1. Wyjanij pojcie euroatlantycki system bezpieczestwa.

2. czyli: [procesy] zachodzce na arenie midzynarodowej, ktre oznaczaj bliskie relacje i

wspprac we wszystkich dziedzinach ycia, a nie tylko w sferze bezpieczestwa, midzy
Europ a Stanami Zjednoczonymi ,ma swoje pocztki jeszcze w wieku XVIII, ale na dobre
uksztatowa si po I i II Wojnie wiatowej, kiedy to zacz odgrywa dominujc rol w
budowaniu adu midzynarodowego, najpierw wersalskiego a obecnie pozimnowojennego.
3. Wymie gwne elementy systemu politycznego
1. spoeczno
2. instytucje
a) Partie polityczne, stowarzyszenia polityczne
Partia polityczna to dobrowolny zwizek ludzi o podobnych pogldach, postawach ideowych majcych na celu
wsplny plan dziaania. Celem jest osigniecie wadzy.
b) Organy pastwowe.
Istnieje w nich trjpodzia wadzy, istniej organy samorzdowe, organy ochrony prawnej
c) Grupy interesu
Organizacje, ktre zabezpieczaj interesy okrelonych grup spoecznych i przenosz postulaty tych grup np.
do parlamentu.
3. podstawowe normy, reguy zasady
4. relacje pomidzy poszczeglnymi instytucjami
4. Wyjanij pojcie globalizacja
GLOBALIZACJA: jest bardzo szerokim i zoonym procesem, majcym wpyw na wszystkie sfery naszego
ycia. Oznacza tworzenie nowego typu powiza midzy przedsibiorstwami, pastwami i spoeczestwami.
Jest okreleniem procesu, w ktrym wydarzenia, decyzje i dziaania wystpujce w jednej czci wiata maj
znaczce konsekwencje dla pojedynczych ludzi i caych spoeczestw w odlegych nawet czciach globu.
Obszarami globalizacji s finanse, rynki, strategie konkurencyjne, technologia, badania i rozwj wiedzy, modele
konsumpcji i style ycia, regulacje prawne, a take obraz ujednoliconego wiata. Globalizacja zapewnia
korzyci wynikajce przede wszystkim z rozszerzania skali produkcji i przeduania cykli ycia produktw.
5. Geneza powstania euroatlantyckiego systemu bezpieczestwa
Powstaa w maju 1997 r. Wczeniej wsppraca NATO z pastwami partnerskimi odbywaa si
w ramach istniejcej od 1991 W zaoeniu euroatlantyckiego systemu bezpieczestwa miaa
stanowi kontynuacj dziaalnoci NACC i bya wyrazem woli przyjcia do NATO nowych
czonkw. Staa si take organem, ktry nadzorowa rozwj dialogu, wsppracy i konsultacji
midzy Paktem a partnerami Partnerstwa dla Pokoju.

6. "Hard power + soft power = smart power"

"Twarda sia" i "mikka sia" tworz razem tzw. "rozwan potg" (ang: smart power)
Jest to wzr na pomiar siy pastwa.
Hard power = jest to potencja danego pastwa wynikajcy z czynnikw geostrategicznych i
ekonomicznych.
Soft power= zdolno pastwa do pozyskiwania sojusznikw i zdobywania wpyww dziki
atrakcyjnoci wasnej kultury, polityki i ideologii

7. Sztuka wojenna, strategia, taktyka, sztuka operacyjna, bitwa, geopolityka,

geostrategia, geografia wojenna, potencja, potga, kryzys, konflikt
(przyczyny, podzia, cechy, fazy), wojna

Sztuka wojenna - pierwotnie bya jedynie umiejtnoci

przygotowania i prowadzenia dziaa wojennych. To
dziedzina wiedzy i umiejtnoci dotyczcych form i sposobw
przygotowania oraz prowadzenia dziaa wojennych w skali
strategicznej, operacyjnej i taktycznej.

Kryzys- oznacza, w sensie oglnym, wybr, decydowanie, zmaganie si, walk, w ktrej
konieczne jest dziaanie pod presj czasu. Kryzys poszerza znaczenie o takie cechy, jak
nago, urazowo i subiektywne konsekwencje urazu w postaci przey negatywnych.

