ROLNICTWO

EKOLOGICZNE

NOWE LOGO
Od 1 lipca 2010 w
krajach Unii
Europejskiej
obowizuje nowy znak
BIO. Po dwch latach
okresu przejciowego
ma on by jednolitym
oznaczeniem dla
wszystkich produktw
ekologicznych.
 Rolnictwo ekologiczne

Wsi spokojna, wsi wesoa
ktry gos twej chwale zdoa?
kto twe wczasy, kto poytki
moe wspomnie za raz wszytki?

J. Kochanowski,
Pie witojaska o Sobtce

W cigu ostatnich kilkunastu lat, z roku tym, e jest to taki system

na rok, pojcie rolnictwa ekologicznego gospodarowania, ktry charakteryzuje
(inaczej organicznego czy te si zrwnowaon produkcj rolinn i
biologicznego) stawao si coraz bardziej zwierzc w obrbie gospodarstwa. Taki
popularne, w zwizku z czym model produkcji oznacza tym samym, e
zainteresowanie nim cigle roso (i nadal
produkt zosta otrzymany w sposb, w
ronie). Niestety niektrzy ludzie do tej
pory kojarz je jedynie z ywnoci woln ktrym zastosowano w moliwie
od nawozw mineralnych i chemicznych najwikszym stopniu naturalne metody
rodkw ochrony rolin lub z tak produkcji. Dziki temu nie narusza on
ywnoci, ktr mona kupi w miejscu rwnowagi rodowiskowej.
innym ni wszechobecne supermarkety Obecnie za gospodarstwa ekologiczne
np. na targu czy straganie. Tymczasem
uwaa si takie, gdzie:
mylenie takie jest stereotypowe
i zarazem bdne. Istniej bowiem pewne o materia siewny i sadzeniowy jest
rodki chemiczne, ktre mog by materiaem ekologicznym,
stosowane w eko-rolnictwie, a zakupy na
o w celu zwalczania szkodnikw,
targu nie gwarantuj nam, e zakupiona
chwastw i chorb stosuje si
ywno jest bardziej wartociowa od tej
kupowanej w duych sklepach prawidowy podozmian oraz metody
(w supermarketach rwnie mona kupi biologiczne i agrotechniczne (zamiast
eko-ywno). Czsto sprzedawcy z syntetycznych rodkw ochrony rolin
rnych segmentw rynku maj tych np. herbicydw, fungicydw), a
samych dostawcw, a brak odpowiedniego nawoenie mineralne prowadzone jest
certyfikatu jednoznacznie wiadczy o tym,
jedynie przy uyciu mczek skalnych
e ywno nie pochodzi z biologicznej
uprawy. o ktrych mowa w odpowiednim
W zwizku z powyszym warto zada sobie rozporzdzeniu,
2
pytanie, czym tak naprawd jest rolnictwo
ekologiczne? Najprostsza definicja mwi o
Rolnictwo ekologiczne

o uprawy prowadzi si na niewielkich

poletkach oddzielonych od siebie np. Niestety w dzisiejszych czasach
drzewami, dziki temu powstaje niektre tereny s zbyt
zamknity obieg materii organicznej - zanieczyszczone, aby mona byo na
zwierzta spoywaj roliny i nich prowadzi upraw ekologiczn.
przeksztacaj je w nawz, Wikszo takich terenw znajduje si
o nie stosuje si organizmw przy drogach, gdzie stenie metali
modyfikowanych genetycznie (GMO), cikich w powietrzu i glebie znacznie
o stosuje si nawozy zielone z rolin przekracza wszelkie normy. Take
motylkowych, ktre w poczeniu z tereny, ktre ssiaduj z zakadami
kompostem, obornikiem i przemysowymi nie mog by
wapnowaniem pozwalaj utrzyma wykorzystane pod rolnictwo
prawidow yzno gleby, organiczne
o stosuje si waciwy podozmian, ktry
pozwala na przykrycie rolinnoci
powierzchni gleby przez jak najduszy
okres w cigu roku,
o stosowane narzdzia i maszyny
poprawiaj struktur gleby oraz
pozwalaj oszczdza energi,
o jedyny stosowany sposb
odchwaszczania to odchwaszczanie
mechaniczne,
o w przypadku chowu zwierzt nie
stosuje si profilaktycznie lekw,
hormonw i antybiotykw, a pasza
najczciej pochodzi z wasnego
gospodarstwa (nie stosuje si pasz
przemysowych),
o zwierzta hodowane s w systemie
cikowym, co zapobiega powstawaniu
gnojowicy a sprzyja powstawaniu
obornika,
o sposb hodowli zwierzt gwarantuje im
dobrostan, maj one dostp do
wybiegw oraz odpowiedni
powierzchni pomieszcze.

