You are on page 1of 64

Service Training

Zeszyt do samodzielnego ksztacenia nr 308

Preselekcyjna skrzynia biegw 02E


(DSG)
Niniejszy zeszyt do samodzielnego ksztacenia ma pomc w zrozumieniu budowy preselekcyjnej
skrzyni biegw (DSG Direkt-Schalt-Getriebe) 02E.

Na temat preselekcyjnej skrzyni biegw istnieje rwnie multimedialna pyta CD.


Pyta ta umoliwia, za pomoc komputera, obejrzenie dziaania poszczeglnych podzespow oraz
ich wzajemnego wspdziaania.

Interaktywne menu obejmuje nastpujce tematy:

Dwignia sterujca
Budowa skrzyni biegw
Obieg oleju oraz
Elementy przeczajce

S308_001

NOWO Uwaga
Wskazwka

Zeszyt do samodzielnego ksztacenia Aktualne informacje na temat diagnozy, regulacji


przedstawia budow i zasad dziaania nowego i naprawy prosimy zaczerpn z waciwej
rozwizania technicznego! literatury serwisowej!
Jego tre nie jest pniej aktualizowana.
2
O czym bdzie mowa

Wprowadzenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Dwignia sterujca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw . . . . . . . . . . . . . . . 12


Zasada dziaania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Wejcie momentu obrotowego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Sprzga wielopytkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Waki wejciowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Waki wyjciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Waek biegu wstecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Mechanizm rnicowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Blokada postojowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Synchronizacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Ukad przeniesienia napdu w samochodzie. . . . . . . . . . . . . . . . 24
Przenoszenie napdu na poszczeglnych biegach . . . . . . . . . . . 25

Modu mechatroniczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Elektrohydrauliczna jednostka sterujca . . . . . . . . . . . . . . 30

Obieg oleju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Schemat ukadu sterowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Czujniki, elementy wykonawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42, 50

Schemat funkcjonalny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Poczenie z magistralami CAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Diagnoza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

Serwis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Sprawdzamy swoj wiedz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

3
Wprowadzenie

Obecnie na rynku europejskim dominuj rczne skrzynie biegw, a na pnocnoamerykaskim i


japoskim skrzynie automatyczne. Oba typy skrzy maj swoje wady i zalety.

Do zalet rcznych skrzy biegw nale m.in.:

wysza sprawno
oraz mniejsze rozmiary i lepsze osigi sportowe.

Do zalet automatycznych skrzy biegw nale m.in.:

wikszy komfort, przede wszystkim przy zmianie biegw, wynikajcy z nieprzerywanego


przenoszenia napdu.

Dlatego Volkswagen postawi sobie za cel poczenie zalet obu typw i stworzenie cakowicie
nowego rodzaju skrzyni preselekcyjnej skrzyni biegw (DSG).

filtr strony tocznej


chodnica oleju

pompa oleju

modu
mechatroniczny

sprzga
wielopytkowe

S308_014

W oparciu o koncepcj dwch sprzgie wielopytkowych i rnorodne programy przeczania


mona sprosta wysokim oczekiwaniom dotyczcym komfortu, jakie maj kierowcy, jedcy
samochodami z automatyczn skrzyni biegw.

Taka koncepcja zapewnia te przyjemno jazdy kierowcom preferujcym rczn skrzyni biegw,
gdy daje im moliwo bezporedniego wpywu na prac skrzyni oraz byskawicznej zmiany
biegw, ktra odbywa si bez jakichkolwiek szarpni.

Ponadto zuycie paliwa ley na poziomie oszczdniejszych samochodw z rczn skrzyni biegw.

4
Najwaniejsze cechy preselekcyjnej skrzyni biegw to:

sze biegw do przodu i jeden bieg wsteczny,


zwyky program jazdy D, sportowy program jazdy S oraz przeczniki rcznej zmiany
biegw (Tiptronic) w dwigni sterujcej i w kierownicy (wyposaenie dodatkowe)
modu mechatroniczny: sterownik elektroniczny i elektrohydrauliczny tworz cao i s
umieszczone w skrzyni biegw
funkcja Hillholder (utrzymywania samochodu na pochyoci) gdy samochd toczy si z
lekko nacinitym hamulcem, cinienie w sprzgach jest zwikszane, by utrzyma samochd
w miejscu
regulowane pezanie (creep) pozwala na pezanie samochodu bez nacinitego pedau
gazu (np. podczas parkowania)
tryb awaryjny
Gdy skrzynia biegw pracuje w trybie awaryjnym, mona korzysta tylko z I i III lub tylko z II
biegu (zalenie od rodzaju usterki).

filtr oleju strony


tocznej
chodnica oleju

centralne zcze
elektryczne

Dane techniczne S308_003

nazwa DSG 02E (preselekcyjna skrzynia biegw)


masa ok. 94 kg (napd na przednie koa) lub 109 kg (napd 4motion)
moment obrotowy maks. 350 Nm (zalene od silnika)
sprzgo dwa wielopytkowe sprzga mokre
przeoenia sze biegw do przodu i jeden bieg wsteczny (wszystkie
synchronizowane)
tryby pracy tryb automatyczny i tryb Tiptronic
ilo oleju 7,2 l, zgodny ze specyfikacj G052 182 (olej DSG)

Preselekcyjna skrzynia biegw jest ju montowana w samochodach Golf R32 oraz Touran. Planuje
si monta w New Beetle oraz w Golfie 2004.

5
Dwignia sterujca

Obsuga

Posugiwanie si dwigni sterujc wyglda


tak samo, jak w samochodzie z automatyczn
skrzyni biegw. Moliwa jest rwnie rczna
zmiana biegw (tryb Tiptronic).
przycisk
Dwignia sterujca ma, tak jak w samochodach zwalniajcy
z automatyczn skrzyni biegw, blokad
dwigni oraz blokad wyjcia kluczyka
zaponu. Dziaanie blokad jest takie, jak
dotychczas, jednak zmienia si ich budowa.

Dwignia sterujca ma nastpujce pooenia:

P - Park (parkowanie)
Aby przestawi dwigni z tego pooenia,
trzeba wczy zapon i wcisn peda
hamulca.
Ponadto naley nacisn przycisk zwalniajcy
w gace dwigni.

R - Rear (bieg wsteczny)


Wczenie biegu wstecznego wymaga
wcinicia przycisku zwalniajcego.

S308_004
N - Neutral (pooenie neutralne)
Gdy dwignia jest w tym pooeniu, skrzynia
biegw nie przenosi napdu.
Gdy dwignia bdzie w tym pooeniu duszy przyciski na
czas, do jej przestawienia trzeba ponownie kierownicy
nacisn peda hamulca.

D - Drive (jazda)
Jest to podstawowe pooenie do jazdy w
przd wszystkie biegi s przeczane
automatycznie.

S - Sport (program sportowy)


Zmiana biegw odbywa si wedug programu
sportowego (zapisanego w sterowniku skrzyni
biegw).

+i
Do rcznej zmiany biegw (tryb Tiptronic)
suy prawa prowadnica dwigni sterujcej
S308_063
oraz przyciski na kierownicy.

6
Budowa dwigni sterujcej

Sterownik czujnikw dwigni sterujcej Czujnik pooenia P dwigni sterujcej


J587 F319

W korpusie dwigni sterujcej s umieszczone Gdy dwignia sterujca jest w pooeniu P,


czujnik Halla, ktre rozpoznaj pooenie czujnik ten wysya odpowiedni informacj do
dwigni i przekazuj t informacj moduowi sterownika elektroniki kolumny kierownicy
mechatronicznemu poprzez magistral CAN. J527.
Sterownik wykorzystuje ten sygna do
Elektromagnes blokady dwigni sterujcej sterowania blokad wyjcia kluczyka zaponu.
N110

Elektromagnes suy do blokowania dwigni


sterujcej w pooeniach P i N. Za jego
sterowanie jest odpowiedzialny sterownik
czujnikw dwigni sterujcej J587.

gniazdo pooenia P

F319

gniazdo pooenia N

N110 sterownik czujnikw


dwigni sterujcej J587

S308_098

czujniki Halla, rozpoznajce


pooenie dwigni sterujcej
7
Dwignia sterujca

Elektromagnes blokady dwigni sterujcej elektromagnes


N110 blokady dwigni
sterujcej N110
Jak to dziaa

Dwignia zablokowana w pooeniu P


spryna
Gdy dwignia sterujca znajduje si w
pooeniu P, zasuwka blokady jest wsunita
w gniazdo tego pooenia. Zapobiega to
przypadkowemu przestawieniu dwigni.

gniazdo
pooenia P zasuwka
blokady
S308_103

Dwignia odblokowana

Gdy jest wczony zapon i wcinity peda


hamulca, sterownik czujnikw dwigni
sterujcej J587 zasila elektromagnes N110. - +
Powoduje to wysunicie zasuwki blokady z
gniazda pooenia P.

