Professional Documents
Culture Documents
.Maj pity miesic w roku, wedug kalendarza mrozki. Soce ogrzewa coraz gbsze warstwy
gregoriaskiego, ma 31 dni. Maj jest miesicem ziemi i budzi do ycia owady.
wiosennym na pkuli pnocnej, a na poudniowej Od 12 do 15 maja panuj zwykle najchodniejsze
-jesiennym. W majudzie wydua si w Polsce do dni miesica.
blisko 16,5 godziny.
Nazwa miesica pochodzi od aciskiej nazwy Ma- Polskie przysowia ludowe na maj
ius (zobacz: kalendarz rzymski). Miesic ten ma Chodny maj, dobry urodzaj.
nazw bogini Mai, matki boga Merkurego. Zostaa Ciepy kwiecie, mokry maj - bdzie zboe ja-
ona zapoyczona przez wikszo jzy- ko gaj.
kweuropejskich. W jzyku polskim okrelenie Czste w maju grzmoty rozpraszaj chopom
"mai" oznacza tyle samo, co stroi. Staropolska zgryzoty.
nazwa maja brzmiaa trawie. Maj i marzec to je- Deszcz majowy, chleb gotowy.
dyne miesice, ktrych polska nazwa wywodzi si Kiedy mokry maj, bdzie yto jako gaj.
z aciskiej i nie ma sowiaskiego rodowodu. Duo chrabszczy w maju, proso bdzie niby w
Sowo maj stanowi rwnie okrelenie modej zie- gaju.
mi, ktra w caej swej krasie wystpuje w tym mie- Gdy kukuka kuka w maju, spodziewaj si uro-
sicu. Wedug starej legendy Bg Ojciec w maju dzaju.
stworzy wiat]. Gdy maj jest przy pogodzie, nie bywaj siana w
W Polsce miesic jest do ciepy, ale noce i po- szkodzie.
ranki s jeszcze chodne. Czasem zdarzaj si przy- Gdy si maj z grzmotem odezwie na wscho-
dzie, rok sprzyja sianu i zbou w urodzie.
SZCZEBRZESZYN
CHRZSZCZ NR 5 (12)
Grzmot w maju nie szkodzi, sad dobrze obrodzi. wito wprowadzia w 1889II Midzynarodwka dla
Grzmot w maju sprzyja urodzaju. upamitnienia wydarze z pierwszych dni maja 1886
Jeli w maju grzmot, ronie wszystko w lot. w Chicago, w Stanach Zjednoczonych podczas straj-
Kiedy lipa w maju kwitnie, to w ulach mid za- ku bdcego czci oglnokrajowej kampanii na
winie. rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy.
Na pierwszego maja szron obiecuje dobry plon. W Kociele katolickim 1 maja obchodzone jest
wspomnieniew. Jzefa Rzemielnika (Robotnika).
Maj
Wspomnienie to wprowadzi do kalendarza liturgicz-
nego papie Pius XII w 1955 jako alternatyw dla
Po zotej pogodzie
laickiego wita Pracy.
Majowej i bzowej
Powoli zapada
Zmierzch take majowy.
Dzie Flagi Rzeczpospolitej Polskiej
Obudzi si wietrzyk
agodny i mikki
I brzozom podnosi
Zielone sukienki.
Przycicha swawolnie,
Na traw si kadzie
I czeka na ksiyc
Zapltany w sadzie
Staff Leopold
Dzie Flagi Rzeczypospolitej Polskiej polskie
wito wprowadzone na mocy ustawy z 20 lute-
wito pracy go2004, obchodzone midzy witami pastwowymi:
1 maja (zwanym witem Pracy) i 3 maja (witem
Narodowym 3 Maja).
Tego samego dnia obchodzony jest Dzie Polonii i
Polakw za Granic.
2 maja nie jest dniem wolnym od pracy, jednak wielu
Polakw bierze w ten dzie urlop, ze wzgldu na to,
e ta data jest jedyn w kalendarzu wystpujc po-
midzy dwoma dniami wolnymi od pracy
15 padziernika2003 do laski marszakowskiej wpy-
n poselski projekt (autorstwa posa Edwarda Pon-
ki ) zmiany ustawy o godle, barwach i hymnie RP,
wito Pracy, Midzynarodowy Dzie Solidarno-
ustanawiajcy m.in. Dzie Flagi RP. Jak wynika z
ci Ludzi Pracy, popular nie zwany 1 M aja mi-
uzasadnienia ustawy wprowadzajcej wito, wybr
dzynarodowe witoklasy robotniczej, obchodzone
dnia 2 maja nie by przypadkowy chodzio o dzie,
od 1890 corocznie 1 maja. W Polsce wito Pracy
w ktrym Polakom towarzysz refleksje o szczyt-
jest witem pastwowym od 19504.