Niestety w dzisiejszych czasach

niektre tereny s zbyt zanieczyszczone, 3
aby mona byo na nich prowadzi
upraw ekologiczn. Wikszo takich
terenw znajduje si przy drogach,
gdzie stenie metali cikich w
 Rolnictwo ekologiczne

Zadanie i cele rolnictwa

ekologicznego

Zadaniem rolnictwa ekologicznego jest nie tylko

produkcja wysokojakociowej ywnoci przy jednoczesnym
zrwnowaeniu rodowiska przyrodniczego, ale take
zapewnienie dobrostanu zwierzt oraz dbao o
prowadzone uprawy. Ekologiczne metody produkcji
ywnoci maj wic zapewnia ochron czowieka oraz
otaczajcej go natury oraz stanowi system zrwnowaony
pod wzgldem ekologicznym (nie powinien obcia
rodowiska bardziej ni naturalne ekosystemy),
ekonomicznym (w duym stopniu powinien by niezaleny
Co to znaczy od nakadw z zewntrz) oraz spoecznym (powinien
EKOLOGICZNY ? umoliwia zachowanie oraz rozwj rolnictwa i wsi).
Stosowanie upraw metodami ekologicznymi pozwala
PRODUKT chroni rodowisko produkcji rolniczej (wod, gleb oraz
EKOLOGICZNY krajobraz) a take zapewnia wysok jako podw
rolnych, nawizujc do waciwoci produktw
o powstaje tylko z
powstajcych bez ingerencji czowieka.
ekologicznych,
naturalnych skadnikw Do gwnych celw rolnictwa ekologicznego nale:
o nie zawiera sztucznych o produkcja ywnoci o moliwie najwyszej jakoci,
dodatkw i polepszaczy ktra pomaga czowiekowi utrzyma zdrowie przy
jednoczesnym utrzymania (bd podwyszeniu) jakoci
o poddany tylko uytkowanej gleby,
naturalnym metodom o prowadzenie upraw w zgodzie z prawami przyrody,
przetwrstwa o traktowanie gospodarstwa jako ywego organizmu,
o aktywizacja (maksymalne oywienie) biologiczne gleby,
EKOLOGICZNA
o naturalna ochrona rolin przed szkodnikami i
HODOWLA ZWIERZT chorobami,
o zwierzta yj w zgodzie o obecno zwierzt w gospodarstwie.
z natur
o jedz tylko naturalne
poywienie
o maj wolny wybieg na
wieym
powietrzu/wicej czasu
spdzaj na wieym
4 powietrzu
Rolnictwo ekologiczne

