PWC Raport Rynek Pracy Kierowcow

padziernik 2016
Rynek pracy kierowcw w Polsce
Raport przygotowany na zlecenie i wykonany we wsppracy

ze Zwizkiem Pracodawcw Transport i Logistyka Polska
Spis treci
Przedmowa 4
Streszczenie zarzdcze 6
Executive summary 10
Wstp 14
1. Rozwj sektora przewozw drogowych w Polsce 16
2. Przesanki wskazujce na wystpowanie i wielko niedoboru 21

na rynku pracy kierowcw
3. Skala niedoboru kierowcw i jej znaczenie gospodarcze 25
4. Przyczyny dla ktrych kierowcy zmieniaj pracodawc 32
lub odchodz z zawodu
5. Bariery wejcia do zawodu kierowcy 40
6. Umiejtnoci modych kierowcw, a potrzeby rynku 47
7. Dostpno i jako oferowanych szkole i kursw zawodowych 50
8. Kierowcy z zagranicy na polskim rynku i rynkach UE 55
9. Problem niedoboru kierowcw na innych rynkach europejskich 59
10. Rekomendacje 64
Zacznik statystyczny 67
Kontakty 70
Autorzy raportu pragn podzikowa Prezesowi oraz pracownikom firmy Logintrans

- producenta Systemu Trans.eu za wsparcie w przeprowadzeniu bada ankietowych wrd
przedsibiorcw transportu drogowego w Polsce. Dziki Pastwa zaangaowaniu moliwe
byo pozyskanie cennych informacji od licznej grupy przedsibiorcw, co pozwolio
wzbogaci nasz raport.
Rynek pracy kierowcw w Polsce
Przedmowa
Prof. Witold Orowski Dr Agnieszka Cho-Domiczak

Gwny Doradca Ekonomiczny PwC Ekspert Instytutu Bada Edukacyjnych
Niedobr rk do pracy jest barier rozwoju gospodarki. Przedstawiony raport w kompleksowy sposb ujmuje temat
W odniesieniu do niewielu bran zdanie to jest rwnie praw- rynku pracy kierowcw zawodowych. Analiza rozwoju rynku
dziwe, jak w przypadku transportu drogowego. Od lat dysku- oraz zapotrzebowania na osoby pracujce w tym zawodzie wy-
tujemy o potrzebie dopasowania edukacji do wymaga rynku ranie wskazuje na deficytowy charakter tego zawodu w Polsce.
pracy dzisiaj wiemy, e wykorzystanie potencjau rozwojowego
Polski wymaga ksztacenia nie tylko w zawodach przyszoci, Wnioski pynce z raportu powinny stanowi podstaw do po-
ale i w zakresie bardziej powszechnego zawodu kierowcy. dejmowania dziaa prowadzcych do zwikszenia liczby osb
uzyskujcych kwalifikacje kierowcy, zarwno w trakcie nauki
W miar, jak w ostatnim dwudziestoleciu zmieniy si wzorce w szkoach zawodowych, jak i poprzez rozwj odpowiednich
konsumpcyjne oraz organizacja produkcji, gospodarka kursw i szkole.
wiatowa w rosncym stopniu premiuje elastyczno i szybko
dostaw. Rwnoczenie w Europie rynek drogowego transportu W mojej ocenie wan czci raportu jest odniesienie si do
towarw zosta zliberalizowany, co zbiego si z przystpie- dziaa zwizanych z rozwojem kompetencji i umiejtnoci
niem Polski do Unii Europejskiej. Efektem tych procesw sta kierowcw, w ktre powinni by zaangaowani rwnie praco-
si bezprecedensowo szybki wzrost znaczenia sektora transportu dawcy (przewonicy). Odpowiednia wsppraca pracodawcw
drogowego dla krajowej gospodarki. Tona przewoonych ze szkoami zawodowymi, a take instytucjami szkoleniowymi,
przez polskie firmy towarw rs w tempie 8,8%, bardziej poczona z upowszechnieniem informacji dotyczcej mo-
typowym dla azjatyckich tygrysw, ni dla pastw Starego liwoci rozwoju w zawodzie, jest kluczowa dla uzupeniania
Kontynentu. 1/5 tras przemierzanych corocznie przez cia- zdiagnozowanej w raporcie luki.
rwki w Europie pokonuj polscy kierowcy. Udzia sektora
transportu w polskim PKB siga 6,5%, czyli ponad dwukrotnie Raport powinien by take punktem odniesienia dla
wicej, ni caej produkcji rolnej. Za 41% caej nadwyki prowadzonych obecnie w Ministerstwie Edukacji Narodowej
handlu usugami z zagranic odpowiada sektor transportu! prac dotyczcych przygotowania podstaw programowych
w zawodzie kierowca-mechanik, ze szczeglnym uwzgld-
W wietle tego bezprecedensowego sukcesu brany na tle rynku nieniem rozwoju podanych w tym zawodzie kompetencji
europejskiego, do roli najwaniejszej bariery dalszego rozwoju spoecznych.
ronie brak kierowcw. Polscy przedsibiorcy transportowi
wskazuj na zaburzenia, jakie dla prowadzenia dziaalnoci
maj rosnce trudnoci w zapewnieniu penej obsady zag.
Sprawny transport ma znaczenie kluczowe dla konkuren-
cyjnoci takich gazi gospodarki jak produkcja papieru czy
produkcja mebli, wic pogbiajcy si deficyt kierowcw
prowadzi moe do ograniczenia zdolnoci eksportowych
polskich przedsibiorcw. W efekcie ptla rozwojowa dawica
polskich przewonikw drogowych moe cign ca gospo-
dark poniej poziomu rozwoju gwarantujcego skuteczny
pocig za krajami Europy Zachodniej.
4 Rynek pracy kierowcw w Polsce

Rynek pracy kierowcw w Polsce 5
Streszczenie zarzdcze
Raport jest pierwsz dostpn w Polsce kompleksow analiz i intensywno pracy kierowcw. Otrzymane przez nas wyniki
skali, przyczyn i skutkw sygnalizowanego przez bran trans- wskazuj, i aby powrci do relacji pracy przewozowej wy-
portu drogowego od wielu lat problemu niedoboru kierowcw konywanej przez sektor i liczby kierowcw z roku 2004, ich
zawodowych na rynku. zatrudnienie powinno by o okoo 20% wysze ni obecnie.
Wyniki te s zbiene z rezultatami niezalenie prowadzonego
Jeli problem ten nie zostanie rozwizany, transport moe przez nas badania pracodawcw brany transportowej. Te
sta si jedn z barier dla rozwoju spoeczno-ekonomicznego ostatnie wskazuj, e wzrost liczby kierowcw o okoo 20% po-
Polski. zwoliby przedsibiorcom na wiksz efektywno organizacji
pracy przewozowej oraz moliwo elastycznego reagowania
Raport zawiera rwnie szereg rekomendacji, ktrych wdro- na sytuacje losowe i okresowe wahania liczby zlece.
enie w krtkim czasie pozwolioby na ograniczenie negatyw-
nych konsekwencji tego zjawiska odczuwalnych zarwno przez Skala niedoboru kierowcw
bran, jak i ca polsk gospodark, za w dugookresowej
perspektywie doprowadzioby do znaczcego zmniejszenia W Polsce nie s dostpne dane, umoliwiajce precyzyjne okre-
jego skali. lenie liczby aktywnych zawodowo kierowcw pojazdw cia-
rowych i pasaerskich. Na podstawie informacji o liczbie osb
odbywajcych co roku szkolenia okresowe oraz uzyskujcych
Rozwj sektora transportu kwalifikacje wstpne szacujemy, i liczba ta wynosi obecnie
okoo 600-650 tysicy. Tym samym okoo 20-procentowa skala
Bezporedni udzia sektora transportu i gospodarki maga- niedoboru oznacza, e na rynku powinno by obecnie
zynowej w PKB wzrs w latach 2004-2014 z 5,4% do 6,5%. o ponad 100 tysicy aktywnych kierowcw zawodowych wi-
Dynamiczny wzrost znaczenia sektora dla gospodarki zosta cej. Dodatkowo, zebrane dane wskazuj, e rocznie z zawodu
osignity w gwnej mierze dziki bardzo szybkiej ekspansji odchodzi okoo 25 tysicy osb, za liczba osb uzyskujcych
polskich przedsibiorcw zajmujcych si drogowym przewo- kwalifikacj wstpn w tym samym okresie to okoo 35 tysicy.
zem rzeczy na rynki europejskie oraz wzrostowi tempa wymia- Ta rnica nie pozwala na uzupenienie istniejcych niedo-
ny handlowej pomidzy Polsk i innymi krajami Unii Europej- borw, nawet przy przyjciu zaoenia spowolnienia tempa
skiej. Cakowita praca przewozowa wykonywana przez polskie wzrostu brany w latach 2016-2025 do okoo 2,5%-3% rocznie
firmy wzrosa w tym czasie o 69%, za udzia przewozw Przy obecnej liczbie odej z zawodu liczba osb uzyskujcych
midzynarodowych realizowanych na trasach zagranicznych kadego roku kwalifikacj wstpn powinna wynosi okoo 60
oraz pomidzy Polsk a innymi pastwami wzrs z 24,5% do tysicy.
41,6% tej wielkoci. Utrzymanie pozycji na europejskim rynku
Ze wzgldu na znaczenie gospodarcze transportu zatrzymanie
i dalszy rozwj sektora napotyka jednak na znaczce bariery
rozwoju tej brany spowodowane niedoborem kierowcw
zwizane z niedoborem kierowcw zawodowych. Kolejnym
bdzie take miao negatywny wpyw na bilans patniczy
problem jest nasilajce si zjawisko niepewnoci prawa w od-
Polski, zarwno przyczyniajc si bezporednio do pogor-
niesieniu do prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w trans-
szenia bilansu usug, jak i ograniczajc moliwoci eksportu
porcie drogowym, wywoane krajowymi ustawodawstwami
towarw przez krajowe firmy. Utrzymanie lub powikszanie
w zakresie pac minimalnych, w tym obejmowaniem pracow-
si skali niedoboru kierowcw moe grozi take powanymi
nikw wysoko mobilnych w transporcie midzynarodowym
zaburzeniami w logistyce, handlu, budownictwie oraz
przepisami o pracownikach delegowanych.
w wybranych branach przemysowych, ktre s szczeglnie
uzalenione od sprawnego dziaania transportu drogowego.
Przesanki wskazujce na niedobr
Brana towarowego transportu drogowego ma take istotne
kierowcw na rynku
znaczenie dla kondycji polskich przedsibiorcw leasingowych
stanowicych istotny element sektora finansowego.
Analiza danych dotyczcych pracy przewozowej, wielkoci
taboru oraz zatrudnienia w sektorze transportu drogowego
w latach 2004-2014 jednoznacznie wskazuje, e tempo wzrostu
przewozw byo znacznie szybsze, ni tempo przyrostu taboru
oraz zatrudnienia. Oznacza to, e w okresie tym wzrosa
zarwno efektywno wykorzystania taboru, jak

Przyczyny odej kierowcw z zawodu modych, ktrzy niedawno uzyskali uprawnienia. Wie si
lub zmiany pracodawcy to z istotnymi rnicami technicznymi pomidzy pojazdami
uywanymi podczas kursw (gwnie niewielkie ciarwki),
Cho wysoko wynagrodze oraz wiadcze zwizanych a pojazdami wykorzystywanymi na co dzie cigniki samo-
z rozliczaniem podry subowych otrzymywanych przez chodowe z naczep. Pracodawcy sygnalizuj rwnie mniejsze
kierowcw jest relatywnie wysoka w porwnaniu z innymi poczucie odpowiedzialnoci cechujce modych kierowcw,
grupami zawodowymi w Polsce, to istotnym problemem dla co wymaga czasochonnych szkole z zakresu kompetencji
brany transportu midzynarodowego jest znaczna liczba osb mikkich. Kompetencje interpersonalne s rwnie wane
odchodzcych z zawodu. Dodatkowo, duy poziom rotacji w kontaktach z osobami planujcymi prac przewozow
pracownikw negatywnie wpywa na efektywno funkcjono- oraz magazynierami kontrahentw.
wania przedsibiorstw.
Dostpno i jako oferowanych szkole
Wyniki przeprowadzonych bada wskazuj, i liczba kierow-
i kursw zawodowych
cw planujcych w najbliszym czasie zmieni zawd lub pra-
codawc jest znaczca i wynosi okoo 20%. Powodem odej
Wyniki prowadzonych przez nas bada wskazuj na brak ewa-
jest poczucie, i poziom wynagrodzenia nie rekompensuje
luacji prowadzonych szkole - w efekcie ich programy nie s
w peni niedogodnoci pracy kierowcy polegajcych gwnie
dopasowane do potrzeb rynkowych. Gwne niedocignicia
na dugich i czstych rozstaniach z rodzinami. Innymi wanymi
to nadmierne obcienia zajciami teoretycznymi, ktre czsto
czynnikami wpywajcymi na poziom satysfakcji jest wygoda
realizowane s w mao efektywnej formie e-learningu, niepra-
i wyposaenie pojazdw wykorzystywanych w pracy oraz
widowe korzystanie z symulatorw, brak nauki ekonomicznej
jako wsppracy z przeoonymi.
jazdy oraz brak szkole i treningw kompetencji mikkich. Pro-
blemem moe by take niska dostpno orodkw, w ktrych
Bariery wejcia do zawodu
mona przeprowadzi cay wymagany program kwalifikacji
wstpnej a w 7 wojewdztwach nie ma ani jednego Orodka
Specyfika zawodu moe negatywnie wpywa na poszerzenie
Doskonalenia Techniki Jazdy (ODTJ), gdzie odbywa si jazdy
grupy zawodowej kierowcw o osoby mode oraz kobiety.
w warunkach specjalnych.
Powan barier dla osb zainteresowanych tym zawodem jest
czasochonno, koszt oraz trudno uzyskania niezbdnych
Kierowcy zagraniczni na polskim rynku
kwalifikacji. Szacunkowy koszt kursw i egzaminw koniecz-
nych do podjcia pracy moe waha si od 9800 do 12300
W ostatnich latach znaczco wzrosa liczba obcokrajowcw
zotych, czyli dwu- lub trzykrotno wysokoci redniego
pracujcych dla polskich firm transportowych. Tylko w 2016 r.
wynagrodzenia miesicznego. Naley podkreli, e najwy-
liczba ukraiskich i biaoruskich kierowcw podwoia si
sze koszty ponosz osoby mode, ktre nie ukoczyy 21 roku
w stosunku roku poprzedniego. Wydaje si jednak, e w per-
ycia, a chciayby posiada pene uprawnienia do wykonywa-
spektywie dugoterminowej, kierowcy zagraniczni nie rozwi-
nia zawodu. Jednoczenie uzyskanie niezbdnych uprawnie
problemu niedoboru na polskim rynku, gwnie z powodu
nie oznacza automatycznego podjcia przez mod osob pracy
wyczerpywania si w pastwach Europy Wschodniej rezerw
w przewozach midzynarodowych, czyli najatrakcyjniejszym
kierowcw zainteresowanych podjciem pracy w naszym kraju.
segmencie rynku, gdy pracodawcy chtniej zatrudniaj na
Nowym rdem uzupenienia niedoboru kierowcw zawodo-
tych stanowiskach osoby z dowiadczeniem.
wych dla polskiego rynku moe by natomiast Kazachstan.
Z zadowoleniem przyj naley utworzenie od wrzenia 2016
Problemem zarwno dla przedsibiorcw, jak i cudzoziemcw
roku 29 klas ksztaccych w zawodzie kierowca-mechanik , co
zainteresowanych prac w Polsce, jest zoono i dugotrwa-
moe przyczyni si do obnienia kosztw uzyskania koniecz-
o procedur administracyjnych, koniecznych do zalegalizo-
nych uprawnie przez cz modych osb zainteresowanych
wania pobytu i pracy kierowcy na terenie Polski oraz koniecz-
wykonywaniem zawodu.
no zdawania testw kwalifikacyjnych w jzyku polskim.
Umiejtnoci modych kierowcw
Brak umiejtnoci ekonomicznej jazdy oraz bezpiecznego

manewrowania jest podstawowym zarzutem wobec kierowcw

Niedobr kierowcw za granic
przeznaczenia rodkw na podniesienie jakoci infrastruk-
Niedobr kierowcw zawodowych nie jest jedynie problemem tury przydronej, ktra zwiksza komfort i bezpieczestwo
Polski, lecz wystpuje ze zblion dynamik na rynkach pozo- pracy kierowcw,
staych pastw czonkowskich Unii Europejskiej, a take
dostosowania programw kursw na prawo jazdy, szkole
w USA. Zarwno identyfikowane przyczyny niedoboru, jak
okresowych i kwalifikacji wstpnej do wymogw rynku
i wynikajce z nich rekomendacje s zblione. Przyczyn
pracy,
niedoboru upatruje si gwnie we wzrocie popytu na usugi
transportowe zwizanym z intensyfikacj midzynarodo- stabilizacji sytuacji prawnej pracownikw wysoko mobil-
wej wymiany handlowej. Czsto zwraca si take uwag na nych na poziomie Unii Europejskiej celem minimalizacji
problem postrzegania zawodu jako mao atrakcyjnej cieki negatywnych dla brany skutkw barier administracyjnych
kariery, uciliwej z punktu widzenia ycia osobistego. Istotny zwizanych z wprowadzeniem przepisw dotyczcych
wpyw na ograniczenie poday pracownikw ma take pogar- krajowych pac minimalnych, a take objcia kierowcw
szajca si sytuacja demograficzna w pastwach rozwinitych. midzynarodowych przepisami o delegowaniu pracowni-
W rekomendacjach wskazuje si na konieczno zwikszenia kw.
atrakcyjnoci i zmniejszenia kosztw wejcia do zawodu dla
osb modych oraz kobiet, a take poprawy jakoci oferowa-
nych szkole. Istotnym postulatem wskazywanym w opraco-
waniach jest
take konieczno polepszenia warunkw pracy kierowcw.
Gwne rekomendacje
Powszechno deficytu zawodowych kierowcw w Europie

oraz jego skala powoduje, i problem ten nie zostanie
w krtkim horyzoncie czasu w peni rozwizany. Zagodzenie
wpywu niedoborw na bran oraz polsk gospodark wy-
maga podjcia szeregu dziaa zarwno przez administracj
publiczn, przewonikw jak i orodki szkoleniowe, w tym
w szczeglnoci:
zapewnienia absolwentom klas o profilu kierowca

-mechanik moliwoci uzyskania dofinansowania dla
uzyskania penych uprawnie oraz rozwaenie moliwoci
wprowadzenia i dofinansowania ksztacenia w kierunku
kierowca-mechanik w publicznych szkoach zawodowych
dla dorosych,
promocji zawodu kierowcy, w tym rwnie wprowadze-
nia go do doradztwa zawodowego ju na poziomie szkoy
podstawowej oraz cisej wsppraca MEN z przedsibior-
stwami transportowymi w zakresie szkolnictwa,
wprowadzenia regulacji uatwiajcych cudzoziemcom
podjcie oraz kontynuacj pracy w zawodzie kierowcy,
podjcia na forum europejskim inicjatyw zmierzajcych
do uelastycznienia czasu pracy kierowcw,

