You are on page 1of 39

Ernesto Guevara Kuba: Wojna Partyzancka

Rozdzia I

OGLNE ZASADY WALKI PARTYZANCKIEJ

1. Charakterystyczne cechy walki partyzanckiej


2. Strategia partyzancka
3. Taktyka partyzancka
4. Wojna na dogodnych terenach
5. Wojna na terenach niedogodnych
6. Wojna na terenach podmiejskich

1. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY WALKI PARTYZANCKIEJ

Zbrojne zwycistwo ludu kubaskiego nad dyktatur Batisty byo nie tylko epope
bohaterstwa, wszechstronnie zreszt opisan przez pras wiatow. Znaczenie tego
zwycistwa polega gwnie na tym, e zadao ono kam starym przesdom co do charakteru
mas ludowych Ameryki aciskiej, wykazujc dobitnie, e ludy te zdolne s do wyzwolenia
si drog walk partyzanckich spod wadzy rzdw, ktre je uciskaj.
Uwaamy, e rewolucja kubaska wniosa trzy nastpujce podstawowe tezy do teorii o
ruchach rewolucyjnych w Ameryce:
1. Siy ludowe mog odnie zwycistwo w wojnie przeciw regularnej armii.
2. Me zawsze naley oczekiwa, aby speniy si wszystkie warunki rewolucji; ognisko
powstacze moe te warunki stworzy.
3. W krajach amerykaskich gospodarczo mao rozwinitych terenem walki zbrojnej powinna
by w zasadzie wie.
Z tych trzech tez pierwsze dwie s skierowane przeciw niektrym rewolucjonistom lub
pseudorewolucjonistom, ktrzy zajmuj postaw biern pod pozorem, e nie sposb jest
walczy z armi zawodow. Tezy te skierowane s rwnie przeciw tym, ktrzy czekaj, aby
w sposb mer chaniczny zrealizoway si wszystkie obiektywne i subiektywne warunki
niezbdne dla wybuchu rewolucji, nie trudzc si, aby je przypieszy. Te dwie tezy byy
uprzednio dyskutowane na Kubie i prawdopodobnie (bd dyskutowane rwnie w innych
krajach Ameryki aciskiej.
Mwic o warunkach wybuchu rewolucji, nie naley oczywicie myle, e wszystkie te
warunki powstan dziki istnieniu ogniska powstaczego. Naley pamita o tym, e
konieczne jest pewne minimum warunkw, ktre umoliwiaj pojawienie si pierwszego
ogniska powstaczego. Naley przede wszystkim jasno wykaza masom ludowym, e nie
mona ju zado uczyni ich daniom w drodze pokojowej. Naley im wykaza, e pokj
zosta zburzony wanie przez siy uciskajce masy ludowe, utrzymujce si przy wadzy
wbrew obowizujcym ustawom.
W tych warunkach niezadowolenie ludowe bdzie przyjmowao formy coraz bardziej
zdecydowane, powstanie ruch oporu, z ktrego wykrystalizuje si w odpowiednim momencie
zalek walki zbrojnej.
Tam gdzie rzd doszed do wadzy za porednictwem jakiejkolwiek reprezentacji narodowej,
sfaszowanej czy nie, oraz utrzymuje si przy wadzy zachowujc przynajmniej pozory
legalnoci konstytucyjnej, nie moe doj do walk partyzanckich. Moliwoci walki
pokojowej nie zostay bowiem jeszcze wyczerpane.
Trzecia teza ma zasadniczo znaczenie strategiczne i suy jako ostrzeenie dla tych, ktrzy
stosujc kryteria dogmatyczne chc skoncentrowa walk mas w miastach, zapominajc o
powanym udziale ludnoci wiejskiej w yciu politycznym amerykaskich krajw mao
rozwinitych. Nie znaczy to, e nie doceniamy walki zorganizowanych mas robotniczych.
Trzeba jednak przeprowadzi analiz realnych moliwoci i oceni trudne warunki zbrojnej
walki w kraju, gdzie gwarancje konstytucyjne zostay zawieszone lub zignorowane. W tych
warunkach ruch robotniczy musi zej do podziemia, musi si znale w nielegalnoci,
pozbawiony broni, wystawiony na ogromne niebezpieczestwa. Sytuacja na wsi nie jest tak
trudna, jeli zbrojna partyzantka korzysta z poparcia ludnoci i dziaa w miejscowociach, do
ktrych siy represyjne maj utrudniony dostp.-
Wysunlimy ju na pocztku tej pracy trzy powysze wnioski, wynikajce z szczegowej
analizy dowiadcze rewolucji kubaskiej, gdy uwaamy je za nasz gwny wkad do nauki
o ruchach rewolucyjnych."
Wojna partyzancka, podstawowa forma walki wyzwoleczej ludu, posiada rne aspekty,,
chocia jej podoem- jest zawsze to samo denie do wolnoci. Teoretycy stwierdzili ju
wielokrotnie, e wojna rozwija si zgodnie z okrelonymi prawami naukowymi i kto prbuje
dziaa wbrew tym prawom, nieuchronnie ponosi klsk. Wojna partyzancka, jako okrelona
forma wojny, podporzdkowana jest tym wszystkim prawom oglnym. Dziaa tu jednak poza
tym pewna ilo praw specyficznych, do ktrych naley si stosowa, jeli si chce osign
zwycistwo. Oczywiste, e warunki geograficzne i spoeczne kadego kraju okrelaj
charakter i formy szczeglne, ktre wojna partyzancka przybierze. Natomiast podstawowe
prawa, ktrym ona podlega, s jednakowe dla wszelkiej walki tego typu. .
Naszym obecnym zadaniem jest okrelenie podstaw, na ktrych opiera si tego rodzaju walka,
opracowanie regu, zgodnie -z ktrymi powinny postpowa masy ludowe, walczce o swoje
wyzwolenie, oraz pogbienie teorii wojen partyzanckich w oparciu o nasze dowiadczenia.
Naley przede wszystkim ustali, kim s bojownicy wojny partyzanckiej. Z jednej strony
mamy wadz dyktatorsk i jej armi zawodow, dobrze uzbrojon i zdyscyplinowan, ktra
moe zazwyczaj liczy na pomoc z zagranicy i na poparcie biurokratw, bdcych na subie
dyktatury. Z drugiej strony znajduje si ludno danego kraju. Podkreli naley, e walka
partyzancka jest walk mas, jest walk ludu. Zbrojna partyzantka jest bojow awangard ludu,
jej wielka sia polega na zwizkach z masami ludnoci. Partyzantka, nie moe by liczebnie
sabsza od, armii, przeciw ktrej walczy, chocia moe dysponowa mniejsz si ognia. Nie
mona za tym prowadzi wojny partyzanckiej, jeli si nie posiada za sob wikszoci
ludnoci.
Partyzant musi wic liczy na cakowite poparcie ludnoci danej okolicy. Jest to warunek sine
qua non wszelkiego ruchu partyzanckiego. Dowodzi tego jasno przykad band rozbjniczych:
maj one wszelkie cechy oddziau partyzanckiego - zwarto, szeregw, respekt dla szefa, .
waleczno, znajomo terenu, a czsto doskonale obeznani s z taktyk, jak naley
stosowa. Brakuje im jednego - poparcia ze strony ludnoci. Dlatego wanie bandy te s
skazane na areszt lub wytpienie przez siy policyjne.
Omawiajc taktyk ruchu partyzanckiego oraz jego baz masow, naley odpowiedzie na
pytanie: w jakim celu walczy partyzant? Partyzant, jak wiemy, jest reforma-, torem
spoecznym, chwytajcym za bro, by wyrazi protest ludu przeciw ciemizcom,
bojownikiem walczcym o zmian ustroju spoecznego, utrzymujcego jego braci w stanie
ponienia i ndzy. Partyzant powinien wietnie zna teren, na ktrym si porusza, wszystkie
cieki i wszystkie zakamarki, umoliwiajce szybkie manewrowanie, powinien cieszy si
poparciem ludnoci, powinien zna miejsca, dokd mgby si schroni.
Dziaalno partyzancka powinna si rozwija w okolicach wiejskich i mao zaludnionych.
W- tych za regionach walka rewindykacyjna ludu toczy si gwnie albo wycznie o ziemi.
Oznacza to, e partyzant jest przede wszystkim bojownikiem rewolucji agrarnej. Wyraa on
denia chopa do wadania ziemi, ktr uprawia, rodkami produkcji, ywym inwentarzem,
tym wszystkim, jednym sowem, co stanowi cae jego ycie.
Istniej dwa rodzaje wojny partyzanckiej: po pierwsze - akcje uzupeniajce walk armii
regularnych, jak np. operacje partyzantki ukraiskiej w Zwizku Radzieckim. Nie to
interesuje nas w tej-analizie. Interesuje nas samodzielna walka zbrojna grupy ludzi przeciw
wadzy kolonialnej lub rodzimej, rozwijajca si w okolicach wiejskich. W tym wypadku,
niezalenie od ideologii, oywiajcej t walk, jej rdem ekonomicznym s denia mas
chopskich do objcia w posiadanie ziemi.
Dzieje Chin Mao Tse-tunga rozpoczy si od powstania na poudniu pierwszych oddziaw
robotniczych. Zostay one jednak pokonane i prawie cakowicie zniszczone. Ruch ten
ustabilizowa si i zacz si rozwija dopiero wtedy, kiedy po wielkim marszu z Junhanu
umocni si na terytoriach rolniczych i ogosi, e podstawowym punktem jego programu jest
reforma rolna. Walka Ho Szi-mina w Indochinach (bazowaa na walce chopw
uciemionych przez kolonializm francuski - i ruch ten przyczyni si walnie do klski
kolonizatorw. W obu wypadkach toczya si rwnie wojna patriotyczna przeciw
najedcom japoskim, ale podczas caego tego okresu baz ekonomiczn tych zmaga bya
walka o ziemi.
W Algierii ekonomicznym rdem nacjonalizmu arabskiego jest eksploatacja prawie caej
ziemi uprawnej przez milion kolonizatorw francuskich. W niektrych krajach, jak np. w
Porto-Rico, gdzie szczeglne warunki wyspy uniemoliwiay powstanie partyzantki, ludno
jest stale poniana i dyskryminowana. Punktem wyjcia dla nacjonalizmu tej ludnoci jest
denie mas chopskich (w znacznej mierze ju zreszt sproletaryzowanych) do otrzymania
na wasno ziemi zagrabionej przez najedcw jankesowskich. Ta sama idea oywiaa
niegdy kubaskich drobnych farmerw, chopw i niewolnikw wschodnich prowincji,
ktrzy chwycili za bro, aby w trzydziestoletniej wojnie wyzwoleczej broni swoich praw
do ziemi.
Wojna partyzancka ma pewne cechy specyficzne, jednak w procesie rozwoju, po
odpowiednim rozrocie armii partyzanckiej, wojna ta przeksztaca si w wojn pozycyjn.
Moliwo rozwoju partyzantki i przeksztacenia wojny partyzanckiej w wojn
konwencjonaln zaley od moliwoci zadawania nieprzyjacielowi klski w kadej bitwie, w
kadej potyczce. Dlatego podstaw wojny partyzanckiej jest zasada, e nie wolno
podejmowa bitwy lub nawet potyczki, w ktrej nie ma szans na zwycistwo. Istnieje pewne
antypatyczne powiedzonko: "partyzant jest jezuit wojny". Zasadniczymi elementami walki
partyzanckiej s: zaskoczenie, wypady nocne oraz co w rodzaju wiaroomnoci. Jest to
oczywicie "jezuityzm" spowodowany przez warunki, ktre zmuszaj niekiedy do powzicia
decyzji wyamujcych si spod romantycznych i sportowych koncepcji prowadzenia wojny.
W wojnie zmierza si zawsze do zniszczenia jednej strony przez drug. W tym celu strony
uciekaj si nie tylko do jawnej przemocy, ale staraj si take stosowa wszelkiego rodzaju
podstpy. Strategia i taktyka wojskowa uczy wykorzystywa sabe strony nieprzyjaciela. Jeli
zanalizujemy akcj poszczeglnych plutonw regularnej armii w walce pozycyjnej,
dostrzeemy tu momenty waciwe rwnie i partyzantce. Stosowany tu jest podstp, ataki
nocne itp. Jeli za nie stosuje si tej taktyki szerzej, to dlatego, e nieprzyjaciel jest
zazwyczaj zbyt czujny, aby mona go byo zaskoczy. Poniewa za partyzantka stanowi
odrbny rodzaj walki zbrojnej i poniewa operuje take na wielkich obszarach nie
strzeonych przez nieprzyjaciela, mona zawsze przy wykonywaniu zada bojowych
zaskoczy nieprzyjaciela. I to wanie jest obowizkiem partyzanta.
Niektrzy gardz partyzantami, bo "uksz i uciekaj". I to jest prawda: partyzant szarpnie i
ucieka, nastpnie przeczeka troch i znowu robi zasadzk, znowu atakuje, ucieka i tak cigle,
nie dajc nieprzyjacielowi odetchn. Jest w tym wszystkim pewna strona negatywna: ta
mianowicie, e za kadym razem wycofuje si, unikajc walk frontalnych. Takie jednak s
wymogi strategii wojny partyzanckiej, ktra dy do tego samego celu ostatecznego, co
wszelka inna wojna, a mianowicie: do zwycistwa, do zniszczenia nieprzyjaciela.
Ustalilimy wic, e wojna partyzancka jest jednym z etapw wojny i to tym, na ktrym nie
mona osign zwycistwa. Jest to poza tym jeden z pierwszych etapw wojny, gdy armia
partyzancka ronie i przeksztaca si w armi regularn. Dopiero wwczas staje si ona
zdolna do zadawania nieprzyjacielowi zdecydowanych ciosw i do zwyciania. Zwycistwo
odnosi tylko armia regularna, ktra zreszt moe powsta z armii partyzanckiej.

2. STRATEGIA WOJNY PARTYZANCKIEJ

Termin strategia oznacza analiz celw, jakie naley osign w danej sytuacji wojskowej,
oraz oglne formy dziaania, zmierzajcego do osignicia tych celw. Aby ocena
strategiczna bya poprawna, naley przeanalizowa formy i sposoby dziaania nieprzyjaciela.
W wypadku wojny domowej typu partyzanckiego/ nieprzyjaciel bdzie dy do zniszczenia
kadego oddziau armii partyzanckiej z oddzielna. Dowdztwo partyzanckie ze swej strony
musi w pierwszym rzdzie dokona analizy rodkw bdcych w dyspozycji nieprzyjaciela, a
wic efektyww ludzkich, transportu, poparcia ze strony ludnoci, uzbrojenia, zdolnoci
dowdcw. Nastpnie partyzanci powinni przystosowa swoj strategi do wynikw tych
studiw, majc zawsze na uwadze cel ostateczny: rozgromienie armii nieprzyjacielskiej.
Przede wszystkim naley rozway spraw broni. Naley ustali, jaka np. jest warto czogu
lub samolotu w walce partyzanckiej, jakiego typu broni uywa nieprzyjaciel, jakie posiada
skady, jakie s jego obyczaje. Nie wolno zapomina, e zaopatrzenie wojsk partyzanckich
pochodzi W znacznej mierze z zasobw nieprzyjacielskich. Jeli jest moliwo wyboru,
naley raczej wybiera uzbrojenie tego samego typu, jakiego uywa nieprzyjaciel.
Po przeprowadzeniu tych wszystkich bada i po ustaleniu kolejnoci celw, ktre naley
osign, opracowuje si plan dziaania. Plan ten bdzie oczywicie ulega zmianom w trakcie
walk, w miar ksztatowania si nowych warunkw i pojawiania si okolicznoci
nieprzewidzianych.
W pierwszym okresie najwaniejsze zadanie dla partyzantki to - nie da si zniszczy.
Stopniowo partyzanci przystosowuj si do warunkw ycia partyzanckiego. Naucz si te
w kocu szybko ucieka przed nieprzyjacielem, zacierajc za sob lady. Po osigniciu duej
sprawnoci, gdy zajm ju stanowiska niedostpne dla nieprzyjaciela lub gdy siy ich tak
wzrosn, e nieprzyjaciel nie odway si ich atakowa, naley przystpi do akcji
stopniowego niszczenia si nieprzyjaciela. Akcj t naley rozpocz na terenach, na ktrych
nieprzyjaciel prowadzi dziaania wojenne przeciw partyzantom. Nastpnie ofensywa
partyzancka powinna przenika coraz dalej w gb terytorium nieprzyjaciela, atakujc jego
linie komunikacyjne, bazy operacyjne, a pniej nawet bazy centralne. W miar monoci siy
partyzanckie powinny wreszcie przej do atakw na nieprzyjaciela na obszarze caego kraju.
Ataki winny mie charakter cigy. onierz nieprzyjacielski, znajdujcy si w strefie operacji
wojennych, nie powinien mie chwili odpoczynku. Posterunki powinny by likwidowane
systematycznie. Nieprzyjaciela trzeba doprowadzi do tego, by wyobraa sobie, e jest
otoczony ze wszystkich stron. W strefach lesistych i okolicach zniszczonych sytuacja taka ma
trwa w dzie i w nocy. W okolicach za rwninnych, atwo dostpnych dla patroli
nieprzyjacielskich, nieprzyjaciel winien odczuwa to co noc.
Aby osign taki stan rzeczy, konieczna jest wsppraca z ludnoci oraz doskonaa
znajomo terenu - s to dwa podstawowe warunki wszelkiej dziaalnoci partyzanckiej.
Dlatego naley przestudiowa stref nie tylko aktualnych, lecz rwnie i przyszych operacji.
Jednoczenie naley rozpocz intensywne uwiadamianie ludnoci cywilnej. Trzeba
wyjania przyczyny powstania zbrojnego, cele rewolucji oraz uczy tej prawdy, e w
ostatecznym rachunku nikt nie jest w stanie zwyciy ludu. Kto tej prawdy nie uznaje, nie
moe by partyzantem.
W pierwszym okresie praca wrd ludnoci powinna mie na celu przekonanie kadego
chopa, kadego mieszkaca danej okolicy, e nie wolno nikomu mwi o tym, co widzi i
syszy. Nastpnie mona prosi naj lojalniej szych wobec rewolucji mieszkacw o pomoc.
Pniej mona tych ludzi uy do cznoci lub transportu towarw wzgldnie broni w
okolicach, ktre najlepiej znaj. Wreszcie mona doj do organizowania w miejscach pracy
akcji masowych, ktrych etapem kocowym byby strajk generalny.
Strajk jest bardzo wanym momentem w wojnie domowej, ale aby do niego doj, musi
powsta szereg warunkw. Akcja spontaniczna bowiem bardzo rzadko bywa skuteczna.
Naley wic szykowa strajk wyjaniajc cele rewolucji, nastpnie naley zademonstrowa
si ludu i jego moliwoci.
Mona rwnie powierzy pewnym grupom mieszkacw zadania sabotaowe, oczywicie
po wykazaniu si przez nich prac mniej niebezpieczn. Sabota jest jeszcze jedn straszliw
broni ruchu partyzanckiego. Mona sparaliowa ca armi, mona unieruchomi przemys
caego okrgu, pozbawiajc mieszkacw danego miasta wyrobw przemysowych, wody,
transportu. Mona doprowadzi do tego, e nikt nie omieli si chodzi dan drog po
pewnych godzinach. Jeli udaje si doprowadzi do takiego stanu rzeczy, morale
nieprzyjaciela pada coraz niej, a nadchodzi chwila, kiedy mona mu zada decydujcy cios.
Wszystko to wymaga rozszerzenia granic terytorium objtego dziaalnoci partyzanck, nie
powinno ono jednak by zbyt szerokie. Naley zachowa siln baz operacyjn i wzmacnia
j przez cay czas wojny. Naley prowadzi propagand wrd ludnoci danej strefy, ale
jednoczenie trzeba usuwa zdecydowanych wrogw rewolucji. System obronny - okopy,
tereny zaminowane, wewntrzny system komunikacji - musi by nieustannie doskonalony.
Kiedy partyzantka osigna ju powan si w efektywach ludzkich i uzbrojeniu, naley
przystpi do organizowania nowych oddziaw. Jest to akcja podobna do tej, jaka odbywa si
w ulu, kiedy nowa krlowa przenosi si wraz z czci pszcz do innej okolicy.
Najsynniejszy przywdca partyzancki pozostaje w okolicy mniej niebezpiecznej, nowe za
kolumny przenikaj do nowych terenw nieprzyjacielskich, rozpoczynajc opisany ju wyej
cykl rozwojowy.
Po pewnym czasie terytorium zajte przez oddziay partyzanckie staje si zbyt ciasne i w
swoim marszu do okolic silnie bronionych przez nieprzyjaciela, oddziay te musz zetkn si
z potnymi jego siami. Oddziay partyzanckie wwczas cz si, powstaje front cigy,
dochodzi do wojny pozycyjnej, do wojny prowadzonej przez armie regularne. Armia
partyzancka nie powinna jednak odrywa si od swojej bazy. Na tyach nieprzyjaciela
powinny powstawa nowe oddziay partyzanckie, ktre rozwin dziaalno podobn do
dziaalnoci starych oddziaw i ktre stopniowo bd przedostawa si na nowe tereny a do
cakowitego ich opanowania.
W ten sposb dochodzi si do ataku, do otaczania pozycji, do rozbijania posikw
wojskowych, do coraz mielszych wystpie mas ludowych w caym kraju i do ostatecznego
celu wojny: do zwycistwa.

