Gdzie znalazem ksik z geografii i poniej propaganda z dawnych lat.

Moe kto zna tytu to

uzupeni.

Omawialimy dotychczas zagadnienia przyrodniczo-geograficzne, ktre dziej sie na Ziemi

bez udziau czowieka. Lecz w pewnym etapie dziejw ziemi pojawi si czowiek rozumny (Homo
sapiens). By on pocztkowo niewolnikiem przyrody. Uposaony pod wzgldem fizycznym duo
gorzej ni inne wielkie ssaki, od zarania swoich dziejw musia prowadzi nieustpliw walk z
przyrod.
Im niszy stopie kultury czowieka, tym wiksza jest jego zaleno od otaczajcej go
przyrody.
Mwic o czowieku nie mamy na myli czowieka pojedynczego izolowanego bo taki nie
istnieje. Czowiek istnieje tylko jako jednostka w spoeczestwie. Jednostka sama jest saba i
bezbronna. Gdyby ludzie od pocztku swego istnienia nie czyli si w grupy spoeczne w celu
zaspokajania swych potrzeb i dla obrony rodzaj ludzki dawno by wygin, pokonany przez sity
przyrody.
Pocztkowo potrzeby swoje ludzie zaspokajali gotowymi darami przyrody w miar rozwoju
spoeczno-gospodarczego wzmogo si jednak oddziaywanie czowieka na otaczajce go
rodowisko geograficzne.
Czy znaczy to jednak, e z rozwojem kultury zanika zaleno ludzi od rodowiska
geograficznego? Aby na to pytanie odpowiedzie zastanwmy si najpierw co naley rozumie
przez pojcie rodowisko geograficzne.
rodowiskiem geograficznym nazywamy zesp warunkw przyrodniczych wystpujcych
na jakim okrelonym obszarze. A wic odmienne rodowiska geograficzne zale od rnic
uksztatowania powierzchni, od klimatu, jakoci gleb, od bogactw mineralnych, charakteru wd, od
niejednakowych zespow rolinnych i wiata zwierzcego.
 W to rodowisko wchodzi czowiek i je do swoich prac, ktre zmieniajca pierwotny wygld
powierzchni Ziemi. Buduje osiedla, przeprowadza drogi, reguluje rzeki. Przekopuje kanay, wycina
lasy, uprawia ziemi osusza bagna, nawadnia tereny suche siga coraz gbiej w skorup ziemsk.
eksploatujc bogactwa mineralne, zakada orodki grnicze i przemysowe.
Cala ta dziaalno ludzka wchodzi w zakres kultury materialnej, ktrej rozwj zwizany
jest z ustrojem spoleczno-gospodarczym. Od sprzyjajcych warunkw, jakie istniej w danym
rodowisku geograficznym zaley tempo rozwoju spoeczno- gospodarczego. Np. tam, gdzie
wystpuj bogactwa mineralne, istniej korzystne warunki do powstania orodkw przemysu,
tworzcych wiksze skupienia ludzi. Niedogodne warunki rodowiska geograficznego s przyczyn
sabego zaludnienia a nawet niezamieszkania niektrych obszarw geograficznych. Niekorzystne
