Praca in - Ynierska Ste - MichaB 195233 PDF

Politechnika Warszawska
Wydzia Inynierii Ldowej

Zesp Konstrukcji Metalowych
Imi i nazwisko dyplomanta: Micha Maksymilian Ste

Rodzaj studiw: niestacjonarne I stopnia
Specjalno: Konstrukcje Budowlane i Inynierskie
TEMAT PRACY DYPLOMOWEJ INYNIERSKIEJ:
Stalowy zbiornik cylindryczny z dachem staym o pojemnoci

45000 m3, przeznaczony do magazynowania benzyny lotniczej.
Promotor: dr in. Pawe A. Krl
Data przyjcia pracy dyplomowej:
Ocena pracy dyplomowej:
................................................... .........................................................
(podpis promotora) (podpis kierownika jednostki)
Warszawa, czerwiec 2015

2
STRZESZCZENIE
Temat pracy inynierskiej:
STALOWY ZBIORNIK CYLINDRYCZNY Z DACHEM STAYM O POJEMNOCI

45000 m3, PRZEZNACZONY DO MAGAZYNOWANIA BENZYNY LOTNICZEJ.
Sowa kluczowe: konstrukcja stalowa, zbiornik, paszcz, dach stay, eurokod
Tematem opracowania jest projekt konstrukcji stalowej zbiornika na benzyn

lotnicz o pojemnoci 45000 m3. Gwnymi zaoeniami projektu bya pojemno oraz
zastosowanie przykrycia w postaci dachu staego. Obiekt zlokalizowano
w pierwszej strefie wiatrowej oraz drugiej niegowej w III kategorii terenowej wg
klasyfikacji przyjtej w normach europejskich. Analizy statyczno-wytrzymaociowe
konstrukcji zostay przeprowadzone z uwzgldnieniem normalnych sytuacji
projektowych.
Projektowany zbiornik ma ksztat cylindra o rednicy 59 m. Cakowita wysoko
obiektu wynosi 24 m. Budowla skada si z trzech zasadnicznych elementw: dachu
staego, paszcza, dna. Cao usytuowano na piercieniowym fundamencie
betonowym, wypenionym wewntrz stabilizowanym piaskiem. W celu zabezpieczenia
rodowiska zewntrznego przed wyciekiem, zbiornik otoczono waem ziemnym o
wysokoci 3 m.
Dach zbiornika przykryty jest blach pask. Konstrukcja ma ksztat kopuy,
ktrej zasadniczymi elementami nonymi s 64 dwigary IPE 500 rozmieszczone
promienicie oparte po obwodzie na wiecu poczonym z paszczem, schodzce si w
elemencie centralnym zwanym zwornikiem. Dodatkowymi elementami dachu s
patwie UPN 120 i UPN 50 oraz stenia kratownicowe L60x60x6.
Paszcz budowli zbudowany jest z blach paskich, montowanych metod
arkuszow, tworzcych ukad piercieniowy. W celu zachowania naleytej statecznoci
konstrukcj paszcza uzupeniono o wieczcy piercie usztywniajcy, poredni
piercie usztywniajcy.
Dno zbiornika skada si rwnie z blach. Blachy obrzene dna, tworzce
piercie obrzeny, poczone s z paszczem i przekazuj na fundament obcienie z
paszcza.
Caa konstrukcja zostaa zaprojektowana z uyciem stali klasy S355.
Obliczenia statyczno-wytrzymaociowe wykonano analitycznie na podstawie
norm europejskich (Eurokodw) oraz polskiej normy dotyczcej stalowych zbiornikw
na ciecze. Do wyznaczenia efektw oddziaywa ste dachowych wykorzystano
program obliczeniowy Autodesk Robot Structural Analysis Professional. Za pomoc
programu Autodesk AutoCAD 2008 sporzdzono rysunki projektowe.
_____________________ _____________________
Promotor dr in. Pawe Krl Dyplomant Micha Ste
3
SUMMARY
Engineering thesis topic:
CYLINDRICAL STEEL CONTAINER WITH A FIXED ROOF, 45000 m 3 IN

VOLUME, FOR THE STORAGE OF AVIATION FUEL.
Key words: steel structure, container, shell, fixed roof, eurocode.
The topic of this thesis project is the design of a steel structure of a 45000 m3
aviation fuel storage container. The basis for the design was the storage volume and the
use of a fixed roof system. The structure is located in zone I for wind load and zone III
for snow load classification, based on European norms. The static strength analysis
for the project was conducted with the assumption of standard site conditions.
The design consist of a 59 m diameter cylinder. The overall height is 24m. The
building consists of three basic elements: fixed roof, shell, and bottom. The structure is
situated on a concrete ringbeam foundation filled inside with the stabilized sand. In
order to prevent environmental contamination from leakage, the container is surrounded
by a 3m high berm.
The container roof is covered by flat steel plate. The roof structure has a dome
shape and the main load bearing elements are 64 girders IPE 500 placed radially
connected at the cental point called compression ring and bearing on a perimeter beam
connected to the containers shell. Additonal structural elements are purlins UPN120
and UPN 50 as well as bracing angles L60x60x6.
The building shell is constructed of steel sheet panels, installed using the panel
method, to form a ring system. To maintain structural integrity of the shell, additional
top and intermediate stiffening rings are introduced.
The bottom of the container is also of steel sheet panels. The perimeter sheet
panels form a perimeter ring which connected to the shell, transfer loads from the shell
onto foundations.
The entire structure was designed with S355 type steel.
The structural analysis was done analystically based on European norms
(Eurocodes) as well as the Polish norms for steel liquid containers. To describe the
effects of reaction of bracings on the roof structure Autodesk Robot Structural Analysis
Professional was utilized. Strucural drawings were prapered using Autodesk AutoCAD
2008.
_____________________ _____________________
Promotor dr in. Pawe A. Krl Dyplomant Micha Ste
4
Wstp ................................................................................................................................ 8
1 Cel i przedmiot pracy ................................................................................................ 8
2 Opis techniczny......................................................................................................... 8
2.1 Podstawa opracowania ...................................................................................... 8
2.2 Lokalizacja obiektu ........................................................................................... 9
2.3 Parametry obiektu ............................................................................................. 9
2.4 Przeznaczenie obiektu....................................................................................... 9
2.5 Materiay konstrukcyjne ................................................................................... 9
2.6 Konstrukcja ....................................................................................................... 9
2.7 Monta zbiornika ............................................................................................ 10
2.8 Wykonanie prby wodnej ............................................................................... 11
2.9 Zabezpieczenie antykorozyjne ........................................................................ 11
3 Wstpne okrelenie wymiarw zbiornika ............................................................... 11
3.1 Wysoko i rednica powoki ........................................................................ 11
3.2 Dobr geometrii dachu kopulastego ............................................................... 11
3.3 Dobr liczby dwigarw dachowych ............................................................. 13
3.4 Dobr i lokalizacja ste dachu .................................................................... 13
3.5 Okrelenie gruboci blach paszcza ................................................................ 14
3.6 Oznaczenie wymiarw elementw skadowych pyty dennej ........................ 17
3.7 Okrelenie wymaganej gruboci pyt poszycia dachu .................................... 18
4 Ustalenie obcie dziaajcych na dach zbiornika ................................................ 18
4.1 Obcienia stae .............................................................................................. 18
4.2 Obcienia zmienne ........................................................................................ 19
4.3 Obcienia niegiem ....................................................................................... 19
4.4 Obcienia wiatrem ........................................................................................ 20
4.5 Kombinacje oddziaywa ............................................................................... 22
5 Projekt dachu zbiornika .......................................................................................... 23
5.1 Wymiarowanie dwigara dachowego ............................................................. 23
5.1.1 Wyznaczenie si wewntrznych na podstawie wzorw normowych ....... 24
5.1.2 Wyznaczenie si wewntrznych w dwigarze za pomoc programu
obliczeniowego ............................................................................................... 26
5.1.3 Klasa przekroju ........................................................................................ 30
5.1.4 Sprawdzenie nonoci dwigara .............................................................. 30
5
5.1.5 Sprawdzenie nonoci na sciskanie z uwzgldnieniem wyboczenia
gitnego ................................................................................................... 31
5.1.6 Sprawdzenie nonoci na zwichrzenie ..................................................... 33
5.1.7 Sprawdzenie formu interakcyjnych ......................................................... 34
5.1.8 Stan graniczny uytkowalnoci ................................................................ 36
5.2 Wymiarowanie patwi ..................................................................................... 36
5.2.1 Obliczenie si wewntrznych w patwiach ............................................... 37
5.2.1.1 Obliczenia dla patwi 1-5 ................................................................. 39
5.2.1.2 Obliczenia dla patwi 6-11 ............................................................... 47
6 Piercie brzegowy okapowy ............................................................................... 53
6.1 Geometria styku okapowego ........................................................................... 53
6.2 Sprawdzenie nonoci wieca okapowego ..................................................... 55
6.2.1 Wieniec rozcigany .................................................................................. 56
6.2.2 Wieniec ciskany ...................................................................................... 57
7 Piercie zwornikowy ............................................................................................. 58
7.1 Okrelenie geometrii zwornika ....................................................................... 58
7.2 Sprawdzenie nonoci dolnego pasa piercienia zwornikowego .................... 61
7.3 Sprawdzenie nonoci nakadki czcej grny pas dwigara z grnym pasem
piercienia zwornikowego ............................................................................... 61
7.4 Sprawdzenie nonoci pocze spawanych ................................................... 62
7.4.1 Sprawdzenie nonoci spoin czcych dolny pas dwigara z dolnym
pasem zwornika ....................................................................................... 62
7.4.2 Sprawdzenie nonoci spoin czcych grny pas dwigara z grnym
pasem zwornika ....................................................................................... 63
8 Stenia dachowe .................................................................................................... 63
9 Paszcz ..................................................................................................................... 66
9.1 Stateczno paszcza ....................................................................................... 66
9.2 Stateczno oglna zbiornika .......................................................................... 68
9.2.1 Ustalenie oddziaywa majcych wpyw na przemieszczenie zbiornika.....68
9.2.2 Efektywny ciar skorodowanego zbiornika..........................................70
9.2.3 Sprawdzenie stanw granicznych zbiornika ze wzgldu na unoszenie i
przesunicie............................................................................................72
10 Sprawdzenie napre w miejscu poczenia paszcza z dnem .............................. 74
10.1 Ustalenie obcie........................................................................................... 74
6
10.2 Rozkad si wewntrznych w paszczu ........................................................... 75
10.3 Sprawdzenie napre zastpczych w miejscu styku paszcza z dnem .......... 79
10.4 Sprawdzenie napre zastpczych w paszczu w miejscu odwrotnego
momentu zginajcego ..................................................................................... 80
10.5 Sprawdzenie napre w piercieniu obrzenym dna .................................... 81
Podsumowanie i wnioski ................................................................................................ 82
Spis rysunkw ................................................................................................................. 83
Literatura ......................................................................................................................... 83
7
Wstp
Zbiorniki stalowe stanowi ilociowo duy udzia w budownictwie stalowych
konstrukcji. W zbiornikach przeznaczonych do magazynowania cieczy przechowuje si:
paliwa pynne (w tym benzyn lotnicz), wod lub gazy skroplone. Ich zastosowanie
widoczne jest w wielu dziedzinach przemysu midzy innymi przemyle
petrochemicznym. Ze wzgldu na stay wzrost zapotrzebowania na paliwa, wynikajcy
ze zwikszajcej si liczby populacji na wiecie oraz jej potrzeby mobilnoci,
oczywistym staje si fakt, e magazynowanie paliw rwnie wzrasta. Przekada si to
ostatecznie na konieczno budowania coraz to nowych zbiornikw.
Ze wzgldu na ksztat zbiorniki stalowe moemy podzieli na: cylindryczne z
dachem staym, cylindryczne z dachem pywajcym, kuliste, kroploksztatne oraz
prostopadocienne. Te ostatnie z powodu ksztatu s najmniej wytrzymae, jednakowo
stosowane ze wzgldu na zajmowan niewielk powierzchni w stosunku do
pojemnoci.
Dach, paszcz oraz dno a wic gwne elementy konstrukcji wykonane s w
duej mierze z blach walcowanych, ktrych poczenie gwarantuje szczelno a w
przypadku paszcza take i nono konstrukcji.
1 Cel i przedmiot pracy

Celem i przedmiotem pracy jest zaprojektowanie konstrukcji zbiornika
stalowego na benzyn lotnicz za pomoc europejskich norm (Eurokodw) oraz
polskiej normy dotyczcej stalowych zbiornikw na ciecze. Obiekt usytuowano w
miejscowoci Janki pod Warszaw. Jest to pierwsza strefa wiatrowa, druga niegowa
oraz III kategoria terenowa. Zbiornik ma za zadanie zgromadzenie rezerw paliwowych
dla lotniska Okcie w Warszawie. W celu zabezpieczenia rodowiska zewntrznego
przed wyciekiem, budowl otoczono waem ziemnym o wysokoci 3 m. Zalecana
powierzchnia nieruchomoci dla inwestycji wynosi 2 ha.
2 Opis techniczny
2.1 Podstawa opracowania
Projekt sporzdzono na podstawie tematu pracy inynierskiej, wydanego w
Zespole Konstrukcji Metalowych Wydziau Inynierii Ldowej Politechniki
Warszawskiej.
8
2.2 Lokalizacja obiektu
Budowla zlokalizowana jest w wojewdztwie mazowieckim w miejscowoci
Janki.
2.3 Parametry obiektu

Obiektem jest zbiornik cylindryczny o pojemnoci 45000 m3, wysokoci
cakowitej 24 m, wysokoci paszcza 18 m, rednicy paszcza 59 m.
2.4 Przeznaczenie obiektu

Zbiornik przeznaczony jest do magazynowania benzyny lotniczej.
2.5 Materiay konstrukcyjne

