AutoCad 2000 PL Cwiczenia Praktyczne AnTiLa PDF

Mirosaw Babiuch
AutoCAD 2000 PL
wiczenia praktyczne
Jeli jeste pocztkujcym uytkownikiem programu CAD, to ksieczka ta jest skierowana wa-
nie do Ciebie. Krok po kroku wprowadzi Ci w tajniki programu AutoCAD 2000 PL. Znajdziesz
w niej szereg wicze poprzedzonych zwizym teoretycznym wstpem, dziki ktrym samodziel-
ne wykonanie rysunku nie bdzie stanowio problemu.
Projekt okadki: Maciej Pasek, ARTGRAF"
HELION 2000
ISBN: 83-7197-347-0
Wydawnictwo HELION
ul. Chopina 6, 44-100 GLIWICE
tel.: (32) 231-22-19, (32) 230-98-63
e-mail: helion@helion.com.pl
h t t p : //www. h e l i o n . pl (katalog ksiek, ksigarnia internetowa)
Druk i oprawa: Zakad Graficzny Colonel" s.c.

Krakw, ul. Dbrowskiego 16
tel. 423-66-66, e-mail: info@colonel.com.pl
Drogi Czytelniku!
Jeeli chcesz oceni t ksik, zajrzyj pod adres
http://www.helion.com.pl/cgi-bin/zakupy/ocen.cgi?cwacad
Moesz tam wpisa swoje uwagi, spostrzeenia, recenzj.
Wszystkie wystpujce w tekcie znaki s zastrzeonymi znakami firmowymi bd towarowymi

ich wacicieli.
Autor oraz Wydawnictwo Helion dooyli wszelkich stara, by zawarte w tej ksice informacje
byy kompletne i rzetelne. Nie bior jednak adnej odpowiedzialnoci ani za ich wykorzystanie,
ani za zwizane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz Wy-
dawnictwo Helion nie ponosz rwnie adnej odpowiedzialnoci za ewentualne szkody wynike
z wykorzystania informacji zawartych w ksice.
Wszelkie prawa zastrzeone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie caoci lub fragmentu niniej-

szej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metod kserogra-
ficzn, fotograficzn, a take kopiowanie ksiki na noniku filmowym, magnetycznym lub innym
powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Printed in Poland.
Spis treci
Kilka sw na dobry pocztek 6
Rozdzia 1. Pierwsze kroki 7

1. Wstp 7
2. Rozpoczcie pracy z AutoCAD-em 2000 8
Opis elementw okna 10
Dostosowanie interfejsu do wasnych potrzeb 12
Rozdzia 2. Podstawowe narzdzia 13

1. Linia 13
Kilka sw o funkcji Pomoc kontekstowa 14
Zmiana rodzaju, koloru i gruboci linii 16
2. Prosta 17
Dokadne okrelanie kursora w stosunku do elementw rysunku 20
Dokadne okrelanie kursora w stosunku do okrelonych wsprzdnych (siatka) 22
Dokadne okrelanie kursora w stosunku do okrelonych ktw (biegun) 23
Siedzenie i funkcja Orto 23
3. Multilinia..: 25
Wskazwki do wykonania rysunkw 29
4. Polilinia 30
5. Wielobok 37
6. Prostokt 38
7. uk 41
8. Okrg 43
9. Elipsa 47
10. Narzdzia 51
Rozdzia 3. Narzdzia edycji 59

1. Wyma 59
2. Kopiuj 61
3. Lustro 63
4. Odsu : 64
5. Szyk 65
6. Przesu 68
7. Obrt 70
8. Skala 71
9. Rozcignij 72
10. Przedu 74
AutoCAD 2000 PL wiczenia praktyczne
11. Utnij 75
12. Wydu 77
13. Przerwij 78
14. Fazuj 79
15.Zaokrgl 82
Rozdzia 4. Tekst 85
1. Wstawianie tekstu jednowierszowego 85
2. Wstawianie tekstu wielo wierszowego 87
3. Edycja i formatowanie tekstu 89
4. Cechy tekstu 90
Rozdzia 5. Wymiarowanie 93
1. Czynnoci wstpne 93
2. Meneder stylw wymiarowania 93
3. Narzdzia wymiarowania 95
4. Narzdzia edycji elementw wymiarowania 102
Rozdzia 6. ZOOM oraz poruszanie si po rysunku 105

1. Narzdzia typu ZOOM 106
2. Przewijanie rysunku 108
3. Okno podgldu 108
4. Nazwane widoki 109
Rozdzia 7. Warstwy 110

1. Meneder warstw 110
Rozdzia 8. Kreskowanie 114

1. Kreskowanie z uyciem okna dialogowego Kreskowanie do granic 114
2. Kreskowanie bez uycia okna dialogowego Kreskowanie do granic 118
Rozdzia 9. Rysunek izometryczny 122

1. Paszczyzna izometryczna 122
Rozdzia 10. Rzuty prostoktne 126

1. Rzutowanie obiektu izometrycznego 126
Rozdzia 11. Rysunki 3D 129

1. Modele krawdziowe 129
2. Modele powierzchniowe 130
3. Bryy 136
Rozdzia 12. Drukowanie 139
1. Meneder ploterw 139
2. Drukowanie 140
Dodatek 141
1. Narzdzia istotne dla uytkownikw programu 141
2. Waniejsze zmienne systemowe 148
3. Skrty i uatwienia w WINDOWS 9x oraz 2k 148
Kilka sw na dobry pocztek
AutoCAD 2000 jest potnym narzdziem sucym do wspomagania pracy architektw,
projektantw i wszystkich osb zajmujcych si tworzeniem wszelkiego rodzaju rysunkw
technicznych. Wersja ta, podobnie jak poprzednie, wyposaona jest w szereg ciekawych
rozwiza technicznych majcych na celu moliwie jak najwiksze uproszczenie Twojej
pracy. Jednak sam program nie wystarczy, niezbdna jest wiedza umoliwiajca wykorzy-
stanie wspaniaych technologii, ktre zostay wprowadzone w wersji najnowszej.
Ksika ta zawiera szereg wicze, ktre pomog Ci opanowa wiedz potrzebn do
samodzielnej i kreatywnej pracy. Umoliwia sprawne przyswojenie do duej dawki
informacji, ktre s niezbdne do samodzielnej pracy w programie. Uczy myle twr-
czo, a poprawne wykonanie wicze zawartych w ksieczce pozwoli Ci w przyszoci
sprawnie wykona nawet najbardziej skomplikowany rysunek.
wiczenia przedstawione w tej ksice s poukadane w taki sposb, aby mg od podstaw

poznawa coraz to nowe tajniki programu do tego stopnia zaawansowania, by w przy-
szoci mg samodzielnie opanowa pozostae funkcje oferowane Ci przez program
AutoCAD 2000. Przekonasz si, e ten sposb pracy da Ci wiele przyjemnoci, a po
ukoczeniu tego krtkiego kursu zadziwisz sam siebie, jak wiele potrafisz i co moesz
stworzy za pomoc narzdzia, jakim jest AutoCAD 2000.
Bymy mogli razem bezproblemowo zagbia si w tajniki AutoCAD-a 2000, musi by

speniony jeszcze jeden warunek, mianowicie odpowiedni komputer. Program ten do
sprawnej i szybkiej pracy wymaga co najmniej 64 MB pamici operacyjnej (RAM),
jednak moliwe jest uruchomienie go na komputerze wyposaonym w 32 MB. Zalecany
jest take procesor taktowany czstotliwoci nie mniejsz ni 133 MHz.
Osoby posiadajce komputer ju przez duszy czas wiedz, e gdy monitor odwieany
jest z czstotliwoci nisz ni 70 Hz, to oczy mcz si bardzo szybko. Zalecane jest
ustawienie czstotliwoci na 85 Hz lub wysz. Pamitajmy o poprawnym ustawieniu
monitora wzgldem oczu.
Polecam te ustawienie paprotki w pomieszczeniu, gdzie znajduje si komputer, poniewa

rolina ta w do duym stopniu neutralizuje szkodliwy wpyw komputera na nasze zdrowie.
Pisaem t ksik z zaoeniem, e znasz ju podstawy obsugi systemu operacyjnego

znajdujcego si w Twoim komputerze i nie drysz na widok kadego komunikatu
o bdzie. Na wszelki wypadek zamieciem na kocu ksiki kilka uatwie i skrtw
klawiaturowych, ktre na pewno usprawni Twoj prac w programie.
ROZDZIA 1 .
Pierwsze kroki
1. Wstp
Jak ju zapewne wiesz, do uruchomienia programu w rodowisku Windows uywamy
najczciej myszki lub klawiatury. Ikony klikamy dwa razy lewym przyciskiem, a pozycje
z menu start raz. Prawy przycisk myszy suy do wywietlania menu podrcznego, a w pro-
gramie take zatwierdzamy nim niektre operacje. Bardzo uytecznym narzdziem jest
mysz z tzw. scrollami, czyli kkami, za pomoc ktrych moemy w bardzo wygodny
sposb przewija rysunek lub te po umieszczeniu wskanika myszy w odpowiednim
miejscu, powiksza go czy te zmniejsza.
Klawiatury uywamy gwnie do wprowadzania rnego typu informacji oraz wykonywa-

nia niektrych operacji, np. klawisza Esc w programie AutoCAD uywamy do wyczenia
aktualnie wybranego narzdzia.
Polskie znaki na klawiaturze standardowej otrzymujemy po naciniciu prawego klawisza

Alt i odpowiedniej litery, np. chcc otrzyma liter , naciskamy jednoczenie dwa klawisze
prawy Alt+a. Wyjtek stanowi tu litera , ktr otrzymujemy po naciniciu kombinacji
klawiszy Alt+x.
wiczenia
Po uruchomieniu komputera, z zapewne zainstalowanym systemem Windows ukazuje si
pulpit ze znajdujcymi si na nim ikonami oraz paskiem z przyciskiem rozwijajcym
menu Start.
1. Popracuj nad ruchem mysz, np. staraj si przesun kursor dokadnie po linii pro-
stej z jednego koca ekranu na drugi z jak najwiksz prdkoci. To i podobne
temu inne wiczenia, ktre na pozr wydaj si banalne, maj wielkie znaczenie.
wiczysz w ten sposb panowanie" nad kursorem, a sprawne i szybkie porusza-
nie nim po ekranie to podstawa efektywnej pracy w kadym programie graficznym.
Prosz mi wierzy, warto powici temu wiczeniu par chwil.
Rozdzia 1. Pierwsze kroki
2. Kliknij prawym przyciskiem ikon Mj komputer, a ukae Ci si wspomniane ju

wczeniej menu podrczne. Na nim znajduj si operacje, ktre moesz wykona w da-
nej sytuacji. Anuluj wywietlanie menu podrcznego przez nacinicie klawisza Esc.
3. Kliknij dwukrotnie ikon Mj komputer lewym przyciskiem myszy. W ten sposb

otwiera si dokumenty lub te uruchamia programy. Zamknij otwarte okno, klikajc
raz lewym przyciskiem myszy ikonk z krzyykiem znajdujc si w prawym
grnym rogu okna. Istnieje te moliwo uycia skrtu lewy Alt+F4. Jeszcze raz od-
syam do dodatku mwicym o uatwieniach poruszania si w rodowisku Windows.
4. W jeden z podanych powyej sposobw uruchom program AutoCAD 2000. Istnieje

te inna moliwo uruchomienia programu, a mianowicie za pomoc menu Start.
Kliknij przycisk Start i poruszaj si w kierunku napisu Programy", pniej Auto-
CAD 2000", a nastpnie kliknij raz lewym przyciskiem napis AutoCAD 2000"
w kolejnym podmenu (rysunek 1.1). Uwaaj jednak, by przemieszcza po liniach
zblionych do prostej, szczeglnie podczas przechodzenia do kolejnego podmenu.
Unikniesz w ten sposb przypadkowego otwarcia innego podmenu. Jeli jeszcze
masz problemy z poruszaniem si po menu Start, powi wicej czasu na wi-
czenie nr 1.
Rysunek 1.1.
Rne moliwoci
otwarcia programu
AutoCAD 2000
To jest droga, jak powinien przeby kursor

by moliwe byo otwarcie programu
AutoCAD 2000
2. Rozpoczcie pracy z AutoCAD-em 2000

Jeli nie uruchomie programu zrb, to teraz. Po chwili pojawia si okno programu z auto-
matycznie otworzonym oknem Rozpocznij. Znajduj si na nim cztery ikony, dziki ktrym
moemy rozpocz nowy projekt lub te kontynuowa ju utworzony. Na prawo od ikon
jest opisana wielkimi literami aktualnie aktywna ikona. Kliknij teraz inn ikon i zapo-
znaj si z jej opisem, powtrz czynnoci dla pozostay dwch ikon (rysunek 1.2).
AutoCAD 2000 Pl. wiczenia praktyczne
Rysunek 1.2.
Okno Rozpocznij
Opis
wybranej ikony
Opis
dodatkowych
opcji. Czytaj
uwanie!
Rozpoczlimy prac w programie. Utwrz teraz nowy dokument wybierajc ikon Uyj
standardu przy wybranych ustawieniach metrycznych (polskie jednostki miar). Po
chwili otwiera si okno AutoCAD-a i program jest gotowy do pracy. Pewnie czujesz si
troch zagubiony, widzc tyle przyciskw, rnego rodzaju menu i suwakw. Niech Ci
to jednak nie przestraszy, stopniowo poznasz ich funkcje, a po wykonaniu kilku wi-
cze dojdziesz do wniosku, e wszystko, co potrzebne do tworzenia rysunku, znajduje
si na swoim miejscu i jest atwo dostpne. rodowisko programu nie rni si wiele od
rodowiska np. edytora tekstu Word. Wystpuj tego samego typu menu i przyciski,
obowizuj niektre takie same skrty klawiaturowe, wic poruszanie si po programie
na pewno nie sprawi Ci problemu. Pozwl teraz, e zapoznam Ci z poszczeglnymi
elementami okna AutoCAD-a 2000. Popatrz na rysunek poniej (rysunek 1.3).
Rysunek 1.3.
Okno programu
AutoCAD
Rozdzia 1. Pierwsze kroki
Opis elementw okna

Pasek menu rozwijanego - w swoich podmenu zawiera wszystkie funkcje, ktre oferuje
Ci program.
Pasek Standard - znajduj si tu przyciski narzdzi, dziki ktrym bdziesz mg do-
stosowa rysunek do swoich potrzeb, np. powikszenie, a take narzdzia i polecenia
najczciej uywane w tego typu programach np. kopiuj czy drukuj (znasz je na pewno
z edytora tekstu).
Pasek Przybory - dziki niemu bdziesz mg zmienia niektre atrybuty elementw,
takie jak kolor czy grubo.
Kursor - peni funkcje pira na ekranie. Moesz take za jego pomoc przesuwa, za-
znacza i wykonywa wiele innych funkcji.
Pasek Rysuj - na nim znajduj si przyciski narzdzi sucych do rysowania.
Pasek Zmiana -jak sama nazwa wskazuje, uywamy go do edycji i zmiany waciwoci
utworzonych elementw.
Zakadki arkuszy - klikajc ten element, wczamy polecenie tworzenia arkusza, na ktrym
moemy odpowiednio rozmieci rysunek i przygotowa go do wydruku.
Okno polece - w nim pokazane s aktualnie aktywne polecenia, moemy take wydawa
nowe.
Pasek stanu - wywietlany jest na nim sposb dziaania kursora. Dziki znajdujcym si
na nim funkcjom moemy dokadnie umieci kursor w wybranym miejscu.
Wsprzdne - wskazuj nam pooenie kursora na osiach X, Y,Z.
wiczenia .
1. Zamknij program (nie zapisujc zmian w rysunku), klikajc przycisk z krzyy-

kiem. Jeli zamknicie si nie powiodo i pokaza si komunikat mwicy o ak-
tywnym poleceniu (rysunek 1.4) to by moe uaktywnie jakie narzdzie. Po-
twierd komunikat naciskajc przycisk OK (moesz te uy klawisza Esc) i sko-
rzystaj z klawisza Esc, anulujc aktywne polecenie.
Rysunek 14.
Komunikat
o aktywnym poleceniu
2. Po uruchomieniu programu wybierz ikon Uyj standardu i przy ustawieniach

metrycznych zacznij nowy rysunek. Nastpnie przejd do paska menu rozwijanego
i wybierz opcj Zapisz. Uzyskasz taki sam efekt, naciskajc przycisk przedstawiajcy
dyskietk na pasku Standard lub te korzystajc ze skrtu klawiaturowego
Ctrl+S. Nastpnie w polu Nazwa pliku wpisz wyraz, ktrym nazwiesz swj pierwszy
rysunek. Ja nazwaem go MiroSoft. Kliknij przycisk Zapisz (rysunek 1.5) i wyjd
z programu. Do pliku automatycznie dodawane jest rozszerzenie dwg.
10 AutoCAD 2000 PL. wiczenia praktyczne
3. By otworzy zapisany wczeniej plik, naley uruchomi program; w oknie Roz-

pocznij (rysunek 1.2) wybierz ikon Otwrz rysunek, a pniej nacinij przycisk
przegldaj. Powinno otworzy si okno Wybierz plik (rysunek 1.7), w ktrym
powinien znajdowa si zapisany wczeniej rysunek. Otwrz go, a nastpnie zamknij
program. Skrty do ostatnio otwartych plikw znajduj si w podmenu Dokumenty
w menu Start. Tam te moesz znale swj rysunek.
Jeli poprzednie wiczenia wypady pomylnie, przejdmy do czego trudniejszego.
wiczenia
Wiele osb posiada folder Moje dokumenty tworzony automatycznie przy instalacji np.
edytora tekstu Word. Wic czemu by nie trzyma tam i dokumentw z AutoCAD-a?
1. Utwrz w folderze Moje dokumenty podfolder Moje rysunki. Uruchom program

AutoCAD 2000 i, postpujc podobnie jak w wiczeniu nr 2, otwrz okno Zapisz
rysunek jako (rysunek 1.5). W oknach tego typu poruszasz si tak, jak w klasycznych
oknach Windows. Przejd do utworzonego wczeniej folderu Moje rysunki tak,
aby ukaza si on w okienku Zapisz w:. Tam zapisz swj nowy plik. Zamknij program.
Rysunek 1.5. W oknie tym pokazany jest folder, w ktrym

dany rysunek jest zapisywany. Moesz go Przejd
W tym oknie zmieniasz
dowolnie zmienia folder wyej
pooenie, nazw
oraz rozszerzenie
zapisywanego rysunku
W oknie tym pokazana

jest nazwa, jak bdzie
mia rysunek
po zapisaniu
W oknie tym pokazane

jest rozszerzenie, jakie
bdzie mia rysunek
po zapisaniu
2. Uruchom program AutoCAD 2000 i przy aktywnej ikonie Uyj szablonu w oknie
Rozpocznij wybierz szablon Acadiso.dwt. Jest to szablon wykorzystujcy polskie
jednostki miar, a oparty jest na formacie strony A3. Zapisz utworzony rysunek
i zamknij program. Po ponownym uruchomieniu programu rysunek ten moesz
znale w oknie Wybierz plik: (rysunek 1.6) wraz z pokazan ciek dostpu.
Rozdzia 1. Pierwsze kroki 11
Rysunek 1.6.
Okno Rozpocznij
z aktywn ikon
Otwrz rysunek
Jeli utworzye wasny

Przycisk do
plik z szablonu,
uruchamiania
to tutaj znajd si jego
okna Wybierz
zmodyfikowane wersje
plik, gdzie
moesz szuka
rysunek
Tym przyciskiem moesz w innych
potwierdzi wybr pliku, folderach
jeli nie kliknle
go dwa razy
Rysunek 1.7.
W tym oknie moesz
otworzy swj
rysunek, a take
odnale plik z innego
folderu
Dostosowanie interfejsu do wasnych potrzeb

Zapewne po utworzeniu pierwszego rysunku rzuci Ci si w oczy czarny obszar roboczy.
Wielu projektantw nie lubi takiej kolorystyki, dlatego te sposoby zmiany wygldu
ekranu omwi w pierwszym rozdziale.
By zmieni kolor obszaru rysunku, naley w menu rozwijanym Narzdzia wybra pozycj
Opcje, a w nowo otworzonym oknie zakadk Ekran (rysunek 1.8). Nastpnie nacinij
przycisk Kolory, by otworzy okno umoliwiajce zmian barw. Po wybraniu odpo-
wiedniej barwy w rozwijanym menu Kolory: potwierd zmiany przyciskiem Zastosuj
i zamknij. Na koniec zamknij okno Opcje.
Podobnie jak w innych programach, take w AutoCAD-zie 2000 mona zmienia ksztat
i rozmieszczenia paskw narzdzi (rysunek 1.9). Moliwe jest take usuwanie zbdnych
paskw a take przesuwanie ich na inne pozycje. Gdy klikniemy prawym przyciskiem
myszy ktry z paskw, rozwija si menu podrczne z gotowymi ukadami paskw.
12 AutoCAD 2000 PL wiczenia praktyczne
Rysunek 1.8. Zakadka Ekran. Widok

Zmiana wygldu Zapoznaj si z innymi po zmianie koloru
obszaru rysunku
Przycisk do otwarcia
menu Opcje koloru
Jeli kursor
wydaje si
zbyt may,
powiksz go
Przyciskiem tym
potwierdzasz
wprowadzone zmiany
Rysunek 1.9.
Moliwoci edycji
paskw narzdzi
4
Tak wyglda
Niektre przyciski Sgj
pasek,
z paska Standard
gdy jest
(z maym trj k-
przemieszczany
cikiem w rogu)
na inn pozycj
rozwijaj si,
gdy zatrzymamy
na nim kursor Menu podrczne
i przytrzymamy z rnymi
chwil lewy szablonami
przycisk myszy paskw wraz
Zmiana ksztatu paska. Zwr uwag
z moliwoci ich
na wygld kursora. Lewy przycisk jest
adaptacji
stale wcinity
wiczenia
1. Dostosuj wygld programu do swoich potrzeb. Wyprbuj moliwoci kolory-
styczne, jakie daje Ci program, zmie wielko kursora, przemie paski narzdzi
na inne miejsca i zmie ich ksztat. Sprbuj rozwin przycisk z paska Standard.
Zwr uwag na to, e po chwili przytrzymania nieruchomo kursora nad przyci-
skiem, pojawia si etykieta z opisem jego funkcji.
2. Wycz, pasek Zmiana, a potem wcz go ponownie.

2 ROZDZIA
Podstawowe narzdzia
1. Lnia
Aby mg narysowa jaki element graficzny, musisz najpierw wywoa
narzdzie. Moesz zrobi to na trzy sposoby:
1. za pomoc menu rozwijanego Rysuj w ktrym wybierasz potrzebne Ci narzdzie,
2. za pomoc ikony na pasku Rysuj,
3. za pomoc okna polece (wpisz l i n i a lub skrt l) (rysunek 2.1).
Okno polece w programie AutoCAD 2000 spenia wiele funkcji:

- wywietla aktualnie aktywne polecenie,
- pokazuje moliwe nastpne kroki,
- dziki niemu moemy edytowa rysowany element,
- wpisujemy w nim polecenia, skrty polece, wsprzdne, a take waciwoci
obiektw,
- odpowiadamy w nim na pytania dotyczce rysowanych obiektw.
Rysunek 2.1. Tutaj wpisz nazw przyrzdu lub te skrt

Metody wywoania
narzdzia Linia
By dokadnie umieci kursor w okrelonym miejscu, uywamy wsprzdnych wektoro-

wych X i Y (Z w rysunkach 3D). Wartoci wsprzdnych wpisujemy w oknie polece
(rysunek 2.2) oddzielajc je przecinkiem.
Polecenie Zamknij ukazujce si w oknie polece, automatycznie czy punkt kocowy

ostatnio narysowanej linii z pocztkowym pierwszej.
Rysunek 2.2. Polecenie, ktre mamy wykona, by utworzy element. Funkcja Cofaj powoduje
Sposb okrelenia anulowanie ostatniej utworzonej linii. By jej uy (podobnie jak innych tego typu),
wsprzdnych naley wpisa wielk liter wystpujc w wyrazie tej funkcji (tutaj C) i nacisn
wektorowych klawisz Enter
wiczenia
1. Otwrz swj rysunek i wybierz jednym ze sposobw narzdzie Linia. Narysuj lini,
klikajc raz w miejscu, gdzie chcesz umieci pocztek linii i raz tam, gdzie bdzie
koniec. Anuluj polecenie klawiszem Esc. Zwr uwag na polecenia ukazujce si
w oknie polece (rysunek 2.2)
2. Wybierz znw narzdzie i w ten sam sposb narysuj trzy linie. Za pomoc polecenia
Zamknij pocz pocztek i koniec powstaej amanej. Jeli jeszcze nie wiesz, jak to
zrobi, zobacz opis do rysunku 2.2.
3. Narysuj teraz element uywajc wsprzdnych wektorowych podanych poniej.

Pamitaj, e po podaniu kadej z par wsprzdnych naciskamy klawisz Enter.
Okrel pierwszy punkt : 10,100

Okrel nastpny punkt lub [Cofaj]: 70,100
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj] 220 ,240
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj] 200 ,240
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj] 87, 70
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj] z
Jeli poprawnie wypenie wszystkie polecenia, to efektem dziaania powinien
by rysunek przedstawiony poniej.
4. Za pomoc narzdzia Linia narysuj ksztat pokazany na rysunku 2.4. Skorzystaj z po-
danych danych.
Kilka sw o funkcji Pomoc kontekstowa

Mam nadziej, e nie miae problemw z wykonaniem powyszych wicze. Staraem
si przedstawi polecenia krok po kroku w sposb jasny i bardzo szczegowy. Jeli
jednak miae jakiekolwiek problemy z wykonaniem wiczenia, skorzystaj z pomocy
kontekstowej, jak oferuje Ci program AutoCAD 2000.
Jeli przy wykonywaniu danego polecenia naciniesz klawisz F1 (lub przycisk przedsta-
wiajcy znak zapytania znajdujcy si na pasku Standard) to otworzy si okno dialogowe
pomocy z opisem aktywnego narzdzia i sposobem jego uywania (rysunek 2.5).
Polecam stosowanie tej funkcji, poniewa skraca ona czas szukania odpowiedzi na dane pytania
Rozdzia 2.Podstawowe narzdzia 15
Rysunek 2.3.
Rysunek utworzony
w wiczeniu nr 3
Rysunek 2.1
Rysunek utworzony
narzdziem Linia
wiczenie
Uruchom okno dialogowe pomocy na temat narzdzia Linia i przeczytaj opis do funkcji
Zamknij i Cofaj.
Rysunek 2.5.
Okno pomocy
programu
AutoCAD 2000
16 AutoCAD 2000 PL. wiczenia praktyczne l
Zmiana rodzaju, koloru i gruboci linii

By zmieni kolor linii, naley otworzy list rozwijan (rysunek 2.6) z paska Przybory
zawierajc dostpn palet kolorw i wybra interesujcy nas kolor. Od tego momentu
kady z nowo utworzonych elementw bdzie rysowany wybranym kolorem. Jeli jednak
okrelony odcie lub barwa w dostpnej palecie nie wystpuj, to w rozwinitej licie
naley wybra pozycj Inny..., po chwili otworzy si okno dialogowe Wybierz kolor, w kt-
rym znajduje si 255 nowych kolorw i sze odcieni szaroci. Wybr ten na pewno
speni Twoje oczekiwania. Podobnie jest z wybieraniem rodzaju linii, jednak dostoso-
wywanie zawartoci listy rozwijanej przebiega w nieco inny sposb. Po wybraniu pozycji
Inny... ukae si okno dialogowe Meneder rodzaju linii (rysunek 2.7), w ktrym widoczne
s dostpne w licie rozwijanej rodzaje linii. By doda nowy rodzaj, naley nacisn
przycisk Wczytaj i z nowo otworzonego okna wybra interesujcy nas rodzaj linii, ktry
bdzie teraz dostpny w licie rozwijanej.
Rysunek 2.6. Zaznacz t opcj,

Lista rozwijana by szerokoci linii
z palet kolorw byy wywietlane
oraz okno ustawie
szerokoci linii
Kolor biaty
(po prawej)
na jasnym tle
bdzie wywietlany
jako czarny.
Rysunek 2.7. Jeli nie wiesz, jakich rodzajw linii uye, Tymi przyciskami
Dostosowywanie ta opcja Ci w tym pomoe dostosowujesz swoj
list rozwijan
listy rozwijanej
zawierajcej
rodzaje linii
Czytaj opis,
poniewa wygld
moe by mylcy
W tym polu pokazane s aktualnie dostpne

rodzaje linii. Wybr moesz zwikszy,
klikajc na przycisk Wczytaj
Dostpne rodzaje linii w pliku acad.lin,

ktre moesz wczyta do listy rozwijanej
Rozdzia 2. i Podstawowe narzdzia
Od tego, w jaki sposb wykorzystamy moliwoci programu, zalee bdzie czytelno

rysunku. Dlatego te nie wahaj si uy linii rnych kolorw dla poszczeglnych
warstw lub te innych szerokoci dla zrnicowania starej i projektowanej konstrukcji.
Zmiana szerokoci linii przebiega podobnie jak zmiana koloru czy rodzaju, jednak by
widoczne byy rnice pomidzy liniami o rnych szerokociach, naley zaznaczy
opcj Wywietlanie szerokoci linii w oknie dialogowym Ustawienia szerokoci linii.
Okno to otworzysz, klikajc pozycj Szeroko linii..., znajdujc si w menu rozwijanym
Format (rysunek 2.6). Jeli uwaasz, e rnice pomidzy liniami o poszczeglnych
szerokociach nie s dostatecznie widoczne, to suwakiem Dopasuj skal wywietlania
moesz rnice te zmieni wedug wasnego uznania. Pamitaj jednak, e im grubsza
linia, tym wolniejsza regeneracja rysunku i praca programu. Zaleca si wic wyczenie
opcji Wywietlanie szerokoci linii dla wolniejszych komputerw.
wiczenie
Narysuj kopert o bokach w stosunku 2:1, wykorzystujc dostpne opcje zmiany szero-
koci, rodzaju i koloru linii.
Rysunek 2.8.
Przykadowe
wykonanie powyszego
wiczenia. Z prawej
ten sam rysunek
widoczny z wyczon
opcj Wywietlanie
szerokoci linii.
2. Prosta
Jak zapewne wiesz, prosta jest nieskoczenie duym zbiorem punktw. Przy projektowaniu
uywamy prostych gwnie jako linii konstrukcyjnych.
Program zapewnia nam funkcje atwego narysowania prostej:

- pionowej (okrelamy tylko jeden punkt)
- poziomej (okrelamy tylko jeden punkt)
- o odpowiednim kcie (okrelamy kt i jeden punkt lub te element liniowy sucy
jako odniesienie do podanego kta)
- dwusiecznej (okrelamy wierzchoek kta oraz jego ramiona)
- rwnoleg odsunit o dan dugo (okrelamy odlego wpisujc jej warto, lub
posuymy si dwoma punktami, z ktrych pierwszy musi by obiektem liniowym)
- dowolnej (okrelamy dwa punkty)
Dla przypomnienia, punkt moemyjokreli za pomoc kursora, klikajc w odpowiednie

miejsce, lub te za pomoc wsprzdnychwektorowych wpisywanych w okno polece.
wiczenia
1. Za pomoc narzdzi Linia i Prosta narysuj rysunek zachowujc okrelon kolejno:
narysuj lini o wsprzdnych pocztku 100,100 i koca 300,100,
narysuj drug lini o wsprzdnych pocztku 90,80 i koca 310,80,
wybierz narzdzie Prosta, nastpnie:
- okrel pierwsz wsprzdn:
O k r e l punkt lub [Poziom/pIon/Kt/Dwusieczna/Odsu]: 90,80
- okrel drug wsprzdn:

Okrel punkt p r z e c h o d n i : 90,80
- anuluj polecenie (klawisz Esc),

w ten sam sposb narysuj drug prost o wsprzdnych 310,80 oraz 300,100,
odsu pierwsz prost w lewo a drug w prawo o 20 mm (jeli nie wiesz, w jakich
jednostkach pracujesz, otwrz podmenu Jednostki... znajdujce si w menu
Format) w nastpujcy sposb:
- po wybraniu narzdzia Prosta wybierz polecenie Odsu
Okrel punkt lub [Poziom/pIon/Kt/Dwusieczna/Odsu]: O
- nastpnie okrel odlego o jak chcesz odsun prost (tutaj 20mm)

Okrel odlego odsunicia lub [przez Punkt]: 20
- wybierz prost, ktr chcesz odsun klikajc raz myszk; musi ona zawiera si
w obszarze kursora (zwr uwag na jego ksztat), jeli dobrze wybrae prost,
zmieni ona styl z cigego na przerywany,
Rysunek 2.9. Jeli chcemy zaznaczy interesujcy

nas element, musi on zawiera
Zaznaczanie elementu
w obszarze kursora. Klikamy
przy wybranej
raz lewym przyciskiem myszy.
funkcji Odsu
Zaznaczony element zmienia styl.
- wybierz stron, w ktr ma by odsunita prosta (z polecenia lew) klikajc raz

lewym klawiszem myszy,
Okrel stron odsunicia:
- zaznacz kursorem drug prost

Wybierz obiekt liniowy:
- kliknij po prawej jej stronie

Okrel stron odsunicia:
- anuluj polecenie,
Rozdzia 2. Podstawowe narzdzia
utwrz pionow prost przechodzc przez punkt o wsprzdnych 200,100 stosujc

si do poniszych polece:
- wybierz ponownie narzdzie Prosta, a nastpnie polecenie Pion
Okrel punkt lub [Poziom/pIon/Kt/Dwusieczna/Odsu]: i
- okrel punkt, przez ktry prosta ma przechodzi (z polecenia 200,100)
Okrel punkt przechodni: 200,100
- anuluj polecenie
utwrz dwusieczn narysowanej pierwszej prostej i linii:
- wybierz ponownie narzdzie Prosta, a nastpnie polecenie Dwusieczna,
Okrel punkt lub [Poziom/pIon/Kt/Dwusieczna/Odsu]: d
- okrel wsprzdne wektorowe wierzchoka kta (100,100)
Okrel wierzchoek kta: 100,100
- okrel wsprzdne pierwszego ramiona kta np. 200,300
Okrel pierwsze rami kata: 200,300
- okrel wsprzdne drugiego ramiona kta, np. 300,100
Okrel drugie rami kata: 300,100
- anuluj polecenie
utwrz prost prostopad do utworzonej dwusiecznej przechodzc przez wierz-
choek jej kta:
- wybierz ponownie narzdzie Prosta, a nastpnie polecenie Kt
Okrel punkt lub [Poziom/pIon/Kat/Dwusieczna/Odsu]: k
- by narysowa prostopad do jakiegokolwiek obiektu liniowego musimy ustali
kt odniesienia jakim jest kt tego obiektu. Mwic prociej tworzona prosta
o kcie 90 bdzie prostopada do obiektu liniowego z ktrego pobralimy kt
odniesienia, zatem okrelmy ten kt
Podaj kt p r o s t e j (0) lub [ o D n i e s i e n i e ] : d
- zaznacz dwusieczn klikajc na ni raz lewym przyciskiem myszy
Wybierz obiekt liniowy:
- wpisz kt, o jaki tworzona prosta ma by odchylona od prostej dwusiecznej
(z polecenia 90)
Podaj kt p r o s t e j (0) : 90
- okrel przy pomocy wsprzdnych wektorowych punkt, ktry tworzona prosta

ma przeci (z polecenia 100,100)
Okrel punkt przechodni: 100,100
- anuluj polecenie.
Jeli dobrze wykonae wszystkie polecenia, to efektem Twojej pracy powinien
by rysunek 2.10.
2. Wykonaj rysunek 2.11. Zastosuj si do podanych danych.
Rysunek 2.10.
Efekt pracy
z wiczenia nr 1
Rysunek 2.11.
Rysunek
do wiczenia nr 2
Dokadne okrelanie kursora

w stosunku do elementw rysunku
l
Jeli chcesz umieci kursor na przeciciu elementw lub te na kocu, nic prostszego.
Skorzystaj z funkcji AutoSnap. Funkcja ta polega na ledzeniu lokalizacji kursora
wzgldem obiektu i przyciganiu" go w miejsce na elemencie lub rysunku okrelone
w opcjach funkcji np. koniec elementu.
By j uaktywni, wcinij przycisk Obiekt (moesz te skorzysta z klawisza skrtu F3)

znajdujcy si na pasku stanu. Po pierwsze jednak, powiniene dostosowa opcje do swoich
wymaga. W tym celu naciskajc prawym przyciskiem myszy na ikon Obiekt (rysunek 2.13)
Rozdiia 2.Podstawowe narzdzia 21
rozwi menu podrczne i wybierz pozycj Ustawienia, a nastpnie zakadk Lokalizacja

wzgldem obiektu (rysunek 2.12). Przypatrz si moliwociom, jakie oferuje Ci ta funkcja.
Wybierz wszystkie tryby lokalizacji wzgldem obiektu.
Rysunek 2.12. By ponisze tryby byy aktywne, Przy niektrych opcjach w nawiasach
Wybr trybw opcja ta musi by zaznaczona podane s klawisze skrtw.
lokalizacji Korzystaj z nich, a zaoszczdzisz czas
By tryb by aktywny,
musi by zaznaczony.
Rysunek z lewej strony
okienka zaznaczenia to
ikonka, w ktr zmieni
si kursor po osigniciu
okrelonej pozycji
Dodatkowe opcje,
midzy innymi: .
ksztat, wielko
i kolor kursora
Rysunek 2.13.
Menu podrczne
Po ustawieniu opcji narysuj za pomoc narzdzia Linia aman i przy aktywnym poleceniu
zbli kursor do utworzonego elementu graficznego. W pewnym momencie kursor zo-
stanie przycignity" do elementu, zmieni ksztat, a gdy pozostawimy go nieruchomo
przez chwil, to po chwili pojawi si etykieta z opisan pozycj kursora (rysunek 2.14).
wiczenie ~
1. Wykorzystujc znane Ci ju narzdzia i funkcj AutoSnap, narysuj podane niej
rysunki (rysunek 2.15). Zastosuj si do zamieszczonych danych.
22 AutoCAD 2000 PL wiczenia praktyczne I
Rysunek 2.14.
Dziaanie funkcji
AutoSnap na danym
elemencie graficznym
Przesuwaj kursor powoli na utworzonej amanej

i wokt niej (przy aktywnym narzdziu).
Zaobserwuj zmiany jego ksztatu
i przycignicia"
do najbliszego punktu
okrelonego w Ustawieniach
funkcji AutoSnap
Rysunek 2.15.
Rysunek do wiczenia
nr 1. Pamitaj, eby
porusza kursorem
powoli. Radz te
zapamita ksztat
ikonek odpowiadajcy
danemu trybowi, Prostopada do lini Pionowa
pozwoli to unikn nr 1 przecinajca j przecinajca
pomyek symetrycznie symetrycznie
element
qczy koniec linii
nr 2 i przeduenie
linii nr 1

w stosunku do okrelonych wsprzdnych [siatka)
Siatka jest dwuwymiarowym zbiorem punktw, podobnym do papieru milimetrowego,
o odstpach podanych w Ustawieniach rysunkowych. Przy aktywnej opcji Skok kursor
porusza si po zdefiniowanych punktach, lecz niekoniecznie nalecych do siatki, ponie-
wa funkcja ta jest definiowana oddzielnie. By ustawi poszczeglne parametry, naley
wybra opcj Ustawienia rysunkowe, a nastpnie zakadk Skok i siatka. Najprostszym
jednak sposobem jest kliknicie prawym przyciskiem myszy jednego z przyciskw Skok
lub Siatka, znajdujcych si na pasku stanu, i wybranie z menu podrcznego pozycji
Ustawienia. Gdy otworzy si okno Ustawienia rysunkowe, w zakadce Skok i siatka
zaznacz opcje Siatka tak i Skok tak. Analogicznie do tych polece jest wcinicie przy-
ciskw Skok i Siatka znajdujcych si na pasku stanu. Ustaw odstpy skoku na 5 w obu
osiach, a siatki na 10. Zatwierd wprowadzone zmiany przyciskiem OK. Jak widzisz,
kursor porusza si teraz skokowo w odstpach 5 jednostek, a punkty siatki rozmieszczone s
w 10. Przy takich ustawieniach jest o wiele atwiej narysowa wiele elementw graficznych.
'
wiczenia
Uywajc znanych Ci ju narzdzi graficznych oraz polece Siatka i Skok, wykonaj poni-
sze rysunki (rysunek 2.16). Skorzystaj z podanych danych.
Rysunek 2.16.
Rysunki wykonane
z pomoc polece
Skok i Siatka

w stosunku do okrelonych ktw [biegun)
Jeli chcemy narysowa obiekt liniowy pod odpowiednim ktem wzgldem wsprzdnych
wektorowych lub te innych elementw, moemy to zrobi w bardzo prosty sposb dziki
funkcji ledzenie biegunowe. Aby j uaktywni, naley wcisn przycisk Biegun znajduj-
cy si na pasku stanu. Po pierwsze, naley jednak ustawi kt, jaki chcemy uzyska, oraz in-
ne opcje potrzebne do uzyskania oczekiwanego efektu. W tym celu otwrz okno dialogowe
Ustawienia rysunkowe (tak jak w poprzednich poleceniach) i wybierz zakadk ledzenie
biegunowe. W Ustawieniach kta ustaw przyrost kta na 30, zatwierd zmiany. Zwr
uwag, by opcja ledzenie biegunowe Tak (F10) bya zaznaczona, to samo uzyskasz wci-
skajc przycisk Biegun. Teraz za pomoc narzdzia linia narysuj lini, stawiajc pierwszy
punkt, a nastpnie obr kilka razy kursor wok tego punktu. Zauwa, jak si on zachowu-
je, zwr uwag na etykiety opisujce aktualny kt (rysunek 2.17).
Rysunek 2.17. Pierwsza wsprzdna

Etykiety opisujce okrela dugo elementu,
druga za przyrost kta
aktualny kt
ledzenie i funkcja Orto

W programie AutoCAD 2000 istnieje moliwo okrelania przesunicia kursora za pomoc
myszy i jednej wsprzdnej wektorowej. Daje j nam funkcja ledzenie (F11), ktra
okrela kierunek ostatniego elementu, nastpnie w oknie polece wpisujemy jego dugo.
Dodatkow funkcj pomocn przy rysowaniu jest tryb rysowania w pionie i w pozio-
mie. Gdy wciniesz przycisk Orto (F8), znajdujcy si na pasku stanu, moesz rysowa
lub przesuwa elementy tylko wzdu wektorw (rysunek 2.18).
L
24 AutoCAD 2000 PL. wiczenia praktyczne I
Rysunek 2.18.
Dziaanie funkcji Orto
wiczenia
1. Korzystajc z funkcji ledzenie biegunowe, ledzenie i Orto oraz z dostpnych
narzdzi wykonaj rysunek stosujc si do poniszych krokw.
Wybierz narzdzie Linia.
Okrel pierwszy punkt: 80,60
Uaktywnij funkcje ledzenie i Orto, nastpnie przesu kursor w prawo i wpisz:
O k r e l n a s t p n y punkt lub [ C o f a j ] : <Orto wlcz> 100
Wycz funkcj Orto, a uaktywnij ledzenie biegunowe z ustawionym przyrostem
kta na 30. Ustaw kursor tak, by przyrost wynosi 30 i wpisz:
Okrel nastpny punkt lub [Cofaj]: <Orto wycz> <Biegunowy woz> 50
Ustaw kursor tak, by przyrost wynosi 330 i wpisz:
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 50 -
Wcz funkcj Orto i przesu kursor w prawo, wpisz:
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wlcz> 50
Przesu kursor w gr, nastpnie wpisz:
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 100
Przesu kursor w lewo i wpisz:
Wycz funkcj Orto, a uaktywnij Biegun, ustaw kursor tak, by przyrost kta
wynosi 150, wpisz:
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wycz>
<Biegunowy wlcz> 50
Ustaw kursor tak, by przyrost kta wynosi 210, wpisz:
Wcz funkcj Orto, nastpnie wpisz:
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wycz> 100
Zamknij element.
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: <Orto wycz> z
Jeli w czasie wykonywania wiczenia anulowae narzdzie Linia, to polecenie

Zamknij poczy ostatni punkt amanej z pierwszym postawionym po ponownym
wybraniu tego narzdzia.
Jeli poprawnie wypenie wszystkie polecenia, to efektem powinien by rysunek

przedstawiony poniej (rysunek 2.19).
Rysunek 2.19.
Efekt pracy
z wiczenia nr 1
2. Jeli sprawnie poradzie sobie z poprzednim wiczeniem, to myl, e nie bdziesz

mia problemw z wykonaniem nastpnego rysunku (rysunek 2.20).
Rysunek 2.20.
Rysunek
do wiczenia nr 2
3. Multilinia
Multilinia jest narzdziem, ktre umoliwia narysowanie wielu rwnolegych linii (od 1 do
16) jednoczenie. Przyrzd ten bardzo uatwia wykonanie takich elementw jak ciany
budynkw czy ramy okienne. By go wywoa, naley klikn ikon przedstawiajc
rwnolege linie na pasku narzdzi Rysuj. Mona te wpisa w oknie polece wyraz
mlinia lub ml.
Po uaktywnieniu narzdzia Multilinia mamy do dyspozycji opcje: Wyrwnanie, Skala

i Styl. Za pomoc pierwszej ustawiamy pozycj kursora przy rysowaniu (rysunek 2.21),
druga opcja suy do okrelenia odstpu pomidzy poszczeglnymi liniami, a trzecia do
wybrania stylu, ktrym chcesz si posugiwa. Moesz utworzy swj wasny styl, po-
sugujc si opcjami dostpnymi w oknie Style multilinii, uruchamiane przez kliknicie
pozycji o tej samej nazwie, znajdujcej si w menu rozwijanym Format.
Rysunek 2.21. Wyrwnanie Gra Wyrwnanie - Zero Wyrwnanie - D

Rne rodzaje
wyrwnania.
Zwr uwag
na pozycj kursora
wiczenia
1. Uruchom polecenie Multilinia i wykonuj ponisze polecenia:
Okrel punkt pocztkowy lub [Wyrwnanie/skaLa/sTyl]: w
Podaj tryb wyrwnania [Gra/Zero/D]<gra>: d
Okrel punkt pocztkowy lub [Wyrwnanie/skaLa/sTyl]: 1
Podaj skal m u l t i l i n i i <20.00>: 10
Okrel punkt pocztkowy lub [Wyrwnanie/skaLa/sTyl]: 100,100
Okrel nastpny punkt: 130,100
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 220,160
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: z
Efektem wykonania polece powinien by rysunek 2.21.
Zmiany w wyrwnaniu i skali, ktre wprowadzie, zostay zapamitane w do-

kumencie i nie musisz wprowadza ich ponownie po wybraniu narzdzia.
Ten sam efekt moemy uzyska, stosujc wsprzdne wzgldne, ktre s bardzo
pomocne, jeli znamy jeden punkt elementu i jego wymiary. Podczas konstruowania
obiektu punkt pocztkowy okrelaj wsprzdne bezwzgldne, a wzgldne -
pooenie kolejnych punktw w stosunku do poprzednich. Poprzedzane s zawsze
znakiem @ (mapa).
Rysunek 2.22.
Ten sam rysunek
wykonany za pomoc
wsprzdnych
bezwzgldnych
i wzgldnych
2. Zaznacz teraz wszystkie obiekty i wykasuj (klawisz Del). Wybierz narzdzie Multilinia
i zastosuj si do podanych polece.
Okrel punkt pocztkowy lub [Wyrwnanie/skaLa/sTyl] 100,100
Okrel nastpny punkt: @30,0
Okrel nastpny punkt lub [Cofaj]: @30,60
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @60,0
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: S30,-60
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @30,0
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: 80,-100
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj]: @-180,0
Efektem powinien by rysunek z wiczenia nr 1.
Jeli stosujesz przy wpisywaniu miar ktw wsprzdne wzgldne, to wartoci ktw
naley poprzedza znakiem <.
3. Wykonaj rysunek narzdziem Multilinia, stosujc si do poniszych polece.

Okrel nastpny punkt: @40<45
Okrel nastpny punkt lub [Cofaj]: @40<45
Wartoci ktw w programie AutoCAD 2000 rosn w kierunku przeciwnym

do wskazwek zegara.
Rysunek 2.23.
Kocowy efekt
uzyskany
w wiczeniu nr 3
Zajmijmy si teraz utworzeniem nowego stylu narzdzia Multilinia, ktry bdzie odpowiada
z gry ustalonym zamierzeniom.
Nowo utworzona multilinia skada si bdzie z trzech rwnolegych linii zwanych

pniej elementami, gdzie kracowe linie bd cige czarne, a linia rodkowa kreskowa
czerwona. Wszystkie elementy multilinii musz by w rwnych odstpach.
wiczenia J%>>S~.
1. Utwrz nowy styl multilinii odpowiadajcy powyszym zaoeniom.

Otwrz okno dialogowe Style multilinii, klikajc pozycj Styl multilinii znajdujc
si w menu rozwijanym Format, lub po prostu wpisz wyraz mlstyl
mistyl w linii polece.
Nacinij przycisk Dodaj, by utworzy nowy styl, nastpnie w polu Nazwa: wpisz
wyraz, ktrym bdziesz mg go wywoa. Przejd teraz do ustawie elementu
multilinii, klikajc na przycisk Cechy elementu.... Po chwili otworzy si okno
dialogowe Cechy elementu, w ktrym ustalisz cechy, takie jak liczba, odsunicie,
kolor i rodzaj linii, dla nowych i istniejcych elementw multilinii. W okienku
Elementy: znajduj si opisy poszczeglnych elementw. W stylu STANDARD s
to dwa elementy o odsuniciu -0,5 i 0,5 od kursora o wyrwnaniu zero i pozosta-
ych waciwociach Jak warstwa. Przypatrz si opisowi kadego z elementw
' i isprbuj
sprbuj wyobrazi
wyobrazi sobie
sobie odsunicie
odsunicie oraz
oraz opis
opis do
do rodkowej linii odpowiadajcej
zaoeniom wiczenia (rysunek 2.24). Mam nadziej, e Twoja dedukcja bdzie
poprawna. Dodaj teraz now lini do stylu multilinii, klikajc przycisk Dodaj.
Warto odsunicia ustaw na 0 (z tak wartoci pojawi si kada nowo dodana
linia). Ustaw kolor na czerwony, klikajc na przycisk Kolor i wybierajc z palety
kolorw standardowych odpowiedni barw. Analogicznie okrel rodzaj linii
28 AutoCAD 2000 PL. wiczenia praktyczne i
i zatwierd zmiany, nastpnie w oknie dialogowym Style multilinii wcinij przy-

cisk Cechy multilinii.... W nowo otworzonym oknie zaznacz opcj tak w polu
Wypenienie, a nastpnie zmie kolor wypenienia na ty. Moesz te poeks-
perymentowa z pozostaymi opcjami dostpnymi w tym oknie, a efekty zaobser-
wowa na podgldzie w oknie dialogowym Style multilinii. Na koniec zapisz nowy
styl klikajc przycisk Zapisz..., a w oknie Zapisz styl multilinii wpisz odpowiadajc
Ci nazw. Zatwierd wszystkie zmiany i narysuj now multilini, korzystajc
z nowego stylu w skali 10. Powinna ona wyglda mniej wicej jak na rysunku 2.25.
Rysunek 2.24.
Wycinek multilinii Kolor ty
utworzonej
w wiczeniu nr 1
Rysunek 2.25.
Przykadowy element
utworzony narzdziem
multilinia
z -wykorzystaniem
stylu utworzonego
w wiczeniu nr !
2. Korzystajc z dostpnych narzdzi wykonaj ponisze rysunki. Zastosuj si do

podanych opisw oraz zwr uwag na rne moliwoci wykonania poszczeglnych
elementw.
Rysunek 2.26. 120,120

Rysunek wykonany narzdziem Multilinia
Rysunki o trzech elementach. Rodzaje linii
do wiczenia nr 2 wewntrznych to linie kreskowe, a linia
zewntrzna to zigzag. Odsunicia
elementw s rwne i wynosz 0,5; 0; -0,5.
Podane wsprzdne odnosz si
do najdalszych punktw obiektu.
Wybrana jest opcja Poka poczenia
100,90 140,90
Jest to jedna multilinia,
Linie cige Kolor czarny Kolor niebieski
skadajca si z szeciu
\_
elementw, narysowana
z wykorzystaniem nowego
stylu. Wartoci odsuni s
tak ustawione, e jest ona
symetryczna uki
wewntrzne
Linie kreskowe Kolor czerwony zewntrzny
Mam nadziej, e przyswojenie dotychczasowego materiau nie sprawio Ci wiele trudnoci,

a wykonanie zawartych w nim wicze nie byo kopotliwe i poradzie sobie z nimi bez
najmniejszego problemu. Czas jednak na drobne podsumowanie poznanych wiadomoci
i sprawdzenia swojej wiedzy o programie. Przed Tob dwa do trudne do wykonania
rysunki wykonane narzdziami Linia i Multilinia. Narysowanie ich bdzie wymagao od
Ciebie nieco pomysowoci oraz opanowania poznanych opcji, co bdzie doskonaym
sprawdzianem Twojej wiedzy. Jeli po ich ukoczeniu bdziesz uwaa, e wykonanie

ich zajo Ci zbyt duo czasu, to zapewniam Ci, e po opanowaniu wszystkich pod-
stawowych narzdzi do rysowania i edycji, narysowanie tego samego rysunku bdzie
kilkakrotnie mniej pracochonne.
Wskazwki do wykonania rysunkw

Rysunek 2.27 jest wykonany narzdziem Linia. Kty wystpujce: 30, 60 i 90. Bar-
dzo przydatna jest tu funkcja AutoSnap, jednak zbyt dua ilo wybranych jej trybw
uniemoliwi znalezienie szukanego (tutaj gwnie Punkt przecicia), dlatego te zaznaczaj
jeden potrzebny Ci tryb lokalizacji, ktry umoliwi Ci narysowanie elementu w poprawny
sposb. Jeli jaka krawd bryy nie jest opisana, to znaczy, e istnieje taka sama, opisana
w innym miejscu, i mona skorzysta ze znajdujcych si przy niej danych.
Rysunek 2.27.
Rysunek
podsumowujcy nr 1
Rysunek 2.28 zosta wykonany narzdziami: Linia, Multilini, a do wyznaczenia rodkw

trjktw zostay uyte pomocnicze proste. Kt wystpujcy to 60 lub 120, zalenie
od sposobu wykonania rysunku. Multilinie tworz trjkty rwnoboczne, z ktrych jeden
jest dwa razy wikszy od drugiego. Multilini skada si z piciu elementw: czterech
linii czarnych cigych i rodkowej kreskowej. Wypeniona jest kolorem tym, a zaa-
mania elementw na trjktach s poczone liniami tego samego rodzaju, co poszczeglne
elementy. Trjkt mniejszy jest wykonany multilini o mniejszej szerokoci ni wikszy.
By elementy znajdujce si za wikszym trjktem zostay przykryte, naley uy opcji
porzwy, ktr naley wpisa do linii polece. Nastpnie zaznacz wikszy trjkt
i zatwierd wybr prawym przyciskiem myszy. W linii polece ukae si zgoszenie:
Podaj opcj wywietlania obiektu [Nad/Pod/Wierzch/Spd] <Spd>: w
Rysunek 2.28.
Rysunek
podsumowujcy nr 2
AutoCAD 2000 PL wiczenia praktyczne j
Wybierz opcj Wierzch i nacinij Enter, rysunek zostanie przerysowany, a trjkt

przykryje" poszczeglne linie.
Mam nadziej, e wykonanie rysunkw sprawdzajcych nie sprawio Ci wikszego

problemu, a Twoja znajomo programu pozwolia Ci wiele elementw utworzy w jak
najprostszy sposb.
4. Polilinia
Polilinia jest narzdziem, ktre umoliwia narysowanie cigu segmentw liniowych
i ukowych poczonych ze sob i stanowicych jeden element rysunkowy. Podczas
rysowania polilinii moesz okreli wiele waciwoci poszczeglnych segmentw
w zalenoci od tego, czy jest on lini, czy ukiem, poznasz je, wykonujc ponisze
wiczenia. Dziki temu w bardzo prosty sposb moesz wykona wiele elementw graficz-
nych takich jak: ciany z okrelonych materiaw, agodne zakoczenia czy linie o zmien-
nych szerokociach.
Narzdzie wywoujemy naciskajc przycisk na pasku Rysuj lub wpisujc do linii

polece wyrazy p l i n i a (w skrcie pl).
wiczenia
1. Uruchom polecenie Polilinia i zastosuj si do poniszych polece nastpnie:
okrel pierwsz wsprzdn
Okrel punkt pocztkowy: 90,80
wybierz opcj Szeroko

Okrel nastpny punkt lub
[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko] : s
ustaw szeroko pocztkow na warto 0

Okrel szeroko pocztkow <0,0000>: 0
a kocow na 10
Okrel szeroko kocow <0,0000>: 10
okrel drug wsprzdn

[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: 200,100
nastpnie wybierz opcj Szeroko i ustaw warto pocztkow na 10 a kocow

na 0
[Ok/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: s
okrel trzeci wsprzdn

Utworzymy teraz nastpne rami trjkta o tych samych waciwociach lecz

przy uyciu innej opcji.
wybierz opcj Poszerokoci
[Uk/Zamknij/Polszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko] : P
ustaw warto pocztkowej poowy szerokoci na 0
Okrel pocztkow poow szerokoci <0,0000>: 0
a kocowej na 5
O k r e l kocow poow s z e r o k o c i <0,0000>: 5

okrel nastpn wsprzdn
[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: @100<120
nastpnie wybierz opcj Poszerokoci i ustaw warto pocztkow

na 5 a kocow na 0
[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: P
Okrel kocow poow szerokoci <0,0000>: 0
okrel nastpn wsprzdn
Wyprbuj teraz dziaanie funkcji Cofaj, wpisujc liter c w linii polece, nastpnie
cofnij j, wpisujc ponownie wsprzdne ostatniego punktu, czyli @100<120.
Jeli wykonae to polecenie poprawnie, to w rysunku nie powinny zaj adne
zmiany.
wybierz opcj Poszerokoci i ustaw warto pocztkow na 0 a kocow na 5

[uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: P
t okrel nastpn wsprzdn

I nastpnie wybierz opcj Poszerokoci i ustaw warto pocztkow na 5, a ko-
cow na 0
[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: P
32 AutoCAD 2000 PL. wiczenia praktyczne i
I wybierz opcj Dugo

[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: d
I okrel dugo linii

Okrel dugo l i n i i : 100
Rezultatem wykonania wiczenia nr 1 jest trjkt rwnoramienny (rysunek 2.29).
Rysunek 2.29.
Trjkt
rwnoramienny
otrzymany
po wykonaniu polece
z wicze nr 1 i 2
2. Do wykonanego w wiczeniu nr 1 trjkta dorysuj trzy polilinie o pocztkach

w rodku trjkta, a kocach na jego wierzchokach (rysunek 2.30). Szeroko po-
cztkowa wynosi 20, a kocowa 0. Do otrzymania dokadnego pocztku polilinii
wykorzystaj pomocnicze proste.
Rysunek 2.30.
Obiekty uzyskane
po wykonaniu wicze
nr 1 i 2. Po prawej
z wczon opcj
Wypenij, a po lewej
z wyczon
Opcja Wypenij steruje wypenieniem grubych polilinii, a take multilinii i obszarw

zamknitych. Po wpisaniu polecenia mamy do dyspozycji dwa tryby:
Tak - udostpnia tryb wypenienia,
Nie - blokuje tryb wypenienia, krelone s tylko zarysy obiektw.
3. Wykonaj rysunek, stosujc si do poniszych polece:

Ustaw tryb Nie opcji Wypenij.
Wybierz narzdzie Polilinia:
- okrel pierwsz wsprzdn
- wybierz opcj Szeroko

[uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: s
Rozdzia 2. i Podstawowe narzdzia 33
3 - ustaw szeroko pocztkow na warto 0

- a kocow na 40
- okrel drug wsprzdn
[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dlugo/Cofaj/Szeroko]: 90,50
Nastpnie wybierz narzdzie Multilinia i zastosuj si do polece:
Okrel punkt pocztkowy lub [Wyrwnanie/skaLa/sTyl]: w
Podaj typ wyrwnania [Gra/Zero/D] <aktualny>: z
Okrel punkt pocztkowy lub [Wyrwnnie/skaLa/sTyl]: t
Podaj nazw stylu multilinii lub [?]: Standard
Okrel punkt pocztkowy lub [Wyrwnanie/skaL/sTyl]: 1
Podaj skal multilinii <aktualna>: 20
Okrel nastpny punkt: @50,0
Anuluj narzdzie i analogicznie wykonaj pozostae trzy ramiona figury (rysunek 2.31).
Rysunek 2.31.
Po prawej figura
otrzymana
po wykonaniu polece
z wiczenia nr 3
z wyczon opcj
Wypenij, po lewej
i wczon
Uaktywnij opcj Wypenij i zregeneruj rysunek (wpisz re w linii polece).

Polecenie: wypenij
Polecenie: Podaj tryb [Tak/Nie] <aktualny>: t
Polecenie: re
Dostosuj tak styl multilinii, by bya ona wypeniana kolorem czarnym (rysunek 2.32).
Rysunek 2.32.
Figura otrzymana
po wykonaniu polece
z wiczenia nr 3,
z wczon opcj
Wypenij, take
w stylu multilinii
4. Uruchom narzdzie Polilinia i wykonaj ponisze polecenia:

okrel pierwsz wsprzdn
okrel drug wsprzdn 50,150

wybierz opcj Uk
[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: u
ustal warto kta rozwarcia na 100
Okrel koniec uku lub
[kT/rOdek/Zamknij/zWrot/Poszrokoci/Linia/pRomie/
/Drugipunkt/Cofaj/Szeroko]: t
Okrel kt rozwarcia: 100
okrel punkt kocowy uku polilinii
Okrel punkt kocowy uku lub [rOdek/pRomie]: 80,150
okrel punkt kocowy drugiego uku
/Drugipunkt/Cofaj/Szeroko]: 110,150
narysuj pionowy element liniowy polilinii
/Drugipunkt/Cofaj/Szeroko]: 1
wybierz opcj Uk i zmie kt rozwarcia na -60

Okrel kt rozwarcia: -60
okrel punkt kocowy uku
anuluj polecenie.
Jeli poprawnie wykonae powysze polecenia to otrzymany rysunek powinien
wyglda mniej wicej jak przedstawiony poniej symbol rury (rysunek 2.33).
Warto w tym miejscu wspomnie o uytym w ostatnim wiczeniu pojciu kt

rozwarcia elementu ukowego. Myl, e najprociej wyjani to zagadnienie
za pomoc rysunku. Podanie liczby dodatniej powoduje rysowanie segmentu u-
kowego przeciwnie do kierunku ruchu wskazwek zegara, a ujemnej - odwrotnie.
5. Narysuj rysunek stosujc si do polece:

Zablokuj tryb wypeniania.
Wybierz narzdzie Polilinia:
- okrel pierwsz wsprzdn

[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: s
- ustaw szeroko pocztkow na warto 0

- a kocow na 10
- wybierz opcj Uk
- ustal warto kta rozwarcia na-150

Okrel kt rozwarcia: -150
- okrel punkt kocowy uku

- narysuj pionowy element liniowy polilinii

[Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: s
- ustaw szeroko pocztkow na warto 10
- a kocow na 0
- wybierz opcj Uk
[uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: u
- okrel punkt kocowy uku
/Drugipunkt/Cofaj/Szeroko]: 150,170
- narysuj pionowy element liniowy polilinii, zamykajc j, i anuluj polecenie
[uk/Zamknij/Poszerokoci/Dugo/Cofaj/Szeroko]: z
Porwnaj utworzon polilini z rysunkiem 2.34.
Rysunek 2.34.
Rysunek otrzymany
w wiczeniu nr 5
Jeli linie wewntrz uku polilinii s umieszczone zbyt gsto, to moe to spra-
wia wraenie wczonej funkcji Wypenij. Mona to skorygowa znacznie
zmniejszajc warto opcji w polu Gadko uku i okrgu. Naley j zwikszy,
jeeli okrgi i uki wydaj Ci si zbyt kanciaste. T opcj znajdziesz wybierajc
kolejno: Narzdzia (menu rozwijane), Opcje (podmenu), Ekran (zakadka), Roz-
dzielczo wywietlania
Myl, e opanowanie przedstawionych opcji umoliwi Ci samodzielne poznanie
pozostaych i wyjanienie ich bdzie zbdne. Sprawd, czy jeste w stanie wykona
samodzielnie rysunek z uyciem narzdzia Polilinia, korzystajc z umieszczonych
przy nim opisw. Wykonaj wiczenie nr 6.
6. Narysuj poniszy rysunek, stosujc si do wymiarw.
Rysunek 2.35.
Rysunek
podsumowujcy
Kt rozwarcia mniejszych polilinii wynosi 100. Na rysunku nie ma podanych

wszystkich wymiarw, poniewa celem wiczenia jest znalezienie jak najkrtszej
drogi wykonania. Uyte narzdzia to: Linia, Polilinia-i Multilinia.
5. Wielobok
Wielobok jest narzdziem, ktre nie zawiera wiele opcji i jest proste w obsudze. Jedyn
trudno, moe sprawi dokadne umiejscowienie elementu na rysunku. Jednak problem
ten wynika z braku dowiadczenia w posugiwaniu si ustawieniami rysunkowymi takimi
jak: Skok, Siatka itp.
Narzdzie Wielobok moemy uruchomi, podobnie jak poprzednie, wieloma sposobami

poprzez:
wybranie w menu rozwijanym Rysuj pozycji Wielobok,
naciskajc odpowiedni przycisk na pasku Rysuj,
wpisujc polecenie wielobok (wbo).
wiczenia
1. Uruchom polecenie Wielobok i zastosuj si do poniszych polece:
Podaj l i c z b bokw <4>: 6
O k r e l r o d e k wieloboku lub [Bok]: 100,100
Podaj o p c j [Wpisany/Opisany] <W>: w
O k r e l promie okrgu: 130,100
Wybierz ponownie narzdzie wielobok i:
Podaj liczb bokw <6>: 6
Okrel rodek wieloboku lub [Bok]: 100,100
Podaj opcj [Wpisany/Opisany] <W>: o
Okrel promie okrgu: 130,100
Po wybraniu opcji Wpisany
Rysunek 2.36. okrelasz wsprzdne
Rysunek wierzchoka wieloboku,
do wiczenia nr 1 natomiast po wybraniu opcji
Opisany - rodek boku wieloboku
2. Uruchom polecenie Wielobok i zastosuj si do poniszych polece:

Okrel rodek wieloboku lub [Bok]: b
Okrel pierwszy koniec boku: 100,100
Wybierz ponownie narzdzie wielobok i:
Okrel rodek wieloboku lub [Bok]: b
Rysunek 2.37.
Rysunek
do wiczenia nr 2
Po wybraniu opcji Bok
okrelasz wsprzdne
wierzchokw wieloboku
100,100 100,130
3. Wykonaj ponisze rysunki.
Rysunek 2.38. To jest cz dziesiciokta,

Rysunek ktrego fragment jest wsplny
podsumowujcy nr 1 z innym wielobokiem
Cztery wieloboki
Rysunek 2.39.
Rysunek
podsumowujcy nr 2
Cztery wieloboki
Wielobok jest polilini. AutoCAD rysuje polilinie o zerowej szerokoci bez informacji
o stycznej do okrgu, na ktrej jest on oparty. Do zmiany tych wartoci mona wyko-
rzysta polecenie Edplin.
6. Prostokt
Narzdzie Prostokt uatwia rysowanie polilinii w ksztacie prostokta. Moemy je uru-
chomi, podobnie jak poprzednie, wieloma sposobami:
poprzez wybranie w menu rozwijanym Rysuj pozycji Prostokt,
wpisujc polecenie prostokt (pro).
Rozdzia 2.1 Podstawowe narzdzia 39
wiczenia
1. Uruchom polecenie Prostokt i zastosuj si do poniszych polece:
Okrel pierwszy naronik lub
[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko]: 50,50
Okrel kolejny naronik: 90,70

[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko]: f
Okrel pierwszy wymiar fazy prostoktw <0.0000>: 10
Okrel drugi wymiar fazy prostoktw <0.0000>: 30
Rysunek 2.40.
Rysunki otrzymane
w wiczeniach nr I i 2
Wprowadzone w poprzednim wiczeniu wartoci faz zostay automatycznie zapa-

mitane i bd wykorzystywane przy rysowaniu nastpnych prostoktw, dlatego
by narysowa prostokt bez fazowania, naley wymiary faz wyzerowa.
[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko]: f
Okrel pierwszy wymiar fazy prostoktw <10.0000>: 0
Okrel drugi wymiar fazy prostoktw <30.0000>: 0
Wybierz ponownie narzdzie i:
[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko/]: p
Okrel poziom prostoktw <0.0000>: 20
Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko]: 60,60
Polecenie Poziom ustala wysoko na jakiej bd pooone utworzone prosto-
kty nad paszczyzn XY, dlatego te nie bdzie wida rnicy w widoku z gry
na t paszczyzn. Na rysunku 2.41 przedstawione s dwa widoki dla ukazania
rnicy po wykorzystaniu polecenia: z gry i izometryczny SW. Polecenie to,
podobnie jak Grubo, pozwala na tworzenie rysunkw w trzech wymiarach.
Rysunek 2.41.
Rysunek otrzymany
w wiczeniu nr 3,
przedstawiony
w widoku 2D i 3D

Podobnie jak w poprzednim wiczeniu, polecenie Poziom zostao automatycznie
zapamitane i aby poprawnie wykona nastpny rysunek, naley wprowadzi
now warto.
[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko]: p
Okrel poziom prostoktw <20.0000>: 0
[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko]: z
Okrel promie zaokrglenia prostoktw <0.0000>: 10
Rysunek 2.42.
Rysunek otrzymany
w wiczeniu nr 4 wiczenie nr 4

[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko] : g
Okrel grubo prostoktw <0.0000>: 20
Jak zapewne zauwaye, prostokt ma zaokrglone naroniki, podobnie jak

w poprzednim wiczeniu. Warto funkcji Zaokrgl, podobnie jak wszystkich
w narzdziu Prostokt, jest zapamitana i staje si aktualn dla nastpnych ry-
sunkw wykonanych tym narzdziem.
Polecenie Grubo okrela grubo prostokta wzdu osi Z.
Rysunek 2.43.
Rysunek otrzymany
w wiczeniu nr 5 wiczenie nr 5
przedstawiony
w widoku 2D i 3D

[Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko]: s
Okrel szeroko linii prostoktw <0.0000>: 10
Rysunek 2.44.
Rysunek otrzymany
w wiczeniu nr 6
przedstawiony
w widoku 2D i 3D
Prostokt jest polilini, wic opcja Wypenij nie bdzie dziaa w widoku 3D,
dlatego te na rysunku 2.43 po prawej stronie widoczne s tylko krawdzie.
7. Przewicz poznane polecenia w narzdziu Prostokt, tworzc figury wedug

z gry ustalonych zamierze, np. stosunek bokw 3:1, zaokrglone naroniki itp.
7.uk
Myl, e to narzdzie jest Ci doskonale znane, i nie musz przytacza przykadw doty-
czcych jego zastosowania. Jednak mnogo zawartych w nim opcji, nakazuje powici
wicej miejsca temu zagadnieniu, aby po wykonaniu poniszych wicze mg samo-
dzielnie wykorzysta wszystkie moliwoci, jakie oferuje Ci to narzdzie.
Narzdzie uk moemy uruchomi na wiele sposobw:

poprzez wybranie w podmenu rozwijanym uk opcji rysowania najbardziej nam
odpowiadajcej (rysunek 2.45)
Rysunek 2.45.
Dodatkowa opcja
wywoania
narzdzia uk

wpisujc polecenie uk. (u).
wiczenia
1 Uruchom polecenie uk i zastosuj si do poniszych polece:
Okrel punkt pocztkowy uku lub [rOdek] : 50,50
Okrel drugi punkt uku lub [rOdek/koNiec]: 100,100
Okrel punkt kocowy uku: 150,0
2. Uruchom polecenie uk z menu rozwijanego i wybierz opcj Pocztek, rodek, kt.

Zastosuj si do poniszych polece:
Okrel punkt pocztkowy uku lub [rOdek]: 50,50
Okrel drugi punkt uku lub [rOdek/koNiec]: _c Okrel rodek uku:
70,70
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciwa]: _a Okrel kt
rozwarcia uku: 150
3. Uruchom polecenie uk z menu rozwijanego i wybierz opcj Pocztek, rodek,

ciciwa. Zastosuj si do poniszych polece:
Okrel drugi punkt uku lub [rOdek/koNiec]: _c Okrel rodek uku:
70,70
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciwa]: _1 Okrel dugo
ciciwy: 50
4. Uruchom polecenie uk z menu rozwijanego i wybierz opcj Pocztek, koniec,

kt. Zastosuj si do poniszych polece:
Okrel drugi punkt uku lub [rOdek/koNiec]: _e Okrel punkt
kocowy uku: 100,100
Okrel rodek uku lub [Kt/zWrot/pRomie]: _a Okrel kt rozwarcia
uku: 100

zwrot. Zastosuj si do poniszych polece:
kocowy uku: 100,100
Okrel rodek uku lub [Kt/zWrot/pRomie]: _d Okrel kierunek
stycznej w punkcie pocztkowym uku: 120

promie. Zastosuj si do poniszych polece:
kocowy uku: 100,100
Okrel rodek uku lub [Kt/zWrot/pRomie]: _r Okrel promie uku:
40
Gdy podajesz takie wartoci jak promie czy dugo ciciwy, musz one spenia logiczne wa-
runki i np. ciciwa nie moe by krtsza ni odlego pomidzy dwoma podanymi punktami.
7. Uruchom polecenie uk z menu rozwijanego i wybierz opcj rodek, pocztek,

koniec. Zastosuj si do poniszych polece:
Okrel punkt pocztkowy uku lub [rOdek]: _c Okrel rodek luku:
70,70
Okrel punkt pocztkowy luku: 50,50
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciw]: 100,100
8. Uruchom polecenie uk z menu rozwijanego i wybierz opcj rodek, pocztek, kt.

Zastosuj si do poniszych polece:
Okrel punkt pocztkowy uku lub [rOdek]: _c Okrel rodek uku:
70,70
Okrel punkt pocztkowy uku: 50,50
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciwa]: Okrel kt rozwarcia
uku: 150
9. Uruchom polecenie uk z menu rozwijanego i wybierz opcj rodek, pocztek,

ciciwa. Zastosuj si do poniszych polece:
Okrel punkt pocztkowy uku lub [rOdek]: _c Okrel rodek uku:
70,70
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciwa]: _1 Okrel dugo
ciciwy: 50
Sztuk w posugiwaniu si programem AutoCAD 2000PL nie jest znajomo
wszystkich polece, lecz umiejtno ich wykorzystywania. Dobry projektant od-
znacza si du pomysowoci i sprytem w odnajdywaniu najkrtszej drogi do
uzyskania oczekiwanego efektu. Dlatego te, wybierajc pewn opcj, pomyl, czy
nie istnieje jaka inna, ktra umoliwiaby Ci szybciej wykona zamierzony element.
10. Poznae ju prawie wszystkie funkcje, jakie oferuje Ci narzdzie uk. Czas, by
ju samodzielnie wykona rysunek, korzystajc z podanych danych. Udziel Ci
jednak kilka wskazwek dotyczcych uytych narzdzi.
8.Okrg
Narzdzie Okrg jest jednym z najczciej uywanych w programie a take z jednym
z najprostszych w obsudze, dlatego wstp ogranicz do podania sposobw jego uaktywnienia.
Narzdzie Okrg moemy uruchomi:

poprzez wybranie w podmenu rozwijanym Okrg opcji rysowania najbardziej
nam odpowiadajcej (podobnie jak w narzdziu uk),
wpisujc polecenie okrg (o).
Rysunek 2.46. 1]
Rysunki otrzymane
w wiczeniach 1-9
50,50
4)
50,50
100,100 61 100,100
50,50
7) 81
100,100
70,70
70,70
50,50
50,50
91
70,70
50,50
Rysunek 2.47.
Rysunek
do wiczenia nr 10
Jest to prostokt
o zaokrglonych
naronikach. Promie
zaokrglenia wynosi 2.
Pamitaj, e warto tego
promienia nie moe
przekroczy poowy
odlegoci pomidzy
naronikami krtszego boku
Do wykonania
tego elementu
uyto narzdzia
Splajn
wiczenia
1. Uruchom polecenie Okrg i zastosuj si do poniszych polece:
O k r e l r o d e k okrgu l u b [3p/2p/Ssr ( s t y s t y p r o m i e ) ] : 50,50
O k r e l promie okrgu l u b [ r e D n i c a ] : 50
2. Uruchom polecenie Okrg (2 punkty) i zastosuj si do poniszych polece:

Okrel rodek okrgu lub [3p/2p/Ssr (sty sty promie)]: 2p
Okrel pocztek rednicy okrgu: 50,50
Okrel koniec rednicy okrgu: 100,100
3. Uruchom polecenie Okrg (3 punkty) i zastosuj si do poniszych polece:

Okrel rodek okrgu lub [3p/2p/Ssr (sty sty promie)]: _2p
Okrel pierwszy punkt na okrgu: 50,50
Okrel drugi punkt na okrgu: 100,100
Okrel t r z e c i punkt na okrgu: 100,60
Rysunek 2.48. 2) 100,100

Rysunki
do wicze nr I - 3
50,50
100,100
100,60
50,50
46 AutoCAD 2000 PL wiczenia praktyczne Bozi
4. Narysuj trzy elementy wzorujc si na rysunku 2.49, nastpnie uaktywnij opcj Rysi
Styczny, styczny, styczny narzdzia Okrg i: Rysi
pod
Okrel rodek okrgu lub [3p/2p/Ssr ( s t y sty promie)]: _3p
Okrel pierwszy punkt na okrgu: _tan do Wybierz myszk pierwszy element.
Okrel drugi punkt na okrgu: _tan do Wybierz myszk drugi element.
Okrel t r z e c i punkt na okrgu: _tan do Wybierz myszk trzeci element.
5. Utwrz dwa elementy liniowe, nastpnie uaktywnij opcj Styczny, styczny, promie
w narzdziu Okrg:
Okrel rodek okrgu lub [3p/2p/Ssr (sty sty promie)]: _ttr
Okrel punkt na pierwszym elemencie stycznym do okrgu:
Wybierz myszk pierwszy element.
Okrel punkt na drugim elemencie stycznym do okrgu:
Wybierz myszk pierwszy element.
Okrel promie okrgu <0,0000>: 30
Rysunek 249. Punkt stycznoci

Po lewej zmiana
wygldu wskanika
przy wybieraniu
stycznego elementu.
Po prawej, rysunek
do wiczenia nr 4
Punkt stycznoci
Myl, e te wiczenia pozwol opanowa moliwoci, jakie oferuje Ci narzdzie

Okrg. Moe nawet sdzie, e przejrzenie opcji w tym narzdziu wystarczy do
jego cakowitego poznania, lecz tylko praktyka zapewni Ci pniej swobod
w samodzielnej pracy z programem oraz jego pamiciowe opanowanie.
Rysunek 2.50. Punkt stycznoci

Okrg utworzony
w wiczeniu nr 5
Cwl
6. Wykorzystujc dostpne narzdzia narysuj figury pokazane na rysunku 2.51.

Podane wymiary s wystarczajce do wykonania rysunkw, pod warunkiem po-
prawnej kolejnoci tworzenia elementw. Tylko od twoich umiejtnoci zalee
bdzie efekt, ktry osigniesz.
Rysunek 2.51.
Rysunki
podsumowujce
9. Elipsa
Nastpnym narzdziem, ktre oferuje Ci program AutoCAD 2000 jest Elipsa. Dziki
niemu moesz tworzy elipsy, uki eliptyczne a take okrgi izometryczne (dowiesz si
wicej na ich temat z nastpnych rozdziaw).
Narzdzie Elipsa moemy uruchomi:

poprzez wybranie w podmenu rozwijanym Elipsa opcji rysowania najbardziej
nam odpowiadajcej,
naciskajc przycisk z przedstawion elips na pasku Rysuj,
wpisujc polecenie e l i p s a (e).
wiczenia
1. Uruchom polecenie Elipsa i zastosuj si do poniszych polece:
Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek]: 100,100
Okrel koniec osi: 100,130
Okrel koniec drugiej posi lub [oBrt]: 40
O dusz nazywany gwn lub wielk, za na krtsz mwimy maa lub druga.
Ucilijmy teraz znaczenie niektrych opcji, z ktrymi bliej si zapoznasz w nastpnych

wiczeniach:
obrt - okrela stosunek osi elipsy poprzez obrt okrgu wok pierwszej zdefi-
niowanej osi (gwnej); mona wpisa wartoci z przedziau 0 - 89,4, przy
czym po podaniu wartoci 0 otrzymamy okrg,
I parametr - definiuje kt pocztkowy i kocowy, wykorzystujc parametryczne
rwnanie wektoroe p(u) = c + a*cos(u) + b*sin(u) - gdzie c jest rodkiem elipsy,
a -jej wielk osi, a b - ma.
2. Uaktywnij przyciskiem narzdzie Elipsa i postpuj wedug polece:

Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek] : o
Okrel rodek elipsy: 100,100
Okrel koniec drugiej posi lub [oBrt]: 40
3. Wykonaj ponisze polecenia wykorzystujc narzdzie Elipsa:

Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek]: o
Okrel koniec o s i : 100,120
Okrel koniec drugiej posi lub [oBrt]: b
Okrel kt obrotu wok osi gwnej: 0
Wybierz z menu podrcznego pozycj Powtrz elipsa, nastpnie:

Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek]: o
Nastpnie powtrz odpowiednie polecenia, rysujc podobne elipsy, zmieniajc

tylko kt obrotu odpowiednio na: 50, 70.
4. Uywajc narzdzia Elipsa, zastosuj si do poniszych polece: :

Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek]: u
Okrel pocztek osi uku eliptycznego lub [rodek]: 100,100
Okrel koniec drugiej posi lub [oBrt]: 140,100
Okrel kt pocztkowy lub [paraMetr]: 60
Okrel kt kocowy lub [paraMetr/ktRozwarcia]: 160
5. Uaktywnij narzdzie Elipsa, nastpnie: '

Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek]: u
Okrel pocztek osi uku eliptycznego lub [rOdek]: o
Okrel rodek uku eliptycznego: 100,100
Okrel kt pocztkowy lub [paraMetr]: -30
Okrel kt kocowy lub [paraMetr/ktRozwarcia]: r
Okrel kt rozwarcia uku <180>: 150
6. Wykorzystujc narzdzie Elipsa wykonaj element, stosujc si do podanych polece:

Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek] : u
Okrel pocztek osi uku eliptycznego lub [rOdek]: o
Okrel rodek uku eliptycznego: 100,100
Okrel kt pocztkowy lub [paraMetr]: m
Okrel parametr pocztkowy lub [Kt]: 45
Okrel parametr kocowy lub [Kt/ktRozwarcia]: 120
Rysunek 2.52.
Rysunki
do wicze 1-6
O obrotu okrgu
41
Obrt: 0
Obrt: 70
Obrt: 50
Obrt: 20
Utworzony w tym wiczeniu uk powsta po przeksztaceniu (obrocie o 50 wok

wielkiej osi elipsy) uku opartego na okrgu. Zadaniem rysunku zaczonego do
tego wiczenia jest ukazanie dziaania opcji Parametr przy rysowaniu uku
eliptycznego.
Program dysponuje take zmienn systemow p e l l i p s e , dziki ktrej moemy okreli,

czy rysowana elipsa bdzie polilini (moemy j edytowa poleceniem edplin), wtedy
ustawiamy warto 1 lub elips rzeczywist - warto o (domylna).
W poprzednich wiczeniach zastosowane zostay wszystkie opcje, jakie oferuje narzdzie

Elipsa. Sprawd swoje umiejtnoci, wykonujc nastpne wiczenie.
7. Wykonaj rysunki uywajc dostpnych w programie AutoCAD 2000 narzdzi.

Niezbdnych informacji dostarcz Ci zamieszczone opisy (rysunek 2.53).
Rysunek 2.53.
Rysunki
podsumowujce
do wiczenia nr 7
1]
Cztery elipsy wsprodkowe Element ten jest taki sam jak

O mata tuku eliptyczego = 20mm O mata = 10mm po prawej ty!e e odwrcony
O mata elipsy = 1Omm O dua = 30mm o 180-
rodek elipsy
rodek tuku eliptycz^
Drobna rada. Najlepiej zacz rysowa rysunek od elementw, ktre stanowi podstaw
do utworzenia nastpnych. Przykadem jest powyszy rysunek nr 3, ktrego wykonanie
najkorzystniej rozpocz od krelenia uku eliptycznego, poniewa widoczne s wszystkie
dane wymagane do jego utworzenia, a take stanowi podstaw do narysowania elipsy.
10. Narzdzia
Splajn jest narzdziem, ktre umoliwi Ci narysowanie krzywej zdefiniowanej przez
podane punkty.
Narzdzie moesz uaktywni na kilka sposobw:

poprzez wybranie w menu rozwijanym Rysuj pozycji Splajn,
wpisujc polecenie splajn (spi).
Jedn z funkcji dostpnych przy rysowaniu splajnu jest Tolerancja, dziki ktrej moesz
okreli maksymaln odlego, w jakiej krzywa moe przechodzi od punktu definiujcego.
wiczenia
1. Uruchom polecenie Splajn i zastosuj si do poniszych polece:
Okrel pierwszy punkt lub [Obiekt]: 50,50
Okrel kolejny punkt: 100,100
Okrel kolejny punkt lub [Zamknij/Tolerancja dopasowania]
<styczna w pocztku>: 150,50
<styczna w pocztku>: z
Anuluj polecenie.
Zauwa, e krzywa przechodzi dokadnie przez definiujce j punkty.
2. Uruchom polecenie Splajn i zastosuj si do poniszych polece:

Okrel pierwszy punkt lub [Obiekt]: 50,50
Okrel kolejny punkt: 100,100
<styczna w pocztku>: t
Okrel t o l e r a n c j dopasowania <0.0000>: 20
<styczna w pocztku>: z
Anuluj polecenie.
Zauwa teraz, e powstay splajn nie pokrywa si z punktami definiujcymi, a jego

odlego od tych punktw nie jest wiksza ni zaoone 20mm.
Porwnaj powstae rysunki z podanymi w ksice (rysunek 2.54).
Rysunek 2.54. 100,100

Rysunki otrzymane
w wiczeniach nr 1 i 2
150,50
50,50
150,50
50,50
Z narzdziem Splajn zwizane jest take polecenie jego edycji edspiajn.
3. Wykonaj ponisze rysunki, wykorzystujc narzdzie Splajn.
Rysunek 2.55. 100,200 200,200 300,200
Rysunki
podsumowujce
100,100 #300,100
Drugi splajn powsta na tych samych wsrzdnych
lecz przy wartoci tolerancji rwnej 20mm.
Splajn otwarty r Splajn zamknity
300,200
100,100
Poznae ju wszystkie potrzebne Ci narzdzia i czas na drobne podsumowanie oraz

wiczenia sprawdzajce. Zanim jednak do nich przystpisz, przejrzyj raz jeszcze ze
szczegln uwag rozdzia Podstawowe narzdzia". Skoncentruj si na metodach po-
sugiwania si poszczeglnymi narzdziami oraz zawartych w nich opcjach.
wiczenia
podsumowujce
1. Narysuj opraw owietleniow.
Rysunek 2.56.
Wodoszczelna
oprawa owietleniowa
2. Narysuj oson akustyczn silnika.
Rysunek 2.57.
Osona akustyczna
- rysunek pogldowy
Na rysunku nie ma podanych wymiarw, jednak, rysujc, zachowaj odpowiednie

proporcje pomidzy jego praw i lew stron. Przed rozpoczciem krelenia zastanw
si, od ktrych elementw najkorzystniej rozpocz rysunek. Uywaj pomocniczych
linii. Linie cige rysuj gruboci 0,5 mm, kreskowe 0,3 mm, a pomocnicze 0,05 mm.
3. Narysuj ogranicznik przepi.
Rysunek 2.58.
Ogranicznik przepi
Do wykonania
rysunku zostaa
uyta linia ciga
o gruboci 0,3 mm.
Wewntrzne paski
to multilinie
wypenione
kolorem szarym
4. Narysuj obudow.
Rysunek 2.59.
Obudowa z daszkiem Lewa strona
symetrycznie
Do wykonania rysunku zostaa uyta linia ciga o gruboci 0,05 mm. Zamek na
prawych drzwiczkach to multilinia.
Bardzo pomocna przy wykonaniu rysunku jest poprawnie dostosowana siatka.
5. Narysuj poniszy rysunek, uwzgldniajc podane wymiary.
Rysunek 2.60.
Zcze
przeciwdrganiowe
W do narysowania prawej czci rysunku wykorzystano narzdzia: Linia, Prostokt

oraz Multilinia. Nie ma podanych wszystkich wymiarw, jednak postaraj si na-
rysowa multilini tej samej szerokoci co prostokty.
6. Narysuj poniszy rysunek, wykorzystujc dostpne narzdzia. Zastanw si nad

jak najkrtsz drog do jego ukoczenia.
Rysunek 2.61.
Wentylator
W zewntrznym kwadracie zastosowano fazowanie = 5, w wewntrznym za-

okrglanie = 10.
7. Wykonaj rysunek, uywajc narzdzia Linia oraz Elipsa.

