You are on page 1of 3

I.

Mieszko I - budowniczy pastwa polskiego:

1. Podzia Sowian:

a) Zachodni - Polanie, Serbouyczanie (tzw. grupa lechicka), Morawianie, Czesi i


Sowacy,

b) Poudniowi - Chorwaci, Serbowie, Sowecy i Macedoczycy,

c) Wschodni - Biaorusini, Rusini, Ukraicy,

2. Plemiona na ziemiach polskich: Pomorzanie (Sowicy, Wolinianie, Pyrzyczanie), Mazowszanie,


Polanie, Ldzianie, Kujawianie, czycanie, Sieradzanie, Wilanie, lanie, Opolanie,
Goszyce, Bobrzanie oraz Dziadoszanie.

3. Pastwo Mieszka I powstao z podbojw, podczas ktrych plemi Polan okazao si


najsilniejszym z plemion i stopniowo zaczo narzuca swoje zwierzchnictwo ssiednim
plemionom.

4. Po utworzeniu pastwa polskiego polityka wewntrzna miaa na celu ujednolicenie oraz


integracje kraju. Z t koncepcj wizao si rwnie przyjcie chrzecijastwa, ktre wczyo
nasz kraj w krg kultury zachodnioeuropejskiej oraz dawa moliwo uniknicia zagroenia ze
strony cesarstwa niemieckiego.

5. Mieszko I w 966 roku oeni si z czesk ksiniczk Dobraw i przyj chrzest od Czech co
spowodowao uniezalenienie si od cesarstwa niemieckiego oraz polepszenie stosunkw z
Czechami. Przyjcie chrztu przez Polsk cementowao tworzone pastwo i wzmocnia autorytet
wadzy.

6. Mieszko I widzc rosnc potg cesarstwa niemieckiego pragn uoy sobie dobre stosunki
z cesarzem Ottonem I. Uwaa to jako zo konieczne, ktre miao zabezpieczy pastwo przed
ekspansj Marchii Wschodniej. Stosunki z cesarstwem niemieckim pogorszyy si po mierci
Ottona I, kiedy to wadz obj Otton II. W 979r. podj wypraw cesarsk na Polsk ktra
zakoczya si zwycistwem Mieszka oraz zrzuceniem trybutu, ktry musia paci cesarstwu
niemieckiemu oraz pomocy militarnej. Zawarto wwczas pokj ktrego zwieczeniem by lub
Mieszka z Od.

7. Mieszko I w 986r. w obawie przed kolejnym najazdem ze strony Niemiec zoy hod wasalny, w
ktrym podda si cesarstwu. Zmar w 992r pozostawiajc 3 synw - Mieszka i Lamberta (Oda)
oraz Bolesawa zwanego Chrobrym (Dobrawa). Ten ostatni zosta nastpc Mieszka, wypdzi
macoch i braci z kraju i postanowi kontynuowa rzdy ojca.

8. W dokumencie Dacome Iudex Mieszko I oddaje swoje pastwo pod opiek papiea.

II. Bolesaw Chrobry - pierwszy krl Polski:

1. Bolesaw Chrobry kontynuowa polityk swojego ojca. Utrzymywa dobre stosunki z niemieckim
cesarzem Ottonem III oraz autorytet wadzy opiera na kociele katolickim. Zorganizowa
wypraw misyjn biskupa Wojciecha na ziemi pogaskich Prus, lecz skoczya si ona
zabiciem biskupa przez Prusw. Bolesaw wykupi ciao w. Wojciecha przez co zyska
przychylno Kocioa.

2. W 1000 roku odby si zjazd gnienieski. Do Polski wwczas przyby sam cesarz Otton III.
Powiedzia on, e widzi wadc Polski w swoich planach dotyczcych utworzenia Cesarstwa
Rzymskiego Narodu Niemieckiego, w ktrego skad weszyby tereny niemieckie, woskie,
francuskie oraz sowiaszczyzna. Otton III przekaza wwczas Bolesawowi wczni w.
Maurycego bdcego symbolem krlestwa niemieckiego. Podczas zjazdu gnienieskiego
utworzono arcybiskupstwo gnienieskie oraz biskupstwa krakowskie, wrocawskie oraz
koobrzeskie.