Executive summary
The report is the first comprehensive analysis of the scale, by 20%. The results are consistent with the results of a survey
causes and results of the problem of the shortage of professio- of transport industry employers, carried out by us independen-
nal drivers on the market, which has been signalised for many tly. The latter indicate that an increase of the number of drivers
years by the road transport industry, to be available in Poland. by approximately 20% would help the entrepreneurs achieve
higher efficacy of carriage work organisation and possibility of
If the problem is not resolved, transport may become one of reacting flexibly to random situations and periodic fluctuations
the barriers to the socio-economic development of Poland. of the number of orders.
The report contains a number of recommendations, the The scale of the shortage of drivers
implementation of which would make it possible, in a short-
term perspective, to limit the negative consequences of the In Poland, no data are available to enable precise determina-
phenomenon, experienced both by the industry and by the tion of the number of professionally active drivers of passenger
whole Polish economy and, in a long-term perspective, and heavy goods vehicles. On the basis of data on the number
to significantly reduce its scale. of people receiving periodic trainings and preliminary qualifi-
cations every year, we can estimate the number to be currently
Transport sector development around 600650 thousand. Thus, the estimated scale of the
shortage of around 20% means that presently there should
The direct share of the transport and warehouse management be over 100 thousand more active professional drivers on the
sector in the GDP grew in the years 20042014 from 5.4% to market. Furthermore, the data collected indicate that every
6.5%. The dynamic growth of the importance of the sector year around 25 thousand persons leave the profession, while
for the economy was achieved primarily thanks to the extre- the number of people obtaining the preliminary qualification
mely rapid expansion of Polish entrepreneurs engaged in the in the same period is around 35 thousand. The difference is not
carriage of goods by road into the European markets and the sufficient to reduce the existing shortage, even assuming that
increase of trade between Poland and other EU states. The total the increase rate of the industry in the years 20162025 slows
carriage performance of the Polish companies increased over down to around 2.53% annually. At the current number of
that period to 69%, while the share of international carriages people leaving the profession, the number of people obtaining
carried out on foreign routes and routes between Poland and the preliminary qualification every year should be around 60
other states increased from 24.5% to 41.6% of this amount. But thousand.
efforts to maintain the position on the European market and to
Considering the economic importance of transport, the sta-
develop the sector further come across significant barriers re-
gnation of the industry development resulting from the
lated to the shortage of professional drivers. Another problem
shortage of drivers will also affect the balance of payments
is the increasing phenomenon of legal uncertainty in relation
of Poland, contributing directly to the worsening of the
to running a road transport business, caused by national legal
balance of services and limiting the possibilities of exporting
initiatives concerned with the minimum wage, including the
goods by national companies. The stabilisation or an increase
covering of highly mobile workers in international transport
of the scale of drivers shortage may severely disrupt logistics,
with regulations pertaining to posted workers.
trade, construction and selected industrial branches, which are
particularly dependent on efficient operation of road transport.
Premises pointing to the shortage of drivers
Transport of goods by road is also important for the well-being
on the market
of Polish leasing entrepreneurs, who constitute an important
element of the financial sector.
The analysis of data related to the carriage performance, fleet
size and employment in the road transport sector in the years
Reasons for leaving the profession or changing
20042014 clearly indicates that the rate of increase of carria-
employers among drivers
ges was much higher than the rate of increase of the fleet and
employment. It means that in this period both the effectiveness
Although the amounts of remuneration and benefits for busi-
of fleet utilisation and the intensity of drivers work increased.
ness trips received by drivers are relatively high as compared
The results obtained suggest that in order to return to the
with other professional groups in Poland, an important pro-
ratio of carriage performance of the sector vs. the number of
blem for the international transport industry is the significant
drivers from the year 2004, the employment should increase
number of people leaving the profession. Additionally, the high

level of employee rotation affects the effectiveness of compa- Availability and quality of training and vocational
nies operations. programmes
The results of the conducted studies indicate that the number
The results of our studies point to the lack of evaluation of
of drivers planning to change the profession or employer soon
the offered training programmes; as a result, the programmes
is significant and amounts to around 20%. The reason for
are not adjusted to the market needs. The main shortcomings
leaving is the feeling that the amount of remuneration does not
are excessive amounts of theoretical classes, which are often
fully compensate the discomfort associated with drivers work,
organised in the ineffective form of e-learning, incorrect use
consisting mainly in long and frequent periods of separation
of simulators, lack of classes in economic driving and soft
from family. Other important factors which have influence
competences. Another problem may be the poor availability
on the level of satisfaction are the comfort and equipment of
of training centres, where the entire preliminary qualification
the vehicles used at work and the quality of cooperation with
programme could be held; as many as 7 voivodeships have
superiors.
no Training Centres for Driving Skills (Orodek Doskonalenia
Techniki Jazdy, ODTJ) where driving in special conditions
Barriers to entering the profession
could be taught.
The characteristics of the profession may prevent the broade-
Foreign drivers on the Polish market
ning of the drivers professional group by including young
persons and women. One serious obstacle for people interested
In the recent years, the number of foreigners working for Polish
in this profession is the costliness in terms of time and money
transport companies has increased significantly. Only in 2016,
as well as the difficulty of obtaining the necessary qualifica-
the number of Ukrainian and Belarussian drivers doubled,
tions. The estimated cost of training programmes and exams
as compared with the previous year. It seems, however, that
necessary to start work is between PLN 9800 and 12300, i.e.
in a long-term perspective, foreign drivers will not solve the
two to three times the amount of the average monthly pay.
problem of the shortage of drivers on the Polish market, mainly
It should be stressed that the biggest costs are paid by young
because of the exhaustion of the reserves of drivers interested
persons below 21 years of age who would like to have full wor-
in work in Poland. A new source to supply professional drivers
king licence. At the same time, obtaining the necessary licence
to the Polish market may be Kazakhstan.
does not mean that the person will automatically start work in
international carriages, which are the most attractive segment The problem that both the employers and foreigners interested
of the market, because employers prefer to hire experienced in work in Poland face is the complexity of the administrative
persons on such posts. procedures and the amount of time necessary to go through
them in order to legalise the stay and work of a driver on the
One should appreciate the creation of 29 classes in vocational
territory of Poland in addition to the necessity to take the
schools which from September 2016 will be training for the
qualification tests in the Polish language.
driver-mechanic profession, as this may help reduce the costs
of obtaining the necessary licence by young people interested
in the work.
Young drivers skills
One of the most common complaints about young drivers,

who have only recently obtained their licences, is the lack of
economic driving and safe manoeuvring abilities. This results
from significant technical differences between the vehicles
used during training programmes (mainly light goods vehicles)
and the vehicles used on an everyday basis at work, i.e. tractor
units with trailers. Employers also signal poor sense of respon-
sibility among young drivers, which requires time-consuming
trainings in soft competences. Interpersonal competences are
also important in contacts with people planning to become
carriers and contractors warehouse personnel.

Drivers shortage abroad
The shortage of professional drivers is not only characteristic allocate funds to improve the quality of roadside infra-
of Poland, but occurs with similar dynamics on the markets of structure, which will improve the comfort and safety of
other EU member states and in the US. Both the determined drivers work;
causes of the shortage, and the resulting recommendations are
adjust the driving licence course programmes, periodic
similar. The causes of the shortage are determined primarily as
trainings and preliminary qualification to the requirements
the increase of demand for transport services, connected with
of the labour market;
the intensification of international trade. Another problem is
also pointed out that of the profession being perceived as stabilise the legal situation of highly mobile employees at
offering no attractive career opportunities and being cumber- the EU level in order to minimise the results of administra-
some for private life. The worsening demographic situation tive barriers connected with the introduction of national
in developed countries also significantly contributes to the minimum wages, which affect the industry, and cover
reduction of employees supply. The recommendations include international drivers with regulations pertaining
the necessity of making the profession more attractive and less to posted workers.
costly to enter for young people and women, and improving
the quality of the training programmes. Another important
postulate mentioned in the reports is the necessity to improve
drivers working conditions.
Main recommendations
The commonness of the professional drivers shortage in Euro-

pe and its scale makes it impossible to resolve the issue fully in
a short-term perspective. In order to mitigate the impact of the
shortages on the industry and the Polish economy, the public
administration, the carriers and the training centres should
take several measures, in particular:
provide graduates of the driver-mechanic classes with

possibilities to receive funding help for obtaining the full
licence and consider the option to introduce and co-fund
trainings for drivers-mechanics in public vocational
schools for adults;
promote the profession of a driver, including introducing
it to professional consultancy on the primary school level;
the Ministry of Education and transport companies should
closely collaborate in respect of education;
introduce regulations making it easier for foreigners to
start and continue working as a driver in Poland;
start, at a European level, initiatives aimed at making
drivers work hours more flexible;

Wstp
Transport ma strategiczne znaczenie dla gospodarki narodowej, Przedstawiciele brany transportowej wskazali na szereg
tak przez pryzmat udziau w generowaniu PKB czy zatrudnienia, niepokojcych zjawisk majcych negatywny wpyw zarwno
jak rwnie jako swoisty krwiobieg gospodarki zapewniajcy na organizacj biecej dziaalnoci przewozowej, jak i rozwj
sprawn dystrybucj towarw od producentw do konsumentw. przedsibiorstw. Niniejsze opracowanie, przygotowane dla zwiz-
Najwaniejsz rol w przewozach ldowych na terenie Unii ku pracodawcw Transport i Logistyka Polska, jest pierwsz
Europejskiej niewtpliwie odgrywa transport drogowy, kompleksow analiz rynku pracy kierowcw zawodowych
odpowiadajcy za 75% pracy przewozowej1. w Polsce. W oparciu o przeprowadzone badania, w tym dedyko-
wane badania ankietowe realizowane wrd kierowcw i firm
Polska od dnia wstpienia do Unii Europejskiej w 2004 r. stopnio- transportowych, PwC stara si na nastpnych stronach odpowie-
wo stawaa si potentatem transportu drogowego na kontynencie. dzie na kluczowe pytania dotyczce przede wszystkim:
Obecnie 25% przewozw midzynarodowych w Unii Europejskiej
skali i przyczyn niedoboru kierowcw zawodowych
obsuguj przedsibiorcy znad Wisy2. Biorc pod uwag rol
na rynku pracy,
transportu drogowego w yciu gospodarczym naley stwierdzi,
potencjalnych skutkw tego niedoboru dla gospodarki oraz
e jego ewolucja w ostatnich latach w bardzo ograniczonym
moliwych krokw zmierzajcych do jego ograniczenia.
stopniu przebijaa si do opinii publicznej.
Liczymy, e niniejsze opracowanie nie tylko zainicjuje pogbion
Koncepcja niniejszego raportu narodzia si w zwizku z proble- dyskusj o problemach rynku pracy kierowcw, ale rwnie
mami na rynku pracy kierowcw zawodowych, sygnalizowanymi pozwoli na podjcie konkretnych dziaa na rzecz ich
przez przedsibiorcw transportu drogowego. rozwizania.
1. W
edug danych Eurostatu za 75% pracy przewozowej mierzonej w milionach tono-kilometrw wykonywanej transportem
ldowym w Unii Europejskiej odpowiada transport drogowy.
2. Eurostat, udzia polskich przewonikw w rynku midzynarodowych przewozw w UE mierzony w milionach tono-kilometrw.

1.
Rozwj sektora przewozw drogowych
w Polsce
Od wstpienia Polski do Unii Europejskiej bardzo

dynamicznie rosa wielko przewozw
Od 2004 r. sektor towarowego transportu drogowego w Polsce nia optymalizujce prac przewozow i ograniczajce koszty,
przeywa okres bardzo dynamicznego rozwoju zwizanego przede wszystkim eliminacj przejazdw bez adunku (tzw.
z otwarciem si rynkw europejskich na usugi naszych pustych przebiegw) oraz peniejsze wykorzystanie adowno-
przewonikw. Wzrosy zarwno iloci przewoonych przez ci pojazdw przez dobieranie drobniejszych adunkw.
towarw, jak i odlegoci pokonywane przez pojazdy zareje- Dalszy wzrost efektywnoci przewozw, a take efektywnoci
strowane w Polsce. pracy kierowcw mgby zosta osignity dziki dopuszcze-
niu do ruchu w Polsce pojazdw o dugoci do 25,25m (tzw.
Wedug danych Eurostatu roczna liczba tono-kilometrw Eurocombi), a w dalszej perspektywie moliwoci ich wyko-
(TKM) na koncie polskich transportowcw wzrosa z 102,8 rzystania w ruchu transgranicznym. Pojazdy takie mog si ju
miliardw w roku 2004 do 261 miliardw w roku 2015, co porusza midzy innymi po drogach Szwecji, Finlandii, Danii,
oznacza rednioroczne tempo wzrostu na poziomie 8,8%. Hiszpanii, niektrych landw w Niemczech oraz w Belgii.
Dynamiczny rozwj polskiego transportu potwierdza rwnie
wspczynnik pracy przewozowej wyraonej w milionach Dziki silnej dynamice wzrostu Polska staa si
pojazdo-kilometrw (PKM), pod tym wzgldem tempo potentatem na europejskim rynku drogowego
wzrostu wynioso 5,7% rocznie. przewozu rzeczy
Podstawowe miary pracy przewozowej w polskim W roku 2004 udzia Polski w cakowitej pracy przewozowej
transporcie drogowym w latach 2004-2015 mierzonej milionami pojazdo-kilometrw Unii Europejskiej
wynosi 7,7%, za w roku 2015 udzia ten wedug danych
EUROSTAT sign 18,8%. Oznacza to, i z gracza redniej
Miliardy pojazdo-kilometrw
300 25 wielkoci Polska staa si w cigu ostatnich 11 lat potentatem

Miliardy tono-kilometrw
250 20
na drogowym rynku transportowym w Unii Europejskiej.
200
15 Udzia polskich firm w rodzajach transportu drogowego
150
10 w UE w latach 2004-2015
100
50 5
0 0 40%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 35%
30%
Tono-kilometry Pojazdo-kilometry
25%
rdo: Eurostat 20%
15%
10%
W analizach i prognozach dotyczcych wielkoci rynku 5%
transportu drogowego w Polsce oraz analizie zalenoci 0%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
pomidzy rozwojem rynku i wzrostem liczby zatrudnio-
nych kierowcw posugiwa si bdziemy miar pojazdo- Transport cakowity Transport krajowy
-kilometrw. To zmiany tego parametru s w wikszym Cross-trade Kabota

stopniu skorelowane z zapotrzebowaniem brany na
kierowcw. rdo: Eurostat
Nieco mniejsza dynamika wzrostu mierzona pojazdo-kilome- Polskie firmy odgrywaj znaczc rol jako porednicy
trami ni tono-kilometrami wynikaa ze wzrostu efektywnoci w przewozach dwustronnych pomidzy innymi pastwami
wykorzystania pojazdw na przestrzeni lat bdcej pochodn Unii Europejskiej ich udzia w tym segmencie rynku wzrs
lepszej pracy spedytorw organizujcych przewozy. Niska w latach 2004-2015 z 8,8% do 34,1%. Polscy przewonicy
marowo sektora transportu drogowego wymusza dziaa- wykonuj ponad 1/3 wszystkich tego rodzaju przewozw
w Unii Europejskiej.

Rwnolegle rs te udzia polskich przewonikw w znacznie Oznacza take:
mniejszym rynku przewozw kabotaowych (czyli przewozw
brak rozrnienia specyfiki poszczeglnych grup
wewntrz jednego kraju wykonywanych przez firm pochodz-
zawodowych objtych przepisami o delegowaniu, a tym
c z innego kraju). Pomidzy rokiem 2004 a 2015 udzia Polski
samym o pacach minimalnych;
w tego typu transporcie wzrs z 4,1% do 36%. Usugi kabo-
brak wiedzy instytucji wprowadzajcych przepisy o delego-
taowe s istotne z punktu widzenia moliwoci ograniczenia
waniu na temat warunkw pracy w innych pastwach
skali pustych przebiegw, a przez to poprawy efektywnoci
czonkowskich w sektorze transportu midzynarodowego;
pracy przewozowej.
wykorzystywanie w debacie publicznej i argumentacji dla
wprowadzanych przepisw nieostrego, nazbyt uproszczone-
Jednym z istotnych problemw brany transportu midzy-
go i politycznie nacechowanego pojcia dumpingu
narodowego jest narastajca niepewno prawna zwizana
socjalnego.
z koniecznoci stosowania, czsto sprzecznych wewntrz-
nie, przepisw o pacach minimalnych w poszczeglnych
Za niezbdne uwaa si podjcie niezwocznych rozmw i prac
pastwach czonkowskich. Wie si to z prb uproszczo-
legislacyjnych nad rozwizaniami systemowymi w przedmiocie
nego stosowania przepisw dyrektywy dotyczcej delegowania
wynagrodze w brany transportu midzynarodowego
pracownikw w ramach wiadczenia usug bez uwzgldnienia
opartymi o europejski dialog sektorowy.
specyfiki transportu. Delegowanie oznacza stae (na okrelony
czas) przebywanie na terytorium danego pastwa czonkow-
Wzrostowi znaczenia polskich firm transportowych
skiego, z czasowym przeniesieniem do tego kraju centrum
na europejskim rynku towarzyszyo silnie umidzyna-
yciowego pracownika. Kierowcy w transporcie midzynarodo-
rodowienie ich oferty
wym s pracownikami wysoko mobilnymi, w sposb perma-
nentny przemieszczajcymi si po wszystkich krajach Unii
Pomimo staego wzrostu wielkoci krajowych przewozw dro-
Europejskiej, za ich centrum yciowe (rodzina, dom, praco-
gowych realizowanych przez polskich przewonikw w latach
dawca) pozostaj w kraju pochodzenia.
2004-2014 wzrosy one z 5,8 do 8,2 miliardw pojazdo-kilome-
trw spadao ich znaczenie w cakowitej pracy przewozowej.
Poczwszy od 1 stycznia 2015 roku tj. wejcia w ycie niemiec-
Nisza dynamika wzrostu przewozw krajowych spowodowaa
kiej ustawy o pacy minimalnej3 Niemcy, a nastpnie od 1 lipca
spadek ich udziau w cakowitej wielkoci przewozw realizo-
2016 r. Francja4 uznay automatycznie kierowcw za pracow-
wanych przez polskich przewonikw w latach 2004-2015
nikw delegowanych, jeli wykonuj jakkolwiek prac na
z 45,7% do 34,4%.
ich terytorium. Podobn regulacj wprowadziy Wochy, cho
tu przepisy wykonawcze sankcjonujce taki stan rzeczy nie
Praca przewozowa wykonywana przez Polskie firmy
zostay do dnia wydania niniejszego raportu opublikowane.
w latach 2004-2015 - wielko i struktura
Tego typu rozwizania prawne s take planowane w Belgii,
Luksemburgu oraz Holandii.
25
W ocenie rodowiska pracodawcw z pastw czonkowskich 20

Unii Europejskiej, ktre przystpiy do Unii po roku 2004,
wykorzystywanie przepisw o delegowaniu i pacach minimal- 15
nych jest prb regulacji rynku, ochrony rynkw krajowych

10
Miliardy pkm
przed pracownikami z innych pastw.

5
Przepisy te, co wielokrotnie podkrela si w rodowisku praco-
0
dawcw, stanowi daleko posunit ingerencj w stosunki pra- 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
wa pracy w danym pastwie czonkowskim poprzez podwaenie Transport - puste przebiegi krajowe i zagraniczne
treci obowizujcych umw o prac, ukadw zbiorowych Transport zagraniczny realizowany poza krajem z zaadunkiem
pracy a nawet harmonogramw pracy poszczeglnych grup Transport zagraniczny do lub z Polski z zaadunkiem
zawodowych pracownikw w sektorze prywatnym Transport Krajowy z zaadunkiem
i pastwowym.
rdo: Eurostat
3. Mindeslohngesetz tzw. MiLoG

4. Ustawa nr 2015-990 o rozwoju, dziaalnoci i rwnych szansach gospodarczych
W tym samym czasie udzia transportu midzynarodowego W przeciwiestwie do drogowego przewozu rzeczy
zwizanego z przewozem towarw z Polski lub do Polski praca przewozowa w przewozie osb w ostatnich
wzrs nieznacznie z 21,7% do 28,2%, natomiast udzia latach wykazuje tendencje spadkow, cho ronie
pozostaych rodzajw przewozw midzynarodowych niezwi- oglna liczba uywanych pojazdw
zanych z polsk wymian handlow wzrs z 2,8% do 13,4%.
Obecnie ponad 1/10 cakowitej liczby kilometrw pokonywa- Wedug danych GUS w latach 2004-2015 systematycznie spa-
nych przez pojazdy nalece do polskich firm transportowych daa praca wykonywana przez firmy realizujce samochodowy
odbywa si cakowicie na terenie innych pastw europejskich. przewz osb. W roku 2004 praca przewozowa wyniosa w su-
mie 30,1 miliardw pasaero-kilometrw, podczas gdy w roku
W tym miejscu warto zauway take wzrost efektywnoci 2015 liczba ta zmniejszya si do 21,5, czyli o 28,4 procent.
przewozw realizowanych przez polskie firmy transportowe.
Wedug danych Eurostat latach 2004-2015 udzia pustych Dane z ostatnich dwch lat wskazuj, i w najbliszym czasie
przewozw w cakowitej liczbie kilometrw pokonanych przez tendencja ta moe zosta zatrzymana - pomidzy rokiem 2013
polskie pojazdy spad o ponad pi punktw procentowych i 2015 praca przewozowa nieznacznie wzrosa, co wskazuje na
z 29,8% do 24,1%. Ponadto, w ramach optymalizacji prze- stabilizacj rynku.
jazdw przewonicy staraj si szuka dodatkowych, maych
zlece na ju zaplanowanej trasie, tak aby w jak najwikszym Spadek samochodowych przewozw pasaerskich w Polsce
stopniu zapeni przestrze adunkow. jest do pewnego stopnia odbiciem generalnej tendencji do
spadajcego ruchu w transporcie pasaerskim ogem.
Umidzynarodowienie usug, podobnie jak zwizana z nim W roku 2015 oglna praca przewozowa (transportu kolejo-
zmiana struktury taboru bdcego na wyposaeniu polskich wego, samochodowego i lotniczego) wyniosa 52,8 miliardw
firm, jest dodatkowym i bardzo istotnym czynnikiem wpywa- pasaero-kilometrw i bya o 6,3% nisza ni w roku 2004.
jcym na ewolucj wymaga stawianych przez firmy kierow- Jedyn kategori transportu pasaerskiego, ktra odnotowaa
com. znaczcy wzrost w badanym okresie byy przewozy lotnicze.
Struktura polskiego transportu samochodowego Praca przewozowa, oraz liczba autobusw

w latach 2004-2015 - ujcie procentowe w samochodowym przewozie osb 2004-2015
100% 35 120
90%
80% 30 100
70%
Miliardy pasaero-kilometrw
60% 25
80
50%
40% 20
30% 60
Tysice autobusw
20% 15
10% 40
0% 10
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
5 20
Transport - puste przebiegi krajowe i zagraniczne
Transport zagraniczny realizowany poza krajem z zaadunkiem
0 0
Transport zagraniczny do lub z Polski z zaadunkiem 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Transport Krajowy z zaadunkiem liczba autobusw samochodowe przewozy pasaerskie
rdo: Eurostat rdo: GUS

W tym samym czasie mielimy do czynienia z powolnym wzro-
stem liczby uywanych przez firmy przewozowe autobusw.
Ich liczba wzrosa w latach 2004-2015 o 33% - z 83 do 110
tysicy sztuk. Ma to wpyw na jako i konkurencyjno ofero-
wanych przewozw i moe by jednym z czynnikw wyjania-
jcych zatrzymanie tendencji spadkowej.
Tendencje rynkowe wskazuj, i po 2004 r. dynamika zapo-
trzebowania na kierowcw autobusw bya znacznie mniej-
sza, ni w przypadku kierowcw samochodw ciarowych.
W zwizku z tym, cho liczba kierowcw autobusw jest
uwzgldniona w szacunkach niedoborw na rynku, ma
ona ograniczony wpyw na szacowan wielko luki.
Udzia brany transportowej w Produkcie Krajowym