I. Narysuj schemat instalacji elektrycznej.
Rysunek 2.63.
Schemat
Nie jest to poprawny schemat instalacji elektrycznej. wiczenie to ma na celu

pokazanie prostoty wykonania tego rodzaju rysunkw. Dodam jeszcze, e wymiary
w schematach s nieistotne.
8. Narysuj podan polilini.
Rysunek 2.64.
Wypeniona polilinia
w ksztacie szeciokta
foremnego
Polilinia oparta
na szeciokcie
o szerokoci 1 i 20
Jako elementu pomocniczego uyj szeciokta. Pamitaj, by opcja Wypenij bya ak-
tywna oraz dostosuj odpowiednio funkcj Obiekt. Dugo boku szeciokta = 60 mm.
10. Narysuj rzut.
Rysunek 2.65. 11
Rzut kondygnacji wraz
z rozmieszczeniem
poszczeglnych
elementw
Jak widzisz, symbole ko i muszla klozetowa nie s kompletnie zwymiarowane,

dlatego te moesz je wykona wedug wasnego uznania. ciany narysuj kresk
o gruboci 0,5 mm, przedmioty lini 0,3 mm, a pozostaym liniom nadaj grubo
0,05 mm.
11. Narysuj wann, wykorzystujc maksymalnie trzy narzdzia.
Rysunek 2.66. 150

Wanna
12. Narysuj poniszy rysunek uwzgldniajc podane wymiary.
Rysunek 2.67.
Zawr przecieniowy
Myl, e wiczenia te przekonay Ci do programu AutoCAD 2000. Moe na razie wydaje

Ci si, e wykonanie ich zajmuje zbyt duo czasu. Mog Ci jednak zapewni, e czas
ten skrci si co najmniej trzykrotnie po opanowaniu wiadomoci z nastpnego rozdziau.
ROZDZIA 3.
Narzdzia edycji
Program AutoCAD 2000 dysponuje palet narzdzi sucych do modyfikacji oraz edycji
utworzonych elementw. Dziki nim wiele operacji wykonasz w krtszym czasie, a two-
rzenie obiektw o okrelonych parametrach stanie si duo prostsze.
Metoda uruchomienia okrelonego narzdzia edycji wiele si nie rni od aktywacji

przyrzdu sucego do tworzenia obiektw. Masz jednak swobod co do kolejnoci
wybrania edytowanego elementu oraz uruchomienia narzdzia, tzn. moesz w pierwszej
kolejnoci wybra interesujce Ci obiekty do modyfikacji, nastpnie uruchomi narz-
dzie edycji lub postpi odwrotnie.
Przed rozpoczciem edycji naley utworzy zbir wskaza obiektw. Zbir ten moe
si skada z pojedynczego elementu lub te z ich grupy. Na wybranym zbiorze mona
wykona wiele polece edycji. Istnieje kilka metod prowadzcych do utworzenia takiego
zbioru, niektre to:
wskazanie krzyykiem nitkowym elementw poprzez kliknicie na nich myszk,
zdefiniowanie obszaru, na ktrym znajduj si poszczeglne obiekty,
wpisanie polecenia wybierz, nastpnie postpowanie wedug polece.
Wybrane zbiorze w elementy mona odejmowa i dodawa wykorzystujc dostpne

metody wyboru np. obszar wskaza.
1. Wyma
Wyma jest jednym z najczciej uywanych narzdzi. Wykorzystywane jest w celu
usunicia pojedynczego elementu lub ich grupy.
Metody wywoania narzdzia:

I kliknicie przycisku przedstawiajcego cierajc gumk na pasku narzdzi Zmiana
(rysunek 3.1),
> wpisanie w linii polece wyrazu wyma (wy),
I wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Wyma (rysunek 3.1).
Rysunek 3.1.
Metody wywoywania
narzdzia edycji
Wyma
wiczenia
1. Utwrz rysunek 3.2, nastpnie uaktywnij narzdzie Wyma i postpuj wedug polece:
wybierz obiekty: Kliknij myszk na mniejszy okrg tak, by zawiera si w obszarze
wskanika (rysunek 3.3). Wybrany element powinien pokry si lini kreskow.
Zatwierd wybr klikajc prawym przyciskiem myszy, czego efektem powinno by
usunicie okrgu. Oczywicie operacj t mona cofn, klikajc przycisk Cofaj.
Na rysunku 3.2 bd oparte nastpne wiczenia, dlatego te po wprowadzeniu
zmian przywr jego pierwotny stan.
2. Nie uaktywniaj narzdzia Wyma; zaznacz, podobnie jak w poprzednim wiczeniu,

mniejszy okrg i nacinij klawisz Del.
Rysunek 3.2.
Rysunek do wicze
z narzdziem Wyma
Rysunek 3.3.
Wybr pojedynczego Wybierany element
elementu. musi zawiera si
w obszarze kursora
3. Odtwrz rysunek 3.2, nastpnie uaktywnij narzdzie Wyma. Po ukazaniu si

polecenia wskazania obiektw kliknij myszk w miejscu pomidzy lewym grnym
rogiem kwadratu a wikszym okrgiem tak, by wskanik nitkowy nie przecina
adnego z elementw. Nastpnie przesu wskanik po przektnej w miejsce znajduj-
ce si po przeciwnej stronie okrgw (rysunek 3.4) i kliknij. Zaznaczone powinny
by wycznie dwa okrgi. Zatwierd wybr prawym przyciskiem myszy. Okrgi
powinny by wymazane.
Rysunek 34. Pierwszy

Pole zaznaczenia punkt zaznaczenia
Drugi
punkt zaznaczenia
4. Odtwrz rysunek, nastpnie zaznacz obszar identyczny jak w poprzednim wiczeniu

jednak zacznij od prawego-dolnego naronika. Zaznaczone zostay nie tylko obiekty
w polu zaznaczenia, lecz take przecite liniami okna (rysunek 3.5). Stao si tak
dlatego, e zastosowae przecinajce pole wyboru (program AutoCAD 2000 au-
tomatycznie wybiera t opcj zaznaczenia gdy zaczynasz od prawego dolnego rogu
okna). Na koniec usu zaznaczone elementy, wciskaj klawisz Del.
Rysunek 3.5.
Drugi,
Pole przecinajce
punkt zaznaczenia
Linia
przecinajca
Pierwszy
punkt zaznaczenia
5. Postpuj jak w wiczeniu nr 1, z t jednak rnic, e zaznacz take kwadrat.
Kliknij raz mniejszy okrg, nastpnie kwadrat (pamitaj, by zawiera si w obszarze
kursora).
2. Kopiuj
Jak nazwa wskazuje, narzdzie Kopiuj suy do powielania pojedynczych elementw
oraz ich zbiorw.
Narzdzie moemy uaktywni na kilka sposobw poprzez:

nacinicie przycisku na pasku narzdzi Zmiana,
wpisanie w linii polece wyrazu kopiuj (k),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Kopiuj.
wiczenia
1. Utwrz rysunek 3.6 i uaktywnij narzdzie Kopiuj. Wykonaj ponisze polecenia:

wybierz elementy: Zaznacz linie pochye i nacinij prawy przycisk myszy.
Okrel punkt bazowy lub przesunicie lub [Wiele]: Wybierz punkt znajdujcy
si na kocu lewej linii pochyej (rysunek 3.7).
Okrel drugi punkt przesunicia lub <uyj pierwszego punktu jako
przesunicie>: Wcz funkcj Orto, nastpnie wybierz punkt znajdujcy si
na przeciciu z lini poziom. Pochye linie powinny zosta skopiowane.
2. Odtwrz rysunek 3.6 i postpuj nastpujco:

Uaktywnij narzdzie Kopiuj.
wybierz elementy: Zaznacz wszystkie elementy i nacinij prawy przycisk myszy.
Okrel punkt bazowy lub przesunicie lub [Wiele]: w
okrel punkt bazowy: Wybierz punkt na kocu lewej linii pochyej (rysunek 3.7).
Rysunek 3.6.
Piciokt
Rysunek 3.7.
Punkt bazowy
Punkt
bazowy

przesunicie>: Wcz funkcj Orto, nastpnie wybierz punkt przesunicia tak, by
dolna krawd osadzanego piciokta pokrywaa si z grnym rogiem kopiowanego.
przesunicie>: Przy wczonej funkcji Orto wybierz myszk nastpny punkt
przesunicia tak, by kopia miaa jeden punkt wsplny ze rodkiem krawdzi
pierwszego piciokta.
Wykonaj jeszcze dwie kopie w taki sposb, by uzyska rysunek 3.8. W osadzaniu
elementw bardzo pomocna jest poprawnie skonfigurowana funkcja Obiekt.
Rozdzia 3.1 Narzdzia edycji
3. Lustro
Narzdzie Lustro suy do zwierciadlanego odbicia zaznaczonych elementw z jedno-
czesnym zachowaniem lub usuniciem rdowych.
Rysunek 3.8.
Prawidowe
rozwizanie
wiczenia nr 2
Narzdzie Lustro moemy uaktywni na kilka sposobw poprzez:

wpisanie w linii polece wyrazu lustro,
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Lustro.
wiczenia
1. Utwrz rysunek 3.9, nastpnie uaktywnij polecenie Lustro i postpuj wedug polece:
wybierz obiekty: Zaznacz utworzony rysunek i zatwierd wybr.
okrel pierwszy punkt osi odbicia: Wybierz prawy grny rg elementu.
okrel drugi punkt osi odbicia: Wybierz prawy dolny rg elementu.
Wymaza wskazane obiekty? [Tak/Nie] <aktualnie>: n
Warto tutaj wspomnie o zmiennej funkcji mirrtext, dziki ktrej moesz ustawi
sposb odbijania tekstu. Wicej informacji moesz znale w plikach pomocy
programu.
2. Korzystajc z moliwoci, jakie daje Ci narzdzie Lustro, uzupenij rysunek 3.10

(strona lewa) tak, by brakujce elementy byy rozmieszczone symetrycznie (rysunek
3.10- strona prawa).
Pierwszy punkt
Rysunek 3.9. osi odbicia
Zastosowanie
narzdzia Lustro
Drugi punkt
osi odbicia
Rysunek 3.10.
Rysunki
do wiczenia nr 2
4. Odsu
Narzdzie Odsu suy do tworzenia nowych obiektw w okrelonej odlegoci od ist-
niejcych.
Moesz je uaktywni na kilka sposobw:

poprzez nacinicie przycisku na pasku narzdzi Zmiana,
wpisanie w linii polece wyrazu odsu (od),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Odsu.
wiczenia
1. Utwrz okrg o promieniu 70 mm, nastpnie uaktywnij narzdzie Odsu i postpuj
wedug polece:
Okrel odlego odsunicia lub [przezPunkt] <aktualnie>: 20
Wybierz obiekt do odsunicia lub <koniec>: Wybierz okrg.
Rozdzia 3. i Narzdzia edycji 65
Okrel punkt okrelajcy kierunek odsunicia: Kliknij myszk wewntrz okrgu.

wybierz obiekt do odsunicia lub <koniec>: Wybierz wewntrzny okrg.
Okrel punkt okrelajcy kierunek odsunicia: Kliknij myszk wewntrz
mniejszego okrgu.
Wybierz obiekt do odsunicia lub <koniec>: Wybierz zewntrzny okrg.
Okrel punkt okrelajcy kierunek odsunicia: Kliknij myszk poza
obszarem okrgw.
Zakocz wiczenie, klikajc prawym przyciskiem myszy.
Porwnaj ekran monitora z rysunkiem 3.11.
Rysunek 3.11. Punkty przechodnie

Zastosowanie
narzdzia Odsu
w wiczeniach
2. Utwrz kwadrat o boku rwnym 50mm, nastpnie uaktywnij narzdzie Odsu

i postpuj wedug polece:
Okrel odlego odsunicia lub [przezPunkt] <aktualnie>: p
Wybierz obiekt do odsunicia lub <koniec>: Wybierz kwadrat.
okrel punkt przechodni: Wybierz punkt, przez ktry bdzie przechodzia
krawd odsunitego kwadratu.
Raz jeszcze odsu figur, wykorzystujc opcj przezPunkt.
5. Szyk
Narzdzie Szyk jest rzadko spotykane w innych programach, pomimo i jest w wielu
przypadkach bardzo uyteczne. Pozwala na szybkie rozmieszczenie elementw lub ich
zbiorw wedug odgrnych kryteriw.
Moesz je uaktywni poprzez:

wpisanie w linii polece wyrazu szyk (sz),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Szyk.
wiczenia
1. Wykonaj rysunek 3.12 (strona lewa), ktry posuy Ci w nastpnych wiczeniach,
nastpnie poniej utwrz okrg o promieniu rwnym szerokoci elementu.
Uaktywnij narzdzie Szyk i postpuj wedug polece:
wybierz obiekty: Zaznacz elementy z rysunku 3.12, nastpnie zatwierd wybr
prawym przyciskiem myszy.
Podaj tryb szyku [Prostoktny/Koowy] <aktualny>: k
okrel rodek szyku koowego: Kliknij w rodku utworzonego wczeniej okrgu.
Podaj liczb elementw w szyku: 7
Okrel kt wypenienia szyku (+=przeg, -=zeg) <360>: Nacinij klawisz Enter.
Obraca kopiowane obiekty? [Tak/Nie] < a k t u a l n i e > : t
Efekt powinien odpowiada rysunkowi 3.12 (strona prawa).
Rysunek 3.12.
Zastosowanie Kopiowany
polecenia Szyk obiekt
w wiczeniu nr 1
2. Odtwrz symbol krzesa z poprzedniego wiczenia (rysunek 3.12 - strona lewa),

nastpnie poniej utwrz prostokt czterokrotnie od niego szerszy, o dugoci
krtszego boku rwnej wysokoci krzesa. Dla dokadniejszego objanienia pole-
cenia zamieciem poniszy rysunek z przykadowymi wymiarami (rysunek 3.13).
Wykonaj identyczny lub podobny, wtedy jednak do prawidowego rozwizania
wiczenia bdziesz musia dopasowa poszczeglne wymiary w dalszych polece-
niach do istniejcych w Twoim rysunku.
Uaktywnij polecenie Szyk, nastpnie:
wybierz obiekty: Zaznacz symbol krzesa.
Podaj tryb szyku [Prostoktny/Koowy] <aktualny>: p
Podaj liczb wierszy ( ) <aktualnie>: 2 Podaj liczb kolumn (| | |)
<aktualnie>: 2
Okrel odlego pomidzy kolumnami ( I M ) : 90
Podaj odlego pomidzy wierszami lub okrel jednostk komrki ( ):
-180
Odlego, jest mierzona pomidzy lewymi-dolnymi rogami obiektw ssiadujcych.
Rysunek 3.13.
Pocztek
wiczenia nr 2
Ponownie uaktywnij polecenie Szyk i:

wybierz obiekty: Zaznacz ten sam symbol krzesa.
Podaj liczb wierszy ( ) <aktualnie>: 2
Podaj liczb kolumn (I|I) <aktualnie>: 2
-180
Okrel odlego pomidzy kolumnami (I I I) : -90
Jak ju zapewne zauwaye, mona byo uzyska ten sam rezultat w dwa razy
krtszym czasie. Zatem usu wszystkie symbole krzesa poza jednym znajdujcym
si w naroniku i uzyskaj ten sam efekt, wykorzystujc tylko raz polecenie Szyk.
Rysunek 3.14.
Zastosowanie
narzdzia Szyk
w wiczeniu nr 2
Polecenie Szyk umoliwia take uszeregowanie obiektw pod podanym ktem.

3. Odtwrz rysunek 3.12 (strona lewa), nastpnie przejd do zakadki Skok i siatka,
znajdujcej si w Ustawieniach rysunkowych. W polu Kt obrotu zamie warto
0 na 30. Wcz opcj Siatka i zauwa, e linia punktw poziomych jest nachylona
pod ktem 30 do poziomu; dotyczy to take kursora.
Uaktywnij narzdzie Szyk, nastpnie:

wybierz obiekty: Zaznacz symbol krzesa.
Podaj liczb wierszy ( ) <aktualnie>: 3
Podaj liczb kolumn (| j |) <aktualnie>: 4
-100
Dane te dostosuj do wymiarw utworzonego przez Ciebie elementu.
Okrel o d l e g o pomidzy kolumnami (I I I) : 90
Przywr warto 0 w polu Kt.
Rysunek 3.15.
Rysunek uzyskany
w wiczeniu nr 3
6. Przesu
Narzdzie Przesu pozwala na sprawn zmian pooenia poszczeglnych elementw
w okrelonym kierunku.
Moeszje uaktywni poprzez:

wpisanie w linii polece wyrazu przesu (prs),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Przesu.
wiczenia
1. Wykonaj rysunek 3.16, ktry posuy Ci w nastpnych wiczeniach, nastpnie
uaktywnij polecenie Przesu i:
Wybierz obiekty: Zaznacz okrg.
okrel punkt bazowy lub przesunicie: Wybierz rodek okrgu. Bardzo
pomocna w tym przypadku bdzie dostosowana funkcja Obiekt.
przesuniciem Wpisz 100,100 lub okrel punkt bazowy na rodku wielokta.
Rysunek 3.16.
Rysunek utworzony
do wicze
z narzdziem edycji.
Po prawej przykad
zastosowania
polecenia Przesu
2. Uyj narzdzia Kopiuj i powiel okrg dwa razy, nastpnie umie kopie na naroni-
kach dolnej krawdzi piciokta, tak jak pokazano na rysunku 3.17. Uaktywnij
polecenie Przesu i:
wybierz obiekty: Zaznacz okrgi i potwierd zaznaczenie przyciskiem myszy.
okrel punkt bazowy lub przesunicie: Wybierz rodek jednego z okrgw.
Uaktywnij polecenie Biegun, a z funkcji Obiekt zaznacz wycznie tryb Punkt
przecicia.
przesunicie>: Przesuwajc kursor pionowo w gr wybierz punkt znajdujcy
si na przeciciu z lew grn krawdzi wielokta.
Rysunek 3.17.
Poszczeglne kroki
w wiczeniu nr 2
7. Obrt
Narzdzie Obrt umoliwi Ci w sprawny i szybki sposb zmian kta nachylenia ele-
mentu wok punktu bazowego.
Narzdzie moesz uaktywni poprzez:

wpisanie w linii polece wyrazu obrt (ob),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Obrt.
wiczenia
1. Narysuj podobny, jak na rysunku poniej, wskanik ktw, nastpnie uaktywnij

narzdzie Obrt i zastosuj si do poniszych polece:
wybierz obiekty: Zaznacz elementy budujce wskazwk.
okrel punkt bazowy: Wybierz punkt znajdujcy si w rodku okrgu.
Okrel kt obrotu lub [oDniesienie]: -90
W programie AutoCAD warto ktw ronie w przeciwnym kierunku ni wskazwki

zegara.
Rysunek 3.18.
Wskanik ktw
przed wiczeniem nr 1
i po jego wykonaniu
2. Korzystajc z wykonanego w poprzednim wiczeniu wskanika i moliwoci na-

rzdzia Obrt ustaw wskazwk na pozycje pokazane na poniszych rysunkach.
Rysunek 3.19.
Zastosowanie
narzdzia Obrt
3. Wykorzystaj utworzony w wiczeniu nr 1 wskanik ktw i funkcj Obrt do

ustawienia wskazwki pod innym ktem. Nie wpisuj jednak okrelonej wartoci
tylko uaktywnij funkcj oDniesienie, a jako pomocy do ustalenia okrelonego kta
wykorzystaj polecenie Biegun.
8. Skala
Dziki narzdziu Skala w sprawnie i szybki poprzez moesz zmieni wielko elementu.
Narzdzie moesz uaktywni na kilka sposobw:

poprzez nacinicie przycisku na pasku narzdzi Zmiana,
wpisanie w linii polece wyrazu skala (s),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Skala.
Rysunek 3.20.
Rysunek wyjciowy
do wicze
wiczenia
1. Narysuj rysunek 3.20, nastpnie uaktywnij narzdzie Skala i zastosuj si do po-

niszych polece:
wybierz obiekty: Zaznacz elementy budujce rysunek. Potwierd ukoczenie
wybierania obiektw.
okrel punkt bazowy: Kliknij w rodku okrgu.
Okrel wspczynnik skali lub [oDniesienie]: 0.5
W efekcie rysunek powinien si zmniejszy o poow.
2. Wykorzystujc utworzony w poprzednim wiczeniu element oraz narzdzie Skala,

utwrz kilka jego kopii, wzorujc si na poniszym rysunku.
Rysunek 3.21.
Zastosowanie
polecenia Skala
w wiczeniu nr 2
Skala = 3
9. Rozcignij
Narzdzie Rozcignij umoliwia wykonanie operacji rozcigania oraz przesuwania obiektw.
Narzdzie moesz uaktywni na kilka sposobw poprzez:

wpisanie w linii polece wyrazu rozcignij (rozc),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Rozcignij.
wiczenia
1. Uywajc narzdzi Linia, Multilinia oraz uk, wykonaj zgodnie z wymiarami rysunek
3.22, nastpnie uaktywnij polecenie Kopiuj i powiel go trzykrotnie. Umie
wszystkie kopie w linii pionowej, zachowujc niewielkie odstpy (rysunek 3.23).
Rysunek 3.22.
Figura do edycji
w wiczeniach
z narzdziem
Rozcignij
Uaktywnij narzdzie edycji Rozcignij i postpuj zgodnie z podanymi poleceniami:

wybierz obiekty: Na pierwszym rysunku zaznacz prawy uk oraz linie boczne.
Okrel punkt bazowy albo przesunicie: Wybierz Centrum prawego uku.
okrel drugi punkt przesunicia: Wcz tryb Orto i przesu kursor w prawo,
nastpnie wpisz w linii polece warto 20.
W efekcie tych dziaa powiniene otrzyma rysunek 3.23a - rezultat.
Ponownie uaktywnij narzdzie rozcignij, nastpnie:
wybierz obiekty: Na pierwszej kopii zaznacz prawy uk, wewntrzny rwno-
legobok oraz linie boczne.
okrel punkt bazowy albo przesunicie: Wybierz prawy koniec linii.
Okrel drugi punkt przesunicia: WCZ tryb OrtO i przesu kurSOr W lewo,
nastpnie wpisz w linii polece warto 49.9.
Po wpisaniu wartoci 50 dugo multilinii wynosiaby 0, co byoby niezrozumiae
dla programu.
Powiniene otrzyma rysunek 3.23b - rezultat.
Ponownie uaktywnij narzdzie rozcignij, nastpnie:
wybierz obiekty: Na drugiej kopii zaznacz prawe krawdzie wewntrznego
rwnolegoboku.
okrel punkt bazowy albo przesunicie: Wybierz prawy naronik rwnolegoboku.
okrel drugi punkt przesunicia: Wcz tryb Obiekt i wybierz punkt
umieszczony na rodku prawego uku.
Rozdzia 3.1 Narzdzia edycji 73
Porwnaj wprowadzone zmiany z rysunkiem 3.23c-rezultat.

Uaktywnij narzdzie Rozcignij, nastpnie:
wybierz obiekty: Na ostatniej kopii zaznacz obiekty takjak na rysunku 3.23d.
okrel punkt bazowy albo przesunicie: Wybierz dolny naronik rwnole-
goboku.
Okrel drugi punkt przesunicia: WCZ tryb OrtO i przesu kurSOr W d,
nastpnie wpisz w linii polece warto 10.
Porwnaj utworzon figur z rysunkiem 3.23d - rezultat.
Rysunek 3.23. Zaznaczenie Punkt b a z o w y ,

wiczenia
z narzdziem
Rozcignij
2. Utwrz podane niej rysunki, nastpnie korzystajc z narzdzia edycji Rozcignij,

uzyskaj efekty podane z prawej strony.
Rysunek 3.24. Rysunek utworzony narzdziami: Prostokt i Koo.

Zastosowanie
polecenia Rozcignij
w wiczeniu nr 2
Rysunek utworzony
narzdziem Linia.
10. Przedu
Narzdziem Przedu bdziesz mg wpywa na dugo obiektw.

wpisanie w linii polece wyrazu przedu (prze),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Przedu.
wiczenia
1. Utwrz poziom lini, nastpnie poczjej koce ukiem. Uaktywnij polecenie Przedu i:
Wybierz obiekt lub [przyrosT/Procent/Cakowita/dYnamicznie] : Kliknij
kursorem na lini, w linii polece powinna ukaza si aktualna jej dugo. Kliknij
na uk i zaobserwuj, e oprcz dugoci wywietlony zosta kt rozwarcia.
2. Nie usuwaj utworzonych w poprzednim wiczeniu elementw. Uaktywnij narzdzie

Przyrost, nastpnie:
Wybierz obiekt lub [przyrosT/Procent/Cakowita/dYnamicznie]: t
Podaj przyrost dugoci lub [Kt] <aktualnie>: 30
wybierz o b i e k t do zmiany l u b [Cofaj]: Kliknij myszk lini, nastpnie na
uk. Kade kliknicie elementu oznacza jego wyduenie o ustalon warto.
Kliknij teraz dwa razy uk i zaobserwuj jego przyrost.
Anuluj wszystkie zmiany przeprowadzone w tym wiczeniu lub narysuj jeszcze
raz elementy z wiczenia nr 1.
3. Uaktywnij narzdzie Przedu, nastpnie:

Wybierz obiekt lub [przyrosT/Procent/Cakowita/dYnamicznie]: p
Podaj dugo procentowo <aktualnie>: 110
wybierz obiekt do zmiany lub [Cofaj]: Kliknij myszk lini, nastpnie uk.
Podobnie jak poprzednio, kade kliknicie elementu oznacza jego wyduenie
o ustalon warto.
Anuluj wszystkie zmiany przeprowadzone w tym wiczeniu lub narysuj jeszcze
raz elementy z wiczenia nr 1.

Wybierz obiekt lub [przyrosT/Procent/Cakowita/dYnamicznie]: c
Okrel dugo cakowit lub [Kt] <aktualnie>: 100
wybierz obiekt do zmiany l u b [Cofaj]: Kliknij myszk lini, nastpnie uk.
Anuluj wszystkie zmiany przeprowadzone w tym wiczeniu lub narysuj jeszcze raz
elementy z wiczenia nr 1.

Wybierz obiekt lub [przyrosT/Procent/Cakowita/dYnamicznie]: c
Okrel dugo cakowit lub [Kt] <aktualnie>: k

Okrel kt cakowity <aktualny>: 100
Wybierz obiekt do zmiany lub [Cofaj]: Kliknij myszk na uk.
Anuluj wszystkie zmiany przeprowadzone w tym wiczeniu lub narysuj jeszcze raz
elementy z wiczenia nr 1.

Wybierz obiekt lub [przyrosT/Procent/Cakowita/dYnamicznie]: y
w y b i e r z o b i e k t do zmiany l u b [ C o f a j ] : Kliknij myszk na lini i zauwa,
e moesz teraz wpywa na dugo elementu przy pomocy myszy. Jeli chcesz
w ten sposb dokadniej okreli wymiary, posu si trybem Biegun.
Rysunek 3.25.
Przykady
zastosowania
polecenia Przedu
Dugo = 110 Dugo = 140 Dugo = 100
11. Utnij
Narzdzie Utnij suy do precyzyjnego skracania dugoci obiektw za pomoc krawdzi
tncej lub szablonu.

wpisanie w linii polece wyrazu utnij (ut),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Utnij.
Rysunek 3.26.
Rysunek do wicze
z poleceniem Utnij
wiczenia
1. Utwrz element pokazany na rysunku 3.26. Uaktywnij polecenie Utnij i:
Wybierz krawdzie tnce...
wybierz obiekty: Kliknij na mniejszy okrg i nacinij prawy przycisk myszy.
Wybierz obiekt do ucicia lub [Rzut/krawdziE/Cofaj ] : Klikaj wszystkie
linie znajdujce si wewntrz mniejszego okrgu. W rezultacie powinny zosta
usunite (rysunek 3.26). Zakocz polecenie klawiszem Enter. Nie kasuj utwo-
rzonego elementu, bdzie on uyty w nastpnym wiczeniu.
2. Uaktywnij polecenie Utnij, nastpnie:

wybierz obiekty: Zaznacz linie pionowe i poziome (w sumie cztery).
Potwierd wybr.
Wybierz obiekt do ucicia lub [Rzut/krawdziE/Cofaj]: Usu te Same
obiekty, co na rysunku 3.26 - strona prawa. Nacinij Enter.
Rysunek 3.27.
Przykady Krawd tnca
zastosowania
polecenia Utnij
w wiczeniach 1 i 2
3. Wykorzystaj rysunek z poprzedniego wiczenia, nastpnie uaktywnij polecenie Utnij i:

wybierz obiekty: Zaznacz wikszy okrg. Potwierd wybr.
Wybierz obiekt do ucicia lub [Rzut/krawdziE/Cofaj]: Usu te Same
obiekty, co na rysunku 3.28 - strona lewa. Nacinij Enter.
Rysunek 3.28.
Przykady
zastosowania
polecenia Utnij
w wiczeniach 3 i 4
4. Wykorzystaj rysunek z poprzedniego wiczenia, nastpnie uaktywnij polecenie Utnij i:

wybierz obiekty: Zaznacz ucite w poprzednim wiczeniu ukone linie.
Wybierz obiekt do ucicia lub [Rzut/krawdziE/Cofaj]: e
Podaj tryb rozcigania krawdzi [Zrozciganiem/Bezrozcignia]
<aktualny>: z
Tryb Zrozciganiem umoliwia wybranie pozornych krawdzi tncych, czyli takich,
ktre po wydueniu przeciyby si z ucinanym obiektem.
Wybierz obiekt do ucicia lub [Rzut/krawdziE/Cofaj ]: U su wystajce
na zewntrz linii ukonych elementy (rysunek 3.28 - strona prawa).
12. Wydu
Narzdzie Utnij suy do wyduania obiektw, a do napotkania innego.

wpisanie w linii polece wyrazu wydu (wyd),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Wydu.
wiczenia
1. Utwrz dwie krtkie linie pod rnymi ktami tak, by si nie przecinay, nastpnie
uaktywnij polecenie Wydu i:
Wybierz krawdzie obwiedni...
wybierz obiekty: Zaznacz pierwsz lini.
Wybierz obiekt do wyduenia [Rzut/krawdziE/Cofaj ] : Zaznacz drug lini.
2. Wykorzystaj linie utworzone w poprzednim wiczeniu. Uaktywnij polecenie Wydu,
nastpnie:
Wybierz krawdzie obwiedni...
wybierz obiekty: Zaznacz drug lini.
Wybierz obiekt do wyduenia [Rzut/krawdziE/Cofaj]: Zaznacz pierwsz lini.
Po tym wiczeniu obie linie powinne by poczone (rysunek 3.29 - strona prawa).
Rysunek 3.29.
Przykady
zastosowania
polecenia Wydu
w wiczeniach 1 i 2
3. Utwrz elips oraz dwa uki tak, jak pokazano na rysunku 3.30, nastpnie pocz
uki z elips. Pamitaj, e klikajc na element wyduasz go tylko z jednej strony,
wic, by poczy uki z elips, musisz powtrzy operacj z obu stron elementu.
Rysunek 3.30.
Zastosowanie
polecenia Wydu
w wiczeniu nr 3
13. Przerwij
Narzdzie Przerwij suy do wymazywania fragmentw obiektw lub ich podziau.

I nacinicie przycisku na pasku narzdzi Zmiana,
t wpisanie w linii polece wyrazu przerwij (prz),
I wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Przerwij.
wiczenia
1. Utwrz pojedyncz lini, nastpnie uaktywnij polecenie Przerwij i:
wybierz obiekty: Zaznacz lini klikajc w 1/4 jej dugoci.
Okrel drugi punkt przerwania lub [Pierwszy]: Kliknij na rodku linii,
ktra zostaa podzielona na dwa elementy.
Rysunek 3.31
Zastosowanie
polecenia Przerwij
w wiczeniu nr I
2. Narysuj dwa okrgi osadzone obok siebie, nastpnie uaktywnij polecenie Przerwij.
wybierz obiekty: Zaznacz pierwszy okrg.
Okrel drugi punkt przerwania lub [Pierwszy]: p
okrel pierwszy punkt przerwania: Kliknij w pierwszej wiartce okrgu.
okrel drugi punkt przerwania: Kliknij w czwartej wiartce okrgu.
Ponownie wybierz narzdzie Przerwij, nastpnie:

wybierz obiekty: Zaznacz drugi okrg.
Okrel drugi punkt przerwania lub [Pierwszy]: p
okrel pierwszy punkt przerwania: Kliknij w czwartej wiartce okrgu.
okrel drugi punkt przerwania: Kliknij w pierwszej wiartce okrgu.
Rysunek 3.32.
Zastosowanie
polecenia Przerwij Drugi punkt
w wiczeniu nr 2
- Pierwszy punkt
Jeli okrelisz punkty przerwania obiektu ukowego zgodnie ze wskazwkami

zegara, to zostanie wymazany duszy uk. Przy wybraniu przeciwnym - krtszy.
3. Narysuj luk i elips uwzgldniajc podane wymiary, nastpnie poddaj figury edycji
narzdziem Przerwij tak, by otrzyma elementy podane po prawej stronie (rysunek 3.33).
Element pocztkowy Rezultat
Rysunek 3.33.
Zastosowanie
polecenia Przerwij
w wiczeniu nr 3
14. Fazuj
Narzdziem Fazuj bdziesz mg m.in. wyprofilowa poczenia elementw.

wpisanie w linii polece wyrazu fazuj (fa),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Fazuj.
wiczenia
1. Utwrz prostokt o szerokoci 150mm i wysokoci lOOmm, nastpnie uaktywnij
polecenie Fazuj i:
Wybierz pierwsz lini lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: f
Okrel pierwszy wymiar fazy <aktualny>: 20
Okrel pierwszy wymiar fazy <20.0000>: 10
Ponownie uaktywnij polecenie Fazuj, nastpnie:

Wybierz pierwsz lini lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: 1
wybierz p o i i i i n i 2D: Zaznacz prostokt. Przeprowadzone zmiany zostay
opisane w linii polece.
Rysunek 3.34.
Przykad zastosowania
polecenia Fazuj
z wykorzystaniem
opcji Polilinia.
2. Odtwrz wyjciowy prostokt z poprzedniego wiczenia, uaktywnij polecenie Fazuj

i nastpnie:
Wybierz pierwsz l i n i lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: Zaznacz
doln krawd.
wybierz drug l i n i : Wybierz lew krawd.
Wybierz pierwsz lini lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: Zaznacz
doln krawd.
wybierz drug l i n i : Wybierz praw krawd.
Wybierz pierwsz l i n i lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: Zaznacz
grn krawd.
wybierz drug l i n i : Wybierz praw krawd.
Wybierz pierwsz lini lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: Zaznacz
grn krawd.
wybierz drug l i n i : Wybierz lew krawd.
Jak widzisz, w ten sposb moesz uzyska fazy skierowane w dowoln stron.
Jeli chcesz zmieni wymiar fazy, to skorzystaj z opcji Faza.
Rozdzia 3. i Narzdzia edycji 81
Rysunek 3.35.
Zastosowanie
polecenia Fazuj
w wiczeniu nr 2
3. Odtwrz wyjciowy prostokt z wiczenia nr 1, uaktywnij polecenie Fazuj i nastpnie:

Wybierz pierwsz lini lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: m
Podaj metod ucinania [Dugo/Kt] <aktualna>: k
Wybierz pierwsz lini lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: t
Okrel dugo fazy na pierwszej linii <aktualna>: 20
Okrel kt fazy wzgldem pierwszej linii <aktualny>: 20

Rysunek 3.36.
Zastosowanie
polecenia Fazuj
oraz polecenia Kt
4. Odtwrz wyjciowy prostokt wiczenia nr 1, nastpnie uaktywnij polecenie Fazuj

i ustaw pierwszy wymiar fazy na 40, a drugi na 25. Wybierz ponownie narzdzie
edycji Fazuj i postpuj zgodnie z poleceniami:
Wybierz pierwsz lini lub [poLilinia/Fazy/kT/Utnij/Metoda]: u
Podaj tryb [Utnij/Bezucinania] <aktualny>: b
Jak zapewne zauwaye, tryb Bezucinania sprawia, e fazowane naroniki nie
s wymazywane. Polecenia Fazuj moesz uy take do edycji elementw nie
bdcych polilini, np. dwie nie przecinajce si linie.
15. Zaokrgl
Narzdzie Zaokrgl umoliwia zaokrglanie pocze elementw liniowych oraz ukowych.

wpisanie w linii polece wyrazu zaokrgl (za),
wybranie w menu rozwijanym Zmiana pozycji Zaokrgl.
wiczenia
1. Utwrz prostokt o szerokoci 150mm i wysokoci l00mm, nastpnie uaktywnij
polecenie Zaokrgl i:
Wybierz pierwszy obiekt lub [poLilinia/Promie/Utnij]: r
Okrel promie zaokrglenia <aktualny>: 20
Ponownie uaktywnij polecenie Zaokrgl, nastpnie:

Wybierz pierwszy obiekt lub [poLilinia/Promie/Utnij]: 1
wybierz p o l i l i n i 2D: Zaznacz prostokt. Przeprowadzone zmiany zostay
2. Utwrz dwie prostopade linie o dugoci 50mm tak jak pokazano na rysunku 3.37,
uaktywnij polecenie Zaokrgl nastpnie i:
Wybierz pierwszy obiekt lub [poLilinia/Promie/Utnij]: Zaznacz
pierwsz lini.
wybierz drugi obiekt: Wybierz drug lini.
Jak widzisz, linie zostay poczone ukiem o promieniu 20mm.
Rysunek 3.37.
Figury do wicze
nr 1 i 2.
Wiadomoci z ostatnich dwch rozdziaw stanowi podstaw znajomoci programu Auto-

CAD 2000, dlatego te po kadym opisie narzdzi znajduje si szereg wicze, dziki
ktrym atwiej i ze zrozumieniem opanujesz wiedz teoretyczn.
W poniszych wiczeniach jedynym zadaniem bdzie narysowanie prostego rysunku

przy skorzystaniu z zaczonego opisu. Wykonanie nie powinno sprawi Ci wiele trud-
noci, jednak przed rozpoczciem rysowania zastanw si, jakich narzdzi uy, by jak
najsprawniej ukoczy kade z wicze.
wiczenia
podsumowujce
1. Narysuj uszczelk.
Rysunek 3.38.
Uszczelka
2. Wykonaj przecznik.
Rysunek 3.39.
Przecznik
3. Narysuj schemat.
Rysunek 3.40.
Wycznik - schemat
4. Narysuj rysunek i powiel go trzykrotnie wedug opisu.
Rysunek 3.41.
Reflektor
ROZDZIA 4.
Tekst
Tekst stanowi jedn z waniejszych elementw rysunku, dlatego te istotn spraw jest
umiejtne jego wstawianie oraz edycja. Program AutoCAD 2000 dysponuje szeregiem
nowoczesnych rozwiza, ktre powinny Ci w tym pomc, a ich mnogo na pewno za-
spokoi Twoje wymagania.
1. Wstawianie tekstu jednowierszowego

W programie mamy do dyspozycji dwa rne narzdzia umoliwiajce nam umieszczanie
tekstu na rysunku: Tekst jednowierszowy oraz Tekst wielowierszowy. Do prostych opisw
uywamy pojedynczych linii tekstu, ktrych szybkie wstawienie umoliwia nam narzdzie
Tekst jednowierszowy.
Warto w tym miejscu wspomnie, e czcionki z kocwk CE (Europa rodkowa) posia-

daj polskie znaki graficzne.
Narzdzie moemy uaktywni poprzez:

I wybranie z menu rozwijanego Rysuj pozycji Tekst, a nastpnie Jeden wiersz,
I wpisanie w linii polece wyrazu tekst (dt).
wiczenia
1. Utwrz prostokt o szerokoci 150mm i wysokoci l00mm, umie go w pocztku
ukadu wsprzdnych, nastpnie uaktywnij polecenie Tekst jednowierszowy i:
Okrel punkt pocztkowy tekstu lub [Wyrwnanie/sTyl]: 0,103
Okrel wysoko <aktualna>: @10<90
Okrel kt obrotu tekstu <aktualny>: 0
JJ6 AutoCAD 2000 PL wiczenia praktyczne
Podaj tekst: Tekst prbny
Nacinij dwa razy klawisz Enter, by zakoczy prac narzdzia.
Operacje te mog wydawa Ci si do kopotliwe, jednak podane dane s auto-
matycznie zapamitywane i przy wielokrotnym wstawianiu jednowierszowych
tekstw nie ma potrzeby ich ponownego podawania.
2. Uaktywnij narzdzie Tekst jednowierszowy, nastpnie:

Okrel punkt pocztkowy tekstu lub [Wyrwnanie/sTyl]: 160,100
okrel wysoko <10.000>: Nacinij klawisz Enter.
Podaj t e k s t : Tekst prbny 90%%d
Jak zapewne zauwaye, kocowe znaki zmieniy si w symbol ". Podobne
kody musisz zastosowa w celu wstawienia innych symboli. Zerknij na dodatek
ze skrtami znajdujcy si na kocu ksiki.
3. Wybierz narzdzie Tekst jednowierszowy, nastpnie:

O k r e l punkt pocztkowy t e k s t u lub [Wyrwnanie/sTyl]: 10,80
o k r e l wysoko <io.oooo>: Nacinij klawisz Enter.
Podaj t e k s t : Tekst prbny
Nacinij raz klawisz Enter.
Podaj tekst: Drugi wers
W ten prosty sposb moesz wstawia wicej ni jedn linijk tekstu, jednak
podczas edycji bd funkcjonoway one jako pojedyncze wersy.
4. Wybierz narzdzie Tekst jednowierszowy, nastpnie:

Okrel punkt pocztkowy tekstu lub [Wyrwnanie/sTyl]: w
Podaj opcj [Dopas/WStaw/Sy/Ce/Prawo/GL/GS/GP/CL/CS/CP/DL/DS/ /DP]: c
Okrel punkt rodkowy tekstu: 75,20
okrel wysoko <10.000>: Nacinij klawisz Enter.
Podaj tekst: Centrum

Rozdzia 4. Tekst 87
2. Wstawianie tekstu wielowierszowego

Narzdzia Tekst wielowierszowy uywamy do wstawiania obszernych opisw gdzie
najczciej uywamy rnych formatw czcionki.
Narzdzie mona uaktywni poprzez:

> wybranie z menu rozwijanego Rysuj pozycji Tekst, a nastpnie Wiele wierszy...,
I wpisanie w linii polece wyrazu wtekst (w lub wt),
I nacinicie przycisku Paragraf na pasku Rysuj.
Po wybraniu narzdzia Tekst wielowierszowy w pasku polece wywietlony zostanie

aktualny styl oraz wysoko tekstu, a take polecenie zachcajce do utworzenia pola
tekstowego. Dopasuj jego wymiary tak, by zmiecia si w nim caa tre, ktr chcesz
napisa (rysunek 4.2). Po chwili ukae si okno dialogowe Edytor tekstu wielowierszowe-
go, w ktrym moesz wykona wszystkie operacje dotyczce edycji oraz formatowania
tekstu (rysunek 4.3).
wiczenia
1. Wybierz narzdzie Tekst wielowierszowy, nastpnie okrel naroniki pola teksto-

wego tak, by jego szeroko wynosia l00mm. Po ukazaniu si okna dialogowego
zmie czcionk z aktualnej na Arial CE, a wysoko tekstu na 3. W polu edycji
tekstu wpisz zdanie: To jest mj tekst przeznaczony do edycji". Nacinij klawisz
Enter, nastpnie zmie wysoko czcionki na 5 i wpisz zdanie: Tekst wikszy o 2mm".
Nacinij ponownie klawisz Enter i zmie czcionk na Times New Roman CE,
a wysoko na 8. Wyrnij zdanie kursyw oraz pogrubieniem czcionki. Napisz:
Zmiana na wysokoci na 8mm". Zatwierd tekst przyciskiem OK.
2. Narysuj kwadrat o boku l00mm, nastpnie opisz wszystkie jego boki jak to
przedstawiono na rysunku 4.5. Wpisany tekst mona zmienia narzdziami edycji,
jak przedstawiono w poprzednim rozdziale. Obracajc pola z tekstem, skorzystaj
ze skrtu, jakim jest menu podrczne.
Wykorzystaj narzdzia Przesu oraz Obrt.
Rysunek 4.3. Lista Wysoko Wyrnienia Kolor Dodatkowe

Okno dialogowe czcionek czcionki czcionek czcionki symbole
Edytor tekstu
wielowierszowego.
Rysunek 4.4.
Przykad uycia
narzdzia Tekst
wielowierszowy
z wewntrznym
formatowaniem. Tak byo
zaznaczone
pole tekstowe
Rysunek 4.5.
Przykad uycia
narzdzia Tekst
wielowierszowy
3. Napisz prosty tekst z uyciem symboli: 0, , oraz %. Znajdziesz je naciskajc

przycisk Symbol, ktry znajduje si w prawym grnym rogu okna edytora tekstu
wielowierszowego.
Rozdzia 4.Tekst 89
3. Edycja i formatowanie tekstu

Na pewno nieraz tworzye wiele podobnych rysunkw w oparciu o pewien szablon,
w ktrym dokonywae drobnych zmian zarwno w tekcie, jak i rysunku, komputer do
takiego zadania jest wymarzonym narzdziem. Program AutoCAD 2000 jest idealnym
programem do tego typu prac, a wykonywanie ich jest maksymalnie uproszczone.
By wprowadzi zmiany w istniejcym elemencie tekstowym, wystarczy go zaznaczy

i klikn na prawym przyciskiem myszy, nastpnie z menu podrcznego naley wybra
opcj Edycja tekstu wielowierszowego... lub Edycja tekstu... (pozycja bdzie si zmienia
w zalenoci od tego, czy edytowany tekst bdzie wielo- czy jednowierszowy) (rysunek 4.6).
Rysunek 4.6.
Edycja tekstu
jedno-
i wielowierszowego
Inn moliwoci edycji jest wybranie pozycji Tekst... z menu rozwijanego Zmiana, na-
stpnie kliknicie na tekst, ktry chcemy zmieni.
Edytor tekstu jednowierszowego jest bardzo ubogi w dodatkowe opcje, waciwie mona
w nim dokonywa zmiany tylko w treci. Inaczej przedstawia si edytor tekstu wielowier-
szowego, ktry jest wyposaony w szereg opcji dotyczcych edycji i formatowania tekstu.
wiczenia
1. Korzystajc z narzdzia Tekst wielowierszowy napisz: Tekst wielowierszowy
przeznaczony do edycji"., nastpnie poddaj zdanie edycji. Po ukazaniu si okna
dialogowego z napisanym wczeniej zdaniem, zwiksz wysoko tekstu o 3mm
oraz zmie kocwk ...przeznaczony do edycji", na ...po edycji". Potwierd
zmiany przyciskiem OK.
2. Wykorzystujc narzdzie Tekst jednowierszowy napisz: Tekst jednowierszowy

przeznaczony do edycji"., nastpnie poddaj zdanie edycji. Po ukazaniu si okna
dialogowego z napisanym wczeniej zdaniem zmie kocwk ...przeznaczony
do edycji. na ...po edycji". Potwierd zmiany przyciskiem OK.
3. Do wykonania tego zadania wykorzystaj zdanie utworzone w wiczeniu nr 1, ktre

poddaj edycji wyrniajc je kursyw oraz pogrubieniem. Pamitaj, e gdy for-
matujesz tekst w edytorze naley go najpierw zaznaczy (rysunek 4.7). Zatwierd
wprowadzone zmiany.
Rysunek 4.7.
Formatowanie tekstu
wielowierszowego
4. Cechy tekstu
Pojcie cechy tekstu kryje w sobie kilka podstawowych zagadnie: Styl, Wyrwnanie,
Szeroko oraz Obrt. Wymienione opcje znajduj si w oknie dialogowym Edytor
tekstu wielowierszowego przy odsonitej zakadce Cechy (rysunek 4.8). W wicze-
niach postaram si nieco nawietli to zagadnienie, na tyle jednak, na ile pozwala mi
objto ksieczki.
Rysunek 4.8. Aktualnie Wyrwnanie tekstu Szeroko pola tekstowego,

Opcje dostpne obowizujcy oraz kierunek jego Pamitaj, e tylko ona ma
w zakadce Cechy styl tekstu wpisywania decydujcy wpyw na ukad tekstu
Styl tekstu zawiera podstawowe informacje okrelajce czcionk takie jak: nazwa i styl,
wysoko oraz zastosowane efekty. Dane te wykorzystywane s przez program przy
kadej edycji tekstu. W wiczeniach nr 3 i 4 dowiesz si, jak utworzy wasny styl i do-
konywa zmiany w istniejcym.
wiczenia
1. Korzystajc z narzdzia Tekst wielowierszowy i wzorujc si na wiczeniu nr 1
z poprzedniego tematu, napisz: Tekst wielowierszowy po edycji", nastpnie poddaj
zdanie edycji. Po ukazaniu si okna dialogowego z napisanym wczeniej zdaniem,
wybierz zakadk Cechy. Przyjrzyj si uwanie moliwociom, jakie oferuje Ci
program. Zmie aktualne Wyrwnanie na CS, czyli Centrum Symetr, zobacz, jakie
zmiany zaszy w ukadzie tekstu. Ustaw obrt tekstu na 45 i zatwierd zmiany
przyciskiem OK.
Rozdzia 4. Tekst
Rysunek 4.9.
Przykadowa
zmiana cech tekstu
2. Ponownie poddaj edycji tekst z poprzedniego wiczenia i wybierz zakadk Cechy.

Dobierz szeroko pola tekstowego tak, by wszystkie wyrazy zdania zmieciy si
w jednym wersie. Potwierd zmiany przyciskiem OK. Podobnie zmie szeroko
pola, w kadym wersie znalaz si tylko jeden wyraz.
Rysunek 4.10.
Wpyw zmiany
szerokoci pola
tekstowego na ukad
wyrazw
3. Z menu rozwijanego Format wybierz pozycj Styl tekstu..., po chwili otworzy si

okno dialogowe (rysunek 4.11). W polu Nazwa stylu znajduje si lista rozwijana
z aktualnie utworzonymi stylami, wybierz styl Standard. Niej jest druga lista,
w ktrej moesz dokona wyboru odpowiedniej czcionki dla aktualnego stylu,
wybierz Arial CE. Zatwierd zmiany przyciskiem Zastosuj. Od tej pory wybierajc
styl Standard automatycznie aktywn czcionk zostanie Arial CE.
4. Otwrz okno dialogowe Styl tekstu..., nastpnie nacinij przycisk Nowy..., znaj-
dujcy si w polu Nazwa stylu. Otworzy si nowe okienko, w ktrym wpisz nazw
nowego stylu (rysunek 4.11), zatwierd j przyciskiem OK. Wpisana nazwa ta ukae
si w polu Nazwa stylu, nastpnie zmie ustawienia czcionki tak, by aktywn bya
Arial CE, a jej wysoko wynosia 6. Nacinij przyciski Zastosuj i Zamknij.
Rysunek 4.11. Wybr Przyciski edycji Przycisk

Tworzenie nowego aktualnego stylu nazwy stylu potwierdzania zmian
stylu tekstu oraz
zmianaju
istniejcego
Nazwa nowego stylu.

W praktyce najlepiej
jest, gdy zawiera
podstawowe
informacje takie jak
nazwa czy wysoko
czcionki
Dodatkowe opcje umoliwiajce

zmian wygldu pisanego tekstu
5. Uaktywnij narzdzie Tekst wielowierszowy i utwrz pole tekstowe. Zauwa, e

w oknie edytora cechy czcionki s takie same, jak w nowo utworzonym stylu.
Moesz przecza pomidzy poszczeglnymi stylami otwierajc zakadk Cechy
i korzystajc z listy rozwijanej Styl. Napisz zdanie: Zmiana stylu", i potwierd
przyciskiem OK.
6. Utwrz nowy styl tekstu, ktry bdzie okrela waciwoci: Nazwa czcionki - Times
New Roman CE, Wysoko - 10, Styl czcionki - Pogrubiony, Efekty - odwrcony.
wiczenia
podsumowujce
1. Napisz ponisze teksty uwzgldniajc podane wytyczne.

Do wykonania wszystkich opisw uyto czcionki Arial CE o wysokoci 6mm.
Utworzony okrg jest rednicy 80-ciu mm. Wykorzystaj narzdzie edycji Kopiuj.
rodek pola tekstowego zdania: Wyrwnanie Centrum Symetr" pokrywa si ze
rodkiem okrgu.
Rysunek 4.12. Linia tekstu stycza do okrgu.

Rysunek
podsumowujcy nr 1
Wyrwnanie
Centrum
Symetr
2. Napisz ponisze zdania, korzystajc raz z narzdzia Tekst wielowierszowy. Czcionka

Italie nie posiada polskich znakw graficznych, dlatego te w niektrych przypadkach
uywaj liter zastpczych np. zamiast napisz o.
Rysunek 4.13.
Rysunek
podsumowujcy nr 2
3. Wstaw podany tekst do rysunku.

Przed wykonaniem napisu utwrz nowy styl tekstu, ktry bdzie zawiera informacje
o czcionce. Wykorzystaj opcj Wyrwnanie znajdujc si w zakadce Cechy.
Rysunek 4.14. Zastosowano czcionk Times

Rysunek New Roman CE wyrnion
podsumowujcy nr 3 pogrubieniem oraz kursyw.
Tekst jest wyrwnany do
prawego - dolnego rogu.
ROZDZIA 5.
Wymiarowanie
Wymiar jest rodzajem informacji tekstowo - graficznej, dziki ktrej dowiadujemy si
o niektrych waciwociach rysowanego przedmiotu: rozmiarach, odlegoci, kcie itp.
Wymiarowanie zazwyczaj nie sprawia projektantom wielu trudnoci, a dziki pomy-
sowoci twrcw programu AutoCAD 2000 w praktyce staje si bardzo proste.
1.Czynnociwstpne
Przed rozpoczciem wymiarowania naley przygotowa Interfejs programu, by praca
bya jak najwygodniejsza. Po pierwsze, naley wczy pasek narzdzi Wymiar. Znaj-
dziesz go w menu podrcznym, ktre ukae Ci si, gdy klikniesz prawym przyciskiem
myszy na istniejcy pasek narzdzi (rysunek 5.1).
Umie nowy pasek narzdzi w miejscu, gdzie bdzie najatwiej dostpny.
2. Meneder stylw wymiarowania

W oknie menedera stylw mona wybra jeden z dostpnych stylw wymiarowania,
a take utworzy nowy lub zmodyfikowa istniejcy.
Okno meneder a mona otworzy poprzez:

kliknicie przycisku Styl wymiarowania, ktry znajduje si na pasku narzdzi
Wymiar,
wybranie pozycji Styl wymiarowania... z menu rozwijanego Format,
wpisanie litery p w linii polece.
By wygld i styl wymiarw przedstawionych w ksieczce nie rni si od tego na Twoim

monitorze naley odpowiednio zmodyfikowa styl wymiarowania.
Rysunek 5.2. Aktualnie dostpne Przyciski

Okna dialogowe style wymiarowania menadera stylw
Meneder stylw
wymiarowania oraz
Utwrz nowy styl
wymiarowania
wiczenia
Otwrz okno dialogowe Meneder stylw wymiarowania, nastpnie, by utworzy wasny
styl nacinij przycisk Nowy. Po tej czynnoci otworzy si nastpne okno (rysunek 5.2),
w ktrym wpisz nazw nowego stylu, a w licie rozwijanej Rozpocznij z: wybierz aktualnie
dostpny styl (tutaj ISO-25). Potwierd zmiany przyciskiem Kontynuuj, w nastpstwie
tej czynnoci otworzone okna zostan automatycznie zamknite, a otworzy si okno
Nowy styl wymiarowania: NAZWA STYLU z aktywn zakadk Linie i strzaki. Znajduj
si tu opcje dotyczce wygldu oraz stylu linii i grotw. Ustaw wszystkie tak jak przed-
stawiono na rysunku 5.3, zaobserwuj zmiany w polu podgldu stylu.
Rozdzia 5.1 Wymiarowanie 95
Rysunek 5.3. Opcje dotyczce Podgld

linii wymiarowych aktualnego stylu
Opcje dostpne
K
w zakadce Linie
i strzaki
Listy rozwijane z rnymi typami

zakocze linii wymiarowych
Przejd teraz do zakadki Tekst, nastpnie sprawd zgodno nastpujcych ustawie:

Styl tekstu - Standard oraz Dopasowanie tekstu - Zgodne z lini wymiarow. W zakadce
Dopasowanie wybierz opcj Skala globalna: 1, ktra znajduje si w polu Skala ele-
mentw wymiaru. Potwierd wszystkie wprowadzone zmiany przyciskiem OK. Ponownie
ukae si okno menedera stylw, nastpnie w polu Style: zaznacz nowo utworzony styl
i kliknij przycisk Ustal aktualnym. Zamknij okno. W ten sposb utworzye i zmodyfi-
kowae swj wasny styl. Jeli chciaby dokona w nim zmian to w oknie menedera
wybierz przycisk Nadpisz... i wprowad nowe ustawienia. Wszystkie zmiany zostan
wyrnione w opisie stylu (rysunek 5.2).
3. Narzdzia wymiarowania
Do zwymiarowania okrelonych detali uywamy poszczeglnych narzdzi, w zalenoci
od rodzaju elementw oraz sposobu wymiarowania. Interesujce nas narzdzia wybieramy
z menu rozwijanego Wymiary lub paska narzdzi Wymiar.
wiczenia
1. Utwrz prostokt o szerokoci 30mm i wysokoci 10mm. Wybierz z paska narzdzi
Wymiar narzdzie Wymiar liniowy i postpuj zgodnie z poleceniami:
Okrel pocztek pierwszej pomocniczej l i n i i wymiarowej lub <wybierz
obiekt>: Kliknij myszk w grnym rogu prostokta lub podaj jego wsprzdne.
Okrel pocztek drugiej pomocniczej l i n i i wymiarowej : Kliknij myszk
w drugim grnym rogu prostokta lub podaj jego wsprzdne.
Okrel pooenie l i n i i wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Poziomo/pIonowo/
obrcony]: Okrel pooenie linii tak, by znajdowaa si w odlegoci 3mm od
krawdzi prostokta.
Ponownie wybierz narzdzie Wymiar liniowy, nastpnie:
obiekt>: Kliknij myszk w grnym rogu prostokta lub podaj jego wsprzdne.
Okrel pocztek drugiej pomocniczej l i n i i wymiarowej: Kliknij myszk
w dolnym rogu prostokta po tej samej stronie co poprzednio lub podaj jego
wsprzdne.
Okrel pooenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Poziomo/pIonowo/
obrcony] : Okrel pooenie linii tak, by znajdowaa si w odlegoci 5mm
od krawdzi prostokta, a jednoczenie w jego polu.
Rysunek 5.4.
Pocztek linii
Rysunek uzyskany pomocniczej
w wiczeniu nr 1
Jak widzisz, narzdzie Wymiar liniowy umoliwia zwymiarowanie odlegoci

pomidzy dwoma punktami umieszczonymi rwnolegle do osi X lub Y.
2. Utwrz figur korzystajc ze wsprzdnych przedstawionych na rysunku 5.5.

