Diagnoza Eobd W Silnikach Benzynowych

SSP_D.
fm Page 1 Monday, October 2, 2006 3:43 PM
Serwis
Zeszyt do samodzielnego ksztacenia nr 231
Diagnoza EOBD
w silnikach benzynowych
Budowa i zasada dziaania

SSP_D.fm Page 2 Monday, October 2, 2006 3:43 PM
System OBD II stay element walki europejskich przepisw dotyczcych emisji

o zmniejszenie emisji spalin w USA wraz spalin. Charakteryzuje si on centralnym
z pocztkiem roku 2000 zosta wprowadzony zczem diagnostycznym i lampk kontroln
rwnie w Unii Europejskiej pod nazw EOBD emisji spalin.
(Euro-On-Board-Diagnose). Pocztkowo
obowizek dotyczy tylko silnikw Ten zeszyt omawia nowe ukady samochodu
benzynowych, ale w niedalekiej przyszoci oraz sposb ich kontrolowania w ramach
pojawi si rwnie EOBD dla silnikw EOBD. Zakadamy, e Czytelnik zna zeszyt
wysokoprnych. nr 175 System OBD II w New Beetle (USA)
i nie powtarzamy informacji, ktre s w nim
Europejska odmiana systemu rni si tylko zawarte.
nieznacznie od amerykaskiego OBD II.
System EOBD zosta dostosowany do
NOWO Uwaga
Wskazwka
Zeszyt do samodzielnego ksztacenia

przedstawia budow i zasad dziaania Aktualne informacje na temat diagnozy,
nowego rozwizania technicznego! regulacji i naprawy prosimy zaczerpn
Jego tre nie jest pniej aktualizowana. z waciwej literatury serwisowej!
2
O czym bdzie mowa
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Podstawy prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Rzut oka na EOBD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Nowe ukady samochodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Odmiany EOBD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Podstawowe rodzaje ukadw sterowania silnika 15
Sterowniki silnika i zakres diagnozy . . . . . . . . . . 17
Testy diagnostyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Samodiagnoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Kod gotowoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Generic-Scan-Tool (uniwersalny tester OBD) . . . 33
Tester VAS 5051 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Schemat funkcjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Objanienie poj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Sprawdzamy swoj wiedz . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
3
Wprowadzenie
Podstawy prawne
13 padziernika 1998 uchwalono w Unii Europejskiej wytyczn 98/69/EC, nakadajc na

wszystkich czonkw obowizek wprowadzenia EOBD. W Niemczech na tej podstawie wydano
odpowiedni przepis federalny.
Wprowadzenie EOBD nie jest bezporednio zwizane z wprowadzeniem norm czystoci spalin
czy to unijnych (EU II, EU III, EU IV), czy te niemieckich (D2, D3, D4). Z tego wzgldu dla EOBD
obowizuj inne terminy wprowadzenia i okresy przejciowe, ni dla tych norm.
Termin wprowadzenia
Od 1 stycznia 2000 producent moe otrzyma homologacj na nowy model samochodu tylko wtedy,
gdy ma on system EOBD.
Okres przejciowy
Okres przejciowy dotyczy modeli, ktre zostay homologowane do 31 grudnia 1999 roku i speniaj
normy EU II, D3 lub D4. Nabywca moe zarejestrowa taki samochd do 31 grudnia 2000 i nadal
go uytkowa bez systemu EOBD. Po tej dacie mona bdzie rejestrowa tylko takie nowe
samochody, ktre maj EOBD.
Przepisy o wprowadzeniu EOBD nie dotycz samochodw, zarejestrowanych przez

nabywc do 31 grudnia 1999.
homologacja nowych modeli samochodw
nowe modele nowe modele

bez EOBD z EOBD
rok 2000 rok 2001
nowe samochody nowe samochody bez EOBD nowe samochody

bez EOBD (speniajce EU II, D3 lub D4) z EOBD
231_002
rejestracja nowych samochodw przez nabywcw
4
Rzut oka na EOBD

Widocznymi wyrnikami systemu EOBD s lampka kontrolna spalin K83 oraz centralne zcze
diagnostyczne w kabinie. Wszelkie funkcje, zwizane z diagnoz EOBD, sterownik silnika wykonuje
samoczynnie, tak e kierowca w ogle nie zauwaa dziaania systemu. Oznacza to, e dla kierowcy
samochd z EOBD nie rni si znacznie od samochodu bez tego systemu. Inaczej jest w
przypadku pracownikw serwisu. Oni musz zna nowe rozwizania techniczne oraz wynikajce
z nich sposoby diagnozowania i naprawy ukadw.
Lampka kontrolna spalin K83
Wystpienie usterki, mogcej zwikszy

emisj spalin, powoduje zapisanie bdu
w pamici sterownika i zapalenie lampki
kontrolnej spalin.
231_011
Gdy pojawi si takie wypadanie zaponw,
ktre moe uszkodzi katalizator, lampka
kontrolna spalin bdzie miga.
EOBD rejestruje czas palenia si
lampki K83 (liczony w przebiegu
samochodu).
Zcze diagnostyczne
Dane, zapamitane przez EOBD, mona

odczyta za pomoc zcza diagnostycznego.
Kody bdw s znormalizowane, by mona je
byo odczytywa dowolnym uniwersalnym
testerem OBD (Generic Scan Tool).
Zcze diagnostyczne musi by atwo

dostpne z miejsca kierowcy.
231_012
EOBD sprawdza:
- sprawno elektryczn elementw, - dziaanie magistrali CAN,

istotnych dla skadu spalin, - prawidowe dziaanie automatycznej skrzyni
- dziaanie ukadw samochodu, biegw.
wpywajcych na skad spalin (np. sondy
lambda, ukadu powietrza dodatkowego),
- dziaanie katalizatora,
- wystpowanie wypadania zaponw,
5
Wprowadzenie
Nowe ukady samochodu

Zanim omwimy szczegy systemu EOBD, przyjrzymy si nowym ukadom, wystpujcym
w samochodach. Od czasu wydania zeszytu nr 175 System OBD II w New Beetle (USA) pojawiy
si bowiem nowe ukady, kontrolowane w ramach EOBD.
Opis dziaania ukadw i funkcji, ktrych nie omwiono tu szczegowo, mona znale
w zeszycie nr 175.
Szerokopasmowa sonda lambda
Szerokopasmowe sondy lambda (LSU Szerokopasmowa sonda lambda

Lambda Sonde Universal) s sondami nowej
generacji, stosowanymi do pomiaru skadu
spalin przed katalizatorem.
bogata
Ich nazwa zdradza cel, ktry przywieca mieszanka
konstruktorom. Parametrem wyjciowym
sondy, opisujcym stenie tlenu w spalinach
(wspczynnik lambda), nie jest ju
uboga
zmieniajce si skokowo napicie, lecz prawie mieszanka
liniowo narastajce natenie prdu. Pozwala
to mierzy skad spalin w szerokim zakresie
wspczynnika lambda (std okrelenie
szerokopasmowa). 231_005
Dotychczasowe sondy lambda palcowa 1 lambda
(LSH) i planarna (LSF) s nazywane natenie prdu
sondami dwustanowymi, ze wzgldu na
charakterystyk ich sygnau.
Dwustanowa sonda lambda
Do pomiaru skadu spalin za katalizatorem s
nadal uywane sondy dwustanowe. U
W tym miejscu wystarcza rozrnienie, czy
mieszanka jest za bogata, czy za uboga.
bogata uboga
mieszanka mieszanka
231_004
1 lambda
napicie U
6
Dziaanie
W sondzie szerokopasmowej pomiar i ocena wspczynnika lambda odbywa si inaczej, ni

w sondzie dwustanowej, a mianowicie na podstawie pomiaru natenia prdu, a nie napicia.
Zjawiska fizyczne s jednak w obu sondach takie same.
Aby wyjani zasad dziaania, omwimy krtko oba rodzaje sondy.
Dwustanowa sonda lambda