Brutto Polski w ostatnich latach dynamicznie
wzrasta
Bardzo silna dynamika rozwoju towarowego transportu drogo-

wego w Polsce oraz relatywnie stabilna sytuacja w transporcie
pasaerskim w ostatnich latach zaowocowaa take istotnym
wzrostem bezporedniego udziau caego sektora transportu
w PKB Polski.
Wedug danych GUS bezporedni udzia sektora transportu

i gospodarki magazynowej w PKB Polski wzrs pomidzy 2004
i 2015 rokiem z 5,4% do 6,5%. Oznacza to, i bezporednie
znaczenie tego sektora dla gospodarki polskiej od wstpienia
naszego kraju do Unii Europejskiej wzroso o 1/5. Niewiele jest
gazi gospodarki, z wyjtkiem sektorw wysokich technologii,
ktrych znaczenie dla PKB zwikszyo si w tak znaczcy sposb.
Ten dynamiczny wzrost zosta osignity przede wszystkim
dziki przedsibiorstwom dziaajcym na rynku drogowego
przewozu rzeczy.
Udzia sekcji transport i gospodarka magazynowa

w PKB Polski w latach 2004-2015
7% 6,5%
6,2%
5,9% 6,0%
6% 5,7% 5,6%
5,4% 5,5% 5,4% 5,6% 5,3% 5,6%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
rdo: GUS
2.
Przesanki wskazujce na wystpowanie
i wielko niedoboru na rynku pracy kierowcw
Wedug naszych prognoz zapotrzebowanie Oczekujemy, i w latach 2016-2025 tempo wzrostu krajowego
na kierowcw w latach 2016-2025 bdzie roso przewozu rzeczy wyniesie okoo 3,5%-4%, a tempo przewozw
w tempie 2,5%-3% rocznie midzynarodowych okoo 1,8%-2,2% rocznie. W sumie tempo
wzrostu przewozu towarw realizowanych przez polskich
W sumie w cigu ostatnich dziesiciu lat (2005-2015), rednie przedsibiorcw wyniesie okoo 2,5%-3% rocznie. Mona
roczne tempo wzrostu krajowego przewozu rzeczy w pojazdo- zaoy, i w tym samym tempie roso bdzie zapotrzebowanie
-kilometrach wynioso 3,7%, a przewozw midzynarodowych na kierowcw.
11,8%. Tempo wzrostu cakowitych przewozw wynosio
w ostatnich latach rednio 6,3% rocznie. Intensywno pracy w grupie zawodowej kierowcw
w cigu ostatnich 10 lat wzrosa o okoo 20%.
PKB oraz transport rzeczy w latach 2004-2015 Ta liczba obrazuje skal niedoboru kierowcw
oraz prognoza PwC do 2025 roku na polskim rynku
W cigu ostatnich lat wzrost wielkoci przewozw drogowych

Dynamika PKB i przewozw 2004=100
w Polsce odbywa si w duym stopniu dziki wzrostu inten-

400
Dane Eurostat i GUS Prognoza PwC sywnoci wykorzystania taboru i zaangaowania pracownikw.
350 W latach 2004-2015 wielko taboru transportowego (ciar-
300 wek oraz cignikw samochodowych) wzrosa w sumie
250 o 65%, czyli rednio o 4,7% rocznie, podczas gdy drogowy
200 transport rzeczy (liczba pojazdo-kilometrw) wzrs o 86%,
150 czyli rednio o 5,8% rocznie. Zmiany liczby kierowcw szacu-
100 jemy na podstawie zmian liczby pracownikw zatrudnionych
50 w brany, ktra w latach 2004-2014 wzrosa o 48%, co
0 oznacza rednioroczne tempo wzrostu na poziomie 4%.
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
Liczby te oznaczaj, i w cigu ostatnich lat intensywno

PKB przewozy midzynarodowe
wykorzystania taboru wzrosa o okoo 12%-15%, za wzrost
przewozy krajowe przewozy ogem intensywnoci pracy kierowcw wynis okoo 20%. Przyjmu-
jc, i w roku 2004 liczba kierowcw pracujcych w przedsi-
rdo: GUS, Eurostat, IMF, szacunki PwC
biorstwach transportowych w Polsce bya bliska optymalnej,
mona traktowa t liczb jako szacunek skali niedoboru
W cigu ostatnich 11 lat (od wstpienia Polski do UE) wielko
kierowcw na polskim rynku na podstawie danych makro-
przewozw midzynarodowych rosa znacznie szybciej ni
ekonomicznych.
wielko przewozw krajowych te ostatnie byy bardzo silnie
skorelowane z polskim PKB. Zakadamy, e w cigu nastpnych
Warto w tym miejscu zauway, e wzrost intensywnoci
lat przyspieszone tempo wzrostu przewozw midzynarodo-
pracy w grupie zawodowej kierowcw oraz intensywnoci
wych osabnie.
wykorzystania taboru, jaki bezporednio wynika z danych
makroekonomicznych, zosta osignity przez sektor pomi-
Wynika to zarwno z tzw. efektu bazy, polegajcego na tym, e
mo ogranicze wynikajcych z mao elastycznych regulacji
rynki mae lub sabiej rozwinite czciej wykazuj si bardziej
w zakresie czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresw
dynamicznym tempem wzrostu ni rynki ustabilizowane, a tak-
odpoczynku kierowcw (Rozporzdzenie (WE) nr 561/2006).
e z coraz liczniejszych ogranicze nakadanych na przewoni-
Mona przypuszcza, i ma to zwizek z utrzymujc si od
kw z innych Pastw Czonkowskich na najwikszych rynkach
koca lat 90. tendencj zmierzajc do cisego unormowania
europejskich. Dla celw prognozy przyjlimy, i przewozy
czasu prowadzenia pojazdw w celu poprawy bezpieczestwa
midzynarodowe bd w cigu najbliszych 10 lat zwizane
drogowego, co pozwolio dostosowa si firmom transporto-
z tempem wzrostu polskiej gospodarki znacznie silniej, ni
wym do ich obowizywania ju na pocztku badanego okresu.
do tej pory.
Zebrane dane wskazuj, i intensywnoci pracy kierowcw
zacza najsilniej wzrasta od roku 2008.

Dynamika przewozw, dynamiki liczby pracownikw oraz Na stay niedobr pracownikw nakada si problem
dynamika liczby pojazdw w Polsce w latach 2004-2015 wysokiej rotacji wrd kierowcw
Poowa firm transportowych objtych badaniem deklarowa-

Dynamika przwozw, pojazdw i pracownikw
a rotacj kierowcw nisz, ni 10% rocznie. Kolejne 37%

200 zadeklarowao, e zawiera si ona w przedziale 10-30%. Warto
wskaza, e co trzeci zbadany przez nas przewonik majcy
180
flot liczniejsz ni 50 pojazdw mia rotacj wysz ni 30%
rocznie. Taki wynik sugeruje du rol relacji interpersonal-
2004=100
160
nych w utrzymaniu zatrudnienia kierowcy w przypadku
140 wikszych firm, gdzie bezporedni kontakt z przeoonym jest
120
ograniczony, kierowcy atwiej podejmuj decyzj o zmianie
pracy.
100
Deklarowana przez przewonikw skala rotacji
80
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 w ich firmach - rozkad odpowiedzi.
dynamika pojazdo-km dynamika pracujcych
rdo: GUS, Eurostat,
dynamikaIMF, szacunki PwC
pojazdow 60%
Dane makroekonomiczne potwierdzaj wyniki bada- 50%
nia ankietowego wrd przewonikw. Ponad 60%

Odsetek odpowiedzi
40%
firm ma okresowe, a okoo 20% stae problemy z przy-
pisaniem penej obsady do planowanych przewozw. 30%
Niedobr kierowcw na rynku wynikajcy z danych makroeko- 20%

nomicznych potwierdzaj deklaracje pracodawcw o proble-
mach ze skompletowaniem penej obsady na planowane kursy 10%
z powodu skali rotacji. Wyniki przeprowadzonego przez nas

0%
badania firm wskazuj, i aby zapewni pen obsug dla do 10% 10-20% 20-30% 30-40% powyej 50%
realizowanych przewozw, brakuje przecitnie okoo 20% Deklarowana rotacja
stanu kierowcw.
rdo: Opracowanie wasne PwC
Co pity badany przez nas przewonik mia problem z obsa-
dzeniem kursw regularnie, a ponad 60% problem ten dotyka Biorc pod uwag, i jako wysok ocenia si rotacj pracownikw
okresowo. Jest to z punktu widzenia brany bardzo niepokoj- na poziomie powyej 10%, to skala tego zjawiska w brany
cy sygna. drogowego przewozu towarw wydaje si by znaczca.
Jednak gwnym problemem dla pracodawcw jest nie tyle
skala rotacji, ale jej nieprzewidywalny charakter. Wywiady
przeprowadzone zarwno z kierowcami, jak i z przedsibior-
cami wskazuj, e odejcia z pracy relatywnie czsto nastpuj
z dnia na dzie, bez dugiego wypowiedzenia. Skutkuje to
W badanych przedsibiorstwach problemami z ustalaniem grafikw tak, aby zabezpieczy
do stanu optymalnego brakuje najblisze przewozy.
rednio 20% kierowcw

Szybko znajdowania pierwszej i kolejnych prac
Wpyw rotacji na funkcjonowanie firmy w zawodzie kierowcy
36% 36% Pierwsza praca Kolejna praca
19% 20% 25% 25%

22%
Nie wpywa 20%
16%
Okresowo wystpuj 11%
problemy 8%
z przypisaniem
0%
Regularnie wystpuj
problemy Otrzymuje Do tygodnia Od tygodnia 1-3 miesice Powyej
z przypisaniem propozycje do miesica 3 miesicy
od przwonikw
61%
rdo: Opracowanie wasne PwC Wedug przeprowadzonego badania 55% firm jest w stanie
znale kierowc w terminie od tygodnia do miesica, co
Wikszo kierowcw nie ma adnego problemu ze mogoby by uznane za bardzo dobry wynik przez wikszo
znalezieniem zatrudnienia 72% znajduje prac pracodawcw z innych bran.
w czasie krtszym ni tydzie
Naley jednak wzi pod uwag fakt, i w brany transporto-
Zebrane dane o rednim czasie poszukiwania pracy przez wej poszukiwanie pracownika czsto prowadzone jest
kierowcw, wskazuj, e a 72% z nich znajduje prac w czasie w sytuacji, w ktrej zatrudniony w firmie kierowca odchodzi
krtszym ni tydzie, co jest ewenementem na polskim rynku z dnia na dzie, bez uprzedzenia. Ten relatywnie szybki czas
pracy, na ktrym redni czas poszukiwania pracy wg. danych poszukiwania nastpcw nie odpowiada wic na powane pro-
z Badania Aktywnoci Ekonomicznej Ludnoci GUS w roku blemy firmy z obsadzeniem zaplanowanych dla zwalniajcych
2016 wynosi okoo 11 miesicy. si kierowcw kursw. Nawet jednodniowy przestj samochodu
to bezporedni koszt okoo 150 EUR, a utracone korzyci
Dodatkowymi potwierdzeniem niedoboru kierowcw z tego tytuu sigaj 500 EUR. W razie nieterminowej realizacji
zawodowych jest niezmiennie wysoka pozycja tej grupy zlecenia moe te ucierpie reputacja firmy i jej zdolno do
wrd najbardziej poszukiwanych pracownikw. Wedug pozyskiwania kolejnych klientw.
jednego z najpowszechniej stosowanych dla oceny sytuacji
na rynku pracy badania Manpower Group Niedobr Talentw Szybko znajdowania nowych kierowcw
kierowcy, a w szczeglnoci kierowcy pojazdw ciarowych przez przewonikw
nieprzerwanie od roku 2008 pozostaj w pierwszej dziesitce
najbardziej poszukiwanych zawodw w Polsce5. Wedug ostat-
niej edycji badania ta grupa zawodowa zajmuje wysokie pite
miejsce.
46%
W 2016 r. brytyjska organizacja branowa Freight Transport
Association (FTA) postawia tez, e na rynku kierowcw 33%
drogowego transportu towarowego bezrobocie nie wystpuje.

Przeprowadzone przez nas badania wskazuj, e w Polsce tak- 9% 8%
4%
e bezrobocie frykcyjne (zwizane ze zmian pracy lub miejsca Do tygodnia Od tygodnia Od miesica Od 3 miesicy Ponad p roku
zamieszkania) wrd kierowcw pozostaje na znikomym do miesica do 3 miesicy do p roku
poziomie, co oznacza zaburzenie rwnowagi pomidzy poda
a popytem na prac.
5. http://www.manpowergroup.pl/repository/Raporty/Niedobor/PL/2015_Talent_Shortage_Survey_lo_res.pdf
3.
Skala niedoboru kierowcw i jej znaczenie
gospodarcze
W Polsce jest ok 500-550 tysicy aktywnych kierowcw

pracujcych w sektorze drogowego przewozu rzeczy.
Pomimo dynamicznego wzrostu rynku drogowego
przewozu towarw, liczba ta nie ronie
Wedug danych Centralnej Ewidencji Pojazdw i Kierowcw Urzdy nie s take zobligowane do regularnego przekazywa-
(CEPiK) liczba wanych wydanych uprawnie kategorii C nia tych informacji do organw administracji centralnej, np.
bdcych w posiadaniu osb do 64. roku ycia wyniosa Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.
1,9 miliona, natomiast w kategorii C+E utrzymuje si na
poziomie 1 miliona. Dla kategorii D oraz D+E liczby te Wielko zatrudnienia szacowalimy na podstawie
wyniosy odpowiednio 327 i 236 tysicy. informacji o:
wydanych w poszczeglnych latach prawach jazdy,
Spord tej grupy naley wyodrbni kierowcw posiadajcych
liczbie kierowcw odbywajcych szkolenia okresowe, ktre
dodatkowe kwalifikacje pozwalajce na wykonywanie zawodu
obecnie kady zawodowy kierowca musi odbywa
kierowcy. W oparciu o dane uzyskane z urzdw wojewdz-
co najmniej raz na 5 lat,
kich szacujemy, e w latach 2012-2015 rednio rokrocznie
liczbie uzyskanych kwalifikacji wstpnych na podstawie
szkolenia okresowe przechodzi okoo 70-80 tysicy kierowcw,
danych z wojewdztw, ktre dysponoway kompletnymi
a kwalifikacje wstpn uzyskuje ok. 35 tysicy osb. Oznacza
danymi.
to, e aktualny zasb aktywnych kierowcw zawodowych
w Polsce wynosi okoo 600-650 tysicy osb, z czego okoo Informacje o liczbie kierowcw biorcych udzia w szkoleniach
500-550 tysicy stanowi kierowcy samochodw ciarowych. okresowych zbierane s dopiero od roku 2012, czyli od wejcia
w ycie waciwych przepisw. Liczba kierowcw biorcych
udzia w szkoleniach okresowych wydaje si stabilna i nie
obserwuje si wzrostu liczby kierowcw dysponujcych
uprawnieniami do przewozu towarw w cigu ostatnich 5 lat.
600-650 tysicy
Szacunkowa liczba kierowcw
zawodowych w 2015 roku.
ok. 35 tysicy
Aktualna szacowana liczba
kierowcw uzyskujcych rocznie
100-110 tysicy kwalifikacj wstpn
Szacowany deficyt kierowcw
zawodowych w 2015 roku
Na wzrost zainteresowania uzyskaniem podstawowych upraw-

nie wymaganych od zawodowych kierowcw nie wskazuj
take dane dotyczce liczby wydawanych po raz pierwszy praw
Znacznie trudniejsze, ni oszacowanie aktualnej liczby kierow-
jazdy. Liczba ta oscyluje wok 30 tysicy (dla kategorii C)
cw jest okrelenie dynamiki zmian liczby zawodowo czynnych
i 25 tysicu rocznie dla kategorii C+E. Wyjtkowy by rok
kierowcw. W Polsce nie ma instytucji kompleksowo groma-
2012, gdy w zwizku ze zmian przepisw dotyczcych
dzcej dane dotyczce cakowitej liczby osb posiadajcych
egzaminw wydano rekordow liczb 47 tysicy praw jazdy
uprawnienia odpowiednie do profesjonalnego wykonywania
kategorii C i 31 tysicy praw jazdy kategorii C+E.
zawodu kierowcy (kwalifikacja wstpna). Takimi informacjami
teoretycznie dysponuj urzdy wojewdzkie, jednak
Podobne tendencje obserwujemy dla praw jazdy kategorii D
w praktyce dane okazuj si niepene lub nieaktualne.
i D+E. W 2012 liczba wydanych uprawnie do prowadzenia
autobusw wynosia odpowiednio okoo 5 i 3 tys. rocznie.

Zbyt mao osb uzyskuje rokrocznie kwalifikacje Moliwe jest take ograniczenie skali odej z zawodu. Trzeba
niezbdne do wykonywania zawodu. Nie wystarczyoby jednak pamita, i biorc pod uwag charakter pracy natural-
ich na uzupenienie powstaej luki nawet w przypadku, ny odsetek odej z zawodu (z powodu wieku) wynosi rednio
gdyby odejcia z zawodu byy ograniczone tylko do okoo 3% (okoo 15 tysicy) rocznie. Wydaje si, i liczb t
przyczyn naturalnych. naley traktowa jako minimaln stop odej z zawodu.
Roczny redni wzrost liczby Liczba nowych kierowcw

kierowcw wymagany w latach rocznie (uzyskujcych kwalifikacj
2015-2025, aby osign podany wstpn), aby osign cel na rok
poziom 900 tysicy w roku 2025 2025 przy minimalnej naturalnej
30 tys.
liczbie odej
50 tys.
Liczba nowych kierowcw rocznie
(uzyskujcych kwalifikacj wstpn), aby
Niedobr kierowcw, ktrego istnienie potwierdzaj zarwno
osign cel na rok 2025 przy aktualnej
dane makroekonomiczne, jak i informacje uzyskane w toku
liczbie odchodzcych rocznie
badania przedsibiorcw transportowych, wynosi w tej chwili
okoo 20%. Przy szacowanej liczbie kierowcw samochodw
ciarowych wynoszcej okoo 550 tysicy, oznacza to niedo-
br na poziomie okoo 100-110 tysicy osb.
60 tys.
Poniewa szacujemy, i popyt na kierowcw samochodw
ciarowych bdzie rs w tempie zblionym do tempa wzrostu
przewozw towarowych - czyli o 2,5%-3% rocznie do roku
2025, to do roku 2025 liczba kierowcw samochodw ciaro-
wych powinna wynosi ponad 800 tysicy, a liczba kierowcw
zawodowych w przewozach osb i rzeczy cznie ponad 900
tysicy osb.
Roczny napyw nowych kierowcw do zawodu nie przekracza

5%-7% ich aktualnej liczby. Na podstawie informacji uzyska-
nych od kierowcw w badaniu ankietowym (patrz: rozdzia 4)
moemy oszacowa, i odejcie z zawodu w perspektywie roku
planuje okoo 7% z nich. Oznacza to, e liczba nowych kierow-
cw najprawdopodobniej bilansuje odejcia z zawodu, nie jest
jednak w stanie wypeni powstaej luki.
Biorc pod uwag skal odej z zawodu, aby osign wyma-

gany rednioroczny wzrost liczby kierowcw na poziomie 5%
(co oznacza okoo 30 tysicy dodatkowych kierowcw rocz-
nie), liczba uzyskujcych uprawnienia C, C+E, D i D+E powinna
by w najbliszych latach utrzymywa si na poziomie okoo
60 tysicy niemal dwukrotnie wyszym, ni obecnie.

Obecnie niedobr kierowcw na polskim rynku przekracza 100 tysicy osb. W roku 2025, przy zakadanym
tempie rozwoju sektora, powinno by w naszym kraju o ponad 300 tysicy aktywnych kierowcw wicej ni
obecnie. Aby zapeni luk w liczbie kierowcw, liczba osb uzyskujcych uprawnienia w cigu roku powinna
wzrosn o okoo 25 tysicy.
Liczba kierowcw, ktra

Liczba kierowcw, ktra powinna powinna by w zawodzie w roku 2025,
Liczba kierowcw by w zawodzie w roku 2015, aby aby przy zakadanym tempie wzrostu
zawodowych w przewozie obcienie prac bya na poziomie powrci do intensywnoci pracy
osb i rzeczy roku 2004 z roku 2004
600 tys. 650 tys. 700 tys. 750 tys. 900 tys. 950 tys.
Aktualny szacowany niedobr Zapotrzebowanie rynku na nowych Roczny redni wzrost liczby kierowcw
kierowcw na rynku kierowcw do roku 2025 wymagany w latach 2015-2025
100 tys. 110 tys. ok. 300 tys. ok. 30 tys.
Liczba nowych kierowcw rocznie

Aktualna szacowana liczba kierowcw (uzyskujcych kwalifikacj wstpn),
Aktualna roczna liczba uzyskujcych rokrocznie kwalifikacje aby osign cel na rok 2025 przy
odej z zawodu wstpn aktualnej liczbie odchodzcych rocznie
ok. 25 tys. ok. 35 tys. ok. 60 tys.

Pogbianie si niedoboru kierowcw na rynku moe
mie istotne znaczenie dla wielu bran, a take dla
konsumentw
Pogbianie si niedoboru kierowcw na rynku bdzie miao Inne brane silnie uzalenione od funkcjonowania transportu
szereg negatywnych konsekwencji zarwno dla przewonikw, to: handel hurtowy i detaliczny, usugi komunalne, wybrane
jak i dla innych gazi gospodarki narodowej. Firmy transpor- gazie produkcji przemysowej w szczeglnoci produkcja
towe nie bd mogy bez zakce realizowa zakontraktowa- surowcw mineralnych i produktw z drewna, ktre z kolei
nych kursw, nie bd w stanie elastycznie reagowa na poja- zaopatruj budownictwo. Biorc pod uwag obecn struktu-
wiajce nage zamwienia ani pozwoli sobie na przyjaniejszy r gospodarki polskiej, wszystkie te brane maj szczeglne
kierowcom tryb pracy. Przypominamy, i koszt jednodniowego znaczenie dla jej efektywnego funkcjonowania, dla wygody
przestoju samochodu ciarowego, wcznie z utraconymi konsumentw oraz wynikw sektorw identyfikowanych jako
korzyciami, moe wynosi nawet 650 EUR. strategiczne take w ramach Strategii na rzecz Odpowiedzial-
nego Rozwoju. Biorc pod uwag rozwj potencjau eksporto-
Jednak bezporedni negatywny wpyw na sektor, ktrego wego polskiej gospodarki zaoonego w przyjtych przez rzd
udzia w PKB wynosi ponad 6% i wykazuje dynamiczny wzrost dokumentach strategicznych, jednym z czynnikw wpywaj-
w ostatnich latach, to nie wszystkie potencjalnie konsekwencje cych na powodzenie postulowanych dziaa bdzie sprawno
pogbiania si niedoboru kierowcw na rynku. drogowego transportu towarw.
Naley take zauway, i sprawno dziaania usug transpor- W przypadku scenariusza przewidujcego brak dziaa na
towych realizowanych zarwno niezalenie, jak i w ramach rzecz poprawy sytuacji na rynku zawodowych kierowcw,
wykonywania innej dziaalnoci gospodarczej ma take istotny transport moe sta si jedn z ptli rozwojowych dla
wpyw na rozwj innych bran. Dostpno transportu ma rozwoju spoeczno-ekonomicznego Polski.
kluczowe znaczenie dla sprawnego funkcjonowania przemysu
produkcyjnego i przetwrczego, a take segmentu usugowego,
Szacunkowy odsetek wydatkw na transport
gdzie dokonuje si obrotu towarowego.
w cakowitych wydatkach bran na usugi obce.
Znaczenie to do pewnego stopnia ilustruj dane z tak zwanej
tablicy przepyww midzygaziowych GUS, pokazujce rol Usugi magazynowe 16,5%
sektora transportowego w zakupach dokonywanych przez inne i logistyczne
brane. Na tej podstawie dokonalimy szacunku udziau trans-
portu towarowego, ze szczeglnym uwzgldnieniem transpor- Handel hurtowy 7,8%
tu drogowego w cakowitych zakupach poszczeglnych bran.
Udzia ten jest odzwierciedleniem siy powizania pomidzy
Usugi komunalne 6,3%
branami, a w zwizku z tym wykazuje, jak bardzo sprawne
funkcjonowanie poszczeglnych bran zaley od efektywnego
transportu towarowego. Handel detaliczny 5,7%
Produkcja papieru,
redni udzia transportu w wydatkach na zakupy towarw produktw mineralnych 5,1%
i usug wszystkich bran w gospodarce wynosi 3,4%. Branami i pruduktw z drewna
najbardziej zalenymi od sprawnego funkcjonowania trans- rednia dla caej 3,4%
portu s usugi magazynowe, ktre na usugi transportowe gospodarki
przeznaczaj 16,5% swoich cakowitych wydatkw.
rdo: Szacunki PwC na podstawie danych z tablicy
przepyww midzygaziowych GUS

W zwizku z dynamicznym wzrostem znaczenia polskich Rola usug transportowych w bilansie obrotw
przewonikw na rynkach europejskich, usugi transportowe biecych Polski w 2015 roku
stanowi take istotn cz poprawiajcego si w ostatnich
latach bilansu handlowego Polski. Wedug danych NBP6 za rok 80,0
2015 dodatnie saldo wymiany usug transportowych pomidzy 60,0
27,0
Polsk i zagranic wynioso 18,7 miliardw zotych. Oznacza
40,0 18,7
to, e usugi transportowe odpowiadaj za 41% cakowitej
wartoci dodatniego bilansu usug. 20,0
Miliardy PLN
9,3
0,0
Kwota ta stanowi take istotn cz cakowitego bilansu
-20,0 -11,2
obrotw biecych Polski. Samo dodatnie saldo usug trans-
-66,2
portowych (18,7 miliardw zotych) stanowio wiksz cze -40,0
salda obrotw biecych, ni saldo wymiany towarowej, ktre -60,0
w roku 2015 wynioso 9,3 miliardw zotych.
Bilans usug
transportowych
Bilans Innych
usug
Bilans
dochodw
Bilans obrotw
biecych
Bilans wymiany
towarowej
-80,0
Oznacza to, i pogorszenie warunkw rozwoju usug

transportu drogowego w Polsce mogoby w istotny
negatywny sposb wpyn na bilans patniczy Polski.
rdo: Opracowanie wasne PwC na podstawie danych NBP
Ograniczenie dostpnoci usug transportowych mogoby tak-
e utrudni realizacj przez polskie firmy eksportu towarw.
Przedsibiorcy zajmujcy si drogowym przewozem rzeczy
Wedug danych Eurostat7 ponad 80% transportu towarowego
to take istotni klienci polskiej brany finansowej, w tym
w Polsce, w tym take eksportu, realizowane jest pojazdami
przede wszystkim firm leasingowych. Wedug danych Zwizku
ciarowymi udzia ten wzrs od 2004 r. Utrudnienia
Polskiego Leasingu (ZPL)8 udzia cignikw samochodowych,
w transporcie drogowym miayby wic dodatkowy,
przyczep i naczep oraz pojazdw ciarowych o dopuszczalnej
indukowany negatywny efekt dla bilansu handlowego
masie cakowitej powyej 3,5 tony w cakowitej wartoci rynku
Polski, przyczyniajc si do ograniczenia moliwoci
wynosi w roku 2015 23%. Oznacza to, i kondycja brany
wzrostu produkcji przez krajowe firmy.
towarowego transportu drogowego ma istotne znaczenie dla
wanej czci polskiego sektora finansowego, ktra w roku
2015 sfinansowaa w sumie zakup aktyww produkcyjnych
za kwot 49,1 miliardw PLN. Niedobr kierowcw blokujcy
rozwj rynku transportowego moe wic take negatywnie
wpyn na sytuacj tego sektora, porednio uderzajc w polski
rynek finansowy.
6. http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/bilans_platniczy/bilansplatniczy_kw.html
7. Eurostat database Modal split of freight transport data (2014)
8. http://leasing.org.pl/statystyki/2015

Ewentualne spowolnienie rozwoju sektora transportu
drogowego odczuaby take brana motoryzacyjna, a w szcze-
glnoci przedsibiorstwa zajmujce si importem pojazdw
ciarowych oraz importem lub produkcj naczep i przyczep.
Warto rocznej sprzeday nowych samochodw ciarowych,
cignikw samochodowych oraz przyczep i naczep w Polsce
jest zbliona do wartoci transakcji leasingu. Cakowita war-
to polskiego rynku dystrybucji czci warta jest wedug
ekspertw okoo 15 miliardw zotych rocznie, z czego
segment ciarowy stanowi okoo 20%.
Udzia pojazdw wykorzystywanych do przewozu towarw

w cakowitej wartoci rynku leasingu w roku 2015
13% cigniki samochodowe

6,7 mld PLN
6%
naczepy i przyczepy
4% 2,7 mld PLN
pojazdy powyej 3,5 tony

2,0 mld PLN
pozostay rynek
38,4 mld PLN
77%
rdo: Opracowanie wasne PwC na podstawie danych

Zwizku Polskiego Leasingu

4.
Przyczyny dla ktrych kierowcy zmieniaj
pracodawc lub odchodz z zawodu
Aby pozna przyczyny, warto najpierw nieco bliej pozna 48% respondentw posiadao uprawnienia do przewozu
samych kierowcw. ywnoci, 27% badanych uprawnienia do przewozu towarw
niebezpiecznych, a 25% kierowcw legitymowao si take
redni wiek respondentw, ktrzy wzili udzia w naszym dopuszczeniem do przewozu zwierzt.
badaniu9 wynosi okoo 40 lat. Przecitny sta pracy w zawo- Nasze badanie do dobrze, w zestawieniu ze struktur
dzie wynosi ok. 13 lat czyli wchodzi na rynek w wieku 27 polskiego towarowego transportu drogowego, odzwierciedla
lat. Statystyczny kierowca pracowa w tym czasie u 3 przewo- rzeczywiste proporcje kierowcw jedcych na trasach krajo-
nikw, spdzajc u kadego niecae 5 lat. wych i zagranicznych - 47% badanych jedzio jedynie
w trasach na terenie Polski, 48% tylko w trasach
Przecitny kierowca to 40-latek z 13 letnim staem pracy. midzynarodowych, a 6% na obu rodzajach tras.
W badanej grupie relatywnie mao byo osb bardzo
modych. Wyniki naszego badania jednoznacznie wskazuj, i kie-
rowcy s grup relatywnie dobrze zarabiajc - przecitny
dochd kierowcw jedcych w trasach midzynarodo-
Wiek kierowcw objtych badaniem
wych to wedug naszych bada 6,5-7 tysicy zotych brutto,
na trasach krajowych o ok. 2 000 z mniejsze.
35%
30%
Wynagrodzenie zasadnicze wynikajce najczciej z umowy
o prac, szczeglnie w przypadku kierowcw midzynaro-
25%
dowych, stanowi relatywnie niewielk cz cakowitych
20%
dochodw. Istotnymi skadnikami dochodu s diety oraz inne
15%
wiadczenia, zwizane z podr subow. Zarwno diety,
10% jak i ryczaty za nocleg s istotnym elementem miesicznego
5% dochodu pracownika.
0%
18-24 25-34 35-44 45-54 55 i wicej
Dwie trzecie kierowcw otrzymywao wynagrodzenie zasad-
nicze na poziomie minimalnego wynagrodzenia natomiast
rdo: Analiza wasna PwC
znacz cz ich dochodu miesicznego stanowio rozliczenie
podry subowych. Osoby zatrudnione na umow o prac
Zdecydowana wikszo - 86% badanych kierowcw miao
z podstaw wysz ni minimalne wynagrodzenie ustawowe,
prawo jazdy z kategori C+E, bowiem te uprawnienia s szcze-
to tylko 4% badanej przez nas prby. Sytuacja taka wiadczy
glnie podane przez pracodawcw. Co ciekawe, 30% z bada-
o pewnej akceptacji modelu wsppracy przez rynek po obu
nych miao take uprawnienia do jazdy autobusami D/ D+E.
jego stronach. Kierowcy otrzymuj nisze wynagrodzenie
Analiza trendw rynkowych w latach 2004-2015, pozwala za-
zasadnicze kosztem wyszego rozliczenia podry subowych,
oy, e w wietle spadajcej atrakcyjnoci rynku przewozw
co pozwala im zaspokoi biece potrzeby finansowe.
autobusowych, wielu kierowcw autobusw przekwalifikowao
W duszej perspektywie moe to stanowi powane wyzwanie
si na przewz towarw, atrakcyjniejszy finansowo i gotowy
dla brany i dla pastwa. Oznacza to nisze nalene skadki,
wchon wykwalifikowanych pracownikw.
a zatem i nisze wiadczenia w przypadku choroby oraz nisz
oczekiwan emerytur po zakoczeniu kariery zawodowej.
A 74% badanych przez nas kierowcw posiadao jedno lub
W przyszoci moe to stanowi coraz wikszy problem spo-
dwa dodatkowe uprawnienia specjalistyczne, za co dziesity
eczny. Informacje o cikiej sytuacji emerytowanych kierow-
zebra wicej ni 4.
cw w duszej perspektywie moe zniechca modych ludzi
do tego zawodu, pogbiajc jeszcze bardziej obecny niedobr.
Jest to istotna przesanka, o ktre nie naley zapomina
oceniajc atrakcyjno finansow zawodu.
9. W naszym badaniu ankietowym wzio udzia 200 kierowcw, wrd ktrych znalaza si tylko jedna kobieta.
Dane zbierane byy metod wywiadw bezporednich wspomaganych komputerowo (CAPI).

Wanym aspektem z formalnego punktu widzenia jest take Warunki pracy i wymagania stawiane kierowcom
to, e relatywnie czsto podejmuj wspprac na podstawie mog by przyczyn ich niezadowolenia i odej
umw cywilnoprawnych. W tej formie wsppracowao z pracy.
z firmami okoo 20% ankietowanych. Pozwala to ograniczy
w jeszcze wikszym stopniu koszty pracy w relacji do wypaca- Poza warunkami pacowymi, istotnymi czynnikami decyduj-
nej pensji, jednak zarazem zmniejsza stabilno rynku zarw- cymi o atrakcyjnoci zawodu jest zadowolenie z pracy.
no z punktu widzenia zleceniobiorcy, jak i zleceniodawcy, bo W ramach przeprowadzonego badania poddalimy wnikliwej
przyczynia si do zwikszenia rotacji. analizie poziom satysfakcji kierowcw oraz najwaniejsze
czynniki go determinujce. Informacje te mog by wane
Pomimo tej unikalnej specyfiki zatrudnienia w sektorze, dla brany. Ich wykorzystanie moe pozytywnie wpyn na
dochody zarwno kierowcw obsugujcych trasy midzyna- zwikszenie napywu do zawodu oraz na zmniejszenie skali
rodowe, jak i krajowe naley uzna za bardzo atrakcyjne dla odpywu od zawodu, a take ograniczy poziom rotacji.
osb, ktrych wyksztacenie nie musi przekracza zawodowe-
go. Razem z rozliczeniem podry subowych, ktre czsto
nie s ujmowane w statystykach, ich zarobki przekraczaj pa-
ce operatorw maszyn grniczych, czy te maszynistw czyli
zawodw o podobnej charakterystyce wymaganych kwalifikacji.
Z perspektywy absolwenta zasadniczej szkoy zawodowej, Satysfakcja
zawd kierowcy naley niewtpliwie do najbardziej
atrakcyjnych finansowo opcji na rynku.
Dochd brutto kierowcw na tle wybranych

zawodw (2014/2015)
Kierowcy w trasach
Lojalno
6750
midzynarodowych
Operatorzy maszyn grniczych 5200
Maszynici kolejowi 4000
Razem operatorzy
Niska rotacja
3200
i monterzy maszyn i urzdze
Robotnicy przemysowi
3100
ogem
rdo: Analiza PwC

Na potrzeby tego badania, zdefiniowalimy specjalny, skada- Przecitny poziom zadowolenia kierowcw z pracy
jcy si z czterech wymiarw wskanik satysfakcji z wykony- nie jest wysoki, co moe stanowi jedn z przyczyn
wania zawodu kierowcy. Do kadego wymiaru opracowalimy relatywnie czstych zmian pracodawcw lub zawodu.
zestaw stwierdze i prosilimy kierowcw, aby ustosunkowali
si do nich, oceniajc na piciopunktowej skali ich zgodno ze Mierzc satysfakcj z pracy wedug przyjtego przez nas
swoimi dowiadczeniami i odczuciami. modelu w skali zadowolenia od 0 do 100% otrzymalimy
redni wynik na poziomie 56%, a wynik rodkowy10 (median)
Pierwszy wymiar, ktry nazwalimy Ja odzwierciedla odczu- na poziomie 59%. Oznacza to, i poowa kierowcw osiga
cia kierowcy na temat jego pracy. W ramach badania kierowcy poziom satysfakcji wyszy ni 59%. Fakt, i mediana (59%)
pytani byli, czy widz bardziej atrakcyjny dla siebie zawd, czy jest wysza od redniej arytmetycznej otrzymanych wynikw
polecaj prac innym i czy uwaaj, e ich praca jest komu (56%) oznacza, e przy powszechnie ponadprzecitnym pozio-
potrzebna. mie zadowolenia rednia zaniana jest przez osoby bardzo
niezadowolone.
W ramach badania kolejnego wymiaru - Pracodawca - pyta-
limy kierowcw o ich relacje z przeoonymi, w szczeglnoci Z drugiej jednak strony wyniku tego niestety nie mona uzna
poziom doceniania pracownikw i moliwo otrzymania za wysoki przyjmuje si, e poziom satysfakcji poniej 70%
wsparcia w wymagajcych tego sytuacjach. naley uwaa za niezadowalajcy. Jednoznaczna ocena tych
wynikw nie jest jednak moliwa bez cyklicznego badania, kt-
Trzeci wymiar zadowolenia to tzw. Sprawy techniczne. Praca re pozwolioby wyznaczy trend lub podany poziom zadowo-
kierowcy, zwaszcza jedcego na trasach midzynarodowych lenia czyli na przykad taki, ktry minimalizowaby poziom
wymaga akceptacji wysoko mobilnego charakteru pracy dla- rotacji i/lub odej z zawodu przy relatywnie niskich kosztach
tego bardzo istotne s warunki w jakich jest ona wiadczona. dla pracodawcw.
Kierowca spdza wikszo trasy w swoim pojedzie, wic
wana jest jego jako i poziom komfortu. W tej czci znalazy Jako zdecydowanie korzystny z punktu widzenia pracodawcw
si tu take stwierdzenia dotyczce oceny trybu pracy naley natomiast ocenia fakt, e stosunkowo duo jest kierow-
i wsppracy osobami organizujcymi prac przewozow. cw, ktrzy osigaj wyszy ni przecitna poziom satysfakcji
z pracy. Jest to grupa, ktra nie bdzie przyczynia si do wzro-
Ostatni badany przez na wymiar to Wynagrodzenia. Kierow- stu wskanika rotacji.
cy s na og dobrze rozeznani w wynagrodzeniach na rynku
i czynnikach, jakie na nie wpywaj, i skonni s zmienia prac Pozytywnie z punktu widzenia pracodawcw naley oceni
kierujc si swoj ocen dochodw w odniesieniu do ponoszo- take relacje pomidzy poziomami satysfakcji kierowcw
nych wyrzecze i trudw pracy. w kadym z czterech badanych przez nas wymiarw. Wyniki
wskazuj, i przecitnie kierowcy s najbardziej zadowoleni
Model satysfakcji kierowcw zawodowych z relacji z pracodawc (62%) i z warunkw technicznych pracy
(59%). Nieco gorsze wyniki otrzymujemy dla poziomu satys-
fakcji z dochodw (52%) oraz dla poziomu osobistej realizacji
(51%). Warto jednak mie na uwadze, e wszystkie te wyniki
Ja s znacznie poniej uwaanych za bezpieczne 70%. Nie dziwi
wic fakt, e:
Pracodawca
Co pity zbadany przez nas kierowca rozwaa obecnie
zmian pracodawcy. Jedna czwarta z nich planuje zrobi
Sprawy to w najbliszym czasie.
Indeks techniczne
satysfakcji
Wynagrodzenie
10. Mediana oznacza, e poowa respondentw osigaa wynik powyej tej wartoci, a poowa poniej.

Istnieje wyrany zwizek pomidzy poziomem satysfakcji W tym miejscy warto zwrci uwag na fakt, i dla pewnej
z pracy kierowcw, a ich deklaracjami dotyczcymi planowanej liczby kierowcw ktrzy planuj zmian pracodawcy oznacza
zmiany pracodawcy lub odejcia z zawodu. Kierowcy, ktrzy to de facto porzucenie polskiego rynku pracy i podjcie zatrud-
nie planuj zmiany miejsca zatrudnienia to osoby, ktrych nienia u pracodawcw zagranicznych. Nie s dostpne dane
poziom satysfakcji nie odbiega mocno od przecitnej. rednia umoliwiajce oszacowanie skali tego zjawiska, ale prowadzo-
warto indeksu satysfakcji w tej grupie wyniosa 61%. ne rozmowy z pracodawcami i kierowcami pozwalaj wnio-
Zdecydowanie odrniaj si natomiast kierowcy chccy skowa/stwierdzi, i jest to zjawisko zauwaalne i dodatkowo
zmieni zawd deklarowany przez nich poziom satysfakcji pogbiajce obserwowane niedobory na polskim rynku.
z pracy jest o ponad 24 punkty procentowe niszy
od przecitnego i wynosi 32%. Odsetek pragncych zmieni w najbliszym czasie
zawd jest rwnie wysoki jak odsetek planujcych
Rozkad Indeksu Satysfakcji Kierowcw zmian pracodawcy
25% Odsetek badanych rozwaajcych zmian zawodu jest podobny

do odsetka badanych mylcych o zmianie pracodawcy i wy-
20% nosi 20%. Dwie trzecie spord tej grupy zadeklarowao take
jednoczenie wol zmiany pracodawcy, w duej mierze s to
15%
wic grupy pokrywajce si.
Wrd osb pragncych zmieni zawd 18% planuje uczyni

10%
to w jak najszybciej, a kolejne 18% w perspektywie kilku lub
kilkunastu miesicy. Moemy wic szacowa, i w perspekty-
5% wie kilkunastu miesicy z zawodu chce odej 7% kierowcw.
Informacji tej uywamy w przedstawionych wczeniej kalku-
0% lacjach dotyczcych skali niedoboru kierowcw na polskim
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
rynku w cigu najbliszych lat.
Planowe odejcia z pracy s take (podobnie jak deklaracje
Kierowcy planujcy zmieni obecnego pracodawc o chci zmiany pracodawcy) bardzo silnie skorelowane
z poziomem satysfakcji. redni poziom indeksu zadowolenia
Czy planuje zmieni Jeli tak, to kiedy? z pracy wrd kierowcw pragncych zmieni zawd wynosi
pracodawc? 38%, natomiast u osb ktre zamierzaj w nim pozosta -
61,5%. Wyniki naszych bada wskazuj take na zaleno po-
21%
midzy planowanym czasem odejcia z zawodu i wskanikiem
satysfakcji - e kierowcy mniej zadowoleni ze swojej pracy s
7% do skonni zmieni j szybciej.
75%
72%
15%
10%
Nie Powyej trzech miesicy

Nie wiem 1-3 miesicy
Tak W cigu miesica

Kierowcy planujcy zmieni zawd Najwaniejsz bezporednio podawan przez
kierowcw przyczyn dla ktrej chc oni zmienia
Czy planuje zmieni Jeli tak, to kiedy? prac jest wysoko dochodw wskaza na ni co
Zawd? drugi ankietowany.
20% Wysoko dochodw na rynku jest zagadnieniem bardzo do-

brze przez nich rozpoznanym. Podczas postojw na parkingach
6% czsto obcy dla siebie kierowcy wymieniaj si informacjami
64% o pracy dla poszczeglnych przewonikw. Najczciej poru-
szanymi przez nich tematami s wanie dochody, tryb pracy,
relacje z przeoonymi itp. Wiedz zatem ile i gdzie mog za-
robi, i orientuj si w innych aspektach zatrudnienia zwiza-
75%
nych ze wiadczeniem usug dla rnych pracodawcw.
18%
Mniej istotnym dla kierowcw problemem jest regularno
18% wypat, na ktr wskazao 14% respondentw. 84% badanych
kierowcw deklaruje, e otrzymuje wypat na czas, a ponad
95% z mniejszym ni tydzie opnieniem.
Nie Za kilka lat
Nie wie Za kilka/kilkanacie miesicy
Drug wan z punktu widzenia podejmowania de-
Tak Jak najszybciej
cyzji o zmianie pracodawcy lub zawodu kwesti jest
rdo: Opracowanie wasne PwC tryb pracy, rozumiany w tym raporcie jako liczba dni
spdzanych przez kierowc w trasie oraz relacja czasu
Kierowcy planujcy zmieni zawd w najbliszym czasie w trasie do czasu spdzanego na odpoczynku w domu.
70% Dusze trasy i mniejsza liczba dni odpoczynku w domu wi

62%
si zwykle, take z wyszymi dochodami. Kosztem jest tu
60%
czas spdzany z rodzin i coraz bardziej uciliwe niedostatki
50% 45% komfortu w trasie. Nawet w przypadku krtkich tras, trwaj-
cych okoo tygodnia wan dla kierowcw kwesti jest moli-
40%
32% wo powrotu do domu na weekend. To wtedy czas spdzony
28%
30% z rodzin jest najefektywniejszy. Problem rozki z rodzin
jest take kluczow barier wykonywania zawodu kierowcy
20%
dla kobiet w tradycyjnym modelu rodziny to na kobiety spada
10% zasadniczy ciar prowadzenia gospodarstwa domowego.
W przypadku pracy w charakterze zawodowego kierowcy
0%
Jak najszybciej Za Za kilka lat Nie zamierza jest to niemoliwe, dlatego przeamanie stereotypu mskiego
kilka/kilkanacie zmienia zawodu kadorazowo wymaga aktywnego wsparcia ze strony
miesicy
rodziny.
Okoo 11% kierowcw wskazao, e przy zmianie pracodaw-
cy braoby pod uwag relacje z przeoonymi. Mimo dalszej
pozycji w rankingu, jest to nadal istotne zagadnienie. Kierowcy
i wikszo przewonikw wskazywaa w wywiadach, e
Satysfakcja kierowcw jest wana
w duych firmach problemem jest bezosobowe traktowanie
Niski poziom satysfakcji z pracy wrd
pracownikw. Wany dla kierowcw jest take sposb post-
kierowcw (56%) przyczynia si do wyso-
powania przeoonych w przypadku nagej potrzeby powrotu
kiej rotacji na rynku. Kierowcy, ktrzy chc
kierowcy do domu z przyczyn osobistych. Problem relacji
zmieni zawd s o poow mniej zado-
z przeoonymi wida w ankietach wypenianych przez
woleni z pracy ni osoby ktre chc nadal
pracodawcw statystycznie wysz rotacj maj firmy
wykonywa dotychczasowy zawd.
wiksze, gdzie skala interakcji z przeoonymi
jest ograniczona.

Nie badalimy powszechnoci zjawiska zwizanego z nieprze- Z drugiej strony, bardzo istotne s dobre relacje przedsibior-
strzeganiem czasu pracy, jednak 7% naszych respondentw cw z obecnymi kierowcami i ich odpowiednie wykorzystanie
stwierdzio, e wymuszanie na nich takich zachowa byoby to wanie oni mog by najlepszymi nonikami informacji
powodem do rozstania si z pracodawc. Podobn liczb wska- o atrakcyjnoci zatrudnienia w konkretnej firmie. Zapewnienie
za uzyskay wane sprawy rodzinne oraz podstawa naliczania kierowcom wysokiego poziomu satysfakcji z wykonywanej pra-
skadek emerytalnych. cy nie tylko pozwoli pracodawcom zachowa dotychczasowych
kierowcw, ale bdzie miao bezporedni wpyw na zdolno
Gwne przyczyny zmiany pracodawcy przez kierowcw do wypeniania istniejcych wakatw.
Jak kierowcy szukaj pracy?

Wysoko
zarobkw 50%
Z polecenia
71%
innych kierowcw
Tryb pracy (czas
spdziany w trasie 22% Popularne portale
oraz w domu) 22%
z ogoszeniami
Regularno 14% Fora internetowe 17%

wypat
Portale branowe
Relacje z rm 16%
i prasa
i/lub bezporednim 11%
przeoonym
Urzdy pracy 5%
Nieprzestrzeganie
przez pracodawc
7%
wymogw Pracodawcy
dziennego czasu 4%
zgaszaj si sami
Sytuacja prywatna
6% Inne 2%
(relacje z rodzin)
Wysoko rdo: Opracowanie wasne PwC

podstawy 5%
naliczania skadek
emerytalnych Sposoby poszukiwania pracownikw przez firmy transportowe
w znacznej mierze pokrywaj si z preferencjami kierowcw.
rdo: Opracowanie wasne PwC A 60% przewonikw poszukuje kierowcw poprzez znajo-
mych, przez co rozumiemy zarwno osoby z otoczenia swojego
Dobre relacje z wasnymi kierowcami mog by jak i kierowcw. Drugim najbardziej popularnym sposobem
podstaw dla skutecznego poszukiwania nowych poszukiwania pracownikw jest umieszczanie ogosze na
pracownikw przez firmy transportowe. portalach internetowych z tej metody rekrutacji korzysta
57% firm.
Kierowcy wymieniaj si informacjami o swojej pracy najcz-
ciej podczas postojw , zdobywajc w ten sposb informacje Pracodawcy relatywnie czsto zwracaj si take z pytaniami
o potencjalnej moliwoci zmiany zatrudnienia. Nieznacznie do Urzdw Pracy (UP). Wedug dostpnych na rynku analiz
rzadziej wykorzystywanymi przez kierowcw rdami infor- w 2012 roku w Powiatowych Urzdach Pracy zarejestrowa-
macji o ofertach pracy s portale z ogoszeniami, fora interne- nych byo ok. 30 tysicy osb z prawem jazdy na samochody
towe oraz portale i prasa branowa. Korzystanie z tych metod ciarowe (C, C+E) ale odzew z ich strony by niewielki.
powinno zapewni przewonikom odpowiednio dobre dotarcie Naley pamita, i posiadanie przez te osoby prawa jazdy tych
ze swoj ofert zatrudnieniowa do potencjalnych pracowni- kategorii nie oznacza jeszcze, e mog one zosta zatrudnione
kw. w transporcie drogowym. W wielu przypadkach, zwaszcza
wrd osb starszych, uzyskanie prawa jazdy kategorii C
mogo nastpi w okresie zasadniczej suby wojskowej, ktra
w przeszoci bya wanym kanaem zasilania rynku pracy.
Obecnie, od rezygnacji z poboru, znaczenie tego czynnika
stopniao do zera.

Kryteria wyboru pracodawcw przez kierowcw
Aktywnymi zawodowo kierowcami mog by tylko osoby
posiadajce kwalifikacj wstpn oraz regularnie odbywajce Wysokoci
80%
wynagrodzenia
szkolenia okresowe. Osoby zarejestrowane w urzdach pracy
najprawdopodobniej nie posiadaj tego typu uprawnie lub
Jakoci
nie chc pracowa w zawodzie. Podczas naszego badania, nie 44%
i klas samochodu
odebralimy sygnaw wiadczcych, aby skuteczno UP
w rekrutowaniu kierowcw w ostatnich latach si poprawia. Trybem pracy 39%
Mona stwierdzi, i problem bezrobocia wrd aktywnych,
czyli posiadajcych niezbdne uprawnienia kierowcw prak-
tycznie nie istnieje. Regularnoci wypat 34%
Warunki wynagradzania, w tym wysoko wiadcze Relacjami midzy

28%
pracodawc a kierowcami
z tytuu podry subowych, jako taboru oraz tryb
pracy to gwne przesanki wyboru pracodawcy.
Form naliczania
Dofinansowanie szkole nie jest istotne dla osb wynagrodzenia
17%
posiadajcych ju konieczne uprawnienia.

Donansowaniem
7%
szkole
Wrd kryteriw, wedug ktrych kierowcy wybieraj pra-
codawcw na pierwszym miejscu jest poziom dochodw. To
wskazanie jest naturalne i spjne z przyczynami odej z pracy. Inne 2%
Kolejnymi w rankingu kryteriami s jako i wygoda pojazdu

oraz tryb pracy. Oba te czynniki s ze sob zwizane. Kierowca
ruszajcy w tras spdza w samochodzie kilkanacie godzin
Jedna trzecia kierowcw zwraca uwag na regularno wypat.
na dob i peni on dla niego rol domu. Poowa przebadanych
Nieco mniej wskazuje na jako relacji z pracodawc. Dla
przez nas kierowcw jedcych na trasach midzynarodo-
17% istotna jest forma naliczania wynagrodzenia, tzn. relacja
wych jednorazowo spdza poza domem wicej ni 15 dni,
wynagrodzenia podstawowego do wiadcze z tytuu podry
czyli ponad dwa tygodnie, a 15% byo wanie w trakcie tras
subowych oraz sposb ich naliczania. Jednoczenie jednak
trwajcych ponad 30 dni (rekordzista by w trakcie trasy trzy-
znacznie mniejszy odsetek ankietowanych deklaruje skonno
miesicznej). Jest wic oczywiste, e kabina pojazdu, ktrym
do zmiany z tego powodu swojego pracodawcy. Moliwo
porusza si i w ktrym mieszka kierowca musi mu zapewnia
sfinansowania przez pracodawc szkole nie pojawia si wrd
odpowiedni ilo przestrzeni do spania oraz przestrzeni baga-
kierowcw czsto jako czynnik decydujcy o atrakcyjnoci
owej. Kierowcy pokonujcy trasy liczce kilka tysicy kilome-
miejsca pracy. Naley jednak pamita, e badanie objo
trw po drogach rnej jakoci oczekuj take komfortowego
aktywnych zawodowo kierowcw czyli osoby posiadajce ju
zawieszenia tumicego drgania i nierwnoci drogi. Pomimo
wikszo uprawnie. Ich uzyskanie jest jedn z barier wejcia
bardzo znaczcej, w ostatnich latach, modernizacji taboru sa-
do zawodu, ktr te osoby ju pokonay.
mochodowego, to jego parametry techniczne wci pozostaj
bardzo istotne dla kierowcw.

5.
Bariery wejcia do zawodu kierowcy
Wymogi formalne wykonywania zawodu kierowcy

mog by postrzegane jako przeszkoda przez
potencjalnych zainteresowanych
Osoba zainteresowana podjciem pracy jako kierowca Co do zasady o prawo jazdy kategorii C oraz C+E mog ubie-
zawodowy musi speni szereg wymaga, ktre zawarte s ga si osoby, ktre ukoczyy 21 lat. Ustawodawca przewi-
w szczeglnoci w ustawie o kierujcych pojazdami oraz usta- dzia jednak moliwo uzyskania niezbdnych kwalifikacji
wie o transporcie drogowym. Ustawy te wdraaj do polskiego take przez osoby w wieku 18-21 lat Musz one jednak uzyska
porzdku prawnego kluczowe przepisy Unii Europejskiej wiadectwo kwalifikacji zawodowej potwierdzajce ukocze-
dotyczce kompetencji zawodowych kierowcw. nie kwalifikacji wstpnej. Kurs prowadzony przez uprawnio-
ny orodek szkoleniowy obejmuje 280h, w tym 260h zaj
W wietle tych wymaga droga do zawodu kierowcy jest teoretycznych i 20 godz. jazdy (spord ktrych 4h odbywaj
relatywnie duga i kosztowna. Czas ktry upywa od rozpocz- si w warunkach specjalnych). Koszt kursu siga do 5 tysicy
cia procesu szkolenia do podjcia pracy w najbardziej atrakcyj- zotych.
nym segmencie transportu midzynarodowego to wiele miesi-
cy, a w przypadku najmodszych adeptw zawodu kilka lat. Znacznie nisze koszty ponosz osoby, ktre ukoczyy 21 lat,
Wynika to nie tyle z uwarunkowa natury formalno-prawnej, mog one bowiem odby kwalifikacj wstpn w trybie przy-
ktre opisujemy poniej, ale przede wszystkim warunkw ryn- spieszonym obejmujcym poow podstawowej liczby godzin
kowych. Wyniki naszych bada wskazay, i modzi kierowcy szkolenia (140h). Osoby poniej 21 roku ycia, ktre odbd
nie s chtnie zatrudniani przez pracodawcw do wykonywa- kwalifikacje wstpn w trybie przyspieszonym bd posiaday
nia najbardziej odpowiedzialnych zada. Jest to zwizane uprawnienia ograniczone do prowadzenia pojazdw wymaga-
z oczywistym brakiem dowiadczenia, ale take z niedoborem jcych prawa jazdy kategorii C1 lub C1+E, czyli o dopuszczal-
umiejtnoci mikkich. Aspekty te opisujemy szeroko nej masie cakowitej nieprzekraczajcej 7,5 tony.
w nastpnym rozdziale raportu.
W przypadku kierowcw autobusu limit wieku uzyskania kwa-
Kandydat na kierowc zawodowego na wstpie musi speni lifikacji zawodowych zosta ustawiony wyej - wymagane jest
dwa podstawowe warunki: mie ukoczone 18 lat oraz posia- ukoczenie 21 lat w przypadku penej kwalifikacji wstpnej
da prawo jazdy kategorii B. Warto w tym miejscu wskaza, oraz 23 lat w przypadku kwalifikacji wstpnej przypieszonej.
e rednia zdawalno za pierwszym podejciem egzaminu
praktycznego na prawo jazdy w roku 2015 wyniosa zaledwie Kierowca zawodowy jest zobligowany do cyklicznego odna-
38%11. wiania swoich uprawnie poprzez odbycie 35h teoretycznego
szkolenia okresowego. Tego rodzaju szkolenie jest rwnie ob-
Kolejny krokiem do zostanie zawodowym kierowc samochodu ligatoryjne dla osb ktre otrzymay prawo jazdy kat. C lub C1
ciarowego jest uzyskanie prawa jazdy kat. C Koczcy si przed 10.08.2009r (przed 10.08.2008 dla kategorii D lub D1)
egzaminem pastwowym kurs obejmuje 20h zaj teoretycz- i byy zwolnione z obowizku uzyskania kwalifikacji wstpnej.
nych oraz 30h praktycznych, kategoria C+E to kolejne 20h
teorii oraz 25h jazdy. Dla wyszych kategorii praw jazdy zda- Kandydat na kierowc zawodowego musi rwnie przej
walno jest podobna jak w przypadku praw jazdy kategorii B. badania pod katem przeciwwskaza zdrowotnych i psycholo-
W roku 2015 zdawalno egzaminu teoretycznego na kategori gicznych do wykonywania pracy na tym stanowisku.
C wyniosa okoo 40%, a egzaminu praktycznego dla kategorii
C i kategorii C+E okoo 50%12. Sposb uzyskiwania praw jazdy
kategorii B i C nie by przedmiotem naszego badania. Jednak
saba zdawalno oraz opinie pracodawcw wskazuj na ko-
nieczno ewaluacji systemu szkolenia i egzaminowania.
11. Dane Oglnopolskiej Izby Gospodarczej Orodkw Szkolenia Kierowcw

12. Dane na podstawie informacji ze stron internetowych wybranych WORD.

Uzyskanie koniecznych uprawnie jest czasochonne,
wie si te z powanymi nakadami finansowymi
Szacunkowy koszt uzyskania kwalifikacji niezbdnych do
Cakowity koszt wejcia do zawodu, ktry naley rozpatrywa wykonywania zawodu kierowcy
w kategoriach inwestycji dla kandydata. Moe on wynie od
okoo 10 tysicy zotych dla osoby powyej 21 roku ycia ktra Wymagane redni koszt (z)
dla uzyskania peni uprawnie moe odby kurs kwalifikacji
Badania lekarskie
wstpnej przyspieszonej do okoo 12 tysicy dla modszej oso- 100-150
(dla kadego z kursw)
by penoletniej ktra dla uzyskania rwnowanych uprawnie
musi odby kurs kwalifikacji wstpnej. To odpowiednio dwu- i Badania psychologiczne 200-400
trzykrotno redniego wynagrodzenia. Koszty te znaczco
Kurs na prawo jazdy kat. B 1 400
wzrosy kiedy wprowadzono wymg uzyskania kwalifikacji
wstpnych. Skala tego wzrostu to okoo 30%-40% w zalenoci Egzamin kat. B 170
od tego czy kandydat zdobywa kwalifikacj wstpn w trybie
przyspieszonym, czy zwykym. Koszt wydania prawa jazdy kat. B 100
Kurs na prawo jazdy kat. C 2 000
Koszty te mog wzrosn dodatkowo gdy kierowca zdecy-
duje si uzyska dodatkowe uprawnienia. Na przykad koszt Egzamin praktyczny 200
podstawowego kursu i egzaminu na ADR, czyli zezwolenie na Koszt wydania prawa jazdy kat. C 100
przewz towarw niebezpiecznych, wynosi 400-550 zotych.
Szkolenia specjalistyczne dotyczce materiaw radioaktyw- Kwalifikacja wstpna przyspieszona /
2 800 / 5 000
nych, wybuchowych i cystern mog podnie cen kursw Kwalifikacja wstpna
i uprawnie do 1600 zotych. Szkolenie okresowe 600
Zmiana przepisw w roku 2012 jest bardzo widoczna gdy Kurs na prawo jazdy ka. C+E 1 800
spojrzymy na dane dotyczce liczby osb zdajcych egzamin Koszt egzaminu 245
na prawo jazdy kategorii C praz C+E w ostatnich latach.
W roku 2011 prawo jazdy kategorii C uzyskao 36,5 tysicy Koszt wydania prawa jazdy 100
osb, w roku 2012 liczba ta wzrosa do 46,7 tysicy, a w roku Szacunkowy koszt cakowity 9 815 - 12 265
2014 liczba ta wyniosa ju tylko 23,1 tysicy. Rekordowa licz-
ba zdajcych w roku 2012 bya bezporednim efektem nowych rdo: opracowanie wasne PwC na podstawie ofert orodkw szkole
przepisw. Ich dugofalowym skutkiem jest spadek zaintere-
sowania uzyskaniem prawa jazy kategorii C pomidzy rokiem
2011 i 2014 sigajcy a 37%.

Uzyskanie kwalifikacji wstpnej przez modego
kandydata w ramach systemu szkolnictwa
zawodowego moe znaczco obniy
koszty dostpu do zawodu.
Rozwizaniem alternatywnym do odbycia kursu na kwalifika- W biecym roku szk takich nie otwarto w czterech woje-
cj wstpn w orodku szkolenia jest ukoczenie szkoy o kie- wdztwach: lubuskim, opolskim, podlaskim i zachodniopo-
runkowym profilu zawodowym. Szkoa przygotowuje ucznia morskim. Wedug uzyskanych informacji w wojewdztwach
do testu kwalifikacyjnego w zakresie kwalifikacji wstpnej podlaskim i opolskim planowano ich utworzenie, lecz prby
zgodnie z przepisami w sprawie szkolenia kierowcw zakoczyy si niepowodzeniem. Warto zauway, e trzy
wykonujcych przewz drogowy. spord czterech wojewdztw w ktrych nie ma aktualnie
szk ksztaccych w tym profilu, to regiony sabiej rozwinite
W listopadzie 2015 r. Minister Edukacji Narodowej podpisaa gospodarczo, w ktrych zainteresowanie tego typu atrakcyj-
nowelizacj rozporzdzenia w sprawie klasyfikacji zawodw nym ksztaceniem powinno by wiksze.
szkolnictwa zawodowego, wprowadzajcej do niej nowy
kierowcy-mechanika. Mapa szk zawodowych ksztaccych uczniw
w kierunku kierowca-mechanik
Uruchomienie w ramach szkolnictwa zawodowego nauczania
w zawodzie kierowca mechanik wynika z obserwowanego
deficytu kadr, , ktre mogyby zasili rynek pracy w brany
transportowej. Oznacza to, e na poziomie rzdowym problem
niedoboru kierowcw na rynku jest take dostrzegany.
Biorc pod uwag, e nowa podstawa programowa zrwnuje

okres ksztacenia w zawodzie kierowcy-mechanika z odbyciem
kursu do kwalifikacji wstpnej, koszt wejcia do zawodu dla
absolwentw tego kierunku moe zmniejszy si o ok. 40%.
Warunkiem jest podjcie przez absolwenta gimnazjum
w wieku 16 lat wiadomej decyzji o rozpoczciu nauki
w nowo utworzonych klasach ksztaccych kierowcw. Co
istotne, wprowadzenie nauki zawodu kierowcy-mechanika
do szkolnictwa zawodowego moe przyczyni si do wypenie-
nia systemowej luki zwizanej z zanikiem szkolenia kierowcw
pojazdw ciarowych w ramach zasadniczej suby
wojskowej.
Od 1 wrzenia br. powstay pierwsze klasy ksztacce uczniw

w tym zawodzie . Wedug informacji z Rejestru Szk i Placwek
rdo: Opracowanie wasne PwC na podstawie danych uzyskanych z Rejestru
Owiatowych w roku szkolnym 2016/2017 utworzono 29 takich
Szk i Placwek Owiatowych Ministerstwa Edukacji Narodowej
klas, z czego 27 w szkoach publicznych. Niestety w chwili
zamykania prac nad raportem nie byo jeszcze informacji
o liczbie uczniw ktrzy rozpoczli w nich nauk mona
jednak przypuszcza, e nie przekracza ona kilkuset uczniw.