3. TAKTYKA PARTYZANCKA

Taktyka - to rodki praktyczne suce do osignicia wielkich celw strategicznych. Jest ona
w pewnej mierze uzupenieniem strategii, a jednoczenie jej regulaminem. rodki prowadzce
do celu s o wiele bardziej zmienne i elastyczne anieli sam cel i rodki te musz by
przystosowane do warunkw walki. Istniej cele taktyczne, ktre nie zmieniaj si podczas
caej wojny, a take inne, ktre si zmieniaj.
Cech charakterystyczn partyzantki jest jej ruchliwo, co pozwala partyzantom w kilka
minut po akcji bojowej znale si daleko od danej miejscowoci, a po kilku godzinach, jeli
to jest konieczne, daleko nawet od danej okolicy. Pozwala to partyzantom stale zmienia front
walki i unika otoczenia. Nieprzyjaciel, gdzie tylko moe, usiuje stosowa taktyk otoczenia,
aby zmusi partyzantw do przyjcia decydujcej bitwy w warunkach dla nich
niekorzystnych. Partyzanci za stale unikaj takiego otoczenia. W pewnych jednak warunkach
partyzanci mog zastosowa manewr kontrotoczenia: maa grupa partyzantw zostaje
otoczona przez nieprzyjaciela, po czym nieprzyjaciel z kolei zostaje nagle otoczony przez
inne, wiksze grupy partyzantw. Maa grupa, umieszczona w punkcie trudnym do zdobycia,
moe take suy jako przynta, po czym oddziay nieprzyjacielskie wraz ze sprztem
aprowizacyjnym zostaj otoczone i zniszczone. W tej wojnie ruchomej istnieje
charakterystyczny manewr, zwany "menuetem". Polega on na tym, e partyzanci otaczaj
pozycj nieprzyjacielsk albo nieprzyjacielsk kolumn w marszu; ustawia si w tym celu na
wszystkich czterech gwnych kierunkach po 5-6 ludzi, odpowiednio oddalonych, alby sami
nie zostali otoczeni. Jedna z grup partyzanckich nawizuje walk, oddzia nieprzyjacielski
przypuszcza atak w tym kierunku. Owa grupa cofa si, nie tracc jednak z oczu
nieprzyjaciela. Zaczyna atakowa inna grupa. Oddzia nieprzyjacielski powtarza poprzedni
akcj. Poszczeglne grupy partyzanckie atakuj kolejno unieruchamiajc oddzia
nieprzyjacielski, zmuszajc go do utraty znacznych iloci amunicji, osabiajc jego morale,
bez wikszego dla siebie niebezpieczestwa.
Taki sam manewr mona zastosowa w nocy, ale z mniejszej odlegoci i z wiksz
agresywnoci,, gdy obawa przed otoczeniem jest wwczas u partyzantw mniejsza.
Dziaania nocne s charakterystyczne dla partyzantki: atwiej jest zbliy si o tej porze do
pozycji nieprzyjacielskich, majcych by obiektem ataku. Noc atwiej jest rwnie
partyzantom zgrupowa si na terenie niedostatecznie znanym, gdzie istnieje
niebezpieczestwo donosu. Oczywicie sabo liczebna grup partyzanckich stwarza
konieczno nieoczekiwanych atakw. Zaskoczenie stanowi wielk przewag partyzantw.
Ono pozwala im zadawa nieprzyjacielowi powane ciosy, bez ponoszenia wikszych strat.
W walce bowiem, w ktrej zaangaowanych jest z jednej strony stu onierzy, a z drugiej
dziesiciu, jeden zabity nie stanowi takiej samej straty: dla nieprzyjaciela jest on tylko 1%
skadu oddziau, natomiast dla partyzantw stanowi on 10% efektyww i upynie stosunkowo
wiele czasu, zanim zostanie zastpiony. Partyzant bowiem jest onierzem o wysokiej
specjalizacji.
Nie wolno porzuca broni i amunicji polegego partyzanta. Obowizkiem kadego partyzanta
jest zabra natychmiast po mierci towarzysza jego cenny ekwipunek wojskowy.
Charakterystyczn bowiem dla partyzantki jest ta szczeglna troska, jak otoczona jest
amunicja, oraz metody jej uywania. W kadej bitwie, toczonej midzy oddziaem wojsk
regularnych a partyzantami, mona z atwoci zidentyfikowa strony, o ile wsuchamy si w
odgosy strzelaniny: po stronie wojsk regularnych koncentracja ognia, a po stronie
partyzantw - pojedyncze, ale dokadnie wycelowane strzay.
Pewnego razu jeden z naszych bohaterw, ktry pniej poleg, musia uywa swego
karabinu maszynowego w cigu piciu minut pod rzd. Oddawa seri za seri, aby
powstrzyma atakujcych onierzy nieprzyjaciela. Spowodowa jednak dezorganizacj w
naszych wasnych szeregach, sdzc bowiem z rytmu wystrzaw uznalimy, e ta kluczowa
pozycja zostaa zdobyta przez nieprzyjaciela. By to jeden z nielicznych wypadkw, kiedy nie
przestrzegano zasady oszczdzania amunicji.
Inn jeszcze cech charakterystyczn dla partyzanta jest jego zdolno przystosowywania si
do wszelkich warunkw oraz umiejtno wykorzystania wszelkich zmian sytuacji. W
przeciwiestwie do sztywnoci klasycznych metod wojennych partyzant stosuje inn taktyk
w kadej chwili walki i stara si stale zaskakiwa nieprzyjaciela.
Pozycje partyzantw mog by elastyczne lub takie, przez ktre nieprzyjaciel nie moe
przej. Czsto obserwowalimy zdziwienie nieprzyjaci, gdy po do dugim posuwaniu si
naprzd natrafiali nagle na opr, ktrego nie byli w stanie przeama. Partyzanci po
dokadnym przestudiowaniu terenu potrafi znale pozycje, ktre bd nie do zdobycia. Nie
to si wtedy liczy, ilu onierzy moe zaatakowa dan pozycj, ale ilu potrafi jej broni. Na
takich pozycjach partyzanci nieraz odpierali ataki caego batalionu i najczciej z
ipowodzeniem. Powanym zadaniem dowdcw partyzanckich jest odpowiedni wybr
miejsca i czasu, w ktr5sm stanowisko bdzie bronione a do koca.
Ataki partyzantw mog mie rwnie rozmaity charakter. Atak powinien by nagy,
gwatowny, -bezlitosny. Potem oddzia wycofuje si i nastpuje okres cakowitej biernoci.
onierze nieprzyjacielscy, ktrym udao si przey atak, odpoczywaj i uspokajaj si
pewni, e napastnicy poszli sobie. ycie koszar lub oblonego miasta wraca do normalnego
stanu. Nagle jednak nastpuje nowy atak o podobnym przebiegu, lecz w innym miejscu. W
midzyczasie gros wojsk partyzanckich zastawia zasadzk na posiki wojskowe, ktre
powinny przyj z pomoc zaatakowanym oddziaom nieprzyjaciela. W innym wypadku
posterunek bronicy koszar zostaje nagle zaatakowany, zlikwidowany, a koszary wpadaj w
rce partyzantw. Najwaniejsze w tych atakach jest zaskoczenie i szybko akcji.
Bardzo wane s akty sabotau. Naley tu jasno odrni rewolucyjny sabota w czasie
wojny, od terroru indywidualnego, na og mniej skutecznego, pocigajcego za sob mier
rwnie i ludzi niewinnych, a w wielu wypadkach - mier cennych dla sprawy
rewolucjonistw.
Terror indywidualny bywa poyteczny, kiedy stosuje si go wykonujc wyrok na ktrym ze
znanych z okruciestwa przedstawicieli aparatu ucisku. Likwidacja takiego osobnika moe
by bardzo poyteczna. Natomiast nie naley przeprowadza zamachw, gdy chodzi o ludzi
bez znaczenia, gdy takie akcje powoduj nasilenie represji.
Terror indywidualny w ogle wywouje wiele kontrowersji. Wielu uwaa, e stosowanie
terroru prowadzi do wzmoenia represji, co z kolei uniemoliwia legalne lub plegalne
kontaktowanie si z masami oraz utrudnia konieczne w odpowiednim momencie wczanie
si mas do akcji. Argument ten, w zasadzie, jest suszny, niekiedy jednak represje bywaj tak
silne, e wszelka dziaalno legalna jest ju zlikwidowana i niemoliwa staje si jakakolwiek
akcja mas bez zbrojnego poparcia. Dlatego metody terroru indywidualnego naley stosowa
bardzo ostronie i wnikliwie bada jego ewentualne konsekwencje. Natomiast sabota dobrze
kierowany jest broni bardzo skuteczn. Nie naley stosowa sabotau w przemyle, jeli
akcja ta ma sparaliowa jeden tylko sektor produkcji, gdy pozbawia si ludzi pracy, nie
paraliujc caego ycia spoecznego. Byby np. mieszny sabota w fabryce napojw
orzewiajcych, ale suszny by moe sabota w elektrowni.
W pierwszym wypadku pewna ilo robotnikw traci prac, ale produkcja przemysowa nie
ulega zmianie. W drugim wypadku rwnie pewna ilo robotnikw traci prac, ale jest to
usprawiedliwione sparaliowaniem caego ycia danej okolicy. O technice sabotau mowa
bdzie w innym miejscu.
Ulubion broni armii regularnej jest lotnictwo. Broni tej jednak nie mona stosowa przeciw
partyzantce w pocztkowym etapie jej rozwoju. W tym okresie bowiem istniej tylko drobne
skupienia partyzanckie, operujce na terenach grzystych. Lotnictwo dziaa skutecznie, gdy
niszczy zorganizowan i widoczn lini obrony. Takie systemy obronne mog powsta tylko
tam, gdzie nastpia znaczna koncentracja wojsk. Lotnictwo jest rwnie skuteczne w
dziaaniach bojowych przeciw kolumnom marszowym na rwninach i terenach odsonitych.
Piechota moe jednak z atwoci unikn tego niebezpieczestwa, maszerujc noc.
Jednym z najsabszych miejsc w systemie wojskowym nieprzyjaciela jest transport drogowy i
kolejowy. Obrona jakiego transportu kolejowego wzdu caej trasy, metr za metrem, jest
rzecz praktycznie niewykonaln. W dowolnym punkcie mona umieci adunek dynamitu,
ktry zniszczy tory lub ktry wybuchnie w chwili, kiedy przejedaj wagony, wysadzajc je
w powietrze.
Pochodzenie materiaw wybuchowych moe by rnorodne. Mona je sprowadza z innych
terenw. Mona rwnie wykorzystywa wystrzelane przez nieprzyjaciela bomby i pociski,
ktre nie wybuchy. Mona wreszcie wyrabia ten materia w tajnych laboratoriach lub w
strefie partyzanckiej. Sposb fabrykowania adunkw wybuchowych uzaleniony jest od
warunkw wojny partyzanckiej.
W naszych laboratoriach produkowalimy proch i wynajdywalimy rne mechanizmy, ktre
powodoway wybuch miny w odpowiednim momencie. Najlepiej dziaay mechanizmy
elektryczne. Pierwsz jednak z naszych min bya bomba zrzucona przez bombowiec
nieprzyjaciela, do ktrej wprowadzono rne materiay wybuchowe i ktr poczono z
karabinem. W chwili kiedy przejeda powz nieprzyjacielski, karabin wystrzeli, powodujc
wybuch bomby.
T technik mona doskonali w nieskoczono. W Algierii np. uywa si obecnie przeciw
francuskim wojskom kolonialnym min, ktrych wybuch wywouje sygna radiowy podany ze
znacznej odlegoci.
W miar jak mno si straty nieprzyjaciela, zmienia on taktyk i zamiast oddzielnych
pojazdw wysya cae zmotoryzowane kolumny. Niemniej, jeli si dobrze wybierze teren,
mona osign te same rezultaty rozbijajc kolumn na czci i koncentrujc atak na jednym
pojedzie. Wielkie znaczenie maj tu zasadnicze elementy taktyki partyzanckiej: doskonaa
znajomo terenu, czujno, zaplanowanie z gry drg ucieczki, znajomo ludnoci danej
okolicy. Bardzo wane jest cakowite poparcie ze strony tej ludnoci oraz jej pomoc, jeli
chodzi o zaopatrzenie, transport, ukrywanie przed nieprzyjacielem rannych towarzyszy. O
zwycistwie decyduje rwnie przewaga liczebna, ruchliwo i moliwo liczenia na posiki
zbrojne.
Jeli wszystkie te okolicznoci s zapewnione, to zaskoczenie nieprzyjaciela na jego liniach
komunikacyjnych daje doskonae rezultaty.
Zasadniczym skadnikiem taktyki partyzanckiej jest stosunek do ludnoci danej strefy.
Rwnie wany jest sposb traktowania onierzy nieprzyjacielskich. Partyzanta powinna
cechowa nieustpliwo w chwili ataku, bezlitosny stosunek do donosicieli i mordercw, ale
jednoczenie moliwie najdalej idce miosierdzie wobec tych onierzy, ktrzy wykonuj
tylko albo wierz, e wykonuj swj obowizek wojskowy. Jest dobr zasad nie bra jecw,
dopki partyzanci nie dysponuj wikszymi bazami lub mocnymi pozycjami obronnymi.
Znaczy to, e onierzy nieprzyjacielskich, ktrzy ocaleli podczas ataku, naley puszcza
wolno. Ranni powinni otrzyma opiek, na jak tylko sta partyzantw w czasie akcji
bojowej. Partyzanci winni odnosi si z wielkim szacunkiem do tradycji ludnoci cywilnej i
wykazywa na faktach wyszo moraln partyzanta nad onierzem armii reakcyjnej.
Przestpca powinien by na og sdzony, przy czym powinno mu si zapewni mono
wykazania swej niewinnoci.

4. WOJNA NA TERENACH DOGODNYCH DLA PARTYZANTKI

Jak ju powiedzielimy, walka partyzancka nie zawsze rozwija si w terenie dogodnym dla
stosowania taktyki partyzanckiej. W wypadku jednak gdy ma to miejsce, to znaczy gdy
ugrupowanie partyzanckie dziaa w okolicach niemal nie dostpnych - w grach o stromych
zboczach, trudnych do przebycia pustyniach itp. - oglna taktyka partyzancka bdzie zawsze
ta sama. Zasadnicze prawa wojny partyzanckiej bd tu miay cakowite zastosowanie.
Wanym zagadnieniem jest sposb nawizania kontaktu z nieprzyjacielem. Jeli teren jest tak
niedostpny, e zorganizowany oddzia wojskowy nie moe tam dotrze, partyzanci powinni
uda si na tereny dostpne dla takiego oddziau, gdzie istnieje moliwo walki.
Partyzantka, po pierwszym okresie, kiedy zabezpieczya sobie ju mono przetrwania, i
powinna czsto porzuca swoje schronienia, aby walczy z nieprzyjacielem. Ruchliwo
takiego ugrupowania nie musi jednak by tak wielka, jak ruchliwo partyzantki na terenach
niedogodnych dla tego typu walk. Partyzantka ta powinna si przystosowa do warunkw, w
jakich przebywa nieprzyjaciel, nie ma jednak potrzeby tak czstych i szybkich zmian miejsc
postoju, jak w okolicach, gdzie nieprzyjaciel ma mono szybkiego koncentrowania
znacznych si. Nie wystpuje tu rwnie w takim stopniu znaczenie dziaa nocnych. W wielu
wypadkach mona dokonywa operacji bojowych, a przede wszystkim mona przeprowadza
koncentracj oddziaw w cigu dnia pod warunkiem, e nie jest si obserwowanym przez
nieprzyjaciela z ziemi lub z powietrza. W grach zwaszcza mona prowadzi dugotrwae
akcje bojowe niewielkimi siami, mona si pokusi o niedopuszczenie posikw wojskowych
do miejsca walki.
Partyzantowi nie wolno zapomina o koniecznoci obserwowania ewentualnych drg dostpu
dla posikw nieprzyjacielskich. Wiedzc, e nieprzyjaciel ma trudnoci z otrzymywaniem
posikw wojskowych, partyzanci mog zastosowa agresywniejsz taktyk, bardziej si
przybliy do nieprzyjaciela, zaatakowa go od frontu itd. Zaley to oczywicie rwnie od
szeregu innych warunkw, m.in. od iloci amunicji, ktr partyzanci dysponuj.
Wojna na terenach dogodnych dla partyzantki, a szczeglnie w grach, oibok licznych
korzyci przedstawia jednak t niedogodno, e trudno jest o zdobycie znaczniejszych iloci
broni i amunicji w cigu jednej operacji bojowej. Nieprzyjaciel bowiem podejmuje w tych
rejonach rodki ostronoci. (Partyzant winien pamita nieustannie, e nieprzyjaciel jest
gwnym rdem zaopatrzenia partyzantki w bro i amunicj.) Partyzantka ma jednak w tych
okolicach wicej moliwoci ustabilizowania si, zorganizowania ugrupowania zdolnego do
walk pozycyjnych. Istnieje tam moliwo zainstalowania maych warsztatw
przemysowych, odpowiednio chronionych przed lotnictwem i artyleri dalekiego zasigu, jak
rwnie szpitali, orodkw szkoleniowych i rozrywkowych, skadw, drukar itp.
Ugrupowania partyzantw mog w tych warunkach by wiksze. Mog tam nawet przebywa
ludzie, ktrzy na razie nie bior udziau w walkach, przechodzc przeszkolenie wojskowe w
oczekiwaniu na bro zdobyt na nieprzyjacielu.
Od waciwoci terenowych, moliwoci zaopatrzenia, iloci broni bdcej w dyspozycji
partyzantki, iloci ludzi, ktrzy uciekli z innych okolic, potrzeb organizacyjnych itp. zaley,
jak liczne winny by efekty wy danej partyzantki. W kadym razie o wiele atwiej
ustabilizowa partyzantk, gdy jest napyw nowych bojownikw.
Zasig dziaania oddziau partyzanckiego uzaleniony jest od warunkw lub od operacji
wojennych innych oddziaw partyzanckich na terenach ssiednich. Ogranicza go przede
wszystkim czas potrzebny do przebycia od miejsca akcji bojowej do strefy bezpieczestwa.
Poniewa marsz odbywa si tylko noc, akcja bojowa moe by odlega o 5-6 godzin marszu
od strefy bezpieczestwa. Oczywicie, mae grupki partyzantw mog oddala si od strefy
bezpieczestwa na wiksze odlegoci, nkajc stale nieprzyjaciela.
Dla tego rodzaju wojny najlepsza jest bro o dalekim zasigu, zuywajca niewielk ilo
amunicji, poparta przez grup partyzantw wyposaonych w bro automatyczn. Z karabinw
rcznych i maszynowych, znajdujcych si na rynkach pnocnoamerykaskich, jednym z
najlepszych jest karabin M-l, zwany "Garand". Powinni go obsugiwa ludzie o pewnym
dowiadczeniu, gdy ma on t wad, e zuywa zbyt duo amunicji. Mona uywa broni
pcikiej - jak karabin maszynowy na trjnogu, efektywniejszy raczej na terenach
dogodnych dla partyzantki. Broni t jednak naley si posugiwa jedynie dla
powstrzymania nieprzyjaciela, nigdy w ataku.
Idealnym dla oddziau partyzanckiego, skadajcego si z 25 ludzi, byoby nastpujce
uzbrojenie: 10-15 karabinw jednostrzaowych, okoo 10 karabinw maszynowych typu
"Garand" i jeden rczny karabin maszynowy. Dla poparcia grupa powinna mie pewn ilo
broni automatycznej atwo przenonej, jak np. automaty typu Browning lub bardziej
nowoczesne belgijskie FAL i M-14. Spord rcznych karabinw maszynowych najlepsze s
karabiny kalibru 9 mm, do ktrych atwiej jest dowozi amunicj. Im bardziej uproszczona
jest konstrukcja broni, tym atwiej jest zmienia czci. Naley przy tym stosowa si do
broni, ktrej uywa nieprzyjaciel, w wypadkach bowiem gdy bro nieprzyjacielska wpada w
nasze rce, musimy uywa tej samej amunicji. Bro cika jest w zasadzie nieprzydatna.
Lotnictwo na tych terenach nic nie moe zaobserwowa, czogi i artyleria s mao skuteczne
ze wzgldu na trudnoci w posuwaniu si naprzd.
Powanym zagadnieniem jest sprawa zaopatrzenia. Na terenach trudno dostpnych bywa z
tym na og wiele kopotw. Tereny te zamieszkuje nieliczna ludno wiejska, dostawy zatem
produktw rolnych s niewielkie. W tym wypadku naley utrzymywa stae linie
komunikacyjne, alby w razie braku dostaw mona byo liczy na pewne minimum poywienia
ze specjalnych skadnic.
W takiej strefie akcji sabotaowych na og si nie organizuje, rejony te bowiem s rzadko
zabudowane, brak w nich linii telefonicznych, a take innych obiektw sabotau.
W zaopatrzeniu wan rol odgrywaj zwierzta juczne, z ktrych najlepszy jest mu. Mu
przebywa tereny najbardziej niedostpne, przez ktre adne inne zwierz nie przejdzie. W
najtrudniejszych wypadkach transport musi by wykonywany przy pomocy ludzi. Czowiek
moe na og dwiga ciary 25-kilogramowe w cigu wielu godzin dziennie i w cigu
wielu dni pod rzd.
Wzdu linii komunikacyjnych wychodzcych poza stref partyzanck powinna by rozsiana
pewna ilo kryjwek, pozostajca pod ochron ludzi zaufanych, gdzie w razie potrzeby
mona by byo ukry towary lub ludzi. Poza tym mog istnie wewntrzne linie
komunikacyjne, ktrych dugo zaley od stopnia rozwoju partyzantki. Na niektrych
odcinkach frontu partyzanckiego na Kubie przeprowadzono wielokilometrowe linie
telefoniczne, zbudowano drogi i utrzymywano staych gocw.
Istniej inne rodki cznoci, ktre nie zostay wykorzystane podczas wojny kubaskiej, ale
mog by doskonale stosowane, jak np. sygnay przy pomocy dymu, przy pomocy luster,
gobie pocztowe.
Koniecznoci yciow dla partyzantki jest utrzymywanie foroni w dobrym stanie,
zaopatrzenie w amunicj i reperacja obuwia. Pierwsze warsztaty powinny zaspokaja te
wanie potrzeby. Warsztaty obuwia mog zrazu zajmowa si wycznie reperacj. Mona je
nastpnie przeksztaci w fabryczki o sporej wydajnoci. Produkcja prochu jest
nieskomplikowana i mae laboratorium, pracujce na surowcach sprowadzanych spoza strefy
partyzanckiej, mogoby dostarcza znaczn jego ilo. Tereny zaminowane stanowi powane
niebezpieczestwo dla nieprzyjaciela. Mona zaminowa rozlege tereny, ktre, wybuchajc
jednoczenie, niszcz nieraz nawet do 100 ludzi.

