WIEDZA O SPOECZESTWIE

Tematy prac kontrolnych

uzupeniajcy plan nauczania

Klasa
I liceum oglnoksztaccego
(wg programu zatwierdzonego przez Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
decyzj DKOS -5002 4/04)

Warszawa 2006
I. Program nauczania

Wiedza o spoeczestwie. Program nauczania dla liceum oglnoksztaccego ( w

zakresie podstawowym i rozszerzonym ),liceum profilowanego i technikum ( w zakresie
podstawowym).Autorzy : Zbigniew Smutek i Janusz Maleska. Wydawnictwo Pedagogiczne
OPERON. Gdynia 2004.Numer dopuszczenia DKOS -5002- 4/04

II. Podrczniki

1. Zbigniew Smutek, Janusz Maleska, Beata Surmacz

WIEDZA o SPOECZESTWIE. Zakres podstawowy. Podrcznik dla liceum
oglnoksztaccego , liceum profilowanego i technikum. Wydawnictwo Pedagogiczne
OPERON. Gdynia.

2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r.

III. Materiay pomocnicze:

1.. Konstanty Adam Wojtaszczyk (redakcja) WIEDZA o SPOECZESTWIE.

Podrcznik. Liceum oglnoksztacce, liceum profilowane, technikum. WSiP.

2. J. Turowski - Socjologia. Wielkie struktury spoeczne. Lublin 1994

3. K. A. Wojtaszczyk Wspczesne systemy polityczne. Warszawa 1999

4. R. Kuniar - O prawach czowieka .Idee, instytucje ,praktyka. Warszawa 1992

5. R. Tokarczyk - Wspczesne doktryny polityczne .Krakw 1998

6. W. Osiatyski - Twoja Konstytucja . Warszawa 1997

7. Encyklopedia Unii Europejskiej .WSiP ,Warszawa 2004

8. M. Pietra (red.) - Oblicza procesw globalizacji. Lublin 2002

2
IV. TEMATY PRAC KONTROLNYCH DLA KLASY I LICEUM
OGLNOKSZTACCEGO
SEMESTR I
Uwaga !
Spord podanych niej tematw ucze wybiera jeden i opracowuje na jego podstawie
rozprawk (wypracowanie poprzedzone planem) oraz rozwizuje zadania
zaczonego sprawdzianu wiadomoci i umiejtnoci obejmujcego zagadnienie z
zakresu moduw: Spoeczestwo, Kultura ycia publicznego i Polityka.

1.Odwoujc si do przykadw ,oce wady i zalety wspczesnych systemw

partyjnych w pastwach demokratycznych.
2. Wspczesne pojmowanie cnt obywatelskich.
3. Wspczesne zagroenia i patologie spoeczestwa polskiego.

Twoja praca bdzie oceniana nastpujco:

1. Zaplanowanie pracy 0 2 p.
2. Wprowadzenie
a/ okrelenie zagadnie wchodzcych w skad tematu 0 3 p.

3. Rozwinicie
a/ zgodno z tematem 0 3 p.
b/ ujcie wszystkich niezbdnych elementw 0 10 p.
c/ waciwe uycie argumentw uzasadniajcych tezy i opinie 0 5 p.
d/ poprawne posugiwanie si terminologi 0 2 p.
e/ opis i analiza rzeczywistoci ( znajomo faktw i informacji ich
waciwe zastosowanie, selekcja, wnioskowanie ) 0 10 p.
f/ krytycyzm wobec obiegowych opinii i stereotypw 0 3 p.
4. Podsumowanie
a/ Wnioski oglne, odpowied na pytania zawarte w temacie 0 5 p.
b/ Uzasadnienie wasnego zdania 0 3 p.
5. Poprawno jzykowa i gramatyczna 0 2 p.
6. Forma graficzna ( podzia na akapity, marginesy, staranne pismo) 0 2 p.
7. Bibliografia 0 1 p.

Skala ocen :
Niedostateczny 0 18
Dopuszczajcy 19 25
Dostateczny 26 34
Dobry 35 42
Bardzo dobry 43 48
Celujcy 49 51

Uzyskanie za zgodno z tematem od 0 do 1 pkt. oznacza ocen niedostateczn. Pozostae

kryteria nie s stosowane !!!

3
SPRAWDZIAN WIADOMOCI I UMIEJTNOCI Z WIEDZY O SPOECZESTWIE

SEMESTR I

1. W fazie socjalizacji wtrnej czowiek(zaznacz poprawn odp. ) :

a/ przyswaja zachowania i normy przez naladownictwo

b/ przypomina sobie zapomniane wzorce zachowa i normy
c/ samodzielnie ksztatuje swoja osobowo

0 -1 p.

