AutoCAD -- kurs podstawowy

Lekcja 1 -- Podstawy podstaw

Lekcja ta zapocztkuje seri szkole dla pocztkujcych uytkownikw AutoCAD-a. W kolejnych
artykuach tego cyklu postaram si przybliy narzdzia i techniki projektowania w tym programie
poprzez odpowiednio przygotowane lekcje. Kada bdzie zaczynaa si dwu-, trzyzdaniowym
streszczeniem poprzedniej oraz krtkim wprowadzeniem w temat nowej lekcji. Wszystkie bd
zawieray wiczenia praktyczne oraz pliki udostpniane wraz z artykuem. Pora przej do meritum
sprawy, czyli do AutoCAD-a. Wszystkie wiczenia, jakie bdziemy prezentowa, bd wykonywane
w wersji 2000.

Bardzo czsto zdarza si, e projektanci pracujcy z programem AutoCAD popeniaj elementarne
bdy z uwagi na nieznajomo filozofii pracy z programem i bdzie to zagadnienie, ktre postaram
si przybliy w tej lekcji. Ponadto omwi wygld gwnego okna aplikacji, aby pokaza, w jak
przejrzysty sposb s rozmieszczone poszczeglne opcje programu. Poka, jak dostosowa go do
wasnych potrzeb -- na tym etapie jeszcze nie wiemy, jakie s nasze potrzeby, ale jest to
najodpowiedniejsza chwila, aby pozna podstawy. Uznaem, e nie bd opisywa instalacji
oprogramowania, poniewa tego ucz podrczniki. Po tym przydugim wstpie zacznijmy nauk.

Filozofia pracy z programem AutoCAD

Zakadam, e wielu z projektantw podczas pracy zetkno si z desk krelarsk -- horror. Gdy
przesiadaj si z deski na AutoCAD-a, staraj si wprowadzi w ycie wszystko to, czego si
nauczyli, wic rozpoczynajc rysunek, zadaj nastpujce pytania:

jaki format strony;

jaka skala.

I tu moja odpowied -- nie jestemy ograniczani formatem strony, mamy nieograniczon

przestrze, a skala -- standardowo 1:1. Nastpuje chwila ciszy i zaczyna si tyrada: jak zmieszcz
na ekranie 150-metrow hal, jak narysuj detale. Chc, aby mj rysunek na kartce by w skali
1:50, a nie 1:1, bo 1:1 nie zmieci si nawet na 100 kartkach... Po wygoszeniu tych i wielu innych
wtpliwoci przez projektantw pada moja riposta: za chwil wszystko stanie si jasne, prosz
pamita jedynie dwie zasady:

format strony -- obszar niczym nie ograniczony;

skala -- pracujemy zawsze w skali 1:1.

Tyle, jeli chodzi o filozofi pracy z programem. Zasady s, jak sdz, jasne i nieskomplikowane.
Bardziej zaawansowani uytkownicy programu mog powiedzie, e to herezje. Mona zmieni
skal oraz wprowadzi arkusz o okrelonych rozmiarach. Owszem, mona. O ile jednak
wprowadzenie arkusza o okrelonych rozmiarach moe spowodowa po prostu to, e nasz rysunek
nie bdzie si na nim mieci (chocia arkusz moemy w kadej chwili zmieni na inny), o tyle kiedy
sporzdzimy nasz rysunek w skali np. 1:2 i sprbujemy go zwymiarowa, okae si, e kady
wymiar jest 2 razy wikszy i bdziemy musieli powici kolejne 2 dni na rczne ich zmienianie.
Gorsza bdzie prba edycji rysunku po upywie 2-3 miesicy, kiedy nie bdziemy ju pamitali,
jakich sztuk dokonalimy podczas rysowania. Wtedy nie obdzie si bez rzucania w monitor
cikimi przedmiotami.

Wygld gwnego okna aplikacji

Lekcja 2 -- Otwieramy pierwszy rysunek
W poprzedniej lekcji przedstawiem podstawy filozofii pracy z programem AutoCAD oraz
pokazaem podstawowe moliwoci konfiguracji programu, ktre pozwalaj na dopasowanie jego
wygldu do indywidualnych potrzeb uytkownika systemu.

Tworzenie rysunkw

Dzi zapoznamy si z podstawami otwierania rysunkw oraz z moliwociami ich zapisywania w

innych formatach. Na pocztek zajmiemy si otwieraniem nowych rysunkw. Mimo e bdziemy
korzystali ze standardu, omwimy teraz wszystkie opcje. Zaoszczdzi nam to czas w pniejszych
lekcjach.

Uywanie standardu

Opcja ta pozwala na praktycznie natychmiastowe przejcie do rysowania w programie; jedyn

rzecz, ktr musimy zrobi, jest wybranie jednostek rysunkowych (rys.1a, 1b):

metryczne (milimetry, centymetry, metry);

angielskie (stopy, cale).

Rys. 1a. Okno dla AutoCAD-a 2000

Lekcja 3 -- Pierwsze kreski
Ostatnie dwie lekcje pozwoliy nam przebrn przez zawioci zwizane z konfiguracj systemu oraz
dostosowaniem go do wasnych potrzeb. Poznalimy rwnie moliwoci otwierania i zapisywania
rysunkw w AutoCAD-zie. Dzisiaj zaczniemy poznawa narzdzia rysunkowe oraz dowiemy si nieco
na temat moliwoci ogldania rysunku. Wszystkie zrzuty ekranu bd wykonywane z AutoCAD-a
2000i -- trzeba i z duchem czasu. Pracy przed nami sporo, wic wczmy program, otwrzmy
nowy rysunek z uyciem standardu i zabierzmy si do nauki.

Rysowanie linii

Rozpoczniemy nasz nauk od rysowania linii -- jest to najprostszy obiekt AutoCAD-a posiadajcy
szereg waciwoci, o ktrych trzeba w tej chwili powiedzie. Postaram si zebra wszystkie cechy
linii w postaci podpunktw, pokazujc je podczas wicze w sposb praktyczny.
Cechy linii:

kada linia ma pocztek i koniec;

rysowanie linii zaczynamy od podania jej punktu pocztkowego, nastpnie wstawiamy kolejne punkty
kocowe do czasu nacinicia klawisza Esc lub Enter;

kada narysowana linia jest samodzielnym obiektem, ktry moemy oddzielnie edytowa.

Jako e wyznaj zasad ikonologii, proponuj klikn na ikonie przedstawionej na rysunku 1,

Rys. 1.

nastpnie przeczyta tekst, ktry pojawi si na pasku stanu (rys. 2).

Rys. 2.

Nastpnie trzeba klikn raz w dowolnym miejscu ekranu i znw zobaczy, co jest napisane na
pasku stanu (rys. 3).
Lekcja 4 -- Troch oboci
W ostatniej lekcji zaczlimy poznawanie paska narzdzi rysunkowych, omwilimy te moliwoci
ogldania rysunkw. Dzisiejsza lekcja bdzie kontynuacj poprzedniej -- czytelnik zapozna si w
niej z takimi narzdziami rysunkowymi jak Okrg, uk i Elipsa. atwo zauway, e kolejno, w
jakiej wystpuj te narzdzia na pasku, zostaa troszk zakcona. Jest to celowy zabieg, poniewa
omawiane w tej lekcji narzdzia bd na pewno czciej wykorzystywane w projektach ni np.
Splajn.
To tyle uwag wstpnych, przejdmy teraz do nauki.

