajca, przeznaczona do pielgnacji szczeglnie
wraliwej skry twarzy. Dziki wycigom rolinnym z aloesu i bawatka
koi i agodzi skr skonn do zaczerwienie. Idealnie sprawdza si jako
kompres na zmczone oczy. Moesz j poczy z rozjaniajc piank,
jeli masz skr skonn do wypryskw i przebarwion, lub zastosowa
sam do delikatnego oczyszczenia skry wraliwej. Ten produkt ma bu-
dow micelarn, wic moe suy rwnie jako zmywacz.

196
Tonik do twarzy No 07
marki Ilua, ok. 90 z
Pocz go z mleczkiem tej samej firmy, a uzyskasz bomb antyoksydacyjn
i ultradelikatne oczyszczanie.

3. ODBUDOWA PRODUKT BAZOWY

Produkty do odbudowy dobieraj zgodnie z obecn kondycj skry. Zawsze

jednak stawiaj na stymulacj komrek do funkcji yciowych, czyli do odnowy
DNA, produkcji kolagenu i elastyny, regeneracji bariery ochronnej i prze-
ciwdziaania stanom zapalnym.

Serum przeciwzmarszczkowe Reti Age

marki Sesderma, ok. 200 z
Serum to polecam szczeglnie skrom dojrzaym, umiarkowanie odpornym,
problematycznym. Kosmetyk hamuje procesy starzenia si dziki czstecz-
kom retinolu zamknitym w liposomach. Powolne uwalnianie si substancji
sprawia, e serum jest dobrze tolerowane przez skr i daje natychmiastowy
efekt anti-age. Z czasem zauwaysz, e skra stanie si bardziej zwarta. To
skutek dziaania retinolu, ktry ma zdolno do pogrubiania skry waciwej
i syntezy kolagenu.

Krem przeciwzmarszczkowy No 02
marki Ilua, ok. 280 z
Kto mnie kiedy zapyta, czy istnieje idealny krem przeciwstarzeniowy.
Owszem, wanie ten. To mocno odywczy specyfik dla skr suchych, wra-
liwych, ubogich w lipidy i tych, ktre lubi czu naoony produkt piel-
gnacyjny. Krem jest kosmetykiem organicznym, jego skadniki pochodz
z komrek macierzystych rolin oraz z ekskluzywnych olei, takich jak
olej z opuncji figowej i ry patagoskiej.

197
198
199
 Serum ATPses
marki Sesderma, ok. 160 z
To produkt dla skr, ktre wyczerpane s kuracjami kosmetologicznymi czy
dermatologicznymi, po wyleczonych stanach zapalnych. Czsto polecam go
po kuracji antytrdzikowej lub po przebytych chorobach i na przykad po
antybiotykoterapii. Skra pozbawiona energii i blasku wyglda smutno,
jest wraliwa i wolniej si regeneruje. Zawarty w tym serum kompleks ATP
(adenozynotrjfosforan), nazywany naturaln bateri komrek, poprawia
krenie w skrze, przyspiesza proces odnowy komrkowej, przywraca
blask i jdrno oraz spyca zmarszczki.

Nimue Multi Day Plus+, ok. 170 z i Nimue Vitamin C Moisture Mist, ok. 85 z,
oba marki Nimue Skin Technology
Zestaw idealny do skry dojrzaej, z oznakami starzenia hormonalnego.
Krem z kwasami AHA i ekstraktem z nasion soi zmniejsza sucho skry
i spyca zmarszczki. Polecam go w komplecie z antyoksydacyjn mgiek
z witamin C.

Regenerating Gel-Cream with snail protein extract

marki Selvert Thermal, ok. 350 z
Czsto widuj skr przedwczenie starzejc si, z nierwn struktur,
bliznami, bruzdami. Bywa ona te tusta, odwodniona, wraliwa czy prze-
barwiona. Moe czy cechy wszystkich dolegliwoci. Wtedy jedynym
produktem zapewniajcym natychmiastow regeneracj jest el-krem,
ktrego gwny skadnik to ekstrakt z biaka limaka. Wiem, e to dosy
kontrowersyjna substancja, ale podkrelam, e aden limak nie ucierpia
przy produkcji kosmetyku, bowiem skadnikiem aktywnym majcym wa-
ciwoci lecznicze dla skry jest luz, ktry zwierz naturalnie wydziela
podczas pezania.
Jeli nie wiesz, ktry produkt z mojej listy wybra, a twoja skra wyglda
na osabion i wci tocz si w niej procesy zapalne, to polecam ci wanie
ten krem. Bardzo wydajna formua sprawia, e kosmetyk wystarczy na dwa
miesice codziennego stosowania.

200
 4 . ANTYOKSYDACJA

Wszystkie preparaty, ktre zaproponowaam dla skry przedwczenie sta-

rzejcej si, maj w skadzie antyoksydanty, wic nie musisz kupowa dodat-
kowego produktu. Koniecznoci jest natomiast wczenie na stae do diety
pokarmw bogatych w witaminy i polifenole.

5. FILTRY UV

Dla twojej skry s niezbdne. Za jedn z gwnych przyczyn starzenia si

(fotostarzenia) skry uwaa si bowiem promieniowanie UV. Wpywa ono
destrukcyjnie na struktury biakowe (kolagen i elastyn) oraz kwas hialuro-
nowy, ktrych ilo w skrze przedwczenie starzejcej si maleje. Ochron
przed UVA i UVB stosuj wic przez cay rok, niezalenie od pogody.

Nimue Sun - C SPF 40

marki Nimue Skin Technology, ok. 135 z
To lekka, nietusta emulsja, ktra zapewnia szerokie spektrum ochrony
przed promieniowaniem UVA i UVB i dodatkowo ma dziaanie przeciwsta-
rzeniowe, dziki czemu niweluje oznaki upywu czasu. Formua preparatu
wpywa na odbudow i ochron DNA komrek skry. Zawarty w kremie ester
witaminy C wspomaga wymiatanie wolnych rodnikw.

6. ODMADZANIE

Skr przedwczenie starzejc si moesz stymulowa do odnowy na r-

ne sposoby. Jeeli chcesz korzysta z zabiegw w gabinecie kosmetologicz-
nym, to wybieraj pielgnacj wspomagajc syntez kolagenu i elastyny, na
przykad mezoterapi mikroigow wykonywan za pomoc elektrycznego
urzdzenia wyposaonego w pulsujce igy lub zabiegi z retinolem. Bardzo
dobrym sposobem s te masae liftingujce twarzy. W domu moesz kilka
razy w tygodniu wiczy jog twarzy instrukcje znajdziesz w internecie.
Ma spektakularne rezultaty!

201
 Nimue Active Lotion
marki Nimue Skin Technology, ok. 210 z
Do pielgnacji domowej polecam te ten aktywny balsam, ktry moesz za-
stosowa na noc, na przykad co drugi dzie, aby szybciej zuszczy i odbu-
dowa skr. Kuracj koczysz na jednym opakowaniu. Moesz powtarza
j dwa razy w roku, najlepiej wiosn i jesieni.

T WOJ E RYTUA Y PIEL GNACYJNE W SKRCI E:

q Wieczorem wykonaj demakija, dokadnie oczy skr i przetrzyj j

tonikiem. Rano w zalenoci od potrzeb moesz umy skr lub
tylko j stoniozwa.
q Rano na kosmetyk bazowy, czyli krem lub serum na dzie.
q Filtr UV stosuj na produkt bazowy.
q W zalenoci od potrzeb i chci moesz si zdecydowa na nocn
odnow zuszczajc lub odmadzanie w gabinecie kosmetycznym.

T WOJA D IETA I S U PL EMENTACJA W SKRCI E:

Zmarszczki nie powstaj przy dobrze nawilonej skrze, a zatem:

q Pij wod.
q Pij bia herbat.
q Jedz pokarmy bogate w wod: zupy kremy, warzywa, koktajle.
q Suplementuj kolagen i kwas hialuronowy ma dziaanie silnie
nawilajce od rodka.
q Zaywaj witamin C w naturalnej postaci, czyli acerol.

Dodatkowo suplementuj:
q probiotyk
q witamin D3 w kroplach aplikuj j bezporednio pod jzyk, wtedy
szybciej si wchonie
q koenzym Q10 najsilniejszy z przeciwstarzeniowych antyoksydantw

202
Z a p r o p o n o wa a m c i d o d u y w y b r ko s m e t y k w, na pewno
znajdziesz co dla siebie. Specyfiki s bogate w substancje odywcze, dlatego
szybko zauwaysz rnic w wygldzie skry. Pamitaj o najwaniejszym:
nie musisz si godzi z niedoskonaociami! Najwaniejsze jest to, eby bya
szczliwa i dobrze si czua w swoim ciele. May krok w kierunku odpowied-
niej pielgnacji, czyli stosowanie dobrego preparatu do oczyszczania i filtra UV,
potrafi spowolni proces starzenia si nawet o 50%. Zrb to dla siebie!

Kremy pod oczy

Kada z wymienionych przeze mnie marek ma w asortymencie take kosme-

tyki do skry wok oczu. Jeli odczuwasz tak potrzeb, na preparat na
t delikatn okolic.
Pamitaj, e kosmetyki pod oczy stosujemy na dzie! Po porannym rytu-
ale oczyszczania i tonizacji zaaplikuj cieniutk warstw kremu wok oczu
(na grn nieruchom i doln powiek, dwa milimetry od jej krawdzi).
Nastpnie na kosmetyk bazowy.

Nimue Eye Treatment Tube

marki Nimue Skin Technology, ok. 135 z
To mj ulubiony krem pod oczy. Jest bogaty w antyoksydanty, doskonale
chroni delikatn skr powiek.

CMS Eye Contour Gel

marki Cell Fusion C, ok. 165 z
Ten delikatny el przeznaczony jest dla osb, ktrych oczy s wraliwe na
kremy, przez co trudno jest dobra waciwy produkt do pielgnacji. Specyfik
nawila skr, zmniejsza sice i drobne zmarszczki.