powietrze napicie sondy
atmosferyczne
Sercem sondy jest pytka ceramiczna
z naoonymi po obu stronach warstwami
mV (tzw. ogniwo Nernsta). Te warstwy peni rol
elektrod. Jedna z nich styka si z powietrzem
atmosferycznym, druga ze spalinami.
Rne stenie tlenu w powietrzu
atmosferycznym i w spalinach powoduje
powstanie napicia pomidzy elektrodami. To
elektrody napicie suy sterownikowi silnika do oceny
spaliny sterownik silnika wspczynnika lambda.
231_032
pompa jonowa
spaliny
Szerokopasmowa sonda lambda
prd pompy
Take w tej sondzie powstaje napicie

pomidzy elektrodami ogniwa Nernsta,
wywoane rnym steniem tlenu. Rnica
A
szczelina w stosunku do sondy dwustanowej polega na
dyfuzyjna tym, e to napicie jest utrzymywane na
staym poziomie. Suy do tego pompa
45
jonowa, ktra toczy tyle tlenu do elektrody
mV
stykajcej si ze spalinami, by napicie
pomidzy elektrodami wynosio zawsze
450 mV. Pobr prdu przez pomp jonow jest
dla sterownika silnika miar wspczynnika
lambda.
napicie sondy
powietrze
atmosferyczne
przestrze pomiarowa
231_033
7
Wprowadzenie
Przykady regulacji za pomoc

szerokopasmowej sondy lambda
Mieszanka paliwowo-powietrzna staje si zbyt

uboga.
Oznacza to, e stenie tlenu w spalinach
wzrasta i pompa jonowa, przy niezmienionym
poborze prdu, toczy do przestrzeni A
pomiarowej wicej tlenu, ni moe z niego
uciec przez szczelin dyfuzyjn. Powoduje to
zmian stosunku stenia tlenu na obu
45
elektrodach i spadek napicia pomidzy nimi.
mV
231_036
Aby utrzyma napicie 450 mV pomidzy

elektrodami, trzeba zmniejszy ilo tlenu,
toczonego przez pomp jonow do
przestrzeni pomiarowej. Sterownik silnika
zmniejsza zatem prd pompy, tak by napicie A
pomidzy elektrodami ogniwa Nernsta wrcio
do wartoci 450 mV.
Sterownik silnika przelicza natenie prdu 45
pompy jonowej na wspczynnik lambda i
odpowiednio zmienia skad mieszanki. mV
231_037
8
Gdy mieszanka staje si zbyt bogata, stenie

tlenu w spalinach spada. Pompa jonowa, przy
niezmienionym poborze prdu, toczy do
przestrzeni pomiarowej mniej tlenu i napicie
A
pomidzy elektrodami ogniwa Nernsta
wzrasta.
W tym przypadku przez szczelin dyfuzyjn
45
ucieka z przestrzeni pomiarowej wicej tlenu,
ni toczy do niej pompa jonowa.
mV
231_038
Naley zatem zwikszy prd zasilajcy

pomp, by dostarczy wicej tlenu do
przestrzeni pomiarowej. Dziki temu napicie
pomidzy elektrodami powraca do poziomu
A 450 mV a sterownik silnika przelicza
zmienion warto prdu pompy jonowej na
warto wspczynnika lambda.
45
mV
231_039
Toczenie tlenu przez pomp jonow jest zjawiskiem fizycznym. Pompa ta nie ma adnych
ruchomych, mechanicznych skadnikw. Pomp jonow pokazano na powyszych
rysunkach w sposb symboliczny.
Napicie pomidzy elektrodami pompy jonowej powoduje toczenie ujemnych jonw
tlenowych przez ceramiczny element pompy.
Szerokopasmowa sonda lambda i sterownik silnika tworz zesp, musz wic by

dopasowane do siebie.
9
Wprowadzenie
Budowa
5
Przekrj czujnika sondy pompa jonowa z elektrodami
a
4 b
1 c
d
2 3
231_042
pompa przedstawiona symbolicznie

1 ogniwo Nernsta z elektrodami
2 grzaka sondy a elektroda (anoda)
3 kana powietrza atmosferycznego b rdo prdu
4 przestrze pomiarowa c element ceramiczny
5 szczelina dyfuzyjna d elektroda (katoda)
Sondy lambda produkuje dwch wytwrcw.
Schemat elektryczny (NTK) Schemat elektryczny (Bosch)
J... J...
G39 G39
231_052 231_059
Skutek uszkodzenia sondy przed

katalizatorem
Sterownik steruje prac silnika w trybie
Gdy do sterownika nie dociera sygna sondy awaryjnym, na podstawie charakterystyki.
lambda, regulacja lambda oraz adaptacja
sondy zostaj wyczone.
Ukad odpowietrzenia zbiornika paliwa (przez
zbiornik z wglem aktywnym) pracuje w trybie Szerokopasmow sond lambda
awaryjnym. wolno wymienia tylko w komplecie
Nie dziaa test (diagnoza) katalizatora i ukadu z przewodami i zczem.
powietrza dodatkowego.
10
Elektryczna recyrkulacja spalin
Przewanie w silnikach o maej pojemnoci

ukad recyrkulacji spalin jest stosowany w celu
zmniejszenia zuycia paliwa.
Dziki doprowadzeniu spalin do ukadu
dolotowego silnik musi zasysa mniej
powietrza, a zmniejszenie potrzebnej do tego
mocy odbija si pozytywnie na zuyciu paliwa.
231_046
zawr recyrkulacji spalin N18 (nowe wykonanie)
Dziaanie
Do sterowania recyrkulacj spalin

wykorzystywano dotychczas dwa zawory:
2
- zawr elektromagnetyczny recyrkulacji

3 spalin N18
- zawr mechaniczny recyrkulacji spalin
1
Sterownik silnika wysterowywa elektrycznie

zawr elektromagnetyczny, a ten z kolei
4
sterowa podcinieniem, docierajcym do
zaworu mechanicznego. Podcinienie
otwierao zawr mechaniczny i spaliny pyny
do kolektora dolotowego.
231_047
1 sterownik silnika J...

2 zawr elektromagnetyczny recyrkulacji
spalin N18
3 zawr mechaniczny recyrkulacji spalin
4 katalizator
11
Wprowadzenie
W ukadzie elektrycznej recyrkulacji spalin jest

tylko jeden zawr:
- zawr elektromagnetyczny recyrkulacji 2

spalin N18. 3
1
Ten zawr jest bezporednio elektrycznie

sterowany przez sterownik silnika i
odpowiednio do tego wysterowania otwiera
si, sterujc przepywem spalin. 4
Potencjometr recyrkulacji spalin, wbudowany
w zawr, dostarcza sterownikowi informacji
zwrotnej o rzeczywistym otwarciu zaworu.
231_043
1 sterownik silnika J...