Okrg

Okrg jest specyficznym obiektem w AutoCAD-zie, poniewa jego reprezentacja na pasku menu
rysunkowego jest przysowiowy wierzchokiem gry lodowej -- po klikniciu ikony symbolizujc
okrg

Rys. 1.

moemy wskaza jedynie jego rodek i dugo promienia. A co zrobi, jeli chcemy wstawi okrg
pomidzy dwie istniejce proste czy zamiast promienia chcemy wstawi rednic? W takich
przypadkach najprociej skorzysta z menu gwnego i sprawdzi, czy wymienione przez nas
przypadki s tam umieszczone. atwo znajdziemy tam opcj Rysuj -> Okrg i ju mamy szereg
moliwoci wykrelenia okrgu z zastosowaniem punktw charakterystycznych.
Lekcja 5 -- Kanciaste figury
W poprzedniej lekcji poznalimy narzdzia rysunkowe pozwalajce na tworzenie okrgw, ukw i
elips. Dzisiejsza lekcja przybliy nam narzdzia rysunkowe pozwalajce na tworzenie wieloboku,
prostokta i splajnu.

Wielobok

Narzdzie Wielobok pozwala na szybkie narysowanie zamknitej figury geometrycznej o rwnych

bokach. Wieloktem moe by zarwno trjkt rwnoboczny, jak i omiokt -- limitem jest 1024
rwnych bokw. Ale zamiast teoretyzowa, narysujmy sobie may wielokcik, aby zapozna si z
zasad wstawiania wieloktw do rysunkw. Klikamy zatem ikonk Wielobok:

Rys. 1

i jak zwykle czytamy, co program ma nam do zakomunikowania.

Rys. 2

Jako bardzo pojtni uczniowie wiemy, e aby narysowa trjkcik, naley wpisa cyfr 3, aby
utworzy szeciobok, naley wpisa liczb 6 itd. Wybierzmy zatem jedn cyferk -- tak, ktr
najbardziej lubimy, wpiszmy j w linie komend i potwierdmy klawiszem Enter -- ja wybraem 3.
Oczywicie jeszcze nic nie narysowalimy, a tymczasem program wywietla kolejne polecenia.

Rys. 3

Teraz mamy do wyboru: czy chcemy poda punkt wstawienia rodka naszego wieloboku, czy te
dugo jego boku. Ja zdecyduj si na podanie rodka, poniewa jest to opcja wymagajca
wykonania jeszcze paru polece -- wybranie wskazania dugoci boku przez nacinicie klawisza B i
wcinicie klawisza Enter pozwala na podanie dwch punktw oznaczajcych dugo boku i mamy
narysowany wielobok.

Klikam zatem w dowolnym miejscu obszaru roboczego w celu wskazania rodka wieloboku i czytam
wywietlony komunikat.
Lekcja 6 -- Modyfikowa kady moe
Pi ostatnich lekcji powicilimy na omwienie podstawowych parametrw narzdzi rysunkowych.
Jak zapewne zauwaye, zostay opisane najczciej uywane opcje narzdzi rysunkowych -- nie
rozpisywaem si zbytnio, aby nikogo nie zniechci do dalszej nauki AutoCAD-a. Celem tych lekcji
jest nauka obsugi programu na tyle, aby mona byo wykona kady projekt -- eby jednak
pogbi swoj wiedz, bdziesz mg sign po jedn z wielu ksiek dotyczcych AutoCAD-a lub
poczeka na dalsze artykuy z naszej serii. Dzi zajmiemy si narzdziami modyfikacyjnymi. Jako e
potrafimy ju narysowa takie czy inne obiekty w postaci linii, prostych czy okrgw, musimy
nauczy si kasowania niepotrzebnych rzeczy z ekranu, kopiowania odpowiednich elementw
rysunku, obracania czy po prostu przesuwania ich w inne miejsce. Tymi narzdziami
modyfikacyjnymi zajmiemy si na tej lekcji.

wyma

Zacznijmy od narzdzia pozwalajcego na pozbycie si elementw zbdnych z naszego rysunku.

Metod usuwania elementw z rysunku jest wiele -- zapewne bdziesz korzysta ze wszystkich,
dlatego te postaram si je wszystkie omwi. Zanim jednak do tego przystpi, narysujmy kilka
okrgw w taki sposb, jak pokazuje to poniszy rysunek.

Rys. 1

Zapewne zapytasz po co narysowalimy tyle okrgw? Odpowied jest prosta -- zanim nauczymy
si dokonywa modyfikacji na obiektach, musimy nauczy si ich prawidowej selekcji. Selekcja
pojedynczego elementu nie nastrcza wikszych problemw, poniewa wystarczy klikn krawd
interesujcego nas elementu i AutoCAD zmienia jego wygld tak, aby odrni go od pozostaych.
Element zaznaczony jest pokazywany w taki sposb, e jego krawdzie oraz wypenienie s
rysowane lini przerywan oraz na zaznaczonym elemencie automatycznie s umieszczane
niebieskie kwadraciki, zwane uchwytami. Uchwyty s umieszczane w miejscach charakterystycznych
dla danego obiektu -- dla okrgu bd to kwadranty, dla prostokta naroniki, dla linii jej koce
oraz rodek itd.
Lekcja 7 -- Modyfikowa kady moe -- kolejny krok
Podczas ostatniej lekcji pokazaem w jaki sposb wymazywa niepotrzebne elementy z rysunku oraz
jak kopiowa, przesuwa i obraca poszczeglne obiekty czy grupy obiektw. Na dzisiejszej lekcji
zapoznamy si z kolejnymi narzdziami modyfikacyjnymi, a mianowicie z lustrem, odsuniciem (to
nie to samo co przesunicie) oraz z szykiem elementw. Jak zapewne zauwaye, nie omawiam
kolejnych narzdzi modyfikacyjnych lecych na pasku, lecz staram si je czy w swego rodzaju
grupy posegregowane pod ktem przydatnoci danych narzdzi w rysunku. Sdz, e taki podzia
uatwi utrwalenie poszczeglnych narzdzi. Ale do rozwodzenia si na tematy oczywiste --
przejdmy do konkretw.

lustro

Pierwszym narzdziem, jakie omwi, bdzie narzdzie lustra ukrywajce si pod ponisz ikon.

Rys. 1

Narzdzie to ma wiele zastosowa. Jednym z nich jest np. wykonanie zarysu jednej poowy bryy
obrotowej i odbicie jej wzgldem rodka.

Rys. 2

Wiemy ju do czego moemy wykorzystywa narzdzie lustra, pora dowiedzie si, jak z niego
korzysta. Najpierw musimy mie ksztat do odbicia -- przyjmuj, e ksztat taki zosta narysowany.
Nastpnie klikamy pokazan wyej ikon i zwyczajowo czytamy komunikat w pasku polece. Tam --
jak przystao na narzdzie modyfikacyjne -- komputer prosi o wyselekcjonowanie interesujcych
nas obiektw.

Rys. 3

Wybieramy przygotowany wczeniej ksztat i naciskamy Enter. W tej chwili program pyta o
Lekcja 8 -- Modyfikacja -- krok dalej
Ostatnia lekcja obejmowaa kolejne modyfikatory rysunkowe, takie jak lustro, odsu i szyk. S
one niezmiernie potrzebne podczas codziennej pracy z AutoCAD-em i ich uywanie pozwala na
zaoszczdzenie kilku dobrych godzin rysowania. Zostaa nam jednak do omwienia jeszcze jedna
porcja modyfikatorw, bez ktrych narysowanie profesjonalnego rysunku jest praktycznie
niemoliwe. Mam tu na myli takie narzdzia, jak na przykad utnij czy wydu. Jest to tak zwana
biblia AutoCAD-owca -- bez tych modyfikatorw nie sposb narysowa czegokolwiek. Podczas tej
lekcji zostan rwnie omwione mniej przydatne narzdzia, takie jak przedu, rozcignij czy
przerwij. Omwimy sobie te zastosowanie uchwytw.

utnij

Tak wic do pracy -- zaczniemy od omwienia modyfikatora utnij. Aby pozna zasad dziaania
tego narzdzia, proponuj narysowa kilka przecinajcych si linii w sposb pokazany na poniszym
rysunku.