5. WOJNA NA TERENACH NIEDOGODNYCH

Prowadzenie wojny na takiego rodzaju terenach znaczy - nie bardzo grzystych, bezlenych,
pocitych gst sieci drg komunikacyjnych - podlega oglnym zasadom wojny
partyzanckiej. Zmienia si jedynie forma. Np. ruchliwo oddziaw partyzanckich powinna
tu by nadzwyczajna. Atak przeprowadzany przewanie noc musi by byskawiczny. Grupa
powinna wycofa si bardzo szybko i na du odlego od miejsca ataku (z wyjtkiem
wypadkw, kiedy istnieje moliwo schronienia si do miejsc niedostpnych dla si
represyjnych).
Czowiek moe w godzinach nocnych przej trzydzieci - pidziesit kilometrw. Mona
rwnie maszerowa o wicie. Naley si tego wystrzega, jeli strefa operacji nie jest dobrze
zbadana i istnieje niebezpieczestwo, e mieszkacy zobacz oddzia i powiadomi o tym
wojsko nieprzyjacielskie. W takich okolicznociach jest zawsze lepiej dziaa noc, w
najwikszej ciszy. Najbardziej dogodne do tego celu s pierwsze godziny nocne. I tu rwnie
nie naley si trzyma kurczowo schematu, gdy zdarza si, e najdogodniejsze bywaj
godziny witu..Nie wolno przyzwyczaja nieprzyjaciela do ustalonej formy akcji bojowej.
Naley stale zmienia miejsce, czas i form akcji bojowej.
Podkrelamy, e taka akcja powinna by szybka, nie moe trwa duej ni kilka minut,
powinna by jak najbardziej skuteczna i potem naley natychmiast si wycofa. Bro
powinna by tu inna ni na terenach dogodnych. Dobrze jest mie jak najwiksz ilo
automatw. W walkach nocnych decyduje nie celno strzaw, ale koncentracja ognia. Im
wicej automatw strzela i im mniejsza jest odlego, tym wiksza jest szansa zniszczenia
nieprzyjaciela.
Znaczn rol w tych akcjach odgrywa minowanie drg i niszczenie mostw. Ataki powinny
by bardziej krtkotrwae, ale tym gwatowniejsze. Mona rwnie uywa innej broni ni
wspomniana ju mina. Przeciw pojazdom otwartym, przewocym znaczn ilo onierzy,
jak rwnie przeciw pojazdom zakrytym, ktre nie posiadaj specjalnej ochrony, jak np.
autobusy. I karabin zaadowany szrapnelami jest niezwykle skuteczny. iNie jest to tajemnica
partyzantw, uywaj tej broni rwnie armie regularne. Wojska Stanw Zjednoczonych
miay plutony uzbrojone w takie karabiny, z bagnetami dla szturmowania pozycji karabinw
maszynowych.
Amunicj naley zawsze zabiera nieprzyjacielowi. Jest to tak wane, e atak przypuszcza si
tylko wtedy, kiedy jest pewno odzyskania przynajmniej zuytej amunicji - o ile oczywicie
nie posiada si skadw z amunicj w bezpiecznych miejscach. Oznacza to, e nie naley
ryzykowa akcji, w ktrej mgby by zaprzepaszczony cay zapas amunicji, jeli nie mona
tej amunicji odzyska na nieprzyjacielu. W taktyce partyzanckiej naley zawsze uwzgldnia
zaopatrzenie w sprzt wojenny, konieczny do kontynuowania walki.
Jeli zatem amunicji nie mona otrzyma w tej samej okolicy lub w miastach ssiednich (jak
np. amunicj do rewolwerw i strzelb) - to bro partyzancka powinna by tego samego
kalibru, co bro uywana przez nieprzyjaciela.
Grupa partyzancka na terenach niedogodnych dla partyzantki powinna si skada co
najwyej z dziesiciu- pitnastu osb. Dziesiciu, dwunastu, pitnastu partyzantw moe z
atwoci ukry si w jakimkolwiek miejscu, a jednoczenie potrafi stawi silny opr
nieprzyjacielowi. Czterech lub piciu partyzantw jest to liczba prawdopodobnie zbyt maa,
ale kiedy ilo ta przewysza pitnacie - ryzyko, e nieprzyjaciel ich zobaczy w ich
obozowisku lub w marszu, jest o wiele wiksze.
Naley pamita, e w marszu szybko poruszania si oddziau jest zalena od szybkoci
poruszania si najpowolniejszego piechura. atwiej jest znale dziesiciu ludzi, ktrzy
potrafi maszerowa z t sam szybkoci, anieli dwudziestu, trzydziestu lub czterdziestu. A
partyzant dziaajcy na rwninie powinien by w zasadzie szybkobiegaczem. Takiej
partyzantce odpowiada najlepiej formua: "uderza i ucieka". Partyzantka na rwninach ma t
z stron, e atwo moe zosta otoczona, e nie posiada bezpiecznych ' stanowisk,
pozwalajcych stawia trway opr nieprzyjacielowi. W zwizku z tym partyzanci musz
przebywa przez duszy czas w warunkach zupenej nielegalnoci, gdy nie wolno zaufa
adnemu mieszkacowi danej okolicy, dopki jego wierno nie zostanie sprawdzona
ostatecznie. Represje stosowane przez nieprzyjaciela s na og tak gwatowne, tak brutalne,
obejmuj najczciej nie tylko gow rodziny, ale take kobiety i dzieci, e mieszkacy
znajduj si pod cig presj ze strony policji. Zdarza si nieraz, e kto si zaamie i udzieli
informacji o miejscu pobytu i metodach dziaania partyzantw. Grupa partyzancka zostaje
natychmiast otoczona, co powoduje bardzo przykre, chocia nie zawsze miertelne skutki.
Kiedy odpowiednie warunki, a wic nagromadzenie znacznej iloci broni oraz nastroje
powstacze wrd ludnoci, zmuszaj do powikszenia efektyww partyzantki, naley j
podzieli na kilka oddziaw. W razie koniecznoci i w odpowiednim momencie oddziay te
mog si poczy, aby zada cios nieprzyjacielowi, po czym powinny si rozbi na grupy
zoone z dziesiciu, dwunastu lub pitnastu partyzantw i natychmiast powrci do swoich
miejsc postoju.
Mona zorganizowa prawdziw armi z jednolitym dowdztwem i utrzyma poszanowanie i
posuszestwo dla tego dowdztwa, nie czc rozproszonych grup w jeden oddzia. Dlatego
jest tak wan rzecz waciwy - pod wzgldem ideologicznym i walorw osobistych - wybr
dowdcy partyzantki. Jedn z broni, jaka moe by uyta przez partyzantk, jest bro
pcika. Obecnie granat przeciwczogowy wystrzelony z karabinu moe j zastpi. Bdzie
to oczywicie bro zdobyta na nieprzyjacielu. Jest ona broni idealn dla atakowania
pojazdw pancernych, pojazdw nieopancerzonych transportujcych wojsko, jak rwnie
maych koszar o niewielkiej zaodze. Naley jednak podkreli, e w pochd mona zabra ze
sob - i to z wielkim wysikiem - zaledwie trzy pociski na czowieka.
Jeli chodzi o wykorzystanie cikiej broni, zdobytej na nieprzyjacielu, jasne jest, e nie
mona ni gardzi. S jednak pewne rodzaje broni - karabin maszynowy, ciki karabin
maszynowy kalibru 50 itp. - ktrych mona uywa z tym jednak nastawieniem, e w
warunkach niedogodnego dla partyzantki terenu nie bdzie si staczao bitwy w obronie
cikiego sprztu wojskowego. Naley go wykorzystywa a do chwili, kiedy trzeba bdzie
go porzuci. W naszej wojnie wyzwoleczej porzucenie broni stanowio powane
przestpstwo, ktrego nigdy nie usprawiedliwiano. Jedynie w wypadku wyej opisanym
mona to usprawiedliwi, gdy na terenach niedogodnych broni partyzanta jest bro osobista
szybkostrzelna.
Tereny atwo dostpne s na og gsto zamieszkane przez ludno wiejsk, i to znacznie
uatwia zaopatrzenie w ywno. Jeli si nawizao kontakty z ludmi godnymi zaufania i
ma si stosunki z przedsibiorstwami, ktre zaopatruj ludno w ywno, partyzantka moe
otrzymywa poywienie nie wydajc wiele pienidzy i nie zakadajc dugich i
niebezpiecznych linii komunikacyjnych. Naley tu rwnie podkreli fakt, e im mniejsza
jest grupa partyzantw, tym atwiej jest j wyywi. Hamaki, koce, brezent, moskitiery,
obuwie, lekarstwa i ywno mona znale w strefie dziaa partyzanckich. S to bowiem
przedmioty codziennego uytku mieszkacw danej okolicy.
Transport i czno s uatwione, gdy jest wicej ludzi do dyspozycji, jest wicej drg. Z
drugiej strony bardziej niebezpieczne jest wysyanie pisma do odlegej miejscowoci. Naley
bowiem w tym wypadku liczy si z tym, e trzeba bdzie zaufa wikszej iloci osb i e
zawsze grozi niebezpieczestwo aresztowania ktrego z gocw, przebiegajcych przez
strefy nieprzyjacielskie. Jeli rozkaz lub wiadomo do przekazania nie s zbyt wane, naley
je przekazywa ustnie, jeli s wane, naley je przekazywa tekstem zaszyfrowanym.
Dowiadczenie bowiem uczy, e przesyanie jakiej wiadomoci ustnie za porednictwem
kilku osb, cakowicie j znieksztaca.
Na terenach niedogodnych dla partyzantki warsztaty partyzanckie odgrywaj minimaln rol.
Nie mona organizowa fabryczek obuwia lub broni. Naley si ograniczy do bardzo
maych, dobrze zamaskowanych warsztatw, gdzie mona bdzie adowa naboje do strzelb,
wyrabia niektre rodzaje min i niektre inne rzeczy niezbdne. Mona natomiast liczy na
pomoc rzemielnikw zaprzyjanionych z partyzantami.
To wszystko prowadzi nas do dwu wnioskw, wywodzcych si logicznie z powyszych
stwierdze: po pierwsze - stopie dogodnoci danej okolicy dla partyzantki jest odwrotnie
proporcjonalny do stopnia rozwoju wytwrczoci. Wszelkie warunki sprzyjajce yciu
uatwiaj osiedlanie si ludnoci w danej okolicy. Natomiast dla partyzantki sprawa
przedstawia si odwrotnie: im dana okolica jest dogodniejsza dla ycia, tym bardziej
koczowniczy i niepewny staje si los partyzanta. Tytu tego rozdziau brzmi: "Partyzantka na
terenach niedogodnych", gdy wszystko to, co jest dogodne i korzystne dla ycia ludzkiego:
sie komunikacyjna, osady miejskie i podmiejskie, znaczne zagszczenie ludnoci, ziemia
uprawna, na ktrej mona zastosowa maszyny itp., wszystko to stawia partyzanta w sytuacji
niekorzystnej.
Po wtre, jeli praca polityczna wrd ludnoci strefy partyzanckiej w ogle odgrywa wielk
rol dla partyzantki, to szczeglnie wielk rol odgrywa ona na terenach niedogodnych, to jest
na takich, gdzie jeden jedyny atak nieprzyjaciela moe spowodowa katastrofalne skutki. W
tych warunkach niezwykle wane znaczenie ma walka o jedno mas pracujcych, chopstwa
i innych warstw spoecznych, walka o jedno mas ludowych z ruchem partyzanckim. W tej
pracy z ludnoci na zapleczu frontu partyzanckiego nie naley zapomina o poszczeglnych
zawzitych wrogach, ktrych naley z ca bezwzgldnoci eliminowa, jeli stanowi oni
niebezpieczestwo dla partyzantki. W takich wypadkach nie naley si cofa przed rodkami
drastycznymi. Nie mona tolerowa wrogw w granicach strefy partyzanckiej, gdzie mog
oni sta si groni dla partyzantki.

6. WOJNA NA TERENACH PODMIEJSKICH

Jeli w pewnej fazie wojny partyzanckiej dochodzi do infiltracji w okolice podmiejskie i ruch
partyzancki moe tam korzysta z wzgldnego bezpieczestwa, pozwalajcego mu
ustabilizowa si, naley przeprowadzi z partyzantami odpowiednie szkolenie i odpowiednio
ich zorganizowa.
Naley w pierwszym rzdzie podkreli, e nigdy partyzantka podmiejska nie moe powsta
samorzutnie. Ksztatuje si ona jedynie wwczas, gdy powstaj warunki dla jej przetrwania,
innymi sowy, gdy taka partyzantka znajdzie si pcd bezporednim kierownictwem
dowdcw przebywajcych w innej strefie. Dlatego zadaniem tej partyzantki nie bdzie
wykonywanie akcji samodzielnych; akcje te bd wykonywane w ramach oglnego planu
strategicznego. Bd wic one miay charakter drugorzdny w stosunku do akcji wikszych
ugrupowa w innych strefach. Maj one za zadanie przyczyni si do wykonania planu
taktycznego i s pozbawione rozmachu operacyjnego, jakiego nabieraj czasem akcje
partyzanckie na innych terenach. Partyzantka w okolicach podmiejskich nie moe wybiera
midzy rnymi formami dziaa bojowych, nie moe np. wybiera midzy akcj podcinania
supw telefonicznych a dokonaniem zamachu lub urzdzeniem zasadzki na patrol wojskowy
na oddalonej drodze. Partyzantka w takim rejonie musi wykonywa tylko te konkretne
zadania, ktre jej polecono. Jeli jej zadaniem jest podcinanie supw telefonicznych,
niszczenie instalacji elektrycznych, linii kolejowych itp. - powinna si ogranicza tylko do
tych akcji.
W grupie nie powinno by wicej ponad czterech lub piciu ludzi. Ograniczenie to jest bardzo
wane, gdy partyzantka podmiejska powinna by uwaana za partyzantk na terenach
wyjtkowo niedogodnych, gdzie nieprzyjaciel jest o wiele bardziej czujny i gdzie moliwoci
represji, jak i moliwo donosu niepomiernie wzrastaj. Okolicznoci powikszajc
niebezpieczestwo jest fakt, e partyzanci nie mog si zbytnio oddala od miejsca akcji
bojowej. Do warunkw podstawowych - szybko akcji i byskawiczne wycofywanie si
naley doda konieczno pozostawania w pobliu miejsca akcji oraz konieczno ukrywania
si w cigu dnia. Jest to partyzantka wycznie nocna. Nie moe ona zmienia metod
dziaania a do chwili, kiedy powstanie zbrojne nabierze takiej mocy, e bdzie mona
rozpocz oblenie miasta i wtedy partyzanci wezm w nim udzia jako normalni bojownicy.
Zasadniczymi cechami tej partyzantki powinna by wiksza anieli gdziekolwiek indziej
dyscyplina i umiejtno zachowania tajemnicy. Grupa moe kontaktowa si jedynie z
mieszkacami dwch lub trzech domw, ktrzy bd dostarczali jej ywnoci. Jest rzecz
prawie pewn, e otoczenie grupy partyzanckiej przez nieprzyjaciela w takich warunkach
oznacza mier.
Uzbrojenie tych partyzantw rwnie powinno by inne. Bdzie to wycznie bro osobista,
ktra nie przeszkadzaaby im w szybkiej ucieczce i w ukryciu si w bezpiecznym miejscu.
Grupa taka powinna mie karabin maszynowy, a pozostali bojownicy powinni by uzbrojeni
w rewolwery.
Kady atak na nieprzyjaciela powinien by wykonywany wycznie w warunkach
zaskoczenia. Mona zaatakowa jedynie jednego lub dwu onierzy nieprzyjacielskich lub
konfidentw. Natomiast zasadnicza dziaalno tych grup jest skierowana na sabota.
Wymaga to specjalnego ekwipunku, a wic odpowiednich pi, znacznych iloci dynamitu,
kilofw i opat, narzdzi do podnoszenia szyn kolejowych. Ekwipunek ten naley ukrywa w
miejscu bezpiecznym, atwo dostpnym.
Jeli jest wicej anieli jedna grupa, wszystkie bd podlega jednemu dowdcy. On bdzie
rozkazywa za porednictwem osb zaufanych. Partyzant moe niekiedy zachowywa swoj
normaln prac z czasw pokoju, ale jest to bardzo trudne. Praktycznie partyzantka
podmiejska skada si z ludzi, ktrzy ju znajduj si poza prawem, ktrzy s onierzami
walczcymi w szczeglnie trudnych warunkach.
Znaczenie walki podmiejskiej nie byo doceniane naleycie, chocia jest ono ogromne. Ddbra
partyzantka tego typu, ogarniajca szeroki obszar, niemal paraliuje ycie handlowe i
przemysowe danego terenu, wprowadza atmosfer niepokoju, przeraenia i wywouje w
mieszkacach pragnienie, aby skoczy z tym stanem rzeczy, nawet kosztem gwatownych
przemian. Jeli od pocztku wojny partyzanckiej zorganizuje si szkolenie specjalistw dla
tego rodzaju walk, mona w partyzantce podmiejskiej osign doskonae wyniki.

Rozdzia II

PARTYZANTKA

1. Partyzant reformatorem spoecznym


2. Partyzant jako bojownik
3. Organizacja partyzantki
4. Bitwa
5. Pocztek, rozwj i zakoczenie wojny partyzanckiej

1. PARTYZANT REFORMATOREM SPOECZNYM

Partyzanci wyraaj denia wyzwolecze ludu. Jeli pokojowe metody walki nie day
wynikw, rozpoczynaj oni walk zbrojn, staj si uzbrojon awangard walczcego ludu.
Rozpoczynajc walk partyzanci d do zniszczenia niesprawiedliwego ustroju i do
ustanowienia na jego miejsce czego nowego. Nie zawsze jednak zdaj sobie spraw z
charakteru tego nowego ustroju.
Mwilimy rwnie, e prawie we wszystkich krajach gospodarczo nie rozwinitych okolice
wiejskie przedstawiaj idealny teren dla walki partyzanckiej. W zwizku z tym gwnym
punktem programu spoecznego partyzantki bdzie zmiana struktury wasnoci ziemskiej.
Sztandarem walki przez cay okres partyzantki bdzie reforma rolna. W pocztkowym
okresie, jeli nawet idea reformy rolnej w konkretnej swojej formie nie zdobya jeszcze
umysw chopskich, partyzanci mog w kadym razie powoywa si na odwieczny gd
ziemi, na denie chopa do zawadnicia ziemi, ktr uprawia.
Warunki realizowania reformy rolnej s zalene od sytuacji, jaka istniaa przed rozpoczciem
waiki partyzanckiej, od spoecznego aspektu tej walki. Partyzant, jako wiadomy onierz
awangardy ludowej, powinien zachowywa si tak nienagannie, by mg by uwaany za
prawdziwego kapana reformy, o ktr walczy. Surowo obyczajw wrd partyzantw
powinna by wynikiem nie tylko trudnych warunkw wojennych, ale rwnie dyscypliny
wewntrznej kadego partyzanta, ktra nie dopuszcza do adnych ekscesw, do adnego
uchybienia obowizujcym reguom zachowania si. onierz partyzantki powinien by
ascet.
Jeli chodzi o stosunki spoeczne, bd si one zmieniay wraz z rozwojem wojny
partyzanckiej. W pierwszym okresie walki nie mona przeprowadza adnych zmian w
stosunkach spoecznych w danej okolicy. Towary, ktrych nie bdzie mona kupowa za
pienidze, bd opacane bonami i nastpnie wykupywane przy najbliszej okazji.
Naley zawsze udziela chopom pomocy technicznej, gospodarczej, moralnej i kulturalnej.
Partyzant powinien by "anioem strem" chopa, powinien pomaga niezamonym i stara
si, w pierwszym okresie wojny, sprawia jak najmniej kopotw bogatym. W miar jednak
rozwoju wojny sprzecznoci si zaostrz i przyjdzie czas, kiedy wielu z tych, ktrzy odnosili
si z pewn sympati do rewolucji, zajmie wobec niej stanowisko wrogie, a nawet rozpocznie
walk przeciw ludowym siom zbrojnym. Partyzant staje si wtedy chorym sprawy ludu i
bdzie kara sprawiedliwie wszelk zdrad. Wasno prywatna w strefach wojennych
zostanie wwczas podporzdkowana potrzebom spoeczestwa. Nadwyka ziemi, inwentarz,
ktry nie jest niezbdny dla utrzymania rodziny waciciela, powinny przej na wasno
ludu i by rozdzielone sprawiedliwie.
Naley przestrzega prawa waciciela do odszkodowania za majtek wykorzystany dla dobra
spoeczestwa.
Odszkodowania te jednak powinny by realizowane w formie bonw. (Nasz mistrz, genera
Bayo, nada im nazw "bonw nadziei", podkrelajc w ten sposb, e stanowi one ogniwo,
czce wierzyciela z dunikiem.)
Ziemia i inwentarz lub skady przemysowe bezporednich wrogw rewolucji powinny
przej w rce oddziaw rewolucyjnych. Wzrost entuzjazmu wojennego, momenty
kulminacyjne poczucia braterstwa naley wykorzystywa dla organizowania spdzielczoci
w tej postaci, jaka najbardziej odpowiada mentalnoci mieszkacw danej okolicy.
Partyzant, jako reformator spoeczny, powinien nie tylko wieci przykadem innym, ale
rwnie prowadzi prac ideologiczn wrd mas, powinien dzieli si swoimi planami na
przyszo, powinien przekazywa masom ludowym swoje dowiadczenia, nabyte w wojnie
partyzanckiej. Wojna ta rozwija wiadomo rewolucyjn partyzanta, radykalizuje go coraz
bardziej w miar tego, jak walka zbrojna ukazuje mu jego potg, jak troski i potrzeby
ludnoci staj si czci jego wasnego ycia, w miar jak zaczyna uznawa konieczno i
suszno realizacji w praktyce zmian socjalnych, ktre miay dla uprzednio sens wycznie
teoretyczny.
Zdarza si to z inicjatorami i kierownikami wojny partyzanckiej, gdy nie s to zazwyczaj
ludzie, ktrych rce zgrubiay od cikiej pracy w polu. S to ludzie, ktrzy rozumiej
konieczno zmian ze wzgldu na sytuacj spoeczn chopw, sami jednak w takiej sytuacji
si nie znajdowali. Zachodzi wtedy, jak to wynika z dowiadcze kubaskich, pewnego
rodzaju osmoza midzy przywdcami partyzantki, ktrzy nawouj masy ludowe do walki
zbrojnej, a samym ludem, ktry udziela przywdcom lekcji praktycznej, o ktrej mwilimy
powyej. W wyniku tego oboplnego wpywu nastpuje stopniowo radykalizacja ruchu
rewolucyjnego.

2. PARTYZANT JAKO BOJOWNIK


Walka partyzancka wymaga, od bojownika szeregu waciwoci fizycznych, umysowych i
moralnych, pozwalajcych na przystosowanie si do ycia w partyzantce i na wykonywanie
zada bojowych.
Podane jest, aby partyzant by mieszkacem danej strefy, ma tam bowiem swoich
przyjaci, od ktrych moe oczekiwa pomocy, zna dobrze okolic, co jest niezmiernie
wane w walce partyzanckiej, nie mwic ju o entuzjazmie, jaki odczuwa, walczc w
obronie swoich lub o zmian ustroju spoecznego, ktry krzywdzi jego 'braci. Partyzant
walczy gwnie noc. Oznacza to, e powinien umie zachowa tajemnic, maszerowa do
miejsca akcji poprzez rwniny i gry tak, aby nikt go nie zauway, i powinien umie
znienacka zaatakowa nieprzyjaciela.
Powinien nie poddawa si panice, ktr wywouje wszelkie zaskoczenie, w sposb
zdecydowany .atakowa wroga, nie dopuszczajc do adnych oznak saboci, jeli chodzi o
towarzyszy, i wykorzystujc najmniejsze oznaki zaamania si nieprzyjaciela. Partyzanci
powinni umie przypuci szturm na nieprzyjaciela z gwatownoci burzy, niszczc
bezlitonie wszystko na swojej drodze, karzc kogo trzeba, szerzc panik wrd onierzy
nieprzyjaciela, ale jednoczenie winni by pobaliwi dla zwycionych i bezbronnych i
szanowa polegych.
Jest witym obowizkiem partyzanta dobrze traktowa rannego. O ile nie zasuy na kar
mierci, naley stara si go leczy. Jecw mona bra jedynie wtedy, kiedy si ma solidne
bazy operacyjne, w przeciwnym wypadku jeniec moe sta si niebezpieczny dla
mieszkacw strefy i dla samej partyzantki. Moe bowiem, w razie swego powrotu do
nieprzyjaciela, udzieli mu informacji. Dlatego te onierza nieprzyjacielskiego - o ile nie
jest zbrodniarzem - naley po rozbrojeniu pozostawi na wolnoci.
Partyzant powinien, gdy to jest potrzebne, stawia ycie na kart, a nawet skada je w
ofierze. Powinien jednak by roztropny i nie wystawia si niepotrzebnie na
niebezpieczestwo. Naley podejmowa wszelkie moliwe rodki ostronoci dla umknicia
klski lub zniszczenia. Aby unikn otoczenia przez nieprzyjaciela, konieczna jest podczas
kadej (bitwy czujna obserwacja drg, ktrymi mog przyby posiki przeciwnika. Takie
otoczenie jest niebezpieczne nie tyle ze wzgldu na swe konsekwencje fizyczne, ile ze
wzgldu na konsekwencje moralne, a mianowicie, na utrat wiary w moliwo
kontynuowania, walki.
Partyzant powinien by miay, dokadnie analizowa niebezpieczestwo i okolicznoci
sprzyjajce akcji. Nie wolno mu traci otuchy i powinien umie podejmowa pozytywne
decyzje nawet wwczas, gdy analiza warunkw nie daje zbyt optymistycznego obrazu
sytuacji.
Partyzant powinien umie przystosowywa si do otoczenia, w ktrym przebywa, i
wykorzystywa to rodowisko jako swego sojusznika. Jednoczenie powinien przejawia
inicjatyw, powinien by pomysowy, co pozwoli mu zmienia bieg wypadkw, zgodnie z
rozwojem akcji bojowej.
Ta zdolno do przystosowania si i wielka pomysowo wojsk ludowych przekrela
wszelkie plany i przewidywania strategw wojennych.
Partyzant nie powinien nigdy, w adnym wypadku, zostawia rannego towarzysza na asce
nieprzyjaciela, gdy oznacza to bdzie dla tego ostatniego pewn mier. Bez wzgldu na
ofiary naley wynie go ze strefy walki i odprawi w bezpieczne miejsce. Nie wolno tu
liczy si ani ze zmczeniem, ani z najwikszym nawet niebezpieczestwem. Partyzant
powinien by wiernym towarzyszem.
Powinien umie dochowa tajemnicy. Wszystko, o czym si mwi lub robi w jego, obecnoci,
powinien zachowywa wycznie dla siebie. Nie powinien nigdy pozwoli sobie na zbdne
sowo, nawet wrd swoich towarzyszy. Nieprzyjaciel bowiem bdzie zawsze stara si
wprowadzi konfidentw do organizacji partyzanckich, aby dowiedzie si o planach,
kryjwkach i rodkach, z ktrych korzysta partyzantka.
Oprcz cech moralnych, o ktrych mwilimy wyej, partyzant powinien mie szereg
cennych waciwoci fizycznych. Powinien by odporny na zmczenie fizyczne. W chwili
kiedy zmczenie wydaje si nie do zniesienia, powinien umie dokona jeszcze jednego
wysiku. Jego przekonania i sia woli powinny by tak niezomne, e po zrobieniu kroku,
ktry wydaje mu si ostatnim, zrobi jeszcze jeden i jeszcze jeden, a dojdzie do miejsca
wyznaczonego przez dowdc.
Powinien by wytrzymay na wszelkie cierpienia, nie tylko na brak ywnoci, wody, odziey i
dachu nad gow, ale i na choroby i rany, ktre czsto musz by leczone bez pomocy lekarza.
Jest to konieczne, gdy partyzant, ktry opuszcza stref partyzanck, aby si wyleczy z
choroby lub rany, naraa si na mier z rk nieprzyjaciela.
Aby odpowiada tym wymogom, partyzant musi mie elazne zdrowie. Trudnoci i
niewygody zahartuj go, a stanie si jak pid ziemi, na ktrej walczy.
Trudno jest ustali granice wieku partyzantw, gdy uzalenione s one od cech
indywidualnych i od pochodzenia spoecznego. Chop np. bdzie bardziej odporny anieli
czowiek, ktry cae swoje ycie spdzi za biurkiem. Oglnie jednak mona powiedzie, e
wiek partyzanta w okresie, kiedy pdzi on ywot wycznie koczowniczy, nie powinien
przekracza czterdziestu lat. Zdarzaj si jednak wyjtki, szczeglnie wrd chopw. Bohater
naszej partyzantki, major Crescencio Perez, przyby na Sierra Maestra majc 65 lat i by
jednym z najpoyteczniejszych bojownikw.
Mona si rwnie zapyta, czy konieczne jest, aby partyzantka miaa okrelony skad
spoeczny. Mwio si, e skad spoeczny partyzantki powinien odpowiada strukturze
spoecznej ludnoci strefy, wybranej jako orodek dziaalnoci partyzanckiej. Oznaczaoby to,
e jdro bojowe armii powinno si skada z chopw. Chop oczywicie jest najlepszym
onierzem, nie oznacza to jednak w adnym wypadku, e wycza si pozostae warstwy
ludnoci, pozbawiajc je prawa do walki o suszn spraw. Nikt nie okreli jeszcze, jaki jest
najniszy wiek partyzanta. Uwaamy, e poza niektrymi wyjtkowymi okolicznociami nie
powinno si przyjmowa modziey poniej 16 lat. Chopcy modsi - to prawie dzieci. Nie s
oni w stanie znosi wysikw i cierpie wojennych.
Mona powiedzie, e najlepszym wiekiem dla partyzantki s lata midzy dwudziestym
pitym a trzydziestym pitym rokiem ycia. W tym wieku ycie ludzkie weszo ju w swoje
oysko i kto zdecydowa si opuci dom, dzieci i bliskich, musia dobrze przemyle swoj
odpowiedzialno, musia powzi niezomn decyzj, e nie cofnie si ani o krok. Mamy
bojownikw-dzieci, ktre osigny najwysze honory w naszym powstaczym wojsku. S to
jednak wyjtki i na jednego, ktry wykaza swoje wspaniae cechy bojowe, s dziesitki
takich, ktrych trzeba byo odprowadzi do domu i ktrzy stanowili dla partyzantki
niebezpieczny ciar.
Partyzant, jak ju mwilimy, jest onierzem, ktry poddbnie jak limak nosi swj dom na
wasnych plecach. Jego plecak powinien zawiera minimum maksymalnie poytecznych
rzeczy. Partyzant powinien mie ze sob tylko to, co jest niezbdne, ale za to musi te rzeczy
przenie przez wszystkie swoje perypetie.
Jego uzbrojenie bdzie si skadao tylko z tego, co moe unie. Zaopatrzenie jest bardzo
utrudnione, szczeglnie w amunicj. Dlatego nie wolno mu zamoczy amunicji, musi j
czsto liczy, aby si nie zgubia adna kula. Karabin trzeba utrzymywa w czystoci, dobrze
naoliwiony, ze wiecc luf. Tych, ktrzy nie stosuj si do przepisw, dowdca grupy
powinien kara.
Ludzie o tak szlachetnym charakterze i zdecydowani walczy w tak cikich warunkach,
musz oczywicie mie swj idea. Idea ten jest prosty, bezpretensjonalny, nie siga zbyt
daleko, ale jest tak jasny i konkretny, e partyzant jest gotw odda za niego ycie. Idea ten
to przewiadczenie chopw, e maj prawo do kawaka ziemi, aby na niej pracowa i
korzysta z podw tej pracy. Robotnicy uwaaj, e maj prawo do pracy, do odpowiedniej
zapaty i e d do sprawiedliwoci spoecznej. Wrd studentw i inteligencji mona
spotka ludzi o ideaach bardziej abstrakcyjnych, jak np. idea wolnoci. Jak yje partyzant?
Normalny tryb jego ycia - to dugotrwae marsze. Wemy dla przykadu partyzantk w
grach lub w okolicach lenych, stale cigan przez nieprzyjaciela. W tych warunkach
partyzanci maszeruj w cigu dnia, aby zmienia stanowiska, nie zatrzymujc si na posiki.
Kiedy przychodzi noc rozkadaj obz na polance w pobliu wody, warz straw, rozpalaj
ogniska.
Partyzant je, kiedy moe i to, co ma pod rk. Niekiedy zjada olbrzymie iloci ywnoci
podczas jednego posiku, innym razem musi godowa dwa, trzy dni, nie tracc zdolnoci do
pracy.
Partyzant mieszka pod goym niebem. Sypia w hamaku przykrytym kawakiem
nieprzemakalnego nylonu, a pod hamakiem ma swj plecak, karabin i amunicj - wszystkie
swoje skarby. S miejscowoci, gdzie nie zdejmuj na noc butw ze wzgldu na moliwo
ataku nieprzyjacielskiego. Obuwie jest rwnie cennym skarbem partyzanta. W ten sposb
mijaj dni, podczas ktrych partyzanci nie zbliaj si do adnego osiedla, unikajc
wszelkiego niezaplanowanego z gry kontaktu z ludmi.
Przebywaj oni wwczas w najbardziej niedostpnych okolicach, cierpi gd, pragnienie,
chd, upa, poc si w cigych marszach, nie zawsze maj mono umycia si. W
warunkach wyej opisanych obozowiska powinny by zwijane szybko, przy czym nie wolno
zostawia po sobie adnych ladw. Warta w obozach powinna by niezwykle czujna. Na
dziesiciu ludzi picych jeden powinien czuwa. Wartownicy powinni si czsto zmienia i
wszystkie dojcia do obozu powinny by strzeone.
ycie na froncie uczy wiele sposobw przygotowywania posikw, szybkiego gotowania
obiadu, przyprawiania go zioami rosncymi w grach, wymylania nowych da dla
urozmaicenia poywienia. Poywienie partyzanta w kraju tropikalnym skada si gwnie z
patatw, zboa, soli, odrobiny oliwy lub masa i bardzo rzadko z kawaka misa. Dla
partyzanta sensem jego ycia jest walka. Wzmacnia ona jego samopoczucie, dodajc mu si
do przezwyciania wszelkich trudnoci. Walka nastpuje w odpowiednim momencie, tzn, po
tym, jak zlokalizowano jaki obz nieprzyjacielski, ktry okaza si do saby, aby mona
byo go zniszczy, albo kiedy kolumna nieprzyjacielska zblia si do terenu okupowanego
przez wojska partyzanckie. Oba wypadki rni si od siebie.
Akcja przeciw obozowi wroga bdzie polegaa gwnie na otoczeniu go ze wszystkich stron i
niszczeniu posikw wojskowych, ktre nadejd, aby przerwa otoczenie. Najlepszym
obiektem ataku partyzantw nie jest bowiem nieprzyjaciel znajdujcy si na stanowiskach
obronnych, w okopach, ale onierze nieprzyjaciela w ruchu, zdenerwowani nieznajomoci
terenu, obawiajcy si wszystkiego, pozbawieni pozycji obronnych. onierze okopani,
dysponujcy skuteczn broni dla odparcia ataku, nawet jeli znaleli si w sytuacji gronej,
s tym niemniej bardziej bezpieczni -ni kolumny w marszu, zaatakowane z dwch lub trzech
stron naraz i pocite na kilka czci. Partyzanci po zaatakowaniu takiej kolumny powinni si
wycofa, zanim jeszcze nastpi reakcja wroga, jeli otoczenie tej kolumny lub cakowite jej
zniszczenie okae si niemoliwe.
Jeli po zniszczeniu posikw nieprzyjacielskich okae si, e otoczonego obozu nie mona
pokona godem i pragnieniem lub wzi go szturmem, oddzia partyzancki rwnie powinien
si wycofa. Jeli oddzia partyzancki jest zbyt saby, aby walczy z maszerujc kolumn
nieprzyjaciela, akcja partyzancka koncentruje si na przednich straach. Ta forma ataku, bez
wzgldu na jej bezporednie rezultaty, jest najbardziej korzystna. Po licznych atakach na
przednie strae, onierze nabieraj przekonania, e tych, ktrzy znajduj si na przedzie,
czeka niechybna mier. Niech do zajcia wysunitych pozycji wywouje niekiedy
prawdziwe bunty.
Od ekwipunku partyzanta zaley w duej mierze wykonywanie zada bojowych i
przystosowywanie si do rodowiska. Powinien on mie w plecaku to wszystko, czego trzeba,
aby si utrzyma przy yciu, gdyby mia przez jaki czas zosta sam.
Przedmioty z ekwipunku partyzanta, ktre wyliczam, s niezbdne zwaszcza w
pocztkowym okresie wojny partyzanckiej. Chodzi tu o oddzia cigany przez nieprzyjaciela
w grzystym terenie, w klimacie stosunkowo chodnym i ddystym. Wykorzystuj tu zatem
dowiadczenie z pocztkw kubaskiej wojny wyzwoleczej.
Ekwipunek partyzanta mona podzieli na cz zasadnicz i cz drugorzdn. Do
pierwszej naley hamak. Zawsze znajd si dwa drzewa, midzy ktrymi mona go zawiesi.
Jeli si pi na ziemi, moe suy jako siennik. Kiedy pada deszcz lub ziemia jest wilgotna,
co czsto zdarza si w krajach tropikalnych, bez hamaku nie mona si w ogle obej.
Uzupenieniem hamaku jest kawaek nieprzemakalnego nylonu. Pokrywa si tym materiaem
hamak, przywizujc go do czterech jego kocw sznurkami. Sznurek umocowany w rodku
nylonu przywizuje si do drzewa - powstaje w ten sposb pewnego rodzaju daszek nad
hamakiem.
Koc jest rwnie niezbdny, gdy noc jest w grach zimno. Rwnie potrzebny jest paszcz.
Ubranie powinno skada si ze spodni i koszuli roboczej lub wojskowej. Obuwie powinno
by bardzo mocne i bardzo dobrze jest mie jedn par zapasow.
Poniewa partyzant nosi swj dom na plecach, plecak jest dla niego rzecz bardzo wan.
Najprymitywniejszy plecak mona sporzdzi z worka, do ktrego przymocowuje si dwa
sznury. Najlepsze s oczywicie plecaki z brezentu. Partyzant powinien zawsze mie przy
sobie indywidualny zapas ywnoci. Konieczne s nastpujce produkty: oliwa lub maso,
konserwy, ktre naley je tylko wtedy, kiedy nie mona gotowa lub kiedy jest za duo
puszek do noszenia (konserwy rybne maj du warto odywcz); skondensowane mleko
lub mleko w proszku; cukier; sl; przyprawy, z ktrych najczciej uywane s cebula i
czosnek.
Partyzant powinien nosi ze sob talerz, yk i skadany n. Jako talerz moe suy
menaka lub blaszana puszka, w ktrej mona ugotowa kawaek misa, kartofle, zaparzy
herbat lub kaw.
Karabin wymaga specjalnych smarw; mona jednak uywa rwnie oliwy do maszyn do
szycia. Naley zaopatrzy si w szmatki do czyszczenia lufy. Amunicja jest podstaw walki,
bez niej wszystko inne staje si niepotrzebne. Naley wic otoczy amunicj troskliw
opiek. Nie mona obej si bez manierki lub bez butelki na wod. Z lekarstw naley w
pierwszym rzdzie mie penicylin lub inne antybiotyki w hermetycznie opakowanych
tabletkach; poza tym - aspiryn i inne rodki umierzajce gorczk, tabletki
przeciwmalaryczne, lekarstwa na biegunk, przeciw pasoytom i chorobom endemicznym
danego regionu. W miejscowociach, gdzie istniej jadowite zwierzta, powinno si mie
przy sobie odpowiednie serum. Oddzia patryzancki powinien poza tym by wyposaony w
instrumenty chirurgiczne.
Urozmaiceniem w yciu partyzanta jest palenie papierosw, cygar lub fajki. Fajka jest o tyle
wygodna, e zuywa cay tyto pozostay w niedopakach papierosw i cygar.
Nie naley zapomina o zapakach wzgldnie zapalniczkach. Trzeba rwnie mie ze sob
mydo, ktrego nie naley skpi m.in. do mycia naczy, gdy brudne naczynia powoduj
rozmaite schorzenia przewodu pokarmowego. Z takim ekwipunkiem partyzant moe w
cikich grskich warunkach przeczeka trudn sytuacj.
Bywaj rzeczy na og poyteczne, ktre jednak czasem przeszkadzaj. Naley do nich
przede wszystkim kompas, ktry zrazu pomaga w orientacji w terenie. Stopniowo jednak
znajomo terenu eliminuje konieczno uywania kompasu. Z drugiej strony uywanie
kompasu na terenach grzystych bywa do trudne, gdy lini prost, ktr wskazuje,
przegradzaj tu liczne przeszkody. Innym poytecznym przedmiotem jest zapasowy nylon,
sucy do ukrycia przed deszczem caego ekwipunku partyzanta. Naley pamita, e w
krajach tropikalnych w pewnych miesicach deszcz pada czsto i e woda niszczy ekwipunek.
Mona mie ze sob zmian bielizny, na og jednak miewaj j tylko pocztkujcy.
Najczciej partyzanci nosz spodnie bez bielizny i obchodz si bez takich rzeczy jak np.
rcznik. ycie bowiem partyzanckie zmusza bojownika do zmniejszania ciaru plecaka i do
wyrzucania z niego wszystkiego, co nie jest niezbdne. Kawaek myda, sucy zarwno do
mycia naczy, jak i do osobistej higieny partyzanta, oraz szczoteczka z past do zbw
powinny partyzantowi wystarczy. Dobrze jest mie ze sob jak ksik, ktr bojownicy
danej grupy mogliby midzy sob wymienia. Warto tu zaleci biografie bohaterw
narodowych, ksiki historyczne lub geografi gospodarcz kraju, a take kilka ksiek
beletrystycznych. Lektura nie tylko podnosi poziom kulturalny onierzy, ale odciga ich od
gry i innych podobnych sposobw zabijania czasu.
Wolne miejsce w plecaku naley zawsze zapenia ywnoci. W grach o gstej rolinnoci
tropikalnej dobrze jest mie specjalny siekacz. W miejscowociach wilgotnych przyda si
moe butelka z benzyn lub szczapy ywiczne, ktre umoliwiaj rozpalenie ogniska nawet z
wilgotnego drzewa.
Partyzant powinien mie przy sobie notatnik, owek i piro. Powinien rwnie zawsze mie
przy sobie kawaki sznurka, ig, nici i guziki. Partyzant dwigajcy podobny ekwipunek
bdzie mia duy ciar na plecach. Jest on jednak konieczny w cikich warunkach kampanii
wojennej.

