SERBIA

Polityka spoeczna

Natalia Nowiska
Podstawowe informacje o Serbii

Powierzchnia: 88 361 km2

Populacja: 7 143 921
Gsto zaludnienia: 92 os/km2
Ustrj: republika
Serbowie stanowi 83% ludnoci
Jzyk: serbski, wgierski

Natalia Nowiska
Zarys historii Jugosawii

1918 powstanie Krlestwa Serbw, Chorwatw i

Sowecw (od 1929 przyjo oficjalnie nazw
Krlestwa Jugosawii)
1945 powstanie Socjalistycznej Federacji Republik
Jugosawii czyli odrbne narody pod wsplnym
sztandarem
1945-1980 Jugosawi rzdzi Zwizek Komunistw
Jugosawii pod przywdztwem Josipa Broza Tity
Od 1947 polityka niezalenoci od ZSRR,
utrzymywanie dobrych relacji z Zachodem
Natalia Nowiska
Zarys historii rozpadu Jugosawii

1980 mier Josipa Broza Tity

25.06.1991 Sowenia i Chorwacja ogaszaj
niepodlego
8.09.1991 Macedonia ogasza niepodlego
5.04.1992 Bonia and Hercegowina ogaszaj
niepodlego
Listopad 1995 negocjacje i podpisanie ukadu w
Dayton koniec wojny w Boni i Hercegowinie

Natalia Nowiska
Zarys historii Serbii

25.02.1998 11.06.1999 wojna w Kosowie

24.03 11.06.1999 bombardowanie Serbii przez siy
powietrzne NATO
1.04.2001 Slobodan Miloevi zostaje aresztowany i
wydany Trybunaowi w Hadze
5.06.2006 Serbia i Czarnogra dzieli si w wyniku
referendum
17.02.2008 Kosowo (jeden z dwch serbskich
okrgw autonomicznych) ogasza niepodlego

Natalia Nowiska
Obecna sytuacja polityczna w Serbii

Ustrj demokratyczny
Koalicja rzdzca Srpska Napredna Stranka i
Socjalistika Partija Srbije
PKB na osob 6037 USD (2016 r.)
Serbia nie uznaa niepodlegoci Kosowa
W 2014 r. Serbia rozpocza negocjacje akcesyjne z
Uni Europejsk

Natalia Nowiska
Polityka spoeczna SFRJ

Po zakoczeniu drugiej wojny wiatowej priorytetem

partii komunistycznej, ktra obja wadz, byo
stworzenie spoeczestwa na wzr sowieckiego
Klasa robotnicza najistotniejszy element i podstawa
spoeczestwa
Polityka spoeczna ukierunkowana bya na
zapewnienie wyszego standardu materialnego
robotnikom i bezpieczestwa socjalnego
najuboszych z nich

Natalia Nowiska
Polityka spoeczna SFRJ

Wyrnia si dwie fazy rozwoju powojennej

Jugosawii:
1) od zakoczenia wojny do 1953 faza silnej
centralizacji, przyspieszona industrializacja,
wzmocnienie nowego, socjalistycznego porzdku
2) od 1953 otwarcie na Zachd, uniezalenienie
(gwnie ekonomiczne) od ZSRR, ukierunkowanie
polityki na szybkie podniesienie standardu ycia
spoeczestwa

Natalia Nowiska
Polityka spoeczna SFRJ

W pierwszej fazie gwnymi problemami, ktrym zaradzi

miaa polityka spoeczna byy te powstae w wyniku
wojny
Radykalne rodki, jakie przyjto, obejmoway: reform
roln, nacjonalizacj bankw i budownictwa, centralnie
sterowany handel produktami rolnymi, centralnie
planowana redystrybucja dbr
Opieka nad najbardziej potrzebujcymi powstanie
instytucji opiekuczych dla dzieci, modziey i inwalidw
Wprowadzenie ubezpieczenia spoecznego (pocztkowo
martwe prawo ze wzgldu na trudn sytuacj
ekonomiczn)
Natalia Nowiska
Polityka spoeczna SFRJ

W drugiej fazie skupiono si na podniesieniu

standardu ycia robotnikw i ich rodzin
W 1957 r. przyjto rezolucj o perspektywach
rozwoju wydatkw pastwowych, wedug ktrej
priorytetem byy wydatki na owiat, kultur, sub
zdrowia i pomoc socjaln
W latach 1958-1964 SFRJ znalaza si wrd krajw o
najwyszym wzrocie gospodarczym na wiecie
midzy innymi dziki otwarciu na handel
midzynarodowy

Natalia Nowiska
Polityka spoeczna SFRJ

Doktryna socjalnog automatizma problemy

spoeczne miay znikn wraz z rozwojem
gospodarczym
Spoeczestwo socjalistyczne nie okazao si by
bezkonfliktowe
W pracy socjalnej przyjto koncepcje zaczerpnite z
zachodu np. rodziny zastpcze zamiast domw
dziecka, programy zatrudnienia chronionego
Tworzenie lokalnych centrw pomocy spoecznej,
ktrych celem bya obserwacja i szybka interwencja
Natalia Nowiska
Polityka spoeczna SFRJ