Kremy marki Ilua

Jeli wybraa dla siebie produkt bazowy marki Ilua, to moesz go zasto-
sowa rwnie wok oczu, nie potrzebujesz kupowa osobnego kremu do
tego obszaru skry.

203
W t e j c z c i p i s a a m s p o r o o s u p l e m e n ta c h . Ich stosowanie to
bardzo indywidualna sprawa. Chciaabym, eby przy doborze preparatw
korzystaa z wiedzy osb pracujcych na co dzie z nutrikosmetykami. Tak
jak starasz si, eby produkty w twojej kuchni i kosmetyczce byy peno-
wartociowe i bezpieczne, tak te powinna podej do suplementacji.

Nie bd wymienia setek firm dziaajcych na rynku suplementw, ale

wska ci, gdzie znajdziesz produkty wysokiej jakoci, pochodzce od rze-
telnych producentw prowadzcych badania naukowe, majcych dowiad-
czenie, certyfikaty jakoci i dobre surowce.
Jednym z szanowanych przedsibiorstw jest firma Solgar, jej wyroby
dostaniesz w wybranych aptekach.
Jeli bdziesz chciaa bardziej zagbi si w temat, skorzystaj z wiedzy
mdrych osb, z ktrymi wsppracuj od lat w zakresie doradztwa suple-
mentacji i diety.

Pierwsza z nich to Barbara Janus fitoterapeutka, zielarka, i ekspertka

w doborze suplementw diety wedug wskaza wynikajcych z potrzeb orga-
nizmu. Prowadzi sklep zielarsko-medyczny Cedao.eu, w ktrym umieszcza
przetestowane produkty najwyszej jakoci.

Drug osob jest Marek Zaremba dietoterapeuta, autor ksiek Jaglany

detoks i Leczenie diet. Wygraj z candid!, prowadzi bloga Gotuj zdrowo i dzieli
si przepisami na wymienit, zdrow kuchni. Marek doradza w kwestiach
zwizanych z diet oraz suplementacj.

P o w o d z e n i a ! Zrobia milowy krok na drodze do odpowiedniej pielgnacji

skry. A jeli potrzebujesz czego wicej, czyli piknego (i zdrowego) maki-
jau, przeczytaj nastpny rozdzia.
206
 MAKIJA:
KROPKA NAD I
C z e r w o na s z m i n k a t o m j z na k r o z p o z naw c z y.
Kiedy mam j na ustach, czuj si bardziej kobieca, pewna
siebie, mog oczarowa wiat. Tak wanie dziaa makija.
Jestem pewna, e mona go uzna za rodzaj sztuki, bo po-
zwala wyraa siebie i wpywa na rzeczywisto.
Tak si jednak skada, e skra ma na ten temat inne zda-
nie. Ona makijau nie lubi. Zauwaya, jak poprawia si jej
stan, kiedy przez kilka tygodni robisz sobie detoks i prze-
stajesz si malowa, na przykad na wakacjach? To dlatego,
e zdrowy makija praktycznie nie istnieje. Nie pozwala na
to technologia produkcji kolorowych kosmetykw, opartych
na silikonach, penych barwnikw i obciajcych sub-
stancji, takich jak talki, syntetyczne perfumy, emolienty
udajce tuszcze. Nawet pudry mineralne, bazujce na
tlenku cynku i dwutlenku tytanu i niezawierajce siliko-
nw, wysuszaj skr.

207
 Jeeli masz spore dolegliwoci skrne
i chcesz si ich pozby w procesie skin
coachingu, to miej wiadomo, e ma-
lowanie si znacznie wyduy drog do
zdrowia. Dotyczy to zwaszcza skry
problematycznej tutaj odstawienie kolo-
rowych kosmetykw do czasu wyleczenia
dolegliwoci jest po prostu niezbdne. Ale
nawet skra normalna doceni makijaowy
detoks. Byoby idealnie, gdyby malowaa
si tylko na wyjtkowe okazje, a na
co dzie cieszya si zdrowym,
naturalnym wygldem.
Jest jednak i druga
strona medalu. Makija
fantastycznie podno-
si poczucie wasnej
wartoci i sprawia, e
czujemy si kobieco.
Na mnie tak wanie
dziaa czerwona szminka.
Ty moesz kocha mocno
podkrelone oczy albo nosi
w pracy peny makija, bo dziki temu
na kadym spotkaniu osigasz sukcesy.
Kada z nas ma swoje sekretne sztuczki.
To do ciebie naley decyzja, co wybie-
rzesz. Czy jeste gotowa na to, by wycho-
dzi z domu bez makijau? Czy chcesz
zrobi sobie detoks? Czy w procesie skin
coachingu najwaniejsza jest dla ciebie
naturalnie zdrowa skra, czy moe pokaza-
nie si saut jest granic, ktrej nie chcesz
przekroczy? Tutaj nie ma dobrych i zych
odpowiedzi. W mojej pracy to klient wie,
208
nad jakimi obszarami i w jakim stopniu
chce pracowa. Te decyzje mog si te
zmienia w miar upywu czasu. By moe
dzisiaj najbardziej zaley ci na pozbyciu
si dolegliwoci skry, ale kiedy wszystko
wrci do normy, stwierdzisz, e chcesz
podkrela urod kolorowymi kosmety-
kami. Zdecyduj, co jest wane. Dla mnie na
przykad makija jest kropk nad i, spo-
sobem na podkrelenie urody. Wiem, e
moja skra jest wypielgnowana i oka-
zjonalnie naoony podkad nie
zmieni jej stanu, wic czasami
mog chcie olniewa.
Wtedy maluj si i sprawia
mi to ogromn rado.
Wedug mnie nie nale-
y rezygnowa z tego, co
sprawia przyjemno, ale
wybiera zdrowe przyjem-
noci. Na tym polega sztuka
ycia. Makija nigdy nie bdzie
mia dziaania pielgnacyjnego, ale
mona dobra kosmetyki, ktre nie wpyn
negatywnie na stan zadbanej skry. Wystar-
czy wiedzie, gdzie i czego szuka. By moe
te jeszcze tego nie wiesz, ale gdy skra
jest wypielgnowana, to nie pragnie maki-
jau. Z czasem sama si o tym przekonasz.
Podobnie jak przy planie pielgnacji,
tak i tutaj mam dla ciebie kilka propozycji.
Ograniczyam si do podkadw i fluidw,
bo to one w najwikszym stopniu wpy-
waj na skr. Marki, ktre wymieniam,
maj te w ofercie pozostae kosmetyki:
re (jeli ich nie stosujesz, zmie to ko-
niecznie, bo nadaj zdrowy, modzieczy
wygld!), bronzery, korektory, szminki,
cienie do powiek, maskary... Moesz po
nie bezpiecznie siga. Moesz te sama
zrobi szmink (przepis na s. 265) i sama
dobra odcie. Baw si kolorem, ekspe-
rymentuj! Ciesz si swoim piknem!
P o d m a k i j a na kosmetyk ba-
zowy i antyoksydant. Idealne
bdzie lekkie serum, na
przykad z witamin C.
Zawarte w nim sub-
stancje odywcze bd
si stopniowo uwal-
niay, a skra przez
cay dzie pozostanie
napita i gadka. Nie po-
lecam natomiast kremw
i emulsji, ktre sprawiaj,
e podkad si roluje i jest nie-
trway. Jeli nie malujesz si codziennie,
moesz rnicowa porann pielgna-
cj gdy zamierzasz nakada makija,
uyj serum, a w pozostae dni, gdy jeste
saut, zastosuj krem albo emulsj.
Odywcze serum to najlepsza baza
pod makija. Nie musisz uywa osob-
nego preparatu przeznaczonego do tego
celu. Jeli ju wczeniej kupia baz,
teraz sprawd jej skad. Jeeli w twojej
kosmetyczce wyldowa produkt naszpi-
kowany przetworzonymi substancjami:
silikonami, parafinami, olejami mi-
neralnymi, to natychmiast go wyrzu!
Taki kosmetyk to po prostu sztuczna
skra, ktr masz przez cay dzie
na twarzy. Oczywicie istniej i dobre
bazy, oparte na takich skadnikach,
jak: aloes, kolagen, kwas hialuronowy,
mka z tapioki. Te moesz zostawi.
Gdy naoysz serum, zadbaj
o ochron przeciwsoneczn.
Filtry przeznaczone s dla
osb, ktre si nie maluj,
oraz tych, ktre uywaj
sypkich pudrw mine-
ralnych (ochrona w tych
produktach jest ograni-
czona do odbijania pro-
mieni UVB dziki tlenkom
cynku i dwutlenkom tytanu,
nie ma natomiast zabezpiecze-
nia przed promieniowaniem UVA).
Z kolei wikszo fluidw i kremw BB
lub CC ma w skadzie filtry o szerokim
spektrum ochrony (sprawd etykiet!),
wic nie ma potrzeby stosowania dodat-
kowego preparatu z filtrem pod makija.
A t e r a z s ta p r z e d l u s t r e m ,
umiechnij si do siebie i ciesz si sztuk
makijau!
209
 S K RA PR OBLEMATYCZNA

Wybieraj produkty o lekkiej konsystencji, bez talkw. Bardzo dobrym roz-

wizaniem w przypadku skry problematycznej s pudry mineralne. To
delikatne, wrcz aksamitne kosmetyki, a ich aplikacja jest bardzo prosta.
Nakada si je szerokim pdzlem, tak zwanym kabuki, z syntetycznego lub
naturalnego wosia (dostaniesz go w wikszoci drogerii). Malowanie si
pudrami mineralnymi to wietna przygoda, ktra na pewno ci wcignie.
Wiem, bo sporo dziewczyn zaraziam upodobaniem do tych kosmetykw.
Przestrzegam jednak przed uywaniem pudrw mineralnych non stop,
zwaszcza gdy prbujesz ukrywa niedoskonaoci. Te produkty to gw-
nie sproszkowane, oczyszczone mineray, a stosowane przez duszy czas,
mog wysusza skr. Rb sobie przerwy!