Wojna- zorganizowany konflikt zbrojny midzy pastwami, narodami lub grupami

etnicznymi i spoecznymi. Wojna jest zjawiskiem spoeczno-politycznym i jako taka jest
 obecna w historii czowieka od pocztkw jego spoecznej organizacji. Zasig wojny jest
zaleny od stopnia rozwoju technologicznego.

Strategia-Dzia sztuki wojennej okrelajcy reguy i zasady

przygotowania i prowadzenia wojny jako caoci oraz jej
poszczeglnych kampanii, bitew
i gwnych operacji.

Taktyka to cz skadowa sztuki wojennej, specjalno,

obejmujca teori i praktyk przygotowania i prowadzenia walki
przez pododdziay, oddziay i zwizki taktyczne jednego lub kilku
rodzajw wojsk, ze skadu rnych si zbrojnych

Sztuka operacyjna

to stosunkowo nowa kategoria sztuki wojennej, stanowi ogniwo

porednie miedzy strategi a taktyk;

potrzeba jej wyodrbnienia zaistniaa wraz ze wzrostem

czasowego i przestrzennego rozmachu wojen, gdy wojna
przestaa by swoista sum postpujcych po sobie bitew;

wg Leksykonu wiedzy wojskowej sztuka operacyjna to dzia sztuki

wojennej obejmujcy teori i praktyk przygotowania i
prowadzenia samodzielnych i wsplnych operacji przez zwizki
operacyjne lub kilka zwizkw taktycznych wojsk i zmierzajcych
do osignicia

wyrnia si sztuk operacyjn poszczeglnych rodzajw si

zbrojnych;

wspczenie w armiach zachodnich sztuk operacyjn okrela si

mianem strategii operacyjnej;

na gruncie wojskowo - cywilnym znane s operacje pokojowe,

operacje kryzysowe, o ktrych bdzie mowa w nastpnych
wykadach.

Bitwa - podstawowa cz operacji. Jest to skoncentrowane w

czasie i przestrzeni starcie si gwnych przeciwstawnych
zwizkw operacyjnych (taktycznych) majce istotne znaczenie dla
osignicia celw operacji.

Walki toczone w ramach bitwy powinny by skoordynowane

czasowo i przestrzennie.

Mog by take prowadzone niezalenie od siebie, lecz poczone

powinny by wsplnym celem.

Geopolityka- to baza dla kadej debaty demokratycznej na temat

polityki zagranicznej
i okrelenia interesw, celw i roli midzynarodowej danego
pastwa.interdyscyplinarna dziaalno naukowa i praktyczna
zajmujca si badaniem pastwa (koalicji) jako organizmu
geograficznego i okreleniem dla niego celw geopolitycznych
 Geostrategia- jest dziedzin zajmujc si przestrzennymi
aspektami wykorzystania strategicznych moliwoci

Potga . Jest jednym z kluczowych kategorii w nauce o

stosunkach midzynarodowych. Jest okrelane synonimem
"potencjau cakowitego" lub bdnie "potencjaem". Pojcie to
ma wymiar wieloznaczny oraz wielopaszczyznowy. Istnieje wiele
teoretycznych metod oraz modeli pomiaru potgi. Sprowadzaj si
one do wyboru czynnikw skadowych uznawanych za
potgotwrcze oraz okrelenia modelu ich przetworzenia.

o geografia wojenna to dyscyplina zajmujca si badaniem

waciwoci
i przestrzennego rozmieszczenia czynnikw geograficznych,
gospodarczych, politycznych oraz militarnych pod ktem ich
wpywu na obronno pastw*;

8. Typy dziaa strategicznych, strategie pokonania przeciwnika,

Typy dziaa strategicznych

P=ZxW

P sia przeciwnika; Z zdolnoci (potencja fizyczny) przeciwnika;

W wola dziaania
Dwie strategie pokonania przeciwnika:
a) redukcja potencjau podejcie fizyczne (niszczenie, paraliowanie
sprawnoci dziaania): Clausewitz

b) redukcja woli podejcie psychologiczne (Douhet, operacje

informacyjne): Sun Tzu

9. Metody osigania celw przy pomocy SZ

Pokonanie (fizyczne rozbicie, pobicie) przeciwnika
Obrona (odparcie ataku)
Ofensywa
Kontrofensywa (przejcie do ataku po pocztkowej
fazie obronnej)
Atak uprzedzajcy (reakcja na grob
natychmiastowego ataku)
Atak prewencyjny (reakcja na nieuchronny atak w
przyszoci)
Wymuszanie (wykorzystanie siy bez jej uycia)
Odstraszanie (ewentualne zyski nie s warte kosztw, ktre
s nie do zaakceptowania; oparte na grobie kary za akcj
lub na upewnieniu przeciwnika, e nie uzyska swych celw
poprzez uycie siy)
Powstrzymywanie i przymuszanie do zmiany dziaania
Inne
 Upewnianie (zabezpieczanie sojusznikw)
Perswazja (przekonywanie o niecelowoci)