Dwigni sterujc mona przestawi w inne


pooenie.

S308_101

Dwignia w pooeniu N

Gdy dwignia sterujca znajduje si w


pooeniu N ponad 2 sekundy, sterownik
zasila elektromagnes. Powoduje to wsunicie
- + gniazdo
zasuwki blokady w gniazdo pooenia N.
Dziki temu nie mona nieumylnie przestawi pooenia N
dwigni i ruszy samochodem. Wcinicie
pedau hamulca odblokowuje dwigni.

S308_102

8
Odblokowanie awaryjne

W razie przerwy w zasilaniu elektromagnesu


blokady N110 dwignia moe zablokowa si
w pooeniu P i nie da si jej z tego pooenia
przestawi.

Mona j odblokowa tylko w sposb


awaryjny, wciskajc cienkim narzdziem
zasuwk blokady i przestawiajc dwigni w
pooenie N.

Pozwala to ruszy samochd z miejsca.


S308_104

9
Dwignia sterujca

Blokada wyjcia kluczyka zaponu

Ta blokada nie pozwala przekrci kluczyka do Informacj t odbiera sterownik elektroniki


pozycji, w ktrej mona go wyj, jeli nie jest kolumny kierownicy J527 i nie zasila
wczona blokada postojowa. elektromagnesu blokady wyjcia kluczyka
N376.
Jest to blokada elektromagnetyczna, Spryna elektromagnesu ustawia zasuwk
sterowana przez sterownik elektroniki kolumny blokady w pozycji odblokowania.
kierownicy J527.

Jak to dziaa

Dwignia sterujca w pooeniu blokady


postojowej, zapon jest wyczony.
Gdy dwignia sterujca jest w pooeniu
blokady postojowej, czujnik pooenia P elektromagnes
F319 jest rozwarty. N376

S308_093

J527

zaczep
- +
blokady F319

spryna

zasuwka
blokady S308_092a

zapon
wyczony

10
Jak to dziaa

Dwignia sterujca w pooeniu jazdy, zapon Dopki zasuwka znajduje si w tej pozycji, nie
jest wczony. mona przekrci kluczyka zaponu do
pooenia skrajnego i wyj go.
Gdy dwignia sterujca jest w pooeniu jazdy,
czujnik pooenia P F319 jest zwarty. Dopiero przestawienie dwigni sterujcej w
pooenie blokady postojowej powoduje
Sterownik elektroniki kolumny kierownicy rozwarcie czujnika pooenia P, co dla
zasila wtedy elektromagnes blokady wyjcia sterownika jest sygnaem do przerwania
kluczyka N376. zasilania elektromagnesu.
Elektromagnes, pokonujc si spryny,
przesuwa zasuwk blokady do pozycji Spryna cofa wtedy zasuwk blokady
zablokowania. kluczyk mona przekrci w skrajne pooenie
i wyj.

J527

- +
F319

N376
S308_091a

zapon
wczony

11
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

Zasada dziaania

Mona powiedzie, e preselekcyjna skrzynia Sprzgo K1 odpowiada za biegi I, III, V


biegw skada si z dwch niezalenych, i wsteczny.
rwnolegych przekadni.
Biegi II, IV i VI s zwizane ze sprzgem K2.
Kada z tych przekadni jest jakby
samodzieln rczn skrzyni biegw z Dziaanie skrzyni polega na tym, e jedno
wasnym sprzgem wielopytkowym. W odgazienie przenosi napd, a w drugim jest
dalszym cigu tego zeszytu bd one ju wczony nastpny bieg, jednak jego
nazywane odgazieniami skrzyni biegw. sprzgo pozostaje rozczone.

Oba sprzga to wielopytkowe sprzga Kady bieg ma typowy synchronizator oraz


mokre, pracujce w oleju przekadniowym mechanizm wczajcy.
DSG. S one tak rozczane, zaczane i
regulowane przez modu mechatroniczny, by
umoliwi dan zmian biegw.

Schemat przeniesienia
odgazienie 2
napdu

sprzgo wielopytkowe K2

moment obrotowy silnika

sprzgo wielopytkowe K1

odgazienie 1
S308_013

12
Wejcie momentu obrotowego

Moment obrotowy silnika jest przekazywany z Tarcza zabierakowa napdza kosz sprzga
wau korbowego na dwumasowe koo K1, a poprzez niego piast gwn sprzga.
zamachowe. Do piasty gwnej jest z kolei zamocowany
Koo zamachowe jest poczone kosz sprzga K2.
wielowypustem z piast wejciow sprzga
podwjnego, na ktrej jest osadzona tarcza
zabierakowa.

kosz kosz dwumasowe


sprzga K2 sprzga K1 koo zamachowe

piasta
wejciowa

tarcza
zabierakowa

S308_007a
piasta gwna

13
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

Sprzga wielopytkowe

Moment obrotowy silnika jest przekazywany na kosze obu sprzgie. Zaczenie jednego ze
sprzgie powoduje przeniesienie napdu na jego piast i na odpowiedni waek wejciowy.
W danej chwili jest zaczone tylko jedno sprzgo.

Sprzgo K1

Sprzgo K1 jest sprzgem wielopytkowym. Cinienie przesuwa tok 1, ktry dociska do


Jest to zewntrzne z obu sprzgie, siebie pytki sprzga K1. Poprzez pytki
napdzajce waek wejciowy I, III, V i wewntrzne i piast sprzga moment
wstecznego biegu. obrotowy przenosi si wtedy na waek
Sprzgo jest zaczane przez doprowadzenie wejciowy 1.
cinienia oleju do cylindra 1. Gdy cinienie oleju przestanie dziaa,
spryna talerzowa cofa tok 1 do pooenia
wyjciowego.

piasta
sprzga K1

tok 1 kosz sprzga K1

sprzgo K1
cylinder 1

waek wejciowy 1

spryna talerzowa S308_039

14
Sprzgo K2

Sprzgo K2 jest sprzgem wielopytkowym. Gdy cinienie oleju przestanie dziaa,


Jest to wewntrzne z obu sprzgie, spryny rubowe cofaj tok 2 do pooenia
napdzajce waek wejciowy II, IV i VI biegu. wyjciowego.
Sprzgo jest zaczane przez doprowadzenie
cinienia oleju do cylindra 2. Tok K2 dociska
wtedy do siebie pytki sprzga, dziki czemu
napd przenosi si na piast sprzga i na
waek wejciowy 2.

sprzgo K2

tok 2

piasta
cylinder 2 sprzga K2

spryna rubowa

waek wejciowy 2

S308_040

15
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

Waki wejciowe

Moment obrotowy silnika jest przekazywany przez sprzga K1 i K2 na waki wejciowe.

waek wejciowy 1

S308_010

waek wejciowy 2
Waek wejciowy 2

Ze wzgldu na uoenie wakw


wzgldem siebie najpierw
zostanie przedstawiony waek
wejciowy 2. koo impulsowe

IV i VI bieg II bieg

S308_084

Waek wejciowy 2 jest wydrony i poczony Obok koa II biegu jest umieszczone koo
wielowypustem ze sprzgem K2. impulsowe czujnika G502, ktry suy do
pomiaru prdkoci obrotowej waka
S na nim dwa koa o skonych zbach: koo II wejciowego 2.
biegu oraz koo IV i VI biegu
(biegi IV i VI korzystaj z tego samego koa).