nych kartach historii Polski, wypenienie wolnego
2
CHRZSZCZ NR 5 (12)
dnia pomidzy witami narodowymi oraz podkrele- dow przyjt tego dnia przez sejm. Zostaa zapro-
nie obchodw wiatowego Dnia Polonii.W toku prac jektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna
legislacyjnych Senat RP w uchwale z dnia 12 lute- wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szla-
go2004 zaproponowa poprawki m.in.: zastpi checkiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Ob-
Dzie Flagi RP Dniem Ora Biaego, uznajc godo ojga Narodw. Konstytucja zmienia ustrj pastwa
za naczelne spord symboli RP. Ostatecznie Sejm na monarchi dziedziczn, ograniczya znaczco de-
odrzuci ww. poprawk i 20 lutego 2004 ustanowi mokracj szlacheck, odbierajc prawo gosu i decy-
Dzie Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. zji w sprawach pastwa szlachcie nieposiadajcej
Dnia 2 maja w 1945 r. polscy onierze zdobywa- ziemi (goocie), wprowadzia polityczne zrwnanie
jcy stolic hitlerowskich Niemiec umiecili biao- mieszczan i szlachty oraz stawiaa chopw pod
czerwon flag na Kolumnie Zwycistwa - Sie- ochron pastwa, w ten sposb agodzc najgorsze
gessule oraz na Reichstagu w Berlinie. W latach naduycia paszczyzny. Konstytucja formalnie znio-
Polski Ludowej wanie w tym dniu zdejmowano po sa praktycznie nieuywane od 27 lat (od wprowa-
1 maja flagi pastwowe, aby nie byy eksponowane dzenia w 1764 roku skonfederowanej organizacji
w dniu zniesionego przez wadze komunistyczne pracy sejmu) liberum veto. W tym samym czasie
wita Konstytucji 3 Maja. przetumaczono Konstytucj na jzyk litewski.
Oprcz Polski, wito wasnej flagi obchodzi si Przyjcie monarchicznej Konstytucji 3 maja spowo-
rwnie w licznych innych krajach, m.in. w Stanach dowao opozycj republikanw oraz sprowokowao
Zjednoczonych, Meksyku, Argentynie, Finlandii, wrogo imperium rosyjskiego, ktre od 1768 roku
Turkmenistanie, na Litwie, Ukrainie i w Chinach. byo protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nie-
wito Konstytucji 3 maja naruszalnoci jej ustroju. W wojnie w obronie kon-
stytucji Polska, zdradzona przez swojego pruskiego
sprzymierzeca Fryderyka Wilhelma II, zostaa po-
Konstytucja 3 maja, wac. Ustawa Rzdowa z
konana przez wojska rosyjskie Katarzyny Wielkiej,
dnia 3 maja uchwalona 3 maja1791 roku ustawa
regulujca ustrj prawny Rzeczypospolitej Obojga wspierajce konfederacj targowick spisek pol-
Narodw. Powszechnie przyjmuje si, e Konstytu- skich magnatw przeciwnych zmianie ustroju Rze-
czypospolitej. Po utracie niepodlegoci w 1795 roku,
przez 123 lata rozbiorw, przypominaa o walce o
niepodlego. Zdaniem dwch wspautorw, Igna-
cego Potockiego i Hugona Kotaja bya ostatni
wol i testamentem gasncej Ojczyzny.
Konstytucja obowizywaa przez 14 miesicy, w ci-
gu ktrych Sejm Czteroletni uchwali szereg ustaw
szczegowych, bdcych rozwiniciem jej postano-
wie. Sejm grodzieski aktem oblatowanym w Grod-
nie 23 listopada 1793 uzna Sejm Czteroletni za nie-
byy i uchyli wszystkie ustanowione na nim akty
prawne.
cja 3 maja bya pierwsz w Europie i drug na wie-
cie (po konstytucji amerykaskiej z 1787 r.) nowo-
czesn, spisan konstytucj.
Konstytucja 3 maja zostaa ustanowiona ustaw rz-
3
CHRZSZCZ NR 5 (12)
Wniebowstpienie
NMP Krlowej Polski
4
CHRZSZCZ NR 5 (12)
Zaprosili nas
Dyrekcja , pedagodzy oraz uczniowie Pastwowej
Szkoy Muzycznej I stopnia im. Karola Namysow-
skiego w Szczebrzeszynie zaprosili nas na uroczy-
sto obchodw 35 lecia szkoy, ktra odbya si 5
maja 2017 r. w sali koncertowej szkoy. Przyjlimy
to zaproszenie, gdy ,,muzyka agodzi obyczaje, a
agodnoci nigdy do.
Uroczysto zostaa zaprojektowana i wykonana z
absolutna perfekcj. Byy gratulacje, odznaczenia,
nagrody, pochway i wystpienia oficjalne. By te
wspaniay koncert uczniw i pedagogw, godny tej
podniosej uroczystoci. Oprcz kilku zdj przedsta-
wiamy niej histori tej placwki owiatowo arty-
stycznej zawart w biuletynie wydanym z okazji 35 -
lecia szkoy.