Skuteczno szkolnictwa zawodowego w dostarczaniu na Kolejnym wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej in-
rynek kompetentnych i przygotowanych do wykonywania frastruktury do prowadzenia zaj praktycznych. Podstawa
zawodu kierowcy absolwentw wie si z szeregiem wyzwa. programowa zakada, e zajcia praktyczne mog odbywa si
Problemem dla szk zawodowych moe by przede wszystkim m.in. w OSK, ODTJ i przedsibiorstwach transportowych. Ko-
zapewnienie odpowiedniej kadry, szczeglnie z uwagi na rzystanie z oferty orodkw szkoleniowych niewtpliwie wpy-
niewielk liczb klas i zaj zwizanych z transportem prowa- nie na koszt ksztacenia kadego ucznia, podobnie zreszt jak
dzonych dotychczas w szkoach zawodowych. Ponadto, do tej na innych poszukiwanych na rynku zawodach technicznych.
pory szkoy nie byy tak precyzyjnie nakierowane na dostarczanie Niezmiernie wane jest, aby przy rozdzielaniu rodkw z sub-
rynkowi pracy absolwentw gotowych do zdania egzaminu wencji owiatowej wci po uwag wysze koszty ksztacenia
na kwalifikacj wstpn. Moe to oznacza, e w szkoach tego typu zawodw, warto uwzgldni odpowiedni wspczyn-
brakuje nauczycieli posiadajcych odpowiednie uprawnienia nik w rozporzdzeniu MEN o podziale subwencji owiatowej15.
i wiedz do prowadzenia zaj przygotowujcych do egzaminu
pastwowego na prawo jazdy kategorii B oraz zaj w ramach Kolejnym aspektem na ktry naley zwrci uwag jest
szkolenia zwizanego z kwalifikacj wstpn. przecitny wiek absolwentw szk zawodowych wynosz-
cy obecnie, w zalenoci od wieku rozpoczcia nauki przez
Podstawa programowa dla zawodu kierowca-mechanik ucznia i miesica jego urodzin 17-18 lat. W zwizku z tym mao
wskazuje wyranie, e ksztacenie to ma odbywa si wedug prawdopodobne jest aby ucze szkoy zawodowej mg odby
przepisw dotyczcych transportu drogowego13, co oznacza, szkolenie i przystpi do egzaminu na prawo jazy kategorii B,
e osoby prowadzce zajcia musz speni nie tylko wymogi a nastpnie C i C+E w trakcie trwania nauki. Jest to odzwier-
w nich przewidziane, ale rwnie te stawiane wobec nauczy- ciedlone take w podstawie programowej kierunku zakadaj-
cieli szk zawodowych. cej, i ucze bdzie posiada wiedz i umiejtnoci niezbdne
do uzyskania prawa jazdy kategorii B. Oznacza to konieczno
Wymogi stawiane wobec nauczycieli w szkoach zawodowych podjcia krokw w celu zapewnienia absolwentom moliwoci
wykraczaj poza wymagania wobec instruktorw prowadz- kontynuacji zdobywania uprawnie bezporednio po zako-
cych zajcia w poza szkolnych orodkach szkolenia, chodzi czeniu nauki, tak by nie byli oni zmuszeniu podejmowa innej
tu przede wszystkim o konieczno posiadania wyksztace- pracy. Dziaania takie powinny zosta podjte wsplnie przez
nia wyszego. Moe to sta si przeszkod dla zatrudniania administracje publiczn (organy prowadzce, Ministerstwo
instruktorw jako nauczycieli. Rozwizaniem jest moliwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Infrastruktury
okrelenia wycze od obowizku posiadania wyszego wy- i Budownictwa) oraz pracodawcw.
ksztacenia na drodze rozporzdzenia MEN. Obecnie, zwol-
nienie takie przysuguje m.in. osobom posiadajcym matur
oraz odpowiednie przygotowanie pedagogiczne, ktre wymaga
znacznie wikszej liczby odbytych godzin szkoleniowych ni
przewidziane w wymaganiach wobec instruktorw12.
13. M.in. ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujcych pojazdami oraz ustawa z dnia 6 wrzenia 2001 r. o transporcie drogowym.
14. R
ozporzdzenie MEN w sprawie szczegowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz okrelenia szk i wypadkw, w ktrych mona
zatrudni nauczycieli niemajcych wyszego wyksztacenia lub ukoczonego zakadu ksztacenia nauczycieli z dnia 13 marca 2009 r.
15. Rozporzdzenie MEN sprawie sposobu podziau czci owiatowej subwencji oglnej dla jednostek samorzdu terytorialnego.

Niezalenie od wsplnie podejmowanych krokw wskazane W obu przypadkach okrelenia te odzwierciedlaj charakter
jest szerokie zaangaowanie pracodawcw w prowadzenie pracy, ktra wie si z wysok mobilnoci - wielodniowymi
praktyk zawodowych, nawet gdy praktykanci nie bd jeszcze podrami oraz rozstaniami z rodzin. By moe z tego wynika
posiada prawa jazdy odpowiedniej kategorii. Przy odpowied- bardzo wysoki poziom maskulinizacji tego zawodu zarwno
nim programie praktyk, przedsibiorcy bd mieli szans oce- w Polsce jak i na wiecie.
ni kandydatw pod ktem kompetencji mikkich, wskazywa-
nych przez nich jako podane. Najlepsi praktykanci, w zamian W trakcie badania na 200 przebadanych kierowcw
za zobowizanie do podjcia pracy o konkretnego pracodawcy, bya tylko 1 kobieta, co oznaczaoby e udzia kobiet
mogliby zosta objci pomoc finansow obejmujc kurs na wrd kierowcw wynosi okoo 0,5%
prawo jazdy kategorii C i C+E. Wydaje si, e takie pynne
przejcie uczniw ze szkoy wprost do zawodu bdzie ozna- Nasi rozmwcy podkrelali, e charakter pracy nie sprzyja
k sukcesu tego programu i przy odpowiedniej popularnoci kobietom. W przypadku kierowcw-mczyzn pozostajcych
kierunku, istotnym rdem brakujcych na rynku pracowni- poza domem przez kilkanacie dni, jego rodzina uczy si
kw. Pozytywne przykady mog take zachca kolejne mode funkcjonowa pod jego nieobecno, co jest duo trudniejsze
osoby do podejmowania nauki w klasach o tym profilu. w przypadku kobiet. Cho ani nasze badania, ani dostpne
raporty nie wykazuj, e zawd kierowcy jest niebezpieczny
Pierwsze lata ksztacenia w nowym zawodzie bd kluczowe dla kobiet, to charakter tej pracy automatycznie ogranicza
zarwno pod wzgldem dostosowywania podstawy progra- rdo kandydatw do pracy do poowy dostpnej na rynku siy
mowej do potrzeb rynku pracy, jak i budowania popularnoci roboczej. Podobne obserwacje poczyniono take w badaniach
wrd potencjalnych uczniw, dlatego warto aby przedstawi- dotyczcych rynkw zagranicznych. Na przykad w Wielkiej
ciele brany wsplnie z MEN przygldali si temu zagadnie- Brytanii udzia kobiet w cakowitej populacji kierowcw pojaz-
niu, pojawiajcym si problemom oraz podejmowali wsplne dw ciarowych rwnie nie przekracza wedug bada 1%17,
dziaania. a w Niemczech wynosi 2,3%. Warto wspomnie, e dzieje si
tak pomimo tego, i w ocenie pracodawcw kobiety s bardzo
Zasadne wydaje si take wprowadzenie ksztacenia w za- dobrymi kierowcami i ze strony firm nie ma adnych istotnych
wodzie kierowca-mechanik do programw publicznych szk czynnikw, ktre mogyby ogranicza przyjmowanie ich do
zawodowych dla dorosych. Pozwalaoby to take osobom pracy.
starszym na tasze ni w trybie pozaszkolnym zdobycie nie-
zbdnych uprawnie zawodowych. Taki krok byby oczywicie Wyniki przeprowadzonych przez nas bada nie wskazuj na
zwizany z zapewnieniem odpowiedniego finansowania przez postrzeganie bezpieczestwa osobistego jako znaczcego pro-
organy prowadzce. blemu zwizanego z wykonywaniem zawodu kierowcy. Jednak
inne informacje dobiegajce z rynku wiadcz, i problem ten
Postrzeganie charakteru zawodu kierowcy narasta i moe sta si istotnym czynnikiem zniechcajcym do
automatycznie ogranicza liczb potencjalnie podejmowania pracy w tym zawodzie. W szczeglnym stopniu
zainteresowanych kandydatw moe to dotyczy kobiet. Dlatego bardzo wane jest stworze-
nie dla kierowcw infrastruktury przydronej w odpowiedni
W trakcie naszych bada dotarlimy do opracowa socjologicz- sposb gwarantujcej bezpieczestwo, komfort podry i odpo-
nych powiconych zawodowi kierowcy samochodu ciaro- czynku.
wego na wiecie. Polscy kierowcy wydaj si postrzega swj
zawd podobnie jak ich zachodni koledzy. Amerykascy kie-
rowcy w opracowaniu In the Drivers Seat: Living and Working
as a Trucker16 nazywani s ostatnimi kowbojami, natomiast
nasi rozmwcy swoj prac porwnywali do pracy marynarza.
16. http://ecommons.luc.edu/luc_diss/272/
17. http://www.hgvtrainingcentre.co.uk/women-hgv-drivers/

Droga do zawodu kierowcy w Polsce
LUB Pozytywny wynik egzaminu Nauka zawodu kierowca

Prawo jazdy kat. B na prawo jazdy kat B. mechanik w szkole
Kwalikacja wstpna
Szkolenie kandydata
Badanie lekarskie kurs na kierowc
Uzyskanie uprawnie do
kierowania pojazdem Kurs w OSK Badanie lekarskie
Badanie
wykonujcym przewozy psychologiczne
drogowe
Egzamin pastwowy Egzamin pastwowy
test kwalikacyjny
Prawo jazdy kat. C, Nauka zawodu kierowca
C+E, D lub D+E mechanik w szkole Prawo jazdy kat. B
Uzyskanie
uprawnie Badanie lekarskie i psychologiczne Badanie lekarskie
do
Uzyskanie
wykonywania prawa jazdy
zawodu Uzyskanie po 2009 r. Uzyskanie uprawnie Kurs w OSK
kierowcy prawa jazdy do kierowania pojazdem
przed 2009 r. Kwalikacja wstpna wykonujcym przewozy
drogowe Egzamin pastwowy
kurs
szkolenie okresowe
test kwalikacyjny Prawo jazdy kat. C,
C+E, D lub D+E
Uzyskanie uprawnie
do wykonywania Kursy ADR
specjalistycznych Przewz ywnoci
przewozw lub Kurs HDS
obsugi dodatkowych ATP
urzadze
co 5 lat co 5 lat
Wykonywanie
zawodu kierowcy Szkolenie okresowe Badanie lekarskie i psychologiczne

6.
Umiejtnoci modych kierowcw
a potrzeby rynku
Ekonomiczna jazda i manewrowanie to podstawowe Znajomo jzykw obcych nie wydaje si a tak istotna. Tylko
umiejtnoci ktrych brakuje modym kierowcom. 8% firm wskazao jzyki jako istotny czynnik wyboru pracow-
Czstym problemem jest te brak odpowiedzialnoci. nika. Pracodawcy nie maj te wyranych preferencji co do
narodowoci kierowcw.
W rankingu cech jakich przewonicy oczekuj od kierowcw
na pierwszym miejscu znajduje si posiadanie przez nich Pracodawcy rynku transportowego preferuj dowiadczonych
uprawnie do wykonywania zawodu wskazao je 65% bada- pracownikw, ktrzy nie popeniaj -podstawowych bdw
nych firm. Dodatkowe uprawnienia (np. ADR, HDS) wskazao i od ktrych mona oczekiwa profesjonalnego zachowania
natomiast niecae 10% respondentw. w kadej sytuacji. W zwizku z tym poszukiwani s kierowcy
legitymujcy si ju co najmniej kilkuletnim staem
Brak umiejtnoci ekonomicznej jazdy oraz prawidowego w zawodzie.
manewrowania s najczstszymi zarzutami wobec modych
kierowcw, ktrzy niedawno uzyskali uprawnienia. Wie si Wedug wiatowych bada waniejsze, ni
to z istotnymi rnicami technicznymi pomidzy pojazdami umiejtnoci techniczne, s kompetencje
uywanymi podczas kursw, a pojazdami uywanymi na co psychospoeczne kierowcw
dzie w pracy przewozowej.
Zagraniczne opracowania powicaj relatywnie mao miejsca
Pozostae miejsca wrd oczekiwa zajmuj kompetencje umiejtnociom twardym kierowcw oraz kwantyfikowalnym
mikkie. Najwaniejsz z nich jest odpowiedzialno. Ma to kompetencjom (liczba certyfikatw, pozwole etc.), nato-
zwizek z wysoka wartoci przewoonych towarw i koniecz- miast koncentruj si na kompetencjach psychospoecznych.
noci dotrzymywania zobowiza. W rozmowach z przewo- Podkrelane s przede wszystkim aspekty dotyczce zaufania,
nikami pojawiay si opisy przypadkw porzucania pojazdu rzetelnoci i samodzielnoci. Pomimo wszystkich trudnoci
na trasie przez kierowcw decydujcych si na zmian pracy opisanych powyej, relatywnie atwo jest bowiem przeszkoli
z dnia na dzie. Wanymi cechami s te zaangaowanie, kandydatw na kierowcw w zakresie umiejtnoci technicz-
aktywno i asertywno w trudnych sytuacjach. nych. Bardzo trudno jest natomiast wyksztaci umiejtnoci
mikkie, ktre czsto s wynikiem wieloletniego dowiadcze-
Bardzo doceniane przez pracodawcw s take kompetencje nia zawodowego i yciowego, a po czci wynikaj z uwarun-
interpersonalne kierowcw. S one wane w kontaktach kowa spoecznych, w jakich ksztatuj si modzi kierowcy.
z pracodawc ale te z klientami. Zmiany zych przyzwyczaje lub wyrobienie dobrych nawykw
nie wymaga wic tylko wielogodzinnych zaj teoretycznych,
Czym kieruj si przy wyborze pracodawcy ale praktycznych wicze i praktyki. W wietle dostpnych
materiaw, dobr kandydatw na kierowcw powinien by
Podstawowe oparty na posiadaniu kompetencji wskazanych poniej.
uprawnienia
Odpowiedzialno
Zaangaowanie 1) Godny zaufania
w prac
2) Samodzielno
Komunikatywno
i kultura osobista 3) Uprzejmo
Kilka lat 4) Znajomo mechaniki
dowiadczenia
Rekomendacja
5) Umiejtno panowania
innego kierowcy nad stresem
Stan zdrowia 6) Szczero
Znajomo 7) Czujno
jzykw obcych 8) Dobra kondycja fizyczna
Dodatkowe uprawnienia 9) Doskonae wyniki
w prowadzeniu pojazdu
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
10) Odpowiednie uprawnienia
Wyniki bada zostay opracowane i przygotowane przez
Mike Byrnes and Associates, Inc.

Zdarzyo si kilkukrotnie, e niedawno zatrudniony
mody kierowca dzwoni z informacj o miejscu
pozostawienia samochodu z towarem i kluczykw
w kontekcie natychmiastowej zmiany pracy.
Nie pozostawao nic innego, jak pojecha
z drugim kierowc po odbir samochodu.
Przewonik z duej firmy

7.
Dostpno i jako oferowanych szkole
i kursw zawodowych
Obecnie funkcjonuje wystarczajca infrastruktura

szkoleniowa, ale potrzebna jest zmiana systemu Brak szkole z zakresu kompetencji mikkich
szkole oraz uczenia odpowiedzialnoci w pracy
W ramach realizacji raportu przeprowadzilimy take badanie

wrd przedstawicieli orodkw zajmujcych si szkoleniem Brak treningu predyspozycji psychologicznych
kierowcw. Naszym celem byo rozpoznanie adekwatnoci np. odpornoci na stres
oferty szkoleniowej do potrzeb rynkowych, zarwno pod
wzgldem dostpnoci jak i jakoci oferowanych szkole
i kursw
Nieefektywne wykorzystanie symulatorw
Wyniki wskazuj, i w funkcjonujcym systemie brakuje
ewaluacji prowadzonych szkole. Czsto dostrzegane jest
zjawisko niedopasowania programu szkolenia do wyzwa,
Zbyt dua liczba zaj teoretycznych
ktre w rzeczywistoci bd stay przed kierowcami. Podczas
rozmw, czsto pojawiao si twierdzenie, e Nauka jazdy
przygotowuje do egzaminu, ale nie do wykonywania
zawodu. Niedostateczny nacisk na szkolenie z zakresu
ekonomiki jazdy
Powanym zarzutem jest otoczenie regulacyjne, ktre prowa-
dzi do tworzenia fikcji chociaby poprzez zapenianie czasu
szkolenia przy pomocy niepraktycznych technik, ktre mieszcz Niedostateczne umiejtnoci osb po
si w ramach obowizujcych wymogw. szkoleniach z zakresu manewrowania
Do gwnych wad prowadzonych szkole zaliczy naley:
nadmiern ilo zaj teoretycznych wobec niszej ni Wyniki naszych bada wskazuj take na problemy z charakte-
oczekiwana liczbie godzin powicanych na doskonalenie rystyk pojazdw uywanych podczas szkole. O ile niepokoju
techniki jazdy; nie budzi przecitny wiek uywanych pojazdw, ktry wynosi
prowadzenie zaj teoretycznych w mao efektywnej formie okoo 6 lat, to problemem jest ich charakterystyka techniczna.
e-learningu;
brak weryfikacji umiejtnoci praktycznego wykorzystania Rozporzdzenie18 okrela wymogi stawiane wobec pojazdw
zdobytej wiedzy teoretycznej; sucych do nauki jazdy. W przypadku kursw na prawo jazdy
zastpowanie jazd w warunkach specjalnych zajciami kategorii C, musz to by pojazdy o dopuszczalnej masie cako-
z wykorzystaniem symulatorw; witej co najmniej 12 ton i rzeczywistej masie cakowitej co naj-
przeprowadzanie zaj praktycznych w pomieszczeniu mniej 10 ton (w przypadku kursw kategorii C+E dla zespou
z symulatorem bez wykorzystywania tego urzdzenia; pojazdw to odpowiednio 20 i 15 ton). Istnieje wic formalny
brak nauki ekonomicznej jazdy; wymg, aby kandydaci na kierowcw uczyli si jedzi pojaz-
brak szkole z zakresu umiejtnoci interpersonalnych. dami przynajmniej czciowo zaadowanymi. Przeprowadzone
przez nas badania przewonikw obserwujcych nowych pra-
cownikw oraz samych kierowcw wskazuj jednak, i wymogi
te czsto nie s przestrzegane ani kontrolowane. Utrudnia to
zdobycie przez kandydatw na kierowcw odpowiedniego opa-
nowania techniki jazdy z uwagi na inn trakcje pojazdu (lub
zespou pojazdw) z adunkiem i bez. Trzeba te podkreli, i
nasi rozmwcy wskazywali na stopniowe poprawianie si tej
sytuacji w ostatnim okresie.
18. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie ogoszenia
jednolitego tekstu rozporzdzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunkw
technicznych pojazdw oraz zakresu ich niezbdnego wyposaenia, z dnia 5 marca 2015 r.
Charakterystyczn obserwacj poczynion podczas badania Najwaniejsze wyniki bada OSK
orodkw szkoleniowych jest take wyrana tendencja do
wzrostu wieku osb biorcych udzia w szkoleniach. Poza
przyczynami demograficznymi moe to wynika ze spadajce-
go zainteresowania modych osb zawodem kierowcy, take
Charakterystyka pojazdw, na ktrych
z powodu wysokich kosztw uzyskania uprawnie.
szkol si kierowcy
redni wiek zbadanych pojazdw, na ktrych
Cho otwarcie od tego roku nowych klas w zasadniczych szko-
szkol si kierowcy mieci si w przedziale 5,4
ach zawodowych przygotowujcych do wykonywania zawodu
do 6,2 lat. Jest to wiek pozwalajcy
kierowcy moe przynajmniej czciowo przyczyni si do roz-
zapozna si z rzeczywistymi warunkami
wizania tego problemu, to wci pozostaje on istotny dla osb
pracy. Problemem jest natomiast rodzaj
ktre zdecyduj si na wykonywanie zawodu kierowcy ju po
uywanych do szkolenia pojazdw
skoczeniu edukacji zawodowej w innym kierunku.
gwnie ciarwki redniej wielkoci.
Std wynika zgaszany przez nas wczeniej postulat utworze-
nia podobnych klas take w publicznych szkoach zawodowych
dla dorosych.
Potrzeba modyfikacji programw
szkolenia
Dziki wsppracy i wymianie myli orodkw
szkoleniowych z bran transportu i logistyki,
pojawiaj si postulaty zmian programw
szkolenia. Obok umiejtnoci technicznych
w programach szkole powinny zosta
uwzgldnione elementy komunikacji oraz
rozwizywania problemw praktycznych
spotykanych w pracy kierowcy (zadania
sytuacyjne).
redni wiek zdajcych egzamin

25-34 Najwiksz grup zarwno zdajcych egzamin
na kategori C, C+E oraz kwalifikacj wstp-
n s osoby w przedziale 25-34 lat, wedug
danych uzyskanych z CEPIK. Jeszcze dwa lata
temu dominujc grup wiekow byy osoby
w wieku 18-24 lata. Potwierdzaj to przepro-
wadzone badania na Orodkach Szkolenia Kie-
rowcw przeprowadzone w 8 wojewdztwach.