2. Do podanych stycznoci dobierz odpowiednie definicje :

a/ styczno przestrzenna A/ wymiana wartoci

b/ styczno psychiczna . B/ ch nawizania kontaktu
c/ styczno spoeczna C/ wzajemne postrzeganie si, okrelanie cech innych osb
D/ zaleno subowa miedzy pracownikiem a pracodawc

0 3p.

3. Zbir spoeczny to( zaznacz poprawne odpowiedzi):

a/ pasaerowie pocigu
b/ uczniowie jednej szkoy
c/ nauczyciele szk publicznych
0 2 p.

4. Dokonaj klasyfikacji podanych w tabeli grup wedug trzech wyrnionych kryteriw :

Grupa kryteria Klasyfikacji

liczebno stopie formalizacji poziom wiadomoci
wizi grupowej
Rodzina

Grupa przyjaci

Rada pedagogiczna

0 9 p.

4
5. Wymie i objanij cztery podstawowe funkcje rodziny :

a/

b/

c/

d/

0 4 p.

6. Podaj trzy przyczyny dla ktrych sad moe uniewani maestwo:

a/

b/

c/

0 3 p.
7. Dokocz zdanie :

Spoeczno wsi i maych miast jest silniej zintegrowana ni spoeczno duych miast,
poniewa: .

..

..

0 4p.
8. Do podanych czynnikw narodotwrczych podaj krtkie ich wyjanienia :

a/ wsplne pochodzenie etniczne

b/ wsplna organizacja polityczna

c/ wsplna kultura

0 3 p.
9. Zaznacz liter P zdania prawdziwe , a liter F zdania faszywe
a/ Nacjonalizm to postawa , ktra opiera si na twierdzeniu , e ojczyzn czowieka jest cay
wiat.
b/ Szowinizm jest przejawem pogardy i nienawici wobec innych narodw.

c/ Patriotyzm cechuje si bezkrytycznym stosunkiem do wasnego narodu.

d/ Ksenofobia to postawa niechci i wrogoci dla ludzi o odmiennym pochodzeniu etnicznym,

rasowym lub religijnym .
0 4 p.

5
10.Spoeczestwo mona rnicowa ,przyjmujc okrelone kryteria. Przyporzdkuj
strukturom okrelone kryteria.

a/ warstwowa A/ status spoeczny

b/ klasowa B/ zamono, uytkowanie rodkw
Produkcji
c/ zawodowa C/ uznanie dla danych zawodw i ich
Przydatno
D/ pe i wiek
0 3 p.

11. System wartoci to (zaznacz poprawn odp. ) :

a/ og norm i zwyczajw okrelajcych stosunki midzyludzkie i midzynarodowe

b/ w miar spjny ,funkcjonalny ukad wartoci

0 1 p.

12. Cechy i postawy , ktre nie sprzyjaj dobremu funkcjonowaniu jednostki w

spoeczestwie to ( zaznacz poprawne odpowiedzi ):

a/ odwaga cywilna f/ ksenofobia

b/ agresja g/ punktualno
d/ relatywizm moralny h/ wraliwo spoeczna
e/ prawdomwno i/ solidarno midzyludzka
0 3 p.

13. Uzupenij tabel , wpisujc formu sprawiedliwoci spoecznej lub jej definicj

kademu rwno

przydzia dbr uzaleniony od wkadu pracy

kademu wg jego wysiku

kady otrzyma dobra zgodnie z potrzebami

spoecznie uzasadnionymi

0 4 p.
14. Wedug funkcjonalistycznej teorii adu spoecznego :

a/ ad spoeczny jest nieosigalnym ideaem

b/ spoeczestwo jest samoregulujcym si systemem dcym do rwnowagi

c/ konflikty i sprzecznoci interesw s naturalnymi procesami zachodzcymi w

spoeczestwie
Liter P zaznacz prawdziwe a liter F faszywe twierdzenia
0 3 p.

6
15.Najkorzysteniejszymi metodami rozwizywania konfliktw s (zaznacz poprawne
odp. ):

a/ ktnie

b/ negocjacje

c/ przekupstwo

d/ strajki

e/ arbitra

f/ mediacje
0 3 p.

16. Dopasuj instytucje do ich rodzajw

Instytucje ekonomiczne szkoy podstawowe

Instytucje polityczne Filharmonie
Instytucje wychowawcze partie polityczne
Instytucje kulturalne domy pomocy spoecznej
Instytucje religijne Koleestwo
Instytucje spoeczne Kocioy
giedy papierw wartociowych
0 6 p.