Rys. 1

Chcemy z narysowanych linii otrzyma trjkt prostoktny, czyli wystajce poza niego kawaki linii
s zbdne -- trzeba je obci! W tym celu naciskamy ikon modyfikatora utnij

Rys. 2

i czytamy co program ma nam do powiedzenia:

Rys. 3

Jak widzimy, mamy wybra krawdzie, do ktrych maj zosta docite niepotrzebne kawaki linii --
Lekcja 9 -- Modyfikacja -- ostatnie szlify
Poprzednia lekcja obejmowaa wiele zagadnie niezbdnych do prawidowego narysowania
profesjonalnie wygldajcego rysunku. Poznalimy takie narzdzia modyfikacyjne, jak utnij, wydu,
przedu, rozcignij, przerwij oraz zostay omwione uchwyty. Do penego szczcia brakuje nam
jeszcze wiedzy na temat takich modyfikatorw, jak skala, fazuj i zaokrgl. Modyfikatory te przydaj
si podczas tworzenia -- jak to mona okreli -- ostatnich szlifw rysunkowych. Ale dosy
teoretyzowania, przejdmy jak zwykle do konkretw.

skala

Pierwszym z omawianych dzi narzdzi bdzie modyfikator skali. Narzdzie to suy do

powikszania lub zmniejszania wybranych obiektw z zastosowaniem odpowiedniego wspczynnika
skali. Aby wykorzysta modyfikator w dziaaniu, proponuj przygotowa sobie jaki prosty obiekt,
na ktrym zastosujemy skalowanie. Powiedzmy, e narysujemy sobie obiekt podobny do tego
pokazanego na poniszym rysunku:

Rys. 1

Majc przygotowany obiekt naciskamy ikonk skali

Rys. 2

i czytamy co program ma nam do zakomunikowania. AutoCAD starym zwyczajem prosi o wybranie

obiektw, ktre chcemy skalowa -- my wybieramy przygotowany wczeniej element i klikamy
prawym klawiszem myszy. Nastpnie program zapyta o punkt bazowy (punkt ten zosta omwiony
przy okazji poprzednich modyfikatorw jako punkt odniesienia). Powiedzmy, e wskaemy dolny
"roek" naszego elementu.

Jak wida, po wskazaniu tego punktu moemy automatycznie -- poprzez ruchy myszy -- powikszy
bd pomniejszy wskazany obiekt wzgldem wskazanego punktu bazowego. Dokonanie takiego
skalowania jest bardzo niedokadne, a co za tym idzie nie powinno by stosowane przez
szanujcego si konstruktora. Jedynym dokadnym skalowaniem, jakie moemy przeprowadzi, jest
skalowanie z zastosowaniem wspczynnika skali (AutoCAD podaje t opcj jako domyln).
Wspczynnik skali okrela, czy wybrane elementy maj zosta powikszone -- gdy jest on wikszy
od 1 -- czy zmniejszone -- gdy jest on mniejszy od 1.

Wracajc do naszego przykadu, proponuj powikszy nasz obiekt dwukrotnie wprowadzajc cyfr
2 jako wspczynnik skali -- program natychmiast reaguje na nasze polecenie, powikszajc obiekt
dwukrotnie. Poniszy rysunek obrazuje kolejne etapy dialogu z programem i jego efekty.
Lekcja 10 -- Narzdzia rysowania precyzyjnego
Poprzednia lekcja omawiaa ostatni "pakiet" narzdzi modyfikacyjnych odpowiedzialnych za
skalowanie obiektw, zaokrglanie i fazowanie ich krawdzi. Dzi dowiemy si, w jaki sposb
precyzyjnie narysowa obiekt z zachowaniem danych wymiarw i odlegoci. Aby lekcja dotyczca
narzdzi do rysowania precyzyjnego nie bya nudna, proponuj, aby po kilku sowach wstpu na
temat tego, co to s narzdzia powszechnie nazywane OSNAP-em i do czego mona je
wykorzystywa, przej do wykonywania konkretnego przykadu.

Tak wic co to s narzdzia rysowania precyzyjnego? Bardzo czsto podczas tworzenia modelu
zaistniaa potrzeba poczenia kocw dwch linii czy narysowania linii dokadnie w rodku pewnego
odcinka i tu z pomoc przychodzi OSNAP. AutoCAD poprzez szereg symboli graficznych podpowiada
konstruktorowi jakiego narzdzia mona uy w danej chwili do rysowania precyzyjnego (AutoCAD
nazywa je trybami lokalizacji wzgldem obiektu). AutoCAD oferuje ich cakiem sporo:

Rys. 1

Jak wida na powyszym rysunku, niektre tryby lokalizacji moemy wczy na stae, a inne mog
by wybierane np. bezporednio z paska narzdzi.

Rys. 2

Aby uruchomi tryby lokalizacji na obrabianym rysunku, moemy wcisn klawisz F3 na klawiaturze
lub nacisn ikonk znajdujc si w dolnym pasku AutoCAD-a.
Lekcja 11 -- Narzdzia suce do ogldania rysunku (ZOOM,
PAN)
Poprzednia lekcja wprowadzia nas w arkana rysowania precyzyjnego oraz jego zastosowania w
poczeniu z dotychczas poznanymi narzdziami. Na dzisiejszej lekcji poka narzdzia suce do
ogldania efektw naszej pracy oraz powiem jak ich uywa, aby praca staa si bardziej
efektywna. Podstawy stosowania tych narzdzi podaem w lekcji trzeciej -- teraz je rozwin.

Aby rozpocz nauk trzeba mie co oglda. Proponuj wykona jaki prosty model -- w miar
duy -- ktry bdziemy sukcesywnie "zoomowa" i ulepsza.

Rys. 1

Jako e mamy wykonany model, zaczniemy od powikszenia go na cay ekran -- aby tego dokona
wciskamy ikon zoom zakres pozwalajc na pokazanie wszystkiego, co zostao narysowane na
aktualnie edytowanym rysunku w najwikszym powikszeniu.

Rys. 2

Czyli jeli chcemy zobaczy cao naszej pracy na caym ekranie, wciskamy powyszy przycisk i
ju.
Lekcja 12 -- Warstwy
Poprzednia lekcja podejmowaa dosy trudny temat zwizany z ogldaniem efektw naszej pracy.
Lekcja, ktr w tej chwili zaczynasz czyta Drogi Czytelniku, bdzie traktowaa o warstwach. Brzmi
gronie, lecz zaraz je poskromimy. Co to s warstwy? Zapewne niejednokrotnie ogldae
przezroczyste kartki papieru -- warstwy to wanie takie przezroczyste kartki. Jeli narysujesz co
na jednej z nich, bdzie to wida praktycznie na wszystkich.

Oczywicie, wprowadzenie warstw w AutoCAD-zie ma wiele zalet. Jedn z nich jest moliwo
grupowania tych samych elementw na jednej warstwie (kreskowanie, linie konturowe itd.). W
zamierzchych czasach kolory przypisywane do warstw byy odpowiednio interpretowane przez
plotery pisakowe (odpowiedni kolor zawiera informacje o odpowiednim rodzaju linii) -- ten sposb
jest wykorzystywany do dzi.

OK, zacznijmy zatem, zgodnie z obietnic, wsplnie tworzy projekt. Pozwoli nam to na
jednoczesne zaznajomienie si z warstwami i utrwalenie zdobytych dotychczas wiadomoci.
Proponuj narysowa blaszk z czterema otworami, podobn do tej, jak wida na poniszym
rysunku.

Rys. 1

Jak wida, rysunek nie jest trudny. Nie chodzi jednak o stworzenie projektu Pentagonu, lecz o
pokazanie drogi, ktr bdziemy poda, wykonujc kolejne projekty.

W pocztkowej fazie tworzenia nowego rysunku powinnimy zaoy warstwy. Zaoenie ich na tym
Lekcja 13 -- Bloki rysunkowe
Poprzednia lekcja omawiaa warstwy. Stosowalimy je w celu nadania tworzonym projektom
profesjonalnego wygldu oraz w celu umoliwienia grupowania poszczeglnych, kluczowych
elementw rysunku. W tej lekcji postaram si przybliy zagadnienie blokw.

Jake czsto, rysujc kolejny raz jaki bardzo skomplikowany element, mylae o tym, aby
skorzysta z rysunku, ktry ju kiedy robie. Dokonywae przy tym sztuk magicznych. Aby
element ten odzyska z narysowanego wczeniej rysunku, kasowae pozostae elementy,
przenosie. To wszystko przynosio zamierzony efekt, jednak nakad pracy by bardzo duy.

Omwienie rodzajw blokw rysunkowych stosowanych w

AutoCADzie

Jak si pewnie domylasz, jest na to sposb. Mona utworzy sobie bibliotek standardowych,
powtarzalnych elementw i korzysta z niej podczas wykonywania codziennych projektw.
Biblioteka taka moe by uzupeniana w miar moliwoci i w miar potrzeb -- nie musisz spdza
czterech nocy na jej tworzeniu. Moesz j uzupenia podczas wykonywania codziennych zada. Jak
tego dokona? Ano, z zastosowaniem blokw rysunkowych. Bloki rysunkowe, udostpniane przez
program AutoCAD, moemy podzieli na dwa rodzaje:

bloki wewntrzne,

bloki zewntrzne.

Bloki wewntrzne s tworzone przez uytkownika na potrzeby danego rysunku i w nim

przechowywane. Natomiast bloki zewntrzne s zapisywane na dysku, dziki czemu istnieje
moliwo korzystania z nich podczas tworzenia kolejnego rysunku oraz przez innych pracownikw
w firmie.

Tworzenie blokw wewntrznych

Zacznijmy wic od wykonania jakiego prostego bloku wewntrznego, ktry bdziemy mogli
wykorzysta podczas tworzenia naszego aktualnego projektu. Zaoymy te, e nie bdziemy
korzystali z tego bloku w innych rysunkach. Powiedzmy, e mamy do narysowania pytk, na ktrej
powinno znale si 10 otworw o jednakowej rednicy. Moemy, oczywicie, wykona kopi
jednego otworu 10 razy, ale moemy rwnie wykona blok wewntrzny bdcy potrzebnym nam
otworem i wstawi ten blok 10 razy do rysunku. W wielu sytuacjach prociej jest wykona blok ze
wzgldu na dugotrwae wybieranie poszczeglnych fragmentw do kopiowania. Jedn z wanych
cech bloku jest moliwo wybrania go jednym klikniciem. OK, dosy teoretyzowania, zacznijmy
od narysowania blaszki, na ktrej umiecimy nasze 10 otworkw. Proponuj narysowa blaszk
podobn do pokazanej na poniszym rysunku (jak wida, pamitamy o warstwach).
Lekcja 14 -- Wymiarowanie
Poprzednia lekcja zaznajomia nas ze stosowaniem blokw w rysunkach. Do tej pory wszystko
rysowalimy precyzyjnie, na warstwach, stosowalimy bloki. Wykonywalimy praktycznie cay
projekt. Teraz przysza pora, aby go zwymiarowa. Dzisiejsza lekcja bdzie dotyczya
wymiarowania. Omwi najczciej wykorzystywane opcje, tzn. te, ktre pozwalaj zwymiarowa
praktycznie 90% projektw.

OK, zatem do pracy. Na pocztek proponuj wycign pasek narzdzi zwizany z wymiarowaniem.

Rys. 1

Mona pomyle: "jakie to proste, wszystko jest narysowane" -- i tak jest w rzeczywistoci.
Wymiarowanie jest jedn z najprostszych operacji podczas tworzenia projektu i nie nastrcza
kopotw, jeli cay rysunek jest wykonany zgodnie z zasadami.

Aby przewiczy interesujce nas opcje wymiarowania, proponuj narysowa element, ktry
"przewymiarujemy" z kadej moliwej strony. Bdzie to nasz poligon. Sdz, e element podobny
do przedstawionego poniej powinien zadowoli nasze zapdy, przynajmniej na pocztek.

Rys. 2

Gdy mamy ju obiekt do zwymiarowania, moemy przeczy si na warstw wymiarw i rozpocz

wymiarowanie elementu. Zaczniemy od najprostszego narzdzia, czyli od wymiarowania liniowego.

Rys. 3

Po klikniciu pokazanej powyej ikonki wystarczy wskaza punkt pocztkowy wymiaru oraz jego
punkt kocowy. Jeli rysunek jest narysowany zgodnie z wszelkimi prawidami, otrzymany wymiar
powinien przedstawia rzeczywisty wymiar na rysunku. Caa operacja jest prosta, lecz powinna by
wykonywana z zastosowaniem rysowania precyzyjnego -- wtedy zawsze bdziemy mie pewno,
e klikamy waciwe punkty, w ktrych zaczepiamy wymiar.
Lekcja 15 -- Tworzenie wyrwa, przekrojw
W czternastu poprzednich lekcjach przedstawiem podstawy AutoCAD-a. Moge si z nich
dowiedzie, w jaki sposb uywa poszczeglnych narzdzi. Teraz przyszed czas na rysowanie
konkretnych elementw projektu, z ktrymi na 100% spotkasz si w pracy zawodowej. Gdy mwi
o elementach projektu, mam na myli wyrwania, przekroje oraz przerwania. W tej lekcji poka
algorytmy pozwalajce zaoszczdzi mas pracy, a zarazem zyska czas na przestudiowanie
kolejnych lekcji.

Bardzo czsto podczas rysowania projektu zachodzi konieczno wykonania wyrwania w celu
dokadnego zademonstrowania detalu. Najlepszym przykadem przedstawienia rnych sposobw
prezentacji szczegw danego elementu jest poczenie rubowe. Jest to podrcznikowy wrcz
przykad, poniewa poczenia rubowe mona pokaza na wiele rnych sposobw i kady z nich
bdzie prawidowy. Poniszy rysunek przedstawia cztery przykady prezentacji poczenia
rubowego.

Rys. 1. Rysunek przedstawiajcy poczenie rubowe, bez zagbiania si w szczegy montaowe

Lekcja 16 --Wprawki, testy, bardziej zaawansowane przykady
Dzisiejszej lekcji nie bd zaczyna od przypomnienia tego, co przerobilimy ostatnio.
Przewiczylimy ju zastosowanie znanych narzdzi i sposoby ich wykorzystania do sprawnego
projektowania. Ta lekcja bdzie, zgodnie z tytuem, uczya rysowania skomplikowanych ksztatw.
Bdzie to swego rodzaju tutorial pokazujcy, jak powinien wyglda dobrze wykonany projekt, od A
do Z. Aby nie trenowa na zbyt wielu przykadach, postanowiem, e narysujemy uszczelk podobn
do pokazanej na poniszym rysunku.

Rys. 1

Jak wida, rysunek nie jest bardzo skomplikowany, ale i nie jest dziecinnie prosty. OK, wstp mamy
za sob, wic do pracy. Jak zwykle, podczas otwierania nowego projektu, zaczynamy od ustawienia
warstw. Poniszy rysunek pokazuje kolejne kroki potrzebne do zaoenia warstw.

Wstawiamy kilka nowych warstw za pomoc przycisku Nowe (1).

Nazywamy warstwy (2).

Przypisujemy warstwom kolory (3,4,5).

Lekcja 17 -- Wydruki
Dzisiejsza lekcja bdzie niejako podsumowaniem caego cyklu powiconego pocztkujcym
uytkownikom programu AutoCAD. Dotychczas, Drogi Czytelniku, dowiedziae si jak narysowa
projekt od podstaw. Teraz nadszed czas na pokazanie swojej pracy inwestorowi, czyli czas
drukowania efektw Twoich dziaa.

Zacznijmy zatem, dla podniesienia swoich umiejtnoci, od narysowania modelu, ktry bdziemy
pniej drukowali. Jak zwykle narysuj prosty model, pamitajc jednak o warstwach, kolorach i
typach linii.

Rys. 1

Jak wida, na modelu znajduje si kilka wymiarw i s zaoone warstwy -- nie zaley mi na
wykonaniu super dokadnego modelu, lecz na pokazaniu zasad efektywnego drukowania.

Kolejnym krokiem (po narysowaniu modelu) bdzie przejcie z obszaru modelu, w ktrym do tej
pory rysowalimy, w obszar papieru. Aby tego dokona, wciskamy zakadk zatytuowan Arkusz
1.

Rys. 2

Z chwil wejcia w obszar papieru pokae si okno dialogowe pozwalajce wybra rodzaj drukarki.
AutoCAD -- kurs dla redniozaawansowanych

Lekcje dla uytkownikw redniozaawansowanych s naturalnym rozszerzeniem wiadomoci, ktre

posiedli podczas przerabiania pierwszej czci kursu. W tej chwili potrafi narysowa proste
projekty, lecz nie potrafi jeszcze skonfigurowa wasnego stanowiska pracy, nie potrafi rwnie
korzysta z narzdzi sucych do ustawiania stylw pewnych funkcji oraz nie wiedz nic na temat
automatyzowania swojej pracy. Tych rzeczy dowiedz si wanie z cyklu "dla redniakw".

Dwie lekcje w caoci powiecam pisaniu w AutoCAD-zie, poniewa wielu uytkownikw ma z tym
nie lada problem.

Jednym z uatwie wprowadzonych w AutoCAD-zie 2000 jest Centrum danych projektowych

(Design center) -- jedna lekcja jest w caoci powicona temu narzdziu.

Kolejnym narzdziem, ktre omwiono w caoci jest okienko cech, pozwalajce na

dostosowywanie obiektw do potrzeb rysunku.

I. Cz I -- Praca z tekstem

1. Lekcja 1 -- Napisy i teksty

funkcja DTEKST, TEKST,

funkcja WTEKST,

edytor napisw,

wczytywanie pliku tekstowego przygotowanego poza programem AutoCAD.

2. Lekcja 2 -- Komplikujemy pisanie

 zapisywanie uamkw,

pisanie tekstw ukowych,

modyfikacje napisw z zastosowaniem funkcji ODTEKST,

dopasowanie szerokoci napisu,

zasanianie obiektu napisem,

sprawdzanie pisowni.

II. Cz II -- Dopasowywanie AutoCAD-a

1. Lekcja 3 -- Dostosowywanie wygldu programu do wasnych potrzeb

wyciganie paskw narzdzi,

tworzenie wasnych paskw narzdzi,

edycja pliku acad.pgp.

2. Lekcja 4 -- Cechy

3. Lekcja 5 -- Kreskowanie, wypenianie obszarw, styl kreskowania

4. Lekcja 6 -- Styl wymiarowania

5. Lekcja 7 -- Style -- kolejny krok

styl tekstu,

styl multilinii,

styl punktu.
 6. Lekcja 8 -- Tworzenie wasnego szablonu rysunkowego

III. Cz III -- Oglda lepiej i atwiej

1. Lekcja 9 -- Zaawansowane funkcje ogldania rysunku, widoki, podgld dynamiczny

2. Lekcja 10 -- Rzutnie w obszarze modelu i praca z nimi

3. Lekcja 11 -- Czciowe wczytywanie rysunku

IV. Cz IV -- Komunikacja z rysunkiem i innymi programami

1. Lekcja 12 -- Centrum Danych Projektowych (Design Center)

2. Lekcja 13 -- Eksport danych z AutoCAD-a

3. Lekcja 14 -- Przestrze AutoCAD-a -- wstp do 3D

Lekcja 1 -- Napisy i teksty

Dzisiejsza lekcja zapocztkuje kolejny etap naszej nauki AutoCAD-a. Tworzc lekcje dla
redniozaawansowanych uytkownikw tego programu zakadam, e czytajcy przerobi materia
zawarty w dziale dla pocztkujcych i e nie sprawi mu on kopotu. Zgodnie z zasad przyjt w
poprzedniej czci cyklu nie bd omawia wszystkich opcji danej komendy czy narzdzia, poka
natomiast elementy najczciej wykorzystywane. Powinno to zachci czytelnika do samodzielnego
eksperymentowania z programem, a w razie koniecznoci do signicia po bardziej zaawansowan
literatur fachow.

Ale do tych przydugich wstpw - pora zabra si do pracy. Dzisiejsza lekcja bdzie w caoci
powicona napisom w AutoCAD-zie. Omwi komendy DTEKST, TEKST oraz WTEKST, przy ktrej
opisz edytor napisw stosowany w AutoCAD-zie. Na koniec lekcji dowiemy si, w jaki sposb
wczyta tekst przygotowany w innym programie.

funkcja DTEKST, TEKST

Zaczniemy od komendy DTEKST -- polecenie to pozwala na wprowadzenie prostego napisu

skadajcego si z jednej linii tekstu. Polecenie pozwala rwnie na umieszczanie napisw w
rnych miejscach ekranu praktycznie nie wychodzc z raz uruchomionej funkcji. Aby zrozumie
zasad dziaania polecenia, proponuj wykona proste wiczonko, a mianowicie -- wprowadzi tekst
w postaci napisu AutoCAD. Aby tego dokona, wpisujemy w linii komend polecenie DTEKST lub
TEKST -- w AutoCAD-zie 2000 dziaaj one jednakowo -- wciskamy Enter i czytamy, co program
ma nam do powiedzenia. Program poprosi o wskazanie punktu pocztkowego naszego tekstu,
wskamy, zatem, dowolny punkt na ekranie. Nastpne pytanie bdzie dotyczyo wysokoci tekstu.
Aby nasz tekst by widoczny, wprowadmy tu warto 10. Kolejnym krokiem bdzie podanie kta
obrotu tekstu -- t warto pozostawmy bez zmian. Po przejciu przez etap konfiguracji moemy
wpisa z klawiatury nasz tekst, czyli AutoCAD. Jeli teraz klikn dowolne miejsce ekranu, AutoCAD
przeniesie w to miejsce punkt pocztkowy nowej linii tekstu i bd mg napisa nowy tekst.