W Polsce znajduje si 24 Orodki Doskonalenia Utrudniony dostp do ODTJ skutkuje wzrostem kosztw kursu
Techniki Jazdy z ofert C oraz C+E ale rozlokowane w przypadku chci skorzystania z usug orodka oddalonego
s one tylko w 9 wojewdztwach. o kilkaset kilometrw, z drugiej za strony zastpowaniem jazd
w warunkach specjalnych zajciami z wykorzystaniem symula-
Do dyspozycji kierowcw, ktrzy musz uzyska kwalifikacje torw, ktrych efektywno jest ograniczona.
wstpne oraz odby szkolenia okresowe jest obecnie okoo
800 orodkw szkolenia kierowcw. Naley jednak pamita, Warto te zauway, e ODTJ nie ma w wojewdztwach
e w ramach kwalifikacji wstpnej kierowcy powinni odby charakteryzujc si najwysz stop bezrobocia i relatywnie
jazdy w warunkach specjalnych, co mog uczyni w jednym niskim poziomem rozwoju gospodarczego. S to jednoczenie
z 24 Orodkw Doskonalenia Techniki Jazdy (ODTJ). Niestety regiony, w ktrych najgorsza jest te sytuacja osb modych
nie s one rwnomiernie rozlokowane na terenie kraju. W wo- na rynku pracy. Przecitnie stopa bezrobocia w modszych
jewdztwach dzkim, maopolskim, opolskim, podkarpackim, grupach wiekowych jest dwukrotnie wysza rednia dla rynku.
podlaskim, zachodniopomorskimi i warmisko-mazurskim Oznacza, to i to wanie mode osoby z tych wojewdztw
wedug naszych informacji nie ma takich orodkw. mog by najbardziej skonne do podjcia atrakcyjnej pracy
kierowcy. Jednoczenie jednak spotykaj si one z najwikszy-
Mapa ODTJ na tle wojewdzkich stp bezrobocia mi barierami (finansowymi i geograficznymi) niepozwalajcy-
w poowie 2016 roku. mi im na odbycie kompleksowych szkole. W tym kontekcie
pewnym zaskoczeniem jest zwaszcza brak ODTJ w wojewdz-
twach podlaskim, warmisko-mazurskim i opolskim, gdzie
sektor drogowego transportu towarowego jest silnie reprezen-
towany.
5,7% 8,1%
7,8%
7,1% Przedmiotem szkole zbyt rzadko s umiejtnoci
mikkie i kompetencje interpersonalne
7,5%
5,6%
Informacje o zakresie i ocenie wartoci oferty szkoleniowej
4,5% czerpalimy nie tylko od orodkw szkoleniowych, ale take
4,5%
od kierowcw i pracodawcw. rednia ocena szkole przez
5,1% kierowcw nie jest wysoka wedug naszego badania, na
piciopunktowej skali od 1 do 5 wynosia ona 2,9, co oznacza
5,6%
8,2% w najlepszym razie neutralny stosunek kierowcw do jakoci
7,8% oferowanych szkole.
5,5% 6,1%
Nieco gorsze opinie o jakoci szkole mona usysze od prze-
4,8% 9,8% wonikw. Z ich perspektywy obecne kursy nie s przydatne
dla kierowcw, a ich gwnym celem jest wypenienie urzdo-
wych formalnoci zmierzajcych do uzyskania koniecznych
zezwole.
rdo: http://www.odtj.wordy.pl/ oraz GUS (Kwartalna Informacja o Rynku
Pracy w II kwartale 2016 roku)

Rozkad ocen szkole przez kierowcw
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%
1 2 3 4 5
Badania dotyczce cech kierowcw podanych przez praco-

dawcw wyrane wskazuj na luki w programach szkole.
Spord 5 najwaniejszych obszarw zidentyfikowanych przez
pracodawcw jako najwaniejsze 3 dotyczyy obszaru psycho-
spoecznego: odpowiedzialno, zaangaowanie w prac oraz
komunikatywno i kultura osobista. Warto zwrci uwag na
aspekt kompetencji spoecznych w ramach podstawy progra-
mowej dla zawodu kierowca-mechanik.
Umiejtnoci techniczne rwnie pozostaj obszarem wy-

magajcym poprawy w oczach pracodawcw std wiksze
firmy decyduj si zatrudnia wasnych szkoleniowcw, ktrzy
podnosz umiejtnoci nowych pracownikw. Zatrudniajc
modych kierowcw pracodawcy czsto take pozwalaj im
jedzi razem z bardziej dowiadczonymi kolegami, co
mona uzna za okres nieoficjalnego stau w firmie.
Biorc po uwag powysze problemy ciekawym rozwizaniem

mogoby by wprowadzenie dodatkowej moliwoci dokumen-
tacji przebiegu kariery zawodowej kierowcw - pokonywanych
tras i pojazdw ktrymi si poruszali, a take oceny ich pracy
przez pracodawcw. Dokumentacja ta mogaby posuy jako
podstawa do przyznawania przewidzianej w ustawie o trans-
porcie drogowym odznaki Wzorowy Kierowca.

8.
Kierowcy z zagranicy na polskim rynku
i rynkach UE
Cho liczba zagranicznych kierowcw w Polsce

ronie nie s oni dugoterminowym rozwizaniem W opiniach ekspertw, liczba kierowcw z Ukrainy w cigu
problemu niedoboru kierowcw najbliszych 2-3 lat przestanie rosn ze wzgldu na szybko
wyczerpujce si zasoby kierowcw na tym rynku. Ta grupa
W zwizku z deficytem kandydatw do zawodu, w ostatnich kierowcw ukraiskich, ktrej kompetencje speniaj oczeki-
latach dynamicznie wzrosa liczba kierowcw zagranicznych wania polskich i zachodnich przewonikw albo ju znalaza
pracujcych w polskich firmach transportowych. prac, albo jest na etapie poszukiwania zatrudnienia w Polsce.
Pracownicy ze wschodu s cenieni za znajomo jzyka rosyj-
Dynamik i przybliona liczb kierowcw spoza unii europejskiego, uytecznego w obsudze rynkw wschodnich,
skiej w polskich firmach zajmujcych si midzynarodowym a nauczenie si jzyka polskiego w stopniu komunikatywnym
przewozem towarw obrazuje liczba wydawanych wiadectw nie stanowi wyzwania. Relatywnie rzadk umiejtnoci pozo-
kierowcy - obligatoryjnego dokumentu jaki powinien posiada staje natomiast znajomo jzyka angielskiego, przydatnego
legalnie zatrudniony na terenie Unii Europejskiej kierowca. na trasach zachodnich.
Tylko w 2016 r. liczba ukraiskich i biaoruskich kierowcw Nowym rdem kierowcw dla rynku polskiego w opinii
w Polsce podwoia si wobec roku poprzedniego. W zwizku ekspertw bd inne kraje poradzieckie, a w szczeglnoci
z duym zapotrzebowaniem na rynku polskim, powstay Kazachstan. Jest to relatywnie duy kraj (18 milionw miesz-
wyspecjalizowane firmy rekrutujce kierowcw na Ukrainie. kacw), w ktrym zatrudnienie w sektorze transportu wedug
Urzdu Statystycznego Kazachstanu19 wynosi 600 tysicy osb.
Liczb wiadectw dla kierowcw spoza UE Kraj ten ma strategiczne znaczenie dla chiskiego programu
bdcych w obiegu w Polsce w latach 2005-2015 Nowego Jedwabnego Szlaku, bowiem zgodnie z koncepcj
przedstawion w 2013 r. przez premiera Chin Li Keqianga
Tys. osb stanie si bram dla frachtu drogowego i kolejowego
20 z Chin do Europy Wschodniej.
Kazachstan cechuje si take relatywnie mocnymi zwizkami

15 z Polsk, dziki liczcej wedug rnych rde od 30 tys. do
60 tys. osb ludnoci narodowoci polskiej. Ponad 90% miesz-
kacw Kazachstanu posuguje si take jzykiem rosyjskim
10 co powinno im uatwi rozpoczcie pracy w Polsce.
Atrakcyjno Polski jako miejsca pracy dla kierowcw spoza

5 UE pokazuj take dane dotyczce liczby wydanych wiadectw
kierowcw w caej wsplnocie. Polska jest aktualnie jednym
z najwikszych lub najwikszym europejskim rynkiem pracy
0
dla kierowcw spoza Unii. W roku 2014, ktrego dotycz
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 najbardziej aktualne dostpne dane europejskie w caej UE
Biaoru Kazachstan Rosja Ukraina Modawia Inne w obiegu byo 41600 wiadectw, z czego 6800 (16%) uywanych
byo w Polsce. Bya to druga po Hiszpanii (8300 wiadectw)
rdo: Opracowanie PwC na podstawie danych z GITD najwysza liczba w Unii Europejskiej20. Biorc pod uwag fakt,
i cytowane dane Komisji Europejskiej wskazyway tendencj
Wynagrodzenia na rynku polskim dla kierowcw biaoruskich
znikow dotyczc liczby wiadectw dla wikszoci krajw
i ukraiskich s bardzo atrakcyjne, a ze wzgldu na blisko
UE, mona przypuszcza, i pozycja Polski w tej grupie
kulturow Polska jest dla nich podanym miejscem pracy. Nie
wzrosa.
dziwi wic, e wedug danych Gwnego Inspektoratu Trans-
portu Drogowego (GITD) obecnie na pracuje w Polsce ponad
20 tysicy kierowcw spoza Unii Europejskiej i s to gwnie
kierowcy z tych dwch krajw.
19. www.stat.gov.kz
20. http://ec.europa.eu/transport/modes/road/haulage/doc/driver_attestations_2012-14_final.pdf

Dugotrwae procedury administracyjne s powan
barier w zatrudnianiu cudzoziemcw
Zalegalizowanie pracy oraz pobytu cudzoziemca na terytorium Na podstawie zoonego w tym trybie owiadczenia, cudzozie-
Polski stanowi wyzwanie zarwno dla przedsibiorcw, jak miec moe ubiega si o wiz w polskiej placwce dyploma-
i osb zainteresowanych podjciem pracy w naszym kraju. tycznej. Po kilku miesicach od zatrudnienia kierowcy na pod-
stawie owiadczenia, pracodawca moe wystpi do wojewody
Zezwolenie na prac cudzoziemca wydaje wojewoda. z wnioskiem o wydanie dla niego zezwolenia na prac. W tym
Aby je uzyska, pracodawca wraz z wnioskiem skada uzyska- przypadku jest on zwolniony z obowizku uzyskania informa-
n od starosty informacj, e na proponowane miejsce nie ma cji od starosty na temat sytuacji na lokalnym rynku pracy.
chtnych obywateli RP. Wprawdzie Ustawa o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy pozwala wojewo- Obecnie trwaj prace nad zmian ustawy o promocji zatrud-
dzie okreli wykaz zawodw, w stosunku do ktrych nie jest nienia i instytucjach rynku pracy. Przewiduje si likwidacj
wymagane uzyskanie takiej informacji, niemniej w poowie procedury owiadcze, ze wzgldu na naduywanie tego
wojewdztw kierowcy samochodw ciarowych nie zostali rozwizania. Zamiast owiadcze planuje si wprowadzenie
ujciu w wykazie, w czci za zwolnienia dotycz jedynie zezwolenia na prac krtkoterminow. Bd one wydawane na
poszczeglnych powiatw. Wydaje si, e ze wzgldu na brak wniosek przedsibiorcy dziaajcego co najmniej 12 miesicy.
kierowcw wskazanym byoby ujednolicenie tej sytuacji i obj-
cie przedmiotowym zwolnieniem wszystkich regionw. Alternatywn procedur dla zatrudnienia cudzoziemca jest
uzyskanie jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i prac.
Informacja od starosty nie jest rwnie potrzebna w przypad- Stron takiego postpowania nie jest przedsibiorca, lecz cu-
ku ubiegania si o przeduenie zezwolenia na prac. Jeeli dzoziemiec. Wniosek musi zosta zoony osobicie w urzdzie
pracodawca decyduje si przeduy zatrudnienie cudzoziem- wojewdzkim, nie pniej ni w ostatnim dniu legalnego
ca, powinien zoy odpowiedni wniosek nie wczeniej ni pobytu w Polsce. Do wniosku docza si m.in.: umow
w terminie 90 dni i nie pniej ni w terminie 30 dni przed o prac, dokumenty potwierdzajce ubezpieczenie zdrowotne
upywem okresu wanoci zezwolenia na prac. Do wniosku oraz miejsce zamieszkania i zawiadczenie o niezaleganiu
docza si umow o prac oraz dokumenty potwierdzajce w podatkach.
opacenie skadek na ubezpieczenie spoeczne z tytuu pracy
cudzoziemca. Od kierowcw cudzoziemcw wymaga si potwierdzenia
kwalifikacji zawodowych (kwalifikacji wstpnej lub szkolenia
Wydane zezwolenie stanowi podstaw ubiegania si przez okresowego), a take pozytywnego wyniku bada lekarskich
cudzoziemca o legalizacj pobytu - w zalenoci od sytuacji - i psychologicznych. Barier jest czas potrzebny do uzyskania
wiz w polskiej placwce konsularnej lub zezwolenie na pobyt kwalifikacji wstpnej (ok. 1,5 miesica). Problemem jest take
czasowy w urzdzie wojewdzkim. bariera jzykowa - test kwalifikacyjny przeprowadzany jest
tylko po polsku. Ten ostatni problem mgby by stosunkowo
Do koca 2016 r. obywatele Ukrainy, Biaorusi, Rosji, Moda- atwo rozwizany przez wprowadzenie testu w jzyku rosyj-
wii, Gruzji i Armenii mog skorzysta z uproszczonej procedu- skim lub w jzykach narodowych. Takie uatwienie wprowadza
ry umoliwiajcej wykonywanie pracy przez okres maksymal- wiele pastw, chccych przycign do siebie specjalistw
nie 6 miesicy. W jej ramach pracodawca skada w powiatowym poprzez uproszczenie procedury potwierdzenia bd zdobycia
urzdzie pracy owiadczenie o zamiarze powierzenia pracy uprawnie.
cudzoziemcowi, ze wzgldu na brak moliwoci zaspokojenia
potrzeb kadrowych w oparciu o lokalny rynek pracy. Zoe-
nie owiadczenia jest poprzedzone skierowaniem do urzdu
zamknitej oferty pracy (dla osb zarejestrowanych w powiato-
wym urzdzie pracy).

Potwierdzeniem spenienia wszystkich ww. wymaga dla w Polsce wie si z zawiadczeniami A1 potwierdzajcymi
kierowcw spoza Unii, ktrzy wykonuj midzynarodowy fakt ubezpieczenia spoecznego pracownika w Polsce. Zawiad-
transport drogowy jest wiadectwo kierowcy. Dokument jest czenia A1 wydaje Zakad Ubezpiecze Spoecznych. Suby
wydawany przez Gwnego Inspektoratu Transportu Drogowe- kontrolne innych pastw UE daj ich okazywania. Niestety
go na podstawie wniosku pracodawcy, do ktrego docza si ZUS odmawia wydawania tych zawiadcze stosujc kryteria
m.in.: zawiadczenie o zatrudnieniu kierowcy oraz spenieniu dla pracownikw delegowanych, bez uwzgldnienia odmien-
przez niego wymaga, kserokopi dokumentw potwierdza- nej specyfiki pracy kierowcy jako pracownika wysoko mobilne-
jcych legalne zatrudnienie oraz zgoszenie do ubezpieczenia go. W tej sytuacji pracodawca, pomimo opacania skadek na
spoecznego. ubezpieczenia spoeczne nie moe uzyska potwierdzenia, tego
faktu. W praktyce jest to jedna z najpowaniejszych barier do
Omwione wyej procedury rodz szereg problemw, ktre legalnego zatrudniania kierowcw spoza UE.
wymuszaj rotacj kierowcw zza wschodniej granicy.
W rozmowach przedsibiorcy stwierdzaj, e:
Procedura uzyskania zezwolenia na prac jest dugotrwaa
i uciliwa, a wnioskodawcy wielokrotnie s wzywani do
przedkadania kolejnych dokumentw; Z punktu widzenia potrzeb rynku istotne
Czas oczekiwania na zezwolenie w wielu wojewdztwach jest wprowadzenie moliwoci zdawania
przekracza 4 miesice, a jeszcze dusze s terminy wyda- egzaminu na kwalifikacj wstpn w jzyku
wania jednolitych zezwole na prac i pobyt czasowy. Samo rosyjskim. Z perspektywy pracodawcy
oczekiwanie na wiz w niektrych placwkach konsularnych podane jest take skrcenie procedur
wynosi od 2 do 4 miesicy; zmierzajcych do uzyskania oraz
Czsto dochodzi do sytuacji, w ktrej w oczekiwaniu na przeduenia obcokrajowcom
wydanie lub przeduenie zezwolenia na prac cudzoziemiec zezwole na pobyt i prac w Polsce.
traci prawo legalnego pobytu w Polsce i jest zmuszony do
powrotu do swojego kraju;
W ramach procedury legalizacji pobytu urzdy wystpuj
do innych organw o sprawdzenie, czy pobyt cudzoziemca
na tym terytorium Polski moe stanowi zagroenie dla
obronnoci lub bezpieczestwa pastwa lub ochrony bezpie-
czestwa i porzdku publicznego. Uzyskanie takiej informacji
jest czasochonne nawet w przypadku kolejnych wnioskw
dotyczcych tej samej osoby;
Nie ma moliwoci elektronicznej realizacji tej procedury.
Na skutek powyszych problemw cudzoziemiec czsto stara

si o prac rwnolegle u kilku przedsibiorcw dodatkowo
obciajc prac urzdy wojewdzkie. Rwnie czsto, na
skutek dugotrwaego oczekiwania na moliwo powrotu,
rezygnuje on z podejmowania pracy w naszym kraju.
Ostatni problem dotyczcy zatrudniania cudzoziemcw

9.
Problem niedoboru kierowcw na innych
rynkach europejskich
Rekomendacje dziaa wynikajce z zagranicznych W raporcie dostrzeony zosta rwnie potencjalnie negatywny
bada dotyczcych niedoboru kierowcw s zbiene wpyw regulacji europejskich dotyczcych czasu prowadzenia
z naszymi wnioskami dotyczcymi rynku polskiego. pojazdw, przerw i okresw odpoczynku na sytuacj na rynku
Skupiaj si one przede wszystkim na poprawie kierowcw.
warunkw pacy i pracy kierowcw. Dostrzegane
s take problemy zwizane z rodzajem i jakoci Jako potencjalne sposoby przeciwdziaania niekorzystnym
szkole zawodowych. zjawiskom wymienia si:
popraw wizerunku sektora poprzez kampanie spoeczne,
Piszc o niedoborze kierowcw na polskim rynku naley
popraw atrakcyjnoci zawodu poprzez polepszanie
zauway, i problem ten jest znany i szeroko opisywany
warunkw technicznych i komfortu pracy,
zarwno w caej Unii Europejskiej oraz USA. Istniej liczne
zachcanie kobiet do podejmowania pracy w zawodzie
opracowania zawierajce zarwno szacunki dotyczce niedo-
kierowcy,
boru kierowcw na rynku, prb opisu skutkw ekonomicz-
popraw jakoci ksztacenia kierowcw poprzez wzmocnie-
nych i spoecznych tych niedoborw, jak i list rekomendacji
nie zwizkw pomidzy systemem edukacji a przedsibiorcami
majcych zaradzi temu problemowi. Co do zasady, pastwa
dziaajcymi w sektorze,
bardziej rozwinite gospodarczo charakteryzuje wikszy
popraw organizacji pracy w samych firmach przewozowych.
poziom partycypacji sektora przedsibiorstw w globalnym a-
cuchu wartoci, a zarazem wikszy wolumen handlu midzy-
Bardzo podobne rekomendacje zostay przedstawione przez
narodowego, std problem deficytu moe pogbia si wraz
parlamentarn grup do spraw transportu drogowego Parla-
z wysokim tempem rozwoju gospodarczego - wskazuj na to
mentu Brytyjskiego w przygotowanym w roku 2015 raporcie
omwione wczeniej dane z rynku polskiego z lat 2004-2015.
Barriers to Youth Employment in the Freight Transport Sec-
tor22. Autorzy zwracaj w nim uwag na konieczno promocji
Najszerzej problem niedoboru kierowcw opisany jest w anali-
pracy w sektorze wrd osb modych, popraw dostpnoci
zie Shortage of qualified personel in road freight transport21
i jakoci oferowanych kursw zawodowych, wsparcia finanso-
przygotowanej na zlecenie Parlamentu Europejskiego w 2009
wego dla uczniw pragncych szkoli si w zawodach zwiza-
roku. W raporcie oszacowano, i w skali europejskiej brakuje
nych z transportem, poszerzenie bazy potencjalnych pracowni-
okoo 3,8% kierowcw. Raport zwraca uwag na siln masku-
kw sektora.
linizacj zawodu, niski poziom edukacji oraz relatywnie du
liczb osb starszych wykonujcych ten zawd.
Podobne spostrzeenia i rekomendacje zawarte s take
w innych raportach przygotowywanych na zlecenie organizacji
Autorzy raportu upatruj gwnych przyczyn zjawiska nie-
branowych lub instytucji europejskich w krajach wsplnoty
doboru kierowcw na rynku Unii Europejskiej we wzrocie
np. w raporcie Employment in the Transport Sector23, przygo-
popytu na usugi transportowe wynikajcego z uwolnienia
towanym w roku 2013 na zlecenie Komisji Europejskiej. Zblio-
przepyww towarowych pomidzy krajami UE oraz kolejnych
ne wnioski i zalecenia wynikaj take z analiz prowadzonych
fal rozszerzania wsplnoty, a take:
w krajach skandynawskich przez Nordic Logistic Associa-
postrzeganiu przez rynek i spoeczestwo zawodu kierowcy tion24 w Polsce podwoia si wobec roku poprzedniego.
jako mao atrakcyjnej drogi kariery, W zwizku z duym zapotrzebowaniem na rynku polskim,
wzrocie wymaga wobec kompetencji technicznych powstay wyspecjalizowane firmy rekrutujce kierowcw
i umiejtnoci mikkich kierowcw wynikajcych z postpu na Ukrainie.
technicznego i zmiany charakteru pracy kierowcy,
starzeniu si spoeczestw europejskich, a przez to natural-
nym ograniczeniu poday potencjalnych kierowcw.
21. http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/etudes/join/2009/419101/IPOL-TRAN_ET(2009)419101_EN.pdf
22. http://www.fta.co.uk/export/sites/fta/_galleries/downloads/events/driver_crisis_delegate/mp_report_barriers_to_youth_employment.pdf
23. http://www.transport-research.info/sites/default/files/brochure/20140117_205136_81493_PB05_WEB.pdf
24. http://nla.eu/focus-area/driver-shortage/

Poniej przedstawiamy bardziej szczegowe rezultaty studiw dajce pogld na skal, przyczyny
i proponowane rozwizania dla zjawiska niedoboru kierowcw na rynkach wybranych krajw europejskich.
Holandia Zjednoczone Krlestwo
Wielko rynku*: >140 tys. kierowcw Wielko rynku*: >299 tys. kierowcw
rednie wynagrodzenie**: 21 745 - 64 485 rocznie rednie wynagrodzenie**: 20 444 - 38 520 rocznie
Holandia niezmiennie boryka si z problemem niedoboru Wedug statystyk brytyjskiego rynku pracy niedobr
kierowcw samochodw ciarowych. Przyczyn upatruje kierowcw w Zjednoczonym Krlestwie w 2015 roku
si w spadku poday dostpnych kierowcw na rynku sign 60 000 osb. W cigu ostatnich czterech lat rynek
pracy oraz malejcej produktywnoci aktywnych zawodowo przewozw zanotowa spadek o 31%. Opracowanie
kierowcw. Jedn z przyczyn spadku produktywnoci wykorzystane do powstania niniejszego raportu nie
upatrywano w regulacjach narzucanych przez Uni przedstawiay adnych rekomendacji ani rozwiza
Europejsk, szczeglnie dotyczcych czasu pracy. sytuacji na rynku pracy kierowcw pojazdw
ciarowych Zjednoczonego Krlestwa.
Na rynku holenderskim podejmowano szereg inicjatyw
zmierzajcych do ograniczenia skali deficytu kierowcw, Oficjalne doniesienia rzdu brytyjskiego z 2015 roku
jednak brana drogowego transportu towarw zgodnie zakaday wypracowanie rozwiza wsplnie z bran
przyznaje, e nie doprowadziy one do rozwizania towarowego transportu drogowego przy szczeglnej wsp-
problemu. Spord najistotniejszych dziaa podjtych pracy ministra finansw. Jako kluczowe problemy z punktu
w Holandii mona wskaza przede wszystkim: widzenia brytyjskich kierowcw zidentyfikowano barier
uciliwoci oraz kosztw zwizanych z egzaminami
zrwnowaon implementacj rozwiza unijnych,
dopuszczajcymi do zawodu oraz konsekwencje zdrowotne
w najwikszym dopuszczalnym stopniu chronic rynek,
pynce z wykonywania zawodu kierowcy, ktre powinny
zwikszenie wiadomoci spoecznej co do istotnoci
znajdowa odzwierciedlenie w wynagrodzeniu.
transportu i logistyki oraz jej wpywu na gospodark
kraju,
siln reprezentacj potrzeb brany przy Komisji Europej-
skiej w celu przeciwdziaania inicjatywom regulacyjnym
szkodliwym z punktu widzenia krajowego rynku.