10.Operacje wojskowe
Jest to cz sztuki wojennej, zesp walk, bitew, uderze ogniowych i manewrw toczonych
lub wykonywanych na ldzie, w powietrzu i na morzu przez zwizki operacyjne rnych
rodzajw wojsk i si zbrojnych, poczonych wspln myl przewodni, prowadzonych pod
jednym kierownictwem, dla osignicia okrelonego celu.
Dziaania operacyjne dziel si na dwa typy:
-dziaania gwne (walka operacyjna),
-dziaania pomocnicze (przemieszczenie i rozmieszczenie operacyjne).

11.Kwalifikacja przemocy zbrojnej

rodzaj przemocy realizowanej przy uyciu si zbrojnych lub
zorganizowanych i uzbrojonych grup majcych na celu narzucenia
przeciwnikowi swojej woli;
zastosowanie kryterium form i sposobw wykorzystania przemocy zbrojnej
pozwala wyrni
konflikt zbrojny,
walk zbrojn,
interwencj zbrojn,
przewrt wojskowy,
demonstracj siy
incydent zbrojny.

12.Charakterystyka wojny I, II i III fali

Fala I-
przypisana jest ziemi;
Walka na polu bitwy bya w zasadzie walk wrcz, twarz w twarz i na
dugo miecza. Jeszcze czciej na dugo motyki czy siekiery. Odlego
midzy walczcymi onierzami od tamtej pory nigdy nie bya mniejsza,
czyli inaczej stale rosa.
Celem wojny byo zdobycie yznych ziem z chopami czy te
zdobywanie niewolnikw;
miasta zdobywano jako orodki administracyjne, pozwalajce
utrzymywa wadz nad zdobytymi obszarami;
na zdobytych terenach dochodzio do powsta;
klasyczny przykad: Imperium Rzymskie;
wojny stopniowo obejmuj coraz wiksze obszary z udziaem wielu
pastw.

Fala II - pocztek ok. 300 lat temu gdy po raz pierwszy

zastosowano maszyn parow i powstay pierwsze fabryki;
z punktu widzenia stosowania przemocy zbrojnej:
- to okres masowych armii wyposaonych w produkowane w
fabrykach bro pojedyczego strzelca.
- potem coraz doskonalsze karabiny, bro maszynowa, czogi,
transportery opancerzone
- samoloty i rakiety;
celem wojny byo: opanowanie obszarw, zdobycie surowcw,
rozbicie si zbrojnych przeciwnika;
wojny byy dugotrwae, przy olbrzymich stratach w stanach
osobowych;
I i II wojna wiatowa;
zawieranie sojuszy;
 powstaj organizacje midzynarodowe: Midzynarodowa
Organizacja Czerwonego Krzya, Liga Narodw, ONZ;

Fala III
za pocztek uznajemy okres kocowy II wojny wiatowej;
symbolem trzeciej fali stao si zastosowanie komputera;
z punktu widzenia stosowania przemocy zbrojnej zasadnicze
zmiany nastpiy po wprowadzeniu broni jdrowej;
bro jdrowa odegraa istotna rol w ksztatowaniu stosunkw
midzy pastwami;
rwnowaga strachu przed niewyobraalnymi skutkami wojny z
nie ograniczonym uyciem broni jdrowej bya jednym z powodw
tak dugiego okresu pokoju w Europie

13.Siy Zbrojne,
Siy zbrojne to [] wyspecjalizowany organ pastwa podlegajcy
bezporednio centralnej wadzy wykonawczej, przeznaczony do
ochrony i obrony jego interesw przez moliwo zastosowania
przemocy zbrojnej[].
14.Formy uycia si zbrojnych
Bezporednie uycie si zbrojnych
tradycyjne polegao na ich zaangaowaniu si w konflikt zbrojny;
najczciej oznaczao to konieczno lub wysokie
prawdopodobiestwo podjcia walki zbrojnej,
wspczenie coraz czciej bezporednie uycie si zbrojnych
przyjmuje form misji niewojennych;
wg ONZ wymienia si nastpujce formy: inwazj, okupacj,
bombardowanie terytorium innego pastwa lub uycie przeciw
niemu jakiejkolwiek broni, wysanie przez pastwo lub w jego
imieniu zbrojnych grup przeciwko innemu pastwu.

Dziaania porednie
istnieje ich caa gama od obecnoci militarnej czyli dyslokacji baz
po demonstracje zbrojne (wiczenia, manewry zaopatrywanie w
rodki walki, obecno doradcw wojskowych);
nieco odmienne podejcie to: zbrojenia, obecno wojskowa
i pomoc wojskowa.

15.Cele funkcjonowania SZ
Cele czstkowe ( w zakresie obrony i ochrony pastwa
-zapobieganiu powstawania zagroe,
-obrona bytu narodowego
w warunkach skonkretyzowania si zagroe;
-zapewnienie nienaruszalnoci terytorium;
 -zapewnienie suwerennoci pastwowej rozumianej jako
wyczno w zakresie egzekwowania prawa na jego terytorium.
Cele porednie ( w zakresie wspierania polityki
wspieranie polityki obronnej interesw pastwa na arenie
midzynarodowej;
realizacje zobowiza midzynarodowych
i sojuszniczych;
udzia w obronie praworzdnoci, porzdku publicznego i trwaoci
pastwa

16.Funkcje SZ
Zewntrzna- wyraa si przez dziaanie wojska sucego jako
instrument polityki zagranicznej oraz obronnej pastwa
Wewntrzna-
funkcja wewntrzna si zbrojnych
w tym jako orodka przemocy bya silna zaznaczana w byych
pastwach socjalistycznych;
obecnie w dalszym cigu due uprawnienia w zakresie dziaa na
rzecz stabilizacji wewntrznej maj siy zbrojne Rosji, Biaorusi i
Albanii;
uycie wojska dla pomocy w ratowaniu ycia, zdrowia i mienia
ludnoci czyli
w dziaaniach zarzdzania kryzysowego jest we wspczesnym
wiecie sta praktyk (take w Polsce);
rozpatrujc funkcje wewntrzn naley dostrzec integracj
spoeczestwa na gruncie obronnoci i suby wojskowej

17.Zdolnoci si zbrojnych (w czasie pokoju, kryzysu i wojny)

Wspuczestnictwo w misji stabilizacji sytuacji midzynarodowej
oraz w operacjach reagowania kryzysowego i humanitarnych
wymaga utrzymywania przez Siy Zbrojne RP si i zdolnoci do:
udziau w operacjach pokojowych i reagowania kryzysowego
prowadzonych przez NATO, UE, ONZ oraz innych operacjach
wynikajcych z porozumie midzynarodowych;
udziau w operacjach humanitarnych prowadzonych przez
organizacje midzynarodowe, rzdowe i inne;
wsppracy wojskowej w zakresie rozwoju i stosowania rodkw
budowy zaufania i bezpieczestwa.

W celu wypenienia misji zwizanej ze wspieraniem

bezpieczestwa wewntrznego i pomocy spoeczestwu Siy
Zbrojne RP utrzymuj zdolnoci do:
monitorowaniu i ochronie przestrzeni powietrznej oraz wsparciu
ochrony granicy ldowej i wd terytorialnych;
prowadzeniu dziaalnoci rozpoznawczej i wywiadowczej;
monitorowaniu skae promieniotwrczych, chemicznych i
biologicznych na terytorium kraju;
oczyszczaniu terenu z materiaw wybuchowych i przedmiotw
niebezpiecznych pochodzenia wojskowego;
prowadzeniu dziaa poszukiwawczo-ratowniczych;
 pomocy wadzom pastwowym, administracji publicznej oraz
spoeczestwu w reagowaniu na zagroenia.