2 zawr elektromagnetyczny recyrkulacji spalin
N18 z potencjometrem recyrkulacji spalin G212
3 odpowietrzenie
4 katalizator
Dwa dotychczasowe zawory recyrkulacji spalin elektromagnetyczny i mechaniczny

zostay poczone w jeden element.
Poczenia elektryczne Skutek uszkodzenia zaworu
Gdy zawr zablokuje si w stanie otwartym,

J...
silnik ganie na biegu jaowym i nie daje si
ponownie uruchomi.
Zablokowanie zaworu w stanie zamknitym
nie wywouje odczuwalnych efektw podczas
jazdy.
Pomimo to system zauwaa uszkodzenie
i zapamituje bd.
N18 G212
+ + 231_056
12
Elektroniczny peda gazu
Dotychczas przepustnica bya poruszana mechanicznie, za pomoc cigna. Tylko do stabilizacji

biegu jaowego i do realizacji funkcji tempomatu wykorzystywano elektryczny napd przepustnicy.
Zastosowanie elektronicznego pedau gazu pozwala sterownikowi silnika sterowa przepustnic
w kadej sytuacji, dopasowujc jej pooenie do istniejcych warunkw jazdy.
Dziaanie
Czujniki pooenia pedau gazu rozpoznaj Realizacja dania kierowcy odbywa si przez
danie kierowcy i przekazuj je do sterownika odpowiednie ustawienie przepustnicy
silnika. Sterownik uwzgldnia wszelkie sygnay (poruszanej elektrycznie) oraz ustalenie kta
dodatkowe i wyznacza optymalny sposb wyprzedzenia zaponu i dawki paliwa.
realizacji tego dania.
Usterki w dziaaniu ukadu s sygnalizowane
Sygnay dodatkowe mog pochodzi np. z: osobn lampk kontroln EPC (Electronic
Power Control = elektroniczny peda gazu).
- tempomatu,
- klimatyzacji,
- funkcji stabilizacji biegu jaowego,
- regulacji lambda,
- automatycznej skrzyni biegw,
- ukadu ABS/ESP. Szczegowe informacje na temat
elektronicznego pedau gazu podano
w zeszycie nr 210.
sygnay dodatkowe
zesp pedau gazu
zesp sterujcy
przepustnicy J338
lampka kontrolna EPC K132

(EPC = Electronic Power Control)
zapon,
dawka paliwa
231_008
13
Wprowadzenie
Czujnik wbudowany w piercie uszczelniajcy
W niektrych silnikach wprowadzono nowy czujnik prdkoci obrotowej silnika G28 czujnik
wbudowany w piercie uszczelniajcy.
Czujnik ten jest zamocowany w tylnym piercieniu uszczelniajcym wau korbowego a wic od
strony skrzyni biegw.
Pooenie wciskanego koa impulsowego (60-2 zby) jest dokadnie ustalone wzgldem wau
korbowego.
Uszczelniacz z czujnikiem jest produkowany przez rnych wytwrcw, wic szczegy wykonania
mog by odmienne.
wa korbowy czujnik prdkoci obrotowej

silnika G28
silnik
skrzynia biegw
koo impulsowe
piercie uszczelniajcy
231_030
kadub silnika
Poczenia elektryczne Skutki uszkodzenia
Zmniejszana jest maksymalna prdko

J... obrotowa silnika a warto zastpcza jest
wyliczana z sygnau czujnika pooenia waka
rozrzdu G40.
231_031
G28
14
Odmiany EOBD
Opis i wyjanienie zasady dziaania systemu EOBD jest duo bardziej skomplikowany, ni opis
poszczeglnych podzespow i ukadw samochodu. Staje si to jasne w chwili, gdy uwiadomimy
sobie, e EOBD nie jest oddzieln, niezalen funkcj, lecz diagnozuje wiele elementw i ukadw
oraz poprawno ich wzajemnej wsppracy, czsto wykorzystujc jeden ukad do kontroli innego.
Do tego dochodzi rnorodno modeli samochodw, silnikw, ukadw sterowania itd.
Aby Czytelnikowi atwiej byo si porusza w tym gszczu, przed omwieniem poszczeglnych
testw diagnostycznych przedstawimy rne rodzaje ukadw sterowania silnika.
Podstawowe rodzaje ukadw sterowania silnika

Podstawowy podzia ukadw sterowania silnika opiera si na sposobie pomiaru iloci powietrza,
zasysanego w danej chwili przez silnik. Moe to by pomiar masy powietrza lub pomiar
podcinienia w kolektorze dolotowym. Ten podzia nie pokrywa si z podziaem wg producenta
sterownika, gdy wikszo producentw oferuje oba rodzaje ukadu.
Masa zasysanego powietrza lub cinienie w kolektorze su do wyliczenia:
- kta wyprzedzenia zaponu,

- dawki paliwa,
- oraz s wykorzystywane podczas testw EOBD prawie wszystkich ukadw samochodu.
Ukady oparte na pomiarze podcinienia
czujnik cinienia dolotu W tych ukadach sterowania ilo zasysanego

G71 powietrza jest wyliczana z sygnau czujnika
cinienia dolotu. Mierzy on podcinienie
w kolektorze dolotowym.
zapon wtrysk W tych ukadach nie ma przepywomierza
powietrza.
EOBD
231_034
15
Odmiany EOBD
Ukady oparte na pomiarze masy powietrza

przepywomierz
Jak sama nazwa mwi, w tych ukadach ilo powietrza G70
powietrza jest mierzona przez masowy
przepywomierz powietrza. Nie ma czujnika
zapon wtrysk
cinienia dolotu.
EOBD
231_035
W silnikach turbodoadowanych jest zarwno przepywomierz powietrza, jak i czujnik

cinienia dolotu, gdy czujnik ten dodatkowo mierzy cinienie doadowania.
Sterowniki silnika i pomiar iloci zasysanego powietrza
Poniej podano zestawienie sterownikw silnika i odpowiadajcych im sposobw pomiaru

powietrza:
Sterownik silnika Pomiar iloci powietrza

Bosch Motronic ME 7.5.10 cinienie dolotu
Bosch Motronic ME 7.1 masa powietrza
Bosch Motronic ME 7.5 masa powietrza
Bosch Motronic ME 5.9.2 masa powietrza
Magneti Marelli 4LV cinienie dolotu
Siemens Simos 3 masa powietrza
16
Sterowniki silnika i testy diagnostyczne

Ponisza tabela pokazuje, jakie testy diagnostyczne EOBD realizuj poszczeglne sterowniki
silnika. Wida z niej, e nie wszystkie sterowniki korzystaj z tych samych testw.
Sterownik silnika
Siemens Magneti Bosch

Test diagnostyczny Simos 3 Marelli 4LV Motronic
M 5.9.2
diagnoza elektryczna elementw systemu
(Comprehensive Components Monitoring)
przesunicie charakterystyki i adaptacja sondy
przed katalizatorem
test ogrzewania sond lambda
test czasu reakcji sondy przed katalizatorem
test granicy regulacji sondy za katalizatorem
test reakcji sondy za katalizatorem
test sprawnoci katalizatora
test przepustowoci ukadu odpowietrzenia

zbiornika
test modulacyjny ukadu odpowietrzenia zbiornika
test wypadania zaponw

na podstawie analizy rwnomiernoci biegu silnika
na podstawie analizy momentu obrotowego
test cinieniowy recyrkulacji spalin
elektroniczny peda gazu
test przepywu informacji przez magistrale CAN
test przepustowoci ukadu powietrza dodatkowego
test granicznego cinienia doadowania
17
Odmiany EOBD
Sterownik silnika
Bosch Bosch Bosch

Motronic Motronic Motronic
Test diagnostyczny ME 7.1 ME 7.5 ME 7.5.10
diagnoza elektryczna elementw systemu
(Comprehensive Components Monitoring)
przesunicie charakterystyki i adaptacja sondy
przed katalizatorem
test ogrzewania sond lambda
test czasu reakcji sondy przed katalizatorem
test granicy regulacji sondy za katalizatorem
test reakcji sondy za katalizatorem
test sprawnoci katalizatora
test przepustowoci ukadu odpowietrzenia

zbiornika
test modulacyjny ukadu odpowietrzenia zbiornika

na podstawie analizy rwnomiernoci biegu silnika
na podstawie analizy momentu obrotowego
test cinieniowy recyrkulacji spalin
elektroniczny peda gazu
test przepywu informacji przez magistrale CAN
test przepustowoci ukadu powietrza dodatkowego
test granicznego cinienia doadowania
18
Testy diagnostyczne
Wiele testw diagnostycznych zostao ju opisanych w zeszycie nr 175. Aby

nie traci tu miejsca na powtrki, omawiamy szczegowo tylko nowe testy,
a te ju znane jedynie wspominamy. Mona je rozpozna po czerwonej ikonie
zeszyt 175
i odnoniku zeszyt 175.
Diagnoza elektryczna elementw systemu
(uszkodzenia przewodw)
Ten rodzaj diagnozy EOBD, okrelany te angielskim terminem