17.Zapoznaj si z tabel i odpowiedz na pytania

Ludno Polski w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym( w tysicach)

1990 1995 1998 1999 2002
1 Ogem 38 183 38 609 38 667 38 654 38 219
2 W wieku przedprodukcyjnym 11 318 10 645 9 889 9 614 8 664
3 W wieku produkcyjnym 21 962 22 647 23 226 23 424 23 790
4 W wieku poprodukcyjnym 4 903 5 317 5 552 5 616 5 765

a/ Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli , okrel tendencje dotyczce zmiany liczby

mieszkacw Polski. Jakie s przyczyny tych tendencji ?

0 2 p.
b/ Okrel, w jaki sposb w latach dziewidziesitych zmieniaa si liczba osb w wieku
przedprodukcyjnym. Jaki wpyw na funkcjonowanie owiaty mog mie te zmiany ?

0 2 p.

7
c/ Okrel , w jaki sposb w latach dziewidziesitych zmieniaa si liczba osb w wieku
produkcyjnym . Jaki wpyw na funkcjonowanie gospodarki i systemu ubezpiecze
spoecznych mog mie te zmiany ?

0 -3 p.

18. Wymie dwa rodzaje patologii spoecznych i kadej z nich przyporzdkuj

odpowiedni form jej zwalczania.

b/

0 4 p.

19. Wymie filary kultury europejskiej, kady z nich zilustruj odpowiednim

przykadem.

0 6 p.
20. Wymie cztery czynniki , ktre charakteryzuj spoeczestwo obywatelskie.

a/

b/

c/

d/

0 4 p.
21. Polityka to ( zaznacz poprawne odpowiedzi):

a/ sztuka rzdzenia pastwem

b/ caoksztat pogldw na ycie spoeczne
c/ utrzymywanie i rozwijanie stosunkw midzynarodowych
d/ og norm ustanowionych lub uznawanych przez pastwo

0 - 2 p.

8
22. Dopasuj okrelenia do wymienionych doktryn (wpisz waciw liter przy
odpowiedniej doktrynie):
Doktryny rewolucyjne .. A/ ewolucyjny sposb wprowadzania reform spoecznych
i politycznych
Doktryny konserwatywne B/ utrzymanie rwnowagi midzy interesami rnych
.. grup i warstw spoecznych
Doktryny reformistyczne C/ konieczno dokonywania zmian przez gwatowne
. obalenie porzdku spoecznego i politycznego
D/ denie do utrzymania istniejcych stosunkw
spoecznych i politycznych

0 3 p.

23. Do fundamentalnych zasad wspczesnej demokracji nale (zaznacz prawidowe

odpowiedzi):

a/ suwerenno narodu
b/ suwerenno monarchy
c/ zachowanie praw mniejszoci
d/ podzia i rwnowaga wadz
e/ skupienie peni wadzy w jednej instytucji
f/ konstytucjonalizm i praworzdno
g/ pluralizm
h/ jednolito
0 5 p.

24. Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania

Prawo o zgromadzeniach .
Rozdzia I .Przepisy oglne
Art. 1. 1.Kady moe korzysta z wolnoci pokojowego zgromadzenia si.
2.Zgromadzeniem jest zgrupowanie co najmniej 15 osb, zwoane w celu wsplnych
obrad lub w celu wsplnego wyraenia stanowiska.
Art. 2. Wolno zgromadzenia si podlega ograniczeniom przewidzianym jedynie przez
ustawy, niezbdnym do ochrony bezpieczestwa pastwowego lub porzdku
publicznego oraz ochrony zdrowia lub moralnoci publicznej albo praw i wolnoci
innych osb.
Art. 3.1.Prawo do organizowania zgromadze przysuguje osobom majcym pen zdolno
do czynnoci prawnych , innym organizacjom , a take grupom osb()

Rozdzia 2. Postpowanie w sprawach zgromadze

Art.7.1.Organizator zgromadzenie publicznego zawiadamia organ gminy w taki sposb ,aby
wiadomo o zgromadzeniu dotara nie pniej ni na 3 dni, a najwczeniej 30 dni
przed dat zgromadzenia.
2.Zawiadomienie powinno zawiera nastpujce dane:
1/ imi , nazwisko, dat urodzenia i adres organizatora oraz nazw i adres osoby
prawnej lub innej organizacji , jeeli w jej imieniu organizuje on zgromadzenie,
2/ Cel i program oraz jzyk , w ktrym bd porozumiewa si uczestnicy
zgromadzenia ,