3. Podczas zjazdu gnienieskiego przyzwolono rwnie na koronacje Bolesawa Chrobrego lecz


rok po zjedzie umiera Otton III, gdy jego nastpca Henryk II nie prowadzi przyjaznej polityki
wobec Polski. Prowadzi on wojny z pastwem polskim w latach 1002-1018:
a) Pierwszy etap wojny mia miejsce w latach 1002-1005. Zakoczono go pokojem w
Poznaniu na mocy ktrego do Polski przyczono Milsko i uyce za ktre Chrobry
musi paci trybut.

b) Drugi etap wojny trwa od 1007 do 1013 roku. Zakoczy go pokj w Merseburgu na
mocy ktrego Milsko i uyce wrciy do Niemiec.

c) Ostatni etap wojny trwa w latach 1015 - 1018. Wojn zakoczono pokojem w
Budziszynie na mocy ktrego Milsko i uyce ponownie wrciy do Polski.

4. Bolesaw Chrobry podczas swojego panowania mia 2 cele - dalsz wewntrzn integracje
pastwa oraz wzmocnienie jego pozycji na wiecie. Zamierzenia te zostay spenione
wygranymi wojnami z cesarstwem czy wypraw na Ru, w ktrej przyczy do Polski Grody
Czerwieskie. Bolesaw by take przez pewien czas wadc Czech. Bolesaw dy rwnie do
tego czego nie udao si osign jego ojcu - koronacji. Pocztkowo otrzyma zgod od cesarza
Ottona III na koronacje lecz po jego mierci i wojnach z Henrykiem II do koronacji nie doszo.
Natomiast po mierci Henryka II w 1025r. dokonano koronacji Bolesawa Chrobrego, ktry sta
si pierwszym krlem polski.

5. Polityk swojego ojca chcia kontynuowa rwnie syn Bolesawa Chrobrego - Mieszko II, ktry
w tym samym roku co jego ojciec koronowa si na krla Polski. Jednak w 1031r. doszo
kryzysu wewntrznego w pastwie zwizanego z upomnieniem si o wadz Bezpryma -
najstarszego syna Bolesawa Chrobrego. Na dodatek w 1038r. czeski ksi Brzetysaw
najecha na Polsk. Kryzys doprowadzi do podziau pastwa i osabienia jego znaczenia.

6. Odbudow pastwa zaj si Kazimierz Odnowiciel. Byo to trudne zadanie gdy musia on
znale sojusznikw, ktrzy popr jego wadze. Mia poparciem u cesarstwa oraz u Jarosawa
Mdrego na Rusi. Wadca w 1051r. przenis stolic Polski z Gniezna do Krakowa. Przebudowa
system militarny nadajc swoim wojom ziemi, ktra pozwoli im si utrzyma (by to zalek
prawa rycerskiego) oraz odbudowa struktur kocieln w Polsce.

7. Nastpc Kazimierza Odnowiciela by Bolesaw miay zwany rwnie Szczordym. Za jego


panowania trwaa walka cesarstwa z papiestwem o inwestytur*. Jego echem by konflikt
polskiego wadcy z biskupem Stanisawem ze Szczepanowa, ktry popiera cesarza. Koncepcja
polityki zagranicznej wadcy zakadaa kurs antycesarski wic popar on papiea Grzegorza VII
co umoliwio mu koronacj w 1076r.

8. *Inwestytura to uroczyste nadanie lenna wasalowi przez jego seniora bd stanowiska


kocielnego przez wadc.

III. Bolesaw Krzywousty - jedno czy podzia?:

1. Kolejnym wadc by Wadysaw Herman podczas ktrego ycia doszo do podziau pastwa na
3 czci pomidzy Wadysawa i jego 2 synw - Zbigniewa i Bolesawa. Po mierci Hermana
podzia kraju utrzyma si jeszcze przez 10 lat. Pniej pomidzy brami doszo do wojny,
ktr ostatecznie wygra Bolesaw (Zbigniew szuka poparcia u cesarza a nawet sprowokowa
w 1109 najazd Henryka V na Polsk ale zosta on odparty).

2. Wadca chcc zapobiec bratobjczej walki o wadz pomidzy jego synami postanowi
wprowadzi tzw. statut Krzywoustego, ktry regulowaby kwestie dziedziczenia tronu oraz
zabezpiecza dzielnice dla pozostaych synw.