Comprehensive Components Monitoring, sprawdza pod wzgldem
zeszyt 175
elektrycznym wszystkie czujniki, elementy wykonawcze i inne czci
elektryczne, majce wpyw na skad spalin.
Ktre to s elementy, mona zobaczy na schemacie funkcjonalnym ukadu sterowania.
Elementy s sprawdzane wg nastpujcych kryteriw:
- wiarygodnoci sygnaw wejciowych i wyjciowych,

- zwarcia z mas,
- zwarcia z plusem,
- przerwy w przewodach.
Sondy lambda
Test przesunicia charakterystyki i adaptacja sondy przed katalizatorem
Zestarzenie lub zatrucie sondy przed katalizatorem moe spowodowa

przesunicie jej charakterystyki. Sterownik silnika potrafi rozpozna to
przesunicie i w pewnych granicach wyrwna je (adaptacja sondy lambda).
zeszyt 175
Zasada testu nie zmienia si, pomimo wprowadzenia sondy
szerokopasmowej.
Test ogrzewania sond lambda
Na podstawie pomiaru opornoci grzaki sondy sterownik silnika sprawdza

wydajno ogrzewania sondy.
zeszyt 175
19
Testy diagnostyczne
Test czasu reakcji sondy przed katalizatorem
Zatrucie lub zestarzenie moe rwnie wyduy czas reakcji sondy przed katalizatorem.
Zasad tego testu omwiono ju w zeszycie nr 175, ale wprowadzenie sondy szerokopasmowej
spowodowao zmian charakterystyki sygnau. Dlatego powtarzamy opis, uzupeniony rysunkami
sygnaw sondy szerokopasmowej.
Do wykonania testu czasu reakcji sondy Modulacja skadu mieszanki przez sterownik
potrzebna jest modulacja skadu mieszanki
paliwowo-powietrznej. Ta modulacja to
niewielkie wahania pomidzy mieszank U
bogat a ubog. Sterownik wytwarza je
sztucznie, gdy szerokopasmowa sonda
bogata mieszanka
lambda pozwala na tak precyzyjne sterowanie
skadem mieszanki, e wspczynnik lambda =1
mgby mie sta warto 1. Jednake do
optymalnej pracy katalizatora niezbdne s uboga mieszanka
lekkie zmiany skadu mieszanki, tak wic w
ukadach z szerokopasmow sonda lambda t
skad ten jest modulowany przez sterownik U = napicie, t = czas 231_048
silnika.
Sygna szerokopasmowej sondy lambda jest tu pokazany jako napicie U, poniewa tester
VAS 5051 przelicza rzeczywisty sygna (natenie prdu ) na napicie i w takiej formie go
pokazuje.
20
Sygna sondy przed katalizatorem zmienia Sygna sondy przed katalizatorem nie
si wraz z modulacj skadu mieszanki. nada za modulacj skadu mieszanki.
sonda przed kat. sonda przed kat.

sprawna niesprawna
231_044 231_045
1
U U U U
t t t t
2 3
U = napicie, t = czas 1 sterownik silnika

2 sonda przed katalizatorem
3 sonda za katalizatorem
21
Testy diagnostyczne
Test granicy regulacji sondy za katalizatorem
Gdy mieszanka paliwowo-powietrzna ma optymalny skad, napicie sondy za katalizatorem waha

si wok wartoci odpowiadajcej =1. Jeli rednie napicie sondy jest mniejsze lub wiksze od
tej wartoci, wskazuje to na zbyt ubog lub zbyt bogat mieszank. Sterownik silnika zmienia wtedy
warto regulacji lambda (czyli skad mieszanki) tak dugo, a sonda za katalizatorem wskae =1.
Ta warto regulacji lambda ma cile okrelone granice, w ktrych moe si zmienia.
Przekroczenie tej granicy powoduje, e system EOBD rozpoznaje uszkodzenie sondy za
katalizatorem lub nieszczelno ukadu wydechowego.
Uboga mieszanka i poprawna regulacja

obwd regulacji za
kat.
Sonda za katalizatorem informuje sterownik sprawny
o wzrocie stenia tlenu (spadek napicia
sondy). Na tej podstawie sterownik zwiksza 1 231_015
warto regulacji lambda, co powoduje

wzbogacenie mieszanki. Napicie sondy za
m U
katalizatorem wzrasta i sterownik silnika
ponownie obnia warto regulacji lambda.
=1
Ta regulacja rozciga si w duszym czasie,
podczas jazdy.
t t
m = warto regulacji lambda, t = czas
Uboga mieszanka i osignicie granicy regulacji

obwd regulacji za
kat.
Rwnie w tym przypadku sonda za niesprawny
katalizatorem informuje sterownik o wzrocie
stenia tlenu (spadek napicia sondy). Na tej 231_014
podstawie sterownik zwiksza warto regulacji

lambda, co powoduje wzbogacenie mieszanki.
m U
Pomimo tego wzbogacenia napicie sondy za
katalizatorem pozostaje niskie (np. na skutek
=1
uszkodzenia sondy) i sterownik dalej zwiksza
warto regulacji lambda a do osignicia
okrelonej granicy. Gdy warto regulacji lambda t t
osignie warto graniczn, sterownik
zapamituje bd.
1 sterownik silnika
22
Test reakcji sondy za katalizatorem
Sprawno sondy za katalizatorem jest sprawdzana dodatkowo na podstawie analizy sygnau tej
sondy podczas przyspieszania i hamowania silnikiem.
Podczas przyspieszania mieszanka jest wzbogacona a tlenu w spalinach mao. Napicie sondy
za katalizatorem musi wzrosn. Podczas hamowania silnikiem jest odwrotnie nie ma wtrysku,
wic stenie tlenu w spalinach jest wysokie, co daje zmniejszenie napicia sondy za
katalizatorem. Jeli oczekiwana reakcja sondy za katalizatorem nie pojawi si, sterownik uznaje t
sond za niesprawn i zapamituje odpowiedni bd.
Przykad: samochd przyspiesza
sonda za kat. sonda za kat.

sprawna niesprawna
1 231_016 231_017
v U v U
t t t t
v = prdko jazdy, U = napicie

t = czas
1 sterownik silnika
Test katalizatora
Test sprawnoci (wydajnoci) katalizatora
Sterownik silnika porwnuje napicia sond przed i za katalizatorem. W ten

sposb moe oceni stopie sprawnoci katalizatora i poprawno jego
zeszyt 175
dziaania.
23
Testy diagnostyczne
Ukad odpowietrzenia zbiornika paliwa

Test przepustowoci
Uruchomienie ukadu odpowietrzenia zbiornika (otwarcie zaworu) powoduje

zmian skadu mieszanki. Gdy zbiornik z wglem aktywnym jest peen, zeszyt 175
mieszanka staje si bogatsza. Gdy zbiornik z wglem aktywnym jest pusty,
mieszanka staje si ubosza. Ta zmiana skadu mieszanki, rejestrowana
przez sond lambda przed katalizatorem, jest potwierdzeniem dziaania ukadu odpowietrzenia
zbiornika.
Test modulacyjny
Ten test jest wykonywany co pewien czas. Podczas testu sterownik silnika rytmicznie zmienia stan
zaworu zbiornika z wglem aktywnym nieco go przymyka, a potem nieco otwiera. Efektem s
zmiany (modulacja) cinienia w kolektorze dolotowym, mierzone przez czujnik cinienia dolotu. Na
tej podstawie sterownik silnika ocenia sprawno ukadu odpowietrzenia zbiornika.
odpowietrz. odpowietrz.
zbiornika zbiornika
sprawne niesprawne
231_009 231_010
1
a P a P
t t t t
4
5
3
a = otwarcie zaworu zbiornika

2 z wglem aktywnym
t = czas, P = cinienie
1 sterownik silnika 4 zawr zbiornika z wglem aktywnym N80