16
Waek wejciowy 1

koo impulsowe

V bieg I i wsteczny III bieg


bieg
S308_085

Waek wejciowy 1 biegnie wewntrz Pomidzy koami III oraz I i wstecznego biegu
wydronego waka wejciowego 2 i jest jest koo impulsowe czujnika G501,
poczony wielowypustem ze sprzgem K1. mierzcego prdko obrotow waka
Na tym waku znajduj si trzy koa o skonych wejciowego 1.
zbach: koo V biegu, koo III biegu oraz
wsplne koo I i wstecznego biegu.

Silne pole magnetyczne moe zniszczy koa impulsowe!

17
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

Waki wyjciowe

W preselekcyjnej skrzyni biegw s dwa waki wyjciowe, odpowiadajce dwm wakom


wejciowym.

Wykorzystanie niektrych k zbatych do realizacji dwch biegw (I i wsteczny oraz IV i VI)


pozwolio zmniejszy dugo skrzyni.

Waek wyjciowy 1

widok w rozwiniciu

I bieg III bieg IV bieg II bieg koo wyjciowe

rozmieszczenie w
skrzyni biegw

waki
wejciowe

przesuwka
S308_086 S308_105a

Na waku wyjciowym 1 s umieszczone:

koa zaczane I, II i III biegu (wszystkie z


potrjnymi synchronizatorami),
koo zaczane IV biegu (z pojedynczym
synchronizatorem) oraz
koo wyjciowe, stanowice cz
przekadni gwnej.

Poprzez przekadni gwn waek wyjciowy


napdza mechanizm rnicowy.

18
Waek wyjciowy 2

widok w rozwiniciu

rozmieszczenie w
skrzyni biegw

S308_087
S308_105b

koo impulsowe
czujnikw
G195 i G196
V bieg VI bieg bieg koo wyjciowe
wsteczny

Na waku wyjciowym 2 s umieszczone:

koo impulsowe czujnikw wyjciowej


prdkoci obrotowej,
koa zaczane wstecznego, V i VI biegu
oraz
koo wyjciowe, stanowice cz
przekadni gwnej.

Oba waki wyjciowe napdzaj poprzez swoje koa wyjciowe mechanizm rnicowy.

19
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

Waek biegu wstecznego

Waek biegu wstecznego zmienia kierunek


obrotw waka wyjciowego 2, a przez to
rwnie kierunek obrotw przekadni gwnej
i mechanizmu rnicowego. Jest on zazbiony
ze wsplnym koem I i wstecznego biegu na
waku wejciowym 1 oraz z koem zaczanym
biegu wstecznego na waku wyjciowym 2.

widok w rozwiniciu

rozmieszczenie w
skrzyni biegw

S308_088
S308_105c

koo I waek biegu


i wstecznego biegu wstecznego

20
Mechanizm rnicowy

Oba waki wyjciowe przekazuj moment


obrotowy na koo napdowe mechanizmu
rnicowego. Koa wyjciowe wakw i koo
napdowe mechanizmu tworz przekadni
gwn.

Mechanizm rnicowy napdza poprzez


posie napdowe koa samochodu.

Na koszu mechanizmu rnicowego jest


umieszczone koo blokady postojowej.

widok w rozwiniciu

rozmieszczenie w
skrzyni biegw

S308_105d

S308_089

koo napdowe mechanizmu koo blokady postojowej


rnicowego

21
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

Blokada postojowa

Skrzynia biegw ma blokad postojow Blokad parkingow wcza si rcznie, za


(umieszczon w mechanizmie rnicowym), porednictwem cigna, czcego dwigni
ktra unieruchamia samochd i zabezpiecza sterujc z dwigni blokady w skrzyni biegw.
go przed przypadkowym ruszeniem z miejsca, Cigno to suy wycznie do wczania i
gdy hamulec rczny nie jest zacignity. wyczania blokady postojowej.

zapadka

koo blokady

S308_023

Jak to dziaa cigno do dwigni sterujcej

Blokad postojow wcza si, przestawiajc dwignia


dwigni sterujc do pooenia P. Powoduje
suwak
to wsunicie zapadki pomidzy zby koa
blokady.

Spryna ustalajca wchodzi w wycicie


dwigni i blokuje zapadk w tym pooeniu.

Gdy podczas wczania blokady zapadka trafi


spryna 1
na zb, zostaje cinita spryna 1.
Kiedy samochd poruszy si, cinita spryna koo blokady
spryna 1 spowoduje wsunicie zapadki w ustalajca
najblisz przerw pomidzy zbami koa zapadka
spryna 2
blokady.
S308_079a
Przestawienie dwigni sterujcej w pooenie
inne ni P powoduje wyczenie blokady
postojowej. Suwak przesuwa si w prawo, do
swojego pooenia wyjciowego, a spryna 2
wysuwa zapadk spomidzy zbw koa
blokady.

22
Synchronizacja

Wczanie biegu odbywa si przez wsunicie Dziki temu krcej trwa wyrwnanie duej
przesuwki na wielowypust koa zaczanego. rnicy prdkoci, jaka istnieje pomidzy
Przedtem musi nastpi synchronizacja, czyli koami zaczanymi niskich biegw. Wczanie
zrwnanie prdkoci obrotowej tych dwch biegw wymaga te uycia mniejszej siy.
elementw.
Biegi IV, V i VI maj synchronizatory
Do tego celu suy synchronizator, zbudowany pojedyncze. Podczas wczania tych biegw
z jednego lub wikszej liczby mosinych rnice prdkoci obrotowej s mniejsze, wic
piercieni, pokrytych warstw molibdenu. proces synchronizacji trwa krcej.
Synchronizacja nie wymaga rozwinicia tak
Biegi I, II i III maj potrjne synchronizatory. duej mocy, jak na niszych biegach.
Ich przewaga nad synchronizatorami
pojedynczymi polega na wikszej powierzchni Bieg wsteczny ma podwjny synchronizator.
ciernej, na ktrej odbywa si synchronizacja.
Synchronizator dysponuje wiksz moc, gdy
ma wiksz powierzchni, przez ktr moe
odprowadza ciepo.

Potrjny synchronizator skada si z Pojedynczy synchronizator skada si z:


nastpujcych elementw:

zewntrznego piercienia synchronizatora, piercienia synchronizatora i


piercienia poredniego, stoka ciernego w kole zaczanym.
wewntrznego (drugiego) piercienia
synchronizatora oraz
stoka ciernego w kole zaczanym.

piercie poredni piercie wewntrzny

S308_022 S308_078
piercie piercie
stoek cierny stoek cierny
zewntrzny synchronizatora

23
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

Ukad przeniesienia napdu


w samochodzie

Silnik napdza preselekcyjn skrzyni biegw Ten napd odbywa si za porednictwem wau
za porednictwem dwumasowego koa napdowego i sprzga Haldex.
zamachowego. W przekadni tylnej osi jest mechanizm
rnicowy, przez ktry s napdzane tylne
W samochodach z napdem na przednie koa koa
moment obrotowy jest przekazywany ze
skrzyni poprzez posie napdowe tylko do
tych k.

W samochodach z napdem na cztery koa


moment obrotowy jest dodatkowo
przekazywany poprzez przekadni ktow do
przekadni tylnej osi.

preselekcyjna skrzynia
biegw

przekadnia ktowa
mechanizm rnicowy

sprzgo Haldex

S308_020 S308_021

przekadnia tylnej mechanizm rnicowy


osi tylnej osi

24
Przeniesienie napdu na poszczeglnych biegach

Moment obrotowy silnika jest przekazywany do skrzyni biegw albo przez zewntrzne sprzgo K1,
albo przez wewntrzne sprzgo K2.
Kade sprzgo napdza jeden waek wejciowy.
Sprzgo K1 napdza waek wejciowy 1 (wewntrzny),
a sprzgo K2 waek wejciowy 2 (zewntrzny).

Dalsze przeniesienie napdu do mechanizmu rnicowego odbywa si poprzez:

waek wyjciowy 1 na biegach I, II, III i IV, albo


waek wyjciowy 2 na biegach V, VI i wstecznym.

I bieg
sprzgo K1
waek wejciowy 1
waek wyjciowy 1
mechanizm rnicowy

S308_055_1

Aby rysunki byy bardziej czytelne, mechanizmy skrzyni biegw


przedstawiono na nich w rozwiniciu.