Przyjto:
Beton C20/25
- fundament
Stal S355
- dach
- paszcz
- dno.
2.6 Konstrukcja
Gwn konstrukcj non dachu kopulastego stanowi 64 dwigary ukowe IPE
500 rozmieszczone promienicie oparte po obwodzie na wiecu stalowym, poczonym
z paszczem, schodzce si w elemencie centralnym zwanym zwornikiem. Zwornik
spina ze sob dwigary dziki czemu konstrukcja uzyskuje sztywno. Dodatkowymi
elementami nonymi s patwie wykonane z ksztatownikw UPN 120 oraz UPN 50
przenoszce obcienia z poszycia dachu na dwigary. Patwie zamontowane s prawie
prostopadle do dwigarw, tworzc w planie ukad dziesiciu 64-bokw. Elementami
uzupeniajcymi nadajcymi stateczno dachu s stenia kratownicowe
rozmieszczone midzy dwigarami. Stanowi one cznie 8 pl rozmieszczonych
symetrycznie co smy dwigar. Skadaj si one z ksztatownikw L60x60x6. Poszycie
dachu zostanie wykonane z blach o gruboci 7 mm czonych doczoowo.
Konstrukcj non paszcza stanowi blachy o wymiarach 6000x1500 mm i
gruboci 8-24 mm, uoone w formie dwunastu piercieni montowanych metod
9
arkuszow, ktra przyjmuje obcienia z dachu za porednictwiem wieca okapowego.
Dodatkow stateczno paszcza nadaje piercie wieczcy, piercie usztywniajacy
umiejscowiony w odlegoci 3,576 m od piercienia wieczcgo. Paszcz przekazuje
obcienia wasne oraz z dachu na piercie obrzeny, a piercie obrzeny na
fundament.
Dno zbiornika zbudowane jest z blach stalowych. Blachy te poczone s ze sob
doczoowo na podkadce z paskownika oraz na zakadk z uyciem spoiny
pachwinowej.
2.7 Monta zbiornika

Pierwszym etapem jest wylanie fundamentu piercieniowego, a po jego
zwizaniu wypenienie przestrzeni wewntrznej zasypk z piachu stabilizowanego,
zagszczan warstwami.
Po wystarczajcym zwizaniu fundamentu oraz wykonaniu fundamentu
piaskowego, nastpuje budowa dna zbiornika. W pierwszej kolejnoci spawa si
doczoowo na podkadkach boki krtsze blach a potem na zakadk boki dusze. Na
kocu nalezy zespawa piercie obrzeny dna zbiornika co wane nie czc go z
blachami rodkowymi dna.
Nastpnym etapem jest zespawanie pierwszego piercienia paszcza i poczenie
go z piercieniem obrzenym zbiornika. Po tym zabiegu naley poczy piercie
obrzeny z blachami wewntrznymi dna. Monta pozostalych elementw paszcza
zostanie wykonany poprzez nadbudow kolejnych piercieni. W pierwszej kolejnoci
naley zespawa styki pionowe piercienia nadbudowywanego, a nastpnie wykona
spoin czc oba piercienie.
Ostatni etap budowy konstrukcji zbiornika to budowa dachu. Zaleca si
wykorzysta tymczasowy sup podporowy zlokalizowany w centralnym punkcie
zbiornika. W pierwszej kolejnoci wykonuje si monta piercienia wieczcego.
Nastpnie przy uyciu na przykad dwigu naley poczy dwigary z piercieniem
brzegowym i piercieniem zwornikowym. Mocowanie patwi i ste naley rozpocz
tu po zamontowywaniu kolejnych dwigarw.
10
2.8 Wykonanie prby wodnej
Celem prby wodnej jest skontrolowanie szczelnoci zbiornika. Czas trwania
prby wodnej to 72 godziny. W przypadku stwierdzenia wyciekw naley wadliwe
spoiny wyci i ponownie wykona.
2.9 Zabezpieczenie antykorozyjne

Po stwierdzeniu szczelnoci zbiornika zaleca si zastosowanie zabezpieczenia
antykorozyjnego wszystkich elementw farbami epoksydowymi dwuskladnikowymi,
grubopowokowymi (150 m) w barwie aluminiowej lub biaej.
3 Wstpne okrelenie wymiarw zbiornika

3.1 Wysoko i rednica powoki
Dla pojemnoci eksploatacyjnej V = 45000 m3 przyjto wysoko powoki walcowej
zbiornika H0 = 18 m oraz rednic D = 59 m na podstawie nastpujcych ogranicze
wymiarw:
< 10 (1.1.2(3)) PN-EN 1991-4:2008 [5]
h < 100 m
D < 60 m
Warunek na wymagan pojemno eksploatacyjn zbiornika:

D 59
2 2
3
Veksp= ( H 0 1,5 ) (18 1,5 ) 45110,52 m > V = 45 000 m3
4 4
Warunek speniony.
3.2 Dobr geometrii dachu kopulastego

Dla D = 59 m promie krzywizny kopuy sferycznej powinien wynosi wg [9]:
0,8D R 1,5D -> 47,2 m R 88,5 m
Wynioso uku (strzaka):

h = 0,1 D = 0,1 59 = 5,9m
Promie kopuy:
R = 0,5h + D2/8h = 0,5 5,9 + 592/(8 5,9) = 76,7 m
11
0,8D R 1,5D -> 47,2 76,7 88,5
Warunek speniony.
Kt pocztkowy rozwarcia uku:
= asin ( ) = =asin( ) = 22.62 sin = = 0,385
Rysunek 3.2.1 Geometria przekroju dachu

rdo: Opracowanie wasne
Rysunek 3.3.2 Schemat przekroju zbiornika

12
3.3 Dobr liczby dwigarw dachowych
Przy doborze liczby dwigarw w dachach kopuowych kierujemy si zasad, e
maksymalny odstp midzy dwigarami nie powinien przekroczy 3,25m
Przyjto wstpnie: 2n = 64 dwigarw
Odlego pomidzy dwigarami:

ld = = = 2,90m < 3,2m (10.3.1) PN-EN 14015 [9]

Warunek rozstawu speniony.
Kt pomidzy dwigarami:
= = = 5,625
Dugo krokwi:
s = f = 22,62 = 30,281 m
3.4 Dobr i lokalizacja ste dachu

Na podstawie (5.4.1) PN-B-03210:1997 [1] przyjmuje si, e stenia dachowe naley
lokalizowa nie rzadziej ni w co smym polu. W zwiku z powyszym przyjto 8
ste co sme pole.
Rysunek 3.4.1 Schemat dachu zbiornika ze steniami

13
3.5 Okrelenie gruboci blach paszcza
Grubo blach paszcza okrela si na podstawie warunku eksploatacji oraz warunku
prby wodnej. Dodatkowo na podstawie (9.1.5) PN-EN 14015 [9] przyjto, e
minimalna grubo paszcza powinna wynie 8 mm.
Do obliczenia gruboci blach przyjto:
c = 3 mm - naddatek na korozj
f= 1,3 - wspczynnik czciowy do oddziaywa (2.9.2.1) [10]
D = 59 m
Dopuszczalne naprenie obliczeniowe:

S = fy = 355 = 236,67 MPa < 260 MPa (9.1.1 a)) PN-EN 14015 [9]
Warunek speniony.
Dopuszczalne naprenie prbne:

St = 0,75 fy = 0,75 355 = 266,25 MPa > 260 MPa (9.1.1 b)) PN-EN 14015 [9]
Przyjto: St = 260 MPa
Cinienie obliczeniowe w strefie gazowej zbiornika:

Przyjto do oblicze cinienie pn = 2,5 kPa
p = pn f = 2,5 1,3 = 3,25 (9.2.2) PN-EN 14015 [9]
Cinienie prbne:
pt = 1,1 p = 1,1 3,25 = 3.58 (9.2.2) PN-EN 14015 [9]
Maksymalna gsto obliczeniowa cieczy w warunkach magazynowania:
pc = 7,0 - gstos benzyny lotniczej
W = pc f = 7,0 1,3 = 9,1
Maksymalna gsto obliczeniowa czynnika prbnego (wody):
Wt = 10
14
Minimalna grubo poszczeglnych piercieni paszcza wynikajca z warunku
eksploatacji:
Korzystajc ze wzoru:
ec = [98W (Hc 0,3) + p] + c (9.2.2) PN-EN 14015 [9]
Tablica 3.5.1 Obliczenie minimalnej gruboci poszycia wynikajca z warunkw eksploatacji

D 59 m
S 236,667 MPa
W 0,9
p 32,5 MPa
c 3 mm
Hc1 = 18 m ec1 = 22,864 mm

Hc2 = 16,5 m ec2 = 21,215 mm
Hc3 = 15 m ec3 = 19,566 mm
Hc4 = 13,5 m ec4 = 17,917 mm
Hc5 = 12 m ec5 = 16,268 mm
Hc6 = 10,5 m ec6 = 14,619 mm
dla
Hc7 = 9 m ec7 = 12,970 mm
Hc8 = 7,5 m ec8 = 11,321 mm
Hc9 = 6 m ec9 = 9,672 mm
Hc10 = 4,5 m ec10 = 8,023 mm
Hc11 = 3 m ec11 = 6,373 mm
Hc12 = 1,5 m ec12 = 4,724 mm
rdo: Opracowanie wasne na podstawie programu Microsoft Excel
Minimalna grubo poszczeglnych piercieni paszcza wynikajca z warunku prby

wodnej:
ec1 = [98Wt (Hc 0,3) + pt] (9.2.2) PN-EN 14015 [9]
15
Tablica 3.5.2 Obliczenie minimalnej gruboci poszycia wynikajaca z warunku prby wodnej
D 59 m
S 236,667 MPa
Wt 1
pt 35,75 MPa
Hc1 = 18 m ec1 = 22,067 mm

Hc2 = 16,5 m ec2 = 20,235 mm
Hc3 = 15 m ec3 = 18,402 mm
Hc4 = 13,5 m ec4 = 16,570 mm
Hc5 = 12 m ec5 = 14,738 mm
Hc6 = 10,5 m ec6 = 12,905 mm
dla
Hc7 = 9 m ec7 = 11,073 mm
Hc8 = 7,5 m ec8 = 9,241 mm
Hc9 = 6 m ec9 = 7,408 mm
Hc10 = 4,5 m ec10 = 5,576 mm
Hc11 = 3 m ec11 = 3,744 mm
Hc12 = 1,5 m ec12 = 1,911 mm
Tablica 3.5.3 Przyjta grubo poszycia blach

Warunek Minimalna grubo Przyjta
Numer Warunek prby
eksploatacji wg PN-EN 14015 grubo
piercienia wodnej [mm]
[mm] tab. 16 [mm] [mm]
1 22,864 22,067 8 24
2 21,215 20,235 8 22
3 19,566 18,402 8 20
4 17,917 16,570 8 18
5 16,268 14,738 8 18
6 14,619 12,905 8 16
7 12,970 11,073 8 14
8 11,321 9,241 8 12
9 9,672 7,408 8 10
10 8,023 5,576 8 10
11 6,373 3,744 8 8
12 4,724 1,911 8 8
16
3.6 Oznaczenie wymiarw elementw skadowych pyty dennej
Rysunek 3.6.1 Schemat piercienia obrzenego dna zbiornika

Na podstawie (8.2.3) PN-EN 14015 [9] przyjto:

e = 12 mm - grubo blach pyty dennej
ez = 8 mm - grubo blach czcych
Grubo piercienia obrzenego dna zbiornika:

ea = max ( 3,0 mm + (e1 - 3 mm)/3 ; 6 mm) (8.3.1) PN-EN 14015 [9]
ea = max (3 mm + (24 mm 3 mm)/3 ; 6 mm) = max (10 mm; 6 mm)
Przyjto:
ea = 10 mm
Naddatek na korozj blach dna:
Cb = 2 mm
Ostatecznie przyjto:
ea = 10 mm + 2 mm = 12 mm
Szeroko wewntrznej czci piercienia obrzenego:

wa = max (1,5 (fy ea2 / pc g H)1/2 ; 0,5) (11.4(6)) [10]
wa = max {1,5 [(355 122 )/( 700 9,81 16,5)]1/2 ; 0,5} = 1,008 m
wa = 1100 mm
17
3.7 Okrelenie wymaganej gruboci pyt poszycia dachu
Grubo pyt dachowych powinna wynosi nie mnie ni 5mm.
Przyjto grubo blachy t = 5 mm
Przyjto naddatek na korozj c = 2 mm
trp = 5 mm + c = 7 mm
4 Ustalenie obcie dziaajcych na dach zbiornika

4.1 Obcienie stae
s = 7850 - ciar wasny poszycia dachu
Pole kopuy:
Ak = 2 R f = 2 76,7 5,9 = 2843,33 m2
Pole rzutu kopuy:

Arz = D2/4 = 592/4 = 2733,97 m2
grp = (rs g / 1000) trp (Ak /Arz)
grp = (7850 9,81 / 1000) 0,007 (2843.33 / 2733.97) = 0,56
Ciar wasny dwigarw:

Przyjto szacunkowo przekrj dwuteowy o wymiarach:
h = 500 mm, b = 200 mm, tw = 10 mm, tf = 16 mm
V = [h tw + 2 (b tf)] 2s 32
V = [0,5 0,01 + 2 (0,2 0,016)] 2 30,281 32 = 22,09 m3
gmrs = (V rs 9,81/1000) / Ak = (22,09 7850 9,81/1000) / 2843,33 = 0,60
Ciar wasny patwi i ste:

Przyjto szacunkowo :
gsrs = 0,2
18
4.2 Obcienie zmienne
Przyjto podcinienie wedug normy [9]:
Pp = 0,5
Przyjto obcienie uytkowe dachu wedug normy [3]:
Pt = 0,4
4.3 Obcienie niegiem

Korzystajc z normy [4]:
Ct = 1,0 - wspczynnik termiczny
Ce = 0,8 - wspczynnik ekspozycji
sk = 0,9 - warto charakterystyczna obcienia niegiem gruntu dla strefy 2
Przyjto sposb rozkadu niegu jak dla dachw walcowych:
Rysunek 4.3.1 Wspczynniki ksztatu dachu dla dachw walcowych

rdo: PN-EN 1991-1-3 Eurokod 1 Oddziaywanie na konstrukcj Cz 1-3: Oddziaywania oglne
Obcienie niegiem
Rozpatrujemy 2 przypadki:
Przypadek 1 (obcienie rwnomierne na caej powierzchni dachu):
3 I = 0,8
sI = 3 I Ct Ce sk = 0,8 1,0 0,8 0,9 = 0,58
Wariant I: 3 I D = 0,8 59 = 47,2 m
19
Przypadek 2 (obcienie trjktne rne na kadej z poaci):
3 II = 0,2 + 10 = 0,2 + 10 = 1,2
sII = 3 II Ct Ce sk = 1,2 1,0 0,8 0,9 = 0,86
Wariant II: 0,5 (3 II 0,5 + 3 II ) = 0,5 (1,2 0,5 + 1,2 ) ) = 26,55 m
Wybrano przypadek 1, poniewa mniej korzystny jest wariant I.
4.4 Obcienie wiatrem