2 zbiornik paliwa 5 czujnik cinienia dolotu G71
3 zbiornik z wglem aktywnym
24
Wypadanie zaponw w poszczeglnych cylindrach
Test podstawie analizy rwnomiernoci biegu silnika
Czujnik prdkoci obrotowej silnika rozpoznaje zawahanie prdkoci

obrotowej silnika, wywoane wypadniciem zaponu w jednym z cylindrw.
Analizujc dodatkowo sygna czujnika pooenia waka rozrzdu, sterownik zeszyt 175
silnika potrafi okreli, w ktrym cylindrze to wypadnicie nastpio. Efektem
jest zapisanie bdu i zapalenie lampki kontrolnej spalin K83.
Test na podstawie analizy momentu obrotowego
Ten test tak samo opiera si na pomiarze nierwnomiernoci prdkoci obrotowej silnika za
pomoc czujnika G28 i rozpoznaniu cylindra za pomoc czujnika G40. Rnica ley w sposobie
oceny sygnau prdkoci obrotowej. W tecie opartym na analizie momentu obrotowego
nierwnomierno prdkoci obrotowej silnika jest porwnywana z staymi wartociami,
wyliczonymi przez sterownik silnika. Podstaw do tych wylicze jest moment obrotowy (zaleny od
prdkoci obrotowej i obcienia silnika), masa wirujca oraz wynikajca z tego charakterystyka
prdkoci obrotowej silnika.
Wyliczone wahania momentu obrotowego silnika s tak samo przydatne do analizy wypadania
zaponw, jak wyniki testu opartego na wahaniu prdkoci obrotowej. Trzeba jednak wpierw
stworzy charakterystyk prdkoci obrotowej kadego typu silnika i zapisa j w sterowniku.
Nierwnomierna prdko obrotowa silnika
Spranie w 1. cylindrze Dla uproszczenia rozpatrzymy tu tylko

pierwszy cylinder.
n
Podczas suwu sprania wykorzystywana
jest energia kinetyczna silnika, ktra
powoduje cinicie mieszanki. Prdko
obrotowa silnika spada.
t
231_018
n = prdko obrotowa silnika, t = czas
25
Testy diagnostyczne
Po spraniu nastpuje zapon i prdko Zapon w 1. cylindrze

obrotowa silnika ronie. W ten sposb
podczas kadego cyklu pracy wystpuj n
wahania, wywoane spraniem i zaponem
w cylindrze.
Jeli rozpatrzymy wszystkie cztery cylindry,

poszczeglne krzywe nao si i stworz t
krzyw wynikow. Ta krzywa wynikowa jest
mierzona przez czujnik G28 i wykorzystywana
przez sterownik silnika do porwnania
z zapisan charakterystyk.
231_019
Rozpoznanie wypadania zaponw na podstawie sygnau prdkoci obrotowej silnika
brak
wypadania wypadanie
zaponw zaponw
n n
t t
231_020 231_021
n = prdko obrotowa silnika, t = czas 1 sterownik silnika

2 czujnik prdkoci obrotowej silnika G28
Jeli wypadanie zaponw jest tak czste, e powoduje przekroczenie granic emisji spalin
EOBD, zapala si lampka kontrolna spalin.
Jeeli jednak wypadanie jest tak intensywne, e moe uszkodzi katalizator, a silnik wci
pracuje w niebezpiecznym obszarze prdkoci i obcienia, lampka kontrolna spalin
zaczyna miga, a w chwil potem sterownik odcina dopyw paliwa do odpowiedniego
cylindra.
26
Elektryczna recyrkulacja spalin

Test cinieniowy
W czasie, gdy recyrkulacja doprowadza spaliny do kolektora dolotowego, czujnik cinienia dolotu
musi zarejestrowa wzrost cinienia w kolektorze. Sterownik porwnuje ten wzrost cinienia
(spadek podcinienia) z iloci doprowadzanych spalin i moe na tej podstawie wycign wniosek
o sprawnoci ukadu recyrkulacji.
Ten test jest wykonywany tylko podczas hamowania silnikiem, gdy wtedy nie ma wtrysku paliwa,
zakcajcego pomiar, a cinienie w kolektorze jest najnisze.
1 sterownik silnika
recyrkulacja recyrkulacja 2 elektromagnetyczny
sprawna niesprawna zawr recyrkulacji
spalin N18
1 P+ P+ 3 czujnik cinienia
t t dolotu G71
P- P-
231_022 231_023
P+ = nadcinienie, P- = podcinienie, t = czas
Elektroniczny peda gazu
EOBD wykorzystuje funkcje diagnostyczne

elektronicznego pedau gazu, ktre sygnalizuj bdy Dalsze informacje na temat
w tym ukadzie za pomoc lampki kontrolnej EPC. funkcji diagnostycznych
Gdy bd EPC powtrzy si w kolejnym jednym lub dwch elektronicznego pedau gazu
cyklach jazdy, system EOBD zapala rwnie lampk mona znale w zeszycie
kontroln spalin. nr 210.
Diagnoza elektronicznego pedau gazu obejmuje:

- procesor w sterowniku silnika,
- czujniki pooenia pedau gazu,
- potencjometry nastawnika przepustnicy,
- wcznik wiate hamowania,
- wcznik przy pedale hamulca i sprzga,
- sygna prdkoci jazdy.
27
Testy diagnostyczne
Magistrala CAN
Test przepywu informacji
Kady sterownik silnika zna inne podzespoy Inne elementy, wykorzystujce magistrale
elektroniczne samochodu, ktre wymieniaj CAN do wymiany informacji to np.:
informacje przez magistrale CAN. Jeeli nie
pojawi si minimalna liczba komunikatw od - sterownik zestawu wskanikw,
ktrego z nich, w sterowniku silnika jest - sterownik ABS/ESP,
zapisywany bd. - sterownik automatycznej skrzyni biegw.
Magistrala CAN dziaa bez zakce Magistrala CAN przerwana
Wszystkie podzespoy (w tym przypadku Jeden ze podzespow nie moe przesya

sterowniki) regularnie przesyaj komunikatw do sterownika silnika.
komunikaty do sterownika silnika. Sterownik silnika zauwaa brak
Sterownik silnika widzi, e nie brakuje komunikatu, identyfikuje podzesp
adnego komunikatu i uznaje magistral za i zapamituje odpowiedni bd.
sprawn.
magistrala CAN magistrala CAN

sprawna niesprawna
231_024 231_025
1
A B C A B C
1 sterownik silnika A-C rne sterowniki samochodu

2 magistrala CAN
28
Ukad powietrza dodatkowego
Dotychczas test dziaania ukadu powietrza dodatkowego opiera si na wartoci regulacji lambda.
Podczas dziaania ukadu sonda przed katalizatorem musiaa pokaza ubog mieszank (>1),
cho silnik by w tym czasie zasilany mieszank bogat.
Test przepustowoci
Od czasu wprowadzenia sond szerokopasmowych test ukadu opiera si rwnie na sygnale sondy
przed katalizatorem, jednak sonda szerokopasmowa moe dostarczy dokadniejszych informacji,
ni sonda dwustanowa. Na podstawie rnicy sygnau sondy przed uruchomieniem ukadu
powietrza dodatkowego i w trakcie jego dziaania sterownik wylicza rzeczywist ilo powietrza,
toczonego przez ukad.
uk. pow. uk. pow.

dodatkow. dodatkow.
sprawny niesprawny
1
231_026 231_027
4
3
t t
5
= lambda, t = czas
1 sterownik silnika 4 pompa powietrza dodatkowego V101

2 przekanik pompy powietrza dodatkowego J299 5 zawr mechaniczny powietrza dodatkowego
3 zawr powietrza dodatkowego N112 6 sonda przed katalizatorem
29
Testy diagnostyczne
Regulacja cinienia doadowania
Test granicznego cinienia doadowania
W silnikach doadowanych EOBD sprawdza, czy cinienie doadowania nie przekracza

maksymalnej dopuszczalnej wartoci. Jest to jednoczenie ochrona silnika przed przecieniem,
spowodowanym zbyt duym cinieniem.
Cinienie doadowania przekracza grn Sterownik podejmuje dziaania ochronne

granic
W tym przypadku nie wystarcza
Usterka w ukadzie regulacji cinienia zapamitanie bdu i jego sygnalizowanie.
doadowania powoduje, e cinienie to Trzeba wyczy turbosprark, by nie
wzrasta powyej wartoci dopuszczalnej. doprowadzi do przecienia silnika.
Czujnik cinienia dolotu (cinienia Sterownik otwiera zawr obejciowy
doadowania) mierzy t warto a sterownik (Waste-Gate) i spaliny omijaj wirnik
silnika zapamituje na tej podstawie bd. turbiny.
regul. cin. regul. cin.