Moje typy pudrw mineralnych:

Podkad mineralny SPF 15

marki Lily Lolo, ok. 80 z
Podkady Lily Lolo to naturalne, mineralne kosmetyki o bardzo lekkiej kon-
systencji. Polecam je do skry przesuszonej oraz skry problematycznej
wraliwej. Gwarantuj satynowe wykoczenie bez efektu maski i bez za-
pychania porw. Gwnym skadnikiem podkadw jest mika, dziki roz-
proszeniu wiata dajca efekt naturalnie wygldajcej skry. Jeli chcesz,
moesz z czasem skompletowa inne kosmetyki do makijau mineralnego
marka ma w ofercie cienie, szminki, kredki, re.

Podkady i pudry
marki Amilie, ok. 4550 z
Pudry mineralne Amilie maj kremow konsystencj, a po naoeniu daj
efekt satyny. S bardzo trwae, nie wymagaj poprawek w cigu dnia.

210
Podkady i pudry
marki Jane Iredale, ok. 200240 z
Jane Iredale to selektywne kosmetyki mineralne, przeznaczone do bardzo
wraliwej skry. W ofercie marki dostpne s rwnie kosmetyki mineralne
w postaci kremu BB. Jeli bdziesz chciaa zamieni pudry sypkie na pynne,
to polecam te produkty.

Podkady i pudry mineralne

marki Annabelle Minerals, ok. 50 z
Annabelle Minerals to pudry dobre dla skr tustych, wieccych si. Mog
wysusza, wic stosuj ich bardzo niewielk ilo i zmie na inne kosmetyki
po szeciu miesicach uywania.

S K R A INTERA KTYWNA

Dla tej skry wybieraj produkty o lekkich konsystencjach i maksymalnie

bezpiecznych skadach. Dobrze sprawdz si kremy BB kryjce niedosko-
naoci lub kremy CC o lejszym kryciu, raczej wyrwnujce koloryt skry.
Oba typy produktw maj lekk konsystencj i nawilajce dziaanie. Kory-
guj niedoskonaoci i chroni przed promieniowaniem UV.

Satin Perfection BB Cream

marki Ren, ok. 200 z
Ten kosmetyk bardzo dobrze kryje, a dziki antyoksydantom odmadza.
Chroni te przed promieniowaniem UV. Na pewno warto go wyprbowa.

ff.1 fabulous face

marki Fridge, ok. 135 z
To produkt typu CC, a wic poczenie kremu nawilajcego z podkadem.
Zapewnia delikatne krycie i jest wyjtkowo lekki.

211
Podkad w pynie Deluxe LR
marki LR, ok. 120 z
Ten podkad kryjcy i rozwietlajcy o wysokim filtrze SPF 37 jest idealny
dla skry wraliwej, ktra potrzebuje dobrego krycia bez efektu maski.

S K RA HIPERPIGM ENTACYJNA

Makija przy przebarwieniach jest duym wyzwaniem. Nastaw si na dzia-

anie metod prb i bdw, aby dopasowa odcie produktu do zabarwienia
skry i wybra dla siebie odpowiedni metod upikszania. Wszystko za-
ley bowiem od stopnia nasilenia przebarwie, ich iloci, koloru i miejsc,
w ktrych wystpuj na skrze.
Dziewczyny czsto stosuj mocne pigmenty rozjaniajce, co moe
bardzo obciy skr, zwaszcza t skonn do przetuszczania si. Pa-
mitaj, eby naoy pod makija serum z witamin C zahamuje proces
melanogenezy.
Metody, ktre polecam na co dzie, nie bd kamuflowa przebarwie,
ale znacznie poprawi wygld skry:

Korektor HD Neutral
marki Emani, ok. 130 z
Podkad nawilajcy
marki Emani, ok. 190 z
Jeli masz pojedyncze przebarwienia na skrze jasnej, raczej suchej, to uyj
korektora.
Ten produkt jest genialny, nigdy nie wysuszy, ale wrcz nawily sk-
r. Nie stosuj go jednak jako podkadu, bo bdzie zbyt obciajcy. Jeli
masz tak potrzeb, to wyrwnaj cao podkadem nawilajcym tej sa-
mej firmy.

213
 WYSOKO PRZETWORZONE KOSMETYKI
KOLOROWE NIE BD PIELGNOWA SKRY,
A PUDRY SYPKIE J WYSUSZ.
Puder brzujcy Copacabana
marki Emani, ok. 190 z
Jeli masz przebarwienia na caej skrze, ktre zlewaj si ze sob w ciemne
plamy, to proponuj wyrwna je bronzerem. Czasem lepiej wyglda przy-
ciemnienie caej skry, municie jej pudrem brzujcym ni zakrywanie
twarzy mask rozjaniajc.

Podkad kryjcy
marki Annabelle Minerals, ok. 60 z
Przy skrze tustej bardzo dobrze sprawdzi si te ten podkad mineralny
kryjcy w odcieniu beu.

S K R A PR Z EDWCZ E N I E STA RZEJCA SI

Tutaj nie polecam przypadkowo wybieranych podkadw wielkich kon-

cernw kosmetycznych ani pudrw sypkich mineralnych. To moe przy-
spieszy starzenie si skry. Wysoko przetworzone kosmetyki kolorowe nie
bd pielgnowa skry, a pudry sypkie j wysusz.
W zamian proponuj pynne formuy (fluidy) i waciwie nie znalazam
nic tak dobrego jak Emani.

Podkad nawilajcy
marki Emani, ok. 190 z
To podkady naprawcze, nawilajce, z kwasem hialuronowym, olejem jojoba
i filtrem UV SPF 20.

215
J e l i m a s z s k r n o r m a l n i lubisz
si malowa, to najlepiej sprawdz si
kremy koloryzujce typu BB lub CC, nawil-
ajce i dodatkowo zawierajce pigmenty.
Maj muska skr kolorem i delikatnie j
rozwietla. W twoim przypadku to wystar-
czy. Moesz sign po agodne kosmetyki,
ktre poleciam do skry interaktywnej:
Satin Perfection BB Cream marki Ren
i podkad w pynie Deluxe LR marki LR.

Na w i e l k o k a z j , niezalenie od tego,
jaki masz rodzaj skry, polecam produk-
ty Malu Wilz. Nie zawieraj talkw ani
parabenw, s odpowiednie nawet do
skry wraliwej. Wspaniale kryj niedo-
skonaoci, nie tworzc przy tym efektu
maski. Zobaczysz, olnisz wszystkich!
217
 KILKA SW
NA KONIEC

Na pisa a m t k s i k , bo wiem, jak wygld moe wpywa na akcep-

tacj siebie. Przekonaam si o tym nieraz w moim gabinecie. yczyabym
sobie, by kada kobieta czua si piknie, niezalenie od tego, czy odpowiada
wyrubowanym przez kultur masow standardom, czy te nie. Tak si jed-
nak nie dzieje. Wiele kobiet z powodu prawdziwych czy wyimaginowanych
niedoskonaoci swojej skry odczuwa smutek, a nawet rozpacz, wstydzi
si wyj z domu, omija imprezy i spotkania, czuje si niepewnie i nieatrak-
cyjnie. To ogromny, niepotrzebny stres!
Po wielu latach nauki, dowiadczenia, pracy w najlepszych orodkach
spa, ich otwierania i zamykania postanowiam wrci do podstaw ucze-
nia kobiet tego, jak prawidowo i w moliwie naturalny sposb pielgnowa
skr. Robi to, bo wiem, jakie to potrzebne! Zdaj sobie spraw, jak zmiana
wygldu moe zmieni na lepsze cae ycie.
Ksika, ktr trzymasz w rkach, dotyczy skry i na niej si tu skupiamy.
Pamitaj jednak, e nie jeste swoj skra, chocia jest ona niewtpliwie
czci ciebie. Nawet jeli dzisiaj pozostawia wiele do yczenia, jeste pik-
n i wartociow kobiet, ktra postanowia o siebie zadba. Krok po kroku
wprowadzaj zmiany. Czasem wystarczy niewiele, na przykad duszy sen
i picie wody, eby skra odya. Czasem na efekty trzeba duej popracowa.
Wtedy wane jest, by wytrwa przy zdrowych nawykach, zachowa umiar
i spokj, przeczeka kryzys. Traktuj siebie z mioci i zrozumieniem, na-
gradzaj si za sukcesy i bd wana dla siebie. Dziaaj w swoim rytmie,
w duchu slow beauty. Suchaj potrzeb swojej skry i ufaj sobie. Zajmij si
tym, co sprawia ci rado. Czasem te warto zostawi skr w spokoju, da

219
 Zajmij si tym,
co sprawia ci
RADO

220
 sobie i jej odpocz. Skin coaching to nie tyl-
ko efekt, ale cay proces, i kady jego etap jest
wany. Wierz, e ju niedugo bdziesz si
cieszy zdrow, pikn skr, ktr bdziesz
moga pokaza z radoci bez makijau.
ycz ci tego z caego serca!
By moe, czytajc t ksik, odkrya
te, e bardziej ni skin coachingu potrze-
bujesz zmian w swoim yciu. Moe nie uka-
da si ono tak, jak by chciaa, nie potrafisz
znale swojej drogi, odkry tego, do czego
jeste stworzona... Wwczas z caego serca
polecam ci spotkanie z life coachem Joann
Groszek, ktra pracuje z kobietami chccy-
mi y w zgodzie ze sob, a mnie nieustan-
nie wspiera w moich dziaaniach. Szukaj jej
pod tym adresem: www.wspanialaty.com.

JESTE PIKN I WARTOCIOW

KOBIET, KTRA POSTANOWIA
O SIEBIE ZADBA. KROK PO KROKU
WPROWADZAJ ZMIANY.