18. Wspczesne typy armii

W czasach nam wspczesnych istniej trzy zasadnicze modele armii:
poborowa oparta na powszechnym obowizku suby wojskowej obywateli z 13-letnim
okresem suby zasadniczej i pozostawaniem w rezerwie przez kolejnych 2040;
milicyjna oparta na powszechnym obowizku suby wojskowej obywateli (Szwajcaria,
obrona terytorialna w byej Jugosawii) lub na zacigu ochotniczym (milicje stanowe i
Gwardia Narodowa w USA, Territorial Army w Wielkiej Brytanii, formacje obrony terytorialnej
w pastwach batyckich). W armii tego typu krtkiemu okresowi szkolenia zasadniczego w
subie czynnej (w wypadku milicji opartej na powszechnym obowizku wojskowym)
towarzysz czste szkolenia rezerwistw i ich wysoka gotowo mobilizacyjna;
ochotnicza zawodowa oparta na ochotniczej, zawodowej (oficerowie i podoficerowie) i
kontraktowej (podoficerowie i szeregowi) subie wojskowej.
19. Cechy armii zawodowej
Po pierwsze, jako narzdzie wojny, wojsko posiada w zasadzie monopol na bro i znaczc
si wywierania przymusu. Jako e jest w stanie wspiera lub obala reim, lojalno armii
jest niezbdna dla przetrwania pastwa. Po drugie, siy wojskowe s cile zorganizowane i
wysoce zdyscyplinowane. Charakteryzuj si hierarchi stopni i kultur bezwzgldnego
posuszestwa. Stanowi zatem skrajny przykad biurokracji w weberowskim tego sowa
znaczeniu. Przyczynia si to do niezwykle skutecznej organizacji armii, chocia moe rwnie
powodowa brak elastycznoci oraz zniechca do podejmowania inicjatyw i innowacji. Po
trzecie, sta cech charakterystyczn wojska jest odrbna kultura i zestaw wartoci, a take
poczucie zespoowej solidarnoci, ktre przygotowuje onierzy na walk, zabijanie i moliw
mier. Kultura wojskowa, ukazywana czasem jako "na wskro" prawicowa i gboko
autorytarna (za spraw tradycyjnego nacisku, jaki kadzie si na dowodzenie, sub i
honor), moe by rwnie zakorzeniona w takich pogldach politycznych jak rewolucyjny
socjalizm (na przykad w Chinach) czy fundamentalizm islamski (jak w Iranie). Po czwarte,
armia jest czsto postrzegana, na og take przez siebie sam, jako instytucja, znajdujca
si "ponad" polityk, w takim sensie, e poniewa zapewnia bezpieczestwo i integralno
pastwa, jest stranikiem interesu narodowego.
20. Rne rodzaje (podzia) SZ przeznaczenie, zadania, struktura,
najwaniejsze zwizki operacyjne, taktyczne ,uzbrojenie
Gwna cz skadowa si zbrojnych zdolna do mniej lub bardziej samodzielnego
wykonywania zada strategicznych i operacyjnych w okrelonym rodowisku:
na ldzie, morzu, w przestrzeni powietrznej i kosmicznej, przy uyciu odpowiednich dla nich
rodkw i sposobw walki.Kady RSZ stanowi zwykle okrelon cao organizacyjn
wyposaon we waciwy mu podstawowy sprzt i uzbrojenie, majc odpowiednie sposoby
prowadzenia dziaa bojowych (operacji), swoiste formy szkolenia, a take zasady suby
wojskowej, zasady materiaowego i technicznego zabezpieczenia oraz zasady organizacji
wojsk.Zalenie od waciwoci danego RSZ w jego skad wchodz jednostki i zwizki
odpowiednich rodzajw wojsk i sub.

21.Charakterystyka RSZ
22.Struktura systemu dowodzenia SZ (NATO, USA, RP)
23.Sztab Generalny WP struktura zadania

Do zakresu dziaania Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego naley:

Wspuczestniczenie w opracowywaniu koncepcji rozwoju Si Zbrojnych i planowanie tego rozwoju,

Kierowanie kompleksowym planowaniem mobilizacyjnego i strategiczno-operacyjnego rozwinicia oraz uycia Si Zbrojnych,

Utrzymywanie w Siach Zbrojnych gotowoci bojowej i mobilizacyjnej,

Kierowanie szkoleniem wojsk, okrelanie celw, kierunkw i zada tego szkolenia oraz kierowanie programowaniem i planowaniem
szkolenia bojowego i taktycznego, a take dziaalnoci sportow w Siach Zbrojnych,

Kierowanie szkolnictwem wojskowym w ramach penomocnictw udzielonych przez Ministra Obrony Narodowej,
 Kierowanie programowaniem i planowaniem materiaowo-finansowym w Siach Zbrojnych,

Wykonywanie innych zada zleconych przez Ministra Obrony Narodowej oraz wynikajcych z ustaw i innych przepisw.