doadow. doadow.
niesprawna niesprawna
1 231_028 231_029
P P
t t
3
spaliny
P = cinienie
t = czas
4
1 sterownik silnika 4 zawr obejciowy

2 zawr ograniczania cinienia doadowania N75 5 czujnik cinienia dolotu G71
3 turbosprarka z zaworem regulacji cinienia
doadowania
30
Notatki
31
Samodiagnoza
Kod gotowoci
Sprawno wszystkich elementw ukadw, a mwi jedynie o tym, czy
elektrycznych jest cigle diagnozowana odpowiednie testy zostay przeprowadzone.
w ramach EOBD. Ponadto istniej testy Gdy przeprowadzone testy nie spowoduj
diagnostyczne, sprawdzajce dziaanie caych zapisania adnych bdw, ukady s sprawne.
ukadw (np. recyrkulacji spalin). Testy te s
przeprowadzane w pewnych odstpach czasu.
Kod gotowoci pozwala sprawdzi, czy te testy
zostay przeprowadzone. Skada si on
z omiu bitw, z ktrych kady moe
przyjmowa warto 0 (test przeprowadzony)
lub warto 1 (test nie przeprowadzony).
Sterownik silnika wytwarza kod gotowoci,

gdy:
- kod gotowoci zosta skasowany, lub
- nowy sterownik silnika jest pierwszy raz
uruchamiany. Prosimy pamita, by nie kasowa
bez powodu pamici bdw
Test gotowoci nie suy do oceny sprawnoci sterownika, gdy rwnoczenie jest
kasowany kod gotowoci.
Diagnoza wasna samochodu 01 - Elektronika silnika
036906034BB
Marelli 4LV 3253
Wybierz funkcj Kodowanie 31
Numer warsztatu 5
02 - Odpytanie pamici usterek 01 - Elektronika silnika
Diagnoza wasna samochodu
03 - Diagnoza elementw wykonawczych 036906034BB
04 - Nastawy podstawowe 15 - Kod gotowoci
Marelli 4LV 3253
05 - Kasowanie pamici bdw Kodowanie 31
06 - Zakoczenie wykonywania polecenia Numer warsztatu 5
07 - Kodowanie sterownika
08 - Odczyt bloku wartoci pomiarowych
09 - Odczyt pojedynczej wartoci 10100001Test niekompletny
10 - Dopasowanie
11 - Procedura login
15 - Kod gotowoci
Technika Przejcie Drukuj

pomiarowa
231_058
Technika Przejcie Drukuj Pomoc

pomiarowa
Zaznaczony powyej kod gotowoci przedstawia 4. ukadu powietrza dodatkowego

stan przeprowadzenia testw nastpujcych 5. klimatyzacji
ukadw: 6. sond lambda
1. katalizatora 7. ogrzewania sond lambda
2. rozgrzewania katalizatora 8. recyrkulacji spalin
3. odpowietrzenia zbiornika paliwa
32
Poniewa nie w kadym samochodzie s przeprowadzane wszystkie moliwe diagnozy,

bity kodu gotowoci, ktre nie s wykorzystywane, przyjmuj zawsze warto 0.
Odczytywanie kodu gotowoci
S dwa sposoby odczytywania kodu gotowoci:
- dowolnym testerem, pozwalajcym odczytywa dane OBD tzw. Generic-Scan-Tool,

- testerem VAS 5051.
Sposb postpowania przedstawimy w dalszej czci zeszytu.
Wytwarzanie kodu gotowoci
Kod gotowoci mona wytworzy tylko przez przeprowadzenie wszystkich testw diagnostycznych.
S trzy moliwoci dokonania tego:
- Przejecha samochodem cykl jazdy NEFZ (Nowy Europejski Cykl Jazdy).

Z reguy jednak typowy serwis nie jest w stanie wykona cyklu NEFZ na hamowni podwoziowej.
- Wystarczajco dugo eksploatowa samochd w przecitny sposb.
Moe to wymaga wykonania wielu jazd prbnych.
- Za pomoc testera VAS 5051 wykona test kadego ukadu samochodu, wanego z punktu
widzenia emisji spalin.
Wspominamy o tym rwnie w punkcie Tester VAS 5051.
Generic-Scan-Tool (uniwersalny tester OBD)
Dowolny uniwersalny tester OBD musi mie moliwo odczytania bdw majcych wpyw na
skad spalin, ktre sterownik silnika rozpozna w ramach diagnozy EOBD. Dlatego rozpoznane
bdy s zapamitywane w postaci kodw SAE, uywanych przez wszystkie systemy OBD.
Kody SAE:
- P0xxx: Kody, ustalone przez SAE (Society of Automotive Engineers), ktrym odpowiadaj stae
opisy.
S one takie same u wszystkich producentw samochodw.
- P1xxx: Bdy, ktrych kody tworz poszczeglni producenci. Producenci musz zgasza te kody
prawodawcy. Mog one by rne u poszczeglnych producentw.
33
Samodiagnoza
Aby uruchomi uniwersalny tester OBD, Tester OBD pozwala korzysta

wystarczy podczy go do gniazda z nastpujcych funkcji:
diagnostycznego samochodu.
Tester automatycznie nawizuje wtedy - Mode 1:
komunikacj ze sterownikiem silnika. Odczytanie aktualnych danych dotyczcych
silnika
(wartoci rzeczywiste i kod gotowoci).
- Mode 2:
Odczyt warunkw pracy, ktre istniay
w chwili zapamitania bdu
Tabele z kodami bdw SAE mona (odczyt moliwy tylko wtedy, gdy s
znale w instrukcji naprawy danego zapamitane bdy).
sterownika silnika.
- Mode 3:
Odczytanie bdw, wanych ze wzgldu
na emisj spalin, ktre doprowadziy do
zapalenia lampki kontrolnej spalin.
- Mode 4:
Ad. mode 3 i 7: Skasowanie pamici bdw, kodu
Niektre testy wymagaj gotowoci i warunkw pracy (mode 2).
kilkukrotnego potwierdzenia bdu,
nim spowoduj zapalenie lampki - Mode 5:
kontrolnej spalin. Wywietlenie sygnau sond lambda.
- Mode 6:
Wartoci pomiarowe, zwizane z ukadami
testowanymi w pewnych odstpach czasu
(np. ukadu powietrza dodatkowego,
odpowietrzenia zbiornika paliwa,
recyrkulacji spalin).
- Mode 7:
Odczytanie bdw, ktre jeszcze nie
spowodoway zapalenia lampki kontrolnej
spalin.
- Mode 8:
w Europie nie uywany.
- Mode 9:
Wywietlenie informacji o samochodzie
(np. nr identyfikacyjny, oznaczenie silnika,
typ sterownika silnika, wersja programowa,
suma kontrolna programu).
34
Tester VAS 5051
Tester VAS 5051 pozwala odczyta kod gotowoci oraz wymusi przeprowadzenie testw
diagnostycznych, niezbdnych do wytworzenia kodu gotowoci.
Oprcz moliwoci uniwersalnego testera OBD, oferuje on wiele innych funkcji regulacyjnych,
diagnostycznych i uatwiajcych poszukiwanie usterek. Dostp do wszystkich wanych danych
silnika pozwala na sprawne poszukiwanie niesprawnoci.
Odczytywanie kodu gotowoci
1. moliwo: 2. moliwo (uniwersalny tester OBD)
- Wczy zapon. - Wczy zapon.