9
 3/ miejsce i dat ,godzin rozpoczcia, planowany czas trwania, przewidywan liczb
uczestnikw oraz projektowan tras przejcia, jeeli przewiduje si zmian
miejsca trwania zgromadzenia,
4/ okrelenie planowanych przez organizatora rodkw sucych zapewnieniu
pokojowego przebiegu zgromadzenia oraz rodkw , o ktrych dostarczenie
zwraca si do organu gminy.
Art.8. Organ gminy zakazuje zgromadzenia publicznego , jeeli:
1/ jego cel lub odbycie sprzeciwiaj si niniejszej ustawie lub naruszaj przepisy ustaw
karnych,
2/ odbycie zgromadzenia moe zagraa yciu lub zdrowiu ludzi albo mieniu w
znacznych rozmiarach ()
Art.12.1. Zgromadzenie moe by rozwizane przez przedstawiciela organu gminy, jeeli
jego przebieg zagraa yciu lub zdrowiu albo mieniu w znacznych rozmiarach, lub
gdy narusza przepisy niniejszej ustawy albo przepisy ustaw karnych, a
przewodniczcy , uprzedzony o koniecznoci rozwizania zgromadzenia, wzbrania
si to uczyni.()

a/ Wymie czynniki, ktre mog ograniczy wolno zgromadze.

0 4 p.
b/ W jakich okolicznociach urzd gminy moe zakaza zgromadzenia?

02p
c/ Na podstawie artykuu 7 napisz wzr zawiadomienia o zgromadzeniu.

10
 0 -11 p.
d/ Z jakich powodw zgromadzenie moe zosta rozwizane ?

0 3 p.

25. Wymie trzy cechy systemu totalitarnego .Kad opisz w 2 3 zdaniach.

a/

b/

c/

0 6 p.

SKALA OCEN
Niedostateczny 0 34
Dopuszczajcy 35 56
Dostateczny 57 72
Dobry 73 95
Bardzo dobry 96 109
celujcy 110 113

11
 SEMESTR II

Uwaga !

Spord podanych niej tematw ucze wybiera jeden i opracowuje na jego podstawie
rozprawk ( wypracowanie poprzedzone planem ) oraz rozwizuje zadania
zaczonego sprawdzianu wiadomoci i umiejtnoci obejmujcego zagadnienie z
zakresu moduw : Polityka , Prawo
i Polska, Europa, wiat.

1.Dlaczego rok 1989 sta si dat przeomow w historii Europy i wiata

przedstaw i wyjanij swoje stanowisko.

2.Scharakteryzuj relacje midzy wadz ustawodawcz i wykonawcz w

III Rzeczypospolitej na tle (znanych Ci) modeli spotykanych w wiecie.

3.Czy Polska powinna by przystpowa do Unii Europejskiej przeprowad

analiz argumentw za i przeciw.

Kryteria oceny jak w semestrze I.

12
 SPRAWDZIAN WIADOMOCI I UMIEJTNOCI Z WIEDZY O SPOECZESTWIE

SEMESTR II

1.Przyporzdkuj filozofa do odpowiedniego pojcia pastwa

a/ Arystoteles
b/ w. Tomasz z Akwenu
c/ G.F. Hegel
d/ F. Nietzsche
e/ K. Marks

- pastwo powstaje na drodze naturalnego rozwoju, a

czowiek jest stworzony do ycia w nim

. - pastwo jest narzdziem klasy panujcej

. pastwo jest Bogiem na Ziemi, jednostka w pastwie

zyskuje sw tosamo

..- pastwo jest samowystarczaln, niezalen, samorzdn

spoecznoci, uznajc okrelony porzdek prawny.
0 4p.

2.Uzupenij tabel :

Pastwo Forma rzdw Ustrj terytorialny System rzdw

Polska parlamentarno-gabinetowy
Grecja Republika
Szwecja pastwo unitarne
Niemcy
USA

0 12 p.

3. Zaznacz liter F zdania faszywe ,a liter P zdania prawdziwe.

a/ Legitymizacja to proces spoeczny polegajcy na dialogu midzy osobami wadzy a tymi,

ktre maj si jej podporzdkowa. .

b/ Istot wadzy legalnej jest przekonanie wynikajce z tradycji, dajce okrelonym osobom
prawo do dziedziczenia wadzy, ktra pochodzi od Boga. ...

c/ rdem wadzy tradycyjnej jest przekonanie , i rzdzcy zdobywaj i sprawuj wadz

z mocy obowizujcego prawa.

d/ Wadza charyzmatyczna jest oparta na przewiadczeniu, e sprawujcy wadz naby do

niej prawo dziki posiadaniu wyjtkowych cech i zdolnoci. .
0 - 4 p.

13
4.Poniszy cig dat odnosi si do wydarze zwizanych z histori powojenn Polski. Jaki
wsplny mianownik czy te wydarzenia?

1952,1992,1997

0 1 p.
5. Wymie i wyjanij krtko cztery podstawowe zasady prawa konstytucyjnego.

a/

b/

c/

d/

0 4 p.

6.Przecztaj tekst i odpowiedz na zamieszczone niej pytania.

Ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu

Rozdzia 1.Przepisy wsplne

Art.1.Ustawa okrela zasady i tryb zgaszania kandydatw na posw i kandydatw na

senatorw, przeprowadzania wyborw oraz warunki przeprowadzania wyborw do
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, a take
zasady prowadzenia i finansowania kampanii wyborczej.
Art.2.W wyborach do Sejmu i Senatu gosowa mona tylko osobicie i tylko jeden raz.
Art.3.Wybory do Sejmu i Senatu odbywaj si cznie, w dniu wolnym od pracy.
Art.4.Przepisy niniejszego dziau stosuje si do wyborw do Sejmu i Senatu, jeeli przepisy
szczegowe ustawy nie stanowi inaczej.
Art.5.Ilekro w ustawie jest mowa o wyborach, naley przez to rozumie wybory do Sejmu
i Senatu.

Rozdzia 2. Prawa wyborcze.

Art.6.Prawo wybierania(czynne prawo wyborcze) posw i senatorw ma kady obywatel

Polski, ktry najpniej w dniu gosowania koczy 18 lat.
Art.7.Nie maj prawa wybierania osoby:
1/pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sdu,
2/ pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunau Stanu,
3/ubezwasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sdu.
Art.8.1.Prawo wybieralnoci (bierne prawo wyborcze) przysuguje osobie majcej prawo
wybierania ,jeeli spenia warunki okrelone w przepisach szczegowych ustawy.
2.Nie mona kandydowa rwnoczenie do Sejmu i Senatu.

14
Rozdzia 3.Zarzdzenie wyborw

Art.9.1.Wybory zarzdza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ,w drodze postanowienia, nie

pniej ni na 90 dni przed upywem 4 lat od rozpoczcia kadencji Sejmu,
wyznaczajc wybory na dzie wolny od pracy, przypadajcy w cigu 30 dni przed
upywem 4 lat od rozpoczcia kadencji Sejmu. Postanowienie Prezydenta
Rzeczypospolitej podaje si do wiadomoci publicznej i ogasza w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej najpniej w 5 dniu od dnia zarzdzenia wyborw.
2.W postanowieniu, o ktrym mowa w ust.1 ,Prezydent Rzeczypospolitej , po
zasigniciu opinii Pastwowej Komisji Wyborczej, okrela dni , w ktrych upywaj
terminy wykonania czynnoci wyborczych przewidzianych w ustawie( kalendarz
wyborczy).
Art.10.W razie skrcenia kadencji Sejmu na mocy jego uchway lub na mocy postanowienia
Prezydenta Rzeczypospolitej Prezydent zarzdza wybory, wyznaczajc ich dat na
dzie przypadajcy nie pniej ni w cigu 45 dni od dnia wejcie w ycie uchway
Sejmu o skrceniu swojej kadencji lub od dnia ogoszenia postanowienia Prezydenta
Rzeczypospolitej o skrceniu kadencji Sejmu. Postanowienie Prezydenta
Rzeczypospolitej o zarzdzeniu wyborw podaje si do wiadomoci publicznej
i ogasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpniej w 5 dniu od dnia
jego podpisania .Przepis art.9 ust.2 stosuje si odpowiedni. (.)

a/Jakie zagadnienia i zasady zostay wymienione w ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu?

0 5 p.
b/Komu przysuguje czynne i bierne prawo wyborcze?

0 2 p.
c/Wyjanij, jak zarzdza si wybory w razie skrcenia kadencji Sejmu.

0 6 p.
d/Wyjanij , jak przebiega zarzdzanie wyborw w drodze postanowienia.

0 6 p.

15
7. Mandat przedstawicielski niezaleny oznacza ,e(zaznacz poprawn odp.) :

a/ pose wyraa wol narodu i ma kierowa si interesami ogu obywateli,

b/posa nie obowizuj instrukcje wyborcze,
c/wyborcy nie mog odwoa posa lub senatora,
d/ pose lub senator otrzymuje go niezalenie od wynikw wyborw.
0 1 p.
8.W kolumnie organ wadzy wpisz nazw organw, ktrym przysuguj kolejno
wymienione kompetencje.
Kompetencje Organ wadzy
A/ Zarzdza referendum za zgod Senatu

B/ Stawia w stan oskarenia Prezydenta Rzeczypospolitej

C/ Powouje Pierwszego Prezesa Sdu Najwyszego

D/ Rozstrzyga spory kompetencyjne pomidzy

konstytucyjnymi organami pastwa

E/ Stoi na stray wolnoci sowa i prawa do informacji

0 5 p.

9.Zapoznaj si z fragmentem Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. i wykonaj

zamieszczone poniej zadania.

Art.154.
1.Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrw ,ktry proponuje skad
Rady Ministrw. Prezydent Rzeczypospolitej powouje Prezesa Rady Ministrw wraz z
pozostaymi czonkami Rady Ministrw w cigu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia
Sejmu lub przyjcia dymisji poprzedniej Rady Ministrw i odbiera przysig od czonkw
nowo powoanej Rady Ministrw.
2.Prezes Rady Ministrw ,w cigu 14 dni od dnia powoania przez Prezydenta
Rzeczypospolitej przedstawia Sejmowi program dziaania Rady Ministrw z wnioskiem o
udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzgldn wikszoci
gosw w obecnoci co najmniej poowy ustawowej liczby posw.
3.W razie niepowoania Rady Ministrw w trybie ust.1 lub nieudzielania jej wotum zaufania
w trybie ust.2 Sejm w cigu 14 dni od upywu terminw okrelonych w ust.1 lub w ust.2
wybiera Prezesa Rady Ministrw oraz proponowanych przez niego czonkw Rady
Ministrw bezwzgldn wikszoci gosw w obecnoci co najmniej poowy ustawowej
liczby posw. Prezydent Rzeczypospolitej powouje tak wybran Rad Ministrw i odbiera
przysig od jej czonkw.

Art.155

1.W razie niepowoania Rady Ministrw w trybie art.154 ust.3 Prezydent Rzeczypospolitej w
cigu 14 dni powouje Prezesa Rady Ministrw i na jego wniosek pozostaych czonkw
Rady Ministrw oraz odbiera od nich przysig. Sejm w cigu 14 dni od dnia powoania
Rady Ministrw przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania wikszoci
gosw w obecnoci co najmniej poowy ustawowej liczby posw.
2.W razie nieudzielania Radzie Ministrw wotum zaufania w trybie okrelonym w ust.1,

16
 Prezydent Rzeczypospolitej skraca kadencj Sejmu i zarzdza wybory.

a/ Oblicz , jaka minimalna liczba gosw byaby niezbdna do uchwalenia wotum zaufania
dla nowego rzdu , w trybie przewidzianym w art.154 ust.2 Konstytucji, jeli w gosowaniu
wziaby udzia dokadnie poowa ustawowej liczby posw.

0 1 p.

b/ Podaj , kto decyduje o skadzie Rady Ministrw. Wska odpowiedni artyku Konstytucji.

0 1 p.

c/ Na podstawie przytoczonego fragmentu Konstytucji wska trzy sytuacje , ktre musz

kolejno zaistnie, by Prezydent by zobowizany skrci kadencj Sejmu i zarzdzi nowe
wybory.

1.

2.

3.

0 3 p.

10.Uzupenij tabel ,wpisujc na podstawie Konstytucji R.P. po jednym przykadzie

kompetencji Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (w stosunku do wymienionego
organu)

Parlament

Rada Ministrw

Wadza sdownicza

0 3 p.

11.Wyjanij krtko wymienione niej zasady dziaania wymiaru sprawiedliwoci w

Polsce.

a/zasada instancyjnoci

17
b/zasada kolegialnoci

c/zasada jawnoci

0 3 p.

12.Kandydujesz na funkcj prezydenta miasta wojewdzkiego .Napisz krtki program

polityczny dla swojego regionu w zakresie zada administracji samorzdowej( wpisz
w odpowiednie rubryki po jednym zadaniu) .

problem Zadania gminy Zadania powiatu Zadania samorzdu

wojewdzkiego
Edukacja

Pomoc spoeczna

Kultura

Bezpieczestwo

0 12 p.