Co to znaczy KIERUNKI ROLNICTWA

EKOLOGICZNY ? EKOLOGICZNEGO
EKOLOGICZNA UPRAWA
ROLIN
o roliny rosn w W zwizku z coraz bardziej postpujcym
zanieczyszczeniem rodowiska przyrodniczego oraz
naturalny sposb
ywnoci, wiele krajw prbuje w mniejszy lub wikszy
o nie s modyfikowane sposb zapobiega jego postpowi. Skaenie przyrody jest
genetycznie obecnie powodowane nie tylko przez przemys, ale take
przez konwencjonalne rolnictwo wykorzystujce ogromne
o nie znaj sztucznych
iloci sztucznych rodkw majcych zapewni wiksze
nawozw, ani opryskw plony. Dlatego te powstao wiele kierunkw rolnictwa
o dojrzewaj na socu ekologicznego, ktre za cel stawiaj sobie eliminacj
szkodliwych substancji i wykorzystanie nawozw
o ich produkcja nie organicznych. Do tych kierunkw nale m.in.:
zanieczyszcza o ANOG, jego celem jest uprawianie warzyw i owocw
rodowiska i wody charakteryzujcych si wysok wartoci biologiczn i
wyrniajcych si doskonaymi walorami
smakowymi, dlatego zwolennicy tej metody oprcz
wysokich plonw uzyskuj roliny o wyjtkowych
waciwociach. Ich zdaniem o jakoci ywnoci
decyduje yzno gleby, dobr odpowiednich odmian,
waciwy termin siewu, zbioru oraz pielgnacji
uprawy,

o system Lamaire - Baucher, zdaniem jego twrcw

rwnowaga gleby moe by zachowana jedynie dziki
stosowaniu kompostw organicznych i rolin
motylkowych oraz produktu wytwarzanego z alg
morskich, ktry jest katalizatorem podczas
biologicznych procesw przetwarzania azotu,

o rolnictwo makrobiotyczne, opiera si na zaoeniach

filozofii Wschodu dotyczcych dwubiegunowoci
wiata (energia Yin i Yang). Kierunek ten stosowany
jest tylko w niewielkim, lokalnym zakresie,
o metody rolnictwa organiczno-biologiczno-
holistycznego. Zasady tego kierunku polegaj na
caociowym traktowaniu podstawowych procesw
biologicznych. Zakadaj one, e do optymalnego
przebiegu procesw yciowych niezbdny jest
zamknity cykl krenia substancji biologicznej, a
wszystkie obce substancje powinny by z tego cyklu
wyeliminowane, 5
 Rolnictwo ekologiczne

o rolnictwo biodynamiczne, stosowane jest praktycznie w

caej Europie na najwiksz skal. Podstawowym
zaoeniem tego kierunku jest osignicie harmonijnej
wsppracy pomidzy ziemi i czowiekiem. W
gospodarstwach wykorzystujcych t metod nie
stosuje si nawozw sztucznych i chemicznych rodkw
ochrony rolin. Uywa si natomiast preparaty, ktre
po pewnym czasie doprowadzaj gleb do takiego stanu,
e adne nawozy nie s ju potrzebne. Za podstawowy
Podstawa
nawz uwaa si obornik pochodzcy z wasnego prawna
gospodarstwa wzbogacony w rnego rodzaju odpadki
organiczne oraz preparaty biodynamiczne. W rolnictwie
biodynamicznym stosuje si podozmian (z W 2001 roku polski sejm
uchwali ustaw o rolnictwie
uwzgldnieniem wspomnianych wczeniej rolin
ekologicznym. Jej zadaniem
motylkowych), gdy gleba nie powinna nigdy lee
miaa by pomoc w rozwoju
odogiem. Podczas wszystkich etapw uprawy tej gazi gospodarki w
uwzgldnia si rytm kosmiczny, czyli tak zwany naszym kraju, jednake w
kalendarz ksiycowy. W tym rodzaju rolnictwa roku 2004 przed wejciem
zakada si rwnie chw jednej sztuki byda na 1ha Polski do UE zacza
ziemi. obowizywa nowa ustawa - z
dnia 20 kwietnia 2004 roku.
Z kolei 7 sierpnia 2009 roku
System kontroli w rolnictwie wesza w ycie kolejna, nowa
ekologicznym ustawa z dnia 25 czerwca
2009 roku.
Od momentu wstpienia
Warto zwrci uwag na fakt, e wszyscy rolnicy i
Polski do Unii Europejskiej
przetwrcy ekologiczni poddaj si dobrowolnie
podstawowe zasady rolnictwa
specjalnemu systemowi kontroli. Jego celem jest
ekologicznego s u nas
zagwarantowanie konsumentom, e produkty
regulowane przez prawo
sprzedawane jako ekologiczne speniaj wszystkie wymogi
unijne, ktre uzupeniane
odnoszce si do takiej ywnoci.
jest waciw krajow
System takiej kontroli skada si w Polsce z komercyjnych
ustaw. Od 1 stycznia 2009
jednostek certyfikujcych oraz ich nadzorcy - organu
roku obowizuje
pastwowego, ktrym jest Gwny Inspektor Jakoci
Rozporzdzenie Rady nr
Handlowej Artykuw Rolno-Spoywczych. Jednostki
834/2007 z dnia 28 czerwca
certyfikujce do przeprowadzania kontroli potrzebuj
2007 w sprawie produkcji
upowanienia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a jednym
ekologicznej i znakowania
z warunkw jego otrzymania jest akredytacja jednostki za
produktw ekologicznych
zgodno z norm PN-EN 45011 "Wymagania oglne
oraz uchylajce
dotyczce dziaania jednostek prowadzcych systemy
rozporzdzenie