Na zakoczenie chciaam podzieli si

z tob listem od jednej z coachennic
Justyny. Moe znajdziesz w nim cz
swojej historii?
LIST OD JUSTYNY

W aciwie najlepiej byo chyba w pierwszym tygodniu, a potem

wrci stan zbliony do tego przed kuracj, przynajmniej
w tych lepszych momentach. Min miesic, stosowaam si pilnie
do zalece, a cigle nkay mnie kopoty z cer. Do tego nie mogam
uywa fluidu, ktry by moim najlepszym przyjacielem od dwudzie-
stu lat. No dobrze... musz si przyzna czasem go jeszcze uywaam,
ale gwnie po to, aby przesta w kocu myle o tym, jak wygldam
i e inni pewnie staraj si na mnie nie patrze, bo to nie jest miy
widok. Na szczcie moja przyjacika zawsze wmawiaa mi, e mu-
siaam sobie wymyli problem pryszczy, bo ona nic u mnie na twa-
rzy nie widzi. Ja zawsze jej mwiam, e przesadza, narzekajc na
swoje zbdne kilogramy. I tak si wzajemnie okamywaymy, ale
to chyba wtedy byo nam obu potrzebne. Przed kuracj stosowaam
zalecone przez kosmetolok wysuszanie. Przez dziesi lat wysuszyam
si tylko na wir, a pryszcze jak byy, tak byy. W dodatku nic
nie wspominaa o odywianiu si i piciu wody! Zmarnowaam tyle
lat, mylc, e wygldam strasznie. Nigdy nie wiedziaam, czego si
spodziewa. Opuciam niejedno spotkanie i imprez, bo nagle na przy-
kad na nosie pojawia si pryszcz. I to wcale nie jaki may, tylko wiel-
ki i bolesny. Wiem, brzmi jak w reklamie kolejnego cud-preparatu na
problemy nastolatkw. Przetestowaam je wszystkie aden nie dziaa.

Min zatem miesic, drugi i delikatnie mwic... nic! Spytaam

Boeny, co robi, a ona powiedziaa: Nie przestawaj. Waciwie to nie
miaam za wiele do stracenia gorzej nie byo, a wszystkie poprzednie
kosmetyki z wielk ulg wyrzuciam ju w pierwszym tygodniu kura-
 JAKA TO RADO,
WIEDZ TYLKO CI,
cji. Byam troch jak czowiek, ktry zacz
KTRZY PRZEZ
si wspina na gr. Za daleko, by zawrci,
a szczytu nie wida. Dokupiam zalecane ko- DUGIE LATA,
smetyki i wyruszyam w dalsz drog. Dalej POGRENI W SWOICH
nkay mnie pryszcze to tu, to tam poja- KOMPLEKSACH, MARZYLI
wiay si znienawidzone, czerwone i bolesne. O GADKIEJ CERZE.
Po kolejnych dwch miesicach kuracji znw
pytaam Boeny, co robi. Nic nie zmieniaj! brzmiaa odpowied.

Gdyby nie jej sowa i ta pewno, dawno bym przerwaa. Ale skoro jest
przy tobie kto, kto mwi, e cho nie widzisz szczytu, to idziesz
dobrym szlakiem, zaciskasz zby i idziesz, bo gdzie tam ten szczyt
istnieje. Ba!, prawdopodobnie byli tam przed tob jacy ludzie i te
szli t drog! I tak oto pewnego dnia pomylaam sobie, e dawno
ju nic si z moj cer nie dziao. To by ten dzie, gdy zza chmur
zacz si wyania wierzchoek mojej gry! Niedoskonaoci na
skrze goiy si w swoim tempie, ale nowych ju nie przybywao!
Jaka to rado, wiedz tylko ci, ktrzy przez dugie lata, pogreni
w swoich kompleksach, marzyli o gadkiej cerze.

Nie mylcie, e ycie nagle si zmieni i wszystko bdzie ju tak,

jak sobie wymarzylicie. U mnie przynajmniej nic takiego si nie
wydarzyo, ale musz powiedzie, e jeden problem mam z gowy.
I to naprawd duy problem. Kady z nas ma w sobie t moc, eby
o siebie zadba trzeba si tylko uprze i zaufa przewodnikowi.
I nie odpuszcza, choby nie wiem co!
KADY Z NAS MA W SOBIE T
TRZEBA SI TYLKO UPRZE
I NIE ODPUSZCZA,
MOC, EBY O SIEBIE ZADBA
I ZAUFA PRZEWODNIKOWI.
CHOBY NIE WIEM CO!
228
KUCHNIA
KOSMETYCZNA

Skra jest zbyt wana,

by nakada na ni kosmetyki
produkowane masowo.
Wybieram handmade.

229
230
T
en rozdzia jest dla ciebie, jeli lubisz w peni naturaln piel-
gnacj i uwielbiasz sama przygotowywa kosmetyki. Podaj tu
przepisy na specyfiki, ktre zrobisz we wasnej kuchni. S proste
w przygotowaniu, higieniczne, bezpieczne i tanie. Nie zawieraj
konserwantw ani przetworzonych polepszaczy. Dziaaj aktywnie, a ich
skady s kompatybilne ze skr, zatem pozwalaj zachowa zdrowie. Poza
tym obdnie pachn i wygldaj, wic pobudzaj zmysy i pozwalaj si
zrelaksowa podczas pielgnacji.
Sama z nich korzystam, przygotowywaam je te wielokrotnie podczas
warsztatw skin coachingu i wiem, e dziewczyny si w nich zakochuj. Tu
jednak musz ci ostrzec pielgnacyjne DIY potrafi uzaleni. Wiem, co
mwi, bo wiele moich koleanek, ktre zaczy romans z tego typu kosme-
tykami, stracio fortun na coraz to nowe pprodukty kosmetyczne o in-
trygujcych nazwach.
Uwaam, e tutaj tak jak i wszdzie naley zachowa umiar. Prosz
ci, wybieraj mdrze i nie przepacaj.
Wyselekcjonowaam dla ciebie takie receptury, jakie pozwol ci zrobi
rne specyfiki z raz kupionych pproduktw. Pamitaj, e s to natural-
ne surowce kosmetyczne, ktre maj swoj wano i nie mog za dugo
leakowa. Najlepiej postpuj tak jak w kuchni spoywczej i przygotowuj
kosmetyki na wieo.

231
 Specyfikw, ktre zrobisz sama, jest mnstwo, ale moim celem byo wy-
bra dla ciebie najprostsze i bezpieczne rozwizania. Powstaa baza pro-
duktw, ktrymi moesz pielgnowa cae ciao. Jeli jeste totaln mini-
malistk, to waciwie moesz na tym poprzesta, dokupujc tylko szampon
i past do zbw. Moje propozycje to:

musujce kule do kpieli kpiel magnezowa, kpiel solno-zioowa

dobra zabawa w wannie z ktrej zrobisz te
i pomys na prezent pyn pod prysznic

balsam w kostce do stoso- piling do ciaa piling enzymatyczny

wania po kpieli moesz go do twarzy
uy rwnie jako sztyftu do ust

tonik, na ktrego bazie maseczka do wosw szminka

przygotujesz najprostszy i odywka do kocwek
pyn do demakijau wosw

232
Oprcz tego jest jednak caa grupa kosmetykw rcznie robionych, tak
zwanych kosmetykw personalizowanych, ktrych przygotowanie wymaga
szczeglnej wiedzy, korzystania z bardziej skomplikowanego sprztu i za-
chowania restrykcyjnych zasad higieny wykonania. Wolaabym wic, aby
kupia je od ekspertw z dziedziny chemii, biotechnologii, kosmetologii
i zioolecznictwa. Przygotowywane s w specjalnych, sterylnych kuchniach
kosmetycznych. S to:

q pyny micelarne
q pianki i ele do mycia twarzy, ciaa, okolic intymnych
q myda pielgnacyjne, kastylijskie, z Aleppo
q balsamy i kremy do codziennej pielgnacji z uyciem wody,
przy ktrych potrzebne s sterylno i konserwacja
q maseczki i toniki wieloskadnikowe
q oleje i wiece do masau

Sama kupuj tego rodzaju specyfiki od specjalistw. Osoby i firmy, ktre s

wedug mnie godne polecenia, to:

w w w. m a k u t u . p l kosmetyki spersonalizowane
w w w. f a c e b o o k . c o m / F r o m a F r i e n d kosmetyki rcznie robione
w w w. f a c e b o o k . c o m / E c o S o u l C a n d l e s naturalne wiece rcznie robione
w w w. i l u a . e u wiat naturalnej pielgnacji
w w w. f r i d g e . p l kosmetyki z lodwki
w w w. b a t h i n g . p l naturalna moc rolin kpiel dla caej rodziny
w w w. m i n i s t e r s t w o d o b r e g o m y d l a . p l manufaktura myda naturalnego
w w w. i o s s i . e u manufaktura kosmetykw naturalnych: oleje do ciaa i wosw
w w w. m o 6 1 . p l perfumy spersonalizowane

Istnieje wreszcie grupa kosmetykw, ktre powinna kupowa tylko w wy-

branych sklepach lub salonach, poniewa tworzy si je przy uyciu specjali-
stycznych technologii i z najwyszej jakoci surowcw aktywnych, przeba-
danych pod wzgldem czystoci, bezpieczestwa stosowania, aktywnoci
i drg przenikania w struktury skry. Te specyfiki to:

233
 q aktywne sera i ampuki
q filtry UV
q kremy pielgnacyjne z filtrami UV
q maseczki specjalistyczne (np. paty kolagenowe, gumowe maski z alg,
paty celulozowe)
q kosmetyki z kwasami AHA i BHA
q kosmetyki z retinolem
q kosmetyki rozjaniajce przebarwienia np. z alfa-arbutyn,
estrami witaminy C
q kosmetyki z ceramidami, sterolami, aminokwasami
q kosmetyki z liposomami, biotechnologicznymi nanoczsteczkami
q kosmetyki z komrkami macierzystymi
q kosmetyki kolorowe do makijau
q produkty do higieny jamy ustnej
q specjalistyczne szampony i odywki od wosw, produkty do
stylizacji wosw
q pianki do golenia
q perfumy, dezodoranty w aerozolu, sztyfcie i kulce

Tego rodzaju specyfiki przeznaczone dla poszczeglnych typw skry pole-

caam w rozdziale Twj plan pielgnacji.