- Wybra tryb pracy - Wybra tryb pracy
Diagnoza wasna. Diagnoza wasna.
- Wybra adres 01 Elektronika silnika. - Wybra adres 33 OBD.
- Wybra funkcj 15 Kod gotowoci. - Wybra Mode 1 Odczyt aktualnych
parametrw pracy silnika..
Przeprowadzenie testw diagnostycznych
Funkcja 04 Nastawy podstawowe pozwala

wymusi przeprowadzenie poszczeglnych
testw diagnostycznych.
Dla rnych sterownikw silnika obowizuj
odmienne sposoby postpowania.
Sposb wykonywania testw w konkretnym

sterowniku silnika oraz niezbdne warunki s
podane w odpowiedniej instrukcji naprawy.
231_041
35
Schemat funkcjonalny
Przykad 1: silnik benzynowy 1,4 l 4V 55 kW Bosch Motronic ME 7.5.10
J17
+12V +12V +12V +12V
S S S S S
G188 G187 G186 J338

G61
N30 N31 N32 N33
+5V
J220
+12V
N152
N80 G39 G130
+12V
231_053a
Czci
G28 czujnik prdkoci obrotowej silnika G188 czujnik -2- pooenia przepustnicy
G39 sonda lambda (przed katalizatorem) G212 potencjometr recyrkulacji spalin
G40 czujnik Halla (ustawienia waka rozrzdu)
G42 czujnik temperatury dolotu (zasysanego J17 przekanik pompy paliwa
powietrza) J220 sterownik Motronic
G61 czujnik spalania stukowego I J338 zesp sterujcy przepustnicy
G62 czujnik temperatury silnika
G71 czujnik cinienia dolotu
G79 czujnik pooenia pedau gazu N18 zawr recyrkulacji spalin
G130 sonda lambda (za katalizatorem) N30 wtryskiwacz 1. cylindra
G185 czujnik 2 pooenia pedau gazu N31 wtryskiwacz 2. cylindra
G186 nastawnik przepustnicy N32 wtryskiwacz 3. cylindra
G187 czujnik -1- pooenia przepustnicy N33 wtryskiwacz 4. cylindra
36
+12V
G79 G185
A B C
+5V +5V
sygna wejciowy
sygna wyjciowy
J220 plus
masa
sygna cyfrowy
G62 G28 G40 N18 G212 G42 G71

+12V
+5V
231_053b
N80 zawr 1 zbiornika z wglem aktywnym

N152 transformator zaponowy
S bezpiecznik
A sygna do lampki kontrolnej spalin K83

(od modelu 2000 przez magistral CAN)
B sygna prdkoci jazdy ze sterownika
zestawu wskanikw J285
C magistrala CAN
37
Przykad 2: silnik benzynowy 1,4 l 4V 55 kW Magneti Marelli 4LV
+12V
G88 G69 V60

J33
+12V
N30 N31 N32 N33
J17
+12V
+5V
J537
+12V
S
N152
N80 G39 G130
+12V
231_054a
Czci
G28 czujnik prdkoci obrotowej silnika J17 przekanik pompy paliwa

G39 sonda lambda (przed katalizatorem) J537 sterownik silnika 4LV
G40 czujnik Halla (ustawienia waka rozrzdu) J338 zesp sterujcy przepustnicy
G42 czujnik temperatury dolotu (zasysanego N18 zawr recyrkulacji spalin
powietrza) N30 wtryskiwacz 1. cylindra
G61 czujnik spalania stukowego I N31 wtryskiwacz 2. cylindra
G62 czujnik temperatury silnika N32 wtryskiwacz 3. cylindra
G69 potencjometr przepustnicy N33 wtryskiwacz 4. cylindra
G71 czujnik cinienia dolotu N80 zawr 1 zbiornika z wglem aktywnym
G79 czujnik pooenia pedau gazu N152 transformator zaponowy
G88 potencjometr nastawnika przepustnicy
G130 sonda lambda (za katalizatorem) S bezpiecznik
G212 potencjometr recyrkulacji spalin
38
G61
G79
A B C
+5V +5V
sygna wejciowy
sygna wyjciowy
J537 plus
masa
sygna cyfrowy
+5V
G62 G40 G28 G42 G71 N18 G212

+12V
231_054b
V60 nastawnik przepustnicy


C magistrala CAN
39
Przykad 3: silnik benzynowy 1,6 l 74 kW Siemens Simos 3
J17
+12V +12
S S S S S
G18 G18 G18

J338
N15 N30 N31 N32 N33
+12V
+5V
J36
+12V +12V
N152
J299
V101 G61 N80 G39
231_055a +12V
Czci
G28 czujnik prdkoci obrotowej silnika J17 przekanik pompy paliwa

G39 sonda lambda (przed katalizatorem) J299 przekanik pompy powietrza dodatkowego
G40 czujnik Halla (ustawienia waka rozrzdu) J361 sterownik silnika (Simos)
G61 czujnik spalania stukowego I J338 zesp sterujcy przepustnicy
G62 czujnik temperatury silnika
G70 przepywomierz powietrza N18 zawr recyrkulacji spalin
G79 czujnik pooenia pedau gazu N30 wtryskiwacz 1. cylindra
G130 sonda lambda (za katalizatorem) N31 wtryskiwacz 2. cylindra
G185 czujnik 2 pooenia pedau gazu N32 wtryskiwacz 3. cylindra
G186 nastawnik przepustnicy N33 wtryskiwacz 4. cylindra
G187 czujnik -1- pooenia przepustnicy N80 zawr 1 zbiornika z wglem aktywnym
G188 czujnik -2- pooenia przepustnicy N112 zawr powietrza dodatkowego
G212 potencjometr recyrkulacji spalin N152 transformator zaponowy
40
W przyszoci
sterownik silnika Simos
+12 bdzie wsppracowa
rwnie z sondami
N18 G21 G79 G18
lambda firmy NTK.
A B C
+5V +5V +5V
sygna wejciowy
sygna wyjciowy
J36
plus
masa
sygna cyfrowy
+5V
N11 G70 G40

G13 G62 G28
+12
231_055b
N156 zawr przeczania kolektora dolotowego
S bezpiecznik
V101 pompa powietrza dodatkowego


C magistrala CAN
41
Wyjanienie poj
Adaptacja IWDS
Dopasowanie do zmienionych warunkw (= Integrierter Wellendichtringsensor),
otoczenia. niemiecki skrt, oznaczajcy czujnik (G28)
wbudowany w piercie uszczelniajcy wa
D2, D3, D4 korbowy.
Normy czystoci spalin, obowizujce w
Niemczech (patrz zeszyt nr 230). Lambda
(wspczynnik nadmiaru powietrza, )
Wspczynnik, opisujcy udzia powietrza w
NEFZ mieszance paliwowo-powietrznej.
Nowy Europejski Cykl Jazdy, podczas ktrego
mierzy si emisj spalin samochodu. <1,0=mieszanka bogata
>1,0=mieszanka uboga
km/h =1,0=teoretycznie optymalny
skad mieszanki
120
Wspczynnik oblicza si jako stosunek

60
rzeczywicie dostarczonej iloci powietrza do
iloci potrzebnej (teoretycznie) do spalenia
paliwa:
0 dostarczona ilo pow. / potrzebna ilo pow.
195 390 585 780 1180 s
=
Elektroda Warto regulacji lambda

