Zrozumie emocje K.Oatley, J.M.

Jenkins

1. Podejcie teoretyczne do emocji.

Fundamenty psychologii emocji.

K. Darwin- podejcie biologiczne.
Wbrew pozorom wcale nie okreli emocji jako czynnika biologicznego. Interesowa si
ekspresj emocjonaln i ewentualnymi dowodami na ewolucyjne rdo emocji. Bada
zwizek ekspresji, narzdu ruchowego z wyraan emocj. Sdzi, e ekspresja jest czym w
rodzaju szcztkowych organw. W ewolucji przechodziy uyteczne organ, tak jak i ekspresja.
Szuka podoy emocji i ekspresji w historii czowieka.

W. James- podejcie somatyczne.

Dowodzi, e gdy odczuwamy emocje, zachodz istotne zmiany w naszym ciele. Co wicej
udowodni, e symptomy cielesne mog si przyczynia do odczuwalnego natenia emocji,
np. cielesne objawy lku. Emocje dowiadczaj barwy i temperatury- te mocniejsze zapadaj
w pami i oddziaywaj na czowieka. Emocje jako stany czucia si mog by
przedmiotem poszukiwania lub unikania.

Z. Freud- podejcie psychoterapeutyczne.

Freud nie przedstawi osobnych teorii dotyczcych emocji, tylko skutkw problemw
emocjonalnych:
- teori urazw emocjonalnych- pewne zdarzenia, najczciej natury seksualnej, oddziaywaj
silnie na cae ycie. Sposobem badania bya seria krtkich studiw przypadku, w ktrych
mona byo zaobserwowa nawracajcy lk, ataki paniki, paraliujcy strach i problem z
okreleniem swoich emocji i odczu. W swoich badaniach Freud zaoy, e umys broni si
przed emocjami negatywnymi. Pniejsi badacze rozpatrywali przypadki w kwestii radzenia
sobie ze zdarzeniem i radzenia sobie z emocjami.
-teori konfliktw wewntrznych
-teori przymusu powtarzania.
Za kadym razem zmienia teori, gdy nie speniaa jego oczekiwa.

Zaplecze filozoficzne i literackie.

Arystoteles- podejcie pojciowe.
Najwikszym dokonaniem byo poczenie emocji i ich zalenoci od naszych przekona.
Rozwaajc o decyzjach yciowych twierdzi, e obowizuj zasady takie jak: bardziej
wierzy si osobie dobrej ni zej, ludzie zostaj przekonani gdy porusza si ich emocje, ludzi
przekonuj argumenty, ktre ukazuj prawd na dany temat. Arystotelesa emocje interesoway
na drodze wymowy i dyskusji, tj. np co odczuwamy mwic i sdzc o drugiej osobie. Ju
wtedy starano si zdefiniowa niektre emocje, oraz ich skutki. Wanym odkryciem byo
dzielenie emocji na pozytywne i negatywne, oraz wykrycie ich funkcji poznawczej.
Arystoteles zwraca uwag na katharsis- wejcie do teatru i przeycie sztuki pozwalao na
oczyszczenie si z negatywnych emocji.

Kartezjusz i Spinoza- podejcie filozoficzne.

Kartezjusz zakada, e naley odrzuci ca dotychczasow wiedz i zacz od nowa.
Opisywa on ciao jako co w rodzaju maszyny, zoonej z nerww sterujcych, oraz
kierowanej emocjami. Swoj koncepcj emocji opar na zaoeniu, e emocje zwizane s z
mylc czci naszej jani, ale wiadcz o nich te aspekty somatyczne- np. przyspieszone
bicie serca, drenie rk. Spostrzeenia mwi nam o wiecie zewntrznym a emocje o tym, co
w duszy. Emocje mog by regulowane przez myli. Mog by funkcjonalne i
dysfunkcjonalne.
Spinoza przedstawia wizj wiata jako wielkiego systemu wzajemnych afektw (emocji). Wg
niego jeli akceptujemy nasz doskonao i jedno z Bogiem uzyskujemy emocje aktywne-
mio do wiata. Emocje bierne to rozgoryczenie, zawi i wstyd. Zrozumienie emocji to
wyzwolenie si z niewoli. Emocje maj charakter poznawczy.