3. Statut wprowadza rwnie zasad senioratu polegajc na tym, e najstarszy syn (Wadysaw
Wygnaniec) oprcz swojej dzielnicy otrzyma rwnie dzielnic senioratu. Senior dodatkowo
musia by ksiciem suwerennym i reprezentowa pastwo na arenie midzynarodowej.

4. Zasada pryncypatu powierzaa seniorowi wadz zwierzchni nad pozostaymi ksitami.

5. Zasada ta nie wytrzymaa jednak dugo. W 1138r. senior Wadysaw Wygnaniec zosta
pozbawiony tej godnoci i zamiast zjednoczenia kraju doszo do jego gbszego podziau na
dzielnice.

6. Wg podziau Bolesawa Krzywoustego:

a) Wadysaw Wygnaniec otrzyma lsk oraz dzielnic senioraln,


b) Bolesaw Kdzierzawy otrzyma Mazowsze,

c) Mieszko Stary otrzyma Wielkopolsk,

d) Henryk Sandomierski otrzyma ziemi sandomiersk,

IV. Odbudowa jednoci pastwa

1. W okresie rozbicia dzielnicowego pojawiay si tendencje do zjednoczenia pastwa. W 1295r.


Przemys II koronowa si na wadc polski lecz jego wadza ograniczaa si tylko do
Wielkopolski i Pomorza Gdaskiego. W 1300r. Koronowa si pochodzcy z Czech Wacaw II,
ktrego panowanie trwao 5 lat. Dopiero za panowania Wadysawa okietka odrodzio si
pastwo chocia skadajce si tylko z maopolski i wielkopolski.

2. Wadysaw okietek podczas swojego panowania nawiza sojusze z Litw i Wgrami. Zawar
rwnie w 1329r. pokj z Brandenburgi, ktra rocia prawa do Pomorza Gdaskiego. Niestety
nie udao si go okietkowi odzyska, ponadto utraci take Kujawy i ziemi dobrzysk, lecz
jego niewtpliwym sukcesem byo przyjcie korony w 1320r. co odnowio krlestwo polskie i
zwieczyo zjednoczenie pastwa, ktre po mierci okietka skadao si tylko z Wielkopolski i
Maopolski.

3. Podczas panowania Wadysawa okietka podczas dziaa zjednoczeniowych niejednokrotnie


dochodzio do buntw zniemczonego mieszczastwa przeciwnego jego reformom. Polityka
okietka wobec miast zakadaa ich scalenie i podporzdkowanie wobec wadzy pastwowej.
Chciano m.in. powrotu jzyka polskiego w miastach lokowanych na planie niemieckim. O
potrzebie jego uywania pisa Jan Ostrorg.

4. Nastpc Wadysawa okietka by Kazimierz Wielki. Na pocztku swego panowania powici


si polityce zagranicznej. M.in. dy do normalizacji stosunkw z wrogimi pastwami.
Jednoczenie chcia take wzmocni wewntrzn struktur pastwa aby odeprze ataki
zbrojne ze strony wrogw oraz dokoczy dzieo zjednoczenia kraju.

5. Kazimierz zaj si rwnie relacjami z Krzyakami. Odwoywa si m.in do sdu papieskiego,


ktry przyzna dla niego pozytywny wykrok lecz Krzyacy si mu nie podporzdkowali. Dopiero
w 1343r. w Kaliszu zawar pokj z Krzyakami na mocy ktrego do Polski wrciy Kujawy oraz
ziemia dobrzyska w zamian za wieczyst jamun.

6. Kazimierz Wielki podczas swojego panowania usun rnice pomidzy czciami jego
pastwa wynikajce z rozbicia dzielnicowego. M.in. ujednolici opaty skarbowe, wprowadzi
jedn monet w caym krlestwie oraz nada przywileje miastom i ograniczy kompetencje
urzdw dzielnicowych.

7. Polityka zagraniczna Kazimierza Wielkiego opieraa si gwnie na sojuszu z Wgrami. Podczas


zjazdu w Wyszehradzie w 1338r. Kazimierz Wielki mianowa swoim sukcesorem
przedstawiciela dynastii Andegawenw. Kazimierz Wielki nie doczeka si jednak potomka
mimo i by 4-krotnie onaty i w rezultacie po jego mierci w 1370r. krlem Polski zosta
Ludwik Andegaweski.

You might also like