W k u c h n i ko s m e t yc z n e j b d c i p o t r z e b n e dobrej jakoci p-
produkty. Od nich zale bezpieczestwo i efektywno pielgnacji, dlatego
szukaj skadnikw w zaufanych sklepach. Ja sama zaopatruj si tutaj:

w w w. b i o c h e m i a u r o d y. c o m
w w w. z r o b s o b i e k r e m . p l
w w w. e c o s p a . p l
w w w. e - n a t u r a l n e . p l
w w w. m a z i d l a . c o m
w w w. h e rb i s kl e p . c o m
w w w. s kl e p . kl a u d y n a h e b d a . p l
w w w. z i e l o n ykl u b . p l

234
w w w.y o u n g l i v i n g . c o m /e n _ U S /d i s c o v e r
w w w. ko l o r o wk a . c o m

Bdziesz te potrzebowa akcesoriw. Cz rzeczy na pewno masz we

wasnej kuchni, inne moesz dokupi w sklepach z pproduktami. Przy
niektrych przepisach, wymagajcych wikszej liczby akcesoriw, podaam
list potrzebnego sprztu.

TRZY ZASADY HIGIENY

PODCZAS TWORZENIA
NATURALNYCH KOSMETYKW:

POSPRZTAJ KUCHNI,
PRZYGOTUJ PRODUKTY I AKCESORIA

ZDEZYNFEKUJ BLAT

UMYJ RCE

Byoby wietnie, gdyby znalaza wicej czasu i zrobia z kosmetyczne-

go kucharzenia mae wito. Baw si tymi czynnociami, ciesz si! Moesz
przygotowywa kosmetyki z przyjacikami, moesz te potraktowa to jak
relaks i czas tylko dla siebie. Wcz muzyk, umiechnij si i do dziea!

235
236
 MUSUJCE KULE
DO KPIELI
Wybraam ten kosmetyk gwnie ze wzgldu na waciwoci myjce i pielgnujce skr. Jak
wiesz, dobrze umyta skra oddycha oraz wolniej si starzeje.
Nasz przepis jest bardzo prosty w wykonaniu, a przy okazji daje duo frajdy. Musujce gej-
zery w wannie szczeglnie podobaj si dzieciom i modziey.
Podstawowym skadnikiem kuli do kpieli jest wodorowglan sodu, powszechnie zwany
sod oczyszczon. Produkt ten jest dobrym zmywaczem skry, nie podrania jej, przywraca fizjo-
logiczne pH. Szczeglnie polecany jest dla skr problematycznych, bo reguluje prac gruczow
ojowych. Uyam rwnie kwasku cytrynowego, ktry ma szczeglne waciwoci odmadzajce
skr. Jest stosowany jako:

przeciwutleniacz przedua trwao preparatw kosmetycznych, dziaa

antyoksydacyjnie, opniajc starzenie, minimalizuje niekorzystny wpyw na
skr promieni UV i zanieczyszcze powietrza
substancja lekko zuszczajca poprawia koloryt skry, reguluje zaburzenia
rogowacenia mieszka wosowego w przebiegu trdziku oraz stymuluje wy-
dzielanie barwnika
substancja o dziaaniu przeciwbakteryjnym chroni skr przed stanami
zapalnymi
substancja rozwietlajc skr rozjania przebarwienia, wyrwnuje ko-
loryt skry

Dodatkowo do kul musujcych dodaam substancji tuszczowych najbardziej zgodnych z budow

skry masa shea oraz oleju lnianego, ktre maj dziaanie uelastyczniajce. Oba tuszcze
bogate s w kwasy omega-3 i omega-6 oraz wchodz w skad ceramidw budujcych naturalny
paszcz, ktry chroni skr przed utrat wody i negatywnymi czynnikami rodowiskowymi.

237
 SKADNIKI

q 1 szklanka sody oczyszczonej q 2 yki sproszkowanych alg (opcjonal-

q 1/2 szklanki kwasku cytrynowego
q 1/3 szklanki oleju lnianego
q 2 yki masa shea
q 5 kropli naturalnego olejku eterycznego
(zapach wybierz wedug wasnych preferencji;
w przebiegu atopii lub innych dermatoz
dobrze sprawdza si olejek mirrowy; nie
polecam stosowania olejkw zapachowych
w produktach dla dzieci poniej trzeciego
roku ycia)
nie; jeli masz je w domu, moesz doda
do kosmetyku, wzbogacajc w ten sposb
receptur o aminokwasy, ktre naturalnie
znajduj si w skrze)
q 23 yki wody destylowanej
q naturalny barwnik (opcjonalnie; zabarwi
twoj kul na wybrany kolor, ale uwaaj, bo
moe te zabarwi wann; wybieraj tylko
barwniki naturalne!)

A KC E S O R I A

q foremki do muffinek (najlepiej silikonowe) q lateksowe lub winylowe rkawiczki (kupisz

lub profesjonalne formy do kul kpielowych w aptece)
q butelka z atomizerem napeniona wod
destylowan

238
 P R Z YG OTO WA N I E

Suche skadniki (soda, kwasek cytrynowy, opcjonalnie algi) pocz ze sob i dokadnie wymie-
szaj. Dodaj olej lniany, roztopione maso shea, olejek eteryczny, opcjonalnie barwnik. Pocz
skadniki, ugniatajc je doni (rb to w rkawiczkach). Spryskaj wod z atomizera, a do uzy-
skania wilgotnej jak mokry piasek, dobrze czcej si w doniach masy. Rb to powoli, aby
mieszanka nie zacza musowa.
Nastpnie wypenij przygotowan mas muffinkow foremk lub form do kul i porzdnie
ugnie. Jeli nie masz foremek, ulep z masy redniej wielkoci kule. Pozostaw do wyschnicia
na 23 godziny.
Zapakuj kul musujc na prezent albo WA N E !
sama rozkoszuj si pachnc kpiel! Kul W kadym z przepisw stosuj oleje dobrej jakoci
wrzu do wanny dopiero po napenieniu jej i naturalne olejki eteryczne przeznaczone do kon-
taktu ze skr (nigdy nie sigaj po olejki spoywcze
wod.
i syntetyczne olejki do kominkw zapachowych!).
Pamitaj, e olejki eteryczne to substancje uczula-
jce, dlatego sprawd reakcj, wyprbowujc je
wczeniej na wewntrznej stronie przedramienia.

239
240
 LUKSUSOWA KPIEL
MAGNEZOWA
Chocia wyglda bardzo skromnie, to naprawd luksusowa, dobroczynna dla ciaa i umysu
kpiel. Uwielbiam j. Celowo podaj przepis na wiksz ilo (1 litr), bo moesz wykorzysta
kosmetyk rwnie jako pyn pod prysznic. Wtedy najlepiej nalewa go na gbk, bo konsystencja
jest pynna, a nie elowa.
Magnez jest pierwiastkiem niezbdnym do prawidowego funkcjonowania skry i wanie
przez skr najlepiej si wchania. Kpiel magnezowa to najlepszy sposb przyswojenia sobie
tego bezcennego pierwiastka. Zachcam ci wic do zdrowotnego rytuau.
Aby sta si wyjtkow przyjemnoci, uyj oleju i cudownie agodnego naparu zioowego.
Chlorek magnezu i betain kupisz w sklepie z pproduktami. Reszt skadnikw znajdziesz
w swojej kuchni. Wykorzystaj zioa, ktre lubisz. Jeli nie masz zi, uyj wody destylowanej;
kupisz j na kadej stacji benzynowej lub w aptece. Do dziea!

SKADNIKI

q 650 ml naparu zioowego najlepiej mie-
szanka zi sezonowych, ktre zerwiesz na
ce. Po sezonie kupisz je w aptece lub w skle-
pie zielarskim. Moje ulubione to: lawenda,
rozmaryn, bez czarny, bawatek, przytulia
Jeli nie masz zi, przygotuj:
q 650 ml wody destylowanej
q 200 g chlorku magnezu koniecznie sze-
ciowodny CZDA (czysty do analiz)
q 150 ml betainy kokamidopropylowej
q 50 ml oleju winogronowego lub z pestek
moreli, lub oliwy (wybierz swj ulubiony)
q 5 ml naturalnego olejku eterycznego
odpowiedniego do kontaktu ze skr (moje
ulubione to: lawenda, sosna, werbena, ra,
ciepa pomaracza)

241
242
 A KC E S O R I A

q waga Jeli uyjesz w przepisie zi, bdziesz

q butelka o pojemnoci 1 l potrzebowa dodatkowego naczynia do ich
q naczynie z miark w mililitrach zaparzania oraz filtru do kawy lub gazy i lejka
q yka do mieszania do odcedzania

P R Z YG OTO WA N I E

Zioa umie w naczyniu z przegotowan wod destylowan im wicej zi w stosunku do

wody, tym bardziej skoncentrowany produkt powstanie. Zaparzaj przez 20 min pod przykry-
ciem. Ostud.
Przeced przez filtr do kawy lub lejek wyoony gaz i dodaj 200 g chlorku magnezu. Wanie
zrobia zioow oliw magnezow. Na tym etapie moesz zakoczy prac. Oliwa magnezowa
dodana w iloci 100 ml na wann doskonale wchonie si w skr.
Jeli jednak jeste wielbicielk bbelkw i chcesz, eby twoja kpiel cudownie si pienia,
dodaj 150 ml betainy. Zachcam osoby, ktre nie lubi si smarowa balsamami do ciaa, aby
doday do swojej mieszanki rwnie 50 ml oleju, ktry zapewni gadk skr. Wymieszaj wszyst-
kie skadniki. Na koniec dodaj wybrany olejek eteryczny.
Na wann wody wlej 75100 ml pynu. Relaksuj si, wdychaj opary, rozkoszuj si najbardziej
luksusow kpiel na wiecie.
Termin wanoci tego kosmetyku zaley od tego, czy uya naparu zioowego, czy samej
wody destylowanej. W przypadku naparu z zi przydatno produktu zamknitego w butelce
wynosi do 1 miesica, a jeli receptur opara na samej wodzie destylowanej (bez zi), okres
jego trwaoci to p roku.

