Struktura programu

Zasadniczo kady program NC skada si z trzech czci:

Nagwka w ktrym znajduje si numer programu. Numery programw s zwykle
czterocyfrowe i rozpoczynaj si od litery "o" np.: o0001, o3513 , o2225. Ta sama litera
o suy do wywoywania numeru programu z pamici maszyny. Jednak w treci programu
czsto zamiast litery o znajduje si znak % lub inne znaki sterujce np. !*
Treci programu wszystko to co jest pomidzy nagwkiem a zakoczeniem.
Zakoczenia Zwykle jest to funkcja M30.
Bloki skadaj si ze sw. Pojedyncze sowo to kombinacja litery i od jednej do czterech
cyfr. np. G01, T0232, M04, F100.
Kady blok programu zaczyna si od numeru bloku oznaczanego liter N po ktrej
nastpuj cztery cyfry. Po numerze bloku wystpuje funkcja G, po niej w zalenoci od
potrzeb: wsprzdne X, Y, Z, parametry i na kocu funkcje pomocnicze. Wyjtkami s
bloki wywoania narzdzia rozpoczynane funkcj T oraz koniec programu - M30.
Blok moe wyglda tak:
N0010 G53
jak i tak:
N0030 G75 G83 X20.000 Y-20.000 Z-9.600 P3=-0.300 D3=3000 D5=80
D6=500 F80
lub tak
N0050 T0101 G95 F100 G96 S150 M04
W niektrych systemach (np. Sinumerik i Fanuc) numerowanie blokw jest
nieobowizkowe. Zawsze jednak istnieje ograniczenie co do dugoci pojedynczego bloku.

Ukad wsprzdnych.
Umieszczenie ukadu wsprzdnych zaley od typu i konstrukcji maszyny i jest zawsze
opisane w instrukcji obsugi konkretnej obrabiarki. Najbardziej typowe ustawienia zera
ukadu wsprzdnych dla tokarki i frezarki s nastpujce:
Tokarka.

Punkt zerowy maszynowy - M -pocztek ukadu wsprzdnych - na

czole wrzecionie w jego osi.

Punkt zerowy narzdziowy - N - na czole gowicy narzdziowej w osi

otworu do mocowania wierte.

Punkt zerowy przedmiotu - W - najwygodniej jest go umieci na czole

przedmiotu w jego osi.

Punkt referencyjny - R - punkt na ktry musi najecha gowica

narzdziowa w celu synchronizacji ukadw pomiarowych - dla kadej
maszyny indywidualnie - zwykle gowica narzdziowa porusza si

maksymalnie w prawo i w gr.

Frezarka.

Punkt zerowy maszynowy - M - pocztek ukadu wsprzdnych -

zwykle w lewym grnym przednim rogu stou frezarskiego.

Punkt zerowy narzdziowy - N - na czole i w osi narzdzia wzorcowego

jeli to jest w pozycji roboczej.

Punkt zerowy przedmiotu - W - Zaley od programisty. Naley go

umieszcza tak, by atwo byo spozycjonowa materia obrabiany i
jednoczenie by nie mie zbyt duo oblicze.
 Punkt referencyjny - R - punkt na ktry musi najecha st frezarski i
gowica narzdziowa w celu synchronizacji ukadw pomiarowych - dla
kadej maszyny indywidualnie - zwykle gowica narzdziowa porusza si
maksymalnie w gr a st w ktry z rogw przestrzeni roboczej.

Tryby pracy maszyny.

Wikszo obrabiarek pracuje w czterech podstawowych trybach:

EDIT Tryb Edycji - w tym trybie piszemy, kopiujemy i poprawiamy programy NC.
MANUAL Tryb rcznego sterowania maszyn - obrabiarka zachowuje si jak maszyna
konwencjonalna, tylko zamiast korb mamy przyciski.
AUTOMATIC Tryb pracy automatycznej - w tym trybie maszyna wykonuje programy
NC. Dziaa samodzielnie, operator moe jednak modyfikowa szybkoci obrotw i
posuwu.
EXE lub MDI Maszyna wykonuje pojedyncze rozkazy NC wydawane z klawiatury i
zaraz po ich wykonaniu zapomina je. Nie wykonuje adnego konkretnego programu, ale
pojedyncze polecenia operatora.
Ponadto niektre maszyny pracuj w dodatkowych trybach:
JOG lub REF su do uruchamiania maszyny. W tych trybach wykonuje si najazd na
punkt referencyjny a wic synchronizuje ukady pomiarowe.
0,1 0,01 0,001 - dziaaj tak samo jak MANUAL ale pojedynczy krok posuwu wynosi 0,1
0,01 0,001 mm. Su do precyzyjnych najazdw rcznych np. przy pozycjonowaniu
narzdzi

Pamici maszyny.
Kada obrabiarka CNC ma dwie podstawowe stae pamici, ktrych zawarto nie ginie po
wyczeniu maszyny. Czsto w instrukcjach nazywa si je rejestrami. S to:
Rejestr PSO przesuni punktu zerowego - jest to pami w ktrej moemy zapisa
kilka rnych wartoci przesuni punktu zerowego maszyny. Zwykle moemy zapisa
dane dotyczce 4 lub 5 rnych przesun. W programie wywoywane s one kolejno,
funkcjami G54, G55, G56, G57.
W systemie EMCO mamy 5 linijek w pamici PSO. Przykadowy wygld rejestru PSO:
X Y Z
1 10.000 0.000 0.000
 2 0.000 10.000 0.000
3 0.556 23.000 100.000
4 10.000 -15.300 40.000
5 -19.001 -310.000 60.000
Wywoanie linijki nr 1 to funkcja G54
Wywoanie linijki nr 2 to funkcja G55
Wywoanie linijki nr 3 to funkcja G57
Wywoanie linijki nr 4 to funkcja G58
Wywoanie linijki nr 5 to funkcja G59 - warto przesunicia podawana w treci
programu.
G53 odwouje przesunicia G54 i G55
G56 odwouje przesunicia G57, G58 i G59.
W systemie Sinumerik pamici mamy 4:
Wywoanie pamici nr 1 to funkcja G54
Wywoanie pamici nr 2 to funkcja G55
Wywoanie pamici nr 3 to funkcja G56
Wywoanie pamici nr 4 to funkcja G57
G58 pozwala warto przesunicia zada w treci programu.
G53 Odwouje wszystkie przesunicia punktu zerowego.
W Fanucu za to mona zapisa 6 przesuni, a programowe definiuje si funkcj G52.
Rejestr TO - pami w ktrej zapisywane s dane o wymiarach narzdzi. Po
zamocowaniu nowego narzdzia naley precyzyjnie zmierzy na ile jego wierzchoek
oddalony jest od punktu zerowego narzdziowego, czyli prociej mwic na ile wystaje z
gowicy narzdziowej i te wielkoci zapisa w pamici maszyny. Zwykle moemy zapisa
dane dotyczce 50 lub 100 rnych narzdzi.
Wywoujc narzdzie w programie NC zwykle posugujemy si liter T po czym podajemy
komputerowi dwie informacje: w ktrym miejscu w gowicy narzdziowej zamocowane
jest narzdzie i pod ktrym numerem pamici w rejestrze TO zapisalimy dane
dotyczce tego narzdzia.