certyfikacji wyrobw". Pod koniec 2008 roku
(EWG) nr 2092/91.
funkcjonowao 11 firm, ktre mogy nadawa oraz cofa
nadane certyfikaty produktom ekologicznym. Byy
6 to m.in. Agrobiotest, Bioekspert, Biocert,
Ekogwarancja PTRE, Cobico, PCBC, PNG.
Rolnictwo ekologiczne

Warto wspomnie rwnie o EKOLANDZIE,

ktry powsta w Przysieku koo Torunia 1
wrzenia 1989 roku jako Stowarzyszenie
Producentw ywnoci Metodami Ekologicznym,
poniewa to wanie on zapocztkowa przeprowadzanie
kontroli i nadawanie certyfikatw produktom
ekologicznym. Ju w pierwszym roku swojej dziaalnoci
nada 27 atestw.
ROZWJ ROLNICTWA
EKOLOGICZNEGO

Ostatnie lata w rozwoju

rolnictwa ekologicznego w
Polsce charakteryzuj si
sta dynamik wzrostu,
zarwno liczby gospodarstw
Rozwj rolnictwa
ekologicznych (wyk. 1), liczby
przetwrni, jak i powierzchni
ekologicznego.
upraw bdcych w systemie
rolnictwa ekologicznego (wyk.
2).

Pomys prowadzenia upraw ekologicznych zrodzi si w

1
krajach wysokouprzemysowionych, gdzie notuje si
wysokie nadwyki produktw rolnych. Na rozwj takiej
metody rolnictwa wpyw miay take liczne ruchy
ekologiczne, ktrych zadaniem jest uwiadomianie
spoeczestwa co do wanoci takiego sposobu uprawy
ziemi i hodowli zwierzt.
W cigu ostatnich 20 lat na obszarze Unii Europejskiej
zaobserwowano dynamiczny rozwj rolnictwa
organicznego. Wzrost tego sektora gospodarki w latach
1993 - 1998 wynosi okoo 25% rocznie, w latach
nastpnych byo to ju okoo 30%. Wedug danych w roku
2009 na terenie Unii Europejskiej funkcjonowao okoo
190 700 gospodarstw ekologicznych. Najwiksz ich liczb
2 odnotowano we Woszech, w Hiszpanii i w Grecji.
Powierzchnia gospodarstw ekologicznych we wszystkich
krajach UE wynosia wwczas 8,39 miliona hektarw.
Najwiksza bya ona w Hiszpanii, we Woszech oraz w
Niemczech.
W Polsce do tej pory powstao wiele przernych
organizacji i stowarzysze, ktre propaguj idee rolnictwa
ekologicznego. Tak jak w innych krajach europejskich,
take i u nas coraz wicej gospodarstw zajmuje si
produkcj ywnoci ekologicznej.