25
Budowa preselekcyjnej skrzyni biegw

II bieg
sprzgo K2
waek wejciowy 2
waek wyjciowy 1
mechanizm rnicowy

S308_055_2

III bieg
sprzgo K1
waek wejciowy 1
waek wyjciowy 1
mechanizm rnicowy

S308_055_3

IV bieg
sprzgo K2
waek wejciowy 2
waek wyjciowy 1
mechanizm rnicowy

S308_055_4

26
V bieg
sprzgo K1
waek wejciowy 1
waek wyjciowy 2
mechanizm rnicowy

S308_055_5

VI bieg
sprzgo K2
waek wejciowy 2
waek wyjciowy 2
mechanizm rnicowy

S308_055_6

Bieg wsteczny
sprzgo K1
waek wejciowy 1
waek biegu
wstecznego
waek wyjciowy 2
mechanizm rnicowy

Waek wstecznego biegu powoduje zmian S308_055_R


kierunku obrotw waka wyjciowego.
27
Modu mechatroniczny

Modu mechatroniczny

Modu mechatroniczny jest umieszczony w Za pomoc szeciu zaworw modulacyjnych


skrzyni biegw i zanurzony w oleju. Skada si i piciu zaworw przeczajcych modu
z dwch czci: sterownika elektronicznego i mechatroniczny steruje pooeniem omiorga
sterownika elektrohydraulicznego. wideek, wczajcych biegi, oraz cinieniem
oleju w sprzgach i przepywem oleju w
Zadaniem moduu mechatronicznego jest obiegu chodzenia sprzgie.
sterowanie prac skrzyni biegw. Przetwarza
on sygnay, otrzymywane od wasnych Sterownik elektroniczny dopasowuje swoje
czujnikw i od innych sterownikw, steruje dziaanie (adaptuje si) do zmieniajcej si
elementami wykonawczymi i diagnozuje ich charakterystyki elementw wykonawczych;
dziaanie. dotyczy to sterowania sprzgami, widekami
wczajcymi biegi oraz cinieniem roboczym.
W module znajduje si dwanacie czujnikw, a
dwa kolejne czujniki s umieszczone poza
nim.

sterownik elektrohydrauliczny
centralne zcze
elektryczne

S308_095

S308_097

28
Poczenie tych wszystkich elementw w Oznacza to jednak rwnie zwikszenie
jeden zwarty zesp ma wiele zalet: obcienia termicznego i mechanicznego,
jakiemu podlega sterownik. Musi on
Wikszo czujnikw znajduje si w tym prawidowo dziaa w temperaturze 40 C do
zespole. +150 C oraz wytrzymywa przecienia do
S tu rwnie umieszczone elektryczne 33 g.
elementy wykonawcze.
Niezbdne poczenia elektryczne z innymi g = przyspieszenie ziemskie
elementami samochodu s zebrane w przyspieszenie wywoane si grawitacji
jedno centralne zcze. Ziemi, jakiemu podlega ciao
umieszczone na jej powierzchni;
Wszystko to pozwolio zmniejszy liczb przyspieszenie to jest skierowane
zczy i przewodw elektrycznych, co dao pionowo, w kierunku rodka Ziemi
wiksz niezawodno i mniejsz mas
sterownika. 1 g = 9,81 m/s2

sterownik
elektroniczny

S308_096

29
Sterownik elektrohydrauliczny

Sterownik elektrohydrauliczny

Sterownik elektrohydrauliczny jest czci W sterowniku znajduje si te zawr


moduu mechatronicznego. bezpieczestwa. Zapobiega on
S w nim umieszczone wszystkie zawory niepodanemu wzrostowi cinienia do takiej
elektromagnetyczne, zawory regulacji cinienia, wartoci, ktra mogaby spowodowa
suwaki oraz multiplekser. uszkodzenie suwakw.

N88 - zawr elektromagnetyczny 1 N217 - zawr regulacji cinienia 3


(zawr wideek) (zawr cinienia roboczego)
N89 - zawr elektromagnetyczny 2 N218 - zawr regulacji cinienia 4
(zawr wideek) (zawr obiegu chodzenia)
N90 - zawr elektromagnetyczny 3 N233 - zawr regulacji cinienia 5
(zawr wideek) (zawr zabezpieczajcy 1)
N91 - zawr elektromagnetyczny 4 N371 - zawr regulacji cinienia 6
(zawr wideek) (zawr zabezpieczajcy 2)
N92 - zawr elektromagnetyczny 5 A - zawr bezpieczestwa
(zawr multipleksera) B - pytka drukowana
N215 - zawr regulacji cinienia 1
(zawr sprzga K1)
N216 - zawr regulacji cinienia 2
(zawr sprzga K2)
N216 N217

N92
N215

N218

S308_033

N371 B N88 N233

30
Zawory elektromagnetyczne s sterowane w Do zaworw przeczajcych
rny sposb, zalenie od swojej funkcji. (dwupooeniowych) nale:
S to:
zawory wideek wczajcych i
zawory przeczajce (dwupooeniowe) zawr multipleksera.
zawory modulacyjne (regulacyjne)
Zawory modulacyjne to:

zawr cinienia roboczego,


zawr obiegu chodzenia,
zawory sprzgie i
zawory zabezpieczajce.

Po zdjciu pytki drukowanej widoczne s


zawory N89, N90 i N91, sterujce widekami
wczajcymi. N89 N92

N90

N91

S308_034

31
Obieg oleju

Obieg oleju

Preselekcyjna skrzynia biegw ma jeden obieg Zadaniami oleju s:


oleju, odpowiedzialny za wszystkie funkcje.
W obiegu tym jest 7,2 l specjalnego oleju smarowanie i chodzenie
przekadniowego DSG. sprzga podwjnego,
k zbatych, wakw, oysk i
Olej DSG musi spenia nastpujce synchronizatorw oraz
wymagania: poruszanie
tokami sprzga podwjnego i
przydatno do sterowania prac sprzgie i widekami wczajcymi biegi.
pozostaych elementw wykonawczych,
stabilna lepko w zakresie temperatury Chodnica oleju, wczona w obieg chodzenia
roboczej, silnika, zabezpiecza olej przed nagrzaniem do
odporno na due obcienia temperatury wyszej ni 135 C.
mechaniczne,
brak skonnoci do pienienia.

chodnica oleju

wideki

filtr strony tocznej

rozpylacz oleju do
chodzenia k zbatych

S308_019
skrzynka
suwakw pompa oleju
miska
olejowa

32
Pompa oleju

Pompa oleju (pompa zbata o uzbieniu


wewntrznym) zasysa olej z miski olejowej i
wytwarza cinienie, potrzebne do poruszania
hydraulicznymi elementami wykonawczymi. przegroda
Ma ona maksymaln wydajno 100 l/min i
cinienie robocze 20 bar.

Pompa olejowa zasila:


strona
sprzga wielopytkowe,
toczna
obieg chodzenia sprzgie,
wideki wczajce biegi oraz
rozpylacze, smarujce koa zbate.

Pompa oleju jest napdzana przez waek S308_018


pompy, obracajcy si z prdkoci obrotow
silnika samochodu.
Jest to trzeci waek, umieszczony wewntrz strona ssawna powrt oleju na
wydronych wakw wejciowych 1 i 2. stron ssawn

dwumasowe koo
waek pompy zamachowe

pompa oleju waek wejciowy 1 waek wejciowy 2 S308_036

33
Obieg oleju

Schemat obiegu oleju

zawr bezpieczestwa suwak cinienia roboczego

zawr regulacji cinienia 3

pompa
oleju
powrt do pompy oleju
chodnica
oleju suwak chodzenia sprzgie

filtr strony
ssawnej olej chodzcy
sprzga
filtr strony
tocznej
rozpylacze smarowanie i chodzenie
k zbatych
miska
olejowa

do
sprzga K2

do sprzga K1

S308_017a

wideki

Uyte kolory
cinienie regulowane, cinienie cinienie regulowane, chodzenie
robocze sprzgie
cinienie nieregulowane powrt do miski olejowej

34
Opis obiegu oleju

Pompa zasysa olej z miski olejowej poprzez Cinienie robocze, regulowane przez zawr
filtr strony ssawnej i toczy go do suwaka regulacji cinienia 3, suy do sterowania
cinienia roboczego. sprzgami wielopytkowymi oraz do
przeczania biegw.
Pooenie suwaka cinienia roboczego jest
sterowane przez zawr regulacji cinienia 3 Chodnica oleju jest wczona w obieg
(zawr cinienia roboczego). chodzenia silnika.
Zawr ten jest zatem odpowiedzialny za
sterowanie cinieniem roboczym, zasilajcym Filtr strony tocznej jest umieszczony na
wszystkie elementy wykonawcze skrzyni zewntrz, na obudowie skrzyni biegw.
biegw.
Zawr bezpieczestwa zabezpiecza obwd
Przelew z suwaka cinienia roboczego jest przed wzrostem cinienia powyej 32 bar.
doprowadzony na stron ssawn pompy.
Rozpylacze kieruj olej na koa zbate,
Drugi kana oleju, wychodzcy z suwaka, dzieli smarujc je i chodzc.
si na dwie gazie.