243
244
 ZIOOWA SL MORSKA
DO KPIELI
O waciwociach soli morskiej nie musz duo pisa, bo powszechnie wiadomo, e dodana do
kpieli, przynosi wszechstronne korzyci dla zdrowia. Zioowe kpiele solne skrady moje serce,
gdy mj synek chorowa na grne drogi oddechowe. Odkryam wtedy moc inhalacji i tak oto
staam si fank tego specyfiku.
Receptura jest najprostsza ze wszystkich naszych przepisw, ale dziaanie kosmetyku jest
wprost nieocenione dla skry i zdrowia. Przekonasz si o tym sama.

SKADNIKI

q szklanka soli morskiej lub himalajskiej q 2 yki naturalnego barwnika (opcjonalnie,

(w przepisie uyam obu rodzajw w proporcji
p na p zachcam do tego pomysu)
q 1020 ml dobrej jakoci oleju przyjaznego
dla skry, np. lnianego, migdaowego, more-
lowego, z krokosza albo awokado
q 20 kropli zioowego olejku eterycznego,
np. z sosny, eukaliptusa, mity, cedru, mirtu,
lawendy
jeli chcesz, aby twoja kpiel bya kolorowa;
ja uyam sproszkowanej zielonej herbaty,
dobrze te sprawdza si zielona alga spirulina;
to wszystko substancje bogate w antyoksy-
danty i aminokwasy)

P R Z YG OTO WA N I E

Mieszamy razem wszystkie skadniki. Przekadamy do ozdobnego soiczka. Gotowe! Na wann

wody wsyp 2 yki soli. Delektuj si dobrodziejstwem natury.

245
246
 BALSAM W KOSTCE
To mj ulubiony balsam do ciaa wykonany rcznie. Dostaam kiedy taki w prezencie i zakocha-
am si w jego formie oraz waciwociach pielgnacyjnych. Ty te si zauroczysz jego niezwyk-
ymi waciwociami, zobaczysz.
Przygotowywanie balsamu w kostce to moliwo zabawy bez koca. Moesz miesza rnego
rodzaju masa, woski, oleje, dobiera je w zalenoci od upodoba, np. dodajc oleju liwkowego,
aby uzyska balsam o zapachu liwki. Jeli chcesz mie balsam ochronny z filtrem, dodaj olej
z pestek malin lub z marchewki (zawieraj naturalne filtry UV, SPF 8).
Po kpieli smaruj balsamem jeszcze ciepe ciao, wtedy zmieni posta na bardziej pynn
i szybciej si wchonie. Moesz go uywa rwnie jako... pomadki do ust. Wtedy nie dodawaj
olejkw eterycznych. Z bezzapachowego balsamu do ciaa mog te korzysta dzieci.
Oczywicie balsam w kostce to take niepowtarzalny pomys na prezent!
A wiesz, co ja czsto robi z tak kostk? Wrzucam j do wanny z wod i myj si ni jak
mydem. Wane tylko, aby w takim wypadku zmniejszy ilo wosku, a zwikszy ilo masa.
Kostka nie moe by za twarda, bo inaczej bdzie si rolowa na skrze. Po takiej kpieli skra
jest nieskazitelna w dotyku, mikka i zmysowo pachnca. Wyprbuj, oszalejesz!

SKADNIKI

q 1 cz wosku (np. Candelilla dla wegan
lub pszczeli)
q 1 cz twardego masa (np. kakaowego
lub shea to drugie sprawi, e kostka bdzie
bardziej mikka)
q 1 cz oleju pynnego (do wyboru np.: oliwa,
olej ze sodkich migdaw, dzikiej ry, brzo-
skwiniowy, liwkowy, winogronowy)
q 10 kropli naturalnego olejku eterycznego
(opcjonalnie)

A KC E S O R I A

q garnek q foremka silikonowa

q 2 wiksze miseczki lub garnuszki z uchem q waga kuchenna
q 1 filianka lub maa miseczka

247
248
 P R Z YG OTO WA N I E

Proporcje skadnikw dostosuj do liczby kostek balsamu i ich wagi. Jeeli np. chcesz zrobi
kostk o wadze 30 g, to kada cz skadnikw bdzie waya 10 g. Przy proporcji podanej
w przepisie kostka bdzie twarda. Jeli chcesz uzyska balsam o bardziej mikkiej konsystencji,
to zmie proporcje uyj czci wosku (w naszym przykadzie 5 g) i 1 czci masa (tutaj: 15 g).
Baw si proporcjami i dostosuj poziom twardoci kostki do swoich oczekiwa.
Odmierzone czci masa i wosku umie w kpieli wodnej: napenij garnek wod do poowy,
zagrzej j, do wikszej miseczki lub garnuszka w odmierzon porcj wosku i zanurz j w k-
pieli (uwaaj przy tym, aby do tuszczu nie nalaa si woda).
Wosk rozpuszcza si wolniej od masa, dlatego zanurza si go w kpieli wczeniej. Kiedy si
rozpuci, dodaj masa. Skadniki musz si cakowicie roztopi. Wyjmij miseczk albo garnuszek
z kpieli i do roztopionego wosku i masa dodaj olej. Wymieszaj skadniki. Uwaaj, naczynie jest
gorce.
Dodaj zapach naturalny olejek eteryczny, jeli lubisz pachnce balsamy. Rozlej do fore-
mek. Moesz woy je do lodwki. Po ostygniciu balsam jest gotowy do uycia. Jeli chcesz,
aby twj balsam zamieni si w mus, we mikser i w fazie zastygania masy zmiksuj skadniki.
Tak napowietrzony balsam przetrwa okoo trzech dni.

249
250
 KAWOWY PILING
DO CIAA
To klasyka kosmetykw rcznie robionych. Piling wybraam dlatego, e suy w pielgnacji jako:
detergent, substancja polerujca (polerka), balsam, stymulator krenia, cudowne perfumy.
Jest idealny do stosowania pod prysznicem.
Piling to produkt dla kadego. Jego podstawowym zadaniem jest zuszczy zrogowaciay, mar-
twy naskrek. Odpowiada za to materia cierny, ktrym mog by: cukier, sl, kawa, zmielone
pestki, piasek, krzemionka. Dodatek oleju lub masa sprawia, e przy okazji dbasz o natuszczenie
skry, a odrobina betainy (substancji myjcej) dokadniej oczyci ciao.
Przeciwskazaniami do stosowania pilingw ziarnistych s rany, podranienia skry, ropne
wykwity. Uwaaj te jednak, gdy masz pkajce naczynia krwionone. Piling moe zbytnio pobu-
dzi krenie i podrani skr naczyniow. Nie polecam te tego preparatu do stosowania
na skrze twarzy. Na t okolic przygotowaam naturalny piling enzymatyczny.

SKADNIKI

q 250 g cukru trzcinowego q 2 yki stoowe betainy kokamidopropylowej

q 50 g drobno zmielonej kawy zielonej
lub palonej
q szklanki dobrego oleju (lniany, sezamowy,
jojoba, z moreli, ze sodkich migdaw)
(jeli jej nie masz, to nie kupuj specjalnie, po-
mi ten skadnik lub dodaj odrobin swojego
ulubionego kosmetyku w pynie do mycia ciaa)
q 20 kropel olejkw eterycznych albo starta
skrka z limonki lub innych cytrusw (owoc
przed starciem skrki polej wrztkiem i osusz)

P R Z YG OTO WA N I E

Pocz wszystkie skadniki. Betain (opcjonalnie) i olejek eteryczny dodaj na kocu, cao dobrze
wymieszaj. Piling trzymaj w zamknitym soiku. Nabieraj go such doni, nakadaj na ciao
pod prysznicem. Kosmetyk przetrwa p roku.

251
252
 ANANASOWO-FIGOWY PILING
ENZYMATYCZNY DO TWARZY
Pilingi enzymatyczne stosuj do zuszczania martwego naskrka na twarzy. To bezpieczny spo-
sb na skuteczne wygadzenie i rozjanienie skry bez pocierania i dranienia jej powierzchni.
Bromelaina zawarta w miszu ananasa to enzym (biako) proteolityczny, ktry ma zdolno
rozpuszczania (trawienia) martwych, zrogowaciaych komrek naskrka. Wygadza i delikatnie
pilinguje jego wierzchni warstw. Moesz go czy lub stosowa zamiennie z innym, podobnym
enzymem, ktry znajduje si w owocach papai.
Ja lubi egzotyk, ktr dostan na bazarku, wic wybieram ananasa i jako drugi skadnik
owoc figi.
wiee figi zawieraj okoo 80% wody, witaminy: C, PP i z grupy B, oraz karoten. S bogate
w sole mineralne: potas, wap, magnez, fosfor. Zawieraj take kwasy owocowe cytrynowy
i jabkowy ktre wietnie rozjaniaj przebarwienia skry. Ponadto s bogate w niezbdne
nienasycone kwasy tuszczowe omega-3 i omega-6 oraz aminokwasy, takie jak: leucyna, lizyna,
walina i arginina. Figi zbawiennie na mnie dziaaj, dlatego czsto wykorzystuj je do tworzenia
kosmetykw.
Piling, ktry ci proponuj, jest bardzo delikatny, wic moe by uywany do skr wraliwych.
Stosuj go raz na dwa tygodnie, najlepiej jako cz wieczornego rytuau.