7
 Rolnictwo ekologiczne

Rolnictwo
ekologiczne
w Polsce

Polskie rolnictwo ekologiczne miao 2011 roku liczba takich gospodarstw

swj pocztek jeszcze w okresie wynosia 23 431, czyli o 14% wicej ni
midzywojennym. W 1930 roku senator rok wczeniej, a liczba przetwrni
II Rzeczypospolitej - hrabia Stanisaw ekologicznych wyniosa 267 (wzrost o
Karowski rozpocz upraw metod 9%). Najwicej gospodarstw
biodynamiczn. Miao to miejsce w ekologicznych prowa-dzonych jest w
Szalejewie koo Gostynia. Hrabia wojewdztwach: zachodniopomorskim,
intensywnie propagowa t metod warmisko - mazurskim oraz podlaskim
uprawy - wydawa specjalne broszury (okoo 1/3 wszystkich gospodarstw
instruktaowe oraz prowadzi szkolenia. ekologicznych), natomiast najmniej w
By on te jednym z zaoycieli opolskim, lskim i kujawsko -
Towarzystwa Krzewienia Zasad ycia i pomorskim. Powierzchnia uytkw
Gospodarki Zgodnie z Przyrod. rolnych uprawianych metodami
Niestety po wojnie ta metoda rolnictwa ekologicznymi wynosia w caej Polsce
posza w zapomnienie. Przypomniano okoo 520 tys. hektarw, co stanowi
sobie o niej dopiero w latach 80-tych wzrost o okoo 10% w stosunku do roku
(tak jak w wikszoci krajw Zachodniej poprzedniego.
Europy). W naszym kraju idea Warto zauway, e jeszcze w roku
rolnictwa biodynamicznego zostaa 2004, liczba gospodarstw ekologicznych
rozpropagowana przez profesora wynosia zaledwie 4 tysice, cztery lata
Mieczysawa Grnego, wykadowcy pniej okoo 15 tysicy, a w roku 2010
SGGW, ktry zosta zainspirowany ponad 21 tysicy. W roku 2011
dziaalnoci Juliana Osetka. Profesor dziaalno z zakresu rolnictwa
naucza o tej metodzie nie tylko ekologicznego prowadziy take 203
studentw, ale rwnie dziakowiczw i firmy handlujce produktami
rolnikw. Obecnie w Polsce notuje si ekologicznymi,
8
cigy wzrost iloci gospodarstw
stosujcych upraw ekologiczn. W
Rolnictwo ekologiczne