Jedna z nich prowadzi do chodnicy oleju i


dalej poprzez filtr strony tocznej do miski
olejowej.

Druga ga doprowadza olej do suwaka


chodzenia sprzgie.

35
Obieg oleju

Elementy hydrauliczne na schemacie


obiegu oleju

zawr bezpieczestwa

suwak cinienia roboczego

zawr cinienia roboczego N217

zawory zabezpieczajce N233 i N371

akumulator
cinienia
zawr zwrotny

czujnik akumulator
czujnik cinienia
cinienia cinienia
G194
G193
do K2
zawr
zwrotny do K1
zawr
sprzga N216
zawr
sprzga
N215 zawr
multipleksera
N88 N89 N90 N91 N92
multiplekser

wideki

S308_017b

Uyte kolory
cinienie regulowane, cinienie powrt do miski olejowej
robocze
cinienie nieregulowane

36
Sterowanie elektrohydrauliczne
obiegu oleju

Zawr cinienia roboczego N217 Zawory zabezpieczajce

Za porednictwem tego zaworu sterownik Zawory zabezpieczajce N233 (sprzga K1) i


elektroniczny steruje pooeniem suwaka N371 (sprzga K2) su do szybkiego
cinienia roboczego. rozczania sprzgie. Jest to konieczne w
sytuacji, gdy rzeczywiste cinienie w siowniku
Pooenie suwaka okrela cinienie robocze, sprzga wzronie powyej wartoci
panujce w ukadzie hydraulicznym. wymaganej.

Suwak cinienia roboczego steruje rwnie: Czujniki cinienia G193 i G194

powrotem oleju przez chodnic, filtr i Czujniki G193 i G194 mierz cinienie w
rozpylacze do miski olejowej, siownikach sprzgie K1 i K2.
powrotem oleju do pompy.
Zawr bezpieczestwa zapobiega
Cinienie robocze jest doprowadzane do nadmiernemu wzrostowi cinienia roboczego,
zaworw N215 i N216, sterujcych sprzgami gdy suwak cinienia roboczego jest
K1 i K2, oraz do zaworw N88, N89, N90 i uszkodzony.
N91, odpowiedzialnych za prac wideek
wczajcych biegi.

Zawr multipleksera N92

Zadaniem tego zaworu jest przestawianie


multipleksera. Multiplekser pozwala na
sterowanie omiorgiem wideek za pomoc
tylko czterech zaworw.

Suwak multipleksera jest utrzymywany


spryn w pooeniu spoczynkowym.

W tym pooeniu mog zosta wczone biegi


I, III, VI i R.

Jeli do zaworu N92 zostanie przyoone


napicie, cinienie oleju przestawia suwak
multipleksera w drugie pooenie.

Pozwala to wcza biegi II, IV, V i N.

37
Obieg oleju

Ukad chodzenia sprzgie

Tarcie, wystpujce w sprzgach W obiegu oleju jest specjalna ga, suca


wielopytkowych, powoduje wzrost wanie do chodzenia sprzgie.
temperatury sprzga podwjnego.
Konieczne jest zatem chodzenie tego Przepywem oleju przez t ga steruje suwak
sprzga, aby nie dopuci do jego chodzenia sprzgie i zawr regulacji cinienia
przegrzania. 4 N218 (zawr chodzenia sprzgie).

suwak chodzenia
sprzgie

N218

akumulator
cinienia
S308_061

modu czujnik
mechatroniczny temperatury
sprzgie
Jak to dziaa

Czujnik temperatury sprzgie G509 mierzy Zawr N218 zwiksza lub zmniejsza cinienie,
temperatur oleju, wypywajcego ze sprzgie dziaajce na suwak chodzenia sprzgie.
wielopytkowych. Cinienie to okrela pooenie suwaka i
wynikajcy z niego przepyw oleju w ukadzie
Na podstawie tej temperatury sterownik chodzenia sprzgie.
steruje zaworem chodzenia sprzgie N218.
Maksymalny przepyw oleju w tym ukadzie
wynosi 20 l/min, a maksymalne cinienie 2 bar.

38
Wczanie biegw
olej pod cinieniem
mechanizm
Biegi s wczane za pomoc wideek, tak jak z moduu
ustalajcy
w typowej rcznej skrzyni biegw. Kade mechatronicznego
wideki su do wczania dwch biegw.

W preselekcyjnej skrzyni biegw wideki s


jednak poruszane hydraulicznie, a nie
wodzikami, jak w skrzyni klasycznej.

Kade wideki s uoyskowane kulkowo w


dwch tulejach (cylindrach).

Wczanie biegu odbywa si w ten sposb, e cylinder


modu mechatroniczny doprowadza olej pod
cinieniem do jednego z cylindrw (w tym
przykadzie do lewego). Poniewa w prawym
cylindrze nie ma cinienia, wideki przesuwaj
si w prawo i pocigaj przesuwk. Powoduje S308_047
tok
to wczenie biegu.

Gdy bieg zostanie ju wczony,


magnes czujnika
doprowadzanie oleju pod cinieniem do
przesuwu
cylindra jest przerywane.
Bieg pozostaje wczony dziki zaskokowi
wielowypustu oraz mechanizmowi
ustalajcemu pooenie wideek.

Jeli wideki nie wczaj adnego biegu,


znajduj si w pooeniu neutralnym i s w nim wideki
przytrzymywane przez mechanizm ustalajcy,
umieszczony w obudowie skrzyni biegw.

Na kadych widekach jest umieszczony


magnes stay. Magnesy te pozwalaj moduowi
mechatronicznemu na kontrolowanie
pooenia wideek.

przesuwka S308_048

39
Schemat ukadu sterowania

Czujniki modu mechatroniczny


preselekcyjnej skrzyni
biegw J743
czujnik temperatury sprzgie
G509
czujnik wejciowej prdkoci
obrotowej G182

czujniki wyjciowej prdkoci


obrotowej G195 i G196
czujnik prdkoci obrotowej
waka wejciowego 1 i 2 G501 i
G502

czujnik 1 G193 i
czujnik 2 G194
cinienia oleju w sprzgach

czujnik temperatury oleju G93


czujnik temperatury
sterownika G510

czujniki przesuwu wideek 1 do 4


G487, G488, G489, G490

przyciski trybu Tiptronic


w kierownicy E438 i E439

40
CAN

sterownik czujnikw
dwigni sterujcej J587

Elementy
wykonawcze

elektromagnes blokady
dwigni sterujcej N110

zawory regulacji
cinienia
N215, N216, N217

zawory
elektromagnetyczne
N88, N89, N90, N91,
N92, N218, N233, N371

zcze diagnostyczne

S308_024
41
Czujniki

Czujnik wejciowej prdkoci obrotowej


G182

Czujnik wejciowej prdkoci obrotowej jest


woony w obudow skrzyni biegw.

Jego koem impulsowym jest obudowa


sprzga podwjnego, tak wic czujnik mierzy
prdko obrotow na wejciu do skrzyni
biegw.

Ta prdko jest rwna prdkoci obrotowej


silnika.