Korzystajc z normy [6]:
Budynek zlokalizowany jest w strefie 1.
qb,o = qb = 0,30 - warto bazowa cinienia prdkoci wiatru
cdir = 1 - wspczynnik kierunkowy

cseason = 1 - wspczynnik sezonowy
Dla III kategorii terenu:
Ce = 1,9 (H/10) 0,26 = 1,9 (18/10)0,26 = 2,214
Szczytowe cinienie prdkoci:
qp = Ce qb = 2,21 0,3 = 0,66
Cinienie wiatru dziaajce na powierzchni konstrukcji:
we = qp = 0,66
20
Rysunek 4.4.1 Zalecane wartoci wspczynnika cinienia zewntrznego cpe,10 dla kopu
rdo: PN-EN 1991-1-4:2008 Eurokod 1: Oddziaywania na konstrukcje. Cz 1-4: Oddziaywania
oglne oddziaywania wiatru.
H / D = 18m / 59m = 0,305

h / D =5,9m / 59m = 0,1
Dla pkt. A i h/D = 0,1:

Przy H/D = 0,25 -> cpe.10.1 = -1,15
Przy H/D = 1,0 -> cpe.10.2 = -1,75
Interpolujc: cpe.A = [(0,305 0,25) / (1,0 0,25)] (-1,75 + 1,15) 1,15 = -1,194
Dla pkt. B i h/D = 0,1:

Przy H/D = 0,0 -> cpe.10.3 = -0,35
Przy H/D = 0,5 -> cpe.10.4 = -0,75
Interpolujc: cpe.B = [(0,305 0) / (0,5 0)] (-0,75 + 0,35) 0,35 = -0,594
Dla pkt. C i h/D = 0,1:

Przy H/D = 0,0 -> cpe.10.5 = 0
Przy H/D = 0,5 -> cpe.10.6 = -0,5
21
Interpolujc: cpe.C = [(0,305 0) / (0,5 0)] (-0,5 - 0) = -0,305
Wartoci cinienia zewntrznego na powierzchni dachu:
we.A = qp cpe.A = 0,66 (-1,194) = -0,79
we.B = qp cpe.B = 0,66 (-0,594) = -0,39
we.C = qp cpe.C = 0,66 (-0,305) = -0,20
Po przeprowadzonej analizie stwierdzono, e wiatr ma dziaanie ssce na caej

powierzchni dachu. Dlatego te moe by pominity.
4.5 Kombinacje oddziaywa

Korzystajc z wzorw na kombinacje oddziaywa z normy [2]:
G,j = 1,35 Q,1 = 1,5 0,1 = 0,5
Oddziaywania stae:
Gk,j = grp + gmrs + gsrs + pt = 0,56 + 0,6 + 0,2 + 0,4 = 1,76
Oddziaywania zmienne:
Pp =0,5
s = 0,58
Rozpatrzono 2 przypadki oddziaywa zmiennych:

1. nieg wiodcym oddziaywaniem zmiennym
2. Podcinienie wiodcym oddziaywaniem zmiennym
22
Ad. 1
1,35 Gk,j + 1,5 0,5 s + 1,5 1,0 pp
1,35 1,76 + 1,5 0,5 0,58 + 1,5 1,0 0,5 = 3,56
0,85 1,35 Gk,j + 1,5 s + 1,5 1,0 pp
0,85 1,35 1,76 + 1,5 0,58 + 1,5 1,0 0,5 = 3,64
Ad.2
1,35 Gk,j + 1,5 1 pp + 1,5 0,5 s
1,35 1,76 + 1,5 1 0,5 + 1,5 0,5 0,58 = 3,56
0,85 1,35 Gk,j + 1,5 pp + 1,5 1,0 s
0,85 1,35 1,76 + 1,5 0,5 + 1,5 1,0 0,58 = 3,64
Pv,Ed = 3,64
5 Projekt dachu zbiornika

5.1 Wymiarowanie dwigara dachowego
Zaoono przekrj: IPE 500
h = 500 mm iy = 20,4 mm
b = 200 mm iz = 4,31 mm
tw = 10,2 mm Iw = 1249000 cm6
tf = 16 mm
r = 21 mm
A = 116 cm2
Wpl,y = 2194 cm3
Iy = 48200 cm4
Iz = 2142 cm4
Rysunek 5.1.1.3 Charakterystyka geometryczna przekroju dwuteownika IPE 500

rdo: http://www.constructalia.pl
23
5.1.1 Wyznaczenie si wewntrznych na podstawie wzorw normowych
Modu sprystoci stali: E = 210 GPa
Kt midzy ssiadujcymi krokwiami: b = / (2 n) = / (2 32) = 0,049
Korzystajc z normy PN-EN 1993-4-2 [10] obliczono:
Cakowita obliczeniowa sia pionowa przypadajca na dwigar:

PEd = b r2 Pv,Ed = 0,049 29,52 3,64 = 155,00 kN (11.2.2) [10]
Rysunek 5.1.1.1 Parametry i wsprzdne dachu sferycznego

rdo: PN-EN 1993-4-2:2009 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Cz 4-2: Zbiorniki.
Sia poduna:
NEd = 0,375 PEd = 0,375 155,00 = 290,63 kN (11.2.2) [10]

Iy =
=
12203,14 cm4
Dla zaoonego przekroju IPE 500:

Iy = 48200 cm4 > 12203,14 cm4

= NEd
(11.2.2) [10]

= 290,63 kN
= 0,091
y=hR+
24
y = 5,9 76,7 + = 70,8 m
MEd = ( )[ ( ) ( )] (11.2.2) [10]
MEd = ( )[ ( ) ( )]
MEd = [ ( ) ( )]
Tablica 5.1.1.1 Rozkad momentw zginajcych w dwigarze
x y MEd x y MEd
0,00 5,90 -167,70 15,00 4,42 74,90
0,50 5,90 -167,20 15,50 4,32 83,83
1,00 5,89 -165,73 16,00 4,21 92,32
1,50 5,89 -163,33 16,50 4,10 100,33
2,00 5,87 -160,07 17,00 3,99 107,83
2,50 5,86 -155,98 17,50 3,88 114,75
3,00 5,84 -151,11 18,00 3,76 121,07
3,50 5,82 -145,52 18,50 3,64 126,73
4,00 5,80 -139,25 19,00 3,51 131,69
4,50 5,77 -132,34 19,50 3,38 135,91
5,00 5,74 -124,86 20,00 3,25 139,35
5,50 5,70 -116,83 20,50 3,11 141,96
6,00 5,66 -108,32 21,00 2,97 143,70
6,50 5,62 -99,37 21,69 2,77 144,59
7,00 5,58 -90,02 22,00 2,68 144,40
7,50 5,53 -80,33 22,50 2,53 143,28
8,00 5,48 -70,34 23,00 2,37 141,12
8,50 5,43 -60,10 23,50 2,21 137,88
9,00 5,37 -49,65 24,00 2,05 133,52
9,50 5,31 -39,05 24,50 1,88 127,99
10,00 5,25 -28,33 25,00 1,71 121,27
10,50 5,18 -17,54 25,50 1,54 113,30
11,00 5,11 -6,74 26,00 1,36 104,04
11,50 5,03 4,04 26,50 1,18 93,46
12,00 4,96 14,74 27,00 0,99 81,52
12,50 4,87 25,33 27,50 0,80 68,18
13,00 4,79 35,75 28,00 0,61 53,39
13,50 4,70 45,97 28,50 0,41 37,13
14,00 4,61 55,93 29,00 0,21 19,34
14,50 4,52 65,59 29,50 0,00 0,00
25
200,00
150,00
100,00
50,00
MEd [kNm]
0,00
10,50
12,00
13,50
15,00
16,50
18,00
19,50
21,00
22,50
24,00
25,50
27,00
28,50
0,00
1,50
3,00
4,50
6,00
7,50
9,00
-50,00
-100,00
-150,00
-200,00
x [m]
Rysunek 5.1.1.2 Wykres momentw zginajcych w dwigarze

Maksymalny moment rozcigajcy grne wkna dwigara wynosi 167,70 MPa i

wystpuje w zworniku dachu. Maksymalny moment rozcigajcy dolne wkna
dwigara wynosi 144,59 MPa. Moment zginajcy nie wystpuje w miejscu poczenia
dwigara z paszczem.
5.1.2 Wyznaczenie si wewntrznych w dwigarze za pomoc programu

obliczeniowego
Celem rozdziau jest obliczenie si wewntrznych w dwigarze dachu za pomoc
programu obliczeniowego Autodesk Robot Structural Analysis Professional, a nastpnie
porwnanie wynikw z obliczeniami wykonanymi na podstawie analitycznych wzorw
normowych. Do oblicze przyjto kombinatoryk obcie z rozdziau 4.4.
26
Rysunek 5.1.2.1 Model dachu sferycznego
rdo: rdo: Opracowanie wasne na podstawie programu Autodesk Robot Structural Analysis
Professional
Na rysunku powyej przedstawiono model dachu sferycznego. W ustawieniach

programu zaoono podpory nieprzesuwne. Dwigary przyjto jako uki
aproksymowane co oznacza, e zbudowane s z belek prostych. Kady dwigar skada
si z 20 rwnej dugoci elementw.
Na rysunkach poniej przedstawiono obwiednie si wystpujcych w poszczeglnym
dwigarze.
27
Rysunek 5.1.2.2 Obwiednia si podunych
Professional
Rysunek 5.1.2.3 Obwiednia si poprzecznych

Professional
28
Rysunek 5.1.2.4 Obwiednia momentw zginajcych
Professional
Rysunek 5.1.2.5 Model dachu sferycznego z ugiciami dwigarw.

Professional
29
Wnioski:
Obliczenia wykonane za pomoc wzorw normowych s zbiene z obliczeniami
wykonanymi za pomoc programu Robot. Niewielkie rnice mog wynika z przyjtej
w programie aproksymacji dwigarw. Zauway jednak mona, e wartoci
momentw obliczonych rcznie s wiksze od wartoci z programu. Wnioskuj wic,
e korzystajc z wzorw normowych otrzymujemy wyniki, dziki ktrym moemy
zaprojektowa konstrukcj dachu zbiornika bezpieczniejsz.
5.1.3 Klasa przekroju

Klasa przekroju zaley od stosunku wymiarw danego elementu. W celu okrelenia
klasy przekroju korzysta si z tablicy 5.2 zawartej w normie PN-EN 1993-1-1 [7].
Pka w strefie ciskanej:
= = = 0,814

= = = 4,619 < 9e = 9 0,814 = 7,33
Przekrj w 1 klasie.
rodnik ciskany i zginany:
N =
=
= 8,03 cm
= h 2 (tf + r ) = 50 - 2 (1,6 + 2,1 ) = 42,6 cm

= =
= 0,59 > 0,5

= = = 41,76 < =
= 48,33
Przekrj w 1 klasie.
Jako e cay przekrj jest 1 klasie, stosujemy procedur projektowania plastycznego.
5.1.4 Sprawdzenie nonoci dwigara

Nono charakterystyczna przekroju dwigara na ciskanie:
NRk = A fy = 116,00 355 = 4118 kN
Nono charakterystyczna przekroju dwigara na zginanie:

MRk = Wpl,y fy = 1930 355 = 685,15 kNm
30
Sprawdzenie nonoci obliczeniowej przekroju na zginanie:
Sprawdzenie nonoci obliczeniowej na zginanie wykonano na podstawie warunku:
<1 (6.2.5) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
M0 = 1,0
MEd = 167,70 kNm
Mc,Rd = Wpl,y = 1930 = 685,15 kNm
= = 0,245
Sprawdzenie nonoci obliczeniowej przekroju na zginanie z si podun:

Nono obliczeniow przekroju na zginanie z si podun okrelono na podstawie
(6.2.9.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7].
Npl.Rd = A = 116 = 4118 kN
NEd = 290,63 kN
NEd < 0,25 Npl.Rd -> 290,63 kN < 0,25 4118 = 1029,5 kN

NEd < -> 290,63 kN < = 771,27 kN
Wpyw siy podunej moe zosta pominity.
5.1.5 Sprawdzenie nonoci na ciskanie z uwzgldnieniem wyboczenia gitnego

Sprawdzenie nonoci na wyboczenie wzgldem osi y-y wg normy [7]:
Smuko postaciowa:
= 93,9 = 93,9 0,814 = 76,435 (6.3.1.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Smuko wzgldna przy wyboczeniu wzgldem paszczyzny y-y:

30,28 m
= = = = 1,942 (6.3.1.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Wskanik niestatecznoci:
Dla przekroju IPE > 1,2 i tf < 40 mm przyjto krzyw wyboczenia a (6.3.1.3) [7]
= 0,21
31
2
= 0,5 [1 + ( 0.2) + ]
2
= 0,5 [1 + ( 0,2) + ] = 2,569
Wspczynnik wyboczeniowy wzgldem osi y-y:

= = = 0,235 < 1,0 (6.3.1.2) [7]

Nono obliczeniowa na wyboczenie wzgldem osi y-y:

Nb,Rd,y = A fy = 0,235 116 355 = 967,73 kN (6.3.1.3) [7]
Sprawdzenie warunku nonoci:
< 1,0 (6.3.1.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
= = 0,3 < 1,0
Sprawdzenie nonoci na wyboczenie wzgldem osi z-z wg normy [7]:

Smuko wzgldna przy wyboczeniu wzgldem paszczyzny y-y:
Przyjto odlego pomidzy patwiami:
2,5 m
= = = = 0,759 (6.3.1.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Dla przekroju IPE > 1,2 i tf < 40mm przyjto krzyw wyboczenia b (6.3.1.2) [7]
= 0,34
2 2
= 0,5 [1 + ( 0.2) + ] = 0,5 [1 + ( 0,2) + ] = 0,883
Wspczynnik wyboczeniowy wzgldem osi z-z:

= = = 0,749 < 1.0 (6.3.1.2) [7]

Nono obliczeniowa na wyboczenie wzgldem osi z-z:

Nb,Rd,z = A fy = 0,749 116 355 = 3086,42 kN (6.3.1.3) [7]
32
Sprawdzenie warunku nonoci:
< 1,0 (6.3.1.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
= = 0,09 < 1,0
5.1.6 Sprawdzenie nonoci na zwichrzenie:

Poniej przeanalizowany jest wariant bez dodatkowych ste przeciwskrtnych.
Odlego pomidzy punktami efektywnego bocznego podparcia wynosi Lc = 11,3. Jest
to zasig strefy na ktrej wystpuje ciskanie dolnego pasa dwigara.
G = 81 GPa Modu sprystoci przy cinaniu
stosunek momentw na kocach segmentu, w ktrym sprowadzane jest
zwichrzenie.
M1 = -167,70 kNm
M2 = -0,27 kNm
= = 0,0016
2
C1 = 1,88 1,40 + 0,52 (tabl.F.1.1) ENV 1993-1-1 [13]
C1 = 1,88 1,40 0,0016 + 0,52 0,00162 = 1,878
1/2
Mcr = C1 (F.5) ENV 1993-1-1 [13]
1/2
Mcr = 1,878 = 340,63 kNm
Wzgldna smuko przy zwichrzeniu:
= = = 1,418 (6.3.2.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Dla przekroju IPE > 2 przyjmujemy krzyw zwichrzenia b
LT = 0,34
2
LT = 0,5 [ 1 + LT ( 0.2 ) + ] (6.3.2.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
2
LT = 0,5 [ 1 + ( 0,2 ) + ] = 1,712
33
Wspczynnik zwichrzenia:
LT = (6.3.2.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]

LT = = 0,374

Mb,RD = LT (6.3.2.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Mb,RD = = 256,25 kNm
= = 0,654 < 1
5.1.7 Sprawdzenie formu interakcyjnych

Mh = -167,70 kNm
Ms = 144,59 kNm
y=0
-1 < s = = = - 0,862 < 0
Obliczenie wspczynnika kyy:
Rysunek 5.1.7.1 Wspczynniki rwnowanego staego momentu C m

rdo: PN-EN 1993-1-1:2006 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych.
Cz 1-1: Reguy oglne i reguy dla budynkw
Cmy = 0,1 0,8 s = 0,1 0,8 (-0,862) = 0,790 > 0,4
kyy1 = Cmy [ 1 + ( 0,2) ] (B.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
kyy1 = 0,79 [ 1 + (1,942 0,2) ] = 1,203
34
kyy2 = Cmy [ 1 +0,8 ] (B.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
kyy2 = 0,790 [ 1 + 0,8 ] = 0,98
kyy = min (kyy1 , kyy2) = min (1,203 , 0,980) = 0,980
Obliczenie wspczynnika kzy:
Rysunek 5.1.7.2 Wspczynniki rwnowanego staego momentu CmLT

Do analizy przyjto odcinek midzy kocem dwigara gdzie wystpuje najwikszy

moment zginajcy, do najbliszej patwi (usztywnienie poprzeczne).
Mh = -167,70 kNm - moment na kocu dwigara
M2 = -28,33 kNm - moment w miejscu mocowanej patwi
y= = = 0,169 < 1
CmLT = 0,6 + 0,4 y = 0,6 + 0,4 0,169 = 0,668 > 0,4
kzy1 = 1 - (B.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
kzy1 = 1 - = 0,983
kzy2 = 1 - (B.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
kzy2 = 1 - = 0,977
kzy = max (kzy1 ; kzy2) = min (0,983 ; 0,977) = 0,983
35
+ kyy < 1,0 (6.3.3) [7]
+ 0,980 = 0,942 < 1,0
+ kzy < 1,0 (6.3.3) [7]
+ 0,983 = 0,738 < 1,0
5.1.8 Stan graniczny uytkowalnoci

Poniej sprawdzono czy powstae maksymalne ugicie dwigara (rys. 5.1.2.5) nie
przekracza odksztace dopuszczalnych.
wmax = 6,4 cm < = = 14,7 cm
Dopuszczalne ugicie nie zostao przekroczone. Stan graniczny uytkowalnoci zosta

speniony.
5.2 Wymiarowanie patwi

Obcienia stae:
Ciar wasny poszycia: grp = 0,56
Ciar wasny patwi i ste: grs = 0,2
Obcienie uytkowe: pt = 0,4
g = grp + grs + pt = 0,56 + 0,2 + 0,4 = 1,16
Obcienia zmienne:
Obcienie niegiem: s = 0,58
Podcinienie w zbiorniku: pp = 0,5
Kombinacja obcie:

36
Ad. 1
p1 = 1,35 g + 1,5 s + 1,5 1,0 pp = 1,35 1,16 + 1,5 0,58 + 1,5 1,0 0,5 = 3,18
Ad. 2
p2 = 1,35 g + 1,5 pp + 1,5 0,5 s = 1,35 1,16 + 1,5 0,5 + 1,5 0,5 0,58 = 2,75
Przyjto
p = 3,18
5.2.1 Obliczenie si wewntrznych w patwiach

Okrelenie zalenoci geometrycznych:
Dugo dwigara: s = 30,28 m
Kt rozwarcia kopuy dachu: f = 22,62 = 0,395 rad
Kt pomidzy dwigarami: = 5,625 = 0,098 rad
Liczba przestrzeni pomidzy patwiami: N = 12
Odlego pomidzy patwiami mierzona po uku dwigara:
s = s / N = 30,280 / 12 = 2,523 m
= (1/)
xi odlego pomidzy patwiami odniesiona do rzutu poziomego dachu (mierzona od
krawdzi okapowej dachu)
=/2()
Okrelenie si wewntrznych w patwiach:
Rysunek 5.2.1.1 Schemat do wyznaczenia dugoci patwi

rdo: Opracownie wasne
37
Do okrelenia si wewntrznych wykorzystano nastpujce wzory:
=(1/) kt rozwarcia kopuy dla i-tej patwi
xi odlego pomidzy patwiami zrzutowana na paszczyzn
lp,i = 2 (r xi) (/2) dugo patwi
= (,+1, )/2 efektywna szeroko pasa, z ktrego zbierane s obcienia
q = p beff,i obcienie pionowe dziaajce na patew
=cos() =sin() skadowe obcienia pionowego
Do obliczenia si wewntrznych wystpujcych w patwiach wykorzystano nastpujce

wzory:
, = ,2 / 8
, = ,2 / 8
, = , / 2
, = , / 2
Tablica 5.2.1.1 Wyniki oblicze si wewntrznych wystpujacych w patwiach
i i xi xi,p lp,i beff q ql qII My,Ed Mz,Ed Vy,Ed Vz,Ed

i
[deg] [rad] [m] [m] [m] [m] [kN/m] [kN/m] [kN/m] [kNm] [kNm] [kN] [kN]
0 22,62 0,395 0 0 2,895 1,172 3,73 3,44 1,43 3,61 1,5 4,98 2,08
1 20,735 0,362 2,345 2,345 2,665 2,36 7,51 7,02 2,66 6,23 2,36 9,4 3,5
2 18,85 0,329 4,719 2,374 2,432 2,388 7,6 7,19 2,45 5,31 1,81 8,74 2,98
3 16,965 0,296 7,12 2,401 2,196 2,413 7,68 7,34 2,24 4,43 1,35 8,06 2,46
4 15,08 0,263 9,545 2,425 1,958 2,436 7,75 7,48 2,02 3,59 0,97 7,33 1,97
5 13,195 0,23 11,992 2,447 1,718 2,456 7,81 7,61 1,78 2,81 0,66 6,54 1,53
6 11,31 0,197 14,46 2,466 1,476 2,474 7,87 7,72 1,54 2,1 0,42 5,7 1,1
7 9,425 0,164 16,94 2,482 1,233 2,489 7,92 7,81 1,3 1,48 0,25 4,81 0,8
8 7,54 0,132 19,436 2,496 0,988 2,501 7,96 7,89 1,04 0,96 0,13 3,89 0,52
9 5,655 0,099 21,942 2,507 0,742 2,511 7,99 7,95 0,79 0,55 0,05 2,95 0,29
10 3,77 0,066 24,457 2,515 0,495 2,517 8,01 7,99 0,53 0,24 0,02 1,98 0,13
11 1,885 0,033 26,977 2,52 0,248 2,522 8,02 8,02 0,26 0,06 0 0,99 0,03
12 0 0 29,5 2,523 0
38
Maksymalne wartoci si wewntrznych uzyskano dla patwi nr 1.
, = 6,23 kNm
, = 2,36 kNm
, = 9,35 kN
, = 3,54 kN
lp,i = 2,66 m
Wstpny dobr przekroju patwi:
Wpl,y = = = 35,104 cm3
Wpl,z = = = 6,645 cm3
Wybrano ceownik UPN 120 dla patwi 1-5
Wpl,y = = = 11,842 cm3
Wpl,z = = = 1,183 cm3
Wybrano ceownik UPN 50 dla patwi 6-11
5.2.1.1 Obliczenia dla patwi 1-5
h = 120 mm
b = 55 mm
tw = 7,0 mm
tf = 9,0 mm
r1 = 9,0 mm
A = 17,0 cm2
Wpl,y = 72,6 cm3
Wpl,z = 21,2 cm3
Iy = 364,0 cm4
Iz = 43,2 cm4
It = 4,15 cm4
Iw = 900 cm6
Rysunek 5.2.1.1.1 Charakterystyka geometryczna przekroju ceownika
39
Klasa przekroju zaley od stosunku wymiarw danego elementu. W celu okrelenia
klasy przekroju korzysta si z tablicy 5.2 zawartej w normie PN-EN 1993-1-1 [7].
Klasyfikacja przekroju
= = = 4,333 < 9 =9 = 7,326
Przekrj w 1 klasie
rodnik zginany:
= = = 9,333 < 72 = 72 0,814 = 58,61
Przekrj w 1 klasie
Cay przekrj jest w 1 klasie. Stosujemy procedur projektowania plastycznego
Nono obliczeniowa przekroju na zginanie:

Patwie zginane s dwukierunkowo. Nalezy speni nastpujce kryterium nonoci:
( ) + ( ) < 1,0 (6.2.9.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Dla przekrojw ceowych stosujemy nastpujce wartoci wykadnikw potgowych:

= 1,0
= 1,0
Mpl,y,Rd = = = 25,77 kNm
Mpl,z,Rd = = = 7,53 kNm
( ) + ( ) = 0,555 < 1,0
Nono obliczeniowa przekroju na cinanie:

W celu sprawdzenia nonoci obliczeniowej na cinanie naley sprawdzi poniszy
warunek:
< 1,0 (6.2.6) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
40
Pole przekroju pracujcego dla walcowanego profilu ceowego i cinania w paszczynie
z-z:
Av,y = A - 2 b tf + (tw + r1) tf = 17 - 2 5,5 0,9 + (0,7 + 0,9 ) 0,9 = 8,54 cm2

Vpl,y,Rd = = = 175,04 kN (6.2.6) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
= < 1,0

y-y:
Av,z = A [h - 2 (tf + r1)] tw = 17 [12 2 ( 0,9 + 0,9 )] 0,7 = 11,12 cm2

Vpl,z,Rd = = = 227,92 kN (6.2.6) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
= < 1,0
Nono na zginanie dwukierunkowe z uwzgldnieniem niebezpieczestwa wystpienie

zwichrzenia
Obliczenie momentu krytycznego przy zwichrzeniu sprystym:
1/2
Mcr = C1 (F.5) ENV 1993-1-1 [13]
Lc = 2,665 m
C1 = 1,132 (tabl.F.1.2) ENV 1993-1-1 [13]
4
Iz = 43,2 cm
Iw = 900 cm6
It = 4,15
Mcr = 1,132 = 24,20 kNm
= = = 1,032 (6.3.2.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Dla profilu o przekroju ceowym przyjto krzyw zwichrzenia d:

= 0,76
41
= 0,5 [1 + ( 0,2) + 2
] (6.3.1.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
2
= 0,5 [1 + ( 0,2) + ] = 1,349
LT = (6.3.1.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]

LT = = 0,451

Mb,RD = LT (6.3.2.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Mb,Rd = 0,451 = 11,62 kNm
= < 1,0
Sprawdzenie formu interakcyjnych:

Obliczenie wspczynnika Cmy na podstawie tablicy B3 z PN-EN 1993-1-1:
Rysunek 5.2.1.1.2 Wspczynniki rwnowanego staego momentu Cm

Mh = 0
Ms = My,Ed = 6,23 kNm
= =0
Cmy = 0,95 + 0,05 = 0,95 + 0,05 = 0,95
42
Obliczenie wspczynnika Cmz na podstawie tablicy B3 z PN-EN 1993-1-1:

Mh = 0
Ms = Mz,Ed = 2,36 kNm
= =0
Cmz = 0,95 + 0,05 = 0,95 + 0,05 = 0,95

kyy = Cmy = 0,95
kyz = 0,6 kyy= 0,6 0,95 = 0,57
kzy = 1,00
kzz = Cmz = 0,95
kyy + kyz < 1,0 (6.3.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
0.95 +0,57 = 0,69 < 1,0
kzy + kzz < 1,0 (6.3.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
1,00 + 0,95 = 0,83 < 1,0
Stan graniczny uytkowalnoci - sprawdzenie ugi:

43
Ad.1
p1 = 1,00 g + 1,00 s + 1,00 1,00 pp
p1 = 1,00 1,16 + 1,00 0,58 + 1,00 1,00 0,5 = 2,24
Ad.2
p2 = 1,00 g + 1,00 pp + 1,00 0,5 s
p2 = 1,00 1,16 + 1,00 0,5 + 1,00 0,5 0,5 = 1,95
pch = max ( p1; p2 ) = max (2,28; 1,95) = 2,24
qch = pch beff = 2,24 2,36 = 5,28
qk,l = qch cos() = 5,28 cos(0,362) = 4,94
qk,lI = qch sin() = 5,28 sin(0,362) = 1,87
Stan graniczny uytkowalnoci okrelono na podstawie wzoru:
wz =
wz = = 0,424 cm
wy =
wy = = 1,354 cm
w= = = 1,419 cm
wdop,En = Lc / 150 = 266,5 / 150 = 1,777 cm

w = 1,354 cm < wdop,En = 1,777 cm
Dopuszczalne ugicie nie zostao przekroczone.
Projektowanie poczenia patwi do dwigara:

Przyjto poczenia patwi 1-5 do dwigara za pomoc dwch rub M10 klasy 8.8 na
stron.
44
Rysunek 5.2.1.1.4 Poczenie patwi z dwigarem
Dane:
Stal: S355 fy = 355 (3.2.3) PN-EN 1991-1-1 [3]
fu = 510
ruby M10 klasy 8.8: fyb = 640 (3.1.1) PN-EN 1993-1-8 [8]
fub = 800
A = 78 mm2
As = 58 mm2
d = 10 mm
M2 = 1,25 (2.2) PN-EN 1993-1-8 [8]
M0 = 1,00
t = 12 mm
tw = 7 mm
d0 = 11 mm
Sprawdzenie poprawnoci rozwmieszczenia rub:

e1 = 24 mm > 1,2 d0 = 13,2 mm (3.5) PN-EN 1993-1-8 [8]
e2 = 24 mm > 1,2 d0 = 13,2 mm
p1 = 40 mm > 2,2 d0 = 24,2 mm
45
Paszczyzna cinania nie przechodzi przez gwintowan cz ruby. Zgodnie z
(3.6.1)PN-EN 1993-1-8 [8] przyjto wic:
v = 0,6
Nono ruby na cinanie wg (3.6.1) [8]:
Fv,Rd =
Fv,Rd = = 22,27 kN
Nono ruby na docisk do rodnika patwi (ruba skrajna) wg (3.6.1) [8]:
Fb,Rd,1 = gdzie:
k1 = min (2,8 1,7 ; 2,5)
k1 = min (2,8 1,7 ; 2,5) = min (4,4 ; 2,5) = 2,5
= min ( ; ; 1,0)
= min ( = 0,73 ; = 1,57; 1,0) = 0,73
Fb,Rd,1 = = 52,12 kN
Nono ruby na docisk do rodnika patwi (ruba porednia) wg (3.6.1) [8]:
= min ( ; ; 1,0)
= min ( = 0,96 ; = 1,57; 1,0) = 0,96
Fb,Rd,2 = = 68,54 kN
Nono ruby na docisk jest wiksza od nonoci na cinanie. Obliczeniowa nono

dwch rub jest rwna sumie nonoci pojedynczych cznikw na cinanie.
F = 2 Fv,Rd = 2 22,27 = 44,54 kN > VRd = 9,35 kN
46
5.2.1.2 Obliczenia dla patwi 6-11
h = 50 mm
b = 38 mm
tw = 5,0 mm
tf = 7,0 mm
r1 = 7,0 mm
A = 7,12 cm2
Wpl,y = 13,1 cm3
Wpl,z = 6,78 cm3
Iy = 26,4 cm4
Iz = 9,12 cm4
It = 1,12 cm4
Iw = 30 cm6
Rysunek 5.2.1.2.1 Charakterystyka geometryczna przekroju ceownika

Klasyfikacja przekroju:
= = = 3,714 < 9 =9 = 7,33
Przekrj w 1 klasie
rodnik zginany:
= = = 3,143 < 72 = 72 0,814 = 58,61
Przekrj w 1 klasie
Cay przekrj jest w 1 klasie. Stosujemy procedur projektowania plastycznego
Nono obliczeniowa przekroju na zginanie:

Patwie zginane s dwukierunkowo. Nalezy speni nastpujce kryterium nonoci:
( ) + ( ) < 1,0 (6.2.9.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
47
Dla przekrojw ceowych stosujemy nastpujce wartoci wykadnikw potgowych:
= 1,0
= 1,0
Mpl,y,Rd = = = 4,65 kNm
Mpl,z,Rd = = = 2,41 kNm
( ) + ( ) = 0,626 < 1,0
Nono obliczeniowa przekroju na cinanie:

W celu sprawdzenia nonoci obliczeniowej na cinanie naley sprawdzi poniszy
warunek:
< 1,0 (6.2.6) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]

z-z:
Av,y = A - 2 b tf + (tw + r1) tf = 7,12 - 2 3,8 0,7 + (0,5 + 0,7) 0,7 = 2,64 cm2

Vpl,y,Rd = = = 54,11 kN (6.2.6) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
= < 1,0

y-y:
Av,z = A [h - 2 (tf + r1)] tw = 7,12 [5 2 ( 0,7 +0,7)] 0,5 = 6,02 cm2

Vpl,z,Rd = = = 123,39 kN (6.2.6) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
= < 1,0
Nono na zginanie dwukierunkowe z uwzgldnieniem niebezpieczestwa wystpienie

zwichrzenia:
Obliczenie momentu krytycznego przy zwichrzeniu sprystym:
1/2
Mcr = C1 (F.5) ENV 1993-1-1[13]
Lc = 1,476 m
48
C1 = 1,132 (Tabl. F.1.2) ENV 1993-1-1 [13]
Iz = 9,12 cm4
Iw = 30 cm6
It = 1,12
Mcr = 1,132 = 10,20 kNm
= = = 0,675 (6.3.2.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Dla profilu o przekroju ceowym przyjto krzyw zwichrzenia d:

= 0,76
= 0,5 [1 + ( 0.2) + 2
] (6.3.1.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
= 0,5 [1 + ( 0,2) + 0,6752 ] = 0,908
LT = (6.3.1.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]

LT = = 0,660

Mb,RD = LT (6.3.2.1) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
Mb,RD = 0,660 13,1 = 3,07 kNm
= < 1,0
Sprawdzenie formu interakcyjnych

Obliczenie wspczynnika Cmy na podstawie tablicy B3 z PN-EN 1993-1-1)
49
Mh = 0
Ms = My,Ed = 2,10 kNm
= =0
Cmy = 0,95 + 0,05 = 0,95 + 0,05 = 0,95
Obliczenie wspczynnika Cmz na podstawie tablicy B3 z PN-EN 1993-1-1:

Mh = 0
Ms = Mz,Ed = 0,42 kNm
= =0
Cmz = 0,95 + 0,05 = 0,95 + 0,05 = 0,95

kyy = Cmy = 0,95
kyz = 0,6 kyy= 0,6 0,95 = 0,57
kzy = 1,00
50
kzz = Cmz = 0,95
kyy + kyz < 1,0 (6.3.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
0,95 + 0,57 = 0,75 < 1,0
kzy + kzz < 1,0 (6.3.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
1.00 +0,95 = 0,85 < 1,0
Stan graniczny uytkowalnoci - sprawdzenie ugi:

1. nieg wiodcym oddziaywniem zmiennym
Ad.1
p1 = 1,00 g + 1,00 s + 1,00 1,00 pp
p1 = 1,00 1,16 + 1,00 0,58 + 1,00 1,00 0,5 = 2,24
Ad.2
p2 = 1,00 g + 1,00 pp + 1,00 0,5 s
p2 = 1,00 1,16 + 1,00 0,5 + 1,00 0,5 0,58 = 1,95
pch = max ( p1; p2 ) = max (2,24; 1,95) = 2,24
qch = pch beff = 2,24 2,47 = 5,53
qk,l = qch cos() = 5,53 cos(0,197) = 5,43
qk,lI = qch sin() = 5,53 sin(0,197) = 1,08
Stan graniczny uytkowalnoci okrelono na podstawie wzoru:
wz =
wz = = 0,605 cm
51
wy =
wy = = 0,349 cm
w= = = 0,698 cm
wdop,En = Lc / 150 = 1.476 m / 150 = 0.984 cm

w = 0,698 < wdop,En = 0,984
Dopuszczalne ugicie nie zostao przekroczone.
Poczenie patwi do dwigara:
Rysunek 5.2.1.2.4 Poczenie patwi z dwigarem

Na podstawie analizy oblicze pocze dla patwi 1-5, stwierdzono e obliczenia

pocze dla patwi 6-11 nie s konieczne. Przyjto wic dla patwi 6-11:
Poczenia do dwigara za pomoc jednej ruby M10 klasy 8.8 na stron.
t = 11 mm
d0 = 11 mm
e1 = 14 mm > 1,2 d0 = 13,2 mm (3.5) PN-EN 1993-1-8 [8]
e2 = 24 mm > 1,2 d0 = 13,2 mm
52
6 Piercie brzegowy- okapowy
Dane wyjciowe:
SC = 120 MPa - dopuszczalne napreenie ciskajce przyjmowane dla wszystkich stali
R = 29,5 m promie zbiornika
= = 22,62 = 0,395 rad kt nachylenia poudnika dachu w miejscu poczenia z
paszczem
pq = 2,5 - maksymalne dopuszczalne nadcinienie w strefie gazowej zbiornika
grp = 0,56 - ciar poszycia dachu
pc = pq - grp = 2,5 0,56 = 1,94
6.1 Geometria styku okapowego

Zgodnie z norm [9] powierzchnia ciskana jest obszarem w poczeniu paszcza z
dachem, ktr uznaje si za wytrzymujc siy wywoane cinieniem obliczeniowym.
Obliczenie minimalnej powierzchni ciskanej piercienia:
Amin = = = 16864,22 mm2
Zgodnie z tablic 17 z normy PN-EN 14015 [9] dla rednicy zbiornika D = 59m
przyjto wymiary ktownika 150mm x 150mm x 15mm.
tr = 7 mm - grubo dachu
ts,12 = 8 mm - grubo grnego piercienia paszcza
R = 76,7 m - promie krzywizny dachu
Skuteczna dugo dachu:

wr = 0,6 = 0,6 = 43,964 cm
Skuteczna dugo paszcza zbiornika:

wc = 0.6 = 0.6 = 29.148 cm
Przyjto podparcie dwigara w postaci ceownika UPN 400.
53
Rysunek 6.1.1 Przekrj obliczeniowy styku okapowego
54
Tablica 6.1.1 Charakterystyki geometryczne przekroju
rdo: Opracowanie wasne na podstawie programu AutoCad
Aeff = 22751,75 mm2 > Amin = 16864,22 mm2

Warunek speniony na minimaln powierzchni ciskan speniony.
Iz = 505626803,52 mm4
Iy = 1217650986,26 mm4
ez = 511,92 mm
ey = 96,95 mm
Wz = = = 987711 mm3 = 987,71 cm3
Wy = = = 12559059 mm3 = 12559,06 cm3
6.2 Sprawdzenie nonoci wieca okapowego.

Poniej rozpatrujemy dwie sytuacje: ze wzgldu na ciskanie oraz ze wzgldu na
rozciganie piercienia wieczcego. W przypadku rozpatrywania rozcigania wieca
bierzemy pod uwag: obcienie niegiem, ssanie wiatru oraz oddziaywania stae. W
przypadku ciskania: nadcinienie wystpujace w strefie gazowej zbiornika, ssanie
wiatru i oddziaywania stae.
55
6.2.1 Wieniec rozcigany.
W celu sprawdzenia nonoci wieca na rozciganie naley speni nastpujce

kryterium:
fy,d,
gdzie:
NEd =
Pv,Ed = 3,64 sia pionowa obcienia obliczeniowego rwnomiernie rozoonego
NEd = = = 3793,80 kN (11.18) PN-EN 1993-4-2 [10]
= = 166,68 MPa < fy,d = 355 MPa
= = = 0,049 rad - kt pomidzy dwigarami
Moment zginajcy w miejscu poczenia z wiecem:
Ms,Ed = -( ) ( ) = -( ) ( ) = - 89,58 kNm
Moment zginajcy w rodku pomidzy dwigarami:
MF,Ed = -( ) ( ) = -( ) ( ) = - 44,80 kNm
Sprawdzenie napre w przekroju wieca:
W miejscu oparcia dwigara na wiecu:

= + = + = 76,05 MPa < fy = 355 MPa
= - = - = 173,88 MPa < fy = 355 MPa
Na wiecu pomidzy dwigarami:
= + = + = 121,39 MPa < fy = 355 MPa
= - = - = 170,32 MPa < fy = 355 MPa
Wszystkie warunki zostay spenione.
56
6.2.2 Wieniec ciskany
Gk,j = grp + gmrs + gsrs = 0,56 + 0,6 + 0,2 = 1,36
Pq = -2,5 - maksymalne dopuszczalne nadcinienie w strefie gazowej zbiornika
Maksymalne ssanie wiatru wiatru na powierzchni dachu:
we = min (we,A, we,B, we,C) = min (-0,79 , -0,39 , -0,20 ) = - 0,73
G,j = 1,0 Q,1 = 1,5 0,1 = 1,5 0,1 = 0,6

1. Nadcinienie jako wiodce obcienie zmienne
2. Ssanie wiatru jako wiodce obcienie zmienne
Ad.1
1,0 Gk,j + 1,5 pq + 1,5 0,6 we
1,0 1,36 +1,5 (-2,5) + 1,5 0,6 (-0,79) = -3,10
0,85 1,0 Gk,j + 1,5 pq + 1,5 0,6 we
0,85 1,0 1,36 + 1,5 (-2,5) + 1,5 0,6 (-0,79) = -3,31
Ad.2
1,0 Gk,j + 1,5 we + 1,5 1,0 pq
1,0 1,36 +1,5 (-0,79) + 1,5 1,0 (-2,5) = -3,58
0.85 1.0 Gk,j + 1.5 we + 1.5 1.0 pq
0,85 1,0 1,36 + 1,5 (-0,79) + 1,5 1,0 (-2,5) = -3,78
Przyjto do oblicze:
57
Pv,Ed = -3,78
NEd = = = - 3948,26 kN (11.18) PN-EN 1993-4-2 [10]
Aeff = cm2
= = - 173,54 Mpa < 355 MPa
Moment zginajcy w miejscu poczenia z wiecem:
Ms, Ed = -( ) ( )=-( ) ( ) = 93,23 kNm
Moment zginajcy w poowie rozpitoci pomidzy punktami podparcia dwigarw:
MF,Ed = -( ) ( )=-( ) ( ) = 46,62 kNm
Sprawdzenie napre w przekroju wieca:

W miejscu oparcia dwigara na wiecu:
= + = + = -79,14 MPa < fy = 355 MPa
= - = - = -180,96 MPa < fy = 355 MPa
W przle wieca pomiedzy dwigarami:
= + = + = -126,34 MPa < fy = 355 MPa
= - = - = -177,25 MPa < fy = 355 MPa
7. Piercie zwornikowy
Piercie zwornikowy to element dachu pooony centralnie, spinajcy dwigary
dachowe, ktre do niego dochodz.
7.1 Okrelenie geometrii zwornika

W celu zaprojektowania zwornika o odpowiednim promieniu tj. takiego , w ktrym
zmieszcz si schodzce do niego dwigary, naley skorzysta z nastpujcego
warunku:
58
2 rmin 2 n
rmin1 = = = 2,037 m
Stosujc naddatek 150-250mm:

rmin = rmin1 + ( )=
Przyjto promie zwornika:

rmin = 2300 mm
Okrelenie pooenia osi obojtnej dwigara w pobliu zwornika:

Siy wewntrzne wystpujce w przekroju dwigara:
NEd = -290,63 kN
MEd = 167,70 kNm
Charakterystyki geometryczne przekroju dwigara:

A = 116 cm2
Wel,y = 1930 cm3
Naprenia w przekroju:
N = = = - 2,505 = -25,05 MPa
M = = = 8,689 = 86,89 MPa
Rysunek 7.1.1 Wyznaczenie napre w przekroju dwigara

N+M,1 = 61,84 MPa

N+M,2 = 111,94 MPa
59
Przyjto nastpujace parametry geometryczne zwornika (rys. 7.1.2):
t1 = 36 mm - grubo grnej pki zwornika
t2 = 36 mm - grubo dolnej pki zwornika
bk = 1200 mm - szeroko pki zwornika
hk = 500 mm - odlego midzy osiami pek zwornika
4
Iy = 48200 cm - moment bezwadnoci przekroju dwigara
n = 64 - liczba dwigarw
= = = 0,049 rad - kt pomidzy dwigarami
A1 = 3,6 120 = 432 cm2 - pole przekroju grnej pki zwornika

A2 = 3,6 120 = 432 cm2 - pole przekroju dolnej pki zwornika
Na podstawie rysunku 7.1.2 korzystajc z proporcji:

=
obliczono:
x = 177,93 mm
e0 = 177,93 36/2 = 159,93 mm - mimord grnego pasa zwornika wzgldem osi
obojtnej dwigara
e0 = 500 177,93 + 36/2 = 340,07 mm - mimord dolnego pasa zwornika wzgldem
osi obojtnej dwigara
Rysunek 7.1.2 Schematyczny przekrj obliczeniowy zwornika dachowego

60
Sprawdzenie warunkw geometrycznych zwornika :
bk 2hk (11.2.2(7)) PN-EN 1993-4-2 [10]
bk = 1200 mm 2hk = 2 500 = 1000 mm
A1 A2 (11.2.2(7)) PN-EN 1993-4-2 [10]
A1 = 432 cm2 A2 = 432 cm2
hk2 ( ) (11.2.2(7)) PN-EN 1993-4-2 [10]
hk2 ( ) = 502 ( ) = 540000 cm4 > = = 491837 cm4
Wszystkie warunki zostay spenione. Zgodnie z PN-EN 1993-4-2 [10] sprawdzamy tylko
nono pasa dolnego.
7.2 Sprawdzenie nonoci dolnego pasa piercienia zwornikowego:

Warto obliczeniowa siy podunej w dolnym pasie zwornika:
N2,Ed,d = + = + = 428,34 kN (11.2.2(10)) [10]
Sia poduna i moment zginajcy w piercieniu zwornikowym:

Zgodnie z PN-EN 1993-4-2 [10] jeli liczba regularnie rozmieszczonych krokwi wynosi
co najmniej 10, to wartoci obliczeniowe siy Nr,Ed i momentu zginajcego Mr,Ed w
piercieniu zwornikowym mona oblicza z wzorw:
Nr,Ed = = = 4370,85 kN (11.2.2(10)) [10]
Mr,Ed = = = 7,79 kNm (11.2.2(10)) [10]
Maksymalne naprenia ciskajce w pasie dolnym zwornika:
W2 = = = 8640 cm3 - wskanik wytrzymaoci pasa dolnego
= + = + = 102,08 MPa < fy = 355 MPa
Naprenia w pasie dolnym nie zostay przekroczone.
7.3 Sprawdzenie nonoci nakadki czcej grny pas dwigara z grnym pasem
piercienia zwornikowego
Warto obliczeniowa siy w pasie grnym dwigara w pobliu zwornika:
N1,Ed = - (11.2.2(10)) PN-EN 1993-4-2 [10]
61
N1,Ed = - = -137,71 kN
Przyjto nakadki o wymiarach 10 mm x 160 mm

Ap = 10 160 = 1600 mm2 = 16 cm2 - pole przekroju nakadki
= = = - 86,07 MPa < fy = 355 MPa
Naprenia w nakadce nie zostay przekroczone.
7.4 Sprawdzenie nonoci pocze spawanych
7.4.1 Sprawdzenie nonoci spoin czcych dolny pas dwigara z dolnym pasem
zwornika
Dobr gruboci spoiny ze wzgldu na warunek technologiczny:
0,2 t1 < a < 0,7 tf gdzie:
a - grubo spoiny
t1 = 36 mm - grubo wikszej blachy czcej (dolnego pasa zwornika)
tf = 16 mm - grubo mniejszej blachy czcej (dolna pka dwigara)
0,2 t1 = 0,2 36 = 7,2mm < a < 0,7 tf = 0,7 16 mm = 11,2mm

Przyjto grubo spoiny a = 8mm.
Okrelenie minimalnej dugoci spoiny:

Dla stali klasy S355:
fu = 510 MPa - wytrzymao na rozciganie
w = 0,9 - wspczynnik korelacji dla spoiny pachwinowej 4.1 PN-EN 1993-1-8 [8]
M2 = 1,25 - wspczynnik czciowy 2.1 PN-EN 1993-1-8 [8]
l - dugo spoiny
Do okrelenia dugoci spoiny naley skorzysta ze wzoru:
gdzie (4.5.3.2) PN-EN 1993-1-8 [8]
= =0
62
Ostatecznie:

l= = = 10,23 cm
Przyjto spoin o gruboci a = 8mm i dugoci l = 120 mm na stron
7.4.2 Sprawdzenie nonoci spoin czcych grny pas dwigara z grnym pasem
zwornika
Grny pas dwigara z grnym pasem zwornika poczony jest za pomoc nakadki.
Dobr gruboci spoiny:

0,2 t1 = 0,2 36 = 7,2 mm < a < 0,7 t2 = 0,7 16 mm = 11,2 mm gdzie:
t1 - grubo grnego pasa zwornika
t2 - grubo nakadki
Przyjto: a = 8mm
Dobr dugoci spoiny:

Dla stali klasy S355:
fu = 510 MPa
w = 0,9
M2 = 1,25

l= = = 3,28 cm
Przyjto spoin o gruboci a = 8mm i dugoci l = 60 mm na stron.
8 Stenia dachowe
Na podstawie (5.4.1) PN-B-03210:1997 [1] przyjto stenia dachowe w co smym
polu, ktre maj za zadanie zapewni stateczno boczn dwigarw.
L = 30,28 m - dugo dwigara
m=8 - liczba dwigarw
NEd = 290,63 kN
m - wspczynnik redukcyjny ze wzgldu na liczb dwigarw
m = ( ) (5.3.2) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
m = ( ) = 0,75
63
Poniej na rys. 8.1 pokazano sposb zbierania obcie ze wszystkich m dwigarw
stanych przez jeden tnik dajcych oddziaywanie cige:
Rysunek 8.1. Schemat kontrukcji dachu

Przyjto imperfekcj geometryczn stanych dwigarw w postaci wstpnej

imperfekcji ukowej z obszaru 8 dwigarw o strzace:
e= (5.3.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
e = 0,75 = 0,045 m
Rwnowane obcienie cige wynosi:

qd = NEd (5.3.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
qd = 8 ( 290,63 ) = 0,91 kNm
64
Za pomoc oprogramowania sporzdzono model obliczeniowy (rys. 8.2) do
wyznaczenia si wystpujcych w steniach. Stenia te s traktowane jako prty
pracujce tylko na rozciganie. W programie obliczeniowym charakterystyka prta
zostaa ustawiona jako: prty pracujce tylko na rozciganie.
Rysunek 8.2 Model obliczeniowy wartoci si rozcigajcych i przyoony schemat obcie w

steniach dachowych.
rdo: Opracowanie wasne na podstawie programu Autodesk Robot Structural Analysis Professional
Nono stenia na rozciganie:

Jako stenie przyjto ktownik rwnoramienny L:
h = b = 6,0 cm
t = 0,6 cm
A = 6,91 cm2
Rysunek 8.3 Charakterystyka ktownika rwnoramiennego L

= 17,08 kN - maksymalna sia rozcigajca

- obliczeniowa nono przy rozciganiu
W celu sprawdzenia nonoci elementu, naley speni nastpujcy warunek:

(6.2.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
(6.2.3) PN-EN 1993-1-1:2006 [7]
65

Warunek nonoci speniony.
Ze wzgldu na fakt, e ukad ste nie jest symetryczny, naleaoby (patrzc na

rysunek 8.2) rozpatrze wariant, w ktrym przyjmujemy podpory na grny dwigar a
przykadamy siy na dolny. Biorc pod uwag jednak obliczenia przeprowadzone
powyej i wynik warunku sprawdzenia nonoci, ktry stwierdza e wystpuje bardzo
duy zapas bezpieczestwa, uznano e analiza ta bdzie zbdna.
Nono spoin czcych ktownik z blach wzow:

Dobr gruboci spoiny:
t1 = 12 mm - grubo blachy wzowej
t2 = 6 mm - grubo ktownika
0,2 t1 = 0,2 12 = 2,4mm < a < 0,7 tf = 0,7 6 mm = 4,2
Przyjto: a =4mm
Dla stali S355:
fu = 510 MPa - wytrzymao na rozciganie
w = 0,9 - wspczynnik korelacji dla spoiny pachwinowej 4.1 PN-EN 1993-1-8 [8]
M2 = 1,25 - wspczynnik czciowy 2.1 PN-EN 1993-1-8 [8]
Dobr dugoci spoiny:

l= = = 0,81 cm
Zgodnie z norm PN-EN 1993-1-8 [8] dugo efektywna spoin pachwinowych nie
powinna by krtsza ni szeciokrotna grubo spoiny i nie krtsza ni 30mm.
Przyjto wic spoin o gruboci a = 4mm i dugoci l = 3 cm na stron.
9 Paszcz
9.1 Stateczno paszcza

Aby zachowa odpowiedni stateczno paszcza, naley ustali czy naley i jakie
naley zastosowa porednie piercienie usztywniajce.
66
Zgodnie z (11.3.2) PN-EN 1993-4-2 [10] zbiorniki z dachem staym mona uwaa za
odpowiednio usztywnione na poziomie okapu przez konstrukcj dachu. Specjalny
usztywniajcy piercie wieczcy nie jest wymagany.
W przypadku ustalenia piercieni porednich naley ustali:
He wysoko mierzon od grnego piercienia usztywniajcego, przy ktrej moliwe
jest wyboczenie nieusztywnionej cianki powoki gdzie
He = ( ) gdzie:
h = 1,5m wysoko poszczeglnych pasw paszcza uwzgldniane w sumowaniu

od gry zbiornika
t gruboci poszczeglnych pasw paszcza,
tmin = = 8mm grubo najcieszego paszcza
Tablica 9.1.1 Obliczenie wysokoci He,I
Przyjta
Numer He,I = h( )
grubo
piercienia
[mm] [m]
1 24 0,096
2 22 0,120
3 20 0,152
4 18 0,198
5 18 0,198
6 16 0,265
7 14 0,370
8 12 0,544
9 10 0,859
10 10 0,859
11 8 1,500
12 8 1,500
6,660
pv = 0,5 kPa - wewntrzne cinienie obliczeniowe (5.1) PN-EN 14015 [9]

Vw = 45 - prdko wiatru w porywach (7.2.10) PN-EN 14015 [9]
K - wspczynnik obliczony nastpujco:

K= (9.3.3.6) PN-EN 14015 [9]
K= = 9,392
67
Hp maksymalny dopuszczalny odstp midzy wtrnymi piercieniami
usztywniajcymi na paszczach o minimalnej gruboci
Hp = K ( ) (9.3.3.6) PN-EN 14015 [9]
Hp = 9,392 ( ) = 3,752 m
Hp = 3,752 m < HE = 6,660 m < 2Hp = 7,504 m

Wymagane jest zastosowanie jednego poredniego piercienia usztywniajcego.
Odlego piercienia poredniego usztywniajcego od grnej krawdzi zbiornika

okrela si nastpujco:
Hlower = = = 3,33m
Pooenie piercienia usztywniajcego wychodzi w piercieniu paszcza o gruboci

wikszej od minimalnej. W zwizku z powyszym zgodnie z (11.3.2(13)) [10] naley
skorygowa pooenie piercienia w sposb nastpujcy:
Ht,min = 3 m - odlego midzy piercieniem wieczcym, a dolnym brzegiem pasa
paszcza o gruboci tmin = 8mm
Hlower,adj = Ht,min + (Hlower Htmin) ( ) = 3,0 + ( 3,33 3) ( ) = 3,576 m
Na podstawie tab.17 zawartej w PN-EN 14015 [9] przyjto piercie usztywniajcy w

ksztacie ktownika o wymiarach 200mm x 100mm x 14mm
9.2 Stateczno oglna zbiornika

Celem sprawdzenia statecznoci oglnej zbiornika jest okrelenie, czy zbiornik bdzie
wymaga dodatkowego zakotwienia, bez ktrego wystpi moe ryzyko unoszenia lub
przesunicia budowli.
9.2.1 Ustalenie oddziaywa majcych wpyw na przemieszczenie zbiornika

Wiatr na zbiornik ma dziaanie dwojakie. Na paszcz dziaa w postaci parcia. Na dach w
postaci ssania. Do obliczenia oddziaywa potrzebne s nastpujce parametry:
68
Cw = 1,0 -wspczynnik rozkadu cinienia wiatru (5.3.2.5) PN-EN 1993-4-1 [11]
kw = =1
Cpi = - 0,4 - wspczynnik cinienia wiatru. (A.2.9) PN-EN 1993-4-2 [10]

Cp,0 = 1,0 - wsp. cinienia zewntrznego walca koowego bez wpywu swobodnego
koca (7.9.1) [6]
= 1,0 - wspczynnik wpywu swobodnego koca (7.9.1) [6]
qp = 0,66 - cinienie wiatru dziaajce na powierzchni konstrukcji
Oddziaywanie wiatru na paszcz zbiornika:

Wspczynnik cinienia zewntrznego:
Cpe = Cp,0 =1 1=1 (7.9.1) PN-EN 1993-1-4:2006 [6]
Warto maksymalna cinienia wiatru:
qw,max,Ed = 1,5 qp Cpe = 1,5 0,66 1 = 1,00
Osiowo symetryczne cinienie zewntrzne:
qeq,Ed = kw qw,max,Ed = 1,0 1,0 = 1,00 (11.3.2(8)) PN-EN 1993-4-2 [10]
Oddziaywanie wiatru na dach zbiornika:

Ssanie wewntrzne:
qs,Ed = 1,5 qp Cpi = 1,5 0,66 (-0,4) = -0,40
Cakowite dziaanie wiatru:
qEd = qeq,Ed + | qs,Ed| = 1,00 + 0,40 = 1,40 (11.3.2(9)) PN-EN 1993-4-2 [10]
Wspczynniki opywu na podstawie tab. 3-5 [12]:
= = = 0,610 < 2
Cv = 0,5 (0,3 + 1) = 0,5 (0,3 + 1) = 0,592

Ch = 0,1 ( + 3) = 0,1 (0,610 + 3) = 0,361
Obliczenie cakowitych wypadkowych oddziaywania wiatru na zbiornik na podstawie

wzorw z rozdziau 3.3.1.3 [12]:
Wv = = = 2256,20 kN
69
Wh = 2 r h Ch qEd = 2 29,5 18 0,361 1,40 = 534,44 kN
Rysunek 9.2.1.1 Schemat zbiornika z pooeniem wypadkowych oddziaywania wiatru na zbiornik

a = 0,45h = 0,45 18 = 8,1 m

e = 0,20 r = 0,20 18 = 3.6m
9.2.2 Efektywny ciar skorodowanego zbiornika:

Poniej wyznaczono ciar zbiornika bez uwzgldniania naddatkw na korozj.
Efektywny ciar pokrycia i elementw konstrukcji dachu:

blachy pokrycia:
prp = 0,005 = 0,005 = 0,4 ,

( ) ( )
dwigary i zworniki:
pmrs = 0,6 ,
obcienie technologiczne dachu:
pt = 0,4 ,
obcienie czne stabilizujce pochodzce od dachu:

Gr = (prp + pmrs + pt )
Gr = (0,4 + 0,6 + 0,4) = 344480 kN
Efektywny ciar wasny skorodowanej powoki walcowej zbiornika:
Gw = D hi s ti
70
Gw = 59 1,5 (24 + 22 + 20 + 18 + 18 + 16 + 14 + 12 + 10 + 10 + 8 + 8
- 3 12) = 2828,58 kN
Efektywny ciar skorodowanego piercienia obrzenego dna:

wa = 1100mm - szeroko piercienia obrzenego
ld = 100mm - odlego mierzona od zewntrznego lica powoki walcowej do
zewntrznej krawdzi piercienia obrzenego dna
ea = 10mm - grubo piercienia obrzenego bez naddatku na korozj
Wewntrzna rednica piercienia obrzenego dna:

dbottom,int = D - 2 wa = 59 2 1,1 = 56,8m
Zewntrzna rednica piercienia:

dbottom,ext = D + 2 ld + 2ec= 59 + 2 0,1 + 2 0,024 = 59,248 m
Ciar wasny pyty piercienia obrzenego dna:

Gbp = ( ) ea s G,inf
Gbp = ( ) 0,01 = 157,63 kN
Ciar wasny resztkowej zawartoci zbiornika:

Przyjto sup cieczy: hL = 0,5m
GL = ( ) hL L G,inf
GL = ( ) 0,5m = 630,28 kN
Cakowity efektywny ciar G1:

G1 = Gr + Gw + Gpb = 3444,80 + 2828,58 + 157,63 = 6431,02 kN
Cakowity efektywny ciar G2 (ciar G1 powikszony o ciar cieczy resztkowej:

G2 = G1 + GL = 6431,02 + 630,28 kN = 7061,30 kN
71
9.2.3 Sprawdzenie stanw granicznych nonoci zbiornika ze wzgldu na unoszenie
i przesunicie.
Stan graniczny nonoci zbiornika, dotyczcy jego rwnowagi statycznej bdzie
speniony pod warunkiem:
Ed,dst Ed,stb
Ed,dst warto obliczeniowa efektw oddziaywa destabilizujcych,

Ed,stb warto obliczeniowa efektw oddziaywa stabilizujcych.
Kontrola warunku unoszenia pustego zbiornika w wyniku dziaania cinienia

wewntrznego, ktremu przeciwdziaa ciar skorodowanej konstrukcji dachu, paszcza
i staych elementw wyposaenia:
Pn,d = pn 1,5 = 2,5 1,5 = 3,75
F1 = Ed,dst = pn,d G1 = 3,75 - 7061,30 = 3191,09 kN

Ed,dst = 3191,09 kN < Ed,stb = G1 = 6431,02 kN
Warunek speniony.
Kontrola warunku unoszenia pustego zbiornika w wyniku dziaania wiatru i cinienia

wewntrznego, ktremu przeciwdziaa skorodowana cz dachu, paszcza, staych
elementw wyposaenia oraz resztkowej iloci benzyny:
Naley sprawdzi warunek unoszenia biorc pod uwag bilans si X (w kierunku
pionowym) oraz bilans momentw M posikujc si rysunkiem 9.2.1.1.
X (suma si pionowych):
F2 = pn,d G2 = 3,75 - 7061,30 kN = 3191,09 kN
Ed,dst = F2 + Wv = 3191,09 + 2256,20 = 5447,29 kN
Ed,stb = G2 = 7061,30 kN
Ed,dst = 5447,29 kN < Ed,stb = 7061,30 kN
Warunek speniony
MA,i (suma momentw):

Md,dst = F2 r + Wv (r + e) + Wh a
Md,dst = 3191,09 29,5 + 2256,20 (29,5 + 3,6) + 534,44 8,1 = 173146,34 kNm
72
Md,stb = G2 r = 7061,30 29,5 = 208308,35 kNm
Md,dst = 173146,34 kNm < Md,stb = 208308,35 kNm
Warunek speniony
Kontrola warunku unoszenia pustego zbiornika, ktremu przeciwdziaa ciar

skorodowanej konstrukcji dachu, paszcza wraz z elementami wyposaenia:
Xi (suma si pionowych):
Ed,dst = Wv = 2256,20 kN
Ed,stb = G1 = 6431,02 kN
Ed,dst = 2256.201 kN < Ed,stb = 6431,02 kN
Warunek speniony
MA,i (suma momentw):

Md,dst = Wv (r + e) + Wh a
Md,dst = 2256,20 (29,5 + 3,6) + 534,44 8,1 = 79009,18 kNm
Md,stb = G1 r = 6431,02 29,5 = 189715,09 kNm
Md,dst = 79009,18 kNm < Md,stb = 189715,09 kNm
Warunek speniony
Kontrola warunku unoszenia pustego zbiornika w wyniku podmycia ciecz zewntrzn:

Zaoono poziom wody rwny 0,1m powyej dna zbiornika.
Ed,dst = w 0,1m - sia wyporu cieczy:
Ed,dst = 10 0,1 = 2733,97 kN
Ed,stb = G1 = 6431,02 kN
Ed,dst = 2733,97 kN < Ed,stb = 6431,02 kN
Warunek speniony
Obliczenie poziomu wody, przy ktrym nastpi zjawisko podmycia zbiornika:
hw,max = = = 0,235 m
73
Sprawdzenie warunku przesuniecia pustego zbiornika po fundamencie:
Ed,dst = Wh = 534,44 kN
= 0,2 - wspczynnik tarcia stali po betonie
Ed,stb = G1 = 0,2 = 1286,20 kN
Ed,dst = 534,44 kN < Ed,stb = 1286,20 kN
Warunek speniony
Wszystkie powysze warunki statecznoci zostay spenione. Zbiornik nie wymaga
zastosowania dodatkowego zakotwienia do fundamentu.
10. Sprawdzenie napre w miejscu poczenia paszcza zbiornika z dnem.

Celem rozdziau jest okrelenie napre wystpujcych w obszarze poczenia
paszcza z dnem zbiornika.
10.1 Ustalenie obcie

Warto charakterystyczna dachu i elementw wyposaenia:
Gr,k = r2 (prp + pmrs + psrs + pt)
Gr,k = = 29,52 (0,4 + 0,6 + 0,2 + 0,4) = 4374,35 kN
Warto charakterystyczna obcienia niegiem dachu:

Qs,k = s r2 = 0,58 (29,5)2 = 1574,77 kN
Warto charakterystyczna ciaru paszcza:

Gw,k = D hi s ti
Gw,k = 59 1,5 (24+22+20+18+18+16+14+12+10+10+8+8) 0,001
Gw,k = 3928,58 kN
Kombinacje obcie
Korzystajc z wzorw na kombinacje oddziaywa z normy PN-EN 1990:2004 [2]:
naley przyj mniej korzystn.
74
1,35 (Gr,k + Gw,k) + 1,5 0,5 Qs,k
1,35 (4374,35 + 3928,58) + 1,5 0,5 1574,77 = 12390,03 kN
1,35 0,85 (Gr,k + Gw,k) + 1,5 Qs,k

1,35 0,85 (4374,35 + 3928,58) + 1,5 1574,77 = 11889,76 kN
GEd = 12390,03 kN
10.2 Rozkad si wewntrznych w paszczu

Zgodnie z PN-EN 1993-4-2 [10] rozkad napre w powoce walcowej opisuje si za
pomoc napre zastpczych, ktre wyznacza si wedug hipotezy Hubera-von
Misesa, wyraonej zalenoci:
= < = = gdzie, (6.2.1(6))[14]
= - naprenia obwodowe
= - naprenia poudnikowe
nx,Ed - sia przekrojowa poudnikowa w bonowym stanie naprenia

- poudnikowy moment zginajcy na jednostk dugoci w zgiciowym stanie
naprenia
- sia przekrojowa obwodowa w bonowym stanie naprenia
- obwodowy moment zginajcy na jednostk dugoci w zgiciowym stanie
naprenia
nx,Ed = = = - 66,84
Zestawienie zmiennych niezbdnych do wyznaczenia rozkadu momentw zginajcych

oraz si rwnolenikowych w paszczu zbiornika:
h = 18m - wysoko paszcza
v = 0,3 (wspczynnik Poissona)
r = 29,5m - promie paszcza
E = 210 GPa - modu Younga
G,inf = 7,0 - gsto benzyny
t1 = 24 mm - grubo 1go piercienia paszcza

td = 12 mm - grubo piercienia obrzenego dna
75
Wspczynnik sztywnoci pytowej paszcza:
D= = = 265,85 kNm 3.3.1.1 [12]
Wspczynnik prdkoci zaburzenia:

k= 3.3.1.1 [12]

k= = 1,309

Rozkad momentw zginajcych na dugoci paszcza:
Mx(x) = 2 r2 k2 h *( ) +
Rozkad si rwnolenikowych w paszczu:

= r {(h x) h [cos(kx) + (1 - ) sin(kx)]}
Tablica 10.2.1 Rozkad momentw w paszczu

Dla dla wody w Dla dla wody w
wsprzdna magazynowa warunkach magazynowa warunkach
wysokociowa nej benzyny prby nej benzyny prby
lotniczej wodnej lotniczej wodnej
x M1(x) M2(x) R1(x) R2(x) Maksymalny
0 18,98 27,11 0,00 0,00 moment w styku

paszcza z dnem
0,25 8,36 11,95 303,09 432,99
0,5 1,55 2,22 954,97 1364,24
0,75 -2,22 -3,18 1679,50 2399,28
1 -3,84 -5,49 2321,95 3317,06 Maksymalny
1,25 -4,09 -5,85 2814,57 4020,81 moment
1,5 -3,59 -5,13 3145,29 4493,28 odwrotnego
1,75 -2,77 -3,96 3332,83 4761,19 znaku
2 -1,92 -2,75 3409,03 4870,05
2,25 -1,18 -1,69 3407,62 4868,04
2,5 -0,62 -0,88 3358,13 4797,33
2,75 -0,23 -0,32 3283,31 4690,44
3 0,01 0,02 3198,91 4569,88
3,25 0,13 0,19 3114,60 4449,42
3,5 0,18 0,25 3035,37 4336,24
3,75 0,17 0,24 2963,05 4232,93
4 0,14 0,20 2897,52 4139,31
4,25 0,10 0,15 2837,66 4053,79
4,5 0,07 0,10 2782,02 3974,31
4,75 0,04 0,06 2729,19 3898,84
76
5 0,02 0,03 2678,01 3825,73
5,25 0,00 0,01 2627,62 3753,74
5,5 0,00 0,00 2577,45 3682,07
5,75 -0,01 -0,01 2527,16 3610,24
6 -0,01 -0,01 2476,62 3538,02
6,25 -0,01 -0,01 2425,77 3465,38
6,5 -0,01 -0,01 2374,64 3392,34
6,75 0,00 -0,01 2323,29 3318,98
7 0,00 0,00 2271,78 3245,40
7,25 0,00 0,00 2220,17 3171,68
7,5 0,00 0,00 2168,51 3097,87
7,75 0,00 0,00 2116,83 3024,04
8 0,00 0,00 2065,14 2950,20
8,25 0,00 0,00 2013,46 2876,37
8,5 0,00 0,00 1961,79 2802,56
8,75 0,00 0,00 1910,14 2728,77
9 0,00 0,00 1858,50 2655,00
9,25 0,00 0,00 1806,87 2581,24
9,5 0,00 0,00 1755,24 2507,48
9,75 0,00 0,00 1703,61 2433,73
10 0,00 0,00 1651,99 2359,99
10,25 0,00 0,00 1600,37 2286,24
10,5 0,00 0,00 1548,74 2212,49
10,75 0,00 0,00 1497,12 2138,75
11 0,00 0,00 1445,50 2065,00
11,25 0,00 0,00 1393,87 1991,25
11,5 0,00 0,00 1342,25 1917,50
11,75 0,00 0,00 1290,63 1843,75
12 0,00 0,00 1239,00 1770,00
12,25 0,00 0,00 1187,38 1696,25
12,5 0,00 0,00 1135,75 1622,50
12,75 0,00 0,00 1084,13 1548,75
13 0,00 0,00 1032,50 1475,00
13,25 0,00 0,00 980,88 1401,25
13,5 0,00 0,00 929,25 1327,50
13,75 0,00 0,00 877,63 1253,75
14 0,00 0,00 826,00 1180,00
14,25 0,00 0,00 774,37 1106,25
14,5 0,00 0,00 722,75 1032,50
14,75 0,00 0,00 671,12 958,75
15 0,00 0,00 619,50 885,00
15,25 0,00 0,00 567,87 811,25
15,5 0,00 0,00 516,25 737,50
15,75 0,00 0,00 464,62 663,75
16 0,00 0,00 413,00 590,00
16,25 0,00 0,00 361,38 516,25
16,5 0,00 0,00 309,75 442,50
16,75 0,00 0,00 258,13 368,75
17 0,00 0,00 206,50 295,00
17,25 0,00 0,00 154,88 221,25
17,5 0,00 0,00 103,25 147,50
17,75 0,00 0,00 51,63 73,75
18 0,00 0,00 0,00 0,00
77
29
24
19
14
M1(x)
9 M2(x)
-1
6
0
1
2
3
4
5
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
-6
Rysunek 10.2.1 Wykres momentw zginajcych w paszczu zbiornika