Wybierz z paska narzdzi Wymiar narzdzie Wymiar liniowy i postpuj zgodnie
z poleceniami:
Okrel pocztek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz
obiekt>: 140,40
Okrel pocztek drugiej pomocniczej l i n i i wymiarowej: 160,40
obrcony]: 155,35 lub kliknij 5mm pod wymiarowan krawdzi.
Ponownie wybierz narzdzie Wymiar liniowy, nastpnie:
Okrel pocztek pierwszej pomocniczej linii wymiarowej lub <wybierz
obiekt>: 160,40
Okrel pocztek drugiej pomocniczej linii wymiarowej: 190,60
Okrel pooenie linii wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Poziomo/pIonowo/
Obrcony]: o
Okrel kt l i n i i wymiarowej <aktualny>: 34
[Wtekst/Tekst/Poziomo/pIonowo/Obrcony] : 170,40 lub kliknij W odlegoci

5mm od wymiarowanej krawdzi.
Jednak wymiarowanie linii pochyych nie jest tak kopotliwe, jeli uyjemy narzdzia
Wymiar normalny.
Wybierz narzdzie Wymiar normalny i zastosuj si do poniszych polece:

obiekt>: 190,60
Okrel pooenie l i n i i wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kat]: 180,70
lub kliknij w odlegoci 5mm od wymiarowanej krawdzi.
Wybierz z paska narzdzi Wymiar narzdzie Wymiar liniowy i nastpnie:

obiekt>: 140,70
obrcony]: 135,65 lub kliknij w odlegoci 5mm od naronika figury.
Narzdzie Wymiar normalny umoliwia Ci szybkie zwymiarowanie elementw

pochyych, poniewa kt nachylenia linii wymiarowej ustalany jest automatycznie
przy okrelaniu pocztkw pomocniczych linii.
Rysunek 5.5. 140,70

Rysunek uzyskany
w wiczeniu nr 2
190,60
140,40
3. Utwrz figur, postpujc wedug polece:
Wybierz narzdzie uk i nastpnie:

Okrel punkt pocztkowy uku lub [rOdek]: o
Okrel rodek uku: 150,50
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciwa] : k
Okrel kt rozwarcia uku: 180
Nastpnie wybierz narzdzie Linia:

1
Wybierz narzdzie uk i nastpnie:

Okrel punkt pocztkowy uku lub [rodek]: o
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciw]: k
Wybierz ponownie narzdzie Linia, nastpnie nastpnie:

Wybierz narzdzie uk i:
Okrel punkt pocztkowy uku lub [rOdek]: o
Okrel punkt kocowy uku lub [Kt/ciciwa]: k
Ponownie wybierz narzdzie Linia, nastpnie:

okrel nastpny punkt lub [Cofaj]: Korzystajc z opcji Obiekt wybierz
punkt kocowy linii na kocu ostatnio utworzonego uku.
Uaktywnij narzdzie Promie znajdujce si na pasku narzdzi Wymiar i nastpnie:
wybierz uk lub okrg: Zaznacz uk o kcie rozwarcia rwnym 180.
Okrel pooenie l i n i i wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kt]: Okrel
pooenie w taki sposb, by linia wymiarowa znajdowaa si wewntrz uku.
Jednoczenie przypatrz si, jaki przyjmie ksztat, gdy kursor znajdzie si po
zewntrznej stronie uku.
Ponownie wybierz narzdzie Promie i w taki sam sposb zwymiaruj uk o kcie
rozwarcia rwnym 90.
Uaktywnij narzdzie rednica, nastpnie:
wybierz uk lub okrg: Zaznacz uk o kcie rozwarcia rwnym 45.
Okrel pooenie l i n i i wymiarowej lub [Wtekst/Tekst/Kt] : Okrel
pooenie w taki sposb, by cz linii wymiarowej znalaza si po zewntrznej
stronie uku.
Sposb, w jaki okrelie promie i rednic ukw moe posuy Ci do
zwymiarowania okrgw.
Wybierz narzdzie Wymiar ktowy i nastpnie:
Wybierz kt, okrg, lini lub <wybierz wierzchoek>: Zaznacz uk
o kcie rozwarcia rwnym 180.
Okrel pooenie uku wymiarowego (Wtekst/Tekst/Kt): Wybierz pooenie
w taki sposb, by linie wymiarowe znalazy si po wewntrznej stronie uku i nie
przecinay si z adn inn. Jeli masz z tym problemy, to wpisz: 135,50.
Ponownie uaktywnij narzdzie Wymiar ktowy i:

Wybierz kt, okrg, l i n i lub <wybierz wierzchoek>: Zaznacz praw
krawd elementu.
wybierz drug l i n i : Zaznacz doln krawd elementu.
Okrel pooenie luku wymiarowego (Wtekst/Tekst/Kt) : Wybierz pooenie
w taki sposb, by linie wymiarowe znalazy si wewntrz wymiarowanego kta
ostrego i nie przecinay si z innymi.
Ponownie uaktywnij narzdzie Wymiar ktowy, nastpnie:
Wybierz kt, okrg, l i n i lub <wybierz wierzchoek>: Zaznacz doln
krawd elementu.
wybierz drug l i n i : Zaznacz lew ssiadujc krawd elementu.
Okrel pooenie uku wymiarowego (Wtekst/Tekst/Kt): Wybierz pooenie
w taki sposb, by linie wymiarowe znalazy si po stronie kta rozwartego.
Zwymiaruj pozostay kt oraz krawdzie.
Rysunek 5.6.
Rysunek uzyskany
w wiczeniu nr 3
i. Utwrz figur, postpujc wedug polece:

Wybierz narzdzie Prostokt i nastpnie:
Okrel pierwszy naronik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/Szeroko/]:
150,70
Powtarzajc wybr narzdzia, narysuj dodatkowo dwa prostokty o naronikach
okrelonych wsprzdnymi:
190,60-200,50
170,50-180,30.
Uaktywnij narzdzie Szybkie wymiarowanie, ktre znajduje si na pasku narzdzi
Wymiar, nastpnie:
Wybierz geometri do wymiarowania: Zaznacz Utworzon figur. Potwierd
wybr prawym przyciskiem myszy.
Okrel pooenie linii wymiarowej lub [Szeregowy/Pitrowy/odBazy/

Wsprzdne/ /pRomie/reDnica/punktOdniesienia/Edycja] <aktualny>:
Umie linie wymiarowe po prawej stronie figury w odlegoci 10mm.
Korzystajc z prawego przycisku myszy, otwrz menu podrczne i wybierz pozycj
Powtrz Szybkie wymiarowanie, nastpnie:
wybierz geometri do wymiarowania: Zaznacz utworzon figur. Potwierd
wybr prawym przyciskiem myszy.
Okrel pooenie l i n i i wymiarowej lub [Szeregowy/Pitrowy/odBazy/
Wsprzdne/ /pRomie/reDnica/punktOdniesienia/Edycja] <aktualny>:
Umie linie wymiarowe w odlegoci lOmm nad figur.
Pamitaj, e jeli zaznaczysz take aktualne wymiary, to zostan one zastpione
nowymi.
Jeli chcesz dowiedzie si czego wicej o opcjach dostpnych w narzdziu
Szybkie wymiarowanie, po jego uaktywnieniu nacinij klawisz F1.
Rysunek 5.7.
Rysunek uzyskany
w wiczeniu nr 4
5. Utwrz figur postpujc wedug polece:

Wybierz narzdzie Prostokt i powtarzajc okrelone czynnoci narysuj cztery
prostokty o naronikach okrelonych wsprzdnymi:
190,170-210,110
210,160-220,140
220,160-250,120
260,140-270,130.
Korzystajc z narzdzia Wymiar liniowy, okrel szeroko pierwszego prostokta,
lini wymiarow umie lOmm pod doln krawdzi prostokta. Utworzony
wymiar ten posuy jako bazowy dla nastpnych. Uaktywnij narzdzie Wymiar
od bazy i nastpnie:
Okrel pocztek drugiej pomocniczej linii wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz]
<aktuainie>: Wybierz prawy naronik drugiego prostokta.
Okrel pocztek drugiej pomocniczej l i n i i wymiarowej lub [Cofaj/Wybierz]
<aktuainie>: W ten sposb zwymiaruj szerokoci wszystkich utworzonych
prostoktw i zakocz polecenie klawiszem Enter.
Korzystajc z narzdzia Wymiar liniowy, okrel odlego pomidzy grn kraw-
dzi pierwszego i drugiego prostokta. Umie lini wymiarow po lewej stronie
figury w odlegoci 10mm od najdalej wysunitej krawdzi. Utworzony wymiar

posuy jako bazowy dla nastpnych. Uaktywnij narzdzie Wymiar szeregowy
i nastpnie:
<aktuainie>: Wybierz dolny naronik drugiego prostokta.
<aktuainie>: W ten sposb zwymiaruj wysokoci wszystkich utworzonych
prostoktw i zakocz prac polecenia klawiszem Enter.
Pamitaj, e skorzystanie z narzdzi wymiarowania z wiczenia nr 5 nie bdzie
moliwe bez utworzenia wymiaru bazowego. W razie jego braku, w linii polece
uka si odpowiednia informacja.
Zmienna systemowa dimdii steruje odstpami pomidzy liniami wymiarowymi
narzdzia Wymiar od bazy.
Rysunek 5.8.
Rysunek uzyskany
w wiczeniu nr 5
6. Utwrz prostokt o pierwszym naroniku w punkcie 200,120 i drugim w 250,100,

wybierz narzdzie Szybka linia odniesienia i nastpnie:
Okrel pierwszy punkt l i n i i odniesienia lub [Ustawienia] <aktualnie>:
Kliknij w lewym grnym rogu prostokta.
Okrel kolejny punkt: @15<315
okrel kolejny punkt: Nacinij klawisz Enter.
okrel szeroko tekstu <aktuaina>: Nacinij klawisz Enter, poniewa wa-
ciwoci tekstu sterowane s stylem, ktrego zgodno ustawie w poprzednim rozdziale.
Podaj pierwsz lini tekstu opisu <Wtekst>: Linia odniesienia.
Nacinij dwa razy klawisz Enter by zakoczy dziaanie narzdzia. Utworzony ele-
ment tekstowy mona edytowa tak jak przedstawiono to w poprzednim rozdziale.
Rysunek 5.9.
Rysunek uzyskany
w wiczeniu nr 6
4. Narzdzia edycji
elementw wymiarowania
Na pewno nieraz zdarzyo Ci si umieci lini wymiarow w innym miejscu, ni zamie-
rzae, lub wielko elementw tworzcych wymiar bya nieproporcjonalna do elementu
wymiarowanego. Do usunicia tych i podobnych problemw stworzone s narzdzia
edycji elementw wymiarowania.
wiczenia
1. Utwrz prostokt o szerokoci 40mm i wysokoci 20mm, nastpnie korzystajc
z narzdzia Wymiar liniowy okrel jego szeroko. Uyj narzdzia Skala i powiksz
element piciokrotnie. Jak zapewne zauwaye, elementy wymiaru zmieniy
swoj pozycj, a tekst wymiarowy okrelajcy szeroko pokazuje warto picio-
krotnie wiksz. Jednak wielko grotw i wysoko tekstu pozostaa taka sama,
przez to ich proporcje s nieodpowiednie w stosunku do elementu wymiarowane-
go. Problem ten mona szybko rozwiza, wystarczy zaznaczy interesujcy nas
wymiar, a nastpnie z menu podrcznego wybra pozycj Cechy. Opcja ta istnieje
take na pasku narzdzi Standard oraz w menu rozwijanym Zmiana. Po chwili
otworzy si okno dialogowe Cechy, w ktrym znajdziesz posegregowane w wielu
rozwijanych menu opisy wszystkich waciwoci wybranego wymiaru. W menu
Dopasowanie znajduje si pozycja Globalna skala wymiaru, ktra jest odpowiedzialna
za wielko wszystkich elementw wymiaru. Zmie jej warto z 1 na 4, a strzaki
i tekst zwiksz si czterokrotnie. Zatwierd zmian wartoci klawiszem Enter
i zamknij okno.
Rysunek 5.10.
Okno dialogowe
Cechy
Dostosowae proporcje wymiaru do wielkoci elementu, jednak zwymiarowanie

nastpnych elementw podobnego rozmiaru spowoduje, e utworzone wymiary
bd znowu niedopasowane do rysunku. By temu zapobiec, naley dostosowa
odpowiedni cech w istniejcym stylu wymiarowania, a mwic dokadniej,
chodzi tu o opcj Skala globalna, ktra znajduje si w zakadce Dopasowanie.
Zmie jej warto na 4 i zwymiaruj wysoko utworzonego prostokta. Jeli po-
prawnie wykonae to wiczenie, to elementy linii wymiarowych, okrelajce
wysoko jak i szeroko, nie powinny rni si stylem.
2. Utwrz prostokt o pierwszym naroniku w punkcie 0,0 i drugim w 10.01,3.03,

nastpnie, korzystajc z dostpnych narzdzi, zwymiaruj figur oraz dostosuj globalny
wymiar skali do wielkoci elementu. Zaznacz wymiar okrelajcy szeroko
i otwrz okno dialogowe Cechy. Rozwi menu Jednostki podstawowe i przejd
do pozycji Dokadno, warto jej ustaw na 0 (jednostki cakowite). Zamknij
okno. Wymiar powinien zosta zaokrglony do wartoci 10. Wybierz wymiar
okrelajcy wysoko i ponownie otwrz okno dialogowe Cechy. Rozwi menu
Rysunek 5.11.
Dopasowanie
elementw wymiaru
do wielkoci figury
Tekst i przejd do pozycji Zmiana tekstu. W polu wpisz warto 3 potwierd

wpis klawiszem Enter.
Zamknij okno.
Rysunek 5.12.
Rysunek z wiczenia
nr 2 przed
i po korekcie
wiczenia
podsumowujce
Wykonaj podane niej rysunki, korzystajc z zamieszczonych wsprzdnych, nastpnie
dokonaj kompletnego wymiarowania. Rysunek podsumowujcy nr 2 zwymiaruj, uywajc
narzdzi Wymiar od bazy oraz Wymiar szeregowy.
Rysunek 5.13.
Rysunek
podsumowujcy nr 1
Rysunek 5.14.
Rysunek
podsumowujcy nr 2
ROZDZIA6
ZOOM oraz poruszanie si

po rysunku
Narzdzia typu Zoom umoliwiaj dostosowanie widocznego obszaru rysunku na ekranie
monitora do potrzeb uytkownika. Jeli widoczny jest duy obszar rysunku, to wywietlana
jest mniejsza ilo elementw, poniewa zbyt dua ich ilo spowodowaaby nieczytelno
obrazu. Przy takim powikszeniu niemoliwa jest take wygodna edycja rysunku, a natok
elementw powoduje, e niemoliwe jest wykonanie wielu operacji. Natomiast jeli
wywietlany obszar ma niewielkie rozmiary to jego edycja staje si o wiele atwiejsza,
poniewa znajdujce si na nim elementy s wyrane i czytelne. Powoduje to jednak
potrzeb czstego przemieszczania si pomidzy rnymi fragmentami rysunku. Program
AutoCAD 2000 dysponuje szeregiem narzdzi, ktre umoliwiaj szybkie uzyskanie
interesujcego nas widoku. Znajdziesz je w podmenu Zoom i Nfragm oraz na pasku na-
rzdzi Standard (rysunek 6.1).
Rysunek 6.1.
Wycinek paska
narzdzi Standard
oraz menu rozwijane
Widok
1. Narzdzia typu ZOOM

wiczenia
1. Utwrz figury korzystajc z narzdzia Wielokt i postpujc wedug polece:
Podaj licz bokw <aktualna>: 9
Podaj opcj [Wpisany/Opisany] <aktualnie>: w
Ponownie wybierz narzdzie Wielokt i:
podaj licz bokw o > : Nacinij klawisz Enter.
Podaj opcj [Wpisany/Opisany] <W>: Nacinij klawisz Enter.
Ponownie wybierz narzdzie Wielokt i nastpnie:
podaj licz bokw <9>: Nacinij klawisz Enter.
Podaj opcj [Wpisany/Opisany] <w>: Nacinij klawisz Enter.
Ponownie wybierz narzdzie Wielokt i nastpnie:

podaj licz bokw <9>: Nacinij klawisz Enter.
podaj opcj [wpisany/Opisany] <w>: Nacinij klawisz Enter.
Ponumeruj wielokty od 1 (najmniejszy) do 4, uywajc czcionki wysokoci
proporcjonalnej do wymiarw poszczeglnych wieloktw. Utworzony rysunek
posuy do dalszych wicze zawartych w tym dziale.
2. Otwrz rysunek z poprzedniego wiczenia i uaktywnij narzdzie Zoom przez wpisanie

w linii polece wyrazu zoom (z), nastpnie:
Okrel naronik okna, podaj wspczynnik skali (nX lub nXP) lub
[Wszystko/ /Centrum/Dynamiczny/Zakres/Poprzedni/Skala/Okno]
<aktualnie>: 185,175
Okrel przeciwlegy naronik: 238,125
Na ekranie powinien by widoczny wielokt nr 1.
Dodatkowe opcje narzdzia Zoom widoczne w linii polece znajdziesz take rozwija-
jc przycisk z czarnym trjkcikiem w prawym - dolnym rogu (rysunek 6.1).
3. Rozwi przycisk z narzdziami typu Zoom, nastpnie wybierz narzdzie Zoom

zakres. Rysunek powinien zosta powikszony tak, aby w caoci wypeni okno.
4. Wybierz teraz narzdzie Zoom wszystko. Pokazany zosta obszar caego rysunku.
Jeli jakiekolwiek elementy bd poza jego obszarem, to narzdzie zmieni tak
powikszenie, by zawieray si w nowym widoku.
Rozdzia 6.ZOOM oraz poruszanie si po rysunku 107
5. Wybierz narzdzie Zoom skala, nastpnie:

Podaj wspczynnik s k a l i (nX lub nXP): 5
Widoczny obszar rysunku zosta zmniejszony piciokrotnie. Dla powikszenia

widocznego obszaru naley wpisa warto mniejsz od 1, a wiksz od 0 np. 0.5.
6. Wybierz narzdzie Zoom dynamiczny. Na ekranie ukae si obszar caego rysunku

wraz z ruchomym oknem, ktrego wielko mona zmieni, uywajc lewego przy-
cisku myszy (rysunek 6.2). Po naciniciu klawisza Enter obszar zawarty wewntrz
wygenerowanego prostokta zostanie powikszony do rozmiarw rysunku. Narzdzie
to doskonale nadaje si do poruszania si pomidzy fragmentami rysunku.
7. Wybierz narzdzie Powiksz. Rysunek zosta powikszony.
8. Wybierz narzdzie Pomniejsz. Rysunek zosta pomniejszony.
9. Wybierz narzdzie Zoom centrum i postpuj wedug polece:

Okrel punkt centralny: 210,150
Podaj powikszenie lub wysoko <aktualnie>: 100
Rysunek zosta powikszony tak, e widoczny jest obszar o wysokoci 100 mm. Chcc
powikszy widoczny obszar rysunku np. dwukrotnie, wpisz warto 0,5x. Jeli zako-
czysz wyraenie liter x, to warto ta, nie bdzie oznaczaa wysokoci, lecz skal.
10. Wybierz narzdzie Szybki zoom i zauwa, e ksztat kursora uleg zmianie. Nastpnie
przytrzymaj lewy przycisk myszy i przesu kursor w d. Przypatrz, si jak zmieniao
si powikszenie rysunku podczas ruchu kursora. Ponownie przytrzymaj lewy
przycisk myszy i przesu kursor w gr. Rysunek zosta powikszony. Zakocz
prac narzdzia klawiszem Esc. Na prawo od przycisku rozwijanego znajduje si
narzdzie Zoom poprzedni. Zapoznaj si z jego dziaaniem.
2. Przewijanie rysunku
W poniszych wiczeniach korzystaj z rysunku utworzonego w poprzednim temacie.
wiczenia
1. Wybierz narzdzie Szybki nfragm. Przytrzymaj lewy przycisk myszy i wykonaj
kilka ruchw kursorem. Zauwa, e wraz z przemieszczaniem si kursora odsa-
niane s nowe fragmenty rysunku. Narzdzie mona rwnie uruchomi poprzez
wpisanie w linii polece wyrazu nfragm (nf).
2. Korzystajc z narzdzia Zoom zakres powiksz rysunek tak, aby widoczne byy
wszystkie jego elementy. Z podmenu Nfragm wybierz narzdzie Punkt, nastpnie:
okrel punkt bazowy lub przesunicie: Wybierz punkt na najdalej wysunitym
na prawo elemencie.
okrel drugi punkt: Przy prawej krawdzi rysunku (rysunek 6.3).
Program AutoCAD 2000 obliczy odlego pomidzy postawionymi punktami
oraz uwzgldniajc ich kierunek dosun obiekt do prawej krawdzi rysunku.
Rysunek 6.3.
Rysunek przed
przesuniciem
Pole rysunku
3. Z podmenu Nfragm wybierz narzdzie Lewo. Rysunek zosta przesunity w lew

stron. Jeli uwaasz, e przesunicie byo niewystarczajce, to rozwijajc menu
podrczne znajdziesz pozycj Powtrz Lewo.
3. Okno podgldu
Narzdzie Podgld umoliwia szybkie przejcie do innej czci rysunku oraz jej po-
wikszenie. Wywietla w oddzielnym oknie dialogowym cay obszar rysunku wraz
z wygenerowanym prostoktem, ktrego dziaanie niczym si nie rni od tego z narzdzia
Zoom dynamiczny. Moesz je uaktywni poprzez wybranie pozycji Podgld znajdujcej
si w menu rozwijanym Widok, lub wpisanie wyrazu podgld w linii polece.
Rozdzia 6. i ZOOM oraz poruszanie si po rysunku 109
Rysunek 64.
Okno dialogowe
Podgld
wiczenie
podsumowujce
Wybierz narzdzie Podgld i zapoznaj si z jego dziaaniem.
4. Nazwane widoki
W programie istnieje moliwo nadania nazwy aktualnemu widokowi, do ktrego
mona w kadej chwili powrci.
wiczenia
1. Z menu rozwijanego Widok wybierz pozycj Nazwane widoki.... Po chwili otworzy
si nowe okno dialogowe Widok, w ktrym nacinij przycisk Nowy. W otwartym
oknie Nowy widok znajduje si pole Nazwa, gdzie wpisz wyraenie okrelajce
aktualny widok. Potwierd wpis i zamknij otworzone okna.
2. Powiksz rysunek tak, by widoczny by tylko najmniejszy wielokt, nastpnie

otwrz okno Widok. W polu Aktualny widok znajduj si dwa wiersze: aktualny
oraz utworzony w poprzednim wiczeniu. Kliknij ten z poprzedniego wiczenia,
zaznaczajc go, i wybierz przycisk Ustal aktualny. Z lewej strony nazwy widoku
powinien zosta umieszczony niewielki trjkcik. Nacinij przycisk OK. Powik-
szenie rysunku zostao wczytane z podanej nazwy.
wiczenie
podsumowuice
Ponownie przejrzyj opisy do wszystkich narzdzi podanych w tym rozdziale i zastanw
si, z ktrych narzdzi najlepiej skorzysta w okrelonych sytuacjach.
ROZDZIA 7.
Warstwy
Zapewne jeszcze pamitasz czasy przezroczystych folii, na ktrych krelie poszczeglne
elementy rysunku, na jednej np. kontury bry, na drugiej opisy, a na trzeciej wymiary.
Praca taka na pewno umoliwiaa wykonanie rysunku, ktry jest czytelniejszy, jednak
stworzenie go byo do kopotliwe i wymagao duego dowiadczenia. W programie
AutoCAD 2000 poszczeglnym arkuszom folii odpowiadaj tzw. warstwy. Operowanie ni-
mi w praktyce jest bardzo proste i na pewno nie stwarza tylu problemw, co rysowanie
na fali.
1. Meneder warstw
Operacje, takie jak utworzenie nowej warstwy, zarzdzanie czy zmiana kolorw, mog by
wykonane w oknie dialogowym Meneder cech warstw, ktre otworzy mona poprzez:
wpisanie w linii polece wyrazu warstwa (wa),
kliknij przycisku Warstwa znajdujcego si na pasku narzdzi Przybory,
wybranie pozycji Warstwa... znajdujcej si w menu rozwijanym Format.
Kilka sw teorii.
Pojedyncza warstwa posiada wiele nastaw, dziki ktrym staje si podobna do przezroczy-
stej folii. Okrelone ustawienia symbolizuj ikony, ktre znajduj si w oknie menedera
oraz na licie rozwijanej:
wcz/wycz - pokazuje lub ukrywa wybrane warstwy, ukryte warstwy s rege-
nerowane wraz z rysunkiem;
zablokuj/odblokuj - wybrana warstwa nie bdzie wywietlana, krelona oraz
regenerowana;
Rysunek 7.1. Filtry Dodatkowe Przyciski

Okno dialogowe warstw opcje wywietlania menedera warstw
Meneder
cech warstw
Nazwa
warstwy
Pole
istniejcych
warstw
I zamknij/otwrz - warstwa jest wywietlana jednak nie mona podda j edycji,

do zamknitej warstwy mona dodawa obiekty;
> krel/nie krel - blokuje warstw przed kreleniem (nie bdzie drukowana).
wiczenia
1. Otwrz okno dialogowe Meneder cech warstw, nastpnie, by utworzy now
warstw nacinij przycisk Nowa. W polu warstw pojawi si dodatkowa linijka
oznaczajca nastpn warstw z polem Nazwa w stanie edycji. Nazwij j Kontur".
Utwrz nastpn warstw z przypisanym kolorem niebieskim, nazwij j Wymiary".
By zmieni kolor przypisany warstwie kliknij nazw koloru, a po chwili pojawi si
nastpne okno dialogowe Wybierz kolor, gdzie zdecyduj si na okrelon barw.
Utwrz jeszcze jedn warstw o kolorze czerwonym, nazwij j Opis". Zamknij
okno menedera korzystajc z przycisku OK.
2. Korzystajc z listy rozwijanej, wybierz warstw Kontur i ustaw jako aktualn. Narysuj
polilini o gruboci 0,3 mm, korzystajc z podanych punktw przechodnich:
punkt pocztkowy 0,0
nastpne 0,100; 50,100; 50,80; 20,80; 20,20; 60,20
wybierz opcj uk i ustaw kt rozwarcia na 150
punkt kocowy uku 120,20
wybierz opcj linia
nastpne punkty przechodnie 160,20; 160,80; 140,80; 140,100; 180,100; 180,0; 0,0.
Uaktywnij warstw Wymiary, wybierz z listy rozwijanej kolorw barw Jak
Warstwa oraz ustaw szeroko linii rwnie na pozycj Jak Warstwa. Zwymiaruj
utworzon figur. Ustaw warstw Opis jako aktualn, nastpnie, korzystajc z narz-
dzia Paragraf oraz czcionki Arial CE o wysokoci 6 wykonaj po lewej stronie
elementu napis nastpujcej treci: Wykona z drewna I gat. dokadnie oczyci".
W ten sposb wykonae rysunek na trzech warstwach, ktrymi moesz dowolnie
operowa. Ukryj warstwy Opis oraz Kontur, a widoczny bdzie wycznie zarys
elementu. Ustaw aktualn warstw O, nastpnie zamknij wszystkie warstwy, kt-
re utworzye w poprzednim wiczeniu, i sprbuj podda je edycji. Jak zapewne
zauwaye, moesz utworzone obiekty zaznacza oraz kopiowa, jednak nie
masz moliwoci edycji.
Rysunek 7.3.
Rysunek z wiczenia
nr 2 z wczonymi
odpowiednio: jedn,
dwiema i trzema
warstwami
Wykona z drewna
I ga. dokadnie
oczyci.
3. Narysuj poniszy rysunek z uyciem trzech warstw, podobnie jak w poprzednim

wiczeniu.
Rysunek 7.4. Uycie warstw przy rysowaniu rysunku

Rysunek
do wiczenia nr 3
schematycznego.
ROZDZIA 8.
Kreskowanie
Kreskowanie stosowane w rysunkach spenia, do istotn rol m.in. kreskujc ozna-
czamy poszczeglne paszczyzny przekroju czy te materia, z ktrego wykonana jest
np. ciana. W praktyce jednak rczne pokrycie okrelonym wzorem paszczyzny ele-
mentu jest do uciliwe i czasochonne. Dlatego te kreskowanie w programie Auto-
CAD 2000 jest jedn z czynnoci, na ktrej zaoszczdzamy wiele czasu, poniewa przy
poprawnie wykonanym rysunku zakreskowanie paszczyzn nie zajmuje wicej ni jedn
minut.
1. Kreskowanie z uyciem
okna dialogowego
Kreskowanie do granic
Operacj kreskowania zaczynamy od otworzenia okna dialogowego Kreskowanie do granic,
mona to uczyni na wiele sposobw, poprzez:
wpisanie w linii polece wyrazu gkreskuj (gk lub kra),
wybranie z menu dialogowego Rysuj pozycji Kreskuj...,
nacinicie przycisku Kreskuj znajdujcego si na pasku narzdzi Rysuj.
Na zakadce Szybki (rysunek 8.1), w ktrej uytkownik definiuje wygld wzoru kresko-
wania. Natomiast sposb kreskowania i ustawienia obwiedni okrelany jest w zakadce
Zaawansowany (rysunek 8.2).
Rozdzia 8. Kreskowanie 115
Rysunek 8.1. Typ zawiera informacje Lista dostpnych wzorw kreskowania,

Okno dialogowe o wzorze kreskowania, Obok przycisk sucy do otwierania okna
Kreskowanie kcie oraz skali dialogowego Paleta wzorw kreskowania
do granic - zakadka
Szybki
Przyciski
okrelajce sposb
wyboru obwiedni
Pobiera okrelone
cechy z zakresko-
wanego obiektu takie
jak: Skala, Kt oraz
Wzr i wykorzystujc
je kreskuje inny
Obszar zakreskowany
jest aktualizowany
po zmianie granic.
Przy kreskowaniu
Rozbitym nie jest
Rysunek 8.2. Styl Skrajny - kreskowanie zaczyna si od zewntrznej obwiedni, a koczy

Okno dialogowe na pierwszym napotkanym elemencie. Styl Normalny - zaczyna kreskowanie
Kreskowanie ponownie po rozpoznaniu nastpnego obiektu, natomiast Cakowity - kreskowanie
do granic - zakadka caego obszaru ograniczonego najbardziej zewntrzn obwiedni
Zaawansowany
Dodaje obwiednie
do rysunku jako
polilinie lub regiony
Okrela, czy
wyspy bd
traktowane jako
obiekty, obwiedni
czy te nie
Opcja najczciej wykorzystywana przy duych rysunkach.

