You are on page 1of 5

Normy i przepisy w ogrzewaniu

Zadaniem projektantw instalacji c.o. jest takie zaprojektowanie instalacji aby speniaa wymagania
techniczne oraz aby zapewnia uytkownikom niezawodne jej dziaanie. W przypadku budownictwa
jednorodzinnego obecnie najczciej stosuje si wodne instalacje centralnego ogrzewania lub
ogrzewanie podogowe.

Jeeli chodzi o wodne instalacje c.o. mona wspomnie o kilku najwaniejszych cechach
wyrniajcych tego typu rozwizanie do ktrych bez wtpienia nale:

bezpieczestwo eksploatacji oraz dugi okres


uytkowania instalacji przy stosunkowo niewielkiej
korozyjnoci ukadu,
wysoki komfort cieplny,
nisk temperatur powierzchni grzejnikw a tym
samym uniknicie zagroenia wynikajcego z moliwoci
przypadkowego poparzenia si,
prostot obsugi i atwo regulacji pracy instalacji za
pomoc zaworw termostatycznych.

Oczywicie wszystkie rozwizania zawieraj take i wady do ktrych naley w przypadku tego typu
instalacji zaliczy du bezwadno ukadu, moliwo zamarzania w przypadku duszego
wyczenia instalacji w okresie zimowym, oraz stosunkowo wysokie koszty inwestycyjne. Ten rodzaj
ogrzewania wodnego dzielimy, ze wzgldu na sposb poczenia z atmosfer, na: otwarte
i zamknite, take na grawitacyjne oraz pompowe. Ze wzgldu na pooenie przewodw zasilajcych
w stosunku do pionw instalacji, dzielimy na ogrzewanie: z rozdziaem dolnym lub z rozdziaem
grnym, lub te w zalenoci od rozwizania samej sieci przewodw: na jednorurowe, dwururowe,
ewentualnie pionowe lub poziome. Inn kwesti jest podzia ze wzgldu na rodzaj zastosowanego
paliwa wwczas instalacje dzieli si na ogrzewanie na paliwo stae, olejowe, gazowe, zasilane
energi elektryczn. W przypadku kadego typu rozwiza podstawowym zadaniem projektanta jest
taki dobr rednic przewodw oraz elementw regulacyjnych pracy sieci, tak aby zapewni
niezawodne dziaanie instalacji oraz doprowadzenie odpowiedniej iloci czynnika grzejnego do
kadego z odbiornikw ciepa grzejnikw, wymiennikw itp. Celem poprawnego zaprojektowania
instalacji c.o jest ustalenie zapotrzebowania na moc ciepln ogrzewanych pomieszcze, w taki
sposb aby utrzyma wewntrz pomieszczenia wymagan temperatur wewntrzn, niezalenie od
warunkw zewntrznych. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2012 r. w sprawie
warunkw technicznych jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz.
690 z pn. zm.) okrela obliczeniowe temperatury wewntrzne ktre s wymagane dla zapewnienia
komfortu cieplnego w budynku i tak [1]:

+5oC dla pomieszcze nieprzeznaczonych na pobyt ludzi,


+8oC dla pomieszcze w ktrych nie wystpuj zyski ciepa, a jednorazowy pobyt osb
znajdujcych si w ruchu i okryciu zewntrznym nie przekracza 1 h,
+12oC dla pomieszcze, w ktrych nie wystpuj zyski ciepa, przeznaczone do staego pobytu
ludzi, znajdujcych si w okryciu zewntrznym, lub wykonujcych prac fizyczn o wydatku
energetycznym powyej 300 W,
+16oC dla pomieszcze, w ktrych nie wystpuj zyski ciepa, przeznaczone na pobyt ludzi, w
okryciach zewntrznych w pozycji siedzcej i stojcej,
+20oC dla pomieszcze, w ktrych przebywaj na stae ludzie bez okry zewntrznych,
+24oC - dla pomieszcze przeznaczonych do rozbierania, przeznaczonych na pobyt ludzi bez
ubrania.

Natomiast Norma PN-94/B-03430 Obliczanie zapotrzebowania na ciepo pomieszcze o kubaturze


do 600 m3 okrela sposb obliczania zapotrzebowania na moc ciepln dla pomieszcze o kubaturze
nie przekraczajcej 600 m3, w budynkach nie przekraczajcych 25 kondygnacji w budynku. W tej
normie podano i istnieje moliwo stosowania metod bardziej dokadnych, poniewa norma
przewiduje sposb oblicze z zastosowaniem metod uproszczonych. W tej metodzie okrelenie
zapotrzebowania na ciepo pomieszcze okrela prosta zaleno:

Q= Qp + (1 + d1 + d2) + Qw [W]

we wzorze:
Qp oznaczaj straty ciepa przez przenikanie, [W]
d1 dodatek do strat ciepa przez przenikanie dla wyrwnania wpywu niskich temperatur
powierzchni przegrd chodzcych pomieszczenia,
d2 dodatek do strat ciepa przez przenikanie uwzgldniajcy skutki nasonecznienia przegrd i
pomieszcze [2],

Straty ciepa przez przenikanie okrela zaleno:

Qp = Qo [W]

we wzorze:
Qo oznaczaj straty ciepa poszczeglnych przegrd lub ich czci, dla ktrych obliczeniowy
wspczynnik przenikania ciepa ma jednakow warto, [W]

Straty ciepa przez pojedyncz przegrod naley oblicza zgodnie z zalenoci:

Qo = Uo x ( ti - te) x A [W]

gdzie:
Uo oznacza wspczynnik przenikania ciepa obliczany zgodnie z norm PB- EN ISO 6946:1999 (bez
uwzgldnienia mostkw liniowych i punktowych). Poprzednia norma PN -91/B- 02020 dla potrzeb
ogrzewania lub ogrzewania miejscowego rwnie nie uwzgldniaa wpywu mostkw cieplnych
liniowych i punktowych.
t i obliczeniowa temperatura powietrza w pomieszczeniu naley przyjmowa temperatury
obliczeniowe zgodnie z rozporzdzeniem w [o C],
te obliczeniowa temperatura w przestrzeni przylegej do danej przegrody [oC], wg PN -82/B-02402
lub PN -82/B -02403,
A powierzchnia przegrody lub jej czci [m2].

Jeli chodzi o straty i zyski ciepa przez przenikanie naley uwzgldni wwczas, jeli rnice
temperatur obliczeniowych wynosz co najmniej 4 K, dla przykadu dla klatek schodowych, przy
ustaleniu strat ciepa, naley przyjmowa temperatur obliczeniow zgodnie z PN -82/B-02402,
jednakow na caej wysokoci klatki.

Projektowanie wodnych instalacji centralnego ogrzewania okrela norma PN-EN 12828:2006, ktra
szczegowo opisuje zasady projektowania i montau wodnej instalacji centralnego ogrzewania
z maksymaln temperatur zasilania do 105oC i maksymalnym cinieniu pracy do 6 bar. Dotycz one:
rde ciepa, sieci przewodw, grzejnikw oraz urzdze regulacyjnych stosowanych w budynkach
mieszkalnych, uytecznoci publicznej i przemysowej. W przypadku instalacji grzewczych w
budynkach i przy zastosowaniu metody obliczania projektowego obcienia cieplnego naley
skorzysta z normy PN- EN 12831 :2006, w normie tej podano metody obliczania strat ciepa oraz
okrelono sposb obliczenia zapotrzebowania na moc ciepln dla typowych przypadkw w
warunkach projektowych. Typowe przypadki dotycz w rzeczywistoci wikszoci budynkw z
pomieszczeniami o ograniczonej wysokoci (nie przekraczajcej 5 m) i ogrzewanych stale, zgodnie
z wymaganiami projektowanymi. Projektowanie wg normy PN-94/B-03430 daje inne wyniki ni wg
normy PN EN 12831:2006 mniej wicej o ok. 20% rni si midzy sob wyniki obliczania strat
ciepa, a wynika to z innego sposobu okrelania powierzchni przegrody wymiary zewntrzne oraz z
dodatku na uwzgldnienie mostkw cieplnych metoda uproszczona. Norma PN 82 /B-02402
zawiera podzia Polski na pi stref klimatycznych, tak wic temperatura obliczeniowa powietrza
zewntrznego na zewntrz budynkw w [oC] zawiera si w przedziale od -16oC w pierwszej strefie
do 24 o C w strefie pitej. W zalenoci od stref klimatycznych temperatury obliczeniowe w
pomieszczeniach zamknitych rni si midzy sob.