3. ORGANIZACJA PARTYZANTKI

Partyzantki nie organizuje si wedug sztywnego schematu. W zalenoci od warunkw


lokalnych mog zaj due rnice midzy poszczeglnymi organizacjami partyzanckimi.
Przyjmijmy jednak, e nasze dowiadczenia kubaskie maj warto uniwersaln. Naley tym
niemniej pamita, e istnieje moliwo zorganizowania partyzantki w zupenie inny sposb,
ktry lepiej bdzie odpowiada warunkom danego kraju.
Najtrudniejszym problemem jest liczebno oddziau partyzanckiego. Zakadamy, e oddzia
znajduje si w okolicy grzystej, dogodnej dla partyzantki, w warunkach nie tak zych, aby
by zmuszony do cigej ucieczki, ale i nie tak dobrych, aby mg mie wasn baz
operacyjn. Oddzia partyzancki w takich warunkach nie powinien liczy ponad stu
pidziesiciu onierzy, a i ta liczba jest ju za wysoka. Najlepsza liczba to stu bojownikw.
Zgodnie z kubask hierarchi, takim oddziaem dowodzi major.
Naley przypomnie, e w naszym wojsku nie byo ani kaprali, ani sierantw, gdy
uwaalimy te stopnie za reprezentacyjne dla reimu dyktatury.
Major wobec tego dowodzi oddziaem obejmujcym 100 - 150 onierzy i ma pod swoim
dowdztwem tylu kapitanw, ile ma plutonw, skadajcych si z 30 - 40 ludzi. W partyzantce
najnisz jednostk jest druyna, skadajca si z 10 - 12 onierzy dowodzonych przez
porucznika.
Sta tendencj partyzantki jest operowanie maymi formacjami. Na skutek tego podstawow
jej jednostk jest druyna. Druyna dziaa na rozkaz bezporedniego dowdcy, oddzielona
czstokro od swego kapitana, cho znajduje si on na tym samym froncie. Kady dowdca
plutonu i druyny ma wyznaczonego odpowiednio wyszkolonego zastpc, ktry mgby w
razie potrzeby przej dowdztwo.
Jednym z zasadniczych problemw wojsk partyzanckich jest wyywienie. Wszyscy onierze,
od szeregowca do dowdcy, powinni otrzymywa to samo poywienie. Posiek ma dla
onierzy wielkie znaczenie nie tylko dlatego, e s oni stale niedoywieni, ale rwnie i
dlatego, e posiek jest czsto jedynym godnym uwagi wypadkiem dnia. onierze s bardzo
wraliwi na sprawiedliwe traktowanie ich, mierz wic krytycznym wzrokiem wydzielane
racje ywnociowe. Dlatego nie wolno nigdy pozwoli na faworyzowanie kogokolwiek. Jeli
posiek rozdzielany jest wrd onierzy caego oddziau, naley ustali porzdek podziau i
cile si go trzyma, naley rwnie kontrolowa ilo i jako kadej racji ywnociowej.
Przy podziale ubra sprawa przedstawia si inaczej. Bierze si tu pod uwag po pierwsze -
potrzeby poszczeglnych onierzy, ktre najczciej przewyszaj ilo odziey do rozdania,
po drugie - sta feojowy i zasugi danego onierza. Sta bojowy i zasugi onierzy, ktre na
og s trudne do sprecyzowania, powinny by notowane w specjalnym zeszycie przez
wyznaczonego do tego celu czowieka. Tak samo jak z odzie powinno si postpowa z
innymi przedmiotami przeznaczonymi do podziau. Tyto i papierosy powinny by
rozdzielane zgodnie z ustalonymi normami i w jednakowych dla wszystkich porcjach.
Naley wyznacza ludzi godnych zaufania, ktrzy zajm si podziaem ywnoci, odziey itp.
Powinni oni w zasadzie nalee do sztabu. Sztab bowiem wykonuje funkcje administracyjne,
kieruje cznoci itp. Powinni do niego nalee najinteligentniejsi oficerowie i najzdolniejsi,
najbardziej oddani sprawie szeregowi partyzanci. Bd oni musieli sprosta wikszym
wymaganiom, anieli reszta onierzy. Nie byoby jednak suszne, by korzystali z lepszych
warunkw, szczeglnie jeli chodzi o wyywienie. Kady partyzant sam nosi wasny
ekwipunek, ale jest pewna ilo przedmiotw wsplnego uytku, ktre powinny by
rwnomiernie rozdzielane midzy wszystkich. Mona rozdziela te przedmioty (jak
lekarstwa, narzdzia chirurgiczne, zapasy ywnoci i odziey, dodatkowe naczynia kuchenne,
cik bro itp.) pomidzy wszystkie plutony. Kady kapitan rozdzieli je midzy druyny, a
kady dowdca druyny midzy swoich ludzi. Mona rwnie, jeli nie wszyscy onierze s
uzbrojeni, organizowa specjalne druyny lub plutony dla transportu. To drugie rozwizanie
jest korzystniejsze, gdy onierze uzbrojeni nie s wwczas zbytnio obadowani. Przy takiej
organizacji transportu poza tym niebezpieczestwo zgubienia zapasw jest mniejsze, gdy s
one bardziej skoncentrowane. Ci za, ktrym wypado dwiga ciary, staraj si dwiga
jak najwicej w tej nadziei, e w nagrod otrzymaj szybciej bro. Plutony te maszeruj
zazwyczaj na kocu kolumny i maj takie same obowizki i prawa, jak reszta partyzantw.
Zadania, stojce przed onierzami, zmieniaj si w zalenoci od aktywnoci oddziau. Gdy
oddzia przebywa w obozie, wydzielane s specjalne ekipy dla czuwania nad jego
bezpieczestwem. Powinni to by onierze dowiadczeni i wyspecjalizowani, ktrych mona
nagradza za wykonanie tego zadania dodatkowymi racjami tytoniu lub smakoykw. Jeli
oddzia liczy powiedzmy stu ludzi, a jest sto pitnacie pudeek papierosw, te pitnacie
pudeek mona rozdzieli pomidzy ludzi penicych wart. Przednia i tylna stra, cakowicie
oddzielona od reszty kolumny, s odpowiedzialne za jej bezpieczestwo. Kady pluton z kolei
musi take mie swoj stra przedni i tyln. Im dalej od obozu rozstawione s te strae,
szczeglnie gdy oddzia przebywa na wolnym terytorium, tym wiksze jest jego
bezpieczestwo. Stanowiska tych stray powinny si znajdowa na wzniesieniach, ktre
dominuj nad okolic i s trudno dostpne. Jeli oddzia zatrzymuje si w danej miejscowoci
na kilka dni, stanowiska te naley ufortyfikowa, aby mona byo zorganizowa obron w
razie ataku. Jeli oddzia wycofuje si z danej miejscowoci - moe je zniszczy.
W staych obozach stanowiska obronne powinny by stale doskonalone. Naley pamita, e
w okolicach grzystych, dofbrze wybranych przez partyzantk, jedyn skuteczn broni jest
modzierz. Z drzewa, kamienia itp. materiaw mona budowa doskonae schrony,
zabezpieczajce przed ostrzaem z modzierzy.
W obozie bardzo wane jest utrzymanie dyscypliny, ktra powinna mie charakter
wychowawczy. Partyzanci powinni ka si spa i wstawa o oznaczonej godzinie, nie
naley dopuszcza do rozpowszechniania si gier le wpywajcych na morale onierzy,
naley zabroni konsumpcji alkoholu itp. Nad wszystkimi tymi sprawami czuwa komisja
porzdkowa, wybrana spord bojownikw o najwikszych zasugach wobec rewolucji.
Innym zadaniem tej komisji jest czuwanie, aby nie rozkadano ognisk tam, skd mog one
by widoczne z daleka. Ze wzgldu na konieczno zachowania w tajemnicy miejsc postoju
oddziau partyzanckiego komisja czuwa rwnie nad tym, aby po zwiniciu obozu usuwano
wszelkie lady postoju. Po ogniskach pozostaj w ziemi wypalone doy. Naley wic te doy
zapenia ziemi, zagrzebujc jednoczenie papiery, puszki od konserw, odpadki ywnoci itp.
Podczas marszu kolumna powinna przestrzega absolutnej ciszy. Rozkazy wydaje si gestami
lub szeptem, przekazujc je z ust do ust od czoa kolumny do onierza idcego na kocu.
Jeli partyzanci maszeruj przez nieznan okolic, przednia stra powinna wyprzedza
kolumn o 100 - 200 m lub wicej, w zalenoci od uksztatowania terenu. W miejscach gdzie
atwo jest zabdzi, naley zostawi na kadym zakrcie drogi czowieka, ktry zaczeka na
tyln stra. Tylna stra powinna maszerowa w pewnej odlegoci od kolumny, strzegc drogi
od tyu i starajc si zaciera pozostawione lady. Jeli boczne drogi s niebezpieczne, naley
postawi tam grupy, ktre bd czuway, a przejdzie ostatni onierz kolumny. Celowe jest,
aby grupy te wydzielano z tego samego specjalnego plutonu. Jeli chodzi o ubezpieczenie
boczne, kady pluton moe wystawi swoj grup, z tym, e po przejciu danego plutonu,
grupa ta oddaje wart grupie z nastpnego plutonu, a sama przycza si do kolumny.
Marsz powinien si odbywa z zachowaniem staej szybkoci i ustalonego porzdku. W ten
sposb przez cay czas marszu wiadomo bdzie np., e pluton nr 1 znajduje si w przedniej
stray, pluton nr 2 idzie za nim, porodku idzie pluton nr 3, ktry moe by sztabem oddziau,
nastpnie idzie pluton nr 4 i stra tylna - pluton nr 5. Podczas marszw nocnych naley
zachowywa jeszcze wiksz cisz, a odlego midzy onierzami powinna by
zmniejszona. W ten sposb nikt nie zabdzi i nie trzeba bdzie na niego woa, zapala
wiata itp. wiato w nocy jest wrogiem partyzanta.
Jeli marsz ma na celu zaatakowanie nieprzyjaciela, to po dojciu do okrelonego miejsca, do
ktrego wszyscy powinni wrci po wykonaniu zadania, partyzanci zostawiaj tam
niepotrzebne ciary, jak plecak, kocio kuchenny itd., po czym kady pluton udaje si na swe
pozycje wyjciowe majc z sob jedynie bro. Obiekt ataku zosta ju uprzednio dobrze
zbadany przez ludzi zaufanych. Przekazali oni wiadomoci o stanowiskach wartownikw, o
oglnym planie koszar, o iloci onierzy, ktrzy ich broni itd. Po opracowaniu planu ataku,
ustawia si bojownikw na pozycjach wyjciowych, pamitajc zawsze o tym, e znaczn
cz si naley przeznaczy na powstrzymanie ewentualnych posikw nieprzyjaciela.
Niekiedy atak na koszary stanowi tylko dywersj majc sprowokowa przybycie posikw,
ktre musz przej przez drogi, gdzie zastawiono na nie zasadzk. W tym wypadku, po
zaatakowaniu kolumny, ktra przybya z pomoc zaodze oblonej w koszarach, grupa
zostawiona w zasadzce wysya cznika do dowdcy partyzantw atakujcych koszary, aby
zawiadomi go o wyniku zasadzki. Jeli bowiem si nie udaa, oblegajcy mog by zmuszeni
do zwinicia oblenia, aby unikn ataku z tyu. W kadym razie podczas kadego ataku lub
manewru okrajcego naley wystawia ubezpieczenie na drogach, ktrymi mog nadej
posiki nieprzyjacielskie.
Noc najlepiej jest przypuci atak bezporedni. Jeeli partyzanci wyka naleyte
zdecydowanie i zimn krew, mona mao stosunkowo ryzykujc zdoby obz nieprzyjaciela.
Po otoczeniu obozu naley podkopywa si coraz bliej do nieprzyjaciela, ostrzeliwujc go ze
wszystkich broni i starajc si zmusi go do wyjcia z okopw. Po dojciu na dostatecznie
blisk odlego do nieprzyjaciela, mona uy tzw. "coctailu Mootowa", ktry jest
niezwykle skuteczn broni. Su do tego specjalnie spreparowane karabiny, ktre podczas
naszej wojny nazywalimy M-16. Jest (to karabin kalibru 16 mm o obcitej lufie, z
przymocowanymi do niej dwoma apami, ktre wraz z kolb tworz trjng. Ustawia si luf
pod ktem 45. Mona ten kt zmienia zbliajc lub oddalajc apy, na ktrych karabin jest
oparty. aduje si luf nabojem, z ktrego kula zostaa wyjta. Do naboju wstawia si
dokadnie dopasowany kij tak, e grna jego cz wystaje z lufy. Na wystajcej czci kija
umocowuje si blaszany cylinder i amortyzator z kauczuku. Do tego cylindra wstawia si
butelk z benzyn, w ten sposb, e dno butelki opiera si o amortyzator. Urzdzenie to moe
wystrzeli butelk z zapalon benzyn do celnie na odlego 100 metrw i wicej. Jest to
doskonaa bro do walki wrd budynkw drewnianych lub tam, gdzie znajduj si znaczne
iloci materiaw atwopalnych, a take przeciw czogom atakujcym na terenach grzystych.
Po zwyciskiej walce z nieprzyjacielem otoczonym lub po wykonaniu innego zadania,
plutony wycofuj si w porzdku tam, gdzie le plecaki, i natychmiast udaj si na
wyznaczone miejsce postoju.
ycie partyzantw na etapie koczowniczym prowadzi do zacieniania si wizw braterskiej
solidarnoci, co nie wyklucza jednak rywalizacji midzy poszczeglnymi grupami i
plutonami. Jeli si tej rywalizacji nie przeksztaci w poyteczne wspzawodnictwo, moe
zosta zagroona jedno oddziau. Od pocztku kampanii naley prowadzi prac
wychowawcz wrd partyzantw, wyjaniajc spoeczny sens walki i obowizki z niej
wynikajce. Naley ksztaci umys kadego partyzanta, stara si o podniesienie jego
poziomu moralnego, tak aby nauczy si hartowa swj charakter i aby kade dowiadczenie
przekuwa na bro w walce o zwycistwo.
Jednym z najskuteczniejszych rodkw wychowawczych jest przykad osobisty. Dowdcy
powinni by stale przykadem ycia nieskazitelnego i ofiarnego. Awans onierza powinien
by nagrod za waleczno, zdolnoci i ofiarno. Ten, kto nie wykazuje si tymi
przymiotami, nie moe piastowa odpowiedzialnych stanowisk. Zachowanie si partyzanta
zostaje wystawione na prb, kiedy wchodzi do czyjego domu, aby o co poprosi.
Mieszkacy danej miejscowoci wyrabiaj sobie korzystn lub niekorzystn opini o
partyzantce, w zalenoci od tego jak si ich prosi o jak przysug, o ywno itp.; w
zalenoci od tego, jak partyzant zabiega o otrzymanie rzeczy, ktre mu s potrzebne.
Dowdca powinien wyjani to jak najbardziej przekonywajco partyzantom, a take
wasnym przykadem pokaza, jak naley postpowa. Przed wejciem do wsi naley
zabroni picia alkoholu, pomwi o tym z partyzantami, wzmocni dyscyplin i postawi
wart przy drogach wylotowych z wioski. Prb ogniow dla organizacji partyzantki, jej
zdolnoci bojowych, morale i bohaterstwa jest otoczenie oddziau przez nieprzyjaciela. Jest to
najbardziej niebezpieczna w wojnie partyzanckiej sytuacja. W argonie naszych partyzantw
wyraz przeraenia nazywano "twarz z otoczenia". Dowdcy obalonego reymu nazywali
pompatycznie swoje kampanie przeciw partyzantce operacjami otaczania i niszczenia. W
istocie dla partyzantki, znajcej dobrze teren, zjednoczonej ideologicznie i emocjonalnie,
walczcej pod dobrym dowdztwem, otoczenie nieprzyjacielskie nie przedstawia zbyt
wielkiej groby. Naley w takim wypadku okopa si, wstrzymywa nieprzyjaciela, nie
pozwala w miar monoci na uywanie przez niego cikiego sprztu wojennego i czeka
do nocy. Noc jest naturalnym sojusznikiem partyzanta. Gdy si ciemni, po zbadaniu i
wybraniu najlepszej drogi, partyzanci powinni wycofa si z otoczenia, zachowujc
najwiksz ostrono i absolutn cisz.