Czujnik prdkoci wejciowej jest


czujnikiem Halla.
W obudowie tego czujnika jest te
umieszczony czujnik G509.
S308_056
Oba czujniki s poczone przewodami
elektrycznymi z moduem mechatronicznym. G182

Zastosowanie sygnau Skutki braku sygnau

Wejciowa prdko obrotowa jest Gdy brak tego sygnau, jako warto
wykorzystywana do obliczania polizgu zastpcz sterownik przyjmuje sygna
sprzgie wielopytkowych. prdkoci obrotowej silnika z magistrali CAN.
Oprcz tego sygnau do oblicze s jeszcze
potrzebne sygnay czujnikw G501 i G502.
Warto polizgu jest wykorzystywana do
dokadnego sterowania rozczaniem i
zaczaniem sprzgie.

42
Czujnik prdkoci obrotowej waka
wejciowego 1 G501 i
czujnik prdkoci obrotowej waka
wejciowego 2 G502

Oba czujnik s umieszczone w module Kady czujnik ma swoje koo impulsowe,


mechatronicznym. Czujnik G501 mierzy umieszczone na odpowiednim waku.
prdko obrotow waka wejciowego 1. Koo impulsowe jest wykonane z blachy,
Czujnik G502 mierzy prdko obrotow waka na ktr jest naoona powoka metalowo-
wejciowego 2. gumowa. W tej powoce s rozmieszczone
Oba czujniki s czujnikami Halla. obwodowo mae magnesy o naprzemiennie
ustawionych biegunach, oddzielone od siebie
szczelinami.

G501 G502

S308_106

koo koo S308_010a


S308_026c impulsowe impulsowe
dla G501 dla G502

Zastosowanie sygnau Skutki braku sygnau

Na podstawie pomiaru prdkoci obrotowej Jeli brak sygnau jednego z czujnikw,


wakw wejciowych oraz pomiaru wejciowej odpowiednie odgazienie skrzyni biegw
prdkoci obrotowej sterownik wylicza polizg zostaje wyczone.
sprzgie K1 i K2. Gdy nie ma sygnau czujnika G501, mona
Wyznaczony polizg suy sterownikowi do jecha tylko na II biegu.
kontroli przebiegu rozczania i zaczania Gdy nie ma sygnau czujnika G502, mona
sprzgie. jecha tylko na I i III biegu.
Sygnay czujnikw G501 i G502 s rwnie
wykorzystywane do sprawdzania, ktry bieg
jest wczony.
Uwzgldniajc sygnay czujnikw wyjciowej
K impulsowych nie wolno
prdkoci obrotowej, sterownik potrafi
przechowywa w pobliu rde
sprawdzi, czy wczony jest prawidowy bieg.
silnego pola magnetycznego.

43
Czujniki

Czujnik wyjciowej prdkoci obrotowej


G195 i
czujnik 2 wyjciowej prdkoci obrotowej
G196

Oba czujniki znajduj si w module Oba czujniki s umieszczone obok siebie w


mechatronicznym i s poczone na stae ze jednej obudowie.
sterownikiem. Dziki takiemu ustawieniu czujnikw ich
Tak jak pozostae czujniki prdkoci obrotowej sygnay s wzgldem siebie przesunite w
w tej skrzyni, s to czujniki Halla. czasie.
Czujniki G195 i G196 maj wsplne koo Gdy czujnik G195 daje sygna high, czujnik
impulsowe, umieszczone na waku G196 wysya jeszcze sygna low.
wyjciowym 2.

koo
G195 G196
impulsowe

S308_050

G196 G195
S308_026a

Zastosowanie sygnau Skutki braku sygnau

Sygnay tych czujnikw dostarczaj Gdy brak tych sygnaw, jako warto
informacji o prdkoci i kierunku jazdy. zastpcz sterownik przyjmuje informacj o
Kierunek jazdy mona okreli dziki prdkoci i kierunku jazdy ze sterownika ABS.
wzajemnemu przesuniciu sygnaw,
poniewa podczas jazdy w ty sygnay
dochodz do sterownika w kolejnoci
odwrotnej, ni podczas jazdy w przd.

44
Czujnik 1 G193 i czujnik 2 G194
cinienia oleju w sprzgach G193
G194
Oba czujniki s umieszczone w sterowniku
elektrohydraulicznym moduu
mechatronicznego.

Na czujnik 1 G193 dziaa takie samo cinienie,


jak na tok sprzga K1.
Czujnik 2 G194 mierzy cinienie, dziaajce na
tok sprzga K2.

S308_031

Zastosowanie sygnau Skutki braku sygnau

Dziki tym sygnaom sterownik w kadej chwili Jeli brakuje sygnau czujnika albo do sprzga
wie, jakie cinienie oleju dziaa na kade ze nie dochodzi cinienie, odpowiednie
sprzgie. odgazienie skrzyni jest wyczane.
Dokadny pomiar cinienia jest niezbdny do Mona wtedy uywa tylko I i III albo tylko II
prawidowego sterowania sprzgami. biegu.

Dziaanie czujnika cinienia

Czujnik cinienia skada si z dwch Gdy cinienie spada lub wzrasta, grna
rwnolegych pytek, przewodzcych prd. membrana ulega odksztaceniu i zmienia si
Grna pytka jest zamocowana do ceramicznej odlego pomidzy pytkami.
membrany, ktra odksztaca si pod Ta zmiana odlegoci jest rdem wiarygodnej
dziaaniem cinienia. informacji o panujcym cinieniu oleju.
Druga pytka jest poczona z ceramiczn
podstaw. Ta podstawa jest sztywna i nie
reaguje na zmiany cinienia.
cinienie oleju DSG

rwnolege pytki membrana ceramiczna

S308_107 S308_108
podstawa

45
Czujniki

Czujnik temperatury sprzgie G509

Czujnik G509 jest umieszczony we wsplnej Budowa czujnika pozwala na bardzo szybki i
obudowie z czujnikiem wejciowej prdkoci dokadny pomiar temperatury.
obrotowej G182. Czujnik pracuje prawidowo z zakresie 55 C
Jego zadaniem jest pomiar temperatury oleju, do +180 C.
wypywajcego ze sprzgie wielopytkowych.
Poniewa w sprzgach olej jest bardzo silnie
obciany termicznie, jest to najcieplejsze
miejsce w skrzyni biegw.

G509

S308_056a

Zastosowanie sygnau Skutki braku sygnau

Na podstawie pomiaru tej temperatury Jeeli brakuje tego sygnau, sterownik


sterownik steruje iloci oleju, przepywajc wyznacza warto zastpcz z sygnaw
przez ukad chodzenia sprzgie, oraz czujnikw G93 i G510.
podejmuje inne dziaania, suce ochronie
skrzyni biegw.

46
Czujnik temperatury oleju G93 i czujnik
temperatury sterownika G510

Oba czujniki s ulokowane bezporednio w Czujniki bezporednio mierz temperatur


module mechatronicznym. zagroonych elementw. Dziki temu
sterownik moe w por podj dziaania, ktre
Modu mechatroniczny jest wci omywany obni temperatur oleju i zabezpiecz modu
olejem, co powoduje jego nagrzewanie. mechatroniczny przed uszkodzeniem.

Znaczny wzrost temperatury mgby zakci


dziaanie ukadw elektronicznych.

G93

G510

S308_026d

Zastosowanie sygnau Skutki braku sygnau

Sygnay obu czujnikw s wykorzystywane do Gdy temperatura oleju wzronie do 138 C,


okrelenia temperatury moduu modu mechatroniczny wysya rozkaz
mechatronicznego. zmniejszenia momentu obrotowego silnika.
Po przekroczeniu 145 C nastpuje
Ponadto na ich podstawie jest uruchamiany rozczenie sprzgie.
program rozgrzewania skrzyni biegw.

Mierzone wartoci s porwnywane ze sob w


celu sprawdzenia wiarygodnoci sygnaw.

47
Czujniki

Czujniki przesuwu wideek 1 do 4 G487,


G488, G489, G490

Czujniki przesuwu znajduj si w module Kady z czujnikw mierzy pooenie jednych


mechatronicznym. wideek, sucych do wczania dwch
S to czujniki Halla, ktre mierz biegw:
przemieszczenie magnesw, umieszczonych
na widekach. Na podstawie tej informacji G487 biegi I i III,
sterownik rozpoznaje pooenie wideek. G488 biegi II i IV,
G489 biegi VI i R oraz
G490 biegi V i N.

G487 G488

magnes
czujnika
przesuwu

G490 S308_02
S308_048
G489

Zastosowanie sygnau Skutki braku sygnau

Na podstawie informacji o pooeniu wideek Jeli brak sygnau jednego z czujnikw


sterownik steruje zaworami, odpowiedzialnymi przesunicia, odpowiednie odgazienie
za ich przesuwanie. skrzyni biegw zostaje wyczone.
Biegi tej czci skrzyni nie s wykorzystywane.

48
Sterownik czujnikw dwigni sterujcej
J587

Sterownik czujnikw dwigni sterujcej jest Jednoczenie s w nim umieszczone czujniki


poczony na stae z dwigni sterujc. Halla, rozpoznajce pooenie dwigni
Spenia on zarwno rol sterownika, jak i rol sterujcej.
czujnikw.
Jako sterownik jest odpowiedzialny za Informacja o pooeniu dwigni sterujcej i
dziaanie blokady dwigni sterujcej. sygnay trybu Tiptronic s przekazywane
Jego zadaniem jest rwnie podwietlanie magistral CAN do moduu mechatronicznego
dwigni. i do sterownika zestawu wskanikw.

czujniki Halla trybu


Tiptronic

sterownik czujnikw S308_041


dwigni sterujcej J587

czujniki Halla

49
Elementy wykonawcze

Zawr regulacji cinienia 3 N217


(zawr cinienia roboczego)

Zawr regulacji cinienia 3 znajduje si w Jako wartoci korekcyjne su: temperatura


sterowniku elektrohydraulicznym moduu silnika i prdko obrotowa silnika.
mechatronicznego. Jest to zawr Sterownik dopasowuje cigle cinienie
modulacyjny. robocze do rzeczywistych warunkw pracy.
Za pomoc zaworu N217 sterownik reguluje
cinienie w ukadzie hydraulicznym.
Podstawowym parametrem do wyznaczania
cinienia roboczego jest potrzebna sia
docisku sprzga, ktra z kolei zaley od
momentu obrotowego silnika.

N217

S308_054_1

Skutki braku sygnau

Gdy zawr jest uszkodzony, ukad pracuje z


maksymalnym cinieniem roboczym.
Moe to spowodowa zwikszone zuycie
paliwa oraz haas podczas przeczania
biegw.

50
Zawr regulacji cinienia 1 i zawr regulacji
cinienia 2 N216 (zawory sprzgie)

Zawory regulacji cinienia N215 i N216 s Podstaw do wyliczenia potrzebnego cinienia


umieszczone w sterowniku w sprzgle (czyli siy docisku) jest aktualny
elektrohydraulicznym moduu moment obrotowy silnika.
mechatronicznego. Sterownik dopasowuje si docisku do
S to zawory modulacyjne, suce do aktualnej siy tarcia w sprzgle.
regulacji cinienia w sprzgach
wielopytkowych. Zawr N215 jest zwizany ze
sprzgem K1, a zawr N216 ze sprzgem
K2. N216

N215

S308_054_4

Skutki braku sygnau

Gdy zawr jest uszkodzony, odpowiednie


odgazienie skrzyni jest wyczone. Takie
uszkodzenie jest sygnalizowane w zestawie
wskanikw.

51
Elementy wykonawcze

Zawr regulacji cinienia 4 N218 (zawr


chodzenia sprzgie)

Zawr regulacji cinienia N218 znajduje si w


sterowniku elektrohydraulicznym. Jest to
zawr modulacyjny, ktry za pomoc suwaka
steruje przepywem oleju w ukadzie
chodzenia sprzgie.
Sterownik okrela ilo oleju, niezbdn do
chodzenia sprzgie, na podstawie sygnau
czujnika temperatury sprzgie G509.

N218

S308_054_2

Skutki braku sygnau

Jeeli zawr nie jest wysterowany, przez ukad


chodzenia sprzgie przepywa maksymalna
ilo oleju.
Moe to prowadzi do trudnoci w
przeczaniu biegw w niskiej temperaturze
oraz do zwikszonego zuycia paliwa.

52
Zawory elektromagnetyczne 1 N88, 2 N89, 3
N90 i 4 N91 (zawory wideek)

Te cztery zawory elektromagnetyczne znajduj Zawr N88 jest odpowiedzialny za wczanie I


si w sterowniku elektrohydraulicznym. S to i V biegu.
zawory przeczajce dwupooeniowe Zawr N89 odpowiada za wczanie biegw III
(otwarty-zamknity). i N.
Steruj one dopywem oleju poprzez Zawr N90 wcza biegi II i VI.
multiplekser do wideek wczajcych biegi. Zawr N91 odpowiada za biegi IV i R.
W stanie bezprdowym zawory s zamknite i
odcinaj dopyw oleju do wideek.

N90

N91 N89

N88

S308_054_13

Skutki braku sygnau

Gdy zawr jest uszkodzony, wyczane jest to


odgazienie skrzyni, z ktrym ten zawr
wsppracuje.
Mona wtedy uywa tylko I i III albo tylko II
biegu.

53
Elementy wykonawcze

Zawr elektromagnetyczny 5 N92


(zawr multipleksera)

Zawr elektromagnetyczny 5 N92 znajduje si Gdy zawr zostanie wysterowany, multiplekser


w sterowniku elektrohydraulicznym. pozwala na wczenie biegw II, IV i VI.
Przestawia on suwak multipleksera, Gdy zawr nie jest zasilany, mona wczy
umieszczony w sterowniku hydraulicznym. biegi I, III, V i R.

N92

S308_054_11

Skutki braku sygnau

Suwak multipleksera ustawia si w pozycji


spoczynkowej i nie moe by przestawiany za
pomoc cinienia oleju.
Moe to prowadzi do wczania
nieprawidowych biegw.
Samochd moe nawet zosta
unieruchomiony.

54
Zawr regulacji cinienia 5 N233 i zawr
regulacji cinienia 6 N371
(zawory zabezpieczajce)

Zawory N233 i N371 znajduj si w sterowniku Zawr N233 steruje suwakiem


elektrohydraulicznym. zabezpieczajcym odgazienia 1.
S to zawory modulacyjne (regulujce Zawr N371 steruje suwakiem
przepyw). zabezpieczajcym odgazienia 2.
Zawory te steruj suwakami
zabezpieczajcymi. Gdy w ukadzie wystpi
usterka, ktra zagraa bezpieczestwu
uytkowania, suwak zabezpieczajcy odcina
dopyw oleju do elementw wykonawczych
odpowiedniego odgazienia skrzyni biegw.

N371 N233

S308_054_6a

Skutki braku sygnau

Gdy zawr zabezpieczajcy jest uszkodzony,


odpowiednie odgazienie skrzyni biegw nie
dziaa.
Gdy nie dziaa odgazienie 1, mona jecha
tylko na II biegu.
Gdy nie dziaa odgazienie 2, mona jecha
tylko na I i III biegu.

55
Schemat funkcjonalny

na przykadzie Tourana

Czci

A - akumumlator

E313 - dwignia sterujca

F4 - wcznik wiate cofania


F319 - czujnik pooenia P dwigni sterujcej

G93 - czujnik temperatury oleju


przekadniowego
G182 - czujnik wejciowej prdkoci obrotowej
G193 - czujnik 1 cinienia oleju
G194 - czujnik 2 cinienia oleju
G195 - czujnik 1 wyjciowej prdkoci obrotowej A
G196 - czujnik 2 wyjciowej prdkoci obrotowej
G487 - czujnik przesuwu wideek 1
G488 - czujnik przesuwu wideek 2 N88 N89
J329
G489 - czujnik przesuwu wideek 3
G490 - czujnik przesuwu wideek 4
G501 - czujnik prdkoci obrotowej waka
wejciowego 1
G502 - czujnik prdkoci obrotowej waka
wejciowego 2
G509 - czujnik temperatury sprzgie
G510 - czujnik temperatury sterownika

J - sterownik silnika
J329 - przekanik zasilania zacisku 15
J519 - sterownik instalacji elektrycznej
J527 - sterownik elektroniki kolumny kierownicy
J587 - sterownik czujnikw dwigni sterujcej
J743 - modu mechatroniczny preselekcyjnej
skrzyni biegw
v
N88 - zawr elektromagnetyczny 1
N89 - zawr elektromagnetyczny 2
N90 - zawr elektromagnetyczny 3 31
N91 - zawr elektromagnetyczny 4
N92 - zawr elektromagnetyczny 5
N110 - elektromagnes blokady dwigni
sterujcej
N215 - zawr regulacji cinienia 1
N216 - zawr regulacji cinienia 2
N217 - zawr regulacji cinienia 3
N218 - zawr regulacji cinienia 4
N233 - zawr regulacji cinienia 5
N371 - zawr regulacji cinienia 6

56
J519

x y

G487 G489 G93 G195 G501

N90 N91 N92 N215 N216 N217 N218

J743

N233 N371

G193 G194 G488 G490 G510 G196 G502

x y v a

J527

F4
G509 G182 J587 L101 N110 F319
E313 J... A J... B J... C
31

S308_100

a - zacisk 30 przez bezpiecznik SC21


A - przewd K
B - przewd high magistrali CAN ukadu
napdowego
C - przewd low magistrali CAN ukadu
napdowego

57
Poczenie z magistralami CAN

Poczenie z magistralami CAN

Na poniszym rysunku pokazano


schematycznie przyczenie moduu
mechatronicznego do sieci magistrali danych
samochodu.

J104 - sterownik ABS z EDS J527 - komputer sterujcy elektronik


J248 - sterownik silnika wysokoprnego kolumny kierownicy
z wtryskiem bezporednim J533 - sterownik gateway
J285 - sterownik zestawu wskanikw J587 - sterownik czujnikw dwigni sterujcej
z wywietlaczem J623 - sterownik silnika
J519 - sterownik instalacji elektrycznej J743 - modu mechatroniczny preselekcyjnej
skrzyni biegw

S308_080

zcze
diagnostyczne

magistrala CAN ukadu napdowego

magistrala CAN ukadu komfortu

58
Diagnoza

Diagnoza

W testerze VAS 5051 s do dyspozycji dwa Elementy wykonawcze:


tryby pracy:
N88 - zawr elektromagnetyczny 1
Poszukiwanie usterek i N89 - zawr elektromagnetyczny 2
Prowadzone funkcje N90 - zawr elektromagnetyczny 3
N91 - zawr elektromagnetyczny 4
N92 - zawr elektromagnetyczny 5
N110 - elektromagnes blokady dwigni
Tryb pracy Poszukiwanie usterek sterujcej
N217 - zawr regulacji cinienia 1
W Poszukiwaniu usterek istnieje dla N216 - zawr regulacji cinienia 2
preselekcyjnej skrzyni biegw plan N217 - zawr regulacji cinienia 3
sprawdzania, za pomoc ktrego mona N218 - zawr regulacji cinienia 4
oceni dziaanie moduu mechatronicznego N233 - zawr regulacji cinienia 5
oraz wymienionych poniej czujnikw i N371 - zawr regulacji cinienia 6
elementw wykonawczych.
Podczas sprawdzania czujnikw i elementw Modu mechatroniczny:
wykonawczych naley przestrzega
wskazwek, podawanych przez VAS 5051. Modu mechatroniczny uszkodzony
J743 - modu mechatroniczny kontrola
Czujniki: wczonego biegu
J743 - modu mechatroniczny kontrola
G93 - czujnik temperatury oleju przeczania biegw
przekadniowego J743 - modu mechatroniczny napicie
G182 - czujnik wejciowej prdkoci obrotowej zasilania
G193 - czujnik 1 cinienia oleju w skrzyni
biegw
G194 - czujnik 2 cinienia oleju w skrzyni Tryb pracy Prowadzone funkcje
biegw
G195 - czujnik 1 wyjciowej prdkoci W trybie Prowadzone funkcje dla
obrotowej preselekcyjnej skrzyni biegw istnieje plan
G196 - czujnik 2 wyjciowej prdkoci sprawdzania poziomu oleju.
obrotowej
G487 - czujnik przesuwu wideek 1
G488 - czujnik przesuwu wideek 2
G489 - czujnik przesuwu wideek 3
G490 - czujnik przesuwu wideek 4
G501 - czujnik prdkoci obrotowej waka
wejciowego 1
G502 - czujnik prdkoci obrotowej waka
wejciowego 2
G509 - czujnik temperatury sprzgie
G510 - czujnik temperatury sterownika

59
Serwis

Narzdzia specjalne

Do sprawdzania poziomu oleju oraz do


napeniania skrzyni olejem naley uywa
nowego narzdzia specjalnego VAS 6252.

Szybkozczka narzdzia specjalnego adapter zawr trjdrony


pozwala sprawdzi poziom oleju bez
wykrcania adaptera ze skrzyni biegw.
szybkozczka
Zawr trjdrony, umieszczony na przyczu
butelki z olejem, pozwala atwo wymienia
butelk.

S308_110

60
Sprawdzamy swoj wiedz

Ktre odpowiedzi s prawidowe?

Moe by wicej prawidowych odpowiedzi!

1. Skrzynia biegw z podwjnym sprzgem umoliwia

a) pynn zmian biegw bez przerwy w przenoszeniu napdu.


b) taki sposb jazdy, jak z automatyczn skrzyni biegw.
c) dwukrotne zwikszenie momentu obrotowego, ktry moe przenie skrzynia biegw.

2. Zadaniem obiegu oleju jest

a) smarowanie k zbatych.
b) rozczanie i zaczanie sprzgie.
c) chodzenie sprzgie wielopytkowych.

3. Na ktrych biegach napd jest przenoszony przez sprzgo K1?

a) na biegach I, III, V i R
b) na biegach II, IV i VI
c) na wszystkich biegach

4. Na ktry element jest przenoszony moment obrotowy z waka wyjciowego 1?

a) na mechanizm rnicowy
b) na waek wyjciowy 2
c) na pomp oleju

5. Ktre elementy poruszaj przesuwkami w celu wczania biegw?

a) dwignia sterujca
b) wideki
c) cigno dwigni sterujcej

61
Sprawdzamy swoj wiedz

6. Ktre biegi maj potrjn synchronizacj?

a) IV bieg
b) I, II i III bieg
c) bieg wsteczny

7. Jakie zadania ma cigno dwigni sterujcej?

a) Przekazuje sterownikowi informacj o pooeniu dwigni sterujcej.


b) Wcza blokad postojow.
c) Preselekcyjna skrzynia biegw nie potrzebuje cigna dwigni sterujcej.

8. Ile czujnikw temperatury jest w preselekcyjnej skrzyni biegw?

a) jeden czujnik
b) dwa czujniki
c) trzy czujniki

9. Jakie skutki ma uszkodzenie czujnika przesuwu wideek G488?

a) Odgazienie skrzyni, realizujce biegi II, IV i VI, przestaje pracowa.


b) Mona jecha tylko na I i III biegu.
c) Nie ma adnego wpywu na przeczanie biegw.

62
10. Gdzie jest zamontowany modu mechatroniczny preselekcyjnej skrzyni biegw?

a) w kanale podszybia
b) pod nogami pasaera
c) Modu mechatroniczny jest umieszczony w skrzyni biegw.

11. Ktre biegi s dostpne, gdy nie dziaa odgazienie 1 skrzyni biegw?

a) I bieg
b) II bieg
c) III bieg

12. Jak informacj otrzymuje modu mechatroniczny od czujnikw G195 i G196?

a) o kierunku jazdy
b) o wejciowej prdkoci obrotowej
c) o prdkoci jazdy

13. Pompa oleju jest napdzana

a) przez osobny waek


b) przez waek wejciowy 1
c) elektrycznie

1. a, b; 2. a, b, c; 3. a; 4. a; 5. b; 6. b; 7. b; 8. c; 9. a, b; 10. c; 11. b; 12. a, c; 13. a

Rozwizania:

63
308

VOLKSWAGEN AG, Wolfsburg, VK-36 Service Training


Wszelkie prawa zastrzeone. Zmiany zastrzeone.
000.2811.29.11 Stan techniczny 10/03

Papier wyprodukowany z celulozy


bielonej bez uycia chloru.

You might also like