SKADNIKI

q wiey ananas q yka maski z alg peel-off albo biaej glinki

q wiea figa lub ekologicznej skrobi, albo zmielonego sie-
mienia lnianego (opcjonalnie, do zagszczenia
maseczki)

253
254
 P R Z YG OTO WA N I E

Zblenduj ananasa, 2 yki masy pocz z yk rozgniecionej figi. Dla uzyskania konsystencji
gstej papki moesz doda yeczk alg lub skrobi albo zastosowa siemi lniane. Wyprbuj
wasn receptur. Mnie ostatnio udao si zrobi maseczk tylko z ananasa i figi, konsystencja
bya zwarta, wic nie musiaam jej zagszcza. Pamitaj, im wiesze i dojrzalsze owoce, tym
wicej maj cukru, co sprawia, e gsto maski za kadym razem bdzie inna. Taka wanie
jest natura!
Maseczk nakadaj na oczyszczon skr twarzy na 1520 minut, potem zmyj i uyj swojego
toniku, na ktry przepis znajdziesz na nastpnej stronie. Nie musisz stosowa kremu na noc,
pozwl oczyszczonej skrze oddycha.

255
256
 TONIK ZIOOWY DO TWARZY
W zalenoci od tego, jakich uyjesz zi i owocw, otrzymasz specyfik do wybranego typu skry:

problematyczna tymianek, szawia, pokrzywa, rozmaryn,

lawenda, kwiaty lazu
interaktywna arnika, nagietek, zielona herbata, rumianek,
owoc kasztanowca, bawatek
hiperpigmentacyjna czarny bez, morwa biaa, korze lukrecji,
przytulia, cedr
przedwczenie starzejca si ra, hibiskus, zielona herbata,
owoce borwki, ywokost

SKADNIKI

q 100 ml wody destylowanej q 5 kropli witaminy E w pynie

q 3 yki wieych lub suszonych zi q 5 kropli ulubionego olejku eterycznego,
odpowiednich dla twojej skry zgodnie z potrzebami skry (opcjonalnie)
q yka dobrego oleju, np. oleju z krokosza, q 2 krople soku z cytryny
pestek dyni, orzechw woskich, lnianego,
jojoba; moesz wykorzysta olej, ktry masz
ju w kuchni, pamitaj tylko, eby by wiey
i dobrej jakoci

A KC E S O R I A

q bibuowy filtr do kawy lub lejek i gaza q szczelnie zamykana butelka o pojemnoci
q szklana butelka z korkiem 100 ml, moe by z atomizerem

257
258
 P R Z YG OTO WA N I E

Przygotuj napar z zi odpowiednich dla swojej skry: 3 yki zi zalej 100 ml wody destylowanej
i gotuj okoo 3 minut. Ostud. Nastpnie przefiltruj do wyparzonej szklanej butelki. Dodaj sok
z cytryny, wymieszaj. Wlej olej i witamin E. Wstrznij. Napar piknie pachnie, ale jeli chcesz,
moesz doda ulubiony olejek eteryczny, wtedy rytua pielgnacyjny bdzie jeszcze bardziej
intensywny.
Cao przelej do wyparzonej, szczelnie zamykanej butelki (moe by z atomizerem), bez
dostpu powietrza. Przed kadym uyciem wstrznij, przechowuj 710 dni w lodwce. Jeli
wiesz, e nie zuyjesz produktu w tym czasie, zmniejsz porcje skadnikw o poow i przygotuj
tonik o pojemnoci 50 ml.

NA BAZIE TONIKU MOESZ ZROBI

PYN DO DEMAKIJAU.
DODAJESZ WTEDY OLEJU, KTREGO CZSTECZKI ROZPUSZCZ BRUD I MAKIJA.
PAMITAJ, ABY PNIEJ STONIZOWA SKR.

SKADNIKI

q 80 ml naparu zioowego odpowiedniego q 10 ml oleju konopnego, z ogrecznika,

do potrzeb twojej skry (wykonujesz go jak z wiesioka, z malin lub ry do wyboru
w przepisie na tonik) q 5 ml oleju rycynowego
q 10 ml oleju lnianego q 5 kropli witaminy E

P R Z YG OTO WA N I E

Do wczeniej wyparzonej buteleczki wlej skadniki, potrznij gotowe! Pamitaj, aby zawsze
przed uyciem wstrzsn pyn, inaczej fazy wodna i olejowa si nie pocz. Zmywaj skr
zawsze po caym dniu. Rano wystarczy, jeli przetrzesz twarz tonikiem zioowym.
Pyn do demakijau ma trwao 7 dni. Przechowuj go w lodwce.

259
260
 MASKA DO WOSW
Chyba kady zna mask do wosw z tka. Ten skadnik stosuje si, aby wyrwna poziom lipi-
dw w naskrku tko to najlepsze rdo kwasw tuszczowych omega-3 i omega-6. Kurze
tko jest te najbogatszym naturalnym rdem lecytyny (zawiera jej okoo 30%). Stanowi take
dobry emulgator czy tuszcz z wod, co daje mu waciwoci myjce. Jednak samo tko
moe sprawi, e wosy bd si puszy, zwaszcza te, ktre maj nadmiar protein (nie powinno
si wic stosowa tka solo do wosw lekkich jak pirko czy suchych jak siano). Genialnym
poczeniem, a tym samym odpowiedzi na potrzeby kadego wosa, jest tko z piwem! Dobrej
jakoci piwo jest bogate w mineray (selen, magnez, cynk) oraz witaminy B1 i B3. Taki skad za-
pewnia uzupenienie ubytkw mineralnych i wygadzenie wosa. W naszej maseczce nie moe
te zabrakn silnego antyoksydantu, a zarazem naturalnego konserwantu, czyli witaminy E.

SKADNIKI

q szklanka lub 1/2 szklanki (w zalenoci od q 1 lub 2 tka (od lokalnego hodowcy kur),
dugoci wosw) niepasteryzowanego rwnie w zalenoci od dugoci wosw
ciemnego piwa o temperaturze pokojowej q 10 kropli witaminy E
lub podgrzanego do 40C (ciepa maska
rozchyla usk wosa, dziki czemu skadniki
odywcze lepiej wnikaj; nie bez znaczenia
jest te to, e ciepe piwo nieco si odgazo-
wuje, a alkohol odparowuje)

P R Z YG OTO WA N I E

Dokadnie wymieszaj skadniki. Na na suche wosy, dobrze masujc skr gowy. Owi wosy
foli i ogrzanym rcznikiem, pozostaw mask na minimum p godziny (najlepiej spd ten czas
w wannie z ulubion kpiel). Nastpnie spucz dobrze ciep wod i umyj wosy szamponem.

261
262
 ODYWKA DO WOSW
O wosy dbam szczeglnie, dlatego chc dodatkowo poleci ci niezawodn odywk na ko-
cwki. Wykorzystaam do niej olej rycynowy, ktry fantastycznie dziaa na wosy, a ktrego
cudowne waciwoci odkryam, tworzc receptur na szmink. Przetestowaam go na sobie.
Gdy moje wosy osigaj dugo do opatek, zaczynaj sabn i atwiej ulegaj mechanicznym
uszkodzeniom. Wtedy raz w tygodniu (czasem rzadziej) robi maseczk z tka, oleju rycyno-
wego i oleju z pestek liwki.

SKADNIKI

q 1 tko q 1 yka oleju z pestek liwek

q 1 yka oleju rycynowego

P R Z YG OTO WA N I E

Oleje lekko podgrzej, nastpnie powoli dodawaj tko, energicznie mieszajc. Otrzyman
maseczk na na koce wosw. Za czepek, owi gow ciepym rcznikiem i wskocz do
zioowej kpieli solnej. Pozostaw maseczk na wosach jak najduej. Nastpnie umyj gow
ulubionym szamponem zamykajcym usk wosa. Na koniec zahartuj wosy zimn wod,
ktra te zamyka usk. Jeli nie masz szamponu zamykajcego usk, do hartujcego puka-
nia dodaj wycinity sok z cytryny.

263
264
 SZMINKA
Przyznaj, jestem fank szminek. Kocham je, uwielbiam ubra si w czerwon szmink, ktra
starcza mi za cay makija. Gadka, jasna skra piknie kontrastuje z intensywnym kolorem
warg, co podkrela karnacj. Wikszo kupnych szminek nie grzeszy niestety naturalnoci,
zawieraj gwnie oleje mineralne, silikony oraz inne syntetyczne natuszczacze, nie wspo-
minajc o syntetycznych barwnikach i perfumach. Nic z tego nie suy delikatnej skrze ust.
Namawiam ci wic do czytania skadw i niekupowania byle czego. Albo do przygotowania
szminki samodzielnie!
Wydaje ci si, e to zadanie tylko dla profesjonalistw? Ot nie. Zrobienie szminki jest nie-
zwykle proste. Wystarczy 10 minut pracy i okoo godziny oczekiwania na zastygnicie specyfiku,
eby moga schowa do kosmetyczki wasne dzieo.