Jakie rodki ochrony 16 importerw sprowadzajcych takie

produkty z krajw spoza UE, 17 dostawcw
rolin i nawozy mona
kwalifikowanego materiau siewnego, 17
stosowa w uprawach
pszczelarzy oraz 40 firm zbierajcych roliny dziko
ekologicznych ?
rosnce na ekologicznych teranach.
W rolnictwie ekologicznym na Polskie rolnictwo ekologiczne nastawione jest gwnie
pierwszym planie jest na produkcj rolinn. Wycznie tak produkcj
zapobiegawcza ochrona rolin. zajmuje si okoo 70% gospodarstw. Pozostae prowadz
Szkodniki, choroby i chwasty s take hodowl zwierzt. W ostatnich latach najwikszy
zwalczane poprzez
udzia w ekologicznych uytkach rolnych miay ki i
wykorzystanie nastpujcych
rodkw; pastwiska, uprawa rolina na pasz dla zwierzt
wybr waciwych gatunkw i gospodarskich oraz zboa.
odmian,
Warto zaznaczy, e wikszo polskich gospodarstw
program waciwego
podozmianu, ekologicznych ma powierzchni od 5 do 10ha.
reguy postpowania podczas Gospodarstwa o powierzchni powyej 100ha stanowiy
mechanicznej uprawy, jedynie 4,5% oglnej liczby gospodarstw ekologicznych.
ochrona naturalnych wrogw
Od 2004 roku polskie rolnictwo spenia wszystkie
szkodnikw (wprowadzanie
ywopotw, ochrona gniazd, warunki obowizujce w Unii Europejskiej. W zwizku z
wypuszczanie tym przeksztacanie gospodarstw konwencjonalnych w
drapienikw), ekologiczne trwa od 2 do 3 lat i jest wspomagane przez
niszczenie chwastw. przyznawanie dotacji na inwestycje ekologiczne.
yzno i biologiczna aktywno
gleby jest podwyszana poprzez: Polska posiada rwnie wasn strategi rozwoju
upraw rolin strczkowych, rolnictwa ekologicznego, a do jej elementw naley
zielonek lub rolin gboko zaliczy: dostosowywanie upraw i hodowli zwierzt do
korzenicych si, w
zmieniajcych si warunkw klimatycznych (programy
odpowiednim wieloletnim
podozmianie, melioracji skierowane na nawodnienia), zmian metod
wczenie nawozu agrotechniki (ograniczenie stosowania nawozw
pochodzcego od zwierzt sztucznych), ograniczenie ciekw, popraw stanu
gospodarskich z ekologicznej sanitarnego obszarw wiejskich (kompostowanie lub
produkcji zwierzcej,
utylizacja odpadw oraz budowa sieci kanalizacyjnych) a
wczenie innych materiaw
organicznych, take wprowadzenie atestowania ywnoci.
kompostowanych lub
niekompostowanych z
gospodarstw produkujcych
metodami ekologicznymi,
Inne nawozy organiczne lub
mineralne mog by stosowane
jako uzupenienie, zgodnie z
wytycznymi zawartymi w
przepisach tj. w uzasadnionych
przypadkach, a moliwoci ich
stosowania decyduje zazwyczaj
jednostka certyfikujca.
9
 Rolnictwo ekologiczne

W jaki sposb oznaczane

s produkty pochodzce
ywno ekologiczna z gospodarstw w trakcie
przestawiania na
rolnictwo ekologiczne ?
Wrd produktw ekologicznych
mona znale produkty
uzyskane w okresie przesta-
ywno ekologiczna to ywno wytwarzana zgodnie z
wiania. Produkty takie
zasadami zawartymi w rozporzdzeniu Rady (EWG) wyrniaj si napisem
2092/91 w sprawie produkcji ekologicznej produktw "produkt wytworzony w
rolnych oraz oznakowania produktw rolnych i rodkw procesie przestawiania na
spoywczych z pniejszymi zmianami. ywno taka rolnictwo ekologiczne". W ten
sposb mona znakowa
produkowana jest bez uycia nawozw sztucznych i
produkty, gdy speniony jest
chemicznych rodkw ochrony rolin, przy zachowaniu wymg 12-to miesicznego
rnorodnoci biologicznej i yznoci gleby. okresu przestawiania przed
W potocznym jzyku terminy "ywno ekologiczna" oraz zbiorem i s to produkty
jednoskadnikowe lub w ich
"zdrowa ywno" stosowane s zamiennie. Jednake skad wchodzi tylko jeden
warto wiedzie, e ywno ekologiczna posiada skadnik pochodzenia
odpowiednie certyfikaty jakoci, a pojcie zdrowej rolniczego.
ywnoci zostao stworzone dla celw marketingowych i Co to jest ywno
jego stosowanie jest niezgodne z prawem (w rzeczywistoci konwencjonalna?
kada ywno powinna by zdrowa i nie szkodzi
konsumentowi). ywno konwencjonalna to
caa ywno wyprodu-
ywno ekologiczna jest coraz chtniej kupowana, przede
kowana w gospodarstwach i
wszystkim ze wzgldu na to, e:
przetwrniach nie podle-
do produkcji takiej ywnoci uywa si naturalnych gajcych certyfikacji na
nawozw, takich jak zielone nawozy, kompost, obornik zgodno z zasadami
lub mineray wystpujce w przyrodzie, rolnictwa ekologicznego i
przetwrstwa ekologicznego.
nie zawiera konserwantw, sztucznych barwnikw,
Pojcie powstao dla
rodkw zapachowych i smakowych, co zapobiega odrnienia ywnoci nie
wystpowaniu reakcji alergicznych na te rodki wrd ekologicznej od ywnoci
konsumentw (szczeglnie u dzieci), ekologicznej.
do ywienia zwierzt stosuje si pasze pochodzce z
wasnego ekologicznego gospodarstwa lub kupuje si
pasze ekologiczne zawierajce dopuszczaln domieszk
pasz konwencjonalnych.