Gwnym problemem w latach 60. byo bezrobocie

przedsibiorstwa pastwowe nie byy w stanie
stworzy wystarczajcej iloci miejsc pracy
Jako rozwizanie problemu umoliwiono
podejmowanie pracy poza granicami SFRJ

Natalia Nowiska
Problemy spoeczne w Serbii

Wysokie bezrobocie (ok. 16%)

Drena mgw
Niskie zarobki
Pustoszejce regiony (emigracja zarobkowa)
Brak bada umoliwiajcych szczegow diagnoz
problemw

Natalia Nowiska
Gwne cele polityki spoecznej w Serbii

Zmniejszenie bezrobocia
Pomoc zagroonym ubstwem
Zapobieganie wykluczeniu spoecznemu

Natalia Nowiska
Gwne instytucje

Ministerstwo Pracy, Zatrudnienia i Polityki Spoecznej

Lokalne centra pomocy spoecznej
Zesp ds. implementacji Strategii Zmniejszania
Ubstwa (SSS), w ramach ktrego Ministerstwo
wsppracuje z organizacjami pozarzdowymi
Organizacje pozarzdowe

Natalia Nowiska
Gwne dziaania

Najwaniejszym drogowskazem jest SSS, ktr

przyjto w 2003 roku, a ktrej gwnym celem byo
zmniejszenie liczby ubogich o poow do 2010 roku.
SSS zostaa wsparta przez Uni Europejsk w ramach
pomocy pastwom ubiegajcym si o czonkostwo
SSS opiera si na przyspieszeniu wzrostu
gospodarczego, co w efekcie ma zapewni nowe
miejsca pracy (gwnie w maych i rednich
przedsibiorstwach), inkluzji spoecznej i
zapewnieniu ochrony najbardziej naraonym na
skutki ubstwa.
Natalia Nowiska
Kim s beneficjenci SSS

Osoby o niskim poziomie wyksztacenia

Bezrobotni
Najmodsi i najstarsi
Osoby bdce tradycyjnie zagroone ubstwem np.
Romowie, niepenosprawni, uchodcy

Natalia Nowiska
Dziaania w ramach SSS

Rozwijanie wsppracy midzysektorowej

Utrzymywanie wzrostu PKB
Zmniejszanie inflacji
Zwikszanie eksportu
Wspieranie rwnomiernego rozwoju regionw
Tworzenie programw zatrudnienia
Umoliwianie dostpu do opieki spoecznej osobom
nieposiadajcym dokumentw tosamoci
Planowanie reformy systemu rent i emerytur oraz
suby zdrowia
Natalia Nowiska
Krytyka

Brak ustalonej metodologii badania ubstwa w Serbii

Brak szczegowych danych na temat potencjalnych
beneficjentw
Brak systemu monitorowania rezultatw dziaa
Nadmierna biurokracja
Brak transparentnoci dziaa

Natalia Nowiska
Centra Pomocy Spoecznej

Powstay w czasach SFRJ

Dziaaj lokalnie
Ich celem jest bezporednie diagnozowanie
problemw i dobr rodkw zaradczych oraz
koordynowanie ich wykorzystania
Ich gwnymi beneficjentami s dzieci i modzie oraz
osoby starsze

Natalia Nowiska
Polityka spoeczna w Serbii a Unia Europejska

Kwestia Kosowa i jej pochodne

Rosja czy Unia?
Konieczno reform prawa pracy
Poprawa transparentnoci
Praca nad dialogiem spoecznym

Natalia Nowiska
Nowe wyzwania

Wci Kosowo
Uchodcy
Wstrzymanie drenau mzgw
Zapobieganie radykalizacji nastrojw spoecznych
Dalsza praca nad zapobieganiem ubstwu

Natalia Nowiska
Dzikuj za uwag!

ekerevac

Natalia Nowiska
Bibliografia
Jaki, Milena, V. Stojanovi Aleksi, P. Mimovi. 2015.
EKONOMSKO-SOCIJALNI ASPEKTI PRIKLJUIVANJA SRBIJE
EVROPSKOJ UNIJI, Ekonomski fakultet Univerziteta u
Kragujevcu
Koovi, Dragoslav. 2002. Razvoj socijalne politike Jugoslavije,
Udruenje strunih radnika socijalne zatite Republike Srbije
ekerevac, Ana. 2006. Redefinisanje socijalne politike [w:]
Socijalna politika u procesu evropskih integracija, igoja
Strategija razvoja socijalne zatite [dostpne na:]
http://www.minrzs.gov.rs/files/doc/porodica/strategije/Strate
gija%20razvoja%20socijalne%20zastite.pdf

Natalia Nowiska