Element czcy obwd elektryczny Sterownik silnika wylicza warto regulacji
z otoczeniem gazowym lub ciekym lambda z sygnau sond lambda oraz warunkw
(np. spalinami, powietrzem). pracy silnika (np. prdkoci obrotowej,
obcienia). Na podstawie tej wartoci
EOBD zmieniany jest skad mieszanki, tak by
Euro-On-Board-Diagnose optymalnie pasowa do kadych warunkw
pracy silnika.
EU II, EU III, EU IV
Normy czystoci spalin, obowizujce w Unii LSF
Europejskiej (patrz zeszyt nr 230). (Lambda-Sonde-Flach) niemiecki skrt,
oznaczajcy planarn odmian dwustanowej
Generic-Scan-Tool sondy lambda.
(uniwersalny tester OBD)
Dowolny uniwersalny tester OBD musi mie LSH
moliwo odczytania przez gniazdo (Lambda-Sonde-Heizung) niemiecki skrt,
diagnostyczne bdw majcych wpyw na oznaczajcy palcow (sferyczn) odmian
skad spalin, ktre sterownik silnika rozpozna dwustanowej sondy lambda.
w ramach diagnozy EOBD.
Planuje si wykorzystanie uniwersalnych LSU
testerw OBD w czasie kontroli drogowych. (Lambda-Sonde-Universal) niemiecki skrt,
oznaczajcy szerokopasmow sond lambda.
42
Modulacja Pompa jonowa

Zmiana pewnych wielkoci Pompa jonowa skada si z dwch elektrod,
charakterystycznych sygnau (np. rozdzielonych elementem ceramicznym, ktry
czstotliwoci). jest przepuszczalny dla jonw tlenu.
Jony tlenu O2 (o adunku ujemnym) s
Moment (siy) transportowane przez element ceramiczny od
Moment siy (od ktrego wywodzi si rwnie elektrody ujemnej (katody) do elektrody
pojcie moment obrotowy) jest to sia dodatniej (anody). Na tym zjawisku opiera si
pomnoona przez rami, na ktrym jest dziaanie pompy jonowej.
przyoona.
Kod gotowoci (readinesscode)
moment siy = sia x rami Omiopozycyjny kod liczbowy, pokazujcy, czy
testy OBD poszczeglnych ukadw zostay
przeprowadzone.
sia
0 - przeprowadzony
1 - nieprzeprowadzony
Kody SAE:
Kody bdw, ustalone przez Society of
Automotive Engineers i obowizujce
wszystkich producentw samochodw
z systemem OBD.
rami
Przykad: tok, korbowd i wa korbowy Waste-Gate

(zawr obejciowy)
Zawr pozwalajcy czci spalin omija
turbin turbosprarki. Dziki temu moliwe
Ogniwo Nernsta jest ograniczanie cinienia doadowania lub
(cz sondy lambda) cakowite wyczanie turbosprarki.
W ogniwie Nernsta rdem napicia jest
odmienne stenie tlenu w spalinach
i w powietrzu atmosferycznym.
Ogniwo skada si z dwch elektrod jednej
stykajcej si z powietrzem i drugiej,
omywanej przez spaliny.
OBD
On-Board-Diagnose
43
Sprawdzamy swoj wiedz
1. Do kiedy nabywca moe zarejestrowa nowy samochd bez systemu EOBD, jeli
spenia on norm czystoci spalin D3?
a) 31.12.1999
b) 01.01.2000
c) 31.12.2000
2. W jakiej sytuacji miga lampka kontrolna spalin K83?
3. O czym trzeba pamita, wymieniajc szerokopasmow sond lambda?
a) Szerokopasmowa sonda lambda i sterownik silnika tworz zesp. Z tego powodu trzeba
wymieni rwnie sterownik silnika.
b) Jeli samochd ma dwie sondy lambda, trzeba je wymieni razem.
c) Szerokopasmowa sonda lambda i sterownik silnika tworz zesp i musz by do siebie

dopasowane.
d) Szerokopasmow sond lambda wolno wymienia tylko w komplecie z przewodami

i zczem.
4. Do czego uywa si uniwersalnego testera OBD (Generic-Scan-Tool)?
a) Pozwala on edytowa kod gotowoci.
b) Do odczytania kodu gotowoci, bdw, warunkw zapamitania bdw, danych samochodu

i danych, istotnych ze wzgldu na skad spalin. Ponadto mona nim skasowa pami bdw
i kod gotowoci.
c) Do odczytania kodu gotowoci, bdw, warunkw zapamitania bdw, danych samochodu

i danych, istotnych ze wzgldu na skad spalin. Ponadto mona nim skasowa pami bdw
i kod gotowoci oraz wymusi przeprowadzenie poszczeglnych testw.
44
Notatki
45
46
Rozwizania:
1. c
2. Gdy wypadanie zaponw moe
doprowadzi do uszkodzenia katalizatora.
3. c, d
4. b
Notatki
47
231
Tylko do uytku wewntrznego VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg

Wszelkie prawa zastrzeone. Zmiany zastrzeone.
040.2810.50.11 Stan techniczny 05/00

Diagnoza Eobd W Silnikach Benzynowych

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Diagnoza Eobd W Silnikach Benzynowych

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SSP_D.

fm Page 1 Monday, October 2, 2006 3:43 PM

Zeszyt do samodzielnego ksztacenia nr 231

Budowa i zasada dziaania

System OBD II stay element walki europejskich przepisw dotyczcych emisji

Zeszyt do samodzielnego ksztacenia

O czym bdzie mowa

Rzut oka na EOBD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Nowe ukady samochodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Podstawowe rodzaje ukadw sterowania silnika 15

Sterowniki silnika i zakres diagnozy . . . . . . . . . . 17

Generic-Scan-Tool (uniwersalny tester OBD) . . . 33

Tester VAS 5051 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Sprawdzamy swoj wiedz . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

13 padziernika 1998 uchwalono w Unii Europejskiej wytyczn 98/69/EC, nakadajc na

Przepisy o wprowadzeniu EOBD nie dotycz samochodw, zarejestrowanych przez

homologacja nowych modeli samochodw

nowe modele nowe modele

rok 2000 rok 2001

nowe samochody nowe samochody bez EOBD nowe samochody

Rzut oka na EOBD

Lampka kontrolna spalin K83

Wystpienie usterki, mogcej zwikszy

Dane, zapamitane przez EOBD, mona

Zcze diagnostyczne musi by atwo

- sprawno elektryczn elementw, - dziaanie magistrali CAN,

Nowe ukady samochodu

Szerokopasmowa sonda lambda

Szerokopasmowe sondy lambda (LSU Szerokopasmowa sonda lambda

W sondzie szerokopasmowej pomiar i ocena wspczynnika lambda odbywa si inaczej, ni

Aby wyjani zasad dziaania, omwimy krtko oba rodzaje sondy.

Dwustanowa sonda lambda

Take w tej sondzie powstaje napicie

Przykady regulacji za pomoc

Mieszanka paliwowo-powietrzna staje si zbyt

Aby utrzyma napicie 450 mV pomidzy

Gdy mieszanka staje si zbyt bogata, stenie

Naley zatem zwikszy prd zasilajcy

Szerokopasmowa sonda lambda i sterownik silnika tworz zesp, musz wic by

pompa przedstawiona symbolicznie

Sondy lambda produkuje dwch wytwrcw.

Schemat elektryczny (NTK) Schemat elektryczny (Bosch)

Skutek uszkodzenia sondy przed

Elektryczna recyrkulacja spalin

Przewanie w silnikach o maej pojemnoci

zawr recyrkulacji spalin N18 (nowe wykonanie)

Do sterowania recyrkulacj spalin

- zawr elektromagnetyczny recyrkulacji

Sterownik silnika wysterowywa elektrycznie

1 sterownik silnika J...

W ukadzie elektrycznej recyrkulacji spalin jest

- zawr elektromagnetyczny recyrkulacji 2

Ten zawr jest bezporednio elektrycznie

1 sterownik silnika J...

Dwa dotychczasowe zawory recyrkulacji spalin elektromagnetyczny i mechaniczny

Poczenia elektryczne Skutek uszkodzenia zaworu

Gdy zawr zablokuje si w stanie otwartym,

Elektroniczny peda gazu

Dotychczas przepustnica bya poruszana mechanicznie, za pomoc cigna. Tylko do stabilizacji

lampka kontrolna EPC K132

Czujnik wbudowany w piercie uszczelniajcy

wa korbowy czujnik prdkoci obrotowej

Poczenia elektryczne Skutki uszkodzenia