Maksymalna warto dodatniego momentu zginajcego:

Mmax = 27,11 kNm
Maksymalna warto ujemnego momentu zginajcego:
Mmin = -5,85 kNm
5000
4500
4000
3500
3000
2500 R1(x)
2000 R2(x)
1500
1000
500
0
4
0
1
2
3
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Rysunek 10.2.2 Wykres si rwnolenikowych w paszczu zbiornika

Sia normalna wystpujca w miejscu wystpowania maksymalnej wartoci ujemnego

momentu zginajcego:
= 4020,82 kN
78
10.3 Sprawdzenie napre zastpczych w miejscu styku paszcza z dnem
Do sprawdzenia napre przyjto wartoci si obliczone dla warunkw prby wodnej.
Maksymalny moment poudnikowy:
M1x,Ed = Mmax = 27,11 kNm
Obwodowy moment zginajcy:
= v M1x,Ed = 0,3 27,11 = 8,13
Warto siy obwodowej w stanie bonowym:

= 0 kN
Naprenia w paszczu zbiornika:

Naprenia poudnikowe:
1x,Ed,1 = +4 = +4 = 185,51 MPa
1x,Ed,2 = -4 = -4 = -191,08 MPa
Naprenia obwodowe:
= +4 = +4 = 56,49 MPa
= -4 = -4 = -56,49 MPa
Naprenia zastpcze:
= = 198,63 MPa
= 198,63 MPa < fy = 355 MPa
= = 164,70 MPa
= 164,70 MPa < fy = 355 MPa

Warunki wytrzymaociowe spenione.
79
10.4 Sprawdzenie napre zastpczych w paszczu w miejscu odwrotnego
momentu zginajcego
Moment poudnikowy zginajcy:
M2x,Ed = Mmin = -5,85 kNm
Moment obwodowy:
= v M2x,Ed = 0,3 (-5,85) = - 1,75
Warto siy obwodowej w stanie bonowym:

= 4020,82 kN
Naprenia w paszczu zbiornika:

Naprenia poudnikowe:
2x,Ed,1 = +4 = +4 = - 43,40 MPa
2x,Ed,2 = -4 = -4 = 37,83 MPa
Naprenia obwodowe:
= +4 = +4 = 155,35 MPa
= -4 = -4 = 179,72 MPa
Naprenia zastpcze:
= = 164,10 MPa
= 164,10 MPa < fy = 355 MPa
= = 170,27 MPa
= 170,27 MPa < fy = 355 MPa

80
10.5 Sprawdzenie napre w piercieniu obrzenym dna
Naprenia zastpcze w piercieniu obrzenym wyznacza si ze wzoru:
= <
Mr,Ed = Mmax = 27,114 kNm
r,Ed =4 =4 = 753,17 MPa > fy = 355 MPa
Zwikszono grubo piercienia do ea = 20mm
r,Ed =4 =4 = 271,14 MPa < fy = 355 MPa
Obliczenie napre obwodowych:

=v r,Ed = 0,3 271,14 = 81,34 MPa < fy = 355 MPa
Naprenia zastpcze:
= = 240,99 MPa
= 240,99 < fy = 355MPa

81
Podsumowanie i wnioski
W niniejszej pracy wykonano projekt konstrukcji stalowej zbiornika na
benzyzn lotnicz. Do opracowania wykorzystano obowizujce normy europejskie
oraz normy polskie. Zbiornik udao si zaprojektowa wedug wszystkich przyjtych
zaoe.
W pracy zwymiarowano wszystkie elementy wpywajce na nono
konstrukcji: dwigary dachowe i patwie, stenia dachowe, piercie zwornikowy,
paszcz, piercienie usztywniajce paszcz, elementy dna zbiornika.
Przy projektowaniu dachu wykorzystano 2 sposoby na wyznaczenie si
wewntrznych w dwigarze tzn. za pomoc wzorw normowych oraz za pomoc
programu obliczeniowego. Celem tego zabiegu byo skontrolowanie poprawnoci
wykorzystania wzorw normowych oraz sprawdzenie, ktra metoda daje wariant
bezpieczniejszy przy projektowaniu tego elementu. Analiza wykazaa wiksze
bezpieczestwo na korzy Eurokodw.
Ze wzgldu na czste awarie powstae w wyniku pojawienia si niestatecznoci
miejscowej w paszczu, przeprowadzono dodatkowo jej analiz. Wykazaa ona
konieczno zastosowania dodatkowego piercienia usztywniajcego.
Z powodu braku przytwierdzenia zbiornika do fundamentu, dokonano rwnie
analizy oddziaywa, mogcych mie wpyw na przemieszczenia zbiornika. Analiza
wykazaa, e nie ma koniecznoci stosowania dodatkowego kotwienia konstrukcji.
82
Spis rysunkw
1. Detal posadowienia zbiornika. Obwaowanie.
2. Przekrj pionowy. Widok z boku.
3. Ukad blach dna. Szczegy pocze blach. Wykroje blach.
4. Przekrj pionowy. Ukad blach paszcza. Szczegy pocze.
5. Schemat konstrukcji dachu. Zwornik dachowy.
6. Widok dwigara. Detale pocze.
7. Rzut stenia dachowego. Szczegy wzw.
8. Patwie dachowe.
9. Ukad blach poszycia dachu. Wykroje blach poszycia dachu.
Literatura
[1] PN-B-03210:1997: Konstrukcje stalowe. Zbiorniki walcowe pionowe na ciecze.
Projektowanie i wykonanie. Podstawy projektowania konstrukcji, PKN, 1997.
[2] PN-EN 1990:2004 Eurokod: Podstawy projektowania konstrukcji, PKN,
Warszawa, 2004.
[3] PN-EN 1991-1-1:2004 Eurokod 1: Oddziaywania na konstrukcje. Cz 1-1:
Oddziaywania oglne. Ciar objtociowy, ciar wasny, obcienie uytkowe
w budynkach, PKN, Warszawa, 2004.
Oddziaywania oglne. Obcienie niegiem, PKN, Warszawa, 2005.
[5] PN-EN 1991-4:2008 Eurokod 1: Oddziaywania na konstrukcje. Cz 4: Silosy i
zbiorniki, PKN, Warszawa, 2008.
Oddziaywania oglne oddziaywania wiatru, PKN, Warszawa, 2008.
[7] PN-EN 1993-1-1:2006 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych.
Cz 1-1: Reguy oglne i reguy dla budynkw, PKN, Warszawa, 2006.
[8] PN-EN 1993-1-8:2006 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych.
Cz 1-8: Projektowanie wzw, PKN, Warszawa, 2006.
[9] PN-EN 14015: Specyfikacja dotyczca projektowania i wytwarzania na miejscu
zbiornikw pionowych, o przekroju koowym, z dnem paskim, naziemnych,
stalowych spawanych, na ciecze o temperaturze otoczenia i wyszej
[10] PN-EN 1993-4-2 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Cz 4-2:
Zbiorniki, PKN, Warszawa, 2009.
83
[11] PN-EN 1993-4-1 Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych. Cz 4-1:
Silosy, PKN, Warszawa, 2009.
[12] Zbiorniki metalowe na ciecze i gazy, doc. Dr in. Jerzy, Arkady, Warszawa 1970.
[13] ENV 1993-1-1: Eurocode 3 Design of steel structures Part 1-1: General rules
and rules of buildings. CEN, Brussels 1992.
[14] PN-EN 1993-1-6:2009 Eurokod 3: Projktowanie konstrukcji stalowych. Cz 1-6:
Wytrzymao i stateczno konstrukcji powokowych, PKN, Warszawa, 2009.
84
Zacznik do zarzdzenia nr 3 /201
Rektora PW z dnia 29 stycznia 2014 r.
Owiadczenie autora o ograniczeniach w udzieleniu licencji Politechnice

Warszawskiej na archiwizowanie i udostpnianie utworu w Bazie
Wiedzy PW
Imi i nazwisko autora/autorw pracy
Micha Maksymilian Ste
Nazwa Instytutu/ Katedry/Zakadu

Zakad Konstrukcji Budowlanych, Zesp Konstrukcji Metalowych
Owiadczam, e wnosz o nastpujce ograniczenia licencji na zamieszczenie i

upowszechnienie utworu w Bazie Wiedzy PW*:
1. Udzielam Politechnice Warszawskiej nieodpatnej licencji niewycznej na

umieszczenie wersji elektronicznej w/w pracy w Bazie Wiedzy Politechniki
Warszawskiej i do korzystania z utworu przez jego udostpnienie on-line z
nastpujcymi ograniczeniami:
1) udostpnianie utworu on-line tylko dla uytkownikw sieci wewn trznej
Politechniki Warszawskiej;
3) udostpnienie utworu on-line wszystkim uytkownikom Internetu

(wewntrznym i zewntrznym) od dnia .*
2. Udzielam Politechnice Warszawskiej nieodpatnej licencji niewycznej tylko na

umieszczenie wersji elektronicznej w/w pracy w Bazie Wiedzy Politechniki
Warszawskiej, bez prawa udostpniania. Upowaniam Politechnik Warszawsk
do przechowywania i archiwizowania pracy na nonikach cyfrowych oraz ich
zwielokrotniania i udostpniania w formie elektronicznej w zakresie koniecznym
do weryfikacji autorstwa pracy i ochrony przed przywaszczeniem autorstwa.
3. Nie udzielam Politechnice Warszawskiej licencji na umieszczenie wersji
elektronicznej w/w pracy w Bazie Wiedzy Politechniki Warszawskiej.
.................................. .................................
miejscowo i data podpis
* Naley zaznaczy wskazany zakres ograniczenia
85

Praca in - Ynierska Ste - MichaB 195233 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Praca in - Ynierska Ste - MichaB 195233 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Politechnika Warszawska

Wydzia Inynierii Ldowej

Imi i nazwisko dyplomanta: Micha Maksymilian Ste

TEMAT PRACY DYPLOMOWEJ INYNIERSKIEJ:

Stalowy zbiornik cylindryczny z dachem staym o pojemnoci

Promotor: dr in. Pawe A. Krl

Data przyjcia pracy dyplomowej:

Ocena pracy dyplomowej:

Warszawa, czerwiec 2015

STALOWY ZBIORNIK CYLINDRYCZNY Z DACHEM STAYM O POJEMNOCI

Sowa kluczowe: konstrukcja stalowa, zbiornik, paszcz, dach stay, eurokod

Tematem opracowania jest projekt konstrukcji stalowej zbiornika na benzyn

CYLINDRICAL STEEL CONTAINER WITH A FIXED ROOF, 45000 m 3 IN

Key words: steel structure, container, shell, fixed roof, eurocode.

1 Cel i przedmiot pracy

2.3 Parametry obiektu

2.4 Przeznaczenie obiektu

2.5 Materiay konstrukcyjne

2.7 Monta zbiornika

2.9 Zabezpieczenie antykorozyjne

3 Wstpne okrelenie wymiarw zbiornika

< 10 (1.1.2(3)) PN-EN 1991-4:2008 [5]

Warunek na wymagan pojemno eksploatacyjn zbiornika:

3.2 Dobr geometrii dachu kopulastego

Wynioso uku (strzaka):

Kt pocztkowy rozwarcia uku:

= asin ( ) = =asin( ) = 22.62 sin = = 0,385

Rysunek 3.2.1 Geometria przekroju dachu

Rysunek 3.3.2 Schemat przekroju zbiornika

Odlego pomidzy dwigarami:

3.4 Dobr i lokalizacja ste dachu

Rysunek 3.4.1 Schemat dachu zbiornika ze steniami

Dopuszczalne naprenie obliczeniowe:

Dopuszczalne naprenie prbne:

Cinienie obliczeniowe w strefie gazowej zbiornika:

p = pn f = 2,5 1,3 = 3,25 (9.2.2) PN-EN 14015 [9]

pt = 1,1 p = 1,1 3,25 = 3.58 (9.2.2) PN-EN 14015 [9]

Maksymalna gsto obliczeniowa cieczy w warunkach magazynowania:

pc = 7,0 - gstos benzyny lotniczej

W = pc f = 7,0 1,3 = 9,1

Maksymalna gsto obliczeniowa czynnika prbnego (wody):

ec = [98W (Hc 0,3) + p] + c (9.2.2) PN-EN 14015 [9]

Tablica 3.5.1 Obliczenie minimalnej gruboci poszycia wynikajca z warunkw eksploatacji

Hc1 = 18 m ec1 = 22,864 mm

Minimalna grubo poszczeglnych piercieni paszcza wynikajca z warunku prby

ec1 = [98Wt (Hc 0,3) + pt] (9.2.2) PN-EN 14015 [9]

Hc1 = 18 m ec1 = 22,067 mm

Tablica 3.5.3 Przyjta grubo poszycia blach

Rysunek 3.6.1 Schemat piercienia obrzenego dna zbiornika

Na podstawie (8.2.3) PN-EN 14015 [9] przyjto:

Grubo piercienia obrzenego dna zbiornika:

Szeroko wewntrznej czci piercienia obrzenego:

4 Ustalenie obcie dziaajcych na dach zbiornika

s = 7850 - ciar wasny poszycia dachu

Pole rzutu kopuy:

grp = (7850 9,81 / 1000) 0,007 (2843.33 / 2733.97) = 0,56

Ciar wasny dwigarw:

gmrs = (V rs 9,81/1000) / Ak = (22,09 7850 9,81/1000) / 2843,33 = 0,60

Ciar wasny patwi i ste:

Przyjto obcienie uytkowe dachu wedug normy [3]:

4.3 Obcienie niegiem

sk = 0,9 - warto charakterystyczna obcienia niegiem gruntu dla strefy 2

Przyjto sposb rozkadu niegu jak dla dachw walcowych: