Podstawy montau

i przetwarzania obrazu
dr Piotr Welk
Akademia Sztuk Piknych
w Warszawie
Podstawy montau i przetwarzania obrazu

Scenariusz zostaa napisany, potem nakrcono ujcia - pozostaje zczy wszystko w cao.

Mwi si czasem, e kady film powstaje trzy razy - pierwszy raz kiedy pisany jest scenariusz, potem podczas
zdj i na kocu w trakcie montau. Monta jest ostatnim etapem kreacji.
Odpowiednia struktura opowiadania, kolor, rytm, dwik, dynamika zmian w czasie, buduje u widza nastrj,
wywouje emocje.
T sam opowie mona pokaza w rny sposb. Dwch ludzi montujcych film z tych samych elementw,
opowiadajc t sam histori, uoy dwa rne filmy. Ilo zmiennych jakimi operuje si podczas montau jest
ogromna, a tym samym ogromna ilo rodkw wyrazu artystycznego.
Kompozycja kadru, wiato, kolor, kontrastu, tempo akcji, tempo odtwarzania, symbolika ruchu i symboliczne
obrazy. Wszystkie te elementy mona ze sob miesza w ronych proporcjach, a ilo moliwych do uzyskania
kombinacji jest niewyobraalna. Trzeba wic dokonywa wyborw.
Plamy barw nastpujce jedna po drugiej wywouj skojarzenia, wpywaj na wyobrani ogldajcych. Kady
przekaz audiowizualny jest odbierany kilkoma zmysami. Proces asocjacji zachodzcy pomidzy obrazem a
dwikiem powoduje e mog si one na wzajem zastpowa. Widz z wyobrani, dobuduje brakujce obrazy
lub usyszy to czego nie byo sycha. Sugestia zawsze wywouje efekt silniejszy ni to co jest do koca
wypowiedziane. Trzeba wic znowu wybiera. Z caego arsenau rodkw jakie daje nam ruchomy obraz i
dwik pozosta powinno to, co konieczne jest by przekaza najistotniejsze, czyli nasz myl. Z ni trafi do
wyobrani widza i zmieni go z biernego ogldacza w aktywnego uczestnika.
Kady twrca chce mie publiczno, nawiza dialog i da widzowi poczucie wspuczestniczenia w swoje
pracy, liczc na jego wyobrani i wraliwo.
Prowadzenie inteligentnego dialogu z widzem jest istot wielu dziaa artystycznych.
Jak nawiza ten dialog i jakim jzykiem si posugiwa jest podstawowym pytaniem.
Istnieje wiele zasad montau, jak dokonywa ci, jak stosowa naprzemienno planw, rytmizowa ujcia itp.
To wszytko jest wiedz, ktr zdobywa si w cigu wielu lat pracy i dowiadcze. Rozpoczynajc, trzeba pozna
technologi. Wspczesny artysta, posugujcy si nowymi mediami, by sta si niezalenym w peni
wiadomym twrc musi pozna technologi, ta daje mu komfort pracy, pozwala zaistnie.
Jakich technicznych rodkw uy, jak technologi wybra i co mona zyska dziki niej. Wspczesne wymogi
technologiczne s nieubagane, nie pozwalaj na jakiekolwiek braki, dlatego warto by ich wiadomym.
Tematy prezentowane podczas zaj.

1. Media cyfrowe - cyfrowy obraz i film.

2. Edycja obrazu - zasady edycji obrazu - kurs Final Cut Pro.

3. Publikacja treci cyfrowych.

4. Kompozycja obrazu.

Program zaj oprcz zagadnie zwizanych z przetwarzaniem i budowaniem obrazu cyfrowego wczony jest
kompletny kurs programu montaowego Final Cut Pro.

Final Cut - Motion - Soundtrack

Przygotowanie uczestnika kursu do samodzielnej edycji materiaw wideo, pracy z grafik 2D oraz
posugiwanie si narzdziami do edycji dwiku.
Nabyte umiejtnoci pozwol na obrbk i tworzenie profesjonalnych materiaw wizualnych i filmowych.
Nauka tego pakietu narzdzi umoliwi uczestnikowi cakowit niezaleno w tworzeniu projektu
przygotowanie (zgranie materiau), monta, postprodukcj, animacj, przygotowanie dwiku i eksport
materiau. Kurs ma na celu nauk pynnego poruszania si pomidzy tymi trzema (kompatybilnymi ze sob)
aplikacjami.

Final Cut w swojej konstrukcji jest zbliony do wielu innych programw do edycji nieliniowej dlatego poznajc
go kady z uczestnikw kursu z atwoci odnajdzie podobne narzdzia w takich programach jak Adobe
Premiere czy Sony Vegas. Ze wzgldu na popularno jak cieszy si FC w profesjonalnych studiach, posiadanie
certyfikatu zawodowego ze znajomoci aplikacji na poziomie profesjonalnym jest cenione na caym wiecie.

Program kursu oparty jest o wytyczne producenta programu Final Cut Studio, i przygotowuje uczestnikw do
egzaminw midzynarodowych na poziomie - End User Final Cut Pro.
Obraz cyfrowy.

Obraz cyfrowy jest to zapisana za pomoc kodw cyfrowych informacja o kadym budujcym go elemencie.
Zapisy takie moemy uzyska np.: za pomoc kamery lub cyfrowego aparatu fotograficznego. W procesie
zapisu informacji na posta cyfrow wykorzystywany jest przetwornik analogowo cyfrowy - w tym przypadku
matryca aparatu. Obraz zapisany cyfrowo moe by dystrybuowany za pomoc nonikw cyfrowych takich jak:
dysk optyczny, karty pamici, tamy magnetyczne.

Obraz rejestrowany przez kamer lub aparat fotograficzny jest obrazem rastrowym.

Obraz rastrowy
- to reprezentacja zapisu cyfrowego za pomoc siatki (mozaiki) kolorowych punktw, pikseli na monitorze czy
drukarce komputerowej. Kady punkt w grafice rastrowej posiada swoja warto koloru. Grafika rastrowa
skada si z okrelonej liczy punktw, ktre je tworz - rozdzielczo. A ilo informacji (bitw) ktra
przypisana jest dla kadego z punktw okrela ilo moliwych do uzyskania kolorw - gbia koloru.
Wielko pliku graficznego, wielko jednej klatki zalena jest bezporednio od jego rozdzielczoci i gbi
koloru (sposobu zapisu informacji o kolorze).
Obraz wektorowy

- jest take zapisem cyfrowym obrazu, ale w przeciwiestwie do obrazu rastrowego zawiera informacje o
ksztatach z jakich jest zbudowany. Obraz wektorowy opisany jest za pomoc funkcji matematycznych i dopiero
w procesie rasteryzacji moliwa jest jego prezentacja na drukarce lub monitorze komputerowym. Zalet obrazu
wektorowego jest jego niewielka waga w stosunku do obrazu rastrowego, a jako jest niezalena od
rozdzielczoci bo proces rasteryzacji dostosowuje efekt kocowy do urzdzenie za pomoc ktrego jest on
wywietlany. Nie nadaje si on jednak do reprodukcji fotografii, w przypadku bardzo szczegowych obrazw
przestaje by on wydajny i jako obrazu spada z powodu uproszcze jakich musi proces uywa. W edycji wideo
najczciej wykorzystywany jest podczas tworzenia napisw lub umieszczaniu znakw graficznych.

Kolor - w obrazie cyfrowym

Kady piksel obrazu zawiera informacje o kolorze - informacja ta jest rodzajem kodu, systemem zapisu i
prezentacji koloru. Podstawom systemem zapisu informacji o kolorze dla wszelkiego rodzaju urzdze
prezentacyjnych(monitory i projektory) jest system RGB.

R - red (czerwony) G - green (zielony) B - blue (niebieski)

wiato biae, to w rzeczywistoci mieszanina kolorw. Pochodzce od soca, wiecy lub arwki, moe by
podzielone na pen gam barw widmowych: czerwony, pomaraczowy, ty, zielony, niebieski i fioletowy.
Lecz nie wszystkie barwy widmowe wystpuj we wszystkich rdach wiata. Mog te wystpowa one w
rnych rdach wiata w odmiennych proporcjach.

Addytywne i substraktywne mieszanie barw

Moemy wyrni dwa rnice si zasadniczo sposoby mieszania kolorw. Jeeli mieszane s kolorowe wiata
(punkty wiecce), rezultat zawsze bdzie janiejszy ni poszczeglne kolory skadowe, a jeli odpowiednie
kolory s mieszane w odpowiedni sposb, wwczas wynik ostateczny bdzie kolorem biaym. Proces ten
nazywamy addytywnym mieszaniem barw.
 Addytywny i substraktywny wynik mieszania kolorw

Jeeli mieszane s kolorowe farby, to wynik bdzie zawsze ciemniejszy ni kolory skadowe. Jeli odpowiednie
kolory s mieszane w odpowiedni sposb, wwczas wynik ostateczny bdzie kolorem czarnym. Taki sposb
mieszania nazywamy substraktywnym mieszaniem barw.

Kadr (lub klatka filmowa) w obrazie cyfrowym jest zapisem informacji opisujcej pojedyncz klatk obrazu,
kiedy bya to pojedyncza klatka bony filmowej bd fotograficznej uzyskana podczas nawietlania za
pomoc aparatu lub kamery.
Podstawow wartoci zachowywan podczas zapisu obrazu pojedynczej klatki s jej proporcje.
Jako obrazu zaley od jego rozdzielczoci, a ta podawana jest pikselach.

Klatka telewizyjna:
PAL - 720(w) x 576(h) - poniej 500 000 pikseli
proporcje 4:3 po kompensacji ksztatu piksela

Telewizja wysokiej rozdzielczoci:

HD - 1920 x 1080 - potrzebuje matrycy 2000 000 pikseli
proporcje 16:9
Klatka filmowa:
2K - 2048 x 1365 - 2 700 000 pikseli nieco wicej ni HD
4K - 4096 x 2731 ponad 11 000 000 pikseli

zobacz: http://pl.wikipedia.org/wiki/Format_obrazu

W filmie mog by stosowane s rone proporcje obrazu w zalenoci od tego jakiemu rodzajowi tamy
filmowej odpowiadaj. Czsto obraz cyfrowy uzyskuje si z tamy filmowej a nie bezporednio z cyfrowej
kamery - jednak dalszy proces obrbki obrazu przebiega ju podobnie.
Czsto te obraz wygenerowany za pomoc sprztu cyfrowego z powrotem transferowany jest na tam
wiatoczu by mg by dystrybuowany w kinach. W tym przypadku na samym kocu procesu odbywa si
transfer.
Kada sekunda filmu telewizyjnego w standardzie PAL skada si z 25 wywietlanych jedna po drugiej klatek,
kada sekunda filmu kinowego z 24 klatek. atwo sobie wyobrazi e w procesie rejestracji filmowej lub
telewizyjnej powstaje ogromna ilo informacji do przetworzenia.

Sampling koloru - prbkowanie koloru

Podstawow informacj w obrazie cyfrowym podlegajc redukcji jest kolor. Kady piksel posiada swoja
informacj o kolorze. W zapisie cyfrowym czsto stosuje si inny zapis informacji o kolorze ni RGB. W RGB
kadego z kanaw przyjmowa warto od 0-255. Wartoci te odpowiaday za jasno kadego z kolorowych
pikseli. Oko ludzkie ma jednak duo wiksz czuo na poziom jasnoci ni kolor, dlatego w edycji cyfrowej
czsto stosuje si inny model barw YUV. Y odpowiada za jasno obrazu (luminancj), a pod UV zaszyta jest
barwa - dwie chrominancje. Model ten jest idealny do redukcji informacji o kolorze (kana UV) poniewa s
one wydzielone, Y czyli luminacja moe pozosta niezmieniona.

Schemat kompresji informacji w kanaach YUV dla rnych typw zapisu.

U gry kana luminacji poniej informacja o chrominacji, na dole wynik poczanie.
Jest to jedynie schemat pogldowy, pokazuje w jaki sposb budowany jest strumie informacji zapisywany na
noniku cyfrowym.
By zapisa takie iloci informacji w cigu kolejnych sekund oraz by sprosta moliwociom sprztowym w
telewizji zwykle stosuje si model 4:2:2 jako najwysz jako dla sygnau emisyjnego. Zwyke kamery DV
zapisuj obraz z kompresj koloru 4:2:0 czasem szczeglnie w systemie amerykaskim NTSC jest to 4:1:1.
Obraz filmowy jest bardziej wymagajcy - by prawidowo odzwierciedli informacje o kolorze wymaga modelu
4:4:4 lub nawet 4:4:4:4 gdzie ostatnia warto odpowiada kanaowi alpha.

Kana alpha jest informacj o przezroczystoci piksela, jest zapisywany oddzielnie i jest wykorzystywany gwnie
w procesie kompozycji obrazu.

Kady z wyej wymienionych algorytmw zapisu koloru poza 4:4:4 redukuje cz informacji, jest to wic
proces stratny.

Najlepsza jako samplingu koloru to 4:2:2 praktycznie niezauwaalna - wszystkie pozostae 4:2:0 i szczeglnie
4:1:1 s w mniejszym lub wikszym stopniu widoczne. Dlatego przy produkcji materiaw wysokiej jakoci i
wysokiej rozdzielczoci stosujemy jak najmniejszy wspczynnik samplingu koloru jeli pozwala nam na to nasz
sprzt. Wiele kamer zapisuje na nonikach informacje z samplingiem 4:2:0 podczas gdy potrafi wyprowadzi
sygna lepszej jakoci ale tylko na zewntrzne urzdzenie zapisujce (AJA Ki Pro, Aja IO HD).

4:1:1
DVCPRO (NTSC i PAL)
NTSC DV i DVCAM
D-7

4:2:2
AVC-Intra 100
Digital Betacam
DVCPRO50 and DVCPRO HD
Digital-S
CCIR 601 / Serial Digital Interface / D1
ProRes (HQ, 422, LT, and Proxy)
XDCAM HD422
4:2:0
wszystkie wersje MPEG, cznie z MPEG-2 (tylko niektre wersje MPEG - 4 pozwalaj na zapis 4:4:4)
PAL DV i DVCAM
HDV
AVCHD i AVC-Intra 50
Apple Intermediate Codec
wikszo JPEG/JFIF, H.261, i implementacji formatw MJPEG
VC-1

Formaty grafiki rastrowej

Kompresja obrazw rastrowych
Format grafiki rastrowej to sposb w jaki jest ona przechowywana na nonikach elektronicznych.
Mona je podobnie jak przy kolorze podzieli na formaty stratne i bezstratne.
Do formatw ze stratn kompresj zaliczamy:
JPG
JPG2000
TIFF
bezstratna:
TIFF
GIF
PNG
formaty bez kompresyjne:
BMP
TIF
XCF
Kompresji mog podlega tak obrazy czarno-biae jak i kolorowe

Podobnie jest w przypadku kompresji materiaw ruchomych. Z tym e w przypadku kompresji wideo
kompresowa mona informacj zawart w pojedynczej klatce (kodeki I-frame) lub grupy klatek. (P-frame i B-
frame).
I-frame pozwala na stosunkowo niewielk kompresje i nie wymaga dodatkowych informacji.
P-frame uywa take informacji o kompresji poprzedzajcych klatek, w procesie dekompresji informacja o
klatkach poprzedzajcych jest wymagana do poprawnego jej przeprowadzenia. Kompresja ta jest znacznie
wydajniejsza ni I-frame.
B-frame uywa w procesie dekompresji informacji o klatce zarwno poprzedzajcej jak i nastpujcej po niej
(czsto te wikszej iloci klatek).

Apple ProRes - I-frame

formaty paczkowane (GOP i long GOP): HDV, h264

Przy edycji zdecydowanie lepszym rozwizaniem jest stosowanie kodekw I-frame poniewa mniejsze jest uycie
zasobw komputera z powodu braku dekompresji caych paczek klatek.
Kodeki z paczk (GOP lub long GOP) nadaj si wietnie do dystrybucji poprzez sie internet, na dyskach
optycznych przy edycji za znacznie wydajniejsze jest ich prze konwertowanie do materiau I-frame.

zobacz:
http://en.wikipedia.org/wiki/Video_compression_picture_types
http://images.apple.com/finalcutstudio/docs/Apple_ProRes_White_Paper_July_2009.pdf

Kodeki czsto mylone s z kontenerami.

Format AVI i uicTime to formaty kontenera video - zawieraj one informacje o audio i video i sposobie ich
synchronizacji, nie okrelaj jednak sposobu ich kompresji. Kodowanie danych audio i video nadal okrelane
jest przez kodeki. Nazwa kodek jest skrtem od sw kompresor i dekompresor. AVI i uicTime mog
korzysta z wielu kodekw, maj wiele wbudowanych domylnie oraz pozwalaj na instalowanie nowych
rozszerze i funkcji. Oznacza to e posiadajc plik w rozszerzeniu AVI lub QT nie musi oznacza
kompatybilnoci z naszym systemem.
Kompozycja obrazu

W procesie przetwarzanie obrazu kompozycja oznacza oznacza proces czenia pojedynczych warstw obrazu w
jedn cao, przeprowadzany w fazie postprodukcji. czone ze sob warstwy obrazu mog by: materiaem
filmowym z kamery, animacj komputerow lub statycznymi obrazami. Wzajemne czenie warstw moliwe jest
dziki wykorzystywaniu przezroczystoci, lub innych algorytmw dziaajcych w obrbie poszczeglnych
punktw obrazu o tym samym pooeniu.

Patnymi programami komputerowymi do compositingu s midzy innymi:

* Adobe After Effects.

* Apple Shake,
* Apple Motion,
* Autodesk Combustion,

Darmowymi programami komputerowymi do compositingu s midzy innymi:

* Jahshaka,

Proces kompozycji obrazu jest elementem postprodukcji. Jego celem jest dodanie nieistniejcych lub
niemoliwych do zarejestrowania elementw, naprawianie wad uj lub poszczeglnych klatek, zmiana
waciwoci elementw budujcych obraz np: kolor.
VFX - efekty specjalne, take s elementami kompozycji w filmie.
Proces kompozycji moe by elementem dziaania artystycznego - procesy koloryzacji obrazu to take element
zaliczany do procesu kompozycji.
Matepainting - proces malowania te i scenografii cyfrowych.

zobacz strony powicone zagadnieniom kompozycji i efektw specjalnych:

http://www.vfxtalk.com/
http://www.cgchannel.com/
http://www.cgsociety.org/
http://www.videocopilot.net/tutorials/
Apple Shake - przykad programu, w ktrym kompozycja odbywa si. na tak zwanych nodach
tworzcych drzewo. W wikszoci przypadkw jest to znacznie wydajniejszy sposb przy pracy nad
skomplikowanymi projektami. Zapis w postaci drzewa pozwala na znacznie szybsz orientacje w
projekcie. Poszczeglne nody odpowiadaj. za efekty jakim podlega obraz w procesie kompozycji.

interface programu Adobe AfterEffects

Publikacja obrazu cyfrowego

W zalenoci od przeznaczenia przygotowywanych przez nas materiaw musimy wybra odpowiedni sposb
ich zapisu. Kady sposb dystrybucji treci cyfrowych ma swoje wymagania techniczne, ktre maj wpyw na
jako lub ilo informacji jakie wymagane s podczas emisji.
Wymogi dla emisji w telewizji rni si od wymogw emisji za pomoc sieci Internet.

Emisja telewizyjna
Format PAL - zapis na tamie magnetycznej BETA, DVCAM
Formaty zapisu na tamach magnetycznych powoli znikaj i s wypierane przez inne noniki trwalsze i szybsze
jak dyski optyczne i twarde dyski. Tamy jeszcze dugo nie znikn z rynku - wiele telewizji posiada ogromne
archiwa wasnych materiaw zgromadzone na tamach. Tama jednak powoli odchodzi. Wielu producentw
oprogramowania do edycji zapowiada e w niedalekiej przyszoci odejdzie od umieszczania w swoich
produktach moduw pozwalajcych na zgrywanie materiau z tamy magnetycznej.

Emisja internetowa:
Youtube
Vimeo

Zapis na dyskach optycznych

DVD, BluRay

Okno wyboru sposobw dystrybucji dostpnych w programie Compresor - wchodzcego w skad FinalCut
Studio.
Edycja obrazu cyfrowego

Program Kursu Final Cut Pro

Final Cut Studio jest pakietem kilku programw, ktre su do kompleksowego opracowania materiaw
filmowych do wykorzystania w kinie, telewizji czy internecie.
W skad pakietu wchodz nastpujce aplikacje: Final Cut Pro 7, Motion 4, Soundtrack Pro 3, Color 1.5,
Compressor 3.5 i DVD Studio Pro 4.

Final Cut Pro

- to oprogramowanie do nieliniowego montau video. Pozwala on na prac z dowolnymi formatami od
nieskompresowanego wideo w standardzie SD po najnowoczeniejsze formaty pracujce w wysokiej
rozdzielczoci HD, HDV, DVCPRO HD, Panasonic P2 i Sony XDCAM HD. Dziki elastycznoci Final Cut
wszystkie te formaty mog by nawet w swobodny sposb ze sob czone na jednej osi czasowej - timeline.
FC jest narzdziem edycji nieliniowej, pozwala na swobod pracy, dowolne czenie klipw, ktre
przechowywane s na twardym dysku komputera. Jest take narzdziem niedestrukcyjnym poniewa na
adnym z etapw pracy FC nie dokonuje zmian w rdach z jakich korzysta. W dziaaniu wykorzystuje jedynie
informacji z jakiego fragmentu materiau naley skorzysta, jakiego rodzaju przetworzeniom bd one poddane
np: zmiana skali, obrt czy zmian tempa odtwarzania i wszystkie te zmiany zapisuje w postaci projektu. Dalej
od naszej decyzji zaley w jaki sposb projekt bdzie dalej dystrybuowany: czy zostanie zamieniony na posta
cyfrow do internetu czy te zapiszemy go na noniku danych np: dysku optycznym czy tamie cyfrowej.
Final Cut jest w peni profesjonalnym narzdziem edycji, spotka go mona w prawie kadym studiu
zajmujcym si edycj i montaem. Jest bezporednim konkurentem oprogramowania Avid Media
Composer i razem zajmuj znaczn cz rynku profesjonalnego.
Inne warte wymienia programy do montau nieliniowego to Adobe Premiere Pro CS5, Sony Vegas - programy
czsto wykorzystywane przez reporterw i ludzi zajmujcych si montaem pprofesjonalnie.
Interface programu Final Cut Pro - podzielony jest na 4 czci.
Browser - (okno po lewej stronie) - suy do organizacji projektw. Zawiera wszystkie media, ktre
wchodz w skad sekwencji. Mog to by klipy wideo, audio oraz elementy obrazw statycznych
poszczeglne klatki. Jest take rdem informacji o klipach, daje dostp do wszystkich metadanych
takich jak dugo klipu, timekod, rozmiar, gbia koloru, zaznaczenia In i Out point.
Zakadka effects daje dostp do dostpnych efektw i przej jakimi dysponuje FC.

Viewer - (okno w rodkowej czci) jest oknem pozwalajcym na przegldanie mediw - rde
wchodzcych w skad projektu. Pozwala na zaznaczanie fragmentw podlegajcych edycji, tak w
przypadku cieek wideo jak i audio. Posiada take dodatkowe zakadki pokazujce waveform dla
klipw audio, zakadk pozwalajc na zmiany parametrw uywanych w projekcie efektw.
Ostatnia z zakadek Motion pozwala na sterowanie takimi parametrami klipw jak skala, obrt
przezroczysto, prdko odtwarzania.

Canvas - (okno po prawej stronie) pokazuje podgld projektu i jest powizane bezporednio z
Timelinem (podune okna na dole). Obydwa reprezentuj projekt, gowice sterujce dziaaj w
poczeniu i pozwalaj na poruszanie si wzdu osi czasu sekwencji opracowywanej.
Motion 4
- Jest programem do tworzenia ruchomej grafiki w czasie rzeczywistym. Jest narzdziem za pomoc ktrego
moemy dodawa elementy tekstowe do edytowanego materiau, dodawa efekty cyfrowe video. Jest to
program ktry w wielu przypadkach zastpuje takie programy jak Adobe After Effects. Do tego dziki temu e
oparty jest na QickTime, projekty wykonane w Motion mog by bezporednio wykorzystywane w kadej
aplikacji ktra wykorzystuje architektur QT na komputerze.

Interface programu Motion.

W przypadku Motion interface podzielony jest na 3 czci - z lewej strony mamy dostp do dyskw z ktrych
moemy czerpa rda do pracy (zakadka File Browser), korzysta z dostpnych filtrw, akcji, elementw
czsteczkowych (zakadka Library) i innych bibliotek zachowa dostpnych w programie. Ostatni zakadk
jest (Inspektor), ktra pozwala na sterowanie wszystkimi parametrami dostpnymi w aplikacji. Sterowa
moemy parametrami samych klipw, filtrw i akcji. Kady z dostpnych parametrw jest kluczowany bd
moe przejmowa wartoci innych elementw projektu, co czyni Motion niezwykle elastycznym narzdziem
przy szybkiej produkcji elementw animacyjnych w opracowywanym projekcie.
Dwa pozostae okna to poczone ze sob podgld projektu i timeline, ktry w tym przypadku wyglda nieco
inaczej ni w Final Cut - kady z klipw umieszczony jest na warstwie odpowiadajcej jego uoeniu w
kompozycji (gra, d). Zakadki Keyframe Editor daje dostp do poszczeglnych, kluczy w czasie i przebiegu
krzywej animacji, a ostatnia zakadka Audio Editor - pozwala na podgld waveform dla cieki audio.
Soundtrack Pro 3
- jest aplikacj dwikow wspomagajc podstawow obrbk materiau audio dla potrzeb montau i edycji.
Pozwala ona na cicie i obrbk prbek dwikowych, ich czyszczenie i przygotowanie dla potrzeb emisji.

Interface programu Sountrack Pro.

Soundtrack Pro pozwala na szybkie wstpne opracowanie materiau dwikowego na potrzeby edycji. Jest
programem rozszerzajcym moliwoci edycji dwiku jakie posiada Final Cut, ale nie zastpuje programw
takich jak Logic lub Pro Tolls, ktre na znacznie wyszym poziomie zapewniaj postprodukcj dwiku. Jest
jednak wystarczajcym narzdziem by przygotowa poprawny dwik dla wikszoci zastosowa telewizyjnych
i internetowych. Pozwala midzy innymi na pozwala na dokonywanie wstpnych miksw i napraw dwiku.
Color
- to aplikacja specjalistyczna przeznaczona wycznie do tzw. gradingu koloru. Jest to bardzo zaawansowany
proces gwnie wymagajcy ogromnego dowiadczenia w pracy z kolorem, wyczucia jego roli i wagi a do tego
niezwykle drogiego sprztu pozwalajcego na prawidow reprodukcje barw w trakcie procesu koloryzacji.
Commpresor
- to narzdzie wspomagajce kompresje danych cyfrowych. Pozwala ona na budowanie materiaw o rnym
przeznaczeniu, wspomagajc proces poprzez jego automatyzacj i kolejkowanie zada.
DVD Studio Pro
- jest narzdziem do authoringu DVD. Wspomaga czynnoci zwizane z kodowaniem materiau wideo,
przygotowaniem menu - w czym wsppracuje np: z Motion, przygotowanie wersji jzykowych i innych
elementw niezbdnych do zbudowania profesjonalnie przygotowanej pyty DVD.

Wszystkie wyej wymienione elementy pakietu mog ze sob bezporednio wsppracowa - s ze sob cile
zintegrowane, moliwy jest dostp do kadej z aplikacji bezporednio z Final Cut, dzieki czemu cay pakiet
wydaje si znacznie elastyczniejszy.
Final Cut Studio pomylane jest tak by stanowio pene wyposaenie maego studia produkcyjnego i pozwalao
na kompletne przygotowanie projektu od pomysu do emisji.
Praca z Final Cut Pro
Program nauki obsugi aplikacji Final Cut Pro zosta opracowany w oparciu o oficjalny podrcznik:
Apple Pro Training Series: Final Cut Pro 7. Zagadnienia zwizane z nauk pracy w programie FCP odpowiadaj
rozdziaom z ksiki - cho nie musz zachowywa tej samej kolejnoci. Wyej wymieniona ksika jest
jedynym akceptowanym podrcznikiem przez producenta oprogramowania firm Apple, jest te oficjalnym
kursem przygotowujcym do egzaminw Final Cut Pro Level 1.

1. Edycja w Final Cut Pro

2. Sposoby uruchamiania programu.
3. Interfejsu programu Final Cut Pro, jego struktura logiczna i ukad okien.
4. Browser, Viewer, Canvas i Timline - logika podziau intefejsu FCP.
5. System komunikacji wizualnej interfejsu FCP.
6. Przepyw danych - czyli jak FCP pracuje z materiaem filmowym.
Kamera > > Komputer > > Emisja
7. Jak zacz prac nad projektem:
a) importowanie klipw (rodzaje importowanych klipw),
b) nawigacja po klipach (graficzna identyfikacja klipw),
c) zaznaczanie i edycja klipw,
d) odtwarzanie i nawigacja w sekwencji,
e) porzdkowanie elementw projektu (Browser ),
f ) zapisywanie elementw projektu,
g) zakoczenie pracy nad projektem.

Final Cut Pro 7 User Manual.pdf - str. 127 Timeline Basics

Pierwsze cicia
Program Final Cut Pro jest bardzo intuicyjny, w wielu przypadkach ludzie z dowiadczeniem w pracy z
komputerem potrafi wykorzysta podstawowe funkcje programu tworzc proste projekty.

1. Pierwszy projekt w Final Cut Pro.

2. Jak dziaa system montau nieliniowego - czyli pierwsze cicie.
rdo > > (In Point - - Out Point) > > pozycja w projekcie (lista edycyjna)
3. Jak zastpi plik w sekwencji - edycja typu Overwrite.
4. Zarzdzanie czasem sekwencji, cieki video.
5. Jak doda klip do sekwencji - edycja typu Insert.
6. Edycja klipw na listwie czasowej, cieki audio.
7. Zmiana ukadu klipw na listwie czasowej - wykorzystywanie intuicyjnoci programu FCP.
8. Tworzenie nowej wersji projektu, czyli jak utworzy par wersji montau.
9. Technika przecignij i upu,
10. Zmiana parametrw edytowanych klipw bezporednio na listwie czasowej.

Final Cut Pro 7 User Manual.pdf - str. 447 e Fundamentals of Adding Clips to a Sequence

Jak zakoczy prosty projekt

Proste i intuicyjne wykorzystanie oprogramowania FCP nie zapewnia wystarczajcej wydajnoci pracy przy
bardziej skomplikowanych projektach.

1. Sposoby dodawania uj.

2. Jak montowa obraz razem ze ciek dwikow (narrator).
3. Jak montowa obraz razem ze ciek dwikow (synchronizacja muzyki).
4. Kopiowanie klipw - czyli jak wybra fragment,
In Point - Out Point - cicie klipw,
5. Wklejanie i pozycja klipw,
6. Jak obejrze projekt - podgld i zapisywanie sekwencji.

Cicia
Monta to sztuka ciecia materiau wideo i jego logicznego ukadania. Cicie powstaje pomidzy ujciami
rnicymi si ze sob - czasem akcji, struktur obrazu itp. Jest podstawowa czynnoci edycyjn.
1. Czym jest cicie - technologia.
2. Rippling punktw edycyjnych - czyli co znajduje si na pocztku i kocu klipu a co jest jego zawartoci.
3. Rippling w oknie Viewer i za pomoc wartoci numerycznych.
4. Techniki ci w projektach wielowarstwowych V2, praca z wieloma ciekami wideo i audio.
5. Cicia klipw powizanych.

In i Out - praca z punktami edycyjnymi

1. Cicia dwch punktw edycji.
2. Techniki przewijania zawartoci klipw - rolling,
3. Rolling - dwch punktw edycyjnych,
4. Przesuwanie zawartoci klipw do okrelonej pozycji,
5. Przeciganie klipw do nowego miejsca na listwie czasowej,
6. Zachowanie synchronizacji powizanych klipw.

Organizacja pracy z pakietem FCP

FCP pozwala na zwikszenie wydajnoci pracy poprzez porzdkowanie projektw, kolorowanie i wasne
znakowanie elementw projektu tak by poruszanie si w jego obrbie byo dla nas jak najatwiejsze.
1. Znakowanie projektu - labels.
2. Tworzenie subclips - czyli jak przygotowa odpowiednie fragmenty do pracy.
3. Dodawanie znacznikw do klipw - techniki pracy z markerami.
4. Uywanie markerw do synchronizacji montau.
5. Korzystanie z opcji storyboard - wykorzystanie pojedynczych klatek do identyfikacji klipw.
6. Zmiana rde w projekcie - co si musiao zepsu,

Multikamera Final Cut Pro

1. Praca z materiaem pochodzcym z wielu kamer, to jak praca z systemem liniowym.
2. Jak przygotowa synchronizacj materiau.
3. Jak przygotowa FCP do wywietlania kilku strumieni wideo.
4. Edycja materiau z wielu kamer.

Okna przygotowania pracy z multikamera - wirtualna reyserka.

Dostosowywanie Final Cut Pro

1. Zmiana rde wykorzystywanych w projekcie.

2. praca z wieloma formatami w jednej sekwencji.
3. Master Clip - czym jest i do czego si go uywa.
4. Browser - rozbudowana informacja o klipach.
5. Wyszukiwanie w projektach.
6. Dostosowywanie skrtw klawiaturowych i wasne przyciski - optymalizacja pracy.
7. Zachowywanie i optymalizacja preferencji uytkownika.
Zgrywanie (digitalizacja) materiau wideo

1. Podczanie rde do przechwytywania - protokoy komunikacji FireWire.

2. Wybieranie zaprogramowanych ustawie - format klipw filmowych.
3. Przegldanie i oznaczanie rda.
rdo > > (In Point - - Out Point) > > pozycja w projekcie (lista edycyjna)
4. Logowanie klipw.
5. Ustawienia przechwytywania klipw.
6. Wybr opcji przechwytywania.
7. Konfigurowanie preferencji przechwytywania.
8. Pobieranie plikw ze rde bez tamowych.

Stosowanie przej (sklejek)

Montayci powiadaj e nie montuje si tylko tama 16mm z 35mm.

1. Ocena projektu - czy wszystkie cicia s udane.

2. Co to jest przejcie.
3. Przegld opcji przej.
4. Stosowanie przej,
5. Modyfikowanie i kopiowanie przej,
6. Uywanie edytora przej,
7. Zmiana parametrw przej,
8. Podgld i renderowanie efektw.

Koczenie pracy nad projektem

1. Regulacja parametrw cieek wideo i audio do emisji.
2. Udostpnianie klipw i sekwencji.
3. Eksport w formacie uickTime Movie i inne opcje eksportu.
4. Eksport pojedynczych klatek.
5. Nagrywanie na tam.
6. Nagrywanie i tworzenie kopii zapasowych projektw.
MOTION
1. Presety - wybr formatu obszaru roboczego.
2. Workflow - (obszar roboczy, ukad okien, menu, widokw).
3. File Browser - (zarzdzanie mediami).
4. Timeline i gowica sterujca - (grupy i warstwy)
5. Keyframe Editor - (zarzdzanie budow animacji, animacja budowana klatkami kluczowymi).
6. Widok 2D/3D.
7. Kompozycja.
8. Behaviors - (sterowanie zachowaniami obiektw).
9. Filters - (efekty specjalne, zmiana materii obrazu).
10. Image Units.
11. Generators (edycja standardowych generatorw)
12. Particle Emmiters (kreatywne wykorzystanie emiterw czsteczek).
13. Replicators (edycja replikatorw).
14. Shapes (tworzenie i emisja ksztatw).
15. Gradients.
16. Fonts (praca z tekstem, wybr czcionki), Live Fonts (praca z tekstem, wybr i edycja zdefiniowanych
animacji tekstu), Text Styles.
17. Shape Styles.
18. Wsppraca zFinalCut i Motion.

wiczenia z kompozycji wideo - wizualizacja muzyki w Motion.

SOUNDTRACK
1. Work Flow - (obszar roboczy, ukad okien, menu, widokw).
2. Timeline i gowica sterujca.
3. Efekty.
4. Przejcia.
5. Formaty plikw audio.
6. Wsppraca zFinalCut i Soundtrack.
7. Redukcja szumw (prbkowanie szumu do korekcji).
8. Filtry Audio (usuwanie przydwikw).
9. Gain (poziom dwiku cyfrowego).
10. Zakadanie High Passw (grno i dolnoprzepustowych).
11. Zapisywanie wasnych ustawie (presetw).
Najczciej uywane skrty klawiaturowe

General New Project Shift-Cmd-N

New Sequence Cmd-N
Save All Option-Cmd-S
Print to Video Control-M
Arrange Windows to Standard Layout Control-U
Browser Import File Cmd-I
Open Bins (List View) right arrow
Close Bins (List View) left arrow
Open Bin in New Tab Option-Enter (on Number Pad)
Close Tab Ctrl-W
New Bin Cmd-B
Show/Hide Browser Cmd-4
Show Effects Cmd-5
Show Favorites Cmd-6
Item Properties Cmd-9
Toggle Browser View Shift-H
View Item in Editor Option-return
View Item in New Window Shift-return
Logging Columns (Layout view) Option-B
Find Cmd-F
Find Next (in Find Results) F3
timeline Snapping N
Linked Selection Shift-L
Lock/Unlock Video Track F4 plus track number
Set Video Destination F6 plus track number
Clear Video Destination Shift-F6
Lock Audio Track F5 plus track number
Set Audio Destination 1 F7 plus track number
Set Audio Destination 2 F8 plus track number
Clear Audio Destination 1 Shift-F7
Clear Audio Destination 2 Shift-F8
Toggle Clip Overlays Option-W
Toggle Timeline Track Height Shift-T
Zoom In (Timeline Only) Option-Plus (+)
Zoom Out (Timeline Only) Option-Minus (-)
Add Edit Ctrl-V
Clear In Option-I
Clear Out Option-O
Clear In and Out Option-X
Add Video Transition Cmd-T
Add Audio Transition Option-Cmd-T
Fit Sequence to Window Shift-Z
Go to Beginning of Media home
Go to End of Media end
Lock All Video Tracks Shift-F4
Lock All Audio Tracks Shift-F5
Mark Audio In Option-Cmd-I
Mark Audio Out Option-Cmd-O
Render All: Audio and Video Option-R
Ripple Cut Shift-X
Select In to Out Option-A
Viewer Fit to Window Shift-Z
Toggle Wireframes W
Mark Clip X
Mark In I
Mark Out O
Go to Previous Edit up arrow
Go to Next Edit down arrow
Play In to Out Shift-\
Play Forward Spacebar
Open Text Generator Control-X
Close Tab Control-W
Show/Hide Viewer Cmd-1
Navigation To navigate using timecode enter a
timecode value and press return
Rewind J
Rewind Faster press J repeatedly
Stop K
Fast Forward L
Fast Forward Faster press L repeatedly
Slow Motion Forward Hold K and L
Slow Motion Backward Hold J and K
Forward One Frame Hold K and tap L
Reverse One Frame Hold K and tape J
Go Back One Frame left arrow
Go Back One Second Shift-left arrow
Go to In Point Shift-I
Go to Next Keyframe Shift-K
Go to Previous Keyframe Option-K
Go to Out Point Shift-O
Looping Playback Control-L
Play Every Frame Option-\
Play Reverse Shift-Space
Play to Out Shift-P
Select In to Out Option-A
Markers Add Marker M
Delete Marker Cmd-Tilde (~)
Delete All Markers Control-Tilde (~)
Edit Marker Option-Cmd-M
Next Marker Shift-down arrow
Previous Marker Shift-up arrow
Canvas Insert Clip F9
Overwrite Clip F10
Replace Clip F11
Superimpose Clip F12
Fit to Fill Shift-F11
Insert Clip with Transition Shift-F9
Overwrite with Transition Shift-F10
Mark Video In Control-I
Mark Video Out Control-O
Show/Hide Canvas Cmd-2
log and capture Show Log and Capture Cmd-8
Go to In Point Shift-I
Go to Out Point Shift-O
Log Clip F2
Capture Now Shift-C
Batch Capture Control-C
Stops Capture Esc
 motion tab
Go to Previous Keyframe Option-K
Go to Next Keyframe Shift-K
Add Motion Keyframe Control-K
effects Render All Option-R
Render Selection (In to Out) Cmd-R
Make Favorite Effect Option-F
Make Freeze Frame (in Viewer) Shift-N

Podrczniki:

Apple Pro Training Series: Final Cut Pro 7, Diana Weynand, Wydawnictwo Peachpit Press 2010

Dokumentacja online

http://documentation.apple.com/en/finalcutpro/

Przydatne linki:

http://www.apple.com/pl/finalcutstudio/

Strony z samouczkami:

http://www.rippletraining.com/provideoapps.html

http://files.lynda.com/files/finalcutstudio/index.html?
utm_source=apple_fcs&utm_medium=partner&utm_content=apple_fcs&utm_campaign=apple_fcs

http://www.macprovideo.com/finalcutstudio/

http://www.peachpit.com/promotions/promotion.aspx?promo=137108
Plugins

http://www.finalcutters.com/

http://www.noiseindustries.com/fxfactorypro/?
utm_source=finalcutters&utm_medium=banner&utm_campaign=ads

http://www.digital-heaven.co.uk/

http://www.lockandloadx.com/

http://toolfarm.stores.yahoo.net/final-cut-pro-plug-ins.html

http://www.apple.com/pl/finalcutstudio/resources/plugins.html