The Fdration Internationale de Football Association

Mnstergasse 9, 8001 Zurich, Szwajcaria

T: +41 (0) 44 245 1886, F: +41 (0) 44 245 1887
www.theifab.com

Przepisy te nie mog by kopiowane lub tumaczone w caoci lub w czciach w

aden sposb bez zgody IFAB.

Polski Zwizek Piki Nonej

Prezes: Zbigniew Boniek
Adres: Polski Zwizek Piki Nonej
ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 7
02-366 Warszawa
Polska
Telefon: +48 (0) 22 551 2317
Telefax: +48 (0) 22 551 2240
Strona www: www.pzpn.pl

Tumaczenie i opracowanie: Damian PICZ

Zbigniew PRZESMYCKI
Piotr TENCZYSKI
Maciej WIERZBOWSKI
 PRZEPISY GRY 2016/17

Spis treci
Wstp
Historia IFAB
Struktura i dziaalno IFAB
Podstawy obecnej reformy Przepisw

Uwagi odnonie Przepisw Gry

Przepisy Gry 2016/17

01 Pole gry
02 Pika
03 Zawodnicy
04 Ubir zawodnikw
05 Sdzia
06 Pozostali sdziowie
07 Czas trwania zawodw
08 Rozpoczcie i wznowienie gry
09 Pika w grze i poza gr
10 Wyanianie zwycizcy
11 Spalony
12 Gra niedozwolona i niewaciwe postpowanie
13 Rzuty wolne
14 Rzut karny
15 Wrzut
16 Rzut od bramki
17 Rzut rony

Zmiany przepisw 2016/17

Wykaz zmian w Przepisach
Szczegy wszystkich zmian w Przepisach

Praktyczne wskazwki dla sdziw

Wstp
Ustawianie si, poruszanie oraz wsppraca
Mowa ciaa, komunikacja i gwizdek
Pozostae wskazwki
Korzy
Doliczanie straconego czasu gry
Trzymanie przeciwnika
Spalony
Udzielanie pomocy/ ocena zdarzenia po pokazaniu tej/czerwonej
kartki

2/73
 Wprowadzenie
Historia IFAB
IFAB jest organem stanowicym Przepisy Gry. Jego zadaniem jest sta na stray,
opracowywa i zmienia Przepisy Gry, ktre s stosowanie w rozgrywkach
pikarskich na caym wiecie, organizowanych przez FIFA. IFAB dy do
ujednolicenia podejmowanych decyzji na podstawie Przepisw, obserwujc ich
stowanie na caym wiecie.
IFAB powstao podczas spotkania 2 czerwca 1886 roku i w skad tego organu
weszo po dwch przedstawicieli z czterech federacji: Anglii, Szkocji, Walii i
Irlandii Pnocnej. Pomysodawc zaoenia takiego ciaa by Angielski Zwizek
Piki Nonej w celu ujednolicenia zbioru przepisw, ktre w tamtym okresie
rniy si w zalenoci od kraju. Od momentu zaoenia the IFAB, jego rol byo,
i nadal pozostaje, analizowanie, monitorowanie i ochrona Przepisw Gry, a tam
gdzie zachodzi taka potrzeba, rwnie ich poprawianie.
Pika nona rozprzestrzeniaa si bardzo szybko i w 1904 roku siedem federacji
spotkao si w Paryu, by zaoy Midzynarodow Federacj Piki Nonej (FIFA),
ktra doczya do the IFAB w 1913 roku.
IFAB nadzorowao wiele zmian przepisw, od pierwszego oficjalnego wydania w
1863 roku. Prawdopodobnie najbardziej zmienianym przepisem jest ten
dotyczcy spalonego na pocztku zawodnik, ktry znajdowa si przed pik by
spalony. Pole bramkowe pierwszy raz pojawio si w 1869 roku, rzuty rone w
1872 roku, a pierwszy rzut karny zosta przyznany 1891 roku i do 1902 roku taki
rzut mg by wykonany z jakiegokolwiek punktu wzdug linii 11. metra od
bramki. Decyzja podjta w 1912 roku zakazujca bramkarzom zagrywanie piki
rk poza polem karnym, zwikszya liczb zdobywanych bramek, a od 1920
roku zawodnik nie mg by uznany za spalonego po otrzymaniu piki z wrzutu.
Stopniowo the IFAB zmieniao obraz piki nonej oraz sposb mylenia tych,
ktrzy grali i tych, ktrzy ogldali pik non. Zmiana, wprowadzona po
mistrzostwach wiata we Woszech w 1990 roku, zabraniajca bramkarzom
zagrywanie rkoma po podaniu od obrocy i wprowadzenie w 1998 roku
czerwonej kartki za powany faul popeniony od tyu, s dobrymi przykadami
tych zmian.
W padzierniku 2010 roku the IFAB ponownie rozwayo wprowadzenie
technologii GLT i wyrazio zgod na dwuletnie testy systemu. W lipcu 2012 roku
IFAB podjo historyczn decyzj, zgadzajc si na zastosowanie GLT oraz
wprowadzenie dodatkowych sdziw asystentw.
Marzec 2016 r. by rwnie historyczn dat, w zwizku z podjciem decyzji o
rozpoczciu fazy testowania sdziw asystentw wideo. Wtedy te doszo do
najwikszych zmian w Przepisach w historii IFAB.

3/73
 Struktura i dziaalno IFAB
W 2012 roku IFAB rozpoczo proces zmian, ktry dobieg koca 13 stycznia
2014 roku, kiedy to the IFAB sta si autonomicznym zwizkiem, podlegajcym
pod szwajcarskie prawo. Zatwierdzono wtedy statut, ktry okrela rol, struktur
i obowizki IFAB oraz zwizanych z nim cia. W celu zapewnienia transparentnej
dziaalnoci IFAB, powoano demokratyczny i nowoczesny Sekretariat
Wykonawczy, ktremu przewodniczy Sekretarz IFAB.
Podczas gdy struktura IFAB pozostaa niezmieniona, w ramach reform
utworzono Panel Doradczy oraz Techniczny Panel Doradczy, w skad ktrych
wchodz eksperci z caego wiata. Celem dziaania tych paneli jest poprawa
procesw konsultacji i wypracowania bardziej proaktywnego podejcia do
rozwoju Przepisw.
Doroczne Oglne Zebranie (Annual General Meeting - AGM)
AGM odbywa si w lutym lub marcu, rotacyjnie w Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii
Pnocnej, w cile ustalonym porzdku, tak jak w przypadku ustalaniu przez
FIFA miejsca rozgrywania mistrzostw wiata. Decyzje podjte odnonie
Przepisw przez AGM s wice dla federacji kontynentalnych i zwizkw
narodowych od 1 czerwca. Jednake, federacje i zwizki, ktre nie zakoczyy
swoich rozgrywek do 1 czerwca, mog opni wprowadzenie zmian do
rozpoczcia nowego sezonu. Federacje i zwizki, w ktrych rozgrywki
rozpoczynaj si przed 1 czerwca mog wchodzce zmiany wprowadza zaraz po
tym, jak the IFAB wyda oficjalny oklnik zawierajcy wprowadzone zmiany.
Nie zezwala si na wprowadzanie jakichkolwiek zmian w Przepisach Gry przez
jakkolwiek federacj kontynentaln czy zwizek narodowy (wczajc
organizatora rozgrywek), chyba ze zmiana ta zostaa zatwierdzona przez the IFAB.
Doroczne Spotkanie Biznesowe (Annual Business Meeting - ABM)
Doroczne Spotkanie Biznesowe jest spotkaniem przygotowawczym dla the AGM i
odbywa si w listopadzie. ABM moe rozpatrze tematy zgoszone przez
jakkolwiek federacj kontynentaln lub narodowy zwizek narodowy i moe
zaaprobowa prby i eksperymenty. Jednake zmiany w Przepisach musz zosta
zatwierdzone przez the AGM.
Podkomitet Techniczny (Technical Subcommittee - TSC)
Skada si z ekspertw z czterech brytyjskich federacji, FIFA oraz IFAB i jest
odpowiedzialny za rozpatrywanie potencjalnych zmian w Przepisach oraz nadzr
nad testami zaakceptowanymi przez the ABM I AGM.
Panele Doradcze
Pikarski Panel Doradczy (The Football Advisory Panel FAP) oraz Techniczny
Panel Doradczy (TAP) skadaj si z ekspertw z caego wiata, ktrzy wspieraj
IFAB w pracach nad Przepisami Gry. Eksperci ci to byli pikarze, trenerzy i
sdziowie z rnych kontynentw i organw. FAP przedstawia punkt widzenia
zawodnikw i trenerw, podczas gdy TAP ocenia techniczne szczegy i ich
potencjalny wpyw na sdziowanie, w przypadku zmiany jakiegokolwiek zapisu
w Przepisach.

4/73
 Podstawy obecnej reformy Przepisw
Podstawy prawne do obecnych zmian w Przepisach znajduj si w protokoach
127., 128. oraz 129. Dorocznego Oglnego Zebrania. Podkomitet Techniczny
rozpocz prace jesieni 2014 roku, a w protokole ze 129. AGM z 28 lutego 2015
roku zapisano, e: () celem reformy jest stworzenie dostpnej wersji Przepisw
skierowanej do wszystkich oraz podniesienie zgodnoci ich rozumienia,
interpretacji i stosowania.
Reforma ma sprawi, e Przepisy bd odpowiednie dla nowoczesnego futbolu na
wszystkich poziomach rozgrywek. Gwne obszary zmian to:
Przejrzystsza struktura Przepisy i Interpretacje Przepisw zostay
poczone i wszystkie informacje s teraz w jednym miejscu.

Zrewidowane nazwy Artykuw niektre nazwy zostay zmienione, w celu

dopasowania ich nazwy do zawartoci, np. Artyku 6: Sdziowie asystenci
zosta zmieniony na Pozostali sdziowie, pozwalajc na wczenie do tego
Artykuu sdziego technicznego, dodatkowych sdziw asystentw itd.

Jzyk angielski i frazeologia usunito niepotrzebne sowa i doprowadzono

do wikszej konsekwencji w uyciu sw oraz zwizkw frazeologicznych, tym
samym doprowadzajc do tego, e Przepisy staj si czytelniejsze. Dodatkowo
uatwi to przekady Przepisw, zmniejszy dwuznaczonoci i nieporozumienia.
Sprzecznoci i niepotrzebne powtrzenia zostay usunite. W Przepisach
wystpuj formy bezosobowe, tym samym odzwierciedlajc wan rol, jak
odgrywaj sdzie w pice nonej.

Zrewidowana zawarto niektre zmiany dostosowuj Przepisy do realiw

nowoczesnego futbolu, np. zwikszona liczba wymian.

Dodano dwie wane nowe sekcje:

Wyjanienie zmian w Przepisach ta sekcja przedstawia stare i nowe
zapisy Przepisw oraz wyjanienie kadej zmiany.
Sowniczek jest to lista defininicji wanych sw/zwrotw, ktre czasami s
le rozumiane lub trudne do przeoenia.

IFAB stoi na stanowisku, e obecna korekta Przepisw stworzya dostpn i

atw do zrozumienia przez wszystkich publikacj. To powinno doprowadzi do
zwikszenia konsekwencji pod wzgldem zrozumienia, interpretacji i stosowania
Przepisw. Tym samym powinno to doprowadzi do mniejszej liczby
niezgodnoci i kontrowersji, wynikajcych z przeciwstawnych interpretacji.

IFAB chciaby wyrazi ogromne wyrazy uznania i podzikowania za prac przy

korektach dokonane przez Podkomitet Techniczny w skadzie:
David Elleray (Lider projektu, IFAB)
Neale Barry (Angielski Zwizek Piki Nonej)
Jean-Paul Brigger (FIFA)
Massimo Busacca (FIFA)
William Campbell (Irlandzki Zwizek Piki Nonej)
Ray Ellingham (Walijski Zwizek Piki Nonej)
John Fleming (Szkocki Zwizej Piki Nonej)
Fernando Tresaco Gracia (FIFA)
5/73
 UWAGI DOTYCZCE PRZEPISW GRY
Modyfikacje

Dopuszczalna jest modyfikacja Przepisw Gry przez zwizki narodowe dla

meczw: zawodnikw w wieku poniej 16 lat, kobiet, oldbojw (powyej 35 lat)
oraz zawodnikw niepenosprawnych, przy zaoeniu, e pryncypia niniejszych
Przepisw zostan zachowane.
Zezwala si na modyfikacje kadego z, lub wszystkich, poniszych elementw:
wymiarw pola gry,
wielkoci i wagi piki oraz materiau, z jakiego jest wykonana,
odlegoci pomidzy supkami bramkowymi oraz wysokoci poprzeczki od
podoa,
czasu trwania okresw gry,
wymian zawodnikw.

Dalsze modyfikacje s dozwolone jedynie za zgod IFAB.

Oficjalne jzyki

IFAB publikuje Przepisy Gry w czterech jzykach: angielskim, francuskim,

niemieckim i hiszpaskim. W przypadku rozbienoci w uytym sownictwie
obowizujcym jest tekst angielski.

Objanienie

Gwne zmiany w Przepisach zostay podkrelone oraz zaznaczone na

marginesie.

6/73
 PRZEPISY GRY 2016/17
Gwne zmiany zaznaczone s kolorem niebieskim

ARTYKU 1 POLE GRY

1. Nawierzchnia pola gry

Pole gry musi by w caoci naturalne lub, jeeli regulamin rozgrywek na to

zezwala, w caoci sztuczne, z wyjtkiem przypadkw, w ktrych regulamin
rozgrywek zezwala na poczenie nawierzchni sztucznej i naturalnych
materiaw (system hybrydowy).

Sztuczna nawierzchnia pola gry musi by koloru zielonego.

W przypadku meczw reprezentacji krajowych, rozgrywanych pod auspicjami

FIFA, jak i meczw w ramach midzynarodowych rozgrywek klubowych,
zastosowane nawierzchnie sztuczne musz by zgodne z Wymogami
Jakociowymi dla Nawierzchni Pikarskich FIFA lub Midzynarodowymi
Standardami chyba e odstpstwa zostan zaakceptowane przez IFAB.

2. Oznaczenia pola gry

Pole gry musi mie ksztat prostokta i by oznaczone cigymi liniami, ktre nie
mog stanowi zagroenia. Linie te nale do powierzchni, ktrych s granicami.

Tylko linie ujte w Artykule 1 mog zosta wytyczone na polu gry.

Dwie dusze linie ograniczajce pole gry nazywane s liniami bocznymi. Dwie
krtsze nazywane s liniami bramkowymi.

Pole gry jest podzielone na dwie poowy lini rodkow, wyznaczon w poowie
dugoci dwch linii bocznych.

Punkt rodkowy pola gry wyznaczony jest w poowie linii rodkowej. Z punktu
rodkowego wyznacza si okrg o promieniu 9,15 m (10 jardw).

Na zewntrz pola gry moe by wykonane oznaczenie, pod ktem prostym do

linii bramkowej oraz linii bocznej, w odlegoci 9,15 m (10 jardw) od uku pola
ronego.

Wszystkie linie musz by tej samej szerokoci, jednak nie wikszej ni 12 cm

(5 cali). Linie bramkowe musz by tej samej szerokoci, co gboko supkw
bramkowych i poprzeczki.

Na boiskach ze sztuczn nawierzchni dopuszczalne s take inne linie, pod

warunkiem, e s one w innym kolorze i daj si jednoznacznie odrni od linii
wykorzystywanych do meczw piki nonej.

Zawodnik, ktry dokona niedozwolonych znakw na polu gry, musi zosta

napomniany za niesportowe zachowanie. Jeeli sdzia zauway, e takie
7/73
 oznaczenia dokonywane s w czasie, gdy pika jest w grze, musi napomnie
winnego zawodnika w najbliszej przerwie w grze.

3. Wymiary pola gry

Dugo linii bocznej musi by wiksza ni dugo linii bramkowej.

Dugo (linia boczna): minimum 90 m (100 jardw)

maksimum 120 m (130 jardw)
Szeroko (linia bramkowa): minimum 45 m (50 jardw)
maksimum 90 m (100 jardw)

4. Wymiary pola gry Zawody midzynarodowe

Dugo (linia boczna): minimum 100 m (110 jardw)

maksimum 110 m (120 jardw)
Szeroko (linia bramkowa): minimum 64 m (70 jardw)
maksimum 75 m (80 jardw)

Organizator rozgrywek moe okrela dugo linii bramkowych oraz bocznych

w zakresie wymiarw, ktre podane s powyej.

8/73
 5. Pole bramkowe

Dwie linie wytycza si pod ktem prostym do linii bramkowej, w odlegoci 5,5 m
(6 jardw) od wewntrznej strony kadego supka bramkowego. Te linie
rozcigaj si w gb pola gry na odlego 5,5 m (6 jardw) i ich koce poczone
s lini rwnoleg do linii bramkowej. Powierzchnia ograniczona tymi liniami i
lini bramkow jest polem bramkowym.

6. Pole karne

9/73
 Dwie linie wytycza si pod ktem prostym do linii bramkowej, w odlegoci 16,5
m (18 jardw) od wewntrznej strony kadego supka bramkowego. Te linie
rozcigaj si w gb pola gry na odlego 16,5 m (18 jardw) i ich koce
poczone s lini rwnoleg do linii bramkowej. Powierzchnia ograniczona tymi
liniami i lini bramkow jest polem karnym.

Wewntrz kadego pola karnego wyznacza si punkt karny w odlegoci 11 m

(12 jardw) od punktu rodkowego, pomidzy supkami bramkowymi i w rwnej
odlegoci od nich.
uk koa o promieniu 9,15 m (10 jardw), ktrego rodkiem jest punkt karny,
wyznacza si na zewntrz kadego pola karnego.

7. uk pola ronego

Z punktu umieszczenia kadej chorgiewki ronej wyznacza si na polu gry uk

koa o promieniu 1 m (1 jard)

8. Chrgiewki

Chorgiewki nieostro zakoczone i o wysokoci nie mniejszej ni 1,5 m (5 stp),

musz zosta umieszczone w kadym rogu pola gry.

Chorgiewki mog by take umieszczone na przedueniu linii rodkowej (poza

polem gry), po obu stronach pola gry, nie bliej jednak ni 1 m od linii bocznej.

9. Stefa techniczna

Strefa techniczna odnosi si do zawodw rozgrywanych na stadionach z

wyznaczonym obszarem miejsc siedzcych dla osb funkcyjnych i zawodnikw
rezerwowych.