G. Eliot- podejcie literackie.

G. Eliot bya powieciopisark, ktra z zamiowaniem opisywaa w swoich powieciach wtki
pene emocji. Kada posta powieci miaa swj portret, a ich dziaania czsto byy
powodowane emocjami, a nie rozsdkiem. Wedug pisarki emocje byy rodzajem kompasu
pomagajcego kierowa si w yciu. Eliot pokazywaa komplikacje wywoane emocjami,
oraz to, jak mog wpywa na relacje interpersonalne. Czytajc jej powieci mona
dowiadczy swoistego katharsis, poprzez dowiadczenie ich w lekturze.

Punkt kulminacyjny bada wspczesnych.

J. Harlow i W. Hess- nauka o mzgu.
Od czasw Darwina umocnio si podejcie do biochemicznego uwarunkowania procesw
umysowych. Badania i obserwacje czsto odbywaj si na podstawie przypadkw
powypadkowych. Harlow bada przypadek P. Gagea , ktrego czaszka zostaa przebita
metrowym prtem, a osobowo totalnie si zmienia.
Hess zajmowa si badaniem mzgu przy pomocy elektrod i wymierzanych impulsw. Z kolei
Jackson bada wpyw alkoholu na wysze orodki mzgowe.

M. Arnold i S.Tomkins- nowe teorie psychologiczne.

Przeprowadzali badania nad poznawcz rol emocji : Tomkins badaa ekspresj mimiczn.
Rola oceny poznawczej polega na wartociowaniu wydarzenia. Ludzie maj tendencj do
rnych wartociowa. Zmiany fizjologiczne wi si ze zmian przepywu krwi. Teoria
Tomkins to koncepcja somatycznego sprzenia zwrotnego i priorytetw -> emocje s
zjawiskiem centralnym.

Isen i G. Bower- eksperymenty nad skutkami emocji.

Baday nie emocje, a ich skutki, wpyw na zachowanie, podatno na wpyw spoeczny w
zwizku z emocjami, wpyw manipulacji emocjami na ocen poznawcz. Isen udowodnia
hipotez o zgodnoci przypominania sobie z zgodnie z nastrojem.

E. Goffman i A. Hochschild- perspektywa dramaturgiczna.

Goffman skupi si na analizie roli- kady jest aktorem w scenkach interpersonalnych, a
emocje maj wpyw na uruchamianie skryptw. Skrypty z kolei wywouj kolejne emocje.

2.Kulturowe interpretacje emocji.

Kontekst kulturowy.
Kultura zachodnia odnosi si do emocji nieufnie lub lekcewaco, uznajc emocje
za niekontrolowane, ale z drugiej strony emocjonalno jest autentyczna i ycie w
zgodzie z emocjami oceniane jest jako bardziej efektywne.
 Romantyzm- romantycy byli zafascynowani emocjonalnym podejciem do
wszelkich aspektw ycia.
Rnice kulturowe w postrzeganiu i wyraaniu emocji: wschd-zachd = my-ja
W Japonii istnieje emocja amae- wspzalenoci- nie rozumiana przez kultur
zachodni jako emocja pozytywna. Jasne na co dzie znaki w sytuacjach/ okresach
specyficznych mog ulec zmianie. Np. podczas wojny.

Czy s uniwersalia emocji?

Mimo, e niektre emocje wywouj podobne lub takie same reakcje, to w zalenoci od
kultury rodzi si ocena danych zdarze i afektw., Rne te s przyzwolenia na okazywanie
emocji. Cz emocji budowanych na bazi pierwotnych, jest modyfikowana przez kultur lub
spoeczestwo. Spoeczny konstrukt emocji nie ma uniwersalnej definicji.