18
13.Organem nadzoru nad dziaalnoci samorzdu terytorialnego jest (zaznacz
poprawne odpowiedzi)

a/ Sejm
b/ Prezes Rady Ministrw
c/ Wojewoda
d/ Regionalna Izba Obrachunkowa
e/ Prezydent
0 3 p.

14.Przedczytaj tekst i wykonaj ponisze zadania.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny

Rozdzia 1.Zdolno prawna i zdolno do czynnoci prawnej

Art.8.1.Kady czowiek od chwili urodzenia ma zdolno prawn.

Art.9.W razie urodzenia si dziecka , domniemywa si ,e przyszo ono na wiat ywe.
Art.10.1.Penoletnim jest, kto ukoczy lat osiemnacie.
2.Przez zawarcie maestwa maoletni uzyskuje penoletno. Nie traci jej w razie
uniewanienia maestwa.
Art.11.Pen zdolno do czynnoci prawnych nabywa si z chwil uzyskania penoletnoci.
Art.12.Nie maj zdolnoci do czynnoci prawnych osoby , ktre nie ukoczyy lat
trzynastu, oraz osoby ubezwasnowolnione.
Art.13.1.Osoba, ktra ukoczya lat trzynacie, moe by ubezwasnowolniona cakowicie,
jeeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysowego albo innego rodzaju
zaburze psychicznych, a w szczeglnoci pijastwa lub narkomanii, nie jest w
stanie kierowa swym postpowaniem.
2.Dla ubezwasnowolnionego cakowicie ustanawia si opiek , chyba e pozostaje on
jeszcze pod wadz rodzicielsk.()
Art. 15.Ograniczon zdolno do czynnoci prawnych maj maoletni, ktrzy ukoczyli lat
trzynacie oraz osoby ubezwasnowolnione czciowo.
Art.16.1.Osoba penoletnia moe by ubezwasnowolniona czciowo z powodu choroby
psychicznej ,niedorozwoju umysowego albo innego rodzaju zaburze psychicznych,
w szczeglnoci pijastwa lub narkomanii, jeeli stan tej osoby nie uzasadnia
ubezwasnowolnienia cakowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej
spraw.
2.Dla osoby ubezwasnowolnionej czciowo ustanawia si kuratel.

a/ Od ktrego momentu czowiek posiada zdolno prawn?

0 1 p.

b/ Kiedy nabywa si zdolno do czynnoci prawnych?

0 1 p.

19
c/ Kto posiada ograniczon zdolno do czynnoci prawnych?

0 2 p.

d/ Wymie przypadki, kiedy osoba, ktra ukoczya trzynacie lat, moe by

ubezwasnowolniona

0 3 p.

e/ Wska rnic midzy ubezwasnowolnieniem cakowitym a czciowym.

0 1 p.
15.Przyporzdkuj podanym sytuacjom odpowiednie gazie prawa.

a/ ssiad nie odda pienidzy 1. prawo konstytucyjne

b/ wsplnik ukrad pienidze spki handlowej 2. prawo administracyjne
c/ zmieniono tryb powoywania rzdu 3. prawo cywilne
d/ urzdnik nie poinformowa interesanta 4. prawo rolne
o przysugujcych mu uprawnieniach 5.prawo karne
0 4 p.
16.Dopasuj do podanych funkcji prawa waciwe zadania(wpisz odpowiedni liter przy
waciwej funkcji prawa )

1/funkcja regulacyjna A/utrzymanie cigoci historycznej narodu

2/funkcja wychowawcza B/wymierzanie kar za przestpstwa

3/funkcja dystrybucyjna C/utrwalanie adu spoecznego

4/funkcja represyjna . D/rozdzia dbr spoecznych

E/ksztatowanie pozytywnych zachowa

0 4 p.

17.Tremin vacatio legis oznacza (zaznacz poprawn odp.) :

a/ jzyk aktw prawnych

b/ okres midzy dat ogoszenia aktu normatywnego a dniem jego wejcia w ycie
c/ wprowadzenie aktu prawnego w ycie tu po jego ogoszeniu
0 1 p.

20
18.Przyporzdkuj sposobom pojmowania prawa waciwe im charakterystyczne
twierdzenia.

Sposoby pojmowania prawa Twierdzenia

a/ prawo boskie
b/ prawo czowieka
c/ prawo pozytywne
1.Godno osoby ludzkiej jest niezbywalna
2.Posuszestwo wadzy jest podstaw prawa
3.Nie mona w parlamencie zmienia praw natury o
niezmiennej treci
4.Prawo obowizuje wszystkich bez wzgldu na ich
wiatopogld

a- ,b- ,c
0 3 p.