6
CHRZSZCZ NR 5 (12)
7
CHRZSZCZ NR 5 (12)
8
CHRZSZCZ NR 5 (12)
MDK Szczebrzeszyn
9
CHRZSZCZ NR 5 (12)
pocza si nauka w nowej szkole. Nauczycielami nia pijarw przez wadze austriackie w r. 1784 praco-
zostali byli wykadowcy gimnazjum w Zamociu. wa jako rektor domu zakonnego w Waru.
W szkole szczebrzeskiej ks. Siekierzyski wykada Od 1797 obj obowizki dziekana w Tyszow-
religi i j. francuski, wygasza mowy na inauguracj cach . Nastpnie zosta proboszczem w Szczebrze-
roku szkolnego. szynie. Jako proboszcz szczebrzeski wybudowa
Micha Siekierzyski urodzi si w Lackiej Woli mur dookoa cmentarza, a w r. 1812 wznis kapli-
koo Mocisk w diecezji przemyskiej, ksztaci si c cmentarn pod wezwaniem w. Leonarda oraz
pocztkowo w Kolegium Pijarskim w Rzeszowie, plebani i dom dla wikarych3.
ktre ukoczy w 1760 r. W tym samym roku wstpi Zmar 22. I. 1814 w Szczebrzeszynie i zosta pocho-
do zakonu pijarw w Podolicu, gdzie zoy luby wany na miejscowym cmentarzu.
zakonne. Studiowa take w seminariach Przypisy:
(profesoriach) pijarskich w Rzeszowie w latach 1763 Tadeusz Ochenduszko , Kolegium Pijarskie w Rze-
-1764 oraz filozofi w Midzyrzeczu Koreckim w szowie w okresie pobytu w nim Jzefa Hermana
latach 1764-1766. Osiskiego.
Pierwsz prac nauczycielsk rozpocz w kolegiach Szkoy im. Zamoyskich w Szczebrzeszynie, 1811
w Rzeszowie w latach 1766-1767 i w Warszawie w 1926, Szczebrzeszyn 1927.
latach 1767-1768. W kolegiach tych uczy gramatyki, Dokumenty dot. kocioa i paraf. w Szczebrzeszynie.
kaligrafii, arytmetyki, historii i geografii.By take Akta do szk szczebrzeszyskich,Elbieta Aleksan-
podprefektem i nauczycielem warszawskiego Colle- drowska, Polski Sownik Biograficzny.
gium Nobilium. Jesieni 1769 podj studia teolo-
giczne , ktre ukoczy w r. 1770 i przyj wice- Micha Winnicki (1768 - 1816)
nia kapaskie. W latach1771-1772 by nauczycielem
Urodzi si w Drohomiczanach w powiecie stani-
poetyki w kolegium w Rzeszowie, a w latach 1772-
sawowskim. Profesor logiki , prawa i historii natu-
1773 wykada retoryk w Zoczowie. Od jesieni
ralnej. W zawodzie nauczycielskim przepracowa 32
1773 uczy przez dwa lata retoryki, logiki i prawa
lata. Zanim trafi do szkoy szczebrzeskiej w roku
politycznego we Lwowie .
1811, by nauczycielem w liceum lwowskim, gdzie
W 1774 r. we Lwowie wyda Siekierzyski ksi-
uczy przez 12 lat, a w liceum zamojskim przepra-
k pt. Kraiopisarstwo Powszechne Pastw wiata
cowa lat pitnacie. W liceum zamojskim by take
Caego Teranieyszych y Dawnych. Byo to popu-
dziekanem i profesorem logiki. W szkole w Szcze-
larne kompendium astronomii, geografii fizycznej i
brzeszynie , gdzie peni funkcj zastpcy rektora
politycznej. Siekierzyski sporo tumaczy z jzyka
(nie zosta powoany na rektora) pracowa w okresie
francuskiego, ale tylko cz pozycji zdoa wyda
1811-1816. Zmar w Szczebrzeszynie dnia 24 sierp-
drukiem. Publikowa te mowy pogrzebowe . Uzna-
nia 1816 r.1
wany jest za prekursora geografii ekonomicznej i
Ks. Siekierzyski, jako rektor wyda o nim w r.
ekonometrii.
1813 tak opini: Czowiek obyczajnoci, innym
W latach1775-1776 pracowa jako nauczyciel
wzr z siebie dajcy, w postpowaniu sobie z mo-
literatury polskiej i aciskiej w kolegium w Che-
dzie agodny, w dopenieniu swoich obowizkw
mie, w latach 1776-1777 i 1780-1781 by profeso-
pilny".
rem filozofii i prefektem szk i konwiktu w Waru.
Jego ona Tekla, z domu Zamykal, pochodzia ze
Nastpnie peni przez rok obowizki prefekta kon-
szlachty wgierskiej ( Zamykal de Schlsselsfeld ,
wiktu w warszawskim Collegium Nobilium. W r.
crka Jana Zamykala ze Schlsselfeldu koo Bamber-
1782 wrci do Galicji i do rozwizania zgromadze-
gu) . Tekla i Micha Winniccy mieli 4 synw urodzo-
10
CHRZSZCZ NR 5 (12)
11
CHRZSZCZ NR 5 (12)
12