10
Rolnictwo ekologiczne

Gwarancja jakoci ywnoci

ekologicznej

Na jako ywnoci skada si wiele rnych EKOLOGICZNE

czynnikw. S to midzy innymi bezpieczestwo ywnoci GOSPODARSTWO ROLNE
(ywno nie zawiera zanieczyszcze np. mikrobiologiczych,
toksyn czy innych substancji szkodliwych dla zdrowia), o gospodarstwo rolne, w
warto odywcza (zawarto skadnikw niezbdnych do ktrym produkcja rolna
prawidowego funkcjonowania organizmu - wglowodanw, prowadzona jest
biaka, tuszczy, witamin i skadnikw mineralnych), smak, metodami ekologicznymi,
zapach, oraz wygld, opakowanie i sposb oznakowania
produktu spoywczego.
Szereg bada naukowych pokazuje, e najwikszy PRODUKT ROLNICTWA
wpyw na pogorszenie jakoci ywnoci ma chemizacja EKOLOGICZNEGO
rolnictwa, czyli stosowanie sztucznych nawozw i
chemicznych rodkw ochrony rolin. W zwizku z tym o pody rolne
ywno wytwarzan metodami ekologicznymi uwaa si za nieprzetworzone oraz
bardziej korzystn dla organizmu ludzkiego. Uznaje si produkty z nich powstae,
rwnie, e ywno pochodzca z certyfikowanych w tym take zwierzta
gospodarstw rolnych oraz przetwrni wykorzystujcych oraz produkty i przetwory
ekologiczne surowce i naturalne dodatki do ywnoci posiada pochodzenia zwierzcego,
wysok jako. Taka ywno nie posiada pozostaoci ktre zostay
rodkw chemicznych wykorzystywanych w okresie uprawy wyprodukowane
lub posiada znikomy , dopuszczalny ich poziom, ktry i tak metodami ekologicznymi,
jest znacznie niszy ni w przypadku ywnoci wytwarzanej w
konwencjonalny sposb.
W Polsce warto rynku ywnoci ekologicznej
szacowana jest obecnie na 100 milionw euro. ywno tak
wybiera ju 7% polskich konsumentw, oprcz ywnoci
tradycyjnej, kupuje take regularnie eko-ywno. Nabywcy
zaopatruj si w ni w specjalistycznych sklepach,
supermarketach (produkty ekologiczne znajduj si w nich na
specjalnych pkach) lub bezporednio u rolnikw.