USA Niemcy
Wielko rynku*: >3,5 mln kierowcw Wielko rynku*: >800 tys. kierowcw
rednie wynagrodzenie**: 23 166 - 56 667 rocznie rednie wynagrodzenie**: 19 271 - 51 521 rocznie
Organizacja rynku w USA rni si od europejskiego Przewidywana wielko luki wrd kierowcw pojazdw
rynek przewonikw opiera si na mikroprzedsibiorcach, ciarowych do 2023 roku moe wynie 150 000 osb.
wsppracujcych z silnymi zewntrznymi firmami
spedycyjnymi Niedobr kierowcw na amerykaskim Przyczyn luki wrd kierowcw upatruje si w regulacjach
rynku pracy w ostatnich latach oscylowa midzy 38 000 przygotowanych przez Uni Europejsk, trendach demo-
a 48 000. Jeli trend ten utrzyma si, do 2024 roku graficznych w Niemczech oraz w szczeglnym reimie
w Stanach Zjednoczonych moe zabrakn nawet 175 000 zwizanym z uzyskaniem kwalifikacji na kierowc pojazdu
kierowcw. ciarowego.
Amerykascy przewonicy przykadaj du wag do Sytuacja na rynku przed wprowadzeniem regulacji powo-
kwalifikacji kierowcw ze wzgldu na silne bodce dowaa, e firmy przewozowe ze Sowacji, otwy i Ukrainy
finansowe - z uwagi na minimalizacj liczby wypadkw byy duo tasze od niemieckich przewonikw, a czas
i ograniczenie kosztw ubezpiecze. Sprawia to, e mimo pracy kierowcw wynosi rednio 57,5h w tygodniu.
problemw z zapenieniem wakatw, oczekiwania wobec
kandydatw na kierowcw pozostaj bardzo wysokie. Odpowiedzi na sytuacj rynkow miao by wsparcie
Wedug raportu Truck Driver Shortage Analysis 2015 rzdu oraz wdroenie rozwiza regulacyjnych. Po stronie
rekomendowanymi dziaaniami, aby ograniczy skal firm rekomendacj byo zagwarantowanie wyszej pensji
niedoborw na rynku pracy s: dla kierowcw. Efektem jest wdroenie od 1 stycznia 2015
roku ustawy MiLOG ustanawiajcej pac minimaln oraz
wzrost pac dla kierowcw,
podniesienie tej pacy z 8,50 do 8,84 EUR za godzin od
zmiana organizacji pracy, aby umoliwi spdzanie
1 stycznia 2017.
duszego czasu w domu,
poprawienie wizerunku zawodu kierowcy,
usprawnienia procesowe w acuchu dostaw,
moliwie najszybsze wprowadzenie do ruchu
autonomicznych samochodw ciarowych.

Dowiadczenia zagraniczne wskazuj, i zawd kierowcy nie pasuje
do wyobrae modziey o yciu zawodowym.
Edukacja
Mao wykwalifikowani kandydaci i brak kultury
organizacyjnej wspierajcej doszkalanie w sektorze.
Kiepskie perspektywy rozwoju w zawodzie nie jest on
atrakcyjny dla modego pokolenia.
Rozdwik midzy dostpn edukacj zawodow
a potrzebami rynku.
Wykonywana praca
Niski poziom wynagrodze w relacji do charakteru
wykonywanej pracy.
Wpyw na ycie prywatne i zdrowie.
Trudno z utrzymaniem rwnowagi yciowej.
Czas pracy, presja czasu, warunki sanitarne, czas spdzany
poza domem.
Negatywne stereotypy i wizerunek kierowcw
w spoeczestwie.
Otoczenie
Zmiany w regulacjach prawnych wykonywania zawodu.
Starzenie si zasobw pracownikw.

10.
Rekomendacje
Ze wzgldu na powszechny charakter deficytu zawodowych

kierowcw w Europie, a take jego skal nie naley oczekiwa,
e problem zostanie w krtkim horyzoncie czasu w peni
rozwizany. Aby jednak zagodzi wpyw niedoborw na bran
oraz polsk gospodark, postulujemy nastpujce dziaania
adresowane do poszczeglnych interesariuszy:
Administracja
Stabilizacja sytuacji prawnej pracownikw wysoko mobil- Uatwienia w ciece wprowadzania na rynek pomocy dy-
nych na poziomie Unii Europejskiej celem minimalizacji daktycznych i podrcznikw tak, aby w miar szybko mona
negatywnych dla brany skutkw barier administracyjnych byo uwzgldnia postp techniczny.
zwizanych z wprowadzeniem przepisw dotyczcych krajo-
Rozwaenie wprowadzenie kierunku kierowca-mechanik do
wych pac minimalnych, a take objcia kierowcw midzy-
programw nauczania szk zawodowych dla dorosych oraz
narodowych przepisami o delegowaniu pracownikw.
zapewnienie dla nich odpowiedniego finansowania.
Dostosowanie przez Ministerstwo Edukacji Narodowej
Wprowadzenie zmian w przepisach regulujcych szkole-
podstawy programowej nauczania zawodu kierowcy do
nie i egzaminowanie osb ubiegajcych si o uprawnienia
wymogw pracodawcw poprzez systematyczn nauk kom-
do kierowania pojazdami majcych na celu dostosowanie
petencji mikkich rozwizywania problemw w grupach,
warunkw szkolenia (wymagania wobec pojazdw do nauki
efektywnej komunikacji, odpowiedzialnoci za powierzone
jazdy i pojazdw egzaminacyjnych, a take placw manewro-
zadania oraz kultury osobistej.
wych) oraz programw nauczania do wymaga zwizanych
Wprowadzenie zawodu kierowcy do doradztwa zawodowego z rzeczywistymi potrzebami rynkowymi.
ju od poziomu szkoy podstawowej, bowiem dzisiaj nie jest
Wprowadzenie zmian w przepisach regulujcych kwalifika-
to cieka kariery powszechnie rozpatrywana przez modych
cj wstpn i szkolenie okresowe w celu dostosowania zaj
ludzi.
i programu do wymaga pracodawcw.
Uwzgldnienie w subwencji owiatowej wysokich kosz-
Konieczno utworzenia podlegej MIB komrki zbierajcej
tw realizacji ksztacenia w zawodzie kierowca-mechanik,
kompleksowo rozproszone dzisiaj informacje na temat rynku
zapewnienie odpowiedniej kadry dla szk zawodowych
transportu w Polsce. Dzisiaj brak takiego orodka powanie
prowadzcych ten kierunek, oraz zapewnienie dostpu do
utrudnia projektowanie skutecznych rozwiza problemu.
infrastruktury umoliwiajcej odbycie niezbdnych szkole.
Uatwienie przez MSWiA i MRPiPS uzyskiwania i przedue-
Umoliwienie absolwentom szk zawodowych kierunku kie-
nia obcokrajowcom zgody na pobyt i prac w Polsce, uspraw-
rowca-mechanik uzyskania dofinansowania umoliwiajcego
nienie procedury wydawania wiz dla obywateli pastw
im zdobycie penych kwalifikacji niezbdnych do wykony-
Europy Wschodniej.
wania zawodu i/lub analiza moliwoci wprowadzenia do
podstawy programowej szk zawodowych przygotowania Wprowadzenie przez MRPiPS zawodu kierowcy na list
do uzyskania uprawnie do prowadzenia pojazdw kategorii kategorii cudzoziemcw zwolnionych z przedstawiania testu
C+E. rynku pracy ze wzgldu na posiadanie kwalifikacji zawodo-
wych podanych dla polskiej gospodarki.
Umoliwienie prowadzenia zaj w szkoach przez nieposia-
dajcych uprawnie nauczycielskich specjalistw z przedsi- Wykorzystanie kanaw dyplomatycznych MSZ do spozycjo-
biorstw lub orodkw szkolenia dziaajcym na podstawie nowania w Kazachstanie Polski, jako atrakcyjnego miejsca
odrbnych branowych przepisw. pracy dla lokalnych kierowcw.
Umoliwienie zdawania egzaminw kwalifikacji zawodo-
wych w jzykach obcych, szczeglnie rosyjskim i ukraiskim.

Dopuszczenie do ruchu w Polsce oraz umoliwienie Przeprowadzenie systematycznej kampanii informacyjnej na
wykorzystania w przewozach transgranicznych pojazdw temat perspektyw zawodowych, zmierzajcej do zmiany wi-
o ponadnormatywnej dugoci 25,25m, tzw. Eurocombi, zerunku zawodu kierowcy wrd modych ludzi oraz wrd
w celu zwikszenia efektywnoci pracy kierowcw w obliczu kobiet.
rosncego deficytu siy roboczej.
Zmiana zasad powiadczania ubezpieczenia spoecznego
Wczenie si przez MIB w prace Komisji Europejskiej nad kierowcw na uwzgldniajc specyfik ich pracy jako
warunkami dopuszczeniem do ruchu na drogach Unii pracownikw wysoko mobilnych.
Europejskiej modelu platooningu, czyli jazdy w kolumnie
pautonomicznych pojazdw prowadzonych przez kierowc Przedsibiorcy transportu drogowego:
o nowym typie kwalifikacji.
Poszerzenie odpowiedzialnoci zespow kadrowych
Przedstawienie na poziomie Dyrekcji Generalnej ds. Mo-
o prowadzenie programw zmierzajcych do utrzymania
bilnoci i Transportu postulatu o koniecznoci zwikszenia
pracownikw.
elastycznoci czasu pracy w zawodzie kierowcy ze wzgldu
na specyficzny charakter przewozw w transporcie midzy- Przeprowadzenie szkole w zakresie kompetencji mikkich
narodowym. dla spedytorw i innego personelu majcego bezporedni
kontakt z kierowcami w celu zmniejszenia rotacji.
Wane jest te zapewnienie w caej Europie odpowiedniej
infrastruktury przydronej, ktra zapewni zarwno komfort, Wejcie we wspprac z Zasadniczymi Szkoami
jak i bezpieczestwo kierowcw podczas odbywania Zawodowymi lub nowymi szkoami branowymi ksztaccymi
obowizkowych przerw w prowadzeniu pojazdu. w zawodzie kierowca-mechanik w zakresie praktyk przygoto-
wujcych do pracy; pozycjonowanie si jako mecenas nauki
perspektywicznego zawodu.
cise monitorowanie prac podejmowanych na poziomie Unii
Europejskiej w zakresie nowych regulacji dotyczcych rynku
pracy kierowcw oraz cisa wsppraca z organami
administracji publicznej w celu wypracowywania wsplnych
stanowisk w toku konsultacji nowych rozwiza
europejskich.
Orodki szkolenia
Podjcie wikszej wsppracy z pracodawcami brany

transportu drogowego rzeczy i osb, w celu uwzgldnienia
lokalnych potrzeb rynku pracy.
Analiza zapotrzebowania na utworzenie ODTJ
w wojewdztwach, w ktrych obecnie nie funkcjonuj.
Powszechne wprowadzenie moliwoci odbywania kursw
na kwalifikacj wstpn w jzyku rosyjskim.

Zacznik statystyczny
Tabor Przedsibiorstwa transportowe
Zarejestrowane samochody ciarowe wedug adownoci Wane licencje UE na przewz rzeczy

wg stanu na poow roku
32 33 34 36
27 29
25
10 20 196
15 162 177
12 143 144 148
148 151 156 157 160 164 122 126 132
122 144 105
123 132
116 82
65
19 22 24 24 26 26 27 29 30 33
12 15
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
203 181 186 191 200 203 204 205 203 204 205 Licencje UE na przewz rzeczy Wypisy z licencji UE na przewz rzeczy
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Wane licencje na krajowy przewz rzeczy
3,5-7t 7-15t 15t+ (stan na koniec roku)
rdo:
196,1 195,4 197,7 205 214,2
173,3 180,5 181,2
155,1
Komentarz 134,1
51,2 57 61,5 62,2 61,2 64,4 63 60 60,4 61,9

Liczba mniejszych samochodw ciarowych
utrzymuje si na stabilnym poziomie. 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Najszybciej przyrastaj samochody o adownoci Licencje UE na przewz rzeczy Wypisy z licencji UE na przewz rzeczy
powyej 15t (2011-2014 o 23%).
rdo:
Komentarz
O prawie 170% wzrosa liczba firm posiadajcych licencje

na przewz rzeczy w Unii Europejskiej.
Liczba posiadanych przez nie pojazdw wzrosa prawie
trzykrotnie.
Liczba firm transportowych na rynku krajowym wzrosa
od 2006 roku o 20%, natomiast ich tabor (liczba wypisw
z licencji) o 60%.

Prawa jazdy
Wydane prawa jazdy kategorii C

wedug grup wiekowych [tys.]
1,7
1,5 6
1,2 1,5
4 5 17
5 1,1
13 13
15 4
22 10
16 17
10 8
2010 2011 2012 2013 2014
18-24 25-34 35-44 45+
Wydane prawa jazdy kategorii C+E

wedug grup wiekowych [tys.]
1,5
1,1 1,2 1,7 1,4
5
4 4 5 5
13
11 11 13 11
9 9 11 6 6
2010 2011 2012 2013 2014
18-24 25-34 35-44 45+
rdo:
Komentarz
Dominujc grup wiekow osb zdobywajcych prawo

jazdy kategorii C oraz C+E s kierowcy w wieku 25-34 lata.
Do 2012 roku, dominowali kierowcy modsi, w wieku
18-24 lat.
Liczba kierowcw, ktrzy uzyskali prawo jazdy na samochody
ciarowe spada z 78 tysicy w 2012 do 46 tysicy
w 2014 roku.

Kontakty
Mateusz Walewski
Starszy Ekonomista PwC
T: +48 519 506 956

E: mateusz.walewski@pl.pwc.com
Maciej Wroski
Prezes TLP
T: +48 607 380 190

E: maciej.wronski@tlp.org.pl
Joanna Rutkowska
Dyrektor ds. Projektw Strategicznych TLP
T: +48 697 400 104

E: joanna.rutkowska@tlp.org.pl

www.pwc.pl
Niniejsze opracowanie nie stanowi profesjonalnej porady zostao przygotowane jako informacja oglna na temat interesujcy odbiorc. Nie naley dziaa w oparciu
o informacje zawarte w niniejszym opracowaniu bez uzyskania profesjonalnej porady. Nie udziela si adnych owiadcze ani gwarancji (wyranych lub dorozumianych)
co do dokadnoci lub kompletnoci informacji zawartych w niniejszej publikacji. W zakresie dozwolonym przepisami prawa PricewaterhouseCoopers nie przyjmuje i nie bierze
na siebie odpowiedzialnoci, zobowizania ani obowizku wykazania troski w zwizku z jakimikolwiek konsekwencjami dziaa podjtych lub zaniechanych przez czytelnika
lub inn osob w oparciu o informacje zawarte w niniejszej publikacji, ani te w zwizku z jakkolwiek decyzj podjt w oparciu o te informacje.
2016 PwC. International Limited (PwCIL) lub, w zalenoci od kontekstu, poszczeglne spki czonkowskie sieci PwC. Kada ze spek jest odrbnym podmiotem prawnym
i nie dziaa jako przedstawiciel PwCIL ani adnej innej spki czonkowskiej. PwCIL nie wiadczy adnych usug na rzecz klientw. Spka PwCIL nie odpowiada za dziaania
lub zaniechania adnego z przedsibiorstw zrzeszonych w jej sieci, jak rwnie nie sprawuje nad nimi kontroli ani nie jest z nimi w aden sposb zwizana. adna zrzeszona
spka nie odpowiada za dziaania i zaniechania adnej innej zrzeszonej spki, jak rwnie nie sprawuje nad ni kontroli ani nie jest z ni w aden sposb zwizana.

PWC Raport Rynek Pracy Kierowcow

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PWC Raport Rynek Pracy Kierowcow

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

padziernik 2016

Rynek pracy kierowcw w Polsce

Raport przygotowany na zlecenie i wykonany we wsppracy

1. Rozwj sektora przewozw drogowych w Polsce 16

2. Przesanki wskazujce na wystpowanie i wielko niedoboru 21

Autorzy raportu pragn podzikowa Prezesowi oraz pracownikom firmy Logintrans

Prof. Witold Orowski Dr Agnieszka Cho-Domiczak

4 Rynek pracy kierowcw w Polsce

6 Rynek pracy kierowcw w Polsce

Brak umiejtnoci ekonomicznej jazdy oraz bezpiecznego

Rynek pracy kierowcw w Polsce 7

Powszechno deficytu zawodowych kierowcw w Europie

zapewnienia absolwentom klas o profilu kierowca

8 Rynek pracy kierowcw w Polsce

10 Rynek pracy kierowcw w Polsce

Young drivers skills

One of the most common complaints about young drivers,

Rynek pracy kierowcw w Polsce 11

The commonness of the professional drivers shortage in Euro-

provide graduates of the driver-mechanic classes with

12 Rynek pracy kierowcw w Polsce

14 Rynek pracy kierowcw w Polsce

Od wstpienia Polski do Unii Europejskiej bardzo

300 25 wielkoci Polska staa si w cigu ostatnich 11 lat potentatem

-kilometrw. To zmiany tego parametru s w wikszym Cross-trade Kabota

16 Rynek pracy kierowcw w Polsce

W ocenie rodowiska pracodawcw z pastw czonkowskich 20

nych jest prb regulacji rynku, ochrony rynkw krajowych

przed pracownikami z innych pastw.

3. Mindeslohngesetz tzw. MiLoG

Struktura polskiego transportu samochodowego Praca przewozowa, oraz liczba autobusw

rdo: Eurostat rdo: GUS

18 Rynek pracy kierowcw w Polsce

Udzia brany transportowej w Produkcie Krajowym

Bardzo silna dynamika rozwoju towarowego transportu drogo-

Wedug danych GUS bezporedni udzia sektora transportu

Udzia sekcji transport i gospodarka magazynowa

W cigu ostatnich lat wzrost wielkoci przewozw drogowych

w Polsce odbywa si w duym stopniu dziki wzrostu inten-

Liczby te oznaczaj, i w cigu ostatnich lat intensywno

Rynek pracy kierowcw w Polsce 21

Poowa firm transportowych objtych badaniem deklarowa-

a rotacj kierowcw nisz, ni 10% rocznie. Kolejne 37%

Dane makroekonomiczne potwierdzaj wyniki bada- 50%

nia ankietowego wrd przewonikw. Ponad 60%

Niedobr kierowcw na rynku wynikajcy z danych makroeko- 20%

z powodu skali rotacji. Wyniki przeprowadzonego przez nas

22 Rynek pracy kierowcw w Polsce

36% 36% Pierwsza praca Kolejna praca

19% 20% 25% 25%

drogowego transportu towarowego bezrobocie nie wystpuje.

W Polsce jest ok 500-550 tysicy aktywnych kierowcw

Na wzrost zainteresowania uzyskaniem podstawowych upraw-

Rynek pracy kierowcw w Polsce 25

Roczny redni wzrost liczby Liczba nowych kierowcw

Roczny napyw nowych kierowcw do zawodu nie przekracza

Biorc pod uwag skal odej z zawodu, aby osign wyma-

26 Rynek pracy kierowcw w Polsce

Liczba kierowcw, ktra

100 tys. 110 tys. ok. 300 tys. ok. 30 tys.

Liczba nowych kierowcw rocznie

ok. 25 tys. ok. 35 tys. ok. 60 tys.

Rynek pracy kierowcw w Polsce 27

2. Przesanki wskazujce na wystpowanie i wielko niedoboru 21

zapewnienia absolwentom klas o profilu kierowca

provide graduates of the driver-mechanic classes with