Linia strefy technicznej przebiega w odlegoci 1 m (1 jarda) z kadej strony

obszaru miejsc siedzcych oraz w kierunku pola gry maksymalnie na
odlego 1 m (1 jarda) od linii bocznej.
Zaleca si, aby strefa techniczna bya oznaczona.
10/73
 Liczba osb uprawnionych do zajmowania miejsc w strefie technicznej jest
okrelana przez regulaminy rozgrywek.
Osoby przebywajce w strefie technicznej:
zostaj zidentyfikowane przed rozpoczciem zawodw, zgodnie
z regulaminami rozgrywek,
musz zachowywa si odpowiedzialnie,
musz pozostawa w granicach strefy technicznej, z wyjtkiem
szczeglnych okolicznoci, np. wejcia za zgod sdziego masaysty lub
lekarza na pole gry, by oceni rozmiary kontuzji zawodnika.
Tylko jedna osoba w danej chwili jest upowaniona do przekazywania
wskazwek taktycznych ze strefy technicznej.

10. Bramki

Bramki musz by umieszczone na rodku kadej linii bramkowej.

11/73
 Bramki skadaj si z dwch pionowo ustawionych supkw w jednakowej
odlegoci od chorgiewek ronych i poczonych u gry poziom poprzeczk.
Supki bramkowe i poprzeczki musz by wykonane z dozwolonego materiau.
Ich ksztat musi by kwadratowy, prostoktny, okrgy lub eliptyczny i nie mog
one stanowi zagroenia dla zawodnikw.

Odlego pomidzy wewntrznymi krawdziami supkw bramkowych wynosi

7,32 m (8 jardw), a odlego od dolnej krawdzi poprzeczki do podoa wynosi
2,44 m (8 stp).

Ustawienie supkw bramkowych w stosunku do linii bramkowej musi by

zgodne ze szkicami.

Supki bramkowe i poprzeczka musz by koloru biaego. Supki bramkowe

i poprzeczka maj rwn szeroko i rwn gboko, ktre nie mog
przekroczy 12 cm (5 cali).

Jeeli poprzeczka zostanie uszkodzona lub przemieci si, gra zostaje przerwana
do czasu naprawienia poprzeczki lub jej zastpienia (now poprzeczk). Jeeli
naprawa nie jest moliwa, zawody naley zakoczy. Uycie liny lub innych
elastycznych lub niebezpiecznych materiaw do zastpienia poprzeczki jest
niedozwolone. Przerwana gra zostaje wznowiona rzutem sdziowskim.

Siatki bramkowe mog by umocowane do bramek i podoa poza bramk,

zakadajc, e s one odpowiednio podparte i nie przeszkadzaj bramkarzowi.

Wzgldy bezpieczestwa

Bramki (rwnie bramki przenone) musz by pewnie przytwierdzone do

podoa.

11. System GLT (Goal Line Technology)

System GLT moe by uyty w celu weryfikacji, czy bramka zostaa zdobyta, by
wesprze decyzj sdziego.

W razie uycia systemu GLT, dopuszcza si zastosowanie modyfikacji na supkach

i poprzeczce. Modyfikacje te musz by zgodne z wymogami zawartymi w
Programie Jakoci FIFA dla Systemw GLT oraz z Przepisami Gry. Uywanie
systemu GLT musi znale si w odpowiednim regulaminie rozgrywek.

Zasady zastosowania systemu GLT

GLT mona zastosowa wycznie na linii bramkowej w celu oceny, czy zostaa
zdobyta bramka.

Informacja, czy bramka zostaa zdobyta, musi by natychmiastowa i

automatycznie potwierdzona w cigu jednej sekundy przez system GLT tylko do

12/73
 wiadomoci sdziw (na zegarek sdziego przez wibracj oraz komunikat na
ekranie).

Wymogi i specyfikacja dla systemu GLT

W przypadku zastosowania systemu GLT w rozgrywkach mistrzowskich,
organizator rozgrywek musi dopilnowa, aby system uzyska jeden z
nastpujcych certyfikatw:
FIFA Quality PRO
FIFA Quality
IMS - INTERNATIONAL MATCH STANDARD

Niezaleny instytut musi zweryfikowa dokadno i funkcjonalno rnych

technologii dostarczanych do systemw zgodnie z Wytycznymi Testowania. W
sytuacji, gdy technologia nie spenia wymaga zgodnych z Wytycznymi
Testowania, sdziemu nie wolno korzysta z systemu GLT, a informacj musi
zgosi do odpowiednich wadz.

W przypadku zastosowania systemu GLT, sdzia zobowizany jest do

sprawdzenia funkcjonalnoci systemu przed zawodami. Takie testy musz by
ujte w Programie Jakoci FIFA dla Systemu GLT Wytyczne Testowania.

12. Reklama

aden rodzaj reklamy, staej lub wietlnej, nie moe by umieszczany na polu gry,
siatkach bramkowych i powierzchniach ograniczonych siatkami bramkowymi,
w obrbie strefy technicznej lub w odlegoci od 1 metra (1 jarda) od linii bocznej
poza polem gry. Zakaz obowizuje od momentu, gdy druyny wchodz na pole
gry, a do opuszczenia przez nie pola gry na przerw i od czasu, gdy powracaj na
pole gry, a do zakoczenia zawodw. Rwnie adnego rodzaju materiay
reklamowe nie mog by umieszczane na bramkach, siatkach bramkowych,
drzewcach chorgiewek i ich flagach. adne dodatkowe wyposaenie (kamery,
mikrofony, itp.) nie moe by mocowane do wyposaenia pola gry.

Pionowe reklamy musz by umieszczone co najmniej:

w odlegoci 1 metra (1 jarda) od linii bocznych pola gry,
w tej samej odlegoci od linii bramkowej, jak gboko siatki bramkowej,
w odlegoci 1 metra (1 jarda) od siatki bramkowej.

13. Logo i emblematy

Reprodukcja, zarwno staa jak i wietlna, przedstawiajca logo lub emblematy

FIFA, federacji kontynentalnych, zwizkw narodowych, lig, klubw lub innych
organizacji jest zabroniona podczas trwania gry: na polu gry, siatkach
bramkowych i powierzchniach przez nie ograniczonych, na bramkach, drzewcach
chorgiewek. S dozwolone na flagach umocowanych na drzewcach.

13/73
 ARTYKU 2 PIKA
1. Waciwoci i wymiary piki

Wszystkie piki musz by:

kuliste,
wykonane ze stosownego materiau,
o obwodzie nie wikszym ni 70 cm (28 cali) i nie mniejszym ni 68 cm (27
cali),
o wadze nie przekraczajcej 450 g (16 uncji) i nie mniejszej ni 410 g (14
uncji) w momencie rozpoczcia zawodw,
napompowane tak, by cinienie wynosio od 0,6 do 1,1 atmosfery (600-1100
g/cm2), mierzone w odniesieniu do poziomu morza (8,5 funta/cm2 15,6
funta/cm2).

Wszystkie piki uywane w meczach rozgrywanych w oficjalnych rozgrywkach

organizowanych pod auspicjami FIFA lub federacji kontynentalnych musz
posiada jedno z poniszych oznacze:
FIFA Quality PRO
FIFA Quality
IMS - INTERNATIONAL MATCH STANDARD

Piki posiadajce wczeniejsze znaki jakoci, takie jak FIFA Approved, FIFA
Inspected czy International Match Standard mog by uywane w wyej
okrelonych rozgrywkach do 31 lipca 2017 roku.

Takie logo na pice oznacza, e bya ona oficjalnie testowana i spenia cile
okrelone wymogi techniczne, rne dla kadego z tych logo, ktre wykraczaj
poza minimalne wymogi wymienione w Artykule 2 i musz by zatwierdzone
przez IFAB. Instytucje przeprowadzajce rzeczone testy, musz zosta
zaakceptowane przez FIFA.

W przypadku zastosowania systemu GLT, piki posiadajce wbudowane elementy

skadowe systemu musz posiada jedno z wyej wymienionych oznacze
jakoci.

Narodowe zwizki mog rwnie wymaga uywania piek noszcych jedno z

tych trzech oznacze.

W zawodach mistrzowskich organizowanych pod auspicjami FIFA, federacji

kontynentalnych lub zwizkw narodowych nie jest dozwolone umieszczanie na
pice adnego rodzaju reklamy, pomijajc logo rozgrywek, logo organizatora
14/73
 rozgrywek i znak handlowy producenta. Regulaminy rozgrywek mog ogranicza
rozmiar i liczb takich oznacze.

2. Zmiana piki niezdatnej do gry

Jeeli pika stanie si niezdatna do gry:

gr naley przerwa i
wznowi j, po dostarczeniu piki zdatnej do gry, rzutem sdziowskim w
miejscu, gdzie poprzednia pika staa si niezdatna do gry.

Jeeli pika stanie si niezdatna do gry podczas rozpoczcia gry, rzutu od bramki,
rzutu ronego, rzutu wolnego, rzutu karnego czy wrzutu, to takie wznowienie gry
si powtarza.

Jeeli pika stanie si niezdatna do gry podczas wykonywania rzutu karnego lub
podczas wykonywania serii rzutw z punktu karnego, w czasie gdy zostaa
zagrana do przodu i zanim dotkna jakiegokolwiek zawodnika, supka lub
poprzeczki, rzut karny powtarza si.

Pika nie moe by zmieniona podczas trwania zawodw bez zgody sdziego.

3. Dodatkowe piki

Dodatkowe piki, odpowiadajce wymogom Artykuu 2, mog by rozmieszczane

wok pola gry, a ich wprowadzanie do gry odbywa si pod kontrol sdziego.

15/73
 ARTYKU 3 ZAWODNICY
1. Liczba zawodnikw

W zawodach bior udzia dwie druyny; kada skada si z nie wicej ni 11

zawodnikw, z ktrych jeden jest bramkarzem. Zawody nie mog by rozpoczte
lub kontynuowane, jeli cho jedna z druyn ma w swoim skadzie mniej ni
siedmiu zawodnikw.

Jeeli druyna liczy mniej ni siedmiu zawodnikw z powodu rozmylnego

opuszczenia pola gry przez jednego lub kilku zawodnikw, sdzia nie ma
obowizku przerywa gry natychmiast, stosujc korzy. Podczas najbliszej
przerwy w grze sdzia musi zakoczy zawody, jeeli w druynie nie bdzie
minimalnej liczby siedmiu zawodnikw.

Jeeli regulaminy rozgrywek okrelaj, e wszyscy zawodnicy i zawodnicy

rezerwowi musz zosta zgoszeni przed rozpoczciem gry, a druyna
rozpoczyna gr z mniejsz liczb zawodnikw ni 11, skad druyny moe by
uzupeniony do 11 zawodnikw jedynie zawodnikami, ktrzy s wpisani do
podstawowego skadu w protokole z zawodw.

2. Liczba wymian zawodnikw

Oficjalne rozgrywki
Maksymalnie trzech wymian zawodnikw mona dokona w kadych zawodach
odbywajcych si w ramach oficjalnych rozgrywek organizowanych pod
auspicjami FIFA, federacji kontynentalnych czy zwizkw narodowych.

Regulaminy rozgrywek musz okrela, ilu zawodnikw rezerwowych mona

desygnowa od trzech do maksimum dwunastu.

Inne zawody
W midzypastwowych meczach seniorw (reprezentacje A) mona dokona
maksymalnie szeciu wymian zawodnikw.
We wszystkich innych zawodach mona dokona wikszej liczby wymian,
zakadajc, e:
zainteresowane druyny osigny porozumienie co do maksymalnej liczby
wymian zawodnikw,
o powyszym porozumieniu sdzia zosta poinformowany przed
rozpoczciem zawodw.

Jeeli sdzia nie zosta poinformowany o porozumieniu druyn lub jeeli druyny
nie osigny porozumienia przed rozpoczciem zawodw, zezwala si na
wymian nie wicej ni szeciu zawodnikw.

Wymiany powrotne
Stosowanie wymian powrotnych dozwolone jest wycznie w najniszych klasach
rozgrywkowych (grassroots/rekreacyjne) za zgod odpowiedniego zwizku
narodowego.

16/73
 3. Procedura wymiany

Nazwiska zawodnikw rezerwowych musz by podane sdziemu przed

rozpoczciem zawodw. Zawodnicy rezerwowi, ktrych nazwiska nie zostay
podane przed zawodami, nie mog wzi udziau w zawodach.

Przy wymianie zawodnika na zawodnika rezerwowego przestrzegane musz by

nastpujce warunki:
sdzia musi by poinformowany przed dokonaniem zamierzonej wymiany,
zawodnik wymieniany po otrzymaniu zgody od sdziego opuszcza pole gry,
chyba e ju si poza nim znalaz,
zawodnik wymieniany nie musi opuszcza pola gry przy linii rodkowej i nie
bierze dalszego udziau w zawodach (poza rozgrywkami, w ktrych zezwala
si na wymiany powrotne),
jeeli zawodnik, ktry ma zosta wymieniony, odmawia zejcia z pola gry,
sdzia przerywa procedur wymiany i wznawia gr.

Zawodnik rezerwowy wchodzi na pole gry, tylko:

podczas przerwy w grze,
na wysokoci linii rodkowej,
po tym, jak zawodnik wymieniany opuci ju pole gry,
po otrzymaniu sygnau od sdziego.

Wymiana zawodnikw zostaa dokonana z momentem wejcia zawodnika

rezerwowego na pole gry. Od tego momentu zawodnik rezerwowy staje si
zawodnikiem, a zawodnik, ktrego on wymieni, staje si zawodnikiem
wymienionym.

Zawodnik rezerwowy moe wznowi gr w kady przewidziany przez Przepisy

Gry sposb, ale musi wczeniej wej na pole gry.

Jeeli wymiana dokonywana jest podczas przerwy midzy pierwsz a drug

poow lub przed dogrywk, procedura musi zosta zakoczona przed
rozpoczciem gry.

Wszyscy zawodnicy wymienieni i rezerwowi podlegaj wadzy sdziego, bez

wzgldu na to, czy wezm udzia w grze.

4. Zamiana bramkarza

Kady zawodnik druyny moe zamieni si funkcj z bramkarzem, jeli:

sdzia zosta poinformowany przed dokonaniem zamiany,
zamiana zostaa dokonana podczas przerwy w grze.

5. Naruszenia Przepisw i sankcje karne

Jeeli zgoszony zawodnik rezerwowy wchodzi na pole gry zamiast zgoszonego

zawodnika od pocztku meczu i sdzia nie zosta poinformowany o tej zmianie:
sdzia zezwala zgoszonemu zawodnikowi rezerwowemu, aby kontynuowa
gr,
17/73
 nie s podejmowane sankcje dyscyplinarne w stosunku do zgoszonego
zawodnika rezerwowego,
zgoszony zawodnik staje si zgoszonym zawodnikiem rezerwowym,
liczba dozwolonych wymian nie ulega pomniejszeniu,
sdzia informuje o incydencie odpowiednie wadze.

Jeeli zawodnik w czasie trwania gry zamienia si funkcj z bramkarzem bez

zgody sdziego:
sdzia zezwala na kontynuowanie gry,
obu zawodnikom udziela napomnienia w najbliszej przerwie w grze.

W przypadku kadego innego naruszenia przepisw tego Artykuu:

przewiniajcy zawodnicy s napominani,
gr naley wznowi rzutem wolnym porednim z miejsca, gdzie znajdowaa si
pika w chwili przerwania gry.

6. Zawodnicy i zawodnicy rezerwowi wykluczeni z gry

Zawodnik, ktry zosta wykluczony:

przed oddaniem sdziemu protokou nie moe zosta wpisany do tego
protokou, bez wzgldu na to, jak funkcj miaby peni,
po oddaniem sdziemu protokou i przed rozpoczciem meczu moe zosta
zastpiony w podstawowym skadzie przez zgoszonego zawodnika
rezerwowego. W jego miejsce nie mona dopisa nowego zawodnika
rezerwowego. Liczba wymian, do ktrej jest uprawniona druyna, nie zostaje
pomniejszona,
po rozpoczciu zawodw nie moe zosta zastpiony.

Zgoszony zawodnik rezerwowy, ktry zosta wykluczony z gry zarwno przed,

jak i po rozpoczciu zawodw, nie moe by zastpiony.

7. Dodatkowe osoby na polu gry

Trener i inne osoby towarzyszce, wpisane do protokou (z wyjtkiem

zawodnikw oraz zawodnikw rezerwowych), s traktowani jako osoby
funkcyjne. Kada osoba niewpisana w protokole jako zawodnik, zawodnik
rezerwowy lub osoba funkcyjna, jest osob niepodan.

Jeeli osoba funkcyjna, zawodnik rezerwowy, zawodnik wymieniony, zawodnik

wykluczony lub osoba niepodana wejdzie na pole gry, sdzia musi:
przerwa gr tylko jeeli osoba taka wpywa na przebieg gry,
nakaza usunicie takiej osoby w najbliszej przerwie w grze,
zastosowa odpowiednie sankcje dyscyplinarne.

Jeeli gra zostaa przerwana, a osob, ktra wpywaa na przebieg gry bya:
osoba funkcyjna, zawodnik rezerwowy, wymieniony lub wykluczony sdzia
wznowi gr rzutem wolnym bezporednim lub rzutem karnym,
osoba niepodana sdzia wznowi gr rzutem sdziowskim.

Jeeli pika zmierza w kierunku bramki, a dziaanie takiej osoby nie ma wpywu
na moliwo zagrania piki przez zawodnika druyny bronicej, to taka bramka
18/73
 jest uznana, jeeli pilka wpadnie do bramki (nawet jeeli pika zostaa zagrana
przez osob, ktra wesza na pole gry), chyba e pika wpada do bramki druyny
przeciwnej, ni osoba, ktra wesza na pole gry.

8. Zawodnik poza polem gry

Jeeli zawodnik za zgod sdziego opuci pole gry, a nastpnie na nie powrci
bez zgody sdziego, sdzia musi:
przerwa gr jednak nie natychmiast, jeeli zawodnik ten nie przeszkadza w
grze, wzgldnie jeeli istnieje moliwo zastosowania korzyci,
udzieli napomnienia zawodnikowi z powodu jego wejcia na pole gry bez
zgody sdziego,
nakaza zawodnikowi opuszczenie pola gry.

Jeeli sdzia przerwa gr, wznawia j:

rzutem wolnym porednim z miejsca, gdzie znajdowaa si pika w momencie
przerwania gry, lub
zgodnie z Artykuem 12 w przypadku naruszenia tego artykuu przez tego
zawodnika.

Jeeli zawodnik biorcy udzia w grze przekroczy linie otaczajce pole gry w
ramach toczcej si akcji, to takie opuszczenie pola gry nie jest traktowane jako
zamanie Przepisw.

9. Bramka zdobyta i dodatkowe osoby na polu gry

Jeeli po zdobyciu bramki sdzia stwierdzi, e w chwili jej zdobycia na polu gry
znajdowaa si dodatkowa osoba, a gra nie zostaa wznowiona:

to sdzia nie uznaje bramki, jeeli dodatkow osob by:

zawodnik, zawodnik rezerwowy, zawodnik wymieniony, zawodnik
wykluczony, wzgldnie osoba funkcyjna druyny, ktra zdobya bramk,
osoba niepodana i przeszkadzaa ona w grze, chyba e bramka zostaa
zdobyta w sposb opisany w sekcji Dodatkowe osoby na polu gry.
Gra jest wznowiona rzutem od bramki, rzutem ronym lub rzutem
sdziowskim.

to sdzia uznaje bramk, gdy dodatkow osob by:

zawodnik, zawodnik rezerwowy, zawodnik wymieniony, zawodnik
wykluczony, wzgldnie osoba funkcyjna druyny, ktra stracia bramk,
osoba niepodana, ktra nie przeszkadzaa w grze.

We wszystkich powyszych przypadkach, sdzia musi nakaza usunicie

dodatkowej osoby z pola gry.

Jeeli po zdobyciu bramki i po wznowieniu gry, sdzia stwierdzi, e na polu gry

znajdowaa si dodatkowa osoba w chwili zdobycia bramki, to bramka taka nie
moe zosta nieuznana. Jeeli osoba dodatkowa nadal przebywa na polu gry,
sdzia musi:
przerwa gr,
nakaza usunicie dodatkowej osoby,
19/73
 gr wznowi rzutem sdziowskim lub rzutem wolnym, stosownie do sytuacji.

Sdzia musi zgosi incident do odpowiednich wadz.

10. Kapitan druyny

Kapitan druyny nie posiada specjalnego statusu i przywilejw, jednak ponosi w

pewnym stopniu odpowiedzialno za zachowanie swojego zespou.

20/73
 ARTYKU 4 UBIR ZAWODNIKW
1. Wzgldy bezpieczestwa

Zawodnik nie moe uywa ubioru lub nosi czegokolwiek, co byoby

niebezpieczne.

Jakakolwiek biuteria (naszyjniki, obrczki, bransoletki, kolczyki, skrzane lub

gumowe opaski itp.) jest zakazana i musi zosta usunita. Zakrywanie biuterii
tam jest niedozwolone.

Zawodnicy podlegaj sprawdzeniu przed meczem, a zawodnicy rezerwowi przed

ich wejciem na pole gry. Jeeli sdzia stwierdzi, e zawodnik na boisku ma na
sobie niewaciwy/niebezpieczny ubir lub biuteri, sdzia musi nakaza
zawodnikowi:
usunicie niedozwolonego wyposaenia,
opuszczenie pole gry w najbliszej przerwie w grze, jeeli zawodnik nie jest w
stanie lub nie wykazuje chci do wykonania polecenia.

Zawodnik, ktry odmawia wykonania polecenia, wzgldnie ponownie nosi

niedozwolony przedmiot, musi zosta napomniany.

2. Podstawowy ubir

Do obowizkowego ubioru zawodnika nale nastpujce oddzielne czci:

koszulka z rkawami,
spodenki,
skarpety tama lub jakikolwiek inny materia uyty na zewntrz skarpet,
musi by w tym samym kolorze, co cz skarpet, do ktrej zosta zastosowany
lub ktr zakrywa,
ochraniacze goleni musz by sporzdzone z odpowiedniego materiau,
stanowicego odpowiedni stopie ochrony i musz by zakryte przez
skarpety,
obuwie.

Bramkarze mog mie na sobie spodnie dresowe.

Zawodnik, ktry przypadkowo zgubi but lub ochraniacz, musi zaoy ten
element jak najszybciej jest to moliwe, jednak nie pniej ni w najbliszej
przerwie w grze. Jeeli przed tym zawodnik taki zagra pik i/lub zdobdzie
bramk, to taka bramka zostaje uznana.

3. Kolory

Obie druyny musz mie kolory strojw odrniajce si od siebie oraz

sdziw.
Bramkarze musz mie kolory strojw odrniajce ich od pozostaych
zawodnikw oraz sdziw.
Jeeli bluzy obu bramkarzy s tego samego koloru, i aden z nich nie posiada
bluzy w innym kolorze, sdzia zezwala na rozpoczcie zadoww.

21/73
 Bielizna noszona pod koszulk/bluz musi by tego samego koloru, co gwny
kolor rkawka koszulki lub bluzy pilkarskiej. Podspodenki musz by tego
samego koloru, co gwny kolor spodenek lub kolor, w jakim s kocwki
nogawek spodenek zawodnicy z jednej druyny musz nosi ten sam kolor
podspodenek.

4. Inne elementy wyposaenia

Bezpieczne przedmioty ochronne, takie jak ochraniacze gowy, maski na twarz,

ochraniacze kolan i okci, wykonane z odpowiednich mikkich i lekkich
materiaw, s dozwolone; podobnie czapki z daszkiem uywane przez
bramkarzy czy okulary przystosowane do uprawiania sportu.

Gdy zawodnik nosi nakrycie gowy:

musi by ono czarne lub jego przewaajcy kolor musi by taki sam jak kolor
koszulki (zakadajc, e zawodnicy tej samej druyny nosz nakrycia w takim
samym kolorze),
musi ono by w zgodzie z profesjonalnym wygldem sprztu zawodnikw,
nie moe ono by przyczepione do koszulki,
nie moe ono stanowi zagroenia dla zawodnika noszcego dane nakrycie, ani
dla adnego innego zawodnika (np. nie moe posiada elementu
otwierajcego/zamykajcego wok szyi),
nie moe posiada adnego elementu wystajcego ponad powierzchni
nakrycia (sterczce elementy).

Uywanie systemu komunikacji elektronicznej pomidzy zawodnikami (take

zawodnikami rezerwowymi, wymienionymi i wykluczonymi) a osobami
funkcyjnymi jest niedozwolone.

W zawodach, w ktrych uywa si elektroniczny system analizujcy wystp

zawodnikw (EPTS) (za zgod waciwego zwizku narodowego/organizatora
rozgrywek):
nie moe on stanowi zagroenia,
informacje i dane otrzymywane z tych systemw nie mog by odczytywane
lub wykorzystywane w strefach technicznych podczas trwania zawodw.

Na ubiorze nie mog znajdowa si adne treci o charakterze politycznym,

religijnym, osobistym lub owiadczenia czy ilustracje. Zawodnikom nie wolno
odsania bielizny, na ktrej znajduj si treci polityczne, religijne, osobiste,
slogany, owiadczenia, ilustracje lub treci reklamowe inne ni logo producenta.
Za zamanie powyszych przepisw przez zawodnika i/lub druyn, zostan
naoone sankcje przez organizatora rozgrywek, zwizek narodowy lub przez
FIFA.

5. Naruszenie Przepisw i sankcje karne

Za jakiekolwiek naruszenie przepisw tego Artykuu gra nie musi by przerwana,

a zawodnik:
zostaje poinstruowany przez sdziego o koniecznoci opuszczenia pola gry w
celu poprawy ubioru,
22/73
 opuszcza pole gry podczas najbliszej przerwy w grze, chyba e do tego czasu
poprawi ubir.

Zawodnik, ktry opuci pole gry w celu poprawy lub zmiany ubioru musi:
mie sprawdzony sprzt przez jednego z sdziw przed otrzymaniem zgody na
powrt na pole gry,
powrci na pole gry tylko za zgod sdziego gwnego (ktra moe by
wydana rwnie gdy toczy si gra).

Zawodnik, ktry wchodzi na pole gry bez zgody sdziego musi by napomniany.
Jeeli gra zostaa przerwana w celu udzielenia napomnienia, gra jest wznawiana
rzutem wolnym porednim z miejsca, gdzie znajdowaa si pika w chwili
przerwania gry.

23/73
 ARTYKU 5 SDZIA
1. Wadza sdziego

Kade zawody s prowadzone przez sdziego, ktry ma pen wadz

egzekwowania uprawnie nadanych mu przez Przepisy Gry w zwizku z meczem,
na ktry zosta wyznaczony.

2. Decyzje

Decyzje podejmowane przez sdziego, bd podejmowane na najwyszym

poziomie zgodnie z Przepisami Gry i duchem gry i bd opieray si na
obiektywnej ocenie w celu podjcia odpowiednich krokw w ramach Przepisw
Gry.

Decyzje podejmowane przez sdziego dotyczce oceny faktw zwizanych z gr,

wcznie z uznaniem lub nieuznaniem bramki oraz rezultatem zawodw s
ostateczne.

Sdzia nie moe zmieni swojej decyzji wtedy, gdy sam uzna j za niewaciw,
wzgldnie na sugesti innego z pozostaych sdziw, jeli gra zostaa ju
wznowiona lub sdzia zakoczy pierwsz lub drug poow (dotyczy to rwnie
dogrywki) i opuci pole gry lub zakoczy zawody.

Jeeli sdzia z jakiegokolwiek powodu chwilowo nie moe peni swojej funkcji,
gra moe by kontynuowana pod kontrol pozostaych sdziw, do najbliszej
przerwy w grze.

3. Uprawnienia i obowizki

Sdzia:
egzekwuje zapisy Przepisw Gry,
prowadzi zawody, wsppracujc z pozostaymi sdziami,
mierzy czas gry, sporzdza notatki z przebiegu zawodw i dostarcza
waciwym wadzom sprawozdanie z zawodw, ktre zawiera informacje o
naoonych sankcjach dyscyplinarnych oraz innych incydentach, ktre miay
miejsce przed, w trakcie trwania lub po zawodach,
nadzoruje i/lub decyduje, jak gra zostanie wznowiona po jej przerwaniu.

Korzy
nie przerywa gry, gdy druyna, ktrej przeciwnicy naruszyli Przepisy lub
popenili przewinienie, odniesie korzy z takiego rozstrzygnicia, i ukarze
pierwotne przewinienie/naruszenie Przepisw, jeeli przewidywana korzy
nie rozwinie si w cigu kilku sekund.

Sankcje dyscyplinarne
karze za cisze przewinienie w odniesieniu do sankcji, wznowienia gry,
dotkliwoci ataku fizycznego oraz taktycznych konsekwencji, gdy dochodzi do
wicej ni jednego przewinienia w tym samym czasie,
stosuje sankcje karne wobec zawodnikw winnych popenienia przewinienia
karanego napomnieniem lub wykluczeniem z gry,
24/73
 ma wadz do podejmowania sankcji dyscyplinarnych od momentu wejcia na
pole gry na przedmeczowe sprawdzanie boiska, a do czasu opuszczenia pola
gry po zakoczeniu zawodw (wcznie z rzutami z punktu karnego). Jeeli
przed wejciem na pole gry, przed rozpoczciem zawodw, zawodnik popeni
przewinienie karane wykluczeniem, sdzia ma wadz, eby nie dopuci
winnego zawodnika do gry (patrz Artyku 3.6); sdzia zgosi niewaciwe
postpowanie,
ma wadz pokazywania tych i czerwonych kartek od momentu wejcia na
pole gry przed rozpoczciem zawodw, a take do koca zawodw, wczajc
to okres przerwy midzy poowami, dogrywk i seri rzutw z punktu
karnego.
stosuje sankcje wobec osb funkcyjnych, ktre nie potrafi zachowywa si w
sposb odpowiedzialny i moe usun je z pola gry oraz jego bezporedniego
otoczenia,
korzysta z pomocy pozostaych sdziw dotyczcej zdarze, ktrych nie
widzia.

Kontuzje
nie przerywa gry a do momentu, gdy pika jest poza gr, jeeli zawodnik
dozna lekkiej kontuzji,
przerywa gr, jeeli zawodnik uleg powanej kontuzji i zapewnia jego
zniesienie z pola gry. Udzielanie kontuzjowanemu zawodnikowi pomocy na
polu gry jest niedozwolone i moe on powrci na pole gry dopiero po jej
wznowieniu. Jeeli pika jest w grze, zawodnik moe powrci na pole gry,
jedynie przekraczajc lini boczn. Natomiast podczas przerwy w grze,
zawodnik ten moe powrci na pole gry zza ktrejkolwiek linii ograniczajcej
pole gry. Wyjtki od powyszych zasad dotycz jedynie przypadkw, gdy:
kontuzjowany jest bramkarz,
bramkarz i zawodnik z pola zderz si ze sob i potrzebuj pomocy,
zawodnicy tej samej druyny zderz si i potrzebuj pomocy,
doszo do cikiej kontuzji,
jeeli zawodnik dozna kontuzji na skutek fizycznego ataku, za ktry
przeciwnik zosta napomniany lub wykluczony (np. faul wykonany w
sposb nierozwany lub z uyciem nieproporcjonalnej siy), zakadajc,
e ocena kontuzji/udzielanie pomocy, zostan zakoczone szybko.
pilnuje, by zawodnik z krwawic ran opuci pole gry. Sdzia da
przywalajcy sygna na jego powrt dopiero, gdy bdzie pewny, e krwawienie
zostao zatamowane, a zawodnik nie ma na sobie zakrwawionego ubioru,
jeeli sdzia zezwoli na wejcie na pole gry sub medycznych i/lub
noszowych, musi opuci je kontuzjowany zawodnik na noszach lub o
wasnych siach. Jeeli zawodnik nie podporzdkuje si zarzdzeniu sdziego,
musi by napomniany za niesportowe zachowanie,
jeeli sdzia zdecydowa o udzieleniu kary indywidualnej zawodnikowi
kontuzjowanemu, ktry musi opuci pole gry dla otrzymania pomocy, sdzia
musi stosown kar udzieli, zanim zawodnik ten opuci pole gry,
jeeli gra nie zostaa przerwana z innego powodu lub kontuzja nie powstaa w
wyniku naruszenia Przepisw Gry, przerwana gra musi by wznowiona
rzutem sdziowskim.

Ingerencja z zewntrz

25/73
 przerywa, wstrzymuje lub koczy zawody ze wzgldu na naruszenie
Przepisw Gry zwizane z ingerencj z zewntrz, np. gdy:
sztuczne owietlenie jest niewystarczajce,
przedmiot rzucony przez kibica trafia w jednego z sdziw, zawodnika
lub osob funkcyjn sdzia, w zalenoci od powagi incydentu, gr
kontynuuje, przerwie, lub zakoczy,
kibic uyje gwizdka, ktry wypynie na gr sdzia gr przerwie i
wznowi j rzutem sdziowskim,
druga pika, inny przedmiot lub zwierz pojawi si na meczu na polu gry
sdzia musi:
o przerwa gr (i wznowi rzutem sdziowskim) jedynie wtedy, gdy
przedmiot ten wpywa na gr, chyba e pika zmierza w kierunku
bramki, a ingerencja ta nie uniemoliwia zawodnikowi druyny
bronicej zagrania piki bramka taka zostaje uznana, jeli pika
wpadnie do bramki (nawet jeeli w zwizku z t ingerencj przedmiot
ten mia kontakt z pik), chyba e pika wpada do bramki
przeciwnika,
o kontynuowa gr, jeeli przedmiot ten nie wpywa na gr, nakaza
usunicie przedmiotu tak szybko, jak to moliwe.
nie zezwala osobom nieupowanionym wejcia na pole gry.

4. Wyposaenie sdziego

Obowizkowe wyposaenie:
gwizdek (gwizdki),
zegarek (zegarki),
czerwone i te kartki,
notatnik (lub inne przybory do zapisywania wydarze zwizanych z
przebiegiem zawodw).

Inne wyposaenie
Sdziom wolno te uywa:
sprztu sucego do komunikacji midzy sob chorgiewki z systemem
beep, zestawy komunikacji itp.,
system EPTS lub inny sprzt do monitorowania pracy sdziw pod wzgldem
kondycyjnym.

Sdziom zabrania si noszenia biuterii lub jakiegokolwiek innego sprztu

elektronicznego.

5. Wskazania sdziego

Poza obecnie obowizujcym gestem dwch rk wiadczcym o zastosowanej

korzyci, zezwala si rwnie na uycie podobnego gestu jednej rki, jako e
bieg z dwiema wycignitymi przed siebie rkami nie jest atwy dla sdziego.

26/73
27/73
 Odpowiedzialno sdziw

Sdziowie nie mog by uznani odpowiedzialnymi za:

jakikolwiek rodzaj kontuzji (urazu) doznanej przez zawodnika, oficjela lub
widza,
jakiekolwiek uszkodzenie wasnoci bez wzgldu na jej rodzaj,
wszelkie inne straty poniesione przez osob fizyczn, klub, towarzystwo,
zwizek albo inne podmioty, powstae lub mogce powsta z powodu
28/73
 jakiejkolwiek decyzji, podjtej na mocy Przepisw Gry lub w zwizku z
normaln czynnoci wynikajc z prowadzenia zawodw i ich kontroli.

Takie decyzje mog dotyczy:

stanu pola gry lub jego otoczenia albo warunkw atmosferycznych, ktre
pozwalaj lub nie pozwalaj na prowadzenie zawodw,
nieprowadzenia zawodw z jakiegokolwiek powodu,
stwierdzenia, czy wyposaenie pola gry oraz piki uywane podczas zawodw
s odpowiednie,
przerwania lub nieprzerwania zawodw na skutek ingerencji widzw lub
zaistnienia jakichkolwiek problemw na widowni,
przerwania lub nieprzerwania gry w celu usunicia kontuzjowanego
zawodnika z pola gry dla udzielenia mu pomocy medycznej,
decyzji o koniecznoci usunicia z pola gry kontuzjowanego zawodnika w celu
udzielenia mu pomocy medycznej,
pozwolenia lub niepozwolenia zawodnikowi na noszenie okrelonego ubioru
lub wyposaenia,
pozwolenia lub niepozwolenia dowolnym osobom (cznie z osobami
funkcyjnymi, oficjelami, przedstawicielami sub stadionowych, subami
bezpieczestwa, fotografami lub innymi reprezentantami mediw) na
przebywanie w pobliu pola gry tak dalece, jak ley to w kompetencji
sdziego,
kadej innej decyzji, podjtej zgodnie z Przepisami Gry lub obowizkami
wynikajcymi z przepisw FIFA, federacj kontynentaln, zwizek narodowy
lub regulaminw rozgrywek, wedug ktrych odbywaj si dane zawody.

29/73
 ARTYKU 6 POZOSTALI SDZIOWIE
Pozostali sdziowie (dwch sdziw asystentw, sdzia techniczny, dodatkowi
sdziowie asystenci oraz rezerwowy sdzia asystent) mog zosta wyznaczeni do
prowadzenia zawodw. Asystuj oni sdziemu gwnemu w prowadzeniu
zawodw zgodnie z Przepisami Gry, ale ostateczna decyzja podejmowana jest
zawsze przez sdziego.

Pozostali sdziowie dziaaj pod kierownictwem sdziego. W przypadku ich

niewaciwej ingerencji lub nieodpowiedniego zachowania, sdzia zwolni ich z
obowizkw i sporzdzi raport do waciwych wadz.

Pozostali sdziowie (z wyjtkiem rezerwowego sdziego asystenta) pomagaj

sdziemu przy ocenie przewinie oraz narusze Przepisw, ktre widz lepiej
ni sdzia. Musz zoy raport do odpowiednich wadz dotyczcych powanych
niewaciwych zachowa, ktre miay miejsce poza polem widzenia sdziego.
Pomagaj sdziemu przy tworzeniu wszelkich pomeczowych dokumentw.

Pozostali sdziowie asystuj sdziemu podczas przedmeczowego sprawdzania

pola gry, piek i ubioru zawodnikw (wczajc sytuacje, w ktrych zostay
problemy rozwizane). Prowadz rwnie notatki zwizane z czasem, bramkami,
niewaciwymi zachowaniami itp.

Regulaminy rozgrywek musz jasno precyzowa, kto zastpuje sdziego, ktry

nie jest w stanie rozpocz lub kontynuowa zawodw czy jego funkcj
przejmuje sdzia techniczny, sdzia asystent nr 1 czy dodatkowy sdzia asystent
nr 1.

1. SDZIOWIE ASYSTENCI

Wskazuj, kiedy:
pika caym obwodem opucia pole gry i ktrej druynie przysuguje prawo
do wznowienia gry rzutem ronym, rzutem od bramki lub wrzutem,
zawodnik moe by ukarany za przebywanie na pozycji spalonej,
ma by dokonana wymiana zawodnika,
podczas wykonywania rzutu karnego bramkarz opuci lini bramkow, zanim
pika zostaa kopnita, i czy pika przekroczya caym obwodem lini
bramkow (jeeli na zawody zostali wyznaczeni dodatkowi sdziowie
asystenci, sdzia asystent zajmuj pozycj na wysokoci punktu karnego).

Sdzia asystent powinien rwnie kontrolowa procedur wymiany

zawodnikw.
Sdzia asystent moe wej na pole gry w celu pomocy wyegzekwowania
odlegoci 9,15 m (10 jardw) od piki.

2. SDZIA TECHNICZNY

Pomoc sdziego technicznego powinna dotyczy rwnie:

nadzorowania procedury wymiany zawodnikw,
sprawdzania ubioru zawodnika, zawodnika rezerwowego,
30/73
 nadzorowania powrotu na pole gry zawodnika, ktry otrzyma przyzwalajcy
sygna od sdziego gwnego,
nadzorowania wymiany piek,
wskazania minimalnej iloci doliczonego czasu gry, o ktry sdzia zamierza
przeduy dan poow (dotyczy to rwnie dogrywki),
informowania sdziego o nieodpowiedzialnym zachowaniu osoby
przebywajcej w stefie technicznej.

3. DODATKOWI SDZIOWIE ASYSTENCI

Dodatkowi sdziowie asystenci mog sygnalizowa:

kiedy pika caym obwodem opuci pole gry przez lini bramkow, oraz kiedy
bramka zostaa zdobyta,
ktrej druynie przysuguje prawo do wznowienia gry rzutem ronym lub
rzutem od bramki,
czy podczas wykonywania rzutu karnego bramkarz opucil lini bramkow,
zanim pika zostaa zagrana oraz czy pika przekroczya lini.

4. REZERWOWY SDZIA ASYSTENT

Jedynym obowizkiem rezerwowego sdziego asystenta jest zastpienie sdziego

asystenta lub sdziego technicznego, ktry nie jest w stanie kontynuowa
zawodw.

5. WSKAZANIA SDZIEGO ASYSTENTA

31/73
32/73
33/73
 6. WSKAZANIA DODATKOWEGO SDZIEGO ASYSTENTA

34/73
 ARTYKU 7 CZAS TRWANIA ZAWODW
1. Czci gry

Zawody trwaj dwa rwne okresy 45-minutowe. Mog one zosta skrcone tylko
jeli uzgodniono to pomidzy sdzi i dwiema uczestniczcymi w zawodach
druynami. Takie porozumienie musi mie miejsce przed rozpoczciem
zawodw, i musi by zgodne z regulaminem danych rozgrywek.

2. Przerwa midzy czciami zawodw

Zawodnikom przysuguje prawo do przerwy midzy obiema czciami zawodw,

nie duszej ni 15 minut. Regulaminy rozgrywek musz okrela czas trwania
przerwy, ktry moe by zmieniony jedynie za zgod sdziego.

3. Kompensowanie straconego czasu gry

Sdzia dolicza w kadej czci zawodw cay stracony czas gry z powodu:
wymian zawodnikw,
oceny powagi kontuzji i/lub zniesienia kontuzjowanego zawodnika z pola gry,
marnowania czasu gry,
sankcji dyscyplinarnych,
przerw na uzupenienie pynw lub zarzdzanych z innych powodw
medycznych, dozwolonych przez regulamin rozgrywek,
kadego innego powodu, cznie ze znaczcymi opnieniami wznowienia gry
(np. po fetowaniu bramki).

Pod koniec ostatniej minuty danej czci zawodw sdzia techniczny sygnalizuje
minimaln ilo doliczonego czasu. Ilo ta moe si zwikszy, ale nie ma prawa
ulec skrceniu.

Sdzia nie moe kompensowa bdu pomiaru czasu gry pierwszej poowy przez
zmian dugoci czasu trwania drugiej poowy.

4. Rzut karny

Jeeli sdzia zarzdzi wykonanie lub powtrzenie wykonania rzutu karnego,

czas trwania danej czci zawodw przedua si do rozstrzygnicia tego rzutu.

5. Zawody zakoczone przed upywem ustalonego czasu gry

Przedwczenie zakoczone zawody powtarza si, chyba e regulamin rozgrywek

lub organizator przewiduje inaczej.

35/73
 ARTYKU 8 ROZPOCZCIE I WZNOWIENIE GRY
Rozpoczcie gry wykonuje si na pocztku kadej poowy zawodw, kadej
poowy dogrywki oraz po tym, jak bramka zostaa zdobyta. Rzuty wolne
(bezporednie i porednie), rzuty karne, wrzuty, rzuty od bramki i rzuty rone s
innymi sposobami wznowienia gry (patrz Artykuy 13-17). Rzut sdziowski jest
metod wznowienia gry po tym, jak sdzia przerwa j z powodu, ktry zgodnie z
Przepisami Gry, nie wie si ze wznowieniem na aden z powyszych sposobw.

Jeeli do naruszenia Przepisw doszo, gdy pika bya poza gr, nie zmienia to
sposobu wznowienia gry.

1. Rozpoczcie gry
Procedura

druyna, ktra wygraa losowanie, decyduje, na ktr bramk bdzie

atakowaa w pierwszej poowie,
druyna, ktra przegraa losowanie, rozpoczyna gr,
druyna, ktra wygraa losowanie, rozpoczyna gr w drugiej poowie
zawodw,
w drugiej poowie zawodw druyny zmieniaj poowy pola gry i atakuj
przeciwne bramki,
po zdobyciu bramki rozpoczcie gry wykonuje druyna, ktra bramk stracia.

Przy kadym rozpoczciu gry:

wszyscy zawodnicy musz zaj miejsca na wasnej poowie pola gry,
zawodnicy druyny nie wykonujcej rozpoczcia gry znajduj si w odlegoci
co najmniej 9,15 m (10 jardw) od piki a do momentu, gdy znajdzie si ona w
grze,
pika ley nieruchomo w punkcie rodkowym,
sdzia daje sygna gwizdkiem,
pika jest wprowadzona do gry, gdy zostaa kopnita i wyranie poruszya si,
bramka moe by zdobyta bezporednio z rozpoczcia gry na druynie
przeciwnej.

Naruszenie Przepisw i sankcje karne

Jeeli wykonawca rozpoczcia gry dotyka pik po raz drugi, zanim dotkna ona
innego zawodnika, zarzdza si rzut wolny poredni. Jeeli owo drugie dotknicie
jest jednoczenie rozmylnym zagraniem piki rk, zarzdza si rzut wolny
bezporedni.

Za kade inne naruszenie procedury wykonania rozpoczcia gry, rozpoczcie gry

powtarza si.

2. Rzut sdziowski
Procedura

Sdzia gwny opuszcza trzyman w rce pik w miejscu, gdzie znajdowaa si

ona w chwili przerwania gry. Jeeli gra zostaa przerwana, gdy pika znajdowaa
36/73
 si w polu bramkowym, rzut sdziowski sdzia wykonuje z linii pola
bramkowego, rwnolegej do linii bramkowej z miejsca najbliszego temu,
gdzie bya pika w chwili przerwania gry.

Pika jest w grze w momencie, gdy dotknie podoa.

Przy rzucie sdziowskim w walce o pik moe bra udzia dowolna liczba
zawodnikw, z bramkarzami wcznie. Sdzia gwny nie ma prawa decydowa o
tym, kto moe walczy o pik podczas rzutu sdziowskiego i nie moe
decydowa o jego rozstrzygniciu.

Naruszenie Przepisw i sankcje karne

Rzut sdziowski naley powtrzy, jeeli pika:

zostaa dotknita przez zawodnika, zanim dotkna podoa,
opuszcza pole gry, po dotkniciu podoa, nie dotknita przez jakiegokolwiek
zawodnika.

Jeeli pika wpadnie do bramki nie dotykajc przynajmniej dwch zawodnikw,

to gr wznawia si:
rzutem od bramki, jeeli pika wpadnie do bramki przeciwnika,
rzutem ronym, jeeli pika wpadnie do bramki wasnej druyny.

37/73
 ARTYKU 9 PIKA W GRZE I POZA GR
1. Pika poza gr

Pika jest poza gr, gdy:

caym obwodem przekroczya lini bramkow lub lini boczn, zarwno po
ziemi, jak i w powietrzu,
gra zostaa przerwana przez sdziego.

2. Pika w grze

Pika jest w grze w kadym pozostaym czasie, wczajc sytuacje, gdy odbija si
od jednego z sdziw, supka, poprzeczki lub chorgiewki ronej i pozostaje na
polu gry.

38/73
 ARTYKU 10 WYANIANIE ZWYCIZCY
1. Zdobycie bramki

Bramka jest zdobyta, gdy pika caym swoim obwodem przekracza lini
bramkow pomidzy supkami bramkowymi i pod poprzeczk, zakadajc, e
druyna, ktra zdobya bramk, nie popenia wczeniej przewinienia lub
naruszenia Przepisw Gry.

Jeeli sdzia da sygna gwizdkiem, e bramka zostaa zdobyta, zanim pika

przekroczya lini bramkow caym swoim obwodem, gra winna by wznowiona
rzutem sdziowskim.

39/73
 2. Druyna wygrywajca

Druyna, ktra zdobya wiksz liczb bramek jest zwycizc. Jeeli obie druyny
zdobyy rwn liczb bramek lub nie zdobyy adnej bramki, zawody s
nierozstrzygnite.

Jeeli regulamin rozgrywek przewiduje wyonienie zwyciskiej druyny w

nierozstrzygnitym meczu lub dwumeczu (mecz i rewan), dozwolone s jedynie
nastpujce procedury:
zasady bramek na wyjedzie,
dogrywka,
rzuty z punktu karnego.

3. Rzuty z punktu karnego

Rzuty z punktu karnego wykonywane s po zakoeczniu zawodw, i jezeli nie ma

innych zapisw, podczas ich wykonywania obowizuj stosowne zapisy
Przepisw Gry.

Procedura
Przed rozpoczciem rzutw z punktu karnego
Jeeli nie ma innych wzgldw (np. stan murawy, bezpieczestwo itp.), sdzia
podrzuca monet, eby zdecydowa, na ktr bramk bd wykonywane rzuty
karne. Bramka ta moe zosta zmieniona wycznie ze wzgldw
bezpieczestwa lub jeeli bramka albo murawa w tej czci boiska stan si
niezdatne do uycia.
Sdzia ponownie podrzuca monet i druyna, ktra wygraa losowanie,
decyduje o kolejnosci wykonywania rzutw.
Z wyjtkiem wymiany za kontuzjowanego bramkarza, tylko zawodnicy, ktrzy
s na polu gry w chwili zakoczenia zawodw lub znajduj si tymczasowo
poza polem gry (kontuzja, poprawa ubioru itp.) s dopuszczeni do
wykonywania rzutw z punktu karnego.
Kada z druyn odpowiedzialna jest za ustalenie kolejnoci wykonywania
rzutw karnych z zawodnikw, ktrzy dopuszczeni s do ich wykonywania.
Sdziego nie informuje si o wybranej kolejnoci.
Jeeli na koniec meczu, przed rzutami z punktu karnego lub w trakcie ich
wykonywania jedna z druyn ma wiksz liczb zawodnikw ni ich
przeciwnicy, druyna ta musi zredukowa liczb zawodnikw tak, aby
zrwna j z liczb zawodnikw druyny przeciwnej. Sdzia musi zosta
poinformowany o personaliach i numerze kadego zawodnika wyczonego z
dalszej procedury. aden w ten sposb wyczony zawodnik nie moe
uczestniczy w rzutach z punktu karnego (poza sytuacj wyszczeglnion
poniej).
Bramkarz, niezdolny do kontynuowania gry przed lub podczas wykonywania
rzutw z punktu karnego, moe by:
wymieniony na zgoszonego zawodnika rezerwowego jeeli jego
druyna nie wykorzystaa limitu wymian zawodnikw.
zastpiony przez zawodnika, ktry zosta wyczony z wykonywania
rzutw z punktu karnego w celu zrwnania liczby zawodnikw; ale

40/73
 bramkarz nie jest uprawniony do dalszego udziau w rzutach z punktu
karnego i nie moe wykona rzutu.

Podczas wykonywania rzutw z punktu karnego

Jedynie zawodnikom uprawnionym do wykonywania rzutw i sdziom
zezwala si na pozostawanie na polu gry.
Wszyscy uprawnieni zawodnicy, oprcz wykonawcy rzutu karnego i dwch
bramkarzy, musz pozostawa w kole rodkowym.
Bramkarz, ktrego wsppartner wykonuje rzut z punktu karnego, musi
pozostawa na polu gry, poza polem karnym, na ktrym wykonywane s rzuty,
w miejscu, w ktrym linia bramkowa dochodzi do linii pola karnego.
Uprawniony do wykonywania rzutw zawodnik moe zamieni si funkcj z
bramkarzem.
Rzut karny jest rozstrzygnity, gdy pika przestanie si porusza, wyjdzie poza
gr, lub gdy sdzia przerwie gr ze wzgldu na naruszenie Przepisw.
Sdzia sporzdza notatki o wykonywanych rzutach.

Uwzgldniajc warunki omwione poniej, obydwa zespoy wykonuj po pi

rzutw:
rzuty s wykonywane przez druyny na zmian,
jeeli przed wykonaniem piciu rzutw przez kad z druyn, jedna z nich
zdobya wiksz liczb bramek ni druga mogaby uzyska po wykonaniu
piciu rzutw, zaprzestaje si wykonywania kolejnych rzutw,
jeeli po tym, jak obie druyny wykonaj po pi rzutw, obie druyny zdobyy
t sam liczb bramek, wykonywanie rzutw kontynuuje si a do momentu,
gdy jedna z druyn uzyska jedn bramk wicej ni druyna przeciwna, przy
rwnej liczbie wykonanych rzutw,
kady rzut jest wykonywany przez innego zawodnika i wszyscy uprawnieni do
wykonywania rzutw zawodnicy musz wykona rzut, zanim jakikolwiek
zawodnik wykona rzut po raz drugi,
powysza zasada odnosi si do kadej dalszej sekwencji, z tym, e druyna
moe zmieni kolejno zawodnikw wykonujcych rzuty,
rzuty z punktu karnego nie mog by opniane ze wzgldu na zawodnika,
ktry opuci pole gry. Rzut takiego zawodnika zostanie uznany za nietrafiony,
jeeli zawodnik nie powrci na czas, eby wykona swj rzut karny.

Wymiany i wykluczenia podczas rzutw z punktu karnego

Zawodnik, zawodnik rezerwowy, lub zawodnik wymieniony mog zosta
napomnieni lub wykluczeni.
Bramkarz, ktry zosta wykluczony, musi zosta zastpiony przez zawodnika
uprawnionego do gry.
Zawodnik (nie bramkarz), ktry nie moe kontynuowa gry, nie moe zosta
wymieniony.
Sdziemu nie wolno zakoczy zawodw, jeeli jedna z druyn zostanie
zredukowana do mniej ni siedmiu zawodnikw.

41/73
 ARTYKU 11 SPALONY
1. Pozycja spalona

Przebywanie na pozycji spalonej nie jest przewinieniem samym w sobie.

Zawodnik jest na pozycji spalonej, jeeli:

jakakolwiek cz gowy, ciaa czy ng znajduje si na poowie przeciwnika
(wyczajc lini rodkow), i
jakakolwiek cz gowy, ciaa lub ng jest bliej linii bramkowej druyny
przeciwnej ni zarwno pika, jak i przedostatni zawodnik druyny
przeciwnej.

Donie i rce wszystkich zawodnikw, wcznie z bramkarzami, nie s brane pod

uwag przy ocenie pozycji spalonej.

Zawodnik nie znajduje si na pozycji spalonej, jeeli znajduje si na rwni z:

przedostatnim zawodnikiem druyny przeciwnej, lub
dwoma ostatnimi zawodnikami druyny przeciwnej.

2. Spalony

Zawodnik, ktry przebywa na pozycji spalonej w momencie, gdy pika zostaje

zagrana lub dotknita przez wsppartnera, moe by ukarany jedynie wtedy,
gdy jest aktywny w grze poprzez:
branie udziau w grze poprzez zagranie lub dotknicie piki podanej lub
dotknietej przez wsppartnera, lub
przeszkadzanie przeciwnikowi poprzez:
utrudnianie przeciwnikowi zagrania lub moliwoci zagrania piki przez
wyrane zasonicie mu pola widzenia, lub
atakowanie przeciwnika w walce o pik, lub
ewidentn prb zagrania piki, ktra znajduje si blisko niego i prba ta
ma wpyw na przeciwnika, lub
wykonywanie ewidentnych dziaa, ktre jednoznacznie wpywaj na
moliwo zagrania piki przez przeciwnika,
lub

osiganie korzyci poprzez zagranie piki lub przeszkadzanie przeciwnikowi,

gdy pika:
trafia do zawodnika na pozycji spalonej po rykoszecie lub odbia si od
supka, poprzeczki lub przeciwnika,
trafia do zawodnika na pozycji spalonej w skutek rozmylnej parady
obronnej dokonanej przez przeciwnika.

Zawodnik nie osiga korzyci, jeli przebywajc na pozycji spalonej, otrzyma

pik od przeciwnika, ktry w sposb rozmylny zagrywa pik (poza rozmyln
parad obronn).

42/73
 Parada obronna ma miejsce wtedy, gdy zawodnik prbuje wybi pik lecc do
bramki lub bardzo blisko bramki i uywa do tego jakiejkolwiek czci ciaa z
wyczeniem rk (poza bramkarzem we wasnym polu karnym).

3. Nie ma spalonego

Zawodnik nie jest spalony, gdy otrzymuje pik bezporednio z:

rzutu od bramki,
wrzutu,
rzutu ronego.

4. Naruszenie Przepisw i sankcje karne

Za spalonego sdzia zarzdza rzut wolny poredni z miejsca popenienia

przewinienia przez zawodnika, rwnie jeeli ma to miejsce na jego wasnej
poowie pola gry.

Zawodnik druyny bronicej opuszczajcy pole gry bez zgody sdziego bdzie dla
oceny spalonego uwaany za znajdujcego si na wasnej linii bramkowej lub linii
bocznej, a do najbliszej przerwy w grze lub do momentu, gdy druyna bronica
zagra pik w kierunku linii rodkowej i opuci ona pole karne. Jeli ten zawodnik
rozmylnie opuszcza pole gry, musi zosta napomniany podczas najbliszej
przerwy w grze.

Zawodnik druyny atakujcej w celu uniknicia spalonego moe opuci pole gry
lub pozosta poza nim, sygnalizujc, e nie bierze aktywnego udziau w grze.
Jeeli zawodnik taki powraca na pole gry zza linii bramkowej i bierze aktywny
udzia w grze, lub jeeli druyna bronica zagraa pik w kierunku linii
rodkowej i ma to miejsce na zewntrz pola karnego, to zawodnika takiego dla
oceny spalonego uznaje si za przebywajcego na linii bramkowej. Zawodnik,
ktry celowo opuszcza pole gry, powraca na nie bez zgody sdziego, nie zostaje
ukarany z tytuu spalonego i osiga z tego korzy, musi zosta ukarany
napomnieniem.

Jeeli zawodnik druyny atakujcej pozostaje nieruchomo midzy supkami i

wewntrz bramki, gdy pika do niej wpada, to bramka tak zdobyta musi zosta
uznana, chyba e zawodnik dopuszcza si spalonego lub naruszy Artyku 12 w
takich sytuacjach gra wznawiana jest odpowiednio rzutem wolnym porednim
lub bezporednim.

43/73
 ARTYKU 12 GRA NIEDOZWOLONA I NIEWACIWE
POSTPOWANIE
Rzut wolny bezporedni i poredni oraz rzut karny mog by zarzdzone
wycznie za przewinienia i naruszenia Przepisw, w czasie, kiedy pika bya w
grze.

1. Rzut wolny bezporedni

Rzut wolny bezporedni jest przyznany, jeeli zawodnik popenia jedno z

nastpujcych przewinie w sposb uznany przez sdziego za nieostrony,
nierozwany lub przy uyciu nieproporcjonalnej siy:
atakuje przeciwnika ciaem,
skacze na przeciwnika,
kopie lub usiuje kopn przeciwnika,
popycha przeciwnika,
uderza lub usiuje uderzy przeciwnika (take przy uyciu gowy),
atakuje przeciwnika nogami,
podstawia bd prbuje podstawi nog przeciwnikowi,

Jeeli elementem przewinienia by kontakt midzy zawodnikami, to takie

przewinienie naley kara rzutem wolnym bezporednim lub rzutem karnym.

Nieostrono ma miejsce wtedy, gdy zawodnik swj atak wykonuje w

sposb niedokadny, nieuwany i bez naleytej starannoci. Kara indywidualna
nie jest wymagana.
Nierozwano ma miejsce wtedy, gdy zawodnik swj atak wykonuje nie
zwaajc na bezpieczestwo przeciwnika lub konsekwencje takiego ataku.
Zawodnik tak grajcy musi by ukarany napomnieniem.
Uycie nieproporcjonalnej siy ma miejsce wtedy, gdy atak zawodnika
przekracza granic uycia akceptowalnej siy i zagraa bezpieczestwu
przeciwnika. Zawodnik tak grajcy musi by wykluczony z gry.

Rzut wolny bezporedni jest rwnie przyznany, jeeli zawodnik popenia jedno
z nastpujcych przewinie:
rozmylnie zagrywa pik rk (poza bramkarzem we wasnym polu karnym),
zatrzymuje przeciwnika,
przeszkadza w poruszaniu si przeciwnikowi i dochodzi do kontaktu midzy
zawodnikami,
pluje na przeciwnika.

Patrz rwnie przewinienia w Artykule 3.

Zagranie piki rk

Zagranie piki rk ma miejsce w sytuacji, gdy zawodnik rozmylnie dotyka pik

doni lub ramieniem.

Przy ocenie zagrania piki rk sdzia musi wzi pod uwag:

czy ma miejsce ruch rki do piki (a nie piki do rki),
44/73
 odlego przeciwnika od piki (nieoczekiwana pika),
uoenie rk, ktre samo w sobie niekoniecznie stanowi o naruszeniu
Przepisu,
jeeli dotknicie piki nastpio poprzez trzymany w rce przedmiot (element
stroju, ochraniacz itp.), stanowi to naruszenie Przepisu,
jeeli pika zostaa trafiona przedmiotem rzuconym w jej kierunku (but,
ochraniacz itp.), stanowi to naruszenie Przepisu.

Bramkarz zagrywajcy pik rk poza polem karnym podlega takim samym

restrykcjom z tego tytuu, jak pozostali zawodnicy. Natomiast wewntrz
wasnego pola karnego dotykanie piki rk przez bramkarza nie jest traktowane
jako przewinienie zagranie piki rk (pocigajce za sob rzut wolny
bezporedni). Moliwe jest jednak zarzdzenie rzutu wolnego poredniego z
tytuu innego rodzaju przewinie zwizanych z dotkniciem przez niego piki
rk.

2. Rzut wolny poredni

Rzut wolny poredni przyznany jest, jeeli zawodnik:

gra w sposb niebezpieczny,
przeszkadza w poruszaniu si przeciwnikowi i nie dochodzi do kontaktu
midzy zawodnikami,
przeszkadza bramkarzowi w zwolnieniu piki z rk albo zagrywa lub prbuje
zagra pik w trakcie zwalniania jej z rk przez bramkarza,
popenia jakiekolwiek inne przewinienie nie wymienione w Przepisach, dla
ktrego sdzia przerwa gr w celu udzielenia winnemu zawodnikowi
napomnienia lub wykluczenia z gry.

Rzut wolny poredni jest przyznany, jeeli bramkarz we wasnym polu karnym
popenia jedno z nastpujcych przewinie:
przez czas duszy ni 6 sekund kontroluje pik w rkach, zanim j zwolni,
dotyka rkoma piki po tym, jak:
zwolni j z rk i nie dotkna pniej innego zawodnika,
zostaa rozmylnie kopnita do niego przez wsppartnera,
otrzyma j bezporednio z wrzutu od wsppartnera.

Bramkarz uwaany jest za kontrolujcego pik, gdy:

posiada pik midzy rkoma lub midzy rk, a jakkolwiek powierzchni
(np. pole gry, wasne ciao) lub jeeli dotyka jej ktrkolwiek czci doni czy
rki, poza sytuacjami, w ktrych pika odbija si przypadkowo od bramkarza
lub bramkarz wykona parad obronn,
posiada pik lec na otwartej, wycignitej doni,
odbija pik o podoe, wzgldnie podrzuca j do gry.

Bramkarz, ktry wszed w posiadanie piki, nie moe by atakowany przez

przeciwnika.

Gra niebezpieczna

45/73
 Gra niebezpieczna to zachowanie zawodnika prbujcego zagra pik w sposb
grocy odniesieniem kontuzji komukolwiek (rwnie samemu siebie). Definicja
ta obejmuje sytuacje, gdy przeciwnik tak grajcego zawodnika powstrzymuje si
od zagrania piki w obawie przed odniesieniem kontuzji.

Zagranie piki przewrotk lub tzw. noycami jest dozwolon form gry, o ile nie
jest niebezpieczne dla zawodnikw druyny przeciwnej.

Przeszkadzanie w poruszaniu si przeciwnikowi bez kontaktu

Przeszkadzanie oznacza wiadome przemieszczenie si w tor biegu przeciwnika

w celu blokowania, przeszkadzania, zmuszania do zwolnienia lub zmiany
kierunku biegu, podczas gdy pika nie znajduje si w zasigu gry adnego z
zawodnikw.

Wszyscy zawodnicy maj prawo zajmowa dowoln pozycj na polu gry.

Znalezienie si na drodze przeciwnika nie jest tosame z celowym
przemieszczeniem si w tor biegu przeciwnika.

Osanianie piki przez zajcie pozycji midzy przeciwnikiem a pik, ktra

znajduje si w zasigu gry, jest dozwolone, zakadajc, e przeciwnik nie jest
odpychany przy uyciu rk lub ciaa. Jeeli pika znajduje si w zasigu gry,
zawodnik moe by, w sposb zgodny z Przepisami, atakowany w walce o pik.

3. Sankcje dyscyplinarne

Sdzia ma wadz do podejmowania sankcji dyscyplinarnych od momentu

wejcia na pole gry w ramach przedmeczowego sprawdzania boiska, a do
momentu opuszczenia pola gry po zakoczonych zawodach (dotyczy to rwnie
rzutw z punktu karnego).

Jeeli przed wejciem na pole gry przed rozpoczciem zawodw zawodnik

popeni przewinienie karane wykluczeniem, sdzia ma wadz, eby nie dopuci
takiego zawodnika do udziau w zawodach (patrz Artyku 3.6); sdzia zgosi
jakiekolwiek inne niewaciwe postpowanie.

Zawodnik, ktry popenia przewinienie karane napomnieniem lub wykluczeniem

z gry, zarwno na polu gry, jak i poza nim, w stosunku do przeciwnika,
wsppartnera, jednego z sdziw, jakiejkolwiek innej osoby lub Przepisw Gry,
jest karany stosownie do natury popenianego przewinienia.

ta kartka oznacza napomnienie, a czerwona kartka wykluczenie z gry.

ta bd czerwona kartka moe by pokazana tylko zawodnikowi,

zawodnikowi rezerwowemu lub zawodnikowi wymienionemu.

Wstrzymanie wznowienia gry w celu udzielenia kary indywidualnej

Jeeli sdzia podj decyzj o napomnieniu lub wykluczeniu zawodnika, gra nie
moe by wznowiona przed zakoczeniem procedury udzielenia kary.
46/73
 Korzy

Jeeli sdzia stosuje korzy po przewinieniu, ktre wymaga udzielenia

napomnienia/wykluczenia, gdyby gra bya przerwana,
napomnienie/wykluczenie zostanie udzielone w najbliszej przerwie w grze.
Wyjtkiem jest prba pozbawienia przeciwnika realnej szansy na zdobycie
bramki, gdy mimo to bramka zostaje zdobyta w takim przypadku zawodnik jest
karany napomnieniem za niesportowe zachowanie.

Korzy nie powinna by stosowana przy powanym, racym faulu,

gwatownym, agresywnym zachowaniu lub przewinieniu, ktre wymaga bdzie
udzielenia drugiej tej kartki, chyba e druyna przeciwna ma realn szans na
zdobycie bramki. Wtedy sdzia musi wykluczy winnego zawodnika w najbliszej
przerwie w grze. Jednak jeeli zawodnik, ktry ma zosta wykluczony, przed
najblisz przerw w grze zagra pik lub bdzie walczy z przeciwnikiem o pik
lub wywiera na niego wpyw, sdzia przerwie gr, wykluczy winnego
zawodnika, a gra bdzie wznowiona rzutem wolnym porednim.

Jeeli zawodnik druyny bronicej rozpocz zatrzymywanie przeciwnika przed

polem karnym i kontynuuje zatrzymywanie go rwnie w polu karnym, sdzia
musi podyktowa rzut karny.

Przewinienia karane napomnieniem

Zawodnik zostaje napomniany, jeeli:

opnia wznowienie gry,
sownie lub czynnie okazuje niezadowolenie,
bez zgody sdziego wchodzi lub powraca na pole gry lub rozmylnie je
opuszcza,
nie zachowuje wymaganej odlegoci od piki podczas wykonania rzutu
ronego, rzutu wolnego lub wrzutu,
uporczywie narusza Przepisy Gry (nie okrela si dokadnej liczby czy
charakteru dokonywanych przewinie, ktre definiuj uporczywo),
zachowuje si niesportowo.

Zawodnik rezerwowy lub zawodnik wymieniony zostaje napomniany, jeeli:

opnia wznowienie gry,
sownie lub czynnie okazuje niezadowolenie,
wchodzi lub powraca na pole gry bez zgody sdziego,
zachowuje si niesportowo.

Niesportowe zachowania karane napomnieniem

Wystpuj rne okolicznoci, w ktrych zawodnik musi by ukarany za

niesportowe zachowanie, np. jeeli:
usiuje wprowadzi w bd sdziego np. poprzez sugerowanie odniesienia
kontuzji, wzgldnie stwarzanie pozorw, e jest faulowany (symulacja),
zamienia si funkcj z bramkarzem w trakcie gry lub bez zgody sdziego,

47/73
 popenia jedno z przewinie karanych rzutem wolnym bezporednim, czynic
to w sposb nierozwany,
popenia przewinienie lub zagra pik rk w celu przeszkodzenia lub
przerwania korzystnej akcji,
zagrywa pik rk, usiujc w ten sposb zdoby bramk (nie jest istotne, czy
bramka zostaa zdobyta, czy nie) lub podejmuje nieudan prb pozbawienia
przeciwnika bramki przez zagranie piki rk,
wykonuje niedozwolone oznaczenia na polu gry,
zagrywa pik w trakcie schodzenia z pola gry, po tym, jak otrzyma zgod na
jego opuszczenie,
swoj postaw wykazuje brak naleytego szacunku dla zawodw,
uywa rozmylnych sztuczek, zagrywajc pik (take z rzutu wolnego) do
wasnego bramkarza gow, klatk piersiow, kolanem itp., aby obej
Przepisy Gry (nie ma znaczenia, czy bramkarz dotyka piki rk czy te nie),
sownie rozprasza uwag zawodnika druyny przeciwnej podczas gry lub w
momencie jej wznawiania.

Fetowanie zdobycia bramki

Zawodnicy mog fetowa zdobycie bramki, jednak fetowanie to nie moe by

nadmierne; ukady choreograficzne, jeeli ju wystpuj, nie mog prowadzi do
nadmiernej straty czasu.

Samo opuszczenie pola gry dla fetowania zdobycia bramki nie podlega
napomnieniu, ale zawodnicy fetujcy poza polem gry powinni na nie powrci
moliwie jak najszybciej.

Zawodnik musi zosta ukarany napomnieniem, jeeli:

wspina si na ogrodzenie,
wykonuje prowokacyjne, szydercze, wzgldnie podburzajce gesty,
zakrywa gow lub twarz mask, wzgldnie innym podobnym przedmiotem,
zdejmuje koszulk, wzgldnie zakada j na gow.

Opnianie wznowienia gry

Sdzia musi udzieli napomnienia zawodnikom, ktrzy opniaja wznowienie gry

poprzez:
dokonywanie przygotowa do wykonania wrzutu i nage pozostawienie piki
wsppartnerowi,
opnianie zejcia z boiska podczas procedury wymiany zawodnikw,
przesadne zwlekanie z wykonaniem wznowienia gry,
odkopywanie lub odnoszenie piki lub prowokowanie konfrontacji przez
celowe dotykanie piki po przerwaniu gry przez sdziego,
wykonanie rzutu wolnego z niewaciwego miejsca z intencj, aby sdzia
nakaza powtrzenie wykonania tego rzutu.

Przewinienia karane wykluczeniem z gry

Zawodnik, zawodnik rezerwowy lub zawodnik wymieniony zostaje wykluczony z

gry, jeeli popenia jakiekolwiek z nastpujcych przewinie:
48/73
 pozbawia druyn przeciwn bramki lub realnej szansy zdobycia bramki,
zagrywajc rozmylnie pik rk (nie dotyczy bramkarza we wasnym polu
karnym),
pozbawia realnej szansy zdobycia bramki przeciwnika poruszajcego si w
kierunku bramki zawodnika przewiniajcego, popeniajc przewinienie
karane rzutem wolnym (z uwzgldnieniem przypadkw ujtych poniej),
popenia powany, racy faul,
pluje na przeciwnika lub inn osob,
zachowuje si gwatownie, agresywnie,
uywa ordynarnego, obelywego, obraliwego jzyka i/lub gestw,
otrzymuje drugie napomnienie w tych samych zawodach.

Zawodnik, zawodnik rezerwowy lub zawodnik wymieniony, ktry zosta

wykluczony z gry, musi opuci bezporednie otoczenie pola gry oraz stref
techniczn.

Pozbawienie druyny przeciwnej bramki lub realnej szansy na zdobycie

bramki

Jeeli zawodnik pozbawia druyn przeciwn bramki lub realnej szansy na

zdobycie bramki poprzez rozmylne zagranie piki rk, to zawodnik taki musi
zosta wykluczony z gry bez wzgldu na miejsce popenionego przewinienia.

Jeeli zawodnik we wasnym polu karnym popenia przewinienie na przeciwniku,

ktre pozbawia przeciwnika realnej szansy na zdobycie bramki i sdzia w
zwizku z tym dyktuje rzut karny, zawodnik przewiniajcy zostaje napomniany,
chyba e:
przewinienie polegao na trzymaniu, cigniciu czy popychaniu, lub
zawodnik przewiniajcy nie prbowa zagra piki lub nie mia moliwoci jej
zagra, lub
charakter przewinienia wymaga udzielenia wykluczenia bez wzgldu na
miejsce, w ktrym do niego doszo (np. powany racy faul, gwatowne
agresywne zachowanie, itp.).

W powyszych przypadkach przewiniajcy zawodnik zostaje wykluczony z gry.

Ponisze aspekty musz by brane pod uwag:

odlego miejsca przewinienia od bramki przeciwnika,
kierunek gry,
prawdopodobiestwo utrzymania lub uzyskania kontroli nad pik,
liczba obrocw oraz ich usytuowanie.

Powany, racy faul

Atak nogami lub atak w walce o pik, ktry naraa na niebezpieczestwo

zawodnika druyny przeciwnej lub ktry wykonany zosta z uyciem nadmiernej
siy lub brutalnoci, musi by traktowany jako powany, racy faul.

49/73
 Kady zawodnik, ktry gwatownie atakuje zawodnika druyny przeciwnej, kiedy
walczc o pik, naskakuje z przodu, z boku lub z tyu, uywajc jednej lub obu
ng czynic to z uyciem nieproporcjonalnej siy i naraajc tego zawodnika na
niebezpieczestwo - popenia powany, racy faul.