warunki rodowiska geograficznego opniaj zwykle rozwj gospodarczy. Im jednak wyszy jest
stopie rozwoju kultury materialnej. tym wikszy jest wpyw czowieka na otaczajc go przyrod,
tym wiksze s moliwoci wcigania si przyrody w dziaalno gospodarcz czowieka i tym
mniejsza jest jego zaleno od rodowiska geograficznego,
Moliwo wyzyskania rodowiska musi opiera si na dobrej znajomoci warunkw
przyrodniczych praw, ktre rzdz zjawiskami przyrody. Dlatego konieczna jest wsppraca
geologw geografw, biologw, ekonomistw innych naukowcw w organizowaniu ycia
gospodarczego pastwa. Wsppraca ta jest niezbdna do racjonalnego wykorzystania rodowiska
geograficznego dla planowej gospodarki Niedostateczna znajomo rodowiska biologicznego i nie
umiejtne wykorzystywanie praw przyrody moe doprowadzi dziaalno gospodarcz 1 do
zupenie niespodziewanych nastpstw, a take sta si przyczyn wielu kopotw i szkd w
gospodarce czowieka.
Oto kilka przykadw: do Australii kolonici sprowadzili krlika. Krlik nie znajdujc tam
naturalnych wrogw, rozmnoy si tak bardzo, e zacz niszczy pastwiska ktre s wielkim
bogactwem Australii. Zmusio to niektrych kolonistw do zmiany zajcia zamiast hodowa owce
wzili sie do tpienia krlikw. Dzi Australia stoi na pierwszym miejscu w eksporcie skrek
krliczych. Nastpnie kolonici australijscy sprowadzili szpaka, W jelitach szpaka przywdroway
nasiona jeyn, ktre wkrtce stay si wielk plag, opanowujc pastwiska i zamieniajc cz
terenw na nieuytki. W Ameryce rodkowej na ywopoty uywa si kolczastego kaktusa z
rodzaju opuncji. Australijczycy zapragnli mie take takie ywopoty. Sprowadzona opuncja
znajdujc w Australii wietne warunki rozwoju ogromnie si rozkrzewia zajmujc rwnie tereny
pastwisk. Nie pomogo wycinanie i wypalanie. Dopiero sprowadzenie do Australii maego owada
tarczyka pooyo kres rozprzestrzenianiu si opuncji. Tarczyk, opanowa j w krtkim czasie
cakowicie. Lecz Australijczycy, chcc zwalcza inne tarczyki. Niszczce drzewa pomaraczowe
sprowadzili biedronki, ktre s zacitymi wrogami tarczykw No i biedronki zwalczyy te i
tarczyki, ktre niszczyy opuncje. Opuncja zacza sie wic znowu rozrasta, co zmusio koloni.
stw do zastosowania nowych metod jej zwalczania
Przykadw nieracjonalnej gospodarki mona by przytoczy wiele. Wycinanie lasw dla
doranych korzyci przedsibiorcw handlowych moe spowodowa wielkie szkody. Uwolnione
piaski lotne zasypuj ssiednie pola orne, zamieniajc je na nieuytki wyniszczenie lasw na
stokach grskich stawao si przyczyn klski powodzi. Na niektrych obszarach grskich