SKADNIKI

q 4 g ulubionego oleju dobrej jakoci ja q 3 krople naturalnego olejku zapachowego

uyam oleju z migdaw (osobicie nie uywam zapachw do produkcji
q 3 g wosku pszczelego lub innego wosku, szminek; jeli ty lubisz pachnce kosmetyki,
tak jak lubisz to baw si aromatami, ale pamitaj, aby
q 2 g masa kakaowego zastosowa dobrej jakoci naturalny olejek
q 2 g masa shea eteryczny usta to bony luzowe, wic naley
q 2 g oleju rycynowego szczeglnie delikatnie je pielgnowa)
q 1 yeczka naturalnego barwnika (opcjo-
nalnie, jeli chcesz uzyska kolor; jeli nie
dodasz pigmentu, otrzymasz naturaln
pielgnacyjn pomadk)

265
266
 A KC E S O R I A

q waga kuchenna (lub apteczna, jeli q opakowanie na szmink (moesz kupi

tak masz) nowe albo wykorzysta opakowanie po zuy-
q akcesoria do kpieli wodnej jak w przepisie tej szmince, tak jak ja to zrobiam; moesz te
na balsam w kostce uy szklanego pudeeczka, wtedy bdziesz
nakada kosmetyk pdzelkiem; ty wybierasz,
co lubisz)

P R Z YG OTO WA N I E

W kpieli wodnej najpierw roztop wosk (jak w przepisie na balsam w kostce), nastpnie dodaj
maso shea i kakaowe, a na kocu oleje pynne. Wszystko dobrze wymieszaj do momentu ide-
alnego roztopienia i poczenia si skadnikw. Wyjmij miseczk z kpieli i dodaj pigment jeli
zdecydowaa, e go uywasz. Dokadnie, energicznie wymieszaj, po czym szybko przelej mas
do pustego sztyftu lub pudeeczka. Szminka utwardza si okoo godziny, aby przyspieszy ten
proces, moesz j schowa do lodwki. Intensywno koloru zaley od iloci i rodzaju uytego
pigmentu (barwnika). Eksperymentuj!
 W kuchni kosmetycznej
bd ci potrzebne

DOBREJ JAKOCI
PPRODUKTY
Od nich zale

BEZPIECZESTWO
I EFEKTYWNO
PIELGNACJI,
dlatego szukaj skadnikw
w zaufanych sklepach
 SKIN
COACH
SKIN COACHING
W PIGUCE
B y m o e w t r a kc i e c z y ta n i a t e j k s i k i nachodziy ci wtpli-
woci i mylaa: nie mam czasu, nie mam pienidzy, nie wiem, jak si do
tego zabra. Moe ci si wydawa, e czeka ci ogrom zmian. Potrzebujesz
przecie kupi nowe kosmetyki, a moe na razie brakuje ci na to funduszy.
Potrzebujesz zmieni styl ycia i gotowa w domu, a przecie ju i tak masz
mnstwo obowizkw. Spokojnie. Nie spiesz si. Sonia trzeba je kawaek
po kawaku.
Dobra wiadomo jest taka, e aby rozpocz skin coaching, potrzebujesz
niewiele. Wystarczy kilka minut w cigu dnia. To jest baza. Dodatkowy wol-
ny czas czy dodatkowe fundusze tylko poszerzaj twoje moliwoci dzia-
ania. Przygotowaam dla ciebie wskazwki, jak moesz pielgnowa sk-
r w zalenoci od tego, jakimi zasobami dysponujesz. Kady kolejny etap
jest rozwiniciem poprzedniego. To skin coaching w piguce. Znajdziesz tu
wszystkie najwaniejsze informacje, dlatego wracaj do niego zawsze, kiedy
bdziesz potrzebowaa wiedzy i motywacji. Powodzenia!

TWOJE
ZASOBY

CZAS PIENIDZE
Znajd Zaplanuj
wolny czas dodatkowe
wydatki

PLAN
Przemyl strategi swojego
skin coachingu

271
 ETAP I

Nawet jeli nie dysponujesz adnymi zasobami, moesz duo zrobi dla
swojej skry. Wprowad drobne zmiany do czynnoci, ktre i tak codziennie
wykonujesz.

1. Wypij codziennie rano szklank ciepej wody.

2. Zamiast do hipermarketu wstp do warzywniaka za rogiem
lub na okoliczny targ i kup tam warzywa i owoce.
3. Omijaj drogerie oszczdzisz czas, pienidze i swoj skr.
4. Nie uywaj wacikw, ale kup w aptece kompresy baweniane
(niejaowe).
5. Kadego wieczoru dokadnie oczy skr za pomoc kompresw.
6. Zrb jak najszybciej podstawowe badania lekarskie tutaj brak czasu
nie jest adnym usprawiedliwieniem!
7. Ogranicz uywki (najlepiej do zera).

272
 ETAP II

Czas jest bezcennym skarbem. Wykorzystaj go. Nawet godzina wystarczy,

eby zadba o zdrowie skry.

1. Zjedz codziennie jeden ciepy posiek.

2. Wyjd na pgodzinny spacer.
3. Zrb detoks kosmetyczki pozbd si szkodliwej chemii.
4. Zanim kupisz nowy kosmetyk, sprawd jego skad w internecie
(aplikacje: www.kosmetologia.com.pl/analizator-kosmetykow.html
i www.cosdna.com/eng/ingredients.php).
5. Zdiagnozuj swoj skr i w miar moliwoci trzymaj si
odpowiedniego dla niej sposobu pielgnacji.
6. Kilka razy w tygodniu wicz jog twarzy.
7. Po si spa przed 23:00.

273
 ETAP III

Zaangauj si i zaplanuj swoj pielgnacj. Wybierz jedn czynno,

ktra stanie si twoim zdrowym nawykiem. Potem wprowadzaj kolejne.

1. Codziennie rano ugotuj ciepe niadanie.

2. Poszukaj sklepw ze zdrow ywnoci i lokalnych dostawcw.
Zrb ich list i korzystaj z niej podczas cotygodniowych zakupw.
3. Kadego dnia zaplanuj relaks chwil tylko dla siebie
(posuchaj muzyki, poczytaj ksik, posied pod kocem
z ciep herbat w rku, masuj ciao, spotkaj si z ludmi,
ktrych lubisz, odpocznij, utnij sobie drzemk).
4. Wzmacniaj nerki pij napar z natki pietruszki.
5. Zacznij si rusza wsid na rower, uprawiaj nordic walking,
wicz pilates, id na siowni.
6. Zacznij zabaw w kuchni kosmetycznej.
7. Zarzdzaj czasem tak, aby mc spa 8 godzin na dob.

274
 ETAP IV

Masz czas, plan i budet, ktry pozwala ci jeszcze lepiej zadba o skr.
Fantastycznie, masz wszystko, dziaaj!

1. Kupuj penowartociow ywno ze sklepw ekologicznych lub od

lokalnych dostawcw z certyfikatami i przygotowuj z niej posiki.
Jeli zdarzy ci si je na miecie, szukaj sprawdzonych miejsc,
gdzie s serwowane zdrowe potrawy.
2. Sprawd swj stan zdrowia wykonaj peny zestaw bada
profilaktycznych.
3. Jeli to konieczne, wybierz si do specjalisty, aby uoy dla ciebie
plan suplementacji.
4. Kup zestaw kosmetykw do swojego rodzaju skry.
5. Zainwestuj w dobrej jakoci produkty do makijau.
6. Odwied dobrego kosmetologa, ktry zaplanuje odpowiednie
dla ciebie zabiegi.
7. Gdy masz wtpliwoci dotyczce swojego zdrowia czy stanu skry,
zawsze porad si specjalisty.

275
 JESZCZE RAZ ZADAJ SOBIE TE PYTANIA.
ZAPISZ ODPOWIEDZI.

Wracaj do nich, bd dla ciebie wskazwk i motywacj.

Na ile w skali od 1 do 10 zdrowa skra jest dla ciebie wana?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Co bdzie twoim pierwszym krokiem?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_____________________________________________________________

Co moe sprawi, e zmiany bd atwe do wprowadzenia?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
 Co moe przeszkodzi ci we wprowadzaniu zmian?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

Kto lub co moe ci pomc w zdrowych nawykach?

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
 W kadej chwili moesz na nowo wypeni koo skry. Pokae ci ono, jak si
rozwijasz i jak wzrasta twoja wiedza dotyczca troski o skr. Jeeli chcesz,
moesz wypenia koo cyklicznie, na przykad co tydzie, wtedy atwiej ci
bdzie obserwowa zachodzce zmiany. Koniecznie opatrz dat kady
nowo zakolorowany obszar.

Data

278
 MIEJSCE NA TWOJE NOTATKI

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________
 PIKNO BIERZE SI
Z WNTRZA, ALE PRZY
ODROBINIE UWANOCI
I ODPOWIEDNIEJ PIELGNACJI
STAJE SI WIDOCZNE
NA SKRZE
 PODZIKOWANIA

Jestem bardzo wdziczna tym wszystkim, ktrzy mnie znaj i mi pomagaj

w yciu i w pracy: Janinie, Tadkowi, Agaci, Maruniowi i Adzie, Edi, Ani, Oli,
Marcie, Agacie, Justynie, Asi, Basi, Izie, Gosi, Dorce, osobom, ktre pracoway
i pracuj w Golden Spa, oraz Maciusiowi, Julci, Leosiowi, Milce, Bajce i Meli.
Dzikuj wszystkim, bo to dziki Wam powsta skin coaching i ksika!
Serdecznie dzikuj te wszystkim osobom zaangaowanym w projekt
mojej ksiki w Wydawnictwie Otwartym: za wiar, wsparcie, motywacj,
inspiracj i cierpliwo... To dziki Wam mog si podzieli z czytelnikami
moj wiedz i pasj.
SPIS TRECI
Ode mnie dla ciebie 7

Skin coaching i koo skry 17

Cel, do ktrego dysz 24
Koo skry 27

Poznaj swj rodzaj skry 63

Znajd swj typ skry 71
Po pierwsze, geny 73
Po drugie, rodowisko 79

Piramida modoci 10 1
Odbudowa 105
Antyoksydacja 114
Filtry UV 118
Odmodzenie 124

Codzienne rytuay pikna 129

Kosmetyczka na detoksie 145

Twj plan pielgnacji 16 1

Makija: kropka nad i 207

Kilka sw na koniec 2 19

Kuchnia kosmetyczna 229

Skin coaching w piguce 2 71

Podzikowania 285
 Copyright by Boena Spoowicz

Opieka redakcyjna: Magorzata Olszewska, Karolina Kaim

Redakcja tekstu: Magorzata Olszewska, Karolina Macios

Projekt graficzny i ilustracje: Eliza Luty

Ilustracja na s. 104: Katarzyna Haduch

Fotografie: Dorota Koperska / Dorota Koperska Photography

Stylizowane kwiaty dzikiej ry na okadce, wyklejkach i s. 5: Natali777 / Shutterstock.com

Adiustacja, korekta i amanie: Ewa Polaska Kropka

ISBN 978-83-7515-275-3

www.otwarte.eu

Dystrybucja: SIW Znak. Zapraszamy na www.znak.com.pl

Wydawnictwo Otwarte sp. z o.o.,

ul. Smolki 5/302, 30-513 Krakw. Wydanie I, 2017.
Druk: Colonel, ul. Dbrowskiego 16, Krakw