Nieco inaczej ma si sprawa w przypadku ogrzewania podogowego, poniej zdjcie:

Foto: Joanna Kopica


Ogrzewanie podogowe chocia znane od wielu lat jednake w chwili obecnej przeywa swj
prawdziwy rozkwit. Wynika to pewnie z faktu i popularna podogwka kiedy bardo droga, dzisiaj
cena instalacji jest ju porwnywalna z ogrzewaniem grzejnikowym. Inn nie mniej wan zalet
tego typu rozwizania, jest brak grzejnikw na cianach pionowych, co jest odzwierciedleniem
wspczesnego designu i nowoczesnych trendw w architekturze wntrz. Pozwala bowiem
maksymalnie wykorzystywa ciany pionowe rwnie jako element dekoracyjny, w ktrych grzejniki
nie zawsze dobrze komponowayby si z wizj nowoczesnego wzornictwa. Jeli chodzi o aspekty
techniczne to nie ma w polskich przepisach ogranicze co do stosowania ogrzewania podogowego,
poniewa wg Polskiej Normy PN 85/N-08013 temperatura grzejna podogi nie powinna przekracza
29oC. Czsto te zaleca si aby temperatura podogi dla miejsc przeznaczonych do staej pracy w
pozycji stojcej nie przekraczaa 27oC. Przy czym s to wartoci limitujce maksymaln temperatur
powierzchni podogi.

Obecnie w zakresie tego typu instalacji mona korzysta z normy PN-EN 1264-2:2008 Wbudowane
paszczyznowe wodne systemy ogrzewania i chodzenia. Cz 2 Ogrzewanie podogowe:
Obliczeniowa i badawcza metoda okrelania mocy cieplnej ogrzewania podogowego. Norma ta
okrela metody wyznaczania mocy cieplnej instalacji opartej na rnicy temperatury czynnika
grzewczego i temperatury w pomieszczeniu. Metoda obliczeniowa dotyczy systemw zdefiniowanych
w prPN-prEN 1264-1 (typ A, B i C). Do pozostaych systemw stosuje si metod badawcz.

Aspekty zdrowotne tego typu rozwiza chocia nadal budz wiele kontrowersji nie maj w dalszym
cigu potwierdzenia w powanych badaniach naukowych co do szkodliwego wpywu na organizm
ludzki. Wielu przeciwnikw zarzucao, e ogrzewanie podogowe, le wpywa na obieg krwi w nogach,
ale pki co nie ma jasnych korelacji midzy tego typu ogrzewaniem a zapadalnoci na choroby
krenia. Natomiast literatura fachowa podkrela, e powierzchnia grzejna o niskiej temperaturze
pozwala utrzyma pomieszczenia w czystoci co jest spowodowane faktem i przy niskich
prdkociach powietrza ograniczone jest unoszenie si kurzu z podogi, oraz niska temperatura
powierzchni grzejnej nie powoduje dodatniej jonizacji powietrza co bez wtpienia jest zalet tego
typu rozwiza, zwaszcza dla osb cierpicych na choroby alergiczne. Obecnie ogrzewanie
podogowe znajduje swoje zastosowanie nie tylko w budownictwie jednorodzinnym, ale take i w
budynkach uytecznoci publicznej, przy czym najpopularniejsze jest ogrzewanie wodne z
jastrychem wylewanym na mokro. S te inne rozwizania np. ogrzewanie powietrzne oraz
ogrzewanie elektryczne ale te rozwizania s rzadko stosowane, zwaszcza elektryczne z uwagi na
cen nonika energii. Oczywicie prawidowe funkcjonowanie ogrzewania podogowego wymaga nie
tylko starannego projektu tego typu instalacji, ale take i wysokiej jakoci wykonania prac
instalacyjnych przez odpowiednio przeszkolonych w tym zakresie fachowcw.

Na koniec naley doda, i normy zmieniaj si i czasem a nawet czsto, potrafi by uaktualniane.
Powyszy artyku nie sugeruje stosowania przedstawionych norm, a jedynie posuguje si nimi w celu
nawietlenia niektrych kwestii zwizanych z tematem ogrzewania. Ponadto w polskim
prawodawstwie nie ma obligatoryjnego obowizku stosowania norm poniewa kady projekt
instalacji powinien by wykonany zgodnie z wiedz projektanta oraz sztuk budowlano instalacyjn,
ale stosowanie norm jest bardzo praktyczne.

rda:
[1]. Rozporzdzenie Min. Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunkw technicznych jakim
powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie ze zm.
[2]. Koczyk H. Ogrzewnictwo praktyczne Pozna 2009 str. 57,

Opracowanie: mgr in. Joanna Kopica, mgr in. Radosaw Turski.


Materia objty prawem autorskim. Publikacja w czci lub w caoci wycznie za zgod redakcji.

You might also like