Definiuje zbir obwiedni, dziki temu program AutoCAD 2000
ignoruje obiekty niedodane do zbioru
wiczenia
1. Narysuj przedstawiony rysunek, stosujc si do zamieszczonych wymiarw.
Otwrz okno dialogowe Kreskowanie do granic, z widoczn zakadk Szybki.
Wybierz wzr kreskowania odpowiadajcy stali. W tym celu kliknij myszk pole
prbka, a po chwili otworzy si nastpne okno z dostpnym zestawem wzorw.
Wywietl zakadk Inny standardowy, tam wybierz wzr o nazwie STEEL (rysu-
nek 8.4). Potwierd wybr przyciskiem OK.
Rysunek 8.3. 100

Rysunek
do wiczenia nr 1
Przejd do zakadki Zaawansowany, gdzie ustaw Normalny Styl wykrywania

wysp. Kliknij przycisk Wska punkty. Okno dialogowe Kreskowanie do granic
zostanie zamknite, a w linii polece pojawi si polecenie:
wybierz punkt wewntrzny: Kliknij w miej scu pomidzy krawdzi zewntrznego
kwadratu, a najwikszego okrgu i nacinij klawisz Enter. Ponownie otworzy si
okno dialogowe Kreskowanie do granic, gdzie w zakadce Szybki ustaw warto
skali na 15. Potwierd przyciskiem OK. Rysunek zosta odpowiednio zakreskowany.
Rysunek 8.4.
Paleta wzorw
Rozdzia 8.1 Kreskowanie 117
2. Cofnij zakreskowanie z poprzedniego wiczenia i otwrz okno dialogowe Kre-

skowanie do granic. Zmie Styl wykrywania wysp na Skrajny. Nacinij przycisk
Wska punkty. Wybierz ten sam punkt, co w poprzednim wiczeniu i nacinij
prawy przycisk myszy, rozwijajc w ten sposb menu podrczne, z ktrego wybierz
pozycj Podgld. Obiekt zostanie zakreskowany w sposb odpowiadajcy aktualnemu
stylowi, a w linii polece uka si zdania:
Wybierz punkt wewntrzny: <Podgld kreskowania> <Nacinij Enter lub
prawy przycisk aby powrci do okna dialogowego> Nacinij klawisz Enter.
Ponownie otworzy si okno dialogowe Kreskowanie do granic. Nacinij przycisk
OK. Rysunek zosta odpowiednio zakreskowany.
3. Comij zakreskowanie z poprzedniego wiczenia i otwrz okno dialogowe Kreskowanie

do granic. Zmie Styl wykrywania wysp na Cakowity. Postpuj podobnie, jak w po-
przednich wiczeniach, tak aby obiekt zosta zakreskowany zgodnie z utworzonym stylem.
Rysunek 8.5.
Przykady
poszczeglnych stylw
wykrywania wysp
Normalny Skrajny Cakowity
4 Utwrz dwa wsprodkowe wpisane szeciokty o promieniach 30 i 50mm, nastpnie

z wikszego wieloboku usu jedn ciank. Wybierz narzdzie Kreskuj i ustaw Styl
wykrywania wysp na Normalny. Warto skali zwiksz do 15. Nacinij przycisk Wybierz
obiekty, okno dialogowe zostanie zamknite, a w linii polece pojawi si zadanie:
wybierz obiekty: Zaznacz oba wielokty i nacinij klawisz Enter.
Ponownie otworzy si okno dialogowe Kreskowanie do granic. Nacinij przycisk
OK. Rysunek zosta odpowiednio zakreskowany (rysunek 8.6).
5. Usu zakreskowanie z obiektu i wykonaj ponownie czynnoci z poprzedniego
wiczenia, z t jednak rnic, e jako Styl wykrywania wysp wybierz Cakowity.
6. Utwrz dwa wsprodkowe wpisane kwadraty o przektnych 30 i 50mm. Wybierz

narzdzie Kreskuj i ustaw Styl wykrywania wysp na Normalny. Wcz opcj Kre-
skowanie Zespolone, nastpnie wybierz wzr SOLID (znajdziesz go w zakadce Inny
standardowy). Nacinij przycisk Wybierz obiekty, okno dialogowe zostanie zam-
knite, a w linii polece pojawi si zadanie:
wybierz obiekty: Zaznacz oba wielokty i nacinij klawisz Enter.
Ponownie otworzy si okno dialogowe Kreskowanie do granic. Nacinij przycisk OK.
Rysunek zosta odpowiednio zakreskowany (rysunek 8.7). Powiksz przektn
wikszego kwadratu o 30mm. By to zrobi, wczeniej musisz zaznaczy naronik
obiektu oknem przecinajcym, a nastpnie klikn kursorem za uchwyt". Skorzystaj
z opcji Obiekt oraz Biegun i rozcignij przektn kwadratu o 30mm. Jak widzisz,
obszar zakreskowany dostosowa si do nowej obwiedni.
Rysunek B.6.
Przykady
kreskowania obiektw
z niepenymi Normalny Cakowity
obwiedniami
7. Wykonaj poprzednie wiczenie z tjednak rnic, e, zamiast opcji Kreskowanie

Zespolone, wybierz Kreskowanie Rozbite. Jak widzisz, po rozcigniciu wik-
szego kwadratu zewntrzna obwiednia nie zmienia swojego pooenia i obszar
zakreskowany nie zmieni si.
Porwnaj efekty swoich prac z rysunkiem 8.7.
Rysunek 8.7.
Przykady edycji
obiektw z obwiednia
zespolon
oraz rozbit.
8. Narysuj przedstawiony rysunek, wykorzystujc dostpne narzdzia, oraz stosujc si

do podanych danych. Poszczeglne grupy elementw umie na czterech warstwach:
Kontur, Opis, Wymiary oraz Kreskowanie. Wykorzystaj wzr kreskowania ANSI31.
Wskazwka. Aby rwnomiernie zakreskowa obiekt o niepenej obwiedni, naley
narysowa tymczasow lini pomocnicz i zamkn kontur.
Rysunek 8.8.
Przekrj elementu
2. Kreskowanie bez uycia okna

dialogowego Kreskowanie do granic
Operacj kreskowania moemy wykonywa bez uycia okna dialogowego Kreskowanie do
granic, potrzebne dane mona poda take w linii polece, gdzie bd ukazywa si odpo-
wiednie pytania. Narzdzie moemy uruchomi, wpisujc w linii polece wyraz kreskuj.
Rozdzia 8. i Kreskowanie 119
wiczenia
1. Narysuj przedstawiony poniej przekrj czstkowy, opierajc si na podanych
wymiarach. Wikszy okrg oraz jego ciciwy wykonaj lini o szerokoci 0,05mm,
natomiast do narysowania pozostaych elementw uyj linii o gruboci 0,3mm.
Wpisz polecenie kreskuj, nastpnie:
Podaj nazw wzorca lub [?/Peny/ /Uytkownika]<aktualny>: ?
Podaj nazwy wzorw do wywietlenia <*>: *
Otworzy si Okno tekstowe AutoCAD - nazwa rysunku.dwg, ktre zawiera m.in.

wzory krelenia w postaci nazw oraz ich opisw oraz napis:
Wcinij ENTER by kontynuowa.
Zapoznaj si z przedstawionymi wzorami. Otworzone okno tekstowe jest odpo-
wiednikiem okna dialogowego Paleta wzorw kreskowania. Nacinij klawisz Esc,
nastpnie zamknij okno tekstowe i anuluj polecenie.
Rysunek 8.9. 70
Przekrj
2. Wpisz ponownie polecenie kreskuj, nastpnie:

Podaj nazw wzorca lub [?/Peny/Uytkownika)<aktualny>: ANSI31
Okrel skal wzoru <aktualna>: 10
Okrel kt obrotu wzoru <aktualny>: 0
Wybierz obiekty do zdefiniowania granicy kreskowania lub <kreskuj
bezporednio,
wybierz obiekty: Zaznacz mniejszy okrg oraz prostokt z lewej strony.
Zatwierd wybr prawym przyciskiem myszy.
Wybrany obszar zosta zakreskowany.
3. Wpisz polecenie kreskuj i nastpnie:

Podaj nazw wzorca lub [?/Peny/Uytkownika]<aktualny>: u
Okrel kt nachylenia kresek <aktualny>: 0
Okrel odlego midzy kreskami <aktualnie>: 4
Czy zakreskowa "na krzy"? [Tak/Nie] <aktualnie>: t
bezporednio>,
Wybierz obiekty: Zaznacz wikszy okrg oraz prostokt z prawej strony.
Zatwierd wybr prawym przyciskiem myszy.
Wybrany obszar zosta zakreskowany.
Rysunek 8.10.
Rysunek po wykonaniu
trzech wicze
wiczenia -
podsumowuice
1. Utwrz rysunki, umieszczajc na oddzielnych warstwach opisy, wymiary, kre-
skowanie oraz kontur. Kreskowanie wzorem AR-CONC wykonaj w nastpujcy
sposb - wpisz polecenie kreskuj, nastpnie:
Podaj nazw wzorca lub [?/Peny/Uytkownika]<aktualny>: ar-conc
Okrel skal wzoru <aktualna>: 2
Okrel kt obrotu wzoru <aktualny>: 0
bezporednio>,
wybierz obiekty: Nacinij klawisz Enter.
Zachowa polilini obwiedni? [Tak/Nie]<aktualnie>: n
o k r e l punkt pocztkowy: Kliknij w miejscu oznaczonym na rysunku 8.11
jako Punkt pocztkowy.
Okrel nastpny punkt lub [uk/Zamknij /ciciwa/Cofaj ]: Okrel punkty
zgodnie z przedstawionymi na rysunku 8.11. Pamitaj, e utworzona polilinia -
obwiednia musi by zamknita.
Okrel punkt pocztkowy nowej obwiedni lub <wykonaj kreskowanie>:
Nacinij klawisz Enter.
Obszar ograniczony polilinia zosta zakreskowany, a polilinia usunita.
2. Wykonaj poniszy rysunek, wykorzystujc warstwy oraz przedstawione dane. Za-

kreskuj obiekt, take w obszarze pomidzy ukami a prostoktem.
Rysunek 8.11. Nastpne

Kreskowanie
obszaru zamknitego
za pomoc
Punkt
tymczasowej pocztkowy
obwiedni
CORK
Rozdzia 8.Kreskowanie 121
Rysunek 8.12.
Wymiary obiektu
Rysunek 8.13.
Obiekt z ukryt
warstw Wymiary
Wzr: CORK Skala: 20

Wzr: AR-CONC Skala: 2
Wzr: BRSTONE Skala: 20
Rysunek 8.14.
Rysunek
podsumowujcy
do wiczenia nr 2
ROZDZIA 9.
Rysunek izometryczny
Przeksztacenie izometryczne na paszczynie lub w przestrzeni zmienia pooenie po-
szczeglnych elementw, zachowujc odlego pomidzy dwoma dowolnymi punktami.
Paszczyzna izometryczna jest przeksztacon paszczyzn prostoktn, a wic oparta
jest na dwch osiach ukadu wsprzdnych. Jednak obiekty rysowane z uyciem paszczyzn
izometrycznych sprawiaj wraenie obiektw przestrzennych, czyli wykonanych na
trzech osiach ukadu. Dzieje si tak dlatego, e do wykonania takiego obiektu uywa si
wicej ni jednej paszczyzny izometrycznej, co daje wraenie ukadu przestrzennego.
1. Paszczyzna izometryczna
Pierwszym krokiem, od ktrego trzeba zacz, jest zmiana Skoku w siatce z prostoktnego
na izometryczny. Mona to zrobi poprzez:
wybranie w oknie dialogowym Ustawienia rysunkowe (rysunek 9.1) zakadki
Skok i siatka, a nastpnie pozycji Skok izometryczny,
wpisanie w linii polece wyrazu skok, a nastpnie:
Okrel skok lub [Tak/Nie/Rne/Obrt/Styl/tyP] <aktualny>: s
Podaj styl siatki skoku [Standardowy/Izometryczny] <aktualny>: i
Okrel skok pionowy <aktualny>: 10
wiczenia
1. Przecz Styl skoku z prostoktnego na izometryczny, zwr uwag na zmiany
w ukadzie punktw siatki. Uaktywnij paszczyzn praw korzystajc z przecznika,
czyli klawisza F5, lub skrtu klawiaturowego Ctrl+e. Przecz nim tyle razy, a w linii
polece ukae si zgoszenie:
<izopaszczyzna prawa>
Rozdzia 9.1 Rysunek izometryczny 123
Rysunek 9.1.
Okno dialogowe
Ustawienia rysunkowe
Zwr uwag na zmiany pooenia ramion kursora podczas wybierania odpowied-

niej paszczyzny. Uaktywnij narzdzie Linia i wcz tryb Orto oraz Skok, nastpnie:
o k r e l pierwszy p u n k t : Kliknij w dowolnym miejscu.
o k r e l nastpny punkt lub [cofaj ]: Przesu kursor w prawo, a do momentu
uzyskania linii dugoci lOOmm.
o k r e l nastpny punkt lub [ c o f a j ] : Przesu kursor w gr, do momentu
uzyskania linii dugoci 30mm.
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij /Cofaj ]: Przesu kursor W prawo, a
uzyskasz lini dugoci lOOmm.
Wcz izopaszczyzn lew, uaktywnij narzdzie Linia i nastpnie:

okrel pierwszy punkt: Kliknij w miejscu, od ktrego zacze kreli
poprzednie linie.
okrel nastpny punkt lub [cofaj ] : Przesu kursor w lewo, a do momentu
uzyskania linii dugoci lOOmm.
o k r e l nastpny punkt lub [Cofaj]: Przesu kursor w gr, do momentu
uzyskania linii dugoci 30mm.
Okrel nastpny punkt lub [Zamknij/Cofaj ]: Przesu kursor W prawo, a
do poczenia si z utworzonym rwnolegobokiem.
Wcz izopaszczyzn grn i uaktywnij narzdzie Linia, nastpnie dorysuj dwie

krawdzie w taki sposb, by cznie z grnymi krawdziami rwnolegobokw
powsta romb.
2. Otwrz rysunek z poprzedniego wiczenia, nastpnie uaktywnij narzdzie Elipsa:

Okrel pocztek osi elipsy lub [Uk/rOdek/Izo]: i
Wybierz izopaszczyzn grn.

124 AutoCAD 2000 Pl. wiczenia praktyczne
Rysunek 9.2.
Elementy narysowanie
w trzech dostpnych
paszczyznach
Jak widzisz, kada

izoptaszczyzna posiada
wasne osie odpowiednio
przesunite o 30, 90
i 150 w stosunku do osi
rysunku. W efekcie
uzyskujemy
izometryczny rysunek
pogldowy
Okrel rodek okrgu i z o : Kliknij w miejscu, gdzie przecinaj si przektne

rombu (narysuj pomocnicze linie lub skorzystaj z siatki).
Okrel promie okrgu izo lub [reDnica] : Okrel promie W taki sposb,
by okrg izometryczny by wpisany w romb.
Ponownie wybierz narzdzie Elipsa, i nastpnie:
Okrel pocztek osi elipsy lub [lUk/rOdek/Izo]: i
Wybierz izopaszczyzn praw.
okrel rodek okrgu izo: Kliknij w obszarze prawego rwnolegoboku w punkcie
rwno oddalonym od trzech jego krawdzi. Do precyzyjnego zlokalizowania rodka
okrgu uyj linii pomocniczych (dwusiecznych).
Okrel promie okrgu izo lub [reDnica] : Okrel promie w taki sposb, by
okrg izometryczny by wpisany w romb.
Postpuj podobnie, a do momentu uzyskania rysunku 9.3.
3. Narysuj przedstawiony rysunek izometryczny postpujc wedug polece.

Wcz izopaszczyzn grn, nastpnie narysuj okrg izometryczny o rodku
w punkcie 0,100 i promieniu rwnym 30mm. Wykorzystujc narzdzie Kopiuj
powiel piciokrotnie utworzony okrg, a do otrzymania rysunku 9.4(1). Na co
drugim okrgu, liczc od gry, utwrz narzdziem linia w wczonym trybem
Orto romb o przektnych przecinajcych si w rodku okrgu i boku rwnym
lOmm. Pocz odpowiednie krawdzie wszystkich rombw tak jak na rysunku
9.4(2). Korzystajc z narzdzia Utnij i Wyma usu zbdne elementy tak, aby
otrzyma rysunek 9.4(3).
Rysunek 9.3.
Wpisane okrgi
izometryczne
Rozdzia 9. i Rysunek izometryczny 125
Rysunek 9.4.
Okrgi izometryczne
wiczenie ~ 3
podsumowujce:
1. Wykonaj ponisze rysunki, wykorzystujc dostpne narzdzia oraz zamieszczone dane.
Rysunek 9.5.
Pierwszy rysunek
podsumowujcy
Rysunek 9.6.
Drugi rysunek
podsumowujcy
Rysunek 9.7.
Trzeci rysunek
podsumowujcy
ROZDZIA 1 0 .
Rzuty prostoktne
Rzutowanie prostoktne jest najczstsz metod przedstawiania obiektu przestrzennego.
Pozwala na dokadne pokazanie obiektu na paszczynie oraz okrelenie jego wymiarw.
1. Rzutowanie obiektu izometrycznego

Jak wiesz rzutowanie prostoktne skada si z trzech rnych widokw tego samego
obiektu rozmieszczonych na jednej paszczynie w taki sposb, by posiaday jeden
wsplny wymiar. Standardowymi metodami prezentacji rzutw w rysunkach technicz-
nych jest rzutowanie europejskie oraz rzutowanie amerykaskie.
Rzutowanie amerykaskie charakteryzuje si tym, e rzutnie umieszczone s pomidzy

obiektem a obserwatorem.
wiczenia
podsumowujce
1. Na podstawie zwymiarowanych rysunkw izometrycznych (rysunek 10.2) wykonaj
rzutowanie europejskie lub amerykaskie.
2. Wykonaj rysunek 10.3 orazjego europejskie rzutowanie.
Rozdzia 10. Rzuty prostoktne 127
Rysunek 10.1.
Rzutowanie
europejskie (u gry)
oraz amerykaskie
wykonane na
podstawie rysunku
izometrycznego
Rysunek 10.2.
Rysunki izometryczne
do wiczenia
podsumowujcego
Rysunek 10.3.
do wiczenia
podsumowujcego
3. Wykonaj ponisze rysunki, uywajc dostpnych narzdzi.
Rysunek 10.4.
Rysunki
podsumowujce
Rysunek 10.5.
podsumowujcy
ROZDZIA 1 1 .
Rysunki 3D
Dotychczas zajmowalimy si rysunkami 2D oraz reprezentacyjn wersj obiektw 3D
(chodzi tu oczywicie o rysunki izometryczne). Program AutoCAD 2000 umoliwia
take wykonanie dowolnego ksztatu bry i powierzchni 3D, o bardzo realistycznym
wygldzie, ktre pniej mona dowolnie modyfikowa. Tylko takie modele daj Ci
moliwo:
obejrzenia obiektu z dowolnego punktu obserwacji,
automatycznego wygenerowania pomocniczych rzutw,
wykonania realistycznego cieniowania,
analizy technicznej.
1. Modele krawdziowe
Program AutoCAD 2000 dysponuje trzema moliwociami rysowania rysunkw prze-
strzennych, jedn z nich s modele krawdziowe. Jest to najrzadziej uywania metoda
krelenia, poniewa jest czasochonna i niezbyt praktyczna. Utworzony w ten sposb
obiekt nie posiada przestrzeni, przedstawia za pomoc elementw liniowych oraz ukowych
szkielet figury.
wiczenia
1. Wybierz narzdzie Prostokt, nastpnie:
Okrel pierwszy naronik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/
Szeroko]: g
Okrel grubo prostoktw <aktualna>: 200
Okrel pierwszy naronik lub [Fazuj/Poziom/Zaokrgl/Grubo/
Szeroko]: 0,0
Przecz widok na Izometryczny SW. Znajdziesz go, klikajc menu rozwijane

Widok, nastpnie Widoki 3D. Przy tym widoku osi pionow jest nieuywana
dotychczas o Z.
Wybierz narzdzie Linia, nastpnie:
Okrel pierwszy punkt: 0,0,80
Okrel nastpny punkt lub [Cofaj]: @50<90
Okrel nastpny punkt lub [Cofaj]: 0,50,0
Wybierz ponownie narzdzie Linia i nastpnie:

Okrel pierwszy punkt: 0,40,30
Utwrz jeszcze jedn aman wykorzystujc narzdzie Linia o punkcie poczt-

kowym 120,75,150 przechodnim 150,75,200 i kocowym 180,75,150.
Narysuj okrg o pocztku rednicy w punkcie 120,75,150, a kocu w 180,75,150.
Jak widzisz, utworzenie rysunku t metod jest do kopotliwe, dlatego te nie
jest ona czsto stosowana. Moesz dokadnie obejrze rysunek ze wszystkich
stron, wykorzystujc narzdzie Orbita 3D. Znajdziesz je w menu rozwijanym
Widok, a take na pasku narzdzi Standard.
Rysunek 11.1.
Obiekt trjwymiarowy
wykonany metod
krawdziow
2. Modele powierzchniowe
Drugim rodzajem obiektw przestrzennych s modele powierzchniowe, ktre skadaj
si z krawdzi poczonych powierzchniami zwanymi inaczej fasetami. Utworzona zo-
staje siatka wieloktna, ktrej powierzchnie s paskie, dlatego te nie jest ona w stanie
dokadnie odwzorowa przedstawianego obiektu.
Rysunek 11.2.
Pasek narzdzi
Powierzchnie
Rozdzia 11. Rysunki 3D 131
By mc tworzy obiekty powierzchniowe, naley wczy pasek narzdzi Powierzchnie

i umieci go w miejscu, gdzie bdzie atwo dostpny. Zapoznaj si z dostpnymi w nim
narzdziami, dziki temu w przyszoci zaoszczdzisz wiele czasu.
wiczenia
1. Wybierz narzdzie Powierzchnia 3D, nastpnie:
Okrel pierwszy punkt lub [Niewidoczny]: 0,0
Okrel drugi punkt lub [Niewidoczny]: 0,150
Okrel trzeci punkt lub [Niewidoczny] <wyjcie>: .xy
z 0,150
(potrzeba Z ) : 200
Okrel czwarty punkt lub [Niewidoczny) <utwrz powierzchni
trzystronn>: .xy
z 0,0
(potrzeba Z ) : 200
Okrel trzeci punkt lub [Niewidoczny] <wyjcie>: Nacinij klawisz Enter.
Utwrzmy teraz nastpn paszczyzn, tym razem nie posugujc si filtrem ,XY.
Ponownie uruchom narzdzie Powierzchnia 3D, nastpnie:
Okrel pierwszy punkt lub [Niewidoczny]: 0,0,200
Okrel drugi punkt lub [Niewidoczny]: 0,150,200
Okrel trzeci punkt lub [Niewidoczny] <wyjcie>: 150,150,200
Okrel czwarty punkt lub [Niewidoczny] <utwrz powierzchni
trzystronn>: 150,0,200
Utworzymy teraz ostatni paszczyzn, wykorzystujc filtr ,XY, o naronikach
w punktach: 150,0,200; 150,150,200; 150,0,50; 150,150,50. Zastanw si, jakie
wartoci naley wpisa w poszczeglne polecenia, nastpnie porwnaj swoje
rozwizania z poniszym:
Okrel pierwszy punkt lub [Niewidoczny]: .xy
z 150,150
(potrzeba Z ) : 50
Okrel drugi punkt lub [Niewidoczny]: .xy
z 150,0
(potrzeba Z ) : 50
Okrel trzeci punkt lub [Niewidoczny] <wyjcie>: .xy
z 150,0
(potrzeba Z ) : 200
Okrel czwarty punkt lub [Niewidoczny] <utwrz powierzchnie
trzystronn>: .xy
z 150,150
(potrzeba Z): 200
Jeli nie przeczye wczeniej na widok Izometryczny SW, to zrb to teraz. Jak
widzisz, utworzony obiekt niczym nie rni si od modelu krawdziowego.
Dzieje si tak, poniewa paszczyzny s przezroczyste i nie zasaniaj krawdzi
umieszczonych z tyu. Mona to zmieni, wybierajc opcj Ukryj w menu roz-

wijanym Widok, nastpnie zaznacz obiekt i zmie jego kolor na zielony. Jeli
chcesz wypeni paszczyzny kolorem krawdzi, wybierz z menu rozwijanego
Widok pozycj Cieniuj, a nastpnie Cieniowanie paskie, krawdzie widoczne.
Obejrzyj dokadnie obiekt, uywajc narzdzia Orbita 3D. Porwnaj otrzymany
obiekt z rysunkiem 11.3.
2. Powr do widoku 3D Gra oraz do cieniowania Model krawdziowy 2D, wybierz

narzdzie Ostrosup i nastpnie:
Okrel pierwszy punkt podstawy ostrosupa: 200,200
Okrel drugi punkt podstawy ostrosupa: 100,100
Okrel trzeci punkt podstawy ostrosupa: 200,0
Okrel czwarty punkt podstawy ostrosupa lub [Czworocian]: 300,100
Okrel wierzchoek ostrosupa lub [grzBiet/Gra]: 180,200,150
Zmie kolor krawdzi na czerwony, nastpnie wykonaj cieniowanie i porwnaj

ostrosup z rysunkiem 11.4.
Rysunek 11.3.
Obiekt zoony
z paszczyzn z rnymi
opcjami widoku
Rysunek 11.4.
Ostrosup z wiczenia
nr 2 obrcony
narzdziem Orbita 3D
3. Powr do cieniowania Model krawdziowy 2D, wybierz narzdzie Torus i nastpnie:

Okrel rodek torusa: 200,150,100
Okrel promie torusa lub [reDnica]: 150
Okrel promie rury lub [reDnica]: 50
Podaj liczb segmentw na obwodzie rury <aktualnie>: 16
Podaj liczb segmentw na obwodzie torusa <aktualnie>: 16
Ponownie wybierz narzdzie Torus, nastpnie:

Okrel rodek torusa: 600,150,100
Okrel promie rury lub [reDnica]: 50
Podaj liczb segmentw na obwodzie rury <aktualnie>: 100
Podaj liczb segmentw na obwodzie torusa <aktualnie>: 100
Rozdzia 11.Rysunki 3D 133
Zwr uwag na rnice pomidzy torusami. Zmie kolor krawdzi na zielony

i wykorzystaj narzdzie Cieniowanie paskie, krawdzie widoczne.
Rysunek 11.5.
Torusy z rn liczb
segmentw
Liczba segmentw na Liczba segmentw na

obwodzie rury: 16 obwodzie rury: 100
Liczba segmentw na Liczba segmentw na
obwodzie torusa: 16 obwodzie torusa: 100
4. Opierajc si na zdobytej wiedzy utwrz pozostae obiekty 3D z paska narzdzi

Powierzchnie, czyli: Kostka, Klin, Kopua, Sfera, Stoek, Siatka 3D oraz Misa.
Rysunek 11.6. Kostka Klin Stoek

Przykady obiektw
powierzchniowych
Misa
Modele powierzchniowe mona tworzy nie tylko przy uyciu gotowych obiektw
3D, ale take korzystajc z innych narzdzi oferowanych przez program AutoCAD
2000. Znajdziesz je take na pasku narzdzi Powierzchnie oraz w podmenu roz-
wijanym Powierzchnie.
5. Narysuj polilini koloru niebieskiego o szerokoci 0,3 mm przechodzc przez

podane punkty: 140,50; 140,70; 100,100; 80,180; 20,190; 0,170; 30,170; 70,140;
80,100; 80,60; 20,50; 0,40; 100,40. Uruchom narzdzie Linia i nastpnie:
Z paska narzdzi Powierzchnie wybierz przycisk Powierzchnia obrotowa,
nastpnie:
Wybierz obiekt do obrcenia: Kliknij Utworzon polilini.
Wybierz obiekt definiujcy o obrotu: Zaznacz Utworzon lini.
Okrel kt pocztkowy <aktualny>: 0
Okrel zakres ktowy (+=pzeg, -=zeg) <aktualny>: 360
Zostaa utworzona powierzchnia obrotowa o okrelonej liczbie krawdzi na

obwodzie. Liczb t steruje zmienna surftab, ktr mona dostosowywa do
swoich potrzeb.
6. Utwrz polilini i lini z poprzedniego wiczenia, nastpnie:

Wpisz surftabi i nacinij klawisz Enter.
Podaj now warto SURFTAB1 <aktualna>: 36
Wpisz surf tab2 i nacinij klawisz Enter.

Podaj now warto SORFTAB2 <aktualna>: 36
Utwrz teraz powierzchni obrotow, podobnie jak w poprzednim wiczeniu.