Rys. 1

Aby zakoczy dziaanie narzdzia, wciskamy dwukrotnie klawisz Enter. Wnikliwy obserwator
zauway zapewne, e nie omwiem wszystkich opcji tego polecenia. Jak ju wspomniaem
wczeniej, zachcam do eksperymentowania. Nie chc zanudza czytelnika opisami funkcji,
serwowanymi przez podrczniki, chc natomiast pokaza metod korzystania z narzdzia. Dobra,
do tumaczenia si, walczmy z nastpn funkcj.

funkcja WTEKST

Kolejn komend, jaka zostanie omwiona na amach tej lekcji bdzie polecenie WTEKST
Lekcja 2 -- Komplikujemy pisanie
Poprzednia lekcja dotyczya napisw w AutoCAD-zie -- omwiem w niej podstawy wstawiania
napisw do rysunku. Dzisiejsza lekcja bdzie o bardziej skomplikowanych aspektach wstawiania
napisw do rysunku.

zapisywanie uamkw

Rozpoczniemy sobie od wstawienia uamkw do tworzonego rysunku. Jak zapewne si domylasz,

Drogi Czytelniku, skorzystamy z Edytora tekstu wielowierszowego w celu przygotowania
uamkw. Wstawianie uamkw jest uwarunkowane zastosowaniem odpowiedniego znaku
oznaczajcego dany typ uamka. Poniej przedstawi oznaczenia stosowane w AutoCAD-zie
odnonie wprowadzanych uamkw.

Rys. 1

A w jaki sposb uzyska tak piknie wygldajce uamki? -- ano, w taki: wpisujemy w Edytorze
tekstu wielowierszowego przykadowo nastpujc fraz:

nastpnie zaznaczamy cay wpisany tekst i naciskamy

W rezultacie tych dziaa dostajemy zapis uamkowy

AutoCAD pozwala na autokonwersj wpisywanych liczb na uamki. Jeli pierwszy raz wpisujemy cig
liczb oddzielonych znakiem /, ^ lub #, AutoCAD zadaje uytkownikowi pytanie odnonie
wprowadzania automatycznej zamiany liczb na uamek -- robi to w formie okna dialogowego.
Proponuj w oknie tym przeprowadzi ponisze ustawienia.
Lekcja 3 -- Dostosowywanie wygldu programu do wasnych
potrzeb
Dwie poprzednie lekcje opisyway w miar dokadnie najczciej uywane narzdzia suce do
edycji tekstu -- teraz praktycznie znamy ju wszystkie narzdzia edycyjne oraz wszystkie narzdzia
rysunkowe wraz z tymi, ktre su do edycji tekstu. Wiemy, z jakich narzdzi korzystamy
najczciej, wic dobrze byoby je mie stale na ekranie w postaci jednego paska narzdziowego
lub pokazywa je i zwija w zalenoci od potrzeb. Podczas tej lekcji poka jak wyciga i chowa
paski narzdziowe, jak tworzy wasne paski i ikony oraz jak pj jeszcze o krok dalej i pracowa
z wykorzystaniem danych zawartych w pliku acad.pgp.

wyciganie paskw narzdzi

Zacznijmy wic od pokazania, w jaki sposb wycigamy poszczeglne standardowe paski narzdzi
dostarczane wraz z AutoCAD-em. Aby nie przedua, klikamy kolejno Widok -> Paski
narzdzi... i AutoCAD raczy nas okienkiem dialogowym przedstawionym poniej.

Rys. 1

W okienku tym s zebrane, jak ju mwiem, wszystkie standardowe paski narzdzi. Aby
uruchomi dowolny z nich, wystarczy klikn kwadracik umieszczony obok nazwy w taki sposb,
aby pojawi si krzyyk. Pola paskw narzdzi nie uruchomionych w danej chwili pozostaj puste.
Lekcja 4 -- Cechy
Wiemy ju, e nie taki AutoCAD straszny, jak go maluj. Potrafimy dokona wielu sztuczek z
tekstami, wiemy rwnie, jak dostosowa program do wasnych potrzeb. Dzisiaj kolej na omwienie
polecenia Cechy. Kto moe zapyta, dlaczego temu poleceniu chc powici ca lekcj? Z
prostego powodu -- nieraz uratowao mnie ono z opresji. Jak wiemy, bdy zdarzaj si kademu, a
polecenie to pozwala na poprawianie wynikw dziaania wielu opcji, praktycznie bez zmieniania
czegokolwiek w samym procesie krelenia.

Okienko Menedera cech mona otworzy na kilka sposobw -- ja wybior najprostszy, czyli
skorzystam z ikony:

Po jej klikniciu zostanie otwarte okno Cechy.

Rys. 1

Jak wida, okno zostao przygotowane z myl o wygodzie uytkownika. Zgrupowane w nim cechy
obiektw zostay podzielone na odpowiednie kategorie. Jeli jednak uytkownik woli, mona je
pogrupowa w porzdku alfabetycznym. Su do tego porczne zakadki:
Lekcja 5 -- Kreskowanie, wypenianie obszarw, styl kreskowania
Poprzednia lekcja w caoci zostaa powicona zagadnieniu cech. Na dzisiejszej omwimy wycznie
temat kreskowania. Kreskowanie pomaga w zapenieniu wybranego obszaru ustalonym wzorem i z
tego powodu jest uywane do oznaczania paszczyzn symbolizujcych np. przekroje. W AutoCAD-zie
moliwy jest wybr odpowiedniego rodzaju kreskowania.

Aby nie przedua teoretycznych rozwaa, zabierzmy si do pracy i zacznijmy kreskowanie. Jak
zwykle, proponuj zacz od narysowania maego modelu, na ktrym bdziemy trenowa sposoby
kreskowania.

Rys. 1

Na powyszym rysunku widoczny jest ksztat, ktry bdziemy kreskowa w zalenoci od

zastosowanej opcji.

Aby nie przedua, kliknijmy ikon Kreskuj.

Po wykonaniu tej czynnoci AutoCAD automatycznie otwiera okno dialogowe Kreskowanie do

granic.
Lekcja 6 -- Styl wymiarowania
W poprzedniej lekcji zostaa poruszona tematyka kreskowania. Dzisiaj postaram si w miar
dokadnie omwi styl wymiarowania. Dowiesz si, Czytelniku, w jaki sposb przekonfigurowa styl
wymiarowania, aby w peni odpowiada Twoim wymaganiom. Jak zapewne zauwaye, nie zawsze
styl wymiarowania odpowiada normom wprowadzonym przez firm.

Aby uruchomi okno Meneder stylw wymiarowania, naley klikn kolejno Wymiary ->
Styl..., co spowoduje otwarcie przedstawionego poniej okna dialogowego.

Rys. 1

Jak wida, AutoCAD ma standardowo zdefiniowany jeden styl wymiarowy, o nazwie ISO-25. Styl
ten mona traktowa jako swego rodzaju szablon i na jego podstawie stworzy wasny --
dostosowany do potrzeb. Aby si o tym przekona, kliknijmy przycisk Nowy... w oknie Menedera
stylw wymiarowania. W efekcie pojawi si widoczne poniej okno dialogowe.

Rys. 2

Jak wida, moemy nada naszemu nowemu stylowi dowoln nazw -- Nowy styl
wymiarowania. W oknie tym mamy rwnie moliwo wyboru stylu bazowego -- Rozpocznij
z:. Opcja ta jest niesychanie wygodna, poniewa nie musimy zmienia parametrw nieuywanych
w naszym stylu wymiarowania -- ich wartoci zostan przejte ze stylu bazowego. Mona rwnie
ograniczy si do okrelenia jedynie tych opcji stylu wymiarowego, ktre chcemy zmieni.
Lekcja 7 -- Style -- kolejny krok
Poprzednia lekcja w caoci zostaa powicona generowaniu stylu wymiarowania uywanego w
danym rysunku. Na dzisiejszej bd omwione kolejne style. Tym razem postaram si przybliy
styl tekstu, styl multilinii i styl punktu. Umiejtno operowania stylami poszczeglnych narzdzi
bdzie bardzo przydatna podczas tworzenia naszego wasnego szablonu rysunkowego, a zatem
warto powici chwilk na zaznajomienie si z tym tematem.

styl tekstu

Zaczn od stylu tekstu. Aby wygenerowa nowy styl tekstu bd dokona zmian w aktualnym stylu,
kadorazowo musimy otworzy okno dialogowe zatytuowane Styl tekstu. Aby okno zostao otwarte,
musimy przeprowadzi nastpujc akcj: Format -> Styl tekstu.... Pojawi si przedstawione
poniej okno dialogowe.