4. WALKA

Walka jest najwaniejszym wydarzeniem w yciu partyzantw. Trwa stosunkowo krtko, ale
chwile te s niezwykle wane, gdy kade najmniejsze nawet starcie ma olbrzymie znaczenie
dla bojownikw.
Mwilimy ju uprzednio, e atak trzeba przeprowadzi w taki sposb, alby da gwarancj
zwycistwa. Naley odrnia kilka rodzajw ataku. W pierwszym rzdzie bdziemy tu
omawiali walk w terenie dogodnym dla partyzantki, toczon w pierwszym okresie wojny
partyzanckiej. S to, jeli mona je tak nazwa, klasyczne metody walki partyzanckiej. Wojna
na rwninach staje si moliwa dopiero po rozszerzeniu si i wzmocnieniu ruchu
partyzanckiego.
W pierwszym okresie wojny partyzanckiej kolumny nieprzyjaciela wdzieraj si w gb
terytorium powstaczego. W zalenoci od siy kolumn nieprzyjacielskich partyzanci stosuj
dwie metody atakw. Pierwsza z nich, uywana systematycznie przez kilka miesicy,
doprowadza nieprzyjaciela do utraty zdolnoci ofensywnych i wtedy przechodzi si do drugiej
metody. A wic przede wszystkim przeprowadza si systematyczne ataki na przednie strae
nieprzyjaciela. W niedostpnych terenach kolumny zazwyczaj poruszaj si bez dostatecznej
ochrony na swoich skrzydach. Taktyka partyzancka polega na niszczeniu jednej z grup
ubezpieczajcych kolumn nieprzyjaciela. Metoda jest stosunkowo prosta, konieczna tylko
jest pewna koordynacja si. W chwili kiedy ukazuje si szpica nieprzyjaciela w miejscu
uprzednio zbadanym, moliwie najbardziej niedostpnym, partyzanci ukryci z obu stron
cieki pozwalaj jej nieco wysun si i nagle rozpoczynaj gsty ogie. Po zniszczeniu
szpicy maa grupka partyzantw stara si zatrzyma ogniem zaporowym reszt kolumny na
kilka chwil, tak aby mona byo zabra bro i amunicj nieprzyjaciela. Partyzant powinien
zawsze pamita, e rdem jego zaopatrzenia w bro jest nieprzyjaciel i e z wyjtkiem
okolicznoci wyjtkowych nigdy nie naley rozpoczyna walki, ktra nie prowadzi do
wzbogacenia si w bro i amunicj.
O ile grupa partyzancka jest do silna, powinna otoczy kolumn nieprzyjaciela lub
przynajmniej wywoa wraenie, e j otacza. W tym wypadku siy partyzanckie, ktre
zaatakoway przedni stra nieprzyjaciela, powinny by tak silne i tak dobrze okopane, by
mogy odeprze wszystkie frontalne ataki kolumny nieprzyjacielskiej. Gdy kolumna zostaa
ju zatrzymana, ukazuj si nowe siy partyzanckie, atakujce wroga od tyu.
Pole walki trzeba wybra tak, aby uniemoliwiao ono nieprzyjacielowi wszelkie manewry na
skrzydach. Wtedy wystarczy rozstawi dokoa strzelcw, aby kolumn dziesiciokrotnie
wiksz od wasnych efektyww zamkn w prawdziwym ognistym kole.
Jeli si dysponuje dostatecznymi siami, naley zorganizowa zasadzki na wszystkich
drogach okolicznych, aby zatrzyma posiki nieprzyjacielskie. Partyzanci znaj dobrze
miejscowo, w ktrej walcz, natomiast nieprzyjaciel na og nie jest z ni obeznany. W
nocy sia partyzantw wzrasta, w szeregach za nieprzyjaciela w nocy ronie strach.
W ten sposb mona stosunkowo atwo zlikwidowa kolumn nieprzyjacielsk lub zada jej
takie straty, aby W cigu duszego czasu nie nadawaa si do walki.
Kiedy oddzia partyzancki jest saby, a trzeba koniecznie zatrzyma kolumn nieprzyjacielsk
lub przynajmniej zwolni tempo jej marszu, naley rozstawi grupy partyzantw, liczce od 2
do 10 bojownikw w kadej z czterech stron kolumny. Walk rozpoczyna np. grupa z prawej
strony. Kiedy nieprzyjaciel koncentruje swj ogie na prawej stronie, rozpoczyna strzelanin
grupa z lewa. Po czym rozpoczyna strzelanin grupa z tyu lub z przodu i tak w kko. Nie
tracc zbyt wiele amunicji, mona utrzyma nieprzyjaciela w matni przez dusz chwil.
Taktyka ataku na konwj lub na stanowiska nieprzyjaciela powinna by przystosowana do
warunkw wybranego placu boju. Trzeba przede wszystkim mie pewno, e pierwszy atak
na otoczone miejsce bdzie dla nieprzyjaciela zaskoczeniem. Powinien to by atak nocny
przeciw wysunitemu stanowisku nieprzyjaciela. Nagy, nieoczekiwany atak wykonany przez
dowiadczonych partyzantw moe z atwoci zlikwidowa takie stanowisko. Drogi ucieczki
mona kontrolowa przy pomocy niewielkiej iloci ludzi, a na drogach, ktrymi mog
nadcign posiki, naley zorganizowa zasadzki w taki sposb, aby po przejciu
nieprzyjaciela przez jedn z nich partyzanci, ktrzy si w niej zaczaili, wycofali si,
odsaniajc nastpn zasadzk; po czym partyzanci z pierwszej - organizuj now zasadzk i
tak dalej. Gdy nie da si zaskoczy wroga, zdobycie obozu zalene jest od tego, czy
partyzanci potrafi zatrzyma kolumny nieprzyjaciela, przybywajce z pomoc wojskom
otoczonym. Nieprzyjaciel korzysta czsto z poparcia artylerii i lotnictwa, niekiedy czogw.
Na terenach dogodnych dla partyzantki czog nie jest broni niebezpieczn, musi posuwa si
wskimi drogami, ktre atwo jest zaminowa. W ogle sia ofensywna tych pojazdw jest tu
niezrwnanie mniejsza, gdy musz posuwa si gsiego albo co najwyej w rzdach po dwa
pojazdy. Najlepsza i najpewniejsza bro przeciw czogom to mina. Natomiast w walkach na
bliskie odlegoci, do ktrych czsto dochodzi w miejscowociach niedostpnych, "coctail
Mootowa" jest doskona broni. Oczywicie "bazooka" byaby broni decydujc, ale
trudno j dosta, przynajmniej w pierwszym okresie partyzantki. Przed pociskami modzierzy
chroni schrony. Modzierz jest broni straszliw dla wojsk otoczonych, ale przeciw wojskom
oblegajcym, i ruchliwym znacznie mniej jest grony. Niebezpieczne by mog tylko wielkie
baterie modzierzy. Artyleria nie odgrywa powaniejszej roli w wojnie partyzanckiej, gdy
nie ma tu dla siebie odpowiedniego celu, moe by zreszt uyta wycznie w
miejscowociach atwo dostpnych. Lotnictwo stanowi gwn bro nieprzyjaciela, ale jego
efektywno rwnie jest bardzo maa, gdy jedynym celem dla samolotw mog by mae
okopy budowane na og w miejscach mao widocznych. Lotnictwo moe uywa bomb o
wielkiej sile wybuchowej lub te bomb zapalnych, ktre nie stanowi wielkiego
niebezpieczestwa.
Lotnictwo ma due trudnoci z atakowaniem pozycji partyzantw, poniewa zbliaj je oni do
linii nieprzyjaciela. Podczas oblenia osiedla o budowlach drewnianych lub wyposaonego
w skady materiaw atwopalnych bardzo skuteczn broni staje si "coctail Mootowa".
Ze wszystkich rodzajw min najlepsza jest mina, ktr mona wysadzi przy pomocy
urzdzenia zdalnie kierowanego. Wymaga ona jednak pewnej znajomoci techniki, ktrej
czasem brak partyzantom. Natomiast miny kontaktowe, z lontem, przede wszystkim za miny
elektryczne stanowi na grzystych drogach doskona ochron dla wojsk partyzanckich.
Dla ochrony przed czogami i samochodami pancernymi dobrze jest wykopywa na drogach
rowy o takim przekroju, eby czog mg atwo wjeda do nich, ale eby wydobywa si z
nich byo mu trudno. Rowy te naley maskowa. S one bardzo poyteczne zwaszcza noc
lub kiedy nieprzyjaciel, napotkawszy na opr ze strony partyzantw, nie moe posa
piechoty przed czogami.
Na terenach stosunkowo dostpnych wojska nieprzyjaciela posuwaj si czsto w
ciarwkach otwartych. Przed kolumn jedzie kilka samochodw pancernych - nastpnie za
ciarwki z piechot. W zalenoci od liczebnoci oddziau partyzanckiego, mona otoczy
ca kolumn albo mona j zdziesitkowa, atakujc jedn z ciarwek i wysadzajc
jednoczenie miny. Naley w tym wypadku dziaa bardzo szybko, zabra bro polegych
onierzy i wycofa si. Jeli warunki na to pozwalaj, mona, jak ju mwilimy, otoczy
kolumn, dziaajc zgodnie z zasadami obowizujcymi w podobnych akcjach.
Broni, ktra nadaje si doskonale do atakowania otwartych samochodw ciarowych, jest
karabin kalibru 16 mm naadowany szrapnelem. Moe on pokry 10 ni2, to znaczy prawie
cay obszar samochodu, zalbijajc kilku onierzy, ranic innych i wywoujc olbrzymie
zamieszanie. Skuteczne s rwnie w takich wypadkach granaty, o ile si je oczywicie
posiada.
Zaskoczenie jest momentem zasadniczym tych wszystkich operacji bojowych. Stanowi ono
cech charakterystyczn taktyki partyzanckiej. Staje si jednak niemoliwe, gdy ludno
miejscowa dowiaduje si o obecnoci partyzantw. Dlatego wszystkie przemarsze powinny
si odbywa noc. Jedynie ludzie o wyprbowanej lojalnoci mog wiedzie o ruchach
oddziaw partyzanckich i nawizywa z nimi kontakt. Partyzanci powinni maszerowa z
plecakami penymi ywnoci, aby mogli pozostawa w zasadzkach przez dwa, trzy lub cztery
dni.
Nie wolno zbytnio polega na dyskrecji chopw. W pierwszym rzdzie dlatego, e trzeba si
liczy z ich potrzeb omawiania wypadkw ze znajomymi lub z krewnymi. Poza tym
brutalizowanie ludnoci przez nieprzyjaciela po poniesionej przez niego klsce sprawia, e
ratujc ycie, ten i w udziela niekiedy wrogom wanych informacji.
Naley wybiera dla zasadzki okolice oddalone przynajmniej o dzie marszu od staego
miejsca pobytu oddziau partyzanckiego.
Mwilimy ju, e odgosy strzaw wskazuj, po ktrej stronie walcz partyzanci, a po ktrej
- wojska regularne. Wojska regularne, dysponujce duymi zapasami amunicji,
przyzwyczajone s do strzelania wielkimi salwami. Partyzanci natomiast, znajcy warto
kadego naboju, przyzwyczajeni s do oszczdzania amunicji, strzelaj wic metodycznie i
nie czciej, ni to jest potrzebne. Oszczdzanie amunicji nie powinno jednak doprowadza
do zaprzepaszczenia przewagi, jak daje zasadzka, i do uatwienia nieprzyjacielowi ucieczki.
Zanim jednak przystpuje si do jakiejkolwiek operacji, naley sprawdzi swoje zapasy
amunicji i obliczy, czy ewentualna zdobycz pokryje straty.
Amunicja jest wielkim problemem partyzantki. Bro mona zdoby, po czym nigdy si ju jej
nie traci. Amunicji jednak stale ubywa. Poza tym zdobywa si na ogl bro z amunicj, nigdy
za, albo bardzo rzadko, sam amunicje.. Zdobyczna bro ma swoj amunicj, ktra jednak
nie wzbogaca zapasw amunicji pozostaej broni. Oszczdzanie amunicji zatem jest
podstawowym prawem wojny partyzanckiej.
Kady szanujcy si dowdca partyzancki przestrzega ostronoci przy wycofywaniu si.
Naley wycofa si w odpowiedniej chwili, szybko zabierajc cay ekwipunek partyzancki,
plecaki, amunicj, rannych. Nie wolno dopuci, aby partyzanci zostali zaskoczeni podczas
wycofywania si, aby zostali otoczeni przez nieprzyjaciela.
Droga wybrana dla wycofania si powinna by chroniona we wszystkich tych punktach, w
ktrych mog zjawi si oddziay nieprzyjacielskie w celu otoczenia grupy partyzanckiej.
Powinien by .zorganizowany system cznoci, aby uprzedzi towarzyszy, jeli nieprzyjaciel
stara si ich otoczy.
Na placu boju zawsze powinni znajdowa si partyzanci nie uzbrojeni, ktrzy podchwyc
bro towarzysza rannego lub zabitego lub zabior bro jeca. Zajm si oni rwnie jecami,
a take wynoszeniem rannych i przekazywaniem rozkazw. Naley poza tym mie grup
gocw, ktrzy szybko bd roznosili rozkazy.
Trudno jest obliczy, ile powinno by ludzi nie uzbrojonych w grupie uzbrojonych
bojownikw. Moe ich by mniej wicej trzech na dziesiciu. Ich zadaniem jest pomaga
bojownikom podczas boju, wykonywa prace na tyach, peni obowizki gocw itp.
Kiedy partyzanci prowadz walki obronne, to znaczy, kiedy nie chc dopuci, aby
nieprzyjaciel zaj jak miejscowo, bj przybiera charakter wojny pozycyjnej. W
pocztkowym stadium wojny pozycyjnej naley rwnie ucieka si do zaskoczenia. W takiej
sytuacji ryje si okopy i wznosi fortyfikacje, ktre nie mog uj uwagi chopw. Dlatego
naley si upewni, czy chopi nie opuszczaj strefy partyzanckiej. W tego rodzaju wojnie
wadze przeprowadzaj blokad caej okolicy. Tymczasem chopi, ktrzy nie uciekli, musz
kupowa towary w sklepach znajdujcych si poza stref partyzanck. Wychodzcy poza
stref partyzanck w okresie przygotowa obronnych stanowi powane niebezpieczestwo.
Mog oni bowiem udziela nieprzyjacielowi cennych informacji. Partyzanci musz wobec
tego stosowa taktyk "spalonej ziemi".
System obronny wojsk partyzanckich powinien by tak skonstruowany, aby przednia stra
nieprzyjaciela musiaa wpa w zasadzk. Fakt, e onierze przedniej stray gin niemal w
kadej bitwie, wywouje silny efekt psychiczny. Powstaje obawa znalezienia si w przedniej
stray. Za bez przedniej stray kolumna nie moe posuwa si naprzd.
Poza tym w walkach obronnych mona stosowa rne manewry otoczenia, ataki na skrzyda
o charakterze dywersyjnym lub po prostu mona odpiera frontalne ataki nieprzyjaciela. W
kadym razie naley ufortyfikowa miejsca, na ktre nieprzyjaciel moe skierowa swoje
ataki frontalne lub flankowe.
Partyzantka w tego rodzaju operacjach wojennych musi zatem rozporzdza wiksz iloci
onierzy i mie wicej broni anieli w operacjach uprzednio opisanych. Zrozumiae bowiem
jest, e blokada drg okolicznych wymaga wielkich efektyww ludzkich. Naley rwnie
zwikszy ilo puapek na pojazdy pancerne i wzmocni jak najbardziej system fortyfikacji
staych. W tego rodzaju walkach wydaje si rozkaz niecofania si ani na krok. Trzeba wic
zapewni onierzom maksymalne moliwoci przeycia atakw wroga.
Okop jest tym lepszy, im lepiej jest zamaskowany przed obserwacj z daleka. Przede
wszystkim naley go pokry dachem, aby uchroni przed ostrzaem z modzierzy. Na tego
rodzaju frontach uywa si modzierzy kalibru 60,1 mm lub 85 mm. Nie mog one przebi
dobrego dachu, uoonego z drzewa, ziemi i kamieni. Naley zawsze przewidzie w tych
schronach odpowiednie wyjcie, aby zaoga moga w nagych wypadkach szybko z nich
uciec.
W wojnie partyzanckiej nie ma staej linii ognia. Linia ognia w wojnie partyzanckiej jest
czym niemal umownym, stabilizuje si ona w momentach szczytowych, ale na og jest
bardzo elastyczna i atwa do przekroczenia przez obie strony. Midzy walczcymi rozpociera
si rozlega "ziemia niczyja". "Ziemia niczyja" w wojnie partyzanckiej jest zamieszkana przez
ludno cywiln i ludno ta wsppracuje w pewnej mierze z jedn ze stron wojujcych, w
przytaczajcej wikszoci - ze stron partyzanck. Ludno ta nie moe by masowo
wysiedlona z tej strefy, gdy strefa ta jest zbyt rozlega i poniewa stworzyoby to trudnoci
przy zaopatrywaniu tej ludnoci w ywno. Ta tzw. "ziemia niczyja" jest w dzie terenem
staych przemarszw pacyfikatorw, a w nocy wojsk partyzanckich. Te ostatnie s
wspomagane przez ludno miejscow i dlatego powinny utrzymywa jak najlepsze stosunki
z chopami i kupcami.
W tego rodzaju wojnie praca bojownikw nie uzbrojonych odgrywa powan rol.
Mwilimy ju o gocach, wchodz oni jednak w skad zorganizowanej partyzantki.
czno przy pomocy gocw powinna ogarnia nawet najbardziej oddalone grupy
partyzantki i powinna by tak zorganizowana, aby gocy mogli przyby jak najszybciej.
cznoci przy pomocy gocw uywa si tak na terenach dogodnych dla partyzantki, jak i
niedogodnych. Partyzantka na terenach niedogodnych wyklucza funkcjonowanie niektrych
wspczesnych systemw cznoci, jak telefon, telegraf itp.
O wszystkich tych sprawach mwimy na podstawie dowiadcze naszej wojny wyzwoleczej
na Kubie. Poza sub cznoci istnieje jeszcze suba informacji, ktra dzie w dzie zbiera
informacje o aktywnoci nieprzyjaciela. Wywiad powinien by dobrze zorganizowany, a
personel dobrany z najwiksz uwag. Szkody, ktre moe spowodowa kontrwywiadowca,
s nieobliczalne. Jeli nawet do tego nie dojdzie, powane szkody mog spowodowa
informacje niecise. Na og mieszkacy wsi lubi przesadza. Ta sama fantazja, ktra
wyczarowuje istoty nadprzyrodzone, tworzy olbrzymie armie tam, gdzie jest pluton lub patrol
nieprzyjaciela. Poza tym agent powinien uchodzi za czowieka, ktrego absolutnie nic nie
czy z armi wyzwolecz. Nie jest to zadanie tak trudne, na jakie wyglda, i w czasie wojny
mona znale sporo ludzi, ktrzy do tej pracy si nadaj. Kupcy, ludzie wolnych zawodw i
nawet niektrzy przedstawiciele kleru mog udziela pomocy w tej dziedzinie.
Jedn z charakterystycznych cech wojny partyzanckiej jest ogromna rnica midzy
informacjami, ktre otrzymuj wojska powstacze, a informacjami, ktre posiada
nieprzyjaciel. Podczas kiedy nieprzyjaciel spotyka si z ponurym milczeniem chopw,
partyzanci maj w kadym domu przyjaciela, krewnego. Informacje przeznaczone dla
partyzantw przekazywane s przez acuch cznikw, a dojd do sztabu generalnego
partyzantki lub do grupy partyzanckiej operujcej w danej miejscowoci.
Kiedy wojska nieprzyjacielskie przenikaj na tereny ju wyranie partyzanckie, gdzie caa
ludno chopska sprzyja partyzantom, powstaje powany problem. Wikszo chopw
chciaaby uciec wraz z armi ludow, pozostawiajc swoje dzieci i swj dorobek. Inni
zabieraj nawet ca rodzin, a niektrzy. pozostaj na miejscu w oczekiwaniu na rozwj
wypadkw. Najtrudniejszym problemem staje si rozpaczliwa sytuacja wielu rodzin. Naley
tym ludziom udzieli maksymalnej pomocy, naley ich jednak jednoczenie przestrzec przed
ucieczk do okolic nie zamieszkaych, dalekich od ich domw, pozbawionych ywnoci,
gdzie bd naraeni na wszelkie nieszczcia. Nieprzyjaciel nie wszdzie stosuje te same
represje. W zalenoci od warunkw spoecznych, historycznych i gospodarczych kraju
wrogowie ludu dziaaj w sposb mniej lub bardziej zbrodniczy. S miejscowoci, gdzie
ucieczka mczyzny, pozostawiajcego sw rodzin w domu, nie wywouje wikszej reakcji.
Gdzie indziej staje si ona pretekstem do spalenia jego domu lub majtku. S miejscowoci,
gdzie taka ucieczka powoduje wymordowanie wszystkich czonkw rodziny. Powinno si
wic dzieli chopw na takich, ktrym gro represje, i na takich, ktrym one nie gro.
Jasne jest, e naley si przygotowywa do wygnania nieprzyjaciela z terytorium
okupowanego, atakujc jego skady z zaopatrzeniem, blokujc linie komunikacyjne,
uniemoliwiajc dowz ywnoci lub zmuszajc go, by powica na ten cel znaczn ilo
onierzy.
We wszystkich tych walkach wielkiego znaczenia nabiera prawidowe wykorzystanie rezerw.
Charakterystyczne dla armii partyzanckiej jest, e nie moe ona liczy na wielkie rezerwy.
Albowiem w akcjach, ktre prowadzi, kady bojownik ma jakie konkretne zadanie. Armia
partyzancka powinna jednak mie tu i wdzie pewn ilo bojownikw w rezerwie, aby mc
stawi czoo wydarzeniom nieprzewidzianym - aby zatrzyma kontrofensyw, lub zbada
dan okolic. Mona wydzieli w tym celu specjalny pluton, ktry posya si tam, gdzie
istnieje najwiksze niebezpieczestwo. Taki pluton powinien znajdowa si w punkcie
decydujcym dla bitwy. Powinno si go uywa do nagych atakw na przedni stra, w
obronie najsabszych i najniebezpieczniejszych odcinkw, to znaczy wszdzie tam, gdzie
istnieje groba zaamania si linii ognia. Pluton powinien skada si z ochotnikw i naleenie
do niego powinno by traktowane jako nagroda za waleczno. Po pewnym czasie pluton taki
staje si ukochanym dzieckiem caego oddziau, i partyzanta, ktry nosi odznak plutonu
specjalnego, otacza szacunek i podziw wszystkich towarzyszy.

5. POCZTEK, ROZWJ I ZAKOCZENIE WOJNY PARTYZANCKIEJ

Dalimy ju definicj wojny partyzanckiej. Postaramy si obecnie opisa, jaki moe by


rozwj wojny, rozpocztej przez jeden jedyny oddzia na terenie dogodnym dla partyzantki.
Innymi sowy, postaramy si stworzy teori wojny partyzanckiej na podstawie dowiadcze
kubaskich. Na pocztku mamy grup mniej lub wicej jednolit, ktrej dziaalno polega
prawie wycznie na ukrywaniu si w miejscu jak najbardziej niedostpnym i utrzymujc
dorywcze kontakty z chopami. W wyniku jednego szczliwego ataku wzrasta sawa tej
grupy. Wtedy ci chopi, ktrzy zostali wywaszczeni ze swojej ziemi lub walcz o utrzymanie
swej wasnoci, jak rwnie modzi idealici z innych warstw spoecznych przyczaj si do
tej grupy. Partyzanci nabieraj odwagi, zaczynaj pokazywa si w okolicach zaludnionych,
nawizuj cilejszy kontakt z chopami i powtarzaj ataki, uciekajc natychmiast po ich
wykonaniu. Po pewnym czasie grupa partyzancka wdaje si w walk z jak kolumn
nieprzyjaciela i niszczy jej stra przedni. Nastpnie grupa ta przyciga jeszcze wicej ludzi,
zachowujc jednak t sam organizacj. Stopniowo przenika ona do miejscowoci coraz
bardziej zaludnionych.
Pniej zakada prowizoryczne kilkudniowe obozowiska, ktre porzuca natychmiast po
otrzymaniu wiadomoci o zblianiu si wojsk nieprzyjacielskich, po ataku lotniczym albo te
w przewidywaniu jakiegokolwiek niebezpieczestwa. Szeregi partyzantki zwikszaj si,
partyzanci prowadz prac polityczn wrd mas. Stopniowo wikszo chopw staje si
entuzjastami wojny wyzwoleczej. Wreszcie partyzanci zakadaj sta baz w jakiej
niedostpnej miejscowoci, osiedlaj si tam i organizuj pierwsze mae warsztaty, jak np.
warsztat obuwia, papierosw, warsztat krawiecki, zbrojowni, piekarni, szpital, jeli to jest
moliwe, stacj radionadawcz, drukarni itp.
W tym okresie partyzantka ma ju now struktur. Powstaje kierownictwo wielkiego ruchu
mas - co w rodzaju rzdu w miniaturze. Zorganizowany zostaje sd, wydaje si dekrety i
kontynuuje si prac polityczn wrd okolicznych chopw i robotnikw. Rozpoczyna si
ofensywa nieprzyjaciela, ktr partyzanci likwiduj. Zwiksza si ilo karabinw, a tym
samym ilo bojownikw. W pewnym jednak okresie ilo partyzantw wzrasta
nieproporcjonalnie szybko w stosunku do obszaru objtego dziaalnoci partyzanck. Wtedy
od zasadniczego trzonu oddziela si pewna grupa - oddzia lub pluton, w zalenoci od
okolicznoci - ktra przenosi si na inny teren.
Rozpoczyna si tam podobna praca, rnica si jednak tym, e partyzanci maj ju znacznie
wiksze dowiadczenie. W tym samym czasie gwne siy partyzanckie stale rosn.
Otrzymuj ju one stosunkowo duo ywnoci, a niekiedy i broni z oddalonych miejscowoci.
Nadal wzrastaj efekty wy. Rozszerza si zakres dziaalnoci rzdowej. Powstaj szkoy dla
rekrutw. Dowdcy nabieraj dowiadczenia i ich zdolnoci dowdcze rozwijaj si.
Po pewnym czasie nowa grupa udaje si do oddalonych okolic, rozpoczynajc ten sam cykl
rozwojowy. Istnieje jednak rwnie terytorium nieprzyjacielskie, niedogodne dla wojny
partyzanckiej. Rozpoczyna si infiltracja do tych okolic maych grup partyzanckich, ktre
atakuj patrole nieprzyjacielskie na drogach, wysadzaj mosty, zakadaj miny i szerz
niepokj. Stopniowo, dziki wzmocnieniu si ruchu partyzanckiego oraz pracy politycznej
wrd mas, wzrasta moliwo penetracji wojsk partyzanckich w gb terytorium
niedogodnego dla partyzantki. Wchodzimy wtedy w ostatni etap wojny partyzanckiej, ktrym
jest partyzantka podmiejska.
Sabota zaczyna si stosowa w caej strefie partyzanckiej. ycie zostaje tam powoli
sparaliowane. Strefa jest wreszcie cakowicie zdobyta. Wojska wyzwolecze kieruj si do
innych rejonw kraju, staczajc z nieprzyjacielem bitwy na ustabilizowanych frontach.
Wojska te zdobywaj ciki sprzt wojenny (cznie z czogami). Walka toczy si ju midzy
wyrwnanymi siami. Nieprzyjaciel zostaje pokonany, gdy szereg czciowych zwycistw
zamienia si w zwycistwa ostateczne, gdy zmusza si nieprzyjaciela do stoczenia bitwy w
warunkach narzuconych przez dowdztwo partyzanckie. Nastpuje zniszczenie ywych si
nieprzyjaciela i poddanie si reszty armii.
W tej ksieczce opisalimy poszczeglne etapy wojny wyzwoleczej na Kubie, ale
dowiadczenia tej wojny maj znaczenie uniwersalne. Nie zawsze jednak wystpuj
wszystkie sprzyjajce elementy razem, a mianowicie rewolucyjne nastroje narodu,
odpowiednia sytuacja oglna i odpowiednie kierownictwo, ktre to elementy doprowadziy
do zwycistwa rewolucji na Kubie. Nie ma potrzeby podkrela, e Fidel Castro reprezentuje
najwyszy poziom dowdcy i ma stanu. Jego myl nakrelia nasz drog, charakter naszej
walki i nasze zwycistwo. Nie znaczy to, aby bez niego lud nie zwyciy, ale zwycistwo to
kosztowaoby o wiele droej i nie byoby tak pene.