Zaobserwuj rnice pomidzy powierzchniami z obu wicze. Wykonaj cieniowanie.
Rysunek 11.7.
Ten sam obiekt
obrotowy wykonany
z inn wartoci
zmiennej Surftab
oraz przy aktywnej
opcji Ukryj
Surftabl=36 Surfiabl=6
Surftab2=36 Surftab2=6
7. Przecz ekran na widok Lewo, wybierz narzdzie Polilinia o gruboci 0,3mm i nastpnie:
Okrel nastpny punkt lub [Uk/Zamknij/Poszerokoci/Dlugo/Cofaj/
Szeroko]: u .' "
[kT/rOdek/Zamknij/zWrot/Poszerokoci/Linia/pRomie/
Okrel kt rozwarcia: 60
[kT/rOdek/Zamknij/zWrot/Poszerokoci/Linia/pRomie/
/Drugipunkt/Cofaj/Szeroko]: 170,-30
Okrel koniec uku lub [kT/rOdek/Zamknij/zWrot/Poszerokoci/
Linia/pRomie/ /Drugipunkt/Cofaj/Szeroko]: 260,0
Przecz ekran na widok Gra. Utworzona polilinia w tym widoku bdzie widoczna
jak odcinek, skopiuj j przesuwajc w prawo o 200mm. Wybierz narzdzie
Powierzchnia prostokrelna, nastpnie:
Wybierz pierwsz krzyw definiujc: Zaznacz pierwsz polilini.
Wybierz drug krzyw definiujc: Zaznacz drug polilini.
Rozdzia 11. Rysunki 30 135
Wskazane polilinie zostay poczone rwnolegymi cznikami, ktrych zagszcze-

nie moesz dostosowywa zmienn surftabl. Przejd w widok Izometryczny
SW, a nastpnie uaktywnij opcj Ukryj.
Rysunek 11.8.
Przykadowy rysunek
z zastosowaniem
narzdzia
Powierzchnia
prostokrelna
wiczenia
podsumowulce
1. Wykonaj ponisze rysunki, uywajc dostpnych narzdzi.
Rysunek 11.9.
Rysunek
podsumowujcy nr 1
Rysunek 11.10.
Rysunek
podsumowujcy nr 2
2. Zapoznaj si z pozostaymi narzdziami paska Powierzchnie. Zasada ich dziaania

oraz obsuga jest bardzo podobna.
3. Bryy
Modelowanie bryowe jest ostatnim z trzech sposobw tworzenia obiektw przestrzennych.
Polega na skadaniu rysunku trjwymiarowego z podstawowych bry matematycznych
takich jak walec czy torus. Poszczeglne bloki mona take edytowa poprzez dziaa-
nia: iloczyn, suma i rnica, co daje nieograniczone moliwoci w tworzeniu nowych
form przestrzennych. Metoda tworzenia rysunku z bry niewiele rni si od metody
z uyciem obiektw powierzchniowych, dlatego te odpowiedzi na niektre pytania
mog znale si w poprzednim temacie.
Rysunek 11.11 OSSfllK
Wcz ukazane powyej paski i zapoznaj si z nazwami poszczeglnych narzdzi, po-

niewa bd wystpowa w wiczeniach. Polecam take przejrzenie plikw pomocy na
temat tworzenia obiektw przestrzennych (Podrcznik uytkownika - rozdzia 18.).
Nazwy narzdzi takie jak Kostka czy Sfera wystpuj zarwno na pasku Powierzchnie,
jak i Bryy. W poniszych wiczeniach okrelenia przyborw bd dotyczyy wycznie
paska Bryy.
wiczenia
1. Zmie kolor na czerwony, wybierz narzdzie Walec i nastpnie:
Okrel punkt centralny podstawy walca lub [Eliptyczny] <0,0,0>: 0,0
Okrel promie podstawy walca lub [reDnica]: 50
Okrel wysoko walca lub [rOdek drugiej podstawy]: o
Okrel rodek drugiej podstawy walca: 50,50,200
Zmie widok na Izometryczny NW, a z podmenu Cieniuj wybierz pozycj
Cieniowanie Gouraud'a.
Zmie kolor na czarny i wybierz narzdzie Sfera, nastpnie:
Okrel rodek sfery <0,0,0>: 50,50,200
Okrel promie sfery lub [reDnica]: 30
Na pasku Edycja bry wcinij przycisk Rnica i nastpnie:

Wybierz bryy i regiony do odjcia od...
Wybierz obiekty: Zaznacz Walec.
Wybierz bryy i regiony do odjcia...
Wybierz obiekty: Zaznacz kul.

Pamitaj o potwierdzeniu wyboru prawym przyciskiem myszy.
Kula zostaa wymazana wraz z czci wspln walca.
Rozdzia 111 Rysunki 3P 137
Zmie kolor na zielony, wybierz narzdzie Walec i nastpnie:

Okrel rodek torusa <0,0,0>: 40,40,160
Okrel promie tuby lub [reDnica] : 15
Odejmij wspln objto torusa od walca:

Wybierz bryy i regiony do odjcia od. . .
Wybierz obiekty: Zaznacz walec.
Wybierz bryy i regiony do o d j c i a . . .
wybierz obiekty: Zaznacztorus.
Zmie kolor na fioletowy, nastpnie wybierz narzdzie Stoek. Zastosuj si do

poniszych polece:
Okrel punkt centralny podstawy stoka lub [Eliptyczny] <0,0,0>:
50,50,200
Okrel promie podstawy stoka lub [reDnica]: 150
Okrel wysoko stoka lub [Wierzchoek]: w
Okrel punkt wierzchoka: 0,0,0
Korzystajc z narzdzia Iloczyn, wyodrbnij cz wspln zmodyfikowanego

walca i stoka:
wybierz obiekty: Zaznacz walec oraz stoek i nacinij prawy przycisk myszy.
Na podobnej zasadzie dziaa kilka nie omwionych narzdzi: Suma, Kostka
i Klin, dlatego te zapoznaj si z nimi, korzystajc z nich we wasnym wiczeniu.
2. Utwrz polilini przechodzc przez punkty: 0,0; 50,100; 50,50; 100,50. Wybierz
narzdzie Odsu i utwrz rwnoleg polilini w odlegoci 50mm na zewntrz"
obiektu, uaktywnij narzdzie Wycignij i nastpnie:
wybierz obiekty: Zaznacz polilini.
Okrel wysoko wycignicia lub [cieka] : 100
Okrel kt zwania przy wyciganiu <aktualny>: 5
Wybierz jasny kolor i wykonaj cieniowanie.
Rysunek 11.12.
Rysunki do wicze
nrl i 2
3. Narysuj ponisz bry.
Rysunek 11.13.
Rysunki do wicze
nr 1 i 2
Obiekt wykonano przy

uyciu narzdzia Przekr. \
Rozdzia 12
Drukowanie
1. Meneder ploterw
AutoCAD 2000 umoliwia drukowanie rysunkw na wielu drukarkach. By jednak byo
to moliwe, musz one by zainstalowane poprzez Menedera ploterw. Domylna
drukarka systemu Windows zostaje automatycznie dodana do programu przy jego in-
stalacji. Jeli jednak posiadasz wicej ni jedn drukark lub te korzystasz z drukarki
sieciowej, musisz zainstalowa j rcznie. Pomoe Ci w tym ponisze wiczenie.
wiczenie
1. Otwrz okno, nastpnie wybierz ikon Kreator Dodaj ploter. Po chwili otworzy
si strona wprowadzajca kreator. Nacinij przycisk Dalej, by przej do instalacji.
W nastpnym kroku musisz okreli rodzaj drukarki. Jeli jest to drukarka siecio-
wa to wybierz pozycj Ploter sieciowy, jeli jednak jest to drukarka zainstalowana
w Twoim komputerze, wybierz pozycj Drukarka systemowa. W dalszych kro-
kach kieruj si poleceniami ukazujcymi si w oknie.
Rysunek 12.1.
Okno Menedera
ploterw oraz menu
rozwijane Plik
2. Drukowanie
Jeli ju utworzye plik i chcesz do wydrukowa, to postpuj tak jak w wiczeniu poniej.
wiczenie
1. Z menu rozwijanego Plik wybierz pozycj Drukuj. Po chwili otworzy si okno
dialogowe Krel, w ktrym masz do dyspozycji dwie zakadki. W pierwszej znaj-
duj si m.in. ustawienia dotyczce wyboru drukarki, waciwoci wydruku oraz
iloci kopii. Natomiast w drugiej, czyli w Ustawieniach krelenia, moesz m.in.
zmieni obszar oraz skal wydruku, wybra rozmiar papieru, okreli orientacj
rysunku. Sprawd czy wszystkie ustawienia odpowiadaj Twoim zamierzeniom,
a nastpnie wybierz przycisk Peny podgld. Po chwili ukae si nowe okno z przed-
stawionym arkuszem papieru i umieszczonym na nim rysunkiem widocznym, tak
jak zostanie wydrukowany. Jeli nie masz zastrzee, to zamknij okno podgldu
i kliknij przycisk OK, by rozpocz proces drukowania.
Rysunek 12.2.
Okno dialogowe Krel,
z odsonit zakadk
Urzdzenia drukujce
Dodatek
1.Narzdziaistotne
dla uytkownikw programu
Nazwa narzdzia Skrty Opis
Narzdzia do operowania rysunkiem
Orbita 3D 3DORBITA-3do Umoliwia szybk zmian widoku 3D.

Kamera 3D 3DKAMERA Naladuje widok z kamery.
Szybki nfragm 3D 3DNFRAGM Szybki nfragm w widoku 3D.
Odlego 3D 3DODLEG Przyblia lub oddala obiekty w widoku 3D.
Orbita ciga 3D 3DC0RBITA Umoliwia pynn zmian pooenia elementw
w widoku 3D oraz wprawienie ich w ruch cigy.
Przekrj 3D 3DPRZEKRJ Tworzy przekrj w widoku 3D.
Powikszenie 3D 3DZ00M Umoliwia na powikszenie lub zmniejszenie obrazu
w widoku 3D.
Widok DWIDOK - dw Dostosowuje widok rysunku.
Kamera KAMERA Ustala rne pooenia kamery i celu.
Nfragm NFRAGM - nf Przesuwa rysunek wywietlany w aktualnej rzutni.
Podgld PODGLD - av Otwiera okno Podgldu.
Rzutnie RZUTNIE Dzieli obszar graficzny na wiele ssiadujcych
lub ruchomych rzutni.
Siatk SIATKA Wywietla siatk kropek w aktualnej rzutni.
Nazwa narzdzia Skrty opis

Narzdzia do operowania rysunkiem
Ukryj UKRYJ - u k Regeneruje trjwymiarowy model i wywietla go

na ekranie z ukrytymi liniami zasonitymi.
Zapisuje i wywouje widoki posiadajce nazw.

Widok WIDOK -wid
Zwiksza lub zmniejsza widoczny rozmiar obiektw
Zoom ZOOM - z
w aktualnej rzutni.
Narzdzia do tworzenia obiektw
Siatka obiektu 3D 3D Tworzy siatki obiektw 3D.
Polilinia prostoliniowa 3WPLINIA - 3p Tworzy polilini opart na segmentach prostoliniowych.
Powierzchnia 3WPOW-3po Tworzy trjwymiarow powierzchni.
Wstaw odnonik DOCZ - do Docza zewntrzny odnonik do aktualnego rysunku.
Wstaw obraz DOCZOBR-doo Docza nowy obraz do aktualnego rysunku.

Tekst dynamiczny DTEKST-dt Tworzy obiekt tekstowy.
Elipsa ELIPSA - e Tworzy elips lub uk eliptyczny.
Kreskuj do granic GKRESKUJ - gk Kreskowanie do granic.
Hipercze HIPERCZE Tworzy lub modyfikuje hipercze.
Klin KLIN-kl Tworzy model klina
Kostka KOSTKA Tworzy bry kostki.
Kreskuj KRESKUJ - kre Kreskowania obszaru.
Krajobraz KRNOWY Dodaje krajobraz do rysunku.
Linia LINIA-1 Tworzy segmenty linii.
Linia z opisem LODNIES Tworzy lini czc opis z obiektem.
uk UK-u Tworzy uk.
Multilinia MLINIA-ml Tworzy multilinie.
Wypeniony wielobok OBSZAR - obs Tworzy wypenione wieloboki.
Obwiednia OBWIEDNIA - obw Tworzy region lub zamknit polilini.
Okrg OKRG - o Tworzy okrg.
Piercie PIERCIE - pr Rysuje wypenione okrgi i piercienie.
Polilinia PLINIA - pl Tworzy dwuwymiarowe polilini.
Siatka wieloktna POWKRAW Tworzy trjwymiarow siatk wieloktna.
Powierzchnia obrotowa POWOBROT Tworzy powierzchni obrotow wok wybranej osi.
Powierzchnia walcowa POWWALC Tworzy powierzchni walcow z krzywej definiujcej
i wektora kierunkowego.
Pprosta PPROSTA Tworzy pprosta.
Dodatek 143
Nazwa narzdzia Skrty OPIS

Narzdzia do tworzenia obiektw
Prosta PROSTA - prt Tworzy nieskoczon lini.

Prostokt PROSTOK - pro Rysuje polilini w ksztacie prostokta.
Przekr PRZEKR - przk Tworzy bry poprzez obrt dwuwymiarowego
obiektu wok osi.
Przekrj PRZEKRJ - pkr Wykorzystuje przekrj bryy paszczyzn
do utworzenia regionu.
Przenikanie PRZENIKANIE - przen Tworzy bry zoon, bdc wspln objtoci
powsta z przenikania dwch lub wicej bry.
Punkt PUNKT -pu Tworzy obiekt typu punkt.

Rnica RNICA - roz Tworzy zoony region lub bry przez odejmowanie.
Sfera SFERA Tworzy trjwymiarow bry w ksztacie kuli.
Szkicuj SZKICUJ Tworzy cig odrcznie narysowanych segmentw
liniowych.
Splajn SPLAJN - spl Tworzy kwadratow lub kubiczn krzyw splajnu.
Stoek STOEK Tworzy trjwymiarow bry stoka.
Styl STYL - st Tworzy i modyfikuje nazwane style tekstu oraz
ustawia aktualny styl tekstu w rysunku.
Suma SUMA - sum Tworzy zoony region lub bry przez sumowanie.
Tekst dynamiczny TEKST Tworzy tekst dynamiczny.
Torus TORUS - tor Tworzy bry w ksztacie piercienia.
Szeroka linia TRASA Tworzy szerokie linie.
Walec WALEC Tworzy trjwymiarow bry walca.
Wielobok WIELOKBOK-wbo Tworzy wielobok foremny, zoony
z segmentw polilinii.
Tekst wieloliniowy WTEKST -t, wt Tworzy tekst wieloliniowy.
Wycignij WYCIGNIJ - wyc Tworzy bry przez wycignicie istniejcych
obiektw dwuwymiarowych.
Narzdzia do edycji obiektw

Szyk 3D 3DSZYK-3s Umoliwia utworzenie trjwymiarowego
szyku obiektw.
Zmiana informacji atrybutu ATRRED - atr Zmienia informacj atrybutu
Cechy CECHY - ce Otwiera okno dialogowe Cechy.
Dopasuj obraz DOPASOBR - dopo Steruje waciwociami obrazu.
Dopasuj pooenie DOPASUJ - d p Zmienia pooenie obiektw w odniesieniu do innych.
Edytuj bry EDBRYA Umoliwia edycj bryy.

Edycja kreskowania zesp. EDKRESK - ek Modyfikacja kreskowania zespolonego.

Edycja multilinii EDMLIN Otwiera okno edycji multilinii.
Edycja polilinii EDPLIN - edp Umoliwia edycj polilinii.
Edycja splajnu EDSPLAJN - spe Edycja splajnu.
Fazuj FAZUJ - fa Fazuje krawdzie obiektw.
Iloczyn ILOCZYN - ii Uaktywnia narzdzie Iloczyn.
Jako obrazw JAKOOBR Steruje jakoci wywietlania obrazw.
Kolor KOLOR Otwiera okno dialogowe Wybierz kolor.
Kopiuj KOPIUJ -k Powiela obiekty.
Kopiuj KOPIUJBAZA Powiela obiekty z okrelonym punktem bazowym.
z punktem bazowym
Krawdzie KRAW Zmienia widoczno krawdzi trjwymiarowych
powierzchni.
Lustro LUSTRO Tworzy zwierciadlane odbicie obiektw.
Lustro 3D LUSTRO3D Tworzy zwierciadlane odbicie obiektw w przestrzeni.
Styl multilinii MLSTYL Wywietla okno dialogowe Style multilinii.
Nazwa obiektu NNAZWA - -nn Zmienia nazwy obiektw.
Obrt 3D OBROTY3D Przesuwa obiekty wok trjwymiarowej osi.
Obrt OBRT - o b . Obraca obiekty wok punktu bazowego.
Edycja tekstu ODTEKST - odt Dokonuje edycji tekstu i definicji atrybutw.
Odsu ODSU -od Tworzy koncentryczne okrgi, linie rwnolege
i krzywe rwnolege.
Przedu PRZEDU - prze Przedua obiekt.
Przerwij PRZERWIJ - prz Wymazuje fragmenty obiektw lub dzieli obiekt na dwa.
Przesu PRZESU - prs Przesuwa obiekty o okrelon odlego
i w okrelonym kierunku.
Rozbij ROZBIJ - r Rozbija zoone obiekty na ich elementy skado
Rozcignij ROZCIGNIJ - rozc Przesuwa lub rozciga obiekty.
Skala SKALA - s Powiksza lub zmniejsza wybrane obiekty jednakowo,
wzdu osi X, Y i Z.
Szyk SZYK - sz Tworzy wielokrotne kopie wybranych obiektw
w ukadzie prostoktnym lub koowym.
Utnij UTNIJ - ut Ucina obiekty na krawdzi tncej, zdefiniowanej
przez inne obiekty.
Wydu WYDU - wyd Wydua obiekt do napotkania innego obiektu.
Dodatek 145

Wyma WYMA - wy Usuwa obiekty z rysunku.

Zaokrgl ZAOKRGL Zaokrgla krawdzie obiektw.
Pozostae polecenia
AutoCAD DesignCenter ADCENTER - adc Otwiera okno dialogowe AutoCAD DesignCenter.
AutoCAD DesignCenter ADCZAMKNIJ Zamyka okno dialogowe AutoCAD DesignCenter.
Konwersja z AME AMEKONW Przeksztaca modele bryowe AME (z wersji 12)
do AutoCAD 2000 na modele bryowe AutoCAD 2000.
Definicja atrybutu ATRDEF Otwiera okno dialogowe Definicja atrybutu.
Widoczno atrybutu ATRWID Steruje globalnie widocznoci atrybutu.
Baza BAZA Ustala bazowy punkt wstawienia dla aktualnego
rysunku.
Lista bazy danych BDLISTA Wywietla informacje z bazy danych dla kadego
obiektu w rysunku.
Blok BLOK-b Otwiera okno dialogowe Definicja bloku.
Cofaj ostatni C Cofa skutek ostatnio wydanego polecenia.
Zamknij okno cechy CECHYZAMKNIJ Zamyka okno dialogowe Cechy.
Celownik - rozmiar CELOWNIK Steruje rozmiarem celownika.
Cieniuj CIENIUJ Cieniuje trjwymiarowe obiekty.
Cofaj COFAJ Cofa wybran ilo krokw.
Czas CZAS Wywietla dane o dacie i czasie, dotyczce rysunku.
Czyj rysunek CZYJ Podaje informacje o posiadaczu otwieranych plikw
rysunkw.
Ustawienia rysunkowe DDRMODES Otwiera okno dialogowe Ustawienia rysunkowe.
Eksplorator Windows EXPLORER Otwiera okno dialogowe Eksploracja.
Filtr obiektw FILTR - fi Tworzy filtr wyboru obiektw.
Granice GRANICE Steruje granicami rysunku i wywietlaniem siatki.
Grupa GRUPA -g Tworzy grup obiektw.
Okrel pooenie ID Wywietla wsprzdne punktu.
Informacja INFO Wywietla informacje o programie.
Izopaszczyzna IZO Wybiera paszczyzn izometryczn.
Jednostki JEDN Steruje formatem i dokadnoci wywietlania
wsprzdnych i ktw.
Kalkulator KALK Wykonuje dziaania matematyczne i geometryczne.
Kopiuj histori KOPIUJHIST Kopiuje tekst historii linii polece do Schowka.
Nazwa narzdzia Skrty opis

Pozostae polecenia
Lista LISTA - li Wywietla informacje o wybranych obiektach.
Luw LUW Zarzdza lokalnymi ukadami wsprzdnych.
Model MODEL - m Przecza z obszaru papieru do rzutni obszaru modelu.

Rzutnie MVSETUP Przygotowuje rzutnie dla rysunku.
Obiekt OBIEKT Ustala stae tryby lokalizacji punktu wzgldem

obiektu oraz rozmiar celownika.
Oddaj obiekty ODDAJ Odzyskuje wymazane obiekty.

Odlego ODLEG -odl Mierzy odlego i kt pomidzy dwoma punktami.
Odnoniki ODNONIK - odn Steruje odnonikami do plikw rysunkw.
Odtwrz ODTWRZ Odwraca skutek polecenia COFAJ.
Orto ORTO Ruchy kursora rwnolegle do osi ukadu.
Papier PAPIER -p Przecza z obszaru modelu do obszaru papieru.
Pasek narzdzi PASEKN - pn Wywietla, ukrywa i okrela pooenie paska narzdzi.
Pisownia PISOWNIA-pis Sprawdza poprawno pisowni w rysunku.
Pat PAT - pat Kroi zbir bry paszczyzn.
Pole POLE-poi Oblicza pole powierzchni i obwd obiektw lub
zdefiniowanych obszarw
Porzdek wywietlania PORZWY - pw Zmienia kolejno wywietlania obrazkw i innych
obiektw.
Przerysuj PRZERYS - ps Odwiea obraz w aktualnej rzutni.

Przerysuj wszystko PRZERYSW - psw Odwiea obraz we wszystkich rzutniach.
Regeneruj rysunek REGEN - re Regeneruje rysunek i odwiea aktualn rzutni.
Regeneruj wszystko REGENW Regeneruje rysunek i odwiea wszystkie rzutnie.
Rysunek rzutuj RYSRZUT Generuje zarysy i przekroje w rzutniach utworzo-
nych przy pomocy RZUTUJ.
Skok SKOK - sko Ogranicza pooenie kursora graficznego do wzw
siatki lokalizacyjnej.
Stan STAN Wywietla statystyki rysunku, tryby pracy i zakresy
zmiennoci danych.
Symbol SYMBOL Wstawia symbol.

wiato WIATO Zarzdza wiatami i efektami wietlnymi w rysunku.
Ekran tekstowy TEKRAN Otwiera okno tekstowe AutoCAD-a.
Warstwa WARSTWA-wa Zarzdza warstwami i ich cechami.
Dodatek 147

Pozostae polecenia
Wczytaj symbole WCZYTAJ Sprawia, e symbole s dostpne dla polecenia

SYMBOL.
Wypenij WYPENIJ Steruje wypenianiem multilinii, tras, obszarw
i szerokich polilinii.
Narzdzia do drukowania
Arkusz ARKUSZ - ar Tworzy nowy arkusz i zmienia nazw, kopiuje,

zachowuje lub usuwa istniejcy.
Kreli rysunek na ploterze, drukarce lub do pliku
Drukuj KREL -kr
Pokazuje jak bdzie wyglda rysunek po wydrukowaniu
Podgld wydruku PDRUK -pd
lub wykreleniu.
Narzdzia operacji na plikach.

Eksportuj BMP BMP WY Zapisuje wskazane obiekty do pliku w formacie BMP.
Importuj DXB DXBWE Importuje plik DXB.
Importuj DXF DXFWE Importuje plik DXF.
Eksportuj DXF DXFWY Zapisuje wskazane obiekty do pliku w formacie DXF.
Eksport EKSPORT-exp Otwiera okno Eksport danych.
Import IMPORT - imp Importuje pliki w rnych formatach.
Kopiuj do schowka KOPIUJ_P Kopiuje aktualny widok do Schowka Windows.
Menu MENU Wczytuje plik menu.
Usu menu MENUSU Usuwa pliki czciowego menu.
Wczytaj menu MENUWCZYTAJ Wczytuje pliki czciowego menu.
Napraw NAPRAW Naprawia uszkodzony rysunek.
Nowy rysunek NOWY Tworzy nowy plik rysunku
Zapisz jako NZAPISZ Zapiszjako.
Otwrz OTWRZ Otwiera istniejcy plik rysunku.
Zapisz jako plik PISZBLOK Zapisuje obiekty do nowego pliku rysunku.
Wklej ze schowka WKLEJ Wstawia dane ze Schowka Windows.
WMF import WMFWE Importuje plik w formacie Windows Metafile.
WMF eksport WMFWY Zapisuje obiekty do pliku WMF.
Wstaw WSTAW - w Umieszcza posiadajcy nazw blok lub rysunek
w aktualnym rysunku.
Wytnij WYTNIJ Kopiuje obiekty do Schowka Windows i wymazuje
je z rysunku.
Zamknij rysunek ZAMKNIJ Zamyka aktualny rysunek.
Zapisz rysunek ZAP Zapisuje aktualny rysunek.
2. Waniejsze zmienne systemowe

Zmienna Opis
ANGDIR Steruje kierunkiem kta. 1 - zgodnie z ruchem wskazwek zegara, 0 - przeciwnie.
FILLMODE Wcza wywietlanie wypenie i szerokich polilinii dla obiektw utworzonych

poleceniem Obszar.
MIRRTEXT Decyduje o wpywie narzdzia Lustro na tekst.
PELLIPSE Decyduje, czy utworzona elipsa ma by rzeczywista, czy te ma by polilini.
SHORTCUTMENU Wartoci: 0, 1,2, 4, 8. Decyduje o trybie menu podrcznego.
SURFTAB1i 2 Wpywaj na gsto siatki dla utworzonych powierzchni.
TEXTFILL Steruje wypenieniem czcionek.
TRIMMODE 1 - krawdzie s ucinane przy fazowaniu i zaokrglaniu, 2 - nie s.
3. Skrty i uatwienia w WINDOWS 9x

oraz 2k
Poniej przedstawione s skrty obowizujce w systemie Windows, a wic take w pro-
gramie AutoCAD 2000.
Ctrl+Z - cofnij ostatni czynno
Ctrl+Y-ponw
Ctrl+X - wytnij
Ctrl+C - kopiuj
Ctrl+V - wklej
Ctrl+A - zaznacz wszystko
Alt+F4 - zamknij okno
Delete-usu
F1 -pomoc
Esc - anuluj
lewy Alt-menu rozwijane
Alt+Tab - przejcie pomidz
Klawisz z logo Windows+M minimalizuje wszystkie okna
AutoCAD 2000 PL Jeli jeste pocztkujcym uytkownikiem pro-
gramu AutoCAD to ksieczka ta jest skierowa-
na wanie do Ciebie. Krok po kroku wprowadzi
Ci w tajniki programu AutoCAD 2000PL. Znaj-
dziesz w niej szereg wicze poprzedzonych
zwizym, teoretycznym wstpem, dziki ktrym
samodzielne wykonanie rysunku nie bdzie sta-
nowio problemu. Czytajc t ksik dowiesz
si, midzy innymi jak:
rozpocz prac z programem,
przystosowa pulpit do swoich potrzeb,
utworzy nowy rysunek,
posugiwa si narzdziami,
operowa warstwami,
wstawia i edytowa tekst,
efektywnie drukowa,
utworzy rzuty prostoktne oraz rysunki 3D.
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6, 44-100 Gliwice
skr. poczt. 462, 44-100 Gliwice
(32)230-98-63,(32)231-22-19
e-mail: helion@helion.com.pl, http://www.helion.com.pl

AutoCad 2000 PL Cwiczenia Praktyczne AnTiLa PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

AutoCad 2000 PL Cwiczenia Praktyczne AnTiLa PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Mirosaw Babiuch

Projekt okadki: Maciej Pasek, ARTGRAF"

Druk i oprawa: Zakad Graficzny Colonel" s.c.

Wszystkie wystpujce w tekcie znaki s zastrzeonymi znakami firmowymi bd towarowymi

Wszelkie prawa zastrzeone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie caoci lub fragmentu niniej-

Rozdzia 1. Pierwsze kroki 7

Rozdzia 2. Podstawowe narzdzia 13

Rozdzia 3. Narzdzia edycji 59

Rozdzia 6. ZOOM oraz poruszanie si po rysunku 105

Rozdzia 7. Warstwy 110

Rozdzia 8. Kreskowanie 114

Rozdzia 9. Rysunek izometryczny 122

Rozdzia 10. Rzuty prostoktne 126

Rozdzia 11. Rysunki 3D 129

wiczenia przedstawione w tej ksice s poukadane w taki sposb, aby mg od podstaw

Bymy mogli razem bezproblemowo zagbia si w tajniki AutoCAD-a 2000, musi by

Polecam te ustawienie paprotki w pomieszczeniu, gdzie znajduje si komputer, poniewa

Pisaem t ksik z zaoeniem, e znasz ju podstawy obsugi systemu operacyjnego

Klawiatury uywamy gwnie do wprowadzania rnego typu informacji oraz wykonywa-

Polskie znaki na klawiaturze standardowej otrzymujemy po naciniciu prawego klawisza

2. Kliknij prawym przyciskiem ikon Mj komputer, a ukae Ci si wspomniane ju

3. Kliknij dwukrotnie ikon Mj komputer lewym przyciskiem myszy. W ten sposb

4. W jeden z podanych powyej sposobw uruchom program AutoCAD 2000. Istnieje

To jest droga, jak powinien przeby kursor

2. Rozpoczcie pracy z AutoCAD-em 2000

Opis elementw okna

1. Zamknij program (nie zapisujc zmian w rysunku), klikajc przycisk z krzyy-

2. Po uruchomieniu programu wybierz ikon Uyj standardu i przy ustawieniach

3. By otworzy zapisany wczeniej plik, naley uruchomi program; w oknie Roz-

Jeli poprzednie wiczenia wypady pomylnie, przejdmy do czego trudniejszego.

1. Utwrz w folderze Moje dokumenty podfolder Moje rysunki. Uruchom program

Rysunek 1.5. W oknie tym pokazany jest folder, w ktrym

W oknie tym pokazana

W oknie tym pokazane

Jeli utworzye wasny

Dostosowanie interfejsu do wasnych potrzeb

Rysunek 1.8. Zakadka Ekran. Widok

2. Wycz, pasek Zmiana, a potem wcz go ponownie.

Okno polece w programie AutoCAD 2000 spenia wiele funkcji:

Rysunek 2.1. Tutaj wpisz nazw przyrzdu lub te skrt

By dokadnie umieci kursor w okrelonym miejscu, uywamy wsprzdnych wektoro-

Polecenie Zamknij ukazujce si w oknie polece, automatycznie czy punkt kocowy

3. Narysuj teraz element uywajc wsprzdnych wektorowych podanych poniej.

Okrel pierwszy punkt : 10,100

Kilka sw o funkcji Pomoc kontekstowa

Zmiana rodzaju, koloru i gruboci linii

Rysunek 2.6. Zaznacz t opcj,

W tym polu pokazane s aktualnie dostpne

Dostpne rodzaje linii w pliku acad.lin,

Od tego, w jaki sposb wykorzystamy moliwoci programu, zalee bdzie czytelno

Program zapewnia nam funkcje atwego narysowania prostej:

Dla przypomnienia, punkt moemyjokreli za pomoc kursora, klikajc w odpowiednie

- okrel drug wsprzdn:

- anuluj polecenie (klawisz Esc),

- nastpnie okrel odlego o jak chcesz odsun prost (tutaj 20mm)

Rysunek 2.9. Jeli chcemy zaznaczy interesujcy

- wybierz stron, w ktr ma by odsunita prosta (z polecenia lew) klikajc raz

- zaznacz kursorem drug prost

- kliknij po prawej jej stronie

utwrz pionow prost przechodzc przez punkt o wsprzdnych 200,100 stosujc

- okrel przy pomocy wsprzdnych wektorowych punkt, ktry tworzona prosta

2. Wykonaj rysunek 2.11. Zastosuj si do podanych danych.

Dokadne okrelanie kursora