19.Uzupenij tabel dotyczc praw czowieka

Dokument organizacja rok generacja praw

uchwalenia czowieka
Midzynarodowy Pakt Praw ONZ
Osobistych i Politycznych
Rada Europy Pierwsza
0 4 p.

20.Zaznacz liter F zdania faszywe, a liter P zdania prawdziwe.

a/ Na podstawie przepisw Europejskiej konwencji praw czowieka powoano Unijny

trybuna Praw Czowieka ..
b/ Zakres ochrony praw czowieka w Unii Europejskiej okrelaj traktaty wsplnotowe. .
c/ Kady obywatel Unii ma czynne i bierne prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego.
d/ Skargi i petycje dotyczce nieprzestrzegania praw przysugujcych obywatelom Unii mog
by kierowane do Trybunau Sprawiedliwoci Wsplnot Europejskich. ..

0 4 p.
21.Przyporzdkuj kompetencje do organu Unii Europejskiej.

a/ okrela gwne kierunki polityki UE

b/ wsptworzy prawo i kontroluje budet UE
c/ posiada inicjatyw prawodawcz ,reprezentuje UE na zewntrz
d/ organ doradczy w sprawach polityki regionalnej
e/ opracowuje ustawodawstwo i koordynuje polityk poszczeglnych pastw

1. Rada Unii Europejskiej

2. Komisja Europejska
3. Rada Europejska
4. Parlament Europejski

1- ,2- ,3- ,4 -
0 4 p.

21
22.Wymie trzy filary wsppracy Unii Europejskiej

a/

b/

c/

0 3 p.

23.Uzupenij tabel przedstawiajc rozwj integracji europejskiej.

rok Wydarzenie ksztatujce integracj europejsk

Utworzenie Europejskiej Wsplnoty Wgla i Stali
1957
Porozumienie z Schengen
1992
Przystpienie Polski do Unii Europejskiej

0 5 p.

24.Grupa Wyszehradzka skupia nastpujce pastwa(zaznacz poprawne odpowiedzi).

a/ Polsk
b/ Francj
c/ Austri
d/ Czechy
e/ Wgry
f/ Sowacj
0 4 p.
25.Popieranie nowych idei wsppracy regionalnej pastw batyckich jest celem (
zaznacz poprawn odp.):

a/ Inicjatywy rodkowoeuropejskiej
b/ Rady Pastw Morza Batyckiego
c/ Trjkta Weimarskiego
0 1 p.

26.Do gwnych warunkw, ktre postawiono pastwom kandydujcym do Unii

Europejskiej naleay (zaznacz poprawne odpowiedzi) .

a/ stabilno instytucji gwarantujcych demokracj

b/ wysoki poziom kultury masowej
c/ funkcjonowanie gospodarki rynkowej
d/ zdolno do sprostania warunkom konkurencji i siom rynkowym w Unii
e/ zdolno przyjcia wszystkich zobowiza wynikajcych z czonkostwa
0 4 p.

22
27.Najwysz wadz wojskow w NATO jest (zaznacz poprawn odp. ):

a/ Rada Pnocnoatlantycka
b/ Komitet Wojskowy
c/ Midzynarodowy Sztab Wojskowy
0 1 p.
28.Podane wydarzenia uporzdkuj w kolejnoci chronologicznej rozpoczynajc od
najwczeniejszego.

a/ rozwizanie ZSRR
b/ porozumienie miedzy konstytucyjnymi wadzami a opozycj w Polsce( tzw. okrgy st)
c/ wstpienie Polski, Czech i Wgier do NATO
d/ obalenie muru berliskiego
e/ wstpienie Polski i 9 innych krajw Europy rodkowo Wschodniej i Poudniowej do Unii
Europejskiej
1.

2.

3.

4.

5.

0 5 p.

SKALA OCEN

Niedostateczny 0 40
Dopuszczajcy 41 65
Dostateczny 66 85
Dobry 86 110
Bardzo dobry 111 126
Celujcy 127 131

23
 Prace kontrolne

Piszc rozprawk zwr uwag na:

1.Zaplanowanie pracy
2.Zachowanie proporcji: wstp rozwinicie zakoczenie
3.Zgodno z tematem
4.Korzystanie z rnych rde informacji
5.Ujcie wszystkich niezbdnych elementw
6.Poprawne posugiwanie si terminologi przedmiotow
7.Uzasadnienie sdw i opinii
8.Poprawno jzykow i graficzn
9.Podanie bibliografii (koniecznie !).

24