Rys. 1

Jak wida, okno to jest podzielone na cztery czci i kada z nich spenia okrelone funkcje. Poniej
przedstawiam opis poszczeglnych czci.

1. Nazwa stylu
Ta cz okna umoliwia dodawanie stylu tekstu, zmian jego nazwy oraz usuwanie zbdnych stylw
tekstu.

Rys. 2

2. Czcionka
Lekcja 8 -- Tworzenie wasnego szablonu rysunkowego
Poprzednie lekcje pokazyway, jakie parametry mona ustawi przy pomocy edycji stylw.
Przypomnijmy, e ustawialimy styl wymiarowania, styl tekstu itd. Dlaczego wspomniane lekcje
byy takie wane? Ot, wiadomoci zawarte w tych lekcjach bd teraz wykorzystywane przez nas
do wykonania szablonu pliku projektowego. Taki szablon mona przygotowa raz, stosujc tak
zwan "burz mzgw" w celu ustalenia jego wszystkich elementw. Nastpnie umieszczamy taki
plik w ustalonym miejscu w sieci i kady pracownik biura projektowego ma do niego swobodny
dostp. Wszystkie lekcje, ktre do tej pory przestudiowalimy, miay na celu ograniczenie
pracochonnoci tworzenia projektu. Dzisiejsza lekcja bdzie niejako zwieczeniem poprzednich.

Nie wyduajc wstpu w nieskoczono, proponuj zabra si do konkretnej pracy. Najpierw

ustalimy, co ma zawiera nasz szablon rysunkowy. Na pewno jedn z najwaniejszych rzeczy przy
tworzeniu szablonu rysunkowego dla biura projektowego jest ustalenie kolorw warstw i wszystkich
parametrw z nimi zwizanych. Zacznijmy wic od tego punktu. Otwieramy nowy rysunek i
zakadamy sobie komplet uywanych warstw -- wraz z przypisaniem im odpowiednich parametrw
zwizanych z kolorem oraz rodzajem linii. Mj szablon rysunkowy bdzie zawiera jedynie kilka
podstawowych warstw, lecz mona przygotowa tak ich ilo, jaka bdzie potrzebna w danym
biurze. Zagadnienie zakadania warstw zostao omwione w lekcji 12. (kurs dla pocztkujcych),
dlatego w tym miejscu poka tylko wynik zaoenia przeze mnie warstw.

Rys. 1

Teraz, majc zaoone warstwy, moemy przej do ustalania stylu tekstu. Zastanwmy si,
dlaczego zaczniemy dalsz prac nad szablonem od tego wanie stylu. Powd jest prosty --
moemy utworzy okrelony styl tekstu (z odpowiedni czcionk), a nastpnie uy owego stylu do
wymiarowania. Proponuj wykonanie kilku stylw tekstu -- zalenie od stosowanej czcionki, jej
rozmiaru czy te odpowiedniego formatowania. Warto zauway, e takie podejcie pozwoli na
korzystanie z danego szablonu wikszej liczbie wsppracownikw. Dodajmy, e tworzenie stylu
tekstu zostao opisane w lekcji 7. tego cyklu.
Lekcja 9 -- Zaawansowane funkcje ogldania rysunku, widoki,
podgld dynamiczny
Podczas ostatniej lekcji pokazaem, jak tworzy szablony rysunkowe, zamieszczajc w nich wasne
style. W trakcie dzisiejszej lekcji poka, w jaki sposb oglda wykonane rysunki w taki sposb,
aby ich edycja bya jak najwygodniejsza. Rysowane przez nas do tej pory wprawki byy raczej
maymi elementami, wic przegldanie takich rysunkw nie nastrczao wikszych problemw. Jako
przykad do ogldania w dzisiejszej lekcji wykorzystam przygotowan przeze mnie uszczelk.
Proponuj w celach treningowych narysowanie takiego rysunku.

Rys. 1

Majc ju przykadowy rysunek, moemy pozwoli sobie na jego dokadne obejrzenie przy pomocy
narzdzi, ktre zostay omwione w lekcji 11. poprzedniego cyklu dla pocztkujcych -- czyli ZOOM,
PAN. Jednak ogldanie przy pomocy tych narzdzi jest w pewnym sensie niepene. AutoCAD oferuje
jeszcze inne sposoby ledzenia zawartoci rysunku, a jednym z nich jest Podgld. Narzdzie to
pozwala na stae ledzenie zawartoci rysunku przy pomocy specjalnego okna dialogowego, ktre
pozwala na wykonywanie dynamicznych zblie do wybranych fragmentw edytowanego rysunku.
Uff! Teraz moe przejdmy do praktyki. Aby uruchomi narzdzie podgldu, klikamy ikon
przedstawion poniej:

Jeli nie mamy dostpu do tej ikony, moemy j wprowadzi na ekran, korzystajc ze wskazwek
zawartych w lekcji 3. tego kursu.

Po klikniciu powyszej ikony AutoCAD otworzy przed nami okno dialogowe, z ktrego bdziemy
teraz korzystali w celu przegldania tworzonego przez nas projektu.
Lekcja 10 -- Rzutnie w obszarze modelu i praca z nimi
Ostatni lekcj powicilimy posugiwaniu si podgldem dynamicznym rysunku oraz rzutniom.
Podczas dzisiejszej lekcji narysujemy element z zastosowaniem rzutni. Element bdzie mao
skomplikowany, poniewa moj intencj jest przekonanie wszystkich do korzystania z tego
narzdzia. Jak zobaczymy, praca z rzutniami pozwala na obrabianie elementu widzianego w kilku
niezalenych pozycjach. Naszym zaoeniem bdzie podjcie takich dziaa, aby nasz obiekt
przypomina swoim wygldem poniszy rysunek.

Rys. 1

Aby mona byo wykona ten rysunek bez zbdnego nakadu pracy, proponuj uruchomienie
czterech rzutni w ukadzie pokazanym na poniszym rysunku.

Rys. 2

Kolejnym krokiem bdzie narysowanie prostokta w obszarze zajmowanym przez najwiksz

rzutni.
Lekcja 11 -- Czciowe wczytywanie rysunku
Podczas ostatniej lekcji powiedzielimy sobie kilka sw na temat pracy z rzutniami oraz
dostosowania ich do wasnych potrzeb. Podczas dzisiejszej powiem par sw na temat czciowego
otwarcia rysunku. Co to jest i dlaczego chc temu powici ca jedn lekcj? Ano dlatego, e jest
to nowa rzecz w AutoCAD-zie 2000 i dlatego, e jest bardzo przydatna podczas pracy z rysunkami o
duym stopniu skomplikowania i rozmiarach oraz podczas prac zwizanych z rnymi branami w
danym biurze projektowym.

Zacznijmy zatem do przygotowania pliku zawierajcego kilka warstw odpowiednio nazwanych oraz
majcych nadane kolory oraz rodzaje linii. Ja wykorzystam rysunek pokazany poniej.

Rys. 1

Jak wida, rysunek ten jest odpowiednio przygotowany -- posiada warstwy oraz odpowiednie kolory
do nich przypisane. Teraz zapiszmy ten rysunek w pliku, nadajc mu dowoln nazw -- w
nastpnym kroku dokonamy jego czciowego otwarcia.