11
 Rolnictwo ekologiczne

PRODUKCJA
PROWADZONA
METODAMI System kontroli i certyfikacji
EKOLOGICZNYMI
ywnoci ekologicznej
o sposb uzyskania
produktu rolnictwa
Wspomniany wyej system stanowi gwarancj dla
ekologicznego, w ktrym
konsumenta, e kupowany przez niego produkt pochodzcy
zastosowano w moliwie
z rolnictwa ekologicznego posiada wysok jako. Zosta on
najwikszym stopniu
wprowadzony, aby unikn faszerstw, ktre zdarzaj si
naturalne metody
rwnie w przypadku innych rodzajw ywnoci.
produkcji, nienaruszajce
System kontroli i certyfikacji funkcjonuje na terenie caej
rwnowagi przyrodniczej,
Unii Europejskiej i wymaga aby na etykiecie kadego
produktu ekologicznego znajdowa si wsplnotowy znak
JEDNOSTKA
"Rolnictwa ekologicznego". Na etykiecie powinny
CERTYFIKUJCA
znajdowa si take nazwa i numer upowanionej
jednostki certyfikujcej, ktrej podlega producent, nazwa i
o jednostka organizacyjna,
adres producenta, nazwa produktu, znak identyfikacyjny
akredytowana w krajowej
partii towaru oraz napis "Rolnictwo ekologiczne - system
jednostce akredytujcej w
kontroli WE". ywno ekologiczna powinna by
zakresie prowadzenia
sprzedawana w zamknitych opakowaniach
certyfikacji zgodnoci w
jednostkowych.
rolnictwie ekologicznym
Wybierajc produkty oznakowane wanie w taki sposb
zgodnie z wymogami
zyskujemy pewno, e przynajmniej 95% skadnikw tych
normy PN-EN 45011
produktw zostao wyprodukowanych metodami rolnictwa
Wymagania oglne
ekologicznego oraz e byy one kontrolowane podczas
dotyczce dziaania
produkcji zgodnie z przyjtymi wytycznymi.
jednostek prowadzcych
systemy certyfikacji
wyrobw.

12
Rolnictwo ekologiczne
CO TO JEST GMO ?
Organizm genetycznie zmo-
dyfikowany to organizm inny
ni organizm czowieka, w
ktrym materia genetyczny
zosta zmieniony w sposb
nie zachodzcy w warunkach
naturalnych wskutek
krzyowania lub naturalnej
rekombinacji.
ywy zmodyfikowany
organizm oznacza kady
ywy organizm, ktry ma
now kombinacj materiau Dodatkowo GMO rozprzestrzenia si w rodowisku w
genetycznego, otrzymanego z
wykorzystaniem nowoczesnej
biotechnologii.
GMO - genetycznie
modyfikowane organizmy
Prowadzc rozwaania na temat rolnictwa
ekologicznego i eko-ywnoci warto wspomnie rwnie
o GMO, ktre budzi powszechne kontrowersje ze
wzgldu na to, e gdyby nie inynieria genetyczna
organizmy takie nie pojawiyby si w przyrodzie.
Modyfikacje genetyczne polegaj przede wszystkim na
wprowadzaniu genw pochodzcych z innych
gatunkw, ktre nadaj modyfikowanemu organizmowi
podan cech. Plony pochodzce z upraw GMO nie s
znaczco wysze od tych uzyskiwanych metodami
tradycyjnymi. Ponadto ze wzgldu na brak rynkw
zbytu (ze wzgldu na obaw o bezpieczestwo ich
spoywania) ceny skupu rolin GMO s nisze.
sposb niekontrolowany i bardzo trudno jest temu
zapobiec. Bardzo czsto roliny takie zanieczyszczaj
tradycyjne uprawy. Warto wic zapamita, e model
upraw GMO stanowi zagroenie dla rozdrobnionego i
zrnicowanego rolnictwa w Polsce (w tym take dla
cenionych na wiecie upraw ekologicznych), a sze
krajw Unii Europejskiej wprowadzio zakaz uprawy i
obrotu gatunkami GMO.
13
Rolnictwo ekologiczne

Warto wiedzie

Oznaczenia na jajkach
Pierwsza cyfra -sposb chowu kur
(0 - chw ekologicznny)
0-PL-XXXXXXXX Litery-kraj pochodzenia jaj
Ostatnie osiem liter - numer
producenta

rodkw przemysowych i
drg szybkiego ruchu.

rodki do produkcji rolnej.

Rolnictwo ekologiczne

Aby mid mg by nazwany

ekologicznym

ekologicznie czyste.

Ekologiczny nabia pochodzi

od krw,

w przemysowych i
drg szybkiego ruchu

Autorzy:
Marta Studencka
Marcin Gajowniczek