Gwatowne, agresywne zachowanie

Zawodnik zachowuje si gwatownie, agresywnie, gdy uywa lub prbuje uy

nieproporcjonalnej siy bd brutalnoci w stosunku do zawodnika druyny
przeciwnej, kiedy nie walcz o pik oraz wobec wsppartnera, osoby funkcyjnej,
widza, lub jakiejkolwiek innej osoby, bez wzgldu na to, czy doszo do kontaktu.

Co wicej, zawodnik, ktry nie walczc o pik, celowo uderza przeciwnika lub
jakkolwiek inn osob w gow lub twarz, czynic to przy uyciu doni lub rki,
winny jest gwatownego, agresywnego zachowania, chyba e sia uderzenia bya
minimalna.

Przewinienia rzucanie przedmiotami (lub pik)

Jeeli w trakcie, gdy pika jest w grze zawodnik, zawodnik rezerwowy lub
zawodnik wymieniony rzuca przedmiotem (w tym pik) w zawodnika druyny
przeciwnej lub inn osob, sdzia musi przerwa gr i jeeli przewinienie zostao
wykonane:
nierozwanie napomina winnego zawodnika za niesportowe zachowanie,
z uyciem nieproporcjonalnej siy wyklucza z gry winnego zawodnika za
gwatowne, agresywne zachowanie.

4. Wznowienie gry z tytuu gry niedozwolonej i niewaciwego

postpowania

Jeeli pika jest poza gr, gr wznawia si zgodnie z poprzedzajc incydent

decyzj.

Jeeli w trakcie, gdy pika jest w grze, zawodnik popenia przewinienie na polu
gry przeciwko:
przeciwnikowi gra wznowiona zostanie rzutem wolnym
porednim/bezporednim lub rzutem karnym,
wsppartnerowi, zawodnikowi rezerwowemu, zawodnikowi
wymienionemu, osobie funkcyjnej lub ktremukolwiek sdziemu gra
wznowiona zostanie rzutem wolnym bezporednim lub rzutem karnym,
jakiejkolwiek innej osobie gra zostanie wznowiona rzutem sdziowskim.

Jeeli przewinienie popenione zostao poza polem gry i w trakcie, gdy pika
bya w grze:
a zawodnik znajdowa si ju poza polem gry gr naley wznowi rzutem
sdziowskim,
zawodnik opuci pole gry dla popenienia przewinienia gr naley
wznowi rzutem wolnym porednim z miejsca, gdzie znajdowaa si pika w
chwili przerwania gry. Jednake jeeli zawodnik opuci pole gry w ramach
toczcej si akcji i nastpnie popenia przewinienie wobec innego zawodnika,
gr naley wznowi rzutem wolnym z linii ograniczajcej pole gry, z miejsca
50/73
 najbliszego przewinieniu; za przewinienia karane rzutem wolnym
bezporednim, naley podyktowa rzut karny, jeeli to miejsce na linii
bramkowej znajduje si w polu karnym przewiniajcego zawodnika.

Jeeli zawodnik znajdujcy si na polu gry lub poza nim, rzuca przedmiotem w
przeciwnika, ktry znajduje si na polu gry, gr naley wznowi rzutem
wolnym bezporednim lub rzutem karnym, czyli z miejsca, w ktrym
przedmiot trafi lub trafiby przeciwnika.

Gr naley wznowi rzutem wolnym porednim, jeeli:

zawodnik znajdujcy si na polu gry rzuca przedmiotem w jakkolwiek
osob znajdujc si poza polem gry,
zawodnik rezerwowy, wzgldnie zawodnik wymieniony, rzuca
przedmiotem w zawodnika druyny przeciwnej znajdujcego si na polu
gry.

51/73
 ARTYKU 13 RZUTY WOLNE
1. Rodzaje rzutw wolnych

Rzuty wolne bezporednie i porednie przyznawane s druynie przeciwnej

zawodnika, ktry popenia przewinienie lub naruszy Przepisy.

Rzut wolny poredni sygnalizacja

Sdzia wskazuje rzut wolny poredni unoszc rami nad gow. Utrzymuje on
rami w tej pozycji do czasu, gdy po wykonanym rzucie pika dotkna innego
zawodnika lub wysza z gry.

Rzut wolny poredni musi by powtrzony, jeeli sdzia gwny zapomni

zasygnalizowa uniesionym ramieniem, e wykonywany jest rzut wolny
poredni, a z tego rzutu pika wpadnie bezporednio do bramki.

Pika wpada do bramki

jeeli z rzutu wolnego bezporedniego pika wpadnie bezporednio do bramki
przeciwnika, bramk uznaje si,
jeeli z rzutu wolnego poredniego pika wpadnie bezpordnio do bramki
przeciwnika, przyznaje si rzut od bramki,
jeeli z rzutu wolnego bezporedniego lub poredniego pika wpadnie
bezporednio do bramki wykonawcy rzutu, przyznaje si rzut rony.

2. Procedura

Wszystkie rzuty wolne wykonywane s z miejsca, w ktrym doszo do

przewinienia, z nastpujcymi wyjtkami:
rzut wolny poredni zarzdzony w polu bramkowym jest wykonany z linii pola
bramkowego rwnolegej do linii bramkowej, w miejscu najbliszym
popenienia przewinienia,
rzuty wolne dla druyny bronicej w jej polu bramkowym mog by wykonane
z dowolnego punktu w tym polu,
rzuty wolne wynikajce z nieuprawnionego wejcia, powrotu lub zejcia
zawodnika z pola gry, wykonywane s z miejsca, w ktrym znajdowaa si
pika w momencie przerwania gry. Jednake jeeli zawodnik opuci pole gry
w ramach toczcej si akcji i nastpnie popenia przewinienie wobec innego
zawodnika, gr naley wznowi rzutem wolnym z linii ograniczajcej pole gry,
z miejsca najbliszego przewinieniu; za przewinienia karane rzutem wolnym
bezporednim, naley podyktowa rzut karny, jeeli to miejsce na linii
bramkowej znajduje si w polu karnym przewiniajcego zawodnika.
sytuacji, w ktrych Przepisy przewiduj inne miejsce (patrz Artykuy 3, 11,
12).

Pika:
musi lee nieruchomo, a po wykonaniu rzutu zawodnikowi, ktry go wykona,
nie wolno jej powtrnie dotkn, chyba e dotkna ona innego zawodnika
zostaa wprowadzona do gry, gdy zostaa kopnita i wyranie poruszya si
(poza rzutami wolnymi w obrbie pola karnego druyny bronicej pika jest
wprowadzona do gry, gdy zostaa kopnita bezporednio poza pole karne).
52/73
 Zanim pika zostanie wprowadzona do gry, wszyscy przeciwnicy musz
pozostawa:
co najmniej 9,15 m (10 jardw) od piki, chyba e znajduj si na linii
bramkowej i midzy supkami we wasnym polu karnym,
poza polem karnym przeciwnika, z ktrego wykonywany jest rzut wolny.

Rzut wolny mona wykonana przez podrzucenie piki stop, wzgldnie obiema
stopami jednoczenie.

Zwody taktyczne w celu dezorientowania zawodnikw druyny przeciwnej w

trakcie wykonywania rzutu wolnego s dozwolonym elementem gry w pik
non.

Jeeli wykonawca rzutu wolnego wykona rzut w taki sposb, e celowo kopnie
pik w przeciwnika, aby uzyska prawo do ponownego jej zagrania, sdzia gr
bdzie kontynuowa o ile zagranie to nie byo wykonane w sposb nieostrony,
nierozwany lub z uyciem nadmiernej siy.

3. Naruszenia Przepisw i sankcje

Jeeli podczas wykonywania rzutu wolnego, przeciwnik znajduje si bliej od

piki ni wymagana odlego, rzut wolny naley powtrzy, chyba e istnieje
moliwo zastosowania korzyci. Jednak, jeeli zawodnik decyduje si na
szybkie wykonanie rzutu wolnego, a przeciwnik, ktry znajduje si bliej ni 9,15
m (10 jardw) od piki, przejmuje j, sdzia zezwala na kontynuowanie gry.
Jednake, przeciwnik, ktry celowo uniemoliwia wykonanie rzutu wolnego musi
zosta napomniany za opnianie wznowienia gry.

Jeeli po podyktowaniu rzutu wolnego dla druyny bronicej z jej wasnego pola
karnego, druyna ta wykona go szybko, pomimo obecnoci w polu karnym
zawodnikw druyny przeciwnej, ktrzy nie zdyli opuci pola karnego, sdzia
zezwala na kontynuowanie gry.

Jeeli rzut wolny wykonywany jest przez druyn bronic z wasnego pola
karnego i pika nie zostaa kopnita bezporednio poza pole karne, rzut wolny
naley powtrzy.

Jeeli po wprowadzeniu piki do gry, wykonawca rzutu dotyka pik ponownie,

zanim dotkna ona innego zawodnika, gr wznawia si rzutem wolnym
porednim. Jeeli wykonawca celowo dotyka pik rk, zarzdza si:
rzut wolny bezporedni,
rzut karny, jeeli do przewinienia doszo w polu karnym wykonawcy (chyba e
wykonawc rzutu by bramkarz w takim przypadku zarzdza si rzut wolny
poredni).

53/73
 ARTYKU 14 RZUT KARNY
Rzut karny zarzdza si, jeeli zawodnik, we wasnym polu, popeni przewinienie
karane rzutem wolnym bezporednim lub poza polem gry, jako element gry
opisany w Artykulach 12 i 13.

Z rzutu karnego bramka moe by zdobyta bezporednio.

1. Procedure

Pika musi by ustawiona nieruchomo na punkcie karnym.

Zawodnik wykonujcy rzut karny musi by odpowiednio zidentyfikowany.

Bramkarz bronicy rzut musi pozostawa na wasnej linii bramkowej midzy

supkami bramkowymi, zwrcony twarz do wykonawcy rzutu, do czasu
kopnicia piki.

Zawodnicy inni ni wykonawca rzutu i bramkarz musz znajdowa si:

w odlegoci co najmniej 9,15 m (10 jardw) od punktu karnego,
za punktem karnym,
na polu gry,
na zewntrz pola karnego.

Po zajciu przez zawodnikw pozycji okrelonych przez niniejszy Artyku sdzia

daje sygna na wykonanie rzutu karnego.

Wykonawca rzutu karnego musi kopn pik do przodu. Dopuszcza si

wykonanie rzutu karnego pit, pod warunkiem, e pilka zostanie kopnita do
przodu.

Pika jest wprowadzona do gry, gdy zostaa kopnita i wyranie poruszya si.

Wykonawca nie moe zagra piki po raz drugi, zanim nie dotkna ona innego
zawodnika.

Rzut karny jest rozstrzygnity, gdy pika przestanie si porusza, wyjdzie poza
pole gry lub sdzia przerwie gr z jakiegokolwiek naruszenia Przepisw.

Dla wykonania i rozstrzygnicia rzutu karnego zarzdzonego na kocu kadej

czci zawodw (w tym dogrywki) naley przeduy czas gry tej czci.

2. Naruszenie Przepisw i sankcje

Po tym jak sdzia da sygna na wykonanie rzutu karnego, rzut musi zosta
wykonany. Jeeli zanim pika jest w grze, ma miejsce jedna z nastpujcych
sytuacji:
Zawodnik lub wsppartner zawodnika wykonujcego rzut karny narusza
Przepisy Gry:
jeeli pika wpadnie do bramki, rzut powtarza si,
54/73
 jeeli pika nie wpadnie do bramki, sdzia przerywa gr i nakazuje
wznowienie jej rzutem wolnym porednim.

Wyjtkami s nastpujce sytuacje, gdy gra zostanie przerwana i wznowiona

rzutem wolnym porednim, bez wzgldu na to, czy pika wpadnie do bramki, czy
nie:
gdy pika z rzutu karnego zostanie zagrana do tyu,
gdy wsppartner zidentyfikowanego wykonawcy rzutu karnego wykona rzut
(sdzia napomina zawodnika, ktry wykona rzut w taki sposb),
gdy wykonawca rzutu wykonuje zwody taktyczne po dobiegniciu do piki
(wykonywanie zwodw taktycznych w trakcie dobiegania do piki jest
dozwolone); sdzia napomina wykonawc rzutu.

Bramkarz lub wsppartner bramkarza narusza Przepisy Gry:

jeeli pika wpadnie do bramki, bramk uznaje si,
jeeli pika nie wpadnie do bramki, rzut powtarza si; bramkarz zostaje
napomniany, jeeli to on naruszy Przepisy.

Zawodnicy obu druyn naruszaj Przepisy:

rzut powtarza si chyba e, ktry z zawodnikw popeni powaniejsze
przewinienie (np. niedozwolone zwody taktyczne).

Jeeli po wykonaniu rzutu karnego:

wykonawca rzutu dotyka pik po raz drugi, zanim dotkna ona innego
zawodnika:
zarzdza si rzut wolny poredni (lub rzut wolny bezporedni za rozmylne
zagranie piki rk);

pika zostaa dotknita przez osob niepodan, kiedy poruszaa si do przodu:

rzut powtarza si.

pika po odbiciu si w pole gry od bramkarza, poprzeczki lub supkw

bramkowych zostaa dotknita przez osob niepodan:
sdzia przerywa gr,
gra jest wznowiona rzutem sdziowskim w miejscu dotknicia piki przez
osob niepodan.

3. Naruszenie Przepisw

Wynik rzutu karnego

Bramka Nie ma bramki
Przepisy narusza zawodnik Rzut karny Rzut wolny
druyny atakujcej powtarza si poredni
Przepisy narusza zawodnik Rzut karny
Bramk uznaje si
druyny bronicej powtarza si

55/73
 Rzut karny
Bramkarz narusza Przepisy Bramk uznaje si powtarza si, a
bramkarz zostaje
napomniany
Pika zostaje zagrana do Rzut wolny Rzut wolny
tyu poredni poredni
Rzut wolny Rzut wolny
Niedozwolone zwody poredni i poredni i
taktyczne napomnienie dla napomnienie dla
wykonawcy rzutu wykonawcy rzutu
Rzut wykonany przez Rzut wolny Rzut wolny
innego zawodnika, ni poredni i poredni i
pierwotnie napomnienie dla napomnienie dla
zidentyfikowany niezgoszonego niezgoszonego
wykonawcy rzutu wykonawcy rzutu

56/73
 ARTYKU 15 WRZUT
Wrzut przyznaje si druynie przeciwnej do zawodnika, ktry po raz ostatni
dotkn piki, zanim przekroczya caym obwodem lini boczn, zarwno po
podou, jak i w powietrzu.

Bezporednio z wrzutu bramka nie moe by zdobyta.

Jeeli pika wpadnie do bramki przeciwnika przyznaje si rzut od bramki,
Jeeli pika wpadnie do bramki wykonawcy wrzutu przyznaje si rzut rony.

1. Procedura

W momencie wykonania wrzutu piki wrzucajcy:

zwrcony jest twarz do pola gry,
ma cz kadej stopy na linii bocznej albo na podou poza lini boczn,
wrzuca pik obiema rkoma zza i nad gow, z miejsca, w ktrym pika
opucia pole gry.

Wszyscy zawodnicy druyny przeciwnej musz znajdowa si w odlegoci nie

mniejszej ni 2 m (2 jardy) od miejsca, z ktrego wykonywany jest wrzut.

Pika jest w grze, gdy znajdzie si w polu gry. Jeeli pika dotknie podoa przed
znalezieniem si na polu gry, wrzut powtarza ta sama druyna z tego samego
miejsca. Jeeli wrzut jest wykonany nieprawidowo, zostanie wykonany
ponownie z tego samego miejsca przez druyn przeciwn.

Jeeli wykonawca wrzutu wykona go w taki sposb, e celowo rzuci pik w

przeciwnika, aby uzyska prawo do ponownego jej zagrania, sdzia gr bdzie
kontynuowa o ile wrzut ten nie by wykonany w sposb nieostrony,
nierozwany lub z uyciem nadmiernej siy.

Po wykonaniu wrzutu wrzucajcy nie moe dotkn piki po raz drugi, zanim nie
dotkna ona innego zawodnika.

2. Naruszenie Przepisw i sankcje

Jeeli po wprowadzeniu piki do gry wrzucajcy dotknie piki powtrnie, zanim

dotkna ona innego zawodnika, zarzdza si rzut wolny poredni. Jeeli
wrzucajcy rozmylnie dotknie pik rk:
zarzdza si rzut wolny bezporedni,
zarzdza si rzut karny, jeeli wrzucajcy popeni przewinienie we wasnym
polu karnym (chyba e pika zostaa dotknita przez bramkarza druyny
bronicej wtedy sdzia zarzdzi rzut wolny poredni).

Przeciwnik, ktry nieprzepisowo przeszkadza lub rozprasza wykonawc wrzutu

(wcznie ze skracaniem odlegoci na mniej ni 2 m /2 jardy/ od miejsca
wykonania wrzutu) zostaje napomniany za niesportowe zachowanie i, jeeli
wrzut zosta wykonany, sdzia zarzdzi rzut wolny poredni.

Za kade inne naruszenie przepisw tego Artykuu wrzut zostanie wykonany

przez zawodnika przeciwnej druyny.
57/73
 ARTYKU 16 RZUT OD BRAMKI
Rzut od bramki przyznaje si, gdy pika caym obwodem, ostatnio dotknita
przez zawodnika druyny atakujcej, przekroczya lini bramkow zarwno po
podou, jak i w powietrzu.

Bramka moe by zdobyta bezporednio z rzutu od bramki jedynie na druynie

przeciwnej. Jeeli pika wpadnie bezporednio do bramki wykonawcy rzutu,
zarzdza si rzut rony dla druyny przeciwnej, zakadajc e pika opucia pole
karne.

1. Procedura

Pika musi by ustawiona nieruchomo. Moe by zagrana z jakiegolwiek miejsca

pola bramkowego przez zawodnika druyny bronicej.
Pika jest w grze, gdy opuszcza pole karne.
Przeciwnicy musz pozosta poza polem karnym a do momentu
wprowadzenia piki do gry.

2. Naruszenie Przepisw i sankcje

Jeeli pika nie opucia pola karnego lub jeeli zostaa ponownie dotknita przez
jakiegokolwiek zawodnika, zanim opucia pole karne, rzut od bramki powtarza
si.

Jeeli wprowadzona do gry pika zostanie dotknita przez wykonawc po raz

drugi, zanim dotkna ona innego zawodnika, zarzdza si rzut wolny poredni.
Jeeli wykonawca rozmylnie dotknie rk piki:
zarzdza si rzut wolny bezporedni,
zarzdza si rzut karny, gdy przewinienie popenione zostao w polu karnym
wykonawcy rzutu (chyba e wykonawc rzutu by bramkarz wtedy sdzia
zarzdzi rzut wolny poredni).

Jeeli przeciwnik znajdujcy si w polu karnym w czasie gdy wykonywany jest

rzut od bramki, dotyka pik lub o ni walczy przed tym, nim dotkna ona innego
zawodnika, rzut od bramki naley powtrzy.

Jeeli zawodnik wbiegnie w pole karne, zanim opuci je pika po wykonanym

rzucie od bramki, i tam zostanie nieprawidowo zaatakowany przez przeciwnika
lub sam dokona przewinienia, rzut od bramki musi by powtrzony. Zawodnik
przewiniajcy moe zosta napomnieny lub wykluczony z gry, w zalenoci od
ciaru przewinienia.

Za kade inne naruszenie przepisw tego Artykuu, rzut powtarza si.

58/73
 ARTYKU 17 RZUT RONY
Rzut rony przyznaje si, gdy pika caym obwodem, ostatnio dotknita przez
zawodnika druyny bronicej, przesza lini bramkow zarwno po podou, jak i
w powietrzu, i nie zostaa zdobyta bramka.

Bramka moe by zdobyta bezporednio z rzutu ronego jedynie na druynie

przeciwnej. Jeeli pika wpadnie bezporednio do bramki wykonawcy rzutu,
zarzdza si rzut rony dla druyny przeciwnej.

1. Procedura

Pika musi by umieszczona w polu ronym.

Pika musi by ustawiona nieruchomo i musi by kopnita przez zawodnika
druyny atakujcej.
Pika zostaa wprowadzona do gry, gdy zostaa kopnita i wyranie poruszya
si; pika nie musi opuci pola ronego.
Chorgiewki ronej nie mona usuwa.
Zawodnicy druyny przeciwnej musz pozostawa w odlegoci co najmniej
9,15 m (10 jardw) od uku pola ronego, a do momentu wprowadzenia piki
do gry.

2. Naruszenie Przepisw i sankcje

Jeeli po wprowadzeniu piki do gry wykonawca dotyka pik po raz drugi, zanim
dotkna ona innego zawodnika, zarzdza si rzut wolny poredni. Jeeli
wykonawca rozmylnie dotyka rk pik:
zarzdza si rzut wolny bezporedni,
zarzdza si rzut karny, jeeli przewinienie zostao dokonane w polu karnym
wykonawcy rzutu (chyba e pika zostaa dotknita przez bramkarza druyny
bronicej sdzia zarzdzi rzut wolny poredni).

Jeeli wykonawca rzutu ronego wykona rzut prawidowo w taki sposb, e

celowo kopnie pik w przeciwnika, aby uzyska prawo do ponownego jej
zagrania, sdzia gr bdzie kontynuowa o ile zagranie to nie byo wykonane
nieostronie, nierozwanie lub z uyciem nadmiernej siy.

Za kade inne naruszenie Przepisw Gry rzut powtarza si.

59/73
 ZMIANY W PRZEPISACH 2016/17
Gwne zmiany i objanienia

ARTYKU 1 POLE GRY

Nie zezwala si na czenie powierzchni sztucznej z naturaln na polu gry
Organizatorzy rozgrywek mog okreli wymiary pola gry obowizujce w swoich
rozgrywkach (musz mieci si w ramach zawartych w Przepisach)
Wszystkie reklamy umieszczone na podou musz znajdowa si w odlegoci
minimum 1 m (1 jarda) od linii ograniczajcych boisko
Loga/emblematy zwizkw, organizatorw rozgrywek itp. dozwolone na
chorgiewkach ronych (ale reklama nie)

ARTYKU 2 PIKA
Brak

ARTYKU 3 ZAWODNICY (NOWY TYTU)

Zawody nie mog by rozpoczte lub kontynuowane, jeli cho jedna z druyn ma w
swoim skadzie mniej ni siedmiu zawodnikw.
Zawodnik rezerwowy moe wznowi gr w kady przewidziany przez Przepisy Gry
sposb, ale musi wczeniej wej na pole gry
Wskazana sytuacja, w ktrej zawodnik jest wykluczony przed lub po rozpoczciu
gry
Rzut wolny bezporedni (lub karny) jeeli zawodnik rezerwowy/osoba funkcyjna
wpywa na przebieg gry
Jeeli co lub kto (inny ni zawodnik) dotyka piki, ktra zmierza do bramki, sdzia
uznaje bramk, jeeli takie dotknicie nie miao wpywu na obroc
Jeeli bramka zostaa zdobyta podczas gdy na boisku przebywaa dodatkowa osoba i
sdzia wznowi gr, bramka taka pozostaje uznana i zawody kontynuuje si

ARTYKU 4 UBIR ZAWODNIKW

Tama lub jakikolwiek inny materia uyty na zewntrz skarpet, musi by w tym
samym kolorze, co skarpety
Zawodnik, ktry przypadkowo zgubi but lub ochraniacz, moe kontynuowa gr do
najbliszej przerwy w grze
Podspodenki musz by tego samego koloru, co gwny kolor spodenek lub kolor, w
jakim s kocwki nogawek spodenek zawodnicy z jednej druyny musz nosi
ten sam kolor podspodenek
Uuwanie system komunikacji elektronicznej z zawodnikami rezerwowymi jest
zakazane
Zawodnik moe powrci na pole gry po zmianie/poprawie ubioru, ktry zosta
sprawdzony przez jednego z sdziw (np. sdzia asystent, sdzia techniczny, sdzia)
i po otrzymaniu przyzwalajcego sygnau od sdziego

ARTYKU 5 SDZIA
Decyzje podjte przez sdziego nie mog zosta zmienione, jeeli gra zostaa
wznowiona lub sdzia opuci pole gry
Jeeli dojdzie do kilku przewinie w tym samym czasie, karze podlega najcisze z
nich
Sdzia moe wykluczy zawodnika od momentu przedmeczowej inspekcji pola gry
Sdzia moe pokazywa czerwon + t kartk od momentu wejcia na pole gry
przed rozpoczciem zawodw
Zawodnik kontuzjowany po ataku, za ktry przeciwnik otrzyma czerwon lub t
kartk, moe uzyska szybk pomoc medyczn i pozosta na polu gry
Przeniesiona sekcja Ubir sdziego
Przeniesione ryciny ze wskazaniami sdziego (z sekcji Wskazwek)
60/73
 ARTYKU 6 POZOSTALI SDZIOWIE (NOWY TYTU)
Wicej szczegw odnonie obowizkw asystentw, dodatkowych sdziw
asystentw, sdziego technicznego
Przeniesione ryciny ze wskazaniami sdziego asystenta (z sekcji Wskazwek)

ARTYKU 7 CZAS TRWANIA ZAWODW

Wiecej powodw kompensowania straconego czasu gry (np. przerwy na
uzupenienianie pynw)

ARTYKU 8 ROZPOCZCIE I WZNOWIENIE GRY

Ujto wszystkie wznowienia gry (wczeniej byo tylko rozpoczcie gry i rzut
sdziowski)
Pika musi ewidentnie poruszy si, aby zostaa wprowadzona do gry, w przypadku
wszystkich wznowie gry
Pika moe zosta zagrana we wszystkich kierunkach podczas rozpoczcia gry
(wczeniej musiaa by zagrana do przodu)
Sdzia nie moe kreowa rozstrzygnicia rzutu sdziowskiego

ARTYKU 9 PIKA W GRZE I POZA GR

Jeeli pika odbije si od jednego z sdziw, pozostaje w grze zakadajc, e caa nie
przekroczya linii ograniczajcej pole gry

ARTYKU 10 WYANIANIE ZWYCIZCY (NOWY TYTU)

Rzuty z punktu karnego:
Sdzia losuje, na ktr bramk bd wykonywane rzuty karne (jeeli nie ma innych
wzgldw, np. pogoda, bezpieczestwo itp.)
Zawodnik, ktry tymczasowo znajduje si poza polem gry (np. kontuzja) podczas
zakoczenia zawodw, moe bra udzia w rzutach z punktu karnego
Obie druyny musz mie tak sam liczb zawodnikw przed rozpoczciem rzutw
z punktu karnego, jak i podczas ich trwania
Jasne okrelenie, kiedy rzut karny zosta rozstrzygnity
Rzuty z punktu karnego nie mog by opniane ze wzgldu na zawodnika, ktry
opuci pole gry. Rzut takiego zawodnika zostanie uznany za nietrafiony, jeeli
zawodnik nie powrci na czas, eby wykona swj rzut karny

ARTYKU 11 SPALONY
Linia rodkowa jest neutralna przy ocenie spalonego; zawodnik musi znajdowa
si na poowie przeciwnika
Donie i rce zawodnikw (rwnie u bramkarza) nie s brane pod uwag przy
ocenie pozycji spalonej
Rzut wolny z tytuu spalonego wykonywany jest zawsze z miejsca przewinienia
(nawet we wasnej poowie)
Obroca, ktry znalaz si poza polem gry, pozostaje aktywny tylko do momentu,
gdy druyna bronica wybije pik lub nastpi przerwa w grze
Powysze odnosi si rwnie do napastnika powracajcego na pole gry; przed
zaistnieniem jednej z powyszych dwch okolicznoci, wejcie takiego zawodnika
jednoznaczne jest z przebywaniem na pozycji spalonej

ARTYKU 12 GRA NIEDOZWOLONA I NIEWACIWE POSTPOWANIE

Atak, przy ktrym dochodzi do kontaktu = rzut wolny bezporedni
Korzy przy przewinieniu kwalifikujcym si do pokazania czerwonej kartki jeeli
zawodnik, ktry przewini, wemie udzia w grze, dyktuje si rzut wolny poredni
Zmiana uytych sw przy definicji zagrania piki rk nie zawsze oznacza to t
kartk
Niektre przewinienia pozbawiajce realnej szansy do zdobycia bramki w polu
karnym karane s pokazaniem tej kartki
61/73
 Prba dokonania gwatownego, agresywnego zachowania = czerwona kartka, nawet
jeeli nie doszo do kontaktu
Uderzenie przeciwnika w gow/twarz, gdy zawodnik nie atakuje przeciwnika w
walce o pice = czerwon kartk (chyba, e sia uderzenia bya minimalna)
Przewinienia dokonane na zawodnikach rezerwowych, osobach funkcyjnych,
sdziach itp. karane s rzutami wolnymi bezporednimi
Faule popenione poza polem gry, karane s rzutem wolnym bezporednim na linii
ograniczajcej pole gry (rzutem karnym, jeeli za wasnym polem karnym)

ARTYKU 13 RZUTY WOLNE

Rnica midzy zatrzymywaniem rzutu wolnego i przechwytywaniem piki po
wykonaniu rzutu wolnego

ARTYKU 14 RZUT KARNY

Rzut wolny poredni + ta kartka, jeeli rzut karny wykona inny zawodnik ni
wskazany
Rzut wolny poredni, jeeli pika zostanie zagrana do tyu
Nieprzepisowe zwody = rzut wolny poredni (i ta kartka)
Bramkarza napomina si t kartk, jeeli naruszy Przepisy, a rzut karny zostaje
powtrzony

ARTYKU 15 WRZUT
Nowa definicja ewidentnie wskazuje, e wrzut musi zosta wykonany obiema
rkami

ARTYKU 16 RZUT OD BRAMKI

Pika z rzutu od bramki kopnita do wasnej bramki = rzut rony dla przeciwnikw
Zawodnik druyny przeciwnej znajdujcy si w polu karnym podczas wykonywania
rzutu od bramki nie moe zagra piki jako pierwszy

ARTYKU 17 RZUT RONY

Jeeli pika z rzutu ronego zagrana jest bezporednio do wasnej bramki, zarzdza si
rzut rony dla druyny przeciwnej

62/73
 Praktyczne Wskazwki dla Sdziw
Wstp

Ponisze wskazwki zawieraja praktyczne rady dla sdziw, ktre stanowi

uzupenienie informacji zawartych w Przepisach Gry.

W Artykule 5 Przepisw Gry mona znale odniesienie do okrelenia duch gry. Od

sdziw oczekuje si, aby stosujc Przepisy kierowali si zdrowym rozsdkiem i
duchem gry, zwaszcza przy podejmowaniu decyzji, czy zawody powinny si odby
lub czy powinny by kontynuowane.

Takie sytuacje mog w szczeglnoci mie miejsce na rozgrywkach niszych lig,

gdzie nie zawsze mona w peni speni zapisy Przepisw, np. jeeli nie zachodzi
kwestia zagroenia bezpieczestwa, sdzia powinien zezwoli na rozpoczcie
zawodw lub ich kontynuowanie jeeli:
brakuje jednej chorgiewki ronej,
istniej mae niedokadnoci zwizane z oznakowaniem elementw pola gry, np.
uku pola ronego, punktu rodkowego itp.
supki/poprzeczka bramki nie s koloru biaego.

W takich przypadkach, sdzia powinien, po uzgodnieniu z druynami,

rozpocz/kontynuowa zawody i musi sporzdzi raport do odpowiednich wadz.

Legenda:
SA = sdzia asystent
DSA = dodatkowy sdzia asystent

Ustawianie, Poruszanie i Wsppraca

1. Oglne wskazwki dotyczce ustawiania i poruszania

Najlepsze ustawienie, to takie, z ktrego sdzia moe podj prawidow decyzj.

Wszystkie rekomendacje dotyczce ustawiania musz by dostosowane do
szczegowej wiedzy na temat druyn i zawodnikw i wydarze w zawodach.

Na ilustracjach pokazano oglne wskazwki dotyczce ustawiania. Odnosz si do

stref, w ktrych ustawienie sdziego powinno skutkowa podejmowaniem
najtrafniejszych decyzji. Ta strefa moe by wiksza, mniejsza lub inaczej
uksztatowana, w zalenoci od konkretnych meczowych sytuacji.

Rekomendacje:
gra powinna toczy si pomidzy sdzi a SA, na poowie ktrego toczy si gra,
SA, na poowie ktrego toczy si gra, winien znajdowa si w polu widzenia
sdziego. Sdzia powinien stosowa szeroki, diagonalny system poruszania si,
ustawianie si sdziego na zewntrz obszaru, w ktrym rozgrywana jest akcja,
pozwala na atwiejsze utrzymanie kontroli nad gr oraz SA w polu widzenia,
sdzia winien znajdowa si wystarczajco blisko akcji, jednak nie na tyle, aby
przeszkadza w grze,
63/73
 to, co powinno by dostrzeone, nie zawsze dzieje si w pobliu piki. Sdzia
winien rwnie zwraca uwag na:
konfrontacyjne zachowanie zawodnikw, majce miejsce z dala od akcji,
moliwo popenienia przewinienia w strefie, w kierunku ktrej rozwija
si akcja,
przewinienia popeniane po zagraniu piki.

Ustawianie sdziw asystentw i dodatkowych sdziw asystentw

SA musz zajmowa pozycje w linii przedostatniego zawodnika druyny
bronicej lub w linii piki, jeeli ta znajduje si bliej linii bramkowej ni
przedostatni zawodnik druyny bronicej. SA musi by zawsze zwrcony twarz
w stron pola gry, nawet podczas biegu. Podczas pokonywania krtkich
dystansw SA powinien porusza si krokiem dostawnym. Jest to szczeglnie
wane przy ocenie spalonego, poniewa tak usytuowany SA ma lepsze pole
widzenia.

DSA ustawiaj si poza lini bramkow, poza sytuacjami, w ktrych musz

przemieci si na lini bramkow w celu oceny sytuacji bramka/nie ma
bramki. DSA nie zezwala si na wchodzenie na pole gry, chyba e zaistniej
szczeglne okolicznoci.

2. Ustawianie i wsppraca

Konsultacje
W przypadku wykrocze dyscyplinarnych, po nawizaniu kontaktu wzrokowego
z sdzi, dyskretny umwiony znak rk SA moe by wystarczajc informacj.
W sytuacji, gdy wymagana jest bezporednia konsultacja, SA moe jeeli jest to
potrzebne wej na pole gry 2-3 metry od linii bocznej. Sdzia i sdzia asystent
w czasie konsultacji skierowani s twarzami w stron pola gry, tak aby
konsultacji nikt nie sysza i eby obserwowa zawodnikw znajdujcych si na
polu gry.

Rzut rony
SA ustawiony jest za chorgiewk ron, znajdujc si na wysokoci linii
bramkowej, jednak tak, eby nie przeszkadza zawodnikowi wykonujcemu rzut
rony. SA musi sprawdzi prawidowe ustawienie piki w uku pola ronego.

Rzut wolny
Podczas wykonywania rzutu wolnego SA musi zaj miejsce w linii
przedostatniego zawodnika druyny bronicej, kontrolujc lini spalonego.
Jednak w przypadku bezporedniego strzau na bramk, SA musi by
przygotowany do przemieszczenia si za pik wzdu linii bocznej w stron
chorgiewki ronej.

Bramka/nie ma bramki
Jeeli bramka zostaa zdobyta i nie ma adnych wtpliwoci co do prawidowoci
jej zdobycia, sdzia i SA musz nawiza ze sob kontakt wzrokowy, po czym SA
szybko biegnie wzdu linii bocznej okoo 2530 metrw w kierunku linii
rodkowej, nie podnoszc chorgiewki.
64/73
 Jeeli bramka zostaa zdobyta, ale pika pozostaje nadal na polu gry, SA musi
najpierw podnie chorgiewk w celu zwrcenia na siebie uwagi, po czym
przeprowadza procedur, jak w przypadku jednoznacznego zdobycia bramki
szybko biegnc wzdu linii bocznej okoo 2530 metrw w kierunku linii
rodkowej.

Jeeli w podobnej sytuacji pika nie przekroczya linii bramkowej i gra toczy si
nadal, poniewa bramka nie zostaa zdobyta, sdzia musi nawiza kontakt
wzrokowy z SA i, jeli to potrzebne, daje mu dyskretny sygna rk.

Rzut od bramki
SA sprawdza prawidowo ustawienia piki w polu bramkowym. Jeeli pika nie
jest ustawiona prawidowo, SA, pozostajc w swoim miejscu, kontaktuje si
wzrokiem z sdzi i podnosi chorgiewk. Wwczas, gdy pika jest prawidowo
ustawiona w polu bramkowym, SA przemieszcza si na wysoko linii pola
karnego i sprawdza, czy pika opucia pole karne (jest w grze) oraz czy
zawodnicy druyny atakujcej opucili pole karne. Na koniec SA musi zaj
pozycj na linii spalonego, w celu oceny spalonego.

Jednake, jeeli na zawody zostali wyznaczeni DSA, to SA powinien zaj pozycj

na wysokoci linii pola karnego i nastpnie przemieci si na wysoko linii
spalonego. DSA musi zaj pozycj na przeciciu linii pola bramkowego z lini
bramkow i sprawdzi, czy pika znajduje si wewntrz pola bramkowego. Jeeli
pika jest ustawiona nieprawidowo, DSA musi poinformowa o tym sdziego.