Rozdzia IV

DOPISKI

1. Organizacja pierwszego ruchu partyzanckiego w warunkach nielegalnoci


2. Obrona zdobytej wadzy.
3. Epilog: analiza aktualnej sytuacji na Kubie oraz perspektyw na przyszo

1. ORGANIZACJA PIERWSZEGO RUCHU PARTYZANCKIEGO W WARUNKACH


NIELEGALNOCI
Wojna partyzancka podlega zarwno oglnym prawom wojennym, jak rwnie wasnym
specyficznym prawom. rdem jej jest akcja konspiracyjna, prowadzona przez ma grup
inicjatorw. Akcj t rozpoczyna przybycie konspiratorw z obcego kraju lub inicjuj j
drobne komrki rozsiane w pewnych rejonach. Jeli ruch rewolucyjny powstaje jako
spontaniczna akcja grupy ludzi, majca na celu opr wobec gwatw, dokonywanych przez
rzd - zorganizowanie oddziau partyzanckiego moe niekiedy uchroni ten ruch przed
zagad. Na og jednak walka partyzancka ma swj pocztek w wiadomej woli
rewolucjonistw. Jaki przywdca o duym autorytecie wrd mas ludowych organizuje ten
ruch, aby wyzwoli swj nard. Przywdca ten musi zazwyczaj pracowa w trudnych
warunkach w obcym kraju.
Prawie wszystkie ruchy ludowe, walczce przeciw dyktatorom, byy sabo przygotowane,
skutkiem czego inicjatorzy tych ruchw na og nie stosowali si do regu konspiracji,
wymagajcej pracy niezwykle ostronej.
Najczciej o zamiarach danej grupy lub grup wadze zostaj poinformowane przez policj
lub te dowiaduj si o tym na skutek nieostronoci, a w niektrych wypadkach na skutek
otwartych manifestacji urzdzanych przez te grupy. Miao to miejsce wanie na Kubie, gdzie
zapowiedziano inwazj, rozgaszajc sowa Fidela Castro: "W roku 1956 bdziemy ludmi
wolnymi albo mczennikami".
Pierwsz zasad rewolucjonistw winno by zachowanie absolutnej tajemnicy. Drug zasad,
rwnie wan, . jest staranny dobr ludzi. Niekiedy taka selekcja jest stosunkowo atwa, a
niekiedy jest niezwykle utrudniona. Naley bowiem uywa ludzi, ktrzy s pod rk. Mog
to wic by dugoletni uchodcy polityczni lub te ochotnicy, ktrzy si zgosili do walki
wyzwoleczej. W tych warunkach jest rzecz niezwykle trudn sprawdzanie kadego
ochotnika. Jeliby si nawet znaleli wrd ochotnikw informatorzy nasani przez reym
nieprzyjacielski, niedopuszczalne jest, aby mogli oni informowa swoje wadze o majcej
nastpi akcji. W okresie bowiem przygotowawczym do akcji zbrojnej wszyscy, ktrzy maj
bra w niej udzia, powinni zosta zgrupowani w miejscowociach odlegych, o ktrych tylko
jedna lub dwie osoby mog wiedzie. W tych miejscowociach ochotnicy znajd si pod sta,
czujn kontrol dowdcw i bd cakowicie odcici od wiata zewntrznego. Podczas
przygotowa do wymarszu lub podczas pracy nad przeszkoleniem bojowym albo podczas
ucieczki przed policj naley utrzymywa cis kontrol nad nowymi ochotnikami i nad
ludmi, ktrych dokadnie si nie zna.
W warunkach konspiracji nikomu nie wolno mwi wicej, anieli to jest koniecznie
potrzebne. Po zgrupowaniu ochotnikw konieczne jest nawet kontrolowa ich
korespondencj, aby dokadnie wiedzie o wszystkich ich kontaktach. Nie naley zezwoli,
aby ochotnik mieszka sam lub sam wychodzi. Naley postara si, aby przyszy onierz
armii wyzwoleczej nie nawizywa adnych kontaktw ze wiatem zewntrznym. Inne
powane zagadnienie, ktre naley tu podkreli - to stosunek do kobiet. Kobiety, ktre
bywaj tak bardzo uyteczne w walce, mog by bardzo niebezpieczne w warunkach wyej
opisanych. Wiadomo, jak sabo do kobiet maj modzi ludzie, znajdujcy si z dala od
swego otoczenia, w sytuacji niezwykle cikiej. Wrogowie znaj t sabo i nasyaj kobiety-
szpiegw. Niekiedy mona z atwoci wykry wizy czce kobiet-szpiega z policj.
Jednak nawet w tych wypadkach, kiedy nie mona tych kontaktw wykry, nie naley
dopuszcza do nawizywania z nimi jakichkolwiek stosunkw.
Nie naley nigdy liczy na to, e rzd kraju, w ktrym rewolucjonici robi przygotowania do
wojny partyzanckiej, bdzie im pomaga a do koca. Moe to by rzd przyjazny im lub taki,
ktry toleruje te przygotowania przez niedbao. Naley zawsze, z wyjtkiem niektrych
wypadkw wyjtkowych, by przygotowanym na niebezpieczestwo, tak jak by si
przebywao w kraju nieprzyjacielskim.
Ilo ochotnikw, ktrych mamy przygotowa do akcji, zalena jest od zbyt wielu warunkw,
aeby mona byo wyznaczy z gry ich liczb. Mona jedynie mwi o najmniejszej iloci
ochotnikw, ktrzy mogliby rozpocz wojn partyzanck. Zwaywszy, e mimo surowej
selekcji istnieje moliwo dezercji i zaamania si niektrych uczestnikw - naley liczy na
trzydziestu - pidziesiciu ochotnikw co najmniej. Tej iloci wystarczy, aby rozpocz
walk zbrojn w jakimkolwiek poudniowoamerykaskim kraju, o terenach dogodnych dla
partyzantki, o ludnoci cierpicej na gd ziemi, brak sprawiedliwoci itp.
Jak ju mwilimy, bro powinna by tego samego typu, jakiego uywa nieprzyjaciel.
Przyjmujc za pewnik niech kadego rzdu do akcji zbrojnej, dokonywanej na jego
terytorium, grupy ochotnikw, przygotowujcych si do tej akcji, nie powinny liczy ponad
50-100 ludzi. Oznacza to, e ilo ludzi, majcych rozpocz wojn partyzanck, moe siga
np. piciuset lub wicej, ale ludzie ci nie powinni by skoncentrowani w jednej grupie. Ilo
taka - przede wszystkim - zwraca uwag, a w razie zdrady, interwencji zbrojnej, caa grupa
moe by zlikwidowana.
Centralny klub uchodcw moe by mniej lub wicej znany szerokiej publicznoci. Bd si
tam gromadzi emigranci polityczni, mog odbywa si zebrania, przywdcy jednak powinni
si tam pokazywa bardzo rzadko i nie wolno tam przechowywa kompromitujcych
dokumentw. Mieszkania przywdcw powinny by zakonspirowane. Skady broni powinny
by tak zakonspirowane, aby tylko jedna lub dwie osoby o nich wiedziay. Powinny one by
rozmieszczone w rnych miejscowociach.
Bojownicy otrzymuj bro w chwili, gdy wybucha wojna partyzancka. W ten sposb uniknie
si represji przeciw tym, ktrzy bd si wiczyli we wadaniu broni, a take utraty broni, o
ktr jest tak trudno.
Naley ochotnikw przygotowa do bardzo cikiej walki, do bardzo surowej dyscypliny, do
wysokich wymogw etycznych i do penego zrozumienia swoich zada. Musz zrozumie, e
nie naley liczy na atwe zwycistwo, e walka bdzie duga, e nie wykluczone s cikie
klski, e ruch moe si znale wobec groby zagady i e jedynie wysoki poziom moralny,
elazna dyscyplina, wiara w ostateczne zwycistwo i zaufanie do dowdztwa mog
partyzanta uratowa. Takie wanie byy dowiadczenia wojny na Kubie, gdzie dwunastu
ludzi potrafio stworzy jdro armii partyzanckiej. Zostao to osignite dziki temu, e
zrealizowane zostay wszystkie wyej wymienione warunki i e tym ruchem kierowa Fidel
Castro.
Oprcz przygotowa o charakterze ideologicznym naley rwnie przeprowadzi dokadne
przygotowania o charakterze praktycznym. Partyzanci wybieraj oczywicie dla swojej
dziaalnoci okolic grzyst albo bardzo niedostpn. W kadym razie, gdziekolwiek by si
znaleli, podstaw dziaalnoci partyzanckiej s przemarsze i dlatego w partyzantce nie mog
si znajdowa ludzie, ktrzy poruszaj si powoli lub szybko si mcz. Aby ochotnikw
zahartowa, naley przeprowadza z nimi dniem i noc wyczerpujce marsze, stopniowo
przeduajc je, wprowadzajc wspzawodnictwo w szybkoci i doprowadzajc uczestnikw
do ostatecznego wyczerpania.
Wyrobienie szybkoci i odpornoci - oto jest cel tych wicze. Poza tym mona zapoznawa
ochotnikw z pewnymi zagadnieniami teoretycznymi - takimi jak umiejtno orientowania
si w terenie, znajomo czytania map, rnych metod akcji sabotaowej. Jeli to jest
moliwe, zapoznaje si ich rwnie z karabinem, uczy celnego strzelania i rnych sposobw
wykorzystywania naboi.
Dla partyzanta konieczno oszczdzania amunicji powinna by czym w rodzaju dogmatu
religijnego. W wypadku realizacji wszystkich tych warunkw partyzantka ma due szans
osignicia swojego celu.

2. OBRONA ZDOBYTEJ WADZY


Nie mona oczywicie mwi o definitywnym zwycistwie, nim si nie zniszczyo armii
popierajcych stary reym. Nie koniec na tym - naley dy do zburzenia caego aparatu
pastwowego tego reymu. W tym podrczniku partyzanta nie zajmujemy si jednak tymi
zagadnieniami. Sprbujemy natomiast przeanalizowa zadania obrony narodowej w wypadku
wojny, w wypadku agresji przeciw nowej wadzy.
Czeka nas przede wszystkim ofensywa przeciw wyzwolonemu krajowi ze strony tak zwanej
wiatowej opinii publicznej, "powanej prasy", "prawdomwnych" agencji
Stanw Zjednoczonych i innych krajw, rzdzonych przez monopole. Ta ofensywa bdzie
tym bardziej agresywna i systematyczna, im bardziej zdecydowane i planowe bd reformy
przeprowadzone na korzy ludu. Dlatego nie wolno zostawi nawet ladu po starej armii i
nie wolno przyjmowa starych wojskowych do nowej armii. Militaryzm, mechaniczne
posuszestwo, dawne pojcia obowizku wojskowego, dyscypliny i moralnoci nie mog by
za jednym zamachem wykorzenione. Nie mog poza tym wspy w jednym wojsku
zwycizcy - zahartowani w trudach wojennych, szlachetni, dobroduszni, ale czsto
pozbawieni wyksztacenia - ze zwycionymi, dumnymi ze swojego wojskowego
wyksztacenia, wyspecjalizowanymi w okrelonych rodzajach broni lub posiadajcymi
rozlege wiadomoci z dziedziny matematyki, fortyfikacji, zaopatrzenia itd., nienawidzcymi
"niekulturalnych" partyzantw.
Oczywicie, zdarzaj si wojskowi, ktrzy zrywaj z przeszoci i wstpuj do nowego
wojska z zamiarem lojalnej wsppracy. Tacy ludzie s podwjnie cenni, cz oni bowiem
przywizanie do ludu z wyksztaceniem niezbdnym dla nowej armii ludowej. Po likwidacji
starej armii i po zastpieniu jej przez now powinna natychmiast nastpi reorganizacja. Stara
organizacja partyzancka, oparta na silnych indywidualnociach, nawet w jakiej mierze na
wodzostwie, powinna by zmieniona. Musimy zda sobie przy tym spraw z tego, 5e'
reorganizacja powinna mie jako punkt wyjcia koncepcje operacyjne partyzantki. Oznacza to
zachowanie starej treci, ale ujcie jej w nowe formy regularnej armii. Nie powinno si
powtarza bdu, ktry popenilimy w pierwszych miesicach po zwycistwie. Polega on na
tym, e chcielimy narzuci nowej armii ludowej dyscyplin starej organizacji wojskowej.
Taki bd moe doprowadzi do rozbicia i do dezorganizacji armii.
Ju obecnie powinno si przystpi do przygotowa do nowej wojny obronnej.
Przygotowania te powinny by podjte przez armi ludow, przyzwyczajon do duej
stosunkowo niezalenoci dowdcw i do wielkiej dynamicznoci poszczeglnych grup.
Armia stanie wobec dwch problemw. Do zwyciskich szeregw naszej armii wstpi
tysice rewolucjonistw "z ostatniej chwili"; bd wrd nich zarwno dobrzy, jak i li.
Wszyscy jednak bd musieli przej przez rygory ycia partyzanckiego, a take odby
przyspieszone i intensywne szkolenie polityczne. Szkolenie to, ktre daje armii ludowej
jedno ideologiczn, jest podstaw bezpieczestwa narodowego.
Drugim problemem jest trudno przystosowania si do nowych form organizacyjnych.
Naley natychmiast utworzy organizacj, ktra si zajmie propagowaniem we wszystkich
jednostkach wojskowych nowych zasad rewolucji. Bdzie ona wyjania onierzom,
chopom i robotnikom istot nowej sprawiedliwoci, powie im prawd o przebiegu rewolucji,
nawietli denia, w imi ktrych zgino tylu towarzyszy.
Poza szkoleniem politycznym powinno si rwnie prowadzi kursy w zakresie szkoy
podstawowej, ktre pozwol w pierwszym okresie zlikwidowa analfabetyzm, a w okresie
pniejszym stopniowo podnosi poziom wyksztacenia Armii Rewolucyjnej. Powstanie w
ten sposb armia o wysokim poziomie technicznym, oparta o solidn baz ideologiczn i
wyrniajca si wspania si bojow.
Mona nastpnie szkoli starych bojownikw na specjalnych kursach, aby mogli sta si
zawodowymi oficerami. Mona poza tym wprowadzi przeszkolenie wojskowe caej lub
czci modziey w formie obowizkowej lub ochotniczej suby wojskowej. Zaley to od
sytuacji w danym kraju, nie mona narzuca oglnych regu.
Wszystko, co powiemy poniej, jest opini dowdztwa Armii Powstaczej w sprawie
polityki, jak naley prowadzi na Kubie, wychodzc z zaoenia, e istnieje konkretna
groba inwazji z zewntrz i biorc pod uwag sytuacj midzynarodow z koca 1959 i
pocztku 1960 roku. Oznacza to, e nie tworzymy na podstawie naszych wydarze projektw
przeznaczonych dla innych krajw, odwrotnie - wycigamy wnioski z dowiadcze innych
narodw, aby je zastosowa w obronie naszego kraju.