Aby dokona czciowego otwarcia pliku, musi by on zapisany w formacie AutoCAD 2000. Jeli
zatem mamy gotowy rysunek np. w formacie AutoCAD R14, warto go otworzy i zapisa w formacie
nastpcy.
Lekcja 12 -- Centrum Danych Projektowych (Design Center)
Po serii ostatnich lekcji wiemy ju, w jaki sposb modelowa w 2D, jak tworzy wasne szablony
oraz uatwia sobie prac za pomoc czciowego wczytywania rysunku. Jest jeszcze jedno
przydatne narzdzie, nazwane przez Autodesk Centrum Danych Projektowych (Design Center).
Narzdzie to zostao wprowadzone w wersji 2000 AutoCAD-a i od razu podbio serca projektantw
wszystkich bran. Nareszcie mona zobaczy, jakie style s wprowadzone w danym rysunku. Bez
otwierania rysunku mona przejrze, jakie bloki s w nim zawarte. Za pomoc tego narzdzia
jestemy w stanie wykona rysunek, bez rysowania praktycznie ani jednej kreski -- pod warunkiem,
e w innych rysunkach mamy odpowiednie bloki, ktrych uyjemy w naszym nowym dziele. Ale
do tych zachwytw, pora na pokazanie narzdzia w pracy i przewiczenie jego standardowych
opcji.

Zaczniemy od uruchomienia Centrum Danych Projektowych -- tak wic klikamy ponisz ikon:

Rys. 1

w efekcie czego AutoCAD pokae nam narzdzie Centrum Danych Projektowych (CDP):

Rys. 2

Jak wida, okno jest wzorowane na Eksploratorze Windows, co gwarantuje potrzebn nam
funkcjonalno. Narzdzie jest odpowiednio podzielone na kilka sekcji, ktre moemy dowolnie
wcza i wycza. Lewe okno CDP daje moliwo przeszukiwania katalogw pogrupowanych na
odpowiednich dyskach. Pozwala rwnie na wywietlanie ich zawartoci. CDP zostao tak
zaprojektowane, aby niejako pomaga w wyszukiwaniu plikw AutoCAD-a -- kady z takich plikw
moe zosta rozwinity w lewym oknie i moemy wtedy zobaczy cechy, jakie s do niego
przypisane.
Lekcja 13 -- Eksport danych z AutoCAD-a
W poprzednich lekcjach zapoznalimy si z metodami rysowania w AutoCAD-zie oraz
konfigurowania swojego rodowiska pracy w tym programie. Potrafimy teraz wykona niemal kady
projekt w przestrzeni 2D, nie tracc czasu na dodatkowe czynnoci konfiguracyjne podczas
projektowania. Zdarza si jednak, e efekty naszej pracy musz zosta zademonstrowane w formie
odmiennej od standardowego nonika, czyli odpowiedniego arkusza folii czy papieru. Przykadem
moe by przedstawienie naszego projektu w formie prezentacji czy te drukowanego folderu. Moe
si zdarzy, e nasi kontrahenci nie bd mieli AutoCAD-a, lecz inny program, za pomoc ktrego
bd chcieli nanie poprawki na materia projektowy. W takich sytuacjach rwnie musimy sobie
radzi. Niniejsza lekcja bdzie w caoci powicona metodom eksportowania plikw AutoCAD-a i
przetwarzania ich w innych programach. Przedstawi sposoby zapisywania plikw w postaci
umoliwiajcej ich dalsz edycj w programach CAD lub innych programach pozwalajcych na
przetwarzanie grafiki wektorowej. Poka rwnie, w jaki sposb przygotowa pliki do druku czy
prezentacji w Internecie.

Zacznijmy od narysowania dowolnego projektu w AutoCAD-zie, aby mie odpowiedni materia, ktry
bdziemy mogli dowolnie przetwarza na rne formaty. Proponuj narysowanie w miar prostego
rysunku, poniewa naszym celem nie jest rozwijanie swoich zdolnoci artystycznych, lecz poznanie
sposobw konwersji plikw graficznych. Przygotowaem rysunek takiej oto blaszki:

Rys. 1

Poniewa najczciej bdziemy wymienia si plikami z rnego rodzaju biurami projektowymi, w

pierwszej kolejnoci przedstawi sposoby zapisywania rysunkw w formatach "zrozumiaych" dla
rnych wersji AutoCAD-a. Program ten, podobnie jak inne programy windowsowe, udostpnia
opcj Zapisz jako znajdujc si w menu Plik. Opcja ta umoliwia zapis dowolnego rysunku do
pliku, ktry moe by odczytywany przez wczeniejsze wersje programu. A zatem, majc ju
przygotowany rysunek, wybieramy kolejno Plik/Zapisz jako. Zostanie otwarte okno dialogowe
umoliwiajce zapisanie pliku w standardowym formacie AutoCAD-a 2000. Po rozwiniciu menu o
nazwie Zapisz jako typ moemy wybra dowolny format zapisu.
Lekcja 14 -- Przestrze AutoCAD-a -- wstp do 3D
Na zakoczenie cyklu lekcji przeznaczonych dla uytkownikw rednio zaawansowanych chciabym
omwi zagadnienie przestrzeni w AutoCAD-zie oraz poruszy kwesti posugiwania si ukadami
wsprzdnych. Przedstawione tu informacje potraktujmy jako wstp do projektowania w 3D,
poniewa tworzenie w trzech wymiarach wymaga umiejtnoci sprawnego poruszania si w
przestrzeni AutoCAD-a. Najpierw przedstawi podstawowe pojcia.

Przestrze AutoCAD-a jest zbudowana wok kartezjaskiego ukadu wsprzdnych. Oznacza to, e
kady punkt w przestrzeni posiada trzy wsprzdne (X,Y,Z). Do tej pory wszystkie rysowane przez
nas projekty byy wykonywane w tak zwanym globalnym ukadzie wsprzdnych (GUW). Ukad ten
jest na stae zwizany z rysunkiem i nie moe zosta zmieniony przez uytkownika. Do tej pory
wsprzdna Z bya rwna 0. GUW jest atwy do rozpoznania, poniewa jest oznaczony na rysunku
w sposb pokazany poniej.

Rys. 1

GUW nie jest jednak jedynym ukadem wsprzdnych, jakiego moemy uywa podczas pracy z
AutoCAD-em, poniewa uytkownik moe zdefiniowa dowoln liczb wasnych ukadw
wsprzdnych, zwanych lokalnymi ukadami wsprzdnych (LUW).

Rys. 2

Kady z nowo zdefiniowanych lokalnych ukadw wsprzdnych moe zosta odpowiednio nazwany,
co uatwia jego identyfikacj w systemie oraz atwe przeczanie si pomidzy zdefiniowanymi LUW-
ami.

Teraz od teorii przejdziemy do praktyki. Proponuj narysowanie kilku elementw na specjalnie do

tego celu stworzonych lokalnych ukadach wsprzdnych. Sdz, e takie rozwizanie przekona
Czytelnikw do stosowania lokalnych ukadw wsprzdnych podczas pracy z AutoCAD-em w
przestrzeni trjwymiarowej. Zacznijmy od narysowania prostego elementu zamknitego -- radz
wszystkie elementy paskie, ktre maj by przeksztacane w obiekty 3D, rysowa za pomoc
polilinii lub, jeli kto woli rysowa lini, przeksztaca narysowane w ten sposb paskie elementy w
polilini poleceniem EDPLIN. A zatem narysujmy jaki niezbyt skomplikowany obiekt -- dzi nie jest
naszym celem komplikowanie tworzonych modeli, lecz nauka obsugi ukadw wsprzdnych,
poniewa wiedza, jak przyswoimy sobie podczas tej lekcji, z pewnoci zaowocuje w przyszoci.