Zwolnienie piki do gry przez bramkarza

SA musi zaj pozycj na wysokoci linii pola karnego, sprawdzajc, czy bramkarz
nie dotyka piki rk poza polem karnym. Po zwolnieniu piki do gry przez
bramkarza, SA musi zaj pozycj na linii spalonego.

Rozpoczcie gry
SA musz zajmowa pozycj w linii przedostatniego zawodnika druyny
bronicej.

Rzuty z punktu karnego

Jeden z SA musi zaj miejsce na przeciciu linii bramkowej z lini pola
bramkowego. Drugi SA musi pozosta w kole rodkowym, sprawujc kontrol
nad pozostaymi zawodnikami obu druyn. Jeeli na zawody oddelegowani
zostali DSA, musz oni zaj pozycj po obu stronach bramki na przeciciu linii
pola bramkowego z lini bramkow. Obaj SA pozostaj wtedy w kole rodkowym.

Rzut karny
SA musi zaj pozycj na przeciciu linii bramkowej z lini pola karnego.
Jeeli na zawodach s DSA, jeden z nich musi zaj pozycj na przeciciu linii
bramkowej z lini pola karnego, a SA ustawia si na wysokoci punktu karnego
(ktry wyznacza lini spalonego).

65/73
 Masowa konfrontacja
W przypadku masowej konfrontacji, SA bdcy bliej zdarzenia moe wkroczy
na pole gry, aby wspiera sdziego. Drugi SA musi obserwowa wydarzenia i
rejestrowa szczegy incydentu. Sdzia techniczny musi pozostawa w pobliu
stref technicznych.

Wymagana minimalna odlego

Jeeli rzut wolny wykonywany jest blisko linii bocznej w ssiedztwie SA, moe on
wej na pole gry (zazwyczaj na prob sdziego) w celu odsunicia muru na
odlego 9,15 m (10 jardw) od piki. W tym przypadku przed wznowieniem gry
sdzia czeka, a SA powrci na swoj pozycj.

Wymiana zawodnikw
Jeeli na zawody nie zosta wyznaczony sdzia techniczny, procedur wymiany
przeprowadza SA, ktry przemieszcza si na wysoko linii rodkowej. Sdzia
musi czeka ze wznowieniem gry do momentu, a SA zajmie waciw pozycj.

Jeeli na zawody wyznaczony zosta sdzia techniczny, SA nie musi

przemieszcza si na wysoko linii rodkowej. Procedur wymiany
przeprowadza sdzia techniczny, chyba e w jednej przerwie ma doj do
wymian kilku zawodnikw. W takiej sytuacji SA przemieszcza si do linii
rodkowej, eby pomc sdziemu technicznemu w przeprowadzeniu procedury.

66/73
 Mowa ciaa, komunikacja i gwizdek
1. Sdziowie
Mowa ciaa
Mowa ciaa jest narzdziem uywanym przez sdziw w celu:
pomocy w kontroli zawodw,
podkrelenia ich autorytetu i opanowania.

Mowa ciaa nie suy do wyjaniania podjtej decyzji.

Wskazania
Patrz ryciny w Artykule 5.

Gwizdek
Sygna gwizdkiem jest konieczny:
przy rozpoczciu zawodw (pierwsza, druga poowa oraz dogrywka), przy
rozpoczciu gry po zdobyciu bramki,
dla przerwania gry z powodu:
rzutu wolnego lub rzutu karnego,
wstrzymania gry lub zakoczenia zawodw przed upywem ustalonego
czasu gry,
zakonczenia kadej poowy zawodw.
przy wznowieniu gry:
z rzutw wolnych, kiedy przepisowa odlego przeciwnika od piki jest
wymagana,
z rzutw karnych.
przy wznowieniu gry po jej przerwaniu:
na udzielenie napomnienia lub wykluczenia z gry,
w przypadku kontuzji,
w przypadku wymiany zawodnikw.

Sygna gwizdkiem NIE jest konieczny:

przy przerwaniu gry z powodu ewidentnego:
rzutu od bramki, rzutu ronego, wrzutu lub po bramce,
przy wznowieniu gry z:
wikszoci rzutw wolnych, rzutu od bramki, rzutu ronego, wrzutu lub
rzutu sdziowskiego.

Zbyt czste i niepotrzebne uywanie wizdka osabia jego wpyw i znaczenie, w

momentach, gdy jego uycie jest konieczne. Jeeli sdzia zarzdzi, e zawodnicy
maj wznowi gr na sygna gwizdkiem, np. podczas odmierzania minimalnej
odlegoci 9,15 m, sdzia musi jasno o tym fakcie poinformowa zawodnikw
druyny atakujcej.

Jeeli sdzia przypadkowo uyje gwizdka i gra z tego tytuu zostanie przerwana,
naley wznowi j rzutem sdziowskim.

2. Sdziowie asystenci
Sygna dwiekowy beep

67/73
 Beep jest dodatkowym sygnaem, ktry stosowany jest wycznie wtedy, gdy
jest to konieczne, w celu nawizania kontaktu z sdzi. Sytuacje, w ktrych uycie
sygnau dwikowego beep jest pomocne:
spalony,
przewinienia (poza widocznoci sdziego),
wrzut, rzut rony, rzut od bramki lub bramka (przy niejednoznacznych
decyzjach).

System komunikacji elektronicznej

W zawodach, w ktrych sdziowie bd uywa system komunikacji, sdzia
udzieli SA instruktau przed zawodami, kiedy stosownym bdzie uywanie
systemu razem z umwionymi gestami, a kiedy gesty zastpi uyciem systemu.

Technika uywania chorgiewki

Chorgiewka SA musi by zawsze rozoona, dobrze widoczna dla sdziego. To
zazwyczaj oznacza, e chorgiewk trzyma si w rce bliszej sdziego.
Podejmujc sygnalizacj, SA musi zatrzyma si i bdc zwrcony twarz do
boiska, nawiza kontakt wzrokowy z sdzi, a nastpnie podnie chorgiewk,
czynic to spokojnie i jednoznacznie (nie w sposb gwatowny lub przesadzony).
Podniesiona chorgiewka winna stanowi przeduenie rki. SA, podnoszc
chorgiewk do gry, musi j trzyma w tej rce, ktra bdzie mu suy do
kolejnego wskazania kierunku. Jeeli dojdzie do zmiany okolicznoci i dla
nastpnego wskazania chorgiewka winna znale si w innej rce, SA przekada
j z rki do rki poniej wasnych bioder. Jeeli SA sygnalizuje opuszczenie przez
pik pola gry, jego sygnalizacja winna trwa do chwili, a sdzia j dostrzee i
przyjmie do wiadomoci.

W przypadku, gdy sygnalizacja SA, dotyczca przewinienia karanego

wykluczeniem z gry, i nie jest zauwaona natychmiast:
jeeli gra zostaa przerwana, wznowienie moe zosta zmienione zgodnie z
Przepisami Gry (rzut wolny, rzut karny itp.),
jeeli gra zostaa ju wznowiona, sdzia nadal moe zastosowa kar
indywidualn, ale nie moe ju podyktowa rzutu wolnego ani rzutu karnego.

Gestykulacja
Co do zasady SA nie powinien stosowa adnych wyranych znakw rkoma.
Jednake w niektrych sytuacjach dyskretny znak rk moe okaza si bardzo
pomocny dla sdziego. Znaki takie powinny by jednoznaczne i uzgodnione
podczas odprawy przedmeczowej.

Wskazania
Patrz ryciny w Artykule 6.

Rzut rony / rzut od bramki

Jeeli pika caym obwodem opuszcza pole gry przez lini bramkow w pobliu
SA, powinien on podj wskazanie rzutu ronego lub rzutu od bramki praw rk
(lepsze pole widzenia).

68/73
 Jeeli pika caym obwodem opuszcza pole gry przez lini bramkow, SA musi
podni chorgiewk, eby poinformowa sdziego, e pika znalaza si poza gr
i wtedy, jeeli:
pika opucia pole gry w pobliu SA, wskazuje on rzut od bramki lub rzut
rony,
pika opucia pole gry w znacznej odlegoci od SA, nawizuje on kontakt
wzrokowy z sdzi i potwierdza wskazanie sdziego. W sytuacjach
jednoznacznych SA moe bezporednio sygnalizowa rozstrzygnicie.

Gra niedozwolona
SA sygnalizuje podniesion chorgiewk przypadki gry niedozwolonej lub
niesportowego zachowania, majce miejsce w jego pobliu lub poza widocznoci
sdziego. We wszystkich innych przypadkach musi wstrzyma si z sygnalizacj,
a jeeli zajdzie taka potrzeba, poinformowa sdziego o szczegach zdarzenia i o
tym, ktrzy zawodnicy brali w nim udzia.

Przed sygnalizacj przewinienia, SA musi oceni, czy:

zdarzenie miao miejsce poza polem widzenia sdziego lub czy pole widzenia
byo ograniczone,
sdzia nie zastosowaby korzyci.

Jeeli doszo do przewinienia, ktre wymaga sygnalizacji SA, musi on:

podnie chorgiewk trzyman w tej samej rce, ktrej uyje do kolejnej
sygnalizacji (kierunku), jednoznacznie informujc tym samym sdziego, kto
bdzie wznawia gr rzutem wolnym,
nawiza kontakt wzrokowy z sdzi,
lekko macha podniesion chorgiewk (unika nadmiernych, agresywnych
ruchw).

SA, kadorazowo zgodnie z zasad czekaj i patrz, musi przeanalizowa, czy gra
powinna by kontynuowana i nie podnosi chorgiewki, jeeli druyna,
przeciwko ktrej popeniono przewinienie, odnosi korzy. Z tego wzgldu
niezmiernie wane jest nawizanie kontaktu wzrokowego z sdzi.

Przewinienia w polu karnym

Jeeli przewinienie miao miejsce w polu karnym poza widocznoci sdziego
(zwaszcza w pobliu SA), SA musi nawiza kontakt wzrokowy z sdzi,
oceniajc, jak pozycj zajmuje sdzia i jakie podj rozstrzygnicie. W przypadku
braku reakcji sdziego, SA musi podnie chorgiewk oraz uy sygnau beep,
po czym w sposb widoczny zmierza wzdu linii bocznej w stron chorgiewki
ronej.

Przewinienia poza polem karnym

Jeeli przewinienie, ktrego dokona obroca, miao miejsce poza polem karnym
(ale w jego bezporednim ssiedztwie), SA powinien nawiza kontakt wzrokowy
z sdzi, oceniajc jak pozycj zajmuje sdzia, jakie podj rozstrzygnicie i
zasygnalizowa chorgiewk, jeeli jest to konieczne. W przypadku kontrataku
SA powinien by w stanie udzieli informacji, czy faul zosta popeniony i czy
miao to miejsce w polu karnym, czy na zewntrz pola karnego oraz jakie sankcje
dyscyplinarne musz by zastosowane w tym wypadku. SA powinien
69/73
 jednoznacznie przemieci si wzdu linii bocznej w kierunku linii rodkowej,
eby zasygnalizowa, e przewinienie miao miejsce poza polem karnym.

Bramka nie ma bramki

Jeeli jasne jest, e caa pika przekroczya lini bramkow, SA musi nawiza
kontakt wzrokowy z sdzi nie podejmujc adnej dodatkowej sygnalizacji.

Jeeli bramka zostaje zdobyta, ale nie jest pewne, czy pilka caym obwodem
przekroczya lini bramkow, SA musi najpierw podnie chorgiewk, eby
zwrci na siebie uwag sdziego, po czym potwierdza zdobycie bramki.

Spalony
W przypadku zaistnienia spalonego SA najpierw podnosi chorgiewk (uywajc
do tego prawej rki, co daje mu lepsze pole widzenia) i nastpnie, jeeli sdzia
przerwie gr, sdzia asystent chorgiewk wskazuje obszar boiska, w ktrym
doszo do przewinienia. Jeeli sdzia natychmiast nie dostrzee podniesionej
chorgiewki, SA kontynuuje sygnalizacj do czasu, a sdzia przyjmie j do
wiadomoci, wzgldnie, gdy pika w sposb jednoznaczny znajdzie si pod
kontrol druyny bronicej.

Rzut karny
Jeeli bramkarz ewidentnie opuci lini bramkow przed tym nim pika zostaa
zagrana i z tego rzutu bramka nie zostaa zdobyta, SA musi podnie
chorgiewk.

Wymiana zawodnikw
Gdy SA zosta poinformowany o chci dokonania wymiany zawodnika (przez
sdziego technicznego lub osob funkcyjn), informuje o tym sdziego podczas
najbliszej przerwy w grze.

Wrzut
Jeeli pika caym obwodem przekracza lini boczn:
w pobliu SA, musi on wskaza bezporednio kierunek wrzutu,
w znacznej odlegoci od SA, a sytuacja nie budzi wtpliwoci, SA musi
wskaza bezporednio kierunek wrzutu,
w znacznej odlegoci od SA, a nie jest on w stanie jednoznacznie
rozstrzygn, ktrej druynie przysuguje wrzut, musi podnie chorgiewk
sygnalizujc sdziemu wyjcie piki poza pole gry. Po nawizaniu kontaktu
wzrokowego SA potwierdza wskazany przez sdziego kierunek wrzutu.

3. Dodatkowi sdziowie asystenci

DSA uywaj radiowego systemu komunikacji, a nie chorgiewek, aby
przekazywa decyzje sdziemu. W przypadkach awarii radiowego systemu
komunikacji DSA bd uywa specjalistycznego sprztu z systemem
dwikowym beep, aby przekazywa swoje decyzje. DSA zazwyczaj nie stosuj
wyranych gestw rkoma. Jednak w pewnych sytuacjach dyskretny gest rk
moe by wartociow pomoc dla sdziego. Gest rk powinien by
jednoznaczny, a znaczenie uytego sygnau powinno by uzgodnione podczas
odprawy przedmeczowej.
70/73
 Sytuacje bramka nie ma bramki
Dodatkowy sdzia asystent oceniajc, e pika caym obwodem przekroczya lini
bramkow (wewntrz bramki), musi:
natychmiast poinformowa sdziego przez system komunikacji, e naley
uzna bramk,
wykona jasny sygna lew doni zwrcon prostopadle do linii bramkowej
i wskazujc ni w kirunku rodka pola gry (wymaga si rwnie, eby w
lewej doni trzyma chorgiewk beep). Sygna ten nie jest wymagany, jeeli
pika ewidentnie przekroczya lini bramkow.

Ostateczn decyzj podejmuje sdzia.

71/73
Pozostae wskazwki
1. Korzy
Sdzia moe zezwoli na kontynuowanie gry, stosujc korzy, kiedy ma miejsce
przewinienie, jednak przy ocenie, czy kontynuowa gr, czy j przerwa sdzia
powinien wzi pod uwag nastpujce okolicznoci:
powag przewinienia. Jeeli przewinienie kwalifikuje si do zastosowania
kary wykluczenia, sdzia musi gr przerwa i usun winnego z boiska, o ile
przerwanie gry nie pozbawi druyny przeciwnej realnej szansy na zdobycie
bramki,
miejsce popenienia przewinienia. Im bliej bramki przeciwnika, tym bardziej
skuteczna moe by korzy,
szans na natychmiastowe rozwinicie korzystnego ataku,
atmosfer meczu.

2. Doliczanie utraconego czasu gry

Wiele przerw w grze to przerwy cakowicie naturalne (np. wrzuty, rzuty od
bramki itp.). Czas dolicza si wycznie jeeli przerwy s nadmierne.

3. Zatrzymywanie przeciwnika
Sdziowie powinni postpowa stanowczo i interweniowa ju przy pierwszych
przypadkach zatrzymywania przeciwnika, zwaszcza gdy ma to miejsce w polu
karnym podczas wykonywania rzutu wolnego lub rzutu ronego. Postpowanie
w powyszych sytuacjach:
zanim pika jest w grze, sdzia ostrzega kadego zawodnika trzymajcego
przeciwnika,
udziela napomnienia zawodnikowi, ktry w dalszym cigu zatrzymuje
przeciwnika, zanim pika jest w grze,
dyktuje rzut wolny bezporedni wzgldnie rzut karny oraz napomina
zawodnika, jeeli zatrzymywanie miao miejsce, gdy pika bya ju w grze.

4. Spalony (Wyjaniajce ryciny zostan zamieszczone w e-wesji oraz

drukowanych Przepisach)

5. Udzielanie pomocy/ocena kontuzji w sytuacjach, w ktrych udzielona

zostaa kara napomnienia/wykluczenia z gry
Dotychczas kontuzjowany zawodnik, ktremu udzielano pomocy na polu gry,
musia je opuci przed wznowieniem gry. To nie fair, gdy zdruyna, ktrej
zawodnik zama Przepisy gra w przewadze liczebnej po wznowieniu gry.

Jednak te zapisy wprowadzono, gdy zawodnicy czsto w niesportowy sposb

wykorzystywali kontuzje do opniania wznowienia gry z powodw taktycznych.

Dla rwnowagi midzy tymi dwoma niesportowymi sytuacjami, IFAB

zadecydowao, e tylko w sytuacjach, gdy przeciwnik dopuszczajcy si
przewinienia zostaje napomniany lub wykluczony z gry, a kontuzjowanemu
zawodnikowi mona szybko udzieli pomocy/oceni jego uraz, zawodnik ten
pozostaje na polu gry.
Zasadniczo przerwa nie powinna by dusza ni miao to miejsce dotychczas, gdy
suby medyczne wchodziy na pole gry w celu oceny kontuzji. Rnica polega na
tym, i moment, w ktrym dotd sdzia nakazywa subom medycznym i
 kontuzjowanemu zawodnikowi opuszczenie pola gry, teraz jest momentem, w
ktrym suby medyczne opuszczaj pole gry, a zawodnik moe na nim pozosta.

W celu upewnienia si, e zawodnik kontuzjowany nie wykorzystuje/nie przedua

przerwy w sposb nie fair, zaleca si sdziom, eby:
byli wiadomi sytuacji meczowej i potencjalnych powodw taktycznych dla
opniania wznowienia gry,
informowali kontuzjowanego zawodnika, e jeeli wymaga pomocy
medycznej, musi ona zosta udzielona szybko,
wezwali suby medyczne (nie nosze!) i jeeli istnieje taka moliwo,
przypominali im o koniecznoci szybkiego dziaania.

Gdy sdzia decyduje si, e gra powinna by wznowiona:

suby medyczne opuszczaj pole gry, a zawodnik, ktremu udzielano pomoc
na nim pozostaje LUB
zawodnik opuszcza pole gry w celu otrzymania dalszej pomocy/bycia
poddanym dalszej ocenie kontuzji (nosze mog by potrzebne).

Zasadniczo, wznowienie gry nie powinno by opnione o wicej ni ok. 20-25

sekund ponad moment, w ktrym wszyscy s ju gotowi do wznowienia gry.

Sdzia musi doliczy cay utracony w ten sposb czas.

73/73