3. ANALIZA OBECNEJ SYTUACJI NA KUBIE ORAZ PERSPEKTYWY NA


PRZYSZO

Ju min rok od czasu ucieczki dyktatora, w wyniku zdecydowanej cywilnej i zbrojnej walki
ludu kubaskiego. Osignicia rzdu w dziedzinie spoecznej, gospodarczej i politycznej s
olbrzymie. Naley teraz przeprowadzi analiz sytuacji, oceni znaczenie kadego osignicia
i pokaza naszemu narodowi dokadny zasig rewolucji kubaskiej. Ta rewolucja narodowa, o
charakterze przede wszystkim agrarnym, ale poparta entuzjastycznie przez klas robotnicz,
warstwy rednie i dotychczas popierana nawet przez przemysowcw, ma doniose znaczenie
dla caego kontynentu amerykaskiego, a nawet dla caego wiata.
Nie chodzi tu o to, aby da przegld, nawet najbardziej pobieny, wszystkich reform
przeprowadzonych na korzy ludu. Wystarczy podkreli niektre z nich, wskazujc
jednoczenie na logiczny zwizek midzy nimi.
Pierwsze posunicia, niweczce nadzieje klas pasoytniczych, to byy dekrety o obnice
komornego, opat za wiato i za telefony. Po raz pierwszy poczuli niepokj wszyscy ci,
ktrzy dotychczas uwaali Fidela Castro i innych przywdcw rewolucji za politykierw
starej daty, za gupcw, ktrymi atwo bdzie manewrowa, za ludzi wyrniajcych si
jedynie swoimi brodami. Zaczli oni wreszcie podejrzewa, e ci ludzie reprezentuj co
nowego, co, co si wywodzi z ona ludu, i e ich przywilejom grozi niebezpieczestwo.
Sowo "komunizm" zaczo kry dokoa przywdcw rewolucji i partyzantw, a w
konsekwencji sowo "antykomunizm" zaczo jednoczy tych wszystkich, ktrzy czuli si
zawiedzeni, ktrzy zostali pozbawieni swoich niesprawiedliwych dochodw.
Dekrety o ziemi opuszczonej lub o sprzeday na kredyt, rwnie wywoay niepokj
lichwiarzy. Byy to jednak tylko mae potyczki z reakcj. Wszystko jeszcze wygldao dobrze
i wyraano nadziej, e ten "zwariowany chopak", Fidel Castro, przyjmie "dobre rady" i da
si poprowadzi drog "demokratyczn" przez takich Dubois lub Porter.
Dekret o reformie rolnej sta si potnym wstrzsem. Wikszo ludzi dotknitych t reform
otworzya wreszcie oczy. Poprzednio jeszcze przedstawiciel reakcji, Ga-ston Baguero, w
przewidywaniu rozwoju wypadkw wycofa si na spokojne wody dyktatury hiszpaskiej.
Jednak niektrzy wci jeszcze myleli, e prawo jest tylko prawem i e byy ju takie rzdy,
ktre wydaway prawa, teoretycznie korzystne dla ludu, w praktyce jednak przybierajce
zupenie inn posta. I to niespokojne i dziwaczne dziecko, noszce nazw INRA, byo na
pocztku obserwowane niechtnym acz przymilnym okiem z wiey nauk socjalnych i
ekonomicznych, dokd nie sigay prymitywne umysy partyzantw. INRA jednak miao
poszed naprzd, jak traktor lub jak czog bojowy, niszczc na swojej drodze latyfundia,
tworzc nowe stosunki spoeczne ona wsi. Reforma rolna wysuna si na czoo wszystkich
reform, dokonanych dotychczas w Ameryce. Bya to reforma antyfeudalna, gdy nie tylko
zlikwidowaa latyfundia, ale przekrelia wszystkie zobowizania do pacenia renty w naturze
i zniosa take stosunki niewolnicze, ktre si utrzymay gwnie na plantacjach kawy i
tytoniu. Bya to poza tym reforma rolna, ktra zniweczya presj, wywieran na chopw
przez monopole. Reforma ofiarowaa robotnikom i chopom, ktrzy zostali nadzieleni ziemi,
pomoc techniczn w postaci maszyn i obsugujcego je personelu, pomoc finansow w
postaci kredytw INRA i bankw pastwowych. Poza tym z wielkim rozmachem rozwin si
we wschodnich prowincjach, a rozwija si take i w pozostaych czciach kraju, tzw.
Zwizek Sklepw Ludowych, ktry usuwa porednikw, pacc sprawiedliw cen za zbiory.
Cech wyrniajc reform roln na Kubie spord reform rolnych w trzech innych krajach
Ameryki (Meksyk, Guatemala, Boliwia) jest bezkompromisowo w jej przeprowadzaniu. Ta
reforma rolna respektuje tylko prawa ludu i nie dyskryminuje adnej klasy lub narodowoci.
Traktuje tak samo United Fruit lub King Ranch jak obszarnikw kreolskich.
W tych warunkach szybko rozwija si produkcja niektrych, niezwykle dla kraju wanych,
upraw, jak ryu, rolin oleistych i baweny. Nard jednak na tym nie poprzestanie, a wyzwoli
wszystkie swoje zagrabione bogactwa. Bogate zoa mineralne Kuby, ktre byy przedmiotem
walk midzy monopolami i obiektem ich eksploatacji, zostay praktycznie ju wyzwolone
przez dekret o zoach naftowych. Ten dekret, tak samo jak reforma rolna i wszystkie inne
ustawy wydane przez rewolucj, odpowiada potrzebom yciowym narodu, ktry chce by
wolny, ktry chce by panem wasnej gospodarki, ktry dy do podniesienia dobrobytu i do
postpu. Reformy te, bdce przykadem dla caego kontynentu amerykaskiego, wzbudzaj
uzasadnione obawy monopoli naftowych. Nie oznacza to, e Kuba spowodowaa due straty
monopoli naftowych. Kraj ten bowiem nie jest powanym dostawc pynnego paliwa, chocia
istniej uzasadnione nadzieje, e wydobdziemy do ropy, aby mc pokry potrzeby
wewntrzne. Jednak Kuba jest ywym przykadem dla bohaterskich narodw Ameryki. Wiele
z tych krajw przeksztacono w prywatn domen monopoli, inne s popychane do
bratobjczych walk, aby zadowoli apetyty pornionych ze sob trustw. Przykad Kuby
dowodzi, e mona dokona tego samego. Maa wyspa na Morzu Karaibskim nie tylko
odwaya si zlikwidowa wasno potnego Foster Dullesa, Uinited Fruit Co, ale
zaatakowaa rwnie domen Rockefellera oraz koncernu Deutsch.
Reforma rolna i dekret o kopalniach stanowi odpowied ludu kubaskiego tym wszystkim,
ktrzy chc go rzuci na kolana groc uyciem siy, nalotami lotniczymi i podobnymi
rodkami.
Niektrzy twierdz, e dekret o kopalniach jest tak samo wany jak reforma rolna. Biorc
jednak pod uwag gospodark caego kraju, uwaamy, e reforma rolna ma wiksze
znaczenie. Obserwujemy ponadto nowe zjawisko: 25-procentowy podatek, ktry towarzystwa
musz paci za wywz naszych kopalin, nie tylko przyczynia si do wzrostu dobrobytu
ludnoci Kuby, ale jednoczenie wzmacnia pozycj monopoli kanadyjskich w ich wal-oe z
monopolami -eksploatujcymi nasz nikiel. Rewolucja kubaska zatem nie tylko likwiduje
obszarnictwo, ogranicza zyski monopoli zagranicznych i zagranicznych porednikw
zajmujcych si importem, reprezentuje w Ameryce aciskiej now polityk, odwaa si ona
rwnie na podwaenie ustalonego stosunku si midzy gigantami kopalnianymi. Rewolucja
kubaska zrywa wszystkie bariery wznoszone przez agencje prasowe i rozpowszechnia swoj
prawd wrd amerykaskich mas ludowych, dcych do lepszego ycia. Kuba jest
symbolem nowego nacjonalizmu, a Fidel Castro symbolem wyzwolenia.
Maa wyspa o obszarze 114 000 km2 i 6,5 miliona mieszkacw stoi obecnie na czele walki
antykolonialnej w Ameryce. Mniej sabe gospodarczo kraje Ameryki kolonialnej, ktre
rozwijaj swj narodowy kapitalizm w staej walce - czsto gwatownej i bezlitosnej -
przeciw monopolom zagranicznym, stopniowo ustpuj miejsca temu maemu krajowi,
reprezentujcemu now wolno. Rzdom tych krajw brak si, aby doprowadzi walk do
koca. Walka ta bowiem nie jest ani prosta, ani wolna od niebezpieczestw i trudnoci. Aby
doprowadzi t walk do koca w warunkach prawie zupenego osamotnienia, tak jak my j
prowadzimy w Ameryce, konieczne jest poparcie caego ludu. Nasze zwycistwo wiadczy
rwnie o ideowoci i ofiarnoci przywdcw rewolucji. Mae kraje prboway ju przedtem
zaj to czoowe stanowisko: bya to Guatemala, ojczyzna uentza-la - ptaka, ktry umiera,
kiedy prbuje si go oswoi; Guatemala Indianina Tecumi Uman, ktry zgin bronic swego
kraju przed agresj kolonizatorw. Bya to rwnie Boliwia, ojczyzna Morilla, mczennika
sprawy niepodlegoci. Musia on ustpi wobec straszliwych trudnoci walki. Domaga si
likwidacji starej armii, reformy rolnej i nacjonalizacji kopal, bdcych rdem bogactw tego
kraju, a jednoczenie i rdem jego nieszcz. Wytyczne Morilla byy wzorem dla rewolucji
kubaskiej.
Kuba zna te wysiki, wie o klskach i trudnociach, ale zdaje sobie rwnie spraw, e
znajduje si w przededniu nowej ery w historii wiata. Pod naciskiem walki narodowej i
ludowej w Azji i Afryce fundamenty kolonializmu zostay ju obalone. Tendencje do
jednoczenia si ludw nie tumacz si wizi religijn, obyczajow lub rasow. Te tendencje
wywodz si z podobiestwa systemw gospodarczych i warunkw spoecznych oraz ze
wsplnego denia do postpu i rozwoju swoich si. Azja i Afryka podaj obecnie rce tu, w
Ha wannie, caej Ameryce kolonialnej i upoledzonej pod wzgldem narodowociowym.
Wobec walki ludw wielkie mocarstwa kolonialne byy zmuszone pj na ustpstwa. Belgia
i Holandia - to dwie karykatury imperializmu. Niemcy i Wochy utraciy swoje kolonie.
Francja zaangaowana jest w wojnie, ktra z gry jest ju dla niej przegrana. Anglia za, ze
swoj zrczn dyplomacj, likwiduje wadz polityczn, utrzymujc swoje wpywy
gospodarcze.
Kapitalizm pnocnoamerykaski zastpi niektre stare mocarstwa kolonialne w modych
krajach, rozpoczynajcych swj byt niepodlegy. Wie on jednak, e stan ten jest przejciowy i
e jego spekulacje finansowe nie maj realnych widokw na dalsz met. Orze imperialny
ma ju obcite szpony. Kolonializm zmar lub umiera mierci naturaln we wszystkich tych
krajach.
Inna jest sytuacja w Ameryce aciskiej. Od duszego ju czasu lew brytyjski musia
wypuci kontynent amerykaski ze swych ap, a modzi i sympatyczni kapitalici
pnocnoamerykascy zainstalowali podobne instytucje, jakie mieli tu Anglicy, nadajc im
form "demokratyczn". Nastpnie narzucili swoje panowanie nad kad z dwudziestu
republik.
Kraje te stanowi posiado kolonialn monopoli pnocnoamerykaskich. Gdyby wszystkie
narody Ameryki aciskiej podniosy sztandar niezawisoci, tak jak to zrobia Kuba,
monopolici byliby zmuszeni przystosowa si do nowej sytuacji polityczno-ekonomicznej i
musieliby godzi si na powane obcicie swoich zyskw. Monopole nie lubi ogranicza
swoich zyskw, a przykad Kuby, ten "zy przykad" obrony godnoci narodowej, szerzy si
we wszystkich krajach Ameryki aciskiej. Za kadym razem, gdy jaki zrozpaczony nard
zrywa si do walki, oskara si o to Kub. W istocie, w pewnej mierze Kuba ponosi za to
win, gdy pokazaa innym drog do zbrojnej walki ludu przeciw armiom, ktre uwaane
byy za niezwycione.
Monopolici nie mog spokojnie spa, dopki istnieje zy przykad Kuby, dopki kraj ten
stawia czoo niebezpieczestwu i idzie nadal ku lepszej przyszoci. "Naley go zniszczy" -
woaj przedstawiciele tych monopoli. "Sytuacja na Kubie wywouje nasze zaniepokojenie" -
mwi przebieglejsi obrocy trustw. Wszyscy jednak wiemy, e przez to rwnie rozumiej:
"Naley zniszczy Kub".
Jakie wobec tego istniej moliwoci zniszczenia tego zego przykadu? Jedna droga jest
czysto gospodarcza. Mona ograniczy kredyty udzielane przez banki pnocnoamerykaskie
kupcom, bankom kubaskim, jak rwnie dla Banku Narodowego Kuby. Mona rwnie
wpyn na swoich wsplnikw w Europie zachodniej, aby postpili tak samo. To jednak nie
wystarcza.
Odmowa udzielenia kredytw wywouje powany "wstrzs ekonomiczny, ale po pewnym
czasie sytuacja si poprawia, bilans handlowy si wyrwnuje, kraj przyzwyczaja si do nowej
sytuacji. Wtedy zwiksza si presj. Zaczyna si mwi o ograniczeniu kwoty na import
cukru. Agencje monopoli wyjmuj w popiechu swoje maszyny do liczenia, przeprowadzaj
wszelkie moliwe kalkulacje i wreszcie dochodz do wniosku, e zmniejszenie kwoty jest
bardzo niebezpieczne, a cakowite zniesienie jest niemoliwe. Dlaczego jest to
niebezpieczne? Niemoliwe jest zniesienie tych kwot, gdy Kuba jest najwikszym,
najlojalniejszym i najtaszym dostawc cukru dla Stanw Zjednoczonych, a take ze wzgldu
na to, e 60% kapitaw, zwizanych bezporednio z produkcj i handlem cukrem, naley do
pnocnych Amerykanw. Ponadto zerwanie umowy handlowej jest zym przykadem.
Sprawa jednak nie polega tylko na tym. Fakt, e Stany Zjednoczone pac za cukier kubaski
prawie o 3 centy droej, ni wynosz ceny na rynku wiatowym, tumaczy si jedynie tym, e
nie s one zdolne produkowa taniego cukru. Wysoki poziom pac i niskie urodzaje nie
pozwalaj temu krajowi konkurowa z cenami kubaskimi. Pod pozorem przepacania za
cukier Stany Zjednoczone narzucay Kubie, i nie tylko Kubie, bardzo cikie warunki.
Istniej jeszcze inne sabe punkty, w ktrych mona nacisn na gospodark kubask, na
przykad zaopatrzenie w surowce, m. in. w bawen. Wiadomo jednak, e istnieje na wiecie
nadprodukcja baweny i e wszelkie trudnoci w tej dziedzinie mog by tylko chwilowe.
Sprawa staje si znacznie powaniejsza, gdy chodzi o paliwa. Bez paliw cay kraj moe
zosta sparaliowany, a Kuba produkuje bardzo mao ropy. Posiada jedynie troch smoy,
ktr mona pali w kotach i uruchamia maszyny parowe. Mona rwnie uy alkoholu,
aby uruchomi pojazdy mechaniczne. Na wiecie jednak jest duo nafty. Naft moe sprzeda
Egipt, Zwizek Radziecki, a wkrtce prawdopodobnie bdzie j mona kupi w Iraku.
Szantae czysto ekonomiczne nie s wic dostatecznie skuteczne.
Jeli do sankcji gospodarczych doda si jeszcze wystpienia agresywne ze strony pewnych
marionetek pnocnoamerykaskich, takich np. jak rzd San Domingo, sprawa moe przybra
obrt groniejszy. Ostatecznie, musiaaby jednak interweniowa ONZ, tak e i te poczynania
nie dayby rezultatu.
Jednak OPA (Organizacja Pastw Amerykaskich) tworzy niebezpieczny precedens
interwencji. Pod pretekstem akcji przeciwko Trujillo monopole prbuj utorowa sobie drog
do agresji. Ubolewa naley, e demokracja Wenezueli postawia nas wobec koniecznoci
oponowania przeciw walce z Trujillo.
Spord innych ewentualnych aktw agresji wymieni naley zamach terrorystyczny na
"zwariowanego chopca", Fidela Castro, ktry sta si dla monopoli gwnym obiektem
nienawici. Dobrze by byo, aby dwaj inni niebezpieczni "agenci midzynarodowi", Raul
Castro i autor tej ksieczki, zostali rwnie zgadzeni. Jest to rozwizanie niezmiernie
kuszce, zwaszcza gdyby udao si osign ten rezultat w zamachu zorganizowanym na
wszystkie te trzy osoby jednoczenie. Tym niemniej zamach na samego tylko przywdc te
byby korzystny dla reakcji. (Nie zapominajcie jednak, panowie monopolici, o
wszechpotnych masach ludowych, ktre w obliczu takiej zbrodni zmiadyyby kadego,
kto braby porednio czy bezporednio udzia w zamachu i nikt nie mgby ich od tego
powstrzyma.)
Utrudnia si Kubie zakupy sprztu wojskowego, aby w ten sposb zmusi nas do zakupu
broni w krajach komunistycznych. To umoliwi rozpoczcie prawdziwej nagonki na nasz
kraj. Jeden z czonkw naszego rzdu powiedzia ostatnio: "by moe, e nas zaatakuj jako
"komunistw", nie zlikwiduj nas jednak, jak gupcw".
Zarysowuje si wic ewentualno bezporedniej agresji ze strony monopoli i moliwe jest,
e spraw t ju rozwaaj mzgi elektronowe FBI. Istnieje poza tym wariant hiszpaski:
agresja zostaaby w tym wypadku rozpoczta przez emigrantw politycznych, popartych
przez ochotnikw. Ochotnicy ci mog by w istocie najemnikami lub po prostu onierzami
obcego mocarstwa, wspomaganymi przez flot wojenn i lotnictwo. Mona rwnie
zainscenizowa najazd jakiego pastwa, np. San Domingo, ktre wyle swoich onierzy i
najemnikw, aby ginli na naszych plaach. W ten -sposb wojna zostanie sprowokowana, co
pozwoli "bezinteresownej" ojczynie monopoli owiadczy, e nie chce interweniowa w tej
nieszczsnej walce bratobjczej i e postara si j zamrozi i ograniczy do jej aktualnego
zasigu. Wtedy pancerniki, krowniki, niszczyciele, lotniskowce, odzie podwodne,
torpedowce i samoloty bd patroloway nasze morze i niebo. Moe si wwczas zdarzy, e
czujni obrocy pokoju na kontynencie amerykaskim nie przepuszcz, co prawda, ani
jednego statku do Kuby, wielu statkom jednak, kierujcym si do portw nieszczliwej
ojczyzny Trujillo, uda si umkn przed czujnoci tych strw pokoju. Interwencja moe
si rwnie odby pod firm jakiego "autorytatywnego" organu midzyamerykaskiego, aby
zakoczy "zwariowan wojn", wywoan przez "komunizm" na naszej wyspie. Jeli za
mechanizm tej "autorytatywnej" organizacji amerykaskiej zatnie si, monopole bd mogy
same przeprowadzi bezporedni interwencj zbrojn w imieniu owej organizacji, aby
zaprowadzi spokj i obroni "interesy narodu".
Moliwe, e pierwsze posunicie bdzie skierowane nie przeciw nam, ale przeciw
konstytucyjnemu rzdowi Wenezueli, w celu zlikwidowania ostatniego punktu oporu na
kontynencie amerykaskim. Jeli to nastpi, wtedy orodek walki antykoloniainej moe si
przenie z Kuby do wielkiej ojczyzny Boliwara. Nard Wenezueli wystpi w obronie swej
wolnoci z. entuzjazmem ludzi, wiadomych tego, e walka, ktra si toczy, jest decydujca,
e klska pocignie za sob najczarniejsz niewol, zwycistwo za otworzy przed Ameryk
wspania przyszo. Wojny ludowe wybuchn wtedy w innych krajach Ameryki aciskiej,
wyzwalajc je spod panowania monopoli pnocnoamerykaskich.
Mona przytoczy wiele argumentw, przemawiajcych przeciw ewentualnoci zwycistwa
nieprzyjaciela, ale oto dwa argumenty zasadnicze: yjemy w roku 1960, ktry jest rokiem
narodw gospodarczo mao rozwinitych, rokiem narodw wyzwolonych, rokiem, w ktrym
nareszcie dochodz do gosu miliony ludzi, ktrymi nie rzdz fabrykanci armat i kapitalici.
Drugim argumentem o jeszcze wikszym znaczeniu jest fakt, e armia szeciu milionw
Kubaczykw schwyci za bro, jak jeden m, w obronie swego terytorium i swojej
rewolucji. Bdzie to wojna, w ktrej armia bdzie organiczn czci narodu pod broni.
Gdyby za armia ta miaa ulec zniszczeniu w wyniku ofensywy frontalnej, setki ugrupowa
partyzanckich - dowodzonych przez dynamicznych dowdcw, inspirowanych z centralnego
orodka - rozpoczn walk we wszystkich zaktkach kraju. W miastach robotnicy bd
stawiali opr na zakadach pracy, chopi za bd atakowali najedc spoza kadej palmy,
zza kadej miedzy.
Na caym za wiecie solidarno midzynarodowa wzniesie barier z setek milionw ludzi,
protestujcych przeciwko agresji.
Nasze jednostki ldowe bd walczyy ofiarnie, zdecydowanie, z entuzjazmem, do jakiego
tylko zdolni s synowie rewolucji kubaskiej w obecnym, sawnym okresie naszej historii. W
najgorszym jednak wypadku, nawet po zniszczeniu na froncie armii, nasze jednostki bojowe
pozostan oddziaami zdolnymi do walki. Innymi sowy, wobec wielkiej koncentracji wojsk
nieprzyjaciela i rozbicia koncentracji naszych wojsk, natychmiast powstanie ruchliwa armia
partyzancka. Dowdcy oddzielnych kolumn bd prowadzi niezalene operacje wojenne, ale
bd podlega dowdztwu naczelnemu, ukrytemu gdzie w gbi kraju, ktre opracuje
strategi kadego etapu wojny.
Pasma grskie bd stanowiy ostateczn lini obrony Armii Powstaczej. Walka bdzie si
jednak toczya o kady dom wiejski, o kad drog, o kady pagrek, o kady kawaek ziemi
ojczystej.
Poniewa nasze jednostki piechoty nie bd dysponoway cik broni, skoncentruj one
swoje wysiki na obronie przeciwczogowej i przeciwlotniczej. Liczne miny, bazooki lub
granaty, ruchliwe armaty przeciwlotnicze oraz baterie modzierzy bd stanowiy nasz bro
o do znacznej sile ognia. Stary onierz piechoty uzbrojony w bro automatyczn bdzie
wiedzia, jak warto przedstawia amunicja, bdzie si wic o ni troszczy z caym
oddaniem. Kada jednostka bdzie wyposaona w specjalne urzdzenia do ponownego
adowania naboi tak, e nawet w bardzo trudnych warunkach nie zbraknie jej amunicji.
Nasze lotnictwo zostanie prawdopodobnie mocno przetrzebione na pierwszym etapie inwazji.
Przyjmijmy, e inwazji dokona wielkie mocarstwo lub mae pastwo, korzystajce z
otwartego lub ukrytego poparcia wielkiego mocarstwa. Lotnictwo narodowe, jak ju
powiedziaem, zostanie w tych warunkach zniszczone w caoci lub czciowo. Pozostan
tylko samoloty zwiadowcze lub cznoci, w pierwszym rzdzie - helikoptery.
Marynarka wojenna rwnie bdzie miaa struktur przystosowan do tej elastycznej strategii.
Mae lizgacze, poruszajce si bardzo szybko, bd trudno uchwytnym celem dla artylerii i
lotnictwa nieprzyjacielskiego. Wielk rozpacz armii nieprzyjacielskiej wywoa nieuchwytno
wroga, z ktrym mogaby stoczy powaniejszy bj. Wszystko przedstawi si w konsystencji
galaretowatej, ruchomej, niemoliwej do przeniknicia. Nie ma solidnego frontu, ale
jednoczenie jest si atakowanym ze wszystkich stron!
Nieatwo jednak jest zada dobrze przygotowanej armii ludowej klsk, nawet w ofensywie
frontalnej. Armia ta liczy w pierwszym rzdzie na poparcie ze strony dwch najliczniejszych
klas spoecznych, a mianowicie chopw i robotnikw. Chopi wykazali ju swoj bojowo,
zatrzymujc ma band maruderw w okolicach Pinar del Rio. Wikszo chopw otrzyma
przeszkolenie wojskowe w miejscu swego zamieszkania. Dowdcy za plutonw i wysi
rang oficerowie s ju obecnie szkoleni w bazach wojskowych. Dowdcy ci zostan
rozesani do wszystkich trzydziestu okrgw, na ktre kraj nasz zosta podzielony, aby tam
zorganizowa orodki walki chopskiej, ktrych zadaniem bdzie obrona swej ziemi, swych
zdobyczy socjalnych, swych domw, swych kanaw, swoich zbiorw i swojej dopiero co
wywalczonej niezalenoci, jednym sowem swego prawa do ycia.
Te grupy chopskie bd stawiay zacity opr nieprzyjacielowi, ale jeli ofensywa
nieprzyjaciela bdzie zbyt silna, rozbij si na mae grupki partyzanckie. Kady chop bdzie
za dnia spokojnym rolnikiem, noc za zamieni si w straszliwego partyzanta. Co podobnego
stanie si z robotnikami. Najlepsi z nich otrzymaj wyszkolenie, aby mc pniej dowodzi
swoimi towarzyszami i przekaza im elementarne umiejtnoci wojskowe. Kada warstwa
spoeczna otrzyma inne zadania do wykonania. Chop bdzie prowadzi klasyczn walk
partyzanck. Powinien si wic nauczy snajperskiego strzelania oraz umie wykorzystywa
nierwnoci terenu dla ukrycia si przed pocigiem. Robotnik natomiast ma to uatwienie, e
znajduje si w ogromnej fortecy, jak jest wspczesne miasto, nie moe jednak by ruchliwy.
Robotnik w pierwszym rzdzie nauczy si zamyka ulice barykadami, budowanymi z
pojazdw, mebli, rnego rodzaju sprztw, oraz zamienia kad dzielnic w fortec, w
ktrej wewntrzne linie komunikacyjne bd prowadziy przez otwory wybite w cianach.
Powinien rwnie nauczy si obchodzenia z "coctailem Mootowa" oraz koordynowania
ognia z licznych strzelnic, jakimi bd otwory okienne.
Masy robotnicze, policja narodowa oraz oddziay wojska wyznaczone do obrony miast
stworz razem potn si zbrojn, ale w ostatecznoci zostan one powicone. Walka
zbrojna w tych warunkach nie moe bowiem osign tej elastycznoci, jak posiada walka
zbrojna na wsi. Nieprzyjaciel bdzie uywa czogw, ktre padn ofiar atakw ze strony
ludnoci. Wkrtce bowiem ludno nauczy si wykorzystywa ich sabe strony i przestanie
si ich obawia. Zanim jednak to nastpi, poniesie ona wielkie ofiary.
Bd rwnie istniay organizacje sprzymierzone z organizacjami robotniczymi i chopskimi:
w pierwszym rzdzie milicja studencka, kierowana przez Armi Powstacz, oglne
organizacje modzieowe, organizacje kobiece, ktre wykonaj wszystkie prace pomocnicze,
jak gotowanie, leczenie chorych i rannych, pranie itp. Dowiod one swoim towarzyszom pod
broni, e w trudnych sytuacjach nigdy ich nie zabraknie. Wszystko to da si osign
poprzez szerok prac organizacyjn wrd mas ludowych.
Konieczna jest rwnie cierpliwa praca wychowawcza, polegajca gwnie na akcji
wyjaniania masom ludowym charakteru i celw rewolucji.
Na kadym zebraniu, wiecu itp. naley komentowa, wyjania i studiowa prawa rzdzce
rewolucj. Naley rwnie odczytywa przed zebranymi przemwienia naszych przywdcw,
ktre .powinny by komentowane i dyskutowane. Na wsi naley zbiera chopw przed
radiem lub telewizorem, aby mogli wsplnie wysuchiwa sprawozda czonkw rzdu i
przemwie naszych wybitnych mw etanu.
Naley dy do tego, aby lud rozumia nasze posunicia polityczne, bdce wyrazem jego
de i aspiracji i zachowywa jednoczenie nieustann czujno rewolucyjn wobec
wszelkich wystpie antyludowych. Trzeba wzmocni morale szeregw rewolucyjnych,
chroni je przed infiltracj niebezpiecznych tendencji oportunistycznych. aden
rewolucjonista, ktry dopuciby si wykroczenia, nie moe liczy na pobaliwo z tytuu
swej rewolucyjnej przeszoci. Musi zosta ukarany, cho jego poprzednie zasugi mog
wpyn na wymiar kary.
Naley rozwija kult pracy, przede wszystkim kult pracy kolektywnej i wykonywanej dla
dobra spoeczestwa. Naley popiera organizowanie ochotniczych brygad pracy,
podejmujcych si budowy drg, mostw, orodkw szkolnych itp. Ochotnicy ci bowiem
czynem wyraaj swoj mio ojczyzny.
Armii, ktra zwizana jest nierozerwalnymi wizami z ludem,, z masami chopw i
robotnikw, ktra opanowaa technik wojenn i jest nastawiona psychicznie na wielkie
wyrzeczenia, takiej armii nikt nie pokona. Do takiej armii stosuje si sowa naszego
niemiertelnego Camilla, "nasze wojsko jest ludem w mundurach". Monopole zagraniczne
d do zlikwidowania zego przykadu, jakim ich zdaniem jest rewolucyjna Kuba. Ich plany
s jednak skazane na fiasko. Przed krajem naszym otwiera si pikna i szczliwa przyszo.

You might also like