1 Prowadzenie gospodarstwa agroturystycznego

prbowano wycity las jodowo-bukowy zastpi jednogatunkowym lasem sosnowym, bo sosna
szybciej ronie, wic bardziej si opaca Lecz wtedy nastpia inwazja kornika, ktry w takim lesie,
nie znajdujc naturalnych wrogw, rozmnoy si i zniszczy go. Tak wic interwencja czowieka w
wiat przyrody, bez znajomoci jej praw, interwencja podyktowana czsto doranym zyskiem
indywidualnym, a nie potrzebami spoecznymi, staje si gospodark szkodliw. Konieczno
stosowania naukowych podstaw i metod w wykorzystywaniu warunkw naturalnych danego
rodowiska geograficznego dla jego racjonalnego zagospodarowania i przystosowania do potrzeb
czowieka, wynika z wielu dowiadcze, jakie zdoby czowiek w swej dziaalnoci
organizacyjno-gospodarczej.

Agroturystyka noclegi kwatery gospodarstwa agroturystyczne

 Pocztkowo czowiek w swym oddziaywaniu na rodowisko geograficzne mia na celu
ochron przed wrogimi siami przyrody Budowano wic way zabezpieczajce przed powodzi,
tworzono groble, bo morze wydzierao czowiekowi ld (w Holandii) unieruchamiano Piaski lotne.
aby nie zasypyway pl ornych itp. Bya to wic walka obronna. Nastpnie przeszed czowiek do
ofensywy. Nawadnia obszary suche, regulowa rzeki w celach komunikacyjnych i do wyzyskania
spadku wd, osusza bota i w coraz wikszym stopniu bogactwa mineralne. Kady postp stwarza
wiksze moliwoci wyzyskania naturalnego rodowiska, wyzyskania wszystkich korzyci, jakie
daje przyroda. W tym te znaczeniu naley pojmowa dziaalno czowieka w planowym
przeksztacaniu rodowiska geograficznego. Rola planowej gospodarki socjalistycznej w
przeksztacaniu rodowiska geograficznego. Przykady szerokiego planowego wykorzystywania i
przeksztacania warunkw naturalnych rodowiska geograficznego w ramach ustroju
socjalistycznego widzimy w zwizku Radzieckim. aby zapobiec przyczynom klski nie urodzajw
uczeni radzieccy opracowali plany przewidujce walk z posuch poprzez sadzenie lasw na
wielkich obszarach stepw w poudniowej czci ZSRR Lasy maj bardzo due znaczenie. Przede
wszystkim powstrzymuj si wiatru, wobec tego wiatr nie wysusza i nie wywiewa gleby. Na
otwartych stepach wiatr zwiewa niegi i przenosi je do zagbie. Lasy wywiewanie niegw i gdy
na wiosn niegi topniej, woda wsika w gleb. Wielkim dzieem byo wybudowanie Kanalu
Woga-Don m. Lenina. Uruchomienie tego kanau oraz cymlanskiego systemu energetycznego
rozwizao trzy zagadnienia o ogromnym znaczeniu gospodarczym stal si arteri komunika Po
pierwsze kana Wolga-Don toczc piec mrz w jeden system wodno-transportowy ten sposb
Moskwa jest obecnie portem piciu mrz. Po drugie, uruchomienie wraz z kanaem olbrzymich
wodnych urzdze energetycznych dostarczyo nowych wielkich iloci energii elektrycznej dla
rozwijajcego sie przemysu oraz dla prac polowych w rolnictwie.
 Wreszcie budowa kanau eglownego Woga-Don przyczynia si do nawilgotnienia stepw
doskich solskich nawiedzanych posuch. Obecnie dziki szeroko rozbudowanemu systemowi
czerpicemu wod z kanau Woga-Don, zostay nawodnione tereny urodzajnych ziem o
powierzchni setek tysicy hektarw zamienione w pola uprawne: dziki nawodnieniu wzrosn w
duym stopniu plony z hektara Realizacji tych zamierze sprzyja ustrj socjalistyczny, gdzie w
oparciu o gospodark planow istniej szerokie moliwoci do skoncentrowania zarwno wysiku
czowieka, jak i duych rodkw na odcinku wykorzystania warunkw naturalnych wprzgania si
przyrody w dzieo rozwoju gospodarczego dla dobra caego spoeczestwa.
Przeszo 2,8 miliarda ludzi zamieszkuje Ziemi. Czy znaczy to, e ludzi jest za duo, e
Ziemia ich nie wyywi, e musz by wojny, bezrobocie i gd? Ziemi jest dosy. Lepsze
zagospodarowanie. lepsze wyzyskanie si przyrody, lepsza wymiana i rozdzia rodkw produkcji
dayby moliwo nie tylko wyywienia ale dobrobytu dla wikszej liczby ludzi. Do tego celu
jednak potrzeba zniesienia wyzysku czowieka przez czowieka i rozwinicia wzajemnej, zgodnej
wsppracy midzy narodami. Sprawiedliwy socjalistyczny ustrj, praca nauka i pokj to warunki
konieczne dla lepszej przyszoci czowieka. Zmary przed wojn prof. Uniw. Poznaskiego.
geograf. marksista Stanisaw Nowakowski, ukazujc obraz przyszego wiata opartego na ustroju
socjalistycznym, pisze sowa nastpujce Do czsto geografowie mwi o Ziemi i caym jej
yciu jako o domu czowieka. Ten dom w przyszoci bdzie peny soca i radoci: jak rozkoszne
kwiaty zakwitn w nim w caej peni mio, wolno i braterstwo narodw. Jutro bdzie bez wojen,
bez godnych, bez troski i nienawici.2

Gospodarstwa agroturystyczne wie polska

2 Agroturystyka noclegi na wsi